1

කතෘ : ආචාය � � �ශා�ත ෙහේවෙ�

02.ප��ෙ�දය

ෙබෞ"ධ සංජානන (ගහය

2.1. සංජානනය හා *තෙ"ශනා

සංජානනය න, අවෙබෝධය/.ෙබෞ"ධ *තෙ"ශනාවල සංගහව1ෙ2 34�වහ�ෙසේ ((ධ අවසථාවල7 ෙනොෙය9 :"ගල/�ට ලබාෙදන ලද අ1ශාසනාවල එක>ව?.@Aටකය වගB ඇ�ෙ�ද ෙ, *ත ෙ"ශනා සඳහා මෘතෘකා කරග1 ලැH ධම කIJවල සංදභයට අ1Lලවය. ෙ, අ1ශාසනාවල7 ඒ අයෙ� සංජානන පැNකඩ හPනාෙගන ඊට ගැලෙපන ෙලස ෙ, උපෙ"ශන ලබා7 NෙS.ෙ,වා ලබා 7 Nෙබ1ෙ2 T���ට පමණ9 ෙනොව ෙ"ව, ය9ෂ, රා9ෂ, ෙපේත, Yත වැ� අම1ෂZය� හටද දහ, කIJ ෙප�වා 4� තැ� @Aටක 3"ධ ෙ"ශනා >ළ ද9නට ලැෙS. එෙසේම ෙනොෙය9 (ට N�ස� ස>�ෙ� පවා �ගNය A\ස ]යාකළ ආකාරය *තෙ"ශනා>ළ අ�තගතය.එ^7 T���ෙ� ෙම�ම ((ධ ස�ව ෙයෝ�වල ස�වය�ෙ� අවෙබෝධ ශ9Nයට අ1ව කIJ වටහා7ෙ, ]යා A_ෙවත සකසB NෙS. එක ච>රාය සතZ ධමය `වද ((ධ අය >ළ aව (දZා�මක ද9නට ලැෙබන සංජානන ((ධ�වය මත එ9 එ9 :"ගලයාට ලබාbය හැ? අවෙබෝධයද ((ධාකාර සවcපෙd.ඇතැ, අයට ෙ"ශනා වහා 9ෂ\කව අවෙබෝධ කරගත හැක. (සතර ස^තව ?යා4� (ට අවෙබෝධ කරගැeමට හැ?යාව ඇN අයද ෙd.ඊට� වඩා අNශය 7ඝ (සතර (ගහ ?g, ෙහේ> �දාන ආbය අවෙබෝධය සඳහා අවශZ :"ගලෙයෝද hiN.ෙ, ?h4 කම ෙdදය9 භා(තෙය� ?hව9ම අවෙබෝධ කළ ෙනොහැ? අයද hiN.ෙ, ආ7 වශෙය� :"ගලයා ((ධ වන අkI *තෙ"ශනා >ළ පැහැbl කර 7 NෙS.34� වහ�ෙසේ තම�වහ�ෙසේට පමණ9 �(ෙශේm n ආසයා1සය ඥාණය මp� :"ගලයාෙ� සංජානන මqටම මනාව දැන හැrන ධමය ෙ"ශනා කළ �සාම වහා ධමාවෙබෝධය ලැH A�ස ඉතා (ශාල (ය.1

ෙබෞ"ධ *ත ෙ"ශනා මp� එ^ සංජානන පැNකඩ මනාව (ගහ ෙකෙ.එ^ ආ1:Stය රටාව මp� කTකව ශාවකයාෙ� අවධානය රඳවා ගැeමට වටAටාව9 සකසා ඇත.ෙ"ශනා මාධZ මනාව භා(තා කරT� අවශZ අරvණ සාධනය කළහැ? ෙලස *ත ෙ"ශනා ඉb�ප�ව NෙS.*තෙ"ශනාවල ගැSවන සමසත දාශ�ක හරය ච>රාය සතZ wxගැ�Bම පාදක කරෙගන ඇත.එ9වරම ච>රාය සතZය ඉb�ප� ?gමට වඩා අවධානය yඳBමට zlක�වය A�නැ{ NෙS.එමp� කTක Aයවර ඔසෙසේ ශාවක අවධානය }l~ ෙනොයන ප�b ෙ"ශනාෙd හරය ලබා7ම අරvණ/.ෙම^7 අවධානය zlක ෙ"ශනාව ෙකෙර^ yඳBම A\ස ((ධ උපකම භා(තා B NෙS.එ^7 මානවයාෙ� සහජ මානhක හැඩතල හා පැහැයට අ1cප වන ප�b චාලක ල9ෂණෙ2 hට භාවමය හැ�, �වා දැ{මට� අන>Iව 3"�මය පැNකඩ අවb?gමට� ]යා කර NෙS.�ල, සමා� හා පඥා ෙලස අ1කTක පNපදාව සැක� ඇ�ෙ� {ට අ1ගතවය.ෙ"ශනා මාධZය පවා සකසව ඇ�ෙ� ෙ, අ1කTක පNපදාවට ඔ�න ෙලසය.ඒ අ1ව vල7 දාන කථාව ෙහව� දානෙ2 අ1සස A_බඳ පැහැbl කරෙද1 ලැෙS.දැනය න, ආTෂ වස> අ�හැgම/.ෙ, මp� උප�ෙභෝග ෙභෞNක වස> Alබඳ තෘෂණාව අ� කර1 ලැෙS.ෙමය පධාන ව1ෙ2 zlක අවශZතා තෘ�Nම� ?gම ස�වයාෙ� සහජ ල9ෂණය වන බැ(�.zlක මානව අවශZතා ෙලස සැලෙක1ෙ2 ආහාර පාන,වසත,�වාස හා ආර9ෂණ අවශZතා වැ� ෙ"/.ඊට අමතරව ඖෂධ හා ෙවන� පතZ අවශZතාද zlක අවශZතා ගණෙය^ලා සැල?ය හැක.ෙබොෙහෝ(ට *තෙ"ශනාවල

2

දානය වණනා කර Nෙබ1ෙ2 ෙකෙනwෙ� vlක අවශZතා තෘ�Nම� කරගැeම සඳහා අවශZ කරන ෙභෞNක දවZ ෙකෙර^ පවNත ඇ�ම 4I?gෙ, පරමාථය ඉ�කර ගැeම සඳහාය.ඕනෑම

අෙයwට ෙබෞ"ධ පNපදා ෙd ආර,භක Aයවර ෙසේ ෙම ය ]යා�මක කළහැ?Bම (ෙශේෂ�වය?.2

ඇතැ, :"ගල/�ෙ� hත දානයට පහ�ෙව� නැ�I කරගත ෙනොහැක.තද ම�I අයට එ9වරම අ�හැgම :�J(ය ෙනොහැක.ඔ`�ෙ� hත ෙමොෙළො9 කර wශල මාගයට පෙdශකර Bම සඳහා ඊට වඩා hත පහ�ෙව� ඇඳ ග�නා සංජානන කමෙdදය9 N�ය k>ය.ෙ, සඳහා *ත ෙ"ශනාවල සඳහ� ව1ෙ2 @(ධ ර�නෙ2 �ණ (ෙශේෂ/.එන, 34�ණ, සදහ, �ණ හා සංඝ A�ෙසේ �ණ ආ7 වශෙය� ෙමෙලොව එකම A^ට ලැ�ය හැ? මඟ @(ධ ර�නයම පමණ9 බව මනාව සංජානනයBම �සා :"ගලයාෙ� hෙ� අ�හැgම ප�ණBමට �4� මානhක වටාAටාව9 ඇNෙd.@(ධ ර�නය A_ගැeම �සා එ^ �ණ ලැtමට න, ඊට අ1ගතව b( පැවැ�ම සකසකර ගත k>බව පැහැblෙd.@(ධ ර�නෙ2 �ණවl� පකාශ ව1ෙ2 අ�හැgෙ, ඇN අගය/.වඩා� පNඵලදා� ව1ෙ2 yස?gෙ, කමෙdදෙ2 ෙනොව අ�හැgෙ, කමෙdදය>ළ බව @(ධ ර�නෙ2 �ණ >ළ පකාශයට ප�B NෙS.@(ධ ර�නෙය� ය, A^ට9 ලැ�ය හැ9ෙ9 පNප�N ගIකව (�ෙම� බව අවෙබෝධ කරග�නා :"ගලයා @(ධ ර�නෙය� පකාශයට ප�B ඇN�ණ අ1වම aව�Bමට ෙවෙහස ගe.:"ගලෙයwෙ� පධාන අවශZතා අතර a(තය ෙනොhඳ පව�වාගැeෙ, ආශාව zlකව වැදග�ෙd.ආහාර පාන,�වාස,වසත හා ආර9ෂණ අවශZතා වැදග�ව1ෙ2 ෙ, a(තය පව�වාගැeෙ,7 ඒවා උපාය මා}කව වැදග�වන බැ(�.එ�සා zlක අවශZතා වලටද වඩා a(තය yකගැeෙ, හා පව�වාගැeෙ, අවශZතාව වඩා බලව�බව ?ව k>ය.සෑම ෙදය9ම අවශZ ව1ෙ2 a(තය �y� පැව>නෙහො� වන බැ(�.එ�සා a(ත ආර9ෂාව තකා ]යා?gමට

ඕනෑම :"ගලෙයw ෙපළෙ�.3

*ත ෙ"ශනා මp� @(ධ ර�නෙ2 �ණ වl� පධාන වශෙය� ෙ, a(තය පව�වාෙගන යාෙ, අවශZතාවයට පNකම සැල� NෙS.@(ධ ර�නෙ2 A^ට ලැtම �සා ෙමෙලොව වශෙය� යෙමwෙ� b( පව�වා ගැeමට අවශZn ආkෂ,වණය,බලය,සැපය හා කා/ක,මානhක ශ9Nය ලැtම zlක බව ද9වා ඇත.ඕනෑම ස�ව සංජානනය9 ආTෂයට ඇ7 යාම සවභා(කය. එ/�ද hය a(තය පව�වාගැeමට අවශZවන zlක අවශZතාවලට hත ඇ7යාම පvඛය.එම �සා එබP අවශZතා තෘ�ත කර(ය හැ? මඟ9 වශෙය� ශ"ධාව ෙම^7 සංජානනය ෙකෙ.@(ධ ර�නෙ2 �ණෙලස සංජානනය ව�ෙ� ශ"ධාව/.ෙම^7 ශ"ධාෙd zlක හැඩතල ෙදක9 A_බඳව ද9වා ඇත.එන, අzlක ශ"ධාව හා අකාරව� ශ"ධාව/.T� අzlක ශ"ධාව ය1 (චාර �වක ෙනොn (ශවාසය/.යම9 A_බඳව �ණ ෙලස සංජානනය කළ ෙනොහැ? අවසථාවල7 ඇNn A_ගැe, මාතn ආක�පය අzlක ශ"ධාව ෙසේ සැල?ය හැක.සංජානනෙ2 අවසථා රා�ය9 NෙS.ඉ��ය සංජානනය ෙම�ම අ���ය සංජානනය වශෙය� ව�කරණයට ල9B ඇ�ෙ� ((ධ සංජානන අවසථා ෙd.අzlක ශ"ධාව ඉ��ය සංජානනෙ2� පාථTක අවසථාවකට අය�ව�න?.ෙම^7 �(ෙශේm ව1ෙ2 අzlක ශ"ධාව වධනය B ෙනොයන බව/.එන, ශාවකයාට ?h bෙනක ෙම^ සතZ අසතZ තාවය වටහාගැeමට ෙනොලැෙS.ෙ, ෙහේ>ව �සා අzlක ශ"ධාව මp� ප��ණ ඉ��ය සංජානනය h4 ෙනොවනබව සැල?ය හැ?ය.අවම මqටT� ඉ��ය පතZ9ෂය පවා T�

ලැ�ය ෙනොහැ? බැ(�.එ�සා ෙබෞ"ධ *ත ෙ"ශනාවල අzlක ශ"ධාව පN9ෙෂේපකර NෙS.4

ෙබෞ"ධ *ත ෙ"ශනාව�^ අගය කර ද9වා ඇ�ෙ� අකාරව� ශ"ධාව/.එය පතZ9ෂය පමාණය ෙකොට ග�ත9 බැ(� ?hය, bෙනක ශාවකයාටම :ණ පතZ9ෂය කරා පැTණ එය අවෙබෝධ කරග�නා ෙත9 ඇN කරග�නා (චාර�වක (ශවාසය අකාරව� ශ"ධාව ෙd.ෙම^7 සංජානනය ලබ1ෙ2 අ���ය පතZ9ෂය9 වශෙය�.ඉ��ය සංජානනය භා(තා කර අ���ය පතZ9ෂය කරා පැTෙණන ෙ, කමෙdදය ද� ෙ" hට ෙනොද� ෙ" කරා යන අධZාපන මෙනෝ (දZා�මක zලධමය ෙම^7 භා(තා ෙd.අ���ය පතZ9ෂය එ9වරම ඇNකර ගත ෙනොහැක.ඒ �සා zlකව ඉ��ය සංජානනය ඉවහ� කරෙගන කමෙය� �g9ෂණ ශ9Nය, h^ය වැ�

3

bkJ කරT� එ9තරා අවසථාවක7 hය�ල ?h4 ඉ��ය භා(තය?� ෙතොරව 1ව\� වැට~ම h4ෙd.ෙ, අවසථාව කරා සංජානනය ෙමෙහයව1ෙ2 අකාරව� ශ"ධාව මp�.*ත ෙ"ශනාවල7 ශාවකයා>ළ ෙ, අකාරව� ශ"ධාව ජනනය කරBමට වෑය, කර1ෙ2 එමp� ප�කලක පඥාව ඇN කර ගැeමට ඉඩ පසතාව සැලෙසන බැ(�.දානය හා �ලය යන කIJ එකෙසේම ]යා�මක කරගැeමට අකාරව� ශ"ධාව ෙහොr� වධනයB Ntම පහ�ව?.යෙමw }^ ෙගය කළ?gමට ප�ව පැ(bබව ලැtමට ෙයොvව1ෙ2ද අකාරව� ශ"ධාව �සාය.එෙසේම දානය,�ලය හා භාවනාව යන කIJ >න ස,�ණ ?gමට මඟ ෙප�ව1ෙ2ද අකාරව� ශ"ධාව/.34දහෙ, ශ"ධාව v�

�ණාංගය ෙසේ සැලෙක1ෙ2ද ෙ, �සාය.ශ"ධාව �සා ෙස� �ණධම hය�ල ස,�ණෙd.5

ඊළඟට �ලෙ2 wශල (පාක ෙලස (සතර කර1 ලබ�ෙ� ෙමෙලොව හා පරෙලොව �ගN සැප අ�ප�වන ආකාරය/.ෙමය ස�ග කථා ෙලස හැr�ෙd.aව�ව hiය7ම ෙමෙලොව වශෙය� �ගNයට ප�Bම හා Tයයාෙම� ප�ව ෙදdෙලොව ආ7 කාමාචර �ගNවල ඉප7ම� ද9වා NෙS.ඒ දැ9Bම 34දහෙ, හරය ෙනොෙd.නv4 පධාන අරvණ වන �ව� අවෙබෝධයට පැTණBම සඳහා භා(තා වන පධාන කමෙdදයට අය� zlක Aයවරක7 භා(තාවන උ�ෙ�ජකය9 පමණ9 ෙලස ෙමෙසේ කාමාවචර �ගN සැප (පාක ෙප�වා 7 N ෙS.ශාවකයාෙ� hත ඉ� wx ග�වT� �වන ෙත9 yෙගන යාම ඉ� අෙ�9�ත/.ස�ග කථා අවස� කර1ෙ2 කාමෙ2 ආ7නව දැ9Bෙම�. එය ෙබෞ"ධ *තෙ"ශනා>ළ මැන(� (ගහB NෙS.T� ශාවකයා �ගNය ලැtම `වද 49 ස^ත බව සංජානනය කරගe.එ�සා ශාවකයා>ළ �ගNසැප ලැtෙ, �සසාර�වය අවෙබෝධෙd.එය අවසාන Aයවර වන �වාණාවෙබෝධය A�ස ඉවහ� ෙd.අවසාන Aයවර n �වාණාව ෙබෝධය (�ම9 ෙනොෙd. එය (�, සහගත hය�ෙල� T7ම �සා ඇNn ෙනො(�, සහගත ත�වය?.එය �ව� �වය9 ෙලස හP�වා ඇ�ෙ� hයx (�, (ප�ණා{ සවභාවයට ප�වන බැ(� එබP n (�, වl� vxම��ම T7ම �වය9 යැ/ සලකා ඇN බැ(�.ෙම^7 සාමානZ වZවහාර භාෂාෙd භා(තාෙd ඇN වචනවලට ලබාෙදන ෙපො4 අථ �සා ඇNවන වැරb වැට~ම?.සැප යන වචනය වZවහාර භාෂාෙd භා(තාව1ෙ2 (rන සැප අථදැ9Bම සඳහාය.ෙ, �සා �වෙ� ඇN සැප T� දැ9Bෙ,7 අස�නා hත1ෙ2 එයද ඔ�ෙ� අවෙබෝධයට හ�වන ෙස� (rන සැප ෙම�ම nව9 බව/.ෙමය වැරbය.ෙ, වරද �වැරb කර හැ?තා9 �වැරb අIතට ළංBම සඳහා අෙව/bත �ඛය යන වZවහාරය9 භා(තෙ2 NෙS.�ව� අව ෙබෝධය �සා ලැ�ය හැ? ෙනො(�න සැපය දැ9Bම

සඳහා ෙ, අෙව/bත �ඛ ය�න භා(තා ෙd.ෙම^ ෙ�Iම ෙනො(rන සැපය ය�න/.6

*තෙ"ශනාවල7 ෙබොෙහෝ(ට ආ1:Stය කමෙdදය අ1ගමනය කර ඇත.එන, �ශ¡තn අ1A_ෙවළකට අ1ව ධම කIJ ගලපා ඉb�ප� ?gම/.එ^7 *තෙ"ශනා වඩා සරළ ෙදය?� ආර,භව A_ෙවl� දහෙ, ගැ�ර ෙවත A(�ම ෙම^ ල9ෂණය ෙd.34ර4� ෙකෙර^ පසාදයට ප� බහමාk ප£වරයා හා ෙපො9ඛරසා7 බාහමණයා ආ7 :"ගල/�හට *තෙ"ශනා මp� ධමය ඉb�ප� ?gෙ, 7 ෙමම කමෙdදය අ1ගමනය කර ඇNබව 7ඝ �කාය අ1ව පැහැblෙd.7ෙම^7 අ1A_ෙවl� දාන කථා,�ල කථා,ස�ග කථා,කාමෙ2 ආ7නව කථා,කාමය�ෙග� ෙව�Bෙ, ආ�සංශ යනා7 කIJ හP�වා7 අන>Iව hෙත^ �ෙරෝ�බව,මෘ4බව ඇNකරවා පහ�n h� ඇN අයට ච>රාය සතZය ඇ>ළ� *තෙ"ශනා ෙ"ශනා කර1 ලැtය.34වI�ෙ� සාvකාංhක ෙ"ශනා >ළ ගැS(ය k> හරය එය ෙලසද පැහැbl කර7 NෙS.*තෙ"ශනාවල සඳහ� n ධමය අ1:Sබ h9ඛා,අ1:Sබ පiපදා හා අ1:Sබ ?�යා අ1ව සකසB NෙS.*තෙ"ශනාවල පළvව උ"ෙ"සය ද9වා අන>Iව ධම කIJ ෙව� ෙව�ව ෙගන (භාග කරබැ¥ෙ, කමය (භංගකම ෙdදය/.ම¦§ම �කාය (භංග වගෙ2 භ"ෙදක රතන *තෙ2ද8,©�ලක,ම(භංග9, මහා ක,ම (භංග10 හා ධා>(භංග11 ආbෙ2 ඇ>ළ� ((ධ *තෙ"ශනාවල� ෙ, කමෙdදය ද9වා NෙS. ෙමය «තන මෙනෝ(ශෙ�ෂණවා7 කමෙdදෙය^ පවා (දZමානය.සමහර :"ගලය�ට :"ගල හැ?යාව අ1ව ෙdගව�ව *තෙ"ශනා අවෙබෝධ කරගතහැ?(ය.සමහI�ෙ� අවෙබෝධය ඉතා ම�දගා{ B NෙS.තව� ෙකොටස9 ෙ, අතර>ර අවසථාවල ප�nහ.ඇතැv�ට ෙකෙසේව�

අවෙබෝධය ඇN කර(යහැ? ෙනො(න.12

4

34දහෙ, අවස� �ෂටාව වන �වනට ස�වයා ෙමෙහයBම සඳහා ((ධ මqට,වල7 ඊට අදාළn Aයවර අ1ගමනය කර උ�ෙ�ජකය9 ෙලස ඒ මqට,වල පවNන ෙහොඳම අ1 අවසථාව සලකා ඇත.කාම �ගN සැප උ�ෙ�ජය9 ෙසේ භා(තා කර ඇ�ෙ� ඊට පහළ මqටෙ, hට ඉහළ මqටමට පැT¬ම සඳහා පම\.අදාළ මqටමට පැT\ ප�ව එ^ ආ7නව ෙප�වා කළ?gම ඇN වන ෙලස *ත ෙ"ශනා ඉb�ප�ව NෙS.ම�ද 34 දහෙ, අවසාන පරමාථය වන �වන ශා9ෂා� කර ගැeමට උපකම­¥ව භා(තා කරන උ�ෙ�ජකය `වද අ�හැgමට h4වන බැ(�.ෙනොෙය9 ෙලසට කාමෙය^ ආ7නව දැ9Bෙම� ප�ව කාමෙය� T7 h®මට හැ? න, ෙකොතර, සැපය9 දැ/ ශාවකයාටම වැටෙහ�නට පට� ගe.එය ආ7නව දැක ඉ� T7මට කැමැ�ත ඇN කරBම A\සය.ශාවකයාෙ� ¡�ත අභZ�තර අයහප� ෙපේරණවl� hත vදBම ෙම^ පරමාථය/. ෙකෙලස වශෙය� දැ9ෙව1ෙ2 ෙ, අභZ�තර ෙපේරණමය.අයහප� අභZ�තර ෙපේරණවl� �දහස(ය හැ? කමෙdද පධාන වශෙය� ෙදක9 NෙS.එක9 න, අභZ�තර ෙපේරණ හැ?තා9 යටප� ?gමය.ෙමය සමථ ¡�තනය මp� h4ෙd.අෙනක අභZ�තර ෙපේරණවl� ස¯ර ෙලස �දහසBම/.ෙමය (දශනා ¡�තනය මp� h4ෙd.ෙ, (දශනා ¡�තනය 34දහමට පමණ9ම �(ෙශේmnව?.සමථ ¡�තනය ඔසෙසේ ෙපළ ගැසn සමථ භාවනාකම 34^Tය� පහළBමට ෙපර පවා භාරතෙ2 අNශය ජන°යව පැවNන.h"ධාථ ත`සා vල7 අ1ගමනය කළෙ" සමථ භාවනා

කමය/.එමp� අෂට සමාප�N ද9වා අ± යා�Tක bkJව9 අ�ප� කරගත හැ? (ය.13

ෙ"ශනා මාධZය උපෙයෝ� කරග�T� ශාවකයාෙ� මනෙසේ සංජානන හැ?යාව වැ� bkJ කර1 ලැෙS.ඇ* වචන මp� �g9ෂණ ශ9Nය ඇNකර h^ය ෙයොදවා ශgරය හා මනස >ළ අරvJ ගැeෙ,7 h4වන අභZ�තර ]යාකාg�වය අවෙබෝධ කරගැeම ෙම^ පධාන ෙd.ඒ >_� ෙමෙත9 කළ9 ලැ3J ඉ��ය සංජානනය ස,�ණ �වැරb අවෙබෝධය9 ෙනොවන බව වටහා ගe.අරvJ �වැරbව ගහණය කරගැeමට අසම�ව1ෙ2 h^ය හා �g9ෂණය ඊට අදාළ ]යා ශ9Nෙය� ෙනොපැවN �සාබව ෙම^7 වැටෙහේ.ශාවකයා 34� වහ�ෙසේෙ� වචන ෙකෙර^ පමණ9ම (ශවාසය ෙනොතබන අතර (ශවාසයට පදනම ව1ෙ2 සවයං පතZ9ෂය/.එබැ(� 34 දහම (ශවාසය �ෙද9 අ�ධාර1කරණෙය� Ntම අ1මත ෙනොකර/.34දහෙ, (ශවාසය සවයං පතZ9ෂය පමාණෙකොට ඇත.ඒ �සා *තෙ"ශනා ඇ* පම\�ම එය අධානගා~ ෙලස (ශවාස ෙනොකර ඒවා සතZදැ/ (මසාබලා (චාර �වකව අවෙබෝධ කරග�නා ෙම� ද9වා NෙS.ධමය ප�රකට උපමාකර ඇN බව�,ත²හාෙd උපදානය�ෙ� �I"�ය ඉ� අෙ�9�ත බව� ද9වා ඇත.ධමය ඉවහ�කරෙගන ත²හා,මාන,දෘෂi හා උපාදාන ඇNකර ෙනොගත k>බව දැ9Bමද වැදග�ය.යම9 අ(චාර �වකව අධාන ගා~ව A_ගැeම �සා ත²හා,මාන,දෘෂi ඇNෙd.ධමය ෙකෙනw A_ගත k�ෙ� එය සවයං පතZ9ෂ �මාව>ළ A^ටා බැ(� ඒ A_බඳව ත²හා,මාන, දෘෂi ඇNකර ගැeමට ඉඩ9 ෙනොලැෙS.සැබ(�ම ත²හා,මාන,දෘෂi අභZ�තරව ඇN(යහැ? අයහප� ෙපේරණ �^Bමට ෙහේ>ව?.�ව� අවෙබෝධය න, ඒ hය�ෙල� T7ම/.ධමය පදන, කරෙගන ඇ�ෙ� �ව� අවෙබෝධය බැ(� එ� �ව� අවෙබෝධයට අව^ර කරන ධමතා එයට ඇN මඟ (ය ෙනොහැ?ය.එ�සා *තෙ"ශනාව�^ පරමාථය ශාවකයා ත²හා,මාන,දෘෂi වl� හැ?තා9 එෙතර කරBම/.34� වහ�ෙසේෙ� v�ම *ත ෙ"ශනාව ෙලස සැලෙකන ධ,මච9ක පව�තන *ත ෙ"ශනා A_බඳව (මසා බැ¥ෙම� `වද ෙම� කIJ �g9ෂණය කළ හැක.එ^7

පළv වරට "(අ�තවා7 ¡�තනකමවl� (k9තBම �ව� අවෙබෝධයට මඟබව ඉb�ප�(ය.14

ශාසවත හා උ�ෙ�ද වාද �^ව1ෙ2 ත²හා,මාන,දෘෂi �සාය.a(ෙයw ෙලස ස,vNය ලැෙබ�ෙ� කය හා මනෙසේ ]යාකාg�වය �සාය.කා/ක හා මානhක ]යාකාg�වයට බලපාන ත²හා,මාන,දෘෂi �සා අයහප� අභZ�තර ෙපේරණ ඇNෙd.ෙ, අභZ�තර ෙපේරණ තාවකාlක ෙලස යටප�කර සාථකව සමාජ සබඳතා පැවැ�(යහැක.එෙසේම අභZ�තර ෙපේරණවල බලපෑම මැඩ පව�වා එ^ බලපෑම සමාජ සබඳතාවලට ෙනොදැෙනන ප�b ෙකෙනwට සාථකව සමාජෙ2 7 කටk> කළ හැක.එ�සා තාවකාlකව hය අභZ�තර අයහප� ෙපේරණ යටප�කළ අෙයw හා ස¯රව අභZ�තර අයහප� ෙපේරණවl� T4ෙනw අතර ම>Ai� දැකගත හැ? (ශාල ෙවනස9

5

නැත.ෙවනස9 N3ණද,ඒෙවනස දැකගත හැ9ෙ9 hත ඇ>ළත Tස බා^ර ෙප1ෙ, ෙනොෙd.එම අභZ�තර අයහප� ෙපේරණ ෙකෙළස,eවරණ,සංෙයෝජන,දෘෂi ආ7 න,වl� හැr�ෙd.එෙසේ න,වl� හැr�ෙවත� ((ධ අවසථාවල7 ඒවා එනT�ම ඉb�ප� ෙනොෙd.ෙබොෙහෝ(ට hN(l හා හැ�, මp� :"ගලෙයwව ෙනොමඟ යවා යහප� ඒවා ෙලස �වා ද9වT� අයහප� ෙපේරණ ඇNවන බව සැල?�ලට ගැeම වැදග�ය.ෙමෙසේ ඇNBෙ,7 ඒවා ¡�ත වඤචක ධම ය1ෙව� හැr�ෙd.h^ 1ව\� සැල?�ලට ගැeම මp� ෙමබP yව®,වl� වැළ� කටk>කල හැක. ෙම^7 ]යාවට වඩා ෙ�තනාෙd වැදග�කම අවධාරණය කර ද9වා ඇ�ෙ� ඇතැ, අවසථාවල7 AටN� (දZමාන සවcපයට වඩා හා�පh�ම ෙවන� සවවcපය9 :"ගලයාෙ� අභZ�තර hත >ළ ]යා�මක (ය හැ? බැ(�.ෙ, �සා යෙමw h4කරන ය,?h ]යාව9 ම>Ai� පමණ9ම �g9ෂණය කර ඉ� :"ගල අභZ�තරය A_බඳව (�ශචය�ට එළ´ෙ, ඇN අෙයෝගZතාවයද

වටහාගත k>ය.*ත ෙ"ශනාවල7 කමඵල (පාක �^ව1ෙ2 ෙ�තනාව අ1වබව දැ9ෙd.15

ෙ, අභZ�තර ෙපේරණවලද ((ධ මqට, NෙS.eවරණ නාමෙය� දැ9ෙව1ෙ2 �ව� මාගය ආවරණය කරන කIJ පහ?.ඒවා පංච eවරණ ධම නT� හැr�ෙd.ඊට වඩා hk,n අභZ�තර ෙපේරණ දහය9 hත >ළ ඊට යට Nෙබන සථරය >ළ ]යා�මක ෙd.ෙ, දශසංෙයෝජන න, ෙd.සංෙයෝග ය1 සසරට :"ගලයා බැඳ තබන කIJ බැ(�.ෙ,වාටද යi� අ1සය ධම න, n තව� ඉතාම hk, අ1 සහගත n අභZ�තර ෙපේරණ සzය9 NෙS.අ1සය ය1 hk, ය1 ෙd.*ත ෙ"ශනාවල දැ9ෙවන කIJ මp� ෙම^ දැ9ෙවන අවසාන Aයවර වලට ලඟාBෙ,7 ඒ පවNන අවසථාෙd hත >ළ ෙගොඩනැ� ඇN අභZ�තර ෙපේරණ hය�ෙල�ම hත vදවාගැeමට අවශZය.ඒ සඳහා �4� භාවනා කමය9 ඇත.එය 34ර4�ෙ� ෙසොයාගැeම?.(දශනා භාවනාව ය1ෙව� හැr�ෙව�ෙ� ඒ කමෙdදය/.(දශනා භාවනාව එ9තරා දාශ�ක ¡�තනය?.එ^ vඛZ හරය පඥාව අව� කරගැeම/.�4� ප�b hත ^9මBමට සම� *ත ෙ"ශනාව9 ශවණයBම මp� ශාවකයා >ළ (දශනා භාවනාව වැ ෙඩ�නට සැලැස(ය හැක.34වI�ෙ� සාvකංhක ෙ"ශනාව n ච>රාය සතZ wx ගැ�n ෙ"ශනා මp� ශාවකයා මඟඵල අව ෙබෝධයට ප�?gමට හැ?යාව ඇත.34වI හා උ�වහ�ෙසේෙ� v� ෙපෙ� අහ� µ9¶�වහ�ෙසේලා *ත ෙ"ශනා ෙ"ශනා ?gම මp� පමණ9 ශාවය?� මාගඵල අ වෙබෝධයට ප�කරව1ෙ2 (දශනාභාවනා A_ෙවත ෙ"ශනා මාධZය>_� වැෙඩ�නට සැලැසBෙම�.එය ඉතා අපහ� කායය?.නv4 එය කළ හැක.එය ?gමට සම�ක, ඇN උ>ම� දැනට වතමාන සමාජෙ2 නැN(ය හැක.ම�ද එය ?gමට �4�ක, ස,�ණ කරNH උ>ම� ෙ, වන (ට සසර �මකර අවස�n ෙහ/�.ෙමකල ද9නට ඇ�ෙ� වසර දහස ගණන� කාලය ඉw�ව යාෙම� ප�ව ෙබොෙහෝෙකොටම නෂටාෙශේෂ B යාෙම� අන>Iව ඉN�n අN සං��ත *ත ෙ"ශනාය.ඒවා ෙපර 34 v(� �w�n *තෙ"ශනා වල වාතාව9 හා සමානය.ආන�ද ^Tය� හා ෙස� ශාවක ^TවI� (h� ((ධ අවසථාවල7 තම� ඇ* 3"ධ ෙ"ශනා හා ෙ"ශනාවල අථකථන වාතා සවcපෙය� සංගෘ^ත කළ හැඩතල *ත ෙ"ශනාව�^ �cAතය.ඒවා හැ?තා9 v� ෙ"ශනා අIතට ස{පෙවT� සaBව පව�වා

ගැeමට දරණ ලද උ�සහය9 අqඨකථාවල �cAතය.16

(දශනා භාවනාව දාශ�ක අවෙබෝධය9 ඇNBම අරvJ කර පව�.ඒ දාශ�ක ඥාන අවෙබෝධය පදන,කර ෙගන ඇNෙd.ෙමම අවෙබෝධය න, �ව� අවෙබෝධය/.අභZ�තර ගතව ඇNවන ((ධ අ^තකර අµෙපේරණ වl� hත �දහස කරගැeම ෙ, අවෙබෝධෙ2 ඇN පධානතම උපෙයෝ�තාව/.එෙසේම එෙසේ �දහසBම තාවකාlකව එම අµෙපේරණ යටප� ?gම මp� ලැ�ය හැ? �දහස ෙනොෙd.එය ස¯ර සාර �දහස?.ඒ �දහස ය_ ?hම අkර?� ෙවනස ෙනොෙd.එ^ අක,ෙපයZ සවභාවය9 ගැSව පව�.සාමානZෙය� ෙකෙනwෙ� hතට ස>ට ඇNවන කමෙdද ෙබොෙහෝ ෙd. ස>ට hත අභZ�තරෙ2 ඇNවන අµෙපේරණය?.අයහප� ආක�ප අරvJ Bෙම�ද ස>ට ඇNෙd.එෙසේම යහප� ආක�ප අරvJBෙම�ද ස>ට ඇNෙd.(දශනාෙd7 hN� ඉව� කර1ෙ2 යහප� ආක�ප අරvJ Bෙම� ඇNවන ස>ට ෙනොෙd.අයහප� ආක�ප අරvJBම �සා ඇNවන ස>ට පමණ9 (දශනා භාවනාව මp� hN� ඉව�කර හැෙ.මඟඵල අවෙබෝධය

6

ලබා hෙ� 9ෙ�ශ 4Iකළ උ>ෙමwට `වද යහප� ආක�ප අරvJ Bෙම� ඇNවන ස>ට ඇN ෙd.ඒ උ>මාෙ� hෙ� නැNව1ෙ2 අයහප� ආක�ප v�Bෙම� ඇNවන ස>ට පම\.ඒ �සාම ෙම^7 h4ව1ෙ2 hෙ� hයx අµෙපේරණම ඉව�වයාම බව වරදවා ෙනොවටහා ගත k>ය.යහපත හා අයහපත අතර ෙවනස හPනාග1 ලබ�ෙ� 3"�ය හා පඥාව මp�.ෙම^7 h4ව1ෙ2 3"�ය හා පඥාව වධනය කරBම/.එ(ට 3"�ය මp� අයහපත �වැරbව හPනාෙගන hN� ඉව�කර දැෙ,.වඩා� �වැරbව පැව�වෙහො� ෙම^7 h4ව1ෙ2 �වැරbව හPනාගැeම පමණ?.ඉව�කර දැ{මට ?h4 අනවශZ ආයාසය9 ෙම^7 ෙනොගැෙ�.යමක සතZ සවභාවය වටහාග� ප� එ/� ඉව�Bමට අv> ආයාසය9 අනවශZය. }� hxවකට අත ළංකළ (ට A_සෙසන සවභාවය ඇN බව වටහාග� ( ට එය ඇ�¥ෙම� වැළ?ය k>බව ෙකෙනwට අv>ෙව� ?යාbය k> නැත.ඒ ප�b දාශ�ක අවෙබෝධය ලැtම සමඟම සැබෑව වZාජෙය� ෙව�කර �වැරbව හPනාගැeෙ,

ශ9Nය ඇNෙd.මාගඵල අවෙබෝධය ය1ෙව� හැr�ෙව1ෙ2 ෙ, ත�වය/.17

�ණ අවෙබෝධය ෙකතර, ගැ�Iද ය� එය එ9වරම ෙකෙනwට ශා9ෂා� කරගැeම පවා 4ෂකරය.ෙ, �සා ඒ �ණ අවෙබෝධය ප�Bෙ, අවසථාව ද9වා මqට, සතර9 ප�කරT� යා k>බව දැ9B NෙS.මාගඵල සතර?� k>ව ආය මාගය දැ9B ඇ�ෙ� එබැ(�.පළvව 4I කර1ෙ2 දෘෂiයට ස,බ�ධ අයහප� ආක�ප/.ෙදවන මාගඵලෙ27 ආශාව හා "ෙdෂයට ස,බ�ධ අයහප� ආක�ප තරම9 4රට අ�කර1 ලැෙS.ෙතවන මාගඵලෙ27 අ�කළ ආක�ප ස,�ණෙය�ම 4Iකර1 ලැෙS.එෙසේම hdවන මාගඵලෙ27 මම යන ආක�ප �^Bමට ෙහේ> n අයහප� ආක�ප hය�ල ස,�ණෙය�ම 4Iකර1 ලැෙS.ෙම^7 ඒ Aයවර අ1A_ෙවළකට ද9වා ඇ�ෙ� ස�ව ¡�ත ස�තානෙ2 ඇN අයහප� ආක�ප hත >ළ ඇNවන �වතාව අ1ව එය ඉව� ?gමට හැ? Aයවර අ1වය.ෙම^7 ඕනෑම ස�ව ¡�ත ස�තානයක දෘෂi ස,බ�ධn අයහප� ආක�ප ඇ¥ම හා ගැ®ම ස,බ�ධ අයහප� ආක�පවලට වඩා පහ�ෙව� ඉව�වනබව ෙපෙ�.එෙසේම එ^ අවසථා ෙදක9 ඇත.ෙසෝවා� මාගෙය� ඉව�ව1ෙ2 මම�වය ස,බ�ධn ඕලා�ක අයහප� ආක�ප ෙකොටස/.ෙමය ස9කාය bq¹ය පධාන ෙකොට ඇN (¡?�ඡාව හා �ලSබත පරමාස යන ෙස� සංෙයෝජන මp� �cපණය ෙd.නv4 අහ�ව ද9වා තව අJ සහගත මම�වය ස,බ�ධ hk, අයහප� ආක�ප ෙකොටස9 පව�.එය ස,�ණෙය�ම 4IB ය1ෙ2 අහ�ව මාගඵලෙ27ය.එය අසT මානයට ස,බ�ධ සංෙයෝජන ෙකොටසය."(�ය හා තෘ�ය මාගඵල ඇ¥ම හා ගැ®මට ස,බ�ධව ඇN ඕලා�ක හා hk, අයහප� ආක�ප අවසථා �cපණය ෙකෙ.ඇ¥ම හා ගැ®මට ස,බ�ධ ඕලා�ක අයහප� ආක�ප අ�ව1ෙ2 සකෘදාගා{ මාගඵල අවසථාෙd7ය.එ^ම hk, අවසථාව අනාගා{ අවසථාව/.එ^7 vxම�� ඇ¥ම,ගැ®ම

යන අයහප� ආක�ප 4Iෙd.18

A�h4 ධමය පැNයද, එම ධමය හා මානව සංජානන පැNකඩ අතර පරතරය9 පව�. 34දහම හා මානව සංජානන පැNකඩ අතර පවNන ෙ, පරතරය 34දහම සaBෙලස පැවN kගයට සාෙ�9ෂකව අ1කමෙය� වැ�ෙවT� පව�.දැනට වසර දහස ගණන9 ගතB ඇN ෙමකල එ^ පරතරය සැල?ය k> පමාණය?� වැ�B NෙS.34දහම හැ?තා9 �වැරbව අථගැ�Bම A\ස රචනා කරන ලද අqඨකථා,®කා,ගැටපද වැ� අථ ((රණ ග�ථවl� සංජානන පරතරය හැ? තා9 4රට අ�?gමට සෑෙහන ප�ශමය9 දරා NෙS.නv4 ෙමෙලොව සෑම ෙදය9ම අ�තZය. එම සනාතන ධම �යාමය 34දහෙ, සa(බව ස,බ�ධෙය�ද ෙවනස ෙනොෙd. ෙබොෙහෝක� ගතB යාෙ,7 වZවහාර කරන භාෂාව ෙවනසෙd.T���ෙ� h>, පැ>, ෙවනස ෙd.අවෙබෝධ ශ9Nය අ�ෙd.සමරණය 4බලෙd.ආධZා�Tක හැ?යාව අ�වන අතර ඊට සාෙ�9ෂව ෙභෞNක හැ?යාව bkJ ෙd.වතමානෙ2 T���ෙ� අධZාපන රටාව vxම��ම හැඩගැ� ඇ�ෙ� ෙභෞNකදවZ ෙලෝකය ගහණය කරග�නා අk��.ෙ"ශනා මාධZ පමණ9 භා(තා කර උසස අවෙබෝධය9 ඇN වන අk�� ෙපළ ගසවා ඇN *ත ෙ"ශනා>ළ ගැSව පැවN අවෙබෝධ ශ9Nය එෙසේම ලබාගැeම වතමානෙ2 කළ හැ? මqටමක පවN�ෙ�දැ/ (ම�ම වැදග�ය.එෙසේBමට න, පළvව h�ම ඊට අ1cපව ෙපළගැස(ය k>ය.ආක�ප,I¡අI¡ක, hය�ල පවN1ෙ2 ධමාව ෙබෝධය ඇN

7

වන bශාවට ෙනොBම ෙ, කායභාරය වඩා� අ�I කරBමට ෙහේ>ව9 ෙලස ෙප�වා bය හැක.ඒ සඳහා (සPම ව1ෙ2 T���>ළ zlකව දශන ස,ප�Nය ඇN?gම/.මඟ ෙනොමඟ වටහාගත හැ9ෙ9 �වැරb දශනය ඇN(ටය.ෙසෝවා�Bම ය1 අහ�වය කරා පැT\යහැ? �වැරb මඟ වටහාගැeම/.ෙ, සදහා :"ගලෙයw>ළ ආක�පමය ෙවනස9 ඇN?gම අවශZය.ආක�ප යථා

ත�වයට ප�කරගැeම>_� ප�කා¥නව ඉN� වැරb අ�පා�ද �වැරb කරගැeමට හැ?ෙd.19

*තෙ"ශනා න, 34ර4� ධරමාන කාලෙ27 ((ධ :"ගල/�ට ඒඅයෙ� ((ධ සංජානන හැ?යාව අ1ව 34දහT� �ෙ"�ත පරමාථ අව ෙබෝධයට පැT¬ම A\ස ෙ"�ත උපෙ"ශන/. ත� kගෙය^ ඒවාෙ2 අථ �h ෙලස අවෙබෝධ කරගත හැ? මqටමක එකල භාෂා වZවහාරය පැවNන.නv4 එම *තෙ"ශනා ෙ"ශනා කර දැනට වසර දහස ගණන9 ඉw�ව ෙගොh�.එකල7 �ෙද9 ෙ"ශනාව අසා ධාරණය කරගැeම හා කඩපාඩ,කර �Iwල වශෙය� පර,පරා1ගතව පව�වා ගැeම Tස,l»තව සටහ� කරතැtම9 ]යා�මක ෙනො(න.එබැ(� *තෙ"ශනා>ළn ෙබොෙහෝ සaB සවcපය 34ර4� ධරමාන kගයට වඩා අ1කමෙය� අ�B ය�නටBම සවභා(ක ෙදය?.ෙ, ත�වය අµධම ෙ"ශනාවලට වඩා *ත Aටක පෙහේ අ�තගත *තෙ"ශනාවලට වඩා තb� බලපෑෙdය.ෙමයට ෙහේ>ව අµධම ෙ"ශනාවලට වඩා බ�ලව සාමානZ ජනතාව අතර ෙ, *තෙ"ශනා පා ෙයෝ}කව හා බ�ලව වZවහාරBමය.එෙසේම ස,vN ෙ"ශනාව�^ පැවN සවcපය අ1ව වඩා පකටව ධමාවෙබෝධය කරා පැT¬මට *තෙ"ශනා මහ� උපකාරය9 n බැ(�.ධම රසය (ඳගැeමට I¡ න, එතර, ගැ�I අවෙබෝධය9 නැNව `වද ¼ ස"ධමය නමැN මහසkර

ෙවත පළvෙව� පෙdශBමට *තෙ"ශනා සලසා ඇ�ෙ� (ශාල අ1බලය?.20

2.2. සංජානනය හා ආµධ,Tක (වරණ

ආµධ,Tක (වරණ මp� පැහැbl කර1 ලබ�ෙ� පරමාථ ධම A_බඳව/.පරමාථ ධම ය1ෙව� හැr�ෙව�ෙ� ෙලෝක ස,vN ඉ9මවා }ය (ට ද9නට ලැෙබන යථාථය/.ෙ, ත�වය ඉ��ය පතZ9ෂය >_� ෙකෙනwට ගහණය කරගත ෙනොහැක.එබැ(� ෙ, ත�වය ඇN කරගත හැ9ෙ9 ස,vNවල සැබෑ ත�වය අවෙබෝධ කරගැeම මp� පම\.එ(ට යථාථය දැ�ම හා තහ`IBම h4ෙd.ෙබෞ"ධ සංජානනෙ2 අවසාන පරමාථය න, ෙ, පරමාථ ධමය අවෙබෝධ කරගැeම/.�ව� අවෙබෝධයට ෙකෙනw ප�ව1ෙ2 ෙ, පරමාථ ධම A_බඳ යථා ත�වය වැට~ම මp�.පරමාථ ධම සතර9 ඇත.එන, ¡�ත,ෛචතhක,cප �Sබාන යනා7 වශෙය�.ෙම^ ¡�තය ෙලස හැr�ෙව1ෙ2 අරvJ දැනගැeෙ, ශ9Nය/.සංජානනය ෙසේ දැ9 ෙව1ෙ2 ෙ, ¡�තය/.අරvJ නැNව hත ෙනොඋපදනා බැ(� ¡�ත ඇNBමට අරvJ අවශZය. අරvJ දැන ග�නා අථෙය� hත එක9ම වන නv4 ෛචතhක හා ස,බ�ධB �සා hෙත^ 89 ෙහෝ 121 ආකාරය9 ද9නට ලැෙS.hත අරvණ9 ගැeම හා අරvණ හැreම යන සංජානන ]යා ව_යට පදන,ව�ෙ� hෙත^ ෙය41 ෛචතhක/. ෛචතhක ඵසස,ෙdදනා,සඤඤා හා ෙ�තනා යනා7 වශෙය� 52 වැදෑI, ෙd.¡�තය හා ෛචතhක කකාරනලද කෂායකට උපමා කළෙහො� එ^ අඩං� ෙබෙහ� රස ෛචතhක ෙලසද,ජලය hත ෙලසද වටහාගත හැක.එෙසේම ෙම^ නZායය න, hත නැNව ?h4 ෛචතhකය9 «පbන බව/.ඒ �සා hත ෙම^ පධානය. “මෙනෝ:Sබංගමා ධ,මා” යන පාඨෙය^ ධ,ම ය�ෙන� අදහසකර ඇ�ෙ� ෛචතhක වන අතර hත මෙනෝ ෙලස හP�වා NෙS.ෙ, අ1ව සංජානන ]යාව_ය ස,�ණBමට ෛචතhක (ශාල උපකාරය9BඇN බව පැහැblෙd.ෛචතhක �සා hෙ� සවභාවය ෙවනසBමකට ල9ෙd.ෛචතhකවල බලපෑම �සා hත ප(ත ෙහෝ අප(ත (ය හැක.ෛචතhක හා hත ෙව�ව වශෙය� ග�කළ දැ?ය හැ? n සවcපයට වඩා ඒවා සංෙයෝගn (ට දැ?ය හැ? සවcපෙ2 ෙවනසක, NෙS.21

­ත,ඌෂණ වැ� ෙහේ> �සා (කාරයට පැT¬ෙ, ල9ෂණ cප උIමෙකොට පව�.ෙ, හා සමානව අcප ධමද ෙවනස වන නv4 එයට cප යැ/ වZවහාර ෙනොෙකෙ.ෙවනසBම අපකටn

8

බැ(� එෙලස වZවහාර ෙනොෙකෙ.නv4 cප පකටය.ෙභෞNකව cපෙ2 ෙවනසBම �g9ෂණය කළහැක.cපෙ2 ෙවනසBම 9ෂණය9 පාසා h4ෙවත�,එ^ hk,බව �සා එබP ෙවනස9 පකට ෙලස දැකගැeමට න, සෑෙහන කාලය9 ගත(යk>ය.ෙමෙසේ සෑෙහන කාලය9 ගතn ප� පකට වන cපවල ෙවනසBම එම ෙමොෙහොෙ�7ම 9ෂ\කව h4ෙවT� පවN�න?.අcÁ ධමය9 n hෙ� ෙවනසBම cපවලට සාෙ�9ෂකව වැ� නv4 එය cප ෙම� පකට නැත.(කාර ල9ෂණය cපයටම අය�ය.පඨ(,අෙපෝ,ෙ�ෙජෝ හා වාෙයෝ ආ7 වශෙය� cප 289 ද9නට ලැෙS.hdෙව� පරමාථ ධමය න, �වන/.ෙම^ වාන න, තෘෂණාව/.තෘෂණාෙව� �9{ම �වාණය/.එය මාගඵල h�වලට අරvJ වන අසංඛත ධා>ව/.අසංඛත න, ෙහේ>පතZ ධමය�ෙග� ෙනොහට ග� යන අIත/.සංඛත බව න, ?hය, අkර?� ඇNවන සංජානන (කෘNය?.එ^7 �g9ෂණ කළහැ? ව1ෙ2 යමක යථා ත�වය,සෑබෑව ෙනොෙd.යමක සැබෑ ත�වය vළාකර ඊට අ1ගතෙසේ මානhකව ඇNකරග1 ලබන කෘNම ෙදය?.ෙ, සඳහා තමාෙ� �ව ක�පනා,දෘෂi යනාbය බල පා1 ලැෙS.අසංඛතය න, යථාථය/.එ^ ?h4 සංජානන (කෘNය9 නැත.�වැරbව සංජානනය h4වන බැ(� පඥාව හටගe.hත ඇ¥, ගැ®, ෙද?� Tෙ".ඇ¥, ගැ®, ඇNව1ෙ2 hත vළා Bම �සාය.යමක ඇN �යම ත> ෙව1වට මවා ෙප�වන කෘNය ත�වය9 A_බඳ ඇ¥ම,ගැ®ම ඇN කරගැeම h4ව1ෙ2 අරvෙණ^ vළාවන ෙමෝහය �සාය.hෙ� පැහැbl ප(ත සවභාවයටද ෙ, �ණ සංජානනය ෙහේ>ෙd.ෙමෝහය නැNBම (දZාව පහළBම/.එ(ට hෙ�n අභZ�තරගත අයහප� ෙපේරණ අ1කමෙය� ඉව�B ය/.hෙ� අභZ�තර අයහප� ෙපේරණ ඇNව1ෙ2 සෑබෑව වැ�යාම �සාය.අ1කමෙය� සැබෑව අවෙබෝධෙව�ම ඒ අවෙබෝධ වන පමාණයට අභZ�තරගත අයහප� ෙපේරණ ඉව�B ය/.අ1කමෙය� අවෙබෝධයට පැT\ය k> අවසථා සතර9 hdමාග ඵල වශෙය� ද9වා ඇ�ෙ� ෙ, �සාය.එ9 එ9 මාගෙ27 ෙව� ෙව�ව ප~ණකළk> ෙපේරණ වල �මාව9 NෙS.�ද�න9 ෙසේ පළvවැ�න වන ෙසෝවා� මාගෙය� ප~ණව1ෙ2 දෘෂiයට ස,බ�ධ අයහප� ෙපේරණ hය�ලය.ෙදවැ�න වන සකෘදාගා{ මාගෙය� ඇ¥ම හා ගැ®ම යන "( අ�තය�ට අදාළ අයහප� ෙපේරණවල ෙකොටස9 ප~ණෙd.ඒවාෙ2 ඉN� අඩ ප~ණ ව�ෙ� ෙතවැ�න වන අනාගා{ මාගෙ27ය.අසTමානය ෙහව� hය අඛ²ඩ පැවැ�මට ස,බ�ධ hk,

අයහප� ෙපේරණ hය�ල hd වැ�න වන අහ� මාගෙ27 ප~ණෙd.22

�වන අසංඛතය9 බැ(� ලැH මාගඵල �ශ¡තය.එ^ ?h4 (ප�ණාමය9 ඇNෙනොෙd. මඟඵල ලැtෙ,7 �ණ සංජානනය9 h4ෙd.එය ඇ¥, ර^ත ශා�ත �ෙd7 අවසථාව?.ස�ව පඥ�Nය පැවෙත�ෙ� හා වධනය ව1ෙ2 සාමානZ මqටෙ,7 �ණ සංජානනය9 h4ෙනොBම �සාය.ස9කාය bq¹ය හා අසTමානය ය1 සාවදZ සංජානනෙ2 අ^තකර පNඵල/.ෙකෙළසඇN ව�ෙ� සාවදZ සංජානනය �සාය.�ණ �රවදZ සංජානනය ඇNකරගැeම මp� ෙකෙළස 4I ෙd.එෙසේම එෙසේ 4In ෙකෙළස ය_ ඇNෙනොෙd.ෙකෙළස ය1 යම9 සාවදZව සංජානනය ?gම �සා ඇNවන අභZ�තර අයහප� ෙපේරණ ෙd.((ධ ¡�ත මqට,වල7 hෙ� ]යාකාg�වය ඊට අ1ගතව ෙවනසෙd.ෙ, අ1ව මනස රx හා hk, අවසථාවl� ]යාකරන බව පැහැblය.hතට ඇNවන අරvJ අ1ව h� කාමාවචර, cපාවචර, අcපාවචර හා ෙලෝෙකෝ�තර නT� ෙකොටස හතරකට වගෙd.T� කාමාවවචර,cපාවචර හා අcපාවචර යන ෛතYමක h� වqට h� ෙලස ද ෙලෞ?ක h� ෙලස ද හැr�ෙd.ෙලෝෙකෝ�තර h� (වqට h� න, ෙd.cපාවචර,අcපාවචර h� hය�ල මහ�ගත h�ෙd.කාමාවචර h� ප��ත h� ෙd.ෙ, h�වල සංජානන �(ෙශේෂතා

සලකා ෙ, අk�� :x� ව�කරණයකට ල9B ඇNබව වටහාගත k>ය.23

කාමාවචර h� ඇNBම T� පළvවැ�න/.කාම ෙලස හැr�ෙව1ෙ2 කාම ත²හාවය. ෙ, කාමතෘෂණාව ය, hතක පව�ද, අරvJ ?g, වශෙය� හැhෙද ඒ hත කාමාවචර න, ෙd. ෙ, අ1ව කාම �ගNද කාම 4ගNද කාමාවචර h�ඇNවන සථාන ෙලස හP�වා NෙS. කාම �ගN න, T�ස හා සෙදd ෙලෝක/.අභZ�තර යහප� ෙපේරණ ]යා�මක ව1ෙ2 කාම �ගN වලය. කාම4ගNවල අභZ�තර අයහප� ෙපේරණ ]යා�මකෙd.සාමානZෙය� 4කට වඩා �ඛයට මානවයා කැමNය.ෙ, �සා ෙdදනා වශෙය� �ඛය වඩා ෙdගව�ව සංජානනය කර1ලැෙS.එ^7

9

49 ෙdදනාව උපb�ම ඒ අරvෙණ^ ගැ®ම9 ඇNෙd.�ඛෙය^ ඇ¥මද, 4ෙක^ ගැ®මද ඇNෙd. ෙ, �සා hෙ� ?hය, සංසකාරමය ෙවනස9 ඇNෙd.�ඛය ෙහෝ 4ක ෙනොගැeම උෙ�9ෂාව/. නv4 උෙ�9ෂාවද ෙdදනාව?.ෙdදනාව සංජානනය ?gෙ,7 ඇNවන සංසකාරමය සවcපය ෙ,

ආකාරයට ((ධ හැඩතල ගe.24

cපාවචර h� ඇNBම ෙදවැ�න ෙd.cප ෙලස හැr�ෙව1ෙ2 ෙභෞNක cපය ඇ�Iකර එ^ පN�,මබය9 hෙ� ඇNකර ගැeම/.එයට බ�ල ෙලස අරvJ කරග1ෙ2 කhණය.කhණ න, ෙභෞNක cපය?.නv4 ෙභෞNක cපෙ2 ආශවාදය අරvJ කර1ෙව1වට ෙම^7 එ^ හැඩය හා වණය යන ල9ෂණ පමණ9 අරvJ ?gම (ෙශේෂ ෙd.ඒ අ1ව cපාවචර h� ය1 ෙභෞNක cපවල ආශවාදය ෙනොව පැහැය හා ල9ෂණ පමණ9 ඔසෙසේ ඇN කරග� h� පර:ර?.ෙ, h� ධZාන h� ෙලස සැලෙ9.cපවල ආශවාදය අ�හැර දමා පැහැය හා ල9ෂණ පමණ9 අරvJ ?gෙ,7 කාම�ණ වන eවරණ ධමතා ඉව�ව යන බැ(� hත A�h4ෙd.hත A�h4 ෙව�ම hත >ළ (තක,(චාර,ÂN,�ඛ හා ඒක�ගතා යන නT� ධZානාංග පහළෙd.ෙ, අවසථාව න, hෙ� ප(ත පභාෂවරය ම>Bම?.ෙමෙසේ ධZානාංග වශෙය� ම>ව�ෙ� hෙ� ප(� ර අවසථාව/.hතට ආග�>කව පැTෙණන ((ධ උප 9ෙ�ශ හා eවරණ ධම බැ(� hත අප(ත ෙd.ඒවා/� hත T7ම �සා hතක සාමානZ සවභාවය n පභාෂවරය ම>ෙd.ෙමෙසේ h4Bෙ,7 සංජානනය වඩවඩා� පැහැbl ෙd.ඇ�ත ඇN සැiෙය� සංජානනය ෙd.hත අප(තව පවNන(ට සංජානන ෙවනසවන නv4 ප(තBෙ,7 අභZ�තර ෙපේරණවl� ඇNබව බාධා හැ?තා9 අවමB

