YBÜ’ de Beyin Ölümü Farkındalığı ve

Organ Bağışı

Türk Toraks Derneği

17. Kongre 2-6 Nisan 2014

Dr. Güner Kaya

• Hayvanın yaşamını...korumak için trakeada bir

açıklık sağlanmalı;bir kamış ya da metalden

yapılmış tüp yerleştirilmeli,sonra bunun içine

nefes verilmeli bu sayede hayvanın akciğerleri

yeniden şişecek ve hayvan nefes alacaktır...Eğer

bu yapılır ve aralıklı olarak akciğerin şişmesi

sağlanırsa,kalp ve damarların çalışması

durmaz...

Andreas Wesele Vesalius,1543

“Le Coma Dépassé”

• 23 hasta

• Geri dönüşümsüz koma

• Tüm beyin sapı

reflekslerinin kaybı

• Spontan solunumunun

olmayışı

• Düz EEG

Rev Neurol 1959;101:3-15

• Bjorn Ibsen - - - - mekanik ventilasyon

• Beyin ölümü = Ölüm• ÖLÜM: KALP ---------------------- BEYİN

Ölüm ?

Harvard kriterleri (1968)

• Yanıtsız koma• Hareketsizlik ve solumama• Beyin sapı ve spinal reflekslerin

bulunmaması• Postural aktivitenin bulunmaması

(deserebrasyon vb)• EEG’de “düz hat”

Yukarıdaki testler 24 saat sonraki değerlendirmede de değişmemeli

Hipotermi veya MSS depresanlar elenmeli

JAMA 1968;205:337-340

Minnesota kriterleri (1971)

• Spontan hareket yok

• Apne (4dak)

• Beyin sapı refleksleri yok:pupil, kornea,

siliospinal, vestibulooküler, okülosefalik, gag

• Tüm bulgular 12 saat değişmemeli

• Bilinen fakat düzeltilemeyen kafaiçi lezyon

• Metabolik etkenler olumsuzlanmış

• EEG opsiyonel !!!J Neurosurg 1971;35:211-218

Birleşik Krallık Uygulaması (1976)

• Hasta derin komada

– Depresan yok

– Hipotermi yok

– Neden olarak endokrin veya metabolik bozukluk yok

• Spontan solunum yok– Deprasan ilaçlar ve NMB olumsuzlanmış

• Neden belirlenmiş (yapısal beyin hasarı)

• Tanısal testler– Pupiller ışığa yanıtsız

– Kornea refleksi yok

– Vestiboluoküler refleks yok

– Herhangi bir noktadan verilen ağrıya kafa çiftlerinden kaynaklanan motor yanıt yok

– Gag refleksi ya da aspirasyona yanıt yok

– MV ayrıldığında ve eşik değer 50 mmHg üzerinde CO2 de solunum yokBMJ 1976;2:1187

Birleşik Devletler Ortak Çalışma Ölçütleri (1977)

• Temel önkoşul – tedavi yaklaşımlarının tümünün uygulanmış olması

• Yanıtsız koma hali• Apne• Sefalik refleksler Ø ( dilate sabit pupiller)• İzoelektrik EEG• Koma ve apne başlangıcını takiben 6 saat

sonra, yukarıda sıralananların 30 dak-1 saat süre ile devam etmesi

• Beyin dolaşımının olmadığını göstermek üzere yapılacak tamamlayıcı testler isteğe bağlı

JAMA 1977;237:982-986

Başkanlar Komisyonu (1981)

• Yanıtsız koma

• Beyin sapı işlevlerinin Ø : pupil, kornea, okulosefalik,

okulovestibuler, orofarengeal refleksler

• PaCO2 > 60mmHg Apne

• Postür veya nöbet Ø

• Geri dönüşümsüzlük nedenin ortaya konması ve geri

dönüştürülebilir nedenlerin elenmesi (sedasyon,

hipotermi, şok, NM blok) ile gösterilir

• Klinik yargıya varmak için belli bir dönem gözlem

• Beyin sapı refleksleri değerlendirilemiyorsa, yeterince

neden ortaya konamıyorsa, gözlem süresini kısaltmak

amacıyla, beyin kan akımı testleri kullanılırJAMA 1981;246:2184-2186

Amerikan Nöroloji Akademisi Kılavuzu (1995)

