yaralanmalarda ilk-yardim

YARALANMALARYARALANMALAR

YaralanmalarYaralanmalar

Yara nedir Yara nedir ??

Bir travma sonucu deri yada Bir travma sonucu deri yada mukozanın bütünlüğünün mukozanın bütünlüğünün bozulmasıdır. bozulmasıdır.

Aynı zamanda kan damarları, adale ve Aynı zamanda kan damarları, adale ve sinir gibi yapılar etkilenebilir.sinir gibi yapılar etkilenebilir.

Derinin koruma özelliği Derinin koruma özelliği bozulacağından enfeksiyon riski artar.bozulacağından enfeksiyon riski artar.


Kaç çeşit yara Kaç çeşit yara vardır?vardır?

Kesik YaralarKesik Yaralar Ezikli YaralarEzikli Yaralar Delici YaralarDelici Yaralar Parçalı YaralarParçalı Yaralar Enfekte YaralarEnfekte Yaralar


Kesik Kesik yaralar:yaralar:

Bıçak, çakı, cam Bıçak, çakı, cam gibi kesici gibi kesici aletlerle oluşur. aletlerle oluşur.

Genellikle basit Genellikle basit yaralardır. yaralardır.

Derinlikleri kolay Derinlikleri kolay belirlenir.belirlenir.


Ezikli Ezikli yaralar:yaralar: Taş , yumruk yada Taş , yumruk yada

sopa gibi sopa gibi etkenlerin şiddetli etkenlerin şiddetli olarak çarpması ile olarak çarpması ile oluşan yaralardır. oluşan yaralardır.

Yara kenarları Yara kenarları eziktir. eziktir.

Çok fazla kanama Çok fazla kanama olmaz , ancak olmaz , ancak doku zedelenmesi doku zedelenmesi ve hassasiyet ve hassasiyet vardır.vardır.


Delici Delici yaralar:yaralar:

Uzun ve sivri aletlerle oluşan Uzun ve sivri aletlerle oluşan yaralardır. yaralardır.

Yüzey üzerinde derinlik hakimdir. Yüzey üzerinde derinlik hakimdir. Aldatıcı olabilir tetanos tehlikesi Aldatıcı olabilir tetanos tehlikesi

vardır.vardır.


Parçalı Parçalı yaralar:yaralar:

Dokular üzerinde bir çekme etkisi ile meydana gelir. Dokular üzerinde bir çekme etkisi ile meydana gelir. Doku ile ilgili tüm organ , saçlı deride zarar görebilir.Doku ile ilgili tüm organ , saçlı deride zarar görebilir.


Enfekte Enfekte yaralar:yaralar:

Mikrop kapma ihtimali olan yaralardır.Mikrop kapma ihtimali olan yaralardır.

Enfeksiyon riski yüksek yaralar Enfeksiyon riski yüksek yaralar şunlardır:şunlardır:

Gecikmiş yaralar (6 saatten fazla),Gecikmiş yaralar (6 saatten fazla), Dikişleri ayrılmış yaralar,Dikişleri ayrılmış yaralar, Kenarları muntazam olmayan yaralar,Kenarları muntazam olmayan yaralar, Çok kirli ve derin yaralar,Çok kirli ve derin yaralar, Ateşli silah yaraları,Ateşli silah yaraları, Isırma ve sokma ile oluşan yaralar.Isırma ve sokma ile oluşan yaralar.


Yaraların ortak belirtileri Yaraların ortak belirtileri nelerdir?nelerdir?

AğrıAğrı KanamaKanama Yara kenarının Yara kenarının

ayrılmasıayrılması


Yaralanmalarda ilkyardım Yaralanmalarda ilkyardım nasıl olmalıdır?nasıl olmalıdır?

Yaşam bulguları değerlendirilir Yaşam bulguları değerlendirilir ((AABBCC)),,

Yara yeri değerlendirilir,Yara yeri değerlendirilir,

- Oluş şekli- Oluş şekli

- Süresi- Süresi

- Yabancı cisim varlığı- Yabancı cisim varlığı

- Kanama - Kanama


Kanama durdurulur,Kanama durdurulur, Üzeri kapatılır,Üzeri kapatılır, Sağlık kuruluşuna gitmesi sağlanır,Sağlık kuruluşuna gitmesi sağlanır, Tetanos konusunda uyarıda Tetanos konusunda uyarıda

bulunulur,bulunulur, Yaradaki yabancı cisimlere Yaradaki yabancı cisimlere

dokunulmamalıdır dokunulmamalıdır

Yaralanmalarda ilkyardım Yaralanmalarda ilkyardım nasıl olmalıdır?nasıl olmalıdır?