ය/.25

ෙතවැ� අවසථාව න, අcපාවචර hත ඇNකරගැeම/.අcපාවචර YTයට පැT\යහැ? ව1ෙ2 cපාවචර YTයට ප�n අයට පම\.cපාවචර h� න, cපෙ2 පැහැය A_බඳ ඇN කර1 ලැH hෙ� ((ධ ල9ෂණ සැල�ම/.ෙ, අ1ව ෙම^7 cපය ෙව1වට cපය අරvJ කළ නාම සක�ධවල ((ධ ල9ෂණ අරvJ ?gම මp� අcපාවචර ධZාන මqට, සතර9 උපදවා ගැeම ෙප�වා 7 ඇත.cපාවචර ධZානයට අරvJ කරග� කhණාර,මණය ඉව�කර එ^ පවNන ^ස බව අරvJ කර ආකාසනඤචායතනය යන පළv අcපාවචර ධZානය උපද(යහැක.ප�ව තමාෙ� මනසම අරvJ කර අන�තn (ඤඤාණය යන අරvණ ෙගන (ඤඤාණඤචායතන ෙදවන අcප ධZානය ඉපද(යහැක.ෙම^7 අරvJව�ෙ� මානhක පැව>ෙ, ල9ෂණ/.(ඤඤාණඤචායතන ෙදවන cපාවර ධZාන hත ඉAදBෙ,7 අභාවයට }ය ආකසඤචායතන hත අරvJෙකොට ෙතවන අcපාවර ධZාන hත ලැ�යහැක.එ^7 (ඤඤාණෙ2 අභාව මාතය ෙගන ?hව9 නැත ය1ෙව� අරvJ කර1 ලැෙS.ෙම^7 (ඤඤාණය හැර සංඥාෙd ^සබව අරvJෙd.සංඥාෙd පවNන ^ස බව ෙමෙසේ අරvJ කර�ෙ�ද තව� සංඥාව?�.ඒබව වටහාග�නා ෙයෝගාවචරයා hය අවසාන අරvණ වශෙය� ඕලා�ක සංඥාව නැN`වද අJසහගත පවNන සංඥාව අරvJ කරෙගන තව 4රට� hය සංඥාව පවNන ඇN නැNබව ෙනොදැෙනන තර, hk, අවසථාව අරvJ කරගe.එය ෙනවසඤඤානාසඤඤායතන අවසාන hdවන අcපාවචර ධZානය/.ෙ, අවසාන අවසථාව� ප�

hත ෙලෞ?ක වශෙය� තව4රට� hk,කළ ෙනොහැ? අවසථාවකට පැTෙ².26

ෙම^7 තව 4රට� hත ෙ, ෙලෝකය අ�ලාෙගන අN hk, අවසථාවක පව�.භවයට hත තවම බැ� පවN1ෙ2 ඉතා hk, �ය9 බP අවසථාවකය.ෙ, ෙනවසඤඤානාසඤඤායතන hත ය1 ඒ hk, අවසථාව කරා hත ෙගන ඒම/.ෙමතැ�� එහාට hත ෙගන}ය හැ9ෙ9 පඥාව වඩා hයx සංසකාර ෙකෙර^ කළ?රBම මp� පම\.@ල9ෂණ අරvJ කර පඥාව වැ�වෙහො� ෙ, අවසථාව ප�කර }යහැක.ෙම^7 ¡�තගNක ත�වයට සංජානනයද එ9ෙd.¡�තගNක බෙව^ උප�ම අවසථාව ප�කර යෑමට න, ෙලෝෙකෝ�තර පඥාව වැ�ය k>ය.එ^7 hයx සංඥා අ�හැර hත සංඥාෙdද/ත �ෙරෝධ සමාප�Nයට ප�ෙd.ෙ, අෂටසමාප�Nයට එහා ගම�?gම?.{ට එළÃය හැ9ෙ9 අෂටසමාප�NලාÄ n රහත�වහ�ෙසේලාට හා අනාගා{ ආය�වහ�ෙසේලාට

පම\.27

10

ෙලෝෙකෝ�තර h�ද සතර වගය?.ෙසෝවා�,සකෘදාගා{,අනාගා{ හා අහ� ය1ෙව�. ෙසෝවා� මඟඵලය ලැtෙ,7 ස9කායbq¹, (¡?�ඡා හා �ලSබත පරාමාස යන >� සංෙයෝජන ධම ප~ණෙd.ෙමෙසේ ව1ෙ2 පංෙ���ය�ට ලැෙබන ((ධ අරvJ h^ය හා 1ව\� k9තව ඇ¥ෙම� හා ගැ®ෙම� ෙතොරව මධZසථව සලකා බැ¥ෙ,7 ඒ අරvJ hය�ල 9ෂ\කව ඇN නැN වන, 49ඛ හා අන�ත සවභාවෙය� k9ත බව 1වණට වැට~ ය/.ෙමෙසේ සැල�ෙ,7 hත >ළ ෙබො¦ඣංග ධමතා වධනය ෙd.කායා1පසසනාව,ෙdදනා1පසසනාව,¡�තා1පසසනාව හා ධ,මා1පසසනාව යන සතර සNපqඨාන ධමතා ෙකෙර^ h^ය හා 1වණ A^�වාෙගන එ^ Bෙය� 1ව\� හා h^ෙය� අඛ²ඩ �g9ෂණයට හ�කළ k>ය.කෙ2 Nෙයන hයÆ cප 9ෂණය9 පාසා ඇNෙd.නැNෙd.cප කලාප හා Ti වශෙය� ෙමෙසේ ඇNBම හා නැNBම දැක එ^ යථාසවභාවය ෙකෙර^ h^ 1වණ වැෙඩ/.hතද මානhක ධමතාද ෙමොෙහොN� ෙමොෙහොත 9ෂ\කව ෙවනස ෙවB ය1 h^යට හා 1වණට ෙපෙ�.ෙdදනා hයx (�, ධමතා hය�ල ෙ, අk�� ෙවනසෙවT� ය1 වැටෙහේ.ෙ, ද?න ]යාකාg�වය ධමතාව/.එ(ට සN,ධ,ම(චය, (gය, ÁN, පසස"�, සමා� හා උෙ�9ඛා ආ7 සSෙබො¦ඣංග ධම සත වැ ෙÇ.අවසාන උෙ�9ඛා සSෙබො¦ඣංගෙය� ප�ව hතට 1වණ ඇNෙd.ෙ, 1වණ සමඟ hත (v9Nයට ගම�ගe.ෙ, අවසථාව v�වරට ඇNBම ෙසෝව�Bම/.ෙදවන වර භාවනා වැÈෙ,7 ෙ, අk��ම එෙහ� {ට වඩා ගැ��� ෙ, ධම පහළෙd.එ^7 ඇNවන ෙදවන ෙලෝෙකෝ�තර ඥානය සකෘදාගා{ මඟඵල hත/.එ^7 කාමරාග හා පiඝ සංෙයෝජනවl� අඩ9 9ෂය ෙd.ෙතවන අවසථාව අනාගා{ මඟ ඵල hත/.ෙ, අවසථාෙd කාමරාග හා පiඝ සංෙයෝජන ස,�ණෙය�ම ප~ණ ෙd.අනාගා{ මඟ ඵලාලාÄයා >ළ තව4රට� අප~ණව ඇ�ෙ� දස සංෙයෝජනවl� උ"ධ,භා�ය සංෙයෝජනධම ෙලස සැලෙකන cපරාග,අcපරාග, මාන, උ"ධ�ච හා අ(¦ජා යන ෙස� සංෙයෝන පහ පව�.ෙ, කමයටම ය_� භාවනා?gෙ,7 අහ�මඟඵලෙ27 ෙ, සංෙයෝන ධම පහ� vxම��ම 4IB ය/.ෙම^ cපරාග හා අcපරාග ය1 A_ෙවl� cප හා අcපෙලෝකවල උපතලැtමට hෙ� ඇN ආශාවෙd.මාන ය� මම යන අJ සහගත හැ�ම/.ෙමය අසT මානය ෙලසද හැr�ෙd.උ"ධ�ච ය1 hෙ� ෙනොස���බව/.ඉ��ය,අරvණ සපශBම �සා (ඤඤාණය ඇNBම සමඟ ඵසස, ෙdදනා, සංඥා, ෙ�තනා හා මනhකාර ඇNBෙ, ]යාව¥ය ෙනොදැeම ෙd.ෙමය ඉතා hk, වන

බැ(� අනාගා{ උ>ම� (h� පෙdශT� වෑයෙම� දැක අවෙබෝධකළk> hk, අවසථාව?.28

ෙමෙලස නාම cප පර,පරා අඛ²ඩව ෙනො�� සසර සැ� සර"7 :"ගලයා ෙලස වැරb අනනZතාව9 ෙගොඩනඟා ෙගන අ�ලාගැeම h4ව1ෙ2 මම යන සාවදZ හැ�ම �සාය.ඒ අ�ලා ගැeම �සා එතැ� hට ඒ අ�ලාගැeම ෙකbනක ෙහෝ ය_ අ�හ�න>I නාමcප පර:රට :"ගල අනනZතාව9 ලබා7ම h4ෙd.ෙ, :"ගල අනනZතාව මම යැ/ ෙගොඩනඟා ග�/.ත²හාව හා අ(දZාව �සා මම ෙගොඩනැ�ම h4ෙd.ත²හාව හා අ(දZාව 4Iකර�ෙ� ෙකbනද එbන hට අඛ²ඩ නාමcප පර:රට මම ය1ෙව� අනනZතාව9 ෙගොඩනැ�ම නව�ව/.එ(ට කම(පාක

පල7මට :"ගල අනනZතාව9 ස^ත මම ය1ෙව� අ�ලාග� අෙය9 ෙනොh®ම ඊට ෙහේ>ව/.29

කාම �ගNවල උපත ලැtමට මම යන හැ�ම අ�බව ෙහේ>ව?.පNස�� (ඤඤාණය හට ග1ෙ2 ඊට සමාන ආ�මභාව වලය.කාම �ගNවල ඉප7මට ඉවහ�වන පNස�� (ඤඤාණය9 ඇNබව කාම �ගN සැප අ�ප� කර7මට ෙහේ>ව/.:ඤඤ හා wසල දහ,^ �රතBම ය1 අ�ලා ගැeම අ�?gෙ, කමෙdදවල �යැ¥ම/.ෙ, �සා මම යන ආක�ප අ�ෙd.එ(ට කාම �ගNවල උපතලබ/.මම යන හැ�ම වැ�bkJBෙ, A_ෙවත න, පාප හා අwසල ය�^ �රතBම/.එ(ට

කාම 4ගN වන සතර අපාය බP සථානවල උපත ලබ/.30

aව ෙලෝකෙ2 නාමcප අඛ²ඩ පවාහයට ඇර�ම9 ෙහෝ අවසානය9 දැ9(ය ෙනොහැක.අඛ²ඩ පවාහයක ය, තැන9 අ�ලා ගැeෙ, hට ය_ එය අ�හ�න >I අවසථාව ද9වා ෙව�කළ ෙකොටස ස�ව පඥ�Nය පව�වන අවසථාවෙd. අවසානෙ2 �ව� දැ�ෙ,7 ?h4 :"ගලෙයw �I"ධ ෙනොෙd.සැබ(�ම �I"ධB ය1ෙ2 එම පඥ�Nය පම\.එම

11

පඥ�Nය හටගැeමට ෙහේ>n ත²හාව හා අ(දZාව 4IB ය�ම පඥ�Nයද 4IB ය/. සතZ අවෙබෝධයට ප�n :"ගලයා aව�ව hiය7ම hෙත� ත²හාව හා අ(දZාව 4Iව යන බැ(� �වාණ අවෙබෝධයට ප�n ෙමොෙහොෙ� පට� සසර නාමcප පවාහය සමඟ පැවැ�n අඛ²ඩ සබඳතාව �� ය/.එ(ට (පාක bයහැ9ෙ9 ඒ :"ගලයා නාමcප පඥ�Nයට හ�ව hiය7 හටග� කමඵල (පාක පම\.නාමcප පවාහය සමඟ පැවN සබඳතා �ඳදැ{ෙම� ප�ව ස�වා7 පඥ�Nය9 ර^ත බැ(� කමහටගැ�Bෙ, පවණතාව9 ඇN ෙනොෙd.ම�ද කමඵල (පාක හට ග�ව1ෙ2 ස�ව :"ගලා7 අk�� නාමcප පවාහය සමඟ පව�වන අඛ²ඩ සබඳතාව �සා

බැ(�.31

සතZාවෙබෝධය වචනවලට නඟා පකාශ ?gමට වෑය, ?gෙ,7 ෙබොෙහෝ අපහ�තාවලට v�ණපෑමට h4ෙd.වZවහාර භාෂාවල වචන භා(තාව1ෙ2 ෙලෝක ස,vN (ගහ?gමට වන �සා එබP වචන භා(තා කර ෙලෝෙකෝ�තර පරමාථ සතZ (ගහ ?gෙ,7 අපහ�තා ඇNෙd.වචනවල ඇN �ශ¡ත අථ �සා �වැරb අවෙබෝධය පකාශ ?gමට �4� වචන ෙතෝරාගැeම සැල?lම� ෙලස h4කළ k>ය.ය,?h අදහස9 වචනවලට නඟා පකාශ ?gෙ,7 වචන භා(තා ?gමට h4ව NෙS.එ�සා hk, අදහස ෙ�I,ගැeෙ,7 �ෙද9 වචනවලට පමණ9 �මා�Nක ෙලස වහ�B කටk> ?gම අෙයෝගZය.ම�ද ෙකෙසේ භා(තා කළද වචන මp� �h ෙලස අදහස පකාශ?gමට අපහ� බැ(�.එ�සා පකාශකළ වචනවල එ�¥ �ෂඵල වාද(වාදවල �යැ¥ම අථ(ර^තය.ෙ, ද9වා පරමාථ ධම A_බඳ හටගැe ඇN ෙබොෙහෝ වාද(වාද එබP වචනවල එ�¥ h®ම9 (නා පකාශ කළ පස>තෙය^ අථය හැ?තා9 �වැරbව ගහණය කරගැeම9 ෙනොවනබව ෙපe ය/. ආµධ,Tක (වරණවලට එෙර^ව ඉb�ප�ව ඇN ෙබොෙහෝ පNප9ෂ වාද(වාදවල �ෙද9 තකය හා වචනාථය ෙකෙර^ පමාණයට වඩා ගැNබව9 ඇNබව ෙපෙ�.?hය, අදහස9 �වැරb ෙසේ අවෙබෝධ කරගැeමට එය (ශාල බාධාව?.සසර භව ගමන හා (v9Nය ලැH :"ගලයාෙ� ගNය ආ7 කIJ A_බඳ ඇNවන ((ධ මතෙÉද ඇNව1ෙ2 අවෙබෝධයට පමණ9 ෙගෝචරව වන hk, සථාන වචනවl� පකාශ ?gමට යාෙ,7ය.ආµධ,Tක (වරණ මp� උ�සහ ෙගන ඇ�ෙ� ඒ hk, තැ� පරමාථ ධම වලට එකඟව පැහැbl ?gමටය.ෙම^7 ස,vN වZවහාරය අ�හැරදමා

ඒ ෙව1වට නාම cප ධමතා පමණ9 වZවහාර කරන පරමාථ ධම ඉවහ�කරෙගන NෙS.32

මානhක ධම A_බඳ ගැ�I ෙලස (ශෙ�ෂණය ?gෙ,7 ම>Aට හැඩතල ඉව� කර ඒ A_බඳව (ගහ?gම පහ�ව?.ෙ, ෙහේ>ව �සා 34දහෙ, මානhක ල9ෂණ ගැ��� (ගහ කර බැ¥ම සඳහා ෙවනම සා^තZය9 ෙව�B පව�. 33ෙමය අථදැ9ෙව1ෙ2 අµධම සා^තZ ෙලස/. අµධමය යන වචනෙ2 අථයද (ෙශේෂ n ධමය ය�න/.එ^ ධ,ම යන පදයට අµ යන උපසගය එ9B NෙS.අµධමය ෙබෞ"ධ සා^තZෙ2 >�වන Aටකය ෙලස න,B NෙS.ආයÊ අසංග (h� අµධම ශSදෙ2 අථය(11/3)“අµvඛෙතොථාÄ9ණාදµභවගNෙනොµධමශම” ෙසේ මහායාන *තාලංකාරෙ2 ද9වා ඇත.අµධමනාමකරණෙ27 කIJ හතර9 ෙ, කා�කාෙd7 ද9වා NෙS. එන, සතZ, ෙබෝ�ය, (ෙමො9ෂය, �ඛය ආbය A_බඳ උපෙදස7ම �සා �වාණය ෙදසට අµvඛ n ධම පNපාදනය ?gෙ, ෙහේ>ෙව� ෙ, අµධම න,ෙd. (අµvඛතඃ) එකම ධමෙ27� දශන (Intelligence ) ආ7 ෙබොෙහෝ පෙÉද දැ9Bම �සා ෙ, න, ?gම ෙd. (අµ9ෂණZා�)ෙවන� මත ඛ²ඩනය ?gම �සා� *ත Aටකෙ2 ඇN h"ධා�තවලට උ¡ත වZාඛZාව9 දැ9Bම �සා� ෙ, Aටකෙ2 නම අµධම න,(ය.34(අµභවා� තථා අµගNතඃ) ය, බP h"ධා�ත මහ�n සවcපෙය� *ත Aටකෙ2 (සතර කර ඇN �සාද, ඒවා A_බඳව පැහැbl ?gම9 හා ස(සතර (ෙdචනය9 ?gම අµධමෙ2 පධාන උ"ෙ"ශZය වන බව අපට ෙකiෙය� පකාශ කළ හැක.ය, (ෂය9 3දර4� (h� *ත Aටකෙ27 පවචන සවcපෙ� ද9වන ලද ද ඒවා ශාස×ය දෘෂiෙය� k9තව (ෙdචනය ?gම ෙමම Aටකෙ27 h4කර ඇත. අµධම Aටක ෙ2 ග�ථ සත?.එන, ධ,මසංග¬, (භංග,ධා>කථා,:�ගල පඤඤ�N, කථාව�Ø, යමක හා

පqඨාන ය1ෙව�.35

12

සවවාසNවා7 �කා/�ටද අµධම පකරණ සත9 ඇත.ඒවා පාl ෙපො�වල අ�තගත කIJ හා සැම(ටම සමාන ෙනොෙd.සවාසNවා7�ෙ� ෙ, පකරණ සතම රහත�වහ�ෙසේලා (h� රචනා කළ බව ෙනොසඟවා පකාශ කර ඇත.ධමසක�ධ ශාසත-ශාgපත මහසථ(ර,පඥ�N ශාසත-ෙමෞ�ගලZාන මහ සථ(ර, ධා>කාය ශාසත - �ණ මහෙතර, (ඥාන කාය ශාසත - ෙ"ව ශම� මහ ෙතර,ඥාන පසථාන ශාසත - කාතZාeය :ත මහ ෙතර, පකරණ පාද ශාසත - ව�Tත මහ ෙතර, සං�Nපයාය ශාසත - මහ ෙකෞෂÚල මහ ෙතර යන ග�ථ හා කෘN ද9වා ඇත. T� ශාg:ත, ෙමෞ�ගලZායන, �ණ, ෙකෞෂÚල යන මහ ෙතරවI 3"ධ කාලෙ2 වැඩhi උ>ෙමෝ බව ද9වා NෙS.මහ ෙකෞෂÚල යැ/ දැ9ව1 ෙ2 මහාශාවක ෙකොq¹ත ෙතර නමය.කාතZායeය :ත මහ ෙතර න, 3"ධ ප��වාණෙය� අ`I4 >��යකට ප�ව (* ෙතර නමකැ/ සඳහ�ය. පාl පqඨානපකරණයට සම ව1ෙ2 එ>මා lÛ ඥාන පසථානය/.අN(ශාල ග�ථය9n එයට ක\ෂක රÜෙ� සමෙ27 අµධම මහා (භාෂා නමැN අ�වාව9 lයන ල7.සංසකෘNක බh� lÛ ෙ, ෙපල අ�වා ෙදෙ9ම zල ග�ථය ෙමකල ද?�නට නැක9 Ýන ප�වතන (දZාමානය.ඉ� එක9 ].ව.3827 ද අ�ක ].ව.7 7ද ස,පාbතව ඇත.^kං hයං මහ ෙතI� Ýන බසට නැÞ ෙ,

ෙපොෙ� ප��ෙ�ද �ය9ද Ýන වචන 438449 9ද ඇN බව පැවෙසේ.36

එෙසේම ධ,මසංග¬ පකරණය අµධම Aටකෙ2 ඉතා වැදග� ග�ථය ෙසේ සැලෙ9.37 ධ,මසංග¬ ය�ෙ� අදහස න, ධමය�ෙ� ෙහව� මානhක පැව>,වල (සතරය/.පාl ®කාෙව^ ෙම^ අථය ෙමෙසේ ද9වා NෙS. “කාමාවචර cපාවචරාb ධ,ෙම සංග2හ සං»A�වා වා ගණයN සංඛZාN එ�ථාN ධ,මසංග¬” එන, කාමාවචර cපාවචර ආ7 ධම සං9ෙෂේපෙය� වZාඛZාන ?gෙ, ග�ථය ය1/.පැර\ ෙබෞ"ධ ධමෙ2 කාවZ ශාසතය හා මෙනෝ (ඥානය අතර දැ� ස,බ�ධතාවය9 ද9ව/.ෙ, (ෂය ෙදක A_බඳවම වණනාව9 ?gම ෙ, ග�ථෙ2 (ෙශේෂ�වය/.ග�ථය ඉතාම� ගැ�I අතර උග� µ9ß�ෙ� පඨන පාඨනය සඳහාම lයා ඇත.ෙමයට ලංකාෙd ඉතා ආදරෙය� හා ශ"ධාෙව� k9තව ෙගෞරව කර1 ලැෙS.ෙම^ hෙ� පැව>, A_බඳව ස(සතර (ෙdචනය9 අඩං� ෙd.38පඥාන, සම, පගාහZ (වසà� ගහණය ?gම) හා අ(9ෙෂේපය (hෙ� එකඟබව) යන hd වැදෑI, ධමවල පහළBම A_බඳ වණනාව9 එ/. ෙම^ zලධම Nෙබ1ෙ2 vx අµධම Aටකයටම මාතෘකාව9 වශෙය� පව�නා “wසලා ධ,මා, අwසලා ධ,මා, අබZාකතා ධ,මා” යනා7 @ක ෙද(සස9ද “ෙහේ> ධ,මා, නෙහේ> ධ,මා” ආ7 "(ක hයය9ද ෙd.��ත�ත මාNකා යැ/ තව� ෙකොටස9ද එ^ ෙපෙ�. ඒ *තා�ත මාNකාව සැ�k� මහ ෙතI� (h� ස,පාbත යැ/ අ�ටාව ?ය/.ෙ, ධ,මසංග\ෙය^ (1) ¡�>�පාදකා²ඩ(2)cපකා²ඩ(3)�9ෙáපකා²ඩ(4)අqඨකථා කා²ඩ යැ/ ෙකොටස සතර9 ඇත.v� ෙකොටෙස^ “wශල ධමෙයෝ කවර�ද?ය,?h කලක ෙසො,නස සහගත ඥාන ස,පදk9ත කාමාවචර wස� hත උප7ද එක�~ සපශය ෙdදනාව ෙd, සංඥාව ෙd” යනා7 ෙසේ ¡�ත ෙචතhකය�ෙ� (සතර (භාග ද9වා ඇත.cප කා²ඩෙය^ අට(h cප A_බඳ (සතර කර NෙS.39�9ෙáප කා²ඩෙය^ wසලා ධමා ආ7 මාතෘකා අ>�� එ9 එ9 පදෙය� සංගහ කළ ධම ෙමපමණ යැ/ ෙව�ෙව� වශෙය� ද9වා ඇත.“කතෙ, ධ,මා දසසෙ�න පහාතSබා?”(ෙසෝවා� මp� 4Iකළ k> ධම ෙමොනවාද?) යන පශනයට “ස9කායbq¹, (¡?�ඡා, �ලSබත පරාමාස යන සංෙයෝජන දශනය මp� 4Iකළ k> ෙd යන A_>ර ෙලස/.40අqඨකථා කා²ඩෙය^ ඊට� වඩා සං9ෙෂේප ෙසේ එ9 එ9 පදයට ඇ>ළ� ධම ද9වා ඇත. “wශල ධම කවර9ද? කාමාවචරා7 YT සතෙර^ n wසල ය/. “අwශල ධම කවර9ද?

ෙදොෙළොස අwශල ¡�ෙතෝ�පාදෙයෝ ෙවN යනා7 වශෙය�.41

(භංගපකරණය ඊළඟ අµධම කෘNය/.42(භංගයන වචනෙ2 ෙ�Iම ව�කරණය/. ෙ, ග�ථය ධ,මසංග\ෙ2 (ෂයට� වඩා ඉb�යට ඒම9 ද9නට ලැෙS.ෙ, ෙදෙ9 (ෂය A_බඳ ෙවනසක, ද9නට ලැෙS.ධ,මසංග¬ෙ2 ෙනොෙපෙනන අx� වචනද ෙ, ග�ථෙ2 දැ9 ෙd. v� ෙකොටෙසේ අසාධාරණ ඥානෙ2 පට� 34ර4�ෙ� උසසතම ඥානය ද9වා වණනාව9 ඇත. >� වන කා²ෙ2 ඥාන (ෙරෝã පදාථ ගැන (ෙdචනය?.අවසාන ෙකොටෙසේ ම1ෂZ හා

13

අම1ෂZ පා¬�ෙ� ((ධ ත�ව A_බඳ වණනාව9 දැ9ෙd.ෙම^ සක�ධ, ආයතන, ධා>, සතZ ආ7 (සතර (භාග දැ9ෙd.එෙසේම ෙම^ ඛ�ධ,ආයතන,ධා>,ස�ච, ඉ��ය, ප�චයාකාර, සNපqඨාන, ස,ම�පධාන, ඉ"�පාද ම�ගäග, ෙබො¦ඣäග, ඣාන, අ�පමඤඤා, h9ඛාපද, පiස,µදා, ඤාණ (භäග, å"දක ව�æ (භංග, ධ,මහදය (භංග ෙසේ (භංග අටෙළොස?.43 T� බ�ධ (භäගෙය^ cප, ෙdදනා, සංඤඤා, සංඛාර, (ඤඤාණ යන පඤච සක�ධ ෙබදා ඇත.44 ආයතන (භäගෙය^ ච9å, ෙසෝත, ඝාණ, dහා, කාය, cප, ස"ද, ග�ධ, රස, ෙපොqඨSබ, මන, ධ,ම යන ආයතන ෙදොෙළොස ෙබදා ඇත.45 ධා> (භäගෙය^7 ච9å ආ7 අටෙළොස ධා> ෙබදා ඇත.46 ස�ච (භäගෙය^ 4ඃඛ සතZා7 ච>රායÊ සතZය ෙබදා ඇත.47 ඉ��ය (භäගෙය^ ච9¶ ඉ��යා7 ඉ��ය ෙද(සස ෙබදා ඇත.48 පi�චසv�පාද (භäගෙය^ පi�ච සv�පාදයට අය� අ(දZා සංසකාර ආbය ෙබදා ඇත.49සNපqඨාන (භäගෙය^ කායා1පසසනා, ෙdදනා1පසසනා, ¡�තා1පසසනා හා ධ,මා1පසනනා ආ7 සතර සNපqඨාන ධමA_බඳ (සතර (භාග කර NෙS.50 ස,ම�පධාන (භäගෙය^ *ප� අwශලය�^ ෙනොඉප7ම සඳහා උ�සහ ?gම ආ7 hd සමZ9 පධාන ෙබදා ඇත.51 ඉ"�පාද (භäගෙය^ ඡ�ද, ¡�ත,(�ය,Bමංසා යන සෘ"�පාද සතර ෙබදා ඇත.52 ෙබො¦ඣäග (භäගෙය^ සN, ධ,ම(චය, (�ය ÁN, පසස"�, සමා�, උෙප9ඛා යන ෙබො¦ඣäග සත ෙබදා ඇත.53 ම�ගäග (භäගෙය^ ස,මා bq¹ ආ7 මාගාංග අට ෙබදා ඇත.54 ඣාන (භäගෙය^ ධZාන ලබන A_ෙවල ද9වා ඉ� ප� පථම ධZානා7 cපාවචර ධZානය�ද අකාසඤචයතනා7 අcප ධZානවල (සතර ද9වා ඇත.55 අ�පමඤඤා (භäගෙ2 ෙම�තා, කIණා, vbතා, උෙ�9ෂා යන hd බහම(හරණ උපbන සැi දැ9ෙd.56 h9ඛාපද (භäගෙය^ පඤච ­ලෙ2 (ෙශේෂ (භාග ද9වා ඇත.57පiස,µදා (භäගෙය^ අ�ථ, ධ,ම, �I9N, පiභාන යන පiස,µදාව�ෙ� (සතර දැ9ෙd.58ඤාණ(භäගෙය^ එක(ධ ඥානය, අ"(ධ ඥානය, @(ධ, ච> (ධ, පඤච(ධ, ෂÇ(ධ, ස�ත(ධ, අෂට(ධ, නව(ධ, දශ(ධ, ඥානය යන ෙ,වා ෙබදා දැ9ෙd.59 å"දකව�Ø (භඞගෙය^ ත�ව පව�නා ජාN මදාb ධමද, kගල ෙසේ පවNන ම9ඛ පලාස ආ7 ධමද @ක වශෙය� පවNන අwස� v� >න ආbයද, ච>ෂක ෙසේ ඇN ආශව, ග�ථ, ඕඝ, ෙයෝග උපාදානාb bqඨ ධමද පංච ඕර,භා�ය සඤෙඤෝජන, පඤච eවරණා7 පඤචක වශෙය� පව�නා ධමද අප�හාeය ධමා7 ෂqක වශෙය� පවNන ධමද ස�තක වශෙය� පවNන ධමද අෂටෙලෝකා ධමා7 අෂටක වශෙය� පවNන ධමද අඝාත වස> ආ7 නව(ධ ධමද 9ෙ�ශවස> ආ7 දශ(ධ වශෙය� ධමද සNස තෘෂණා (ච�තද, ෙබදා ද9වා ඇත.60

ධා>කථාපකරණය අෙන9 අµධම කෘNය/.61ධා>(පදාථ) (ෂෙ2 පශන හා A_>I ෙ, කෘNෙ2 දැ9ෙd.ප��ෙ�ද 14 ?� k9ත ෙ, ග�ථය wඩාය. ෙමය ධ,මසංග\ෙ2 ප�ශෂටය9 වශෙය�ද සැල?ය හැක.62ෙම^ පංචසක�ධය, ආයතන, ධා>, සතර සNපqඨාන, බල, ඉ��ය ආ7 ෙ" A_බඳ සෑෙහන තර, (ෙdචනය9 දැ9ෙd.63ෙම^ ෙකොපමණ සක�ධ, ආයතන,ධාà�, (h� cප සක�ධය හා ෙdදනාසක�ධය සම�(ත B ඇNදැ/ පශන (චාරා ඇත.64ඒවා “Iපසක�ධය හා ෙdදනාසක�ධය සක�ධ ෙදක?� ආයතන එෙකොෙළොස?�, ධා> එෙකොෙළොස?� සංගහB ෙd” යනා7 වශෙය� දැ9ෙd.65ෙමෙසේ කමෙය� පශන ගැ�I සථර කරා ළඟාB ඇත.66cපසක�ධ හා ය, ධම ෙකොටස9 (පk9ත ෙdද ඒ (පk9ත ධම ෙකොපමණ සක�ධ,ආයතන,ධා> හා (පk9ත ෙdදැ/” යනා7 සථරය?� (මසා ඇත.67

සක�ධ, ධාà�ෙ� ෙනොෙය9 සවcප ඇN �සා ෙමයට ධා>කථා යන නම භා(තා ෙd.68

:�ගලපඤඤ�Nපකරණය තව අµධම කෘNය?.69:"ගල ශSදෙ2 අදහස a(යා ය1/. ෙ, අ1ව ((ධ aB� A_බඳව උදාහරණ හා උපමා ආèතව ස(සතර (ෙdචනය9 ෙම^ දැ9ෙd. ෙමය ��ත �පාත ෙ2 (ෂය හා පNපාදන ෛශlය අතර� (ෙශේෂ සමාන�වය9 තබා ඇත.7ඝ �කා ෙ2 සං�N ප�යාය (33) හා ෙම^ ෙවනස9 ද9නට ෙනොලැෙS.ෙම^ ප��ෙ�ද 11?.ඒක �ණ, "( �ණ, @ �ණ වශෙය� දස පකාර aවය� A_බඳ ස(සතර වණනාව ෙ, ප��ෙ�දවල ද9නට ලැෙS.ෙම^ 1.ඛ�ධ පඤඤ�N 70 2.ආයතනපඤඤ�N 71 3.ධා>පඤඤ�N 72

14

4.ස�චපඤඤ�N 73 5.ඉ��යපඤඤ�N 74 6.:�ගලපඤඤ�N 75 ආ7 ෙකොටස සය?.අවසාන ෙකොටෙසේ ඇN නම ෙපොතට ෙයොදා NෙS. අµධමෙ2 ෙපො� අත�� wඩාම ෙපොත ෙමය/.v�ත 3Iම ෙපොෙ� A�71?.{ට වඩා තරම9 (ශාලn පාl ධා>කථාෙd A� 779 ද9නට ඇත. :�ගලපඤඤ�N ෙකොටෙසේ ඒකක76, "(ක77, @ක78, ච>ෂක79, පඤඤක80, ෂqක81, ස�තක, අෂටක82, නවක83, දශක84 වශෙය� :"ගල ෙකොටස දශය9 ෙලස ෙබදා ඇත. එෙසේම ෙම^ “ෙයෝධාanපම :"ගලෙයෝ පසෙදෙන?” ආ7 ෙලස දැ9ෙවන ඇතැ, ධම ෙකොටස අං��තර �කාෙ2ද අ�තගතය.b9සpෙ2 �ල9ඛ�ධ ව�ගෙ2 දැ9ෙවන ©�ල�ල,මහා�ල ආbයද ෙම^ ඇතැ, තැනක දැ9ෙd. “තෙමෝ තමපරායණ” ආ7 :"ගලය� A_බඳව ෙම^ සඳහ�

(සතරයද *තAටකෙ2 ඇත.85

කථාව�Øපකරණය 3"ධ ප��වාණෙය� අ`I4 ෙදhය අටෙළොස9 ගතn ප� µ9ß� අතර ඇNn නානා මතෙÉද �ර`� ?gම සඳහා ෙමය ර¡ත බව සැලෙ9.86ෙ, ග�ථය 34සමෙ2 ඉNහාසය දැන ගැeම සඳහා පෙයෝජනව�ය.34සමෙ2 අටෙළොස ස,පදාය �සා ඇN n ((ධ වාද (වාද A_බඳ (ෙdචන ඉතා ��දරව ෙම^ ද9වා ඇත.87].�.3 7 අෙසෝක සමෙ2 ෙතවනධම සංගායනාෙd zlක�වය දැc ෙමො�ග¥ :�ත Nසස මහ රහත� වහ�ෙසේෙ� කෘNය9 ෙසේ ෙමය A_ගැෙ�.ඊට ෙපර අµධමෙ2 ෙස� ග�ථ රචනාB පැවN�. පථම සං�Nෙ27 සංගහකළ ග�ථය�^ Nෙබන භාෂාවට වඩා සව�ප ෙවනස9 ෙ, ෙපොෙ� භාෂාෙd ද9නට ලැෙS.88ෙම^ ෙනොෙය9 තැන ෙය7 Nෙබන “හඤ¡” යන �පාතය @Aටකෙ2 අ�?h ෙපොතක ද9නට නැත. එය පරණ ෙපො�වල ඇN සෙච, යb (ඉb�) යන �පාතවල අථය ෙගන ෙද�න?.89“න ෙහවං ව�තSෙබ” / ෙම^ ෙබොෙහෝ තැ�වල ෙය7 Nෙබන වාකZ පද ෙ, ෙපොතටම (ෙශේෂnව?.පරණ පාlය අ1ව න, එය Nෙබන ස�චකqඨ ය�නද අ� ෙපොතක ෙනොද9නා ලැෙS.ෙමෙසේ සව�ප ෙවනස9 ඇත� අෙශෝකා�රජය�ෙ� �ලා lAවල භාෂාව හා ෙ, ෙපොෙ� භාෂාව සමාන�වය9 ෙනොෙපෙ�.90රෙq වZවහාර භාෂාව ෙවනසB }ය නv4 ෙපො�ප� lBෙ, සා^තZ භාෂාව ෙවනස ෙනොෙකො ට පව�වා ෙගන }ය බව T� පැහැbl ෙd.91 උග>� වැ� ෙදෙන9 ෙ, පර:ර (ශවාසදායක හා ඓ^හාhක වශෙය� A_ග�N.34ර4�ෙ� ප��වාණෙය� වෂ �ය9 ඇ>ළත7 මහා සංඝ A�ස අතර� ආචාර හා h"ධා�ත�,(නය හා *ත A_බඳව� ෙනොෙය9 ආකාරෙ2 මතෙÉද පැන නැêෙ�ය.92අෙශෝක kගය වන (ට (ෙරෝã ස,පදායය�ෙ� සංඛZාව අටෙළොස ද9වා වධනය (ය.ෙ, අටෙළොස �කාය අතර ඇN පරසපර (I"ධ h"ධා�ත ගැන

සඳහ� B Ntම ෙ, ග�ථෙ2 (ෙශේෂ වැදග�කම ෙලස සැල?ය හැක.93

ව¦ :�තකා7 අනZ �කා/ක µ9ß� (h� උපදවන ලද “:"ගලෙය9 ඇ�ෙ�ය” යන ආ7 මත ��ම සඳහා ෙතරJෙවෝ තම�වහ�ෙසේම පශන උපදවා තම�ම ඒවාට උ�තර7ෙම� ෙ, ෙපොත සංගහකර NෙS. 94ෙනොෙය9 තැන7 සාධක වශෙය� ෙගනහැර පෑ *තපාඨ ෙබොෙහෝය.ඒ ඒ වාද wමන �කා/කය�ෙ� දැ9 ෙව�ෙකොට දැ9Bම9 ෙම^ නැත.නv� අ�වාෙව^ ඒ වාද මහා සාංëක,ස,T�යා7 ඒ ඒ �කා/කය�ෙ� යැ/ ෙව�ෙකොට ද9වන ල7. කථාව�Øපකරණය ස,පාදනය කරන කාලෙ27 ෙනොhi ස,T�යා7�ෙ� න,ද අ�වාෙව^ ද9නා ලැෙS.අ�වා කාලෙ27 hi ඒ මතය දැcව�ෙ� න, �ම �සා එය h4B NෙS.ෙම^ වෂ

ෙත(සස9ද කථා 217 9ද ෙd.95

ෙමම ග�ථෙය� පවා වෑය, කර ඇ�ෙ� 34දහෙ, පරම අවෙබෝධය (ගහ වන hk, සථාන �වැරbව (ගහ ?gම/.96ඒ අ1ව එකල සාමානZ වZවහාරෙ2 පැවN සාවදZ මතවාද ය, පමාණය9 ෙගන �වැරb ෙථේරවා7 zලධම අ1ව ඒවා ඛ²ඩනය ෙකොට A_>I සැප�ම කථාව�Øපකරණෙය� ඉ�B NෙS.ෙස� වැරb ආක�ප �වැරbව ෙප�වා 7 �ඳ දමන අතර සකාරණව ෙථේරවා7 zලධම ෙප�වා7ම T� ඉ�B ඇත.ෙ, යටෙ� අ1�ෙ� මත 5009 �ඳ දැ{මටද,සව�ය මතවාද 5009 තහ`I ?gමටද ෙමමp� වෑය, කර NෙS. කථාව�Ø පකරණය ෙමො�ග¥:�ත Nසස මහ රහත�වහ�ෙසේෙ� කෘNය9 බව ෙථේරවා7 ස,පදෙ2 පවා

15

A_ගැeමට ල9B ඇත.97නv4 කථාව�Øපකරණය අµධම zලග�ථ සN� එක9ෙසේ ෙථේරවා7 ස,පදාය>ළ පවා ස,භාවනාවට ල9ෙd.{ට ෙහේ>ව ෙමො�ග¥:�ත Nසස ^T ෙ, ග�ථය රචනා කර1 ලැ3ෙd ෙථේරවා7 නZායට අ1ව වන �සාය.98 ල9bව (ì ෙථේරවා7� තම�ව හP�වා ග1 ලැ3ෙd (භ¦ජවා7� යන අ�වථ නාමෙය�.ෙම� (භ¦ජවා7 ෙය4ම බ�ල වZවහාරයට පැT¬ම A_බඳ තකා«Lල ෙහේ> සාධක දැ9Bම අපහ� `වද ල9bව (* :රාණ ෙථේරවා7 ආචාය පර:ර තම� (භ¦ජවා7� ෙසේ හPනාග�නට දැ9nෙ2 ෙනොමඳ I¡ක�වය?. ඇතැ, (ට ධමය ෙබදා (ගහෙකොට (ශෙ�ෂණය කරන බැ(� ඒ අථය ෙගන (භ¦ජවා7� ෙසේ හැr�nවා (යහැක.99ෙකෙසේ නv4 ධමය අවෙබෝධ කරගැeෙ, පහ�ව තකා wඩා ෙකොටසවලට ෙබදා (ගහ කර (ශෙ�ෂණය කරT� (සතර ?gම ඇර´ම� සමඟ ෙ, (භ¦ජවා7

වZවහාරය වZා�ත (ය.100

යමක පකරණය ඊළඟ අµධම කෘNය/.101ෙම^ ෙදයාකාර පශන හා ඊට A_>I ෙදයාකාර ෙලස දැ9ෙd.ඒ �සා ෙමය යමක ය1ෙව� න,B ඇත.ෙ, ග�ථය 4රවෙබෝධය. එෙසේම vl� දැ9n අµධම ග�ථ පහ A_බඳ උප� සැකසංකා �රාකරණය ?gම සඳහා ෙමය lයා ඇNබව ෙපෙන�ට NෙS.ෙමය 1.zලයමක102, 2.ඛ�ධයමක103, 3.ආයතන යමක104, 4.ධා> යමක105, 5.ස�ච යමක106, 6.සංඛාර යමක107, 7.අ1සය යමක108, 8.¡�තයමක109, 9.ධ,ම යමක110, 10.ඉ��ය යමක111 වශෙය� යමක දහය?.යමක න, k�මය/. kගලය/.ෙම^ සෑම තැනකම “ෙය ෙක¡ wසලා ධ,මා සSෙබ ෙත wසලzලා?” (ය,?h wසල ධම ෙකෙන9 ෙව� න, ඒ hයÆ ධම wස� ෙව�ද?) යනා7 වශෙය� පශන ෙජෝ� වශෙය� ඇN බැ(�

ෙමයට යමක නාමය වZවහාර ෙd.

zල යමකෙය^ wශල zල,අwශල zල ආbය ගැන ෙමෙසේ පශන උපදවා උ�තර7 NෙS.112 ඛ�ධ යමකෙය^ “යෙමwට cපසක�ධය උප7 න, ඒ :"ගලයාහට ඒ ෙමොෙහොෙ�7ම ෙdදනා සක�ධය උප7ද? යෙමwට ෙdදනා සක�ධය උප7 න, ඒ :"ගලයාහට ඒ ෙමොෙහොෙ�7ම cප සක�ධය උප7ද?” යනා7 පශන උපදවා උ�තර සපයා NෙS.113 ආයතන114, ධා>115, සතZ116 ආ7 යමකවල ආයතන ආ7 ෙ" ස,බ�ධව එබP පශන හා උ�තර ෙd.සංඛාර යම කෙය^ කාය සංඛාර,වÝ සංඛාර, ¡�ත සංඛාර යන සංඛාර >න A_බඳ පශෙනෝ�තර ෙd.117 අ1සය යමකෙය^ කාමරාග,පiඝ,මාන, bq¹, (¡?�ඡා, භවරාග, අ(¦ජා යන අ1සය සත A_බඳ පශෙනෝ�තර ෙd.118¡�ත යමකෙය^ ය, අෙයwට hත උප7ද? �I"ධ ෙනොෙdද? ඔ�ෙ� hත �I"ධ ව��ද? ෙනොඋපb�ෙ�ද? ය, අෙයwෙ� hත (අනාගතෙය^) �I"ධව�ෙ�ද? ෙනොඋපb�ෙ�ද? ඔ�ට hත (වතමානෙය^) උප7ද? �I"ධ ෙනොෙdද? යනා7 hත A_බඳ නානා පශන හා උ�තර ෙd.119ධ,ම යමකෙය^ “ය, අෙයwට wශල ධම උප7 න, (එෙකෙණ^) ඔ�ට අwශල ධම� උපb�ද? යනා7 පශන හා ඒවාට A_>I ෙd.120 ඉ��ය යමකෙය^ ච9å, a(ත, �ඛ, 49ඛ, ෙසෝමනසස,ෙදෝමනසස,උෙප9ඛා, ස"ධා, (�ය, සN, සමා�, පඤඤා, අනඤඤානඤඤසසාT, අඤඤ, අඤඤතාB යන ෙද(h ඉ��ය� A_බඳ

පශෙනෝ�තර ෙd.121

පqඨාන�පකරණය අවසාන අµධම ග�ථය/.122එෙසේම අµධම ෙපො�වl� ඉතා (ශාල n ද ගැ�Inද ෙපොත පqඨාන�පකරණය/.ෙ, ග�ථය හා සවාසNවා7�ෙ� ඥාන පසථානය අµධමෙ2 අවසාන ග�ථය/.පqඨාන�පකරණ ය�ෙ� අදහස න, කාරණ ස,බ�ධ පNපාදන ග�ථය ය�න/.123ෙ, ග�ථෙ2 ෙකොටස >න9 ඇත. එන, එක, 4ක හා Nක ය1ෙව�.124 ෙලොව වසà� අතර� පරසපර ආකාර *(h කාය කාරණ ස,බ�ධය9 ෙd. එම ස,බ�ධවල පNපාදන ෙ, ග�ථෙ2 vඛZ (ෂය/.125ෙහේ>, ආල,බන, අ�පN, අන�තර, සමන�තර, සහජාත, අඤඤ මඤඤ, �සසය, උප�සසය, :ෙරජාත, ප�ඡාඡාත, ආෙසේවන, කම, (පාක, ආහාර, ඉ��ය, ධZාන, මාග, ස,පk9ත, (පk9ත, අසN, නාසN යන *(h පතZ ධම A_බඳ ෙම^ සඳහ�ෙd.ෙලෝකෙ2 පවN�ෙ� එකම පරමාථය?.එන, �වනය.126

16

ඒ හැර ෙලෝකෙ2 hයÆ පදාථවල පැවැ�ම සාෙ9�ෂක ෙd.එන, ඔ`ෙනො`� අතර ෙ, *(h පතZ ස,බ�ධෙය� k9තව පව�.127 කායÊ කාරණ A_බඳ ෙ, hk, (ෙdචන ෙථේරවා7� ස>ව පවNන ගැ�I �g9ෂණ ශ9Nය ෙප�ව�න?.128 ෙ, ග�ථය wඩා `වද දාශ�ක අN�

වැදග�ය.129

ෙනොෙය9 තැන ෙපයZාල ෙයොදා ෙකොට ?gෙම�ද ෙම^ Nෙබන vදත A� ගණන 1634 ?.130ෙපො� කා²ඩ පස?.ෙම^ අ1ෙලෝම පqඨාන,ප�චeය පqඨාන,අ1ෙලෝම ප�චeය පqඨාන, ප�චeයා1ෙලෝම පqඨාන වශෙය� ෙබ7, සතර?.131ඒ එ9 එ9 ෙබ7මක 1.Nක පqඨාන132 2.4ක පqඨාන133 3. 4ක Nක පqඨාන134 4.Nක 4ක පqඨාන135 5.Nක Nක පqඨාන136 6.4ක 4ක පqඨාන137 වශෙය� ෙකොටස සය බැ}� ෙd.ෙමෙසේ පqඨාන *(සස?.ෙම^ Nක යැ/ ?ය1 ලබ�ෙ� “wසලා ධ,මා,අwසලා ධ,මා, අබZාකතා ධ,මා” ආ7 වශෙය� අභධම මාතෘකාෙව^ Nෙබන Nක ෙද(සස/.4ක යැ/ ?ය1 ලබ�ෙ� “ෙහේ> ධ,මා,න ෙහේ> ධ,මා” ආ7 ව ශෙය� ද9වා Nෙබන "(ක hයය/.@ක අTශ වශෙය� ෙගන ෙබ7ම Nක පqඨානය/."(ක අTශ වශෙය� ෙබ7ම 4ක පqඨානය/."(ක @ක හා Tශ කර ෙබ7ම Nක 4ක

පqඨානය/.@ක අනZ @ක හා Tශෙකොට ෙබ7ම 4ක 4ක පqඨානය/.

ෙ, අ1ෙලෝම පqඨානාbෙය^ wසලා7 @ක ෙබද1 ලබ�ෙ� ෙහේ>,ආර,මණ,අ�පN, අන�තර,සමන�තර,සහජාත,(පාක,ආහාර,ඉ��ය, ඣාන, ම�ග, ස,පk9ත, (�පk�ත,අ�¯, න�¯,(ගත,අ(ගත යන *(h පතZ හා Tශ ?gෙම�.138“hයා wසලා ධ,මං පi�ච wසෙලො ධ,ෙමො උ�ප¦ෙජZ ෙහේ> ප�චයා”(wශල ධම �සා අනZ wශල ධම ෙහේ> පතZෙය� ඉපbය හැ?ද?) යන ආකාරෙය� අ1ෙලෝම Nකපqඨානය පට� ග1ලැෙS.139පi�ච ශSදය ෙයොදා දැ9n ෙකොටස ‘පi�ච වාරය’ / ?ය1 ලැෙS.පi�ච ශSද ෙව1වට සහජාත ශSදය ෙයොදා දැ9n දැ9n ෙකොටස සහජාත වාර න,ෙd.140 ප�චය ශSදය ෙයොදා දැ9n ෙකොටස ‘ප�චය වාර’ න,ෙd. �සසය ශSද ෙයොදා දැ9n ෙකොටස සංසqඨ වාර න,ෙd.141 ස,පk9ත ශSදය ෙයොදා දැ9n ෙකොටස ස,පk9ත වාර න,ෙd.wශල ධම ෙතම wශල ධමයට ෙහේ> පතZෙය� පතZෙdද?යනා7 වශෙය� පශන ෙයì ෙකොටස පඤහ වාර න,ෙd.ෙමෙසේ අ1ෙලෝම Nක

පqඨානා7 එ9 එ9 ෙකොටසක වාර සත බැ}� ඇත.142

2.3. සංජානනය හා මෙනෝ උපෙ"ශනය

?hය, ගැටxවකට මැbnෙවwහට සBය ශ9Nෙය� ඊට (සP, සපයා ගැeමට ඇතැ, (ට අ�Iෙd.hය ගැටx හා පශනවලට �h (සP, සපයාගත ෙනොහැ?Bම යෙමwෙ� කා/ක මානhක ෙවෙහසට ෙහේ>ව?. ෙනොෙය9 (ට :"ගල/� කා/ක හා මානhක ෙරෝ� ත�වය�ට පවා ෙ, ෙහේ>ව �සා භාජනය ෙd. එ(ට තමාටම සවශ9Nෙය� අදාළ ගැටxවට ෙහෝ පශනයට v�ණ7මට අවශZ කරන ෙපෞIෂය හා හැ?යාව අවමෙd.එ(ට බා^ර අෙයwෙ� ආධාරය ඒ සඳහා අවශZෙd.ෙමබP අවසථාවක7 �ණ මැදහ�Bම?� k>ව ((ධ :"ගල/�ෙ� ගැටx හා පශන සඳහා �4� (සP, හා ෙයෝජනා ඒ ගැටx හා පශනවලට v�ණපෑ :"ගල/� ෙවN�ම ලබාගැeෙ, කමෙdදය උපෙ"ශනය න,ෙd.ගැටxවට v�ණ පෑ :"ගලයා හා ගැටxව අතරට මැbහ�කIෙවw ෙලස පෙdශව�නාට උපෙ"ශකයා ෙලස වZවහාර කර1 ලැෙS.ෙමම :"ගලයා v�ණපා ඇN ගැටxවට ෙහොr� සව�7 එ^ ප��ම මනාව අවෙබෝධ කරගත k>ය. ෙදව1ව ගැටxවට v�ණපෑ :"ගලයාෙ� මානhක මqටම ෙහොr� අවෙබෝධ කරෙගන ඊට අදාළ ගැටxව (ශෙ�ෂණය කර ඒ :"ගලයාටම වැටෙහ�නට සැලැස(ය k>ය.සාමානZෙය� ය,?h :"ගලෙය9 උපෙ"ශකවරෙයw හvBමට �රණය කර1ෙ2 ඒ :"ගලයාටම සවශ9Nෙය� අදාළ ගැටxවට ත�වම v�ණ7මට අ�In අවසථාවල7ය.ඊට ෙහේ>ව ඊට v�ණ7මට ෙයෝගZ මානhක ෙපෞIෂය9 ෙහෝ ආ�ම ශ9Nය9 ඒ තැනැ�තාට නැNBම/.උපෙ"ශකවරයාෙ�

17

වග�ම (ය k�ෙ� පළvව ෙහොr� සව�7ම/.ම�ද ගැටxවට v�ණපාන ලද අෙයwට vl�ම අවශZ ව1ෙ2 එක එ�ෙ� උපෙ"ශ සපය�ෙනw ෙහෝ �Iවරෙයw ෙම� උග�ව�නට වෑය, කර�ෙනw ෙනොෙd.?hෙවwෙ� �ණ අවධානය hය ගැටxවට ෙයොvBම පවා යෙමwට (ශාල මානhක අසවැh�ල9 (යහැ? බව අප අමතක ෙනොකළ k>ව ඇත.එබP අවසථාවක7 උපෙ"ශකෙ� කායභාරය (යk�ෙ� hය �ණ අවධානය ෙයොv?gම මp� ගැටxවට මැb n :"ගලයාෙ� ආ�ම ශ9Nය වධනය ?gම/.තමාට ?hෙවwෙ� �ණ අවධානය ෙයොvB ඇN බව වැටෙහන (ට ඇNවන මානhක �ර9�තතාව ෙහේ>ෙව� ය, ගැටx9 �සා ආතNයට ල9n අෙයwෙ� 9ලමථ සවභාවය පවා 4IB යාමට ඉඩ NෙS.ගැටxවට v�ණපෑ :"ගලයාෙ� ගැටxෙd සවභාවය හා එය ඇNBමට >�4� ෙහේ> සාධක මනාව :x� ෙලස වටහාගත k>ය. ඉ� ප�ව කTකව ඒ :"ගලයෙ� ආ�ම ශ9Nය වධනය වන ප�b හා ගැටxව (ස�මට අවශZ කරන hයxම කමෙdද අදාළ :"ගලයා >_�ම ම>කරගැeමට තර, උප ෙ"ශක ද9ෂ (ය k>ය. සැබ(�ම උපෙ"ශනෙ2 කායභාරය ව�ෙ� ෙ, hයx කායය� ෙනොA�ෙහලා ඉ�?gම

මp� hය ෙසේවාව ලැtමට ෙයොvවන :"ගල/�ට සහනය සැල�ම/.143

තම� v�ණ පා ඇN ගැටxවක යථා සවභාවය ඒ :"ගලයාටම අවෙබෝධ Bම ඊට අදාළ �h (සP, සපයා ගැeමට පහ�ව?.උපෙ"ශකෙ� පvඛතම කායභාරයව1ෙ2ද ගැටxකට �h (සPම සපයා ගැeමට සඳහා ගැටxව හPනාගැeමට උපකාgBම.සංජානනය න, අවෙබෝධය/.ඒ සංජානන �h ෙලස ]යා�මක ෙනොවන (ට අවෙබෝධ කරගැeෙ, ගැටx ඇNෙd.ඒවා සංජානන ගැටx නT� හැr�ෙd.ෙබොෙහෝ(ට T��� අතර ((ධ පශන ඇNBමට පධාන ෙහේ>ව සංජානන ගැටx/.යම9 අවෙබෝධව1ෙ2 සංජානන කර�නාn සවcපය අ1වය.සාවදZ ෙලස සංජානනය ?gම �සා යම9 අවෙබෝධ කරග1ෙ2 වැරb ෙලසය.සමාජෙ2 ((ධ අදහස ඇN :"ගලය� ෙd. ෙ, ෙහේ>ව �සා යම9 ස,�ණෙය�ම �වැරbව සංජානනය ෙdයැ/ hNය ෙනොහැක.සාමානZ කIJ zlක කරෙගන වැරb සංජානන h4Bම මp� එතර, පබල බලපෑම9 ඇN ෙනොෙd.ෙ, �සා සෑම වැරb සංජානනයක7ම (ශාල පශන ගැටx ඇNෙවතැ/ ෙනොhNය k>ය.ෙකෙනwෙ� a(තයට බලපාන පබල කIJවල7 වැරb සංජානනය9 h4Bම න, පබල බලපෑම9 ඇNකර/. එබP අවසථාවල7 vl�ම අදාළ ගැටxව �වැරbව අවෙබෝධ කරගත k>ය.උපෙ"ශකෙ� zlක කායභාරය ඇරෙඹ1ෙ2 ෙමතැ��.එන, උපෙ"ශනයට අවශZ :"ගල/� v�ණපා ඇN zlක ගැටxව �h ආකාරව හPනාගත k>ය.ගැටxව �h ආකාරව හPනාගැeමට න, පළvව අදාළ :"ගලයාට මැන(� සව�bය k>ය.අන>Iව :"ගලයාට එම ගැටxව �වැරbව හPනාගැeමට මඟ ෙප�Bම9 කළහැක.ෙම^7 h4කර1ෙ2 උ9ත :"ගලයාෙ� සාවදZ සංජානන �වැරb අතට හැරBම/.ෙ, �සා උපෙ"ශනෙ2 zlක කායභාරය සංජානනය �වැරb කරගැeමට ආධාරBම බව පැහැbl (ය k>ය.ය, අෙයwෙ� සංජානන �වැරb ?gම ෙකෙනw hතන තර, පහ� නැත. ම�ද ඒ :"ගලයා vl�ම වැරbයට hතන ආකාරය �වැරbව ෙ�I,ගත k> බැ(�.අදාල වරද �වැරb කරගැeමට ලැෙබ�ෙ� ඉ�ප�වය.අ� මානhක හැ?යාව ලැHෙවw න, ඒ �(ෙශේmn බලය භා(තා කර අ1�ෙ� h� ෙ�I,ගැe මට N�ණ.එමp� වරදවා සංජානනය කර ඇ�ෙ� ෙකෙසේද අදාළ වරද �වැරb කළ k�ෙ� ෙකෙසේද යනා7 කIJ �වැරbව දැනගත හැ?ව N�ණ. නv4 උපෙ"ශක ස>ව එබP �(ෙශේm බල නැN(ය හැක.එබP අවසථාවක7 මෙනෝ(දZාzලධම �වැරbව දැනඋෙගන ඒ අ1ව යෙමwෙ� චයාව හා ඒ :"ගලයා පවසන ෙතොර>I මත පදන,ව

�වැරb (�ශචය�ට එළ´ෙ, හැ?යාව පළ:I4 වෘ��ය උපෙ"ශකවI� ස>ව ඇත.144

මෙනෝඋපෙ"ශනය ස,බ�ධව බට^ර මෙනෝ(දZා (ෂය zලධමවලට අදාල කIJ හා 34රජාණ� වහ�ෙසේෙ� ඉගැ�B, අතර ය, ය, සමානක, ෙම�ම ෙවනස ල9ෂණ ද ඇත.එය එෙසේ n පම\� 34ර4�ෙ� ඉගැ�B, සනාථ ?gමට බට^ර මෙනෝ (දZා zලධම භා(තා කළ k> නැත.ෙ, කමෙdද ෙදක අතර ඇN ((ධ සම (ෂමතා අධZයනය ?gම මp� ෙබෞ"ධ මෙනෝ (දZාව A_බඳ වඩා� (චාර �වක දැeම9 ඇNකරගත හැක.බට^ර මෙනෝ(දZා zලධමවලට වඩා ෙබෞ"ධ මෙනෝ(දZාව මp� T�ස hෙ� ගැ�I සථර ද9වා (ශෙ�ෂණය කර ගැටxවක

18

සවcපය, එය ඇNBමට ෙහේ>, ඊට �h (සPම හා (සPම කරා යාහැ? කමෙdදය යනා7 වශෙය� අංගස,�ණ උපෙ"ශනය9 (ගහකර දැ9ෙd.එbෙනදා සමාජ a(තෙ27 ඇNවන �x පශන හා ගැටxවල hට අ1කමෙය� මානවයාහට ඇN(ය හැ? ෙලෞ?ක හා අධZා�Tක ගැටx සඳහාද ෙබෞ"ධ මෙනෝඋපෙ"ශනය මp� සහනය ලබාbය හැ?බව එ^ (සතර ෙකෙ.උපෙ"ශනය ය1 �ෙද9 (සතරා�මක උපෙදස සැප�ම9 පමණ9ම ෙනොෙd.?hය, (දZා�මක කමෙdදය9 ඔසෙසේ ඒ :"ගලයාෙ� අභZ�තර සBය ෙපෞIෂය නඟා h�Bම සඳහා ලබාෙදන අµෙපේරණය9 ෙලසද උපෙ"ශනය න, කළ හැක.ම�ද උපෙ"ශනය >_� ය, :"ගලෙයwෙ� සBය (භවතා අභZ�තර ශ9�� :34කරBමට උපෙ"ශකයාහට හැ? බැ(�.තමා>ළ සැඟව ඇN ((ධ (භවZ ශ9�� අදාළ :"ගල/� පවා ෙනොදැන hiය හැක.ෙ, �සා :"ගල/� �ර>Iව පරාãන ෙලස ක�පනා ?gමට ෙපළෙ�.ජානමය,ආරමය,ෛජව (දZා�මක ෙහේ> සාධක බP ((ධ කIJ �සා යෙමwට මානhක ෙරෝග වැළrය හැක.{ට අමතරව ෙපෞIෂ 4බලBම,මානhක අසම>lත බව වැ� ෙහේ>ද {ට බලපා/.ෙපෞIෂය 4බලBම හා මානhක අසම>lතබව ඇNව1 ෙ2 hත >ළ