• Komanın gösterilmesi• Komanın nedeni için kanıt varlığı• Eşlik edecek etkenlerin varolmaması

(hipotermi, ilaçlar, elektrolit ve endokrin bozukluklar)

• Beyinsapı reflekslerinin olmaması• Motor yanıtın var olmaması• Apne• Değerlendirmenin 6 saatte tekrarlanması

önerilir• Tamamlayıcı testlere, ancak klinik olarak

değerlendirmenin tam olarak yapılamadığı durumlarda gereksinim duyulur

Neurology 1995;45:1012-1014

Kanada Nöro-Yoğun Bakım Grubu Kılavuzu (2000)

• Etyolojinin tanımlanması• Geri dönüştürülebilir potansiyel etkenlerin

olmaması• Uyarılara yanıt alınamayan koma• Beyin sapı reflekslerinin olmaması• Apne• Uygun bir zaman diliminde yeniden değerlendirme• Eşlik edebilecek bir ortak durumun varolmaması• Klinik olarak değerlendirmenin tam olarak

yapılamadığı durumlarda, ancak beyin perfüzyonunun olmadığının gösterilmesine gereksinim duyulur

Can J Neurol Sci 2000;26:64-66

ÜLKE BAŞLANGIÇTAN SONRA SAATLER

TEST TEKRAR SAATİ

HEKİM SAYISI TAMAMLAYICI TEST

TEST ŞEKLİ

Avusturya tanımlanmamış 12 1 veya 2 opsiyonel EEG, TKD, SA

Belçika 6 tanımlanmamış 3 opsiyonel EEGx2, EP, SA

Danimarka 6 2 (zorunlu) 2 opsiyonel SA

Finlandiya tanımlanmamış tanımlanmamış 1 opsiyonel EEG, SA

Fransa tanımlanmamış tanımlanmamış 2 zorunlu EEGx2, SA

Almanya tanımlanmamış 12 veya tamamlayıcı test

2 opsiyonel EEG, EP, TKD, SA veya Nuk

Yunanistan tanımlanmamış 8 3 zorunlu EEG, Nuk, SA

İtalya 6 6 1 veya fazla zorunlu EEGx3

Lüksenburg tanımlanmamış tanımlanmamış 1 zorunlu Eeg, EP, SA veya Nuk

Hollanda tanımlanmamış tanımlanmamış 1 veya fazla zorunlu EEG veya,SA

Polonya tanımlanmamış 3 1 yok EEG, EP, SA

Portekiz tanımlanmamış 2-24 (zorunlu) 2 opsiyonel EEG, TKD, SA

Slovakya tanımlanmamış tanımlanmamış 3 zorunlu EEG, TKD, SA

İspanya 6 6 1 opsiyonel EEG veya SA

İsveç tanımlanmamış 2 2 zorunlu SA (30 dak)

İsviçre 5 6 (zorunlu) 2 Yaralı ama gerekli değil

EEG, EP, SA veya Nuk

Britanya 6 isteğe bağlı 2 yok -

Yugoslavya tanımlanmamış 3 3 opsiyonel EEG, EP, SA

Beyin Ölümü

FİZYOPATOLOJİ

Kardinal bulgular;

1. Koma ve yanıtsızlık2. Beyin sapı reflekslerinin

olmaması3. Apne

Beyin Ölümü Tanımı

Önkoşullar (Sine qua non)

• Beyin hasarının nedeni bilinmelidir ve klinik koşul ile uyumlu olmalıdır

• Karmaşık tıpsal olayların, bu durumun nedeni olmadığı gösterilmelidir

1. Endokrin nedenler:1. Hiperglisemi, hipoglisemi2. Hipotiroidi3. Panhipopitüitarizm4. Miksödem5. Adrenokortikal yetersizlik6. Hiperozmolar koma

