yesnews tháng 6 năm 2014
DESCRIPTION
ÂTRANSCRIPT
1 YESNEWS 6-2014
Mục
lục
Giao lộ thông tin
Tin trong nước tháng 6- 2014………………..2
Tin quốc tế tháng 6-2014……………………..9
Lăng kính khoa học
Kinh tế Brazil-bàn thua ngay trên sân nhà…12
Hợp pháp hóa cá độ bóng đá- liệu có thành
hiện thực……………………………………………...17
Nhìn ra thế giới
Các sân vận động tại World Cup 2014 đi đầu
trong thiết kế xanh…………………………………...20
Liệu World Cup có phải một thương vụ công
bằng cho Brazil?...........................................................26
World Cup sẽ ảnh hưởng như thế nào đến
Brazil?............................................................................30
Quản lý bản tin
Phòng công tác chính trị và quản lý sinh viên ĐH KTQD
Chịu trách nhiệm bản tin
Hội Sinh viên ĐH KTQD
Cố vấn nội dung
Phòng quản lý khoa học ĐH KTQD
Thực hiện nội dung, biên tập và phát hành
CLB Sinh viên Nghiên cứu Khoa học ĐH KTQD
------
Tổng biên tập: Nguyễn Thị Lan
Biên tập: Đinh Thanh Nhàn, Nguyễn Huyền Trang, Đỗ Phương Dung, Nguyễn Hồng Ngọc
Nội dung: Nguyễn Thị Thu Trang, Đậu Thị Lan Anh, Nguyễn Thị Phương Hoa, Hoàng Thị Thảo, Trần Thị Mỹ Linh, Nguyễn Huyền Trang, Nguyễn Ngọc Thanh, Trịnh Duy Hoàng, Nguyễn Hồng Ngọc, Phan Huy Hoàng.
Thiết kế và trình bày: Nguyễn Thị Hồng Nga
-----
Mọi ý kiến đóng góp xin gửi về
Địa chỉ: Phòng 121- khu nội trú- ĐH KTQD
Emai: [email protected]
2 YESNEWS 6-2014
Giao lộ thông tin
TIN TRONG NƯỚC THÁNG 6
Bước sang tháng 6, chỉ số CPI không có biến động lớn, chỉ số lạm phát 6 tháng đầu
năm thấp nhất so với cùng kỳ trong 13 năm trở lại đây; giá vàng và USD cũng đang dần
ổn định dưới tác động của Ngân hàng Nhà nước. Trong khi giá sữa bán lẻ giảm thì giá
xăng dầu lại tăng nhẹ. Ngoài ra, dư luận đang xôn xao về việc bầu Kiên bị tuyên án 30
năm tù cùng với “cú bay” nhầm của Vietjet Air. Cùng với đó, luật đầu tư mặc dù được
sửa đổi nhưng vẫn không phát huy được quyền tự do kinh doanh của các nhà đầu tư
CPI tháng 6/2014
Diễn biến CPI qua các
tháng - Nguồn: Tổng cục
Thống kê.
Tổng cục thống kê vừa
công bố chỉ số giá tiêu
dùng CPI tháng 6/2014 đã
tăng 0,3% so với tháng
5/2014 và tăng 4,98% so
với cùng kỳ năm trước.
Theo đó, sau nửa năm, chỉ
số lạm phát mới chỉ đạt
1,38%, bằng 1/5 chỉ tiêu
lạm phát cả năm. 1,38% là
chỉ số lạm phát thấp nhất
trong 13 năm trở lại đây.
So với cùng kỳ năm ngoái,
CPI tăng 4,98% phần lớn
nhờ sự tăng cao thuộc về
lĩnh vực giáo dục với mức
tăng 11,35%, đứng thứ 2 là
thuốc và dịch vụ y tế tăng
8,12%. So với tháng
5/2014, giá các nhóm mặt
hàng không có sự dao
động lớn. Một số nhóm
hàng tăng nhẹ từ 0,01% -
0,61%, dịch vụ giáo dục
tiếp tục giữ nguyên mức
như tháng 5, trong khi
nhóm ngành lương thực và
bưu chính viễn thông
giảm nhẹ tương ứng
0,43% và 0,13%.
Theo số liệu của Tổng cục
Thống kê, CPI hàng tháng
đang có dấu hiệu tăng tốc
với mức tăng tháng sau
cao hơn tháng trước.
Nguyên nhân khiến CPI
tăng giá xuất phát từ nhóm
hàng ăn và dịch vụ ăn
uống, nhóm có quyền số
cao nhất, với mức tăng
tháng sau cao hơn tháng
trước là 0,15%; 0,17% và
0,28% tương ứng với các
3 YESNEWS 6-2014
tháng 4, 5 và 6. Theo nhận
định của các chuyên gia,
nhóm hàng này sẽ có khả
năng tiếp tục tăng giá
trong thời gian tới do chi
phí đầu vào của các hộ
chăn nuôi vẫn ở mức cao,
việc tái đàn lợn, gia cầm
chưa có dấu hiệu tích cực
và nguy cơ dịch bệnh ở gia
súc, gia cầm vẫn tiềm ẩn
nhiều rủi ro. Việc điều
chỉnh giá các mặt hàng
nhà nước quản lý như dịch
vụ y tế và học phí giáo
dục, xăng, dầu,… cũng là
những nguy cơ tăng giá
tiềm ẩn trong thời gian tới.
Nhóm thuốc và dịch vụ y
tế tăng mạnh nhất trong
tháng ở mức 0,74% trong
đó dịch vụ y tế tăng 0,87%
so với tháng
trước. Nguyên nhân do
thành phố Hồ Chí Minh
thực hiện điều chỉnh giá
các dịch vụ y tế theo thông
tư liên Bộ Y tế - Tài chính,
bên cạnh đó, bởi mức điều
chỉnh khá lớn nên chỉ số
giá nhóm hàng này tăng
khá cao và đóng góp vào
CPI cả nước ước khoảng
gần 0,05%. Nhóm nhà ở,
vật liệu xây dựng, điện,
nước và chất đốt có mức
tăng mạnh thứ 2 ở mức
tăng 0,61% so với tháng
trước. Việc tăng giá gas
bán lẻ kết hợp với giá các
loại vật liệu xây dựng biến
động nhẹ do đang trong
mùa xây dựng làm cho chỉ
số nhóm hàng này tăng
cao hơn mức tăng của
tháng trước. Trong nhóm
các tỉnh thành được Tổng
cục Thống kê công bố, Hải
Phòng là tỉnh có CPI tháng
6 tăng thấp nhất (0,04%)
cao nhất là Tp.HCM
(0,58%) so với tháng 5 -
với sự đóng góp chủ yếu
thuộc về nhóm thuốc và
dịch vụ y tế với mức tăng
lên tới 8,69%.
Bên cạnh đó, hai mặt hàng
không được tính vào chỉ số
CPI chung là vàng vào đô
la Mỹ giảm 0,12% và tăng
0,49% so với tháng trước.
Tình hình xuất nhập
khẩu tháng 6
Theo số liệu vừa được
công bố của cơ quan thống
kê cho biết kim ngạch xuất
nhập khẩu tháng 6/2014
ước đạt 24,4 tỷ USD trong
đó kim ngạch xuất khẩu
ước tính đạt 12,1 tỷ USD.
Kim ngạch xuất khẩu 6
tháng đầu năm 2014 so
với cùng kỳ năm ngoái đạt
70,9 tỷ USD tăng 14,9 %.
Đối với hoạt động nhập
khẩu kim ngạch tháng 6
đạt 12,3 tỷ USD giảm 3,7
% ( 478 triệu USD) so với
tháng trước..
Kim ngạch xuất khẩu tính
chung 6 tháng đầu năm đạt
70,9 tỷ USD. Tại thời
điểm đó kim ngạch nhập
khẩu đạt 69,6 tỷ USD.
Như vậy trong vòng 6
tháng nước ta là nước xuất
siêu. Khu vực đầu tư trực
4 YESNEWS 6-2014
tiếp của nước ngoài (kể cả
dầu thô) xuất siêu khá cao
đạt tới 8,5 tỷ USD và khu
vực trong nước vẫn tiếp
tục nhập siêu với 7,2 tỷ
USD.
Trong hoạt động xuất khẩu
kim ngạch tháng 6 ước đạt
12,1 tỷ USD đã giảm 2,5%
so với tháng trước. Các
mặt hàng có kim ngạch
tăng đáng kể như cao su
tăng 37,9 % tương đương
44 triệu USD, hàng dệt
may 13,3 % (206 triệu
USD), gỗ và sản phẩm gỗ
14,3 % (63 triệu USD)….
Kim ngạch nhập khẩu các
mặt hàng phục vụ sản xuất
gia công, lắp ráp vẫn duy
trì ở mức tăng cao so với
cùng kỳ như máy móc
thiết bị, dụng cụ và phụ
tùng 22,2 % (1,9 tỷ USD),
điện thoại và các linh kiện
6,3 % (237 triệu USD),
kim loại thường khác 17,4
% (244 tỷ USD), nguyên
phụ liệu dệt may, da giầy
28,5 % (515 triệu USD)
vải 17,9 % (72 triệu USD).
Đây là những dấu hiệu tích
cực cho thấy sự phục hồi
của hoạt động sản xuất
trong nước. Căng thẳng
biển Đông vẫn chưa có
dấu hiệu ảnh hưởng đến
xuất nhập khẩu giữa Việt
Nam và Trung Quốc. Thủy
sản là một trong những
mặt hàng xuất khẩu chủ
yếu của Việt Nam sang
Trung Quốc. VASEp đưa
ra những quan điểm về
tình hình hoạt động thương
mại của doanh nghiệp thủy
sản với đổi tác Trung
Quốc vẫn bình thường
nhưng thái độ có phần e
dè. Dự đoán năm 2014 có
thể sẽ tiếp tục là một năm
bội thu của Việt Nam
trong xuất khẩu thủy sản
sang Trung Quốc.
Tuyên án “bầu Kiên” 30
năm tù
Vào ngày 09/06 vừa qua,
Tòa án Nhân dân thành
phố Hà Nội vừa tuyên án
ông Nguyễn Đức Kiên
(bầu Kiên - nguyên Phó
chủ tịch Hội đồng Quản
trị, nguyên Phó chủ tịch
Hội đồng sáng lập Ngân
hàng Thương mại Cổ phần
Á Châu (ACB)) mức án 30
năm tù. Có thể nói vụ án
này là một trong những đại
án kinh tế của Việt Nam
trong năm 2014, nhận
được sự quan tâm lớn của
cả giới kinh tế, chính trị và
toàn thể nhân dân.
Cụ thể, Viện kiểm sát đã
đề nghị tuyên phạt ông
Kiên 18 – 24 tháng tù vì
tội kinh doanh trái phép; 4
– 5 năm tù do trốn thuế; 16
-18 năm tù vì tội lừa đảo
chiếm đoạt tài sản; 14 – 15
năm tù vì tội cố ý làm trái
quy định của nhà nước về
quản lý kinh tế gây hậu
quả nghiêm trọng. Theo
cáo buộc, từ năm 2007 –
2013, bầu Kiên đã thông
qua 6 công ty do mình làm
Chủ tịch kinh doanh không
đúng với nội dung đăng ký
kinh doanh với tổng số
tiền hơn 21 tỷ đồng. Các
công ty này không có giấy
chứng nhận kinh doanh cổ
phần, cổ phiếu nhưng thực
tế không kinh doanh gì
khác ngoài lĩnh vực này.