හට ග�නා අභZ�තර සෘණා�මක ෙපේරණවල දැ� බලපෑමට :"ගලයා න>Bම �සාය.145

සෘ"� පාNහාය හා ආෙ"ශනා පාNහාය ෙනොඅ1ද� 34ර4� අ1මත කෙ� අ1ශාසනා පාNහාය පම\.ෙම^ සෘ"� පාNහාය ය1 ෙනොෙය9 සෘ"�(ධ මායාව� දැ9Bම/.ආෙ"ශනා පාNහාය ය1 අ1�ෙ� hත ?යBම/.ෙමකල ෙමෝහන (දZාව ප�ණකළ අයද සව�න �දාෙd �යැl අයෙ� h� ?යBම h4කර කරN.සෘ"� හා ආෙ"ශනා යන පාNහාය ෙදකම ආධZා�Tක �ණව� බව?� ෙතොරව `වද කළහැක.එෙසේම එ^ අථව� බව9ද නැත.අ1ශාසනා පාNහාය න, අවවාද, ඔවද� ලබා7ම/.යෙමw වරb� වැළැ9Bමට�,�ච�තෙය^ �රතකරBම A\ස� අනශාසනා පාNහාය ඉතා වැදග�ය.ෙ, �සා 34ර4� අ1ශාසනා පාNහායෙ2 ඇN වැදග�බව පහදා 7 NෙS.උ පෙ"ශනයද අය�ව1ෙ2 ෙ, අ1ශාසනා පාNහායටය.ෙබෞ"ධ උපෙ"ශනෙය^ සවභාවය ධමෙ2 ල9ෂණවල අ�තගතය.එන, vල,මැද හා අග යනා7 ෙසේ මැන(� ෙ"ශනා කරන ලද ධමය hය පඥාව අ1ව අවෙබෝධ කළ k>ය.ෙ, අ1ව අෙයw ඉතා 9ෂ\කවද තව� අෙයw (සතර වශෙය� ධමය ෙ"ශනා කරන (ටද,තව අෙයw ඊට� වඩා ෙබොෙහෝ (සතර කර ෙ"ශනා කරන (ටද ධමය අවෙබෝධ කරගැeමට සම�ෙවN.hdවන ෙකොටස wමන කමය?� (සතර කර1 ලැHවද ඒ භවෙ2 ධමාවෙබෝධයට ෙහේ> වාසනා ර^තබව ෙප�වා7 NෙS.ෙමෙසේ උ"ඝiතඤඤ, (පiතඤඤ, ෙඥයZ හා පදපරම ය1ෙව� ධමාවෙබෝධෙය^ ලා :"ගල/� hd ෙකොටස9 (දZමාන වනබව පැහැbl කර ඇත.එෙසේම ධමාවෙබෝධයට ?h4 කාල�මාව9 නැත. අ�ත, වතමාන හා අනාගත යන කාලතයටම ෙපො4බව ධමෙ2 අ�තගතය.එෙසේම ධමයට අ1ව හැhෙරන :"ගලයාට එ^ යහප� ඵල(පාකය ලැtම අපමා7ව h4ෙd.එයට කාල�මාව?� ?h4 ගැටxව9 ම> ෙනොෙකෙ.මාග ¡�ත ස,�ණn ඇh�ෙල^ ඵල hත උප7.එය කාල�මා වl� ෙනොදැ9(යහැ? 9ෂණය?.අකාlක බව ෙලස සඳහ�ව1ෙ2 ෙ,�ණය/.සBය පතZ9ෂ අ1ව සතZ අසතZතාව දැකගත හැ?Bම ෙබෞ"ධ උපෙ"ශනෙ2 දැ?යහැ? �(ෙශේmතාව/.අ1� ?යන �සා A_ගැeම9 34දහෙ, නැත.එෙසේම අ1� ෙක තර, උපෙ"ශනය කළද,තමා එම ෙ" අ1ගමනය කර තමාෙ� a(තයට ඒ කIJ එ9කර ගත k>ය.ෙබෞ"ධ උපෙ"ශනෙ27 උපෙදස ෙද1 ලබ�නාට වඩා වැ� වැඩ ෙකොටස9 උපෙ"ශනය ලබන :"ගලයා (h� ඉ�කළ k>ය.එ^ �h ඵල පෙයෝජන ලැ�ය හැ9ෙ9 එ(ටය.එෙම�ම කපi ෛකරාiකක, නැN අවංක සෘÜ ගN �ණ ඇN :"ගලෙයwBම ඉතාම අවශZය.පතෙපොෙ� දැනඋග�ක, Ntම එතර, අවශZ ෙදය9ද ෙනොෙd.ෙබෞ"ධ උපෙ"ශනෙ27 අවංකබව වැදග�ෙකොට සලකා ඇ�ෙ� කපi :"ගලයා ෙකෙසේ උපෙදස ලබා4�නද ?h bනක �වැරb කරගත ෙනොහැ? බැ(�.ෙ, ෙහේ>ව �සා අවංකබව ඉතා

වැදග� පඥාව වධනය කරගැeමට �වගා{ව N�ය k> �ණාංගය9 ෙලසද හැr�(ය හැක.146

34දහෙ, (ඤò :�ස නT� හP�වා ඇ�ෙ� අවංක තැනැ�තා Tස උගතා ෙනොෙd.ය, ?h (ෂය9 A_බඳ දැනඋග�කම වැ�bkJ n ඇතැ, අයෙ� �4 දැ1ම Tස 3"�ය ෙහෝ පඥාව නැNබව සාමානZ වZවහාරය අ1ව ෙපe ය/.ෙමබP අය>ළ ෙබොෙහෝ(ට ෙමෝහය අ�කය.දැ1ම

19

�සා ඇNවන මානය ආ�මාථකා{බව සමඟ එ9n (ට කපiකම ඇNෙd.ෙමබP අය >ළ ඉතා hk, වශෙය� ]යා�මක වන ආ�මාථකා{ ල9ෂණ ඇත.අ1� ෙනොමඟ යැBම Tස ෙ, අය ?hෙසේ� යහමඟට ගැeමට ෙනොහැ?බව9ද ෙපෙ�.නv4 අවංක තැනැ�තා >ළ ෙමබP 4�ණ නැත.ෙහතම hය වැරb ෙනොසඟවන අතර ෙප�වා ෙදන වරද වහා �වැරbකර ගැeමට ෙපළෙ�. ෙසෝවා� මගඵල ලාÄ ආ7 ආය :"ගල/�>ළද ෙබොෙහෝ(ට ෙමබP ල9ෂණ ඇත.එන, රහ� මඟඵලයට වඩා පහළ මාගඵලලාÄ ෙස� ආය :"ගල/�ෙග� ඇතැ, වැරb h4Bෙ, අවකාශ Nෙබත� ඒ උ>ම�වහ�ෙසේලා අවංක බැ(� h4n වරද ෙනොසඟවN.ෙබෞ"ධ උපෙ"ශනෙ2 තව ල9ෂණය9 න, එය පාෙයෝ}කව තමාම පතZ9ෂ කළ k>Bම.ඒ පතZ9ෂය සඳහා උපෙ"ශනය මp� අවශZ zlක මඟ ෙප�Bම h4කර1 ලැෙS.ඒ මඟ අ1ගමනය කර අවෙබෝධය කරා යාම උපෙදස ලබ�න�ෙ� කායය?.�ෙද9 උපෙ"ශකයා ෙකෙර^ ඇN ෙගෞරවය �සා ෙනොව තමා

පතZ9ෂ අවෙබෝධය ලබා එ^ �වැරbබව වටහාගැeම ෙම^7 අවධාරණය ෙකෙ.147

ෙබෞ"ධ උපෙ"ශන කම 6 කට අ1ව පැහැbl කර ද9වා ඇත.ෙම^ ෙ"සනා (Lecture Method) ය1ෙව� ද9වා ඇ�ෙ� ෙ"ශනා මp� උපෙදස ලබා 7ම/.පඤඤාපනා (Theorem Method) ය1ෙව� දැ9ෙව1ෙ2 ය, ?h තා?ක h"ධා�ත කමයකට අ1ව ගැටxව (ස�ම/. පqඨපනා (Revision Method) ෙලස දැ9ෙව1ෙ2 :නg9ෂණ කමෙdදය භා(තාකර උපෙදස සැප�ම/.(භජනා (Analytical Method) ෙසේ දැ9ෙව1ෙ2 ය,?h ගැටxව9 (ශෙ�ෂණ කමය භා(තාකර (සඳන ආකාරය ෙප�වා7ම/.ෙබොෙහෝ(ට ආµධ,Tක ඉගැ�B, (ගහකර ඇ�ෙ� ෙ, කමය අ1වය.(වරණා (Explanatory Method) න, (මශන කමෙdදය භා(තාකරන අkI ෙප�වා7ම/.පහ�ෙව� වටහාගැeමට අ�Iවන ෙදය9 :x�ව (සතර?gම ෙ, යටෙ� ගැ ෙ�. උ�තා�ක,ම (Method of Clarifying Obscure Points) ය1ෙව� හැr�ෙව�ෙ� උපෙ"ශනය h4කර අන>Iව ෙනොපැහැbl සථාන ය_ පැහැbl ?gම/.යම9 වඩා පැහැblව මතක h®මට හා අවධාරණයBමට ෙමෙසේ පැහැbl ?gම අවශZෙd.ෙමෙසේ ((ධ කම අ1ගමනය ?gෙම� බලාෙපොෙරො�>nෙ2 ෙකෙසේ ෙහෝ ශාවකයා සතZාවෙබෝධය කරා ලඟා කරBම/.ශාවකයා >ළ ඇN ගැටx (ස�මට අවශZ zlක මඟෙප�Bම ෙමමp� ලබා7 NෙS.ශාවකයා>ළ ඇN ((ධ n ගැටx (ස�ම සඳහා 34ර4� අ1ගමනය කළ කම 4 9 සඳහ�ය.එන, එකංස වZාකරණ න, n පළv කමය/.ෙම^7 අදාළ ගැටxව සඳහා සෘÜ A_>ර9 ලබා7ෙ, කමය අ1ගමයෙකොට ඇත. ෙදවන කමය (භ¦ජ වZාකරණ කමය/.ෙම^7 ගැටxව වඩා� ස(සතරව ෙබදා (ගහෙකොට එන, (ශෙ�ෂණ (�කමෙය� (සP, සැප�ම/.ෙතවන කමය න, පi:�ඡා වZාකරණ කමය/.ෙම^ 7 උපෙ"ශනයට පාතව�නාෙග� පN පශන නඟT� ඒවාට ලැෙබන A_>I අ1ව උපෙ"ශනය h4 ?gම/.hdවන කමෙdදය න, ඨපeය කමෙdදය/.ෙමය ෙබොෙහෝ(ට දැනඋග�ක, �සා ඒ A_බඳ නඟන අථව� ෙනොවන පශනවල7 අ1ගමනය කළ කමෙdදය/.ෙම^7 පශනය පෙසකට

තබා ශාවකයාට අථව� වන ෙ" පමණ9 සාක�ඡාෙව� (සඳා ඇත.148

ෙබෞ"ධ උපෙ"ශනය පධාන වශෙය� ෙදයාකාරයකට h4B NෙS.පළv කමෙ27 ස,vN ෙ"ශනා ය1ෙව� ද9වන ෙලෝක වZවහාරය අ1ව සතZ වශෙය� A_ගැෙනන ෙපො4 එකඟතා වලට අ1ව උපෙදස සැප�ම/.ෙම^7 �ෙද9 34දහෙ, ගැ�I දාශ�ක හරය ෙව1වට එbෙනදා a(තෙ27 a(තය වඩා� �වප� කරගැeම සඳහා ඉවහ�(ය හැ? ((ධ කIJ A_බඳව ශාවක පජාව දැ1ව� කර NෙS.පරාභව *තය, වZප¦ජ *තය,මංගල *තය,වසල *තය හා hඟාෙලෝවාද *තය වැ� *තෙ"ශනාවල සංගහවන ෙලෞ?ක a(තය වාසනාව�ත කරගැeමට ඉවහ�වන ෙ" ෙමෙසේ ස,vN සතZ ෙලස දැ9(ය හැක.එබP කIJ �වා ද9වා කළ ෙ"ශනා ස,vN ෙ"ශනා නT� හැr�ෙd.එතර, ගැ�I කIJ උකහාගත ෙනොහැ? ශාවක A�සහට ෙමබP උපෙ"ශන වl� ගැටxවලට (සP, සැප�ම h4කර NෙS.ෙදවන කමෙ27 පරම�ථ ෙ"ශනා ෙලස ෙප�වා 7 ඇN සක�ධ, ධා>, ආයතන ආ7 පරමාථ සවcප කIJ �වා ද9වා ශාවක A�සවලට අවශZ උපෙදස සපයා NෙS.ෙම^7 34දහෙ, සැබෑ දාශ�ක හරය මනාව ම>කර ද9වා NෙS.අµධම Aටකයට අය� ග�ථ සත >ළ සඳහ�වන hයx කIJ ෙ, සඳහා �ද�� ෙලස දැ9(ය හැක.ඒ

20

දාශ�ක හරය (�(ද දැ�ම (දශනා භාවනාව ෙලස හැr�ෙd.34දහමටම පමණ9 �(ෙශේm n භාවනා කමය ෙලස හැr�ෙවන ෙමම (දශනා භාවනාව මp� සසර 49 �වා දැ{ම h4ෙd.එ^ පNඵලය මාග ඵල නT� හැr�ෙවන ධමාවෙබෝධයට පැTණBම/.අවසාන මාගඵලය ෙලස දැ9ෙවන අහ�වයට ප�n උ>මාට ?h4 මානhක 4ක9 නැත.34දහෙ, අවසාන Lටපා�Nයද

ෙ, අහ�ව පරමාදශය සා9ෂා� කරගැeම/.149

ෙබෞ"ධ උපෙ"ශන කමෙdදෙ27 එය තව� ෙදයාකාර සවcපය?� දැ9ෙd.පළv කමය න, සං»�ත ෙ"ශනාව/.ෙම^7 ?ව k> කIණ සාරාංශ වශෙය� ෙ"ශනාකර1 ලැෙS.ෙදවන කමය න, (�ථාර ෙ"ශනාව/.ෙම^7 ?වk> ෙ" (සතර කරT� (ගහ?gම/.((ධ ශාවක/� >ළ වැÈ ඇN ඉ��ය ධමවලට ගැලෙපන ආකාරය?� උපෙ"ශනය ලබාbය k>බව T� ලබා ගත හැ? ආදශය/.ම�ද සං9��තව පැවhය k> :"ගලයාට (සතර ස^තව ෙ"ශනා?gම ෙහෝ (සතර ස^තව පැවhය k> :"ගලයාට සං9��තව ෙ"ශනා ?gම ෙහෝ එතර, ඵලදායක නැත. අසසa ෙතI� වදාළ සතරපද ගාථාෙd එ9 පදය9 ඇ* 9ෂණෙය^ සැ�k� ^Tය�ට ෙසෝවා� Bමට හැ?(ය.නv4 vගල� ^Tය� ෙසෝවා� nෙ2 vx ගාථාවම ශවණය කළ ප�වය.hdපද ගාථාව9 පවා h^ තබාගත ෙනොහැ?ව 4බල සමරණ ශ9Nය9 ඇNව (* ©�ලප�ථක ^Tය� අහ�වය අවෙබෝධ කරෙගන අ*මහා ශාවක/� අතර එ9 ^Tනම9Bමට තර, හැ?යාව ඇNB N3ෙ² උ�වහ�ෙසේෙ� ඉ��ය ශ9Nය �hයාකාරව අවෙබෝධකරෙගන ඊට අ1ව උපෙ"ශනය ලබා7මට 34^Tය� දැ9n ද9ෂතාව �සාය.34ර4� අ1ගමනය කළ තව� උපෙ"ශන කමෙdද ෙදක9 සඳහ�ය.ඉ� පළv කමෙdදය න, ෙනයZ�ථ උපෙ"ශනය/.T� අදහසව1ෙ2 අථය ෙගනහැර දැ9(ය k> ෙ"ශනා බව/.ෙදවන කමෙdදය eත�ථ උපෙ"ශනය/.අථය ෙගනහැර ද9වන ලද ෙ"ශනා ෙම^ eත�ථ ෙ"ශනා ෙලස හැb�ෙd.34ර4� වදාළ දහෙ, අථය ෙගන හැර වඩා� පැහැbl කළ k> එෙසේ ෙනො?gම හා වඩා� සං�ණ ෙනොකළ k> සථාන සං�ණ කර දැ9Bම වරද9බව ෙ"ශනා කර NෙS.ෙමෙසේ කර�නා තථාගතය�වහ�ෙසේට අසතZෙය� ෙචෝදනා කර�ෙනw වන බව පැහැbl කර 7 ඇත.ෙබෞ"ධ උපෙ"ශනෙ27 ෙ, ල9ෂණ ෙහොr� ]යා�මක ?gම දැ�ව අවධාරණය කර NෙS.ම�ද (සතර කළ k> ෙ" (සතර ෙනො?gම ෙසේම (සතර කර වඩා� සං�ණ ෙනොකළ k> කIJ එෙසේ 1වමනා ෙලස (සතර කර�නට යාෙම� සං�ණ ?gමද යහප� උපෙ"ශනයකට h4වන හා�ය9 බව අවෙබෝධ කරගත k>ය.�තරම hය අ�තෙනොමNයට අ1ව ]යා?gමට වඩා 34ර4� අ1ද� ධම (නයට එකඟව කටk> ?gම

මp� h4(ය හැ? අ�වැර7, අවම කරගැeමට ඉඩකඩ ලැෙබ1 ඇත.150

ම�ද උපෙ"ශනෙ2 �රත තැනැ�තා එෙසේ කර�ෙ� �ෙද9 තමාෙ� (�ෂට ඥානෙය� අවෙබෝධ කරගත දහම9 අ1ව ෙනොවන බැ(�.34ර4�ෙ� ශාවක ශා(කාව� කර1ෙ2 34ර4� අවෙබෝධ කරග� දහම තම නැණ පම\� වටහාෙගන ඊට අථකථන සැප�ම/.අNධාවනකාgව අNප²�තමාeව කටk> ?gම �සා 34දහෙ, �මල�වයට හා� h4(ය හැක.එබැ(� හැ? තා9 34ර4�ෙ� vlක අදහසට ගIකරT� දහ, ප\(ඩය හැ?තා9 උසස ෙලස පහදා7ම සෑම ශාවකෙයwෙ�ම වග�ම ෙd.මෙනෝ උපෙ"ශනෙ2 �රත තැනැ�තා අN� (ය k�ෙ�ද එයමය. 34ර4�ෙ� තව� උපෙ"ශන කමෙdද ෙදක9 සඳහ�ෙd.පළv කමය න, ස�ප�යාය ෙ"ශනාය. යම9 A_බඳ අවම දැ9Bම ස�ප�යාය ෙ"ශනා න,ෙd.එන, යම9 සං9ෙෂේපව දැ9Bම/.1වණ ඇN :"ගල/�ට යම9 සං9��තව (සතර ?gම පමණ9 පමාණව�ය.වහා අවෙබෝධය ලැtමට ෙහේ>ෙd.එෙසේ ෙනොහැ? වන :"ගල/�හට ��ප�යාය ෙ"ශනා මp� කIJ දැ9ෙd.ෙම^7 යම9 සං9��තව ෙ"ශනා කළ ක�^ අවෙබෝධ කළ ෙනොහැ? අයට උප�ම වශෙය� දැ9Bම/. පඤචකාංග නැමැN ව�වා 34^Tය� ෙdදනාව ෙදවදෑI, ෙකොට ද9වා ඇතැ/ පවසන අතර උදා/ ^Tය� පවස1ෙ2 ෙdදනාව ෙතවදෑI,ෙකොට ද9වා ඇN බව/.ෙ, අදහස ෙදකම �වැරb බව ද9වන 34^Tය� ෙdදනාව තම�වහ�ෙසේ ෙදක9,>න9,පහ9 හා දහය9 ආ7 ෙලස (ගහ කර ද9වා ඇNබවද පයාය වශෙය� ඒ hය�ල සතZබවද ෙප�වා 7 NෙS.උපෙ"ශන කාෙ27

අදාළ :"ගලයාෙ� 3"� මqටමට අ1ව උපෙදස ලබාbය k>බව T� වටහාගත k> කIණ/.151

21

34�වහ�ෙසේෙ� උපෙ"ශන hd ආකාරය?.එ^ පළvවැ�න අවසථාව හා A�ස අ1ව ෙමබP උපෙ"ශනය9 ?gම �4� යැ/ සලකා hය අදහසට අ1ව උපෙ"ශනය පැවැ�Bම.34ර4� >ළ පැවN ආසයා1ස ඥානය ආ7 3"ධ ඥානය අ1ව A�සෙ� hතැp හා ඉ��ය ෙdම�තතාවය අ1ව උපෙ"ශනය h4කළ k> ආකාරය �රණය ?gෙ, හැ?යාව 34ර4�>ළ A^ටා N�ණ.එ^7 උ�වහ�ස (h� h4කළ උපෙ"ශන කායය ඉතා පශසත මqටමක පැවNන.ෙදවැ�න න, එ^ hiන ශාවක A�සෙ� අදහස (මසා ඔ`�ෙ� අෙ�9ෂාවට අ1ව උපෙ"ශන ]යාව_ෙ2 �රතB ඉහළ ප�සාධන මqටමකට ඔ`� ෙගනඒම/.34ර4�>ළ පැවN �(ෙශේm හැ?යාව ෙම^7ද ඉතා පෙයෝජනව� (ය.ෙතවන කමෙdදය න, ශාවක A�ස අසන ලද පැණයකට A_>I ෙදT� එය �රාකරණය කරන සවcපෙය� h4කර උපෙ"ශන ]යාවlය/.ෙම^7 A�සෙ� අවධානය vල hට අග ද9වා y ෙඳන අk�� අවසානෙ2 ච>රාය සතZාවෙබෝධය wxග�වා උපෙ"ශනය h4 කර NෙS.ෙබොෙහෝ(ට 3"ධ ශාවක/� A�සෙ� අදහසවලට අ1ව ධම වෙබෝධය ලබා7මට ((ධ පය�න දැcව� උපෙ"ශන ]යාව_ය අවසානව�ම ච>රාය සතZවෙබෝධය ඔ`�ට අ�ප�කර 7මට 34�වහ�ෙසේ පමණකට හැ?යාව9 ෙනොපැවNබව ඇතැ, h4B, අ1ව ෙප�වා bය හැක. සැ�k� ^Tය� බහමෙලොවට යාම A\ස එ9තරා බvෙණwට බහම(හාර භාවනා �වැරbව කළ k> ආකාරය ෙප�වා 4�.ඒ අතර ආk අවස� Bෙම� ඒ බvණා කx�ය කෙ�ය.බහම(හාර භාවනා වඩා ෙලෞ?ක ධZාන ඉAදn බැ(� බvණා බහමෙලොව උ�ප�Nය ලැtය.34ර4� එbන මහාකIණා සමාප�Nයට සමවැද බලන(ට ෙ, බvණාට අහ�වයට ප�ව �ව� දැ�මට ෙහේ> ස,ප� ඇNබව 4�ෙසේක.නv4 34�වහ�ෙසේ ෙ, බvණා ෙවත ළඟා Bමට ෙපර සැ�k� ^Tය� බvණා ෙවත ෙගොස කමටහ� උගැ�වා බඹෙලෝ ගතකරBමට සම�(ය.T� ප� ආප� 34ර4� ෙවත පැT\ සැ�k� ^Tය�ට 34ර4� වදාෙ� සතර පද ගාථාව?� `වද උපෙ"ශනය h4කළද ච>රාය සතZය Tස බඹෙලොව `ව� භවය වණනා කර ශාවක/� ඊට ෙනොෙපොළඹවන ෙලසය. 34ර4�ෙ� ෙ, ඔවදන අ1ව ය_ ආප� බඹෙලොවට වැඩ ඒ බvණාට දහ, ෙදසා ච>රාය සතZය ෙ"ශනා කර �ව� අවෙබෝධ කරBමට සැ�k� ^Tය�ට h4(ය.“මා ඔබලාට උපෙදස 7 ඇ�ෙ� ශාවක/�ට ~නn බඹෙලොව ඉප7ම A\ස දහ, ෙද�මටදැ/”34ර4� සැ�k� ^Tය�ට පවසා ඇN ආකාරය *තෙ"ශනා >ළ පැහැblව ද9වා NෙS.hdවන කමෙdදය න, ශාවක A�ස අතර පවNන ((ධ ගැටx �රාකරණය ?gම A\ස ඒවාට (සP, ද9වT� උප ෙ"ශනෙ2 �රතBම/. 34ර4� ෙහෝ ධමය A_බඳව ((ධ කNකාව� (i� (ට එදා භාර�ය සමාජය>ළ h4(ය.ෙමබP අවසථාවල ඒ ගැටx තැ� �රාකරණය ?gම A_බඳ සාක�ඡාවල �රතBම ෙබෞ"ධ පැ(b, }^ A�සවල h�ත9ව පැවNන.එබP A�සකෙ� ආරාධනාව මත ඔ`�ෙ� ගැටx �රාකරණය A\ස වැඩමවන ලද 34ර4� ඒ අවසථාවල උ"ගතව ඇN ගැටxව (ස�, වශෙය� h4කරන උපෙ"ශන

]යාව_ය ෙ, hdවන කමය වශෙය� ද9වා NෙS.152

34�වහ�ෙසේ hය උපෙ"ශන ]යාවlෙ27 ((ධ නZාය භා(තට ග1ලැ3 ෙසේක.පළv වැ�න න, අ�ත¦ඣාස කමය/.ෙම^7 තම�වහ�ෙසේෙ� අදහසට අ1ව උපෙ"ශනය h4කරන ෙසේක.A^i (ය k> 49»ත අය අරvJ කර පා ගම�� ෙහෝ සෘ"� බලය භා(තා කර වැඩමවා ෙහෝ ඒ :"ගලයා ෙවතට අෙලෝකය9 යවා උපෙ"ශනය ලබා7ම T� අදහසෙd.ෙදවැ�න න, පර¦ඣාස කමය/.එ^7 අ1�ෙ� අදහස9 මත hය උපෙ"ශන ]යාව_ය පැවැ�Bම/.වැරb මත වාද ෙව1වට �වැරb ආක�ප හP�වා7ම T� h4(ය.ෙබොෙහෝ(ට වැරb සමාජ ආක�ප ෙකෙර^ 34ර4� hය අථකථන ඉb�ප�කරන ල"ෙ" ෙ,කමයට අ1ගතවය.ෙතවැ�න න, :�ඡාවාhක කමය/.ෙම^7 අසන ලද පශනයට A_>I7, වශ ෙය� උපෙ"ශනෙ2 ෙය7ම/.ෙබොෙහෝ(ට 34 ^Tය� හvවට පැT\ ((ධ ශාවක A�ස hය ගැටxව සඳහා 34^Tය�ෙග� (සP, අෙ�9ෂා කර ඇත.එ^7 පැT\ ශාවක A�සවල ආක�ප, අදහසවලට ගැලෙපන ප�b ඔ`�ට A_>I7මට 34�වහ�ෙසේ ]යාකළ ෙසේක.hdවැ�න න, අq��ප�Nක කමය/.තමාෙ� මතවාදය 34ර4� අ�vඛෙය^7 තහ`I කරගැeම A\ස 34^Tය� හvවට පැT\ ශාවක A�සවලට ((ධ දෘෂi වාද A_ගැ�Bම පෙසක තබා ඒ මතවාද A_ගැeම ෙහෝ පN9ෙෂේප ෙනොෙකොට කIJ අවෙබෝධ Bම සඳහා උපෙ"ශන ]යාව_ෙ2 �රතBම T� අදහසෙd.පසවැ�න න, දෘෂZාධාර භා(තකමය

22

ෙd.ෙම^7 යම9 දශනය Bමට සලසවා සතZය අ වෙබෝධ කරවා ඇත.ෙáමා �සවට උපෙ"ශනය h4කරන ල"ෙ" ෙ,කමයටය.ෙම^7 දශනයවන ෙ" උපෙ"ශනයට ල9වන :"ගලයාට පමණ9 ෙපෙනන ෙලස ෙහෝ hයx ෙදනාටම ෙපෙනන ෙලස ෙහෝ ((ධ කමවලට ෙමය භා(තාකර NෙS. සවැ�න න, සාක�ඡා කමය/.ෙම^7 කIJ සාක�ඡා කරT� h4කරන උපෙ"ශන ]යාව_ය මp� ධමය අවෙබෝධBමට සලසවා NෙS.34^Tය� hය ශාවක/�ෙ� ¡�තන �දහසට ඉතා ගI කළ ශාසතෘ�වහ�ෙසේ නම?.ඒ �සා ?h4 ආකාරයක අ�කාg සවcපය?� ශාවක/� ෙකෙර^ කටk> කර නැත.ඊට ෙහොඳම �ද�න9 න, උ�වහ�ෙසේෙ� උප ෙ"ශන>ළ ගැSn ෙ, සාක�ඡා කමෙdදය/.ස�වැ�න න, පාෙයෝ}ක කමය/.ෙම^7 යම9 h4?gමට පවරා ඒ>_� සතZය අවෙබෝධBමට සැලැසBම/.?සාෙගෝතTයට ?hෙවw ෙනොමළ ෙගය?� අබ සව�පය9 y ෙගන පැT¬මට පැවIම9 ලබා7ම මp� පැහැbl ව1ෙ2ද ෙ, කමය/.වා¡ක උපෙ"ශනෙ2 �රතBමට �වෙය� අදාළ ගැටxව A_බඳ යථාථව� ෙලස hතාබැ¥මට ය, ෙපළඹBම9 ඇN

ෙකෙ.153

අටවැ�න න, උපමා භා(ත කමය/.ෙම^7 උපමාව9 භා(තා කරT� උපෙ"ශනෙ2 �රතෙd. ෙබොෙහෝ(ට දහ, කIJ වටහාගැeමට අ�In අවෙබෝධ ශ9Nය9 ඇN අය අරvJ කර ෙමබP කමය9 භා(තා කර NෙS.wඩා දIෙවw n රා�ල ^Tය�ට පාතය9 ෙප�වා 34 ^Tය� ලබා4� උපෙදස>ළ අ�තගතව1ෙ2ද ෙ,කමෙdදය/.නවවැ�න න, Aයවර කමය/. එන, Aයවෙර� Aයවර කIJ අවෙබෝධBමට සැලැසBම A\ස උපෙ"ශනෙ2 �රතBම/. ද�නා ෙදෙය^ hට ෙනොද�නා ෙ" ද9වා යන අධZාපන මෙනෝ(දZා zලධම මp� පැහැblකර ඇ�ෙ�ද ෙ,කමය ෙd.ෙ, කමෙ2 ඇN වාhය න, අවෙබෝධ කරගැeමට ඉතා අ�I සං�ණ කIණ9 `වද vl� ෙහොr� ද�නා කIණක hට අ1කTකව Aයවර ඔසෙසේ පැT¬ෙ,7 පහ�ෙව� අවෙබෝධකරගත හැ?බව/.දසවැ�න න, ගැටx කමය/.එන, ගැටxව9 v�කර එය (ස�ෙම� සතZය අ වෙබෝධBම A\ස උපෙ"ශනෙ2 �රතBම/.ෙ, කමයට ශාවකයාට 9ෂ\ක අවෙබෝධයකට පැT¬මට අවකාශ ඇත.එෙසේම ඊට ෙයොvකරන ගැටxව අµෙපේරණය9 ෙලසද භා(තා කර NෙS. එෙකොෙළොසවැ�න න, ආඛZාන කමය/.ෙම^7 කථාව9 මp� කIJ අවෙබෝධ කර7මට දහ, ෙද�ම/.ජාතක කථා �^B ඇ�ෙ� ඒ අ1වය.වතමානෙ2 උ"ගතව ඇN කIණ9 අරvJකර අ�ත :වත9 ඇ�ෙර� ඊට ෙහේ> පැහැbl?gම මp� ෙ, කමෙ27 උපෙ"ශනෙ2 �රතB NෙS. ෙදොෙළොසවැ�න න, �දශන කමය/.ෙම^7 උදාහරණ සපයා ඒඇ�ෙර� උපෙ"ශනෙ2 ෙය7ම මp� සතZය අවෙබෝධBමට සැලැසBම ෙ, කමෙ27 h4 ෙකෙ.දහ>�වැ�න න, මෙනෝ (දZා�මක කමය/.ෙම^7 ශාවකයාෙ� මානhක අවශZතා ෙහොr� වටහාෙගන ඒ අ1ව hය උපෙ"ශන ]යාව_ය පැවැ�Bම/.ශ රාවක/�ෙ� ඉ��ය ෙdම�තතාව ෙහොr� වටහාෙගන ඊට අ1ගතව උපෙ"ශනය ලබා7ෙම� පහ�ෙව� ධමය අවෙබෝධයට ප�කළ හැක.දහහතරවැ�න න, ආක�ප වධනය?gෙ, කමය/.ෙම^7 ශාවකයාෙ� ආක�ප වධනය?gම සඳහා උපෙ"ශනය භා(තා කර NෙS.ආක�ප,wසලතා හා හැ?යාව වධනය ?gම සඳහා උපෙ"ශනය සාථකව භා(තා කර ඇත.අධZාපන මෙනෝ(දZා zලධම අ1ව «තන kගෙ27 ෙමබP කමෙdද සාථකව භා(තා ෙකෙ.34ර4� hය උපෙ"ශන කායෙ27 ෙමබP කමෙdද එකලද සාථකව භා(තාකර NෙS.පහෙළොසවැ�න න, ෙපළඹBෙ, කමය/.ෙම^7 උපෙ"ශනය මp� ශාවකයා සතZාවෙබෝධය ලැtම සඳහා ෙපොළඹව1 ලැෙS. «තන අධZාපන මෙනෝ(දZාව >ළ ෙපළඹB, නZාය ය1ෙව� හP�වා ඇ�ෙ� ෙ, zලධම ය/.දහසයවැ�න න, ද�ව, කමය/.ෙම^7 සතZාවෙබෝධය ලබා 7ම සදහා ද�ව, ලබා7ෙ, කමෙdදය භා(තා කර NෙS.නv4 34�වහ�ෙසේ ?hම අවසථාවක7 කා/ක ද�ව, භා(තාකර නැත.උ�වහ�ෙසේ භා(තා කර Nෙබ1ෙ2 මානhක ද�ව,ය.:"ගලයා >ළ ඇN අ^තකර මානhක 4බලතා ඉව�?gම සඳහා සෘණා�මක අµෙපේරණය9 ෙලස පමණ9 මානhක ද�ව, භා(තා කර NෙS.ඡ�න ^Tය�ට පැණn බහම ද²ඩනය බP මානhක ද�ව, >_� අෙ�9ෂා කර ඇ�ෙ� සතZාවෙබෝධයට ප�Bමට අවකාශ සලසවා7ම Tසක :"ගලයාව අපහ�තාවයකට

බP� ?gම ෙනොෙd.ද�වම ලබා7 ඇ�ෙ� වරදට Tස :"ගලයාට ෙනොවනබව T� පැහැblය.154

23

ෙමම නZාය :"ගලයාට හා අවසථාවට උ¡ත ප�b 34�වහ�ෙසේ (h� භා(තාකර NෙS. එෙසේම එ^7 ෙව� වශෙය�ම ෙම�ම ෙපො4ෙd භා(තා කර ඇN අkIද *ත ෙ"ශනාව�^ ද9වා ඇත. උපෙ"ශනෙ27 ඉහත නZාය භා(තා කර ඉ� �h ඵල ෙනලාග� අkIද පැහැblය. ආaවක, ප�බාජක, ජiල, �ග²ඨ, බාහමණ ආ7 ෙවන� සමයවාද A_ග� ෙකොටස, රජවI, h�වI, දාස/� ග\කාව� ආ7 සමාජෙ2 ((ධ තරාNර,වලට අය� A�ස 34ර4� ෙවN� උපෙ"ශනය ලැtමට ෙයොvnෙ2 34ර4� උපෙ"ශන ]යාව_ෙය^7 දැ9n පබල�වය හා ද9ෂතාව �සාය. 34ර4� >ළ පැවN �(ෙශේm අසමසම :"ගල ෙපෞIෂ�වයද ෙ, කIණ �ව ?gෙ,^ලා පබලව උපස,භක n බව පැහැblය.වාදෙය^ ෙය7 34ර4�ව පරාජය කරT� ෙවන� අරvJ ෙපරදැ�ව 34ර4� හvn ((ධ A�සපවා අවසානෙ27 34�වහ�ෙසේෙ� උපෙ"ශනයට ල9ව �ණධම වැ� bkJ කර ග� බව *ත ෙ"ශනාව�^ දැ9ෙd.ෙමබP කIJ �සා 34ර4� අ1ගමනය කර ඇN උපෙ"ශන කම පාදක ෙකොට ෙබෞ"ධ මෙනෝ ¡?�සාෙd7 උපෙ"ශකවරයා (h� A_පැbය k> ල9ෂණ දැ9(ය හැක.මහා 49ඛ�ධ *තෙ2 දැ9ෙවන ප�b මානhක ගැටxවl� Tbෙ, කම >න9 �ෙ"ශ කර NෙS.පළv කමය න, අසසාද/. ආසවාදය ආසවාදය9 ෙලස සැල�ම.ෙම^7 ආසවාදය ෙකෙර^ ෙනොඇ¥, ෙනොගැ® එය h^ෙය� දැ?ය හැ?(ය k>ය.එෙසේ ?gම �සා hත ආසවාදෙය� Tbය හැ?ෙd.ෙදවන කමය න, ආ7නව/. ආ7නව න, දැ?ය k> ආ7නව Alබඳ h^ය/. යමක ගැSව පවNන �යම සවභාවය වැට~ම ඇNව1ෙ2 ආ7නව h^?gෙම�.එය ෙනොකටk> ෙ" වැල�මට ෙම�ම කළ k> ෙ"වල �රත කරBමටද ෙහේ>ව?.ෙමෙසේ ?gම �සා ප�ව ඇN (ය හැ? ප�තැBම ඇN ෙනොෙd. ෙතවන කමය න, �සසරණය/.T� අදහසව1ෙ2 ඉව� Bම/. යමක සැබෑත�වය වටහා ගැeම �සා hත ඇ¥ෙම� හා ගැ®ෙම� ඉව�Bම ෙම^ �සසරණය ෙලස සලකා ඇත.ඒ �සා සැබෑ ෙබෞ"ධකම ෙගොඩ නැ ෙඟ1ෙ2 සෑම සංසකාර ධමතාව9 ෙකෙර^ම ෙමෙසේ ආසසාද ආසසාද ෙලසද, ආ7නව ආ7නව ෙලසද,�සසරණ �සසරණ ෙලසද වැට~ම9 ඇNකර ගැeෙම� පම\. ෙබෞ"ධ මෙනෝඋපෙ"ශනෙ27 සෘණා�මක hN(l ඉව� කර දැ{මට ෙම�ම ධනා�මක hN(l වධනය කරගැeමට� ෙ, >_� හැ?යාව ඇN ෙd. පාප හා අwස� සෘණා�මක hN(l ෙලසද, :ණZ හා wස� ධනා�මක hN(l ෙලසද ෙබෞ"ධ ම ෙනෝ උප ෙ"ශනෙ27 සැලෙ9. එ�සා 34දහම උපෙදස ෙද1ෙ2 පාපෙය� හා අwසලෙය� වැළ� :ණZ හා wසල ]යා

වධනය ?gම සඳහාය.155

2.4. සංජානනය හා ස��ෙdදනය

සංජානනය ස��ෙdදනය අතර ඇ�ෙ� ඉතා ස{ප සබඳතාවය?.ම�ද ඉ��ය�>_� ඇNවන සංෙd7තාව ෙමොළය ෙවත ස,ෙපේෂණයBම හා ෙමොළය ඒවා හPනාගැeම යන ]යාවlය සංජානනය නT� හැr�ෙවන බැ(�.ෙ, �සා සංජානනෙ27ද ]යා�මකව1ෙ2 මානවයා>ළ ඇN සනාk ප"ධNයට අදාළ ස��ෙdදන හැ?යාව බව සැල?ය හැක.එම �සා සංජානනය එ9 අkර?� ස��ෙdදනය9 ෙලස දැ9Bෙ, වරද9ද ෙනොමැත.ෙම� ස��ෙdදනයට බලපා�නා n ((ධ ෙහේ> සාධක �සා සංජානනය ෙවනස(ය හැක.සංජානනෙ2 පවNන ෙ, ෙවනසබව ((ධ :"ගලය� >ළ (දZමාන :"ගල අනනZතාව ෙගොඩනැ�මට උපකාgෙd.ෙමෙලොව සවසමානn T��� ෙදෙදෙනw (දZමාන ෙනොව�ෙ� ෙ, ෙහේ>ව �සාය.�`� දIව� අතර පවා මානhක පැNකඩ>ළ ((ධ සංජානන ෙවනසක, ගැS(ය හැක.සාමානZෙය� යෙමw තව� :"ගලෙයw ෙවN� ෙව�කර හPනාග�නා පැහැbl ල9ෂණය න, සංජානන ෙවනසකම/.ස��ෙdදනෙ2 7 ෙ, සංජානන ෙවනසකම සැල?�ලට ගැeම ඉතා වැදග�ය.ය, ප\(ඩය9 ගාහක/� �ප ෙදෙනw අතර ස��ෙdදනයBෙ,7 ?hය, ෙවනසකමට බP�Bමට ෙහේ>ව ෙ, කIණ/.((ධ :"ගල/�>ළ අභZ�තර මානhක සවභාවෙ2 පවNන සංජානන �(ෙශේෂතා ස��ෙdදනෙ27 ධනා�මකව ෙම�ම සෘණා�මකවද බලපා/.ෙම^7 ජානමය හා ආරමය සාධක,සමාජ වටාAටාව, �I:I4,ඇSබැ^ක,,wසල ෙහෝ අwසල ඵල(පාක(වාසනා ශ9Nය),සමාජආ¯ක ෙ"ශපාලන

24

ව හය,ඉෙගeම,සමාජ සබඳතාවල බලපෑම ආ7 ((ධසාධක මහ� රා�ය9 සංජානන �(ෙශේෂතා ඇNBමට ෙහේ>ෙd.එෙසේම ය, ය, දෘෂiගNකබව,ආගම,සංසකෘNක සාධක ආ7 ෙහේ>ද බලපාන බව ෙපෙන�නට NෙS.ෙ, �සා :"ගලෙයw ය1 �(ෙශේmn සංජානන හැඩය9බව සැල?�ලට ගැeම වැදග�ය.ෙ, �(ෙශේm සංජානන හැඩ අතර h4වන :"ගලා�තර සබඳතාව ස��ෙdදනය ෙලස අථදැ9(ය හැක.ෙබෞ"ධ ආගTක ල9ෂණවලට අ1ගතවන :"ගලා�තර ස��ෙdදනය ෙබෞ"ධ ස��ෙdදනය කමෙdදය ෙලස සැල?ය හැක.ෙම^ 34දහෙ, අනනZතාව දැ?ය හැක.156

මානව ස��ෙdදනෙ27 භා(තාකරන මාධZය A_බඳ �ශ¡ත �මා නැත.පhPර� මp� ලැෙබන ((ධ ඉ��යඅරvJ ෙමොළය කරා ස��ෙdදනයBම �සා අථව� ප\(ඩය9 ගහණය කළ හැක.ඉ��ය ස��ෙdදනය ෙම�ම අ���ය ස��ෙdදනයද පව�.ෙම^7 v_ක අවධානය ෙයොv කර1ෙ2 සාමානZ ස��ෙdදනය ෙහව� ඉ��ය ස��ෙdදනය ෙවතය.කතාෙව� lBම >_�,ෙප�Bෙම�,ඇ�ෙම�,සපශෙය�,ආඝාණෙය� ස��ෙdදනය කළහැක.�හඬබව පවා එ9තරා ස��ෙdදනය9 ෙලස ජන ස��ෙdදන zලධමවල7 සැලෙ9.�හඬබෙව� කැමැ�ත අකමැ�ත,ෙනොගැලÁම,ලැ¦ජාව,�ය,wලෑiබව,වංච�කබව,3"�ම�බව ආ7 ((ධ ස��ෙdදන ලබාbය හැක.අවසථාවට උ¡ත ප�b �හඬබව �සා �^වන ස��ෙdදනය ((ධෙd.ස��ෙdදන මාධZ පවා අද වන(ට �^ව NෙS.මානව සමාජය ස��ෙdදනයට ද9වන ලැbයාව ඉතා (ශාලය. ෙ, ෙහේ>ව �සා ස��ෙdදනය අද ඉතා ලාභදා� වා\ජ වZාපාරයක මqටමකට ප�ව N ෙS.ෙ, >ළ ස��ෙdදනය vxම��ම ආ¯ක කටk�ත9 බවට ප�ව ඇත.((ධ ෙවළඳ වZාපාර සඳහා වා\ජ පරමාථ zlක කරෙගන ස��ෙdදන කටk> බ�ලව h4ෙd.ෙම^7 ස��ෙdදය A\ස භා(තා (ය k> ආචාර ධම ප"ධNය9ද ෙලෝකෙ2 bkJ රටවල ]යා�මක ෙd.ස�� ෙdදනය සඳහා ((ධ අථගැ�B, h4?gම ආ¯ක ]යාව_ය >ළ7 සාමානZ ෙදය?.සැබෑවට වඩා වZාජ ෙ" ඉසම> ?gම වා\ජ ආ¯ක ]යාව_ය >ළ h4වන ස��ෙdදනය�^ zlක තරඟකාg හැඩ තලය ෙලස දැ?ය හැක.ෙම^7 සාධාරණ�වයට වඩා අසාධාරණ�වය ෙපරට පැTණ ඇN අkI �g9ෂණය කළ හැක.ෙබෞ"ධ දෘෂiෙකෝණෙය� සැල�ම වැදග�ව1ෙ2 ෙමබP අවසථාවල7ය. �ෙද9 ආගTක ප�තලය?� බැහැරව ෙපො4ෙd සමසතය ෙකෙර^ සම>lත අk�� කටk>කළ හැ? න, එය සාධාරණ පNප�Nය?.34දහම ෙප�වා ඇ�ෙ� එෙසේ කටk> ?gම/.«තනෙ27 උ"ගතව ඇN සමාජ අ3ද �රාකරණෙය^ලා 34දහෙම� ෙප�වාෙදන ආක�ප ස��ෙdදනය සඳහා භා(තා?gම ස��ෙdදන කායය වඩා� අථව� කරගැeමට වැදග�n ෙහේ>

සාධකය?.157

කතාබහ ?gම පබල මානව ස��ෙdදනය?.භාෂාව ඇNBමට පථම පවා ශSද මp� මානව/� වා¡ක ස��ෙdදනෙ2 �තරn බවට සාධක NෙS.කතාබහ ?gම භාෂාව භා(තා?gම �සා :x�(ය.v�ම kගවල7 පැවNෙ2 ශSද උ�චාරණය,හසත vදා,ආං}ක අµනය පෑම ආ7කම මp� h4ෙකIJ අදහස දැ9B,ය.ෙ,වා (�ම� ෙනො(�.((ධ ෙගෝ@ක ක²ඩාය,වලට ෙපො4 n ෙමබP කම��ප එකල මානවයා අතර පැවNබවට :රා (දZා�මක සාධක හvB NෙS.�ෙද9 zlක මානව අවශZතා ඉ�කරගැeම A\ස ෙවන� අ යෙ� සහය අවශZn අවසථාවල7 එය ලබා ගැeම A\ස ය, ය, ශSද හා හසත vදා7 උපකම භා(තෙය� hය අවශZතාව ෙවන� අෙයwට පැව�මට T��� �Iව hiබවට සාධක වා�(දZා ග�ථවල සඳහ�ෙd.ක�ගතBෙ,7 සමාජය කTක ප�නාමයBම අ1ව ෙම� ශSද, හසත vදා හා ආං}ක අµනය මp� අදහස පකාශ ?gමට �Iව hi T��� ශSද උ�චාරණ රටා ෙපො4 ස,මත බවට ප�කර ඒවා වචනවලට ප�වතනය කරගැeම �සා වචන භා(තෙය� භාෂාව9 සකසකර ගැeමට සම�(ය.ෙලෝකෙ2 පැවN v� කා¥න භාෂා ඉතා ෙනොbkJ ත�වෙ2 hට අ1කමෙය� bkJභාෂා ෙසේ (කාශයn බව වා�(දZා ඉNහාසෙ2 සඳහ�ය.ෙමය එ9තරා අkරක වා¡ක ස��ෙdදනෙ2 bkJව9ෙලස සැල?යහැක. ඉ� ප�ව වචන �මට භා(තට එ9(ය.මානවයාෙ� hෙ� ජනනය වන අදහස9 තව� අෙයwට පැව�ම සඳහා භා(තාකරන ෙමවලම9 ෙලස භාෂාවක ඇN වචන දැ9(ය හැක.භාෂාව9 සකසB

25

ඇ�ෙ� වචන එ9Bෙම�.වචන එ9(ය k> �මා හා eNgN ප"ධNය9ද ඒ සඳහා ස,මතBඇත. ෙමය ඒ භාෂාෙd වZාකරණ ෙලස හැr�ෙd.ෙබොෙහෝ(ට භාෂාවක වචන භා(තා ?gෙ,7 ස,මත ෙපො4 ස,v�� කාලා«cපව ෙවනසෙd.ඊට අ1ව භාෂාවක වZාකරණා«Lලබව පවා ෙවනසB ෙගොස NෙS.hංහල භාෂාෙd පැවN v�කා¥න වා�(දZා�මක සවcපයකට වඩා «තන kගෙ27 ද9නට ලැෙබන වා�(දZා�මක සවcපය ෙවනසය.වZකරණය පවා කාලයට ඔබනෙසේ ෙවනසව ෙගොස ඇත.භාෂාව l»ත මාධZයට පැT¬ෙ,7 වචන දැ9Bම සඳහා �ශ¡ත වණමාලාව9 එයට සකසව ඇත.ෙ, අ1ව ෙලෝකෙ2 ෙබොෙහෝ භාෂාව�ට ඊට අනනZ වණමාළා පව�.නv4 ෙලොව සෑම භාෂාවකට ඊට අනනZ වණමාළා නැත.එෙසේ ෙනොමැN භාෂාද ඇත.එ(ට ෙවනස භාෂාවක වණමාළා භා(තෙය� එ� භාෂාවට අය� අ9ෂර lයා දැ9Bම කIJ ලැෙS.ජප� භාෂාව lයා දැ9Bම A\ස Ýන අ9ෂර මාළාව භා(තා ?gම �ද�� ෙලස ෙප�(ය හැක.පාl භාෂාවටද ඊට අනනZ වණමාළාව9 නැත.ෙ, �සා පාl භාෂාව hංහල ෙහෝ ෙවන� ඕනෑම භාෂාවක අ9ෂර භා(තෙය� lයා දැ9(ය හැක.ෙබොෙහෝ(ට තම�ට අනනZ වණමාළා නැNBමට ෙහේ>ව l»ත භාෂා මාධZය9 ෙලස අදාළ භාෂා ෙනොපැව�ම/.පාl භාෂාව �ෙද9 කථනය සඳහාම උපෙයෝ�n භාෂාව9 ෙලස පැවN කාලවකවා1ව >ළ7 ඊට වණමාළාව9 Ntෙ, අවශZතාව9 ඇNෙනොBය. 34දහම පාl භාෂෙව� ග�ථගත?gෙ, අවශZතාව පැනනැê1 ප�ව වණමාළාවක අවශZතාව ඇN(ය.34ර4� aවමාන kගෙ27 34හම පැවNෙ2 �ෙද9 වා¡ක ස��ෙdදන මාධZය9 ෙලසට පම\.පථම,"(�/ක හා තෘ�/ක ධමසංගායනාවල7 පවා vඛ පර,පරා1ගතව 34දහම පව�වා ගැeමට උ��කBම �සා 34දහම පැවN භාෂාවට වණමාළාව9 Ntෙ, අවශZතාව9 උ"ගතn බවට සාධක නැත.v� 34දහම පැවNෙ2 වතමානෙ2 අප අතර (දZමාන පාl භාෂාෙව�ද එෙසේ නැතෙහො� පාl භාෂාවට සමාන�වය දරණ ෙවන� මගධෙ2 පැවN වZවහාර භාෂාව?�දැ/ Nර

ෙලස පැවhය හැ? සාධක වා�(දZා«Lලව දැ9Bම අපහ�ය.158

ෙකෙසේෙහෝ 34ර4�ෙ� ඉගැ�B, ප"ධNය හැ?තා9 සමාජගත?gෙ, වZපාරෙ27 පවා l»ත ස��ෙdදනයට වතමානෙ27 ලැt ඇN වැදග�කම :රාණෙ27 ලැt N3ෙ² සමරණය හා ෙ"ශනා මාධZය ෙවත බැ(� v�කා¥න 3"ධ ෙ"ශනාවල සවcපය ෙකබPදැ/ �රණය?gම උගහටය.නv4 දැනට පාl @Aටකය >ළ වාතාගතB ඇN 3"ධ ෙ"ශනාවල ආකෘNගත සවcපය v�කා¥න aවමාන 3"ධ ෙ"ශනාවලට හැ?තා9 ස{ප සවcපය?� ආර9ෂා කරගැeමට ෙබො4 යNවI�වහ�ෙසේලා (h� දරණලද දැ� කැපBම හා ප�ශමය A_බඳ (ශාලඇගැkම9 වංශකථා සා^තZගත ෙතොර>Iවල හා ශාසන ඉNහාසය>ළ ද9වා ඇත.?hය, අදහස9 ෙවන� අෙයwට පැව�ෙ,7 ඒවා ෙපො4ෙd ස,මත භාෂාවක වචන මp� පැව�මට h4ෙd.අදහස වචනවලට නැ�ම අ1ව එ^ අදහස තහ`IBම h4ෙd.ෙම^ ද9ෂතාව ඇNඅෙයwට ෙබොෙහෝ 4රට �වැරbව තමාෙ� ඇN අදහස වචනවලට නැ�මට හැක.භාෂාවක ඇN වචන ෙපො4 ස,v��ය.ෙපො4 ස,v� වල අ�තගත ව1ෙ2 �මාස^ත ෙ�I,ය. 159නv4 :"ගලෙයw>ළ ඇNවන හැ�,,ආක�ප ආ7 ෙ" ෙවන� ඒ පැවN අk��ම වචනවලට නඟා පැව�මට හැ?යාව ලැෙබතැ/ h�මට අපහ�ය. hය අදහස ෙහෝ හැ�ම හැ?තා9 ආස�න ෙලස �වැරbව වචනවලට නඟා පැව* නv4 අෙන9 අයද එය එෙසේම ෙ�I,ග�තැ/ h�මට අපහ�ය.ම�ද ෙස� අයෙ� සංජානනය ෙවනස වන �සාය. ෙ, �සා ෙකෙනw භා(තා කරන වචන තව� අෙයw ෙ�I,ග�ෙ� ඒ :"ගලයාෙ� සංජානන හැ?යාව අ1වය.ෙ, ෙහේ>ව �සා ?hය, පස>තය9 වචනවලට නැ�ෙ,7ද ෙවනසකට ල9ෙd. එෙසේම එම අදහස �cපනය ?gම සඳහා ෙයොදාග�නා වචන තව� අෙයwට ස��ෙdදනෙ27ද ෙවනසකට ල9ෙd.ෙ, ආකාරයට ?hය, අෙයwෙ� අදහස9 තව අෙයw ද9වා ස��ෙdදනය Bෙ,7 vl� ද9වන අදහස (ශාල ෙවනස9Bමකට බP�B සංජානනයවන බව පැහැblය.ෙමය සංජානන ගැටxව?.ෙලෝකෙ2 (" යමාන පශන �(ශාල පමාණය9 හට ගැeමට ෙමබP සංජානන ගැටx ඉවහ�වන බව ෙප�වා bය හැක.ඇතැ, දIව�>ළ ජාන (දZා�මකව පවNන ෙමවැ�n සංජානන ගැටx අධZාපන මෙනෝ(දZාෙd පැහැbl කර 7 NෙS. (ෙශේෂ අවධානය දැ9(ය k>මn ෙමවැ� දIව�හට අධZාපනය ලබා7ෙ,7 ඒ සඳහා :�J කළ