2. Sıvı elektrolit, asid-baz bozuklukları1. Ağır metabolik asidoz2. Hiperkalsemi3. Hiponatremi

3. Metabolik bozukluklar1. KC yetersizliği2. üremi

• İlaç intoksikasyonu olmadığı ve bazı özel ilaç

kullanımı olmadığı gösterilmelidir1. Barbitürat

2. Benzodiazepin

3. Anestezik ilaçlar

4. Alkol

5. Nöromuskuler blokörler

6. Antikonvülzanlar

• Hipotermi olmamalıdır (T 32oC)

• Hipoksi olmamalıdır (MV>12 saat)

• Hipotansiyon olmamalıdır (KB >90 mmHg)

Beyin ölümünü taklit eden durumlar

• Hipotermi

• Akut zehirlenmeler

• Akut metabolik ensefalopati

• İzole medulla oblongata

• Akinetik mutizm

• Persistan vejetatif durum

• İçe kitlenme

Beyin ölümü tanımı

1. Pupilla ışık refleksi yok2. Kornea refleksi yok 3. Okülovestibuler refleks (kalorik test) yok4. Fasiyal sinire yanıt yok5. Okülosefalik refleks yok (taşbebek gözü)6. Orofarengeal refleks yok7. Apne testi pozitif

Aşağıdaki durumlar B.Ö.’nün klinik tanısını etkiler:

Tamamlayıcı testlere gereksinim vardır?!1. Ağır yüz travması

2. Önceden varolan pupilla anormallikleri

3. Sedatif ilaçların, aminoglikozidlerin, TSA,

antikolinerjiklerin, antiepileptiklerin,

kemoterapötiklerin veya nöromuskuler

blokerlerin toksik düzeyleri

4. Kronik CO2 yüksekliğine neden olan uyku

apne veya

ağır AC hastalıkları

Tamamlayıcı testler

• Beyin perfüzyon çalışmaları– Kontrast

angiografi– Single foton

emisyon BT (SPECT)

– Transkranial doppler ultrasonografi

– Real time kranial US

– Stabil xenon BT (XECT)

• Elektrofizyolojik

çalışmalar

– EEG

– Beyin sapı

uyarılmış

potansiyelleri

Dinamik nükleer skan

Tekli foton emisyon BT taraması

OLAY BEYİN ÖLÜMÜ KALP ÖLÜMÜ ORGAN NAKLİ

BAĞIŞ SÜRECİ

X

< %10

TRAVMAHİPOKSİİSKEMİHEMORAJİTÜMÖRTOKSİSİTE

Kitle etkisiÖdem

KİBA

Elektroserebralsessizlik

Beyinotolizi

BOS geri emilimi

Herniasyon

Solunum yetersizliği

Fokal iskemi

KOMA

Venöz konjesyon

Arteryel iskemi

Dolaşımın durması

Hemodinamik değişiklikler

• ENFLAMATUVAR DEĞİŞİKLİKLER

• ENDOKRİN DEĞİŞİKLİKLER

• HEMODİNAMİK DEĞİŞİKLİKLER

• SOLUNUMSAL DEĞİŞİKLİKLER

• BÖBREK İŞLEVLERİ

• KARACİĞER İŞLEVLERİ

• KOAGÜLOPATİ

BÖ’ne Vücut YANITLARI

BEYİN ÖLÜMÜ

Hormonal ve Metabolik

bozukluklar

Katekolaminfırtınası

Vazokonstriksiyon

Nöropeptidsalınımı

İskemik beyindenmediatörlerin

salınımı

Periferikiskemi

Endotel aktivasyonu

Periferik organlardaenflamasyon

Barklin A “Systemic inflammation in the brain-dead organ donor”Acta Anaesthesiol Scand 2009:53:425-435

BÖ ve Enflamatuvar değişiklikler

• Kanda TNFα , IL-6, IL-8, IL-1, IL-2R

! Hücresel infiltrasyon

• Katekolamin fırtınası

& hemodinamik

instabilite

hipoperfüzyon &

iskemi sitokin

sisteminin

aktivasyonu

• SONUÇ:

- histolojik hasar

- işlev kaybı

-graft yaşam süresi

azalması

Endokrin DeğişikliklerEndokrin değişiklikler

• Katekolamin fırtınası

• Diabetes inspidus

– Poliüri, P Na , P osm , İdrar Na

• Vazopressin

• “euthyroid sick syndrome”

– T3 & T4: / , TSH : N

– T3 --- subnormal %60-80, çok düşük değerler %15

• Kortizol ( ACTH uyarısına yanıt )

Katekolamin Fırtınası

DeneyselBeyin ölümü

Endokrin Değişiklikler

DeneyselBeyin ölümü

Disfonksiyon Yaralanma Katekolamin

hasarı İskemi-

reperfüzyon hasarı

Miyokard depresyonu

Volüm yüklenmesi

Endokrin bozukluklar

Aritmiler

Vazodilatasyon Katekolamin

Vazomotor

tonus kaybı Adrenal

yetersizlik Endokrin

bozukluklar Sepsis

Hipovolemi Yaralanma Sıvı

kısıtlanması Ozmotik

tedavi Diabetes

insipidus Vazomotor

tonus kaybı

Solunumsal değişiklikler

• Nörojenik akciğer ödemi

– Sempatik fırtına SVR afterload

LVP & LAP AC kan hacmi PAP

PCWP

– Kapiller endotel hasarı

– α adrenerjik reseptör uyarısı

Akc. Kapiller geçirgenliğini artırır

• BÖ dışında etkilenmeler– Aspirasyon, pnömoni, kontüzyon, VİLİ

Böbrek işlev bozuklukları

• Hemodinamik

• Metabolik

• İmmunolojik

Koagülopati • DİC

– BÖ > 2 gün

– Yağ embolisi

– Amniotik sıvı embolisi

– Doku tromboplastini

• aPTT , PT , Fibrinojen, PLT

• TDP ≠ donor organlarda

mikrotrombiler

Vücut Sıcaklığının Regülasyonu

• Hipotalamus termoregülasyon kaybı

– Titreme

• Sempatik tonus kaybı

– Vazokonstriksiyon

Poikilotermi

• Vücut sıcaklığı kaybı

– Çevre sıcaklığı

– İntravenöz sıvılar

Hipotermi

Beyin Ölümü ile Meydana Gelen Değişiklikler

Hipotansiyon % 80

Diyabet insipid % 65

Yaygın damar içi koagülasyon

% 30

Ritm bozuklukları % 30

Pulmoner ödem % 20

Asidoz % 10

44

Hedefler

• Ortalama kan basıncı 70-90 mmHg

• SVB 8-10 cmH2O

• İdrar çıkışı 1-2 mL/kg/hr

• Santral sıcaklık 35-37ºC

• PO2 80-100 mmHg

• SpO2 > 95%

• pH 7.35-7.45

• Hemoglobin 10-12 g/dL

• Laktat seviyesi normal 44

BEYİN ÖLÜMÜ

SOMATİK ÖLÜM

%10-20 POTANSİYEL DONOR

KAYBI

ORGAN BAĞIŞI

• (…) Yoğun bilgilendirme çalışmalarına karşın, toplum

tarafından organ naklinin genel kabul görmesi yavaş

ilerlemektedir.

• Buna karşın, ahlaksal, kültürel, ruh bilimsel ve

hukuksal nedenlerden dolayı insanlar hala, ölümden

sonra organlarını bağışlamak konusunda

çekimserdirler.

Booij LHDJ. Current Anaest Crit Care 1999;10;312-318

ORGAN BAĞIŞI-

• ABD’de; beyin ölümü kendilerine

bildirilmiş hasta yakınlarının %52’si

hastalarının düzeleceğine

inanmaktadırlar.