Ciddi yaralanmalar Ciddi yaralanmalar nelerdir?nelerdir? Kenarları birleşmeyen veya 2-3 cm den Kenarları birleşmeyen veya 2-3 cm den

büyük olan yaralar,büyük olan yaralar, Kanaması durdurulamayan yaralar,Kanaması durdurulamayan yaralar, Kas veya kemiğin göründüğü yaralar,Kas veya kemiğin göründüğü yaralar, Delici aletlerle oluşan yaralar,Delici aletlerle oluşan yaralar, Yabancı cisim saplanmış olan yaralar,Yabancı cisim saplanmış olan yaralar, Hayvan veya insan ısırıkları,Hayvan veya insan ısırıkları, Görünürde iz bırakma ihtimali olan Görünürde iz bırakma ihtimali olan

yaralar.yaralar.


Ciddi yaralanmalarda ilkyardım Ciddi yaralanmalarda ilkyardım nasıl olmalıdır?nasıl olmalıdır?

Yaraya saplanan yabancı cisimler Yaraya saplanan yabancı cisimler çıkarılmazçıkarılmaz

Yarada kanama varsa durdurulur ,Yarada kanama varsa durdurulur , Yara içi kurcalanmamalıdır ,Yara içi kurcalanmamalıdır , Yara temiz bir bezle örtülür (nemli bir bez),Yara temiz bir bezle örtülür (nemli bir bez), Yara üzerine bandaj uygulanır,Yara üzerine bandaj uygulanır, Tıbbi yardım istenir Tıbbi yardım istenir (112)(112)


Delici göğüs Delici göğüs yaralanmalarında ne gibi yaralanmalarında ne gibi

sorunlar görülebilir?sorunlar görülebilir? Yoğun ağrıYoğun ağrı Solunum zorluğuSolunum zorluğu MorarmaMorarma Kan tükürmeKan tükürme Açık Pnömotoraks (Yarada Nefes Açık Pnömotoraks (Yarada Nefes

Alıyor Görüntüsü )Alıyor Görüntüsü )


Delici göğüs Delici göğüs yaralanmalarında ilkyardım yaralanmalarında ilkyardım

nasıl olmalıdır?nasıl olmalıdır? Hasta/yaralının bilinç kontrolü Hasta/yaralının bilinç kontrolü

yapılır,yapılır, Hasta/yaralının yaşam bulguları Hasta/yaralının yaşam bulguları

değerlendirilir değerlendirilir (ABC)(ABC),, Yara üzerine plastik poşet naylon Yara üzerine plastik poşet naylon

vb. sarılmış bir bezle kapatılır,vb. sarılmış bir bezle kapatılır,


Nefes alma sırasında yaraya hava Nefes alma sırasında yaraya hava girmesini engellemek, nefes verme girmesini engellemek, nefes verme sırasında havanın dışarı çıkmasını sırasında havanın dışarı çıkmasını sağlamak için yara üzerine konan sağlamak için yara üzerine konan bezin bir ucu açık bırakılır,bezin bir ucu açık bırakılır,

Hasta/yaralı bilinci açık ise yarı Hasta/yaralı bilinci açık ise yarı oturur pozisyonda oturtulur oturur pozisyonda oturtulur


nasıl olmalıdır?nasıl olmalıdır?


Ağızdan hiçbir şey verilmez,Ağızdan hiçbir şey verilmez, Yaşam bulguları sık sık kontrol edilir,Yaşam bulguları sık sık kontrol edilir, Açık pnömotoraksta şok ihtimali çok Açık pnömotoraksta şok ihtimali çok

yüksektir. Bu nedenle şok önlemleri yüksektir. Bu nedenle şok önlemleri alınmalıdır,alınmalıdır,

Tıbbi yardım istenir Tıbbi yardım istenir (112)(112)..


nasıl olmalıdır?nasıl olmalıdır?


Delici karın Delici karın yaralanmalarıyaralanmaları

Karın bölgesindeki organlar zarar Karın bölgesindeki organlar zarar görebilir,görebilir,

İç ve dış kanama ve buna bağlı şok İç ve dış kanama ve buna bağlı şok oluşabilir,oluşabilir,

Karın tahta gibi sert ve çok ağrılı ise Karın tahta gibi sert ve çok ağrılı ise durum ciddidir,durum ciddidir,

Bağırsaklar dışarı çıkabilir.Bağırsaklar dışarı çıkabilir.


Delici karın yaralanmalarında Delici karın yaralanmalarında ilkyardım nasıl yapılmalıdır?ilkyardım nasıl yapılmalıdır?