�9ෂක/� භා(තා කර1 ලැෙS.160

26

ස��ෙdදනෙ27 v�ණපෑමට h4වන (ශාලම බාධකය න, සංජානන ගැටx ජයගැeම ෙd.ෙ, සඳහා �ශ¡ත (සPම9 නැත.ම�ද :"ගල අනනZතාව එ�ය�වයකට ෙගනයාෙනොහැ? බැ(�.මානවසමාජය එක�ත කාය එක�ත සංඥා අවසථාෙd පව�න, සංජානන ගැටx ෙබොෙහෝ අවම කරගත හැ?ව N�ණ.නv4 සංඥාෙd පෙÉද සවcපය �සා හPනාගැeම ((ධ ෙd.හැ�eම අ1ව සංජානන h4වන �සා සංජානනයද ((ධ ෙd.ෙලෝකෙ2 පවNන ((ධ�වය �^B ඇ�ෙ� ෙම� සංජානන ((ධ�වය �සාය.�මාණ­¥�වය �^Bමට සංජානන ((ධතා ස��ෙdදනය Bෙ, හැඩතල ෙබොෙහෝ4රට ඉවහ�ෙd.ය�තය9 හා T�සාෙ� අතර ඇN ෙවනසද එය/.මානව සමාජය �මාණ­¥Bමට සංජානන ((ධතා ස��ෙdදනය උපකාg ෙd.යෙමwෙ� �මාණය තව� අෙයwට ඊට ස,�ණෙය�ම ප�බා^ර ෙවන� රස(�දනය9 ලබා7මට හැ?B ඇ�ෙ� ෙම� සංජානන ((ධතා ස��ෙdදනය �සාය.නv4 ෙම^7 මතක තබාගත k�ත9 න, ෙමබP සංජානන ((ධතා (කෘNය9 ෙනොවන බව/.ම�ද ((ධාකාරබව ෙලෝක සවභාවයට අනනZවන ෙදය9 වන ෙහ/�.සවභාවෙය�ම ෙලොව (¡තය.එ^ (¡තව�බව �^Bමට මානව ගNසවභාවය ෙබොෙහෝ 4රට උපකාgB NෙS.T�සා T�ස හැ?යාව�ෙග� ප��ණ�වය කරා යෑෙ,7 යihත >ළ �දා­¥ව තැ�ප�ව පවNන ((ධ මානවආෙdග කලා�මක හා ෙසෞ�දයා�මකව vදාහැර රස(�දනය9 ඇN?gම සඳහා �මාණ­¥�වය ෙබොෙහෝ උපකාgෙd.ෙ, රස(�දන හැ?යාව මානවයාහට පමණ9 �(ෙශේmn අනනZතාවය9 ෙලසද සැලෙ9.T���ට වඩා පහ� මqට,වල aB� ¡�ත ආෙdග vදාහැgෙ,7 එය කලා�මක හා �මාණ­¥ ෙලස h4?gමට අෙපොෙහොස� බැ(� එමp� තව� aB�ට හා�කර ල9ෂණ ෙප�ව/.නv4 මානවයාෙ� රස(�දන හැ?යාව අ1ව එය තව� අෙයwට රස(rයහැ? ෙසේ කලාකෘNය9 මp� ආෙdග vදාහැgම �මාණ­¥ව

h4ෙd.ලlත කලාව� �^Bමට ෙමවැ� මානව ]යාකාg�වය9 ෙබොෙහෝ4රට ඉවහ�B NෙS.161

34ර4� aවමානව වැඩ(* kගෙ27 ස��ෙdදනය ෙබොෙහෝ(ට ධම ෙ"ශනා මාධZය >_� දැකගත හැ? (ය.ඒ kගෙ2 l»ත ස��ෙdදන මාධZ අද ෙම� ෙබොෙහෝ �ලබ ෙහෝ වඩා පචlත මාධZය9 ෙලස ෙනොN�ණ.«තන kගය>ළ l»ත ස��ෙdදනය වඩා bkJ කම��පද සමාජෙ2 පචlතව පව�.(ද � ස��ෙdදනය ෙ, අත�� පvඛතම ෙd.ඒ අ1ව ((ධ තා9ෂණ උපකරණ (ද � ස��ෙdදන ]යාව_ෙ27 භා(තයට ග1ලැෙS.�ව�(4lය,cපවා^�ය ආ7 (ද � උපකරණ පමණ9 ෙනොව ප�ගණක වැ� bkJ තා9ෂණ ස��ෙdදන මාධZ පවා «තන kගෙ2 වඩා� පචlතව NෙS.ඒ අ1ව අ�තජාලය «තනෙ2 වඩා� 9ෂ\ක ජන ස��ෙdදන මාධZය9 බවට ප�ව NෙS.ෙ, �සා vx මහ� ෙලෝකය :රා 9ෂ\කව ස��ෙdදනය ජාලගත අk�� අ�තජාලය මp� ස,බ�ධB NෙS.ෙලෝකෙ2 එ9 තැනක h4වන කවර ෙහෝ h4Bම9 9ෂ\කව අෙන9 ෙකළවරට ස��ෙdදනයBම අද ඉතා �x කටk�ත9 B NෙS.ෙ, �සා අද සංජානන ]යාව_ය එ9තරා අk�� යා�×යකරණය B NෙS යැ/ පැව�ම vසාව9 ෙනොෙd.එය ෙහොඳට ෙම�ම නරකටද එක ෙලසම අදාළ ෙd.ය, අසතZ කIණ9 ස��ෙdදනය `වෙහො� ඒ බව ෙකතර, ෙප�වා �වැරb ?gමට ප�ව උ�සහ කළද,ෙdගව�ව ස��ෙdදනයව1ෙ2 සතZ ෙනොව අසතZ ෙ"ව�ය.T��� සවභා වෙය�ම ෙහොඳ ෙ"ට වඩා නරක ෙ" ස��ෙdදන ?gමට ද9වන අµI¡ය �සා ෙහොඳ ෙ"ට වඩා නරක ෙ"වල වZා�තBම අ�කB NෙS.ෙහොඳ ෙ" දැනග� නv4 ෙනොද�තා9 ෙම� h®මටද,නරක ෙ" සතZ ෙහෝ අසතZ `වද එය ඉතා ෙdගව�ව වZා�ත ?gමටද T��� ද9වන උන�4ව A�පස T�ස ¡�තනෙ2 අසාමානZ Ü��සාජනක සවභාවය සැඟව පව�.«තන තා9ෂණය ෙකතර, bkJ`වද T�ස ආක�ප එතර, �ඝව bkJ ෙනොBමද ෙ, ත�වයට අ�ය,ව බලපා/.ආක�ප bkJෙනොn T�සා අතට ලැෙබන තා9ෂණය දැ_ A^ය අතප� වPරාෙ� v�ධ චයාව h^ප� කරව/.ෙ, ෙහේ>ව �සා තා9ෂණ bkJවට සමගා{ව අද ආචාරධම ප"ධNයක හා සාරධම 9ෙෂේතයක අවශZතාව ඉතාම� තb� දැෙ�.ෙලොව අෙන9 ආග, hය ආගෙම� ප�බා^ර ෙස�ආග, ෙකෙර^ ද9වන අධානගා~ පNප�Nය �සා 34දහෙ, සහන­¥ පNප�Nය ෙකෙර^ «තනෙ2 ෙවන� රටවල පවා අවධානය ෙයොvBමට ෙහේ>ව9 B NෙS. ස��ෙdදන bkJව �සා 34දහෙ, �ඝ වZා�Nය ඒ ෙකෙර^ අවධානය ද9වන ("ව>�

හට ෙබෞ"ධ සාරධම හා ආචාර ධම A_බඳ දැන හැrන ගැeමට උපකාgB ඇත.162

27

ඉතා සං�ණ මානව සබඳතා ජාලය9 සමාජය?.එෙසේ මානව සමාජය වශෙය� ග�(ටද සංජානනය හා ස��ෙdදන පැNකඩ A_බඳ ෙබො ෙහෝ ෙ" සාක�ඡා ?gමට ඉN�ව NෙS.ම�ද සමාජෙ2 සමාජ ස,මත ෙගොඩනැ�මට සාz^ක ගN ල9ෂණ,ආක�ප හා චයා ෙබොෙහෝ4රට ඉවහ�වන බැ(�.ෙ, අ1ව සමාජ ස,මතය9 ය1 සමාජය>ළ වැ�ෙදෙනwෙ� A_ගැeම?. T� අදහසව1ෙ2 සමාජෙ2 සෑම ෙකෙනwෙ�ම A_ගැeම එකම යැ/ ෙනොෙd.යම9 වැ� ෙදෙනw A_ග�තද,ඊට එකඟෙනොවන අය hiයහැ?බවද A_ගත k>ය. ෙ, �සා ෙපො4 සමාජ ස,මතය ය1 වැ�ෙදෙනwෙ� A_ගැeම ඊට එකඟ ෙනොවන iකෙදෙනw මත පටවන ෙදය9 බව වටහා ගත k>ය.ඊට අමතරව වැ�ෙදෙනw ෙ� කැමැ�ෙත� සමාජගතවන ((ධ ආක�ප, සමාජ ස,මත A_බඳ අවෙබෝධය ෙදෙදෙනw අතර පවා ෙදයාකාරෙය� ඇN (යහැක.�ද�න9 ෙලස පැ\රස යන වචනය ග�(ට �e,රසකැ(�ලක,ඉPJ පළ>රක,Tbවල ආ7 ((ධ ආහාර වගවල අඩං� පැ\රස A_බඳ ලැ/ස>ව9 මනසට අරvJ (යහැක.සමාජෙ2 ෙපො4 ස,මතය ෙකෙසේ පැවNයද :"ගල අ�දැ�ෙ, (ෂය 9ෙෂේතයට අ1ව එම පැ\රෙසේ පෙÉද N�ය හැක.ෙ, අ1ව ෙපො4 සමාජ ස,මතය>ළ පවා ෙපෞ"ගlක ඉ��යා1YNයට අ1ව ෙවනස සංජානන පවNනබව අපට A_ගැeමට h4ෙd.:"ගලා�තර ස��ෙdදනෙ27 ෙ, ත�වය වඩා� උග ෙd. එන, යෙමw පැ\රස බව පැව*(ට එය ශවණවන ෙදවැ�නා සැබ(�ම පැ\රස ෙලසට හPනා ග1 ලබ�ෙ� vl� පැව* තැනැ�තාෙ� අදහෙසේ N�ය k> පැ\රස වගය ෙනොව එම :"ගලයාෙ� ෙපෞ"ගlක අ�දැ�,වල අ�තගත පැ\රස වග/.සංජානනය ((ධ සවcපය9 ගැeම �සා ස��ෙdදනයට h4වන බලපෑම A_බඳ ((ධ පෙ2ෂණ h4B NෙS.ස��ෙdදනය ගාහයකයාෙ� අ�දැ�,වලට අ1Lලව සංජානනය කරගැeම h4ෙd.ය, :වත9 ස��ෙdදනය Bෙ,7 සමාජය9 >ළ ගාහයක/� රා�ය?� �සැr සමාජ ජාලය9 >ළ (^7 වZා�තB ය/.ෙ, අ1ව පළv ගාහකයාට අදාළ :වත ස��ෙdදනයnවාට වඩා හා�පh�ම ෙවනස අk�� අවස� ගාහකයා ෙවත පැTෙණන :ව� ෙවනසෙd.ෙ, ෙවනස කTකව ඇN ව�න?.ක:� Aහා�ව9 වමනය කළ :වත ක:ට� සත9 වමනය ?gම ද9වා වZා�තව�ෙ� ෙ, අ1වය. �තරම :වතට �මාණ­¥ යම9 එක>?gම ගාහකයාෙ� අN�ද h4ෙd.ෙබොෙහෝ(ට ෙ, එක>?gම ෙම�ම අ�?g,ද ස��ෙdදනය >ළ (දZමානය.ෙ, සඳහා ගාහකයාෙ� I¡ක�වය බලපා/. අකමැNn ෙ" අ�?gම හා කැමN ෙ" එ9කර වැ�?gම �සා ස��ෙdදනය Bම ?hය, (කෘN Bමකට ල9 ෙකෙ.සංජානනය :"ගල අභZ�තරගතව h4 ව�න?. ස��ෙdදනය බා^රව h4ව�න?. ෙම^ ය, ය, සමාන ල9ෂණ ෙම�ම අසමාන ල9ෂණද ෙනොමැNවා ෙනොෙd. සංජානන ෙ2 ((ධකාරn පැNකඩවl� සම�(තය. ස��ෙdදනය සංජානනය මත පදන,ව ඇත. සංජානනය ඇN ෙවනස �සා :"ගලා�තර ස��ෙdදනෙ27 අ1ගමනය කළk> �(ෙශේm

කමෙdද සකසව ඇත.163

34දහම අ�තZ, 49ඛ හා අනා�ම h"ධා�ත ඔසෙසේ ෙගොඩනැ� ඇN බැ(� �ව�දැ�ම සඳහා එ� h"ධා�ත ඉ��ය බා^ර හා අභZ�තර අරvJ සමඟ ගලපා පතZ9ෂ අව ෙබෝධය කර ගත k>ය.?hය, h"ධා�තය9 අවෙබෝධෙ27 �ෙද9 බැහැෙර� පැTෙණ�න9 ෙලස ෙනොව �ෙද9 hය අභZ�තරගතව ඇNවන ]යාව_ය දැක පැහැbl අවෙබෝධකර1 ලබ�න9 වශෙය� දැ�ම වැදග�ය.hය කා/ක, මානhක ]යාවlය �g9ෂණෙය� h"ධා�ත තමා>ළම දැකගත හැ? පමණට h^ය හා අඛ²ඩ �g9ෂණය bkJකරගැeම අවශZය.ඒ සඳහා 34දහම අ1කTක පNපදාව9 හP�වා7 NෙS.එ^7 පළvෙව�ම �ලය මp� චයා �9ෂණයද,සමා�ය මp� hය h�^ ආෙdදන පැNකෙÇ �9ෂණයද,පඥාව මp� hය සංජානන හැ?යාවද වධනය කරගැeම අ1මත කර NෙS.ෙම^7 h4ව1ෙ2 �වැරb සංජානනය h4Bමට බාධාකරණ අභZ�තර අයහප� අµෙපේරණ hN� ඉව�?gම/.:"ගලා�තරගත සංජානනය එ9 අkර?� ස��ෙdදනය9 ෙසේද සැල?ය හැක.ම�ද ඉ��යය� මp� ග�නා අරvJ ෙමොළය අභZ�තරයට ස��ෙdදනයBම සංජානනය ෙසේ සැල?යහැ? බැ(�.සංජානනය ය1 සනාk ත�> bෙ� (ද � සංඥා චලනයBම හා ගම�ගැeම �සා ෙමය ද�ත ස,ෙපේෂණය9 ෙලසද ෙප�වාbයහැක.ස��ෙdදනය �මා වන හා බාධාකාgවන අවසථා මානhක ]යාකාg�වය >ළ හPනාෙගන මඟහැgමට හා ඉව� කර

28

Bමට ෙ, අ1ව හැ?යාව ඇNෙd.ෙමම ස��ෙdදනය �මාBමට හා බාධාකාgBමට බලපා1 ලබ�ෙ� සෘණා�මක අµෙපේරණ/.hත>ළ අභZ�තරව ඇNවන සෘණා�මක මානhක අµෙපේරණ ඉව�n (ට ෙමොළෙ2 ස��ෙdදනය ෙහොr� h4ෙd.එ(ට ස��ෙdදනයට බාධාවන හා ස��ෙdදනය (කෘNBමට ෙහේ>වන ෙහේ> ඉව�B ඇN බැ(� ස��ෙdදනය �වැරbව ලැ�ය හැක. eවරණ ෙසේ සාමානZ වZවහාරය අ1ව හැr�ෙව1ෙ2ද hෙ� පභාසවරය ආවරණය කරන ෙමබP සෘණා�මක මානhක අµෙපේරණ/.eවරණ ඉව�n (ට hත ෙහොr� පැහැbl ෙd. එ(ට යමක ඇN සවභාවයම දැකගැeමට හැ? තර, මානhක ශ9Nය NkJය. පhPර�^ ]යාකාg�වය �සා ෙමොළය ෙවත ලැෙබන ද�ත ස,ෙපේෂණය ෙහව� සනාk ස��ෙdදනය �සා අවට ෙලෝකය සංජානනය ?gම h4ෙd.ෙබෞ"ධ අථකථන අ1ව ෙමය ස,�ණෙය�ම ෙමොළෙ2 ]යාව9 පමණ9 ෙනොෙd.එය හදවත නT� හP�වන හෘදය වස>ව ආèතව A^i අ(ඥානක ]යාකාg�වෙය^ සමාජෙයෝජන ත�වය9 බව T� පැහැbl කර7 NෙS.ෙකෙළස ෙහව� මානhක 4බලතා ඇNBමට :"ගල�වය ෙකෙර^ ආශ9තn සෘණා�මක මානhක අµෙපේරණ උපසථ,භක ෙd.ෙම^7 :"ගල�වය ෙලස දැ9ෙව�ෙ� දැ� ආ�මාථකා{�වය

හා බැP1 සzහෙය� තමා ෙව�කර ග�නා සවභාවය/.164

:"ගල�වය හා බැP1 මම�වය ඕලා�කව සැල�ෙ,7 ස9කායbq¹ය ෙලස හැr�(ය හැක.ෙසෝවා�Bෙ,7 පහාණය කරන ෙස� සංෙයෝජන වන �ලSබත පරමාස හා (¡?�ඡාව යන ෙස� සංෙයෝජන ෙදකම ඇNව1ෙ2 ස9කාය bq¹ය යන සංෙයෝජනය පාදකකර ෙගනය.කා/ක හා මානhක ]යාකාg�වය යන ෙදකටම අය� සෑම සක�ධය9 ෙකෙර^ම ස9කායbq¹ය ඇN ෙd.එෙසේ ඇNව1ෙ2ද එ9 එ9 සක�ධ ෙකොටස9 ෙකෙර^ hd අkර?�.පංචසක�ධය පාදක කරෙගන hd අkර?� ඇNවන ස9කායbq¹ෙ2 පෙÉදගතBම (hආකාරය.{ට ෙහේ>ව පhPර� පාදක කර ඇNවන ස��ෙdදන ෙකෙර^ }Üෙකොට (�දනය ලැtෙ, කැමැ�ත/.තෘෂණාවෙසේ හැr�ෙව�ෙ� ෙමය/.ෙමෙසේ තෘෂණාව ඇNBමට ෙ,වාෙ2 සැබෑ]යාකාg�වය ෙනොදැනh®ම ෙහේ>ව?.ෙ,වාෙ2 සැබෑ ]යාකාg�වය ෙනොවැටෙහ�ෙ� අ(දZාව �සාය.ෙ, �සා තෘෂණාව ඇNBමට අ(දZාව ඉවහ�වන බව පැහැblය.ෙමය «�ෙබෝලය9 ෙම� පැට¥ ඇත.එ^ ඇN එ9 ෙකොණක පැටxම l� (ට ෙස� පැNද ඉෙSම l~ ය/.අ(දZාව හා තෘෂණාව එකම කාhෙ2 පැN ෙදක9 ෙම�.අ(දZාව �සා තෘෂණාව ඇN ෙd.තෘෂණාව �සා අ(දZාව ඇNෙd.ෙම^ අ(දZාව ය1ෙව� හැr�ෙව1ෙ2 4ක,4ක ඇNBෙ, ෙහේ>ව,4ෙක^ �සසරණය,�සසරණයට මඟ යනා7 ච>රාය සතZය බව ධමෙ2 සඳහ�ය.ච>රාය සතZ අවෙබෝධව1ෙ2 (දශනා භාවනාෙව�. (දශනා භාවනාව ය1 නාම,cප සක�ධ @ල9ෂණය අ1ව සැල�ම>_� උපbන (ෙශේෂ පඥා අවෙබෝධය/.(දශනා භාවනාව ස,�ණව1ෙ2 මාගඵල අව ෙබෝධෙය�.මාගඵල ලැtෙ,7 ෙ�ෙතෝ (v9Nයද,පඥා (v9Nයද ලැෙS.ෙලෞ?ක ධZාන ලැtෙ,7 h4ව1ෙ2 තාවකාlකෙලස ෙකෙළස යටප�Bම පම\.දාශ�ක ඤාණය>_� සතZය දැක ස,�ණ ප~ණBම h4ව1ෙ2 මාගඵල ඥාණ ඉපදBෙම� ප�ව පම\.මගඵල වලට අරvJ ව1ෙ2 �වන/.:�4� hත?� �ව� අරvJ කළෙනොහැක.ම�ද �ව� අරvJBෙ,7 �සැකවම මගඵල ඥාණ උපbන බැ(�. ෙකෙළස ස,�ණෙය�ම 4Iව1ෙ2 මඟඵල ඥාණය ලැtෙම�බව සඳහ�Bෙ, අIතන, එය සංජානන පැNකෙÇ ඇNවන ෙවනස9බව/.ෙලෞ?ක ධZාන ලැtෙ,7ද සංජානන පැNකෙÇ ෙ, ෙවනස ඇNෙවතැ/ තව� අෙයwට ගැටxව9 ඇN(ය හැක.නv4 ෙලෞ?ක ධZාන මqටෙ,7 ඒ ෙවනස ඇNBම h4`වද එමp� නව දැ1ම9 �^ ෙනොෙd.�^වන දැ1ම `වද ෙලෝකයට අය�n දැ1ම?.එන, ධZාන අµඥා h�^ උපbන ඥාණ වනා~ ෙලෞ?ක�වෙය� T41 h� ෙනොෙd. ෙලෞ?ක ධZාන ෙනොවැ� අභා(ත :�4� hතකට වඩා ෙලෞ?ක ධZාන හා අµඥා ලාÄවන hතක ඇN ෙලෞ?ක දැ1ම උසස මqටමක පවNන බව සතZය?.නv4 ඒ උසසබව ෙලෞ?ක �මාව>ළ නතරවන උසසබව?.ඊට ෙලෝෙකො�තර �මාව අNකමණය ?gෙ, හැ?යාව9 නැත.ෙලෞ?ක �මාව අNකමණය ?gෙ, හැ?යාව ඇNව1ෙ2 මඟඵල hතකට පම\.ෙලෞ?ක h�`වද අµඥා h� උපදවා ගැeම >_� T�ස�බව ඉ9මවන �(ෙශේm (සTත අසාමානZ හැ?යා ලැ�යහැක.

නv4 ඒ හැ?යා hය�ලම ෙලෞ?ක �මාව>ළ ෙකො�B පවNන බව අමතක ෙනොකළ k>ය.165

29

ෙලෞ?ක ධZාන පාදකකර ඉAදn අµඥා hතකට අ���ය පතZ9ෂ දැ1ම ස��ෙdදනය කළහැක.සාමානZ T�ස ඉ��ය� එ9තරා �Tත හැ?යාවl� k>ය.අµඥා h�වl� ෙමබPn හැ?යා අසාමානZ මqටමට වධනය කළහැක.එ(ට ෙභෞNක උපකරණ භා(තා?gෙම� ෙතොරව T�ස ඉ��ය�^ �මාෙව� බැහැරව ඇN ෙ" පහ�ෙව� ස��ෙdදනය ෙd.ෙ, අ1ව cප,ශSද, රස,ග�ධ,සපශ හා ධම යන ස��ෙdදන ලැ�ය හැක.ෙ, ස��ෙdදනය සතර මහාYත cප ෙනොඉ9මවා hi�න?.ෙහව� ෙලෝක (ෂය >ළ A^iය?.ෙලෝෙකෝ�තර සවභාවය න, ෙම� ෙලෞ?ක Yත සවභාව �මාෙව� බැහැරn ය�න/.එෙසේ බැහැර (ය හැ?දැ/ ය�න පවා :�4� මානව මනසට ෙගෝචර ෙනොෙd.පළvවරට ඒ A_බඳ දශන ඥාණෙය� ?hය, වැට~ම9 ලබා ග�ෙ� ෙසෝවා� මාගඵල hත?� බව ධමෙ2 සඳහ�ය.පළv දශන ඥාණෙ2 ඇNBම ෙලස ෙසෝවා� මාගඵල ඥාණය හැr�ෙව1ෙ2ද එබැ(�.මාගඵල h� සැබ(�ම සංජානන අංශ ෙ2 ඇNවන වධeය අවසථාව?.T�සාෙ� ෙ"හෙ2 ෙම�ම ෙමොළය >ළ ස��ෙdදන කටk> h4 ව1ෙ2 සනාk ප"ධNෙ2 ආධාරෙය�.බා^ර ප�සරය අවෙබෝධකරග1ෙ2 ස��ෙdදනය මp�. ෙලෞ?ක දැ1ම ලැtෙ,7 :"ගලෙයwට බා^ර ප�සරය Nෙබන සවභාවෙය�ම ෙ�I,ගැeමට ෙනොහැක.ෙලෞ?ක දැ1ම ලැtෙ,7 අභZ�තරව සංසකරණ ]යාවlය9ද h4ෙd.ෙ,�සා අෙයw සංජානන කරග1ෙ2 �වැරb ෙදය9 ෙනොෙd.බා^ර ප�සරය තමාෙ� අµමතය ප�b සංසකරණය කර උකහාග�නා ලද ෙ"ය.එ�සා ෙම^7 :"ගලයා ලබන දැ1ම �වැරb දැ1ම9 යැ/ පැවhය ෙනොහැක.එමp� ෙලෝකෙ2 සැබෑව ගහණය කරගත ෙනොහැක.සැබෑව ෙව1වට මායාව සතZයම ෙලස වටහාගe.මායාව රඳවාගත හැ9ෙ9 ෙකiකාල�මාවකටය.ම�ද එය �ර>Iව ෙවනසවන බැ(�.අ�තZn 49ස^තn අන�තn ෙ" ඊට වඩා පN(I"ධ අk�� වටහාගe.එන, �තZ,�ඛ, ආ�ම ය1ෙව�.නv4 ෙමය සැබෑව ෙනොෙd.වරදවා සංජානනය ?gම?.b�කාලය9 වැරb ෙලස සංජානනය ?gම �සා මානවයා>ළ ?hය, වැරb සහගත මානhක �Iව9 ඇNව NෙS.එය එ9 වරම ෙවනසකළ ෙනොහැක.එෙසේ ?gම අපහ�ය.එබැ(� කTක පNපදාව9 ඔසෙසේ වැරb දැ�ම අ�?gමට ෙවෙහස (යk>ය.එ(ට ?න, ෙමොෙහොතක ෙහෝ එ^ උප�මය ද9වා යාහැ?ව1 ඇත. ම�ද කTකව ලබන ෙ, :�Jව සනාk ප"ධNයට බලපෑ k>ය.ෙමොළෙ2 රසායන ව හය ද9වා එ^ බලපෑම වZා�තව පව�.@ෙහේ>ක පiස��ය ය1 යථාවෙබෝධය ලැ�යහැ? පමණට මානව aව (දZා�මක ව හය උපN�ම උIමකරෙගන පැT¬ම/.සසර :I"ද ෙ, සඳහා උපකාg ෙd. @ෙහේ>ක පi��ය9 ෙනොලැHෙවw ෙකතර, උ�සාහ කළද,ඒ :"ගලයාට aව (දZා�මක සහය ෙනොලැෙබන බැ(� ෙ, ]යාකාg�වය �වැරbව වටහාගැeමට ෙනොහැක.ෙලෝෙකෝ�තර දැ1ම ලැtමට aව (දZා�මක සහයද ලැ�ය k>බව T� පැහැblය.එය ෙලෞ?ක දැ1ම ලැtමටද එක ෙසේ වැදග�ය.නv4 ෙලෝෙකෝ�තර දැ1ම ලැtම ෙම^ පvඛව සැලෙ9.ස��ෙdදනය �වැරbව ලැtමට aව (දZා�මක අ1බලය ෙබොෙහෝ උපකාgෙd.ම�ද එ(ට ස��ෙdදනයට බාධාකාgB, ඇN ෙනොවන බැ(�.aව (දZා�මක 4බලතා ස��ෙdදනයට බාධාකාg ෙලස 9 �යා�මක

ෙd.166

අ�තZ ල9ෂණය A_බඳ �වැරb ස��ෙdදනය9 ඇNෙනොව1ෙ2 �තZසංඥාව �සාය. 49ඛ ල9ෂණය A_බඳ �වැරb ස��ෙdදනය9 ඇN ෙනොBමට �ඛ සංඥාව බාධාකර/.අනා�ම ල9ෂණය A_බඳ �වැරb ස��ෙdදනය9 h4Bමට ඇN අව^රය න, ආ�ම සංඥාව/.සංඥාෙd ල9ෂණය හැrනගැeම/.සංජානනය අථදැ9ෙව1ෙ2ද හැrනගැe, ල9ෂණෙය�.ඒඅ1ව ෙ, සංඥාව මp� සංජානන ]යාකාg�වය (ගහ කරනබව පැහැblය.:�4� hතක සංඥා (පයාස B පවNන බව A_ගැeමට හැක.එ(ට එම සංඥා (පයාසය ය_ සකසකර �වැරb?gම (දශනා භාවනාව >_� h4ෙd යැ/ සැල?ය හැක.ෙලෞ?ක ධZානවල7ද සංඥාව පාදක කරෙගන භාවනා වැÈම h4ෙd.cපාවචර හා අcපාවචර ධZානවල7 h4ව1ෙ2 කTකව සංඥාව hk,?gම/.එ^7 අවසාන ඉල9කයවන ෙනවසඤඤානාසඤඤායතනෙ27 සංඥාව ඇN නැN පමාණයට hk,ෙd. ඉ� ඔSබට සංඥාව hk, කළ ෙනොහැක.එබැ(� එතැ�� ෙලෞ?ක ධZාන මqට, නව�.ෙමම �මාෙව� ඔSබට ගම�කළ හැ9ෙ9 (දශනා වැÈෙම� පම\.එන, සංඥාෙd යථා සවභාවය A_බඳ අරvJ ?gෙම�.සංඥාව 4Iකළ හැ9ෙ9 එය hk, ?gෙම� ෙනොව එ^ (ප�ණාම ගN

30

ල9ෂණ අරvJ ?gෙම� බව T� පැහැblෙd.ෙනවසඤඤානාසඤඤායතනෙ27 සංඥාෙd එ9 ල9ෂණය9 අරvJ ෙd.එන, ඇN බව හා නැNබව ෙනොහැ?ය හැ? බව/.එය සංඥාෙd ]යාව හැrනගැeමට අවශZ zlක ල9ෂණය9 පම\.සංඥාෙd සවභා වය පඥාෙව� දැ?යහැ? ෙලස ෙම^7 1වණ9 ඇN ෙනොෙd.ෙම^7 සංඥාෙd hk, ?gම h4කර1ෙ2 hත ෙකෙළසවl� 4Iව තබාගැeෙ, උපකමය9 වශෙය�.ඒ Tස සංඥාෙd සවභාවය :x�ව අරvJ ?gම9 ෙම^7 h4 ෙනොෙd.පථම cපාවචර ධZාන මqටෙ, hටම එ9එ9 ධZානාංග (දශනාවට නැ�ම >_� h4 ව1ෙ2 සංඥාෙd යථා සවභාවය ෙලස h^ 1වණ ෙයොv?gම/.ෙලෞ?ක ධZානවල පවNන ය, අරvණකට NkJවෙයොvBෙ, ශ9Nය භා(තාකර සංඥාව Alබඳ යථාවෙබෝධය ඇNකරගැeමට ෙවෙහස ගe.(දශනා වැÈමට ෙලෞ?ක ධZාන අවශZම නැත.එෙසේ `වද ෙලෞ?ක ධZානවලඇN h^ය,එකඟබව හා ය, අරvණකට hk,ව ෙයොvBෙ, හැ?යාව ආ7 �ණාංග (දශනා වැÈමට ෙයෝගZ Aiවහල?.එ�සා ෙලෞ?ක ධZාන (දශනා භාවනාවට උපකාරය9 Tස අ�වාය

නැත.167

ඇතැෙමwට සවභාවෙය�ම ය,?h අරvණකට hk,ව hත ෙයොv?gෙ, හැ?යාව ඇත. එබP අෙයwට (දශනා භාවනා වැÈමට ෙලෞ?ක ධZාන N�ය k>ම නැත.සමහI�ට ෙ, ගN ල9ෂණ හා හැ?යාව නැත.එබP අයට න, (දශනා වැÈමට පළv ෙලෞ?ක ධZාන ෙහෝ සමා� මqට, ලැtම අවශZය.ච�ත හා :"ගල ආ7 වශෙය� ෙමය ෙවනසෙd.එෙසේ N�ය7 එ9 අෙයwට �ෙ"ශ කරන ල" ද9 තව� අෙයwට බලහ�කාරෙය� පැටBම ෙයෝගZ නැත.*9ඛ (දශක රහත�වහ�ෙසේලා ය1 ?h4 ෙලෞ?ක ධZානය9 නැNව (දශනා භාවනා වඩා අහ�ඵලයට ප�n උ>ම�ය.:�4� අයට සංඥා (පයාසය �සා පංචසක�ධ T�êව සැබෑව9 ෙලස ෙපෙ�. (දශනා භාවනාව ඇ�ෙ� ෙම� සංඥා (පයාසය 4Iකරගැeමට උපාය9 වශෙය�.සසරභව ගමන h4ව1ෙ2 ෙ, සංඥා (පයාසය �සාය.සංඥා (පයාසය �සා සැබෑවෙබොI ෙලසද,ෙබොI සැබෑව ෙලසද ෙපෙ�.යථාYතඥාණදසසනයට පැT¬ම ය1 ෙ, සංඥා (පයාසය 4I?gම/.ඒ සඳහා කTක පNපදාව9 හP�වා 7 NෙS.ආය අෂටාං}ක මාගය ය1 ඒ පNපදාව/.එ^7 �ල, සමා� හා පඥා යන @�9ෂාව යටෙ� ආය අෂටාං}ක මාගය ප�ණ කර1 ලැෙS.:"ගල චයා සංසකරණය �ල �9ෂාව මp� h4ෙd.සංඥා (පයාසBම �සා ඇNවන චයා පැNකඩ �වැරb ?gම �ල �9ෂණ ෙ2 අරvණ/.චයා �9ෂණය මp� කය වචන ෙදෙ9 සංවරබව ඇNෙd.ෙ, සංඥා (ප�තබව 4I?gෙ, zlක Aයවර ෙd.3"�මය හා ආෙdදන වශෙය� සංඥා �වැරb?gම h4වන>I බා^ර හැඩය සකසකළ k>ය.ඒ සඳහා zlක Aයවර වන �ලය උපකාg ෙd.ආෙdදන පැNකඩ>ළ සංඥා (පයාසය �වැරbව1ෙ2 සමා� �9ෂාව මp�.එ^7 ෙලෞ?ක ධZාන සමව� ආbය hත>ළ එකඟබව ෙගොඩනඟා ගැeමට උපකාgෙd.3"�මය පැNකඩ>ළ සංඥා (පයාසය �වැරbBමට පඥා �9ෂාව අතZවශZය.(දශනා භාවනාව උපකාgව1ෙ2 ෙම^7ය.මඟඵලලැtම �සා පඥා �9ෂාව වධනය ෙd.ෙසෝවා� මඟඵලෙ2 hට අහ�වය ද9වා n ((ධ අවසථාවල7 එ^ පඥා �9ෂාව ස,�ණBම අ1A_ෙව_� h4ෙd.අවසාන වශෙය� අහ�වයලැtම �සා ඒ පඥා �9ෂාව සව ස,�ණෙd.පඥාව න, සංජානන පැNකඩ ස��ෙdදනයට සෘÜවම

අදාළය.168

2.5. සංජානනය හා අධZාපනය

ෙබෞ"ධ ඉගැ�B, ප"ධNය ෙගොඩනැ� ඇ�ෙ� �ෙද9 (ෂය කIJ A_බඳ දැ1ම ලබා ෙදන කමෙdදය9 ෙලස ෙනොෙd.ෙබෞ"ධ අධZාපනෙ2 අරvණ සදාචාරය ෙ9�දකරග� දැ1ම ලබා 7ම/.ෙ, ෙහේ>ව �සා ෙබෞ"ධ අධZාපන ව හය සකසB ඇ�ෙ� ෙ, අරvණ මැන(� ඉ� කර ගැeමට හැ?යාව ලැෙබන ප�bය.ෙබෞ"ධ අධZාපනය අ1ව ෙ, ෙලෝකය සකසB ඇ�ෙ� 4ක පදන, කරෙගනය.4ක පදන, කරෙගන ෙලෝකය හටගැe ඇත�,හැම(ටම එම 4ක (rය k> යැ/ ෙබෞ"ධ ඉගැ�B,වල සඳහ� ෙනොෙd.ඒ ෙව1වට 4ක ඇNBමට ෙහේ>ව ෙසBම�,එය මනා

31

ෙලස අවෙබෝධ කරගැeම� අවධාරණය කර NෙS.ෙලෝකය ය1 4ක න, 4ෙක� T7ම9ද N�ය k>බව ෙබෞ"ධ අධZාපන පරමාථවල සඳහ�ය.4ෙක� T�මට න, 4ක ඇNBෙ, ෙහේ>ව වටහා ෙගන N�ය k>ය.ෙහේ>ව ද�(ට එය ඉව�?gෙම� 4ක ඉව�කළ හැ?බව ෙම^ පාෙයෝ}ක කIණ/.එෙසේම 4ක නැNකළ k> න, එය නැN ?gමට ?hය, කමෙdදය9ද N�ය k>ය.එ� කමෙdදය ආය අෂටාං}ක මාගය නT� ෙබෞ"ධ අධZාපන (දZාෙd සඳහ�ය.ෙ, අ1ව ෙබෞ"ධ අධZාපන (දZාව සතරාකාර කමෙdදය9 පදන,කර ග�T� hය h"ධා�තය ඉb�ප� කර ඇත.ෙමය ච>රාය සතZ ධමය ෙලස සඳහ�ය.3"ධ�වය අවෙබෝධ කරගැeෙ,7 34� වහ�ෙසේ zlකව වටහාග� ධමය න, ෙම� ච>රාය සතZාවෙබෝධය/.එෙසේම ෙබෞ"ධ අධZාපන (දZාව ෙස� අධZාපන කමෙdදවl� ෙවනසවන පvඛතම ල9ෂණය න, ච>රාය සතZය නමැN ?h4 අkර?� ෙවනසකළ ෙනොහැ? පරම ග,Äර h"ධා�තය/.එ^ ගැටxව ඊට ෙහේ>ව ඒ සඳහා ෙයොදන A_යම හා (සPම නැමැN සතරාකාර ෙකො� ඇN (�කමය ෙම^ පදනම ෙලස දැ9(ය හැක.ෙමය ෙබෞ"ධ අධZාපන ෙ27 සඳහ� අවසාන පරමාදශය ශා9ෂා� ?gම

ෙලස ෙප�වා bය හැ?ය.169

ෙබෞ"ධ අධZාපනෙ27 සවයං පතZ9ෂයට zlක සථානය A�නැෙ,.ඇද~ම,භ9Nය වැ� (ශවාස zlක කරග� ෙ"ට 34දහෙ, ?h4 ඉඩ9 නැත.කාලාම *තෙ2 ෙප�වා ඇN ප�b h�ම, ]යා?gම ආ7 hයx කටk>වල7 අධානගා~�වෙය� බැහැරB තමාට වැටෙහන ප�b සවාãනව කටk> ?gම උසස යැ/ ෙප�වා 7 NෙS.ෙකෙනwෙ� මානhක �දහස අ`රාතැtම මp� ලබා ග�නා පැහැ7ම උසස යැ/ 34දහෙ, ෙනොසැලෙ9.ඒ ෙව1වට :"ගලයාට මානhක (කhත බව ඇNකර ගැeම A\ස �ණ �දහස A�නමා ඇත.එමp� :"ගලෙයw අ�ප� කරග�නා පඥාව �සා (v9Nය ලැtමට අවශZ සංජානන පැNකඩ වධනය වන බව පැහැblව ෙප�වා 7 NෙS.ඒ සංජානන පැNකෙÇ සංවධනය ලැtම �සා සසර භව ගමන ෙකළවර කළහැ? බව දැ9ෙd.ෙ, සංජානන හැ?යාව වනා~ ?h4 ෙලෞ?ක දැ1, මqටම?� ලැ�ය හැ9ක9 ෙනො ෙd.ඉෙග1ම >_� ලැ�ය හැ? �තම ඥානය පතZ9ෂ අවෙබෝධය9 ෙලස 34දහම ෙනොසලක/.ම�ද දැ1ම ය1 සමරණය >_� (ෂය කIJ A_බඳ මතකය ගබඩා කරගැeම (නා ෙලෝකය (�(ද දැ�ම ෙනොවන බැ(�.ඒ �සා 34දහෙ, අධZාපන කමෙdදය9 සකසB ඇ�ෙ� සංජානන පැNකඩ>ළ h4වන �ණ ප�වතනය9 මp� පතZ9ෂ අවෙබෝධය ලැ�ය හැ? වන ෙලසය.ෙමම පතZ9ෂ අවෙබෝධය දැ1ම ෙසේ (i� (ට ෙවනසව�න9 ෙනොෙd.දැ1ම ෙගොඩනැ� ඇ�ෙ� උපක�පන, �යම, h"ධා�ත, පෙ,යය වැ� �ව �ගමන ඔසෙසේය.ඒවා සෙතZ9ෂය කළ කාල�මාව >ළ7 පමණ9 ඒක ෙ"�ක වශෙය� එය සතZකැ/ ෙපe}යද,�ෙද9 එබP ෙ"ව� ඒකා�ත ස� යකැ/ වරදවා ෙනොවටාගත k>ය.ම�ද වෙරක සතZකැ/ ස,මතව NH පෙ,යය,�යම,උපක�පන ආ7 ෙ" පවා තව� වෙරක අසතZ ෙ" ෙලස ෙලෝකයා (h� ස,මත කළ හැ? බැ(�.එ(ට ඊට අ1ව සතZකැ/ A_ගැe පැවN දැ1, ෙකොqඨාශ පවා අසතZ ෙd.එ�සා ෙමබP තාවකාlකව පමණ9 සතZකැ/ ස,මතව පවNන නv4 ඒකා�තව සතZකැ/ පතZ9ෂෙය� ෙනොද� ෙ" අධානගා~ව දැ�ව සලකා කටk> ?gම අ ෙගෝචරය.එෙසේ අධානගා~ව පැTෙණන �ගමන ෙබොෙහෝ අවැඩ

දායක වන �සාය.170

ෙ, ෙහේ>ව �සා ෙබෞ"ධ අධZපනෙ27 සංජානන පැNකෙÇ වැදග�කම අ(වාbතය.ෙම^ සංජානන පැNකඩ වධනය ?gම ය1 හැ?තා9 මනස (ෂය කIJවl� AරBම ෙනොෙd.දැ1ම අ�තZය.දැ1ම ය1 සමරණෙ2 තැ�ප�ව ඇN මතකය/.මතකය මනෙස� ෙව�ව පවN�න9 ෙනොෙd.දැ1ම මනෙසේම ෙකොටස?.මනස ෙභෞNක පදාථ සවභාවය ඇ�Iෙකොට පවN�න?.ඒ ෙභෞNක පදාථ @ල9ෂණ ධමතාවයට යට�ය.ෙ, �සා මනසද @ල9ෂණ ධමතාවයට යට� බව අමතක ෙනොකළ k>ය.මනෙසේම ෙකොටස9වන දැ1මද එ�සා @ල9ෂණ ධමතාවයට යට� ෙd.vx මහ� ෙලෝකයම @ල9ෂණ ධමතාවයට අය�ය.ෙලෝකෙය� එෙතරBෙ, හැ?යාව ඇN ව1ෙ2 @ල9ෂණ ධමතාෙව� T7ම >_�.එන, ෙලෝක (ෂය �මාෙව� එහාn ෙලෝෙකෝ�තර ත�වය/.එය සතර මහා Yතය� ඉ9මn අවසථාව?.එ^ ?h4 පඥ�Nය9 නැත.දෘෂi,(�ශචය,

32

ස,vN ආ7 ෙ"ව�ද ෙනොමැත.ෙබෞ"ධ/� (h� සවයං පතZ9ෂෙය� අ�දැ?ය k> යැ/ ෙදසා ඇN �වාණය න, hයx පඥ�N ඉ9මn අවසථාව/.නv4 ඒ ත�වය ෙකෙනwට පතZ9ෂ කළ ෙනොහැ? අවසථාව9 ෙනොෙd.එය ආය අෂටාං}ක මාගය ස,�ණ කළ ඕනෑම අෙයwට ඉතා පැහැblව අවෙබෝධ කළ හැ? ත�වය?.�ව� අවෙබෝධයට පැT\ උ>ම�වහ�ෙසේලා ආය නාමෙය� හP�වා NෙS.ෙබෞ"ධ අධZාපනෙ2 පරමාථය ෙ, ආය අවෙබෝධයට ප�Bම A\ස මාගය ෙප�වා7ම/.අවසානය පරමාථය සා9ෂා� කළ උ>මා 9ෙ�ශ ප��වාණෙය� ප�ව ඇ�I කරන ෙභෞNක ෙලෝකය එෙලසම :�4� :"ගලයාද ඇ�I කර/.නv4 ආය උ>මාෙ� වැ� bkJ කළ සංජානන හැ?යාව �සා එකම අ�දැ�, පරාසය ෙලෞ?ක�වෙය� අ�{7 ග1 ලබ"7 :�4� :"ගලයා අ� සංජානන හැ?යාව �සා එම අ�දැ�, පරාසයම ෙලෞ?ක�වය>ළ y�hiT� සංජානනය කරග1 ලැෙS.171ෙ,�සා 34දහෙ, ((ධ ස,පදායවල7 සසර හා �වන ය1 එකම කාhෙ2 ෙදපැ�තම බව අවධාරණය කර NෙS.එකම කIණ `වද රහත�වහ�ෙසේ ද?න සවcපය�,:�4� :"ගලයා ද?න සවcපය� එ?ෙනකට පරසපර ෙවනසය.�වන,සසර ආ7ෙසේ ද9වා ඇ�ෙ� එ� සවcපය ෙදක/.ෙ, අ1ව රහත�වහ�ෙසේට ඕනෑම ඉ��යගතn අරvණ9 සංජානනයBෙ,7 උ�වහ�ෙසේ>ළ ඇNව1ෙ2 �ව� අරvJn ]යා h�ය.ඒවා/� කමඵලා7 (පාක ෙනොඉපෙ".එබැ(� උ�වහ�ෙසේ සස�� T41 :"ගලෙය?.නv4 :�4� :"ගලයා එබP ඉ��යගතn අරvණ9 සංජානනයBෙ,7 ඒවා ආශවාදය කර/.ඒ �සා ඇNව1ෙ2 wසල,අwසල h�ය.ඒවා ම> (පාක ෙගන7ෙ, හැ?යාෙව� k>ය.එ�සා :�4�

අය සසරට බැPෙනෝ ෙවN.172

ෙ, ෙහේ>ව �සා යෙමw සසරට බැඳ තැtමට ෙම�ම සස�� �දහසව (v9Nය ලැtමට ඒ :"ගලයා ඉ��යගතn අරvJ ෙකෙසේ සංජානනය කරග�ෙ�දැ/ ය�න මත රඳාපවNන බවද පැහැblය.එෙසේම ය,?h :"ගලෙයw ස>ව ඇN අභZ�තර සංජානන පැNකඩ උ�ප�Nෙය� උIම කරෙගන එ1ලබන ?hය, �(ෙශේm අනනZතාවය9 අ1ව සකසව පවNනබවද වටහාගත k>ය.ෙ, උ�ප�Nගත සංජානන හැ?යාව @ෙහේ>ක wසල ස,ප�Nය යන නT�ද හැr�ෙd.ඒ අ1ව ය,?h ෙකෙනw ෙමෙලොව ධZාන,මාගඵල ආ7 ((ධ�( ෙශේm උ�තgතර ම1ෂZ හැ?යා ලැtම සඳහා ෙම� @ෙහේ>ක wසල ස,ප� උප�ශය වශෙය� පැවNය k>බව 34දහෙ, ද9වා ඇත.@ෙහේ>ක wසල ස,ප�Nය?� උපත ෙනොලැHෙවwට ෙමෙලොව වශෙය� කරන කවරන, ෙවරB�ය වැÈම?� `වද ධZාන,මාගඵල ස,ප� ලැ�ය ෙනොහැ?බවද සඳහ�ය.ෙ, අ1ව ය, ය, :"ගල �(ෙශේෂතා A_බඳ ෙබෞ"ධ අධZාපනෙ27 අවධාරණය කරඇNබව ෙපෙ�.34දහෙ, ඇN �(ෙශේm ල9ෂණය9 න, සංජානන හැ?යාව මp� සංවධනය කළහැ? �යම :"ගලයාව අPනාෙගන ඉ�ප�ව ඒ :"ගලයා>ළ අදාළ හැ?යාව වැ� bkJ ?gම/.ෙ, අ1ව වඩා ඵලදා�ව ෙබෞ"ධ අධZාපනය කළමනාකරණය කර ඇNබව පැහැblය.ෙබෞ"ධ අධZාපනය මp� :"ගල (භව ශ9�� ඔප මqට,කර ෙපෞIෂය උප�ම අවසථා ද9වා සංවධනය කළහැ?බවද ෙම^7 ෙපො4ෙd A_ගැe NෙS.ෙ, ෙපෞIෂ ෙ2 උපgම අවසථාව න, hත ෙකෙළ�� ෙකෙර� T7ම/.

එය සංෙdදන සංජානනෙ2 එ9තරා සංව�ත අවසථාව9 ස��හ� කරව�න?.173

zlක වශෙය� ෙබෞ"ධ පNපදාන �ල, සමා� හා පඥා යන @ �9ෂාවට සංගහ කර ඇත. �ලය �සා චයා පැNකඩද, සමා�ය �සා ආෙdදන පැNකඩද, පඥාව �සා පජානන(Cognition) ෙම^ පජානනය ය1ෙව� දැ9ෙව1ෙ2 හැreම,දැeම,උපලS�ය,ඥානය යන කIJ/.?hය, ෙකෙනw>ළ ය,?hව9 ?hව9 අරබයා {ට ෙපර ෙනොNH 1වණ9,දැ1ම9,ඥානය9 ඇNBම පජානනය/.එෙසේම ෙම� චයා,ආෙdදන,සංජානන යන පැNකඩවල සංවධනය �සා බා^ර ෙලොව �වැරbව අථකථනය කරගැeමට හැ?Bම සංජානන/.ඒ අ1ව යෙමw>ළ වැ� bkJ වන චයා,ආෙdදන,පජානන හැ?යා �සා ඒ :"ගලයා ෙස� අයට වඩා ෙහොr� බා^ර ප�සරය සංජානනය කරගe.එෙසේම �ලය සමා�යට හා පඥාවට උප�ශය ෙd.එෙසේම චයා සැකැසම, ආෙdදන සැකැසම සංවධනය ?gමටද,ආෙdදන සැකැසම පජානන සැකැසම සංවධනය ?gමටද අෙනZෝනZ වශෙය� උපකාgෙd.එෙසේම තව� (ෙටක පජානන සැකැසම චයා හා

33

ආෙdදන සැකැසම වැ�bkJ ?gමටද උපකාgෙd.ආය අෂටාං}ක මාගය සකසB ඇ�ෙ� ෙ, සඳහ� ]යාව_ය �වැරbව h4වන අk��.ෙ, අ1ව ෙබෞ"ධ අධZාපනෙ2 අවසාන පරමාථය ෙලස හැr�ෙවන අහ�වය ශා9ෂා� කර ගැeෙම^ලා සංජානනයට �වංගම වශෙය� උදd වන චයා, ආෙdදන හා පජානන නT� පැNකඩ >න9ද ඇN බව වටහාගත k>ය.ෙබෞ"ධ දෘෂi ෙකෝණය අ1ව සංජානනය ප�පාකයට ප�ව1ෙ2 ෙම� පැNකඩ >ෙන^ම ඇNවන කTකn සංවධනය අ1ව බව ෙම^7 දැකගතහැ? පධාන ල9ෂණය?.?hය, :"ගලෙයwෙ� aව (දZා සැකැසෙම^ සවcපයට අ1ව සංජානනයට අදාළ චයා,ආෙdදන හා පජානන පැNකඩ bkJ කළහැ? අතර ඒවාෙ2 ((ධ කා/ක මානhක �මාව�ද N�ය හැක.ම�ද ඉෙගeෙම� ලබාbය හැ? bkJව ලැtමට �4� ෙභෞNක aව (දZා ව හය9 උපN� උIමකරෙගන ෙනොNෙබන අෙයwට ඒ bkJව wමන කමය?�ව� ලබාbය ෙනොහැ? බැ(�.@ ෙහේ>ක පiස��ය වැ� කIJ වැදග�ව1ෙ2 ෙ, �සාය.අµඥා,ධZාන,මාගඵල ආ7 උ�තgතර මා1�ක ශකZතා ය,

:"ගලෙයw >ළ :34කළ හැ9ෙ9 ඊට ස�ලන aව (දZා ව හය9 උIම න, පම\.174

ෙබෞ"ධ අධZාපනය :"ගල ෙපෞIෂ (භවතා �වැරbව හPනාගැeමට උපෙදස 7 NෙS. ඒ ෙබෞ"ධ අධZාපන ]යාව_ය ඇර´මට ෙපර wමන සවcපෙ2 අධZාපන කමෙdදය9 ෙයbය k> දැ/ අවෙබෝධකරගැeෙ, අරvණ ඇNවය.ෙබෞ"ධ අධZාපනෙ2 අවසාන �ෂටාව අහ�වය බව සතZය?.අහ�වය ලැ�ය හැ9ෙ9 (ෂයය දැ1ෙම� ෙහෝ ය, දෘෂiය?� :"ගල මනස :රවා දැ{ෙම� ෙනොෙd. hයx දෘෂi ඉව�කර මනෙසේ පැහැbl �මල ප(තතාවය ම>කර ගැeම >_�.එ�සා අහ�වය ලැtමට zlකව :"ගල 4බලතා හා පබලතා A_බඳ පැහැbl වැට~ම9 ඇNකරගත k>ය.ඉ� අන>Iව 4බලතා ඉව�කර පබලතා වැ�bkJ කර මානhක ප(තතාව ඇNකළ හැක.ෙබෞ"ධ අධZාපනෙ2 �(ෙශේm ල9ෂණය (දශනා භාවනාව >ළ ගැSව NෙS. එ^ කTක Aයවර මp� h4ව1ෙ2 අ1කමෙය� මානhක A�h4බව කරාළඟාBම/.ෙ, සඳහා ස�ත (�"� නT� හඳහ�වන hත ප(ත?gෙ, අ1කTක Aයවර ෙහෝ මqට, සත9 >_� ගම�කළ k> බව ෙප�වා7 NෙS.ෙ, අ1කTක Aයවර>ළ7 A_ෙවl� චයාව,ආෙdදනය,පජානනය A�h4 ෙd.ෙ, පැNකඩ >ෙන^ම ප(ත�වය ස,�ණBම� සමඟම සමසත සංජානන ]යාව_ය >ළ පැවN වැරb වැට~, නැNB ෙගොස �වැරb දැ9මකට ප�ෙd.යථාYත ඥාණ දසසන නT� ද9වා ඇ�ෙ� ෙමය/.hdමාගඵල ඥාණ ෙලස පහළව�ෙ� ෙම� වැ�bkJn සංජානනය බව වටහාගත k>ය.පළv මාගඵල ඥාණෙ2 hට අ1A_ෙවl� ඇNවන ෙම� සංජානන හැ?යාව අහ�ව ය ලැtම� සමඟම ස,�ණෙd.ෙම^ ඇN �(ෙශේmබව න, සංජානනය උප�ම �ෂටාව n අහ�ව මqටම ද9වා සංවධනය කරන ]යාව_ෙ27 ය, �ශ¡ත අවසථාව�^ චයාෙd, ආෙdදනෙ2 හා පජානනෙ2 වැ� bkJව9 ද9නට ලැtම v�ම ආයබවට ප�Bෙ, ල9ෂණය ෙලස දැ?යහැ?බව/.ඉ� අන>Iව v�ආයYTෙ2 hට ෙතවැ� ආයYTය ද9වා අ1කTකව :"ගල සංජානනය වැ�bkJෙd.එ^ හැර`, ල9ෂය ස��හ�ව1ෙ2 v�වරට ෙසෝවා�Bම� සමඟමය.ෙ, අ1ව උප�මය n අහ�වය පN ෙdධ කළ අවසථාව>ළ පමණ9 ෙනොව ඊට ෙපර ෙසේඛ අවසථාවල7 පවා ඒ සඳහා උ¡ත චයා ආෙdදන හා පජානන පැNකඩව� ^TB NH බව දැකගත හැ?(ය.ෙ, අ1ව රහත� වහ�ෙසේලා >ළ දැ?ය හැ? සමාන n සංජානන හැ?යාව ඊට

සමාන ෙස� රහත�වහ�ෙසේලාහටද ලැෙS.:"ගල ෙපෞIෂය ((ධ (යහැක.175

ෙ, අ1ව ෙබෞ"ධ අධZාපනෙ2 පරමාථය අහ�වය ද9වා :"ගල සංජානනය වධනය ?gම බව පැහැbl ෙd.:"ගල සංජානනය ෙම^7 පබල හා පරමාද­ අවසථාව කරා ළඟාෙd.එය ෙලෞ?ක �මාව අNකමණය ?gම/.ෙලෞ?ක න, ෙලෝකයට අය� ස,vN හා පඥ�Nය. hතකට දැෙනන hයx සංක�ප,අදහස හා ආක�ප ෙලෞ?ක �මාව>ළ පව�.ෙලෞ?ක �මාව>ළ y�hට ෙකතර, සංජානන හැ?යාව සංවධනය කළද,එය �4 ෙලෞ?ක �මාෙව� බැහැරට ෙනොය/.v� ෙසෝතාප�N මාගඵල hත පළvවරට ෙ, ෙලෞ?ක �මාව අNකමණය ?gමට සම�ෙd.දෘෂiය �වැරb හා සෘÜBම පළv මාගඵල hෙ�7 h4ව1ෙ2 එබැ(�.34ර4�ෙ� පළv ෙ"ශනාව ෙලස සැලෙකන ධ,මච9කපව�වන *තෙ"ශනාෙd7 h4කරන ල"ෙ" පසවන මහJ�හට ෙ, දෘෂi

34

පNලාභය ලබා7ම/.ඒ අ1ව ෙබෞ"ධ ඉගැ�B,වල ද9නට ලැෙබන �(ෙශේmතම ල9ෂණය න, ?h4 අ�තවා7 දෘෂiය9 ෙසේවනය ෙනොකරනබව/.එෙසේම hය දෘෂiය �වැරb කරගැeම මp� ෙලෞ?ක �මාෙව� බැහැර(ය හැ?බව ෙම^7 (දZමානn පබලම ල9ෂණය ෙලස දැ9(ය හැක. ෙලෝකෙ2 ෙලෞ?ක �මාෙd y� පවNන hයxම දෘෂi පධාන අධානගා~ දෘෂi කඳ`Iෙදක9 >ළ ෙගො1කළ හැ?බව ෙප�වා 7 NෙS.එන, ශාසවතවාදය හා උ�ෙ�දවාදය යන දෘෂi කඳවI ෙදක/.ෙ, දෘෂi කඳවI ෙදක �^Bමට සෑම :"ගලෙයw >ළම (දZමාන මම�වය v�කරග� ස9කාය දෘෂiය ෙහේ>වන බව පැහැbl කර 7 NෙS.cපසක�ධය හා සතර නාමසක�ධය යන පසවැදෑI, පංචසක�ධ 9 �යාකාg�වය >ළම ෙම� මම�වය v�බැසෙගන පව�.ෙ, �සා එ9 එ9 සක�ධ ෙකොටස9 පාසා සතර ආකාරයකට මම�වය පහළෙd.ෙම^ මම�වය ය, සක�ධ ෙකොටස9 හා v�B ඇNවන ]යාකාg�වය ස9කාය දෘෂi නT� අථද9වා ඇත.ඒ අ1ව පංච සක�ධෙ2 එ9 එ9 සක�ධ ෙකොටස9 ෙකෙර^ම සතර ආකාරයකට ඇNවන ස9කාය දෘෂiය �සා ස,�ණ ස9කාය දෘෂiය (h වැදෑI, වශෙය� �^වන බව ෙප�වා7 NෙS.ෙලෞ?ක�මා මා/ම ෙගොඩනැ ෙඟ1ෙ2 ෙ, ස9කායදෘෂiය �සාය.ෙ, ෙහේ>ව �සා ස9කායදෘෂiය ඉව�කර ෙනොෙගන කවර කමයකට hත bkJකළද ඒ bkJව �ෙද9 ෙලෞ?ක �මාව>ළම y�පවNනබව ෙබෞ"ධ අධZාපන කමෙdදෙය^7 පැහැblව ෙප�වා7 ඇත.ෙ, ෙහේ>ව �සා ෙබෞ"ධ අධZාපනය >ළ7 හැ? සෑම පය�නය9ම දර1ෙ2 ෙ, ස9කාය දෘෂiය පහාණය ?gම vlක කරෙගනය.ඒ බව පැහැblව1ෙ2 ^ස }� ග� :"ගලෙයw ෙසේ ස9කාය bq¹ පහාණය A\ස වෑය, කළk> බව 34ර4� ෙප�වා 7 ඇN බැ(�.ඒ �සා එ^ වැදග�කම

අ(වාbතය.176

ස9කාය දෘෂiය පහාණයBම සමඟම ඒ සමඟ y� පැවN තව� දෘෂi ෙදක9ද ප~නෙd. එන, (¡?�ඡාව හා �ලSබත පරාමාසය/.ෙ,වා සංෙයෝජන නT� හැr�ෙd.සසර හා සංෙයෝග කර ෙලෞ?ක�වය >ළම ස�වයාෙ� hත රඳා පැවැ�Bමට සම�බැ(� ෙ, ධමතා සංෙයෝජන න, ෙd.එෙසේම ෙමම ෙස� සංෙයෝජන ධම ෙදක ඇNව1ෙ2ද ස9කාය bq¹ය ෙ9�දකරෙගන බව පැහැblය.ෙ, �ලSබත පරාමාසය න, (v9Nය ලැtමට �h පාෙයෝ}ක කමය ෙනොදැeම �සා වැරb අ�තවාද ෙසේවනය ?gම බව පැහැbl කර 7 ඇත.ඒ අ1ව ශාසවතවාදය ෙසේවනයකර අ�ත?ලමථා1ෙයෝගයද, උ�ෙ�දවාදය ෙසේවනයකර කාම�ඛ�lකා1ෙයෝගයද ඇNවන අතර ෙ,වා :"ගලයා සතZාවෙබෝධෙය� 4රසකරනබව ෙබෞ"ධ ඉගැ�Bම/.177ආය අෂටාං}ක මාග පNපදාව ෙබෞ"ධ අධZානෙ27 zlකව වැදග�ව1ෙ2 ෙම� අ�තවා7 කමෙdද ෙද?� (v9N මඟට පෙdශ(ය ෙනොහැ? බැ(�.එෙසේම ෙ, අ�තවා7 කමෙdද ෙදක අ1ගමනෙය� �වානය අවෙබෝධ කළ ෙනොහැක.ෙලෝකය>ළ ඇNතා9 ((ධn ආගTක පNපදා>ළ ඉගැ�ෙවන කමෙdද ෙම� අ�තවාද ෙදකට සංගහකළ හැක.ෙ, ත�වය අ�තෙ27 පැවN පධාන දෘෂiවාද62 ෙ9�ද කරග� ෙස� hයදහස ගණ� ලSã�ට ෙම�ම වතමානෙ2 පහළ(ය හැ? ඕනෑම දෘෂiවා7n ඉගැ�Bමකට ෙපො4 ත�වය9 බව සැල?�ලට ගත k>ය.T�ස මනස මධZම පNපදා ෙව� ඉව� කර අ�තවාද ෙසේවනයට ෙයොvකරව1ෙ2 සතZාවෙබෝධය නැN �සා ඇNවන අ(දZාව �සාය.ඒ අ(දZාව 4රලා පළvෙකොට ආය අෂටාං}ක මාගය ෙලොවට පකාශ කර1ෙ2 34වරෙයw (h�. ෙස� සංෙයෝජනය වන (¡?�ඡාව න, 34ර4�, ධමය හා සංඝයා A_බඳ ඇNවන සැකය/.එම කIJ A_බඳව හා පNප�N මාගය A_බඳ සැකය උපb�ෙ� ෙනොද�නාකම �සාය.භා(තාව මp� සැකය �රාකරණය ෙd.ඒ අ1ව ස9කායbq¹ය හා �ලSබත පරාමාසය යන සංෙයෝජන ධමතා 4Iවයාෙ,7 �රායාසෙය�ම සැකයද 4IB ය/.ආය අෂටාං}ක මාගෙ2 පෙයෝ}කබව එය වැÈම >_� �රායාසෙය�

අවෙබෝධBම �සා @(ධ ර�නය A_බඳ ඇN සැකය 4IB ය/.178

T� පැහැblව1ෙ2 පළv ආයYTය ෙවත පැT¬ෙ,7 34දහෙ, සෑබෑ සවcපය A_බඳ මනා වැට~ම9 ඇNවන බව/.පළv ආයYTය න, ෙසෝතාප�න අවසථාව/.ෙ, ත�වය ප�n අෙයwට ඉN� ෙස� මාගඵල ලැtම සඳහා ?hෙවwෙ� �IහIකම9 අවශZ ෙනොෙd.ඒතා9ම

35

�Iවරෙයwෙ� මඟෙප�Bම ලැ�ය k>ය.ෙ, �සා 34දහෙ, �I ඇ�ර ලැtම ස�ෙ� vlකව ඇNකරගත k> වැදග� කIණ9 ෙලස සලකා NෙS.ආ��කෙයwට �I ඇ�ර ලැtම හා �I h� YTකා ]යා�මක (ය k> ආකාරය A_බඳව පවා 34^Tය� පැහැbl කර 7 NෙS.�9¶සංඝ A�ස අ1කTකව :x�වන (ට 34ර4�ට පමණ9 සෑම ආ��කෙයwටම �IහIක, ලබා7මට අ�I (ය.එබP අවසථාවල7 වැ�^i සථ(ර µ9¶� ඇ��� නවක µ9ß�ට �IහIක, ලැtම A\ස ?hය, කමෙdදය9 A_ෙයල B NෙS.34ස�ෙන^ නවක µ9ß� ^9මBම A\ස �4�n කමෙdදය9 ෙලස උපාධZාය - ස"�(හා�ක හා ආචාය - අ�ෙ�වාhක කමය A_ෙයළB NෙS. ෙම^ උපාධZායවරයාෙ� �ෂZයා ස"�(හා�කයාය.ආචායවරයාෙ� �ෂZයා අ�ෙ�වාhකයාය. වැරb හා �වැරbබව A_බඳ ස"�(හා�කයාට හP�වාෙද1ෙ2 උපාධZායවරයාය.ආචාර සමාචාර ආbෙ2 අ�ෙ�වාhකයා ^9මව1ෙ2 ආචායවරයාය.ස"�(හා�කයාට හා අ�ෙ�වාhකයාට උපාධZායවරයා හා ආචායවරයා මd Aය ෙදපළ හා සමානය.පැ(b b(යට එළ´ෙ, අරvණ න, දැ1ම ලැtම පමණ9ම ෙනොව පැ(b a(තය සාථක කරගැeම සඳහා අවශZ අභZ�තර �ණව� බවද ඇNකරගැeම/.ෙ, අරvJ ෙදක ඉ�කරගැeම සඳහා ආචාය හා උපාධZාය ෙදපළ9 න, කර NෙS.ෙම^ hk, ෙවනසක, පැවN නv4 ආචාය උපාධZාය ය�ෙන� �IYTකාව අදහස ෙd. ෙ, උපාධZාය හා ස"�(හා�ක ස,බ�ධතාව Aය :> ස,බ�ධතාව ෙම� (ය k>බව ද9වා ඇත.ආචාය අ�ෙ�වාhක ස,බ�ධතාවයද ෙ, අk��ම (ය k>බව ද9වා NෙS. �I YTකාව මp� �ෂZයාෙ� වැ� bkJව ඇN?gම බලාෙපොෙරො�>ෙd.�Iවරයාෙ� zlක කාය යභාරය න, අවවාදය� අ1ශාසනය� �ෂZයාට ලබා7ම/.අවවාදය න, ය, වරදකට ?gමට ෙපර ෙමය කර�න ෙමය ෙනොකර�න යැ/ ය1ෙව� h4කරන පකාශය/.ය,වරද9 ?gෙම� ප� h4කරන පකාශය අ1ශාසනය/.එෙසේම ය,වරද9 කළ(ට ෙහෝ ?gමට ෙපර පළv පකාශය අවවාදය/.එම පකාශය ය_ ය_ �ම අ1ශානය/.එෙසේම v�kගෙ27 ආචාය උපාධZාය තන>ර සඳහා අහ� :"ගලෙයw (ය k>(ය.නැතෙහො� ෙසේඛ පNපදාවට පැT\ :"ගලෙයw (යk> (ය.�ෂZය�ව �ල,සමා�,පඥා,(v9N,(v9N ඥාන දශන ආb කIෙණ^

^9ම Bමට හැ? :"ගලයා ආචාය උපාධZාය Bමට �4� බව ෙප�වා 7 NෙS.179

34දහ ෙ, ෙප�වා ෙදන පNපදාව ඉතා ගැ�Iය.එය ය, :"ගලෙයwට ත�ව A_පැ7මට 4ෂකරය. v�කාලෙ2 µ9¶ සමාජයට පෙdශn අයට න, 34�වහ�ෙසේම ආචාය උපාධZා�වය දැc ෙසේක.180නv4 ක�යාෙ,7 µ9¶ සමාජය ගණ�� අ�කව�ම 34� වහ�ෙසේට පමණ9 ත�ව එය කළ ෙනොහැ?(ය.181ඒ �සා වZ9ත පNබල ස,ප�න ප�ණත µ9ß� වහ�ෙසේ නම9 මp� ෙ, ආචාය උපාධZාය තන>ර දරT� නවක µ9ß� ^9මBමට කටk> සලසවා NෙS.ෙබෞ"ධ අධZාපනෙ2 �(ෙශේm�වය ව�ෙ� :"ගල වiනාකමට zlක�ව A�නැ{ම/. ෙ, අ1ව �ෙද9 අ�ධ (ශවාසය ෙපරදැ�ව ෙනොව සවයං පතZ9ෂය අ1ව වැරb �වැරb බව වටහාෙගන ඒ අ1ව ]යාකළk>බව ද9වාNෙS.182ෙසේඛ ය1 ^9මBම/. අෙසේඛ ය1 ^9{ අවස�n බව/.ෙසෝතාප�N මාගෙ2 hට අහ�ව මාගය ද9වා ආය YTයට ප�ව hiන :"ගලය� ස�ෙදනා අෙසේඛ ෙසේ දැ9ෙd.එෙසේම අවසාන ආය �Tය වන අහ�ව ඵලයට ප�n ආය�වහ�ෙසේ තව 4රට� ?h අkර?� ^9මBම9 අවශZ ෙනොවන :"ගලෙය?.එ�සා රහත� වහ�ෙසේ අෙසේඛ නT� ද9වා ඇත.ආය මාගෙ2 ^9මBම ය1 සංජානනය සංවධනය ?gමට මඟෙප�Bම/.183(ද�� වැÈම ය1ෙව� ද9වා ඇ�ෙ� එය/.(දශනා භාවනා වැÈෙ,7 h4ව1ෙ2 කමා«Lල අk�� :"ගල මනෙසේ සංජානන හැ?යාව උපgම මqටමකට ප�?gම/.සාමානZෙය� :�4� :"ගලෙයwෙ� මනෙසේ සංජානන හැ?යාව ඇ�ෙ� ඉතා පහළ මqටමකය.ඒ �සා :�4� :"ගලයා සංජානනය කරග1ෙ2 ඇ�ත ඇN හැiයට ෙනොෙd.සතZය (කෘNකර සංජානන ?gම :�4� :"ගලයාෙ� ල9ෂණය/.:�4� :"ගලයාෙ� සංජානනය ලJ කැබැ�ල නෙයw ෙලස දැ�ම9 හා සමානය. ලJ කැබැ�ෙ� ?hව9 නැත�,එය නෙයw ෙලස වරදවා සංජානනය ?gම �සා �ය,ආෙdගය, තැNගැ�ම ඇN ෙd. ෙ,වා ඉතා 9ෂ\කව ඇNෙd.එෙසේම ෙ,වා සෘණා�මක අµෙපේරණ/.එ/� අµෙපේ�ත :"ගලයා පජානන, ආෙdදන හා චයා වශෙය� ?hය, ෙවනසBමට ල9ෙd.ෙවනස Bම

36

සංසකරණය ?gම/.සංඛාර සක�ධෙය� අදහසව1ෙ2 ෙ, ෙවනසBම/.නයායැ/ ලJවට �ය n :"ගලයාෙ� hත>ළ ඇNn නයා A_බඳ ආක�ප සzහය පජානන/.�යBම ආෙdදනය/. �යB එතැ�� පළායෑම චයාව/.නැN ෙදය9 ඇNෙසේ වරදවා වටහාගැeම �සා (ශාල ]යාව9 කා/ක, වාචhක,මානhක යන ෙතඅංශෙය�ම h4(ය.නැN ෙදය9 ඇN ෙලස වරදවා ගැeම �සා

:"ගලයා සසර සැ� සැgමට ෙහේ>ව�ෙ�ද ෙ, කමයටමය.184

ෙබෞ"ධඅධZාපනය මp� සසර49 ප~ණ ?gම කළk>බව ෙප�වා ඇ�ෙ�ද යෙථෝ9ත කමෙdදයට අ1වය.එන, ස�ව :"ගලා7 වශෙය� වරදවා ග1ලබන සංජානනය �සා මම ෙවT යැ/ වැට~ම9 ඇNෙd.එය වැරb සංජානනය?.ෙ, වැරb සංජානනය �සා පජානන,ආෙdදන හා චයා පැNකඩවල වරදවා වටහාගැeම රා�ය9 එ9(ටම h4ෙd.මම ෙවමැ/ පංචසක�ධය >ළම ෙම� මම�වය දැ�ම පජානන (කෘNය/.�ව,49 හා උෙප9ෂා වශෙය� (�, hය�ල ගහණය ?gම �සා ආශාව හා ත²හාව ඇNBම ආෙdදන (කෘNය/.ඊට අ1Lලව හැhgම චයාෙd ඇN (කෘNය/.අ(දZාව යන සාවදZ සංජානනය �සාම කය,වචන හා hත මp� අරvJ සංසකරණය B හටගe.ෙලෞ?ක �මාව >ළ h�පහළව1ෙ2 ෙ, අ1වය.ෙබෞ"ධ අධZාපනෙ27 ෙ, අ(දZාව ඇNBමට ෙහේ>ව හා එය නැNකරග�නා කමය පහදා ෙ".ඒඅ1ව ]යාකළ(ට අ(දZාව ප~නෙd. (දශනා භාවනාව මp� කTකව h4කර�ෙ� ෙ, අ(දZාව ප~න කරන �වැරb කමෙdදය ඉතා ගැ�I ෙලස පාෙයෝ}කව භා(තා ?gම/.ෙලෞ?ක �මා අNකමණයකර ෙලෝෙකෝ�තර මqටමට hත වධනය ව�ෙ� (දශනා භාවනාව මp�.(දශනා භාවනාෙd7 (�"� සත9 මp� hත 9 රTකව (ෙශෝධන ]යාව_යකට ල9ෙකෙ.(�"� යැ/ එම (�"� සත න,ව�ෙ�ද එ�සාය. ඒ (�"� සත න, �ල (�"�ය, ¡�ත (�"�ය, bi¹ (�"�ය, කංඛා(තරණ (�"�ය, ම�ගා ම�ග ඥාණ දසසන (�"�ය, පiපදා ඥාණදසසන (�"�ය හා ඥාණ දසසන (�"�ය ෙලස හැr�ෙd. පළv (�"�ෙ2 පට� අවසාන (�"�ය ද9වා කමා«Lලව සංජානන පැNකඩ (ෙශෝධනයBමට ල9?gම (දශනා භාවනා වැÈෙ,7 h4ෙd.(දශනා භාවනාව �h ප�b h4ෙdදැ/ වටහාගැeම සඳහා ඇN ෙහොඳම කමය න, hය hෙත^ සංජානන පැNකෙÇ ඇNB ඇN bkJව ෙකතර,දැ/ වටහාගැeම/.185ඉPර� මp� ලබන අරvJවලට vළා ෙනොB යථාYත ඥාණදසසනය ඇNව දැ?ය හැ? න, එය �වැරb මඟ/.(දශනා භාවනාව bkJෙවT� ගැ�රට යන(ට ෙනොමඟයා, ඇN Bමට ((ධ ෙහේ> ඉb�ප�ෙd.භාවනාෙd bkJවම ඒ සඳහා ඇතැ,(ට ෙහේ> (ය හැක.ම�ද hතට ගැ�I වැට~, ඇNවන(ට hත එකඟවන(ට හා සමා�ගතවන(ට පහ�ෙව� ඒ ?hය, ෙදය9 අ�ලාෙගන ය_� සාවදZ සංජානනය වැÈෙගන යාහැ? බැ(�. ෙහොඳම කමය න, (දශනාව ය, තරමකට bkJවන (ට @ල9ෂණය ඒ සමඟ වැÈම/.භාවනාව �සා ඇNn ((ධ උප9ෙ�ශ ධම පවා අ�තZය,49ඛය හා අන�ත සවභාවය අ1ව සලකා ෙනොඇ¥ම bkJකළ k>ය.ෙම� ෙනොඇ�ම ෙහව� ඇ¥ෙම� T7ම වැÈම �සා hත අෙලන, බැ ෙඳන (�දeයn සවභාවය�ෙග� හැ?තා9 ඉව�ව ය_ භාවනා අරvණටම ළඟාBමට එය උපකාg ෙd.ව�� වර භාවනාෙd7 ගැටx තැ� ඇNn (ට එය (මසා සැක 4Iකරගැeම සඳහා �4� ආචායවරෙයw h®ම වඩා පහ�ව?. �4� ආචාය වරෙයw ෙසොයාගැeමට අපහ�යැ/ භාවනා ෙනොකර h®මට වඩා ෙකෙසේ ෙහෝ එම අ�පා�ව ස,�ණකර ග�නාෙත9 භාවනාව වැÈම ෙයෝගZය.ෙබෞ"ධ අධZාපන කමය උප�ෂ" ඉගැ�B,වල ෙම� �Iවරයා ළඟටම B ලබාගත k>මn �Ivෂi ඇN ඉගැ�Bම9 ෙනොෙd.එය

hයx (ඤò :�ස සෑම ෙදනාටම එක හා සමානව (වෘතය.186

2.6.සංජානනය හා සමය

සමය සංසකෘNයට අය� එ9 පැNකඩ?.සමය මානව සමාජය>ළ අ1කTකව bkJවට ප�n මානව ආක�ප ප"ධNය?.ෙ, මානව ආක�ප T�ස �ෂටාචාරය bkJBමට සාෙ�9ෂකව අ1කමෙය� සංවධනයට ප�B NෙS.vල7 සවභාව ධමෙ2 පැවN ය, ය, සවභා(ක ල9ෂණ

37

වටහාගැeමට මානවයා අසම�Bම �සා ඒ ෙකෙර^ �ය,සැක,w>හලය v� ආක�පය9 ස^තව කටk> ?gමට ෙයොvB ඇත.ප�ව T�ස �ෂටාචාරය සංවධනය ෙව�ම මානවයා>ළ පැවN ෙ, �ය,සැක,w>හලය v� ආක�ප සංhඳවාගැeමට අවශZ(ය.සවභා(ක ෙලෝකෙ2 ඇNවන }�දර වැසස,අwJ ගැ�,,Y චලන බP ත�ව වටහාගැeමට ෙම�ම ඒවා ෙකෙර^ ඇN �ය සංhඳBමට ((ධ අථකථන ලබා7ම vl�ම ඇN(ය.මානවයා තමා අවට ප�සරෙ2 h4වන ((ධ සවභා(ක සංh"� වටහාගැeමට තැ� ?gම ආගTක සංක�ප �^Bෙ, zlකම පදනම (ය.ෙමම සවභා(ක සංh"� h4වන ආකාරය �වැරbව අථකථනය ?gමට :රාණ මානව සමාජය අසම�(ය.ඒ �සා ඔ`� ඒවාට ලබා4� අථ(ගහද ��ත,TථZාසවcප ඉh¥ය.ෙලොව �^n v�ම ආගTක සංක�ප වල හැඩය බ�ල ෙලස ��ත,TථZා සවcප ඉh¥මට ෙමය එ9 ෙහේ>ව9 (ය.(දZා�මක ආක�ප �වැරbව වටහාගැeමට ෙනොහැ?Bම �සා ඒවා hය�ල ?hය, අදෘෂZමාන බලෙdගයකට පවරා ඒ ෙකෙර^ �යv� ආක�පය?� කටk> ?gමට ඔ`� ෙපළ�නාහ.ෙ, �ය �සා ඒවා අවෙබෝධ කරගැeමට උ��ක ෙනොB එය ?hය, අදෘෂZමාන බලෙdගයකට පවරා7 �ශශSදBමට �IB ඇත.ෙ, අදෘශZමාන බලෙdගය ස>ටට ප�කර hය පැවැ�ම �Iප�තව පව�වාගැeම සඳහාම :රාණ ෙගෝ@ක ජනතාව ((ධ අµචාර (�වලට ෙයොvB NෙS.ෙ, අµචාර (� ඉතාම� පාථTක සවcපය9 ඉh¥ය.ප�ව ක�යාෙ,7 ෙම� අµචාර(� කම ෙය� සංවධනය ප�(ය.අදෘෂZමාන බලෙdග ෙ"ව�වයට නංවා ඇද~මට පාත(ය.ෙ, අ1ව එ� ෙ"ව�වය ස>ටට ප�කරBම A\ස අµචාර (� පව�ව1 ලැ�ණ.ෙම^7 පරමාථය nෙ2 ෙ"ව�වය ස>ටට ප�?gම මp� තමාෙ� පැවැ�ම තහ`I කරගැeම/.සමෙ2 zlක ආකෘNය ෙමවැ� දළ සවcපය?� සංවධනය

(ය.187

ප�ව ක�යාෙ,7 ෙ"ව සංක�ප ((ධ අk�� සංවධනය ප�(ය.ෙ"ව�වය A7ම සඳහා සෙතෝත,යාඥා,ශෙලෝක �මාණය (ය.එෙසේම :ද�ජාbය සඳහා ආහාර,පාන හා ෙවන� දවZ ග1 ලැ�ණ.}�න ෙ"ව�වය කරා පැT¬මට මාගය ෙලස අථකථනය (ය.ෙ, අ1ව අ��ය A7ම මp� ෙ"ව�වය පvbත ?gම අෙ�9ෂාව (ය.ෙ"ව සංක�පය අ1කTකව ඒක ෙ"වවා7 අදහස වl� බ�ෙ"වවාදය කරා වZා�ත (ය.ෙ, අ1ව (ශවය මවා පාලනය කර1ලබන එ9 ෙද(ෙයw ෙව1වට සවභාව ධමෙ2 ((ධ ]යාකාරක, ෙව1ෙව� ෙව�n ((ධ ෙද(වI �^(ය.ෙ, අයද ((ධ මqට, තරාNර,වl� k>(ය.මානව ෙලෝකෙ2 T��� අතර ද9නට ලැෙබන උසTiක, ආbය ෙ"ව�වයට පවරා 7 N�ණ.මානව සමාජෙ2 රÜ ෙහෝ ෙගෝ@ක නායකයා පධා�යා ෙලස සැල?න.සමය සංක�පය අ1කමෙය� වධනයB පැTෙණ"7 මානව සමාජය ෙගෝ@ක අවbෙ2 hට රාජා²� අවසථාව ද9වා (කාශය ෙවT� පැවNබවද ෙම^7 සැල?�ලට ගත k>ය.ඒ �සා ෙ"ව සංක�පය මානව සවcපෙය� �cපණය Bෙ,7 මානව සමාජෙ2 පධා�යා n රÜෙ� ඇN ඉ�Iම� සවcපයට අ1ව එ� ෙද(යා රෙජwෙ� බා^ර හැඩතලවලට අ1Lලව �cපණය (ය. ෙ, අ1ව ඇP, පැළP,,සමාජ ත�වය,කතාබහ,හැhgම,පාලන බලතල,ව�ක, ආbය රෙජwෙ� සවcපෙය� �cAත (ය.ඒ අ1ව vl�ම (ශවය මවා පාලනය කර1ලබන සවබලධාg ෙද(යා සෑම අkර?�ම බා^ර හැඩතල අ1ව මානව සමාජෙ2 රෙජwට ^T බලතල අ1ව �cපණයකර දැ9Bම h4(ය.සමාජ (කාශයට සමගා{ව මානව සමාජෙ2 h>,පැ>, ෙවනසෙව"7 ෙද(යාෙ� බා^ර සවcපයද ඊට අ1cපවම (කාශයට ප�(ය.ෙ, අ1ව රජා²� ෙම�ම සzහා²� පාලන කම අ�ද?න මානව සමාජය ෙ"ව සංක�පයද ඒකෙ"වවාදෙ2 hට බ�ෙ"වවාදය කරාද,බ�ෙ"ව වාදෙ2 hට ඒකෙ"වවාදය කරාද මානව සමාජයට සමcÁව ව�� වර (තැ�(ය.ෙපරbග අවරbග ෙ"ව සංක�පවල (කාශෙ2 �x �x ((ධතා ද9නට N3ණද ෙපො4ෙd එ^ ගැSn සමාන ල9ෂණ

ඇNBමට ෙහේ> nෙ2 සමාජ ආක�පවල ඇNn ෙමබP ෙවනසක,ය.188

vල7 මානවයා සවභා(ක ප�සරෙ2 පැවN ((ධ සවභා(ක h4B, �වැරb ෙසේ සංජානන කරගත ෙනොහැ?nෙ2 ඊට අදාළ ආක�ප ඔ`� ස>ව ෙනොNH බැ(�.ඔ`�ෙ� අධZාපනය ඉතා පාථTක මqටෙ, (ය.�ෙද9 ෛද�ක b(පැවැ�ම ෙගනයාමට ස�ලන උපකරණ භා(තා?gමට දැනගැeම පමණ9 ඔ`�ට වැදග�(ය.ඒ �සා ඔ`�ෙ� දැeම එබP �x උපකරණ භා(තා?gම

38

සඳහා පමාණව�n ඉෙගeම?. සවභා(කව ප�සරෙ2 ලැd}� ඉ ෙS ඇNn (ට ඉ� �යප� Bමට හා එවැ� ෙ" අදෘෂZමාන බලෙdගය9 �සා ඇNn ෙ"ව� ෙලස සැල�ය.එබP සවභා(ක h4B, �වැරbව වටහාගැeමට ඒවා h4වන ආකාරය A_බඳ (දZා«Lල අවෙබෝධය9 ලබාN�ය k>ය. �ෙද9 ඉ��ය� මp� ((ධ අරvJ ලැH පම\� ඒවා h4ව�ෙ� ෙකෙසේදැ/ ෙනොවැටෙහේ.ඊට ෙහේ>ව එබP h4Bමක ]යාකාg�වය අවෙබෝධකරගැeමට ඒවා ෙමෙසේ h4ව�ෙ�යැ/ දැනhiය k>ය.ෙනොද�නා ෙ" ��ත පැNකඩ ෙදසට ත�Æකරදැ{මට ආ7 කා¥න මානව සමාජයට h4B N3ෙ� ඔ`�ෙ� ෙභෞNක දැ1ම සවභා(ක සංh"� �වැරbව අථකථනය කරගැeම තර, එදා bkJ මqටමක ෙනොපැව� බැ(�.ඒ �සා එදා පැවN ආගෙ, පාථTක හැඩය n ඇද^lවල ගැSව N3ෙ² බ�ල වශෙය� ��ත අංශයට වැ� නැ�Iතාවය9 දැ9n කIJBම සවභා(කය.කIJ �h අk�� ෙ�I,ගැeමට ෙනොහැ?Bෙ, අ�පා�ව ඔ`� Aයවාග�ෙ� ඒ �9තය �ඪඇද^l (ශවාසවl� :රවT�.ෙ, �සා මානව ප�ණාමෙ2 ෙනොbkJ kගවල7 පැවN ජන ඇද^l බ�ල ෙලස TථZා (ශවාස අµචාර (�වl� ආLලව පැවNන.කමා«Lලව මානව සමාජය ප�ණාමයB bkJ ෙව"7 මානව b( ෙපෙවත හා සබැ� ෙබොෙහෝ සවභා(ක සංh"ã� ඉතා �වැරbව ගහණය කරගත හැ? පමණට T�ස දැ1ම, ආක�ප හා wසලතා සංවධනය (ය.«තන (දZාව,තා9ෂණ දැ1ම හා කාTක කරණෙය� මානවයා ලබන (ශාල සංවධනය සාෙ�9ෂව v�කා¥නව ඇN B පැවN ෙබොෙහෝ 4මත T��� ෙකෙර� පහව ය�නට (ය.ෙභෞNක දැ1ම bkJBම� සමඟ සෑම ෙදයකටම �වැරb ෙහේ> සාධක දැන ගැeමට හැ?(ය.ෙ, �සා v�කා¥න මානව සමාජය

>ළ පැවN TථZා මතවාද,ආක�ප වලට තව 4රට� මානවයා>ළ y�මට අවකාශ මඳ(ය.189

(දZා�මක ¡�තනය සංවධනයBම� සමඟ v�කා¥න මානවයාට වඩා තා?කව hය h�ෙ, හැ?යාව වධනය කරගැeමට T��� ෙයොv(ය.«තන (දZාව a(ත ෙ2 සෑම අංශයකම පැවN TථZාව 4Iකර හැgමට සම�(ය.ෙ, �සා ආගම, සමාජ�ය ආක�ප, h>, පැ>, ආ7ෙ" hය�ල කාලා«cපව ෙවනස(ය.v�කා¥නව මානවයා ඉතා තb� ෙ"වවා7 ආක�පවලට ෙසේම ෙනොෙපෙනන අදෘෂZමාන බලෙdගවල පාලනයට `වමනාවට� වඩා ගැNව h® බවට :රා(දZා සාධක හvB NෙS.මානව සංජානනය තා?ක දැ1ම සමඟ bkJව�ම තව4රට� මානවයා හට අදෘෂZමාන බලෙdගවල A^ට ලැtමට `වමනා ෙනොBය.«තන ෛවදZ (දZාෙd bkJව �සාම ((ධ අසාධZ ෙරෝග සඳහා ඖෂධවග ෙසොයා ගැ��.ෙසෞඛZ පහ�ක, වැ�bkJ(ය.ෙ, �සාම v�කා¥නව මානවයා ආගT� ඉ�කරවාගැeමට බලාෙපොෙරො�>` ෙබොෙහෝ කටk> ?h4 අං� මාතයක අ�පා�ව9 නැNව «තන (දZාව මp� ඉ�කරගැeමට හැ? (ය.ෙ, �සා අද සමාජය >ළ ෙවෙසන මානවයාට සමය මp� ඉ�කරවාගත k> ෙදය9 නැN තරමට (දZාව T��� හට ස{ප B NෙS.සමය අද මානව සමාජය ෙවN� කමෙය� 4රසවයාමට පබල ෙහේ>ව9B ඇ�ෙ�ද ෙ, කIණ/.මානව/� සමය සංක�පෙය� බලාෙපොෙරො�>n කIJ (දZාෙd ම^මෙය� ඉ� කරවාගැeමට හැ?යාව ලැt ඇN බැ(� තව 4රට� ෙ, සමාජෙ2 සමයට පැවැ�ම9 නැNවන තරමට එය මානවයා ෙවN� 4රසව NෙS.:රාණෙ2 සමයට NH සථානය ෙ,වන (ට (දZාව (h� ^T කරෙගන NෙS.ෙ, ෙහේ>ව �සා «තන සමාජෙ2 (දZාවද එ9තරා සමය9 ෙලස සැල?ය හැ?බවට සමාජ (ඥZාඥ/� (h� පවසන අදහ ෙසේ අථය එය/.නv4 ෙම^ ?hය, (ෙශේෂ�වය9 ඇත.එන, සමාජෙය� පN9ෙෂේපB ය1 ඇ�ෙ� ෙ"වවා7 හා අදෂZමාන බලෙdග ෙ9�දකරග� සමය සංක�ප පම\.ෙ, සමාජ කමය>ළ7 `වද ය,?h සමයකට (දZා�මකn ¡�තන රටාව9 ඇ�ෙ� න, එබP සමය සංක�පවලට «තන සමාජෙ2ද පැවැ�ම9 ඇත.ෙමය 34දහම ස,බ�ධෙය� පමණ9 වලං�වන කIණ9බව මනාව පැහැblෙd.ම�ද 34දහෙ, දැ9 ෙවන (දශනා කමෙdදය ෙවන� ?h4 සමය සංක�පයක ෙනොදැ9ෙවන 3"� ෙගෝචර දැ9ම9 වන බැ(�.ෙ, �සා 1තන සමාජය (දZා හා තා9ෂ\ක දැ1ම අN� ෙකතර, bkJ`වද එය 34දහමට තජනය9 ෙනොවනබව සැල?ය හැ?ය.34දහම මp� ඉb�ප�කර1ෙ2 �ෙද9 අ�ධ (ශවාස අ(චාර �වකව A_ගැeම ෙනොෙd.යම9 තමාටම පතZ9ෂBම අ1ව දහෙ, පාෙයෝ}ක

බව අ�දැ?ය හැ?Bම 34දහT� අ1ද� �(ෙශේm දශන ස,ප�Nෙ2 පvඛ ල9ෂණය/.190

39

ෙලෝකෙ2 සමය ආක�ප වZා�තBෙ, ඉNහාසය ඉතා 4ර ඈත අ�ත කාලවකවා1 කරා (^ෙ".එබP සමය ආක�ප වZා�Nය9 අධZයනය ?gෙ, අවශZතාවය9 එය සං9��ත ෙසේ දැ9Bෙ,7 පැණ ෙනොන�.එබැ(� භාර�ය සාම/ක ඉNහාසය පමණ9 සැල�ම ෙම^7 වඩා�ම උ¡තබව ෙපe ය/.භාර�ය සමාජය>ළ v�බැස ග� ((ධ සාම/ක දෘෂi දහස ගණන9 එකල (ය.T� පැහැblව1ෙ2 වඩා �වැරb සංජානන පැNකඩ9 ගැSn සමයක අවශZතාව ජනතාව අතර NH බව/.ෙ, �සා �වැරb යැ/ වැට�1 ය,?h දාශ�ක ආක�ප ෙd න, ඒවා සමය සංක�ප ෙලස සලකා අ1ගමනය ?gමට උ��කn බව පැහැblෙd.ෙ,වා අත�� පධාන�වය ඉh� ?hය, දාශ�ක හරය9 ගැSව පැවN දෘෂi 62 පමණ NH බව බහමජාල *තය අ1ව පැහැblෙd.ෙ, දෘෂi 62 පධාන දෘෂi බල කඳ`I ෙදකකට අය�(ය. ෙ,බල කඳ`I ෙදක න, ශාසවත හා උ�ෙ�ද දෘෂi ව ශෙය�.ඉ� ශාසවත දෘෂiය අ�ත?ලමථා1ෙයෝගය යටතටද, උ�ෙ�ද දෘෂiය කාම�ඛ�lකා1ෙයෝගය යටතට පNපදා වශෙය� අය�(ය.එකම ෙබෙහ(�ම පබලව පැවN බාහමණ ස,පදාය අය�nෙ2 T� ශාසවතවා7 දෘෂiයටය.එකල භාර�ය සමාජයට බාහමණ ස,පදාෙය� පබල බලපෑම9 එ�ල B N�ණ.hයxම සමාජ සංසථා බාහමණ ඉගැ�B, වලට අ1ව පාලනය කර1 ලැ�ණ.ෙ, බාහමණ අ�කාරය සමාජෙ2 hයxම සමාජ සංසථාව�^ ]යාකාg�වය දැ�ව hයතටෙගන පාලනය ?gම �සා සමාජය දැ�ව Áඩනයකට න>ව

N�ණ.191

බාහමණ ස,පදාය hය ඒකා�කාg ල9ෂණ මp� සමාජය පාලනය කර1ලැ 3ෙd ෙවනස සමය සංක�පයකට ?hෙසේ� සමාජෙ2 නැ� hiය ෙනොහැ? ෙලස සමාජෙ2 �දහස ආක�ප දැ�වම මදනය කරවT�.wඩාකළ hට ඉගැ�B, කටk>වල ආ�පතZ දරT� මානව hතැ� hය පැවැ�ම සඳහා ෙයෝගZෙලසට සකස?gම බාහමණ/� අN� h4(ය.ෙ, �සා සෑම ෙදනාම බාහමණ ආක�ප �වැරb යැ/ සංජානනය කළහ.රÜ හා �ලධාg ෙපළැ�Nයද ?hව9 කළ ෙනොහැ? ෙලසට බාහමණ බලයට යටB N�ණ.රÜ (h� රාජZය පාලනය කරන ල"ෙ" බාහමණ �ජක/�ෙ� අවවාද අ1ශාසනා ප�bය.wලෙÉදය,සමාජ පංNය,කරන y?යා අ1ව මානව සමාජය ව�කරණය ?gම වැ� අNශ/�ම ෙනොමනා ඉගැ�B, yස9 සමාජය :රාම වZා�තව පැවNෙ2 බාහමණ �ජක ෙපළැ�Nෙ2 `වමනාව ප�bය.S රාහමණ/� සමාජෙ2 ෙම� අk�� ආ�පතZය ප>Iවාෙගන වාසය කර"7 9ෂNය වංශෙය� ඊට එෙර^ව ආක�ප ම>(ය. බාහමණ ඉගැ�B,^ අ�තගත දැ� අ�කා�වා7 බව °යෙනොකළ �හස මතධාg� ඊට (ක�ප ක²ඩායම9 ෙලස සං(ධානයB hය ඉගැ�B, භාරතය :රාම වZා�ත ?gමට කටk> කළහ.එ� ක²ඩායම න,B N3ෙ² ශමණ ස,පදාය යන නT�.සැබ(�ම ශමණ ස,පදාය භාරතෙ2 �^ ව�ෙ� බාහමණ ඉගැ�B, (ෙdචනය කරT� එයට එෙර^ව bය�n (ක�ප සමය ස,පදාය9 වශෙය�.ෙ, ශමණ ස,පදාෙ2 කැÁ ෙප11 ආගTක ශාසතෘවI� සය ෙදෙනw (ය.ඔ`� ෂq ශාසතෘවI� වශෙය� එකල භාරත සමාජය :රා ජන°ය (ය.ෂq ශාසතෘවI�ෙ� ඉගැ�B, ඉතා �ඝෙය� භාරත සමාජය :රා ජන°යBමට බාහමණ ආ�පතZය �සා සමාජය අ�ක Áඩාවට ප�ව පැව�ම පබල ෙහේ>ව9 (ය.ෙ, �සා Áඩාවට ප�ව hi බ�තර ජනතාවෙ� හඬබවට ප�ව N3ෙ² ශමණ ස,පදාෙ2 ඉගැ�B,ය.නv4 ශමණ ස,පදාෙ2

ඉගැ�B, එක අkර9 ෙනොBය.192

ශමණ ස,පදායට අය� වඩා ජන°ය ශාසතෘවරයා ෙලස සැලක1 ලැ3ෙd �ග²ඨ නාථ :�ත/.ඔ�ෙ� ඉගැ�B, ෙ9�දෙකො ටෙගන ෛජන සමය පචlත (ය.ෛජන සමය 34දහමෙසේ කමවා7 ඉගැ�B, අ�තගත දහම?.ඒ �සා ආචාර (දZා�මක ප9ෂෙය� 34දහම පමණටම සව ස,�ණ නැN `වද ය, පමාණයකට සදාචාරා�මක �9ෂණය9 ෛජන සමෙ2ද අඩං�ව පැවNන.ෛජන/�ෙ� �9ෂණ A_ෙවත ච>යාම සංවරය/.එන, වතමානෙ27 කම �^Bම වැළ�ම,ඇ�bය පානෙය� වැළ�ම,ප(� වැළ�ම,පdෙසෝදා හැgම,පd සපශ කරT� අවස� ?gම යන කIJ/.ෙම^7 ඉගැ�n සදාචාර �9ෂණය අ�ත?ලමථා1ෙයෝ� A_ෙව?.ඉතා දැ� ෙලස hරරට 497ෙ, කමෙdදය?� ෙම� අ�ත?ලමථා1ෙයෝ� A_ෙවත සකසව පැවN�.එ^

40

�9ෂාපද පහ9 ඉb�ප�ව N�ණ.එන, ස>� ෙනොමැgම,ෙහොරක, ෙනො?gම,කාමෙය� ෙව�B (�ම,ඇ�ත �ම,ෙලෞ?ක ස,ප� 4I?gම ය�න/.ෛජන ඉගැ�B,වල පධාන සංක�ප පහ9 දැ9ෙd.එන, පරම අ(^ංසාවාදය,කමවාදය,සZා"වාදය,ආ�මවාදය,ස�තාවාදය ය1/.එෙසේම ෛජන මහාBර hය සZා"වාදය සථර සත9 මp� පකාශයට ප�කර NෙS.ඒ �සා එය ස�තභං� නZාය යැ/ හැr�ෙd.?hය, පස>තය9 A_බඳ දාශ�ක �ගමනයකට එළ´ෙම� වැළ�ෙ, කමෙdදය9 ෙම^b භා(තා කර NෙS.පතZ9ෂ දැ1ම ඇN කරග�නා ෙත9 හැ?තා9 �වැරbව සංජානනය ?gම A\ස අධානගා~ ෙනොB h®ම ඉතා වැදග�ය.මනස ඕනෑම කIණ9 ෙකෙර^ අධානගා~ව1ෙ2 ප9ෂා�බව �සාය.ෙ, �සා ඒකා�ත (�ශචය�ට එළ´ම හැ?තා9 ෙනොකර

h®මට උ�සාහ ගැeෙ, A_ෙවත9 ෙ, >_� පකාශයට ප�ෙd.193

ෛජන/�ෙ� ස�තාවාදයන, ප�වතන­¥ ෙලොව පවNන අප�වතන­¥ සවභාවය� සත9 A_බඳව h4කරන පැහැbl ?gම/.ඒවා න, aව,අaව,ආශව,බ�ධ,සංවර,�ජර,ෙමො9ෂ යන සත/.ෙ,වා ෙලෝකෙ2 ෙවනසෙනොවන ත�වය ෙලස ෛජන දහෙ, දැ9ෙd.ෛජන කමය කාය ද²ඩ, වÝ ද²ඩ හා මෙනෝද²ඩ ෙලස ද²ඩතය?� ෙප�වා7 NෙS.194T� වඩා වැදග� වන බව ද9වා ඇ�ෙ� කාය ද²ඩය/.34දහම ]යාවට ෙ�තනාෙd වැදග�බව පවසා N3ණද ෛජන දහෙ, කාය ද²ඩයට පvඛ�වය ^TBම �සා ෛජන/� ෙ�තනාෙd වැදග�කම ෙනොදැන hi බව පැහැblෙd.ෛජන දහෙ, කාය ද²ඩය කමයට පධානවන බව සැලL බැ(� කයට 497ම පධානෙකොට සැල?න.කයට 497ෙම�ම (v9Nය ෙහව� ෙ9වල�වයට ප�(ය හැ? බව එ^7 ද9වා N�ණ.ෛජන/� වඩා වැදග�ෙකොට සලකා ඇ�ෙ� පhPර� මp� ලබන සංජානනය/. සංජානනය පාලනය ?gෙම� ස,�ණ සංජානන (ෙශෝධය කළහැ?බව

ඔ`�ෙ� මතය/.195

සංජය ෙබ�ලq¹:�ත ෙස� ෂq ශාසතෘවI� අත�� අෙඥයවා7,සංශයවා7 සථාවරය9 ඇ�I කළ අෙය?.ෙ, දාශ�ක සථාවරය අමරා(9ෙáපවාදය ෙලස හැr�ෙd.ආ ෙඳw ෙම� lසසා යන බව එ^ අදහස/.සංජය ෙබ�ලq¹:�තෙ� සZා�වාදය පංච �ෙශේධනා�මකය.ඉ� අදහසව1ෙ2 පස වැදෑI, �ෙශේධන>_� ඕනෑම දාශ�ක පස>තය9 (ගහකළ බව/.ෙම^7 සංජානනය හැ?තා9 �වැරbව පව�වාගැeෙ, උපාය9 වශෙය� ෙම� කමෙdදය භා(තා කර Nෙබන බව ෙපe ය/ ෙ, නZාය යම9 අධානගා~ව සංජානනය ?gෙම� වැළ�මට භා(තාකළ හැ? පෙයෝජනව� n නZාය?.එන, යෙමw සතZාවෙබෝධයට පැTෙණන ෙත9 ?h4 දෘෂi ගහණයක `වද hරB h®ම සතZාවෙබෝධය බාධාව?.එබැ(� එබPn අවසථාවක �ෙද9 දෘෂi ගහණෙය� වැල�ම A\සම ෙ, අමරා(9ෙáපවාදය පෙයෝජනව� (යහැ? `වද එ^ ෙබොෙහෝ අ�පා� NෙS.ම�ද එබP සැක v� සථාවරයක (�ම �සා ?h4 අවසථාවක7 පරමාථ සතZය අවෙබෝධයට පැT¬මට අවකාශය9 ෙනොලැ tම/.�ෙද9 ෙනොද�නා කIJවl� ගැලBයාමට පමණ9 අමරා(ෙ� ේපවාදය වැදග�ය.බහමජාල *තෙ27 අමරා(9ෙáපවාදය ඇ�I?gමට ඇN ෙහේ> සතර9 දැ9ෙd.එන, ය, කIණ9 A_බඳ �ණ සංජානනය9 ?gමට අවකාශ ෙනොමැN (ට, �ශ¡ත �ගමනයට පැT¬ම අස,�ණ සතZය9 තහ`IBමට ෙහේ>ව9වන බැ(� ඒගැන සලකා ස ර �ගමනයකට ෙනොඑළÃය හැක.එෙසේම �වැරbව ෙහේ> පතZ පකාශ ?gමට අසම� බැ(� ස¯ර �ගමනයකට ෙනොඑළÃය හැක.අ1�ෙ� පශන?g,,වාද(වාbයට v�ණ7ෙ, �ය �සා ස ර �ගමනයකට ෙනොඑළÃය හැක.එෙම�ම �4 අනවෙබෝධය �සාම ස ර �ගමනයකට ෙනොඑළÃය හැක.ෙ, කIJ සත�� �4 අනෙබෝධය �සා ස¯ර �ගමනයකට ෙනොඑළ´ම හැර ෙස� දාශ�ක සථාවර දරJෙ2 ?hය, අවසථාවක �ණ අවෙබෝධයකට පැT¬ෙ,7 v�ණපෑ හැ? බාධක හැ?තා9 අවම කරග1 �hෙය�බව පැහැblෙd.ය, දාශ�ක කIණ9 තා?ක සථාවර පහ?� පශන ?gම :රාණ භාරතෙ2 පැවN එ9 සංජානන කමෙdදය?.එකල පැවNයාn දාශ�ක පෙබෝධය මත hයx ආගTක ශාසතෘවI� හා දාශ�ක/� ෙවත ඉb�ප�n �ශ¡තn පශනමාලාව9 N�ණ.ෙ,පශන මාළාව සකසB ඇ�ෙ� ෙමෙලොව,පරෙලොව,ඕපපාNක ස�වෙයෝ කමඵල (පාක,(v9Nයට ප� :"ගලයා A_බඳ ආ7 වශෙය� පශන 16?�.34ර4�ට ඉb�ප�

41

n අවZාකෘත පශනවලට අය� පශන දහයද ෙම� පශන 16?� සම�(ත පශන මාලාවට අය�ව N�ණ.සංජාය ෙබ�ලq¹:�ත අජාස� රÜ ට පකාශකර1 ෙ2 තමාෙ� පංච�ෙශේධන කමෙdදය

මp� ඉහත� දාශ�ක පශනමාලාවට සාථකව v�ණbයහැ? බව/.196

එෙසේම පංච�ෙශේධන කමෙdදය ඔසෙසේ වා�(9ෙෂේපයට පැT¬ම ඊට (සPමෙලස ද9වා NෙS.ෙ,පශන මාලාවට ඇ>ළ� ගැටx එදා භාර�ය දාශ�ක/�ෙ� අවධානයට,වාද(වාදාbය A\ස ෙහේ>n දැ� මතෙÉදා�මක කIJය.ෙ,වාට �ශ¡ත ෙහේ> දැ9Bම අ�වායෙය�ම වාද (වාදාbයට ෙහේ>(ය හැ? කIණ?.වාද(වාදාbය සතZාවෙබෝධය ලැtමට ෙහේ>ව9 ෙනොෙd.එම �සා ෙ, ත�වය හvෙd වා�(9ෙෂේපයට පැT¬මද එ9 අත?� සහනය?.එබැ(� සංජයෙ� ඒ අමර(9ෙáපවාදයද දාශ�ක අN� වැදග�ය.ෙ, පශනමාලාව 34ර4� ෙවත ඉb�ප�Bෙ,7 ඒ පශනවl� ෙමෙලොව,පරෙලොව,ඕපපාNක ස�ව/�,කමඵල (පාක ආ7 කIJවලට �ශ¡තව A_>I ලබා7 Nෙබන බව පැහැblව ෙපe ය/.දශ අවZාකෘත පශන ෙලස සලකා 34ර4� (සP, සපයා නැ�ෙ� (v9Nයට ප� :"ගලයා Alබඳ ඇ* පශනවලට බව ෙපෙ�.එයට Al>I ලබා ෙනො7මට ෙහේ>ව එබP පශනවලම පවNන වරද9 �සාය.ම�ද එබP පශන ඇNව1ෙ2 සාවදZn සංජානනය �සාBම/.(v9Nයට ප�n අෙයwට තව 4රට� ස�ව :"ගල පඥ�Nය9 Alබඳව ගැටxව9 ඇNෙනොෙd.�ෙද9 ස9කාය bq¹ය ප~ණBම� සමඟම ස9කායbq¹ය �සා ඇNවන එබP ගැටx ඉෙSම නැNB ය/.ස9කාය bq¹ය ඇN අෙයwට එය ?hෙසේ� වචනෙය� පහදාbය ෙනොහැක.එබැ(� එබP අවසථාවක7 �හඬව v�වත y�ම වඩා� උ¡ත යැ/ 34ර4� ක�පනා

කළා Bමට ඉඩNෙS.34ර4�ෙ� �හඬ A_ෙවත සතZය ෙනොදැeම �සා ඇNව�න9 ෙනොෙd.

පwධක�චායන ෂqශාසතෘවI� අත�� ස�තකායවාbෙයw ෙලස දැ9ෙd.ෙමො� පඨ(, ආෙපෝ,ෙතෙජෝ,වාෙයෝ,�ඛ,49ඛ,aව යන පදාථ සN� a(ෙයw �මාණයB ඇNබව පැව�ය. එ9තරා අkර?� ෙ, පදාථ පරමාථ ධම සත9 ෙලසද දැ9(යහැක.ෙලෝකය (¡තව� ෙලස �මාණයB ඇ�ෙ� ෙ,පදාථ සෙත^ එ9තැ�Bම �සාබව එ^ ?යෙd.]යාව,]යාඵලය,ෙපො4 සදාචාරය, :"ගල වග�ම ෙමම ඉගැ�Bම අ1ව vxම��ම පN9ෙෂේපB ය/.ම�ද NkJn අ(ය?� ^ස hඳ යෙමwෙ� b( ෙතොර?gම ය1 �ෙද9 ස�ත කාය අත�� ආkධය ගම�?gම පමණ9බව පැවෙසන බැ(�.ෙම^ ෙ�තනාව A_බඳ :"ගල වග�ම vxම��ම බැහැරෙd.එය සමාජෙ2 සදාචාර ස,ප�න හැhgමට බාධාව?.උප�ෂ" දශනෙය^ එකම පරමාථ පදාථය9 ඉb�ප�වන අතර ඒ ෙව1වට ෙමො� පදාථ බ��වය9 ඉb�ප� කර/.ස�ව,:"ගල,ආ�ම සංඥා 34හෙ, පරමාථෙසේ ෙනොසලක1 ලබත�,ෙහේ>ඵල ධම නZායට අ1ව ෙලෝකෙ2 සදාචාර පැවැ�ම ආර9ෂා ?gම සඳහා ]යා බ"ධ ෙ�තනාවට vlක�වය A�නැ{ NෙS.සෑම ]යාව9ම ෙ�තනාzlකය.ෙ, �සා එබP ප��මක7 :"ගල වග�මට, ෙ�තනාවට zlක�වය A�නැෙමන

බැ(�ම සදාචාරයද �yෙ9.197

අ තෙ9සස,බලෙ� දාශ�ක සථාවරය උ�ෙ�දවා7 සවcපය9 ගe.චාවාක දශනය හා සමාන ෙභෞNකවා7 ¡�තනය9 ෙම^7 ඉb�ප�ෙd.එෙසේම ෙමො� ෙභෞNකවාb,අ?�යවා7 n දාශ�ක ප��ම9 �ෙයෝජනය කර/.අ තෙ� ෙ,දශනය අ1ව,දාන ,යාගෙහෝම,ෙහොද නරක ]යා ආ7ෙ"වල (පාක නැත,එෙසේම ෙදමdAය�,ඕපපාNක ස�ව/�,(v9Nයට ප� :"ගල/� නැත ආ7 වශෙය� උග ෙභෞNකවා7 අ?�යවා7 සථාවරය9 ද9නට ලැෙS.:"ගලයා සතර මහා Yතය�ෙ� �Tතය9 බව පැව�ම �සා ෙමො� ෙභෞNකවාbෙයw ෙd.කම (පාක පN9ෙෂේප ?gම �සා අ?�යවාbෙයwෙd.ෙමෙලොව පරෙලොව නැNබව �ම �සා උ�ෙ�දවාbෙයwෙd.ෙ, සෑම දාශ�ක සථාවරය9ම බාහමණ/�ෙ� ෙ"වවා7 සථාවරයට (I"ධව ඉb�ප�n ඒවා වන නv4 �ෙද9 (I"ධබව දැ9Bම පමණ?� ඒවා නතරB NෙS.බාහමණ/� යාගෙහෝම,යඥෙය� ෙගන}ය ස>�මරා �l�ජා ?gෙ, පාණඝාත අµචාර(�වලට T� (ෙරෝධය ද9වා NෙS.එෙසේ `වද (ෙරෝධය අථව� නැත.සදාචාරා�මක A_ෙවත9 T� ඉb�ප� කර නැN බැ(�.බාහමණ �ජක/�ෙ� ශාසවතවාදයට (I"ධව උ�ෙ�දවා7 සථාවරය9 ෙම^7 එ�ලB NෙS.34දහම ෙ,

42

සථර ෙදකම ඉවත දමා සදාචාර ස,ප�න මැ4, A_ෙවත >l� සදාචාර ස,ප�නn කමෙdදය9

හP�වා7මට කටk> කරNෙS.198

ම9ඛ¥ ෙගෝසාලද �ෙද9 S රාහමණ/�ෙ� ශාසවතවා7 A_ෙවතට එෙර^ව

අ?�යවාදය, අෙහේ>කවාදය,සංසාර �"�වාදය වැ� දාශ�ක සථාවරය9 ඉb�ප� කර NෙS.ෙ, අ?�යවාදය අෙහේ>ක අ�ප�චයවාදය නT� පh"ධය.ම�ද ඉ� සංජානනය කරග1ෙ2 ස�වයා ෙහේ>ඵලය9 නැNව A�h4බවට,අA�h4බවට ප�(යහැ? බව/.ෙ, �සා :"ගල සව�ඡ�දතාවය පN9ෙෂේපB ය/.ෙ,�සා :Iෂ බලය,:Iෂ Bයය,:Iෂ පරාකමය ඉවතට ත�ÆB ය/.සව�ඡ�දතාව ඉවතට ත�ÆB යෑම සමඟ �යNසංගNවාදය (Determinism) �^ෙd.ෙමය �යNසංගNවාදය9 ව�ෙ� සසරගත කළk> �ශ¡ත කාල�මාව9 ද9වා ඇN බැ(�.ඒ අ1ව ස�ව ෙයෝ�වල 146600වර9 ද, සසර ගතk> කාලය ක�ප 840009ද වනබව ද9වා NෙS.­ලෙය�,තපh�,බඹස�� 4Iකල k> ෙදය9 නැත.�ශ¡ත ආ�මභව ඉw�Bෙම� අන>Iව සසර 4?� �දහස ලැ�ය හැ?බවද ෙම^ පැහැbl ෙකෙ.ෙ, දශනෙය� දැ� ෙලස සදාචාර දශනය පN9ෙෂේපවන �සා 34ර4� ඉතා පබලව ෙ, ආක�ප බැහැරකර NෙS.T��� (පතට ෙහලන ෙකමන9 ෙලස 34ර4� ෙ, දශනය හP�වා NෙS.ෙම^7 T��� :"ගල වග�ම සදාචාරය ෙනොසලකා සංජානනය ?gමට ෙපළÃය හැ?

බැ(� සදාචාරා�මක ]යාවල උපෙයෝ�තාව අ�Bමට ෙ, ආක�ප ෙහේ>ෙd.199

�රණ කසසපෙ� zlක දාශ�ක සථාවරය අ?�යවාදය/.hයx ]යාව�^ ෙහොඳ නරක (�ශචය ෙ, දශනෙය^ පN9ෙෂේප කර NෙS.200ෙම^7 සදාචාරා�මක පැවැ�ම පN9ෙෂේප වන බැ(� සමාජ පැවැ�ෙ,7 අන>Iදායකද (යහැක.ස,මත ෙලෝක වZවහාරයට අ1ව නරක යැ/ හP�ව1 ලබන hයx ]යා හා ෙහොඳ යැ/ හP�වන hයx ]යාවල කමඵල (පාක vxම��ම ෙම^7 පN9ෙෂේප කර ද9වා ඇත.බාහමණ සමය ආක�ප අ1ව යාගය,යඥය හා ස>� මරා �l �ජා පැවැ�Bම ආbය මp� සවග ෙමෝ9ෂ ස,ප� බලාෙපොෙරො�> (න.සැබ(�ම පාණ ඝාතය පාපය?.නv4 බාහමණස,පදාය මp� උග�වන ල"ෙ" ෙ, පාපය කර ඉ� (v9Nය ලැtමටය. සදාචාර දශනය අගය කළ අවංක 3"�ම>�ෙ� (ෙරෝධය ෙමයට එ�ල(න.ඔ`�ෙ� අදහසB N3ෙ² ෙමබP �l�ජාකර (v9Nය ලැ�ය හැ? න, ෙහොඳ නරක යන ස,vNය පව�වාගැeම �රථක බව/.සතZ වශෙය�ම :රණ කසසපෙ� ෙම� සමය ආක�පෙ2 අදහස ෙමබP අදහස �සා එකල භාර�ය සමාජෙ2 බාහමණ ස,පදායට (ක�ප මතධාg� අතර ෙdගව�ව ජන°යBම :4මය9 ෙනොෙd.කාලය9 Nසෙසේ වැරb අදහස සංජානනයBම �වැරb ?gෙ, වZාපාරය9 ෙලස ශමණ ස,පදාය>ළ ෙම� ෂq ශාසතෘවI�ෙ� සමය ආක�ප පමා\ක කායභාරය9 ඉ�කර1 ලැ3වද සදාචාර ප9ෂෙය� අස,�ණ සමය දශන ඉb�ප�කළ බැ(� එතර, සාථක ෙනොn බව පැහැblව ෙපෙන�නට N�ණ.භාරත සමාජයට 34දහම ඉb�ප�ව�ෙ� සමය ආක�ප>ළ ඇNව NH ෙ,සදාචාර �9තකය ස,�ණ?gම සඳහාය.ම�ද 34දහම ෙස� ෂqශාසතෘවI�ෙ� සමය ආක�ප ෙම� �ෙද9 බාහමණ ස,පදායට එෙර^ව සමය අදහස පකාශ ?gෙම� පමණ9 සෑ~මට ප�ෙනොB සදාචාර ප9ෂෙය� සව ස,�ණ aවන සමය දශනය9 ඉb�ප�කළ �සා එදා භාර�ය සමාජය >ළ ඉතාම ෙකi කාල�මාව9 >ළ 34දහම ෙdගව�ව වZා�ත (ය.ෙ, බව වඩා� ෙහොr�ම තහ`I ව�ෙ� 3"ධ�වය ලබා පළv කාල�මාව>ළ7ම සමසත භාරතසමාජය :රාම ෙdගව�ව µ9¶ සංසථාව ෙගොඩනැ�ම හා ඒµ9¶ සමාජය පාලනය?gම A\ස ෛනNක �9ෂාමාලාව9 පැණBමට h4Bම >_�.එෙසේම ඒ ෙබෞ"ධ පැ(b සමාජය වටා උපාසක,උපාhකා ආ7 }^ A�ස9 ෙගො1Bම ඇරÃන.ෙබෞ"ධ hdවන9 A�ස අතරට බාහමණ ස,පදාය �සා ((ධ අk�� Áඩනයට ල9n මානව A�ස ඒකරා� ව�නට (ය.බාහමණ,9ෂNය,ෛවශZ,�ද යන wල සතෙම මානව A�ස ෙබෞ"ධ ස,පදාය වටා එ9ෙරො9ව�නට nෙ2 එමp� ඉb�ප�කළ (රා� දශනය T�ස

හදව� සදාචාරා�මක �ණ �වr� ඔපව� කරව�නට හැ?n බැ(�.201

43

2.7.සංජානනය හා සාරධම

මානවයා hය සමාජ ප��ම ස,මත වZවහාරය අ1ව සංජානනය කරනබව සැල?යහැක.