DeJong W. Am J Crit Care 1998;7;13-23

ORGAN BAĞIŞI

• Birçok hasta yakını, organ bağışı

nedeni ile, hastalarının tam uygun

şekilde değerlendirilmeden beyin

ölümü olarak bildirildiklerine

inanmaktadırlar

Booij LHDJ. Current Anaest Crit Care 1999;10;312-

318

Beyin Ölümü

ORGAN BAĞIŞI

Hassas bağış yolağı1. Ağır beyin hasarı2. Potansiyel donörün tanınması (donör

taraması)3. Beyin ölümü tanımı4. Transplantasyon kordinatörüne haber

verilmesi5. Donörün yönetimi6. Aileye yaklaşım7. Onay alınması8. Organ/organların alınması9. Transplantasyon10.Geri bildirim alınması

Organ Gereksinimi

Bekleyen hasta vs nakil sayısı

Dr.B.Kemaloğlu – organ nakli transplant & koordinasyon 2013 (1):4-9

0

5

10

15

20

25

30

35

Spai

n

Austria

Latv

ia

Belgi

um

Portug

alUSA

Irel

and

Esto

nia

Fran

ce Ital

y

Slov

enia

Finl

and

Czec

h Rep

.

Hun

gary

*

Nor

way

Cana

da*

U.K.

Pola

nd

Den

mar

k

Germ

any

Net

herlan

ds

Swed

en

Slov

akia

*

Switz

erla

ndIsra

el

Greec

e

Avrupa ortalaması: 16.6 pmp

2002 yılında Kadaverik Donorler / milyon yaşayan

potansiyel?

TR

2002 - 2012YILLAR DONÖR

(BÖ + / Aİ +)DONÖR

ADAYLARI(BÖ + / Aİ -)

BİLDİRİMLER(BÖ +)

2002 111 37 148

2003 117 46 163

2004 147 73 220

2005 174 55 229

2006 165 105 270

2007 245 349 594

2008 262 458 720

2009 298 654 952

2010 272 764 1036

2011 334 958 1292

2012 345 1132 1477

TOPLAM 2470 4631 7101

2002 - 2012

YILLAR DONÖR(BÖ + / Aİ +)

KULLANILAN KULLANILAMAYAN

2002 111 102 9

2003 117 105 12

2004 147 136 11

2005 174 153 21

2006 165 143 22

2007 245 223 22

2008 262 242 20

2009 298 262 36

2010 272 246 26

2011 334 311 23

2012 345 343 1

TOPLAM 2470 2266 204

2002 - 2012

YILLAR KADAVRADANNAKİL

CANLIDANNAKİL

TOPLAM

2002 307 438 745

2003 320 516 836

2004 438 662 1100

2005 466 853 1319

2006 448 897 1345

2007 834 1175 2009

2008 724 1638 2362

2009 778 2294 3072

2010 736 2596 3332

2011 927 3056 3983

2012 893 3115 4008

TOPLAM 6871 17240 24111

2002-2012

0

2000

4000

6000

8000

10000

12000

14000

16000

1800017485

5490

563340 44 6 164 19

BÖBREKKARACİĞERKALPKALP KAPAĞIAKCİĞERKALP-ACPANKREASİNCE BARSAK

Ülkelere göre canlı vs kadavra

donör oranları (2010)

Dr.B.Kemaloğlu – organ nakli transplant & koordinasyon 2013 (1):4-9

Lokal Koordinasyon Bölgelerine göre Donör Oranları (Donör sayısı / milyon nüfus başına)

2011-TÜRKİYE

İSTANBULNüfus: 17.210.023

3.3 pmp

BURSA Nüfus: 5.015.525

4.6 pmp

ANKARA Nüfus: 9.552.734

5.4 pmp

İZMİR Nüfus: : 8.996.035

8.8 pmp ANTALYA Nüfus: 5.629.536

9.8 pmp

ADANA Nüfus: 10.134.212

4.3 pmp

DİYARBAKIR Nüfus: 8.677.650

0.7 pmp

ERZURUM Nüfus: 3.877.462

0.8 pmp

SAMSUN Nüfus: 4.629.811

3.5 pmp

Organ kıtlığının temel nedenleri

• Potansiyel donörler tanınmadan

kaybedilirler

• Ailelere organ bağışı olanağı

tanınmaz

• Aileler organ bağışını reddeder

aile üyeleri arasındaki anlaşmazlıklar

vücut bütünlüğünün bozulmasını istememe

hastanın isteğinin belirsiz olması

mahalle baskısı

dini nedenler

medyanın olumsuz etkisi

ölümü kabullenmeme / B.Ö. Nü anlamama

sisteme ilişkin kaygılar

bilgi eksikliği

maddi beklenti

69.5

61

58.7

31.1

25

17.5

13.8

16.1

9.8

3.5

%

Kadavra bağış oranlarının düşük olma nedenleri

Dr.B.Kemaloğlu – organ nakli transplant & koordinasyon 2013 (1):4-9

“Beyin ölümü, medikal teknolojinin

ölüm sürecini uzatması ve doğasını

bozması sonucu oluşturduğu bir

artefaktdır”

Bryan Jennett

C.B.E.,M.D.,F.R.C.S.

