wliuri angarisi 2014 - altgeorgia.gealtgeorgia.ge/2012/myfiles/drug report geo 2014.pdf · 1....

84
2014 wliuri angariSi Tbilisi 2016

Upload: vukien

Post on 07-Mar-2018

242 views

Category:

Documents


16 download

TRANSCRIPT

Page 1: wliuri angariSi 2014 - altgeorgia.gealtgeorgia.ge/2012/myfiles/Drug report GEO 2014.pdf · 1. narkopolitika: kanonmdebloba, strategiebi da ekonomikuri analizi ... sisxlis samarTlis

narkoviTareba saqarTveloSi 1

2 0 1 4wliuri angariSi

Tbilisi

2016

Page 2: wliuri angariSi 2014 - altgeorgia.gealtgeorgia.ge/2012/myfiles/Drug report GEO 2014.pdf · 1. narkopolitika: kanonmdebloba, strategiebi da ekonomikuri analizi ... sisxlis samarTlis

wliuri angariSi, 20142

avtorebi:

sofo alaviZe eqimi, daavadebaTa kontrolis erovnuli centri

nino duCiZe fsiqologiis magistri, ilias saxelmwifo universiteti

irma kirTaZe eqimi, ilias saxelmwifo universiteti, damokidebulebis kvleviTi centri „alternativa jorjia“

daviT oTiaSvili eqimi, doqtori, damokidebulebis kvleviTi centri „alternativa jorjia“

mariam razmaZe fsiqikuri janmrTelobis magistri, ilias saxelmwifo universitetis adiqtologiis instituti

lela sturua medicinis doqtori, sazogadoebrivi janmrTelobis magistri; daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri

mzia tabataZe eqimi, sazogadoebrivi jandacvis magistri, ilias saxelmwifo universiteti, damokidebulebis kvleviTi centri „alternativa jorjia“

jana (darejan) javaxiSvili ilias saxelmwifo universitetis adiqtologiis instituti, fondi „globaluri iniciativa fsiqiatriaSi - Tbilisi“

redaqtori:

desa bergen-siko doqtori, sazogadoebrivi jandacvisa da adiqciis kvlevebis departamenti, sirakuzis universiteti, niu iorki, aSS;

daviT oTiaSvili eqimi, doqtori, damokidebulebis kvleviTi centri „alternativa jorjia“;

mzia tabataZe eqimi, sazogadoebrivi jandacvis magistri, ilias saxelmwifo universiteti, damokidebulebis kvleviTi centri „alternativa jorjia“;

jana (darejan) javaxiSvili ilias saxelmwifo universitetis adiqtologiis instituti, fondi „globaluri iniciativa fsiqiatriaSi – Tbilisi“;

referirebisTvis:

javaxiSvili j., oTiaSvili d., tabataZe m., bergen-siko d., narkoviTareba saqarTveloSi, wliuri angariSi 2014, Tbilisi 2016

ISBN: 978-9941-0-8803-2

am angariSis momzadeba SesaZlebeli gaxda evrokomisiis / tempusis, aSS saerTaSoriso ganviTarebis saagentos (USAID), da CexeTis ganviTarebis saagentos finansuri mxardaWeriT.

angariSSi warmodgenili mosazrebebi ekuTvnis mxolod angariSis avtorebs da SesaZloa, ar asaxavdes donori organizaciebis an saqarTvelos mTavrobis pozicias.

Page 3: wliuri angariSi 2014 - altgeorgia.gealtgeorgia.ge/2012/myfiles/Drug report GEO 2014.pdf · 1. narkopolitika: kanonmdebloba, strategiebi da ekonomikuri analizi ... sisxlis samarTlis

narkoviTareba saqarTveloSi 3

sarCevi

mokle Sinaarsi ...................................................................................................................................... 5

madlobas vuxdiT ................................................................................................................................. 8

1. narkopolitika: kanonmdebloba, strategiebi da ekonomikuri analizi ......... 9

1.1. Sesavali ....................................................................................................................................... 9

1.2. samarTlebrivi CarCo ........................................................................................................... 9

1.3. ekonomikuri analizi ........................................................................................................... 13

2. narkotikebismoxmareba zogad populaciasa dakonkretul samiznejgufebSi ............................................................................................................................ 15

2.1. Sesavali ....................................................................................................................................... 15

2.2. narkotikebis moxmareba zogad populaciaSi ......................................................... 15

2.3. narkotikebis moxmareba skolaSi da axalgazrdebs Soris ............................. 15

2.4. narkotikebis moxmareba sxvadasxva samizne jgufSi erovnul da adgilobriv doneze .................................................................................... 16

3. prevencia.............................................................................................................................................. 18

3.1. Sesavali ....................................................................................................................................... 18

3.2. prevenciis sistema, strategia, politika ................................................................ 18

3.3. garemoze mimarTuli prevencia ..................................................................................... 19

3.4. universaluri prevencia .................................................................................................... 20

3.5. seleqciuri da mizanmimarTuli prevencia ............................................................. 21

3.6. centralur da adgilobriv doneze ganxorcielebuli kampaniebi ............. 21

4. narkotikebis maRali riskis moxmareba .............................................................................. 23

4.1. Sesavali ....................................................................................................................................... 23

4.2. narkotikebis ineqciuri moxmarebis prevalentoba ........................................... 23

4.3. narkotikebis maRali riskis momxmarebelTa maxasiaTeblebi ..................... 24

5. wamaldamokidebulebis mkurnaloba .................................................................................... 30

5.1. Sesavali ....................................................................................................................................... 30

5.2. mkurnalobis strategia da politika ......................................................................... 30

5.3. mkurnalobis sistema da mkurnalobaze xelmisawvdomoba .............................. 31

6. narkotikebTan dakavSirebuli jandacvis korelatebi da Sedegebi ................. 38

6.1. Sesavali ....................................................................................................................................... 38

Page 4: wliuri angariSi 2014 - altgeorgia.gealtgeorgia.ge/2012/myfiles/Drug report GEO 2014.pdf · 1. narkopolitika: kanonmdebloba, strategiebi da ekonomikuri analizi ... sisxlis samarTlis

wliuri angariSi, 20144

6.2. narkotikebTan dakavSirebuli infeqciuri daavadebebi ............................... 38

6.3. narkotikebTan dakavSirebuli sxva avadoba .......................................................... 46

6.4. narkotikebTan dakavSirebuli sikvdili da sikvdiloba ............................... 47

7. reagireba janmrTelobis korelatebsa da Sedegebze ................................................ 48

7.1. Sesavali ....................................................................................................................................... 48

7.2. narkotikebTan dakavSirebuli gadaudebeli situaciebisa da sikvdilis prevencia ...................................................................................................... 48

7.3. narkotikebTan dakavSirebuli infeqciuri daavadebebis prevencia da mkurnaloba ................................................................................................... 49

7.4. reagireba narkotikebis momxmarebelTa janmrTelobis sxva korelatebze ................................................................................................................... 51

8. socialuri korelatebi da socialuri reintegracia ................................................ 52

8.1. Sesavali ....................................................................................................................................... 52

8.2. socialuri gariyva da narkotikebis moxmareba ................................................... 53

8.3. socialuri reintegracia .................................................................................................. 55

9. narkotikebTan dakavSirebuli danaSauli, narkotikebTan dakavSirebuli danaSaulis prevencia da cixe ............................................................... 59

9.1. Sesavali ....................................................................................................................................... 59

9.2. narkotikebTan dakavSirebuli danaSauli .............................................................. 59

9.3. narkotikebTan dakavSirebuli danaSaulis prevencia ..................................... 64

9.4. narkotikebis moxmareba da problemuri moxmareba sasjelaRsrulebis dawesebulebebSi ......................................................................... 64

9.5. narkotikebTan dakavSirebul janmrTelobis sakiTxebze reagireba cixeebSi ............................................................................................................... 65

9.6. narkotikebis momxmareblebis reintegracia cixidan gaTavisuflebis Semdeg ...................................................................................................... 66

10. narkobazari ..................................................................................................................................... 67

10.1. Sesavali..................................................................................................................................... 67

10.2. narkotikebis xelmisawvdomoba ................................................................................... 67

10.3. amoReba ....................................................................................................................................... 68

10.4. fasi/siwminde ......................................................................................................................... 69

indeqsi ...................................................................................................................................................... 70

abreviaturebi ....................................................................................................................................... 72

cxrilebi .................................................................................................................................................. 74

diagramebi ............................................................................................................................................... 76

bibliografia ........................................................................................................................................ 78

danarTi 1: saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis XXXIII Tavi: narkotikuli danaSauli......................................................................................... 81

danarTi2: informacia samkurnalo dawesebulebebis Sesaxeb.................................... 83

Page 5: wliuri angariSi 2014 - altgeorgia.gealtgeorgia.ge/2012/myfiles/Drug report GEO 2014.pdf · 1. narkopolitika: kanonmdebloba, strategiebi da ekonomikuri analizi ... sisxlis samarTlis

narkoviTareba saqarTveloSi 5

mocemuli angariSi erToblivi Zalisxmevis Sedegia da momzadebulia multidis­ciplinuri gundis mier, romelic aerTianebs eqspertebs adiqtologiis, epidemi­ologiisa da fsiqologiis dargebSi.

wliuri angariSis SemuSavebis procesi da struqtura efuZneba evropis nar­kotikebisa da narkomaniis monitoringis centris (EMCDDA) standartebs. in­formacia gadmocemulia xuT sakvanZo epidemiologiur indikatorze, Zalovani struqturebis indikatorebsa da qveyanaSi xelmisawvdom, narkotikebis ukanono brunvis problemis sapasuxo RonisZebebis monacemebze dayrdnobiT.

angariSSi asaxulia 2014 wels saqarTveloSi arsebuli narkoviTareba. sadac Sesa­Zlebloba mogveca, vaCveneT ama Tu im indikatoris dinamikac.

2014-2015 wlebi saqarTveloSi ar gamoirCeoda didi cvlilebebiT narkoviTarebis TvalsazirisiT: narkotikuli saSualebebis moxmareba qarTuli kanonmdeblobiT kvlav kriminalizebulia, narkotikuli saSualebebis momxmareblebi isev farul populaciad rCeba, grZeldeba quCis narkotestirebis praqtika da kanoniT dad­genili sasjelis Semsubuqebis erTaderTi meqanizmi kvlav saproceso garigebaa, romelic prokuraturis doneze xorcieldeba.

2014 wlidan qveyanaSi gansakuTrebuli yuradReba daeTmo axal fsiqoaqtiur sa­Sualebebs, ris Sedegadac miRebul iqna maTi maregulirebeli specialuri kanoni („axali fsiqoaqtiuri nivTierebebis Sesaxeb“). Sesabamisad, saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqss daemata debulebebi, romelTa Tanaxmadac kriminalizebulia axali fsiqoaqtiuri saSualebebis ukanono warmoeba, Sesyidva, Senaxva da a.S. kan­onSi ganisazRvra axali fsiqoaqtiuri nivTierebebis qimiuri SenaerTebis 9 klasi da dasaxelda Sesabamisi 20 nivTiereba.

mocemuli angariSis gamoqveynebis momentisaTvis dasrulda gaxmaurebuli sa­samarTlo saqme, romelic, eqspertebis azriT, Sesabamisi sakanonmdeblo cvli­lebebis katalizacias moaxdens. saqme exeboda axalgazrda musikoss beqa wiqariS­vils, romelsac 2013 wels, Cxrekis safuZvelze, samarTaldamcavebma upoves 70 gr. marixuana, rac, kanonmdeblobis mixedviT, did odenobadaa kvalificirebuli da, saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 260-e muxlis meore nawilis safuZ­velze, piradi moxmarebisTvis Senaxva-SeZenis gamo 7-dan 14 wlamde patimrobas iTvaliswinebs. samoqalaqo sazogadoebam daiwyo beqa wiqariSvilis mxardamWeri mudmivmoqmedi kampania. bolo etapze saqmem gadainacvla saqarTvelos sakonsti­tucio sasamarTloSi. sasamarTlom daakmayofila beqas dacvis mxaris mier saqa­rTvelos parlamentis winaaRmdeg wayenebuli sarCeli, romelic saqarTvelos

mokle Sinaarsi

Page 6: wliuri angariSi 2014 - altgeorgia.gealtgeorgia.ge/2012/myfiles/Drug report GEO 2014.pdf · 1. narkopolitika: kanonmdebloba, strategiebi da ekonomikuri analizi ... sisxlis samarTlis

wliuri angariSi, 20146

sisxlis samarTlis kodeqsis 260-e muxlis meore nawilis „a“ punqts ganixilavda, rogorc antikonstituciurs (konstituciis 42-e muxlis sawinaaRmdegos).

angariSis momzadebis momentisaTvis qveyanaSi ar moipoveboda informacia axal­gazrdebsa da zogad mosaxleobaSi fsiqoaqtiuri nivTierebebis moxmarebis Tao­baze. erovnuli masStabis Sesabamisi kvlevebi qveyanaSi pirvelad 2015-2016 wleb­Si Catarda da narkoviTarebis Semdgom angariSSi iqneba asaxuli.

2014 wlisTvis saqarTveloSi narkotikebis maRali riskis momxmarebelTa sa­varaudo raodenoba, Sesabamisi kvlevis safuZvelze, ganisazRvra rogorc 49,700 (49,208 – 50,192), prevalentoba 18-64 asakobrivi kategoriis mosaxleobaze – 2,02%-iT (2,00% - 2,04%), xolo zogad populaciaze – 1,33%-iT (1,32% - 1,35%)(saerTaSori­so fondi kuracio da sazogadoebrivi gaerTianeba bemoni 2015b).

2014 wels, qveynis 10 qalaqSi, zianis Semcirebis saqarTvelos qselis Tanas­wori-Tanaswors principze dafuZnebuli intervenciis mosargebleTa Soris Catarebuli kvlevis safuZvelze gamovlinda, rom programis mosargebleebs So­ris, bolo Tvis manZilze moxmarebuli narkotikuli saSualebebis Tvalsazris­iT, yvelaze gavrcelebulia kustaruli stimulatorebi (30.5%), dezomorfini (31.2%), heroini (30.9%) da subuteqsi (18.1%) (gogia 2015).

qveyanaSi kvlav Canasaxovan mdgomareobaSia rogorc prevenciuli saqmianoba, aseve socialuri reabilitacia. Sesabamisad, jerjerobiT ar aris sakmarisad ganviTarebuli narkotikebis avadmoxmarebis problemis marTvisaTvis auclebel RonisZiebaTa uwyveti jaWvi/sistema, romelic prevencias, mkurnaloba-reabil­itacias, zianis Semcirebasa da socialur reabilitacias unda aerTianebdes.

mkurnalobis udidesi xvedriTi wili kvlav pacientebis jibidan finansdeba. mkurnalobis wamyvani formebia abstinenciaze orientirebuli – rogorc stacio­naruli, iseve ambulatoriuli – mkurnaloba da CanacvlebiTi Terapia. ukanaskne­li 10 wlis ganmavlobaSi iklo abstinenciaze orientirebul mkurnalobaSi Car­Tul pacientTa raodenobam da imatebs CanacvlebiT mkurnalobaSi CarTul pirTa ricxvi. 2014 wlis ganmavlobaSi abstinenciaze orientirebuli mkurnaloba qveya­naSi sul 663-ma pacientma gaiara, xolo opioidebiT Canacvlebis Terapiuli pro­gramebiT, jamSi, 3,968 pirma isargebla.

istoriulad saqarTveloSi narkotikebis ineqciuri gziT moxmareba aiv epidemiis gavrcelebis wamyvani gza iyo, magram 2010 wlidan situacia Seicvala da infeqciis gadacemis mTavari gza heteroseqsualuri kontaqtebi gaxda. 2014 wlisaTvis nar­kotikebis inecqiuri moxmarebiT dainficirebis xvedriTma wilma iklo 34.9%-mde, xolo heteroseqsualuri kontaqtebiT dainficirebis xvedriTma wilma 52.8%-mde imata.

2014 wels qveynis 7 qalaqSi Catarebulma kvlevam gamovlina, rom aiv-is prevalen­toba narkotikebis ineqciurad momxmarebelTa Soris varirebs qalaqebis mixed­viT – yvelaze dabali maCvenebeli hqonda rusTavs – 0.9%, xolo yvelaze maRali – zugdids – 4.8% (sandoobis intervali 95%CI, 0.2%-11%) (saerTaSoriso fondi ku­racio da sazogadoebrivi gaerTianeba bemoni 2015a).

Page 7: wliuri angariSi 2014 - altgeorgia.gealtgeorgia.ge/2012/myfiles/Drug report GEO 2014.pdf · 1. narkopolitika: kanonmdebloba, strategiebi da ekonomikuri analizi ... sisxlis samarTlis

narkoviTareba saqarTveloSi 7

qveyanaSi ar arsebobs sarwmuno monacemebi narkotikebis moxmarebasTan dakav­Sirebuli sikvdilisa da sikvdilobis Sesaxeb. levan samxaraulis saxelobis sa­samarTlo eqspertizis erovnuli biuros monacemebiT, 2014 wels narkotikebis zedozirebiT 7 adamiani gardaicvala, maSin, roca zianis Semcirebis saqarTve­los qselis monacemebiT, amave wels letaluri zedozirebis sul cota 39 SemTx­veva dafiqsirda (gogia 2015).

Page 8: wliuri angariSi 2014 - altgeorgia.gealtgeorgia.ge/2012/myfiles/Drug report GEO 2014.pdf · 1. narkopolitika: kanonmdebloba, strategiebi da ekonomikuri analizi ... sisxlis samarTlis

wliuri angariSi, 20148

saavtoro gundi madlobas uxdis yvela im profesionals, uwyebasa da dawese­bulebas, romlebmac wvlili Seitanes mocemuli angariSis momzadebaSi, kerZod:

evrokomisias, CexeTis ganviTarebis saagentosa da amerikis SeerTebuli Statebis saerTaSoriso ganviTarebis saagentos, romelTa mier dafinansebuli proeqtebis farglebSic moxda mocemuli angariSis gamocema1;

kolegebs praRis Carlzis universitetis medicinis pirveli fakultetis adiqtologiis departamentidan da CexeTis narkotikebisa da damokidebulebis monitoringis erovnuli centridan – meTodologiuri, teqnikuri, instituciu­ri da kolegialuri mxardaWerisTvis;

adgilobriv partniorebsa da amave dargSi moRvawe organizaciebs: zianis Sem­cirebis saqarTvelos qsels, saqarTvelos adiqtologTa asociacias, saerTaSo­riso fonds „kuracio“, fsiqikuri janmrTelobisa da narkomaniis prevenciis centrs, kerZo klinikebs „bemoni“ da „uranti“, arasamTavrobo organizaciebs „Tanadgoma“, „axali gza“, „axali veqtori“, „hepa plusi“, „peoni“ da „kamara“;

da bolos, Semdeg erovnul uwyebebs: iusticiis saministrosa da narkomaniasTan brZolis uwyebaTaSoris sabWos; Sromis, janmrTelobisa da socialuri dacvis saministrosa da mis daqvemdebarebaSi myof daavadebaTa kontrolis erovnul centrsa da Sinagan saqmeTa saministros, ganaTlebisa da mecnierebis saminis­tros, saqarTvelos uzenaes sasamarTlos.

1 angariSi gamoica ramdenime qveynis monawileobiT, ori proeqtis farglebSi – „adiqtologiis dargSi adamianu­ri resursebis, mtkicebulebaze dafuZebuli midgomisa da Tvisebrivi standartebis SemuSaveba saqarTveloSi“ (TEMPUS, ADDIGE; donori European Union) da „adiqtologiis dargSi kvlevebis ganviTarebis proeqti saqarTve­loSi“(Addiction Research Development Project in Georgia; donori - US Agency for International Development; Czech Develop-ment Cooperation).

madlobas vuxdiT

Page 9: wliuri angariSi 2014 - altgeorgia.gealtgeorgia.ge/2012/myfiles/Drug report GEO 2014.pdf · 1. narkopolitika: kanonmdebloba, strategiebi da ekonomikuri analizi ... sisxlis samarTlis

narkoviTareba saqarTveloSi 9

1.1. Sesavali

saqarTvelos narkopolitika, tradiciulad, met Zalisxmevas mimarTavs mi­wodebis Semcirebaze, vidre moTxovnis Semcirebaze. Sesabamisad, moxmarebaze sapasuxod dasja gadaswonis sazogadoebrivi jandacvisa da socialuri zrunvis midgomebs.

ukanasknel wlebSi qveyanaSi gadaidga mniSvnelovani nabijebi narkopolitikis ganxorcielebis instituciuri meqanizmebis gansaviTareblad. kerZod, 2011 wl­idan iusticiis saministros xelmZRvanelobiT amoqmedda narkomaniasTan brZo­lis uwyebaTaSorisi sakoordinacio sabWo, 2012-2013 wlebSi SemuSavda da sabWos mier damtkicda narkomaniis winaaRmdeg brZolis saxelmwifo strategia da Sesa­bamisi samoqmedo gegma, 2014 wels daigegma narkoviTarebis monitoringis erovnu­li centris daarseba.

1.2. samarTlebrivi CarCo

1.2.1. narkotikebTan dakavSirebuli kanonebi da normatiuli aqtebi

qveyanaSi moqmedi rogorc administraciuli, aseve sisxlis samarTlis kanonmde­blobiT, narkotikebis moxmareba samarTaldarRvevaa. administraciul samarT­aldarRvevaTa kodeqsis 45-e muxlis Tanaxmad, wlis ganmavlobaSi samedicino dan­iSnulebis gareSe narkotikebis ukanono moxmarebis pirveli SemTxveva an mcire odenobis narkotikebis floba realizaciis ganzraxvis gareSe iTvaliswinebs jarimas 500 laris odenobiT an, gamonaklis SemTxvevebSi, administraciul patim­robas 15 dRemde vadiT. imave wels ganmeorebiT Cadenili qmedeba eqvemdebareba sisxlis samarTlis pasuxismgeblobas (saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 273-e muxli).

administraciul samarTaldarRvevaTa kodeqsis 1162-e muxli aregulirebs sa­transporto saSualebis marTvas narkotikuli an/da fsiqotropuli simTvralis mdgomareobaSi, an narkotikuli simTvralis dasadgenad SemowmebisTvis Tavis aridebas. sasjeli iTvaliswinebs satransporto saSualebis marTvis uflebis Se­Cerebas 3 wliT.

quCaSi narkotikuli Trobis Semowmebas 2006 wlidan aregulirebs saqarTvelos Sinagan saqmeTa da saqarTvelos Sromis, janmrTelobisa da socialuri dacvis ministrebis erToblivi brZaneba #1244-278/n, gamocemuli saqarTvelos admin­

2 2014 wlamde moqmedebda 117-e muxlic; 2014 wlis Semdeg am muxlis dispozicia 116-e muxlSi gadavida.

1. narkopolitika: kanonmdebloba, strategiebi da ekonomikuri analizi

Page 10: wliuri angariSi 2014 - altgeorgia.gealtgeorgia.ge/2012/myfiles/Drug report GEO 2014.pdf · 1. narkopolitika: kanonmdebloba, strategiebi da ekonomikuri analizi ... sisxlis samarTlis

wliuri angariSi, 201410

istraciul samarTaldarRvevaTa kodeqsis 45-e muxlis safuZvelze. 2013 wlam­de, brZanebis Tanaxmad, policias hqonda ufleba, daekavebina moqalaqeebi qu­CaSi narkotikuli Trobis eqspertizis Catarebis mizniT e.w. „gonivruli eWvis“ safuZvelze, romelic ar iyo saTanadod ganmartebuli da amdenad, subieqturi interpretaciis SesaZleblobas iZleoda. 2013 wels „kanonSi policiis Sesaxeb“ „gonivruli eWvi“ Seicvala formulirebiT „sakmarisi safuZveli varaudisTvis“.amis miuxedavad, aRniSnuli procedura isev iZleva subieqturi interpretaciis saSualebas.

quCaSi dakavebuli pirebis mier narkotikuli nivTierebis moxmarebis faqti dgin­deba laboratoriis mier swrafi testebis saSualebiT an/da klinikuri Semowme­biT, rac saTanadod dasabuTebul pasuxs ar iZleva.

sisxlis samarTlis kanonmdeblobiT dasjad samarTaldarRvevebSi Sedis narko­tikuli saSualebebiT an/da fsiqotropuli nivTierebebiT ukanono vaWroba, nar­kotikuli saSualebebis, aseve fsiqotropuli nivTierebebis ukanono damzadeba, Senaxva, warmoeba, gasaReba, qveyanaSi Semotana an qveynidan gatana (ufro detal­uri informaciisTvis ix. danarTi 1: saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis XXXIII Tavi: narkotikuli danaSauli). 2015 wlidan saqarTvelos sisxlis samarT­lis kodeqsis 260-e muxlidan3 amoRebulia gasaReba, ramac SedarebiT (6 wlamde) daswia sasjeli damzadeba/warmoeba/SeZena/gadazidvisTvis.

sisxlis samarTlis kodeqsiT narkodanaSaulisaTvis gaTvaliswinebuli san­qciebis simkacre damokidebulia samarTaldarRvevebis damamZimebel garemoe­bebze, romelTa Sorisaa amoRebuli nivTierebebis odenoba. kontrols daqvemde­barebuli nivTierebebis odenobebs aregulirebs 2012 wlis 22 maiss ganaxlebuli kanoni „narkotikuli saSualebebis, fsiqotropuli nivTierebebis, prekursore­bisa da narkologiuri daxmarebis Sesaxeb“ (e.w. „CarCo kanoni“), romlis #2 da­narTiT dadgenilia mcire, didi da gansakuTrebiT didi odenobebi 200-ze meti narkotikuli saSualebisa da 67 fsiqotropuli nivTierebisaTvis. dResdReo­biT saqarTveloSi farTod gavrcelebuli mTeli rigi iseTi nivTierebebisTvis, rogoricaa amfetamini, metamfetamini da dezomorfini (ix.me-2 Tavi) mcire ode­nobebi dadgenili jerjerobiT ar aris. am nivTierebebis nebismieri raodenoba – SpricSi darCenili minimaluri raodenobac ki – did odenobad miiCneva, rac mniS­vnelovanwilad amkacrebs sasjels.

axali fsiqoaqtiuri nivTierebebis ukanono brunvasTan brZolisa da mosaxleo­bis janmrTelobisaTvis potenciuri zianis Tavidan aridebis mizniT, 2014 wlis 16 aprils ZalaSi Sevida kanoni „axali fsiqoaqtiuri nivTierebebis Sesaxeb“. kanonis Sesabamisi debulebebi daemata saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqss da maT Tanaxmad kriminalizebuli gaxda axali fsiqoaqtiuri saSualebebis ukanono war­moeba, Sesyidva, Senaxva da a.S. kanonSi gansazRvrulia axali fsiqoaqtiuri niv­Tierebebis qimiuri SenaerTebis 9 klasi da CamoTvlilia 20 axali fsiqoaqtiuri nivTiereba.

axali, kodeinis Semcveli abebisgan kustarulad damzadebuli, opioid dezomor­

3 2015 wlamde ssk 260-e muxli JRerda, rogorc „narkotikuli saSualebis, misi analogis an prekursoris, an axali fsiqoaqtiuri nivTierebis ukanono damzadeba, warmoeba, SeZena, Senaxva, gadazidva, gadagzavna an gasaReba“. 2015 wlidan „gasaReba“ amoRebulia.

Page 11: wliuri angariSi 2014 - altgeorgia.gealtgeorgia.ge/2012/myfiles/Drug report GEO 2014.pdf · 1. narkopolitika: kanonmdebloba, strategiebi da ekonomikuri analizi ... sisxlis samarTlis

narkoviTareba saqarTveloSi 11

finis („niangi“ anu „krakadili“) moxmarebis problemaze sapasuxod, 2014 wels Sinagan saqmeTa saministrosa da Sromis, janmrTelobisa da socialuri dacvis saministros erToblivi iniciativiT, kanonSi „narkotikuli saSualebebis, fsiqotropuli nivTierebebis, prekursorebisa da narkologiuri daxmarebis Sesaxeb“ Sevida cvlilebebi, rac iTvaliswinebs sisxlis samarTlis pasuxismge­blobas kodeinis, efedrinis, norefedrinisa da fsevdoefedrinis Semcveli wam­lebiT kanondarRveviT vaWrobisTvis.

„narkotikuli danaSaulis winaaRmdeg brZolis Sesaxeb kanonis“4 Tanaxmad, „nar­kotikuli saSualebis momxmarebel pirs“5 CamoerTva mTeli rigi uflebebi (maT Soris, satransporto saSualebis marTvisa, saeqimo, saadvokato, saxelmwifo da adgilobrivi TviTmmarTvelobis organoebSi saqmianobisa, da a.S.). CamorT­meva xorcieldeba sasamarTlos gadawyvetilebis safuZvelze 3 wliT an ufro meti vadiT. kanonSi Sesworebebi ramdenjerme Sevida; uknasknelad - 2014 wels. mniSvnelovan cvlilebebaTa Sorisaa: farmacevtuli saqmianobis an afTiaqis da­fuZnebis uflebis CamorTmeva, uflebebis aRdgena an uflebis CamorTmevis peri­odis Semcireba Sesabamisi vadis erTi mesamedis gasvlis Semdeg „kargi qcevis“ sa­fuZvelze, saproceso SeTanxmebis dadebis SemTxvevebSi, uflebebis CamorTmevis vadis Semcireba an uflebis CamorTmevisgan srulad ganTavisufleba.

1.2.2. kanonis ganxorcieleba

sasamarTlo praqtika axorcielebs kanons samarTlebrivi CarCosa da saqarTve­los uzenaesi sasamarTlos rekomendaciebis Sesabamisad (ix.javaxiSvili, oTiaS­vili, tabataZe 2013).

saqarTveloSi kanoniT dadgenili sasjelis Semsubuqebis meqanizmia saproceso garigeba, romelic prokuraturis doneze xorcieldeba. narkotikebis moxmare­bisa da SeZena-Senaxvis gamo dakavebulTa didi nawili patimrobas Tavs aridebs swored saproceso garigebis wyalobiT, ris Sedegadac biujetSi yovelwliurad sagrZnobi Tanxa Sedis (ix. me-9 Tavi).

Tu saproceso garigeba ama Tu im mizeziT (vTqvaT, moqmedi samarTlebrivi strat­egiebis gamkacrebis gamo) ver xerxdeba da amoRebuli (piradi moxmarebis mizniT SeZenil-Senaxuli) nivTierebis odenoba kvalificirebulia, rogorc „didi ode­noba“, ganurCevlad imisa, Tu ra nivTierebasTan gvaqvs saqme, sasjeli SesaZloa mravalwlian (magaliTad, 7-dan 14 wlamde) patimrobas gulisxmobdes. ukanasknel xanebSi am mxriv viTareba Secvala gaxmaurebulma sisxlis samarTlebrivi devnis saqmem, romelic axalgazrda mamakacis, beqa wiqariSvilis winaaRmdeg aRiZra 2013 wlis zafxulSi, grZeldeboda mTeli 2014 wlis manZilze da dasrulda 2015 wlis oqtomberSi. dakavebisas beqa wiqariSvilisgan, Cxrekis safuZvelze, samarTal­damcavebma amoiRes 70 gr marixuana, rac did odenobad aris kvalificirebuli da, saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 260-e muxlis meore nawilis safuZvel­ze, piradi moxmarebisTvis Senaxva-SeZenis gamo 7-dan 14 wlamde patimrobas iT­valiswinebs. beqa wiqariSvilsa da mis mravalricxovan mxardamWerebs es sasjeli

4 kanoni ZalaSi Sevida 2007 wels.5 piri, romelmac saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 273-e muxliT gaTvaliswinebuli danaSauli Caidina.

Page 12: wliuri angariSi 2014 - altgeorgia.gealtgeorgia.ge/2012/myfiles/Drug report GEO 2014.pdf · 1. narkopolitika: kanonmdebloba, strategiebi da ekonomikuri analizi ... sisxlis samarTlis

wliuri angariSi, 201412

araproporciulad mZimed, sastikad da Sesabamisad, adamianis pativisa da Rirse­bis Semlaxvelad miaCndaT. moewyo mudmivmoqmedi farTomasStabiani sazogadoe­brivi kampania „beqa kriminali ar aris“, romelmac mniSvnelovani gavlena moaxdina saqmis msvlelobasa da gamosavalze. bolo etapze saqmem ukve saqarTvelos sakon­stitucio sasamarTloSi gadainacvla. sarCeli, wayenebuli saqarTvelos parla­mentis winaaRmdeg, 260-e muxlis meore nawilis „a“ punqts ixilavda, rogorc an­tikonstituciurs (konstituciis 42-e muxlis sawinaaRmdegos). sabolood beqas mxarem gaimarjva. eqspertebis azriT, es gaxmaurebuli saqme ara marto datovebs kvals kanonis aRsrulebis praqtikaze, aramed Sesabamisi sakanonmdeblo cvlile­bebis katalizatoric gaxdeba.

1.2.3. erovnuli samoqmedo gegma, strategia da Sefaseba

„narkomaniis winaaRmdeg brZolis saxelmwifo strategia“ da Sesabamisi samoqme­do gegma daamtkica narkomaniasTan brZolis uwyebaTaSorisma sakoordinacio sabWom 2013 wlis 4 dekembers. orive dokumenti dainteresebuli subieqtebis, maT Soris eqspertTa Temisa da saerTaSoriso da adgilobrivi arasamTavrobo or­ganizaciebis, aqtiuri monawileobiT SemuSavda. strategiis mTavari Tematuri mimarTulebebia: miwodebis Semcireba, moTxovnis Semcireba, zianis Semcireba, stigmisa da diskriminaciis daZleva, koordinacia da saerTaSoriso TanamSrom­loba, aseve kvleva da informaciis analizi. 2015 wlis bolosTvis es dokumentebi jer kidev ar aris damtkicebuli qveynis parlamentis mier.

miuxedavad imisa, rom 2014 wlis samoqmedo gegma detaluradaa gawerili – pasux­ismgebeli da monawile instituciebis, saWiro xarjebis, droiTi CarCosa da Sede­gebis Sefasebis gazomvadi indikatorebis miTiTebiT – misi Sesafasebeli kvleva ar Catarebula arc saxelmwifos, arc arasamTavrobo seqtoris mxridan, rac na­klebad iZleva gegmis ganxorcielebis dinamikaze msjelobisa da daskvnebis ga­motanis saSualebas.