ඉ��ය සංජානනය මp� ලබාග�නා අරvJ අවෙබෝධ කරගැeෙ,7 ස,vNය වැදග�ය.ෙලෝක යන වZවහාරය පවා ෙගොඩනැ� ඇ�ෙ�ද ස,vNයට අ1ව බැ(�.34� වහ�ෙසේ ෙලෝකය යැ/ ද9වා ඇ�ෙ� :"ගලයා/.ෙම^7 :"ගලයා ය1ෙව� හැr�ෙව1ෙ2 ඉ��ය සංජානනය/.එම ඉ��ය සංජානනය �සා භවය, සසර ආ7 වශෙය� ගැෙනන සමසත පi�ච සv�ප�න ධමයම ෙගොඩනැ ෙ�.එයට ෙහේ>ව අ(දZාව හා ත²හාව/.අ(දZාව ෙම^ දෘෂi පා9�ක ධමතාව ෙලසද ත²හාව ආෙdදන පා9�ක ධමතාව ෙලසද සැල?ය හැක.එ?ෙනක පැටලැ`J «� ප�4ව9 ප�"ෙද� සෑම අත?�ම පැට¥ අග vල �h ෙලස ෙසොයාගත ෙනොහැ? සසර පැවැ�ෙ, ෙහේ>ව �^Bමට අ(දZාව හා තෘෂණාව ෙහේ>වන බව 34ර4� (h� ෙ"ශනාකරNෙS.ඉ��ය සංජානනය :"ගල�වෙය� සැල�ෙ,7 අ(දZාව ඇNෙd.ෙමෝහය ය1ෙව� හැr�ෙව1ෙ2ද අ(දZාව/.දළ වශෙය� සැල�ෙ,7 අ(දZාෙd පධාන සථර ෙදක9 NෙS.ඉ� පළv සථරය න, පංචඕර,භා�ය සංජෙයෝනය අය� ෙකොටස/.ෙදවන සථරය න, පංච උ"ධ,භා�ය සංෙයෝජන අය� ෙකොටස/. පංච �ර,භා�ය සංෙයෝජන අත�� අ(දZාෙd zlක හැඩය පංචසක�ධය >ළ එ9 එ9 සක�ධ ෙකොටස9 පාසා සතර අkර?� ස,�ණෙය� (h අkර?� ඇNවන ස9කායbq¹ය >ළ අඩං� ෙd.අ(දZාෙd "(�/ක මqටම පංච උ"ධ,භා�ය සංෙයෝජන>ළ අසT මානෙ2 හැඩයෙගනඇත. ෙ,අ1ව ස9කායbq¹ය පහාණය කලද,මම ෙවT යන අJ සහගත හැ�ම අසT මානය 4Iකරන ෙත9ම :"ගල ¡�ත ස�තානෙ2 ෙනොh� පව�.ඉ��ය සංජානනය ඇNBෙ,7 ඒ සමඟ මම යැ/ ඇNවන සංඥාව සංජානනය ?gම �සා ස9කාය bq¹යද අසT මානයද ඇNෙd.ස9කායbq¹ය පහාණය ?gම ය1ෙව� හP�ව1ෙ2 ඉ��ය සංජානනෙ27 මම ෙවමැ/ යන ඕලා�ක හැ�ම9 පම\.ස9කාය bq¹ය පහාණය කලද,තව 4රට� ඉ��ය සංජානනෙ27 මම ෙවමැ/ යන hk,n අJ සහගත හැ�ම9 ඉN�ව NෙS.එය අසT මානය/.ෙ, අසT මානය 4Iව ය�ෙ� රහ�මාග ඵලය ලැtෙ,7ය.cප,ඵසස,ෙdදනා,සංඛාර,(ඥාන සක�ධවල ඉතා hk,ව :"ගල�වය9 �^B

එය මම ෙලස දැ�ම සාවදZ සංජානනය/.ෙමය පi�ච සv�පාදෙ2 අ(දZාව ෙලස හැr�ෙd.202

පංචසක�ධය >_� ලබාග�නා බා^ර ෙලෝකය A_බඳ අවෙබෝධය සමඟම ඉ��ය රසය (�දනය ෙකෙ.ෙ, අ1ව ඇස,කණ,නාසය,සම,bව හා මනසද,පංචසක�ධෙ2 එ9 එ9 සක�ධ ෙකොටස9 පාසා �^වන සංජානනයද රස (�දනය ?gම �සා ඒ ෙකෙර^ ෙලො�බව9 ඇNෙd. ෙමය තෘෂණාව/.ඉ��ය සංජානනය ෙකෙර^ ෙලො�?gමට ෙහේ>ව1ෙ2 එය වරදවා සංජානනය ?gම �සා ඇNවන සැබෑවටම ෙනොමැN මම�වය A_බඳ හැ�ම/.ෙ, �සා තෘෂණාව ඇNBමට අ(දZාව ෙහේ>වන බව පැහැblය.එෙසේම ෙකළවර9 නැNව ඉ��ය සංජානනය ෙකෙර^ ආශ9ත Bම �සා එය මම ය1ෙව� සැල�මට ෙයොvෙd.ෙමය තෘෂණාව �සා අ(දZාව ඇNBම/.ෙමබP අවසථා ෙදක9 අ(දZාෙd හා තෘෂණාෙd ඇත.එන, එ9 අවසථාවක අ(දZාව �සා තෘෂණාව හට ගe.එෙසේම අෙන9 අවසථාෙd තෘෂණාව �සා අ(දZාව හටගe.ෙ, �සා පi�ච සv�පාදෙය^7 අ(දZාව හා තෘෂණාව ඔ`ෙනො`�ට ෙහේ>පතZ වනබව පැහැbl කර7 NෙS.«� ෙබෝලයක අග ෙකළවර «� ෙද?� vx «�ෙබොලයම පැටලැB ඇN ප�"ෙද� අ(දZාෙd හා තෘෂණාෙd අගn ෙහේ>පතZ ෙදක �සා පi�ච පv�පාදෙ2 ෙස� ෙහේ>පතZ ධමතාවතාද ඇNෙd.එ^ ෙකළවර9 පෙdශT� පැටÆ, හැ�යෙහො� ෙස� ෙකළවරව�ද lහාදැTය හැක.ෙ, ෙහේ>ව මත අ(දZාෙd හා තෘෂණාෙd ෙ, සබඳතාව �වැරbව වටහාෙගන සංජානනය A�සැක�, කරගත k>ය.අ(දZාව 4IBම bq¹ (v�Nය ෙලසද,තෘෂණාව 4IBම ෙ�ෙතෝ(v9Nය ෙලසද හP�වා ඇත.සාවදZෙසේ සංජානනය ?gම �සා අ(දZාව හා තෘෂණාව හටගe.ෙ, �සාම අ(දZාව හා තෘෂණාව 4I?gම උභෙතෝ (v�Nය ෙලස ද9වා ඇත.hයx වැරb ආක�ප,හැ�,,චයා ඇNව1ෙ2 ෙමෙසේ වරදවා සංජානනය ?gම �සාය.සංජානනය �වැරbකරගැeම �සා ෙකෙළස ෙසේ හP�වන සෘණා�මක අµෙපේරණ ය_ hෙ� ඇN ෙනොෙd.එ(ට hත අNශය ගැ�I සංh�මකට ප�ෙd.ෙ, සංh�ම hත

44

>ළ ඇN(ය හැ? n උපgම සදාචාරා�මක මqටම/.ෙබෞ"ධ දෘෂiෙකෝණය යටෙ� අථද9වන

බැ(� ෙමය පරම සාරධම �qඨාව ෙලස න,කළ හැක.එය �වන යන දාශ�ක පස>තය/.203

S�ක/, නැමැN සමාජ (දZාඥයා (h� සාරධම අථද9වා ඇ�ෙ� සමාජ මැlයම9 (Social Binder)ෙලස/.T� අදහසව�ෙ� මානව සමාජය>ළ ඒකාබ"ධතාව රඳාපව�වා ගැeම (ෂෙය^ සාරධමවල පවNන සැබෑම උපෙයෝ�තාව/. සාරධම ය1 ය,?h මානව ෙකොටසකට අනනZn ස,මත ආක�ප, හැ�, හා චයා සzහය/.ෙ, අ1ව සාරධමවලට �ශ¡ත �මාව9 NෙS. ෙ, �සා සාරධම අථකථනය කළ හැ9ෙ9 එ� �මාව >ළ පම\.ෙ, අ1ව ෙබෞ"ධ සාරධම ෙවන� සමයක සාරධම වලට වඩා ෙවනස ෙd.එෙසේම ෙබෞ"ධ සංසකෘNය ස> සාරධම ෙවන� සංසකෘNයකn සාරධමවලට වඩා ෙවනසය.ඇතැ, අවසථාවල7 ස,මත මානව A�ස9 ස>n සාරධම ෙකෙනwෙ� හෘද ශා9�යට එෙර^ව යන අවසථාද එළÃය හැක. සN �ජාව ^�ì�ෙ� සාරධමය?.එ^7 සැTයා Tයයාෙම� ප�ව ��ඳ සැTයා ආදාහනය කරන ¡තකයට පැන b( ෙතොරකරගත k>ය.ය, ස@ය9 කැමැ�ත මත ෙ, චා�තය ඉ� ෙනොකළෙහො� ඇයව බලහ�කාරෙය� ඔසවා }� ඇ(ෙලන ¡තකයට දමා මරාදම1 ලැෙS.ෙ, ]යාව ^�4 සංසකෘNය අ1ව සාරධමය9 `වද හෘද ශා9�යට එකඟ (ය හැ? ෙදය9 ෙනොෙd.ෙ, ]යාව යහප� යැ/ ස,මතව ඇ�ෙ� ^�4 සංසකෘNක �මාව යටෙ� පම\.ඒ �මාෙව� බැහැර එය තව� එ9 ම1ෂZ ඝාතන අපරාධය9 පම\.ය,?h �මාව9>ළ සාරධමය9 ෙලස සැලෙකන ආක�ප,හැ�, හා චයා තව� �මාව9>ළ එෙසේ ෙනොසැලෙකන බව පැහැblය.{ට ෙහේ>ව එ9 �මාව9>ළ ඇNn ස,මතයට වඩා ෙවන� �මාව9>ළ ස,මතය ෙවනස(ය හැ? බැ(�.ඒ �සා සාරධම ?hය, �ශ¡ත �මාවකට සාෙ�9ෂකය.එම සාෙ�9ෂ �මාව ඉ�මn (ට සාරධම වලට (k9තn පැවැ�ම9 නැත.ඕනෑම සාරධමය9 ස,බ�ධෙය� ෙ, කIණ සතZය?.ෙ, ෙහේ>ව �සා සාරධමවල ල9ෂණ �පය9 දැකගත හැක.එන, තව� කIණකට සාෙ�9ෂබව

හා ය,?h �මාවකට යට�බව/.204

නv4 සාරධමවල පවNන ෙම� ල9ෂණවලට ෙවනස ඇතැ, මානව ආක�ප,හැ�, හා චයාද NෙS.ෙ,වා සෑම මානව A�සකටම ෙපො4ය.එබP ආක�ප,හැ�, හා චයාවලට සදාචාරය යැ/ පැවෙසේ.සදාචරය සාරධම ෙම� සාෙ�9ෂ ෙනොෙd.එය ?hය, �ශ¡ත මානව A�සකෙ� ස,මතයට �මාnව9 ෙනොෙd.එ^ සමසත (ශවයටම සවභාවය9 දැකගත හැක.හෘද ශා9�ය ෙසේ හැr�ෙව1ෙ2 එබP ෙ"ය.නv4 හැම(ට7ම හෘද ශා9�ය `වද සදාචාරයට අ1ගත ෙනො(ය හැ? බව වටහාගැeම වැදග�ය.ම�ද අධZාපන මෙනෝ(දZාව අ1ව හෘද ශා9�ය `වද ඉගැ�Bම අ1ව සකස කළහැ?බව ෙසොයාෙගන ඇN බැ(�.මානවයා wඩාකළ hට වයh� වැෙඩ"7 ලබන ((ධ අ�දැ�, වලට අ1cපව එම :"ගලයාෙ� හෘද ශා9�යද සකසවන බව මෙනෝ(දZාඥ/� (h� ෙසොයාෙගන ඇN බැ(�.ෙ, අ1ව සදාචාරය ය1 හෘද ශා9�ය ෙලස පැහැblකළද සෑම (ටක7ම ඒ පකාශය vxම��ම සතZ ෙනො(යහැ? බව දැන h®ම වැදග�ය.සදාචාරය අථ දැ9(යහැ? තව� කමය9 ඇත.එන, සාරධමවල පවNන ((ධ �මාමා/, ඉව�කළ (ට එය සදාචාරයබවට ප�ෙd.ෙ, �සා �මාමා/, ඉව�කරන ලද සදාචාරය සාරධම වනබව වටහාගැeම වැදග�ය.ඒ �සා (ශව ස,මත සාරධම A_බඳ වතමාන මානව සමාජය >ළ :x� කNකාවත9 h4ෙවT� පව�.?h4 සමය,සංසකෘNක ස,පදායක �මාවකට යට� ෙනොn :x� �මාර^ත වටාAටාව?� සම�(ත සාරධම �^කළ හැ?ද ය�න Alබඳ ෙ, අවධානය ෙයොvB NෙS.සදාචාරය hයx(ට ෙපො4බව?� k9තය.එ^ :"ගල ක²ඩාය,,ආක�ප ආbයට සැල?�ල9 ෙනොද9ව/.සාරධම වල ෙමබP ෙවනසකම ඇN?gම මp� ය,?h සාරධම ෙකොටස9 සදාචාරය බවට ප�වතනය කළහැ? බවට Alෙගන NෙS.�ද�න9 වශෙය� 34දහෙ, පංච­ල පNපදාව ෙබෞ"ධ සාරධම වලට අය�ය.නv4 එ^ අ�තගතව1ෙ2 �ෙද9 34දහමට �(ෙශේm සාරධම පමණ9 ෙනොෙd. සාමානZෙය� ම1ෂZ සදාචාරය ගI කරන ඕනෑම ම1ෂZෙයwට උ¡ත සාරධම පංච­ලය>ළ ගැSB ඇත.ෙ,�සා පංච­ල පNපදාව ම1ෂZ සදාචාරය zNම� කර�න9 ෙලස සැල?ය

හැක.205

45

ෙ, අ1ව ඇතැ, සාරධම සදාචාරයටද අය�බව පැහැblෙd.සෑම සදාචාර ධමතාව9ම අ�වායෙය� සාරධම ෙනොෙd.පාණඝාතෙය� වැළ�ම සදාචාරය ධමතාවය?.එබP සදාචාර ධමතාවය9 සාරධමය9 ෙලස සැලෙක�ෙ� �Tත මානව A�ස අතර පමණ9බව පැහැblය. ම�ද ඇතැ, සමය ආක�ප අ1ව ම1ෂZ ඝාතනය ෙනොවන පාණඝාතය ඇතැ, අවසථාව අ1මත කර ඇN බැ(�.ඇතැ, අවසථාවල7 එය (v9Nගා{ පNපදාවට පවා ස,බ�ධ කරඇN අ�දමද දැකගත හැක.යාගෙහෝම,යඥය,�l�ජා වැ� අµචාර(� පැවැ�Bෙ,7 ඇතැ, සමයවල පාණඝාත h4?gම අ1මත කරNෙS.නv4 එය සදාචාරය (ෙරෝãය.ඒවාෙ2 වරද දැක සාරධම නT� එබP සදාචාර (ෙරෝã ෙ" h4?gමට එෙර^n (ක�ප අදහස දරණ ආගTක ක²ඩාය, සාරධම අථ (ර^ත ෙදය9බව �මට පවා අNධාවනකාgn බව සමය ඉNහාසය අ1ව පැහැblෙd.උ�ෙ�දවා7 හා ෙභෞNකවා7 සමය ආක�ප �^nෙ2ද උග ශාසවතවා7n සදාචාර (ෙරෝã සමය ආක�පවලට එෙර^ව යෑමට ඇN එකම කමය එය බව අවංකව (ශවාස කළ බැ(�.නv4 එෙසේ සදාචාර (ෙරෝã ශාසවත සමය ආක�පවලට (I"ධBම පමණ9 එ^ අරvණ n බැ(� �වැරb සදාචාර ස,ප�න පNපදාව9 එබP සමය ආක�පවl� ඉb�ප� ෙනො(න.උ�ෙ�දවා7 හා ෙභෞNකවා7 ආක�පවල පධාන පරමාථය කාම�ඛ�lකා1ෙයෝ� A_ෙවත ෙවතට මානව සමාජය ත�Æ?gම ෙනොෙd. නv4 උ�ෙ�දවා7 හා ෙභෞNකවා7 ආක�ප කාම�ඛ�lකා1ෙයෝ� A_ෙවතට උ¡ත වටාAටාව9 ෙගොඩනැ�මට එමp� ය, දායක�වය9 සපය�ෙ� යැ/ යන අදහස පN9ෙෂේප කළ ෙනොහැක.206

ශාසවතවා7 ස,පදාය �සා සංජානනය>ළ ෙගොඩනැ ෙඟ1ෙ2 අ�ත?ලමථා1ෙයෝගය/. ෙම^7 පංච ඉ��ය හා පංචසක�ධය �සා හටගැෙනන සංජානන මම යැ/ වරදවා දෘෂiවශෙය� දැ�ම ශාසවතවා7 ආක�ප ෙගොඩනැ�මට ඉවහ�ෙd.ශාසවතවා7 දෘෂi බ�ලව ඇNව1ෙ2 hත ෙ9�දකරග� සංජානන ආ�මය9 ; සාරය9 වශෙය� සලක1 ලබ�න�ටය.ෙ, සංජානනයට ගැNn අයට පළv cපාවචර ධZානෙ2 hට ෙනවසඤඤානාසඤඤායතන අcපාවචරn ධානZ hත n අෂටසමාප�Nය ද9වා ෙලෞ?ක ධZාන ඉපද(ය හැක.නv4 ෙකතර, ඉහලට ධZාන වැ�ව ද ෙ, සෑම ධZාන hතකම ශාසවතවා7 දෘෂiය සැඟB ඇත.ෙමො`� hත උසසකර සලකන බැ(� hIරට 497ෙම� hත පාලනය කළහැ? යැ/ hතN.ෙ,දෘෂiෙ2 පදනම කා/ක ෙdදනාව මp� මානhක මqටම උසසකළ හැ? යැ/ එකල භාර�ය සමාජෙ2 ඉතාම තb� v�බැස ෙගන පැවN ආÝණ ක�Aක (ශවාසය/.(v9Nය සදාචාරයට ඇN එකම මඟ ෙ, බව එකල භාරත සමාජෙ2 (* සෑම දාශ�කෙයwම (ශවාස කළබව අ�ත?ලමථා1ෙයෝගයට දැ9n අ�ධභ9Nය මතම පැහැblෙd.{ට ෙහේ>ව ආ�ම දෘෂiය>ළම hරB h®මට Tස ඉ� බැහැරව කටk> ?gමට එවක පැවN ?h4 දාශ�ක ස,පදාය9 අසම�Bම/.207උ�ෙ�දවා7 ස,පදාය �සා සංජානනය >ළ ෙගොඩ නැ ෙඟ1ෙ2 කාම�ඛ�lකා1ෙයෝගය/.ශාසවතවා7� hත ආ�ම යැ/ ගැeම ෙව1වට උ�ෙ�ද වා7� ආ�ම වශෙය� සලක1ෙ2 ෙභෞNක ශgරය/.එන, දවZය ආ�ම යැ/ සැලෙ9. ෙභෞNක ශgරය සකසB ඇ�ෙ� පඨ(,ආෙපෝ,ෙ�ෙජෝ හා වාෙයෝ වන zළදවZ සතෙර�. a(ෙයw ඇNBම ෙහෝ aව සවභාවයට ෙහේ>ව1ෙ2 ෙම� පදාථමය ෙභෞNක දවZය පමණ9 බව Alගැeම ෙම^ ද9නට ලැෙS.ෙමො`� hත ෙලස සලක1ෙ2 ෙභෞNක පදාථ වl� �Tත hIර ඇ�IකරඇN එ9තරා සංෙdදන සවභාවය?.ෙ, සංෙdදන සවභාවය ෙභෞNක පදාථවl� ෙව�ව A^i hත9 බව ඔ`� ෙනොA_ග�N.ෙ, පදාථ දවZමය hIර අ�හැර hතකට පැවැ�ම9 නැNබවටද ඔ`� (ශවාස කරN.ඔ`�ෙ� සංජානන හැ?යාව ඉ��ය පතZ9ෂය පමණ9 පාදක කරෙගන සකසව ඇත.ඉ��ය පතZ9ෂෙය� අ�දැ?ය ෙනොහැ? පාර ෙභෞNක ආධZා�මක ෙ" A_බඳ ඔ`� ?h4 සැල?�ල9 ෙනොද9වN.පරෙලොව,සසර,(v9Nය

ආbය A_බඳ සාක�ඡා ?gෙම� වැළෙකN.208

hත ආ�ම යැ/ සැලwවද දවZය ආ�ම යැ/ සැලwවද ඒ දෘෂi ෙදක>ළම ආ�මදෘෂiය ගැSව ඇත.ෙමය එ9වරම වටහාගැeම අ�Iය.එ9 කාලක7 භාර�ය දාශ�ක ස,පදාෙ2 zlක සාරධම ප"ධNයට පාදකnෙ2 ශා සවතවාදය/.අ�?ලමථා1ෙයෝ� A_ෙවත අ1ව ]යාකර එ^

46

පරම �ෂටාව අ�ප� කරගැeමට A_ප� ((ධ සමය ස,පදාය� එකල (ය.ෙම� කමය A_පැද ෙලෞ?ක ධZානලැH අය පවා එකල (�ය.කලක7 ෙ, ස,පදායට (ක�පව උ�ෙ�දවා7 ස,පදාය ඉb�ප� (ය.උ�ෙ�දවා7 ස,පදාය cප සක�ධෙ2 ඇN දවZය පදාථ ආ�මදෘෂiෙය� සැල�ම �සා දවZ zlක කරග� ආක�ප yසකට පමණ9 ඔ`�ෙ� ¡�තනය �මා(ය.hෙ� පැවැ�මට බලපාන කIJ ෙනොසලකා හැgම �සා මානhක ]යාකාg�වය අදාළ සංජානන hය�ල සාවදZ අk�� ගහණය ?gමට ෙපළÃ�.ෙමය කාම�ඛ�lකා1ෙයෝ� A_ෙවෙ� ඇර�ම/.(�දeයn hයx මානhක ධමතාවල ඇ¥ම කාම�ඛ�lකා1ෙයෝගය/.�ෙද9 ඉ��ය සංජානනය පාදක කරෙගන තකා1සාgව �ගමනවලට එළ´ම පමණ9 ෙමො`�ෙ� සමය ආක�පය/.hත ආ�ම වශෙය� ෙනොග� බැ(�ද දවZ zlකව ස�ව ]යාකාg�වය (ශවාස කරන බැ(�ද,ෙමබP අය >ළ ඇN ආ�මදෘෂiය ශාසවතවා7�ට වඩා පහ�ෙව� ඉව�කළහැ? බව9ද ෙපෙ�.සාරධම ගIකරන ඉතා සංෙd7 :"ගල/�ද උ�ෙ�දවා7 ස,පදාය අතර hiනබව අමතක ෙනොකළ k>ය. උ�ෙ�දවා7� :රාණෙ2 hට පැවෙතන ආ7 ක�Aක මතවාද එකෙහලා බැහැරකර,�ෙද9 ඉ��ය පතZ9ෂ පමණ9ම සතZ යැ/ A_ග�හ.3"�වා7 n ෙමො`� (චාර�වකබවට ඉතාම ගI

කළහ.209

ඉ��ය� >_� බා^ර ෙලෝකෙ2 ((ධ අරvJ ගැeෙ, ]යාව �සා මානව සංජානනය එ9තරා ව හයකට අ1ව h4 ෙd.ඉ��ය� ඇ�ෙර� ලබාග�නා ස��ෙdදන ද�ත මසNෂකය කරා ස,ෙපේෂණය ෙd.එෙසේම මානව සංජානන පැNකඩ cප, ඵසස, ෙdදනා, සංඥා හා සංඛාර ආ7 පසවැදෑI, ව හය?� සම�(තය.ෙම^ සඳහ� cප ස9ධය>ළ cප 28 9 A_බඳව සාක�ඡා ෙd.ඒ �සා ෙම^ cප ය1ෙව� දැ9ෙව1ෙ2 �ෙද9 ෙභෞNක cපය පමණ9 ෙනොෙd.ෙභෞNක දවZමය පදාථ cප ෙකොටස ඒ cප 28ට ඇ>ළ� ෙකොටස9 පම\. �ෙද9 ෙභෞNක පදාථවල ]යාකාg�ව සවභාවය ඇ�Iකරෙගන පවNන cප සක�ධයට අය� ෙකොටසද ෙ, cප28>ළ NෙS.cප සක�ධ සංජානනයට ෙ, hයx ෙකොටස අය�ය.එෙසේම ඵසස, ෙdදනා, සංඥා, සංඛාර යන නාම සතර නාම සක�ධ ෙකොටසවල සංජානනයට අරvණ ඉ��ය�ට (ෂයBම,සංෙdදනා ඇNBම,හPනාගැeම,ආක�ප ඇNBම යන hයx මානhක ධමතා ඇ>ළ�ය.ෙ, අ1ව 34දහෙ, අථදැ9ෙවන මෙනෝකා/ක සංජානනය අNශ/�ම :x�බව පැහැblෙd.ෙ,අ1ව සාරධමයක ]යාකාg�වය ෙ, hයx මෙනෝකා/ක ප��ම යටෙ�ම 34දහම මp� අථද9වන බව පැවෙසේ. සාරධමයක ආක�ප,ආෙdදන හා චයා යන hයx සථරවල ]යාකාg�වය ඉතා ගැ��� ෙම^ 7 ඉb�ප�ෙd.එෙසේම 34දහම ෙ�තනාෙd වැදග�කම ෙප�වා7 NෙS.hයx මෙනෝකා/ක චයා සඳහා ෙ�තනාව පvඛෙකොට සැල?ය k>බව ද9වා ඇත.ෙ�තනාව න, ය,?h ]යාව9 h4වන අවසථාෙd7 ඒ :"ගලයා (* දෘෂiමය ප��ම/.ෙ, දෘෂiය න, සංජානනය කරන සවcපය/.ඒ සවcපය සකසBමට ය, සංජානනය9 A_බඳ ඇNකරග�නා ආක�පවල සැකැසම වැදග�ෙd. ආ�ම දෘෂiය ස^තව h4කරන ෙහොඳ ]යා සාරධමය.wස� න, ෙමය/.ආ�ම දෘෂiය ස^තව h4කරන නරක ]යා අස"ධම/.අwස� න, ෙමය/.ආ�ම දෘෂiය කTකව අ�කළහැ? ]යා

අවZාකෘත/.අවZාකෘත න, wස� අwස� වශෙය� දැ9(ය ෙනොහැ? බව/.210

ෙලෞ?ක ෙලෝෙකෝ�තර ෙලස hයx සාරධමවල ආක�ප,ආෙdදන හා චයා පැNකඩ අතර පවNන �මාව න, ආ�ම දෘෂiය/.ආ�ම,:"ගල,මම යන ((ධ සවcපෙය� ම>(යහැ?n සාවදZ සංජානනය �සා ෙලෞ?ක �මාෙව� ඔSබට සාරධම සංවධනය කළෙනොහැ?ෙd.එය ��ය හැ9ෙ9 ආ�ම දෘෂiය අ�කරන හා පහාණය කරන මඟ වැÈෙම� පම\.ෙලෝෙකෝ�තරn මාගය වැÈම න, එය/.පළvවර ආ�ම දෘෂiය �ඳ වැෙට�ෙ� ෙසෝවා� මඟඵල අවෙබොධෙ27 ස9කායbq¹ය පාදකකරග� (¡?�ඡාව හා �ලSබත පරාමාසය 4IBම සමඟමය.ෙලොෙකෝ�තර මාගෙය^ �(ෙශේm ල9ෂණය9 ඇත.එන, එ9වර9 ෙලෝෙකෝ�තර මාගයට zlක පෙdශය ලැHෙවwට ඉN� ෙලෝෙකෝ�තර මාග අ1ගමනය �රායාසෙය� ලැ�යහැ? ප��ම9ද පවNන බව/.එන, ෙසෝවා�nෙවwට සසර ෙකතර, පමා7 `වද ආ�මභව සත9 ඇ>ළත අහ�මඟඵල අවෙබෝධයට ප�(ය හැ?බව දහෙ, සඳහ�ය.ෙලෞ?ක ධZාන,සමාප�N ලැH අෙයwට වැර7,

47

h4B ෙකෙළස ඇNBම �සා ලැH ෙලෞ?ක ධZාන,සමාප�N අ^TB ය_ :�4� මqටමට ප�(ය හැ?ය.නv4 ෙලෝෙකෝ�තර මඟඵල අවෙබෝධය ලැHෙවwෙ� ඒ මඟඵල අවෙබෝධය ෙකෙසේව� ය_ ෙවනසකළ හැ?ෙනොෙd.ෙමය ධමතාවය9බව දහෙ, සඳහ�ය.ෙලෞ?ක හාෙලෝෙකෝ�තර බෙd ෙවනස ආ�ම දෘෂiෙ2 පහාණය/.ෙම/� අදහසව1ෙ2 ෙස� ෙකෙළස ය_ ඇN(යහැ? `වද එ9වර9 4In ආ�ම දෘෂiය ය_ ඇNෙනොවන බව/.ෙමයට ෙහේ>ව9 ඇත.ආ�ම දෘෂiය ඇNBමට ත²හාව ෙහේ>ෙd.එෙසේම ත²හාව ඇNBමට ආ�මදෘෂiය ෙහේ>ෙd.ආ�මදෘෂiය අ� Bම ෙහෝ පහාණයBම �සා ත²හාවද පහාණයෙd.ෙමය යම9 ඇNBෙ, ෙහේ>ව ඉව�Bම?.නv4 ෙලෞ?ක ධZාන,සමාප�Nවල7 h4ව1ෙ2 ත²හාව තාවකාlකව යටප�Bම පම\.ආ�මදෘෂi පහාණය ෙනොBම �සා අවසථාව ලැH සැ\� එය ]යාකාgB ත²හාව ය_ උපදව/.ෙලෞ?කෙ" hය�ල තාවකාlක ව�ෙ� එබැ(�.නv4 ෙලෝෙකෝ�තර මඟඵල ලැtෙ,7 ආ�මදෘෂiය ප~ණ වන බැ(� ඒ ප~ණBමට සමගා{ව ත²හාවද ප~ණෙd.ෙම� ත²හාව ප~ණBමට සමඟා{ව ය_P ආ�මදෘෂiය ප~ණෙd.එෙසේම ආ �මදෘෂiය ප~ණBමට සමගා{ව ත²හාව ප~ණෙd.ෙ, ]යාව_ය ච�ය ය_ය_� h4Bම �සා එ9වර9 ෙසෝවා�මඟඵල ලාÄnෙවwට අ�වායෙය�ම

ආ�මභව සත9 >ළ අහ� මඟඵල අවෙබෝධයට ප�(යහැ? බව ද9වා NෙS.211

සාරධම A_බඳව අථද9වන (ට පධාන සාරධම මqට, ෙදක9 ඇත.:"ගල හා සමාජ මqටම ය1ෙව�.:"ගල මqටෙ,7 සාරධම �ෙද9 :"ගල පරමාදශ ෙලස සාක�ඡාෙd.සමාජ මqටෙ,7 සාරධම සමාජ පරමාදශෙලස සාක�ඡා ෙd.:"ගල හා සමාජ සාරධම අෙනොනZෙසේ බැ� පව�.ඒ �සා :"ගල හා සමාජ සාරධම මqට, එ?ෙන?� ෙව�කර ෙ9වල ෙසේ සලකා සාක�ඡාකළ ෙනොහැක.ෙබොෙහෝ(ට ය,සමාජයක :"ගල සාරධම මqටම �රණBමට සමාජෙ2 සාරධම මqටමද ෙබොෙහෝෙසේ බලපෑ, කර1ලැෙS.සමාජ සාරධම මqටම A_බඳ ෙනොසලකා :"ගල සාරධම මqටම9 A_බඳ අථදැ9Bම අපහ� තර,ය.එෙසේ `වද සමාජ සාරධම මqටම wමන තරාNරමක N3ණද,:"ගල සාරධම මqටම පව�වාගැeමට හැ?යාව NෙS.ශ9Nම� n :"ගල ෙපෞIෂය?� k9තn :"ගලෙයwට සමාජ සාරධම මqටම wමන තලයක N�යද එය ෙනොසලකා :"ගල සාරධම මqටම bkJ කරගත හැක.34දහම උපෙදස ෙද1ෙ2 එබP :"ගල සාරධම මqටම9 කරා Aයනැ�ම A\සය.ම�ද සමාජ සාරධම මqටම9 කරා සමසත සමාජය ෙගනයෑම පාෙයෝ}කව කළෙනොහැ? ෙදය9 වන බැ(�.නv4 (වෘත සමාජෙ2 ?gමට අපහ�n ඒ කIණ ෙබෞ"ධ පැ(b සමාජය>ළ7 න, සාථකව ඉ�කරගත හැ? ප��ම9 ඇNකර NෙS.ඒ ය,?h :"ගලෙයwට පැ(b සමාජය>ළ hට ඉහළම :"ගල සාරධම මqටමකට පැT¬මට වඩා පහ�ෙව� හැ?යාව ලැ�යහැ? වන ප�bය.සමාජය wලය,ව�ෙපොෙහොස�කම,වෘ�Nමය ප��ම වැ� ((ධ සාධක මත මqට,වලට ෙබ7 වගB පව�.සමානා�මතාව සමාජ සාරධමය?.නv4 සමාජය ෙමෙසේ ව�කරණයB පවNන(ට සමානා�මකවය බP සාරධමයකට පැවැ�ම9 නැත. ෙස� සාරධම පැව�මට සමානා�මතාව ඉවහ�ෙd.T�ස�බවට අදාළ සාරධම �yෙක�ෙ� එබP සමාජ ප��මකය.එ�සා සමාජය ෙබ7 ව�කරණය පැව>1 පමාණයට සාරධම සමාජෙ2 ෙනොපව�.ෙ, �සා සාරධමවල පැවැ�මක සමාජ ඒකාබ"ධතාව වැදග�ය.නv4 මානව අදහස දැ� ආ�මාථකා{ බවට ප�වතනය ෙව�ම සමාජය සාz^ක බෙව� ඈ�B ය/.wලය, ධනය ආ7 සමාජ පංN හටගැeමට ඉවහ� ව1ෙ2ද ආ�මාථකා{ හැ�,ය.මානවයා අතර ඇN දැ� ආ�මාථකා{ ආක�ප කමා«Lලව වධනයBම �සා ෙ, සමාජය වඩා� කෑÁ ෙපෙනන ෙලස ((ධ පංN වලට ෙබ7යාෙ, ඇN පවණතාව උගB NෙS.ෙ, �සා ආ�මාථකා{�වය අවම කළ

හැ9ෙ9 ෙපො4බව A_බඳ ආක�ප මානවයා>ළ ෙරෝපණය කරBම මp�.212

((ධ දාශ�ක ආක�වල සමාජ සාz^ක�වය A_බඳ ((ධ අථකථන NෙS.සමාජෙ2 පවNන ෙපො4බව සමාජවා7 ¡�තනය>ළ දැ9ෙව1ෙ2 සමසතයA_බඳ සාz^ක වග�ම ෙලස/. ෙ, �සා සzහයා A_බඳව වැ� අවධාරණය9 ෙ, ¡�තනය මp�ෙයොv B NෙS.ෙම^7 :"ගල වග�ම A_බඳ අවධාරණය ?gම අ�බව පැහැblව දැකගත හැක.එ^7 ම>Ai� සමාජ සාz^ක බව ඇNකළ හැ9ෙ9 ගැ�ම9>_� h4කරන ෙවනස?� බව ද9වා ඇත.එ^7 ෛවරය,"ෙdෂය

48

කළ?gම බP අ^තකර සෘණා�මක මානhක ආෙdග wx ගැ�Bම එ� ගැ�මට අවශZ මානhක පෙdශය ලබාගැeම (ෂෙය^ ඇNකරගත k>බව ද9වා ඇත.එ�සා බා^රව සමාජ පංN A_බඳව ෙවනස9 බලාෙපොෙරො�> `වද ඒ සඳහා අ1ගමනය කරන ]යාමාගය සාරධමවලට අ1Lලව ෙගොඩනැ� ඇNෙදය9 ෙනොවන පැහැblෙd.නv4 :"ගල සාරධම සංවධනය පාෙයෝ}කව කළ හැ? ෙදය?.එ^7 ?h4 ගැ�,කාg බවක අවදානම9ද නැත.සමාජය ය1 :"ගලා�තර සබඳතා ජාලය?.එබැ(� :"ගල සාරධම සකස?gම මp� සමාජය ෙකෙර^ ධනා�මක බලපෑම9 h4 ?gෙ, හැ?යාව9 NෙS.ෙම^7 h4ව1ෙ2 සමාජෙ2 බා^ර හැඩතල ෙවනස?gම ෙනොෙd.එ^7 :"ගල අභZ�තර සාරධම සකස?gම මp� සමාජ සාරධම ෙවනසකට ල9කළ හැක.සzහයා :"ගලයා �ර?න අතර :"ගලයාට සාz^ක වග�ම h^ප� කර7මද ෙම^7 h4ෙd.සzහයා අතර

:"ගලයාෙ� වiනාකම වඩා� වැදග�ව1ෙ2 එබP කමෙdදයක7ය.213

2.8.සංජානනය හා රසඥතාව

බා^ර ප�සරය �h අk�� අවෙබෝධ කරගැeම සංජානනෙ2 කායභාරය/.ෙම^7 ය, :"ගලෙයwෙ� කා/ක හා මානhක සැකැසම පවා ඊට ආධාර ෙd.aව(දZා�මක ව හයට අ1ව කා/ක සැකැසම �රණෙd.ඊට ආරමය හා ජානමය සාධකද ඉවහ�වන අතර පෙd¬ගත සාධක වලට අමතරව ය, :"ගලෙයw ස> සසර :I4 :�Jව පවා බලපානබව පෙ2ෂණවl� ෙහl B NෙS.ය, :"ගලෙයwෙ� :"ගල අනනZතාව ය1ෙව� වZවහාරව1ෙ2 ෙ, සැකැ�ම/.ෙමය ?hය, අෙයwෙ� මානhක පැවැ�ම>ළ පවා (දZමානබව ෙසොයාෙගන NෙS.ෙ, අනනZතාවය හඟවන �I :I4 පවා ෙවනසවන ෙදය?.ම�ද අධZාපනය,අ�දැ�,,ප�ක�පනය,�මාණ�¥ බව,රසඥතාව වැ� ෙවන� සාධක �සා :"ගල ආක�ප ෙවනසෙd.එෙසේම සංජානනෙ2 ඇNවන ෙවනසBම �සාද රසඥතාව ෙවනසව යාහැ?ය.බා^ර සාධකවල බලපෑම �සා සංජානනයට ය, බලපෑම9 h4(ය හැක.එෙසේම ය, :"ගලෙයwෙ� ආක�ප,හැ�, හා චයා ෙවනසBම �සා`ව ද සංජානන පැNකඩ ඊට අ1cපව ප�වතනය (යහැක.ෙ, �සා :"ගල ආක�ප ෙවනස?gමට බලපාන සාධක එෙසේම සංජානනය ෙවනසBමට බලපා1 ලබනබව පැහැbl (යk>ය.පඥාව,රස (�දනය,උග�කම හා 3"�ම�බව ය1ෙය� අදහසව1ෙ2 එකම ෙදය9 ෙනොෙd.උග�කමලබා N3ණද ඇතැෙමwෙ� ප�ක�පන,�මාණ­¥හැ?යා හා ආක�ප ලැH උග�කමට ෙනොස�ලන මqටමක පැවNය හැක.නv4 උග�කම ලැH අෙයwෙ� සංජානන හැ?යාව හා රසඥතාව එෙසේ ෙනොමැN අ ෙයwෙ� සංජානන හැ?යාව හා රසඥතාවට වඩා bkJ මqටමක Ntෙ, ස,භා(තාව වැ�ය.උග�කමට ස�ලන ඉහළරසඥතාව9 ෙනොමැNBෙ, ෙහේ> Alබඳ «තන සමාජෙ2 බ�ලව සාක�ඡාවට බP�වන කIණ9B NෙS.උග� :"ගල/� පවා අවර ගණෙ2 රසඥතාව?� k> Bම Alබඳ සැමN�ම ෙදෝෂාෙරෝපණද එ�ලෙd.උග�කම ය,?h (ෂය9 A_බඳව ලබන ද�ත හා ෙතොර>Iවl� මතකය :රවාගැeම9 ෙලස අථකථනය කර�ෙ� න, එ^7 ෙ, රසඥතාව A_බඳ ගැටxවට අ�වායෙය�ම v�ණ7මට h4ෙd.ම�ද ප�ක�පනය,�මාණ­¥�වය ආ7 සාධeය මෙනෝගNක සවභාවය�ෙග� (k9ත උග�කම සංජානන හැ?යාව ෙනො:34වන �සා රසඥතාව ඉහළ මqටමකට පැT\ය ෙනොහැ? බැ(�.ධාරණය,සමෘNය,h^ය ආ7 සාධක වැදග� බව අ(වාbතය.:රාණෙ2 ෙමරට පැවN සා,පදා/ක පාÝන අධZාපන ව හය සකසB පැවNෙ2ද ෙ, කමෙdද භා(තයට ග�T�.ශ9Nම� මානhක හැ?යාව9 ලැtමට න, ෙමබP අධZයන සාධකවලට �h තැන9 ලැ�යk>බවද ෙනොරහස?.3"ධකාලෙ2 පට� @Aටක ධමය ධාරණය කරෙගන ෙ, අk�� �ර9�තව ෙනොපව�වාෙගන පැT\ෙ2 න, අද �මල 34දහම ෙලො(� >ර�B ෙබොෙහෝක� ඉw�B N�යහැක.සා,පදා/කඋග>� අතර ප�ක�පනය, �මාණ­¥බව �y� පැවNන.ඒ �සා එබP උග>�ෙ� රසඥතාව ඉතා ඉහළ මqටමක පැවN බවට සාධක හv ෙd.ත�kගය>ළ �මාණයn ((ධ කලා හා සා^තZාංග A_බඳ අවධානය ෙයොvකරන (ට ෙ, බව මනාව පැහැbl ෙd.අද පවා (ශවමය තලයක පවNන උසස �මාණ ෙලස අගය1 ලබ�ෙ�

49

ෙමකල �මාණය n ෙමබP කලා හා සා^තZ කෘ��ය.{ට ෙහේ>ව සා,පදා/ක අධZාපනය>ළ

පැවN එ9 �(ෙශේm �ණාංගය9 ෙලස හPනාගත හැක.214

සා,පදා/ක අධZාපන රටාව>ළ උග�කමට සමගා{ව සාරධම හා සදාචාරය ඉගැ�(න. ඒ දැ1ම සාරධම හා සදාචාරෙය� ෙව�ෙනොBය.ෙ, �සා එකල උගතා ය1 �4 �ණවෙත9මn බවට සාධක ඇත.ෙ, �සා උග�කම සමඟ එ9n �ණව�බව මp� සංජානන හැ?යාව කTකව ඉහළ මqටමකට ගැeමට හැ?යාව N�ණ.නv4 «තන අධZාපන රටාව>ළ wඩාකල පට� ලබා ෙද1ෙ2 �ෙද9 (ෂය දැ1ම පම\.ඒ (ෂය දැ1ම �ෙද9 ද�ත හා ෙතොර>Iවලට පමණ9 �මා B NෙS.ඒ(ෂය දැ1ම ඉල9කගතB ඇ�ෙ� (භාග සම�Bමටය.(භාග සම�B අධZාපන සහNක සහNක ලැtමටය.අධZාපනසහNක වැදග�ව1ෙ2 y?යා ලබාගැeමටය.ෙ,ෙහේ>ව �සා «තන kගෙ2 අධZාපනෙ2 ඒකායන පරමාථයB ඇ�ෙ� වඩා ෙහොඳ y?යාව9 ලබාගැeමට ඇN එ9 පෙdශය9 වශෙය�.ෙ, ත�වය පාසැ� අධZාපනයටම පමණ9 �මාnව9 ෙනොෙd.(ශව(දZාල වල උසස අධZාපන කමෙdදයට පවා ෙ, ත�වය ඉතා අ^තකරෙලස බලපා NෙS.(ශව(දZාලය ය1 කාTක (දZාල ෙනොෙd.කාTක (දZාලවල7 ��Áය :�Jව ඉල9ක කරෙගන පාඨාමාලා වල ව හය �රණයB NෙS.නv4 (ශව(දZාල අධZාපනෙ2 අරvJ,පරමාථ ඊට වඩා ෙවනසය. (ශව(දZාල අධZපනෙ2 අරvJ,පරමාථ සැක� ඇ�ෙ� ය, (ෂය9 A_බඳව :x�n ශාස×ය අවෙබෝධය9 ලැ�යහැ? ප�bය.එය කාTක(දZාලවl� ලැ�යහැ? ��Áය වෘ�Nය :�Jව9 වැ�ෙදය9 ෙනොෙd.ෙ, �සා (ශව(දZාල අධZාපන ෙ27 ලැෙබන (ශවදැ1ම �සා �මාණ­¥ ප�ක�පන හා (චාර�වක හැ?යා වැ�bkJ ෙd.නv4 ෙමරට>ළ දැනට පවNන ආ¯කකමය අ1ව ෙහොඳ y?යා අවසථා,වැ� වැ�� ෙdතන ලැ�ය හැ9ෙ9 ��Áය දැ1ම (Professionalism) ලැH A�සටය.ෙ, �සා «තන සමාජ A_ගැeමට (තැ�B ඇ�ෙ�ද ඒ අංශය ෙවතය.නv4 ෙලොව bkJ රටවල7 ෙ,ත�වය ෙවනසබව දැකගත හැක.එ^7 වඩා වැ� Alගැeම ^Tව ඇ�ෙ� (ශව (දZාල උසස (Academic) අධZාපනයටය.ෙ, �සා ෙමරෙq7 hය අධZාපන හැ?යාවලට ^T(ය k> �hA_ගැeම,ෙහොඳy?යා,වැ�� ෙdතන ෙනොලැtම �සා කළ?gමටප� ෙබොෙහෝ("ව>� (ෙ"ශ රටවලට සංකමණයBෙ, අන>ර9ද «තනෙ2 දැකගත හැක.වඩා ඉහළ රසඥතාවය9 ^T ෙ, A�සට ෙමරට7 �h තැන9 ෙනොලැtම හා Alගැeමට ල9ෙනොBම ෙමරට හැරදා තම�ට ඒ hය�ල ලැ�ය හැ? ෙවන� රටව� කරා සංකමණයBෙ, පධානතම ෙහේ>ව/.අවංකව 4කෙසේ ඒ hයÆ ෙකෙණ^lක, මැද ෙමරටට ෙසේවය ?gමට කැමN ("ව>�හට තම�ට අවශZ පහ�ක, ෙමරට7 ෙනොලැෙබන බැ(� නBන(දZාගාර,bkJඋපකරණ,පෙ2ෂණ ඉඩකඩ ආ7 ඒ පහ�ක, ලැtෙ, අවශZතා ප�මසාගැeම A\සද (ෙ"ශරටවලට සංකමණයBමට h4ෙd.ඒ �සා තවතව� ෙමරට ආ¯ක,සමාජ�ය,ආක�පමය වශෙය� ඉතා ෙනොbkJ මqටමකට ප�ෙවT� NෙS.ඒ �සා ෙමරටට ලැ�යk> ඉහළම මqටෙ, 3"�ම>�,("ව>�ෙ� ෙසේවයද (ශව(දZාල ප"ධNය ෙවත ෙනොලැtයාෙ, අන>ර9ද ඉb�ෙ27 (දZමානව NෙS.ෙමය තව4රට� ෙමරට සමාජය>ළ රසඥතාව A�~මට ෙහේ>ව9ව1ඇත.«ග� ෙ"ශපාලනඥ/� (h� අ�තෙනෝමNක ෙලස (ශව (දZාල ප"ධNයට අතෙපBෙ, අ��පNඵලය9 වශෙය�ද 3"�ගලනය ෙමරට>ළ අ�කB NෙS. එය මානව සමාජෙ2 එ9 ගැටxව9 ෙලසද (ගහ කළහැ?ය.ම�ද මානවයා>ළ අවශZතා ඉ�කර

ගැeම A_බඳ ඇN ෙපළඹBම චයාව ෙකෙර^ බලපා1 ලබන බැ(�.215

ෙමරට :රාණ සා,පදා/ක අධZාපන රටාව>ළ සමෘNයට v�තැන9 ^Tn �සා 34දහම ලාං ෙ9ය සංසකෘNයට අනනZ හැඩය?� අවෙශෝෂණය B �ර9�තව පැවNන.භාරත ෙ"ශෙය� ෙමරටට පැT\ @Aටක 34දහම ෙමරට ජන (ඥානගතnෙ2 ෙමරට සංසකෘNයට අනනZn එ� හැඩෙය�.වතමාන kගය ද9වා 34දහම ෙමරට ජන සමාජය>ළ �ර9�තව ඇ�ෙ� එ� හැඩය අ1වය.ෙ, හැඩය ලාංෙ9ය වZවහා�ක 34සමය ෙලසද හැr�ෙd.එය පාl@Aටක 34දහමට වඩා ෙවනසව1ෙ2 ලාං ෙ9ය සමාජය ස>ව පැවN සා,පදා/ක ජන ඇද^l,(ශවාස,අµචාර(� ආbයද වZවහා�ක 34සමයට එක>Bම �සාය.216ෙමරට ජන සමාජෙ2 ලාංෙ9ය අනනZතාවය සකස Bමටද ෙ,ත�වය ඉවහ�(ය.ල9bව පැවN සා,පදා/ක අධZාපනරටාව මp� �9�තn මානව

50

ආක�ප ද එකල ෙමරෙට^ උසස රසඥතාව9 ඇN T��� �^Bමට පධාන ෙහේ>ව9 (ය.217 ෙමරට ආ¯ක ප��ම >ළ ඇNn ෙවනසක, �සා සාරධම හා සදාචාරය පැවN අධZාපන කම ෙdදෙය� }l~ය�නට n බැ(� ප�කාලයක7 උසසරසඥතා හැ?යාව T��� ෙවN� (යැ� ය�නට (ය.පාස�අධZාපන රටාව>ළ පමණ9 ෙනොව (ශව(දZාල අධZාපන රටාව >ළ පවා පැවN �ණා�මකබව A�~යෑමට වා\ජ ආ¯ක කමෙ2 දැ� බලපෑම ෙහේ> (ය. සෑම ෙදයකටම ආ¯ක කමෙ2 දැ� බලපෑමට යට Bමට h4Bම �සා 34දහමටද ඒ ත�වයට v�ණ7ම වැළැ9(ය හැ? ෙනොBය.34දහම (ෂයෙකොට (ශව(දZාලවල h4n පශචා� උපා� පෙ2ෂණ අධZයනය�^7 ෙලෝ ෙකෝ�තර පැNකඩට වඩා එ^ ෙලෞ?ක පැNකඩ ෙකෙර^ අවධානය ෙයොvB, බ�ලBම ෙම^ හැර`, ල9ෂය පැහැblකර වන සථානය?.ෙ, යටෙ� @Aටක අධZයනෙ2 ගැS(ය k> පරමාථා�ගම වැ� ෙලෝෙකෝ�තර පරමාථ අධZයනය ෙව1වට �ෙද9 @Aටකාගත ආ¯ක ල9ෂණ වැ� කIJ ෙකෙර^ ("ව� සැල?�ල ෙයොv Bම ඇර��. එය යම?� ගතහැ? �යම ප ෙයෝජනය ෙව1වට ඊට අ�මqටෙ, ඵලදා�තාව9 කරා ෙයොvBම9 ෙලස හP�වා bයහැක.එය එ9තරා අkර?� රසඥතාව A�~ෙ, කIJය.218 @Aටක අධZයන පෙ2ෂණය වැ� ෙදය?� උකහාගත k>ව NH ඉහළ අගය ෙව1වට ඊට වඩා පහළ මqටෙ, ඇN (ෂය කIJ අධZයනය හා ෙපළගැසBම මp� පමණ9 සෑ~මකට ප�Bම පැහැblව �g9ෂණය කළ හැ?(ය.219�ෙද9 ය, (ෂයකIණකට අදාළව ද�ත ෙපළගසවා ෙතොර>I ඉb�ප� ?gම මp� (ෂය දැ1ම ලැ�යහැ? බව සතZය?.නv4 සාරධම,සදාචාරය වැ� කIJ සංවධනය ?gමට ෙමබP (ෂයකIJ පමණ9 අධZයනය?gම වැදග� නැත.220 (ෂය කIJ දැනගැeම (භාග සම�Bමට,(ෂය �ෙ"ශවලට අ1ව �යTත උපා�ය ස,�ණ ?gමට වැදග� (ය හැ?`වද එබP පෙ2ෂණ>_� ලැ�යහැ? සාරධම,සදාචාර ෙපෝෂණය කවර9දැ/ hතා බැ¥ම ෙම^7 පමාණව�ය.�දහh� ප� �^n කාලවකවා1ව>ළ අ�වැ� වශෙය� 34දහම අරබයා ]යා�මකnෙ2 ෙමබP අධZාපන රටාව9බව «තන රසඥතාව A�~ම අ1ව පැහැblය. �මාණ­¥ ආක�ප ඇN T��� අධZාපන කමය මp� �^Bෙ, අ�පා�වට රසඥතාව A�~ම ඉවහ� (ය. �මාණ­¥ ආක�ප නැN :"ගලයා ආකෘNය9 හා සමානය.