Hasta/yaralının bilinç kontrolü yapılır,Hasta/yaralının bilinç kontrolü yapılır, Hasta/yaralının yaşam bulguları Hasta/yaralının yaşam bulguları

kontrol edilir,kontrol edilir, Dışarı çıkan organlar içeri sokulmaya Dışarı çıkan organlar içeri sokulmaya

çalışılmaz, üzerine geniş ve nemli çalışılmaz, üzerine geniş ve nemli temiz bir bez örtülür,temiz bir bez örtülür,


Bilinç yerinde ise sırt üstü Bilinç yerinde ise sırt üstü pozisyonda bacaklar bükülmüş pozisyonda bacaklar bükülmüş olarak yatırılır, ısı kaybını önlemek olarak yatırılır, ısı kaybını önlemek için üzeri örtülür,için üzeri örtülür,

Ağızdan yiyecek yada içecek bir Ağızdan yiyecek yada içecek bir şey verilmez,şey verilmez,

Yaşam bulguları sık sık izlenir,Yaşam bulguları sık sık izlenir, Tıbbi yardım istenir Tıbbi yardım istenir (112)(112)..

Delici karın yaralanmalarında Delici karın yaralanmalarında ilkyardım nasıl yapılmalıdır?ilkyardım nasıl yapılmalıdır?


Kafatası ve Omurga Kafatası ve Omurga YaralanmalarıYaralanmaları

Trafik kazalarında ölümlerin Trafik kazalarında ölümlerin %80’i kafatası ve omurga %80’i kafatası ve omurga

yaralanmalarından olmaktadır.yaralanmalarından olmaktadır.


Kafatası Yaralanması Kafatası Yaralanması ÇeşitleriÇeşitleri Saçlı deride yaralanmalarSaçlı deride yaralanmalar Kafatası , beyin yaralanmalarıKafatası , beyin yaralanmaları

– Kafatası KırıklarıKafatası Kırıkları– Yüz YaralanmalarıYüz Yaralanmaları– Omurga (bel kemiği) Omurga (bel kemiği)

YaralanmalarıYaralanmaları


Kafatası ve Omurga Kafatası ve Omurga Yaralanmalarının NedenleriYaralanmalarının Nedenleri

Yüksek bir yerden düşmeYüksek bir yerden düşme Baş ve Gövde YaralanmasıBaş ve Gövde Yaralanması Otomobil yada Motosiklet Otomobil yada Motosiklet

KazalarıKazaları Spor ve İş KazalarıSpor ve İş Kazaları Yıkıntı Altında KalmaYıkıntı Altında Kalma


Kafatası ve omurga Kafatası ve omurga yaralanmaları çok önemlidiryaralanmaları çok önemlidir

Darbenin şiddetine bağlı olarak kafatası Darbenin şiddetine bağlı olarak kafatası boşluğunda yer alan merkezi sinir sistemi boşluğunda yer alan merkezi sinir sistemi etkilenebilir. etkilenebilir.

Bel kemiğindeki yaralanmalarda Bel kemiğindeki yaralanmalarda omurgada ani sıkışma yada ayrılma omurgada ani sıkışma yada ayrılma meydana gelebilir. meydana gelebilir.

Bunun sonucunda sinir sistemi etkilenerek Bunun sonucunda sinir sistemi etkilenerek bazı olumsuz sonuçlar oluşabilir. bazı olumsuz sonuçlar oluşabilir.

Trafik kazalarında ölümlerin % 80’i Trafik kazalarında ölümlerin % 80’i kafatası ve omurga yaralanmalarından kafatası ve omurga yaralanmalarından olmaktadır.olmaktadır.


Kafatası yaralanmaları Kafatası yaralanmaları çeşitleri :çeşitleri :

Saçlı deride yaralanmalar :Saçlı deride yaralanmalar :

Saç derisi kafatası yüzeyi üzerinde Saç derisi kafatası yüzeyi üzerinde kolaylıkla yer değiştirebilir ve kolaylıkla yer değiştirebilir ve herhangi bir darbe sonucu kolayca herhangi bir darbe sonucu kolayca ayrılabilir. Bu durumda çok fazla ayrılabilir. Bu durumda çok fazla miktarda kanama olur, bu nedenle miktarda kanama olur, bu nedenle öncelikle kanamanın durdurulması öncelikle kanamanın durdurulması gereklidir.gereklidir.


Kafatası, beyin Kafatası, beyin yaralanmaları:yaralanmaları:

Kafatası kırıkları:Kafatası kırıkları: Kafatası kırıklarında beyin Kafatası kırıklarında beyin

zedelenmesi, kemiğin kırılmasından zedelenmesi, kemiğin kırılmasından daha önemlidir. daha önemlidir.

Bu nedenle beyin hasarı bulguları Bu nedenle beyin hasarı bulguları değerlendirilmelidir.değerlendirilmelidir.