1.2.4. koordinaciis meqanizmebi

qveyanaSi narkotikebis ukanono brunvis problemaze muSaobisTvis wamyvani sa­koordinacio meqanizmia narkomaniasTan brZolis uwyebaTaSorisi sakoordi­nacio sabWo, romelic Seiqmna 2011 wels, saqarTvelos prezidentis brZanebiT. sakoordinacio sabWos mTavari amocanebia: fsiqoaqtiuri nivTierebebis avad­moxmarebis prevencia, adamianis uflebaTa dacvaze dafuZnebuli narkopoli­tikis gansazRvra, saxelmwifo narkostrategiisa da Sesabamisi samoqmedo geg­mebis SemuSaveba, perioduli ganaxleba da Sesrulebis monitoringi da bolos, uwyebaTaSorisi saqmianobis koordinacia narkomaniis winaaRmdeg brZolis saxelmwifo strategiis implementaciis procesSi. sabWos koordinacias saqarT­velos iusticiis saministro axorcielebs. samTavrobo uwyebebis garda, sabWos muSaobaSi monawileoben e.w. mowveuli (xmis uflebis armqone) saerTaSoriso or­ganizaciebis, arasamTavrobo seqtorisa da saeqsperto Temis warmomadgenlebi. sabWom aseve unda daaarsos narkotikebis erovnuli monitoringis centri, raze

Page 13: wliuri angariSi 2014 - altgeorgia.gealtgeorgia.ge/2012/myfiles/Drug report GEO 2014.pdf · 1. narkopolitika: kanonmdebloba, strategiebi da ekonomikuri analizi ... sisxlis samarTlis

narkoviTareba saqarTveloSi 13

muSaobac dawyebulia 2014 wels. Tumca, 2016 wlis pirveli naxevrisTvis, aRniSnu­li centri jer ar daarsebula.

kidev erTi uwyebaTaSorisi sakoordinacio meqanizmi – „axali fsiqoaqtiuri nivTierebebis gavrcelebis aRkveTis xelSewyobis saxelmwifo komisia“ – Seiqm­na axali fsiqoaqtiuri nivTierebebis moxmarebis problemaze sapasuxod, „axali fsiqoaqtiuri nivTierebebis Sesaxeb“ kanonis me-6 muxlisa da sami ministris er­Toblivi brZanebis6 safuZvelze. komisiis SemadgenlobaSi Sedian saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministros, Sromis, janmrTelobisa da socialuri dacvis samin­istrosa da finansTa saministros warmomadgenlebi. zemonaxsenebi uwyebaTaSo­risi sabWos analogiurad, komisiis muSaobaSi monawileobis misaRebad, saWiroe­bisda mixedviT, periodulad iwveven xolme dargis eqspertebs.

erovnul doneze moqmedi kidev erTi sakoordinacio meqanizmia farmacevtuli bazris kontrolis mizniT Seqmnili samuSao jgufi, romelic moqmedebs 2013 wli­dan, Sss-sa da jandacvis saministroTa Soris dadebuli memorandumis safuZvel­ze.

1.2.5. sxva mimarTulebebi narkopolitikis sferoSi

2014 wlis agvistoSi, profesiuli Temis, narkopolitikis reformaze momuSave aqtivistebisa da samoqalaqo sazogadoebis organizaciebis grZelvadiani saad­vokacio Zalisxmevis Sedegad, Sromis, janmrTelobisa da socialuri dacvis saministrom gamosca brZaneba, romlis Tanaxmadac jandacvis momsaxurebis mim­wodeblebs moexsnaT zedozirebaze eWvis SemTxvevaSi policiisTvis Setyobinebis valdebuleba7. mosalodnelia, rom aRniSnuli cvlileba gazrdis zedozirebis SemTxvevaSi gadaudebeli samedicino momsaxurebis gamoyenebis albaTobasa da masStabs, rac, Tavis mxriv, Seamcirebs narotikebis mizeziT sikvdilobas.

1.3. ekonomikuri analizi

tradiciulad saqarTveloSi narkotikebTan dakavSirebuli problemebis sa­pasuxo RonisZiebebis dafinansebis srulyofili aRricxva ver xerxdeba. amis mTavari mizezi aris is, rom am RonisZiebebisaTvis gamoyofili an/da daxarju­li Tanxebi samTavrobo uwyebebis biujetebSi da xarjTaRricxvis angariSebSi ar aris identificirebuli, rogorc narkotikebis problemasTan dakavSirebu­li Tanxebi. SedarebiT ufro naTelia am mimarTulebiT saerTaSoriso organi­zaciebis (donorebis) da Sromis, janmrTelobisa da socialuri dacvis saminis­troebis mier gaweuli danaxarjebis aRricxva, vinaidan am SemTxvevaSi gaweuli xarjebi Tematurad aris kvalificirebuli, rogorc narkotikebTan dakavSire­buli xarjebi.

6 saqarTvelos Sinagan saqmeTa ministris, saqarTelos Sromis, janmrTelobisa da socialuri dacvis ministrisa da saqarTvelos finansTa ministris 2014 wlis 13 maisis brZaneba №344/№01-30/n/№147 (komisiis Seqmnas safuZ­vlad daedo „axali fsiqoaqtiuri nivTierebebis Sesaxeb“ saqarTvelos kanoni da mocemuli brZanebis pirveli muxlis pirveli punqti).

7 2014 wlamde amgvar valdebulebas gansazRvravda Sromis, janmrTelobisa da socialuri dacvis ministris 5/12/2000 #239/n brZaneba.

Page 14: wliuri angariSi 2014 - altgeorgia.gealtgeorgia.ge/2012/myfiles/Drug report GEO 2014.pdf · 1. narkopolitika: kanonmdebloba, strategiebi da ekonomikuri analizi ... sisxlis samarTlis

wliuri angariSi, 201414

jandacvis kuTxiT gamovyofT dafinansebis sam ZiriTad wyaros (ix. cxrili1) – sa­jaros (erovnuli biujeti), saerTaSorisos (metwilad SidsTan, tuberkulozTan da malariasTan brZolis globaluri fondi) da kerZos. aRsaniSnavia 2014 wels wina wlebTan SedarebiT yvela wyaros mier gaweuli xarjebis mkveTri zrda. 2014 wels saxelmwifo biujetidan da pacientebis jibidan gadaxdili Tanxebi daax­loebiT ormagad gaizarda wina welTan SedarebiT, imave periodSi saerTaSoriso donorebis mier gaweuli xarjebi ki 3-jer da metad gaizarda.globaluri fondis mier narkotikebis ineqciur momxmareblebze gaweuli danaxarjebis mkveTri mate­ba SesaZloa ganpirobebuli iyos fondis prioritetebis cvlilebebiT da meti yuradRebis gadataniT sakvanZo samizne jgufebsa da efeqtur da xarjTefeqtur intervenciebze. rac Seexeba kerZo danaxarjebis mkveTr matebas, SesaZloa wina wlebSi es danaxarjebi ar iyo saTanadod aRricxuli da angariSebSi asaxuli. sxva­nairad rTulia imis axsna, Tu ratom SeiZleba gaormagebuliyo pacientebis mier Tanagadaxdili jamuri Tanxebi (fiqsirebuli Tanxa 110 lari 1 pacientze TveSi), maSin, rodesac mkurnalobis gawevis masStabi mniSvnelovnad ar gazrdila.

cxrili 1: narkotikebTan dakavSirebuli jandacvis danaxarjebi 2012-2014 wlebSi (saqarTvelos janmrTelobisa da socialuri dacvis saministro 2015)

sajaro saerTaSoriso kerZo

2012 2013 2014 2012 2013 2014 2012 2013 2014

zianis Semcireba agonisturi CanacvlebiTi Terapiis CaT-

vliT1,3171 1,2721 3,773.51 1,416 1,228 5,272.5 6142 1,2682 3,572.92

nebayoflobiTi testireba da konsultacia (VCT)3 125 105 580.5 676 453 489.2 0 0 0

ufaso stacionaruli da ambulatoriuli mkurnaloba da detoqsikaciis pirveladi

reabilitacia

n/k 628 615 0 0 0 n/k4 n/k4 n/k4

jami 1,442 2,005 4,388.5 2,092 1,681 5,761.7 614 1,268 3,572.90

1 - faravs agonisturi CanacvlebiTi Terapiis mkurnalobas; sajaro dafinanseba ar moicavs Spricebis gacv-lis programas;

2 - pacientis mier gadaxdili Tanxa agonisturi CanacvlebiTi Terapiis mkurnalobaSi;

3 - moicavs agreTve seqsmuSakebsa da mamakacebTan seqsis mqone mamakacebs Soris Catarebuli nebayoflobiTi testirebisa da konsultaciis dafinansebas;

4 - ar mogvepoveba pacientebis mier stacionarul da ambulatoriul mkurnalobaze gaweuli danaxarjebis Canaweri. aRniSnuli xarji mkurnalobis kerZo mimwodeblisTvis aris gadaxdili da Sesabamisi Canaweri ar moipoveba;

Page 15: wliuri angariSi 2014 - altgeorgia.gealtgeorgia.ge/2012/myfiles/Drug report GEO 2014.pdf · 1. narkopolitika: kanonmdebloba, strategiebi da ekonomikuri analizi ... sisxlis samarTlis

narkoviTareba saqarTveloSi 15

2.1. Sesavali

zogadi mosaxleobis gamokiTxva narkotikebis moxmarebis Temaze pirvelad saqa­rTveloSi 2015 wlis dekembridan xorcieldeba, USAID-s mier dafinansebuli proeqtis farglebSi. kvlevas axorcielebs damokidebulebis kvleviTi centri „alternativa jorjia“, daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTe­lobis erovnul centrTan TanamSromlobiT da praRis Carlzis universitetis adiqtologiis departamentis meTodologiuri mxardaWeriT. kvlevis Sedegebi xelmisawvdomi iqneba 2016 wels.

analogiurad, saqarTveloSi pirveli erovnuli masStabis gamokiTxva axalgazr­debSi fsiqoaqtiuri nivTerebebis (alkoholis, Tambaqosa da aralegaluri narko­tikebis) moxmarebis Temaze 2015 wlis Semodgomaze Catarda daavadebaTa kontro­lis erovnuli centris mier, evropis narkotikebisa da narkomaniis monitoringis centris (EMCDDA) meTodologiuri da finansuri mxardaWeriT. kvlevis Sedegebi xelmisawvdomi iqneba 2016 wels.

2.2. narkotikebis moxmareba zogad populaciaSi

monacemebi xelmisawvdomi iqneba 2016 wlis ivlisisTvis.

2.3. narkotikebis moxmareba skolaSi da axalgazrdebs Soris

bolo (2012 wlis) monacemebi saqarTvelos ramdenime qalaqSi axalgazrdebs So­ris fsiqoaqtiuri nivTierebebis moxmarebis Taobaze, mopovebuli sxvadasxva or­ganizaciebis mier Catarebuli kvlevebidan, SegiZliaT ixiloT qveynis narkovi­Tarebis 2013 wlis angariSSi (javaxiSvili, oTiaSvili, tabataZe 2013).

2. narkotikebis moxmareba zogad populaciasa da konkretul samizne jgufebSi

Page 16: wliuri angariSi 2014 - altgeorgia.gealtgeorgia.ge/2012/myfiles/Drug report GEO 2014.pdf · 1. narkopolitika: kanonmdebloba, strategiebi da ekonomikuri analizi ... sisxlis samarTlis

wliuri angariSi, 201416

2.4. narkotikebis moxmareba sxvadasxva samizne jgufSi erovnul da adgilobriv doneze

2.4.1. narkotikebis moxmareba komerciuli seqsis muSakebSi

aiv-isa da sisxlis gziT gadamdebi sxva infeqciebis maRali riskis populaciebSi qcevaze zedamxedvelobis kvlevebi saqarTveloSi 2002 wlidan mimdinareobs8. 2014 wels komerciuli seqsis muSakebSi qcevaze zedamxedvelobis kvleva ganaxorcie­la saerTaSoriso fondma kuraciom, sainformacio samedicino-fsiqologiur centr TanadgomasTan erTad. kvleva Catarda saqarTvelos or qalaqSi: baTumsa da TbilisSi. igi miznad isaxavda aiv-infeqciis, C hepatitis, gonoreisa da sifilisis prevalentobis gazomvas mocemul samizne jgufSi, aseve, aiv-infeqciasTan daka­vSirebuli ZiriTadi sarisko qcevebis Seswavlas. kvleva Catarda droisa da adg­ilis mixedviT SerCevis meTodiT; gamoikvlies 280 mdedrobiTi sqesis seqsmuSaki (160 TbilisSi da 120 baTumSi). seqsmuSakebis medianurma asakma Seadgina 40 weli TbilisSi da 38 – baTumSi; cdis pirTa TiTqmis naxevari miekuTvneboda 40 welze zeviT asakobriv jgufs (50.6% TbilisSi da 42.5% baTumSi). respondentTa umrav­lesoba eTnikurad qarTveli iyo (83.8% TbilisSi da 92.5% baTumSi), saSualo an profesiuli ganaTlebiT (79.4% TbilisSi da 82.5% baTumSi). gamokvleul seqsmu­SakTa sacxovrebeli adgili gansxvavdeboda maTi samuSao adgilisgan: TbilisSi gamokiTxul seqsmuSakTa 71.9%-ma, xolo baTumSi gamokiTxulTa 93.3%-ma aRniSna, rom saqarTvelos sxva qalaqebidan arian. cdis pirTa umetesobam (TbilisSi 70%-ma da baTumSi 67.5%-ma) aRniSna, sul mcire, erT winamorbed qcevaze zedamxedve­lobis kvlevaSi monawileoba. orive qalaqSi gamokiTxulTa 60%-ze meti ganqor­winebuli an meuRlisgan gancalkevebiT mcxovrebi iyo.

fsiqoaqtiuri saSualebebis moxmarebis TvalsazrisiT kvlevam Semdegi sura­Ti gamovalina (ix. cxrili 2): bolo 12 Tvis manZilze alkoholis yoveldRiurad moxmareba TbilisSi miuTiTa respondentTa 9.4%-ma (15 respondenti), xolo ba­TumSi – 21.7%-ma (26 respondenti); cxovrebaSi erTxel mainc narkotikis ineqci­ur moxmarebaze SekiTxva kvlevis dros ar dasmula; bolo 12 Tvis ganmavlobaSi narkotikebis ineqciuri gziT moxmareba TbilisSi aRniSna respondentebis 1.9%-ma (3 respondenti), xolo baTumSi – 0.8%-ma (1 respondenti); es oTxi responden­ti ekuTvnoda SedarebiT axalgazrda asakobriv jgufs; ineqciurad moxmarebuli narkotikebi subuteqsi da heroinia; araineqciuri gziT moxmarebam cdis pirTa Soris Seadgina 6.3% TbilisSi da 5.8% baTumSi. yvelaze xSirad moxmarebul arain­eqciur narkotikebad dasaxelda saZile/damamSvidebeli saSualebebi.

8 organizaciis „gadavarCinoT bavSvebi“ saqarTvelos ofisma, aSS saerTaSoriso ganviTarebis saagentos finansu­ri mxardaWeriT saqarTveloSi danerga meore Taobis epidzedamxedveloba da Caatara seqsmuSakebs Soris pirve­li epidzedamxedvelobis kvleva TbilisSi 2002 wels, xolo Semdeg msgavsi kvlevebi 2004 da 2006 wlebSi Catarda Tbilissa da baTumSi. 2009 wlidan globaluri fondis finansuri mxardaWeriT gagrZelda qcevaze zedamxedv­elobis momdevno talRebi Tbilissa da baTumSi da Catarda samjer: 2009, 2012 da 2014 wels. wina wlebis epid­zedamxedvelobis kvlevebis Sedegebi SegiZliaT ixiloT Sesabamisi wlebis narkoviTarebis angariSebSi.

Page 17: wliuri angariSi 2014 - altgeorgia.gealtgeorgia.ge/2012/myfiles/Drug report GEO 2014.pdf · 1. narkopolitika: kanonmdebloba, strategiebi da ekonomikuri analizi ... sisxlis samarTlis

narkoviTareba saqarTveloSi 17

cxrili 2: bolo 12 Tvis manZlze alkoholisa da aralegaluri narkotikebis moxmareba seqsmuSak qalebSi, 2014 wels (saerTaSoriso fondi kuracio da sa­

medicino-fsiqologiuri centri Tanadgoma 2014)

alkoholis da narkotikebis moxmareba % n/N

alkoholis yoveldRiuri moxmareba 14.64 41/280

narkotikis araineqciuri moxmareba 6.07 17/280

sedaciuri/saZile abebis moxmareba 4.29 12/280

narkotikebis ineqciuri moxmareba 1.43 4/280

subuteqsis moxmareba 1.43 4/280

heroinis moxmareba 0.71 2/280

2.4.2. narkotikebis moxmareba mamakacebs Soris, romelTac sqesobrivi kavSiri aqvT mamakacebTan

saerTaSoriso fond kuraciosa da sainformacio samedicino-fsiqologiur cen­tr Tanadgomis mier 2012 wels Catarda jvaredin-seqciuri kvleva, respondentze orientirebuli midgomiT, mamakacebs Soris, romlebsac sqesobrivi kavSiri aqvT mamakacebTan (msm). kvlevis mizani iyo aiv-infeqciis sarisko qcevis Sefaseba msm populaciaSi. gamoikiTxa TbilisSi mcxovrebi 218 msm. respondentTa medianurma asakma Seadgina 27 weli, naxevarze mets (55%, 120 respondenti) hqonda umaRlesi ganaTleba, didi umravlesoba (90%, 196 repondenti) iyo eTnikurad qarTveli; re­spondentTa 72% (156 piri) arasdros yofila qorwinebaSi. kvleva gviCvenebs, rom narkotikebis ineqciuri moxmareba msm populaciaSi ar aris farTod gavrcelebu­li: kerZod, bolo 12 Tvis manZlze alkoholis yoveldRiurad moxmareba aRniSna 20-ma respondentma, xolo narkotikebis moxmareba bolo 12 Tvis manZlze aRniSna 39-ma respondentma; kanafi dasaxelda, rogorc yvelaze xSirad moxmarebuli nar­kotiki. bolo 12 Tvis manZlze narkotikebis ineqciuri moxmareba aRniSna mxolod eqvsma respondentma, romelTagan oTxma miuTiTa buprenorfinis moxmareba; mx­olod erTma respondentma aRniSna bolo ineqciisas ziari Spricis gamoyeneba. cxrili 3 gviCvenebs kvlevis Sedegebs procentul maCveneblebSi:

cxrili 3: alkoholisa da aralegaluri narkotikebis moxmarebis prevalen-toba msm-ebs Soris(saerTaSoriso fondi kuracio da samedicino-fsiqologiu­

ri centri Tanadgoma 2012)

indikatori % (N=218)

alkoholis yoveldRiuri moxmareba 9.2narkotikis araineqciuri moxmareba bolo 12 Tvis manZilze 17.9

narkotikis ineqciuri moxmareba bolo 12 Tvis manZilze 2.8

Page 18: wliuri angariSi 2014 - altgeorgia.gealtgeorgia.ge/2012/myfiles/Drug report GEO 2014.pdf · 1. narkopolitika: kanonmdebloba, strategiebi da ekonomikuri analizi ... sisxlis samarTlis

wliuri angariSi, 201418

3.1. Sesavali

dReisaTvis saqarTveloSi saTanado yuradReba ar eqceva prevenciis mecnierebas. Sedegad, qveyanaSi mimdinare prevenciuli aqtivobebi umeteswilad ar efuZne­ba samecniero mtkicebulebas da ar fasdeba efeqtianobis, eTikisa Tu xarisxis TvalsazrisiT, gaeros standartebis Sesabamisad (UNODC 2015). imisTvis, rom prevenciuli programa efeqtiani iyos, igi unda eyrdnobodes mecnierebas, gul­dagul dainergos da xelmisawvdomi iyos populaciisTvis mTeli cxovrebis man­Zilze (The National Centre on Addiction and Substance Abuse 2015; Inaba and Cohen 2014; Saxena, Llopis, and Hosman 2006; UNODC 2015).

ukanasknel aTwleulSi erovnul saswavlo gegmaSi gamaxvilda yuradReba cx­ovrebis jansaR wesze, 2013 wlidan 15-18 wlis moswavleebisaTvis dainerga bi­ologiis swavlebisas informaciis miwodeba aiv-Sidsis TvalsazrisiT sarisko qcevebze (maT Soris, narkotikebis moxmarebaze). magram skolis kurikulumSi jer kidev ar arsebobs prevenciuli ganaTlebis uwyveti jaWvi. masSi ar aris Seyvani­li mtkicebulebaze dafuZnebuli iseTi programebi, romlebic nivTierebebis avadmoxmarebis riskebis gacnobierebaSi daexmareboda bavSvebs jer kidev mo­zardobis asakamde (15 wlamde). am periodis Semdeg damaxasiaTebeli opoziciuri ganwyobebi sarisko qcevaze miwodebuli informaciis mimarT winaRobas zrdis, amitomac, prevenciis efeqtianobisTvis, intervencia am asakamde unda moxdes (National Institute of Drug Abuse 2003; Levi et al. 2015; Wittchen et al. 2008). mozardobis asakamde prevenciis egidiT mimdinare RonisZebebs umeteswilad eqstrakuriku­luri, fragmentuli da kampaniuri (konkursi, konferencia, da a.S.) xasiaTi aqvs. kvlevebis Tanaxmad, msgavsi programebi araefeqtiania, mozardebs ar aZlevs sa­Tanado informacias risk-faqtorebis Sesaxeb da ar iZleva damcavi faqtorebis Camoyalibebis saSualebas (The National Centre on Addiction and Substance Abuse 2015; National Institute of Drug Abuse 2003; O’Connell, Boat, and Warner 2009).

3.2. prevenciis sistema, strategia, politika

ganaTlebis saministros monacemebiT, 2014 wlisTvis sajaro da kerZo skolebSi sx­vadasxva disciplinebSi (sabunebismetyvelo mecnierebebi [VIII, IX klasebi], samo­qalaqo ganaTleba [IX-X klasebi]) Setanilia antinarkotikuli da antinikotinuri Temebi, aseve ganxorcielda Tematuri konkursebi, konferenciebi da kampaniebi. monacemebi am aqtivobebSi CarTul bavSvebs Soris fsiqoaqtiuri saSualebebis moxmarebis gavrcelebaze Tu maT ganwyobebsa da codnaze fsiqoaqtiuri saSuale­bebis Sesaxeb RonisZiebamde da RonisZiebis Semdgom ar moipoveba.

3. prevencia

Page 19: wliuri angariSi 2014 - altgeorgia.gealtgeorgia.ge/2012/myfiles/Drug report GEO 2014.pdf · 1. narkopolitika: kanonmdebloba, strategiebi da ekonomikuri analizi ... sisxlis samarTlis

narkoviTareba saqarTveloSi 19

ganaTlebis da mecnierebis saministros organizebiT Seiqmna zogadi ganaTlebis politikis axali dokumenti, romlis mixedviTac 2014 wels 10 sapilote skola­Si dainerga saskolo garemos politika – jansaRi cxovrebis wesis meTodologia. 2015 wels igegmeba yvela sajaro skolis CarTva.

3.3. garemoze mimarTuli prevencia

Tambaqosa da alkoholis moxmarebasa da gavrcelebas administraciul samarT­aldarRvevaTa kodeqsi aregulirebs.

Tambaqos SemTxvevaSi akrZalulia Semdegi: Tambaqos produqciis moxmareba sa­jaro da samedicino dawesebulebebsa da skolebSi, misi miyidva 18 wlamde asakis pirebisTvis da/an maTi Tambaqos biznesSi (mag. distribuciaSi) CarTva, sigaretis gayidva Rerebad, TambaqoTi vaWroba skolamdeli aRzrdis dawesebulebebisa da skolebis axlos, agreTve savaWro centrebis bavSvTa ganyofilebebis maxloblad; akrZalulia Tambaqos moxmareba samedicino da saswavlo dawesebulebebSi, sazo­gadoebriv transportsa da TavSeyris adgilebSi (daxurul Senoba-nagebobebSi), 18 wlamde asakis pirebisaTvis gankuTvnil dawesebulebebSi. aseve, akrZalulia Tambaqos moxmarebis reklamireba da Cveneba masmediiT, Tumca es dResdReobiT daSvebulia qalaqebSi gakrul did xilvad bilbordebze. administraciul samar­TaldarRvevaTa kodeqsi aregulirebs agreTve gamafrTxilebeli warwerebis ga­keTebis aucileblobas Tambaqos produqtebze/maT SefuTvaze.

rac Seexeba alkohols, misi moxmareba akrZalulia sajaro TavSeyris adgileb­Si, xolo miyidva akrZalulia 18 wlamde asakis pirebisTvis. kodeqsis 116-e muxli krZalavs avtomobilis marTvas alkoholisa Tu sxva fsiqoaqtiuri nivTierebebis zemoqmedebis qveS.

saxelmwifo uwyebasa da sajaro samsaxurSi miRebisas momaval (an ukve arsebul) TanamSromels dawesebulebis xelmZRvanelma SesaZloa mosTxovos samedici­no-narkologiuri Semowmebis cnoba an samedicino daskvna janmrTelobis md­gomareobaze, ramdenadac es gaTvaliswinebulia saqarTvelos kanonmdeblobiT (saqarTvelos kanoni sajaro samsaxuris Sesaxeb, saqarTvelos parlamenti 1997).

usafrTxo skolis koncefciis farglebSi, ganaTlebis da mecnierebis saminis­tros daqvemdebarebaSi 2010 wlidan funqcionirebs ssip mandaturis samsaxuri, romlis mizania „sazogadoebrivi wesrigisa da usafrTxoebis dacva. saganmanaT­leblo dawesebulebis mandaturis samsaxuri, ... saganmanaTleblo dawesebulebis teritoriaze Zaladobis aRmofxvrisa da jansaRi cxovrebis wesis damkvidrebis mizniT, uzrunvelyofs saganmanaTleblo dawesebulebis teritoriaze moswav­leTa/studentTa mier civi da cecxlsasroli iaraRis tarebis, alkoholuri da narkotikuli saSualebebis gavrcelebis aRmofxvras“ (saqarTvelos ganaTlebisa da mecnierebis saministro 2014).

2010 wlis Semdeg mandaturebis instituti yvela sajaro da zogierT kerZo sko­laSi funqcionirebs. mandaturebma gaiares specialuri momzadeba, romlis erT-erTi sakiTxi iyo narkotikebis moxmarebis SemTxvevebis pirveladi niSnebis amocnoba.

Page 20: wliuri angariSi 2014 - altgeorgia.gealtgeorgia.ge/2012/myfiles/Drug report GEO 2014.pdf · 1. narkopolitika: kanonmdebloba, strategiebi da ekonomikuri analizi ... sisxlis samarTlis

wliuri angariSi, 201420

3.4. universaluri prevencia

saqarTvelos ganaTlebisa da mecnierebis saministros informaciiT, narkomani­asTan brZolis saxelmwifo strategiis Sesabamisi 2013-2015 wlebis samoqmedo ge­gmis farglebSi ganxorcielda universaluri prevenciis Semdegi RonisZiebebi:

erovnul saswavlo gegmaSi (kerZod, sabunebismetyvelo da sazogadoebriv mecnierebebsa da sportis saswavlo gegmebSi), aisaxa „mavne CvevebTan brZolasTan“ dakavSirebuli sakiTxebi. gegmis veb-portalze aitvirTa Sesabamisi masala, ro­melsac SeuZlia gaecnos nebismieri dainteresebuli piri (http://elibrary.emis.ge/ge; http://ncp.ge/ge/home). momzadebis procesSia gzamkvlevi „cxovrebis jansaRi wesi“, romelic, dasrulebis Semdgom, aseve aitvirTeba rogorc erovnuli saswavlo ge­gmis veb-portalze, aseve ganaTlebisa da mecnierebis saministros eleqtornul biblioTekaSi.

uklebliv yvela skolas gadaeca „samarTlebrivi kulturis“ saxelmZRvanelo, sa­dac erT-erTi Tavi eTmoba „mavne Cvevebisa da maTi saxifaTo Sedegebis Sesaxeb“ moswavleTa informirebas (saqarTvelos ganaTlebisa da mecnierebis saministro 2015).

skolebSi sadamrigeblo programebs daemata prioritetuli Temebi, romlebic exeba cxovrebis jansaR wess, magaliTad: „sakuTari janmrTeloba, rogorc faseu­loba“, „cxovrebis jansaRi wesi, sporti“, „ra ziani moaqvs mavne Cvevebs“, „swori da araswori saqcielis Sefaseba“, „aras“ Tqmis unaris ganviTareba“ da sxva.

2014 wlidan sajaro samarTlis iuridiuli piri (ssip) maswavlebelTa profesiuli ganviTarebis erovnuli centri amzadebs pedagogebs sadamrigeblo programaSi damatebuli prioritetis – jansaRi cxovrebis wesis – skolaSi dasanergad. 2014 wels centrSi gadamzadda 350-mde pedagogi.

ganaTlebisa da mecnierebis saministros informaciiT, prevenciis dafinanse­bis prioriteti 2013-2015 wlebisaTvis iyo cxovrebis jansaRi wesis sxvadasxva iniciativa, SemoTavazebuli saganmanaTleblo dawesebulebebis, arasamTavrobo da kerZo organizaciebis mier. magaliTad, saqarTveloSi aiv-is prevenciis pro­eqtis farglebSi aRmoCenili teqnikuri mxardaWeriT 2013-2014 ww saministrom danerga jansaRi cxovrebis wesis saswavlo gegma, kerZod: gamoqveynda special­uri saxelmZRvanelo biologiis maswavleblebisTvis da biologiis gakveTileb­ze 15-18 wlis mozardebi iReben informacias aiv/Sidsis, aralegaluri narko­tikebis, Tambaqosa da alkoholis avadmoxmarebasTan dakavSirebuli zianisa da naadrevi orsulobis riskebis Sesaxeb. GHPP programis samizne jgufi iyo 15-18 wlis mozardebi. prevenciis mecnierebis Tanaxmad, kritikulad mniSvnelovania, rom prevenciuli muSaoba skolis kurikulumis farglebSi integrirebuli iyos ara mxolod mozardobis asakis saswavlo gegmaSi, aramed uwyvet jaWvad, bavSvis skolaSi SemosvlisTanave, raTa man SeZlos cxovrebis jansaRi wesis Sesabamisi unar-Cevebis ganviTareba mozardobamde – rodesac pirovnebas opoziciuri gan­wyobebi da qceva uCndeba (The National Centre on Addiction and Substance Abuse, 2015;UN-ODC, 2015).

Page 21: wliuri angariSi 2014 - altgeorgia.gealtgeorgia.ge/2012/myfiles/Drug report GEO 2014.pdf · 1. narkopolitika: kanonmdebloba, strategiebi da ekonomikuri analizi ... sisxlis samarTlis

narkoviTareba saqarTveloSi 21

3.5. seleqciuri da mizanmimarTuli prevencia

2013 wlidan saqarTvelos ganaTlebisa da mecnierebis saministros daqvemde­barebaSi arsebul mandaturis samsaxurSi funqcionirebs bavSvze zrunvisa da fsiqologiuri daxmarebis centri, rogorc mizanmimarTuli prevenciis ganxor­cielebis instituciuri meqanizmi. centris momsaxurebiT sargebloben skolis maswavleblebis, administratorebisa da mandaturebis mier gadamisamarTebuli, qceviTi problemebis mqone bavSvebi da mozardebi. 2014 wlidan bavSvze zrunvisa da fsiqologiuri daxmarebis centris filialebi, Tbilisis paralelurad, gaix­sna baTumis, quTaisis, foTis, Telavis da goris mandaturis samsaxuris regio­nul ofisebSi.

arasrulwlovani msjavrdebulebisTvis, probacionerebisa da riskis qveS myofi sxva mozardebisTvis sasjelaRsrulebis saministros xelSewyobiT 2013 wlidan dainerga fsiqo-socialuri ganaTlebis prevenciuli programa, romelic mizanad isaxavs jansaRi cxovrebis wesis popularizacias, aiv/Sidsisa da fsiqoaqtiuri nivTierebebis avadmoxmarebis prevencias (saqarTveloSi aiv prevenciis proeqti 2012).

3.6. centralur da adgilobriv doneze ganxorcielebuli kampaniebi

antinarkotikuli kampaniebi saqarTveloSi prevenciuli RonisZiebebis yvelaze gavrcelebuli formaa, rasac, rogorc wesi, ar axlavs moxmarebis masStabisa da sxva maxasiaTeblebis kvlevebi intervenciamde da intervenciis Semdeg, rom­lebic maTi efeqtianobis gazomvis, Sesabamisi mtkicebulebis mopovebisa da maT efeqtianobaze darwmunebuli msjelobis SesaZleblobas mogvcmda.

Sromis, janmrTelobisa da socialuri dacvis saministro, kerZod – mis daqvem­debarebaSi myofi daaavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri, yovelwliurad atarebs (Catarda 2014 welsac) Tambaqos sawi­naaRmdego sainformacio kampanias, romlis farglebSic Cveulebriv ibeWdeba da farTod rigdeba sainformacio bukletebi Tambaqos mavneblobaze.

saqarTvelos ganaTlebisa da mecnierebis saministros monacemebiT, ministris 2014 wlis 6 martis #233 brZanebiT damtkicebuli „gansakuTrebiT niWieri axalgaz­rdebis waxalisebis“ programis „saskolo konkursebis qveprogramis“ farglebSi Catarda eseiebisa da naxatebis konkursi antinarkotikul Temaze. SerCeuli esei­ebis avtorebma erTwuTiani moxsenebebiT mimarTes Tanatolebs.