ශාස×ය හා පෙ2ෂණ කායය�^ අරvණ න, �මාණ­¥ :"ගලෙයw �^?gම/.221

රසඥතාව න, රස (�ෙ, (Aesthetics) හැ?යාව/.ෙ, හැ?යාව ඇNBමට ෙසෞ�දයය ආශවාදය ?gෙ, උසස මානhක wසලතාවය9 අදාළ :"ගලයාට N�ය k>Bම අවශZ කIණ?. T���ෙ� සාමානZ රස(�දන හැ?යාව වැ�bkJ කරන කලාව,සා^තZය ආ7 9ෙෂේතවල ඇN උසස ෙහෝ පහ�මqට, අ1ව රසඥතාව ව�කරණයකට ල9ෙd.ය, :"ගලෙයwෙ� රසඥතාව හා මානhක මqටම අතර සෘÜ සබඳතාව9 ඇත.222මානhක මqටම උසස ෙහෝ පහළBම මත රසඥතාව �රණයෙd.මානhක මqටම උසස ෙහෝ පහළBම ඇNව1ෙ2 ඒ :"ගලයාෙ� ආක�ප, හැ�, හා චයා අ1වය.wඩාකල පට� ය, :"ගලෙයw ලැH අ�දැ�, හා aවන දශනය ආ7 මානhක ල9ෂණද රසඥතාව සකසBමට ඉවහ�ෙd.රසඥතාව වැ�bkJ කළහැ? ෙදය?.අවර ගණෙ2 රසඥතාව9 ඇN :"ගලෙයwෙ� `වද මානhක ආක�ප වැ� bkJ ?gම මp� ඒ :"ගලයාෙ� රසඥතාව ය,?h ඉහළ මqටමකට ගැeමට හැ?යාව NෙS. නv4 එය කළහැ? ව�ෙ� අදාළ :"ගල/� ඊට කැමැNව�ෙ� හා A_ග�ෙ� න, පම\.ෙබොෙහෝ(ට අවර ගණෙ2 රසඥතාවයකට ෙයොvn අය ඉ� vදවාගැeමට අපහ�ය.ය,?h ෙහය?� එබP අය ප�ව ෙහෝ aවනදශනය ෙවනසBම �සා ඉහළ රසඥතා මqටමකට ෙයොvBෙ, අµI¡ය ඇN කර ගeන, සැබ(�ම එය ඇNකර ගැeෙ, බාධාව9ද නැත.ෙබොෙහෝ(ට :"ගලෙයwෙ� රසඥතාව හා ඒ :"ගලයාෙ� අධZාපන මqටම අතර සෘÜ සබඳතාව9ද NෙS.ඉහළ අධZාපන මqටම9 ඇN අයෙ� රසඥතාවය ඊට අවම අධZාපන මqටම9 ඇN අයෙ� රසඥතාවයට වඩා උසසබව සාමානZෙය� දැකගතහැක. 223 යෙමwෙ� අධZාපන මqටම bkJBම ය1 ඒ :"ගලයාෙ� සංජානන පැNකඩ >ළ ඇNවන ධනා�මක ෙවනස?.ෙම^7 අධZාපනය ය1ෙව� අදහස ව1ෙ2 පාසැෙල�,උසස අධZාපන ආයතනය?� ලබන (�ම� අධZාපනය පමණ9ම ෙනොවන බව/. හ�I wසලතාව,��Áය �:ණතාව හා a(ත අ�දැ�, ඇ��� ලබන අ(�ම�

51

අධZාපනය >_� පවා යෙමwෙ� සංජානන පැNකඩ ධනා�මක ෙවනසකට ල9(ය හැක.එ(ට එබP අෙයw >ළ රසඥතාව උසස මqටමකට ප�(ය හැක.සමහI wඩාකාලෙ27 ෙහෝ ෙයො`� (ෙ27 නැN රසඥතාව9 ක�ගතB වැ�^i (ෙ27 අ�ප� (යහැක.224ඒ (යප�Bම සමඟම aවන අ�දැ�, වl� ෙමෝරායාම �සා ඊට සමගා{ව ඒ:"ගලයාෙ� රසඥතා වද වධනය ෙd. සමාජයක ෙවෙසන බ�තර :"ගල/�ෙ� රසඥතාව අ1ව ඒ සමාජෙ2 කලාව හා සා^තZාංග වල සාධeය ල9ෂණ වැ�bkJ ෙd.ෙ,�සා ?hය, සමාජයක රසඥතාව �රණයBමට එබP සමාජයක බ�තර A�සකෙ� රසඥතා මqටම වැදග�ය.ෙ, ෙහේ>ව �සා ?hය, සමාජයක කලාෙd, සා^තZාංගවල උසසබෙd ෙහෝ පහ�බෙd �මාව ඒ සමාජෙ2 බ�තර A�සකෙ�

රසඥතාව අ1ව ෙවනසෙd.225

ය, සමාජයක (දZමාන කලා හා සා^තZාංග මp� ඒ සමාජෙ2 රසඥතා මqටම A_Ã3 ෙd. ෙ, අ1ව අවර ගණෙ2 කලා හා සා^තZාංග මp� අවර රසඥතාවය9ද,උසස ගණ ෙ2 කලා හා සා^තZාංග මp� උසස රසඥතා වය9ද �cපණය වනබව පැහැblය.නv4 අවරගණ ෙ2 කලා හා සා^තZාංග මp� එ� සමාජෙ2 hයx A�සෙ� ආක�ප හා රසඥතා මqටම එමp� �රණය කළ ෙනොහැක.ම�ද එමp� �ෙයෝජනය ව1ෙ2 සමාජෙ2 බ�තර මතය (නා hයxෙදනාෙ�ම මතය ෙනොවන බැ(�.�x A�සකෙ� අදහස බ�තර A�සෙ� ආක�ප අතර සැඟB ය/.ෙ, �සා අවර ගණෙ2 රසඥතාව9 බ�තර A�ස9 අතර පැවNය නv4 ඉහළ රසඥතාවය9 ඇN �x A�ස බ�තර A�ස අතර ෙනොෙපeය/.ම�ද සෑම(ටම බ�තර කැමැ�තට zlක�වය ලැෙබන බැ(�. එෙසේම ය, සමාජයක බ�තර A�ස9 උසස රසඥතාවය9 ඇN(ට ඒ සමාජෙ2 සෑම ෙදෙනwම උසස රසඥතා මqටමක hiතැ/ ෙනොහැ? හැක.ම�ද උසස රසඥතා මqටම9 අතර `වද අවර රසඥතා මqටම9 ඇN �xතර A�ස9 hiයහැ? බැ(�.සමාජෙ2 රසඥතා මqටම �රණය ?gෙ,7 බ�තර මතයට zlක�වය A�නැෙමන බැ(� ය, (ටක �x A�සකට අසාධාරණය9 h4වන බව9ද ෙපeය/.226නv4 බ�තර රසඥතා මqටම උසසn (ට ඒ අතර ෙවෙසන අවර රසඥතා මqටම9 ඇN �x A�සට ෙම/� ?h4 අසාධාරණය9 h4 ෙනොෙd.ම�ද උසස රසඥතාවයට ෙයොvBමට බ�තර A�ස �සා ඔ`�ට ඉඩපසතාව සැලෙසන බැ(�.එය ඔ`�ට h4වන ෙසේවය?. නv4 බ�තර A�ස අවර රසඥතා මqටමක ෙවෙසන (ට සමාජෙ2 �මාණය වන කලා හා සා^තZාංග hය�ල අවර මqටමක පවNන බැ(� ඒ අතර ෙවෙසන උසස රසඥතාවය9 ඇN �x A�සකට h4ව�ෙ� ෙනො�4� බ�තර මතයට යටBමටය.ඉහළ රසඥතා මqටමක ෙවෙසන �x A�සට අකමැ�ෙත� `වද එබP අවර ගණෙ2 කලා හා සා^තZ �මාණ රස(�මට h4ෙd. ෙමය සමාජෙ2 ඉහළ රසඥතාවය9 ඇN �x A�සකට h4වන අසාධාරණය9 ෙලස ෙප�වාbයහැක. කලාව හා සා^තZාංග අ�වායෙය�ම vලZ අ1ගහය මත යැÁමට h4Bම �සා ඊට බ�තර මතය ෙනොසලකා කටk> ?gමට ෙනොහැ?Bෙ, අපහ�තාවය ඇත.ම�ද vලZ අ1ගහය ස(ම�Bමට න, බ�තරයකෙ2 කැමැ�ත ඔසෙසේ කටk> කළk>Bම අ�වාය �සාය. බ�තරෙ2 කැමැ�ත ය1 ෙවළඳ සමාග,වල භා²ඩ,ෙසේවා �ෂපාදන සමාජෙ2 වැ� A�ස9 අතර අෙල( කරගැeමට අවශZ ඉඩකඩ ෙහොr� ලැtම/.ම�ද කලා හා සා^තZාංග වලට vලZ අ1ගහය ද9වන වා\ජ පජාවෙ� අරvණ එමp� හැ?තා9 ආ¯ක ලාභ ඉප�ම පමණ9 වන ෙහ/�.ෙ,�සා «තන kගෙ2 සමාජ රසඥතාව �රණය කරන පධාන සාධකය බවට vලZ අ1ගහය ප�B NෙS.(ශාල බ�තර A�ස9 අවර ගණෙ2 රසඥතාව කරා ෙයොvBෙ, පවණතාව වැ�Bම වා\ජ පජාවට වාh දායකය.අවම A�වැය9 දරා ඊට �h ප�b �4�ක, ලබා නැN wමන ෙහෝ අෙයw ලවා කලාව හා සා^තZාංග ෙ�බල යටෙ� හැr�(යහැ?ව ඇN ය, ෙදය9 �මවා ඔ`�ෙ� අෙල(පචාරණයද එමp�ම ඉ�කර ගැeමට මහê අවසථාව9 ඉ� සැලෙසන බැ(�.ෙබොෙහෝ(ට ෙමෙසේ අවම A�වැය9 යටෙ� �මෙවන ෙබොෙහෝ කලාකෘNවල �යTත පTNය ෙනොමැNබව පැවෙසේ.නv4 ෙවළඳඅරvJ ස^තA�සට එ^ එතර, අIමය9ද නැත. ම�ද ඔ`�ෙ� අරvණ සමාජ රසඥතාව උසස මqටමක ප�?gම ෙනොවන බැ(�. ඔ`�ෙ� අරvණ හැ?තා9 ආ¯ක ලාභ ලැtමය. එ�සා hය භා²ඩ හා ෙසේවා �ෂපාදන වඩා� තරඟකාgව සමාජය>ළ අෙල(කර ගැeමට සමාජ මතය තම�ට වාhදායක වන අ�දT� සකස

52

කර ගැeම ඔ`�ෙ� අරvණB NෙS.ෙ, අරvණ පහ�ෙව�ඉ�කරගැeමට රසඥතාව අවර

මqටමක පැව�ම වඩා� වැ� Iwල9 වන �සාය. «තන kගය>ළ ෙබොෙහෝ ජන°යව ඇN ෙවළඳ දැ�B,කරණය මp� පවා අෙ�9ෂාකර1 ෙ2ද ෙ, කIණ වඩා� ෙහොr� ඉ� කරවා

ගැeමටය.227

සමාජය අවර රසඥතා මqටමක ප�Bම >ළ hය භා²ඩ හා ෙසේවා �ෂපාදනවලට ?h4 අkරක බාධාව?� ෙතොරව �දහෙසේ සමාජෙ2 වZා�තකර අෙල(ය ඉහළ නංවාගැeමට හැ?බව වා\ජ පජාව තරෙ2 (ශවාස කරN.දැනට ෙලොව bkJ රටවල අ1ගමනය කරන කමෙdදය {ට වඩා ෙවනසය.වා\ජ කටk>වල7 සාරධම,සදාචාරා�මක පැවැ�ම එබP රටවල eNගතව ඇත.228 ඒ�සා එවැ� අවර මqට,වල වා\ජ අවශZතා ප�b රසඥතාව �රණය ?gමට එබP සමාජ වල7 eNෙය� ?h4 3Iල9 ෙනොලැෙS.රසඥතාව සංජානන හැ?යාව සමඟ බ"ධව පව�. මානhක මqටම උසස ගNල9ෂණවl� ෙහ� සමාජයක අ�වායෙය�ම රසඥතාව ඉහළ මqටමක ඇN බව ෙපeෙගොස ඇN කIණ?.«තන සමාජෙ2 රසඥතාව A�~මට බලපා ඇN තව කIණ9 න, T��� කTකව දැ� ආ�මාථකා{ සවභාවෙය� කටk> ?gමට ෙපළ´ම/. ව�ම� කlkගය >ළ T�ස h� සත� �ණදහ,වl� �ඝෙය� A�~ෙගොස NෙS. එය එ9තරා රටාවකට අ1වh4 ව�න9 බව 34දහෙ, සඳහ�ය.ෙමකල දැ� ෙලෝභය, රාගය, ෙමෝහය ආ7 ì�ත ආක�ප බලපෑම �සා T�ස h� සත�වl� T�ස�කම }l~ ෙගොස ඇත. T��� �ර>Iව ]යාකර1ෙ2 එ9 එ9 :"ගලයා අµබවා තරඟකාgව ]යා?gමට Tස සහෙයෝ�ව සzපාකාර පැවැ�මට අ1ව ]යා ?gමට ෙනොෙd.ෙ, ත�වය T�ස h�>ළ ආ�මාථකා{�වය දැ�?gමට ෙහේ>ව9B NෙS.එම ආ�මාථකා{�වය �සා සzහ පැවැ�ම ෙව1වට තමාෙ� පැවැ�ම A\ස සzහයා ෙනොසලකා හැgෙ, A_ෙවතකට T���ෙයොvB hiන බව දැකගත හැක.එය එ9තරා අkර?� ධනවා7අථ කමෙ2 පරමාථය9 ෙලසද දැ9(ය හැක. ම�ද හැ?තා9 භා²ඩ හා ෙසේවා ප�ෙභෝජනය ඉහළ අගය9 ග1ෙ2 T���>ළ ත²හාව,ඉ��ය Âණනය අ�ක`වෙහො� පමණ9බව ධනවා7අථ කමය ෙමෙහයව1 ලබ�න� (h� හPනාෙගන NෙS.භා²ඩ හා ෙසේවා �ෂපාදන සමාග,අතර �ණ තරඟකාg�වය ඇN ?gම මp� හැ?තා9 අෙල(ය වැ�කරගැeමට උපායමාග භා(තා ?gම ෙ,ආ¯ක රටාව>ළ සාමානZ ෙදය9B NෙS.ෙම^7 එ9අංශය?� T���ෙ� රසඥතාව පහළ දැ{මට A�Iප� සකසන අතරම තව� අංශය?� පවNන අවර රසඥතාවයට අ1ගතBමට කලා හා සා^තZාංග �මාණකIව� ෙපළඹBමට ]යා ෙකෙ.ෙ, යටෙ�n ස{9ෂණ වාතා මත පදන, කරග� අෙල( පවධන වැඩසටහ� මp� බ�ලව h4ව1ෙ2 අවර රසඥතාව සමාජ ෙ"හය :රා වZා�ත කර හැgමට Aයවර ගැeම?.ෙ, අ1ව උසස රසඥතාව සමාජෙ2 වZා�තකර හැgමට ෙවෙහස ග�නා �මාණකIව�ව පවා බලහ�කාරෙය� �හඬෙකොට එ�ප� පරමාථ ඉ�කරගැeමට

ෙයොv වන පැහැblව දැකගත හැක.229

දැනට ය, උසස රසඥතාව9 ෙ, තරT� ෙහෝ ඉN�ව ඇ�ෙ� සමාජ ෙ"හය වා\ජ අථ කමෙ2 දැ�හසතයට හ�Bමට ෙපර ෙමරට වාසයකළ පර,පරා අතරබව පැහැblව දැක ගැeමට ලැෙS.රසඥතාව උසස මqටම?� පැව�මට උ¡ත පාසැ� හා (ශව(දZාල අධZාපනය9 ලැH ෙ, v�කා¥න පර,පරාවලට ප�ව �^වන නව පර:ර>ළ එ� පTNය නැNබව දැකගත හැක. තා9ෂණ හා (දZා දැ1ම අN� නව පර:ර v�කා¥න පර,පරා වලට වඩා ඉතා ඉහළ මqටමකට ප�ව hiයහැ? බව සතZය?.නv4 රසඥතාව අN� නව පර:ර hi1ෙ2 v�පර,පරාවලට වඩා පහළ මqටමකබවන, ෙනොරහස?.පාසැ� හා (ශව(දZාල අධZාපනය �ෙද9 තා9ෂණ හා (දZා අංශවලට අ�කවනැ�IකරBම� සමඟම ශාස×ය (ෂය අධZයනය h�� ෙවN� 4රසව ය�නට (ය.230 ෙම^ පNඵල �යම වශෙය� දැකගත හැ9ෙ9 තව දශක ගණනාව9 ගතBෙම� ප�වය. ෙ, පවNන අධZාපන ෙ2 ල9ෂණ න, දැ1ම සාරධම,සදාචාර අංශවl� (k9තකර ඉගැ�Bම/. �ෙද9 (ෂය දැ1ම පමණ9 ලබා7ම උසස ආක�ප, දයා හැ�, (ර^ත යා�@ක :"ගලෙයw �මාණය ?gම9 හා සමානය.ෙමබP දැ1ම9 ලබ�නා n :"ගලෙයw �ෙද9

53

උගෙතw (ය හැ? නv4 සදාචාර ස,ප�න අෙයw ෙනො(යහැ? බැ(� ඒ ලබාග�නා උග�කම >_� උසස රසඥතාව9 අෙ�9ෂාකළ හැ? ෙනොෙd.1තන kගෙ2 කලාව හා සා^තZාංග �^ ව1ෙ2 ෙමබP අවර රසඥතා මqට,වl�k> :"ගලය� අරvJෙකොටය. එ�සා ෙ, අවර රසඥතාව සමාජෙ2 වZා�තBම එ9අත?� බලාෙපොෙරො�>(ය k>n ත�වය9 ෙසේ දැ9(ය හැක. «තන පර:ර ඉතා ෙdගව�ව උසස රසඥතාවෙය� ඉවතට ඇ7ය�ෙ� ඔ`� hiන සමාජ ප��ම>ළ සකසව1ෙ2 ඊට අ1cපව බැ(�.ඒ �සා «තන kගය>ළ ඉ��ය Âණනය රසඥතාව වශෙය� හැrනග�නාn සමාජ ප��ම9 �මාණයB NෙS.ඉ��ය Âණනෙය� ප�බා^ර රස(�දනය9 N�යහැ?ද යන කIණ පවා «තන පර,පරාවලට ?hෙසේ� දැනගත ෙනොහැ? ප�b රසඥතාව ෙමොටB N ෙS.එම v�ධ ත�වයට සකසn අය පාලනය?gම උසස රසඥතාව9 ඇN අය පාලනය?gමට වඩා පහ� බැ(� එබP සමාජ ප��ම9 ඇN ?gෙ, අµපාය9 ඇතැ, පාලක පජාවහට ඇNදැ/ (මසාබැ¥ම කාෙලෝ¡තය. (චාර �වක, �මාණා�මක, ප�ක�ප�ක ආක�ප අය hiන සමාජය9 පාලනය ?gමට එබP උසස ආක�ප ස^ත A�ස9 ෙනොh®ෙ, අවදානමද ෙ, අතර>ර y� පැවNය හැක. (ෂය (ෙශේෂඥ ("ව>� ෙනොසලකාහැර h(� ප�පාලන �ලධා� ෙපළැ�Nයකෙ� අවශZතාවය මත ඇතැ, ප�පාලන ��4 �රණ ගැeමද සමාජ රසඥතාව ෙනොගැ�I තලයට ඇදවැ®මටෙහේ> B N ෙS. අදාළ (ෂය A_බඳ දැනඋග� බ�ශැත ("ව>�ෙ� ආක�ප ෙනො(මසා ග1ලබන එබP අමෙනෝඥ ප�පාලන ��4 �රණවලට hය පැවැ�ම තකා අකමැ�ෙත� `වද එකඟBමට h4Bම ෙ, කමෙdදෙ2 පවNන 4වලතාව මැන(� (ශදෙකොට ෙප�වන සථානය?.ෙ, ෙහේ>ව �සා උසස රසඥතාව9 පැවNය k> සථානවල එබP ෙ" ෙගොඩනැ�මට බාධාකාg වාතාවරණය9 ඇN

B ඇN බව ෙප�වා bයහැක. රසඥතාව බලෙය� ෙකෙනw>ළ ඇNකළ හැ? ෙදය9 ෙනොෙd.231

ය,?hඅෙයw>ළ උසසරසඥතාව9 ෙගොඩනැpය හැ9ෙ9 ඒවාට බාධාකරන ((ධ ෙහේ> ඉව� ?gෙම�.T�ස hෙ� උසස රසඥතාව9 ඇNBමට බාධාකරන පධානම ධමතාව න, hත ?li කරන අප(ත ආක�ප,හැ�, හා චයා ඇNBම/.34දහෙ, ෙකෙළස ෙලස ද9වා ඇN ෙ, අප(ත කාරක ධමතා �සා ෙකෙනwෙ� hත අA�h4Bම උසස රසඥතාව9 ෙගොඩනඟා ගැeමට බාධාව?.232 ය, :"ගලෙයwෙ� මානhක මqටම උසස ෙහෝ පහළ යැ/ �රණය කර1ෙ2 ඉ��ය සංජානනය මp� උකහාග1 ලබන ((ධ අරvJ A_බඳ ද�ත ෙමොළය ෙවත ස,ෙපේෂණය කරන ආකාරය අ1වය.233ඉ��යසංජානනය h4Bෙ,7 �ෙද9 අරvJ Alබඳ ඇN ව�ෙ� දැeම9 පම\. ෙ,දැe, ෙහව� (ජානන ල9ෂණ සංජානන ]යාව_ය ස,�ණBෙ,7 නැN :"ගල�වය9 ෙවත ආෙරෝපණය ?gම සංජානන ]යාව_ය (කෘNBම?.�ෙද9 ඇ�ෙ� ඉ��ය (ජානන ගN සවභාවය9 පම\.�ද�න9 වශෙය� ඇසට අරvJවන cප සංජානනය කළ k> �වැරb කමය න, "ෙපෙනන" බව9 ෙලසය.නv4 ෙමය සංජානනය ව1ෙ2 "දැ�ම" ෙලස/. ෙපෙනනබව >ළ7 :"ගල�වය9 නැත.එ�සා එයපකෘN සංජානනය/.නv4 දැ�ම>ළ :"ගල බව9 ඇත.එය (කෘN සංජානනය/.234ඉ��ය සංජානන :"ගල�වෙය� (කෘNBම �සා ෙගොඩ නඟා ග� :"ගල�වය තව 4රට� ෙපෝෂණය ?gම h4ෙd.ඉ��ය සංජානනය ආක�ප පැNකඩ/. {ට සමගා{ෙලස ආ ෙdදන පැNකඩ වන හැ�, ඇNBමද h4ෙd.එන, ඉ��ය සංජානනය ආශවාද වශෙය� සැල�ම/.ෙමම ආශවාදය ත²හාව ෙලස සැල?ය හැක.ඉ��ය සංජානන h4ෙව"7 එය රසාසවාදනය ?gම h4B ආශවාදය9 ෙගොඩනැ ෙඟ1ෙ2 ඉ��ය සංජානනය >ළ :"ගල�වය9 ෙගොඩනඟාගතෙහො� පම\. :"ගල�වය9 ෙගොඩනඟා ගැeෙම� ප�බා^ර ඉ��ය සංජානන �සා ආශවාදය9ද ඇNෙනොෙd. :"ගල�වෙය� (k9ත ඉ��ය සංජානනය �සා ආෙdදන පැNකඩ>ළ ඇNව1ෙ2 �4 දැeම9 පම\.ෙ, දැeම �4 �ව, 49 ෙහෝ උෙ9ෂා ආ7 වශෙය� "(�ම9" ෙනොව �රාසෙය�ම ඇNවන සංෙd7තාව9 බැ(� "දැeම9" ෙd.(�ම9 ඇNBමට (r�ෙන9 hiය k>ය.(r�ෙනw hiය හැ9ෙ9 :"ගල�වය9 ෙගොඩනැ�ම>ළ පම\.�ෂ:"ගලව ඇNවන සංෙdදන hය�ලම දැe, පම\. hෙ� �රායාසෙය� අරvJ ෙකෙර^ ඇNවන උ�ෙ�ජන සzහය9 දැe, ල9ෂණෙය� අරvJ ෙකෙ.ෙ, ල9ෂණ (දශනා භාවනා වැÈෙ,7 ඉතා ගැ��� අරvJකර1 ලැෙS.දැe,

54

ල9ෂණ Tස ස�ව :"ගල�වය9 ෙහෝ මම යැ/ හැ�ම9 ඒවාෙ2 සැබ(�ම නැත.ඉ��ය සංජානනය >ළ මම යැ/ :"ගල�වය9 සකසකර ගැeම මqට, ෙදක?� ]යා�මක ෙd. එ^ පළv මqටම පංච ඕර,භා�ය සංෙයෝජන ධම මqටම/. ෙදවන මqටම n ක¥ පංච උ"ධ,භා�ය සංෙයෝන ධම මqටම/.එ^ පළv අවසථාවෙසේ සැලෙකන පංච ඕරමභා�ය සංෙයෝජන මqටෙ,7 පංචසක�ධෙ2 එ9 එ9 සක�ධ ෙකොටස9 පාසා hd වැදෑI, ෙලස ස,�ණ වශෙය� (h අkර?� ඇNවන ස9කායbq¹ය ෙ9�දකරග� මම යන හැ�ම ඕලා�ක මම�වය/.එ^ අ(දZාව මම�වය/.ත²හාව කාම ආශවාදය/.එ^ ෙදවන අවසථාව ෙලස සැලෙකන මම ෙවT යැ/ යන හැ�ම ෙපර�ෙකොට ග� අසT මානය �සා ඇN වන මම යන හැ�ම hk, මම�වය/. ෙම^ අ(දZාව අසT මානයn මම�වය/.ත²හාව cප රාග, අcප රාග n ආශවාදය/.නැතෙහො� භව ත²හා,(භව ත²හා n ආශවාදය/.ෙසෝවා� මඟඵල ෙ2 hට අනාගා{ මඟඵලය ද9වා මඟ ඵල > න අවෙබෝධ කරගැeෙ,7 පංච ඕර,භා�ය සංෙයෝජන මqටම නT� හැr�ෙවන ෙම� පළv ඕලා�ක මම�ව මqටම ප~නෙd.අහ� මඟඵල අවෙබෝධෙ27 අවසාන උ"ධ,භා�ය

සංෙයෝජන මqටම නT� හැr�ෙවන ෙම� ෙදවන hk, මම�ව මqටම ප~න ෙd.235

ඉ��ය සංජානනය �වැරb න, ඒ>ළ මමායනය9 N�ය ෙනොහැක.මම�වය ෙදෝෂ ස^ත ත�වය?. සංසකරණය කරග�ත?.සතZය ෙලසට ඇ�ෙ� ඉ��ය ]යාකාg�වය පම\.මානව ඉ��ය ]යාකාg�වෙය^ පවNන සං�ණ�වය �සා ඒ hයx ෙ" මම�වෙය� ගහණය කර ගැeම වැරbය.ෙමය වැරb ෙලස ද?න තා9 4ක උIමව පව�.236�වැරbව අවෙබෝධ කරග� (ටක hයx 49 �B ය/.�වන ශා�තය.අෙdbත සවභාවය?.�වැරb රසඥතාව hෙත^ පහළ ව1ෙ2 hත හැ?තා9 ෙ, �ව� අවෙබෝධයට ළංn පමණටය.ඒ තා9 රසඥතාව ෙලස අථ ද9ව1ෙ2 �ෙද9 ඉ��ය රසාසවාදය ෙකෙර^ ඇ¥ ගැ¥ h®ම/.ඉ��ය රසාසවාදෙය^ ඇ¥ ගැ¥ h®ම �සා උපbන රස(�දනය තාවකාlකය.එ^ ආශවාදයට වඩා ආ7නව අ�කය.ෙ, �සා 34 දහම ෙ, රස(�දනය උසස යැ/ ෙනොසලක/.34දහමට අ1ව ය, :"ගලෙයwට ලැ�ය හැ? ඉහළම රසඥතා මqටම න, hයx ඉ��ය ඇ¥, ගැ®, වl� T7ෙ, අවසථාව/.ෙ, අවසථාෙd hත පවN�ෙ� hයx ඇ¥, ගැ®,වl� (�v9ත ශා�ත �වදා� අවසථාවකය.එය �ව� රසය ලබන අවසථාව/.ෙමය 34දහම ෙප�වන පරමරසඥතා මqටම/.ෙ, මම�වෙය� ගහණය ?gම අ(දZාව බවද, ඒ මම�වය �සා උපbනා ඉ��ය සංජානන ෙකෙර^ ඇNවන ආශවාදය ත²හාව බවද 34දහෙ, ද9වා NෙS.ඇතැ, (ටක ෙ, මම�වය වැරb ආක�පය9බව තම�ටම පැහැblව වැට�නද,මම යන හැ�ෙ, ඉතා තb� එ�බ ගැeමට ෙහේ>ව ඉ��ය රසාසවාදය ෙකෙර^ ඇN වන ආශාවබව ඉතා පැහැblවම වැටෙහේ.ෙ, ෙහේ>ව �සා :"ගලෙයw ෙදෙකොණ?� සසරට බැඳතබන බව දතk>ය.ඒ එ9 ෙකොණ9 න, අ(දZාව/.අෙන9 ෙකොණ ත²හාව/.:"ගලයා සසරට ඇඳබැඳතබන ෙ,බැT ෙදක �වැරbව lහා ගැeමට හැ?ෙවෙතො� v� වරට ස9කාය bq¹ය පධානෙකොට ඇN ෙස� සංෙයෝජන ධම ෙදකවන �ලSබත පරාමාස හා (¡?�ඡාව 4I කරදැ{ෙම� ෙසෝතාප�N මාග ඵලයට ප�Bමට හැ?යාව ලැෙS.වචන භා(තා ෙකොට �වැරbව ෙම� කIJ පහදා7 යෙමw මඟ ඵල අව ෙබෝධයට ප�කළහැක.එෙසේ ?gමට කIJ �පය9 ස,�ණB N�යk>ය.පළv කIණ න, aව (දZා�මකව එබP අවෙබෝධයකට �4� ප�b සංජානන පැNකඩවධනයB උපතලබාN�ය k>ය. ෙදවැ� කIණ න, ෙපර සසෙර^7 ෙම� ]යාකාg�වය අවෙබෝධකරගැeමට ය, ප�ශමය9 දරා h®මය. එය ස"ධම ශවණය,ස"ධම පෙ2ෂණය ෙහෝ (දශනා භාවනා :�Jව (යහැක. ෙතවන කIණ න, වතමාන භවය>ළ කලZාණ Tත ස,ප�Nය මp� සසර ලැH :�Jව ය_ අව�කර ගත හැ? කමෙdදයක �රතBම/.ස"ධම ශවණය,ස"ධම පෙ2ෂණය ෙහෝ (දශනා භාවනා

:�Jව ෙමබP කම ෙdදයකට �ද�� ෙලස දැ9(යහැක.237

hෙ� සකල 9ෙ�ශ ප~ණ කළ Bතරා� උ>ෙමwට vx ෙලොව සංජානනය ව1ෙ2 ඉතා ෙසෞ�දයා�මකවය.මහා ප��වාණ *තෙය^ 34^Tය� අවස�වරට 4� සථානවල රම¬ය බව වණනාෙකොට ඇ�ෙ� ඉතා ෙසෞ�දයා�මක වණනාවl� k>වය.ෙථේරෙථේ�ගාථා පාlය

55

>ළ සඳහ�වන ((ධෙතරෙතර\වI�ෙ� අපදානය�^ (සතරවන ෙසෞ�දයා �මක වණනා Bතරා� උ>ම�ෙ� hතැ�වල රසඥතාව ෙමොනවට ෙහ_කර/.එපමණ9 ෙනොව @Aටක පාlෙ2 ෙබොෙහෝ සථානවල7 ප�සරයA_බඳ ෙසෞ�දයා�මක වණනා සඳහ�ය.T^� සවරෙය� ධම ෙ"ශනා කළ µ9¶�ට 34^Tය� පවා පශංසා කර N ෙS.සවභා(ක ප�සරය A�h4ව තබාගැeම මp� ෙසෞ�දරා�මක පැවැ�මකට 34^Tය� අ1බල7 ඇN අ�දම *තෙ"ශනාවල මනාව දැක ගත හැක.ඉ� පැහැblව1ෙ2 රසඥතාව වනා~ 9ෙ�ශ ප~ණBම සමඟ උසස මqටමකට ප�n බව/.ඒ �සාම රසඥතාව තෘෂණාව ෙහෝ ආශාව සමඟම සමපාත ව�න9 ෙනොවනබවද ෙපeය/. මම�වය hෙ� තහ`In ආ�මාථකා{ අෙයwට වඩා මම�වය >eකළාn පරාථකා{ චයාව වැ� අෙයwෙ� hත >ළ රසඥතාව ඉතාඉහළම මqටම?� වධනයB ඇNබව *තෙ"ශනා අ1ව පැහැblෙd.ආ�මාථකා{�වය 4I?gම ය1 මම යන දෘෂiය>ළට ෙකො�B hමාB NH hN(l වලට සමසත (ශවයම කරා වZා�ත(ය හැ? ප�b උපgම �දහස ලබා7ම?.බඹය9 පමණn ෙ, hIරකට මම යන දෘෂiය �සා hරගතව ෙකො�B �මාB පැවN ආ�මාථකා{ හැ�ම 4I?gෙ, උපෙයෝ�තාවය න, රසඥතාව හැ? ඉහළම මqටමකට වධනයBම/.�ෙද9 ස×,:Iෂ hIරක hරගතව එයම ආශවාදනය කරT� මම යනදෘෂiෙය� �මාB පැවN රසඥතාව පN(I"ධlං}ක ආකශණයට පමණ9ම ෙයොvB එයම ය_ය_ පතT� සසර>ළ බැ�N�ණ.:�4� h�>ළ කාම රාගය පදන,කරග� ආශවාදයම පමණ9 එකම රසඥතාව ෙලස සැලL බැ(� ස×,:Iෂ hII >ළ නැN ��දරබව9 Tස සවභාව ධමෙ2 �යම ෙසෞ�දයය ඊට (ඳගත හැ? ෙනොBය.නv4 A_w� සහගත ස×,:Iෂ hIIවල සෑබෑයථාථය පස9කළ Bතරා�� බා^රප�සරෙ2 සවභාව ධමය>ළ ඉතා සaB අk�� සැබෑ රසඥතාවය අ�(rN.34දහම :"ගල රසඥතාවෙ2 පරමාථ සතZය ෙලස ෙප�වා7 ඇ�ෙ� �වාණ අවෙබෝධය>ළ පවNන �Bෙ, සැන�, �වය ලැtම/. රසඥතාව �hෙසේ ආශවාදනය ?gමට න, අ�වායෙය� �වාණාවෙබෝධයට ප�(ය k>මය යනා7 සාවදZ අදහස9 ෙ, මp� ෙනොපැවෙසනබව වටහාගත k>ය.�වාණාවෙබෝධයට ප�n අෙයw ඉහළම රසඥතා මqටම ෙවත පැTෙණනබව න, සතZය?.නv4 කලZාණ :�4� අෙයw hට අහ�වට ප�n උ>ෙමw ද9වා රසඥතා ව කTකව ඉහළ මqටමකට ප�වනබවද සතZය?. අවම තරT� �වැරb මඟෙනොමඟ හ�හැi හPනාෙගන ඒඅ1ව කටk> කළහැ? ඕනෑම අෙයwට hය රසඥතාවය �වැරb මාවතකට ෙයොvකරගත හැ?බව T� පැහැbl (ය k>ය.ෙ, �සා උසස රසඥතා මqටමකට පැT¬මට න, අ�වායෙය�ම Bතරා� උ>ෙමw (යk>මය යන අදහස9 ෙම^ ගැSෙනොවන බව වටහාගැeමට හැ?යාව ලැෙS.තමා>ළ ඇNවන වැරb ආක�ප,හැ�, හා චයා හPනාෙගන කTක :�Jව හා අභZාසය මp� කමකමෙය� ඒවා ඉව�?gමට h4කරන වෑයම>ළ අවශZ උන�4ව හා කැපBම ඇN ඕනෑම අෙයwට ෙකbනක ෙහෝ එබP උසස රසඥතා මqටමකට පැT\ය හැ?බව අවෙබෝධ කරගැeම වැදග�ය.රසඥතාවය යෙමwට බලෙය�ලබා bය ෙනොහැක.උපN�ලැH 3"� මqටම අ1ව යෙමwට උසස රසඥතා මqටම9 �රායාසෙය�ම ලැ�ය හැක. සමහI�ට උසස රසඥතා මqටමකට ප�(යහැ9ෙ9 b�කල9 වෑයෙම� කැප ?g, හා සතතාභZාස h4?gෙම� ප�වය.238සංජානනමqටම උසසn පමණට රසඥතා මqටමද

උසස ෙd.239

2.9.සංජානනය හා ආaවය

බා^රප�සරය අවෙබෝධකරගැeම සංජානනෙ2 කාය/.එ^7 :"ගලb(පැවැ�මට අදාළ ((ධ අංශවල බලපෑමට යට�Bමට h4ෙd.:"ගල b( පැවැ�මට අදාළව සංජානන පැNකඩ සකස ෙd.ෙ, යටෙ� ෙහොඳ ෙ" ?gම යහප� සංජානන ල9ෂණ ^Tකරගැeමට�,නරක ෙ"ව� ?gම අයහප� සංජානන ල9ෂණ ^Tකරගැeමට� ෙහේ>වනබව ද9වා ඇත.34හම ෙ, �සා උපෙදස ලබාෙද1ෙ2 ෙහොඳ ෙ" පමණ9 ?gමටය.ම�ද එ(ට යහප� සංජානන පැNකඩ9 උIමකරගත හැ? බැ(�.ආය අෂටාං}ක මාගයට අය� ස,මා ආaවය ෙලස ද9වා ඇ�ෙ� ෙ, කIණ/. �වැරb b( පැවැ�ම ෙහව� ස,මා ආaවය මානව සංජානන පැNකඩ ෙකෙර^ ෙකතර, බලපා1

56

ලැෙSදැ/ ෙ, අ1ව �ගමනය කළහැක.උසස සංජානන පැNකඩ �සා ආaවය යහප�Bමද,පහ� සංජානනපැNකඩ �සා ආaවය අයහප�Bමද h4ෙd.එෙසේම උසසආaවය �සාසංජානන පැNකඩ �වැරbBමද,පහ� ආaවය �සා සංජානන පැNකඩ TථZාදෘෂi සහගතBමද h4ෙd.ෙ, �සා ය, අෙයwෙ� ආaවය A�h4Bම සංජානන පැNකඩ උසසBමට ෙහේ>වනබව පැහැblෙd.ෙ, ෙහේ>ව �සා ස,මා ආaවයට ආය අෂටාං}ක මාගෙ2 �(ෙශේm සථානය9 ^Tව ඇත.b( පැවැ�ෙම^ සංවරබව A\ස vසාවාදය,A�ණවාචය,ඵIසවචනය,ස,ඵ�පලාපය,පාණඝාතය,අb�නාදාන හා කාමTථZාචාර ය ආ7 වැරb වl� වැල�ම ස,මා ආaවය ෙලස හැr�ෙd.පැ(b ප9ෂයට !ල�ල, ම¦§ම �ල හා මහා�ල වශෙය� ස,මා ආaවය ඉතා hk,ව ද9වා NෙS.}^,පැ(b ෙදප9ෂයම b(පැවැ�ම යහප�ව ගත?gෙ,7 ආයඅෂටාං}ක මාඟයට අය� ස,මා ආaවය ]යා�මකෙd. �ෙද9 �ලය9 වශෙය� hතා ස,මා ආaවය y�ෙ,7 සංජානන පැNකඩ ]යා�මකව1ෙ2 එ9 අkර?�.අවෙබෝධෙය� (මසාබලා කටk> ?gෙ,7 සංජානන පැNකඩ ]යා�මකව1ෙ2 තව�

අkර?�.�ෙද9 අවෙබෝධය ලබා ඒ අ1ව aව�Bෙ,7 �රායාසෙය�ම ෙහොඳ මඟට පැTෙ².240

ආaවය ය1 b( පැවැ�ම/.සමහI ෙමයට a(කා වෘ�Nය ය1ද පවසN.නv4 µ9ß�ටද ආaවය A_බඳ ය,ය, පැණB, 34දහෙ, ද9වා NෙS.එෙසේ න, ආaවය ය�න ට a(කා වෘ�Nය යන අදහස අධ සතZය9 බව පැහැblෙd.ෙම^ �වැරb අදහස (යk�ෙ� b(පැවැ�ම (යk>ය. ම�ද b(පැවැ�ම }^,පැ(b ෙÉදය?� ෙතොරව hයx ෙදනා (ෂෙය^ම වලං�n සතZය9 බැ(�. }^ පැ(b පNපදා වශෙය� ෙව�ෙකොට සැලwවද ආaවය ෙදප9ෂය (ෂෙය^ම ද9නට ඇත.}^ ප9ෂයට hය b(පැවැ�ම සඳහා ((ධ වෘ���වල �යැ¥මට h4ෙd.ම�ද a(තය පව�වාගැeම A\ස අවශZ ආහාරපාන,�වාස,වසත,ආර9ෂණ අවශZතා ආ7 ((ධ ෙ" ලබාගැeම සඳහා vද� ඉප�මට h4වන බැ(�.µ9¶� ෙගව1ෙ2 පරපiබ"ධ a(තය?.ෙ, �සා }^ප9ෂය ෙම� hය b( පැවැ�ම සලසා ගැeම සඳහා y? ර9ෂාෙකොට vද� ඉප�ම පැ(b ප9ෂය (ෂෙය^ �ෙ"ශ කර ෙනොමැත.ෙ, ෙහේ>ව �සා පැ(b ප9ෂයට }^ ප9ෂය ෙම� vද� ඉප�ම සඳහා y?ර9ෂා ෙකොට ෙවෙහසBෙ, අවශZතාවය9 නැත.පැ(b ප9ෂෙ2 zlක අෙ�9ෂාවව1ෙ2 හැ?තා9 hය zlක අරvණn පැ(bකමට අදාළ �ණධම වධනය කරගැeම පම\.241y? ර9ෂාෙකොට ප`� සංසථාව ෙපෝෂණය කරන }^යා�,පැ(b අරvJ ශා9ෂා� කරගැeම (ෂෙය^ bවාරා× ෙවෙහස වන µ9¶ව� hය b(පැවැ�ම �ර9�තව පව�වාගැeම A\ස vlක අවශZතා වන ආහාර පාන, ඇP,,�වාස,ඖෂධ ආ7 ෙ" ස,�ණ කරගත k>ය.මානව �ෂටාචාරෙ2 v� kගෙ27 න, ෙ, සඳහා භා²ඩ �වමාI කමෙdදය9 පැවN�.කමෙය� මානව �ෂටාචාරය bkJව�ම ආ7කාlන වශෙය� පැවN භා²ඩ �වමාI ආ¯ක කමෙdදය ෙව1වට vද� සංසරණය මp� වiනාකම ෙගBෙ, කම ෙdදය9 සැකhන.අද ඇ�ෙ� vද� �වමාIවට� වඩා bkJ ත�වයට සංවධනය n කමෙdදය බව සමාජ ආ¯ක ]යාව_ය ෙදස (මhlම�n (ට ෙපe ය/.ඉෙල9ෙටෝ�ක කාÇ ප� මාගෙය� භා²ඩ හා ෙසේවා �ෂපාදන අෙල(?gෙ, කම ෙdදය9 «තනෙ2 ]යා�මකෙd. ෙ, ෙහේ>ව �සා «තන සමාජෙ27 vද� �වමාIව පවා ය� Á« කමෙdදය9 බවට ප�ව NෙS. vද� ෙහෝ ෙවන� (ක�ප කමෙdදය9 මp� ෙහෝ h4 ව1 ෙ2 තමාට අවශZ භා²ඩ හා ෙසේවා ලබා ගැeම/.ෙ, භා²ඩ හා ෙසේවා ප�ෙභෝජනය මානව b( පැවැ�මට

අවශZෙd.242

}^ සමාජය හා පැ(b සමාජය අතර පවN1ෙ2 ගහට ෙපො�ත ෙම�n සබඳතාවය?.}^ සමාජය ෙකතර, A�~මට හා ගරා වැ®මට ල9ව ඇNදැ/ bනපතා :ව�ප� වාතා>_� සනාථ ෙd.එනv4 }^සමාජය පැ(b සමාජය ෙවN� බලාෙපොෙරො�>ව1 ෙ2 3"ධකා¥න පැ(b සමාජය >ළ7 ව� ෙනොN3J �ණධමය.එය දැ� අසාධාරණ A_ෙවත9 බව පැහැblෙd.ම�ද පැ("දට එළෙඹ�ෙ� ෙ, }^ සමාජෙ2 මdAය වI�ට දාව ඉප41 දIව�ය.පැ("දට ප�n දා hට hd පසය ලබා ෙපෝෂණය ව�ෙ� }^සමාජය ඇ�ෙර�.ඒ සමසත ]යාව_ය>ළ µ9¶ව }^යාෙග� ෙව�කළ හැ? ෙනොෙd.}^බවට වඩා පැ("ද උ>,බව සතZය?.පැ(bව1ෙ2 }^ෙගය අ�හැර බවද සතZය?.නv4 }^ සමාජය හා පැ(b සමාජය ආ¯ක අංශෙය� }^ සමාජය හා බැ� පව�.

57

ඒ ආ¯ක අංශය hdපසය මp� A_�� ෙd.පාං�Lල Ýවර,A²�යාෙලෝප ෙභෝජන,�N v�තක ෙභස¦ජය හා වෘ9ෂzල ෙසේනාසන ආ7 hd�ශය «තන සමාජෙ2 ආ¯ක ]යාව_ය හා සබඳතා ෙනොපව�වන බව සතZය?.එනv4 34සමෙ2 සෑම µ9¶වකට අ�වායෙය�ම එය �යමෙකොට නැත.v�කා¥නව ෙබෞ"ධ සංඝ සමාජය සකසnෙ2 ඉහත� hd�ශය ආශයකරෙගන බැ(� ත� සමාජය >ළ ෙමකල ෙම� ආ¯කයට සෘÜව බ"ධ B ෙනොපැව>�.නv4 කාලයාෙ� ඇවෑෙම� µ9¶ සමාජය :x�ව වZා�තB ය�ම,ආරාම පNගහණය,දාන ආරාධනා A_ගැeම,h`I A�කර ආbය A_ගැeම ස,මත කරගැeම �සා µ9¶ සමාජය සමාජ ආ¯ක ]යාව_ය සමඟ බ"ධ(ය. එතැ� පට� µ9¶ සමාජයට }^ සමාජෙ2 අවශZතාවලට අ1ව සකසBමට h4(ය.}^ සමාජය ෙවN� ලැෙබන hdපසයට කෘත�ණ සැල�ම A\ස ධමෙ"ශනා පැවැ�Bම මp� යහමඟ දැ9 Bම 34^Tය� අ1දැන වදාරා NෙS.}^ සමාජය සමඟ අනවශZ සබඳතා පැවැ�Bම අ1මත කර ෙනොමැN `වද }^ සමාජයට ෙහොඳ නරක දහ,මඟ වටහා7ම µ9¶වකෙ� k>කමබව 34^Tය� (h� ෙප�වා7 N ෙS.එය }^ පැ(b ෙදප9ෂය අතරn k>ක, වග�, සවcපෙය� ද9වා

NෙS.243

}^ සමාජය දැ� ආ�මාථකා{ ල9ෂණවl� k9තnව?.ෙ, �සා සමානා�මතාවය වැ� කIJ }^ සමාජෙ27 අථව� ෙලස ]යා�මක කළහැ? ව1ෙ2 එ9තරා මqටම?�.ය, සමාජය9 ආ�මාථෙය� (k9ත`වෙහො� එය සමානා�මතා �ණධමවl� k9තව1 ඇත. ඉ��ය මp� ස,ෙපේෂණය වන සංෙdදන සංජානනයව1ෙ2 ඉ��ය�ෙග� එම සංෙdදන ලබා ග� සවcපෙය� ෙනොෙd.ය,?h සංසකරණයකට ල9?gෙම�.ෙ, සංසකරණය න, ඒ>ළ සැබ(�ම නැN :"ගල�වය9 �^ කරගැeම/.�ද�න9 ෙලස ඇස මp� ස,ෙපේෂණය ව�නා n දෘෂZ සංෙdදන ෙපeම9 ෙලස සංජානනයBම �වැරbය.නv4 සාමානZෙය� දෘෂZ සංෙdදනය සංජානනයව1ෙ2 ෙපeම9 ෙලස ෙනොෙd.එය සංජානනයව1ෙ2 බැ¥ම9 වශෙය�.බැ¥ම>ළ බල�ෙනw සකසෙකොට NෙS.ෙමය A�h4 සංජානනය ෙනොෙd.A�h4 සංජානනය සංසකරණය ෙකොට ගැeම?.ඇස ෙම�ම ෙස� ඉ��ය� වන කණ,නාසය,bව,සම හා මනස ආ7 ඉ��ය�ෙ� සංෙdදන සංජානනය කරග�ෙ�ද සැබ(�ම නැN :"ගල�වය9 ආෙරෝපණය කරග�T�.ෙ, වැරb සංජානනය �සා දෘෂiය9 �^ෙd.ෙ, දෘෂiය hයx ඉ��ය සංජානනය හා බ"ධB NෙS. අ(දZාව ෙලස හැr�ෙව1ෙ2 ෙ, දෘෂiය/.ෙම� දෘෂiෙ2 (ෙශේෂ ල9ෂණය න, hයx ඉ��ය සංජානන >ළ මම නැමැN දෘෂiය9 Ntම/.ඕලා�ක මqටෙ,7 ස9කාය bq¹ය ෙලස ෙප�වා7 ඇ�ෙ� ෙම� දෘෂiය/.එෙසේම hk, මqටෙ,7 අසT මානයෙසේ ෙප�වා7 ඇ�ෙ� ෙ, දෘෂiය/. zlක අවසථෙd7 ඉ��ය සංෙdදන ස,ෙපේෂණයBෙ,7 :"ගල�වය9 ෙගොඩනඟා ගැeම සමඟම ඇNවන අෙන9 කIණ න, ලබාග�නා ඉ��ය සංෙdදන ආශවාදනය ?gෙ, ල9ෂණය/.ෙමය hයx ඉ��ය සංෙdදන ස,බ�ධෙය�ම ඇNෙd.පංෙ���ය සංෙdදන ෙකෙර^ම ෙ, ආශවාදන ල9ෂණය හටගe.ෙම^7 ආශවාදය කැමNB, I¡?g, වශෙය� ඇNවන බැ(� කාෙමN යන පාl ]යා cපයට අ1ව සැක* "කාම" යන වද�� එම ඉ��ය සංෙdදන හැr�ෙd.ෙ, අ1ව ඒ ආශවාදය කාම ආශවාදය වශෙය� හැr�ෙd.ඉ��ය පහට අ1ව පංච කාම ආශවාදය අථ ද9වා NෙS.ෙම^7 කාම ආශවාද කාම ත²හා නT�ද හැr�ෙd.ෙ, අ1ව මම යන දෘෂiය අ(දZාෙd උපත ෙලස�,ත²හාව ඉ��ය සංෙdදන ආශවාදෙ2 උපත ෙලස� හැr�(ය හැ?ය.එ?ෙනක ගැටගැ� ඇN අ`�n «� ප�4වක පධාන «� ෙදෙකළවර අ(දZාව හා ත²හාව මp� දැ9ෙd. ෙ, අ(දZාව හා ත²හාව එ?ෙනකට ෙහේ> පතZ ෙd.ෙ, �සා ගැටගැ� අ`�B ඇN «�ප�4ව �වැරbව ගැට ගලවා අ`� lහාහැ�ය හැ? න, සසරට සංෙයෝගB පවNන සවභාවය 4IB

ය/.244

ස9කායbq¹ය අ(දZාෙd දෘෂiයෙලස ආර,භ වන පංච ඕර,භා�ය මqටෙ,7 ත²හාව කාම ත²හාෙව� �ෙයෝජනය ෙd.එෙසේම අසT මානය අ(දZාෙd දෘෂiය ෙලස ආර,භවන පංච උ"ධ,භා�ය මqටෙ,7 ත²හාව භව හා (භව ත²හාෙව� �ෙයෝජනය ෙd.ෙ, අ1ව අN hk, අවසථාව උ"ධ,භා�ය මqටම/.ෙ, උ"ධ,භා�ය මqටම ඕර,භා�ය මqටෙම� වැ� පව�.එ^

58

පංච ඕර,භා�ය මqටම ඇ�ෙ� උ"ධ,භා�ය මqටමට උ��.ෙ, �සා පංච ඕර,භා�ය මqටම 4Iකළද පංච උ"ධ,භා�ය මqටම තව 4රට� 4Iකළ k> අN hk, අවසථාව9 ෙලස ෙශේෂෙd. ෙ, �සා ෙසෝවා� `වද :"ගලෙයwෙ� 4Iව1ෙ2 ස9කාය bq¹ය පධානෙකොට ඇN අෙනw� සංෙයෝජන ධම වන �ලSබත පරාමාස හා (¡?�ඡාව පම\.ෙ, අ1ව ෙසෝවා� උ>මාෙ� hත >ළ ඇN අ(දZාව v�වරට �ඳ9 ෙහෝ අ�ව1ෙ2 ස9කායbq¹ය 4IBම �සාය.ෙ, සමඟම ඊට උප�ශයB NH ත²හාවට අය� උපාදාන සංk��ෙ� ය,?h (යැ�ම9ද h4ෙd.නv4 පබලෙසේ දැ9(ය හැ? ත²හාෙd (යැ�ම පැහැblව ෙප�ව1ෙ2 "(�/ක මඟඵල යන සකෘදාගා{ බවට ප�Bෙ,7ය.එ(ට 4Iව1ෙ2 දෘෂi පා9�ක සංෙයෝජන ධම ෙනොව ත²හා පා9�ක සංෙයෝජන ධමය.එන, කාමරාග හා පiඝ යන සංෙයෝජන ෙදෙ9 අඩ9 4IBම h4ෙd.ෙතවන මඟඵලය n අනාගා{බව ලැtෙ,7ද 4Iව1ෙ2 දෘෂi පා9�ක සංෙයෝජන ෙනොව ත²හා පා9�ක සංෙයෝජන ධමය.එන, කාමරාග හා පiඝ සංෙයෝජනවල ඉN� අඩ සහvl�ම සv�ෙ�ද පහාණය ෙd.ෙ, සං ෙයෝජන ධමතා 4IBම �g9ෂණය කරන(ට පැහැblවන කIණ න, ෙසෝවා�Bෙ,7 4IB ය1ෙ2 දෘෂi පා9�ක සංෙයෝජන @�වය9 බව/.ෙසෝවා�Bම දෘෂi පNලාභය ලැtම9 ෙලසට 34දහෙ, ද9වා ඇ�ෙ� ම�දැ/ ෙ, අ1ව ඉතා පැහැblය.vl� ෙ, දෘෂi පNලාභය ලබා ප�ව අ�ප� කරග� දහම ඇස තව4රට� වැÈෙ,7 ෙස� ත²හා පා9�ක සංෙයෝජන ධමතා ෙදක9 අවසථා ෙදකක7 සහvl�ම 4IB යන බව පැහැblෙd.එන, කාමරාග හා පiඝ සංෙයෝජන ෙදක හ�අඩ9 4IBෙ, මqටම සකෘදාගා{බෙව�ද ස,�ණෙය�ම 4IBෙ, මqටම අනාගා{බෙව� ද �cපණය වන බව/.ෙකෙසේ`වද අනාගා{Bෙ,7 සංෙයෝජන ධමවල එ9 සථරය9 ස,�ණ වශෙය� ප~ණෙd.එන, පංච ඕර,භා�ය සථරය/.ඊළඟ සංෙයෝජන සථරය ඇ�ෙ� {ට යi�. එය දැෙනන ෙනොදැෙනන තරමට hk,ය.ඒ මqටම දැ?ය හැ? මqටමට hk, ඉ��ය ශ9Nය9 ඇN(ටක7 පමණ9 ඒ සංෙයෝජනධම අරvJකළ හැ?ය.ෙලෞ?කධZාන ඉAදn අෂට සමාප�N ලාÄ අනාගා{�ට හා රහ>�ට පමණ9 සඤඤාෙdද/ත �ෙරෝධ සමාප�Nයට සමවැbය හැ?ය. ෙ, සඳහ� අෂට සමාප�Nය න, ෙලෞ?ක ධZාන ශ9Nය වධනය කළහැ? උපgම තලය/.ඒ මqටමට hත bkJකර �ෙරෝධ සමාප�Nය ලැtම ය1 ¡�ත සමා�ය ය, උ>ෙමwට වැ�ය හැ? ඉහළම අවසථාව ද9වා වධනය ?gම/.සකළ 9ෙ�ශ ප~ණකළ රහ>�ට න, �ෙරෝධ සමාප�Nයට ප�(යහැ?බෙd ?h4 ගැටxව9 නැත.නv4 ෙම^ අනාගා{�ටද �ෙරෝධසමවතට සමවැbයහැ? බව ද9වා Ntෙම� අදහසව1 ෙ2 අනාගා{�ෙ� ¡�ත සමා�ය රහ>�ෙ� ¡�ත සමා�යට ඉතා ආස�න අවසථාව9 බව/.නv4 අනාගා{�ෙ� hෙ� අප~න සංෙයෝජන ධමතා >න9 ෙශේෂB ඇත.එන, cප රාග, අcප රාග ( භව හා (භව ත²හා), මාන, උ"ධ�ච හා අ(¦ජා යන උ"ධ,භා�ය සංෙයෝජන ධමතා පහ/.ෙම^ cප රාග හා අcප රාග ත²හා පා9�ක අතර මාන, උ"ධ�ච හා අ(¦ජා යන සංෙයෝජන >න අ(දZා පා9�ක ෙd.ය, ෙකෙනw අනාගා{බවට ප�n ප� තව4රට� hෙ� අප~ණ සංෙයෝජන ධම NෙSදැ/ ය�න පවා ඇතැෙමwට ෙ, අ1ව ෙනොදැe යන තරමට hත ප(ත මqටම ආස�නයට පැT\ය හැ?ය.සNපqඨාන *තෙය^ ද9වා ඇN ෙලසට සතර සNපqඨාන ධම මැන(� වඩ�ෙනwට වසර හෙ� hට ස�bන කාලපරාසය >ළ අ�වායෙය�ම අනාගා{ඵලය ෙහෝ අහ�ඵලය ලැ�යහැ?බව ද9වා ඇ�ෙ� ෙ,�සා (ය k>ය.එ^ ද9වා ඇ�ෙ� උපාදානෙශේෂය ඉN�ව ඇ�ෙ� න, අනාගා{ඵලය ෙහෝ එෙසේ ෙනොමැN

න, අහ�වය ලැ�ය හැ?බව/.245

ෙම^ උපාදානසක�ධ ෙශේෂය ය�ෙන� අදහසකර1ෙ2 :ණZ ශ9Nය,aව (දZා�මක ඉ��ය සැකැසම,සසර භව:I"ද,Bයය හා අඛ²ඩව භාවනාෙd �රතBම යන කIJ නැNBම �සා අහ�ව ලැ�ය හැ? පමණට සංජානන පැNකඩ වධනය කළ ෙනොහැ?බව/.එබP අෙයw හට ලැ�ය හැ9ෙ9 අනාගා{ඵලය පම\.�ද�න9 ෙලස }^ෙයwට :ණZ ශ9Nය,ඉ��යබලය සසරභව :I"ද,Bයය හා අඛ²ඩව භාවනාෙd �රතBම ආ7 hයx කIJ ෙකතර, උසස ෙලස ස,�ණB N3ණද අනාගා{Bමට Tස අනාගා{බෙd hට අහ�වය ද9වා යෑමට ඇN අවසථාව ඉතා 4ලභBම ෙප�වා bයහැක.ය, ෙහය?� }^ෙයw අහ�ඵලය සා9ෂා� කළෙහො� තව 4රට� }^බෙd hiය ෙනොහැ?යැ/ ධමතාව9 ෙප�වා7NෙS.එ9ෙකෝ ස�bන9>ළ A��ව�

59

පෑ k>ය.නැNන, අ�වායෙය�ම පැ(b (ය k>ය.ෙමයට එ9 ෙහේ>ව9 NෙS.එය න, }^බව ආaවය ස,බ�ධෙය� අහ�වයට ෙනොගැලෙපන අෙයෝගZ YTය9 Bම/.සැබ(�ම }^පැ(b ෙÉදය ෙගොඩනැ� ඇ�ෙ� ආaවය ස,බ�ධෙය� ද9නට ලැෙබන ෙමම (ෂමතාවය �සාය.}^ බව රහත�වහ�ෙසේ බP අNශය A�h4 උසස මානhක පැව>ම?� ෙහ� උ>ෙමwට වාසය කළ ෙනොහැ? සථානය9 වන �සාය.නv4 අනාගා{ෙයwට hය ස,�ණ ආkකාලයම }^ෙග/ hට මැන(� (hය හැ?බව ද9වා NෙS.එම �සා ආaවය ස,බ�ධ ෙ, ගැටxව උ"ගතව1ෙ2 රහ� බව හා අනාගා{ අවසථාව අතර ඇN සංෙයෝජන ධමතා ප~ණBම>ළ බව පැහැblෙd.අනාගා{ උ>මා>ළ කාමරාග හා ප®ඝ සංෙයෝජන vxම��ම ප~ණය.එබැ(� එබP උ>ෙමw }^ෙයw ෙලස hiයද lං}ක a(තය9 ගත ෙනොකරනබව පැහැbl (යk>ය.lං}ක සංසගය ය1 වගයා අඛ²ඩව පව�වාෙගනයෑම A\ස සැක� ඇN aව(දZා�මක උ�ල?.දැන ෙහෝ ෙනොදැන hයx :�4� මානව/� ෙ, aව(දZා�මක උ�ලට හ�ව එය ඉතා ඉහළ සැපයකැ/ hතා එ^ ඇ¥ගැ¥ වාසය ?gමට �I:I4ව hiනබව ෙපෙ�.ෙ, aව(දZා�මක උ�ලට හ�ව වගයා ෙබෝ?gමට hය දායක�වය ලබාෙදT� ප`� සංසථාව9 ෙගොඩනැ�මට මානවයා උන�4ව1ෙ2 ෙලෝකෙ2 ස,මත වZවහාරය ඉ9මවා දැ�මට ෙනොහැ?කම �සාය.සැබ(�ම ෙලෞ?කබෙd �මාව ෙමය/. අනාගා{ උ>මා ෙ,ෙලෝකස,මත වZවහාරය ඉ9මවා දැ�මට හැ?යාව9 ලැtඇN :"ගලෙය?. එබP හැ?යාව9 ඇN උ>ෙමwට පවා ෙලෝක ස,මත වZවහාරයට ෙවනසව }^ ෙග/ hiයහැ? බව ද9වාNෙS.නv4 අහ�වයට ප�n උ>ෙමwට }^ෙග/ (hයෙනොහැක.එෙසේන, රහ�ඵලය ලැtෙ,7 අ�ප�වන �(ෙශේm සංජානන හැ?යාව (ය k>ය.ෙ, �(ෙශේ� සංජානන හැ?යාව අ� ප�n :"ගලෙයwට }^ෙග/ පවNන ආaවය ෙනොගැලෙපනබව ෙම^7 අවෙබෝධෙd.*තකමයට අ1ව අහ�වය ලැtෙ,7 ප~ණවන සංෙයෝජන අතර (භවත²හා ය1ෙව� හැr�ෙව1ෙ2 hය ෙනොපැවැ�ම A_බඳ තෘෂණාව/.ෙමය උ�ෙ�ද පා9�ක තෘෂණාව9 ෙලසද ද9වාඇත.ෙම^ ඇN hk,බව �සා වටහාගැeමට අ�Iය.භව ත²හා ය1 hය පැවැ�ම අඛ²ඩව ෙගනයාම A_බඳව hෙ� ඇNවන තෘෂණාව/.ෙමය ශාසවත පා9�ක ත²හාව9 ෙලසද ද9වා ඇත.මාන ය1 අසT මානය/.එන, මම ෙවමැ/ අN hk,n අJ සහගත වශෙය� ඇNවන අ(දZා පා9�ක දෘෂiය/. උ"ධ�ච ය1 hෙ� ඇN (A_සර සවභාවය/.චංචල ගNය/.කැළ´ම/.ඉ�Áම/.සමා�ය �ණව වැÈ N3ණද ෙ, 4බලතාව hk, වශෙය� ඇත.අ(¦ජා ය1 ච>රාය සතZය ෙනොදැeම/.ෙම�

hයx 4බලතා ෙ9�දකරග� ෙනොදැeම A_බඳ අදහස අ(¦ජා ය�න>ළ NෙS.246

}^බව හා පැ(b බව අතර ෙවනස ආaව පා��"�ය මත පදන,ව NෙS.}^බවට මම�ව දෘෂiය ඉතා hk, වශෙය� `වද N�ය k>ය.නැතෙහො� එය }^බෙd ((ධ සබඳතා සාථකව පව�වාෙගනයෑමට බාධාව?.මම යන හැ�ම, ආක�පය ඕලා�ක වශෙය� 4Iකළද අJ සහගත වශෙය� ෙහෝ y�පැව�ම }^බවට අ�වායය.නැතෙහො� }^බව අථව� ෙනොෙd.ම�ද }^ බව ((ධ බැ�,, :"ගලා�තර සබඳතා සමඟ ෙගොඩනැ� ඇN ආයතන ව හය9 �සාය.නv4 }^ බෙd ඇN එබP 4බලතා ?hව9 පැ(bබෙd නැත.පැ(bබව ආaව පා��"�ය මත ෙගොඩනැ�ඇN ආයතන ව හය?.පැ(bබෙd ආයතන ව හය මම�වෙය� (k9තවන ප�b එය ෙගොඩනංවාඇත. සෑම (ටම ෙපො4ෙ"පල කම9 මත පැ(b සමාජය ෙගොඩනැ� NෙS.සාz^ක�වය පදන,කරඇN බැ(� :"ගlක�වය ෙ9�දකරග� ආ�මාථකා{ ආක�පවලට සංඝ සමාජය>ළ ඉඩ9 නැත. රහත�වහ�ෙසේ `වද සාz^ක සංඝ සමාජෙ2 eNgN, ෙපො4 ස,v�වලට ගIකළ k>ය. රහ�ඵලය ෙපෞ"ගlක �ණය?.ෙපෞ"ගlක �ණය සාz^ක පැවැ�ෙ, පදනමට වඩා උසසෙසේ පැ(b සමාජය>ළ ෙනොසැලෙ9.සාz^ක ෙ"පළකමය ආaව පා��"� පැවැ�මකට යහ ප��ම?. ම�ද :"ගල පැවැ�ම9 තකා අ�Tතව ෙවෙහ�මට එ(ට :"ගලයාට h4 ෙනොවන ෙහ/�.:"ගල පැවැ�ම සාz^ක වග�ම මත රඳාපව�.සාz^ක�වයට ගI?gම මත :"ගල වiනාකමද දැ�ව අවධාරණය ෙකෙ.:"ගලයා සමසතය ෙවත�,සමසතය :"ගලයා ෙවත� වග?යන කමය9 ඒ >ළ ෙගොඩනැ� NෙS.ෙ, hයx ල9ෂණ රහත�වහ�ෙසේට පහ�ෙව� වැඩh®මට ඉතා ෙයෝගZ ප��ම9 පැ(b සංසථාව>ළ ඇNබවට සාධක/.සංඝ සංසථාෙd ව හය පවා ෙගොඩනැ� ඇ�ෙ� :�4� :"ගලෙයw ඊට ඇ>ළ� `වද දෘෂiෙ2 පට�ම ඒ :"ගලයාව අහ�ව පරමාදශය කරා