• Apneik difüzyon oksijenasyon

• Milhaud (Centre Hospitalier Regional Amiens)

1974

• 1905 tanımlanmış Hirsch & Volhance “ oksijen

apne tekniği”

• 40 hasta 15 dakika – ciddi solunumsal asidoz

• PaCO2 hedefi ?

Apne testi

Wijdicks EFM Neurology 2002;58;20-25

Brain death worldwide.Accepted fact but no global consensus in diagnostic criteria

• BM üye 189 ülkeden 80 ülkeden (%42)

“data”

– Organ bağışında resmi yasal ölçüt 55/80 (%69)

– Beyin ölümü kılavuzu 70/80 (%88)

• Tamamlayıcı testler

– Seçimli 46 %57.5

– Zorunlu 28 %35

– Bilinmiyor 6 %7.5

Wijdicks EFM Neurology 2002;58;20-25

Brain death worldwide.Accepted fact but no global consensus in diagnostic criteria

• Hastanın yaşına göre 2 değerlendirme

arasındaki süre;

– Term - 2 ay 48 saat

– > 2ay – 1 yaş 24 saat

– > 1 yaş - < 18yaş 12 saat

– 18 yaş seçimli

• Tamamlayıcı testler;

– Term - 2 ay 2 test

– > 2ay – 1 yaş 1 test

– > 1 yaş - < 18yaş seçimli

– 18 yaş seçimli

Tıpsal kayıtlar

1. Etyoloji ve geri dönüşümsüz durumu

2. Beyin sapı reflekslerinin olmadığını

3. Ağrıya motor yanıtın olmadığını

4. PCO2 60mmHg ile solunumun olmadığını

5. Tamamlayıcı testlere duyulan gereksinim ve

testlerin sonucunu

6. Nörolojik muayenelerin tekrarlarını (6 saat)

İçermelidir.

Mevzuat

• BEYİN ÖLÜMÜ TANISI

• (1) Beyin ölümü klinik bir tanıdır ve tüm beyin fonksiyonlarının tam ve

geri dönüşümü olmayan kaybıdır. Beyin ölümü tanısında gereken ön

koşullar aşağıda belirtilmiştir.

– a) Komanın nedeninin belirlenmiş olması,

– b) Beyin hasarının yaygın ve geri dönüşümsüz olduğunun belirlenmiş olması,

– c) Santral vücut ısısı ≥320C olması,

– ç) Hipotansif şok tablosu olmaması,

– d) Komadan geriye dönüşüm sağlanabilecek ilaç etkileri ve intoksikasyonların

dışlanmış olması,

– e) Beyin hasarından bağımsız şekilde klinik tabloyu açıklayabilecek metabolik,

elektrolit ve asit-baz bozukluklarının olmaması.

• (2) Birinci fıkrada yer alan tüm koşulların tespiti halinde

beyin ölümü tanısı için aşağıdaki hususlar aranır.

• a) Derin komanın olması (Tam yanıtsızlık hali; Santral ağrılı

uyaranlara motor cevap alınamaması),

• b) Beyin sapı reflekslerinin alınmaması;

– 1) Pupiller parlak ışığa yanıtsız, orta hatta ve dilatedir (4-9 mm),

– 2) Okülosefalik ve Vestibulo-oküler refleks yokluğu,

– 3) Kornea refleksi yokluğu,

– 4) Faringeal ve trakeal reflekslerin yokluğu.

• c) Spontan solunum çabasının bulunmaması ve apne testinin pozitif olması.