Sinagan saqmeTa saministro 2014 wlidan axorcielebs farTomasStabian antinar­kotikul kampanias „ara bionarkotiks – erTad SevcvaloT damokidebuleba!“ kam­pania emsaxureba informaciis gavrcelebas narkotikebis moxmarebisa da arale­galuri brunvis uaryofiTi Sedegebis Taobaze. misi gansakuTrebuli yuradRebis sagania axali fsiqoaqtiuri saSualebebi. Sss-is moncemebiT, kampaniis farglebSi ganxorcielda Semdegi RonisZebebi: momzadda antinarkotikuli socialuri vid­eoebi, saministros warmomadgenlebi Sexvdnen skolis moswavleebsa da universi­

Page 22: wliuri angariSi 2014 - altgeorgia.gealtgeorgia.ge/2012/myfiles/Drug report GEO 2014.pdf · 1. narkopolitika: kanonmdebloba, strategiebi da ekonomikuri analizi ... sisxlis samarTlis

wliuri angariSi, 201422

tetis studentebs; gaimarTa specialuri konkursi saukeTeso antinarkotikuli mediaproduqtis gamosavlenad, sadac Tbilisis saxelmwifo universitetis Jur­nalistikis fakultetis studentebi iRebdnen monawileobas. Sss-s Tanaxmad, „an­tinarkotikuli kampaniis mTavarma gzavnilebma mosaxleobis yvela segmentamde, gansakuTrebiT, am kuTxiT yvelaze mowyvlad jgufamde – axalgazrdobamde miaR­wia, ramac, bunebrivia, xeli Seuwyo narkotikebis moxmarebis klebasa da narko­moxmarebis prevencias qveyanaSi“ (saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministro 2014).

2014 wlis martSi mTavrobis mier damtkicda saqarTvelos sportisa da axal­gazrdobis saqmeTa saministros koordinaciiT, sxvadasxva Sesabamisi uwyebis monawileobiT 2013 wels SemuSavebuli saqarTvelos axalgazrduli politikis saxelmwifo dokumentis axali versia, sadac xazgasmulia cxovrebis jansaRi we­sis danergvis aucilebloba.sportisa da axalgazrdobis saqmeTa saministros informaciiT, maT prioritetul mimarTulebas 2014 wlis ganmavlobaSi war­moadgenda „cxovrebis jansaRi wesis damkvidrebisa da kulturul-Semoqmedeb­iT saqmianobaSi axalgazrdebis CarTvis programa“, romlis erT-erTi mizani iyo janmrTelobis Sesaxeb axalgazrdebis cnobierebis donis amaRleba da cxovrebis jansaRi wesis popularizacia. programis farglebSi gaimarTa sxvadasxva kul­turul-SemoqmedebiTi, inteleqtualuri da sportuli aqtivobebi: studentu­ri dReebi, saganmanaTleblo RonisZiebebi, inteleqtualuri konkursebi, spor­tuli RonisZiebebi sloganiT „airCie jansaRi cxovrebis wesi“ da sxv. aseve, 2014 wlis ganmavlobaSi, sportisa da kulturis saministrom Caatara Tambaqos sawi­naaRmdego sainformacio kampania: moamzada da dabeWda Tambaqos sawinaaRmdego sainformacio masala, romelic cxovrebis jansaRi wesis popularizaciis zemo­CamoTvlil RonisZiebebze gavrcelda (saqarTvelos sportisa da axalgazrdobis saqmeTa saministro 2015).

Page 23: wliuri angariSi 2014 - altgeorgia.gealtgeorgia.ge/2012/myfiles/Drug report GEO 2014.pdf · 1. narkopolitika: kanonmdebloba, strategiebi da ekonomikuri analizi ... sisxlis samarTlis

narkoviTareba saqarTveloSi 23

4.1. Sesavali

termini „narkotikebis maRali riskis moxmareba“ saqarTveloSi ixmareba „nar­kotikebis problemuri moxmarebis“ analogad, rac gulisxmobs narkotikebis ineqciurad moxmarebas. aRniSnuli ufro viwro definiciaa, vidre evropis nar­kotikebisa da narkodamokidebulebis monitoringis centris mier SemoTavazebu­li termini9. narkotikebis maRali riskis moxmarebis indikatorze informacias viRebT Semdegi wyaroebidan: qcevaze zedamxedvelobis kvlevebi da narkotikebis ineqciuri moxmarebis prevalentobis Semswavleli kvlevebi, romlebic qveyanaSi regularulad, or weliwadSi erTxel (2002 wlidan) xorcieldeba arasamTavro­bo organizaciebis sazogadoebrivi gaerTianeba bemonis da saerTaSoriso fondi kuracios mier, saerTaSoriso donorebis mxardaWeriT; da zianis Semcirebis ser­visebis mier mowodebuli informacia narkotikebis momxmarebelTa sxvadasxva maxasiaTeblis Taobaze. qvemoT moyvanili aRwera samive am wyaros eyrdnoba.

4.2. narkotikebis ineqciuri moxmarebis prevalentoba

2014 wels, saqarTveloSi narkotikebis maRali riskis momxmarebelTa prevalen­tobis dasadgenad, Catarda kvleva qveynis 7 qalaqSi, sazogadoebrivi gaerTiane­ba bemonisa da saerTaSoriso fondi kuracios mier, SidsTan, malariasa da tu­berkulozTan brZolis globaluri fondis mxardaWeriT. kvlevaSi gamoyenebuli iyo respondentze orientirebuli SerCeva (N=1,951). kvlevis ZiriTadi instru­menti iyo qcevaze zedamxedvelobis kiTxvari. prevalentobis dasadgenad mkv­levarebma gamoiyenes mamravli koeficientebis teqnologia, CaWera-ukuCaWeris modificirebuli versia da qselis zomis gansazRvris meTodi. kvlevis ZiriTad instruments daemata kiTxvebi qselis zomis gansasazRvrad. saboloo maCveneb­lebi miRebulia CamoTvlili ramdenime meTodiT mopovebuli monacemebis trian­gulaciis gziT. kvlevis Sedegebis gansaxilvelad Sedga saeqsperto konsensusis Sexvedra, romelzec 2014 wlisTvis saqarTveloSi narkotikebis maRali riskis momxmarebelTa savaraudo raodenoba ganisazRvra 49,700-iT (49,208 – 50,192), prev­alentoba 18-64 asakobrivi kategoriis mosaxleobaze - 2,02%-iT (2,00% - 2,04%), xolo zogad populaciaze - 1,33%-iT (1,32% - 1,35%) (saerTaSoriso fondi kuracio da sazogadoebrivi gaerTianeba bemoni 2015b).

viTarebis dinamikaze samsjelod moviyvanT 2012 wels, kvlav sazogadoebrivi gaer­Tianeba bemonisa da saerTaSoriso fondi kuracios mier Catarebuli analogiuri

9 The European Monitoring Centre for Drugs and Drug Addiction, http://www.emcdda.europa.eu/activities/hrdu

4. narkotikebis maRali riskis moxmareba

Page 24: wliuri angariSi 2014 - altgeorgia.gealtgeorgia.ge/2012/myfiles/Drug report GEO 2014.pdf · 1. narkopolitika: kanonmdebloba, strategiebi da ekonomikuri analizi ... sisxlis samarTlis

wliuri angariSi, 201424

kvlevis Sedegebs. 2012 wels qveynis masStabiT ineqciuri narkotikebis momxmare­belTa savaraudo raodenobisa da prevalentobis gadaTvla moxda multivaria­ciuli indikatorisa da koeficientebis oTxi sxvadasxva midgomis gamoyenebiT, aseve faruli populaciis gamokiTxviT (nominaciuri teqnikis gamoyenebiT, saqarTvelos 6 qalaqSi, N=1,791), respondentze orientirebuli SerCevis meTo­diT. kvlevis Semdgom aseve Catarda saeqsperto konsensusis Sexvedra. miRebuli maCveneblebi Seadgenda 45,457 maRali riskis momxmarebels, xolo prevalentoba 15-64 asakobriv kategoriaSi - 1,65%-s (saerTaSoriso fondi kuracio da sazoga­doebrivi gaerTianeba bemoni 2012b). ramdenadac orive kvlevaSi gamoyenebuli iyo identuri meTodologia, maTi Sedarebis safuZvelze SesaZlebelia daskvnis gamotana10 maRali riskis moxmarebis prevalentobis zrdaze saqarTveloSi (saer­TaSoriso fondi kuracio da sazogadoebrivi gaerTianeba bemoni 2012b).

4.3. narkotikebis maRali riskis momxmarebelTa maxasiaTeblebi

4.3.1. zianis Semcirebis saqarTvelos qselidan miRebuli monacemebi

zianis Semcirebis saqarTvelos qseli yovelwliurad agrovebs rutinul mo­nacemebs aiv-Sidsis prevenciis programebSi CarTuli mosargebleebis Taobaze. amis safuZvelze, 2014 wels qselma Caatara Tanaswori-Tanaswors principze da­fuZnebuli intervenciis (TTpdi) mosargebleTa kvleva, fsiqoaqtiuri saSuale­bebis moxmarebis prevalentobisa da ineqciur moxmarebasTan dakavSirebuli sarisko qcevebis Sesaswavlad. kvlevaSi CarTuli iyo sul 1,728 narkotikebis ineqciuri momxmarebeli (maTgan 6% qali) saqarTvelos 10 qalaqidan (Tbilisi, gori, Telavi, zugdidi, baTumi, quTaisi, samtredia, foTi, ozurgeTi, rusTavi). respondentTa medianuri asaki iyo 34 weli (mean= 34.76; min=18; max=75, SD=10.8), narkotikebis ineqciuri moxmarebis gamocdileba saSualod – 10 weli (mean=10.92; min=1; max=40, SD=8.1). respondentebis 41.5% arasdros yofila qorwinebaSi, 39.6%-s aqvs arasruli saSualo an umaRlesi ganaTleba, kvlevis momentisTvis 73.4% iyo umuSevari.

10 2009 wels saqarTvelos 5 qalaqSi - Tbilisi, baTumi, Telavi, gori, zugdidi - narkotikebis ineqciur momxmare­belbebs Soris Catarebuli kvlevis Tanaxmad (N=1,127) miRebulia Semdegi maCveneblebi: 39,000-41,000 maRali risk­is momxmarebeli, xolo prevalentoba15-dan 64 wlamde asakis populaciaSi - 1.5% (1.48% -1.52%) (saerTaSoriso fondi kuracio da sazogadoebrivi gaerTianeba bemoni 2010); magram, meTodologiuri sxvaobis gamo, am monace­mebis Sedareba 2012 da 2014 wlebis kvlevebTan SeuZlebelia: 2009 wels mamravli koeficienti gamoyvanilia re­spondentze orientirebuli SerCeviT Catarebuli kvlevis da narkotikebis ineqciuri moxmarebis Sesaxeb sxva­dasxva wyaroebidan miRebuli informaciis safuZvelze.

Page 25: wliuri angariSi 2014 - altgeorgia.gealtgeorgia.ge/2012/myfiles/Drug report GEO 2014.pdf · 1. narkopolitika: kanonmdebloba, strategiebi da ekonomikuri analizi ... sisxlis samarTlis

narkoviTareba saqarTveloSi 25

diagrama 1: bolo 30 dReSi moxmarebuli fsiqoaqtiuri da narkotikuli saSualebebis prevalentoba (gogia 2014; gogia 2015)

rogorc zemoT moyvanili diagramidan Cans, 2014 wels, 2013 wlisgan gansxvavebiT, zianis Semcirebis TTdp intervenciis mosargebleebs Soris kustaruli stimu­latorebis, heroinisa da dezomorfinis moxmarebis maCveneblebi TiTqmis Tana­baria (30-31%), rac dabalia 2013 wlis analogiur maCveneblebze (kustarulad damzadebuli dezomorfini – 45%, xolo stimulatorebi – 36%). subuteqsis mox­marebas gamokiTxulTa mTeli populaciis 18% aRniSnavs, rac aRemateba gasuli (2013) wlis subuteqsis moxmarebis maCvenebels. moyvanili gansxvavebebi statis­tikurad sarwmunoa (χ² 0.000).

qalebSi kustaruli stimulatorebis ineqciuri moxmareba sxva fsiqoaqtiuri sa­Sualebebis ineqciur moxmarebasTan SedarebiT ufro gavrcelebulia (ix. qvemoT moyvanili diagrama 2).

diagrama 2: qalebis mier bolo 30 dRis manZilze moxmarebuli fsiqoaqtiuri da narkotikuli saSualebebi, 2014 weli (gogia 2015)

1

diagrama 1: bolo 30 dReSi moxmarebuli fsiqoaqtiuri da narkotikuli saSualebebis

prevalentoba (gogia 2014; gogia 2015)

diagrama 2: qalebismierbolo 30

dRismanZilzemoxmarebulifsiqoaqtiuridanarkotikulisaSualebebi, 2014 weli

(gogia 2015)

62.9%

39.0% 36.2% 33.6%

10.9%

44.5%42.0%34.9% 30.5% 30.9%

18.1%

31.2%

2013 2014

სუბუტექსი, 15%

ჰეროინი, 21%

დეზომორფინი, 30

%

კუსტ.სტიმულატო

რი, 48%

მარიხუანა, 43%

ალკოჰოლი, 50%

1

diagrama 1: bolo 30 dReSi moxmarebuli fsiqoaqtiuri da narkotikuli saSualebebis

prevalentoba (gogia 2014; gogia 2015)

diagrama 2: qalebismierbolo 30

dRismanZilzemoxmarebulifsiqoaqtiuridanarkotikulisaSualebebi, 2014 weli

(gogia 2015)

62.9%

39.0% 36.2% 33.6%

10.9%

44.5%42.0%34.9% 30.5% 30.9%

18.1%

31.2%

2013 2014

სუბუტექსი, 15%

ჰეროინი, 21%

დეზომორფინი, 30

%

კუსტ.სტიმულატო

რი, 48%

მარიხუანა, 43%

ალკოჰოლი, 50%

Page 26: wliuri angariSi 2014 - altgeorgia.gealtgeorgia.ge/2012/myfiles/Drug report GEO 2014.pdf · 1. narkopolitika: kanonmdebloba, strategiebi da ekonomikuri analizi ... sisxlis samarTlis

wliuri angariSi, 201426

rac Seexeba asakobriv gansxvavebebs, qvemoT moyvanili diagramidan (diagrama3) naTelia, rom yvela dasaxelebuli narkotikisa Tu fsiqoaqtiuri saSualebis moxmarebis maCveneblebi yvelaze maRalia 31-40 wlis asakobriv kategoriaSi.

diagrama 3: bolo 30 dReSi moxmarebuli narkotikuli da fsiqoaqtiuri saSualebebis prevalentoba asakobrivi jgufebis mixedviT (gogia 2015)

ziari Spricis an sxva saineqcio instrumentis gamoyenebas aRniSnavs gamokiTx­ulTa 5.5% bolo ineqciisas, 6.8% – bolo TveSi ineqciisas, 17.6% ki – bolo 6 Tvis manZilze. maTgan, vinc bolo gaziarebis Taobaze dadebiTi pasuxi gasca, 46% aR­niSnavs, rom mxolod erT adamianTan gaiziara; danarCenebi or da sam adamianTan gaziarebas aRniSnaven. miuxedavad aseTi sarisko qcevisa, aiv-infeqciaze te­stirebis maCveneblebi Tanabrad dabalia qalebsa da mamakacebs Soris. testireba aiv-infeqciaze arasdros Cautarebia kvlevaSi monawile qalTa 65.7%-s da mamakac­Ta 86.4%-s.

kvlevaSi monawileTa mxolod 7.4%-s (128 respondenti) aqvs meTadonis mxardam­Weri Terapiis gamocdileba. respondentTa 50.9%-s (875 respondenti) arasdros gamoucdia zedozireba, xolo 13.7%-ma (114 respondenti) aRniSna, rom bolo 6 TveSi erTxel mainc hqonia zedozirebis SemTxveva. bolo zedozirebis ZiriTad mizezad heroinisa (54.6%) da dezomorfinis (20.5%) moxmareba dasaxelda. sakma­od maRalia im momxmarebelTa raodenoba, romelTac smeniaT naloqsonis Sesaxeb (1,522 respondenti; 88.1%). amave dros, dabalia im respondentTa raodenoba, rom­lebic aRniSnaven naloqsonis gamoyenebas zedozirebis dros (318 respondenti, 18.8%).

4.3.2. qcevaze zedamxedvelobis kvlevidan miRebuli monacemebi

rogorc zemoT aRvniSneT, qcevaze zedamxedvelobis kvlevebi saqarTveloSi tardeba or weliwadSi erTxel, saerTaSoriso fond kuraciosa da sazogadoe­

2

diagrama3: bolo 30 dReSi moxmarebuli narkotikuli da fsiqoaqtiuri saSualebebis

prevalentoba asakobrivi jgufebis mixedviT (gogia 2015)

diagrama 4: ineqciuri narkotikebis moxmarebis tendenciebi 2009, 2012 da 2015 wlebSi

(saerTaSoriso fondi kuracio da samedicino-fsiqologiuri centri Tanadgoma

2015)

23.1%

24.7%

24.2%

28.5%

17.4%

19.7%

16.3%

15.8%

21.1%

18.0%

23.0%

15.4%

19.5%

19.5%

31.5%

29.2%

34.2%

22.8%

31.2%

34.8%

37.7%

19.4%

15.3%

16.1%

14.0%

24.7%

17.6%

17.9%

10.1%

9.8%

7.5%

11.8%

11.3%

8.4%

8.6%

ალკოჰოლი

მარიხუანა

სედაციური საშ.

კუსტ.სტიმულატორი

დეზომორფინი

ჰეროინი

სუბუტექსი

18-24 წელი 25-30 წელი 31-40 წელი 41-50 წელი 51 და მეტი

0.0%

10.0%

20.0%

30.0%

40.0%

50.0%

60.0%

70.0%

2008-2009

2012

2014-2015

Page 27: wliuri angariSi 2014 - altgeorgia.gealtgeorgia.ge/2012/myfiles/Drug report GEO 2014.pdf · 1. narkopolitika: kanonmdebloba, strategiebi da ekonomikuri analizi ... sisxlis samarTlis

narkoviTareba saqarTveloSi 27

brivi gaerTianeba bemonis mier. mocemul TavSi aRwerlia 2014 wlis noembridan 2015 wlis aprilamde saqarTvelos Svid did qalaqSi (Tbilisi, gori, Telavi, zug­didi, baTumi, quTaisi da rusTavi) Catarebuli kvlevis Sedegebi.

narkotikuli saSualebebis ineqciurad momxmareblebis jvaredin-seqciur kv­levaSi gamoyenebulia respondentze orientirebuli SerCevis meTodi (N = 2,037). respondentTa medianuri asaki (qalaqebis mixedviT) meryeobs 37-dan 42 wlam­de, meti wiliT warmodgenilia “41+” asakobrivi jgufi. qalebma respondentTa 2% Seadgina – sul gamoikiTxa 41 qali, romelTagan TerTmeti SeirCa TbilisSi, xolo 30 – danarCen 6 qalaqSi. qorwinebaSi myofi respondentebis wili gansxva­vdeba qalaqebs Soris da meryeobs 33.6%-dan 56.5%-mde. respondentTa umravle­soba, iseve rogorc 2009 da 2012 wlebSi Catarebul kvlevebSi, umuSevaria (69%). aseve, ar Secvlila monacemebi narkotikuli saSualebebis moxmarebis dawyebis asakis TvalsazrisiT: iseve rogorc 2012 wels, araineqciuri moxmarebis dawyebis medianur asakad 15-16 weli dafiqsirda, xolo ineqciuri moxmarebis dawyebis me­dianur asakad - 18-20 weli.

bolo 12 TveSi alkoholis yoveldRiuri moxmareba, yvela qalaqSi, respondent­Ta 6%-ze naklebma aRniSna; sxva qalaqebTan SedarebiT, yvelaze maRali propor­ciuli wili TelavSi (5.8%) dafiqsirda; alkoholis kviraSi erTxel moxmarebis proporciulad yvelaze mcire maCvenebeli dafiqsirda TbilisSi (7.1%), xolo yvelaze maRali – quTaisSi (16.3%).

2012 wlis kvlevis Sedegebis msgavsad, narkotikebis araineqciuri moxmarebis TvalsazrisiT yvelaze xSirad moxmarebad saSualebebad dafiqsirda marixuana da centraluri nervuli sistemis (cns) depresantebi. gamokiTxulTa 72.5% (n=1.476) miuTiTebs narkotikebis araineqciurad moxmarebas, maT Soris 69%-s miRebuli hqonda iseTi medikamentebi, rogoricaa baklofeni, gabapentini, pregabalini da sxvebi. axali fsiqoaqtiuri saSualebebis – e.w. bios, bio-kanafis, kristalis, aba­zanis marilebis – moxmareba aRniSna kvlevaSi monawileTa 10%-ma.

ineqciuri narkotikebis moxmarebis suraTi mniSvnelovnad Seicvala 2012 welT­an SedarebiT. heroinis moxmareba, romelic 2012 wlisTvis dabali iyo (35.9%), daubrunda moxmarebis 2008-2009 wlebis niSuls (58.1%). analogiurad, dafiqsirda buprenorfinis moxmarebis mateba (26%). aRsaniSnavia, rom 2012 welTan SedarebiT daklebulia kustaruli narkotikebis (dezomorfinisa da efedronis) moxmarebis maCvenebeli (ix. diagrama 4).

Page 28: wliuri angariSi 2014 - altgeorgia.gealtgeorgia.ge/2012/myfiles/Drug report GEO 2014.pdf · 1. narkopolitika: kanonmdebloba, strategiebi da ekonomikuri analizi ... sisxlis samarTlis

wliuri angariSi, 201428

diagrama 4: ineqciuri narkotikebis moxmarebis tendenciebi 2009, 2012 da 2015 wlebSi (saerTaSoriso fondi kuracio da samedicino-fsiqologiuri centri

Tanadgoma 2015)

yvelaze xSirad ineqciurad moxmarebuli narkotikuli saSualebebidan lid­erobs heroini – 45.1% rusTavSi da 67.6% baTumSi. sxva narkotikuli saSualebebis moxmarebaSi SeimCneva gansxvavebebi: mag., buprenorfinis ineqciuri moxmareba gorSi Seadgens 13.4%-s, maSin roca baTumSi is 44%-ia.

qalaqebs Soris mniSvnelovani gansxvaveba aRiniSna narkotikis zedozirebis ga­mocdilebis TvalsazrisiT – im respondentTa raodenoba, visac hqonia zedoz­ireba bolo 12 Tvis ganmavlobaSi, meryeobs 5.6%-dan (rusTavi) 11.8%-mde (quTai­si).

respondentTa Sefardeba, visac arasdros Cautarebia mkurnaloba narkotikebis ineqciuri moxmarebis gamo, meryeobs 63.3%-sa (baTumi) da 85.6%-s (gori) Soris. im narkotikebis ineqciuri gziT momxmareblebs (nim) Soris, vinc bolo 12 Tvis ganmavlobaSi daxmarebis misaRebad mimarTa specializebul samkurnalo dawese­bulebebs, baTumeli nim-ebi sWarboben (14.7%).

mocemuli kvlevis angariSSi prevenciuli programebiT mocva gansazRvrulia, rogorc aiv-testirebis Catarebis SesaZleblobis Sesaxeb informireba da bolo 12 Tvis ganmavlobaSi steriluri saineqcio masaliTa da kondomebiT uzrunvely­ofa. prevenciuli programebiT minimaluri mocva gansazRvrulia Semdegnairad: mosargeblem icis, sad SeiZleba aiv testirebis Catareba da miRebuli aqvs qvemoT CamoTvlili programuli produqtebidan Tundac erTi: steriluri saineqcio instrumentebi, kondomi, broSura/lifleti/bukleti aiv/Sidsis Sesaxeb da kval­ificiuri informacia aiv/Sidsis Sesaxeb).

kvlevis Tanaxmad, prevenciuli paketebis Semadgenloba qalaqebis mixedviT gansxvavebulia, Tumca gori liderobs programis yvela komponentiT mocvis TvalsazrisiT. mag., steriluri nemsebi/Spricebi miRebuli aqvs gorSi respon­

2

diagrama3: bolo 30 dReSi moxmarebuli narkotikuli da fsiqoaqtiuri saSualebebis

prevalentoba asakobrivi jgufebis mixedviT (gogia 2015)

diagrama 4: ineqciuri narkotikebis moxmarebis tendenciebi 2009, 2012 da 2015 wlebSi

(saerTaSoriso fondi kuracio da samedicino-fsiqologiuri centri Tanadgoma

2015)

23.1%

24.7%

24.2%

28.5%

17.4%

19.7%

16.3%

15.8%

21.1%

18.0%

23.0%

15.4%

19.5%

19.5%

31.5%

29.2%

34.2%

22.8%

31.2%

34.8%

37.7%

19.4%

15.3%

16.1%

14.0%

24.7%

17.6%

17.9%

10.1%

9.8%

7.5%

11.8%

11.3%

8.4%

8.6%

ალკოჰოლი

მარიხუანა

სედაციური საშ.

კუსტ.სტიმულატორი

დეზომორფინი

ჰეროინი

სუბუტექსი

18-24 წელი 25-30 წელი 31-40 წელი 41-50 წელი 51 და მეტი

0.0%

10.0%

20.0%

30.0%

40.0%

50.0%

60.0%

70.0%

2008-2009

2012

2014-2015

Page 29: wliuri angariSi 2014 - altgeorgia.gealtgeorgia.ge/2012/myfiles/Drug report GEO 2014.pdf · 1. narkopolitika: kanonmdebloba, strategiebi da ekonomikuri analizi ... sisxlis samarTlis

narkoviTareba saqarTveloSi 29

dentTa daaxloebiT mesameds (30.1%). sruli prevenciuli paketiT sruli mocvis maCvenebeli meryeobs 8%-sa (Telavi) da 30.9%-s (gori) Soris. zogadad, prevenci­uli programebiT mocva nakvlev qalaqebSi (Telavis garda) ufro dabalia, vidre prevenciuli programebiT minimaluri mocva.

respondentTa daaxloebiT mexuTedma (22.1% TbilisSi) aRniSna, rom smenia/un­axavs informacia Spricebis/nemsebis programis Sesaxeb. unda aRiniSnos, rom na­kvlev populaciaSi meTadoniT Canacvlebis programis cnobadoba bevrad ufro maRalia (meryeobs 91.4%-dan TelavSi 99.7%-mde zugdidSi), vidre Spricebis/nem­sebis programisa.

kvlevis Tanaxmad, respondentTa naxevari (42.5%) aRniSnavs bolo wels narkotikis ineqciur moxmarebas mudmivi sacxovrebeli adgilidan moSorebiT, sxva qveyanaSi, rac meryeobs 29.4%-dan (Tbilisi) 62.1%-mde (baTumi). bolo 12 TveSi am qveyanaTa rigSi yvelaze xSirad dasaxelebulia TurqeTi (79.5%), romelsac mosdevs ruseTi (6.1%), azerbaijani (5.9%), ukraina (5.2%) da sxva qveynebi (3.3%).

Page 30: wliuri angariSi 2014 - altgeorgia.gealtgeorgia.ge/2012/myfiles/Drug report GEO 2014.pdf · 1. narkopolitika: kanonmdebloba, strategiebi da ekonomikuri analizi ... sisxlis samarTlis

wliuri angariSi, 201430

5.1. Sesavali

ukanasknel sam weliwadSi qveyanaSi gadaidga mniSvnelovani nabijebi mkurnaloba­ze moTxovnis indikatoris Taobaze monacemebis Segrovebis instituciuri meqa­nizmebis Semqnis TvalsazrisiT. kerZod, 2013 wels daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnulma centrma monacemTa Segrovebis spe­cialuri standartuli forma SeimuSava, romelic exeba: namkurnalev wamal­damokidebul pirTa sqessa da asakobriv jgufebs, pirveladi da ganmeorebiTi mimarTvebis raodenobas, narkotikis administrirebis gzebs, upiratesad mox­marebul narkotikebsa da polinarkomanias. 2014 wlidan arsebuli forma SeZlebi­sdagvarad daixvewa, EMCDDA-is mkurnalobis moTxovnis indikatoris formis sa­fuZvelze, Seicvala asakobrivi jgufebis ranJireba, aseve daemata informacia klinikaSi momarTvis gzebisa da alkoholis momxmarebel pacientTa raodeno­bis Sesaxeb. 2015 wels, daavadebaTa kontrolis da sazogadoebrivi janmrTelo­bis erovnuli centris mier momzadda cvlilebaTa paketi brZaneba №01-27/n-Si („samedicino statistikuri informaciis warmoebis da miwodebis wesis Sesaxeb“) Sesatanad, romelic daavaldebulebs narkologiur klinikebs, yovelTviurad miawodon monacemebi daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTvelo­bis erovnul centrs narkotikuli saSualebebisa da alkoholis momxmarebeli pacientebis Sesaxeb. aRniSnuli cvlilebebidan gamomdinare, momaval narkovi­Tarebis wliur angariSSi mkurnalobaze moTxovnis indikatoris Taobaze infor­macia ufro Tanmimdevruli da amomwuravi iqneba.

winamdebare TavSi gadmocemuli informacia eyrdnoba, erTi mxriv, daavade­baTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centris mier mowodebul informacias namkurnalevi wamaldamokidebuli pirebis Taobaze (sam­kurnalo dawesebulebebis mier miwodebul dReisaTvis xelmisawvdom infomaci­aze dayrdnobiT) da, meore mxriv, 2015 wels saqarTveloSi adiqtologiuri ganaT­lebis instituciuri meqanizmebis ganviTarebaze mimarTuli tempusis proeqtis farglebSi momzadebul angariSs qveyanaSi dReisaTvis moqmedi adiqtologiuri mkurnalobis standartebis Taobaze (“Addictology Standards in Georgia” 2015).

5.2. mkurnalobis strategia da politika

wamaldamokidebulebis mkurnalobis strategia gawerilia „narkomaniis wi­naaRmdeg brZolis saxelmwifo strategiis“ dokumentSi (narkomaniis winaaRm­

5. wamaldamokidebulebis mkurnaloba

Page 31: wliuri angariSi 2014 - altgeorgia.gealtgeorgia.ge/2012/myfiles/Drug report GEO 2014.pdf · 1. narkopolitika: kanonmdebloba, strategiebi da ekonomikuri analizi ... sisxlis samarTlis

narkoviTareba saqarTveloSi 31

deg brZolis saxelmwifo strategia, 2014), sadac dasaxulia iseTi strategiuli amocanebi, rogoricaa: wamaldamokidebuli pirebis samedicino, fsiqologiuri da socialuri saWiroebebis dasakmayofileblad maTTvis mtkicebulebaze da­fuZnebuli mkurnalobis miwodebisa da zianis Semcirebis servisebze xelmisaw­vdomobis uzrunvelyofa; sasjelaRsrulebis dawesebulebebSi fsiqoaqtiuri nivTierebebis momxmareblebisTvis mkurnalobis, reabilitaciisa da zianis Sem­cirebis SesaZleblobebis uzrunvelyofa. strategiis dokumentSi aRniSnulia, rom aucilebelia, ganviTardes mkurnalobisa da reabilitaciis infrastruqtu­ra, aRizardos saTanadod momzadebuli adamianuri resursebi. gamaxvilebulia yuradReba mkurnalobis xarisxis uzrunvelyofis instituciuri meqanizmebis Seqmnaze. aseve, xazgasmiTaa aRniSnuli narkotikebis moxmarebis gamo dasjis al­ternativebis instituciuri meqanizmebis ganviTarebis saWiroeba.

5.3. mkurnalobis sistema da mkurnalobaze xelmisawvdomoba

„saqarTvelos kanoni narkotikul saSualebebze, prekursorebsa da narkolo­giur daxmarebaze“ aregulirebs narkologiur mkurnalobas. kanoni adgens nar­komaniiT daavadebul pirTa samkurnalo da sareabilitacio programebis dafi­nansebis wyaros, wess, pirobebs, narkologiuri daxmarebis nebayoflobiTobas, konfidencialobisa da anonimurobis dacvis pirobebs. kanonis 34-e muxlis me-5 punqti gansazRvravs narkomaniiT daavadebuli piris savaldebulo samedicino daxmarebis saxeebs: narkotikuli damokidebulebis moxsnas Tavisuflebis droe­biTi SezRudvis an patimrobaSi yofnis SemTxvevaSi; da mkurnalobas patimrobisa da Tavisuflebis aRkveTis dawesebulebebSi.

kanonis 34-37­e muxlebis Tanaxmad, stacionaris pirobebSi mkurnaloba unda warimarTos damtkicebuli an aRiarebuli klinikuri praqtikis erovnuli re­komendaciis (gzamkvlevis) da klinikuri mdgomareobis marTvis saxelmwifo stan­dartis (protokolis) Sesabamisad.

pacientebis registraciis konkretul wesebs, narkologiur Semowmebas, eqsper­tizas, diagnostirebas, dispanserizacias, aRricxvianobas qveyanaSi aregulirebs saqarTvelos Sromis, janmrTelobisa da socialuri dacvis saministros 2003 wlis 12 dekembris #317/n brZaneba. brZanebis Tanaxmad, narkotikebiT gamowveuli intoqsikaciis diagnostikisTvis individma unda gaiaros qimio-toqsikologiu­ri gamokvleva, xolo fsiqoaqtiuri nivTierebebis moxmarebiT gamowveuli fsiqi­kuri Tu qceviTi darRevevebis diagnozis dasma SesaZlebelia minimum sami eqimis (narkologis) mier SemTxvevaze msjelobisa da samedicino daskvnis gamotanis sa­fuZvelze. amasTan dakavSirebiT, TiToeul, Tundac mcire masStabis, samkurnalo dawesebulebas aucilebelia hyavdes minimum sami eqimi-narkologi.

narkologiuri Semowmebisa Tu diagnostirebis SemTxvevaSi Sedgenili oficial­uri sabuTi iwereba sam egzempliarad, romelTagan erTi rCeba im dawesebulebaSi, sadac pirma gaiara Semowmeba, meore igzavneba jandacvis saministros monacemTa bazaSi, xolo mesame – Sinagan saqmeTa saministros monacemTa bazaSi. Tu piri iden­

Page 32: wliuri angariSi 2014 - altgeorgia.gealtgeorgia.ge/2012/myfiles/Drug report GEO 2014.pdf · 1. narkopolitika: kanonmdebloba, strategiebi da ekonomikuri analizi ... sisxlis samarTlis

wliuri angariSi, 201432

tificirebulia, rogorc narkotikebis momxmarebeli, igi aRricxvaze erTi wlis manZilze imyofeba, Tu mas narkotikebis arasamedicino moxmarebis mizeziT aRmo­cenebuli fsiqikuri Tu qceviTi darRvevebis diagnozi daudginda, igi aRricx­vaze sami wlis ganmavlobaSi imyofeba da mxolod amis mere SeuZlia aRricxvidan ganTavisufldes.

qveyanaSi wamaldamokidebul pirTa mkurnalobis jaWvi Sedgeba Semdegi rgo­lebisagan: abstinenciaze orientirebuli mkurnaloba (detoqsikacia) Semdgomi xanmokle stacionaruli samedicino reabilitaciiT, CanacvlebiTi Terapia, zianis Semcirebis servisebi da mocemuli angariSis daweris momentisTvis ganvi­Tarebis Canasaxovan mdgomareobaSi myofi fsiqo-socialuri reabilitaciis ram­denime programa.

adiqtologiuri servisiT uzrunvelyofa qveyanaSi SeuZlia nebismieri samarT­lebrivi formis iuridiul pirs, romelic eweva prevenciaze, diagnostikaze, mkurnalobaze, reabilitaciasa da paliatiur mzrunvelobaze mimarTul saqmia­nobas (saqarTvelos mTavrobis braZaneba #385, 17/12/2010 (saqarTvelos mTavroba 2010).

samkurnalo servisebis miwodeba xdeba rogorc saxelmwifo dawesebulebebSi, aseve kerZo da arasamTavrobo seqtorSi (ix.cxrili 4). magaliTad, qveyanaSi opi­oidebis CanacvlebiTi Terapiis (oCT) dafinansebis sami sxvadasxva modeli mo­qmedebs: globaluri fondis proeqti, CanacvlebiTi mkurnalobis saxelmwifo programa da kerZo komerciuli programa. rac Seexeba abstinenciaze orientire­buli mkurnalobis xarjs, mas faravs saxelmwifo (SezRuduli raodenobiT) an pacienti, sakuTari saxsrebiT. sayovelTao jandacvis farglebSi arsebuli sa­dazRvevo paketi da kerZo sadazRvevo meqanizmebi ar iTvaliswinebs wamaldamok­idebuli pacientebis dafinansebas.

cxrili 4: samkurnalo dawesebulebebis legaluri statusi da dafinansebis wyaroebi

momsaxurebis mimwode-beli dawe-sebulebis legaluri statusi

dafinansebis wyaro

a) saerTaSoriso (SidsTan, tuberkulozTan da malariasTan brZolis globaluri fondi)

b) mxolod piradi (jibidan gadaxda)

g) mxolod saxelmwifo biujeti

d) saxelmwifo biujeti da piradi gadaxda (jibidan)

oCT abstinenciaze orientirebuli mkurnaloba

oCT abstinenciaze orientirebuli mkurnaloba

oCT abstinenciaze orientirebuli mkurnaloba

oCT abstinenciaze orientirebuli mkurnaloba

sajaro X X X X X

kerZo X X X X X X

zianis Semcirebasa da fsiqo-socialur reabilitacias umTavresad samoqalaqo seqtoris organizaciebi axorcieleben.