Năm 2009, công ty B&B
của ông Kiên kinh doanh
giá vàng trên tài khoản
ngoài lãnh thổ Việt Nam
với ngân hàng ACB thu
5 YESNEWS 6-2014
được lợi nhuận trên 100 tỷ
đồng. Lợi dụng chính sách
miễn thuế thu nhập cá
nhân của Nhà nước, ông
Kiên đã chuyển lợi nhuận
của doanh nghiệp sang cho
cá nhân để trốn tránh
nghĩa vụ nộp thuế 25 tỷ
đồng. Bên cạnh đó, bầu
Kiên còn chỉ đạo một số
cấp dưới lập khống biên
bản chuyển nhượng 20
triệu cổ phần công ty Thép
Hòa Phát do ABCI sở hữu
cho công ty TNHH MTV
Thép Hòa Phát. Trong khi
công ty ABCI đang sử
dụng những cổ phiếu này
thế chấp cho ngân hàng
ACB. Từ đó, bầu Kiên đã
chiếm đoạt được 264 tỷ
đồng. Ngoài ra, còn nhiều
tội danh khác của bị cáo
Nguyễn Đức Kiên cũng
được Viện kiểm sát đưa ra.
Dựa vào cáo buộc của
Viện kiểm sát cùng các
chứng cớ xác thực có
được, toàn tuyên phạt bị
cáo Nguyễn Đức Kiên 30
năm tù cho 4 tội danh như
đã truy tố. Ngoài ra, ông
Kiên còn phải nộp hơn 75
tỷ đồng tiền trốn thuế để
sung công quỹ, 100 triệu
tiền lừa đảo, đồng thời
cấm hoạt động ngân hàng
sau 5 năm hết hạn tù. Tòa
cũng tuyên phạt nhóm bị
cáo phạm tội lừa đảo
chiếm đoạt tài sản. Theo
đó:
Bị cáo Trần Ngọc
Thanh (nguyên Giám đốc
Công ty Cổ phần Đầu tư
ACB Hà Nội – ACBI): 5
năm 6 tháng tù giam;
Bị cáo Nguyễn Thị
Hải Yến (nguyên Kế toán
trưởng ACBI): 5 năm tù
giam.
Mức án đối với nhóm bị
cáo phạm tội cố ý làm trái:
Lý Xuân Hải
(nguyên Tổng giám đốc
ACB): 8 năm tù giam;
Phạm Trung Cang
(nguyên Phó chủ tịch
ACB): 3 năm tù giam;
Trịnh Kim Quang
(nguyên Phó chủ tịch
ACB): 4 năm tù giam;
Lê Vũ Kỳ (nguyên
Phó chủ tịch ACB): 5 năm
tù giam;
Huỳnh Quang Tuấn
(nguyên Phó chủ tịch
ACB): 2 năm tù giam.
Hội đồng xét xử cũng kiến
nghị Ngân hàng Nhà nước
rà soát lại và bổ sung văn
bản nhằm tháo gỡ các vấn
đề trong hoạt động của
ngành ngân hàng. Tòa cho
rằng "hành vi của các bị
cáo là đặc biệt nghiêm
trọng, làm lũng đoạn thị
trường tiền tệ của Nhà
nước, cho nên cần phải có
mức án nghiêm khắc nhằm
răn đe và phòng ngừa
chung".
Việc bầu Kiên bị bắt cho
thấy rất nhiều kẽ hở của
Pháp luật kinh tế Việt
Nam. Là một doanh nhân
có tầm ảnh hưởng lớn,
việc bắt giam và xét xử
bầu Kiên cũng gây ra
nhiều hệ lụy không nhỏ:
chứng khoán lao dốc khiến
hàng loạt đại gia chứng
khoán mất tiền tỷ; hàng
loạt ngân hàng lao đao; giá
vàng biến động thất
thường; 2 CLB bóng đá
giải tán… Ngoài đầu tư
vào lĩnh vực ngân hàng,
bầu Kiên còn đầu tư vào
các lĩnh vực du lịch, may
mặc, bất động sản… nắm
giữ những ghế quan trọng
tại Du lịch Chợ Lớn, Du
lịch Thiên Minh, sở hữu
chuỗi khách sạn Victoria,
6 YESNEWS 6-2014
Caltex, Liên doanh KFC
Việt Nam.
Giá vàng và tỷ giá
USD/VND
Diễn biến giá vàng SJC tại
DOJI - Nguồn: DOJI.
Giá vàng SJC sáng nay
(25/6) hầu như không có
thay đổi so với hôm qua
đạt mức 36,750 triệu
đồng/lượng mua vào và
36,810 triệu đồng/lượng
bán ra.
Sau đợt giảm giá mạnh
vào đầu tháng, giá vàng đã
có xu hướng tăng mạnh ở
giữa tháng và đang chững
lại vào cuối tháng. Tính tới
chiều 24/06, giá vàng SJC
bán lẻ hiện đang đứng cao
hơn giá vàng quốc tế quy
đổi là 2,9 triệu
đồng/lượng. Chênh lệch
giá vàng trong nước và thế
giới mấy ngày gần đây
giảm nhanh từ mức trên 4
triệu đồng/lượng trước đó.
Hiện nay, giá vàng trong
nước đang tăng chậm và
giảm nhanh hơn giá quốc
tế. Theo một số chuyên
gia, điều này một phần do
nhu cầu mua vàng của
người dân đang ở mức
thấp. Giá vàng trên thị
trường vẫn đang nhận
được sự hỗ trợ từ căng
thẳng leo thang ở Iraq.
Tuy nhiên, để tăng cao
hơn, giá vàng cần có
những nhân tố hỗ trợ mới.
Trong bối cảnh hiện tại, thị
trường chứng khoán toàn
cầu tăng điểm vẫn là một
trở ngại đối với giá vàng.
Sau khi tăng đáng kể 2
ngày đầu tuần, giá USD
trên biểu niêm yết của các
ngân hàng thương mại đã
chững lại; mức giá bán ra
có từ 21.360 - 21.380
VND. Tới sáng ngày
25/06, giá USD đã giảm từ
mức 21.380 VND về còn
21.360 VND. Giá USD tự
do bán ra hiện đang ngang
với giá USD niêm yết tại
một số ngân hàng thương
mại. Tỷ giá USD/VND
cũng đang có xu hướng
chững lại.
Tập đoàn Xăng dầu Việt
Nam tăng giá xăng, dầu
hỏa, mazut.
Vào lúc 20h ngày 23/06,
Tập đoàn Xăng dầu Việt
Nam (Petrolimex) chính
thức tăng giá xăng, dầu
hỏa, mazut. Đây là lần
điều chỉnh mới nhất của
Petrolimex sau việc công
bố giảm giá bán một số
mặt hàng dầu vào ngày
12/06 vừa qua.
Mức giá bán lẻ mới được
áp dụng tại tất cả các cửa
hàng xăng dầu của
Petrolimex và các cửa
hàng xăng dầu thuộc đại
lý, tổng đại lý của
Petrolimex. Mức bán lẻ tại
vùng 2 là mức giá tối đa
theo Quyết định số
83/PLX-QĐ-TGĐ ngày
07/03/2012.
7 YESNEWS 6-2014
Lý giải về động thái này,
lãnh đạo Petrolimex cho
biết: việc tăng giá hoàn
toàn xuất phát từ thực tiễn
diễn biến giá dầu thành
phẩm trên thị trường thế
giới trong chu kỳ tính giá,
phù hợp với nguyên tắc
xác định giá bán tại Nghị
định 84/2009/NĐ-CP ngày
15/10/2009 của Chính phủ
về kinh doanh xăng dầu
(NĐ 84) và các văn bản
hướng dẫn thi hành NĐ 84
của Liên bộ Tài chính -
Công Thương.
Theo tính toán của Bộ Tài
Chính, trên thị trường hiện
nay với mức giá này, giá
xăng bán lẻ đang thấp hơn
giá cơ sở 683 đồng/lít, giá
dầu diesel thấp hơn 26
đồng/lít, giá dầu hỏa và
dầu mazut thấp hơn mức
cơ sở là 174 đồng/lít và
570 đồng/lít.
Máy bay của Vietjet Air
hạ cánh nhầm sân bay
Trong đêm 19/6/2014,
chuyến bay mang số hiệu
VJ 8861 đã đáp xuống sân
bay Cam Ranh thay vì sân
bay Liên Khương (Đà Lạt)
theo hành trình ban đầu,
một sự việc sau này được
biết tới như một vụ bay
nhầm hy hữu.
Ngày 21/6/2014, Nhóm
điều tra của Cục Hàng
không Việt Nam đã có kết
luận ban đầu về nguyên
nhân trực tiếp xảy ra sự cố
khai thác bay của VietJet
Air là do nhân viên điều
phái bay, tổ bay và tổ tiếp
viên của VietJet Air không
thực hiện đúng quy trình
khai thác. Vì vậy, Cục
Hàng không Việt Nam đã
tạm đình chỉ hiệu lực giấy
phép của nhân viên điều
phái bay VietJet Air tại
Nội Bài và toàn bộ tổ bay
(người lái và tiếp viên)
thực hiện chuyến bay
VJ8575 chặng bay HAN-
DLI (Hà Nội - Đà Lạt)
ngày 19/6/2014 để tiếp tục
làm rõ mức độ vi phạm,
đồng thời, có biện pháp xử
lý phù hợp đối với hãng
hàng không và các cá nhân
liên quan.
Điều đáng nói là trước đó,
nhân viên truyền thông của
Vietjet Air đã giải thích
với phóng viên nguyên
nhân của việc này do ảnh
hưởng của thời tiết nên
thay đổi lịch trình bay.
Điều này là khá vô lý.
Vietjet Air cuối cùng đã
đưa ra lý giải rằng: đây
không phải là thông cáo
báo chí chính thức từ
8 YESNEWS 6-2014
hãng, mà xuất phát từ
“nhân viên truyền thông”
xử lý thông tin trong đêm
19/6. Thông cáo có viết:
“Do nhu cầu cung cấp
thông tin gấp từ các cơ
quan báo chí ngay trong
đêm, nên việc thu nhận
thông tin ban đầu của nhân
viên này từ các bộ phận
khác chưa đầy đủ và chính
xác. Vietjet xin cáo lỗi và
đã kiểm điểm nghiêm túc
về việc này… Vietjet gửi
lời xin lỗi tới hành khách
về việc này và mong nhận
được sự thông cảm của
hành khách và các cơ quan
truyền thông”.