• (3) Apne testi yapılabilmesi için normotermi, normotansiyon ve normovolemi

ön koşulları sağlanır. Bu koşullarda hastaya uygun mekanik ventilasyon

yaklaşımı ile PaCO2’nin 35-45 mmHg ve PaO2’nin 200 mmHg üzerinde

olması sağlanmalıdır. Bu koşullar sağlandıktan sonra hasta mekanik solunum

desteğinden ayrılarak intratrakeal oksijen uygulanmalıdır. Test sonunda

PaCO2 ≥60 mmHg ve/veya PaCO2 bazal değerine göre 20 mmHg veya daha

fazla yükselmesine rağmen spontan solunumu yoksa apne testi pozitiftir.

• (4) Pnomotoraks, pnomomediastinum gibi apne testinin yapılmasının

mümkün olmadığı tıbbi durumlarda, hekimler kurulunun belirleyeceği beyin

dolaşımının durduğunu değerlendiren bir destekleyici test yapılır ve test

sonucu beyin ölümü tanısı ile uyumlu ise beyin ölümü tespiti tamamlanır.

BEYİN ÖLÜMÜ SAYILARI (2013)

Beyin Ölümü 1.700

Kadavra Donör 377

Kullanılamamış 2

Aile Red Sayısı 1.321 (% 77.7)

Aile Onay Sayısı 379 (% 22.3)

ORGAN NAKİL İSTATİSTİKLERİ (Ülke Karşılaştırması)

ORGAN BEKLEME LİSTESİ

ABD İngiltere Türkiye

111.335 10.800 23.522

ORGAN BEKLEME SIRASINDA YAŞAMINI KAYBEDEN

6.500 1.000 1.779

ORGAN NAKLİ BEKLEYEN HASTA SAYILARI-2013

TOPLAM BEKLEYEN

TOPLAM NAKİL

Canlı Kadavra

Böbrek 20.924 2.944 2359 585

Karaciğer

2.053 1.248 959 289

Kalp 421 63 -- 63

Akciğer 39 32 -- 32

Pankreas 242 4 -- 4

İnce Barsak

2 2 -- 2

Kalp Kapağı

3 1

TOPLAM 28.412 4.293 3318 975

ORGAN NAKLİ BEKLERKEN YAŞAMINI KAYBEDEN HASTA ORANLARI

Böbrek 467 % 2.2

Karaciğer 1271 % 61

Kalp 109 % 26

Akciğer 15 % 45

Pankreas 8 % 3.3

2011 yılı ÜLKELERE GÖRE CANLI DONÖR İSTATİSTİKLERİNİN KARŞILAŞTIRMASI (milyon popülasyonda)

2011 ÜLKELERE GÖRE KADAVRA DONÖR İSTATİSTİKLERİNİN KARŞILAŞTIRMASI (milyon popülasyonda)

BEYİN ÖLÜMÜ

2002 2012

148 1.477

KADAVRA DONÖR SAYISI

2002 2012

111 345

TÜRKİYE NAKİL İSTATİSTİKLERİ

2002 2012

Kadavradan Nakil

307 889

Canlıdan Nakil 438 3.117

Ana Sorunlarımız• Kadavra Donör Tespiti (milyon popülasyonda)

5 yıl önce 2.7

Halen 4.2-5.2

Hedef: en az 7

• Beyin Ölümü Tespiti

Hedef: Her yoğun bakım yatağı yılda en az 1 beyin ölümü

10 katına çıkarmak

• Donör Bakımı

Optimum donör bakımı

• Yüksek Aile Red Oranları

%76-%24 oranını tersine çevirmek

Önerilerimiz

• Din adamlarımızın desteği ile toplumun biliçlendirilmesi

• Tıp Fakültesi eğitim müfredatına beyin ölümü ve organ

bağışı ve nakli derslerine yer verilmesi (Hukuk Fakültesi ile

ortak)

• Nakil Koordinatörleri için yüksek lisans, doktora

programlarının açılması

• Sivil toplum kuruluşları ile işbirliği

• Medya desteğinin sağlanması (Başarı öykülerinin kamuoyu

ile paylaşılması)