Page 33: wliuri angariSi 2014 - altgeorgia.gealtgeorgia.ge/2012/myfiles/Drug report GEO 2014.pdf · 1. narkopolitika: kanonmdebloba, strategiebi da ekonomikuri analizi ... sisxlis samarTlis

narkoviTareba saqarTveloSi 33

5.3.1. abstinenciaze orientirebuli mkurnaloba

saqarTveloSi moqmedi kanonmdeblobiT, stacionarul pirobebSi abstinenci­aze orinetirebuli mkurnalobis miwodeba SeuZlia nebismier samedicino dawe­sebulebas, romelic flobs zogad „stacionaruli saqmianobis“ nebarTvas da hyavs minimum sami sertificirebuli eqimi-narkologi. 2010 wlamde narkologiu­ri stacionarebi saWiroebdnen licenzirebas, romelic gaicemoda saqarTvelos Sromis, janmrTelobisa da socialuri dacvis saministros saxelmwifo saqveu­wyebo dawesebulebis – samedicino saqmianobis saxelmwifo regulirebis saagen­tos mier, licenziis maZieblis mier Sida standartebis wardgenis safuZvelze. es aucilebloba moixsna 2010 wlidan, saqarTvelos mTavrobis #385 dadgenilebis gamosvlis Semdgom (saqarTvelos mTavrobis dadgenileba №385, 2010 wlis 17 dekemberi (saqarTvelos mTavroba 2010). dadgenileba aregulirebs rogorc sa­medicino saqmianobis licenziis gacemis wessa da pirobebs, aseve stacionaruli dawesebulebisTvis nebarTvis gacemis wess, procedurebsa da pirobebs. narkolo­giuri stacionarebisaTvis samuSaod sakmarisia am nebarTvis mopoveba.

arsebuli samuSao Sida standartiT xelmZRvanelobs yvela dawesebuleba mkur­nalobis rogorc ambulatoriul, aseve stacinarul etapze. Sida standarti mo­icavs yvela nozologiis mkuralobis sqemas (gzamkvlevis erTgvar Semoklebul varints), daavadebaTa saerTaSoriso klasifikaciis meaTe gadaxedvis (dsk 10) mixedviT. aq, TiToeuli nozologiis mixedviT (F11 – F19), aRwerilia: standartu­li gamoklevebi (1), saWiro konsultaciebi da procedurebi (2) da medikamentebis CamonaTvali, romelsac iyenebs klinika mkurnalobis Sesabamisi meTodis ganxor­cielebisas (3). amis safuZvelze klinika axdens servisebis ganfasebas da aucile­beli finansuri dokumetaciis Sedgenas.

2008 wels saxelmwifo programebis ganfasebisaTvis Seiqmna erTiani standarti, romelic moicavs mxolod or nozologias (F11 da F15) da unificirebulia yvela klinikisaTvis. es standarti Seicavs 9-dRian stacionarul detoqsikaciur mkur­nalobas, Semdgomi 5-dRiani stacionaruli pirveladi samedicino reabilitaci­iT (jamSi – 14 stacionaruli dRe), Semdgomi 14-dRiani ambulatoriuli reabil­itaciiT.

mocemuli angariSis momzadebis momentisTvis saqarTveloSi abstinenciaze ori­entirebul mkurnalobas uzrunvelyofs 6 klinika, aqedan xuTi TbilisSi da erTi – baTumSi (ufro dawvrilebiTi informaciisTvis am klinikebze ix. danarTi 1: in­formacia samkurnalo dawesebulebebis Sesaxeb). am eqvsi klinikidan ori saxelm­wifos daqvemdebarebaSia, oTxi ki kerZoa. klinikebSi tardeba ambulatoriuli da stacionaruli detoqsikacia, Semdgomi moklevadiani pirveladi reabilitaciiT. eqvsidan xuTi klinika iRebs saxelmwifo dafinansebas, wamaldamokidebulebis mkurnalobis saxelmwifo programis farglebSi, rac aZlevs saSualebas, pacient­Ta limitirebul raodenobas ufasod moemsaxuros. mTlianobaSi, saxelmwifo da­finansebiT qveyanaSi yovelwliurad saSualod 300 adamiani gadis mkurnalobas, xolo pacientebis ufro did nawils mkurnalobis Tanxis gadaxda Tavad uwevs.

mTavrobis #279 (2013 wlis 31 ianvris) dadgenilebis Tanaxmad, stacionaruli de­toqsikaciis Rirebulebam 1,250 lars ar unda gadaaWarbos, xolo pirveladi re­

Page 34: wliuri angariSi 2014 - altgeorgia.gealtgeorgia.ge/2012/myfiles/Drug report GEO 2014.pdf · 1. narkopolitika: kanonmdebloba, strategiebi da ekonomikuri analizi ... sisxlis samarTlis

wliuri angariSi, 201434

abilitaciis Rirebulebam – 1,000 lars. prioriteti eniWeba iseTi risk-jgufe­bis warmomadgenelTa dafinansebas, rogoricaa aiv-Sidsis mqone pacientebi, socialurad daucveli ojaxis wevrebi, 18-25 wlis pacientebi da isini, vinc jer ar yofilan CarTuli saxelmwifo programaSi. 2014 wels, 2013 wlis analogiurad, arsebul klinikebSi abstinenciaze orientirebuli stacionaruli mkurnalobis­safasuri 1,500-dan 2,250 laramde meryeobda, xolo ambulatoriulisa – 1,200-dan 1,500 laramde.

2014 wels monacemebi namkurnalevi pacientebis Sesaxeb daavadeba Takontroli­sa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnul centrs eqvsive moqmedma klinikam miawoda. am monacemebis Tanaxmad, wlis ganmavlobaSi abstinenciaze orientirebu­li mkurnaloba saqarTveloSi gaiara sul 663-ma pirma, aqedan mxolod 12 iyo qali (1.8%). pacientebis 95.6% saangariSgebo wels pirvelad imyofeboda samkurnalo dawesebulebaSi, xolo 4.4%– ganmeorebiT. pacientTa 77.3% procenti aRniSnul dawesebulebebSi moxvda TviTdinebiT, 19.7% - meTadoniT CanacvlebiTi Terapiis programidan, xolo 3% - sxva tipis mimarTvianobiT. informacia namkurnalev pa­cientTa sqesisa da asakobrivi ganawilebis Taobaze ix. cxrilSi 5:

cxrili 5: 2014 wels namkurnalev pirTa asakobrivi da sqesis mixedviT ganawileba (gamyreliZe et al. 2014)

asakobrivi jgufiabsoluturi raodenoba da %

mamakaci (n = 651) qali (n = 12)

15-24 60 (9.3%) 0

25-34 228 (35%) 2

35-44 280(43%) 6

45-54 71 (10.9%) 4

55-64 10 (1.5%) 0

64< 2(0.3%) 0

2014 da 2013 wlebSi namkurnalev pirTa mier upiratesad moxmarebul narkotikul saSualebebs Tu SevadarebT, davinaxavT, rom opioidebis xvedriTi wili kvlav aRemateba sxva saSualebebis xvedriT wils; amave dros, mkveTrad imata sedaciu­ri saSualebebis moxmarebiT gamowveuli aSlilobebis mkurnalobis SemTxvevebma (ix. cxrili 6).

Page 35: wliuri angariSi 2014 - altgeorgia.gealtgeorgia.ge/2012/myfiles/Drug report GEO 2014.pdf · 1. narkopolitika: kanonmdebloba, strategiebi da ekonomikuri analizi ... sisxlis samarTlis

narkoviTareba saqarTveloSi 35

cxrili 6: abstinenciaze orientirebuli samkurnalo programebis pacientebis mier upiratesad moxmarebuli narkotikuli saSualebebi 2014

wels, procentebSi (gamyreliZe et al. 2014)

upiratesad moxmarebuli narkotiki 2013 2014

heroini 49.7% 15.8%

opiumi 0.3% 6.8%

dezomorfini 16.2% 9.8%

buprenorfini 0.7% 8.9%

meTadoni

(ineqciuri/araineqciuri)

14.9%

(5.6%/9.0% )

14%

(10%/4%)

sxva opioidebi 0.7% 7.3%

kokaini 0.5% 1%

amfet/metamfetamini

(arakustaruli)

- 1%

kustaruli stimulatorebi 6.1% 10.6%

benzodiazepinebi - 1.8%

barbituratebi - 0.6%

sxva sedaciurebi 4.8% 16.3%

kanafis preparatebi 0.2% 1.1%

polinarkomania 5.2% 5.0%

5.3.2. opioidebis CanacvlebiTi Terapia

mocemuli angariSis momzadebis momentisTvis saqarTveloSi moqmedebs opi­oidebis CanacvlebiTi mkurnalobis ori tipi: (1) meTadoniT Canacvlebis pro­grama da (2) programa buprenorfinis preparatebis gamoyenebiT (buprenorfinis da buprenorfinisa da naloqsonis [suboqsoni®] kombinirebuli preparatis).

opioidebis CanacvlebiT Terapias (oCT) samarTlebrivi safuZveli qveyanaSi 2002 wels Caeyara, rodesac saqarTvelos mTavrobam miiRo kanoni narkotikul sa­Sualebebze, prekursorebsa da narkologiur daxmarebaze. pirveli oCT programa 2005 wlis bolos amoqmedda, SidsTan, malariasTan da tuberkulozTan brZolis globaluri fondis mxardaWeriT. mas mere mkurnalobis es modaloba swrafi tem­piT viTardeba. 2009 wels, Sromis, janmrTelobisa da socialuri dacvis minis­tris #37/n brZanebiT „opioiduri narkomaniis dros CanacvlebiTi mkurnalobis programebis ganxorcielebis Sesaxeb“ ganisazRvra oCT-s normatiuli baza – daw­yebuli meTodologiidan, damTavrebuli pacientis CarTvis kriteriumebiTa da

Page 36: wliuri angariSi 2014 - altgeorgia.gealtgeorgia.ge/2012/myfiles/Drug report GEO 2014.pdf · 1. narkopolitika: kanonmdebloba, strategiebi da ekonomikuri analizi ... sisxlis samarTlis

wliuri angariSi, 201436

gaweris pirobebiT. 2014 wlis 3 ivliss, zemoxsenebul brZanebaSi, jandacvis samin­istrom Seitana Sesworeba (brZaneba #01-41/n), romelic exeboda oCT programebis ganxorcielebas gansakuTrebul situaciebSi (mag., programis monawile pacien­tis hospitalizaciis dros da a. S.), agreTve CanacvlebiTi mkurnalobis dros ga­moyenebadi opioidebisa da sxva wamlebis CamonaTvals.

dReisaTvis saqarTveloSi oCT sami sxvadasxva subieqtis mier xorcieldeba: globaluri fondis proeqti, CanacvlebiTi mkurnalobis saxelmwifo programa da kerZo seqtori.

saxelmwifo programa Tanadafinansebis principzea agebuli. meTadonis xarjs saxelmwifo swevs (narkomaniis mkurnalobis saxelmwifo programis biujetidan), xolo servisebis Rirebulebas pacienti Tavad (jibidan) ixdis, rac TveSi 110 lars utoldeba. mTavrobis #279 dadgenilebiT (2013 wlis 31 ianvari) regulir­deba mkurnalobis vauCeris xarji. Tanagadaxda ar exeba aiv-dadebiT, aseve siR­aribis zRvars qvemoT myof pirebs. yovelTviurad saxelmwifo 1,800 mosargebles afinansebs, romelTagan 110 kombinirebul wamlebs iRebs. saqarTvelos sxvadasx­va regionSi saxelmwifos daqvemdebarebaSi myofi opioidebis CanacvlebiTi Ter­apiis 13 programa moqmedebs; aqedan 7 – TbilisSi, TiTo-TiTo ki Semdeg qalaqebSi: foTi, quTaisi, baTumi, zugdidi, ozurgeTi da Telavi.

suboqsoniT CanacvlebiTi mkurnalobis programa moqmedebs TbilisSi 2012 wli­dan. 2014 wels am programaSi CarTuli iyo 275 mamakaci da 3 qali. pacientTa asa­kobrivi gadanawileba aseTia: 43% miekuTvneba 35-dan 44 wlamde asakobriv jgufs, 40% – 25-dan 34 wlamde, 13 % 45-dan 64 wlamdea, 2% – 15-dan 24 wlamde, 2% ki – 55-dan 64 wlamde. erTi viziti mocemul samkurnalo centrSi pacients am angariSis daw­eris momentisTvis 28 lari ujdeba.

globaluri fondis proeqtis farglebSi oCT ufasoa mkurnalobaSi CarTuli pirebisTvis. aq moqmedebs CanacvlebiTi mkurnalobis oTxi centri, maTgan ori TbilisSia ganTavsebuli, erTi – gorSi da erTic – baTumSi. globaluri fondis xelSewyobiT, sasjelaRsrulebis or dawesebulebaSi (Tbilissa da quTaisSi) agreTve xorcieldeba meTadoniT moklevadiani detoqsikacia. 2014 wels am mom­saxurebiT 474 patimarma, maT Soris oTxma qalma isargebla. 2014 wels opiodiebiT Canacvlebis Terapiuli programebiT, jamSi, mTels saqarTveloSi, 3,968 pirma is­argebla, maT Soris, 49 qalma (ix. diagrama 5):

Page 37: wliuri angariSi 2014 - altgeorgia.gealtgeorgia.ge/2012/myfiles/Drug report GEO 2014.pdf · 1. narkopolitika: kanonmdebloba, strategiebi da ekonomikuri analizi ... sisxlis samarTlis

narkoviTareba saqarTveloSi 37

diagrama 5: 2003-2014 wlebSi abstinenciaze orientirebuli11 da oCT namkurnalevi pacientebi (gamyreliZe et al. 2014)

5.3.3. fsiqo-socialuri reabilitacia

qveyanaSi wamaldamokidebul pirTa fsiqo-socialuri reabilitacia Canasaxo­van mdgomareobaSia. jerjerobiT ar moqmedebs Terapiuli komunebi, arsebuli fsiqo-socialuri reabilitacia ZiriTadad mimarTulia arasamedicino mkur­nalobaze. globaluri fondis dafinansebiT qveyanaSi moqmedebs sami ambulato­riuli fsiqo-socialuri reabilitaciis centri: kamara, saqarTvelos sapatri­arqos fsiqo-socialuri reabilitaciis centri da fsiqikuri janmrTelobis da narkomaniis prevenciis centris sareabilitacio ganyofileba. centrebi emsax­ureba rogorc CanacvlebiTi Terapiis, aseve abstinenciaze orientirebuli mkur­nalobis pacientebs da yofil narkomomxmareblebs; sTavazoben individualur, jgufur da ojaxur Terapias, ergo- da artTerapias, kompiuterul klasebs, re­ligiur aqtivobebs, maT mdgomareobaSi myofi pirebis (TanasworTa) mxardaWeras da a.S. sareabilitacio centrebSi, aseve, moqmedebs nebayoflobiTi testirebisa da konsultirebis momsaxureba. samive centris gamtarunarianoba erTdroulad ar aRemateba 300-mde pirs.

wamaldamokidebul pirTa dasaqmebaze zrunva erTgvari Cavardnaa wamaldamok­idebulebis sapasuxo RonisZiebaTa, kerZod, fsiqo-socialuri reabilitaci­is sistemaSi. 2014 wlidan migraciis saerTaSoriso organizaciam wamaldamok­idebulTa socialuri reintegraciis mizniT wamoiwyo socialuri sawarmoebis proeqti, romelic wamaldamokidebul pirTa dasaqmebis pilotur mcdelobas warmoadgens (ufro dawvrilebiT ix. TavSi: 8.2 socialuri reintegracia).

11 SeniSvna: 2012 wlis detoqsikaciuri mkurnalobis monacemebi ar moipoveba.

3

diagrama 5: 2003-2014 wlebSi abstinenciaze orientirebuli1 da oCT namkurnalevi

pacientebi(gamyreliZe et al. 2014)

diagrama 6: aiv/Sidsis incidentoba (axladgamovlenili SemTxvevebi) 2005-2014

wlebSi, 100,000 sul mosaxleze zogad populaciaSi (CxartiSvili, CokoSvili 2015)

1SeniSvna: 2012 wlis detoqsikaciuri mkurnalobis monacemebi ar moipoveba.

2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014

ოჩთ 0 0 8 130 285 552 1,20 2,11 2,35 2,52 4,61 3,96

დეტოქსიკაცია 306 300 609 911 1,08 841 584 338 270 656 663

0

1000

2000

3000

4000

5000

6000პა

ცი

ენტ

ები

ს რ

აოდ

ენო

ბა

5.5 6.3 7.6 7.7 7.8 9.9 9.5 11.7 10.915.116.5

21.5

28.1

35

42.1

48.5

55.1

63.2

72.1

83.2

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014

ახლადგამოვლენილი

შემთხვევები

პრევალენტობა

Page 38: wliuri angariSi 2014 - altgeorgia.gealtgeorgia.ge/2012/myfiles/Drug report GEO 2014.pdf · 1. narkopolitika: kanonmdebloba, strategiebi da ekonomikuri analizi ... sisxlis samarTlis

wliuri angariSi, 201438

6.1. Sesavali

narkotikebis moxmarebasTan dakavSirebuli jandacvis korelatebisa da Sede­gebis Taobaze informaciis mopovebis wyaroebi diversificirebulia. kargad aris ganviTarebuli aiv-SidsTan dakavSirebuli monacemebis Segrovebisa da da­muSavebis instituciuri meqanizmebi, ramdenadac, 1980-iani wlebidan, rogorc ki qveyanaSi aiv/Sidsis epidemia daiwyo, Seiqmna da moqmedebs specialuri samTav­robo instituti – infeqciuri paTologiis, Sidsisa da klinikuri imunologiis samecniero-praqtikuli centri. SedarebiT naklebad vflobT informacias nar­kotikebis moxmarebasTan dakavSirebul virusul hepatitebze; kidev ufro nak­lebad – tuberkulozze, ramdenadac am daavadebebis monitoringi ar xdeba narko­tikebis moxmarebis WrilSi. yvelaze mwiri informacia moipoveba narkotikebTan dakavSirebuli araletaluri zedozirebis, aseve sikvdilisa da sikvdilobis Sesaxeb. amis erTi mizezi isaa, rom sabWoTa kavSiris daSlis Semdeg am monacemebis Segrovebis instituciuri meqanizmebi droebiT moiSala da mxolod ramdenime welia, rac ganaxlda. meore mizezi sazogadoebaSi arsebuli stigmaa, romlis ga­moc, tradiciulad, qarTuli ojaxebi cdiloben, narkotikebiT gamowveuli sikv­dilis mizezi SeniRbon. mesame mizezi narkotikebis zedozirebis aRricxvisTvis araxelsayreli sakanonmdeblo garemo iyo – 2014 wlamde zedozirebis SemTxveva­Si gamoZaxebuli eqimi valdebuli iyo, ecnobebina narkotikebis arasamedicino mizniT moxmarebis faqti policiisTvis, rac, faqtobrivad, mniSvnelovani bari­eri iyo daxmarebis ZiebisTvis. 2014 wels ganxorcielda sakanonmdeblo cvlileba, romelmac eqimis mxridan policiisTvis narkotikebis moxmarebis faqtis Setyo­binebis aucilebloba gaauqma, rasac, imedi gvaqvs, mohyveba rogorc daxmarebis Ziebisa da aRmoCenis statistikis zrda, aseve aRricxvianobis gaumjobeseba.

6.2. narkotikebTan dakavSirebuli infeqciuri daavadebebi

6.2.1. aiv/Sidsis axladregistrirebuli SemTxvevebi

2014 wlis 31 dekembrisaTvis saqarTveloSi registrirebuli iyo sul aiv/Sidsis 4,695 SemTxveva, Sidsis mizeziT gardacvalebis 84 SemTxveva da aiv-is 564 axali SemTxveva. incidentobam 100,000 sul mosaxleze Seadgina 15.1, rac 38.5%-iT aRe­mateba 2013 wlis maCvenebels. mamakacebisa da qalebis proporcia axlad gamovle­nil SemTxvevebSi iyo Sesabamisad 74% da 26%. inficirebulTa umravlesoba (90.6%) iyo 25 wlisa da zemoT.

6. narkotikebTan dakavSirebuli jandacvis korelatebi da Sedegebi

Page 39: wliuri angariSi 2014 - altgeorgia.gealtgeorgia.ge/2012/myfiles/Drug report GEO 2014.pdf · 1. narkopolitika: kanonmdebloba, strategiebi da ekonomikuri analizi ... sisxlis samarTlis

narkoviTareba saqarTveloSi 39

diagrama 6: aiv/Sidsis incidentoba (axladgamovlenili SemTxvevebi) 2005-2014 wlebSi, 100,000 sul mosaxleze zogad populaciaSi

(CxartiSvili, CokoSvili 2015)

istoriulad, narkotikebis ineqciuri gziT moxmareba aiv epidemiis gavrcelebis wamyvani gza iyo saqarTveloSi, magram 2010 wlidan situacia Seicvala da infeqci­is gadacemis mTavari gza heteroseqsualuri kontaqtebi gaxda. 2014 wlisaTvis narkotikebis inecqiuri moxmarebis xvedriTma wilma iklo 34.9%-mde, xolo het­eroseqsualuri kontaqtebis xvedriTma wilma imata 52.8%-mde (ix. diagrama 7).

diagrama 7: aiv-is gadacemis gzebi, 2012-2014 ww, procentebSi (gamyreliZe et al. 2014)

qveyanaSi diagnostirebuli aiv SemTxvevebis 35.6% vlindeba ukve Sidsis stadi­aze. am problemis sapasuxod ukanasknel wlebSi saxelmwifo programis fargleb­Si xdeba aiv-ze testireba fexmZime qalebisa, sisxlis donorebisa, maRali riskis

3

diagrama 5: 2003-2014 wlebSi abstinenciaze orientirebuli1 da oCT namkurnalevi

pacientebi(gamyreliZe et al. 2014)

diagrama 6: aiv/Sidsis incidentoba (axladgamovlenili SemTxvevebi) 2005-2014

wlebSi, 100,000 sul mosaxleze zogad populaciaSi (CxartiSvili, CokoSvili 2015)

1SeniSvna: 2012 wlis detoqsikaciuri mkurnalobis monacemebi ar moipoveba.

2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014

ოჩთ 0 0 8 130 285 552 1,20 2,11 2,35 2,52 4,61 3,96

დეტოქსიკაცია 306 300 609 911 1,08 841 584 338 270 656 663

0

1000

2000

3000

4000

5000

6000

პაც

იენ

ტებ

ის

რაო

დენ

ობ

5.5 6.3 7.6 7.7 7.8 9.9 9.5 11.7 10.915.116.5

21.5

28.1

35

42.1

48.5

55.1

63.2

72.1

83.2

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014

ახლადგამოვლენილი

შემთხვევები

პრევალენტობა

4

diagrama 7: aiv-is gadacemis gzebi, 2012-2014 ww, procentebSi(gamyreliZe et al. 2014)

diagrama 8: aiv prevalentoba narkotikebis ineqciurad momxmareblebSi,

2014(saerTaSorisofondikuraciodasazogadoebrivigaerTianeba„bemoni,“ 2015)

0

10

20

30

40

50

60

70

2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014

ნარკოტიკების

ინექციურად მოხმარება

ჰეტეროსექსუალური

კონტაქტები

ჰომოსექსუალური

კონტაქტები

სისხლის გადასხმა

დედიდან შვილზე

უცნობია

4.6

2.9

4.65 5.3

7.8

11

0 0 00.4 0.5

1.8

0.20.9 1.2

22.4 2.6

4.44.8

0

2

4

6

8

10

12

რუსთავი თელავი თბილისი გორი ქუთაისი ბათუმი ზუგდიდი

%

Page 40: wliuri angariSi 2014 - altgeorgia.gealtgeorgia.ge/2012/myfiles/Drug report GEO 2014.pdf · 1. narkopolitika: kanonmdebloba, strategiebi da ekonomikuri analizi ... sisxlis samarTlis

wliuri angariSi, 201440

sxvadasxva populaciisa da sxva jgufebisa, braldebulebisa da patimrebis CaT­vliT. saqarTveloSi retrovirusuli mkurnaloba sayovelTaod xelmisawvdomia.

2014 wels saqarTvelos zianis Semcirebis qselma Caatara 20,544 aiv-infeqciaze testireba zianis Semcirebis programebis mosargebleTa Soris. maTgan 91 pirs hqonda dadebiTi pasuxi skriningze, saidanac 52 pirs es pasuxi daudasturda. Catarda testirebis Tanmxlebi konsultirebis seria: 20,543 konsultireba tes­tamde, 20,538 konsultireba testirebis Semdgom da 54 konsultireba konfir­maciis Semdgom.

infeqciuri daavadebebis, Sidsisa da klinikuri imunologiis samecniero-kv­leviTi centris monacemebiT, 2014 wels registrirebuli raodenoba HBV/HIV koinfeqciisa iyo 33, romelTagan 9 (27%) iyvnen narkotikebis ineqciuri momxmare­blebi. axladregistrirebuli HCV/HIV koinfeqciis raodenoba iyo 177, aqedan 124 (70%) – narkotikebis ineqciurad momxmareblebSi. ormagi HBV/HCV infeqcia aiv pozitiur pacientebSi dafiqsirda 9 pacientTan, romelTagan 4 (44%) iyo nar­kotikebis ineqciurad momxmarebeli (CxartiSvili, CokoSvili 2015).

6.2.2. aiv-is sero-prevalentoba

qcevaze zedamxedvelobis kvleva narkotikebis ineqciur momxmarebelTa Soris saqarTveloSi regularulad tardeba 2002 wlidan. ukanaskneli amgvari gamokv­leva 2014 wels ganxorcielda saerTaSoriso fond kuraciosa da sazogadoebrivi gaerTianeba bemonis mier, globaluri fondis mxardaWeriT. kvlevam qveynis 7 qalaqi moicva: Tbilisi, rusTavi, gori, Telavi, zugdidi, baTumi da quTaisi. kv­levis Sedegad gamovlinda, rom aiv-is prevalentoba narkotikebis ineqciurad momxmarebelTa Soris varirebs qalaqebis mixedviT - yvelaze dabali maCvenebeli hqonda rusTavs - 0.9%, xolo yvelaze maRali zugdids - 4.8% (sandoobis interva­li 95%CI, 0.2%-11%) (ix. diagrama 8):

diagrama 8: aiv prevalentoba narkotikebis ineqciurad momxmareblebSi, 2014 (saerTaSoriso fondi kuracio da sazogadoebrivi gaerTianeba bemoni, 2015)

4

diagrama 7: aiv-is gadacemis gzebi, 2012-2014 ww, procentebSi(gamyreliZe et al. 2014)

diagrama 8: aiv prevalentoba narkotikebis ineqciurad momxmareblebSi,

2014(saerTaSorisofondikuraciodasazogadoebrivigaerTianeba„bemoni,“ 2015)

0

10

20

30

40

50

60

70

2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014

ნარკოტიკების

ინექციურად მოხმარება

ჰეტეროსექსუალური

კონტაქტები

ჰომოსექსუალური

კონტაქტები

სისხლის გადასხმა

დედიდან შვილზე

უცნობია

4.6

2.9

4.65 5.3

7.8

11

0 0 00.4 0.5

1.8

0.20.9 1.2

22.4 2.6

4.44.8

0

2

4

6

8

10

12

რუსთავი თელავი თბილისი გორი ქუთაისი ბათუმი ზუგდიდი

%

Page 41: wliuri angariSi 2014 - altgeorgia.gealtgeorgia.ge/2012/myfiles/Drug report GEO 2014.pdf · 1. narkopolitika: kanonmdebloba, strategiebi da ekonomikuri analizi ... sisxlis samarTlis

narkoviTareba saqarTveloSi 41

kvlevam gamoavlina, rom 40 welze zeviT asakis narkotikebis ineqciur momxmare­belTa Soris aiv prevalentoba ufro maRalia sxva asakobriv jgufebTan Sedare­biT (ix. cxrili 7).

cxrili 7: aiv prevalentoba asakobrivi jgufebis mixedviT (saerTaSoriso fondi kuracio da sazogadoebrivi gaerTianeba bemoni, 2015)

asakobrivi jgufebi % n/N

18-24 0.6 1/162

25-30 1.3 4/302

31-40 1.7 11/642

≥41 3.1 28/916

yvela asaki 2.2 44/2022

Svidi qalaqis monacemebis kombinirebuli analizis safuZvelze gamovlenili prevalentobis saerTo maCvenebelia 2.2% (95% CI 1.53-2.99), rac didad ar gansxva­vdeba 2012 wlis maCveneblisgan, romelic udrida 3%-s (95% CI 2.20-4.04).

diagrama 9: aiv-is prevalentoba %-Si narkotikebis ineqciur momxmareblebs Soris, 2009-2015 wlebSi, qalaqebis mixedviT (saerTaSoriso fondi kuracio da

sazogadoebrivi gaerTianeba bemoni, 2015)

qalaqebSi wlebis mixedviT aiv infeqciis prevalentobis mxriv Semdegi suraTia (ix. diagrama 912): TbilisSi maCvenebeli 2009 wlidan ar Secvlila da rCeba 5%-ze

12 grafikze warmodgenilia Sewonili, anu populaciaze gadaTvlili maCveneblebi. vinaidan amgvari analizi 2009 wlidan tardeba, grafikze naCvenebia 2009-2015 wlebis dinamika.

5

diagrama 9: aiv-is prevalentoba%-Si narkotikebis ineqciur momxmareblebs Soris,

2009-2015 wlebSi, qalaqebis mixedviT(saerTaSoriso fondi kuracio da

sazogadoebrivi gaerTianeba bemoni, 2015)

diagrama 10: C hepatiti narkotikebis ineqciuri gziT momxmareblebs Soris -

Catarebuli testirebisa da pozitiuri SemTxvevebis raodenoba (gogia 2014)

5.4

3.8

4.6

8

7.57.8

3.5

9.6

11

3.5

2.52.9 2.8

54.8

5.3

4.6

0.30.5

0

1.5

0

1.8

0

1.7

0.20 0 0 0

0.4 0.4 0.5

0

2.5

1.9 2

4.5

2.9

4.4

2.2

5.6

4.8

1.5

0.4

1.2 1.1

2.4 2.32.6

0.9

0

2

4

6

8

10

12

2009 2012 2015 2009 2012 2015 2009 2012 2015 2009 2012 2015 2009 2012 2015 2009 2012 2015 2009 2012 2015

თბილისი ბათუმი ზუგდიდი თელავი გორი ქუთაისი რუსთავი

%

49.30%

56.80%

50% 48.10%51.20%

54%51.10% 53%

46.90%

0.00%

10.00%

20.00%

30.00%

40.00%

50.00%

60.00%

0

2,000

4,000

6,000

8,000

10,000

12,000

14,000

16,000

2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014

HCV ტესტების რაოდენობა პოზიტიური შემთხვევები

პოზიტიური შემთხვევების %

Page 42: wliuri angariSi 2014 - altgeorgia.gealtgeorgia.ge/2012/myfiles/Drug report GEO 2014.pdf · 1. narkopolitika: kanonmdebloba, strategiebi da ekonomikuri analizi ... sisxlis samarTlis

wliuri angariSi, 201442

dabali. sagangaSo situaciaa baTumsa da zugdidSi. baTumi 2009 wlidan inarCu­nebs maRal maCvenebls, xolo zugdidSi sayuradReboa aiv prevalentobis zrda 2009 wlidan. orive qalaqSi narkotikebis momxmareblebs Soris aiv infeqciis gavrceleba zogad populaciaSi infeqciis gavrcelebis realur saSiSroebas qm­nis. quTaissa da gorSi maCvenebeli erTsa da imave donezea, Tumca sayuradReboa am ukanasknelSi maCveneblis zrda 2009 wlidan. rusTavSi, sadac kvleva pirvelad 2015 wels Catarda, sxva qalaqebTan SedarebiT aiv infeqciis gavrceleba yvelaze dabalia.