Việc này đưa tới một hình
ảnh thiếu tích cực về một
hãng hàng không, vốn dĩ
đã và đang nỗ lực để
chứng minh rằng mình là
một nhà cung cấp dịch vụ
thân thiện, an toàn. Việc
cố gắng che đậy một
khuyết điểm như Vietjet
Air đã làm khiến cho
khách hàng càng mất lòng
tin vào hãng nhiều hơn.
Ông Nguyễn Thanh Sơn,
Tổng giám đốc công ty
truyền thông T&A Ogilvy,
phân tích rằng “trong xử lý
khủng hoảng truyền thông,
người ta hay nói "honesty
is the best policy - trung
thực là chính sách tốt
nhất".
Đây là một bài học đáng
tiếc cho không chỉ ngành
hàng không mà còn cho
nhiều doanh nghiệp khác.
Chống tham nhũng vốn
ODA Việt - Nhật
Sáng 24/6, Bộ Kế hoạch
và Đầu tư tổ chức cuộc
họp đối thoại Việt Nam -
Nhật Bản về phòng chống
tham nhũng trong các dự
án sử dụng vốn ODA Nhật
Bản.
Chỉ mở cửa với báo chí ở
phần phát biểu khai mạc,
sau đó buổi đối thoại đã
diễn ra với hình thức họp
kín giữa hai bên Việt –
Nhật.
Hối lộ 16 tỷ đồng cho một
số quan chức tại Tổng
Công ty Đường sắt Việt
Nam, cho đến nay, nghi án
Công ty JTC Nhật Bản đã
có 6 quan chức đường sắt
bị cơ quan điều tra khởi tố
và bắt tạm giam.
Theo bản thông cáo được
phát đi từ Bộ Kế hoạch và
Đầu tư, cuộc đối thoại là
để hai bên cùng kiểm điểm
lại hành động và giải pháp
phòng ngừa tham nhũng
trong các dự án ODA Nhật
thời gian vừa qua. Qua đó,
đưa ra giải pháp đẩy lùi
tham nhũng.
Là khoản đầu tư của nước
ngoài nhằm thúc đẩy phát
triển kinh tế và phúc lợi ở
các nước đầu tư, hi vọng
ngồn vốn vay ODA của
Nhật nói riêng và của các
nước trên Thế giới vào
Việt Nam sẽ được sử dụng
có hiệu quả hơn nữa trong
thời gian tới.
Thu Trang – Lan Anh-
Phương Hoa
(tổng hợp)
9 YESNEWS 6-2014
TIN QUỐC TẾ THÁNG 6- 2014
Khủng hoảng Iraq – đất nước sản xuất dầu thứ 2 OPEC đã tác động lên thị trường dầu
thế giới đồng thời ảnh hưởng trực tiếp các quốc gia nhập khẩu dầu, đặc biệt khu vực
châu Á. Ngân hàng châu Âu ECB quyết định hạ lãi suất với hi vọng cải thiện thanh
khoản, kích thích nền kinh tế tăng trưởng. Cùng với đó là sự kiện diễn đàn kinh tế
Brussels diễn ra thường niên và báo cáo kinh tế Mỹ tăng trưởng chậm 6 tháng đầu năm
của bộ thương mại Hoa Kỳ.
Khủng hoảng Iraq và hệ
lụy
Những ngày vừa qua,
khủng hoảng ở Iraq – đất
nước sản xuất dầu thứ hai
OPEC có diễn biến phức
tạp, tác động mạnh tới thị
trường dầu lửa, khiến giá
dầu tăng cao. Ngày 19/6
giá dầu thô Brent cao kỷ
lục trong 9 tháng qua với
mức 115,71 USD/thùng.
Bất ổn ở Iraq đã đe dọa tới
nguồn cung dầu ở châu Á,
đặc biệt là Ấn Độ và
ASEAN-khu vực các nước
phụ thuộc lớn vào nhập
khẩu dầu mỏ. Riêng Ấn
Độ tỷ lệ nhập khẩu
75%.
Bên cạnh đó Trung
Quốc cũng chịu ảnh
hưởng lớn của cuộc
khủng hoảng, khi mà
nước này vào tháng
9/2013 đã vượt Mỹ để
trở thành nước có xuất
nhập khẩu lớn nhất thế
giới. Trung Quốc hiện
đang đầu tư 4 tỷ USD vào
ngành công
nghiệp mỏ
Iraq. Để
khắc phục,
Trung Quốc
đã tìm
những đối
tác mới
nhằm đa
dạng hóa nguồn cung,
trong đó có Oman, UAE,
Venezuela và Nga… Tuy
nhiên, giá dầu tăng vẫn
làm giảm tốc độ tăng
trưởng của kinh tế nước
này.
Theo nghiên cứu của
ANZ- ngân hàng xuất
nhập khẩu dầu lửa, ngân
hàng trung ương các nước
chịu ảnh hưởng đã phải
thắt chặt tiền tệ hơn để đối
phó với tình trạng này.
Diễn đàn kinh tế
Brussels: Chiến lược cho
sự phát triển bền vững
Ngày 10/6 vừa qua , diễn
đàn kinh tế Brussels 2014
đã diễn ra tại thủ đô
Brusels – Vương quốc Bỉ.
10 YESNEWS 6-2014
Đây là cơ hội các quốc gia
thành viên Liên minh châu
Âu (EU) ngồi lại thảo luận
các biện pháp thúc đẩy
phục hồi kinh tế, xem xét
các bài học rút ra từ cuộc
khủng hoảng kinh tế toàn
cầu mà EU chịu ảnh
hưởng nặng nề. Sự kiện
thường niên này đã thu hút
sự tham dự của hơn1.000
đại biểu là các nhà hoạch
định chính sách về kinh tế
luật pháp..
Chủ đề của diễn đàn “ Duy
trì sự phục hồi, chiến lược
và chính sách cho sự tăng
trưởng ổn định ’’.Các đại
biểu đã đi sâu thảo luận về
kinh nghiệm của các quốc
gia thành viên thành công
khi thoát khỏi suy thoái
kinh tế và từng bước ổn
định phát triển.Trong đó
Bồ Đào Nha quốc gia
thành công với chính sách
thắt lưng buộc bụng .Nỗ
lực của Bồ Đào Nha đã
đưa quốc gia này rút ra
khỏi chương trình cứu trợ
của “bộ ba” chủ nợ :EU,
ECB và quỹ tiền tệ quốc tế
IMF từ khi ngày 17/5 vừa
qua.Quốc gia Latvia cũng
được cho là có hiệu quả
sau khi thực hiện chính
sách khắc khổ này khi mà
nền kinh tế suy giảm tới
25% giai đoạn 2008- 2010
nhưng đã tăng trưởng tới
hơn 4% năm 2013.
Diễn đàn cũng thảo luận
về tiềm năng phát triển
kinh tế châu Âu trong
khuôn khổ nền kinh tế
toàn cầu hóa; những đóng
góp của khu vực tài chính
châu Âu cho quá trình
phục hồi kinh tế của EU.
Trong bối
cảnh đối mặt
với thách
thức về năng
lượng, EU
cần thiết
phải xây
dựng thị
trường năng
lượng chung,
phát triển
doanh nghiệp vừa và nhỏ,
thúc đẩy sáng kiến mới.
Liên quan đến thị trường
tài chính,theo chuyên gia,
sự hình thành liên minh
ngân hàng và thể chế sẽ đi
vào hoạt đông cuối năm
nay hoặc đầu năm sau,
chắc chắn giúp EU thoát
khỏi khủng hoảng tài
chính. Bên cạnh đó châu
Âu cũng cần phải có chính
sách hướng đến đầu tư, tự
do hóa thị trường..
ECB hạ lãi suất
Ngày 5/6 Ngân hàng
Trung ơng châu ECB
cho biết đã cắt giảm 3 loại
lãi suất chủ chốt, vốn đã
thấp trong nhiều năm trở
lại đây. Cụ thể, lãi suất cơ
bản được cắt giảm từ
0,25% xuống 0,15%, mức
thấp kỷ lục mới.
Trong khi đó, lãi suất cho
vay qua đêm cũng giảm từ
0,75% xuống còn 0,4%.
Đặc biệt, lần đầu tiên trong
lịch sử kể từ khi Eurozone
ra đời, tỷ lệ lãi suất huy
động đối với tiền gửi của
các ngân hàng tại ECB từ
0% giảm xuống mức âm
0,1%. Như vậy, theo quyết
định này, kể từ nay các
ngân hàng sẽ phải chịu
11 YESNEWS 6-2014
một khoản phí khi gửi tiền
tại ECB.
Đây là một chính sách “
táo bạo” và “ không bình
thường. Bên cạnh việc
thực thi lãi suất âm, trong
gói chính sách lần này của
ECB còn có việc tung ra
gói cho vay lãi suất thấp,
cố định trong dài hạn, quy
mô khoảng 400 tỉ euro, và
nhiều
biện
pháp
bơm
tiền ra
nền
kinh tế,
cải thiện
thanh
khoản
cho các
ngân
hàng
Đối với giới tài chính, quy
mô của những biện pháp
này có phần ngoài dự đoán
và đáng hoan nghênh. .
Tuy nhiên vẫn có nhiều
hoài nghi về hiệu quả của
chính sách đưa ra.
Kinh tế Mỹ tăng trưởng
chậm lại
Theo báo cáo công bố
ngày 25/6 của Bộ Thương
mại Mỹ, tăng trưởng tổng
sản phẩm quốc nội (GDP)
của Mỹ trong ba tháng đầu
năm nay là -2,9%, giảm
mạnh so với mức dự báo -
1% đưa ra hồi tháng 5.
Nguyên nhân chủ yếu dẫn
tới sự suy giảm mạnh này
chủ yếu do hậu quả nặng
nề của một mùa Đông với
nhiệt độ thấp kỷ lục, nhiều
đợt bão tuyết được đánh
giá khắc nghiệt nhất trong
nhiều thập kỷ qua.
Cũng theo công bố của
Bộ Thương Mại Mỹ, GDP
quý I năm nay giảm 1% .
Đây là quý suy giảm đầu
tiên trong vòng 3 năm trở
lại đây. Theo nhận định
của các chuyên gia và giới
đầu tư Mỹ,họ không có cái
nhìn khả quan về sự tăng
trưởng kinh tế của quốc
gia chi phối rất lớn nền
kinh tế thế giới này.
Bên cạnh đó tỷ lệ thất
nghiệp 6,3%, thấp nhất
trong vòng 6 năm trở lại
đây, một tín hiệu tích cực
mới cho nền kinh tế Mỹ.
Tuy nhiên theo nhận định
của NewYork times thì
việc tăng số lượng việc
làm chưa hẳn là điều đáng
mừng vì chất lượng việc
làm hầu như vẫn ở mức
thấp hơn so với thời kỳ
trước khủng hoảng. Điều
này sẽ khó có thể tạo ra sự
tăng trưởng mạnh mẽ cho
nền kinh tế cho dù chi tiêu
của người dân đã có phần
được cải thiện.