Yüz yaralanmaları:Yüz yaralanmaları: Ağız ve burun yaralanmalarında Ağız ve burun yaralanmalarında

solunum ciddi şekilde etkilenebilir ve solunum ciddi şekilde etkilenebilir ve duyu organları zarar görebilir.duyu organları zarar görebilir.

Bir yüz yaralanması sonucunda Bir yüz yaralanması sonucunda burun, çene kemiği kemiklerinde burun, çene kemiği kemiklerinde yaralanma görülebilir.yaralanma görülebilir.


Omurga (bel kemiği) Omurga (bel kemiği) yaralanmalarıyaralanmaları::

En çok zarar gören bölge bel ve boyun En çok zarar gören bölge bel ve boyun bölgesidir ve çok ağrılıdır. bölgesidir ve çok ağrılıdır.

Kazalarda en çok boyun etkilenir.Kazalarda en çok boyun etkilenir.


Kafatası ve omurga Kafatası ve omurga yaralanmalarında belirtiler yaralanmalarında belirtiler

nelerdir?nelerdir? Bilinç düzeyinde değişmeler, Bilinç düzeyinde değişmeler,

hafıza değişiklikleri yada hafıza hafıza değişiklikleri yada hafıza kaybıkaybı

Başta, boyunda ve sırtta ağrıBaşta, boyunda ve sırtta ağrı Elde ve parmaklarda karıncalanma Elde ve parmaklarda karıncalanma

yada his kaybıyada his kaybı Vücudun herhangi bir yerinde tam Vücudun herhangi bir yerinde tam

yada kısmi hareket kaybı yada kısmi hareket kaybı


Baş yada bel kemiğinde şekil Baş yada bel kemiğinde şekil bozukluğubozukluğu

Burun ve kulaktan beyin omurilik Burun ve kulaktan beyin omurilik sıvısı ve kan gelmesisıvısı ve kan gelmesi

Baş, boyun ve sırtta dış kanamaBaş, boyun ve sırtta dış kanama SarsıntıSarsıntı Denge kaybıDenge kaybı Kulak ve göz çevresinde morlukKulak ve göz çevresinde morluk


Ancak, hastada hiçbir belirti yoksa bile,Ancak, hastada hiçbir belirti yoksa bile,

Yüz ve köprücük kemiği Yüz ve köprücük kemiği

yaralanmaları yaralanmaları Tüm düşme vakalarındaTüm düşme vakalarında Trafik kazalarındaTrafik kazalarında

Bilinci kapalı tüm hasta / yaralılar Bilinci kapalı tüm hasta / yaralılar kafa kafa ve omurga yaralanmasıve omurga yaralanması olarak var olarak var sayılmalıdır.sayılmalıdır.


Kafatası ve omurga Kafatası ve omurga yaralanmalarında ilkyardım nasıl yaralanmalarında ilkyardım nasıl

yapılmalıdıryapılmalıdır

Bilinç kontrolü yapılır,Bilinç kontrolü yapılır, Yaşam bulguları değerlendirilir,Yaşam bulguları değerlendirilir, Hemen tıbbi yardım istenir Hemen tıbbi yardım istenir (112)(112),, Bilinci açıksa hareket etmemesi Bilinci açıksa hareket etmemesi

sağlanır,sağlanır, Her hangi bir tehlike söz konusu Her hangi bir tehlike söz konusu

ise düz pozisyonda sürüklenir,ise düz pozisyonda sürüklenir,


Baş-boyun-gövde ekseni Baş-boyun-gövde ekseni bozulmamalıdır,bozulmamalıdır,

Yardım geldiğinde sedyeye baş-boyun-Yardım geldiğinde sedyeye baş-boyun-gövde ekseni bozulmadan alınmalıdır,gövde ekseni bozulmadan alınmalıdır,

Taşınma ve sevk sırasında sarsıntıya Taşınma ve sevk sırasında sarsıntıya maruz kalmaması sağlanır,maruz kalmaması sağlanır,

Tüm yapılanlar ve hasta/yaralı Tüm yapılanlar ve hasta/yaralı hakkındaki bilgiler kaydedilmeli ve hakkındaki bilgiler kaydedilmeli ve gelen ekibe bildirilmelidir,gelen ekibe bildirilmelidir,

Asla yalnız bırakılmamalıdır.Asla yalnız bırakılmamalıdır.

Kafatası ve omurga Kafatası ve omurga yaralanmalarında ilkyardım nasıl yaralanmalarında ilkyardım nasıl

yapılmalıdır yapılmalıdır


TEŞEKKÜRLERTEŞEKKÜRLER

yaralanmalarda ilk-yardim

Health & Medicine