6.2.3. narkotikebTan dakavSirebuli sxva infeqciebi

virusuli hepatitebi

arsebuli monacemebiT, saqarTvelo maRali HCV prevalentobis qveynebs ekuT­vnis. amaze gavlena iqonia faqtorebis mTelma rigma: 1990-ianebSi jandacvis sistemis kolafsma, xarisxis standartebis simwirem samkurnalo dawesebulebeb­Si, ramac usafrTxo ineqciis praqtikas xeli ver Seuwyo, infeqciebis kontroli­sa da sisxlis usafrTxoebis dacvis ukmarobam jandacvis sistemaSi, narkotike­bis ineqciur momxmarebelTa Soris saineqcio xelsawyoebis gaziarebis praqtikam da a.S. (gamyreliZe et al. 2014).

ukanaskneli ramdenime wlis ganmavlobaSi qveynis mTavrobam mniSvnelovani nabi­jebi gadadga C hepatitTan sabrZolvelad, magaliTad: HIV/HCV ko-infeqciis mqone pacientebisTvis C hepatitis ufaso mkurnalobis erovnuli programis ini­cireba (dafinansebulia globaluri fondis aiv-programis farglebSi 2011 wli­dan), penitenciur dawesebulebebSi patimarTaTvis C hepatitis ufaso mkurnalo­bis dawyeba, zogadi populaciisTvis 60%-iani fasdaklebis daweseba ribaverinisa da pegilirebuli interferonis kombinaciaze.

2014 wlis TebervalSi jandacvis saministrom amerikis SeerTebuli Statebis daavadebaTa kontrolis centrTan erTad daiwyo muSaoba C hepatitis daZlevis erovnul strategiasa da samoqmedo gegmis Seqmnaze. gadaudebeli strategia ukve amoqmedda, grZlevadian strategiaze muSaoba (2015-2020 wlebisTvis) amJamad mimdinareobs. paralelurad, saqarTvelos mTavrobam daiwyo molaparakeba far­makologiur kompania Gilead-Tan, romelic erT-erTi globaluri lideria pirda­piri da Zliermoqmedi antivirusuli preparatebis warmoebaSi, sofosbuvirisa da ledipasvir/sofosbuviris fiqsirebuli doziT komibinaciis CaTvliT, moawera xeli masTan urTierTgagebis memorandums 2015 wlis 21 aprils, rac farmkolo­giuri preparatebiT mkurnalobis saWiroebis mqone pirebis uzrunvelyofis aucilebeli pirobaa. qveviT mocemul cxrilSi asaxulia C hepatitis mkurnalo­bisaTvis gamoyenebuli farmakologiuri preparatebis cvlilebis dinamika saqa­rTveloSi (ix. cxrili 8).

Page 43: wliuri angariSi 2014 - altgeorgia.gealtgeorgia.ge/2012/myfiles/Drug report GEO 2014.pdf · 1. narkopolitika: kanonmdebloba, strategiebi da ekonomikuri analizi ... sisxlis samarTlis

narkoviTareba saqarTveloSi 43

cxrili 8: HCV sawinaaRmdego antivirusuli mkuralobis ganxorcielebis dro saqarTveloSi (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi

janmrTelobis erovnuli centri 2015a)

mkurnaloba ganxorcielebis weli

Interferon alpha monotherapy 1996

Interferon alpha + ribavirin 1998

Pegilatedinterferon alpha 2001

Pegilatedinterferon alpha + ribavirin 2002

Pegilatedinterferon alpha + ribavirin + telaprevir or Boceprevir 2011

Sofosbuvir + pegilatedinterferon alpha + ribavirin 2014

Sofosbuvir + ribavirin 2014

Sofosbuvir + ledipasvir 2015

Sofosbuvir + daclatasvir 2015

Ombitasvir + paritaprevir + ritonavir + dasabuvir 2015

narkotikebis ineqciur momxmarebelTa Soris hepatitis gavrcelebaze qveya­naSi mwiri monacemebi moipoveba. rac Seexeba virusis gavrcelebas zogad popu­laciaSi, daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centris mier 2015 wlis mais-agvistoSi Catarda zogad populaciaSi HCV sero­prevalentobis kvleva, romlis safuZvelzec SegviZlia vimsjeloT C hepatitis gavrcelebis masStabze ara marto zogad populaciaSi, aramed narkotikebis in­eqciuri gziT momxmareblebs Sorisac. winaswari monacemebiT, gamokvleuli pop­ulaciis 7.1% iyo anti-HCV pozitiuri, xolo 5.16% iyo HCV RNA pozitiuri. kv­levis saboloo Sedegebi HCV da HBV prevalentobasa da incidentobaze asaxuli iqneba narkoviTarebis momdevno angariSSi.

zianis Semcirebis saqarTvelos qselis monacemebiT, romelic qveyanaSi nar­kotikebis ineqciuri momxmareblebisaTvis dabalzRurblovani servisebis uz­runvelmyofi ZiriTadi instituciaa, 2014 wels programis mosargebleTa Soris Catarda 14,411 HCV testi (swrafi, martivi testireba), aqedan 6,751(46.9%) aR­moCnda HCV dadebiTi (ix. diagrama 10):

Page 44: wliuri angariSi 2014 - altgeorgia.gealtgeorgia.ge/2012/myfiles/Drug report GEO 2014.pdf · 1. narkopolitika: kanonmdebloba, strategiebi da ekonomikuri analizi ... sisxlis samarTlis

wliuri angariSi, 201444

diagrama 10: C hepatiti narkotikebis ineqciuri gziT momxmareblebs Soris - Catarebuli testirebisa da pozitiuri SemTxvevebis raodenoba (gogia 2014)

2014 wels zianis Semcirebis saqarTvelos qselis mier mosargebleTa Soris Catar­da agreTve 8,122 testi B hepatitze (HBsAG), romelTagan 716 SemTxveva (8.8%) HBV dadebiTi aRmoCnda (ix. diagrama 11).

diagrama 11: B hepatiti narkotikebis ineqciuri gziT momxmarebelTa Soris - testebisa da gamovlenili dadebiTi pasuxebis raodenoba (gogia 2014)

saerTaSoriso fond kuraciosa da sazogadoebrivi gaerTianeba bemonis mier Catarebuli qcevis zedamxedvelobis ukanasknel gamokvlevaSi (ix. qveTavi 6.2.2) kvlevaSi CarTul Svidive qalaqSi maRali HCV prevalentobis maCvenebeli gam­ovlinda (Svidive qalaqisTvis 66.2%). calkeuli qalaqebis WrilSi maRali maCven­eblebi saerTaSoriso fond kuraciosa da sazogadoebrivi gaerTianeba bemonis mier Catarebuli qcevis zedamxedvelobis ukanasknel gamokvlevaSi (ix. qveTavi 6.2.2) kvlevaSi CarTul Svidive qalaqSi maRali HCV prevalentobis maCvenebe­li gamovlinda (Svidive qalaqisTvis 66.2%). calkeuli qalaqebis WrilSi maRali

6

diagrama 11: B hepatiti narkotikebis ineqciuri gziT momxmarebelTa Soris -

testebisa da gamovlenili dadebiTi pasuxebis raodenoba(gogia 2014)

diagrama 12: HCV prevalentoba narotikebis ineqciuri gziTmomxmareblebSi(saerTaSoriso fondi kuracio da sazogadoebrivi gaerTianeba

bemoni, 2015)

7.30%

5.70%

7.30%

9.70%

5.30% 5.40%

7.40%

10%8.80%

0.00%

2.00%

4.00%

6.00%

8.00%

10.00%

12.00%

0

2,000

4,000

6,000

8,000

10,000

12,000

14,000

16,000

2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014

B ჰეპატიტზე ჩატარებული ტესტირების რაოდენობა

პოზიტიური შემთხვევები

პოზიტიური შემთხვევების %

49

57.5

65.7

79.5 80.7 81.885.6

34.3

40.5

49.6

66.1 66 66.3

74.2

41.6

50

57.1

73.3 73.7 74.679.8

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

თელავი რუსთავი გორი ზუგდიდი თბილისი ქუთაისი ბათუმი

%

5

diagrama 9: aiv-is prevalentoba%-Si narkotikebis ineqciur momxmareblebs Soris,

2009-2015 wlebSi, qalaqebis mixedviT(saerTaSoriso fondi kuracio da

sazogadoebrivi gaerTianeba bemoni, 2015)

diagrama 10: C hepatiti narkotikebis ineqciuri gziT momxmareblebs Soris -

Catarebuli testirebisa da pozitiuri SemTxvevebis raodenoba (gogia 2014)

5.4

3.8

4.6

8

7.57.8

3.5

9.6

11

3.5

2.52.9 2.8

54.8

5.3

4.6

0.30.5

0

1.5

0

1.8

0

1.7

0.20 0 0 0

0.4 0.4 0.5

0

2.5

1.9 2

4.5

2.9

4.4

2.2

5.6

4.8

1.5

0.4

1.2 1.1

2.4 2.32.6

0.9

0

2

4

6

8

10

12

2009 2012 2015 2009 2012 2015 2009 2012 2015 2009 2012 2015 2009 2012 2015 2009 2012 2015 2009 2012 2015

თბილისი ბათუმი ზუგდიდი თელავი გორი ქუთაისი რუსთავი

%

49.30%

56.80%

50% 48.10%51.20%

54%51.10% 53%

46.90%

0.00%

10.00%

20.00%

30.00%

40.00%

50.00%

60.00%

0

2,000

4,000

6,000

8,000

10,000

12,000

14,000

16,000

2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014

HCV ტესტების რაოდენობა პოზიტიური შემთხვევები

პოზიტიური შემთხვევების %

Page 45: wliuri angariSi 2014 - altgeorgia.gealtgeorgia.ge/2012/myfiles/Drug report GEO 2014.pdf · 1. narkopolitika: kanonmdebloba, strategiebi da ekonomikuri analizi ... sisxlis samarTlis

narkoviTareba saqarTveloSi 45

maCveneblebi dafiqsirda TbilisSi, quTaisSi da zugdidSi. aseTive maRali prev­alentoba vlindeboda gasuli wlebis kvlevebiT, rac SesaZloa imis maCvenebeli iyos, rom narkotikebis ineqciuri momxmareblebi narkokarieris dasawyisSi us­afrTxo ineqciis praqtikas ar eweodnen. yvelaze maRali prevalentoba amJamad baTumSia, yvelaze dabali - TelavSi (ix. diagrama 12).

diagrama 12: HCV prevalentoba narotikebis ineqciuri gziT momxmareblebSi (saerTaSoriso fondi kuracio da sazogadoebrivi gaerTianeba bemoni, 2015)

sifilisi

2014 wels saqarTveloSi registrirebuli iyo sifilisis 1,431 axali SemTxveva. in­cidentoba yvela asakis 100,000 sul mosaxleze iyo 38.4, rac gazrdili maCenebe­lia gasul wlebTan SedarebiT (ix. diagrama 13).

diagrama 13: sifilisis incidentoba 100,000 mosaxleze 2012-2014 wlebSi (gamyreliZe et al. 2014)

monacemebi imis Taobaze, Tu identificirebul inficirebulebs Soris ramdeni ineqciuri momxmarebeli iyo, ar moipoveba. arc qceviTi zedamxedvelobis 2014 wels Catarebul kvlevaSi iyo CarTuli sifilisze testireba. amitom problemaze msjeloba SegviZlia mxolod zianis Semcirebis saqarTvelos qselis monacemebze dayrdnobiT (gogia 2014), romelic 2010 wlidan regularulad (yovelwliurad)

6

diagrama 11: B hepatiti narkotikebis ineqciuri gziT momxmarebelTa Soris -

testebisa da gamovlenili dadebiTi pasuxebis raodenoba(gogia 2014)

diagrama 12: HCV prevalentoba narotikebis ineqciuri gziTmomxmareblebSi(saerTaSoriso fondi kuracio da sazogadoebrivi gaerTianeba

bemoni, 2015)

7.30%

5.70%

7.30%

9.70%

5.30% 5.40%

7.40%

10%8.80%

0.00%

2.00%

4.00%

6.00%

8.00%

10.00%

12.00%

0

2,000

4,000

6,000

8,000

10,000

12,000

14,000

16,000

2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014

B ჰეპატიტზე ჩატარებული ტესტირების რაოდენობა

პოზიტიური შემთხვევები

პოზიტიური შემთხვევების %

49

57.5

65.7

79.5 80.7 81.885.6

34.3

40.5

49.6

66.1 66 66.3

74.2

41.6

50

57.1

73.3 73.7 74.679.8

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

თელავი რუსთავი გორი ზუგდიდი თბილისი ქუთაისი ბათუმი

%

7

diagrama 13: sifilisis incidentoba 100,000 mosaxleze 2012-2014 wlebSi(gamyreliZe et

al. 2014)

diagrama 14: gavrcelebuli nemsebisa da Spricebis raodenoba wlebis mixedviT(gogia

2014)

13.9

24.6

38.4

2012 2013 2014

1 2 3 4 5 6 7 8 9

წლები 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014

დარიგებული ნემსებისა და

შპრიცების რაოდენობა350,340 376,480 462,883 474,785 1,064,37 775,222 1,021,872,038,7403,573,405

დარიგებული ნემსებისა და

შპრიცების რაოდენობა ერთ ნიმ-ზე8.75 9.4 11.57 11.86 26.6 19.38 22.7 45.3 79.4

8.75 9.4 11.57 11.86

26.6

19.3822.7

45.3

79.4

0102030405060708090

0

1,000,000

2,000,000

3,000,000

4,000,000

5,000,000

6,000,000

Page 46: wliuri angariSi 2014 - altgeorgia.gealtgeorgia.ge/2012/myfiles/Drug report GEO 2014.pdf · 1. narkopolitika: kanonmdebloba, strategiebi da ekonomikuri analizi ... sisxlis samarTlis

wliuri angariSi, 201446

awarmoebs RPR (Rapid Plasma Reagin) testirebas Tavisi programebis mosargebleTa Soris. 2014 wels Catarda 10,149 RPR testireba, romelTaganac 490 (4.8%) aRmoCnda RPR pozitiuri (ix. cxrili 9):

cxrili 9: sifilisi narkotikebis ineqciuri gziT momxmarebelTa Soris – testirebulTa da pozitiuri SemTxvevebis raodenoba wlebis mixedviT

(gogia 2014)

2010 2011 2012 2013 2014sifilisis Catarebuli testirebis (RPR) raodenoba 523 344 1,622 4,759 10,149

RPR prevalentoba % 0 0 3% 4% 4.8%

tuberkulozi

zianis Semcirebis saqarTvelos qselis monacemebiT, 2014 wels tberkulozis 4,075 teqsti Catarda maTi programebis mosargeble narkotikebis ineqciuri gziT momx­marebel pirebs Soris, aqedan pozitiuri pasuxi hqonda 396 pirs, ris safuZelzec isini gadamisamarTebuli iyvnen specializebul samkurnalo dawesebulebebSi, xolo maTgan 33 piri CerTo mkurnalobis saxelmwifo programaSi.

6.3. narkotikebTan dakavSirebuli sxva avadoba

6.3.1. araletaluri zedozireba

saqarTveloSi narkotikebis moxmarebiT gamowveuli araletaluri zedozire­bebis SemTxvevebis Sesaxeb informaciis aRricxva ICD-is kodebis Sesabamisad (F10-F19) saxelmwifos mxridan iwyeba 2015 wlidan, daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centris mier, am mizniT 2013 wels spe­cialurad SemuSavebuli statistikuri formis (forma IV-11) safuZvelze (daa­vadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015b).

narkoviTarebis 2013 wlis angariSSi SegiZliaT ixiloT informacia zianis Sem­cirebis saqarTvelos qselis mier ganxorcielebuli ori kvlevis farglebSi ga­movlenili araletaluri zedozirebis SemTxvevebze, Sesabamisi codnisa da un­ar-Cvevebis arsebobaze da am mimarTulebiT Catarebul prevenciul saqmianobaze (gogia 2013).

Sinagan saqmeTa saministrodan miRebuli informaciis Tanaxmad, 2014 wels, admin­istraciul samarTaldarRvevaTa kodeqsis 116-e muxlis mexuTe nawiliT (rome­lic gulisxmobs satransporto saSualebis marTvas narkotikuli an fsiqotro­puli simTvralis mdgomareobaSi) saxdeldadebulia 5 piri. amave muxlis meSvide nawiliT ki (satransporto saSualebis, tvirTis, gzis, sagzao Tu sxvanagebobis,

Page 47: wliuri angariSi 2014 - altgeorgia.gealtgeorgia.ge/2012/myfiles/Drug report GEO 2014.pdf · 1. narkopolitika: kanonmdebloba, strategiebi da ekonomikuri analizi ... sisxlis samarTlis

narkoviTareba saqarTveloSi 47

agreTve sxva qonebis an adamianis sxeulis msubuqi dazianeba zemoqmedebis qveS satransporto saSualebis marTvis Sedegad) – 1611 piri (saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministro 2014).

6.4. narkotikebTan dakavSirebuli sikvdili da sikvdiloba

saqarTveloSi narkotikebTan dakavSirebuli sikvdilis SemTxvevebis statis­tikis Segroveba Sewyda gasuli saukunis 90-ian wlebSi da ganaxlda 2007 wlidan, erovnuli sasamarTlo eqspertizis mier13.

cxrili 10: registrirebuli letaluri zedozirebis maCveneblebi (levan samxaraulis saxelobis sasamarTlo eqspertizis erovnuli biuro 2015)

weli registrirebuli zedozireba

2010 16

2011 16

2012 39

2013 28

2014 7

gamovlenili SemTxvevebis raodenoba mcirea da ar Seesabameba zianis Semcirebis servisebidan miRebul araformalur informacias da zianis Semcirebis saqarT­velos qselis mier ganxorcielebuli kvlevebis Sedegad miRebul monacemebs (ix. zianis Semcirebis saqarTvelos qselis 2015 wlis wliuri angariSi da winamdebare dokumentis seqcia 7). savaraudoa, rom am mimarTulebiT realuri aRricxviano­bis bariers warmoadgenda arxelsayreli sakanonmdeblo garemo: Sromis, janmr­Telobisa da socialuri dacvis ministris #239/n specialuri brZaneba (2000 w.), romelic zedozirebis Semswre (daxmarebis gamwev) eqimebs SemTxvevis polici­isaTvis Setyobinebas avaldebulebda, monacemebis Segrovebas abrkolebda. 2014 wels moxda am kanonis modifikacia da eqimis mxridan policiisTvis Setyobinebis valdebuleba moixsna (garda im SemTxvevevebisa, sadac saxezea sxva danaSulis niS­nebic), rac 2015 wlidan sinamdvilesTan ufro miaxloebuli aRricxvis pirobebs qmnis.

13 winamdebare angariSisTvis dazustda zedozirebis Sedegad gardacvlili adamianebis ricxvi; amis Sedegad, mo­nacemebi gansxvavdeba 2013 wlis angariSSi moyvanili monacemebisgan.

Page 48: wliuri angariSi 2014 - altgeorgia.gealtgeorgia.ge/2012/myfiles/Drug report GEO 2014.pdf · 1. narkopolitika: kanonmdebloba, strategiebi da ekonomikuri analizi ... sisxlis samarTlis

wliuri angariSi, 201448

7.1. Sesavali

saqarTveloSi zianis Semcirebis RonisZiebebi wamaldamokidebulebis prob­lemaze reagirebis erT-erTi yvelaze ganviTarebuli mimarTulebaa. gasuli saukunis oTxmociani wlebidan qveyanaSi daiwyo zrunva aiv-Sidsis epidemiis Se­Cerebaze. am mizniT, SidsTan, malariasTan da tuberkulozTan brZolis global­uri fondisa da sxva saerTaSoriso donorebis mxardaWeriT, ganviTarda zianis Semcirebaze orientirebuli sapasuxo RonisZebebi da Sesabamisi infraqtruqtu­ra. zianis Semcirebis saqarTvelos qseli, romlis wevri organizaciebi moqmede­ben rogorc dedaqalaqSi, aseve saqarTvelos regionebSi, am infrastruqturis mniSvnelovani rgolia da muSaobs rogorc narkotikebis moxmarebasTan dakav­Sirebuli sikvdilis, aseve sisxliT gziT gadamdebi infeqciebis prevenciaze. 2014 wlidan qveyanaSi daiwyo agreTve C hepatitis daZlevis instituciuri meqanizme­bis SemuSaveba, C hepatitTan dakavSirebuli gadaudebeli samoqmedo gegma ukve xorcieldeba, grZelvadiani (2015-2020 wlebis) samoqmedo gegma ki mocemuli an­gariSis daweris momentisaTvis SemuSavebis procesSia (ix. qveTavi 6.2.3).

7.2. narkotikebTan dakavSirebuli gadaudebeli situaciebisa da sikvdilis prevencia

narkotikebTan dakavSirebuli gadaudebeli situaciebisa da sikvdilis prob­lemis masStabi dReisaTvis qveyanaSi arasakmarisad aris gacnobierebuli, ram­denadac oficialuri statistika am sakiTxze mwiria (ix. qveTavebi 6.3.1 da 6.4). amave dros, zianis Semcirebis saqarTvelos qselis mier mopovebuli informa­cia aCvenebs, rom problema seriozulia. kerZod, 2014 wels qselis mier aRiwera narkotikis moxmarebiT gamowveuli zedozirebis 528 SemTxveva. maRali maCveneb­lebi dafiqsirda baTumSi (28%), rusTavSi (21%), soxumsa (12%) da TbilisSi (11%), sxva qalaqebis maCveneblebi ar aRemateba 2-8%-s. mocemuli informacia Segrovda zianis Semcirebis saqarTvelos qselis mier proeqtis „waiRe saxlSi naloqsoni“ farglebSi, romelic 2009 wlidan xorcieldeba globaluri fondis finansuri mxardaWeriT aiv-infeqciis prevenciis programis beneficiarebisTvis. proeqtis mizania narkotikebis ineqciurad momxmarebelTa Soris zedozirebiT gamowveu­li sikvdilis prevencia, adamianTa sicocxlis gadarCena. proeqtis farglebSi tardeba treningi, romelic xelsuwyobs narkotikebis ineqciuri gziT momxmare­belTa TemSi informirebulobis donisa da adekvaturi reagirebis unar-Cvevebis gazrdas. proeqtis mniSvnelovani komponentia mosargebleTa Soris naloqsonis

7. reagireba janmrTelobis korelatebsa da Sedegebze

Page 49: wliuri angariSi 2014 - altgeorgia.gealtgeorgia.ge/2012/myfiles/Drug report GEO 2014.pdf · 1. narkopolitika: kanonmdebloba, strategiebi da ekonomikuri analizi ... sisxlis samarTlis

narkoviTareba saqarTveloSi 49

ampulebis darigeba. gamoyenebuli naloqsonis ampulebis Sesaxeb Segrovebuli monacemebis Tanaxmad, programiT darigebuli naloqsonis ineqciis Sedegad, 2014 wels, zedozirebis 528 SemTxvevidan gadarCenilia 489 (93%) sicocxle, 39 SemTx­vevaSi (7%) ki dafiqsirda letaluri Sedegi. monacemebi zedozirebis gamomwvevi nivTierebebis Sesaxeb ar moipoveba. cxrili 11 asaxavs programis farglebSi naloqsonis ampulebis darigebis dinamikas wlebis mixdeviT:

cxrili 11: naloqsonis ampulebis darigebis dinamika narkotikebis ineqciur momxmarebelTa Soris (gogia 2014)

wlebi 2009 2010 2011 2012 2013 2014

ampulebis raodenoba 2,400 1,848 288 1,396 1,628 9,881

7.3. narkotikebTan dakavSirebuli infeqciuri daavadebebis prevencia da mkurnaloba

narkotikebis moxmarebasTan dakavSirebuli infeqciuri daavadebebis prevencia da mkurnaloba xorcieldeba rogorc saxelmwifos, aseve samoqalaqo seqtoris organizaciebis mxrirdan, saerTaSoriso organizaciebis mniSvnelovani meTod­ologiuri da finansuri mxardaWeriT. aiv-Sidsisa da C hepatitis problemebs saxelmwifo pasuxobs Sesabamisi saxelmwifo programebiT, romelTac axorcie­leben rogorc sajaro, aseve arasamTavrobo da kerZo organizaciebi.

aiv-Sidsis saxelmwifo programis mizania aiv/Sidsis gavrcelebis Semcireba aiv/Sidsis axali SemTxvevebis adreuli gamovlenisa da pacientebisTvis mkurnalobis uzrunvelyofis gziT. programis farglebSi uzrunvelyofilia antiretrovi­rusuli mkurnalobis universaluri xelmisawvdomoba. 2013 wlidan, aiv-infeqciis mkurnalobis axali gzamkvlevis (gaidlainebis) Sesabamisad, antiretrovirusu­li mkurnaloba rekomendebulia daiwyos, Tu CD4 ujredebis raodenoba gautol­deba an CamorCeba 500-s; gzamkvlevis Tanaxmad, adreuli aRmoCena da mkurnaloba­Si CarTva warmoadgens infeqciis gavrcelebis prevenciis erT-erT mniSnelovan gzas.

saqarTvelos Sromis, janmrTelobisa da socialuri dacvis saministros C hep­atitis eliminaciis programis pirveli etapis mizania saqarTveloSi C hepati­tiT gamowveuli avadobis, sikvdilobisa da infeqciis gavrcelebis Semcireba daavadebis prevenciaze, diagnostikasa da mkurnalobaze mosaxleobis xelmisaw­vdomobis etapobrivi uzrunvelyofis gziT. programiT gaTaliswinebuli mom­saxurebis moculoba moicavs: C hepatitiT daavadebul pirTa diagnostikas mkur­nalobaSi CarTvamde da mkurnalobis procesis monitoringisTvis aucilebeli kvlevebis Catarebas; C hepatitiT daavadebul pirTa mkurnalobas C hepatitis samkurnalo medikamentebiT (sofosbuviri, pegilirebuli interferoni da rib­avirini). mkurnalobis programaSi CarTva SeuZlia saqarTvelos moqalaqes, aqti­

Page 50: wliuri angariSi 2014 - altgeorgia.gealtgeorgia.ge/2012/myfiles/Drug report GEO 2014.pdf · 1. narkopolitika: kanonmdebloba, strategiebi da ekonomikuri analizi ... sisxlis samarTlis

wliuri angariSi, 201450

uri HCV infeqciiT, romelsac ar aqvs C hepatitis samkurnalo medikamentebze ukuCveneba, visac arasdros Cautarebia mkurnaloba an Cautarebia da warumatebe­li aRmoCnda. es saxelmwifo programa iTvaliswinebs diagnostikis komponentSi pacientTa mxridan 70%-ian Tanagadaxdas, socialurad daucveli statusis mqone pirisgan ki 30%-ian Tanagadaxdas, xolo mkurnalobis komponentSi, mosargeble­TaTvis medikamentebiT uzrunvelyofa usasyidloa. mocemuli angariSis momza­debis momentSi, 2015 wlisTvis, programaSi CarTulia 6,000 mosargeble.

infeqciuri paTologiis, Sidsis da klinikuri imunologiis samecniero/praq­tikuli centris monacemebiT 2014 wlis bolos antiretrovirusul (arv) mkur­nalobaze imyofeboda 2,541 aiv/SidsiT avadmyofi, maTgan 1,094 dainficirda nar­kotikebis ineqciuri moxmarebiT. 12-Tviani gadarCenis maCveneblebma mTlian populaciaSi Seadgina 87%, xolo narkotikebis momxareblebSi - 83% (CxartiSvili da CokoSvili 2015).

aiv/Sidsze konsultaciisa da testirebis momsaxureba, globaluri fondis mx­ardaWeriT, xelmisawvdomia sasjelaRsrulebis yvela dawesebulebaSi. 2014 wels aiv-sa da C hepatitze testirebuli patimrebis raodenoba iyo 8,000. maTgan C hep­atiti daudginda 3,800-s (48%), xolo aiv infeqcia/Sidsi - 34 braldebuls/msjavr­debuls (<1%). sasjelaRsrulebis or - #2 da #8 - dawesebulebaSi xorcieldeba, agreTve, meTadoniT detoqsikaciis programa, romelsac axorcielebs fsiqikuri janmrTelobisa da narkomaniis prevenciis centri, aseve globaluri fondis mx­ardaWeriT. 2014 wels am programis farglebSi meTadoniT detoqsikaciis kursi gaiara 474 patimarma (maT Soris 4-ma qalma). stacionaruli mkurnalobis kursi gaiara oTxma patimarma. sasjelaRsrulebis dawesebulebebSi wamaldamokidebul pirebs emsaxurebian eqimi-narkologi, fsiqiatri, nevrologi da fsiqologi.

narkotikebis moxmarebasTan dakavSirebuli infeqciebis gavrcelebis preven­ciaSi gansakuTrebul rols TamaSobs dabalzRurblovani servisebi, romelTac zianis Semcirebis saqarTvelos qseli axorcielebs. qseli aerTianebs 26 organi­zacias da koordinirebas uwevs qveynis masStabiT 11 qalaqSi dabalzRurblovani 14 servis-centris moqmedebas. dabalzRurblovani centrebi, sxva aqtivobebis Catarebis paralelurad, narkotikebis ineqciur momxmarebelTa TemSi avrce­leben sterilur saineqcio saSualebebs, kondomebsa da sainformacio masalebs. diagrama 14-ze asaxulia saineqcio xelsawyoebis gavrcelebis dinamika wlebis mixedviT:

Page 51: wliuri angariSi 2014 - altgeorgia.gealtgeorgia.ge/2012/myfiles/Drug report GEO 2014.pdf · 1. narkopolitika: kanonmdebloba, strategiebi da ekonomikuri analizi ... sisxlis samarTlis

narkoviTareba saqarTveloSi 51

diagrama 14: gavrcelebuli nemsebisa da Spricebis raodenoba wlebis mixedviT (gogia 2014)

zianis Semcirebis saqarTvelos qseli aqtiurad cdilobs, gazardos prevenci­uli programebiT mocvis geografiuli areali da masStabi, risTvisac 2010 wl­idan iyenebs Tanawori-Tanaswors principze dafuZnebul (TTpd) intervencias, xolo 2015 wlidan gegmavs mobiluri ambulatoriebis servisis danergvas. TTpd intervencia iZleva axali beneficiarebis moZiebis da programaSi CarTvis Sesa­Zleblobas da uzrunvelyofs momxmarebelTa TemSi mizanmimarTuli informaci­is efeqtian da swraf gavrcelebas.

zianis Semcirebis servis­centrebSi 2014 wlidan dainerga tuberkulozis skrinin­gi da skriningis safuZvelze tuberkulozis saxelmwifo programis ganmaxorcie­lebel dawesebulebebSi Semdgomi referirebis sistema. 2014 wels skriningi Cau­tarda 4,075 nim-s, saidanac 396 pirs Cautarda damatebiTi kvlevebi saxelmwifo programis farglebSi, ris safuZvelzec 33maTgani CaerTo mkurnalobaSi.

7.4. reagireba narkotikebis momxmarebelTa janmrTelobis sxva korelatebze

saqarTveloSi dResdReobiT ar aRiricxeba informacia narkotikebis moxmare­basTan dakavSirebul janmrTelobis sxva problemebsa da maTze reagirebis Tao­baze. erTaderT xelmisawvdom sainformacio wyaros, sadac garkveuli monacemebi am sakiTxze moipoveba, warmoadgens zianis Semcirebis saqarTvelos qselis wevri organizaciebi. magaliTad, arasamTavrobo organizacia Tanadgoma wamaldamok­idebul pirebsa da narkotikebis momxmareblebs, nebayoflobiTi konsultire­ba/testirebis farglebSi, fsiqikuri janmrTelobis problemebiT Tanaavadobis SemTxvevaSi, uwevs konsultirebas fsiqikuri janmrTelobis sakiTxebze (gogia 2014). aseve, eqimebi sazRvrebis gareSe (safrangeTi) organizaciis mxardaWeriT arasamTavrobo organizacia axali veqtori garkveuli tipis ufaso samedicino daxmarebiT uzrunvelyofs Tavis beneficiar narkotikebis ineqciuri gziT momx­mareblebs. magaliTad, 2014 wels axalma veqtorma gauwia stomatologiuri mom­saxureba 814 nim-s, xolo RviZlis fibroskanireba – C hepatitis mqone 910 nim-s (labartyava 2015).

7

diagrama 13: sifilisis incidentoba 100,000 mosaxleze 2012-2014 wlebSi(gamyreliZe et

al. 2014)

diagrama 14: gavrcelebuli nemsebisa da Spricebis raodenoba wlebis mixedviT(gogia

2014)

13.9

24.6

38.4

2012 2013 2014

1 2 3 4 5 6 7 8 9

წლები 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014

დარიგებული ნემსებისა და

შპრიცების რაოდენობა350,340 376,480 462,883 474,785 1,064,37 775,222 1,021,872,038,7403,573,405

დარიგებული ნემსებისა და

შპრიცების რაოდენობა ერთ ნიმ-ზე8.75 9.4 11.57 11.86 26.6 19.38 22.7 45.3 79.4

8.75 9.4 11.57 11.86

26.6

19.3822.7

45.3

79.4

0102030405060708090

0

1,000,000

2,000,000

3,000,000

4,000,000

5,000,000

6,000,000

Page 52: wliuri angariSi 2014 - altgeorgia.gealtgeorgia.ge/2012/myfiles/Drug report GEO 2014.pdf · 1. narkopolitika: kanonmdebloba, strategiebi da ekonomikuri analizi ... sisxlis samarTlis

wliuri angariSi, 201452

8.1. Sesavali

saqarTveloSi wamaldamokidebulTaTvis fsiqo-socialuri sareabilitacio momsaxurebis danergvis pirveli mcdeloba 2012 wels iyo wamowyebuli, Tumca uSedegod (javaxiSvili, oTiaSvili, tabataZe 2013). ukanaskneli wlebis manZilze es sakiTxi jandacvis saministros politikis da saxelmwifo programebis ganxil­vis dRis wesrigidan moixsna.

wamaldamokidebul pirTa fsiqologiuri daxmarebis, maTi reabilitaciisa da socialuri reintegraciis mizniT ganxorcielebuli aqtivobebi saqarTveloSi sakmaod mwiria.