Hoàng Thảo- Mỹ Linh-
Huyền Trang
(tổng hợp)
12 YESNEWS 6-2014
Lăng kính khoa học
Kinh tế Brazil- bàn thua ngay trên sân nhà
World Cup 2014 (tên chính thức là 2014 FIFA World Cup- Brazil) là giải vô địch bóng
đá thế giới lần thứ 20 đang được diễn ra tại Brazil. Đây là lần thứ 2 Brazil đăng cai tổ
chức, lần thứ nhất vào năm 1950. Giải đấu được kỳ vọng sẽ mang lại nhiều lợi ích cho
Brazil, kích thích kinh tế tăng trưởng, đưa nền vượt qua giai đoạn khó khăn. Tuy nhiên
với tình hình hiện tại, kỳ vọng trên là khó thành hiện thực.
Kinh tế Brazil trước thềm World Cup
Brazil hay Cộng hòa Liên bang Brazil là quốc gia lớn nhất Nam Mỹ và lớn thứ năm trên
thế giới. Brazil nổi tiếng với môn bóng đá truyền thống và các lễ hội Carnaval hàng năm
với điệu samba cuồng nhiệt. Kinh tế Brazil được xếp thứ tám trên thế giới dựa trên GDP
danh nghĩa và thứ chín theo GDP bình quân đầu người.
Vào thời kì thịnh vượng Brazil là quốc gia
phát triển nhanh hàng nhất thế giới nhờ có
những lợi thế về tài nguyên thiên nhiên,
khoáng sản, nhiên liệu hay nông sản.
Nhưng khi cả thế giới chậm lại từ đại suy
thoái 2008, kinh tế Brazil cũng trượt theo.
Năm 2009, GDP tăng trưởng âm 0,3%.
Năm 2010 GDP tăng trưởng đạt mức kỉ lục
7,5% nhờ những chính sách của nhà nước.
Sau đó giảm dần 2,9% vào năm 2011; 1,0%
vào năm 2012 và năm 2013 là 2,3%.
GDP và GDP bình quân đầu người
2000- 2013
Nguồn: Viện Địa lý và Thống kê Brazil
(IBGE)
13 YESNEWS 6-2014
World Cup 2014- chỉ toàn là chi phí.
World Cup 2014 là lần thứ hai Brazil đăng cai tổ chức. Thông thường tất cả các nước đều
rất mong muốn đăng cai các sự kiện bóng đá lớn nhất hành tinh này nhằm tạo sức bật cho
nền kinh tế. Brazil cũng không ngoại lệ, họ kỳ vọng giải bóng sẽ thu hút hàng triệu lượt
khách du lịch đem lại nguồn thu lớn về dịch vụ, kích thích nền kinh tế đang im ắng phát
triển và tạo công ăn việc làm thời vụ cũng như lâu dài cho người dân.
Để đầu tư cho World Cup 2014, Brazil đã bỏ ra 12 tỷ USD, bao gồm chi phí cho xây
dựng cơ sở hạ tầng, chi phí công tác tổ chức… Trong đó việc xây dựng 12 sân vận động
tốn kém 4,2 tỷ USD, tăng đến bốn lần so với dự kiến ban đầu. Điều này dấy lên những
nghi ngờ về tham nhũng trong công tác tổ chức World Cup của chính phủ Brazil. Và cả
trong trường hợp không có tham nhũng thì việc xây dựng các sân vận động cũng quá lãng
phí. Nhiều nhà nghiên cứu về tổ chức sự kiện cho rằng sau khi giải đấu kết thúc, có ít
nhất 4/12 sân vận động bị bỏ phế, không được tận dụng.
Đầu tư nhiều như vậy, chính phủ Brazil kỳ vọng World Cup sẽ thu hút khoảng 3,7 triệu
lượt khách du lịch, tạo ra khoảng 3,3 tỷ USD chi tiêu trong suốt giải đấu. Nhưng điều mà
chính phủ nước này không tính đến đó là lượng khách du lịch đến vì mục đích thể thao
tăng mạnh thì lượng khách du lịch thường niên theo các hoạt động kinh doanh, văn hóa,
giáo dục… cũng theo đó mà giảm mạnh. Chưa kể những lý do như trật tự giao thông, ô
nhiễm, hay nghiêm trọng hơn biểu tình phản đối World Cup của người dân Brazil khiến
người hâm mộ thể thao thế giới thay đổi kế hoạch mùa hè của họ- ở nhà và “dán mắt”
vào TV. Một thông tin khác, hãng hàng không GOL của Brazil cho biết hãng có khả năng
lỗ trong tháng 6 vì lượng khách du lịch World Cup không đủ bù đắp sự sụt giảm lên tới
70% lượng khách đến Brazil vì các mục đích kinh doanh hay văn hóa giáo dục khác. Dễ
thấy, World Cup không mang lại cho Brazil nhiều lợi nhuận như mong đợi.
Một thực trạng khác mà Brazil phải chấp nhận: còn quá nhiều ghế trống trên khán đài.
FIFA phân phối vé một cách máy móc, mỗi quốc gia có mặt tại World Cup chỉ được mua
14 YESNEWS 6-2014
một lượng vé cố định, dẫn đến tình trạng có trận đấu khán đài vẫn trống mà người muốn
xem lại không mua được vé. Như trận Tây Ban Nha- Hà Lan, hai đội mạnh đối đầu,
nhưng cũng chỉ có 2/3 khán đài có cổ động viên. Lợi nhuận mà Brazil thu được nhờ
World Cup vì thế cũng giảm đi đáng kể.
Theo nhiều dự báo mức tăng trưởng GDP mà World Cup 2014 mang lại cho Brazil tối đa
là 0,4%, tổng GDP tăng trưởng 2014 trong khoảng 1,7-2,2%. 1,7-2,2% tức 2014 không
hề có đột phá so với hai năm trước 2012 và 2013. Cơ hội việc làm cho người dân cũng
không được như mong đợi. Người dân chỉ được phép kinh doanh tại khu vực ngoài, còn
phía bên trong- nơi tổ chức World Cup là khu đặc quyền kinh doanh của những đối tác
chính thức của FIFA. Một góc khác không hề tốt hơn của nền kinh tế là lạm phát leo dốc;
giá cả tăng lên gấp vài lần trong những ngày World Cup mà chất lượng dịch vụ thì không
tăng, thậm chí còn kém đi.
Về phía người dân Brazil, trước World Cup có đến hơn 22 triệu người sống dưới mức đói
khổ; gộp cả những người khá nghèo (có thu nhập nhưng không đủ cho những nhu cầu cơ
bản) con số này có thể nên tới 53 triệu người chiếm khoảng 30% dân số. Những người
dân nghèo sống ở các khu ổ chuột, cách xa khu vực thành thị có kinh tế xã hội phát triển.
Họ thường xuyên phải đối mặt với nạn đói, ô nhiễm.16 triệu người dân Brazil hoàn toàn
mù chữ. Khi World Cup diễn ra, cuộc sống người dân càng thêm gánh nặng. Như đã nói
ở trên, người dân không có thêm việc làm mà lạm phát leo thang chóng mặt đẩy người
dân vào hoàn cảnh cùng cực. Các cuộc biểu tình liên tục diễn ra ngay trước thềm World
Cup, người dân cho rằng chính phủ đã bỏ quên họ và đang đi ngược với mục tiêu “giảm
bớt tỷ lệ đói nghèo và bất bình đẳng giữa các nước” của FIFA khi đưa World Cup về
quốc gia Nam Mỹ này.
15 YESNEWS 6-2014
Brazil có giẫm phải vết xe đổ của Hi Lạp?
Nhắc đến Hy Lạp, chắc hẳn nhiều người còn nhớ một lễ đăng cai hoành tráng Olimpic
Athen 2004, cách đây đúng 10 năm. Khi tô chức sự kiện này, Hy Lạp đã chi gần 9 tỉ euro
(khoảng 11 tỷ USD) cho hàng loạt các công trình phục vụ và các sự kiện thể thao liên
quan. Chính phủ Hy Lạp kỳ vọng, sự kiện thể thao có thể tạo cú hích, là phao cứu sinh
cho nền kinh tế đất nước này. Tuy nhiên thực tế đã chứng minh ngược lại. Ngay sau
Olimpic, hàng loạt các công trình bị bỏ hoang, nợ công, thâm hụt ngân sách khổng lồ,
lạm phát không thể cứu vãn… Lượng khách nước ngoài đến với Hy Lạp năm 2004 có
tăng lên nhưng không đủ bù đắp cho những gì bỏ ra trước đó. Năm 2012 chính phủ Hy
Lạp đứng trước nguy cơ vỡ nợ.
Brazil hiện tại được xem như có nét tương đồng với Hy Lạp. Hàng loạt công trình xây
mới có nguy cơ bỏ hoang sau World Cup, lượng khách nước ngoài đến với Brazil không
như kỳ vọng. Thậm chí tình cảnh Brazil lúc này còn xấu hơn Hy Lạp rất nhiều vì có một
lượng người dân Brazil sống dưới mức nghèo khổ, còn Hy Lạp thì mức sống của người ở
hàng bậc trung. Như vậy, việc Brazil dẫm phải vết xe đổ của Hy Lạp, phải gánh những
hậu quả hậu World Cup là khó tránh khỏi.
World Cup- nỗi lo không chỉ của Brazil
Không riêng Brazil, World Cup là nỗi lo của toàn thế giới, khi mà các kì World Cup
trước trùng hợp về thời điểm với các cuộc kủng hoảng kinh tế. World Cup 1990, kinh tế
toàn cầu lao dốc thảm hại sau hai năm ảo tưởng trên đà phục hồi kể từ Ngày thứ Hai đen
tối. World Cup 1994, bong bóng thị trường trái phiếu phình to và vỡ tan trong vòng một
năm. Kì tiếp theo 1998 Đại gia ngân hàng Lehman Brothers sụp đổ, khủng hoảng toàn
kinh tế. Tiếp theo đó 2002 Bong bóng Dotcom xì hơi, cuốn đi 5000 tỷ USD. Bốn năm sau
World Cup 2006 thị trường nhà đất Mỹ lao dốc mạnh. Kì World Cup gần đây nhất 2010
khủng hoảng tín dụng nhan nhóm suy thoái châu Âu, kéo nền kinh tế cả thế giờ đi xuống.
Và khi World Cup 2014 diễn ra, một ngày trước lễ khai mạc, chứng khoán Mỹ tụt xuống
thấp nhất trong vòng ba tháng gần nhất. World Bank “Đã tới lúc chuẩn bị cho một cuộc
khủng hoảng tiếp theo”.
Từ chuyện người ngẫm đến chuyện ta
Cách đây 2 tháng, Việt Nam chính thức rút đăng cai tổ chức ASIAD 18. Về việc xin
nhường lại quyền đăng cai sự kiện thể thao lớn mang tầm châu lục này, xuất hiện nhiều ý
kiến trái chiều. Xét về lợi ích, đăng cai ASIAD giúp Việt Nam quảng bá rộng rãi hình
ảnh quốc gia đến toàn khu vực cũng như thế giới, từ đó thúc đẩy ngành du lịch phát triển.
16 YESNEWS 6-2014
Bên cạnh đó các công trình phúc lợi công công như đường xá cầu cống cũng nhờ ASIAD
mà được đầu tư; nền thể thao nước nhà có đích mới để phấn đấu. Tuy nhiên nếu tổ chức
không thành công, không những không quảng bá được hình ảnh mà còn ảnh hưởng xấu
đến cái nhìn của bạn bè thế giới đối với Việt Nam. Còn các công trình đầu tư cho
ASIAD thì quá tốn kém mà khả năng tái sử dụng thì không cao, đây có thể xem như là
thiệt hại.
Theo đề án đăng cai, nước chủ nhà Việt Nam bỏ ra chi phí tổ chức là 150 triệu USD, thấp
hơn nhiều so với các kỳ ASIAD gần đây (Busan năm 2002 2,9 tỷ USD, Doha 2006 2,8 tỷ
USD, Quảng Châu 2010 20 tỷ USD, Incheon 2014 1,6 tỷ USD). Đề án đăng cai này được
đánh giá là không khả quan, con số dự tính thấp trong khi các hạng mục công trình cần có
theo hình hình thức xã hội như sân đua xe đạp lòng chảo, làng vận động, khu thi đấu đua
ngựa, năm môn phối hợp… khá tốn kém. Hơn nữa Việt Nam chưa từng tổ chức các sự
kiện tầm cỡ lớn như ASIAD, chưa có kinh nghiệm. Như vậy nhiều khả năng sẽ xảy ra các
trường hợp: một là cố gắng giữ mức chi thấp làm chất lượng đầu tư ASIAD thấp, hai là
đầu tư tốt để rồi sau đó bội chi, hoặc tệ hơn trường hợp thứ ba vừa bội chi vừa đầu tư
không tốt.
Có một thực tế là hầu hết các sự kiện thể thảo lớn tổ chức tại Việt Nam và thế giới đều
đem lại nguồn thu không đủ bù đắp chi phí. Tình hình kinh tế Việt Nam cũng đang gặp
nhiều khó khăn do chịu ảnh hưởng năng nề của khủng hoảng tài chính và suy thoái kinh
tế toàn cầu. Ngân sách nhà nước hạn hẹp trong khi có rất nhiều khoản phải chi như đầu tư
đầu tư cho y tế- dịch sởi hoành hành trên địa bàn Hà Nội; giáo dục- cải cách sách giáo
khoa; hay an ninh quốc phòng- cách vấn đề xung quanh chủ quyền biển đảo. Rút đăng cai
ASIAD là giải pháp hợp lý thời điểm này.
Quyết định rút đăng cái ASIAD của Việt Nam đã được Hội đồng Olimpic châu Á (OCA)
thông qua ngày 24/4/ 2014. Việt Nam đã bày tỏ lời cảm ơn tới OCA giúp đỡ Việt Nam
trong phát triển thể dục thể thao nói chung và ủng hộ thành phố Hà Nội đăng cai tổ chức
ASIAD 18 nói riêng. Việt Nam cũng xin sẽ đăng cai tổ chức ASIAD vào thời điểm thích
hợp.
Còn bây giờ, những độc giả thân thiết của Yesnews, hãy cùng cùng chúng tôi dõi theo
trái bóng lăn trên sân cỏ World Cup 2014 và chờ đợi trong tương lai không xa Việt Nam
đăng cai tổ chức ASIAD- khi Việt Nam đã sẵn sàng.
Ngọc Thanh
17 YESNEWS 6-2014
Hợp pháp hóa cá độ bóng đá- liệu có thành hiện thực?
Giải vô địch bóng đá thế giới FIFA World Cup 2014 đang bước vào giai đoạn cam go.
Mỗi khi có một giải đấu lớn diễn ra, hoạt động cá độ bóng đá lại nở rộ, và World Cup
không phải ngoại lệ: hấp dẫn, kịch tích, đẳng cấp với nhiều điều bất ngờ. Ở nhiều nước
trên thế giới, cá độ đã được hợp thức hóa thành một ngành kinh doanh tiền bạc, trong
khi ở nước ta, mọi thứ vẫn chỉ nằm trên bàn giấy. Trên một góc độ nào đó, chính sự ngập
ngừng trong công tác quản lý đã khiến nền kinh tế Việt Nam để tuột mất 2 tỷ USD mỗi
năm từ thị trường sôi động này, theo một tính toán của Singapore.
Ngành kinh doanh phát đạt
Thị trường cá cược toàn cầu đã tăng
trưởng rất nhanh từ 16,2 tỷ Euro năm
2004 lên 32,6 tỷ Euro năm 2008 và
chạm mốc 50,7 tỷ vào năm 2012. Nắm
bắt được nhu cầu ngày càng cao của
ngành kinh doanh này, một số quốc gia
châu Âu như Pháp, Ý hay Tây Ban Nha
đã nhanh chóng xây dựng khuôn khổ
pháp luật nhằm đưa cá cược trở thành
hợp pháp nhằm bảo đảm sự an toàn cho
người chơi. Sự nở rộ và phát triển này
bắt nguồn từ sự phát triển của mạng intenet, cho phép tất cả mọi người có thể tham gia
đặt cược một cách nhanh chóng và tiện lợi, bên cạnh đó việc thông tin giao dịch thông
qua hệ thống đặt cược công khai và cập nhập liên tục tạo ra sự minh bạch hóa thông tin
cá cược.
Nhiều quốc gia châu Á cũng đã hợp thức hóa loại hình kinh doanh này. Lào, Malaysia,
Philipines, Campuchia, Singapore… đều đã lần lượt cấp phép cho cá cược bóng đá. Tại
Philipines, thị trường cá độ thể thao được cấp phép và quản lý bởi PAGCOR với hàng
trăm chi nhánh trên toàn quốc. Ở Lào, loại hình kinh doanh này cũng được cung cấp bởi
công ty xổ số phát triển Lào với 20 chi nhánh tại thủ đô Viêng Chăn. Ở Singapore – quốc
gia được xem là thành công trong việc phát triển các loại hình kinh doanh này ở khu vực
Đông Nam Á, tại đây người chơi có thể tham gia đặt cược từ những giải đấu cấp quốc gia
cho đến khu vực và quốc tế.
18 YESNEWS 6-2014
Vẽ đường cho hươu chạy?
Những làn sóng ủng hộ và phản đối
việc hợp thức hóa loại hình kinh
doanh này tại Việt Nam trở nên sôi
nổi hơn sau thông tin Bộ tài chính
trình dự thảo nghị định về kinh doanh
đặt cược đua ngựa, đua chó và đá
bóng quốc tế. Lập luận ủng hộ bắt
nguồn từ những thuận lợi trong việc
hợp pháp hóa các cược bóng đá. Thị
trường cá độ vốn vẫn đang phát triển
một cách tự phát và ngoài tầm kiểm
soát của pháp luật, vì thế việc hợp pháp hóa sẽ giúp cho các cơ quan chức năng có thể
quản lý được loại hình kinh doanh nhạy cảm này, ngoài ra còn thu được một khoản thuế
khổng lồ.1 Mặc dù có những đóng góp nhất định trên khía cạnh kinh tế nhưng ngành công
nghiệp cờ bạc luôn bị phê phán trên khía cạnh xã hội. Cờ bạc và cá cược thường bị qui tội
là nguyên nhân dẫn đến nợ nần, thất nghiệp, đổ vỡ gia đình v.v. Tuy nhiên những nghiên
cứu gần đây tại các quốc gia như Canada, Úc, và Anh cho thấy cờ bạc không gây ra
những ảnh hưởng tiêu cực như người ta thường nghĩ ban đầu. Theo số liệu thống kê của
Uỷ ban sức khoẻ Canada công bố vào năm 2003, có khoảng 24,2% số người lớn không
tham gia cá cược và bài bạc dưới bất cứ hình thức nào, 71% những người có tham gia
không bị ảnh hưởng tiêu cực, và chỉ có 5% số người lớn là những người tham gia cá cược
và cờ bạc bị ảnh hưởng tiêu cực. Tuy nhiên, trong 5% số người tham gia cá cược và cờ
bạc bị ảnh hưởng tiêu cực thì chỉ có 0,5% là thực sự có vấn đề. Xét trên khía cạnh này,
ảnh hưởng tiêu cực của cá cược và cờ bạc còn thấp hơn rất nhiều so với ảnh hưởng tiêu
cực đối với xã hội từ các loại đồ uống có cồn.
Thống kê về chi tiêu gia đình của Canada cũng cho thấy các gia đình chỉ dành chưa đến
0,7% tổng chi tiêu gia đình cho các loại hình cờ bạc hay trò chơi có thưởng. Điều này cho
thấy nguy cơ của việc đánh bạc khiến cho các gia đình rơi vào cảnh nợ nần, túng bấn chỉ
mang tính cá biệt. Các nghiên cứu về xã hội tại Mỹ, Anh và Úc cũng cho những kết quả
tương tự. Chỉ có khoảng 0,3%-0,6% số người dân thực sự bị ảnh hưởng tiêu cực từ các
hoạt động cờ bạc và cá cược.
Lộ trình hợp lý
1 Số liệu từ Bộ Công an cho thấy từ năm 2000 đến năm 2009 có 1254 vụ cá cược bất hợp pháp được phát hiện với
8558 đối tượng bị bắt giữ. Số tiền thu giữ được lên tới hơn 200 tỷ đồng và 2,5 triệu USD
19 YESNEWS 6-2014
Ngành kinh doanh cá cược ngày càng được nhiều quốc gia trên thế giới hợp pháp hóa.
Vai trò của chính phủ từ chỗ ngăn cấm chuyển sang giám sát và giáo dục. Đối với một
quốc gia đang hội nhập như Việt Nam, nếu ngành kinh doanh cá độ đã trở thành một làn
sóng không thể cưỡng lại thì việc xây dựng một phương án khả thi cho sự phát triển của
nó tại Việt Nam là vô cùng quan trọng. Đầu tiên, cần phải có một khung cơ sở pháp lý
chặt chẽ và đầy đủ cho hoạt động cá độ. Với tư cách là quốc gia đi sau nhiều năm trong
khi cá độ bóng đá quốc tế đã phát triển mạnh mẽ, chúng ta sẽ có lợi thế trong việc học hỏi
kinh nghiệm. Do tính chất quốc tế của hoạt động cá cược nên tham khảo luật quốc tế là
việc làm cần thiết để chính phủ thiết lập luật chơi. Việc thứ hai cần làm là phát triển các
công ty kinh doanh cá độ. Lựa chọn khả thi hiện nay là hình thức liên doanh với các công
ty nước ngoài, một mặt, việc này sẽ làm giảm gánh nặng đầu tư ban đầu, mặt khác chúng
ta có thể học hỏi được kinh nghiệm quản lý và kinh doanh từ các công ty tầm cỡ quốc tế.
Trong quá trình hội nhập toàn cầu, cần phải nhìn nhận đúng xu hướng tất yếu của sự phát
triển kinh tế, bao gồm cả những ngành kinh doanh vốn vẫn chưa được cấp phép ở Việt
Nam. Thay vì lựa chọn phương thức tự vệ, chúng ta nên học cách tự trang bị kĩ năng và
kiến thức để không tự biến Việt Nam một quốc gia lạc hậu trước dòng chảy của toàn cầu
hóa.