2014 wels, gasuli wlebis msgavsad, momxmarebelTa reabilitaciisaTvis saxelm­wifo danaxarjebi simboluria. saqarTvelos mTavrobis dadgenileba #650 (2014 wlis 2 dekemberi) amtkicebs 2014 wlis janmrTelobis dacvis saxelmwifo pro­gramebs. am dadgenilebis Sesabamisad, biujetidan 1 pacientis samedicino momsax­urebisaTvis gamoyofilia 1600 lari. programa aseve iTvaliswinebs saxelmwifos mxardaWeras pacientTa reabilitaciisaTvis 2 punqtis mixedviT, romelic Semde­gnairad aris gansazRvruli mTavrobis dadgenilebaSi:

1. opioidebis, fsiqoaqtiuri nivTierebebis da sxva stimulatorebis moxmare­biT gamowveuli fsiqikuri da qceviTi aSlilobebi: pirveladi fsiqo-fiziku­ri reabilitacia - 400 lari;

2. opioidebis, fsiqoaqtiuri nivTierebebis da sxva stimulatorebis moxmare­biT gamowveuli fsiqikuri da qceviTi aSlilobebi: damokidebulebis sin­dromi (kontrolirebadi) - intensiuri samedicino reabilitacia - 400 lari.

saxelmwifo programis farglebSi aRniSnuli punqtis Sesabamisad, wamaldamok­idebulebis moklevadiani mkurnalobis kursis gavlis Semdeg pacients Sesa­Zlebloba aqvs, miiRos eqim-narkologis an fsiqologis daxmareba ambulatori­ul pirobebSi 2 kviris manZilze.

iusticiis saministros informaciiT, 2012 wlis noembris Tvidan, iusticiis saministros danaSaulis prevenciis centrma daiwyo yofili patimrebis reabil­itaciis da resocializaciis programebi, romlis analogi qveyanaSi manamde ar arsebobda (saqarTvelos iusticiis saministro 2015). Tumca ucnobia, mosarge­bleTa Soris ra wili uWiravs patimrebs, romlebic fsiqoaqtiur nivTierebebTan dakavSirebiT ixdidnen sasjels. bolo wlebis manZilze moqmedeba daiwyo ram­

8. socialuri korelatebi da socialuri reintegracia

Page 53: wliuri angariSi 2014 - altgeorgia.gealtgeorgia.ge/2012/myfiles/Drug report GEO 2014.pdf · 1. narkopolitika: kanonmdebloba, strategiebi da ekonomikuri analizi ... sisxlis samarTlis

narkoviTareba saqarTveloSi 53

denime programam, romlebic xels uwyobs narkotikebis momxmarebelTa an yofil momxmarebelTa reintegracias sazogadoebaSi. am programebis farglebSi ganx­orcielebuli aqtivobebis mokle aRweriloba mocemulia qvemoT.

8.2. socialuri gariyva da narkotikebis moxmareba

saqarTveloSi monacemebi narkotikebis ineqciur momxmarebelTa socialuri gariyvis Taobaze mwiria. winamdebare TavSi warmodgenilia narkotikebis momx­marebelTa jgufis socialuri maxasiaTeblebi, romelic efuZneba 2014 wels narkotikebis problemur momxmarebelTa Soris Catarebul qcevaze zedamxedve­lobis kvlevis mier mowodebul statistikur monacemebs (saerTaSoriso fondi kuracio da sazogadoebrivi gaerTianeba bemoni 2015a).

2014 wels saqarTvelos 7 qalaqSi sul gamoikiTxa 2,037 narkotikebis momxmarebe­li da maTi udidesi umravlesoba aris kaci (98%). gamokiTxulTa 95.5% eTnikurad qarTvelia, rac saqarTveloSi arsebuli saerTo mosaxleobis eTnikur Semadgen­lobas Seesabameba. saqarTveloSi dReisaTvis ar moipoveba monacemebi eTnikur umciresobebSi narkotikebis moxmarebis Sesaxeb, vinaidan eTnikur umciresobaTa Soris specifikuri kvleva saqarTveloSi ar Catarebula. gamokiTxulTa 4.5%-ma aRniSna, rom iZulebiT gadaadgilebuli piria.

ojaxuri mdgomareoba: kvlevis respondentebis TiTqmis naxevarma (45.3%) aR­niSna, rom daqorwinebulia, xolo mesamedze odnav naklebi (32.2%) aRniSnavs, rom arasodes yofila qorwinebaSi. respondentebis TiTqmis erTma mexuTedma (21.2%) aRniSna, rom an ganqorwinebuli, an daSorebuli gaxldaT. qalaqebis mixedviT gansxvaveba umniSnveloa: daqorwinebulTa yvelaze didi wili baTumSi da quTais­Si dafiqsirda (56.5% da 55.6%, Sesabamisad). ganqorwinebis yvelaze dabali maCven­ebeli zugdidSi gamovlinda (9.5%). respondentTa 12.5% aRniSnavs, rom marto cxovrobs. marto mcxovrebTa yvelaze didi procentuli maCvenebeli aRmoCnda TbilisSi (16.6%), xolo yvelaze naklebi – zugdidSi (7.2%).

respondentebis Zalian mcire raodenoba (1.4%) aRniSnavs, rom cxovrobs part­niorTan, romelTanac qorwinebaSi ar imyofeba. partniorTan cxovreba Sedare­biT xSiria baTumsa da TbilisSi (4% da 3%, Sesabamisad); danarCen qalaqebSi aseT­Ta wili 2%-ze dabalia.

ganaTleba: respondentebis umetesobas (59.9%) miRebuli aqvs saSualo an profe­siuli ganaTleba. kvlevaSi monawile Svidive qalaqSi mesamedze odnav metma (35.5%) aRniSna, rom miRebuli aqvs umaRlesi ganaTleba. unda aRiniSnos, rom umaRlesi ganaTlebis mqone momxmarebelTa yvelaze maRali wili dedaqalaqSi dafiqsirda (59.5%), xolo yvelaze dabali maCvenebeli – zugdidSi (27.6%).

narkotikebis ineqciur momxmarebelTa Zalian mcire raodenobam aRniSna, rom saerTod ar hqonda miRebuli rame formaluri ganaTleba (TiTo-TiTo respon­denti baTumsa da zugdidSi), an mxolod dawyebiTi ganaTleba hqonda (erTi re­spondenti rusTavSi).

Page 54: wliuri angariSi 2014 - altgeorgia.gealtgeorgia.ge/2012/myfiles/Drug report GEO 2014.pdf · 1. narkopolitika: kanonmdebloba, strategiebi da ekonomikuri analizi ... sisxlis samarTlis

wliuri angariSi, 201454

dasaqmeba: 2,037 respondentisgan 2/3-ze meti kvlevis Catarebis momentisaTvis umuSevari iyo. umuSevarTa wili Svidive qalaqSi jamurad 69%-s Seadgenda da es maCvenebeli qalaqebis mixedviT meryeobda 51.3%-dan (gori) 73.2%-mde (quTaisi). studentebis wili 1%-ze mcire iyo. dasaqmebulTa didi nawili aRniSnavs, rom aqvs droebiTi samuSao. mudmivi, anazRaurebadi samsaxuri gamokiTxulTa mx­olod 8.9%-s aqvs. mudmivi samuSaos qonis TvalsazrisiT yvelaze saimedo maCvene­beli TelavSi aRmoCnda – 18.7%, da yvelaze mZime maCvenebeli iyo zugdidSi, sadac respondentTa mxolod 5.6%-ma aRniSna, rom aqvs mudmivi samuSao. unda aRiniS­nos, rom 2012 wlis kvlevaSi (saerTaSoriso fondi kuracio da sazogadoebrivi gaerTianeba bemoni 2012a), mudmivi samuSaos qonis TvalsazrisiT yvelaze maRali maCvenebeli zugdidSi gamovlinda (13.6%) da 2 wlis manZilze es maCvenebeli mkve­Trad gauaresda.

Semosavlis done: kvlevaSi monawile Svidive qalaqSi, saSualod, narkotike­bis yoveli mesame ineqciuri momxmareblis yovelTviuri Semosavali 100-dan 300 laramde meryeobs; erTi mexuTedis Semosavali 100 larze naklebia; responden­tebis mxolod 16% aRniSnavs, rom maTi yovelTviuri Semosavali 500-1000 lars Seadgenda; respondentTa mxolod 3.5%-s aqvs TveSi 1,000 larze meti (ix. diagrama 15):

diagrama 15: narkotikebis ineqciur momxmarebelTa yovelTviuri Semosava-li larebSi, procentebSi (saerTaSoriso fondi kuracio da sazogadoebrivi

gaerTianeba bemoni, 2012)

mocemuli informacia adasturebs, rom narkotikebis ineqciuri momxmareble­bi saqarTveloSi finansurad uaRresad mowyvlad jgufs warmoadgenen: umuSev­robis maCvenebeli narkotikebis momxmarebelTa Soris 7-jer aRemateba zogad mosaxleobaSi umuSevrobis maCvenebels. saqarTvelos statistikis erovnuli samsaxuris informaciiT, 2014 wels ekonomikurad aqtiur mosaxleobaSi umuSev­robis done ar aRemateba 12.4%-s14, xolo kvlevaSi monawile narkotikebis ineqci­ur momxmarebelTa 2/3-ze meti (69%) aRniSnavs, rom ar aris dasaqmebuli.

14 http://www.geostat.ge/?action=page&p_id=145&lang=geo

8

diagrama 15: narkotikebis ineqciur momxmarebelTa yovelTviuri SemosavalilarebSi, procentebSi(saerTaSoriso fondi kuracio da sazogadoebrivi

gaerTianeba bemoni, 2012)

diagrama 16: saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 260-e da 273-e muxlebiT

msjavrdebuli pirebis raodenobis dinamika wlebis mixedviT, 2007-2014

ww(“saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo” 2015)

21.3%

35.4%

23.0%

10.0%

6.6%

3.5%

100 ლარზე ნაკლები

100-დან 300 ლარამდე

300-დან 500 ლარამდე

500-დან 700 ლარამდე

700-დან 1000 ლარამდე

>1000

2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014

მსჯავრდებული 260-ე

მუხლით1,919 2,095 2,193 2,376 1,849 1,100 2,336 2,354

მათ შორის პატიმრობა (260) 1,552 1,467 1,649 1,855 1,135 598 1,193 1,515

მსჯავრდებული 273-ე

მუხლით2,681 4,423 3,663 2,517 1,523 861 3,553 4,003

მათ შორის პატიმრობა (273) 775 1,605 1,340 874 403 220 435 972

0500

1,0001,5002,0002,5003,0003,5004,0004,5005,000

Page 55: wliuri angariSi 2014 - altgeorgia.gealtgeorgia.ge/2012/myfiles/Drug report GEO 2014.pdf · 1. narkopolitika: kanonmdebloba, strategiebi da ekonomikuri analizi ... sisxlis samarTlis

narkoviTareba saqarTveloSi 55

dasaqmebul momxmarebelTa yovelTviuri Semosavali uaRresad mwiria saqarTve­los saSualo maCveneblebTan SedarebiT: qveynis oficialuri statistikis mixed­viT, daqiravebiT dasaqmebulTa saSualo Tviuri nominaluri xelfasi 2014 wels 818 lariT ganisazRvra.15 kvlevaSi monawile respondentebis 90%-ze mets nomi­nalur xelfasze naklebi Semosavali aqvs. ufro metic, gamokiTxulTa meoTxedi 2014 wels erTi zrdasruli mamakacisTvis saWiro saarsebo minimumze (154.5 lar­i)16 nakleb Semosavals iRebda.

usaxlkaro momxmarebelTa Sesaxeb saqarTveloSi monacemebi ar moipoveba – qvey­anaSi arasodes Catarebula kvleva, romelic Seiswavlida warsulSi Tu awmyoSi nivTierebaTa avadmoxmarebis istorias usaxlkaro individebSi. 2013 wlis de­kemberSi daiwyo funqcionireba pirvelma TavSesafarma. jandacvis saministros monacemebiYT, e.w. „karvebis qalaqSi“ 170-190 adamiani binadrobs. TavSesafarSi mo­saxvedrad sakmarisia piradi mimarTva an policielis mier referireba17. mediiT gavrcelda informacia TavSesafris mobinadreebs Soris alkoholiT intoqsik­aciis ramdenime SemTxvevis Sesaxeb18. profesiul sazogadoebaSi ar miiCneva, rom sacxovrisis problema mwvave problemaa fsiqoaqtiuri nivTierebebis momxmare­belTa Soris, Tumca, alkoholisa Tu narkotikebis moxmarebis Sesaxeb kvleva us­axlkaro individebSi ar Catarebula.

8.3. socialuri reintegracia

narkotikebis momxmarebelTa socialuri reintegraciis programebis ZiriTadi nawili saerTaSoriso donori organizaciebis mier aris dafinansebuli. 2012 wl­idan iusticiis saministros danaSaulis prevenciis centri aseve axorcielebs yofili patimrebis reabilitaciisa da resocializaciis programas. Tumca, mo­nacemebi imis Sesaxeb, Tu rogoria programiT mosargebleTa gadanawileba Cade­nili danaSaulis mixedviT, ar arsebobs.

saerTaSoriso donori organizaciebis mxardaWeriT ganxorcielebuli aqtivobe­bi da programuli monacemebi mosargebleTa Sesaxeb aRwerilia qvemoT.

migraciis saerTaSoriso organizaciis socialuri sawarmoebis programa:

2014 wlis 1 ivnisidan, migraciis saerTaSoriso organizaciis saqarTvelos mis­ia, migraciis saerTaSoriso organizaciis bernis ofisTan da Sveicarul fond „kontaqt neTzTan“ mWidro TanamSromlobiT axorcielebs socialuri sawarmoe­bis programas saxelwodebiT: „socialur-ekonomikuri integracia socialuri sawarmoebis ganviTarebis mizniT saqarTvelos moqalaqe, dabrunebul da poten­ciur migrantebs Soris narkomoxmarebis problemis Sesamcireblad“. programas mxars uWers Sveicariis saxelmwifo samdivno migraciis sakiTxebSi. programa xels uwyobs migraciis istoriis, an saqarTvelodan emigrirebis ganzraxvis mqone, remisiaSi myof narkotikebis momxmarebelTa reabilitaciasa da integra­

15 http://www.geostat.ge/?action=page&p_id=148&lang=geo16 http://www.geostat.ge/?action=page&p_id=178&lang=geo17 http://humanrightshouse.org/Articles/20431.html,wvdoma: 14 marti, 201518 mindia afciauri: usaxlkaro cxovreba Tbilisis TavSesafarSi. 13 ianvari, 2014. http://www.georgianjournal.ge/soci-

ety/25971-living-a-homeless-life-in-tbilisi-shelter.html

Page 56: wliuri angariSi 2014 - altgeorgia.gealtgeorgia.ge/2012/myfiles/Drug report GEO 2014.pdf · 1. narkopolitika: kanonmdebloba, strategiebi da ekonomikuri analizi ... sisxlis samarTlis

wliuri angariSi, 201456

cias. am programis mizania saqarTvelos erovnuli antinarkotikuli sistemis potencialis ganviTareba narkotikebis arasamedicino mizniT moxmarebis prob­lemis mdgradi gadaWris moZiebaSi. Sveicariul fonds kontaqT neTzs programa­Si wvlili Seaqvs am sferoSi arsebuli gamocdilebis gaziarebiT. kontaqt neTzs narkotikebis momxmarebelTa reabilitaciis mizniT socialuri mewarmeobis ga­moyenebis eqspertuli unarebi da mdidari gamocdileba aqvs, romelsac konsul­tirebis gziT uziarebs qarTvel partniorebs. migraciis saerTaSoriso organi­zaciis mier programis sawyis etapze dafuZnda proeqtis mxardamWeri komiteti, romlis SemadgenlobaSic yvela Sesabamisi samTavrobo struqturisa da saer­TaSoriso organizaciis warmomadgeneli Sevida, ganxorcielda gamWvirvale da inkluziuri sagranto konkursi, romlis Sedegadac SerCeuli xuTi partniori organizaciis mier amoqmedda Semdegi eqvsi socialuri sawarmo, sadac dasaqme­buli arian samizne jgufis warmomadgenlebi:

• dekoratiuli yvavilebis, xisa da buCqebis sanerge, biologiurad sufTa pro­duqtisa (bostneuli, burRuleuli) da mecxoveleobis, mefrinveleobisa da meTevzeobis ferma gorSi, romelTac amuSavebs goris municipalitetis go­ris sanerge meurneoba;

• suvenirebis, saTamaSoebis, avejisa da sxva inventaris mwarmoebeli xis saamqro, romelsac amuSavebs erovnuli probaciis saagentos Sps perspeqtiva;

• kafeteria da avtosamrecxao, romelsac amuSavebs iusticiis saministros ssip danaSaulis prevenciis centris subsidirebuli arakomerciuli organi­zacia Secvale scenari;

• artkafe, romelsac amuSavebs arasamTavrobo organizacia kamara.

• sxvadasxva saxis sareklamo inventarisa da masalebis mwarmoebeli sareklamo studia, romelsac amuSavebs sainformacio samedicino-fsiqologiuri cen­tri Tanadgoma.

2015-2016 wlebSi socialuri sawarmoebi samizne kontingents SromiTi Terapiis sareabilitacio programas SesTavazeben. jamSi, programis farglebSi dagegmil­ia 120-mde remisiaSi myofi narkotikebis momxmarebeli piris grZelvadiani re­abilitacia. programis monawileTa Semdgomi integraciis xelSesawyobad, dageg­milia sazogadoebrivi sainformacio kampaniis Catareba programis efeqtianobasa da kursdamTavrebulTa potencialis Sesaxeb informaciis gasavrceleblad, rac wvlils Seitans mosaxleobaSi arsebuli stigmis daZlevasa da potenciur dam­saqmebelTa stimulirebaSi.

SidsTan, tuberkulozTan da malariasTan brZolis globaluri fondis pro-eqtis farglebSi 2014 wels ramdenime arasamTavrobo organizacia axorcieleb­da aqtivobebs narkotikis momxmarebelTa fsiqo-socialuri mxardaWeris mizniT.

sruliad saqarTvelos sapatriarqosTan arsebuli antinarkotikuli centri, globaluri fondis dafinansebiT, 2007 wlidan axorcielebs narkotikebis momx­mareblebisa da maTi ojaxis wevrebis fsiqo-socialur sareabilitacio samuSaos, romlis farglebSic 2014 wels individualuri da jgufuri fsiqoTerapiis kur­

Page 57: wliuri angariSi 2014 - altgeorgia.gealtgeorgia.ge/2012/myfiles/Drug report GEO 2014.pdf · 1. narkopolitika: kanonmdebloba, strategiebi da ekonomikuri analizi ... sisxlis samarTlis

narkoviTareba saqarTveloSi 57

si gaiara 152-ma mosargeblem. maT Soris 91-ma centrs saeklesio-sareabilitacio kerebis saSualebiT momarTa. mosargebleTa da maTi Tanadgomis qselisaTvis gan­kuTvnili ,,cxeli xazis” saSualebiT, narkotikebis 941-ma momxmarebelma an remi­siaSi myofma pirma miiRo satelefono konsultacia. 172 momxmarebeli momzadda, rogorc Tanaswori ganmanaTlebeli. centris mier specialurad momzadebul­ma moZRvarma meTadonis programaSi CarTul beneficiarebTan 50 jgufuri sesia ganaxorciela. globaluri fondis proeqtis farglebSi centri aseve atarebs treningebs saeklesio-sareabilitacio kerebis sasuliero pirebisaTvis. sruli­ad saqarTvelos sapatriarqosTan arsebuli antinarkotikuli centri aRniSnavs, rom narkotikebis momxmarebelTaTvis gankuTvnili fsiqo-socialuri servise­biT sargebloben rogorc marTlmadidebeli, aseve aramarTlmadidebeli mosax­leobis warmomadgenlebi. mosargebleTa udidesi umravlesoba kacia (beqauri 2015).

fsiqo-socialuri reabilitaciis centri kamara adgilobrivi arasamTavrobo organizaciaa, romelic 2010 wlidan moqmedebs da daxmarebas uwevs specifikurad remisiaSi myof narkotikebis momxmareblebsa da maTi mikrosocialuri wris war­momadgenlebs. kamara sxvadasxva momsaxurebas uwevs nivTierebaze damokidebul pirebs detoqsikaciis gavlis Semdeg da sTavazobs Semdegi saxis momsaxurebas: fsiqodiagnostika, kognitur-bihevioruli Terapia, ioga, jgufuri fsiqoTera­pia, artTerapia, miTodrama da musikaluri Terapia. kamaras aqtivobebi nawilo­briv dafinansebulia globaluri fondisa da fondi Ria sazogadoeba saqarTve­los mier (Coxeli 2015). maTi saqmianobis ZiriTadi wili kerZo Semowirulobebis saSualebiT xorcieldeba. kamaras centrSi remisiaSi myof momxmarebelTaTvis iqmneba araformaluri da „ojaxuri“ atmosfero, romelic uzrunvelyofs mo­sargebleTa xangrZlivad darCenas programaSi (saSualod 6-Tviani samkurnalo periodi TiToeuli pacientisTvis). kamara yovelwliurad minimum 60-mde yofil momxmarebels emsaxureba. 2014 wels misi servisiT isargebla 85-ma pirma. maT So­ris mxolod 2 qali iyo.

kamaras sareabilitacio centrSi, artTerapiis komponentis farglebSi benefi­ciarebs SesaZlebloba aqvT, Seqmnan xelovnebis nawarmi, naxatebi da sxva nake­Tobebi, romelTa gamofena-gayidva yovelwliurad xorcieldeba. es amaRlebs beneficiarebis TviTSefasebas da xels uwyobs maT socialur reintegracias. garda amisa, msgavsi sajaro RonisZiebebi miznad isaxavs, Seamciros narkomomx­mareblebis mimarT arsebuli stigma da uaryofiTi winaswarganwyobebi (fanjiki­Ze 2015).

fsiqikuri janmrTelobis da narkomaniis prevenciis centris fsiqo-social­uri reabilitaciisa da nebayoflobiTi konsultireba-testirebis (nkt) ganyo­fileba, globaluri fondis proeqtis farglebSi, agreTve axorcielebs narko­tikebis momxmarebelTa fsiqo-socialur reabilitacias. ganyofilebis bazaze reabilitaciis kurss gadian pacientebi, romlebic CarTuli arian CanacvlebiTi Terapiis programebSi, da pirebi, romlebmac Caitares stacionaruli an ambula­toriuli detoqsikacia. aq mosargebleebs sTavazoben iseT fsiqologiur mom­saxurebas, rogoricaa: fsiqodiagnostika, individualuri, jgufuri da ojaxuri fsiqoTerapia, fsiqologiuri konsultireba, artTerapia, ergoTerapia, kon­fliqtebis marTva-mogvareba da TviTdaxmarebis jgufebi. centris bazaze or­

Page 58: wliuri angariSi 2014 - altgeorgia.gealtgeorgia.ge/2012/myfiles/Drug report GEO 2014.pdf · 1. narkopolitika: kanonmdebloba, strategiebi da ekonomikuri analizi ... sisxlis samarTlis

wliuri angariSi, 201458

ganizebulia aseve e.w. „sulieri daxmareba“ romlis farglebSic mosargebleebs, survilis SemTxvevaSi, SeuZliaT Sexvdenen eklesiis msaxurT, romlebic exmare­bian sxvadasxva problemis mogvarebaSi da eklesiuri cxovrebis dawyebaSi. centr­Si funqcionirebs Tanamedrove inventariT aRWurvili sportuli darbazi, sadac tardeba fizikur-gamajansaRebeli procedurebi, romlebic, garda fizikuri ga­jansaRebisa, xels uwyobs pacientebis mier brazis marTvas, SfoTvis da depresiis donis regulirebas. centrSi pacientebs agreTve eZlevaT SesaZlebloba, Seiswav­lon muSaoba kompiuterze, isargeblon internetiTa da sxvadasxva kompiuteru­li programiT. 2014 wels fsiqikuri janmrTelobisa da narkomaniis prevenciis centri moemsaxura 52 pirs. 3-6 Tviani sareabilitacio programa daasrula 21-ma pirma (TodaZe, mosia 2015).

evrokavSiris dafinansebiT mimdinare proeqts „socialuri reintegraciis popularizacia: socialuri biuroebis Seqmna yofili patimrebisa da pro-bacionerebisTvis, aseve gaTavisuflebamdeli programebis gaumjobeseba sasjelaRsrulebis dawesebulebebSi“ axorcielebs adgilobrivi arasamTav­robo organizacia sainformacio-sakonsultacio centri Tanadgoma saerTaSo­riso arasamTavrobo organizaciebTan – meinlain fondTan da Sidsis aRmosav­leT-dasavleT fondTan partniorobiT (kasreliSvili 2015). proeqtis farglebSi socialurad daucveli mosaxleobisTvis tardeba konsultaciebi aiv-ze, B da C hepatitze, aseve fsiqologiuri da samedicino konsultaciebi, midis muSaoba zedozirebis prevenciasa da fsiqologiur reabilitaciaze 12 nabijis midgoma­ze dayrdnobiT, agreTve tardeba komunikaciis unaris gasaviTarebeli treningi samuSaos maZiebeli mosargebleebisTvis. 2014 wels baTumSi, quTaissa da zugdid­Si socialuri biuroebis servisiT isargebla 631-ma adamianma, maTgan 293 yofili patimaria, 249 – probacioneri da 82 – patimari. gasul wels proeqtma SeZlo ram­denime mosargebles problemis mogvareba: quTaisSi yofili patimari, romelic ojaxma ar miiRo da gariya, darCa usaxlkarod. socialur biuroSi aRmoCenili daxmarebis Sedegad man miiRo socialurad daucveli martoxela piris statusi da droebiT moTavsda TavSesafarSi. zugdidSi socialuri biuroebis rekomenda­ciebiT yofili patimrebi dasaqmdnen sastumroSi mimtanad da Txilis qarxanaSi muSad. Tumca, aRwerili erTeuli SemTxvevebi umniSvneloa qveyanaSi arsebuli problemis masStabis gaTvaliswinebiT.

dReisaTvis qveyanaSi ar arsebobs narkotikebis momxmarebel qalTa saWiroebeb­ze morgebuli fsiqo-socialuri reabilitaciis momsaxureba, arc raime igegmeba am mimarTulebiT, maSin, rodesac narkomomxmarebeli qalebi ormagi socialuri stigmis zewolas ganicdian – sqesisa da narkotikebis moxmarebis gamo. moxmare­basTan dakavSirebuli problemebis paralelurad, qali narkomomxmareblebi xSi­rad ojaxuri an genderuli Zaladobis obieqtebi xdebian.

qveyanaSi arsebuli saWiroebebis gaTvaliswinebiT, narkomomxmareblebisa da re­misiaSi myofi pirebisaTvis fsiqo-socialuri reabilitaciis servisebis xelmis­awvdomoba, maT Soris, geografiuli xelmisawvdomoba, araadekvaturia. amasTan, momxmarebelTa grZelvadian reabilitaciasa da socialur reintegraciaze ori­entirebuli servisebis moqmedeba srulad aris damokidebuli saerTaSoriso do­nori organizaciebis dafinansebaze, rac safrTxes uqmnis am servisebis mdgrado­bas.

Page 59: wliuri angariSi 2014 - altgeorgia.gealtgeorgia.ge/2012/myfiles/Drug report GEO 2014.pdf · 1. narkopolitika: kanonmdebloba, strategiebi da ekonomikuri analizi ... sisxlis samarTlis

narkoviTareba saqarTveloSi 59

9.1. Sesavali

winamdebare angariSisTvis narkotikebTan dakavSirebuli danaSaulis statis­tikuri monacemebi movipoveT ramdenime saxelmwifo uwyebidan – saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministrodan, saqarTvelos mTavari prokuraturidan, da saqa­rTvelos uzenaesi sasamarTlodan. monacemebis ZiriTadi nawili gamoTxovilia Sesabamis uwyebaSi werilobiTi mimarTvis gziT. garda amisa, gamoviyeneT Sinagan saqmeTa saministros internetgverdze ganTavsebuli informacia.

vinaidan saqarTveloSi ar xdeba meoradi narkodanaSaulis saTanado aRricx­va, angariSSi warmodgenilia pirveladi narkodanaSaulis monacemebi. pirvelad narkodanaSaulSi vgulisxmobT narkotikebTan dakavSirebuli sisxlis samarT­lis kodeqsis da administraciuli kodeqsis muxlebis darRvevas. meoradi nar­kodanaSaulis qveS vgulisxmobT danaSauls, romelic Cadenilia narkotikuli saSualebis zemoqmedebis qveS, an narkotikis SesaZeni Tanxis mosapoveblad, anda ukanono narkobazris monawileebis mier (magaliTad, Zaladobrivi danaSauli ba­zris gadanawilebis mizniT).

9.2. narkotikebTan dakavSirebuli danaSauli

9.2.1. sisxlis samarTlis sasjelebi narkodanaSaulisTvis

saqarTvelos uzenaesi sasamarTlos mier mowodebuli informaciis mixedviT, 2014 wels saqarTvelos pirveli instanciis sasamarTloebma ganixiles saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis (ssk) 33-e TaviT gaTvaliswinebuli danaSaulisaT­vis msjavrdebuli 6,666 piris mimarT warmoebuli 6,452 saqme. ganxilul saqmeTa udidesi nawili (95%-ze meti) exeboda ssk-is 260-e da 273-e muxlebiT gaTvalis­winebul danaSauls – ganxiluli saqmeebis saerTo raodenobis 33.4%-s da 62%-s Se­sabamisad. 260-e muxli iTvaliswinebs patimrobas (6 Tvidan uvado patimrobamde) Semdegi qmedebisaTvis: narkotikuli saSualebis, misi analogis an prekursoris an axali fsiqoaqtiuri nivTierebis ukanono damzadeba, warmoeba, SeZena, Senaxva, gadazidva, gadagzavna an gasaReba. 273-e muxli iTvaliswinebs sanqciebs (jarima an Tavisuflebis aRkveTa 1 wlamde) Semdegi qmedebisaTvis: piradi moxmarebisTvis narkotikuli saSualebis, misi analogis an prekursoris mcire odenobiT ukano­no damzadeba, SeZena, Senaxva, anda eqimis daniSnulebis gareSe ukanono moxmareba, Cadenili ganmeorebiT erTi wlis ganmavlobaSi. Tavisuflebis aRkveTa miesaja

9. narkotikebTan dakavSirebuli danaSauli, narkotikebTan dakavSirebuli danaSaulis

prevencia da cixe

Page 60: wliuri angariSi 2014 - altgeorgia.gealtgeorgia.ge/2012/myfiles/Drug report GEO 2014.pdf · 1. narkopolitika: kanonmdebloba, strategiebi da ekonomikuri analizi ... sisxlis samarTlis

wliuri angariSi, 201460

260-e muxliT msjavrdebul pirTa 2/3-s da 273-e muxliT msjavrdebul pirTa 1/4-s. jarima ZiriTad an damatebiT sasjelad miesaja yvela muxliT msjavrdebulTa 45%-s da saproceso SeTanxmeba gaformda 71%-Tan (ix. cxrili 12).

cxrili 12: pirveli instanciis sasamarTloebSi 2014 wels narkotikul danaSaulTan dakavSirebuli ganxiluli saqmeebis da pirebis raodenoba

(saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo, 2015)

sssk-s muxlebi

ganxilulia ganaCenis gamotaniT

maT Soris miesajaT sasjeliganxilu-lia sap-roceso

SeTanxme-biT

Tavisu­flebis aRkveTa

piro­biTi

msjavri

jarima (ZiriTadi sasjeli)

jarima (damatebi­Ti sasje­

li)

sazogadoebisT­vis sasargeblo

Sroma

saqme piri piri piri piri piri piri saqme

260 2156 2354 1515 802 37 1215 144 1858

261 57 59 9 12 38 16 53

262 130 132 78 10 44 36 92

263 2 2 __ __ 2 2

264 1 1 __ 1 __ 1

265 113 114 53 60 1 63 98

271 __ 1 __ 1 1 1

273 3993 4003 972 2082 805 741 2618

sul 6452 6666 2627 2968 927 2072 144 4723

wina welTan SedarebiT mniSvnelovnad ar Secvlila 260-e muxliT msjavrdebulTa saerTo raodenoba, Tumca sagrZnoblad gaizarda 273-e muxliT msjavrdebulebis ricxvi. aRsaniSnavia, rom orive am ZiriTad muxlTan mimarTebaSi, Tavisuflebis aRkveTa, rogorc sasjeli, 2013 welTan SedarebiT gacilebiT ufro xSirad aris gamoyenebuli 2014 wels: 64%-is mimarT 2014 wels, 2013 wlis 45%-is nacvlad 260-e muxlTan mimarTebaSi, da 24%-is mimarT 2014 wels, 2013 wlis 12%-is nacvlad 273-e muxlTan mimarTebaSi (ix. diagrama 16).

Page 61: wliuri angariSi 2014 - altgeorgia.gealtgeorgia.ge/2012/myfiles/Drug report GEO 2014.pdf · 1. narkopolitika: kanonmdebloba, strategiebi da ekonomikuri analizi ... sisxlis samarTlis

narkoviTareba saqarTveloSi 61

diagrama 16: saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 260-e da 273-e muxlebiT msjavrdebuli pirebis raodenobis dinamika wlebis mixedviT,

2007-2014 ww (saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo, 2015)

9.2.2. administraciuli samarTaldarRvevebi

saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministros informaciiT, 2014 wels narkologiu­ri Semowmeba Cautarda 50,865 pirs (ix. cxrili 13). Semowmebis Sedegad narkoti­kuli saSualebis moxmarebis faqti daudginda 14,005 pirs, yvelaze ufro xSirad gamovlinda marixuanas (61.7%), opiumis (22%), meTadonisa (12%) da buprenorfinis (9.3%) moxmareba. aRsaniSnavia, rom narkologiuri Semowmebisas erTsa da imave pirs xSir SemTxvevaSi gamokvleva utardeba ramdenime nivTierebis moxmarebis faqtis dasadgenad. Sesabamisad, cxrilSi mocemuli sxvadasxva nivTierebebis dadebiTi pasuxebis jami aRemateba im pirTa raodenobas, romelTac daudgindaT moxmareba.

cxrili 13: im pirTa raodenoba, romelTac 2014 wels CautardaT narkologiuri Semowmeba Sss-is saeqsperto-kriminalistikur mTavar

sammarTveloSi (saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministro 2015)

2014

saer

To

rao

de-

noba

dad

ebiT

i

uar

yof

iTi

opi

umi

bupr

eno

rf

ini

mar

ixu

ana

meT

ado

ni

met

amf

etam

ini,

am

fet

amin

i

koka

ini

tr

amad

ol

i

eqst

azi

sinT

etu

ri

mar

ixu

ana

ianv. 6,482 2,139 4326 976 125 956 199 174 8 15 15 43

Teb. 5,761 1,802 3,959 961 128 592 201 131 7 14 10 32

mart. 4,526 901 3,625 182 154 338 176 142 5 25 8 31

apr. 3,060 518 2,542 127 92 187 135 48 0 12 6 11

8

diagrama 15: narkotikebis ineqciur momxmarebelTa yovelTviuri SemosavalilarebSi, procentebSi(saerTaSoriso fondi kuracio da sazogadoebrivi

gaerTianeba bemoni, 2012)

diagrama 16: saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 260-e da 273-e muxlebiT

msjavrdebuli pirebis raodenobis dinamika wlebis mixedviT, 2007-2014

ww(“saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo” 2015)

21.3%

35.4%

23.0%

10.0%

6.6%

3.5%

100 ლარზე ნაკლები

100-დან 300 ლარამდე

300-დან 500 ლარამდე

500-დან 700 ლარამდე

700-დან 1000 ლარამდე

>1000

2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014

მსჯავრდებული 260-ე

მუხლით1,919 2,095 2,193 2,376 1,849 1,100 2,336 2,354

მათ შორის პატიმრობა (260) 1,552 1,467 1,649 1,855 1,135 598 1,193 1,515

მსჯავრდებული 273-ე

მუხლით2,681 4,423 3,663 2,517 1,523 861 3,553 4,003

მათ შორის პატიმრობა (273) 775 1,605 1,340 874 403 220 435 972

0500

1,0001,5002,0002,5003,0003,5004,0004,5005,000

Page 62: wliuri angariSi 2014 - altgeorgia.gealtgeorgia.ge/2012/myfiles/Drug report GEO 2014.pdf · 1. narkopolitika: kanonmdebloba, strategiebi da ekonomikuri analizi ... sisxlis samarTlis

wliuri angariSi, 201462

mai. 2,950 495 2,468 80 106 175 151 30 6 15 4 13

ivn. 2,971 583 2,392 122 73 262 133 14 5 8 4 29

ivl. 3,498 767 2,722 115 107 500 107 9 0 16 0 7

agv. 3,957 1,099 2,858 109 121 825 113 8 5 8 8 8

seqt. 4,918 1,504 3,414 98 132 1,239 123 19 3 5 3 2

oqt. 4,388 1,619 2,777 105 96 1,407 118 12 3 9 1 2

noemb. 4,061 1,365 2,696 100 77 1,169 96 23 2 0 0 ---

dek. 4,293 1,213 3,081 92 93 996 111 21 4 5 3 1

sul 50,865 14,005 36,860 3,067 1,304 8,646 1,663 631 48 132 62 179

narkologiur Semowmebaze wardgenilTa mxolod 1% iyo qali (ix. cxrili 14).

cxrili 14: im pirTa raodenoba, sqesis mixedviT, romelTac 2014 wels CautardaT narkologiuri Semowmeba Sss-is saeqsperto-kriminalistikur

mTavar sammarTveloSi (saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministro, 2015)

sqesi qali mamakaci sul

saerTo 485 50,380 50,865

dadebiTi 112 13,893 14,005

pozitiuri pasuxi % 23 27.6 27.5

Sinagan saqmeTa saministros saeqsperto-kriminalistikuri mTavari sammarTve­los mier Catarebuli narkologiuri Semowmebebis Sedegad dgindeba mTeli rigi narkotikuli saSualebebis moxmarebis faqtebi. 2013-2014 wlebSi yvelaze xSir­ad marixuanasa da opiumis jgufis nivTierebebis moxmarebis faqti dadginda. am kuTxiT aRsaniSnavia 2014 wels 2013-Tan SedarebiT marixuanas moxmarebis gamov­lenis mniSvnelovani zrda da opiumis jgufis moxmarebis gamovlenis mniSvnelo­vani kleba (ix. diagrama 17). agreTve, TvalSisacemia marixuanas moxmarebis gamov­lenis mkveTri da mdgradi mateba.

Page 63: wliuri angariSi 2014 - altgeorgia.gealtgeorgia.ge/2012/myfiles/Drug report GEO 2014.pdf · 1. narkopolitika: kanonmdebloba, strategiebi da ekonomikuri analizi ... sisxlis samarTlis

narkoviTareba saqarTveloSi 63

diagrama 17: narkologiuri Semowmebis Sedegad gamovlenili narkotikuli saSualebebis moxmarebis maCveneblebi 2007-2013-2014 wlebSi (%)(naCvenebia

monacemebi xuT yvelaze xSirad dafiqsirebul narkotikul saSualebasTan dakavSirebiT) (saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministro, 2008, 2014, 2015)

2014 wels wina welTan SedarebiT narkologiur Semowmebaze wardgenis maCvene­belma iklo daaxloebiT 10,000 piriT (ix. diagrama 18). iklo, agreTve, dadebiTi pasuxebis wilobrivma maCvenebelma - 2014 wels dadebiTi pasuxebis wili 27.5% iyo, xolo 2013-Si – 37.7%.

diagrama 18: narkotikebze Semowmebuli adamianebisa da dadebiTi Sedegebis raodenoba, 2006-2014 ww (saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministro, 2007-2015)

uzenaesi sasamarTlos mier mowodebuli informaciis Tanaxmad, 2014 wels saqa­rTvelos administraciuli kodeqsis 45-e muxlis safuZvelze gamotanilia 9,161 dadgenileba, maT Soris 8,694 (95%) fuladi jarimis Taobaze. samwuxarod, ukve ramdenime welia, ver xerxdeba uzenaesi sasamarTlodan informaciis mopoveba

9

diagrama 17: narkologiuri Semowmebis Sedegad gamovlenili narkotikuli

saSualebebis moxmarebis maCveneblebi 2007-2013-2014 wlebSi (%)(naCvenebia monacemebixuT yvelaze xSirad dafiqsirebul narkotikul saSualebasTan dakavSirebiT)

(saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministro, 2008, 2014, 2015)

diagrama 18: narkotikebze Semowmebuli adamianebisa da dadebiTi Sedegebis

raodenoba, 2006-2014 ww(saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministro, 2007-2015)

მარიხუანა

ოპიუმიბუპრენორფინი

მეთადონი

მეტ/ამფეტამინი0.0%

10.0%

20.0%

30.0%

40.0%

50.0%

60.0%

70.0%

2007 2013 2014

2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014

დადებითი 4,014 17,745 19,302 11,794 11,348 8,138 7,627 22,711 14,005

უარყოფითი 1,286 39,255 23,727 21,498 22,244 19,040 12,373 37,485 36,860

0

10,000

20,000

30,000

40,000

50,000

60,000

70,000

9

diagrama 17: narkologiuri Semowmebis Sedegad gamovlenili narkotikuli

saSualebebis moxmarebis maCveneblebi 2007-2013-2014 wlebSi (%)(naCvenebia monacemebixuT yvelaze xSirad dafiqsirebul narkotikul saSualebasTan dakavSirebiT)

(saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministro, 2008, 2014, 2015)

diagrama 18: narkotikebze Semowmebuli adamianebisa da dadebiTi Sedegebis

raodenoba, 2006-2014 ww(saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministro, 2007-2015)

მარიხუანა

ოპიუმიბუპრენორფინი

მეთადონი

მეტ/ამფეტამინი0.0%

10.0%

20.0%

30.0%

40.0%

50.0%

60.0%

70.0%

2007 2013 2014

2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014

დადებითი 4,014 17,745 19,302 11,794 11,348 8,138 7,627 22,711 14,005

უარყოფითი 1,286 39,255 23,727 21,498 22,244 19,040 12,373 37,485 36,860

0

10,000

20,000

30,000

40,000

50,000

60,000

70,000

Page 64: wliuri angariSi 2014 - altgeorgia.gealtgeorgia.ge/2012/myfiles/Drug report GEO 2014.pdf · 1. narkopolitika: kanonmdebloba, strategiebi da ekonomikuri analizi ... sisxlis samarTlis

wliuri angariSi, 201464

gadaxdili jarimebis odenobasTan dakavSirebiT. Sesabamis moTxovnaze uwyeba gvpasuxobs, rom narkotikebTan dakavSirebuli muxlebis safuZvelze gadaxdili fuladi Tanxebis daTvlas ver awarmoebs. aRsaniSnavia, rom 2011 wlamde am infor­maciis mopoveba uzenaesi sasamarTlodan SesaZlebeli iyo.

cxrili 15: 2014 wels pirveli instanciis sasamarTloebSi saqarTvelos administraciul samarTaldarRvevaTa kodeqsis 45-e muxlis safuZvelze

gamotanili dadgenilebebi (saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo, 2015)

sasamarTlo gadawyvetilebebi pirebis raodenoba

administraciuli patimroba 115

fuladi jarima 8,694

gaTavisuflda administraciuli pasuxismgeblobisgan 261

saqme prokuraturas gadaegzavna Semdgomi gamoZiebisTvis 91

sul 9,161

9.3. narkotikebTan dakavSirebuli danaSaulis prevencia

saqarTveloSi calke aRebuli narkotikebTan dakavSirebuli danaSaulis pre­venciis strategia ar arsebobs. miuxedavad amisa, SeiZleba vigulisxmoT, rom am mimarTulebiT muSaoba mimdinareobs danaSaulis prevenciis zogadi RonisZie­bebis gatarebis dros, magaliTad, iusticiis saministrosTan moqmedi ssip dana­Saulis prevenciis centris muSaobis farglebSi. centri xels uwyobs gaTavisu­flebuli patimrebis reabilitacias da sazogadoebaSi reintegracias. agreTve, SeiZleba CavTvaloT, rom narkotikebis moxmarebis prevenciuli RonisZiebebi Seicavs danaSaulis prevenciis komponentebs. ufro detalurad gaecaniT me­3 TavSi.

9.4. narkotikebis moxmareba da problemuri moxmareba sasjelaRsrulebis dawesebulebebSi

2014 wlis dekembrisTvis saqarTvelos sasjelaRsrulebis 15 dawesebulebaSi 10,372 (281 qali) braldebuli da msjavrdebuli ixdida sasjels(saqarTvelos sasjelaRsrulebisa da probaciis saministro 2015a). informacia imis Taobaze, Tu maT Soris ramdeni ixdida sasjels narkotikebTan dakavSirebuli danaSau­lis gamo da zogadad sapatimroebSi narkotikebis moxmarebis Taobaze xelmisaw­vdomi ar aris. saministros mesveurebi aRiareben sapatimroebSi fsiqotropuli

Page 65: wliuri angariSi 2014 - altgeorgia.gealtgeorgia.ge/2012/myfiles/Drug report GEO 2014.pdf · 1. narkopolitika: kanonmdebloba, strategiebi da ekonomikuri analizi ... sisxlis samarTlis

narkoviTareba saqarTveloSi 65

nivTierebebis moxmarebis problemas, Tumca zusti ricxobrivi monacemebi am sakiTxze ar moipoveba. rac Seexeba aralegaluri narkotikebis moxmarebas, iseve, rogorc wina wlebSi, miCneulia, rom qarTuli cixeebi narkotikebisgan Tavisu­fali sivrcea, anu, narkotikebi iq ar Seedineba da Sesabamisad, arc moixmareba. es sakiTxi detalurad aris aRwerili narkoviTarebis 2013 wlis angariSSi.

9.5. narkotikebTan dakavSirebul janmrTelobis sakiTxebze reagireba cixeebSi

saqarTvelos sasjelaRsrulebisa da probaciis saministros 2014 wlis angari­Sis mixedviT: „2014 wels warmatebiT dasrulda penitenciuri jandacvis refor­ma (e.w. „18-Tviani reforma“), romelic 2013-2014 wlebSi sistemis srul gardaqm­nas isaxavda miznad“ (saqarTvelos sasjelaRsrulebisa da probaciis saministro 2015b). reforma gulisxmobda sistemur cvlilebebs, romlebic moicavda rogorc samedicino infrastruqturis gaumjobesebas, aseve profesiuli kadrebis kval­ifikaciis amaRlebas. sasjelaRsrulebis sistemaSi bolo wlebis manZilze ganx­orcielebuli cvlilebebis Taobaze ufro detaluri informacia asaxuli iyo narkoviTarebis 2013 wlis angariSSi.

9.5.1. wamaldamokidebulebis mkurnaloba sasjelaRsrulebis dawesebulebebSi

sasjelaRsrulebisa da probaciis saministros 2014 wlis angariSis mixedviT, penitenciur sistemaSi gafarTovda narkologiuri servisebis miwodeba da da­farva, kerZod, gaixsna axali narkologiuri ganyofileba, daiwyo sainformacio kampania fsiqotropul medikamentebze damokidebulebis winaaRmdeg, gaform­da xelSekrulebebi samoqalaqo seqtoris narkologiur centrebTan da daiwyo patimrebis mkurnaloba/reabilitacia, gafarTovda meTadoniT detoqsikaciis programa da gadawyda CanacvlebiTi SemanarCunebeli Terapiis dawyeba (saqarT­velos sasjelaRsrulebisa da probaciis saministro, 2015b).

wamaldamokidebulebis specializebuli mkurnalobis miReba SesaZlebelia sas­jelaRsrulebis sistemis sam sapatimro dawesebulebaSi. Tbilisisa da quTaisis winaswari dakavebis dawesebulebebSi moqmedebs meTadonis detoqsikaciis pro­gramebi. damatebiT, sasjelaRsrulebis centralur saavadmyofoSi staciona­ruli detoqsikaciis ganyofileba abstinenciaze orientirebul mkurnalobas sTavazobs saWiroebis mqone patimrebs. 2014 wels meTadoniT detoqsikaciuri mkurnaloba gaiara 474-ma braldebulma da msjavrdebulma, maT Soris 4-ma qalma.stacionaruli detoqsikaciis kursi gaiara 4-ma patimarma.

9.5.2. zianis Semcirebis RonisZiebebi

narkotikebis moxmarebiT gamowveuli zianis Semcirebis programebi saqarTve­los cixeebSi ar xorcieldeba. wina wlebis msgavsad, iTvleba, rom aralegalu­

Page 66: wliuri angariSi 2014 - altgeorgia.gealtgeorgia.ge/2012/myfiles/Drug report GEO 2014.pdf · 1. narkopolitika: kanonmdebloba, strategiebi da ekonomikuri analizi ... sisxlis samarTlis

wliuri angariSi, 201466

ri narkotikebi sapatimroebSi ar Sedis da Sesabamisad, patimrebi narkotikebs ar moixmaren. zianis Semcirebis erTaderTi komponenti, romelic aiv/Sidsis pre­venciis egidiT xorcieldeba sapatimro dawesebulebebSi, aris nebayoflobiTi konsultireba da testireba (nkt). nkt kabinetebi moqmedebs sasjelaRsrulebis yvela dawesebulebaSi, garda orisa. es momsaxureba dafinansebulia SidsTan, tu­berkulozTan da malariasTan brZolis globaluri fondis grantis farglebSi.

9.5.3. jandacvis momsaxurebebze wvdoma da maTi miwodeba narkotikebis momxmareblebisTvis sasjelaRsrulebis dawesebulebebSi

sasjelaRsrulebis saministros monacemebiT, 2014 wels sasjelaRsrulebis dawe­sebulebebSi myof 8,000 pirs Cautarda testireba aiv-is da C hepatitis virusze. maT Soris dadebiTi pasuxi gamovlinda aiv-ze 34 SemTxvevaSi da C hepatitze 3,800 SemTxvevaSi (saqarTvelos sasjelaRsrulebisa da probaciis saministro 2015a). C hepatitis eliminaciis saxelmwifo programis farglebSi sapatimroebSi myo­fi adamianebisaTvis uzrunvelyofilia specifikuri mkurnalobis universalu­ri xelmisawvdomoba, rac imas niSnavs, rom yvelas, visac C hepatitis mkurnalo­ba esaWiroeba, aqvs SesaZlebloba, miiRos igi. aiv/Sidsis antiretrovirusuli mkurnaloba patimrebisaTvis agreTve universalurad xelmisawvdomia. 2014 wlis dekemberSi antiretrovirusul mkurnalobas 75 patimari iRebda (saqarTvelos sasjelaRsrulebisa da probaciis saministro 2015c).

9.6. narkotikebis momxmareblebis reintegracia cixidan gaTavisuflebis Semdeg

dReisaTvis sapatimroebSi ar moqmedebs raime specifiuri programa, romelic narkotikebis moxmarebasTan dakavSirebuli problemebis mqone patimrebis ga­Tavisuflebis Semdeg reintegraciis xelSewyobaze iqneboda orientirebuli.fsiqo-socialuri reabilitaciis programebi ZiriTadad finansdeba evrokaSiri­sa da arasamTavrobo organizaciebis mier.

rac Seexeba gaTavisuflebis Semdgomi fsiqo-socialuri reabilitaciis pro­gramebs, 2012 wlidan moqmedebs evrokavSiris mier dafinansebuli proeqti „so­cialuri biuroebis Seqmna yofili patimrebisa da probacionerebisTvis, aseve gaTavisuflebamdeli programebis gaumjobeseba sasjelaRsrulebis dawese­bulebebSi“. proeqts uZRveba arasamTavrobo organizacia sainformacio-sakon­sultacio centri Tanadgoma saerTaSoriso arasamTavrobo organizaciebTan – meinlain fondTan da Sidsis aRmosavleT-dasavleT fondTan partniorobiT. yofil patimrebs proeqti sTavazobs aiv/Sidsze, B da C hepatitze testirebas, ze­dozirebis prevenciasa da fsiqo-socialur reabilitacias 12 nabijis programis modeliT; aseve komunikaciis unarebis trenings maTTvis, vinc samsaxurs eZebs. detaluri informaciisTvis ixileT socialuri reintegraciis Tavi 8.

Page 67: wliuri angariSi 2014 - altgeorgia.gealtgeorgia.ge/2012/myfiles/Drug report GEO 2014.pdf · 1. narkopolitika: kanonmdebloba, strategiebi da ekonomikuri analizi ... sisxlis samarTlis

narkoviTareba saqarTveloSi 67

10.1. Sesavali

narkoviTarebis monitoringis gamarTuli sistemis ararsebobis gamo narkotike­bis ukanono brunvasTan da narkobazris maxasiaTeblebTan dakavSirebiT sruly­ofili informaciis Segroveba saqarTveloSi ver xerxdeba. monacemebis ZiriTadi wyaro Sinagan saqmeTa saministroa, saidanac Sesabamisi informacia winamdebare angariSis avtorebma gamoviTxoveT werilobiTi moTxovnebis safuZvelze da aseve, moviZeT saministros veb-gverdze arsebul resursebSi. agreTve, gamovi­yeneT narkotikebis momxmareblebis servisis mimwodeblebis mier gaziarebuli informacia, romelic asaxavs am jgufSi sxvadasxva narkotikuli saSualebebis mimdinare (bolo 1 Tve) moxmarebis tendenciebs. garda amisa, angariSSi asaxulia epidzedamxedvelobis kvlevis is Sedegebi, romelic sxvadasxva narkotikuli sa­Sualebebis moxmarebis gavrcelebas exeba.

10.2. narkotikebis xelmisawvdomoba

saqarTveloSi ar aRiniSneba narkotikuli saSualebebis organizebuli masiuri warmoeba, romelic Sida da/an gare bazars moamaragebda romelime narkotikiT. amis sapirispirod, qveyanaSi farTod aris gavrcelebuli saineqcio narkotike­bis (stimulatorebis da opioidebis) kustaruli damzadeba. am SemTxvevaSi, nar­kotikebis momxmarebelTa mcirericxovani jgufi (rogorc wesi, 3-5 adamiani) sax­lis pirobebSi amzadebs da Semdgom moixmars narkotiks. am tipis damzadeba xdeba mxolod sakuTari moxmarebis mizniT da CvenTvis ucnobia kustarulad damza­debuli narkotikuli saSualebis gasaReba/gayidvis faqtebi.

ama Tu im saxis narkotikuli saSualebis xelmisawvdomobis srulfasovani Sefase­ba ver xerxdeba verc ukanono brunvidan amoRebuli narkotikebis odenobebis sa­fuZvelze da verc narkotikebis momxmarebelTa mier drois ama Tu im periodSi sxvdasxva narkotikis ufro xSiri (Tu iSviaTi) moxmarebis tendenciebis safuZ­velze. bunebrivia, arc Zalovani struqturebis mier Catarebuli narkologiu­ri Semowmebis Sedegebi (yvelaze meti dadebiTi Sedegi iyo marixuanas, opiumis, buprenorfinis, meTadonisa da met/amfetaminisTvis – ix. diagrama 17) SeiZleba CaiTvalos ama Tu im saxis narkotikis xelmisawvdomobis maCveneblad. aseve, 2014 wels heroinis rekorduli amoReba (591 kg – ix. cxrili 17) ver migvaniSnebs imas, rom amis Sedegad heroini miuwvdomeli unda gamxdariyo qarTul narkobazarze. analogiurad, zianis Semcirebis saqarTvelos qselis da epidzedamxedvelobis kvlevis Sedegebi, romelic gviCvenebs, rom 2014 wels narkotikebis momxmare­

10. narkobazari

Page 68: wliuri angariSi 2014 - altgeorgia.gealtgeorgia.ge/2012/myfiles/Drug report GEO 2014.pdf · 1. narkopolitika: kanonmdebloba, strategiebi da ekonomikuri analizi ... sisxlis samarTlis

wliuri angariSi, 201468

blebSi gaizarda heroinisa da buprenorfinis moxmareba (ix. diagrama 4), pirdapir ver migvaniSnebs am narkotikebis gazrdil xelmisawvdomobaze. savsebiT SesaZle­belia, rom momxmarebelTa arCevanze gavlenas, garda xelmisawvdomobisa, sxva faqtorebic axdens.

10.2.1. axali fsiqoaqtiuri nivTierebebi

axali fsiqoaqtiuri nivTierebebis xelmisawvdomobasTan dakavSirebuli infor­macia asaxulia Sinagan saqmeTa saministros 2014 wlis narkoviTarebis angariSSi (Sss-s kompetenciis farglebSi) da pirvel yovelwliur angariSSi saqarTveloSi axal fsiqoaqtiur nivTierebebTan dakavSirebiT arsebul viTarebaze (saqarTve­los Sinagan saqmeTa saministro, 2014, saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministro, 2015). aRniSnuli angariSebis mixedviT, 2014 wlis 1 maisis Semdgom (axali fsiqoa­qtiuri nivTierebebis Sesaxeb kanonis ZalaSi Sesvlis TariRi) erTi wlis manZil­ze dafiqsirda axali fsiqoaqtiuri nivTierebebis moxmarebis gamovlenis 90%-iT kleba (2013 w maisi-2014w ivnisi – 687 SemTxveva, 2014 w. maisi-2015 w. ivnisi – 53 SemTx­veva). imave periodSi moxda axali fsiqoaqtiuri nivTierebebis saqarTvelos saz­Rvarze Semotanis gamovlenili SemTxvevebis mniSvnelovani Semcireba – 53 SemTx­veva 5-is sapirispirod. aRniSnuli angariSebis avtorebi miiCneven, rom moyvanili monacemebi metyvelebs qveyanaSi axali fsiqoaqtiuri nivTierebebis moxmarebis 90%-iT Semcirebaze. epidemiologiasa da narkoviTarebis monitoringis sfero­Si arsebuli standartebis Tanaxmad, amdagvari daskvnis gasakeTeblad ar aris sakmarisi mxolod moxmarebis gamovlenis da sazRvarze identificirebuli niv­Tierebebis raodenobis maCveneblebi.

10.3. amoReba

2014 weli gamorCeuli iyo narkotikuli saSualebebis ukanono brunvidan amoRe­bis rekorduli maCveneblebiT. gansakuTrebiT es exeba heroinisa da kanafis amoRebas. es SesaZloa aixsnas rogorc mocemuli nivTerebebis Semodinebis gazr­diT, aseve amoRebis mimarTulebiT policiis muSaobis efeqtianobis amaRlebiT, da aseve policiis aqtivobis Sesabamisi prioritetebis dasaxviT. cxrili 16 aCven­ebs 2006-2014 wlebSi amoRebuli narkotikuli saSualebebis odenobas.

Page 69: wliuri angariSi 2014 - altgeorgia.gealtgeorgia.ge/2012/myfiles/Drug report GEO 2014.pdf · 1. narkopolitika: kanonmdebloba, strategiebi da ekonomikuri analizi ... sisxlis samarTlis

narkoviTareba saqarTveloSi 69

cxrili 16: 2006-2014 wlebSi ukanono brunvidan amoRebuli narkotikuli saSualebebis (sufTa nivTierebebis) raodenobebi (saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministro 2007-2015)19

2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014

heroini (kg) 8.59 16.15 12.11 5.05 1.71 0.47 0.29 117.62 591.89

opiumi (kg) 0.22 0.14 0.05 0.12 0.09 0.09 0.01 0.05 0.21

marixuana (kg) 26.24 23.64 28.29 43.70 27.06 48.47 30.08 71.60 57.39

tramadoli (kg) 0.07 0.1 0.73 0.13 0.21 0.02 0.01 0.14 0.730

kanafi (mcenare) (kg) 123.03 64.85 41.56 100.25 26.88 88.91 21.07 217.77 5,420.8

meTadoni (kg) 0.02 0.21 0.32 0.29 0.03 0.003 0.04 0.009 0.14

subuteqsi (abi) 10,852 16,232 13,757 7,022 2,815 3,031 777 1,678 -----

amfetamini (gr) 0.0063 0.68 0.87 0.29 0.19 0.26 57.52

metamfetamini (kg) 0.002 0.0004 0.002 0.003 0.008 0.002 0.001 0.003 0.06

morfini (kg) 0.003 0.004 0.03 0.006 0.007 0.005 0.004 0.002 11.76

kodeini (kg) 0.03 0.01 0.03 2.29

fentanili (kg) 0.0004 0.0008

dezomorfini (kg) 0.001 0.01 0.0006

kokaini (kg) 0.0005 0.001 0.13 0.008 0.002 0.50

efedrini (gr) 1.19 1.02 3.68 7.59 1.86 1.01 0.79 0.00015

eqstazi (mdma) 0.000002 0.01 0.077 0.071

fsevdoefedrini 0.07

tramadoli (kg) 0.07 0.1 0.73 0.13 0.21 0.02 0.01 0.14 0.73

lizerginis mJava (LSD) (gr) 0.0014 0.0019 0.0015

pregabalini (kg) 0.59 15,4

yayaCo (kg) 2.02 0.28 13.93 8.22

buprenorfini (kg) 0.25

10.4. fasi/siwminde

qveyanaSi moxmarebuli narkotikebis fasisa da siwmindis Taobaze sando da sru­lyofili informacia xelmisawvdomi ar aris.

19 (cxrilSi moyvanili monacemebi SesaZloa gansxvavdebodes narkoviTarebis wina angariSebSi moyvanili monace­mebisagan. mimdinare angariSSi gamoyenebulia bolo monacemebi, romelic mowodebulia Sss-s mier 2015 wlis 12 dekembris N2747853 werilSi. miuxedavad imisa, rom yvela wina wliur angariSSi agreTve gamoyenebulia Sss-s mier im periodSi mowodebuli informacia, zog SemTxvevaSi monacemebi gansxvavdeba).

Page 70: wliuri angariSi 2014 - altgeorgia.gealtgeorgia.ge/2012/myfiles/Drug report GEO 2014.pdf · 1. narkopolitika: kanonmdebloba, strategiebi da ekonomikuri analizi ... sisxlis samarTlis

wliuri angariSi, 201470

adiqtologiuri, 30, 32

aiv, 6, 16, 17, 18, 20, 21, 24, 26, 28, 34, 36, 38, 39, 40, 41, 42, 48, 49, 50, 58, 66

alkoholi, 15,16,17,19, 20, 27, 30, 55

ambulatoriuli, 6,14, 33, 34, 37, 57

amoReba, 67, 68

amfetamini, 10, 35, 61, 67, 69

arasamTavrobo, 12, 20, 23, 32, 49, 51, 56, 57, 58, 66

arasrulwlovani, 21

bavSvebi, 18, 19, 20, 21

bionarkotiki, 21, 27

buprenorfini, 17, 27, 28, 35, 61, 67, 68, 69

gadazidva, 59

ganaTlebisa da mecnierebis saminis­tro, 8, 19, 20, 21

dabalzRurblovani, 43, 50

danaSauli, 10, 11, 52, 55, 56, 59, 64

dafinanseba, 14, 32, 33, 34, 58

detoqsikacia, 32, 33, 36, 57

evrokavSiri, 58, 66

evropis narkotikebisa da narkomani­is monitoringis centri, 5, 15

erovnuli samoqmedo gegma,12,

efedrini, 11, 69

efeqturoba, 14

eqstazi, 61, 69

zedozireba, 13, 26, 28, 46, 47

zianis Semcireba, 6, 12, 14, 32, 48

zogadi mosaxleobis gamokiTxva, 15

Tambaqo, 15, 19, 20, 22

intoqsikacia, 31, 55

indeqsi

incidentoba, 38, 39, 43, 45

iusticiis saministro, 8, 9, 12, 52, 55, 56, 64

kanafi, 17, 27, 35, 68, 69

kanoni, 5, 10, 11, 12, 13, 19, 31, 35, 47, 68

kvleva, 6, 12, 15, 16, 17, 23, 24, 26, 27, 31, 40, 41, 42, 43, 44, 45, 53, 54, 55, 61

kodeini, 10,14, 69

kokaini, 35, 69

kondomi, 28

konsultireba, 40, 51, 57, 66

koordinacia, 12

marixuana, 5, 11, 27, 61, 62, 67, 69

mediaproduqti, 22

meTadoni, 26, 29, 34, 35, 36, 50, 57, 61, 65, 67, 69

metamfetamini, 10, 35, 61, 69

mTavroba, 32, 33, 35, 42

mizanmimarTuli prevencia, 21

mkurnaloba, 6, 14, 28, 30, 31, 32, 33, 34, 36, 37, 40, 43, 49, 50, 51, 65, 66

msjavrdebuli, 21, 50, 59, 60, 61, 64, 65

narkobazari, 67

narkotikebTan dakavSirebuli dana­Sauli, 59, 64

narkotikebTan dakavSirebuli sikv­dili, 47

nemsebisa da Spricebis gacvlis pro­grama, 29, 51

opioidebi, 6, 32, 34, 35, 36, 52, 67

parlamenti, 5, 12, 19

polinarkomania, 30, 35

policia, 10, 13, 38, 47, 55, 68

Page 71: wliuri angariSi 2014 - altgeorgia.gealtgeorgia.ge/2012/myfiles/Drug report GEO 2014.pdf · 1. narkopolitika: kanonmdebloba, strategiebi da ekonomikuri analizi ... sisxlis samarTlis

narkoviTareba saqarTveloSi 71

prevalentoba, 6, 16, 17, 23, 24, 25, 26, 40, 41, 42, 43, 44, 45, 46

prevencia, 6, 8, 12, 18, 19, 20, 21, 22, 24, 26, 28, 29, 32, 37, 46, 48, 49, 50, 51, 55, 56, 57, 58, 59, 64, 66

problemuri moxmareba, 23, 64

risk­jgufi, 34

saineqcio instrumenti, 26 ,28

saineqcio xelsawyoebi, 42 ,50

sakoordinacio sabWo,

saministro, 8, 9, 11, 13, 14, 18, 19, 20, 21, 22, 31, 33, 36, 42, 46, 47, 49, 52, 55, 56, 59, 61, 62, 63, 64, 65, 66, 67, 68, 69

samoqmedo gegma, 9, 12, 48

sasamarTlo, 5, 7, 8, 11, 12, 47, 59, 60, 61, 63, 64

saskolo, 19, 21

sasjelaRsrulebisa da probaciis saministro, 64, 65, 66

sikvdiloba, 13, 47

sinTeturi, 61

siwminde, 69

skola, 15, 19, 20

socialuri gariyva, 53

socialuri reintegracia, 37, 52, 55

stacionaruli, 6, 14, 32, 33, 34, 50, 57, 65

suboqsoni, 35, 36

subuteqsi, 6, 16, 17, 25, 69

fasi, 69

floba, 9

fsevdoefedrini, 11, 69

fsiqo­socialuri reabilitacia, 32, 37, 57, 58, 66

fsiqotropuli, 9, 10, 11, 46, 64, 65

Sefaseba, 12, 17, 20, 67

Sidsi, 18, 20, 21, 24, 28, 34, 38, 39, 40, 48, 49, 50, 58, 66

Sinagan saqmeTa saministro, 8, 11, 13, 21, 22, 31, 46, 47, 59, 61, 62, 63, 67, 68, 69

Sromis, janmrTelobisa da social­uri dacvis saministro, 8, 9, 11, 13, 21, 31, 33, 35, 47, 49

CanacvlebiTi Terapia, 6, 32, 35

cixe, 59, 65

xarji, 14, 36

hepatiti, 16, 42, 43, 44, 48, 49, 50, 51, 66

heroini, 6, 16, 17, 25, 26, 27, 28, 35, 67, 68, 69

hospitalizacia, 36

Page 72: wliuri angariSi 2014 - altgeorgia.gealtgeorgia.ge/2012/myfiles/Drug report GEO 2014.pdf · 1. narkopolitika: kanonmdebloba, strategiebi da ekonomikuri analizi ... sisxlis samarTlis

wliuri angariSi, 201472

aiv/Sidsi – adamianis imunodeficitis virusi/SeZenili imunodeficitis sin­dromi

arv – antiretrovirusuli mkurnaloba

nkt – nebayoflobiTi testireba-konsultireba

Sss – Sinagan saqmeTa saministro

BSS – Bio Behavioral Surveillance Survey – qcevaze zedamxedvelobis kvleva

EMCDDA – European Monitoring Centre for Drugs and Drug Addiction – narkotikebisa da narkomaniis monitoringis evropuli centri

EUDAP – European Drug Prevention Program – evropis narkotikebis avadmoxmare­bis prevenciis programa

GARP – Global AIDS Report – globaluri angariSi Sidsis Sesaxeb

GHPP – Georgian HIV Prevention Program – saqarTelos aiv-prevenciis programa

GHRN – Georgian Harm Reduction Network – zSsq – zianis Semcirebis saqarTve­los qseli