Duy Hoàng
20 YESNEWS 6-2014
Nhìn ra thế giới
Các sân vận động tại World Cup 2014
đi đầu trong thiết kế xanh
Bên trong sân Arena da Amazonia ở Manaus (đã được trùng tu). Ảnh: Marcus Bredt
Bên cạnh các vấn đề đang gây “bão” trong dư luận như việc chi tiêu quá tay của chính
phủ Brazil, sự chậm trễ và các khoản chi phí vượt trội khổng lồ trong quá trình xây dựng,
hay câu chuyện kì quặc về một sân vận động có thể sẽ bị biến thành nhà tù sau World
Cup, thì các sân vận động phục vụ cho giải đấu hấp dẫn nhất hành tinh này ở Brazil cũng
đã và đang tạo nên được những dấu ấn riêng với những thiết kế bền vững về mặt môi
trường hơn là đột phá về kiến trúc, theo như các chuyên gia.
12 sân vận động được trùng tu hoặc xây mới phục vụ cho World Cup của Brazil là
"một biến thể của mô hình sân vận động quốc tế mà chúng ta đã từng biết", theo ông
Chris Lamberth, giám đốc phát triển thể thao của 360 Architecture, một công ty thiết kế
21 YESNEWS 6-2014
của Mỹ có trụ sở tại Kansas City. "Những công trình này bền vững và thân thiện với mội
trường hơn. Hẳn là chẳng ai thích những tòa pháo đài ngột ngạt cả."
Cả các sân bóng xây mới và các sân được tu sửa ở World Cup lần này đều được kết
hợp các tính năng “xanh” khiến cho kết cấu trở nên sáng và thoáng mát hơn rất nhiều, với
các cách thức rất đơn giản mà tiện lợi, chẳng hạn như lối đi được thiết kế rộng rãi khiến
cho khán giả có thể đi lại lưu thông dễ dàng hơn hay phần mái của sân có giá đỡ nên rất
thuận tiện trong viêc che nắng…
Sân Arena das Dunas ở Natal.
Hầu như với bất kỳ sự kiện thể thao lớn nào thì mảng cơ sở hạ tầng đều được đầu tư và
trang bị những tiện nghi, công nghệ mới nhất, nhưng nó hoàn toàn không phải lúc nào
cũng đồng nghĩa với tối tân nhất, như trường hợp của một số công trình xây dựng tại
Trung Quốc cho Thế vận hội mùa hè 2008. Một số cải tiến không đòi hỏi quá nhiều ở
công tác hậu cần, chẳng hạn như các mái che được Brazil sử dụng để hạn chế tối đa cho
khán giả cái ánh nắng gay gắt của mặt trời nơi đây hay hệ thống giao thông được cải
thiện nhằm phục vụ cho lượng du khách ước tính lên tới 3,7 triệu người trong khoảng
thời gian diễn ra World Cup.
Tuy nhiên, không ai có thể phủ nhận được tính thẩm mỹ của các sân vận động của
Brazil. Ở một đất nước mà bóng đá được xem như là một tôn giáo, xây dựng sân vận
22 YESNEWS 6-2014
động cũng không khác lắm với việc xây dựng các nhà thờ, chỉ phức tạp hơn ở các cuộc
biểu tình, mà đôi khi có thể dẫn tới bạo lực, trước các khoản chi khổng lồ của chính phủ
do các tiêu chuẩn cứng nhắc của FIFA World Cup, trong bối cảnh thắt lưng buộc bụng
của nền kinh tế Brazil.
Tổng cộng, Brazil đã phải dành gần 4 tỷ USD để mở rộng và hiện đại hóa hệ thống cơ
sở hạ tầng cho bóng đá của mình, trong khi hầu hết các sân vận động này đều có sức chứa
vượt xa so với nhu cầu của các đội bóng địa phương, do đó được xem là thiếu hiệu quả và
sẽ rất tốn kém để duy trì chúng một khi World Cup kết thúc, bỏ lại Brazil với hàng tá
những “con voi trắng” 2. Thậm chí còn có thông tin là sân Arena da Amazonia ở Manaus,
một trong những sân vận động ở Brazil phục vụ cho World Cup (với sức chứa 44.000 chỗ
ngồi, tại một thành phố mà các đội bóng chỉ có thể thu hút được vài nghìn khán giá đến
xem), sẽ bị biến thành một nhà tù.
Sau khi đăng cai tổ chức World Cup 2010, Nam Phi cũng đã gặp phải rất nhiều khó
khăn trong việc duy trì hoạt động kinh doanh tại các địa điểm thi đấu bóng đá, rất nhiều
trong số này đòi hỏi lượng trợ cấp thường xuyên từ chính phủ. Trong số 6 sân vận động
được xây dựng mới ở Nam Phi, hiện chỉ có 2 sân được xem là bền vững về tài chính.
2 “Con voi trắng” (white elephant): những thứ cồng kềnh đắt tiền mà chẳng đem lại ích lợi gì
23 YESNEWS 6-2014
Sân vận động Arena das Dunas.
Bên cạnh đó, World Cup cũng đem đến cho Brazil cơ hội để thực hiện một cú nhảy vọt
ấn tượng trong lĩnh vực thiết kế sân vận động hiện đại. Đối với một đất nước mà lần gần
đây nhất các lĩnh vực thể thao chính được nâng cấp là từ những năm 1960 và 1970,
những cải tiến như ghế ngồi riêng thay cho sàn bê tông, ghế băng dài, giá đỡ cúp, hay
phòng vệ sinh đạt chuẩn đã là những tiến bộ đáng chú ý. Thậm chí yêu cầu của FIFA về
ghế phải có tựa lưng cũng không thể thực hiện được với các sân vận động kiểu cũ của
Brazil.
"Đối với châu Âu hay Mỹ, đây chỉ là những chỉ tiêu chuẩn", ông David Lizarraga, nhà
thiết kế và chuyên gia cao cấp của Populous, công ty hỗ trợ cho một trong những sân vận
động mới của Brazil, nói với IBTimes. "Người dân ở Brazil lại không quen với điều đó."
Các sân vận động mới của Brazil hiện đã có thể cung cấp được các tiện nghi như
phòng VIP, bảng điểm điện tử hiện đại, hay màn hình LED và Jumbotrons chạy dọc các
khán đài; cơ sở vật chất đều được cải thiện tạo điều kiện cho các vận động viên và giới
báo chí.
"Các sân vận động giờ đây đang trở thành những điểm đến," Lizarraga nói. "Nó không
giống như trong quá khứ. Mọi người đến với các cuộc chơi và rời đi ngay sau đó. Bây
giờ, bạn hoàn toàn có thể đến sân trước hai tiếng và ở lại đó hai giờ sau trận đấu. "
Sân vận động Estádio Nacional de Brasília.
Các nhà thiết kế sân vận động ở Brazil cũng đang hướng tới sử dụng các loại vật liệu
mới như vải mờ, vẫn đảm bảo được lượng ánh sáng trong sân trong khi có thể giảm được
đáng kể trọng lượng và còn tạo ra được bóng mát – đây là vật liệu được thử nghiệm lần
đầu tiên tại Trung tâm thể thao dưới nước tại Bắc Kinh trong Thế vận hội mùa hè 2008.
"Các sân vận động mới của Brazil đều có chất lượng khá cao," Leonardo Finotti, một
nhiếp ảnh gia người Brazil chuyên về lĩnh vực kiến trúc, nói. Lúc đầu, Finotti nói, "Tôi
24 YESNEWS 6-2014
đã rất bi quan về các sân vận động này. Nhưng sau khi được tân mắt nhìn thấy chúng, tôi
đã thực sự rất hạnh phúc. "
Trong số đó, ấn tượng nhất phải kể đến là kết cấu rất sáng tạo của sân vận động
Estádio das Dunas ở Natal, với mái che làm từ những tấm nhôm lớn có hình dáng gợi cho
người ta liên tưởng tới đường nét uốn lượn của những đụn cát ven biển gần đó. Lỗ thông
khí nằm sâu bên trong tường sân vận động thường xuyên đưa những làn gió từ biến thổi
vào và làm mát cho cả khán đài. Còn sân Arena da Amazonia mới được xây dựng, nằm ở
trung tâm rừng nhiệt đới Amazon tại Manaus, là một kết cấu bằng thép có khung giống
như một chiếc giỏ đan bằng mây vậy.
"Thật tuyệt khi được nghe các kiến trúc sư diễn giải về các bộ phận cấu thành của các
thiết kế," Lamberth nói. "Bạn sẽ nhận được những thông điệp khác nhau từ mỗi công
trình này."
Sân Arena da Amazônia ở Manaus.
Nhiều sân vận động hiện tại đã được đầu tư nhiều triệu đô la để tu sửa, trong đó có sân
Estádio Maracana tại Rio de Janeiro, từ hai tầng ghế ngồi đã được sửa lại chỉ còn một
tầng. Mái bê tông của sân vận động Maracana cũng đã được thay thế bằng mái bọc
Teflon, mang đến bóng mát cho 95% diện tích trên khán đài của sân bóng.
25 YESNEWS 6-2014
“Tôi nghĩ đó là một cải tiến rất tinh tế và bền vững," Lamberth nói.
Cả hai sân vận động Itaipava Arena Pernambuco ở Recife và Estádio Nacional de
Brasília ở thủ đô của Brazil đều được thiết kế và trang bị thêm mái năng lượng mặt trời
nhằm mục đích tiếp tục sản sinh ra điện năng cho một quá trình lâu dài sau khi World
Cup kết thúc.
Hơn nữa, sân vận động quốc gia ở Brasilia là công trình có rất nhiều chi tiết được kế
thừa từ các mẫu thiết kế của kiến trúc sư nổi tiếng người Brazil Oscar Niemeyer, người
đã đi tiên phong trong lĩnh vực phát triển nền kiến trúc hiện đại và là tác giả thiết kê nên
nhiều khu nhà dân ở Brasília.
Sân Estádio José Pinheiro Borda ở Porto Alegre.
"Sân vận động này được xem như một di sản của Brasília," Lamberth nói. "Thật tuyệt
vời khi bạn có thể làm một cái gì đó truyền tải được giá trị của nền văn hóa. Nó chắc
chắn đã tạo nên được một ấn tượng rất Brasília. "
Như vậy, liệu các sân vận động có được sử dụng một cách hiệu quả sau khi World Cup
kết thúc hay không vẫn đang là một câu hỏi lớn được đặt ra cho chính phủ Brazil. Tuy
nhiên, cho đến thời điểm hiện tại, thì Brazil đã hoàn toàn khẳng định được những điểm
tiên tiến bậc nhất trong chuỗi sân vận động của mình, hơn nữa đã minh chứng rõ nét cho
sự ưu việt của các tính năng “xanh”, hứa hẹn sẽ được áp dụng và nhân rộng trong các dự
án xây dựng và trùng tu trên toàn thế giới trong một tương lai không xa.
Hồng Ngọc
(Theo International Business Times)
26 YESNEWS 6-2014
Liệu World Cup có phải một thương vụ công
bằng cho Brazil?