HIV/AIDS – Human Immunodeficiency Virus/Acquired Immune Deficiency Syndrome - ada­mianis imunodeficitis virusi / SeZenili imunodeficitis sindromi

HRDU – High Risk Drug Use – maRali riskis narkotikebis moxmareba

MIA – Ministry of Internal Affairs – Sinagan saqmeTa saministro

MSY – Ministry of Sports and Youth Affairs – sportisa da axalgazrdobis saqmeTa saministro

NCDC – National Centre for Disease Control – daavadebaTa kontrolis erovnuli centri

PDI – Peer Driven Intervention – Tanaswori Tanaswors principze agebuli in­tervencia

RPR – Rapid Plasma Reagin – swrafi testi

abreviaturebi

Page 73: wliuri angariSi 2014 - altgeorgia.gealtgeorgia.ge/2012/myfiles/Drug report GEO 2014.pdf · 1. narkopolitika: kanonmdebloba, strategiebi da ekonomikuri analizi ... sisxlis samarTlis

narkoviTareba saqarTveloSi 73

UNAIDS – United Nations AIDS Fund – gaerTianebuli erebis organizaciis Sidsis fondi

UNICEF – United Nations Children’s Fund – gaerTianebuli erebis organizaciis bavSvTa fondi

UNODC – United Nations Office on Drugs and Crime – gaeros narkotikebisa da dana­Saulis ofisi

UNGASS – United Nations General Assembly Special Session – gaeros generaluri asam­bleis specialuri sesia

USAID – United States Agency for International Development – amerikis SeerTebuli Statebis saerTaSoriso ganviTarebis saagento

Page 74: wliuri angariSi 2014 - altgeorgia.gealtgeorgia.ge/2012/myfiles/Drug report GEO 2014.pdf · 1. narkopolitika: kanonmdebloba, strategiebi da ekonomikuri analizi ... sisxlis samarTlis

wliuri angariSi, 201474

cxrili 1: narkotikebTan dakavSirebuli jandacvis danaxarjebi 2012-2014 wlebSi (saqarTvelos janmrTelobisa da socialuri dacvis saministro 2015) ................................................................................................................... 14

cxrili 2: bolo 12 Tvis manZlze alkoholisa da aralegaluri narkotikebis moxmareba seqsmuSak qalebSi, 2014 wels (saerTaSoriso fondi kuracio da samedicino-fsiqologiuri centri Tanadgoma 2014) ......... 17

cxrili 3: alkoholisa da aralegaluri narkotikebis moxmarebis prevalentoba msm-ebs Soris (saerTaSoriso fondi kuracio da samedicino-fsiqologiuri centri Tanadgoma 2012) .............................................. 17

cxrili 4: samkurnalo dawesebulebebis legaluri statusi da dafinansebis wyaroebi ........................................................................................................ 32

cxrili 5: 2014 wels namkurnalev pirTa asakobrivi da sqesis mixedviT ganawileba (gamyreliZe et al. 2014) ................................................................................... 34

cxrili 6: abstinenciaze orientirebuli samkurnalo programebis pacientebis mier upiratesad moxmarebuli narkotikuli saSualebebi 2014 wels, procentebSi (gamyreliZe et al. 2014) .......................................................... 36

cxrili 7: aiv prevalentoba asakobrivi jgufebis mixedviT (saerTaSoriso fondi kuracio da sazogadoebrivi gaerTianeba bemoni, 2015) ........................................................................................................................................... 41

cxrili 8: HCV sawinaaRmdego antivirusuli mkuralobis ganxorcielebis dro saqarTveloSi (daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri 2015a) ..................................... 43

cxrili 9: sifilisi narkotikebis ineqciuri gziT momxmarebelTa Soris – testirebulTa da pozitiuri SemTxvevebis raodenoba wlebis mixedviT (gogia 2014) ........................................................................................................... 46

cxrili 10: registrirebuli letaluri zedozirebis maCveneblebi (levan samxaraulis saxelobis sasamarTlo eqspertizis erovnuli biuro, 2015) ............................................................................................................................. 47

cxrili 11: naloqsonis ampulebis darigebis dinamika narkotikebis ineqciur momxmarebelTa Soris (gogia 2014) .............................................................. 49

cxrilebi

Page 75: wliuri angariSi 2014 - altgeorgia.gealtgeorgia.ge/2012/myfiles/Drug report GEO 2014.pdf · 1. narkopolitika: kanonmdebloba, strategiebi da ekonomikuri analizi ... sisxlis samarTlis

narkoviTareba saqarTveloSi 75

cxrili 12: pirveli instanciis sasamarTloebSi 2014 wels narkotikul danaSaulTan dakavSirebuli ganxiluli saqmeebis da pirebis raodenoba (saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo, 2015) ........................................... 60

cxrili 13: im pirTa raodenoba, romelTac 2014 wels CautardaT narkologiuri Semowmeba Sss-is saeqsperto-kriminalistikur mTavar sammarTveloSi (saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministro, 2015) ....................... 61

cxrili 14: im pirTa raodenoba, sqesis mixedviT, romelTac 2014 wels CautardaT narkologiuri Semowmeba Sss-is saeqsperto-kriminalistikur mTavar sammarTveloSi (saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministro, 2015) .................................................................................................................. 62

cxrili 15: 2014 wels pirveli instanciis sasamarTloebSi saqarTvelos administraciul samarTaldarRvevaTa kodeqsis 45-e muxlis safuZvelze gamotanili dadgenilebebi (saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo, 2015) ................................................................................................................. 64

cxrili 16: 2006-2014 wlebSi ukanono brunvidan amoRebuli narkotikuli saSualebebis (sufTa nivTierebebis) raodenobebi (saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministro. 2007-2015) ............................................. 69

Page 76: wliuri angariSi 2014 - altgeorgia.gealtgeorgia.ge/2012/myfiles/Drug report GEO 2014.pdf · 1. narkopolitika: kanonmdebloba, strategiebi da ekonomikuri analizi ... sisxlis samarTlis

wliuri angariSi, 201476

diagrama 1: bolo 30 dReSi moxmarebuli fsiqoaqtiuri da narkotikuli saSualebebis prevalentoba (gogia 2014; gogia 2015) ................... 25

diagrama 2: qalebis mier bolo 30 dRis manZilze moxmarebuli fsiqoaqtiuri da narkotikuli saSualebebi, 2014 weli (gogia 2015) ................. 25

diagrama 3: bolo 30 dReSi moxmarebuli narkotikuli da fsiqoaqtiuri saSualebebis prevalentoba asakobrivi jgufebis mixedviT (gogia 2015) ........................................................................................................... 26

diagrama 4: ineqciuri narkotikebis moxmarebis tendenciebi 2009, 2012 da 2015 wlebSi (saerTaSoriso fondi kuracio da samedicino-fsiqologiuri centri Tanadgoma, 2015) ..................................................................... 28

diagrama 5: 2003-2014 wlebSi abstinenciaze orientirebuli da oCT namkurnalevi pacientebi (gamyreliZe et al. 2014)....................................................... 37

diagrama 6: aiv/Sidsis incidentoba (axladgamovlenili SemTxvevebi) 2005-2014 wlebSi, 100,000 sul mosaxleze zogad populaciaSi (CxartiSvili, CokoSvili 2015) ........................................................................................ 39

diagrama 7: aiv-is gadacemis gzebi, 2012-2014 ww, procentebSi (gamyreliZe et al. 2014) ......................................................................................................... 39

diagrama 8: aiv prevalentoba narkotikebis ineqciurad momxmareblebSi, 2014 (saerTaSoriso fondi kuracio da sazogadoebrivi gaerTianeba bemoni, 2015) .................................................................. 40

diagrama 9: aiv-is prevalentoba %-Si narkotikebis ineqciur momxmareblebs Soris, 2009-2015 wlebSi, qalaqebis mixedviT (saerTaSoriso fondi kuracio da sazogadoebrivi gaerTianeba bemoni, 2015) ............................................................................................................................ 41

diagrama 10: C hepatiti narkotikebis ineqciuri gziT momxmareblebs Soris - Catarebuli testirebisa da pozitiuri SemTxvevebis raodenoba (gogia 2014) ....................................................................................................... 44

diagrama 11: B hepatiti narkotikebis ineqciuri gziT momxmarebelTa Soris - testebisa da gamovlenili dadebiTi pasuxebis raodenoba (gogia 2014) ................................................................................... 44

diagramebi

Page 77: wliuri angariSi 2014 - altgeorgia.gealtgeorgia.ge/2012/myfiles/Drug report GEO 2014.pdf · 1. narkopolitika: kanonmdebloba, strategiebi da ekonomikuri analizi ... sisxlis samarTlis

narkoviTareba saqarTveloSi 77

diagrama 12: HCV prevalentoba narotikebis ineqciuri gziT momxmareblebSi (saerTaSoriso fondi kuracio da sazogadoebrivi gaerTianeba bemoni, 2015) ................................................................................................... 45

diagrama 13: sifilisis incidentoba 100,000 mosaxleze 2012-2014 wlebSi (gamyreliZe et al. 2014) ........................................................................................... 45

diagrama 14: gavrcelebuli nemsebisa da Spricebis raodenoba wlebis mixedviT (gogia 2014) ............................................................................................ 51

diagrama 15: narkotikebis ineqciur momxmarebelTa yovelTviuri Semosavali larebSi, procentebSi (saerTaSoriso fondi kuracio da sazogadoebrivi gaerTianeba bemoni, 2012) .................................................................. 54

diagrama 16: saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 260-e da 273-e muxlebiT msjavrdebuli pirebis raodenobis dinamika wlebis mixedviT, 2007-2014 ww (saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo, 2015) ...................... 61

diagrama 17: narkologiuri Semowmebis Sedegad gamovlenili narkotikuli saSualebebis moxmarebis maCveneblebi 2007-2013-2014 wlebSi (%) (naCvenebia monacemebi xuT yvelaze xSirad dafiqsirebul narkotikul saSualebasTan dakavSirebiT) (saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministro, 2008, 2014, 2015) .............................................................................. 63

diagrama 18: narkotikebze Semowmebuli adamianebisa da dadebiTi Sedegebis raodenoba, 2006-2014 ww (saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministro, 2007-2015) ......................................................................................................... 63

Page 78: wliuri angariSi 2014 - altgeorgia.gealtgeorgia.ge/2012/myfiles/Drug report GEO 2014.pdf · 1. narkopolitika: kanonmdebloba, strategiebi da ekonomikuri analizi ... sisxlis samarTlis

wliuri angariSi, 201478

“Addictology Standards in Georgia.” 2015. Tbilisi.

Inaba, Darryl, and William Cohen. 2014. Uppers, Downers, All Arounders: Physical & Mental Effects of Psychoactive Drugs. Seventh Ed. Medford, OR.

Levi, Jeffrey, Laura M. Segal, Anne De Blasi, and Alejandra Martin. 2015. Reducing Teen Sub-stance Misuse: What Really Works. Trust for America’s Health.

National Institute of Drug Abuse. 2003. Preventing Drug Use Among Children and Adolescents: A Research-Based Guide for Rarents, Educators, and Community Leaders. Second Edi. Bethesda, MD: National Institutes of Health, NIH Publication.

O’Connell, Mary Ellen, Thomas Boat, and Kenneth E. Warner, eds. 2009. Preventing Mental, Emotional, and Behavioral Disorders Among Young People: Progress and Possibilities. National Academies Press.

Saxena, Shekhar, Eva Jané Llopis, and Clemens Hosman. 2006. “Prevention of Mental and Behav-ioral Disorders: Implications for Policy and Practice.” World Psychiatry 5 (1): 5–14.

The National Centre on Addiction and Substance Abuse. 2015. “Guide for Policy Makers: Preven-tion Early Intervention and Treatment of Risky Substance Use and Addiction.” New York.

UNODC. 2015. “International Standards on Drug Use Prevention.” Vienna.

Wittchen, H.U., S. Behrendt, M. Höfler, A. Perkonigg, R. Lieb, G.E.E.A. Bühringer, and K. Bees-do. 2008. “What Are The High Risk Periods for Incident Substance Use and Transitions to Abuse and Dependence? Implications for Early Intervention and Prevention.” International Journal of Methods in Psychiatric Research 17 (S1): S16–29.

beqaurinino. 2015. personaluri komunikacia. Tbilisi.

gamyreliZe amiran, kereseliZe maia, cincaZe manana, RambaSiZe qeTevan, Saxnazaro­va marina, cecxlaZe nino, grZeliZe nino, et al. 2014. janmrTelobis dacva, statis­tikuri cnobari.

gogia marine. 2013. zianis Semcirebis saqarTvelos qseli, programuli monaceme­bi. Tbilisi.

———. 2014. zianis Semcirebis saqarTvelos qseli, programuli monacemebi 2013.Tbilisi.

bibliografia

Page 79: wliuri angariSi 2014 - altgeorgia.gealtgeorgia.ge/2012/myfiles/Drug report GEO 2014.pdf · 1. narkopolitika: kanonmdebloba, strategiebi da ekonomikuri analizi ... sisxlis samarTlis

narkoviTareba saqarTveloSi 79

———. 2015. zianis Semcirebis saqarTvelos qseli, programuli monacemebi 2014. Tbilisi.

daavadebaTa kontrolisa da sazogadoebrivi janmrTelobis erovnuli centri. 2015a. HCV sawinaaRmdego antivirusuli mkuralobis ganxorcielebis dro saqa­rTveloSi. http://ncdc.ge/Category/Article/4339.

———. 2015b. forma IV-11. http://ncdc.ge/Home/Search?str=%E1%83%A4%E1%83%9D%E1%83%A0%E1%83%9B%E1%83%90+IV-11.

TodaZe xaTuna, mosia sofo. 2015. personaluri komunikacia. Tbilisi.

kasreliSvilivaJa. 2015. socialuri reintegraciis popularizacia: socialuri biuroebis Seqmna yofili patimrebisa da probacionerebisTvis, aseve gaTavisu­flebamdeli programebis gaumjobeseba sasjelaRsrulebis dawesebulebebSi. Tbilisi.

labartyava konstantine. 2015. personaluri komunikacia.

levan samxaraulis saxelobis sasamarTlo eqspertizis erovnuli biuro. 2015. Tbilisi.

saerTaSoriso fondi kuracio da sazogadoebrivi gaerTianeba bemoni. 2010. in­eqciuri narkotikebis momxmareblebis populaciis zomis Sefaseba saqarTvelo­Si. Tbilisi.

———. 2012a. aiv inficirebis riskis Semcveli da usafrTxo qcevebi ineqciuri narkotikebis momxmareblebSi saqarTvelos 6 qalaqSi. Tbilisi.

———. 2012b. ineqciuri narkotikebis momxmareblebis populaciis zomis Sefaseba saqarTveloSi. Tbilisi.

———. 2015a. aiv inficirebis riskis Semcveli da usafrTxo qcevebi ineqciuri narkotikebis momxmareblebSi saqarTvelos 6 qalaqSi. Tbilisi.

———. 2015b. ineqciuri narkotikebis momxmareblebis populaciis zomis Sefaseba saqarTveloSi. Tbilisi.

saerTaSoriso fondi kuracio da samedicino-fsiqologiuri centri Tanadgoma. 2012. aiv-Tan dakavSirebuli sarisko da usafrTxo qcevebi msm-ebs Soris saqarT­veloSi. qcevaze zedamxedvelobis kvleva Tbilissa da baTumSi. Tbilisi.

———. 2014. aiv-Tan dakavSirebuli sarisko da usafrTxo qcevebi seqs-muSakebs Soris saqarTvelos or qalaqSi. qcevaze zedamxedvelobis kvleva Tbilissa da ba­TumSi. Tbilisi.

———. 2015. aiv inficirebis riskis Semcveli da usafrTxo qcevebi ineqciuri nar­kotikebis momxmareblebSi saqarTvelos 7 qalaqSi. Tbilisi.

Page 80: wliuri angariSi 2014 - altgeorgia.gealtgeorgia.ge/2012/myfiles/Drug report GEO 2014.pdf · 1. narkopolitika: kanonmdebloba, strategiebi da ekonomikuri analizi ... sisxlis samarTlis

wliuri angariSi, 201480

saqarTvelos ganaTlebisa da mecnierebis saministro. 2014. saqarTvelos ganaT­lebisa da mecnierebis saministro. Tbilisi.

———. 2015. Tbilisi.

saqarTvelos iusticiis saministro. 2015. marTlmsajulebis seqtoris reforma. Tbilisi: saqarTvelos iusticiis saministro.

saqarTvelos mTavroba. 2010. saqarTvelos mTavrobis dadgenileba №385. Tbili­si.

saqarTvelos parlamenti. 1997. saqarTvelos kanoni sajaro samsaxuris Sesaxeb.

saqarTvelos sasjelaRsrulebisa da probaciis saministro. 2015a. Tbilisi.

———. 2015b. saqarTvelos sasjelaRsrulebisa da probaciis saministro, 2014 wlis angariSi. Tbilisi.

———. 2015c. saqarTvelos sasjelaRsrulebisa da probaciis saministros sistemis statistikis wliuri angariSi 2014.

saqarTvelos sportisa da axalgazrdobis saqmeTa saministro. 2015. saqarTvelos sportisa da axalgazrdobis saqmeTa saministro. Tbilisi.

saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo. 2015. Tbilisi.

saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministro. 2014. 2014 wlis angariSi saqarTveloSi narkoviTarebis Sesaxeb. Tbilisi.

———. 2015. Tbilisi.

saqarTvelos janmrTelobisa da socialuri dacvis saministro. 2015. Tbilisi.

saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministro. 2015. pirveli yovelwliuri angariSi saqarTveloSi axal fsiqoaqtiur nivTierebebTan dakavSirebiT arsebul viTare­baze (1 maisi, 2014 – 1 maisi, 2015). Tbilisi.

saqarTveloSi aiv prevenciis proeqti. 2012. saqarTveloSi aiv prevenciis pro­eqti; qcevaze zedamxedvelobis kvleva axalgazrdebSi: aiv infeqcia/SidsTan mimarTebaSi codnis, damokidebiulebisa da qcevis Seswavla skolis moswavleebsa da universitetis studentebSi. Tbilisi.

fanjikiZe salome. 2015. personaluri komunikacia. Tbilisi.

Coxeli marina. 2015. personaluri komunikacia. Tbilisi.

CxartiSvili nikoloz, CokoSvili oTar. 2015. personaluri komunikacia.

javaxiSvili darejan, oTiaSvili daviT, tabataZemzia, eds. 2013. narkoviTareba saqarTveloSi. Tbilisi.

Page 81: wliuri angariSi 2014 - altgeorgia.gealtgeorgia.ge/2012/myfiles/Drug report GEO 2014.pdf · 1. narkopolitika: kanonmdebloba, strategiebi da ekonomikuri analizi ... sisxlis samarTlis

narkoviTareba saqarTveloSi 81

dan

arT

i 1:

saq

arT

vel

os

sisx

lis

sam

arT

lis

ko

deq

sis

XX

XII

I Tav

i: n

arko

tik

ul

i d

anaS

aul

i20

muxl

i #.

nar

kot

iku

li

dan

aSau

li

sanq

cie

bis

dia

paz

oni

muxl

i 26

0na

rko

tik

ul

i sa

Sual

ebis

, mis

i an

alo

gis

an p

rek

ur

sor

is, a

n ax

ali

fsi

qoaq

tiu

ri

nivT

ier

ebis

u

kano

no d

amz

adeb

a, w

armo

eba,

SeZ

ena,

Sen

axva

, gad

azid

va, g

adag

zav

na a

n ga

saR

eba

Tav

isu

fl

ebis

aR

kveT

a 6

Tvi

dan

Tav

isu

fl

ebis

uva

do

aR

kveT

amd

e

muxl

i 26

1f

siqo

tr

opu

li

nivT

ier

ebis

, mis

i an

alo

gis

an Z

lie

rmo

qmed

i na

rko

tik

ul

i ni

vTie

reb

is

uka

nono

dam

zad

eba,

war

moeb

a, S

eZen

a, S

enax

va, g

adaz

idva

, gad

agz

avna

an

gasa

Reb

a20j

arim

a an

Tav

isu

fl

ebis

aR

kveT

a 12

wl

amd

e

muxl

i 26

2sa

qar

Tve

lo

Si n

arko

tik

ul

i sa

Sual

ebis

, mis

i an

alo

gis,

pr

eku

rso

ris

an

axal

i f

siqo

tr

opu

­l

i ni

vTie

reb

ebis

uka

nono

d S

emo

tan

a, s

aqar

Tve

lo

dan

uka

nono

d g

atan

a an

tr

anz

itiT

sae

TaS

or

iso

gad

azid

va

Tav

isu

fl

ebis

aR

kveT

a 5

wlid

an T

avis

uf

leb

is u

vad

o

aRkv

eTam

de

muxl

i 26

3sa

qar

Tve

lo

Si f

siqo

tr

opu

li

nivT

ier

ebis

, mis

i an

alo

gis

an Z

lie

rmo

qmed

i na

rko

tik

ul

i ni

v­T

ier

ebis

did

i o

den

obi

T u

kano

nod

Sem

ot

ana,

saq

arT

vel

od

an u

kano

nod

gat

ana

an t

ran

zit

iT

saer

TaS

or

iso

gad

azid

va

Tav

isu

fl

ebis

aR

kveT

a 2-

dan

12

wl

amd

e va

diT

muxl

i264

nar

kot

iku

li

saSu

aleb

is, m

isi

anal

ogi

s, p

rek

ur

sor

is a

n ax

ali

fsi

qoaq

tiu

ri

nivT

ier

e­be

bis,

fsi

qot

ro

pul

i ni

vTie

reb

is, m

isi

anal

ogi

s an

Zl

ier

moqm

edi

nar

kot

iku

li

nivT

ier

ebis

ma

rT

lsa

wina

aRmd

ego

mis

aku

Tr

eba

an g

amo

Zal

va

jar

ima

an T

avis

uf

leb

is

aRkv

eTa

12 w

lam

de

muxl

i265

nar

kot

iku

li

saSu

aleb

is S

emc

vel

i mc

enar

is u

kano

no d

aTes

va, m

oyv

ana

an k

ul

tiv

ireb

aj

arim

a an

Tav

isu

fl

ebis

aR

kveT

a 12

wl

amd

e

muxl

i266

nar

kot

iku

li

saSu

aleb

is, m

isia

nal

ogi

s, p

rek

ur

sor

is a

n ax

ali

fsi

qoaq

tiu

ri

nivT

ier

ebeb

is,

fsi

qot

ro

pul

i ni

vTie

reb

is a

n mi

si a

nal

ogi

s u

kano

no w

armo

ebis

aTvi

s f

aru

li

lab

or

ato

ri­

is m

owy

oba

an

Sena

xva

Tav

isu

fl

ebis

aR

kveT

a 4-

dan

12

wl

amd

e va

diT

muxl

i267

nar

kot

iku

li

saSu

aleb

is S

esaZ

enad

yal

bi r

ecep

tis

an

sxva

do

kume

ntis

dam

zad

eba

gasa

Reb

is

miz

niT

an

gasa

Reb

aj

arim

a an

Tav

isu

fl

ebis

aR

kveT

a13

wlam

de

muxl

i268

fsi

qot

ro

pul

i an

Zl

ier

mo

qmed

i na

rko

tik

ul

i ni

vTie

reb

is S

esZe

na y

albi

rec

ept

is a

n sx

va

do

kume

ntis

dam

zad

eba-

gasa

Reb

is m

izni

T a

n ga

saR

eba

jar

ima

an T

avis

uf

leb

is

aRkv

eTa1

2 wl

amd

e

muxl

i 26

9na

rko

tik

ul

i sa

Sual

ebis

an

prek

ur

sor

is d

amz

adeb

is, w

armo

ebis

, miR

ebis

, aR

ric

xvis

, ga

­d

azid

vis,

gad

agz

avni

s an

Sem

ot

anis

wes

is d

arR

veva

jar

ima

an T

avis

uf

leb

is

aRkv

eTa

5 wl

amd

e

muxl

i 27

0f

siqo

tr

opu

li

an Z

lie

rmo

qmed

i na

rko

tik

ul

i ni

vTie

reb

is d

amz

adeb

is, w

armo

ebis

, miR

ebis

, aR

ric

xvis

, Sen

axvi

s, g

adaz

idvi

s, g

adag

zav

nis

an S

emo

tan

is w

esis

dar

Rve

vaj

arim

a an

Tav

isu

fl

ebis

aR

kveT

a 2

wlam

de

20

nar

kot

ikeb

is s

amed

icin

o d

aniS

nul

ebiT

mo

xmar

eba,

rac

saq

arT

vel

os

kano

nmd

ebl

obi

T S

ezR

ud

ul

ia (h

ttp://p

olice.ge/files/pd

f/sakan

onmdeblo%

20baza/9.Law

_on_

Narcotic

_Assistan

ce.pdf)

Page 82: wliuri angariSi 2014 - altgeorgia.gealtgeorgia.ge/2012/myfiles/Drug report GEO 2014.pdf · 1. narkopolitika: kanonmdebloba, strategiebi da ekonomikuri analizi ... sisxlis samarTlis

wliuri angariSi, 201482

muxl

i 27

1na

rko

tik

ul

i sa

Sual

ebis

, mis

i an

alo

gis,

axa

li

fsi

qoaq

tiu

ri

nivT

ier

ebeb

is, f

siqo

tr

opu

li

nivT

ier

ebis

, mis

i an

alo

gis

uka

nono

d m

oxm

areb

isaT

vis

bini

s an

sxv

a sa

dgo

mis

daT

moba

jar

ima

an T

avis

uf

leb

is

aRkv

eTa

9 wl

amd

e

muxl

i 27

2na

rko

tik

ul

i sa

Sual

ebis

, mis

i an

alo

gis,

axa

li

fsi

qoaq

tiu

ri

nivT

ier

ebeb

is, f

siqo

tr

opu

li

nivT

ier

ebis

, mis

i an

alo

gis

moxm

areb

aze

day

ol

ieba

jar

ima

an T

avis

uf

leb

is

aRkv

eTa

6 wl

amd

e

muxl

i 27

3pi

rad

i mo

xmar

ebis

aTvi

s na

rko

tik

ul

i sa

Sual

ebis

, mis

i an

alo

gis

an p

rek

ur

sor

is m

cir

e o

de­

nobi

T u

kano

no d

amz

adeb

a, S

eZen

a, S

enax

va a

nda

eqim

is d

aniS

nul

ebis

gar

eSe

uka

nono

d m

oxm

are­

ba

jar

ima

an T

avis

uf

leb

is

aRkv

eTa

1 wl

amd

e

muxl

i 27

4iZ

ul

ebiT

i mk

ur

nal

obi

saT

vis

Tav

is a

rid

eba

Tav

isu

fl

ebis

aR

kveT

a va

diT

1

wlam

de

Page 83: wliuri angariSi 2014 - altgeorgia.gealtgeorgia.ge/2012/myfiles/Drug report GEO 2014.pdf · 1. narkopolitika: kanonmdebloba, strategiebi da ekonomikuri analizi ... sisxlis samarTlis

narkoviTareba saqarTveloSi 83

dan

arT

i 2:

inf

or

mac

iasa

mku

rna

lo

daw

eseb

ul

ebeb

isS

esax

eb

samk

ur

nal

o

daw

eseb

ul

eba

misa

mar

Ti

da

sako

ntaq

to

pi

ri

moms

axu

reb

amo

cu

lo

­ba

moms

axu

re

per

sona

li

gamt

aru

nar

iano

ba (w

eliw

adSi

sa

Sual

od

ram

den

i in

div

idis

mo

msax

ur

eba

Seu

Zlia

daw

ese­

bul

ebas

)

mku

rna

lo

bis

fas

i

fsi

qiku

ri

jan

mrT

elo

bisa

d

a na

rko

mani

is

prev

enc

iis

cen

tr

i

saj

aro

sa

mar

Tl

is

iur

idiu

li

pir

i

qavT

araZ

is q

. 21

a, T

bil

isi;

mana

na b

eru

C­aS

vil

i

1. o

CT (s

axel

mwif

o, 1

4 c

ent

ri,

6 T

bil

isSi

, 8

reg

ione

bSi;

2. s

tac

iona

ru

li

de­

to

qsik

acia

da

pir

ve­

lad

i r

eabi

lit

acia

(s

axel

mwif

o d

a ke

rZo

).

40 s

awo

­l

i42

eqi

mi-n

arko

lo

gi;

68-m

edd

a;

11- s

oc

ial

ur

i mu

Saki

;

15 -

fsi

qol

ogi

;

oCT

gai

ara

2300

kl

ient

ma;

stac

iona

ru

li

det

oqs

ikac

ia d

a pi

rve

lad

i r

eabi

lit

acia

– 3

63

klie

nti

- 132

sax

elmw

ifo

da

231

ker

Zo s

eqt

or

Si.

oCT

-215

lar

i (1

05 s

axel

mwif

o, 1

10

Tan

agad

axd

a); s

iRar

ibis

zR

var

s qv

emo

T

myo

fi

da

aiv/

Sid

si d

adeb

iTi

ind

ivid

ebi­

sTvi

s mo

msax

ur

eba

uf

aso

a;

stac

iona

ru

li

det

oqs

ikac

ia d

a pi

vel

adi

rea

bil

itac

ia k

erZo

seq

to

rSi

22

00- 2

500

lar

i, s

axel

mwif

o p

ro

gram

a -

2250

lar

i.

same

dic

ino

c

ent

ri

„ur

ant

i“

ker

Zo k

lin

ika

S. n

uc

ubi

Zis

V p

lat

o, 2

a ko

rpu

si

zu

rab

six

ar­

ul

iZe

stac

inar

ul

i d

a am

bul

a­t

or

iul

i d

eto

qsik

acia

; pi

rve

lad

i r

eabi

itac

ia; C

anac

vleb

iTi

Ter

apii

s 4

cen

tr

i; 2

pr

ogr

ama

fin

ansd

eba

glo

bal

ur

i f

ond

is

mxar

daW

eriT

, 4 -

saxe

mwif

o p

ro

gram

iT (1

10

lar

i T

veSi

)

10 s

awo

­l

i,

800

kv/m

20 e

qimi

-nar

kol

ogi

;

25 m

edd

a;

6 f

siqo

lo

gi;

4 so

cia

lu

ri

muSa

ki;

10 -

admi

nist

rac

iul

i pe

rso

nal

i;

1000

kl

ient

i Ca

nac

vleb

iT

Ter

apia

Si;

stac

iona

ru

li

moms

axu

reb

a - 1

5 kl

ient

i T

veSi

;

stac

iona

ru

li

det

oqs

ikac

ia d

a pi

vel

adi

rea

bil

itac

ia k

erZo

seq

to

rSi

22

00- 2

500

lar

i, s

axel

mwif

o p

ro

gram

a -

2250

lar

i.

same

dic

ino

c

ent

ri

„bem

oni

ker

Zo k

lin

ika

p. q

avT

araZ

is

q. 1

6, s

amku

nal

o k

omb

i­na

tis

Sen

oba

, me

-7 s

arT

ul

i

zaz

a Ci

qova

ni

stac

iona

ru

li

da

ambu

­l

ato

riu

li

det

oqs

ika­

cia

; pir

vel

adi

rea

bil

­it

acia

;

1 sa

xel

mwif

o p

ro

gram

a;

5 sa

wol

i,

453

kv/m

5 - e

qimi

-nar

kol

ogi

;

9 - m

edd

a;

3 - f

siqo

lo

gi;

2 - r

eabi

lit

acii

s sp

ecia

lis

ti;

3 - a

dmi

nist

rac

iul

i pe

rso

nal

i;

stac

iona

ru

li

moms

axu

reb

a:

12­1

3 kl

ient

i T

veSi

det

oqs

ikac

iisa

da

pir

vel

adi

rea

bil

­it

acii

s ma

qsim

alu

ri

fas

i 55

00 l

ari

Tve

Si;

saxe

lmw

ifo

pr

ogr

ama:

200

0 l

ari;

Page 84: wliuri angariSi 2014 - altgeorgia.gealtgeorgia.ge/2012/myfiles/Drug report GEO 2014.pdf · 1. narkopolitika: kanonmdebloba, strategiebi da ekonomikuri analizi ... sisxlis samarTlis

wliuri angariSi, 201484

jo

ni W

ant

ur

ias

saxe

lo

bis

same

icin

o c

ent

ri

ker

Zo k

lin

ika

T. e

ris

Tav

is

quCa

3

mzia

mu

jir

iZe

stac

inar

ul

i d

eto

qsik

­ac

ia; p

irve

lad

i r

eabi

itac

ia;

5 sa

wol

i;1

- fsi

qol

ogi

;

6 - e

qimi

-nar

kol

ogi

;

2013

wel

s 47

-ma

klie

ntma

gai

ara

det

oqs

ikac

iis

kur

si (a

qed

an 2

- sa

xel

mwif

o p

ro

gram

iT)

2250

lar

i sa

xel

mwif

o p

ro

gram

a;

2300

-250

0 l

ari

- ker

Zo;

nar

kol

ogi

ur

i c

ent

ri

baT

umS

i

saj

aro

sam

arT

­l

is i

ur

idiu

li

pir

i

n. j

ayel

is

quCa

44,

ba­

Tu

mi.

lia

jin

War

aZe

stac

inar

ul

i d

eto

qsik

­ac

ia; p

irve

lad

i r

eabi

itac

ia;

5 sa

wol

i;5

- eqi

mi n

arko

lo

gi;

10 -

med

da;

1 - f

siqo

lo

gi;

2 - s

oc

ial

ur

i mu

Saki

;

2013

wl

is m

anZl

ze

cen

tr

i mo

em­

saxu

ra

45 k

lie

nts

(31

klie

nti

saxe

lmw

ifo

pr

ogr

amaS

i, 1

4 -

ker

Zo s

eqt

or

Si).

klin

ika

„neo

geni

ker

Zo k

lin

ika

dav

iT v

ad­

aWko

ria

;st

acio

nar

ul

i d

a am

bu­

lat

or

iul

i mk

ur

nal

ba, d

eto

qsik

acia

, pir

ve­

lad

i r

eabi

lit

acia

14 s

awo

­l

i;

680q

m

6 -

eqim

i;

6 - m

edd

a;

1- f

siqo

lo

gi;

saxe

lmw

ifo

pr

ogr

ama

(225

0 l

ari)

da

Sid

a st

and

art

i ;