Sau khi một số tập đoàn
lớn nhất thế giới như
Apple và Google hứng
chịu nhiều chỉ trích vì các
chiến lược tránh thuế của
mình, bây giờ đến lượt
FIFA phải bảo vệ thương
vụ tài chính béo bở với
nước chủ nhà World Cup
2014 Brazil.
Mối quan hệ của cơ quan
quản lý bóng đá thế giới
với Brazil đang bị giám sát
sát sao sau các cuộc biểu
tình làm rúng động cả
nước khi quốc gia Nam
Mỹ tổ chức Confederation
Cup vào tháng Sáu - đợt
chạy thử nghiệm cho các
sự kiện chính trong năm
2014.
Ban đầu sự bất bình của
những người biểu tình tập
trung vào 20 centavos (10
cent) tăng lên trong giá vé
xe buýt và xe lửa. Nhưng
chính biện pháp bạo lực
của cảnh sát mới thực sự
đã thúc giục người Brazil
ở mọi lứa tuổi xuống
đường.
Đột nhiên những vấn để
được bàn tới lại là tham
nhũng, dịch vụ công cộng
kém, lạm phát ngày càng
tăng, an ninh lỏng lẻo và
việc liệu số tiền chi cho
World Cup có thể sẽ tốt
hơn nếu được đầu tư vào
các lĩnh vực khác.
Với tình hình những người
giàu thì lo nhét đầy túi của
họ, trong khi người nghèo
phải trả thêm tiền để sử
dụng dịch vụ công vốn đã
đổ nát, chính phủ Brazil đã
phải vật lộn để đối phó với
cáimà một số người gọi là
“mùa xuân nhiệt đới”.
Chủ tịch FIFA Sepp
Blatter đã từng một lần tỏ
ý chỉ trích các cuộc biểu
tình.
“Tôi có thể hiểu rằng mọi
người không hài lòng,
nhưng họ không nên sử
dụng bóng đá để nói lên
nhu cầu của họ” Blatter
nói với Globo TV của
Brazil.
Miễn giảm thuế
Trong khi FIFA cho rằng
Brazil, cũng như Nga và
Qatar vào năm 2018 và
2022, sẽ thu được lợi ích
từ sự phát triển cơ sở hạ
tầng và du lịch cũng như
danh tiếng nhờ đăng cai
một sự kiện thể thao toàn
cầu, World Cup chính là
chìa khoá cho cơ quan
quản lý bóng đá thế giới -
sự kiện này là nguồn
doanh thu chính của họ.
“Tôi không biết các con số
chính xác nhưng là khoảng
4 tỷ USD," Tổng thư ký
FIFA Jerome Valcke cho
biết vào đầu tháng Sáu, đề
cập đến những gì World
Cup 2014 sẽ tạo ra cho tổ
chức đặt tại Thụy Sĩ này.
Tuy nhiên, đó xem ra là
một ước tính khiêm tốn
khi các chuyên gia tư vấn
cho biết số tiền có thể lên
đến 5 tỷ USD.
“Tất nhiên nó không phải
hoàn toàn chỉ là lợi nhuận,
đó là doanh thu thương
mại liên quan đến chu kỳ
không chỉ riêng World
27 YESNEWS 6-2014
Cup, mà là chu kỳ giữa
2010 và 2014,” Valcke
cho biết thêm.
Ba năm trước World Cup
ở Nam Phi thu về 3,6 tỷ
USD, với chi phí 1,298 tỷ
USD.
Kết quả mới nhất cho thấy,
FIFA báo cáo lợi nhuận
đạt 89 triệu USD cho năm
2012, với khoản dự trữ
1,378 tỷ USD.
Tổ chức này đã thu được
doanh thu 1,166 tỷ USD
năm 2012 và chi 1,077 tỷ
USD. Là một liên đoàn
hoạt động phi lợi nhuận
theo pháp luật Thụy Sĩ,
FIFA không phải trả tiền
thuế thu nhập thương mại
từ World Cup.
Nhưng một số nhà phê
bình đặt câu hỏi liệu mối
quan hệ giữa FIFA và chủ
nhà World Cup của họ là
cùng có lợi, đặc biệt là khi
liên quan tới các lợi ích từ
miễn thuế mà những nhà
tổ chức World Cup đang
chuẩn bị để cung cấp cho
quyền đăng cai sự kiện thể
thao đơn lẻ lớn nhất trên
thế giới.
Theo Tổng Cục Thuế của
Brazil, giá trị khoản miễn
thuế lên tới 248,7 triệu
USD mặc dù các báo cáo
khác ước tính con số này
có thể lên cao gấp đôi
trong giai đoạn từ năm
2011 đến năm 2015. Ủy
ban Olympic quốc tế sẽ
nhận được khoản miễn trừ
tương tự như khi đất nước
Nam Mỹ tổ chức Thế vận
hội vào năm 2016.
Những người ủng hộ cho
rằng tổ chức World Cup
mang lại hàng tỷ đô la cho
nền kinh tế Brazil, nhưng
250 triệu USD quả thực
mua được rất nhiều vé xe
buýt.
Brazil nằm trong “bàn
tay của FIFA”
Cựu ngôi sao Brazil
Romario - bây giờ là một
chính trị gia - cho rằng số
tiền chi cho xây dựng sân
vận động sẽ được sử dụng
tốt hơn nếu xây dựng nhà
ở và trường học.
“FIFA sẽ tạo ra lợi nhuận
bốn tỷ real (1,8 tỷ USD)
và đáng lẽ nên nộp một tỷ
(450 triệu USD) tiền thuế,
nhưng họ sẽ không phải trả
bất cứ thứ gì", Romario
cho biết trong một đoạn
video đăng tải trên trang
web của một số tờ báo
Brazil.
“Họ đến, dựng lên rạp
xiếc, họ không tốn bất cứ
thứ gì và họ lấy đi tất cả
mọi thứ.”
“Tổng thống thực sự của
đất nước chúng ta là
FIFA,” Romario nói.
"FIFA đến nước ta và thiết
lập một nhà nước trong
một nhà nước.”
Một nhà phê bình khác -
học giả và nhà báo
Christopher Gaffney, hiện
đang sống ở Rio - tin rằng
khẩu hiệu “Fair Play” của
FIFA không nên chỉ áp
dụng đối với hành vi trên
sân cỏ.
“FIFA nên có nghĩa vụ
thực hiện theo các luật
thuế có từ trước ở nước sở
tại áp dụng cho các tổ
chức thể thao quốc tế phi
chính phủ và các đối tác
doanh nghiệp của họ,”
Gaffney nói.
“Chúng tôi thấy một phản
ứng trước London 2012
rằng người Anh đã tức
giận khi các đối tác của Ủy
ban Olympic Quốc tế
không nộp thuế.”
28 YESNEWS 6-2014
“Một cuộc tẩy chay xảy ra
sau đó và các công ty đã
đồng ý trả thuế trên lợi
nhuận liên quan tới
Olympic của họ.”
“Tất nhiên là luôn luôn có
trợ cấp chính phủ để thu
hút các doanh nghiệp,
nhưng các yếu tố pháp lý
như Luật chung của World
Cup ở Brazil đã đi quá xa
và chuyển hướng các
khoản tiền công cộng vào
tài khoản ngân hàng ở
Thụy Sĩ.”
Phân tích này nhận được
một phản ứng nhanh
chóng từ cơ quan quản lý
bóng đá thế giới.
“FIFA không có doanh thu
từ công quỹ của nước chủ
nhà,” một phát ngôn viên
của FIFA nói với CNN.
“Nước chủ nhà cung cấp
cơ sở hạ tầng cơ bản cho
sự kiện này, và chúng sẽ là
di sản của nước đó như:
giao thông vận tải, CNTT,
các nâng cấp cho sân bay.”
“Vì vậy, sẽ là không đúng
khi nói rằng số tiền được
tạo ra ở nước chủ nhà là
dành cho FIFA và rằng nó
sẽ đi vào các tài khoản ở
Thụy Sĩ."
Nhưng khoản miễn thuế
FIFA nhận được đã làm
ngạc nhiên một chuyên gia
hàng đầu về thuế ở châu
Âu, giáo sư Luật Thuế
Châu Âu Han Kogels,
người đang làm việc tại
Rotterdam.
Trong quá trình đấu thầu
World Cup 2018, Nga đã
phải cạnh tranh với ba nhà
thầu khác - Anh, Hà Lan -
Bỉ và Tây Ban Nha - Bồ
Đào Nha.
“Trong thể thức đấu thầu
của FIFA, có một đặc
quyền về 100% miễn thuế
(không có thuế doanh
nghiệp, không có thuế thu
nhập, không có thuế
GTGT, không có thuế tiêu
thụ đặc biệt, không có thuế
địa phương, không có bất
kỳ loại thuế khác), không
phân biệt pháp luật thuế
quốc gia, pháp luật thuế
châu Âu và pháp luật thuế
quốc tế,” Kogels cho biết
sau khi kiểm tra phần của
Hà Lan trong hồ sơ dự
thầu.
“Tôi đã (và vẫn) không
biết về bất kỳ sự kiện thể
thao thương mại quốc tế
nào khác được trợ cấp
thông qua miễn thuế hoàn
toàn với chi phí của người
nộp thuế, và không thể
thấy bất kỳ lý do chính
đáng nào cho việc đối xử
ưu ái như vậy với FIFA.”
Lợi ích kinh tế
FIFA khẳng định rằng việc
miễn giảm thuế cần thiết
được xem xét trong mối
liên quan đến tổng thể
những lợi ích kinh tế mà
World Cup năm tới có khả
năng mang lại cho Brazil.
Cơ quan quản lý thế giới
trích dẫn một nghiên cứu
của Ernst & Young Terco
rằng ước tính rằng sự kiện
này sẽ bơm 112,8 tỷ real
(50 tỷ USD) vào nền kinh
tế Brazil vào năm 2014,
với 28 tỷ real (12,4 tỷ
USD) dành cho cơ sở hạ
tầng, tạo ra 63,5 tỷ real (28
tỷ USD) trong thu nhập
cho người dân.
“Điều quan trọng cần lưu ý
là miễn giảm thuế chỉ liên
quan đến một số lĩnh vực
của tổ chức, đặc biệt là đối
với việc sử dụng tạm thời
hàng hóa và dịch vụ trong
sự kiện này,” FIFA nói với
CNN.
“Ví dụ như thiết bị CNTT
cho các đài truyền hình
29 YESNEWS 6-2014
cũng như các vật tư khác
chủ yếu là các đài truyền
hình và các đội tham gia
mang theo, những chiếc xe
dùng để vận chuyển chính
thức, đồng phục cho các
tình nguyện viên.
“Ở những lĩnh vực khác
lợi nhuận của FIFA World
Cup vẫn phải chịu thuế ở
Brazil.”
“Apex/Brazil đang sử
dụng World Cup như một
nền tảng để thúc đẩy xuất
khẩu các sản phẩm của
Brazil, và ước tính rằng sự
kiện này sẽ tăng thêm ít
nhất 1 tỷ USD kim ngạch
xuất khẩu của Brazil”, Bộ
Tài chính Brazil cho biết.
“Nhìn chung, theo nghiên
cứu của Ernst & Young
Terco người ta ước tính
rằng nước chủ nhà sẽ có
được một nguồn thu thuế
bổ sung khoảng 18,1 tỷ
real (8 tỷ USD).
“Cần lưu ý rằng FIFA
cũng chịu các chi phí liên
quan đến tổ chức và đăng
cai FIFA World Cup, bao
gồm và không giới hạn tại
những chi phí của ban tổ
chức địa phương. Điều này
có nghĩa là hơn 1,3 tỷ
USD trong chi phí thuộc
về FIFA.”
Sự hoài nghi
Tuy nhiên, theo cái cách
tương tự mà nhóm G8 đã
cố gắng thống nhất về vấn
đề đóng lại những sơ hở
thuế toàn cầu vào đầu
tháng này, Giáo sư Simon
Chadwick kêu gọi các
chính phủ và các tổ chức
thể thao tiếp cận với thuế
một cách có hệ thống hơn.
“Một trong những vấn đề
ở Brazil, Anh và, trên thực
tế, ở nhiều nước trên thế
giới là không có chiến
lược hoặc chính sách nhất
quán liên quan đến thuế và
thể thao”, Chadwick cho
biết.
“Ví dụ, cầu thủ chơi trong
trận chung kết Champions
League tại Wembley được
miễn nộp thuế trên thu
nhập từ trận đấu.
“Trong khi đó, vào năm
2015, cầu thủ trong chung
kết bóng bầu dục World
Cup sẽ không được miễn
thuế tương tự. Một thiếu
sót về chiến lược, về sự rõ
ràng, thiếu nhất quán và
thiếu cởi mở như vậy tạo
ra một môi trường mà sự
lẫn lộn, mâu thuẫn và hoài
nghi bắt đầu phát triển.”
Với quy mô của các cuộc
biểu tình ở Brazil, liệu đất
nước Nam Mỹ có muốn
đàm phán lại vấn đề miễn
thuế?
“Tổ chức một kỳ World
Cup cần đến các thỏa
thuận được ký kết giữa
liên đoàn bóng đá thế giới
và nước chủ nhà.” Bộ Tài
chính Brazil cho biết.
“FIFA World Cup đã luôn
luôn được Brazil coi là
một cơ hội lớn để thúc đẩy
đầu tư vào cơ sở hạ tầng,
các dịch vụ và hiện đại hóa
hệ thống quản lý bóng đá
ở Brazil."
Phan Huy Hoàng
(
30 YESNEWS 6-2014
World Cup sẽ ảnh hưởng như thế nào đến Brazil?
Giải đấu bóng đá lớn nhất
hành tinh đang được cổ vũ
cuồng nhiệt trên toàn thế
giới. Theo tạp chí Forbes,
có ít nhất hơn 3.2 tỉ người
xem World Cup mỗi phút
trong năm 2010. Từ đó,
Forbes dự đoán rằng
Brazil sẽ tạo ra khoảng 4
tỷ đô la cho FIFA trong
năm 2014 này.
Với những sự kiện lớn
như vậy, các quốc gia xem
đó là cơ hội, là cách thức
để có thể thu hút được đầu
tư nước ngoài và tăng
cường dự trữ ngoại hối cho
mình. Thực tế đã chứng
minh World Cup hoàn
toàn có thể đem lại lợi ích
cho nước chủ nhà. Tuy
vậy, bên cạnh lợi ích còn
kèm theo các vấn đề về
kinh tế và xã hội.
Tổ chức một sự kiện thể
thao có thể rất có lợi cho
nước chủ nhà bằng cách
thay đổi chính sách trong
thời kì này, đẩy mạnh du
lịch, thu hút các nguồn vốn
đầu tư nước ngoài và tạo
ra tăng trưởng kinh tế từ
các hoạt động kinh doanh
diễn ra trong suốt quá trình
diễn ra sự kiện. Nhờ đó,
một khối lượng việc làm
lớn cũng được tạo ra cho
người dân nơi đây.
Tuy nhiên, lợi nhuận thu
được từ tiền bán vé, các
hợp đồng tài trợ và bản
quyền truyền hình không
đủ để tạo ra lợi nhuận
kinh tế cho cả quốc gia,
số tiền thu được chỉ được
sử dụng để bù đắp cho các
chi phí đăng cai sự kiện
ngay ở giai đoạn đầu tiên.
Tuy nhiên, theo một
hướng nhìn nhận tích cực
hơn, các phương tiện
truyền thông đóng một vai
trò rất lớn trong việc tạo ra
sức hấp dẫn cho nước chủ
nhà và tạo ra một lợi ích
lâu dài trong việc xây
dựng và phát triển ngành
du lịch. Điều đó còn tạo
ảnh hưởng tốt cho các
ngành công nghiệp và một
số ngành nghề khác. Ví
dụ, trong việc cải thiện cơ
sở hạ tầng, ta có thể thấy
mối quan hệ trực tiếp giữa
việc tổ chức một sự kiện
thể thao lớn và các ngành
công nghiệp xây dựng.
Ngành xây dựng sẽ được
hưởng lợi từ việc đảm
nhận các dự án đòi hỏi
phải cải thiện đường xá
giao thông, xây dựng và
cải thiện cở sở hạ tầng, và
những cơ sở vật chất này
còn có thể sử dụng để tổ
chức các buổi hòa nhạc, sự
kiện thể thao khác ngoài
World Cup.
31 YESNEWS 6-2014
Ngoài ra, người ta có thể
mong đợi World Cup sẽ hỗ
trợ cho ngành nông nghiệp
và sản xuất rượu Rum của
Brazil. Với một lượng lớn
người hâm mộ sẽ tràn vào
Brazil để chào đón World
Cup thì nhu cầu
lương thực và thực
phẩm rất lớn. Du
khách chắc chắn sẽ
tìm đến các món ăn
địa phương tại các
nhà hàng, nhờ đó
người nông dân sẽ
có thể tăng số
lượng nông phẩm
của mình để đáp
ứng cho nhu cầu
của du khách. Từ
đó có thể tạo ra sự
tăng trưởng mạnh
mẽ cho ngành nông
nghiệp.
Trong thể thao, uống
rượu sẽ tạo ra sự hòa đồng,
tăng sự kết nối giữa những
người hâm mộ với nhau.
Vì vậy, Brazil cũng ta hi
vọng rằng ngành rượu
Rum của họ sẽ phát triển
mạnh mẽ nhờ sự kiện thể
thao lớn này.
Những lợi ích kể trên
đều có thể được tạo ra.
Một ví dụ nhằm minh
chứng cho tác dụng của rất
lớn từ các sự kiện thể thao
lớn đó chính là thành phố
xinh đẹp nổi tiếng
Barcelona với Thế vận hội
mùa hè năm 1992.
Hình ảnh trên đây là hình
ảnh tượng trưng cho người
dân Brazil bị tổn thất mất
mát vì World Cup.
Tuy nhiên không thể
không kể đến những tác
động tiêu cực mà một sự
kiện thể thao lớn đem lại.
Mặc dù một sự kiện lớn
thu hút nhiều đầu tư hứa
hẹn sẽ tạo ra nhiều việc
làm, nhưng những công
việc đó không phải lúc nào
cũng đem lại lợi ích thật sự
cho những người lao động.
Việc làm được tạo ra từ
World Cup thường chủ
yếu là các công việc bán
thời gian, tạm thời và
lương thấp.
Những việc này
có thể đem lại
hiệu quả nhưng
nó chỉ đem lại
những lợi ích
trong ngắn hạn,
không đáng kể.
Trên thực tế,
những người
hưởng lợi chính
từ World Cup
chính là FIFA,
chính phủ
Brazil và một số
ít các vị trí quan
trọng liên quan đến World
Cup. Một số doanh nghiệp
lớn cũng có thể được
hưởng lợi nhưng còn với
cả quốc gia thì phải đánh
giá lại. Câu hỏi được đặt ra
là: “ Phải chăng World
Cup chỉ đem lại lợi ích
thực sự cho một nhóm
thiểu số, còn phần đa số
khác thì phải gánh chịu
hậu quả?”
32 YESNEWS 6-2014
Để xây dựng sân vận
động và các cơ sở vật chất
liên quan khác cho World
Cup, những người dân
sống gần đó đã phải di rời
và chấp nhận phá hủy nơi
ở của mình. Theo báo cáo,
ở riêng Maracana đã có
hơn 2000 người đã bị di
dời ra khỏi nhà của họ.
Câu chuyện này xảy ra
giống như Thế vận hội
mùa hè năm 1996 ở
Atlanta đã khiến 1500 cư
dân ở nhà ở công cộng đã
bị đuổi ra khỏi nhà để làm
nơi ăn nghỉ cho du khách.
Không chỉ vậy, chính
phủ còn có thể sử dụng các
nguồn lực từ các lĩnh vực
quan trọng khác như nhà
ở, giáo dục..v.v. để chi trả
cho các chi phí liên quan
đến World Cup. Một câu
hỏi nữa được đặt ra : “Liệu
World Cup có quan trọng
hơn hàng ngàn trẻ em có
thể bị thất học vì thiếu
kinh phí cho giáo dục? ”
Việc các cư dân phải di
dời và kinh phí dành cho
nhà ở công cộng của chính
phủ bị hạn chế đã góp
phần làm gia tăng số trẻ
em lang thang trên
đường phố ở Brazil. Đây
là một vấn đề vô cùng
nhức nhối đang diễn ra ở
khu vực Mỹ Latinh và một
số bộ phận thuộc vùng
biển Caribe. Với những gì
mà World Cup mang lại,
nó chỉ làm cho vấn đề này
trở nên nghiêm trọng hơn.
Sẽ có nhiều trẻ em bị bỏ
đói, phải ngủ trên đường
phố và dễ bị tổn thương.
Chính vì hoàn cảnh như
vậy, nhiều trẻ em đã phải
đi theo con đường phạm
tội để có thể kiếm miếng
cơm manh áo.
Từ các nguồn tin tức báo
cáo gần đây, chúng ta có
thể thấy rằng có những bất
ổn xã hội và các cuộc biểu
tình chống chính phủ vì
World Cup đã và đang xảy
ra ở Brazil. Điều này là
một trong những nguyên
nhân dẫn đến sự gia tăng
tội phạm và bạo lực tại đất
nước này.
Đó là tất cả những vấn
đề đau xót mà chúng ta
phải đối mặt với thể thao
ngày nay. Nhiều sự kiện
thể thao lớn đã đem lại
nhiều vấn đề hơn cả những
lợi ích mà nó có thể đem
lại. Với Brazil, nó sẽ là
cuộc đấu tranh lâu dài cho
những người dân nghèo
khi Thế vận hội Olympics
2016 cũng sẽ được tổ chức
tại Brazil trong tương lại
không xa. Có thể những
vấn đề phát sinh vì World
Cup như vậy sẽ còn tái
diễn trong Thế vận hội
trong tương lai sắp tới
Hoàng Thảo
(Theo tạp chí Foodball
Motion)