60

කTකව ෙයොv ෙකෙරන ප�"ෙද�.එ�සා අහ�වයට ප�nෙවwට සංඝ සමාජය අභයසථානය9 බව අv>ෙව� පහදාbය k�ත9ද ෙනොෙd.}^බෙd hට අනාගා{බවට ප�nෙවwට පැ(bYTයට පෙdශBම �සා hය ආaවය අ�ප�කරග� උසස මානhක සං^rයාවට ස�ලන අk�� සකසකර ගැeමට හැ?යාව ලැෙS.ෙ, �සා ප��වාණය ෙත9 ස,�ණ ආkකාලයම පැ("ෙ" ගතකළ හැ?ය.�"ධාවාස බහමෙලෝකවල }^ පැ(b ෙÉදය9 නැත.එෙසේව1ෙ2 ස×,:Iෂ ෙÉදය9 හා lං}ක චයාව9 එබP ෙලෝකවල නැNබැ(�.ෙ, �සා එ^ වැඩ hiන අනාගා{ හා අහ�ඵලය ලැH බහම/�ට ඉ�ප�ව hය ආaවය අv>ෙව� සකසකරගැeෙ, අවශZතාව9 ම> ෙනොෙd.ඒ �"ධාවාසවල ඉප7ම සමඟම A�h4 පැවැ�ම �රායාසෙය� උIමවන බැ(� අv>ෙව� ආaවය A_බඳ ෙවෙහසට පැT¬ම අනවශZය.නv4 ම1ෂZ ෙලෝකෙය^ එෙසේ ෙනොෙd.ම1ෂZ ෙලෝ කෙ2 }^ පැ(b ෙÉදය �මාණයB ඇ�ෙ� ආaව පා��"�ය පදන,කරෙගනය.ම�ද lංග ෙÉදය හා lං}ක සංසගය aව(දZා�මක අංශෙය� සාමානZ ම1ෂZධමය9 ෙලස ස,මතව ඇN බැ(�. ෙ, ත�වය යටෙ� අනාගා{ උ>මා ෙ, aව(දZා�මක අංශෙය� lංග ෙÉදය ෙනොඉ9මවා යන නv4 ආක�ප,හැ�, අංශෙය� සාමානZ ම1ෂZ ධමතා ඉ9මවා ය�ෙන?.lංග ෙÉදය බා^රව (දZමාන `වද,මානhක ආක�ප,හැ�,වl� lං}ක සංසගය ෙකෙර^ ආශා ර^තෙය?.ප`� සංසථාව රඳා පැවැ�මට අවශZ පධානතම සාධකය lං}ක සංසගය/.එය ෙකෙර^ ආශා හැ�, ර^තBම >ළ ප`� සංසථාවට අභවZ :"ගලෙයw බවට ප�ෙd.නv4 lං}ක සංසගෙය� ෙතොර hය පැවැ�ම (භව ත²හා), ෙනොපැවැ�ම((භව ත²හා) ආ7 තෘෂණා පා9�ක ධමතා හා මම ෙවT යන දෘෂiය (මාන),(A_සරබව ( උ"ධ�ච) හා ෙහේ>පතZ ධමතා ෙනොදැeම (අ(¦ජා) යන අN hk, අJ සහගත අ(දZා පා9�ක ධමතා ඒ :"ගලයා>ළ පව�.ෙමබP 4බලතා ඇN අෙයw හට lං}ක සංසගෙය� ෙතොරව `වද }^ෙග/ වාසය කළහැ? ප��ම9 NෙS.ම�ද ඒ 4බලතා ඒ :"ගලයාව }^ෙග/ රඳා h�වන අJ සහගත ඇ¥ම9 හා දෘෂiය9 ෙලස ]යාකරන බැ(�.ඒ >ළ අනාගා{ උ>මාට lං}ක සංසගය පාදකකරග� ප`� සංසථාව >ළ පැවැ�ම9 නැN`වද, hය b( පැවැ�ම සඳහා n ය, y?යාව9 පාදකකරග� වෘ��ය පැවැ�ම9 NෙS.ෙම� වෘ��ය පැවැ�ම සාථක කරගැeමට ඉවහ�B ඇ�ෙ� අනාගා{ උ>මා>ළ තවම� අප~ණB ෙශේෂB ඇN උ"ධ,භා�ය සංෙයෝජන ධමතා පහ/.ෙ,�සා �ණ වෘ��ය b(ෙපෙවතකට අදාළව1ෙ2

ඉහත දැ9n උ"ධ,භා�ය සංෙයෝජන ධම පහ බව වටහාගත හැක.247

සකල 9ෙ�ශ ප~ණ කළ රහත�වහ�ෙසේට වෘ��ය පැවැ�මක නැත.එය පරම ආaව පා��"�යට ප�Bම/.?න, අkරක ෙහෝ වෘ��යපැවැ�මක hයපැවැ�ම උෙදසාවන ෙවෙහ�ම (දZමානය. hය පැවැ�ම උෙදසා ෙවෙහ�ම ය1 පැවැ�ම A_බඳ ?න, අkරක ෙහෝ තෘෂණාව9 පැව�ම/. සකල 9ෙ�ශ ප~ණn :"ගලෙයw>ළ එබP තෘෂණාව9 පැවNය ෙනොහැක.එම �සා රහත� වහ�ෙසේ සව�ය පැවැ�ම උෙදසා ෙවෙහසBෙම� වැළ� hi�ෙන?.පැ(b ප9ෂය }^ ප9ෂය ෙවN� hdපසය ලබා ෙපෝෂණය වන බැ(� hය පැවැ�ම A_බඳ අv>ෙව� වෘ�Nයක �යැ¥ ෙවෙහ�මට µ9ßවකට h4ෙනොෙd.නv4 }^ෙයw ඒ වරපසාදය ^TB නැත.}^යා hය පැවැ�ම සඳහා ?hය, y?යාවක �යැ¥ ෙවෙහ� vද� ඉප/යk>මය.}^බෙd hට අහ�වයට ප�B ය1 බා^රව }^ෙයw වශෙය� hiය7ම මානhක ආක�පවl� පැවැ�ම උෙදසා ෙවෙහස Bෙම� වැළ�මට ෙයොvBම/.ෙමබP අවසථාවකට ප�nෙයwට ගතහැ?ව1ෙ2 Aයවර ෙදක9 පම\. එන, පැ(bYTයට පෙdශBම/.නැතෙහො� A��ව�පෑම/.ම�ද hය b(පැවැ�ම උෙදසා ෙවෙහසBම?� ෙතොරව h®මට }^ෙයwට ෙනොහැ? බැ(�.ආය අෂටාං}ක මාගය පැහැbl කරන (ට ස,මා ආaවය ෙලස ඇතැ, අය ද9ව1ෙ2 වැරb ෙවළඳා, පෙහ� වැල� y?යාවක �යැ¥ම ස,මා ආaවය බව/.ආය අෂටාං}ක මාගය }^පැ(b ෙදප9ෂයටම ෙපො4ය. පැ("ෙදw අ�වායෙය�ම වෘ��ය a(තෙය� (�v9තnෙවwබව පාNෙමො9ෂ (නය A_ගැeම/.එබP අෙයwට ය_ අv>ෙව� වැරb ෙවළඳා, පෙහ� වැල�ම දැ9Bම අථ (ර^තය. එබැ(� ෙම^7 ස,මා ආaවය ය�ෙන� අදහසකර ඇ�ෙ� }^ හා පැ(b යන ෙදප9ෂයටම ෙපො4 ස,මත යම9 (ය k>ය.ෙනොකළk> ෙවළඳා, පෙහ� අදහසB ඇ�ෙ� hය b(පැවැ�ම සඳහා ෙබොIව,වංචාව වZාජ ඇඟB, ආbෙය� වැල� a(කාවෘ�Nය ෙගනයා

61

k>බව/. ෙමය }^,පැ(b ෙදප9ෂ සඳහා ෙපො4 ස,vNය?.ෙ, �සා ආaව පා��"�ය, ස,මා ආaවය ෙලස හP�වා ඇ�ෙ� ෙහොරෙබොI ආ7 වංච�ක ]යාවl� වැළ�මබව වටහාගත හැ?ය. ස,මා ආaවය උප�මව ඇ�ෙ� රහ>� >ළය.රහ>� වෘ��ය a(තෙය� වැළwJ අය/. වෘ��ය a(තෙය� වැළ�ම>ළ ෙහොරෙබොI ආ7 වංච�ක ෙ" h4Bමට ඇN ඉඩකඩ vxම��ම වැල� ය/.එම �සා ආaව පා��"�ය ය�න වැරb කමවl� වෘ��ය a(තෙ2 �රත ෙනොBම ෙලස දැ9Bම vxම��ම �වැරb ෙනොවනබව ෙපe ය/.ම�ද එම �වචනය පැ(b ප9ෂයට අදාළ ෙනොවන �සාය.ස,මා ආaවය අථ ද9වන (ට එම �වචනය }^ ප9ෂයට ෙම�ම පැ(b ප9ෂයටද එක හා සමානව අදාළ (ය k> බැ(�. පැ("ද සකසB ඇ�ෙ� �වාණ ලාභය අරvJකරෙගනය.එම �සා ස,මා ආaවය ෙතෝරන(ට ඒ A_බඳවද සැල?lම� Bම උ¡තබැd හැ ෙ�.ආය අෂටාං}ක මාගෙ2 වැදග�ම අංගය ස,මා bq¹ය/.ස9කාය bq¹ය �ලSබත පරාමාස හා (¡�ඡාව bq¹ය 4I?gම �සා පහාණB ය/.එම bq¹ය අ(දZා පා9�කය. එබැ(� �වන (දZාව උපදවාගැeමට v�කරෙගන ඇත.ස,මා ආaවය ෙගොඩනැ� ඇ�ෙ� (දZාව උපදවාගැeමට පහ�ක, සැලෙසන ප��ම9 මතය.ඊට ෙහොඳම තැන }^බව ෙනොෙd. ම�ද }^බෙd ((ධ ප_ෙබෝධ පවNන බැ(�.එම�සා පැ("ද ඊට �4�ම තැන/. T� අදහස ව1ෙ2 සමසත පැ(b සංසථාව ෙගොඩනැ� ඇ�ෙ� ඉ��ය සංෙdදන �වැරbව වටහා ෙගන :"ගල�වය9 �^ ෙනොකරග�T� සංජානනය කළහැ? ප��ම9 ඇNවන ප�bය.:"ගල ෙ"පළ කමය ඇNතැන එබP ප��ම9 �^කරගත ෙනොහැ?ය.එබැ(� සංඝ සමාජය>ළ සාz^ක ෙ"පළ කමය හP�වා7 ඇත.ම�ද සාz^ක ෙ"පළ ප�ෙභෝජනකමය9>ළ :"ගlක ධනව�බව9 ලැtම A�ස අනවශZ අk�� ෙවෙහසට ප�Bෙ, අවශZතාවය9 නැNබැ(�.ෙ, �සා මානhක සැහැ�Æ බව?� b(පැවැ�ම ෙගනයෑමට පැ(bසංසථාව>ළ ඉඩපසතාව ^Tව NෙS. :"ගlක බව හා ආ�මාථකා{බව ඉසම>වන }^ සංසථාව>ළ එබP මානhක සංh�ම9 නැත. එබැ(� 34� වහ�ෙසේ (h� �වෙසේ සතZාවෙබෝධය ?gම සඳහා� සතZාවෙබෝධයට ප�n උ>ම�ට �වෙසේ (�මට අවශZ ප��ම සැක�ම සඳහා� සංඝ සමාජය සකසකර ඇNබව පැහැblය. ෙම^ �වෙසේ (�ම ය1 ආaව පා��"�යට ප�ව (�ම/.සංhP1 මනස?� b( ෙගBමට හැ?Bම ය,

අෙයwට ලබාගත හැ? උසසම ආaව පා��"�ය ෙලස ෙම^7 සලකා NෙS.248

මානව b( පැවැ�මට ආ¯කය දැ� ෙසේ බ"ධව පව�.ආ¯කෙය� ෙතොර මානව b( පැවැ�ම9 ෙනොමැN තරමට ආ¯කය මානව a(තෙ2 සෑම අංශය9 පාසාම හ�රව1 ලබ/.ෙ, අ1ව සමාජ�ය සබඳතා,කලාව,ආගම,සා^තZය,සංසකෘNක ල9ෂණ,භාෂාව ආ7 මානව a(තයට ස,බ�ධ hයx අංශම ආ¯කව මp� සෘÜව ෙහෝ වකව පාලනය කර1 ලැෙS.ෙ, �සා මානව b( ෙපෙවත සකසB ඇ�ෙ� �ෙද9 මානව අවශZතාවලට ස�ලන අk�� ෙනොව ආ¯කයට ස� ලන අk�� බව පැහැblව දැක ගැeමට ලැෙS.ෙ, අ1ව මානව a(තය හා බ"ධ සමාජ සබඳතා, කලාව, ආගම, සා^තZය, සංසකෘNක ල9ෂණ හා භාෂාව බP සෑම අංශය9ම ආ¯ක ]යාව_යට උ¡ත අk�� ෙවනසකර1 ලැබ NෙS.ය, kගයක ෙ, සෑම අංශය9ම සකසව ඇ�ෙ� ඒ kගෙ2 ආ¯ක ]යාව_යට සමපාතවන අk��.රට සමෘ"�ම�ව පැවN kග කාලවකවා1වල මානව b( ෙපෙවතට අය� සමාජ සබඳතා,කලාව,ආගම, සා^තZය, සංසකෘNක ල9ෂණ හා භාෂාව බP සෑම අංශය9ම උසස මqටම?� පැව>1 බවට සාධක ඇත.එෙසේම රට A�~ NH සෑම කාලයකම ඊට උ¡තෙලස ෙ,සෑම අංශය9ම ගරාවැ®මට ල9B N�ණ.«තනෙ2 ෙමරට පවN1ෙ2 පශචා� kද කාල�මාවකය.අN�^�J Nස අ`I4 k"ධය9 පැව� �මාවට ල9n ෙමොෙහොතක රටක පවNන සමාජ ප��ම සමඟ ආ¯ක ]යාව_යද බ"ධව ඇත.ඒ අ1ව «තන ආ¯ක බලපෑම ඔසෙසේ සෑම අංශයකම පැNකඩ සකසව ඇත.ඒ අ1ව «තන සමාජෙ2 මානවය�ෙ� b(පැවැ�ම A�~ ෙගොස ඇNබව පැවෙසේ.එය අ�වාෙය�ම පවNන සමාජ ආ¯ක රටාව හා බ"ධn A�~ම9 (යk>මය. ම�ද ආ¯ක ව හය b(පැවැ�ම හා අ(ෙයෝජeය සබඳතාව9 පව�වන බැ(�.ෙ, �සා ආaවය මානව සබඳතා යහප�ව පව�වා ගැeම (ෂෙය^ දැ� බලපෑම9 ඇN කර1 ලබනබව පැහැblය. මානව �ෂටාචාරය ෙගෝ@ය kගෙ2 පවN"7 එ^ අධ ෙකොT�kසq ල9ෂණ (දZමාන (ය.249 ප�ව කමෙය� මානව �ෂටාචාරය bkJ ෙව�ම මානව සමාජය වඩා� සං�ණ ගN ල9ෂණ

62

වl� k9ත (ය.අ�ප කෘතZ හා අ�ප ෙදය?� a(කා වෘ�Nය NH v�k ගෙ2 මානව සමාජය ඉතාම පජාත�×ය හා සාz^ක ල9ෂණවl� සම�(තව පැවNන. 250 ප�ව ක�යාෙ,7 ආ�මාථකා{ බව වැ�bkJ (ය.සාz^ක ෙගෝ@ක සමාජ ෙව1වට ප`� වශෙය� ෙව�n wඩා ඒකකවලට T�ස සමාජය ප�වතනය (ය.ෙපර7 vx ෙගෝතයම එකම ප`ල9 ෙලස සැලL සාz^ක ගNල9ෂණය ෙව1වට :"ගලයාෙ� �ඛය ෙ9�දකරග� ධනවා7 නැ�Iව ස^ත සමාජ කමය9 ෙවත මානව සමාජය නැ�Iව�නට (ය.ඉ��ය Âණන �ඛය ෙ9�දකරග� ධනවා7 මානhක නැ�Iව T�ස h�>_� නැNකර දමා මානව සමාජය ය_ �ණ ෙකොTk�qස සමාජයකට ප�වතනය කළ ෙනොහැ?බෙd පාෙයෝ}ක ගැටxව ෙම^7 ම>(ය.251 }^ සමාජය ෙව1වට උ9ත ෙවනස මනාව ඇN කළ සංඝ සමාජය>ළ උපgම සාz^ක පරමාද­ සමාජකමය සථාAත කළහැ?(ය.පාNෙමො9ෂ (නය සථාAත ?gෙ, පධානතම අරvණ වZවසථාAත eNgN ප"ධNය9>ළ මානhක සංh�ම9 ලබාගත හැ? සමාජ කමය9 පව�වා ගැeම/. එය 34දහෙ, ද9වා ඇN පරම (v9Nය ලැtමට ෙම�ම පරම (v9Nයට ප� උ>ම�ට �වෙසේ වාසය ?gමට උ¡ත සමාජ ප��ම9 ඇN ?gම?. ම�ද }^ සමාජය ආ¯කෙ2 බලපෑමට හ�Bම �සා සමාජ කමය ව��වර �ණ ධනවා7බව9 ෙවත ගම� කළ හැ? බව ක�තබා පැහැbln බැ(�.ඒ>ළ :"ගල �ඛ (හරණය උෙදසා :"ගලයා පවNන සමාජ කමෙ2 වහෙලwBෙම� vදවා (v9Nදායක ප�සරයකට ෙයොv?gෙ, අවශZතාව ම>n බැ(� ආ¯ක බලපෑෙම� (k9ත සංඝ සමාජය �මාණය (ය.hdපසය �ශයn පැ("දට ආ¯ක බලපෑ, වl� අ�T7 කටk> කළහැ? ප��ම9 N�ණ.පැ(b සමාජය පරපiබ"ධ `වද hd

පසයට ගැNෙනොn සතර අගNෙය� T41 සමාජ සංසථාව9 ෙලසට ආbෙ2 පට�ම පැවNන.252

2.10. සංජානනය හා භාෂාව

සංජානනය න, බා^රප�සරය අවෙබෝධකරගැeම/.ෙ, අවෙබෝධය පකාශයට ප�?gම උෙදසා භාෂාවක අවශZතාව ඇNෙd.ෙලෝකෙ2 ඇN භාෂාව� ((ධ සවcපෙය� හා ((ධ හැඩ තල වl� k9තය.ය, භාෂාවක ආර,භක ප��ම ෙම�ම වධනයn සමාජ ප��ම,සංසකෘNක ල9ෂණ පවා එ� භාෂාව හැඩගැසBමට ඉවහ�ෙd.253භාෂාවල වා�(දZා ඉNහාසය අධZයනය ?gම මp� ((ධරටවල භාෂාව�^ (කාශය h4n ආකාරය අවෙබෝධකරගත හැ?ය. vල7 �ෙද9 ක¯ත අවශZතා සඳහා පාථTක ශSද උපෙයෝ� කරග� අතර කTකව එය සංෙ9ත අ1සාරෙය� වචන බවට ෙපරl�.�ත,උJ�ම ආ7 ෙ"ශ�\ක සාධක මත වඩා ඉහල ෙහෝ පහළ ශSද පරාසය�ෙ� අවශZතාව භාෂාවලට ඇN(ය.ම�ද භාෂා උ�චාරණය ?gෙ,7 vඛය (වෘත වන පමාණය hIර ]යා­¥Bෙ, සාධකය මත රඳා පැවN බැ(�.ෙ, අ1ව බට^ර භාෂා වල ශSද උ�චාරණය ?g ෙ, රටා ආhයාNක ශSද උ�චාරණය ?gෙ, රටාවට වඩා පැහැbl ෙවනසක, ස^ත (ය.සවරය�^ 7ඝ ෙහෝ භසව උ�චාරණය ?gෙ, මාතා පමාණය ෙ"ශ�\ක ප��ම අ1ව ෙවනස(ය.254ෙලොව :රා ((ධ රටවලට අනනZ භාෂා ල9ෂණ පැT\ෙ2 ඉ�4 kෙරෝÁය ආයවI�ෙ� සංකමණය සමඟ බව භාෂාෙd ඉNහාසය A_බඳ පෙ2ෂණය කළ වා� (දZාඥ/�ෙ� අදහස9ව NෙS.එකම භාෂාව ෙලෝකෙ2 ((ධ රටවලට වZා�තB ප�ව ඒඒ රටවලට උ¡ත අk�� (කාශයට ප�n බව වා� (දZාඥ/�ෙ� අදහස/. ඉතා 4රා�තෙ27 ආයය� ((ධ රටවලට සංකමණයBෙ,7 ඔ`� කතාබහ කළ භාෂාව ප�ව ෙ"ශ�\ක (පයාස වලට ල9ව කාලා1cÁව ෙලෝකය :රාම දැනට (දZමාන ((ධ භාෂා �^nබව වා� (දZා පෙ2ෂණවල7 ෙහ_B NෙS.ෙ, �සා ෙලෝකෙ2 ((ධ භාෂාවල වචනවල,වා�(දZා �I9N වල හා වා�(දZා ල9ෂණවල ය, ය, සමාන ල9ෂණ ඇN බව ද9නටලැෙS.එකම වචනය �x�x උ�චාරණ ෙවනසක, ස^තව ((ධභාෂාවල එකම අIත ෙගන7ම සඳහා භා(තා වන බව පැහැblව ෙපe ය/.ෙලෝකෙ2 දැනට පවNන ((ධ භාෂා එකම ආ7 කා¥න v� භාෂාව?� ප�ණාමයB පැT\බවට එය ෙහොඳ සාධකය9ද ෙd.භාෂාවල ෙම� ස,භවය A_බඳ සැල�ෙ,7 පාථTක භාෂා �ෙද9 ස>�ෙ� ((ධ ශSද රටා අ1කරණයකරT� සකසව පැT\

63

බව තහ`IB NෙS. එ ෙසේම ප�සරෙ2 ((ධ සවභා(ක ශSද රටා හා නාදමාලාව� අ1කරණය

කරT� මානව සමාජය ඒවා hය අවශZතා සඳහා ශSද ෙලස භා(තා කරNෙS.හැ�,

ස��ෙdදනය ?gම සඳහා ෙම�ම ෛද�ක කටk>වල7 ෙස� :"ගල/�ෙ� සහෙයෝගය ලබා ගැeමට අවශZn අවසථාවල7 සවභා(ක ශSද අ1කරණය කරT� නාදරටා උ�චාරණය කරඇත. �ෙද9 v(� �w� n සවභා(ක ශSද ප�කා¥නව ((ධ රටාවලට හැඩගසවT� hය හැ�, හා

ආක�ප එ ?ෙනකා අතර ස��ෙdදනය ?gම සඳහා භා(තා B NෙS.255

ආ7කා¥න සමාජය �ෙද9 ස>�ෙ� හා ප�සරෙ2 ඇN ((ධසවභා(ක ශSද අ1කරණය කරT� ශSද උ�චාරණය කර ඇත.ෙ, ශSද මp� තමාට අµමත හැ�,,ආක�ප අෙන9 අයට ස��ෙdදනය කර ඇත.කාලය9 ගතBෙ,7 පාථTක ශSදවl� සම�(ත ආ7 කා¥න භාෂාව� කTකව සංවධනයට ල9B NෙS.ෙ, සඳහා (ශාල කාලය9 ගතB NෙS.එෙසේම ආ7කා¥න ග� �හා, පවත, කP බෑ`, ආ7 සථානවල ¡ත ඇඳ එමp� hය අදහස ස��ෙdදනය ?gෙ, කමය9 පවා v�කා¥නමානවයා ස>n බවට :රා(දZා�මක සාධක හvB NෙS.ෙ,වා ¡තඅ9ෂර ෙ�ඛන බවට හPනාෙගන ඇත.ජපානෙ2 හා Ýනෙ2 බP රටවල දැනටද භා(තාකරන l»ත ෙහෝ�ය පවා ප�ණාමනයB ඇ�ෙ� :රාණෙ2 පැවN ෙමබP ¡ත අ9ෂර ස,පදාය?�බව පැවෙසේ. වණමාළා ෙනොමැNව කථාබහට පමණ9 �මාn භාෂාද ෙ, අතර ෙd.පාl භාෂාව එබP එ9 බස?. පාlබසට අනනZn �ශ¡ත වණමාලාව9 නැත.එබැ(� ෙලෝකෙ2 ඕනෑමභාෂාවක වණ මාලාව?� පාl භාෂාව lයාදැ9Bෙ, හැ?යාව ඇත.දැනට v�ත @Aටක ෙ2 ඇ�ෙ� hංහල භාෂාෙd වණමාලාව භා(තා කර lයාද9වන ලද පාl බස/.25634ර4� aවමාන අවbෙ2 මගධය ෙ9�දකරග� ෙපෙදස >ළ සාමානZ ජනතාව අතර වZවහාරn භාෂාව අ1සාරෙය� @Aටක ය ෙ�ඛනගතn පාl භාෂාව සකස B ඇNබවට (ශවාස කර1 ලැෙS.ෙකෙසේ`වද පාl භාෂාව දාශ�ක අංශෙය� ෙපොෙහොස� බස?. ම�ද @Aටක 3"ධ ෙ"ශනාවල �යම හරය වටහා ගත හැ9ෙ9 එය පාl භාෂාෙව� පවNන (ටය. එම�සාම hංහල භාෂාවට ප�වතනය ෙකොට NH පාlඅ�වා ය_ පාl භාෂාවට ප�වතනය ?gම 3"ධෙඝෝෂ ^Tය� අN� h4(ය. �ෙද9 ෙමරෙq7ම hංහල බh� lයැB NH ((ධ අ�වාද 34ෙගොස ^Tය� (h� පාlබසට නඟන ල7.2573"ධෙඝෝෂ ^Tය� දැන උග�ක, වl� භාෂා�තර දැ1T� ෙපොෙහොස� ^T නම?. සමකා¥න සමාජෙ2 රහත� වහ�ෙසේලා hi නv4 ෙ, කායය ඉ�bයාෙd hට ෙම^ පැT\ 3"ධෙඝෝෂ ^Tය�ටම පවරා ඇ�ෙ� උ� වහ�ෙසේෙ� බ�ශැතබව Alබඳ එකල වැඩ hi ශාසනභාරකාර�වය දරණ ලද මහ රහත� වහ�ෙසේලා පවා සෑ~මකට ප� n බැ(� (ය k>ය. ඒ සඳහා vlක පg9ෂණය9ද පැවNබව vලාශවල සඳහ�ය.2583"ධෙඝෝෂ ^T ෙ, පg9ෂණෙය� සාමාථය ලැtය. පg9ෂණය සඳහා nෙ2 ෙදනලද එ9 මාතෘකා ගාථාවකට පෙ2ෂණ �බ�ධනය9 Aටප� >න?� සැප�ම/.එය 34ෙගොස ^T �h ෙලස h4කරන ල7. ඉ� ප�ව ෙහල අ�වා පාl භාෂාවට ප�වතනය ?gෙ, කායය මහා(හාgය µ9¶� වහ�ෙසේලා (h� උ�වහ�ෙසේට පවරන ල7. hංහල භාෂාවට වඩා පාl භාෂාව දාශ�ක අN� ෙපොෙහොස� බැ(� 34දහෙ, �යම දාශ�ක හරය �ර9�ත?gම සඳහා පාl භාෂාවට ප�වතනය ?gම ඉතා වiනා කායය9 බව පැහැblෙd.25934�වහ�ෙසේ ධම ෙ"ශනා h4කරන ලද භාෂා මාධZය පාlය ෙහෝ පාlයට ඉතා ආස�න එකල මගධ ෙ"ශය ආèතව පැවN වZවහාර භාෂාව9 (ය k>ය.එම �සා ෙවන� බස?� පැව�මට වඩා v�බh� පැව�ම අථය

�ගමව වටහාගැeමටද පහ�ව?.260

3"ධෙ"ශනාවල අ�තගතව1ෙ2 පNෙdධ දහම කරායන පැහැbl කමෙdදය/.ච�තය, සථානය,:"ගලයා ආ7 කIJ අ1ව එ� අවසථාවල ට ගැලෙපන ෙලස 34^Tය� දහම ෙ"ශනා ෙකොට NෙS.එ^7 භාෂාව භා(තා කර Nෙබ1ෙ2 හැ?තා9 ශවණයකරන :"ගලයාට වටහාගත හැ?වන ප�bය.261එ^7 ධමපNෙdධය සංජානන මqටම ෙලස සැලL(ට එබP අවෙබෝධය9 අසන :"ගලයාහට ලබා7ම ධම ෙ"ශනා පැවැ�Bෙ, පරමාථය ෙලස සැල?�.එබPn අවසථාවල7 අසන :"ගලයාෙ� මානhක මqටමට සැස ෙඳන ප�b ධමස��ෙdදනය ?gෙ,

64

වග�ම9 ඇත. එම ධමස��ෙdදනය සාථක කරගැeම A\ස භා(තාකරන භාෂාෙd වචන �4�ෙලස භා(තා ?gෙ, ද9ෂතාවයද ෙම^7 වැදග�(ය.භාෂා මාධZ පමණ9 ෙනොව ෙතෝරාග�නා ලද භාෂාෙව^ අ�තගත වචන මp� ස��ෙdදනය ?gමට අවශZවන ආක�ප,ආෙdදන,wසලතා ආ7 hයx ෙ" මැන(� ෙතෝරාෙSරාග�නාලද වචන භා(තෙය� ස��ෙdදනය කළහැ?(ය k>ය.භාෂාව ෙලෞ?ක වපස�ය �මාෙකොට �^nව?.එමp� ෙලෞ?ක වපස�යට හ�ෙනොවන ෙ" පකාශ?gම අපහ� එබැ(�.සාමානZෙය� :"ගලෙයw >ළ ඇNවන හැ�,,ආක�ප,සංක�ප,�මාණ­¥ අදහස ආbය වචනවl� පකාශ ?gම 4ෂකරය. ෙකෙනw >ළ ඇN wසලතාව අ1ව ඒ :"ගලයාට ?hය, භාෂාවක ඇN වචන මp� හැ? තා9 ආස�න ෙලසට hය සංජානන හැ?යාව පකාශයට ප�කළ හැ?ය.නv4 එ^ì `වද 100%9 hය සංජානනය �වැරbව පකාශකළහැ? ෙනොෙd.එයට ෙහේ>ෙලස :"ගල අනනZතාව, අවසථාව, ¡�තෙd}ක සවcපය,hIෙර� හා v�\� පකාශවන හැ�, යනාbය ස,vඛෙය^ ෙනොවන :"ගලෙයwට ගහණයකළ ෙනොහැ?Bම ආ7 ((ධ සවcප ෙ" දැ9(ය හැ?ය. ෙ,වා අ�වායෙය�ම ස��ෙdදන ස,බාධක ෙලස 9 �යා�මක ෙd.?hය, :"ගලෙයwෙ� hෙ� ඇNවන hN(l ෙවන� ෙකෙනwට ස��ෙdදනය කළහැ? කමෙdදය9 න, භාෂාව මp� අදහස පකාශ?gම/.අ���ය පතZ9ෂය ෙහව� භාවනාෙව� ලැෙබන ෙයෝ� පතZ9ෂය උපදවා ග� අෙයwට hය hත>ළ ඇN අදහස ?h4 භාෂාවකට ෙනොනඟා ඒ පාථTක hN(l �ෙද9 ¡�ත තරංග ෙලස සෘÜවම තව� අෙයwට ස��ෙdදනය කළහැ?ය.ෙමබP අN (ෙශේෂ හැ?යාව9 ෙනොලැH සාමානZ අෙයwට hය hN(l ෙවන� අයෙවත ස��ෙdදනය කළ k> ව1ෙ2 �ෙද9 භාෂාව9 මාධZ ෙකොට ග�T� පම\.ෙම^7 hය hත>ළ ඇNවන පාථTකn අදහස, hN(l ෙගො1 ආbය භාෂා ෙd වචන බවට ප�වතනය කර1ලැෙS.භාෂාව හැ?යාව මත hය පාථTක hN(lවලට හැ?තා9 ආස�නව සමාන වන ප�b තමා වඩා� ෙහොr� ද�නා ය, භාෂාවක වචනවලට ප�වතනය කර1ලැෙS.නැතෙහො� තමා ෙහොr�ද�නා භාෂාවක (දZමාන වචන වl� ?යෙව� අI�වලට හැ?තා9 ආස�නවන ප�b hය අදහස ෙපළගසවT� ඉb�ප� ෙකෙ. සාමානZෙය� ඕනෑම අෙයw භාෂාව9 කතාබහ ?gම ය�ෙන^ දළ අදහස ව�ෙ� ෙ, කIණ/. නv4 ෙකතර, පෙdශT� hය හැ�, වචනවලට ෙගො1කළද එෙසේ කළහැ? �මාව9ද

NෙS. එන, භාෂාෙd ද9නට ඇN වචනවල අථෙ2 �මා ස^තබව/.262

එකම භාෂාෙd `වද වචන ෙකෙනw පකාශ කර1 තව� ෙකෙනw ශවණය කර"7 එ� :"ගලයාට ඇNවන අදහස vl� වචනපකාශකළ :"ගලයාෙ� අදහසවලටවඩා ස,�ණෙය�ම ෙවනස(ය හැ?ය.ෙමෙසේව1ෙ2 සංජානන ගැටx හා සංජානන 4බලතා පවNන බැ(�.ඇතැ,(ට ?h4 සංජානන ගැටx9 ෙහෝ 4බලතාව9 ෙනොමැN :"ගල/� අතරද සංජානන පරසපරතා ඇN (යහැ?ය.ෙමෙසේව1ෙ2 ෙපෞIෂ සාධක බලපෑම �සාය.:"ගල අනනZතාව,සමාජ ප��ම,aව (දZා ල9ෂණ,අවසථා1cÁබව ආ7 ෙවන� සාධකවල බලපෑම �සාද භාෂා ස��ෙdදන ය >ළ ((ධ ගැටx ම>(යහැ?ය.අසමාන අවසථා හා ප��ම >ළ hiන ෙදෙදෙනw ෙහෝ �පෙදෙනw අතෙ ස��ෙdදනය කරනලද ෙතොර>ර9 ඔ`� වටහාග1 ලබ�ෙ� �ප අkරකට (යහැ?ය. ෙකෙනwෙග� තව� ෙකෙනwට hN(l ස��ෙdදනය කළහැ?B න, ෙමබP 4ෂකරතාවය9 ම>ෙනොBමට ඉඩඇත.එෙසේ න, ?h4 (කෘN Bමකට ඉඩෙනොතබා ය, අෙයwට ඇNn පාථTක hN(l ඒn අk��ම ස��ෙdදනය ?gමට ඉඩලැ�යහැ?ව N�ණ.ෙම^ වරද හා (කෘNBම h4 ව1ෙ2 පාථTකත hN(l භාෂාවකට ප�වතනය ?gෙ,7ය.ෙලොව භාෂා ඉතා (ශාල සංඛZාව9 NෙS.ය,ය, භාෂාවල ((ධ �(ෙශේෂතාද NෙS.ය, භාෂාව9 තව� භාෂාවකට සාෙ�9ෂකව එ^ අ�තගත වචනාථවල හැඩය හා පැහැය වා�(දZා«Lල ල9ෂණ අN� ?hය, (ෙශේෂතාව9 ෙප�(ය හැ?ය.ෙ, (ෙශේෂතාවය එය ස{ප ඥා��වය ද9වන (ෂය ෙ9ෂත අ1ව පවා ((ධ (ය හැ?ය. �ද�න9 වශෙය� පාl භාෂාෙd "49ඛ" යන වචනය hංහල භාෂාෙd "4ක" යන වචනය මp� අදහසකරන අථයට වඩා දාශ�ක අN� ෙපොෙහොස�ය.ෙම^ "49ඛ" ය1 ඥාණය9 ෙd.263 නv4 "4ක"ය1 ඉ��ය බ"ධ පාථTක ෙdදනාව9 ෙලස සැල?ය හැ?ය.එබP "4ක" T���හට පමණ9 ෙනොව N�ස� ස>�ට `වද දැෙ�.නv4 "49ඛ" ල9ෂණ (දශනා භාවනා

65

වඩා දැ?ය k> පඥාව?.එය @ල9ෂණවලට අය�ය.පාl භාෂාෙd "අන�ත" යන පදයද එෙසේය. hංහල බෙසේ "අනා�ම" යන අIතට වඩා ගැ�Iඅථය9"අන�ත" යන පාlවචනෙ2 ගැSB NෙS. ෙහල බh� පැවN අqඨකථා ය_ 34ෙගොස මා^Tය� (h� පාlබසට ප�වතනය කරන ල"ෙ" ෙමබP ෙහේ> �සා (ය k>ය.මහා අqඨකථා ෙහව� zල අqඨ කතා,මහා ප�ච�ය අqඨ කථා, wI�b අqඨකථා, අ�ධකqඨකථා, ස äෙඛපqඨකථා, (නයqඨකථා, ��ත�තqඨ කථා, ආගමqඨකථා, 7ඝqඨකථා, ම¦§මqඨකථා, සංk�තqඨකථා, අං��තරqඨකථා, අµධ,මqඨ -කථා, �හලqඨකථා, අqඨකථා ( ඒක වචන), අqඨකථා ( බ� වචන), අqඨකථාච�යා, ආච�යා, ආච�යවාද, ආච�යමත, ෙථරස�ලාප, පරසv"දවා� ෙථරා, (ත²ඩවා7, ෙපොරාණා, ෙපොරාණක -�ෙථරා, ෙපොරාණාච�යා, ෙපොරාණqඨකථා, භාණකා ය1ෙව� :රාණෙ2 hංහල බh� ෙමරට පැවN අ�වා ග�ථ(ය.ඉ� ෙව� ෙව�ව ත� ග�ථ ෙලස සැල?ය හැ9ෙ9 ෙ,වා/� ?^පය9 පම\.ෙස� ග�ථ ෙපො� සzහ වශෙය� Alෙයළ B පැවNන. �හලqඨ කථා, ��ත�තqඨකථා, අµධ,මqඨකථා ෙමබPn ෙපො� සzහ වශෙය� A_ෙයළ B පැවN අ�වා ග�ථවලට �ද�� ෙලස දැ9(ය හැ?ය.ෙමම (සතරෙ2 සඳහ� ඇතැ, ග�ථ ෙම^ දැ9ෙවන

ග�ථවලටම වZවහාරn ෙවන� න, (යහැ?ය.264

සංජානනය වන සෑම ෙදය9ම භාෂා මාධZෙය� ඒ අk��ම පකාශ ?gමට අපහ�ය.එය සංජානනය හා බැP1 පධානතම ගැටxව?.මානව සමාජෙ2 මානව/� ෙස� A�ස සමඟ හැhgම අ1ව ෙබොෙහෝ සංජානන අවා¡කවද පකාශයට ප�ෙd.hය සංජානනය පකාශ ?gම සඳහා භාෂාව අතZවශZම නැත.භාෂාව l»ත ෙහෝ වා¡ක මාධZෙය� පකාශ කළහැ?ය.අl»තව හා අවා¡කව `වද ස��ෙdදෙ2 ෙය7ෙ, ෙනොහැ?යාව9 නැත.නv4 ස��ෙdදනෙ27 භාෂාව උපෙයෝ�කර ගැeම ඉතා පහ�ව?.භාෂාව bkJBමට l»ත හා වා¡ක ස��ෙdදනය උපකාgෙd.සංජානනය බා^රව පකාශ ?gෙ,7 භාෂාව මාධZ කරගැeම ඉතාම �Iෙව� කළk> කටk�ත?.ම�ද එය ස��ෙdදනය වන ෙස� අය >ළ �වැරb සංජානනය9 ඇN ?gමට පෙරසසT� භාෂාව භා(තා කළ k> බැ(�.භාෂාව භා(තා ?gෙ,7 ඒ භා(තා කරන සවcපය අ1ව ((ධ �මා NෙS.වා¡කව භාෂාව භා(තා ?gෙ,7 වා� (දZා�මක ල9ෂණවලට අවධානය ෙයොvකළ k>ය.l»තව භා(තා ?gෙ,7 වZාකරණා«Lලව එය කළ k>ය.265ෙ, ෙහේ> �සා භාෂාව කවෙරwටව� ^>මතෙ2 hය සංජානන අවශZතා සඳහා භා(තාකළ ෙනොහැ?ය.නv4 සංජානන ස,ෙපේෂණෙ27 භාෂාෙd vlක අවශZතාව න, එය ෙමවලම9 ෙලස භා(තා ?gම/.එෙසේ නැNව පමණට වඩා භාෂා අනනZතාව ෙහෝ එ^ �මා A_බඳව සැල?lම� Bමට }යෙහො� එ^ vlක අවශZතාව }l~ ය1 ඇත. ම�ද භාෂාව සකසව ඇ�ෙ� මානව අවශZතා පහ�ෙව� ඉ�කරගැeමට වන බැ(�. භාෂාවක සැබෑම උපෙයෝ�තාවද එය/.කාලා1cÁව භාෂාව පවා ෙවනසෙd.(ප�ණාමය ෙමෙලොව සෑම ෙදයකටම ෙපො4 අනනZ ල9ෂණය?.භාෂාවක වණ මාලාව, උ�චාරණය, වZාකරණය, භා(තා කරන හැඩය කාලා«cÁව ෙවනසෙd.එෙසේBෙම� ෙහොඳ භාෂාවක අනනZතාවය ඊට ලැෙS.ෙලෝක ෙ2 බ�ලව වZවහාර කරන භාෂා ෙබොෙහොමයකම ෙ, ල9ෂණය ද9නට ඇත.මෘත භාෂා ෙලස දැනට ෙලොව භා(තෙය� ඉව� B ෙගොස ඇN සෑම භාෂාවකම ඉහත � ල9ෂණය ද9නට නැත.එබP භාෂාව� ෙලෝක වZවහාරෙය� ඉව�වයාමට පධාන ෙහේ>ව9 nෙ2ද කා¥නව මානව අවශZතා තෘ�Nම� ?gමට ඒවාට NH ෙනොහැ?යාව හා කාලා«cÁව ෙවනසක,වලට බP� ෙනොBම/.ඇතැෙමw hංහල භාෂාවට වඩා ඉං$h ෙහෝ ෙවන� ජාතZ�තර භාෂාව9 උසස යැ/ සලකනබව ෙපෙ�.ඒ අදහස ස:රාම වැරbය.wමන භාෂාව9 `වද භාෂා�මක අවශZතාව එකහා සමානය.ඊට 1වමනා සමාජ වiනාකම9 එ9කර�ෙ�ද ඒබස වZවහාරකරන T���මය.ඒTස භාෂාවක අ�තගතව එවැ� ල9ෂණ ද9නට නැත. ෙමරට b�කල9 (ෙ"­ය රටවල යට�( තය9ව NH බැ(� එ� මානhක වහ�බ(� දැ14 T7මට ෙනොහැ?ව ෙමරට hංහල බසට වඩා (ෙ"­ය භාෂා උසස යැ/ සැල�ෙ, වැඩවස, නරක :I"ද9 ~නමානෙය� ෙපෙළන iක ෙදෙනw අතර NෙS.එබP අය hංහල මdබස වන අය සමඟ පවා ඉං$h ෙහෝ ෙවන� (ෙ"­ය බh� අදහස �වමාI කරගැeමට උ��ක ව1ෙ2 �ෙද9 hය සමාජමqටම පදශනයකරගැeෙ, ප� අµලාශය ෙපරදැ�ව බව ඉතා පහ�ෙව�

66

වටහා ගත හැ?ය.hංහල බස වරදවා භා(තා?gමට වඩා (ෙ"­යබසක �x අ� පා�ව9 ෙහෝ මහ

ඉහ_� සලකා කටk> කර�ෙ� යi hෙ� ෙ, ප� අµලාශ හා ~නමානය ඇN බැ(�.266

සෑම සංජානනය9ම භාෂාව භා(තෙය� �වැරbව දැ9Bම අපහ�ය.එබැ(� සංජානනය A_බඳ ෙබොෙහෝගැටx සහගතඅවසථාවලට �ර>I මානවසමාජය v�ණපානබව දැකගතහැ?ය. සංජානන ගැටx ෙලස හP�වන ෙබොෙහෝ ගැටxවල පදනම භාෂා�මකබව පැහැblෙd.අධZාපන මෙනෝ(දZාෙd ෙ, A_බඳ (ශාල අධZයන හා පෙ2ෂණ yස9 h4කර NෙS.aව (දZා�මකව ඇතැ, දIව�>ළ (දZමාන ල9ෂණ �සා ඔ`�ෙ� හැ?යා එක සමාන ෙනොවනබව පැහැblය. wඩා (ෙ2 hට භාෂා හැ?යාව වධනයBෙ,7 එකම වයස පරාසයක7 ඔ`�ෙ� එම හැ?යා සම ත�වයක ෙනොපව�.ෙ, �සා ඔ`� ෙලෝකය අවෙබෝධ කරගැeෙ,7 ෙම�ම hය hතැp අ1�ට අවෙබෝධකර7මට උ�සාහ ගැeෙ,7 ඔ`�>ළ ඇN භාෂා හැ?යාෙd 4බලතාව �සා ඒවා �hෙසේ ඉ�කරගත ෙනොහැ? අවසථාවලට ප�ෙd.{ට ඔ`�ෙ� aව(දZා හැ?යාව (ශාල වශෙය� ෙහේ> ෙd.එෙසේම ආරය,ප�සරය,:I4,අ�දැ�,,සසර :I4 ආ7 සාධකද බලපා1 ලැෙS.ෙ, �සා එක සමාන සංජානන පැNකඩ ෙදෙදෙනw >ළ ?h4 අවසථාවක ඇNෙනොෙd.{ට ((ධ ෙහේ> සාධකද NෙS.සංඥා ((ධ�වය �සා සංජානනය ((ධෙd.එෙසේම සංඥා (පයාස �සාද සංජානනය ((ධ ෙd.සංජානනයට බාධාකාg සාධක :"ගල අභZ�තරගතව ]යා�මකBම �සාද එය (කෘNBය/. සමාජ ප��ම>ළ සංජානන ස,ෙපේෂණයට බාධාකාg (යහැ? අවසථා සවාභා(කය උ"ගත (ය හැ?ය.එෙසේම යෙමwට hතාමතාම සංජානන ස,ෙපේෂණයට බාධාකාg ල9ෂණ �මාණය කළ හැ?ය.පාලක පජාවට පාlත A�ස පහ�ෙව� පාලනය ?gම සඳහා පාlත A�සෙ� (චාර�වක �දහස �මාකර තැtමට අවශZ (යහැ?ය.267එ(ට ෙතොර>I ස��ෙdදනයට �මා පැණBම ඔසෙසේ hයඅµමතය පහ�ෙව� ඉ�කරගැeමට පාලකපජාවට පහ�ෙව� ඉඩකඩ ලැෙS.�වැරb වැට~ම ඇN ?gම ෙව1වට වැරb අවෙබෝධය9 පාlත A�ස>ළ ඇNවන අk�� සංජානන ස,ෙපේෂණය පාලනය ?gෙ, අවශZතාවය9 ඇතැ,(ට පාලක පජාවහට ඇN(ය හැ?ය.භාෂාව සංජානනයට අවශZ එ9 ෙමවලම?.භාෂාව� ෙබොෙහෝ දෑ ඉ�කළහැ?ය.පාlත A�සට �වැරb සංජානනය9 ෙව1වට වැරb සංජානනය9 ඇNවන ෙලස ((ධ භාෂා�මක පෙයෝග භා(තා කළහැ?ය.(I"ධ මතවා7 A�ස පකාශකළ ෙ"ම භා(තාකර ඔ`� A_බඳ වැරb වැට~ම9 ඇNවන ෙලස භා(තයට ගතහැ? අවසථා පහ�ෙව� උදාෙd.එ^7 l»ත,වා¡ක පකාශවල අ�තගත අදහස භාෂාපෙයෝග මp� (කෘNකර පකාශකළ අදහසවලට වඩා හා�පh� පN(I"ධ අI� ඇඟෙවන ප�b ෙයොදා පාlත A�ස vළාකළ හැ?ය.268ෙමෙසේ කළ හැ9ෙ9 භාෂාව ඉතා �Tත වපස�ය9 ඇN ෙමවලම9 වන �සාය.ම�ද යෙමwෙ� අදහස පකාශ කළ හැ? එ9තරා පාථTක මාධZය9 පමණ9 භාෂාව >_� �cපණය වන ෙහ/�.භාෂාව භා(තෙය� ෙතොරව ((ධ අදහස පකාශ කළහැ?ය.hIෙ උපාංග හා අවයව උපෙයෝ� කර

ග�T� T��� සමඟ අ�ත ස��ෙdදනෙ2 ෙයbය හැ?ය.269

මානව සමාජෙ2 දැනට (දZමාන ෙභෞNක bkJවට සමගා{ව ආක�ප අN� bkJBම �ෙද9 භාෂාව මාධZයෙකොට සංජානනය ?gමට පහ�ව?.3"�ම� ෙනොn T��� ෙවෙසන ය, සමාජයක �වැරb සංජානනය9 ඇN?gම ඉතා 4ෂකර කටk�ත?.T��� 3"�ම�වන තරමට ආක�ප අN� bkJෙd.සමාජෙ2 ෙභෞNක bkJව9 NH පම\9 එය ආක�ප bkJව9 ෙලස සැල�ම ෙනො�4�ය.ෙභෞNකbkJව වැ�Bමට සමාගා{ව T��� ආක�පඅN� ප�හා�ය කරා යන බව9ද ද9නට ලැෙබන බැ(�.ෙභෞNක bkJව �සා අවශZ සෑම ස��ෙdදනය9ම නBන තා9ෂණය >_� පමණ9 ඉ�කරගැeමට උ��කෙd.270ෙමය අසාථකය.ම�ද එබP සමාජයක මානවයාෙ� ප�ක�පනය �මාණ­¥�වය �ඳ වැෙq.ද?න,අසන,දැෙනන ෙ" ඒ අk��ම සංජානනය ?gමට උ��කBම (නා ඒ ඇ��� ප�ක�පනය,�මාණ­¥�වය ෙගොඩනැ�මට උ��ක ෙනොෙd. තා9ෂණය `වද `වමනාවට වඩා ගැNBම �සා ස��ෙdදනෙ27 භාෂාව �මාණ­¥ව, ප�කා�ප�කව භා(තය ෙකෙර^ ඇN උන�4ව ~නB ය/.එය :"ගල සංජානන පැNකඩ >ළ ඇN ගැ�Iබව අ�B පැතl සවcපය9 ඇNBමට ෙහේ>ව?.271ෙ, ෙහේ>ව �සා

67

ෙනොගැ�I, පැතl මානhක�වයට මානවA�සද �Iෙd.«තන සමාජෙ2 රසඥතාව ~නB පැව�මට ෙමය පධානතම ෙහේ>ව/.34දහම `වද ජන සමාජය >ළ වZා�තව ඇ�ෙ� එ^ මෙනෝ (දZා�මක ල9ෂණ අවෙබෝධකරගැeම �සා ෙනොෙd.272 �ෙද9 ම>Ai� පවNන ෙනොගැ�I අµචාර (� තb� ගහණය කර ඒ අ1ව සකසn 34දහම9 «තන සමාජෙ2 ෙබොෙහෝ A�ස9 අතර ජන°යව NෙS.34දහම A_බඳ ෙමකල රචනාවන කෘ� වල පවා අ�තගතව ඇ�ෙ� 34^Tය� අෙ�9ෂා කළ පරමාථ ෙනොව සමාජ නැ�Iව පවNන bශාවට යම9 ෙපළ ගසවා ඉ� vලZ වiනාකම9 ලබාගැeෙ, ප� අµලාභ පමණ9බව ද9නට ලැෙS.273v�34සමෙ2 දාශ�ක අථෙය� 3"ධෙ"ශනාවල සඳහ�ව ඇN වචනවලට ෙනොගැ�I අI� සපයාෙදT� බරපතල සංජානනය9 ම>කළ k> සථානෙවත පැතl ඇද~, ල9ෂණ ම> කරT� මානවසමාජය වඩා� භ9Nවාදය ෙදසට නැ�IකරBෙ, සවcපය9 ෙ,>ළ (දZමානය. එකම වචනය ගැ�I අIN�ද පැතl අIN�ද භා(තයට ගැeමට හැ?ය.යමක ගැ�ර9දැ�මට න, 7ඝ කාලයක h4 කළ කමව� පෙ2ෂණ අධZයන ]යාව_යක කැපBෙම� �රත(යk>ය. පහ�ෙව� ලාභ ස�කාර ස,මාන ලැtෙ, අµලාශෙය� මඩනාලද h�වl� එබP බරපතල ]යා h4කළ ෙනොහැ?ය. එබP අ�Iෙව� h4කරන අධZයන පෙ2ෂණ කාය�^7 පවා ඉතා ගැ�I දාශ�ක අදහස අවෙබෝධ කළk>ව�ෙ� වඩා hk, හා පෙdශ, සහගතවය.(ෙd� මානhක ප��ම?� h4කරන අධZය�^7 පවා ත�වය එබP න, 34දහම A_බඳ කරන අකමව� ?යැB, Alබඳව කතාබහ ?gම පවා අථ (ර^තය.*තෙ"ශනාවල ගැSවන ගැ�I දාශ�කහරය වටහා ගැeම ඉතා 4ෂකර hk, හා පෙdශ, සහගත කායය?.274පාl @Aටකෙය^ *තෙ"ශනාවල ගැ�I සාරය පහ�ෙව� අවෙබෝධ?gම සඳහා ර¡ත අqඨකථා,®කා,i�පe හා ෙකෝෂ ග�ථ ඇත.275 ෙමමp� පාl v� *තෙ"ශනාවල සඳහ� පාl වචන ((ධ කමවලට �වචනය කර NෙS. එම වචන වZාකරණා«Lලව,වා� (දZා�මකව හා දාශ�ක අIN� :x�ව අqඨකථා -bෙය^ (ගහ කර NෙS.ෙමෙසේB ඇ�ෙ� පාl සාමානZ වZවහාරයට අභා(ත බස9Bම� සමඟ කාලා«cපව v� kගෙ2 පාl වචනවලට ලබා4� අථකථන කමෙව� ෙවනසB ඇN බැ(�.276 ඕනෑම බසකට ෙ, ත�වය ෙපො4ය.භාෂාවල වචනය�^ අථය කමෙය� ෙගBයාමකට බP�ෙd. ඇතැ, (ට �h අI� ෙව1වට හා�පh� ෙවනස අI� ෙ, සඳහා භා(තාෙd.වZවහාරවන භාෂාවක ෙ, ත�වය මෘත භාෂාවකට වඩා ඉතා ඉ9ම�� h4ෙd.පාl භාෂාව දැනට සාමානZ වZහාරෙය� ෙව�ව �4 ආගTක කටk> සඳහා පමණ9 �මාB ඇN මෘත භාෂාව9 ෙලස සැලෙ9. ඒ�සා පාl භාෂාව>ළ සාමානZ වZවහාර භාෂාවක ද9නට ලැෙබන �ඝෙවනසB, ද9නට ෙනොලැෙS.එෙසේBම �සා ඒ භාෂාව v� සවcපෙය�ම පව�.ෙ, �සා 34ර4� වදාල *ත ෙ"ශනා පාl භාෂාෙව�ම තැtම එම *තෙ"ශනාවල v� ආ7 සවcපය ඒ අk��ම

සංර9ෂණය කරතබාගැeම සඳහා වැදග�ය.277

දැනට පාl @Aටකය>ළ දැ9ෙවන *ත ෙ"ශනා v�කා¥න සවcපෙය� ආර9ෂාBඇත. ෙ, �සා 34^Tය� වදාළ ප�"ෙද� ෙහෝ ඊට ඉතා ආස�න සවcපය?� v� 34දහම අද �y� පවNන බව A_ගත හැ?ය.ෙ, ෙහේ>ව �සා ෙපළ දහමට භාෂා අනනZතාවෙය^ ඇN වැදග� බව T� පැහැblෙd.ෙපළ දහෙම^ ෙබොෙහෝ පරමාථ ධම සඳහ�B ඇ�ෙ� �ෙශේධාථවාÝ ෙලස බව එය මැන(� A�9සා බැ� (ට පැහැblවන කIණ?.�ද�න9 ෙලස �වන හP�Bම A\ස @Aටකෙය^ සඳහ�වන ෙබොෙහෝ පයාය නාම අභාවය ෙහව� �ෙශේධාථය හඟවන වචන බව දැකගත හැ?ය.රාග9ඛය,ෙදෝස9ඛය,ෙමෝහ9ඛය ආ7 සථානවල �වන හP�වා ඇ�ෙ� රාගය 9ෂයBම,ෙදෝසය 9ෂයBම හා ෙමෝහය 9ෂයBම �වන ෙලස/.�වන භාව පදාථය9 ෙසේ ෙම^ ද9වාෙනොමැ�ෙ� එය එෙසේ දැ9`වෙහො� ශාවකයා ඉතාපහ�ෙව� vලාවට ප�(යහැ? බැ(�. �වන ය1 9ෙ�ශ පහාණය ?gම මp� පතZ9ෂව අවෙබෝධ කරගත k�ත?.�ෙශේධාථ පද වl� සාමානZ වZවහාර ෙලෝකෙ2 �cපණයව1ෙ2 ?hව9 නැN ත�වය?.ෙහව� අභාවය?. නv4 �වන අභාව මාතෙය� ද9වා ඇ�ෙ� එය භාව පදාථය9 ෙලස දැ9n (ට ඇN(ය හැ?n දෘෂi 4බලතාවl� අ�T7ම සඳහාය.ඒ Tස ස,මත වZවහාරය අ1ව �වන අභාවය9බව සඳහ� ?gමට ෙනොෙd. ෙබොෙහෝෙදෙනw වරදවා වටහාග�ෙ� භාෂා වZවහාරෙ2 ඇN ෙමබP සථාන/.

68

ඊට ((ධ ෙහේ> NෙS.පධානතම ෙහේ>ව �වන ෙකෙනw සවයං පතZ9ෂෙය� අවෙබෝධකළk> ෙදය9 Bම/.�ව� අවෙබෝධය ෙනොමැN අෙයwට එය ?hෙසේ� පවNන ස,මත භාෂාව භා(තා කර වටහාbය ෙනොහැ?ය.278එය ම�සZෙයwට ෙගොඩ�ම ඇN ත> භාෂාෙd වචන මp� පහදා 7මට ෙනොහැ?වා9 ෙම�.ම�ද තමා ?hෙසේ� ෙනොද�නා පස>තය9 භාෂාවකවචන මp� අවෙබෝධ කරBම 4ෂකර බැ(�.එය කළහැ? A_ෙවල9 ඇතද එය ඉතා 4ෂකර කායය?.පළvව :"ගලයා >ළ පවNන දෘෂiගNකබව ඉව�?gම A\ස :"ගලයා ෙමෙහය(යk>ය.ෙමය අදාළ :"ගලයාට ෙහොr� වටාහා ගැeමට හැ?යාව ලැH (ට ෙදව1ව :"ගල�වෙය� (k9ත මනස?� සතZය ෙදස (චාර�වකව බැ¥මට �Iකර(ය k>ය.ෙතවන Aයවෙ7 කTකව අදාළ දාශ�ක සතZය කරා :"ගලයාට ස,පා�ත (ය හැ?ය.එබP අෙයwට භාෂා මාධZය භා(තා ෙකොට h4කරන කTක Aයවර අ1ශාසනාවක7 ධමාවෙබෝධය h4ෙd.34ර4� අ1ගමනය කර ඇ�ෙ� එය/.ෙසෝවා� මාගඵලයට පෙdශBම ය1 :"ගලයා>ළ පාථTකව ඇN(යk> දෘෂi �වාරණය/.ෙ, මාගය ෙවත පෙdශn :"ගලෙයwට ඉ�ප�ව තව4රට� අ1ගමනය කළ k> ධම මාගය wම9දැ/ ෙවන� ෙකෙනwට ?යා7මට අවශZ නැත.ෙම^7 :"ගලයා තමා >ළ තවම� ෙනොස�hP1 ය, ය, අ�පා� පවN"7ම ප�කා¥නව ඒ අ�පා� සකසකරගැeමට අවශZකරන vlක සාවදZදෘෂi �වාරණය කරගැeමට හැ?යාව ලැෙS.ෙ, v� මාගඵල පNෙdධය ෙබොෙහෝෙකොටම භාෂාෙd පවNන දෘෂi සහගත බව සමඟ බැ� ඇN කIJ ඉව�?gම9 ෙලස දැ9(ය හැ?ය.ෙම^7 භාෂා මාධZය>ළ ඇN පහ�ෙව� ෙනොමඟ යවන �xබව අ�හැර දමා hය කා/ක,මානhක ප��ම>ළම සතZය දැකගැeමට ෙසෝවා�n :"ගලයාට හැ?යාව ලැෙS.:�4� :"ගලයා ය1 �ෙද9 භාෂාව >ළම hරB hට භාෂාවZවහාරය

අ1ගමනය කරT� �ව�දැ�මට ෙවෙහෙසන :"ගලයාය.279

ඇත ෙහෝ නැත යන ෙදෙකළවෙර^ y� hiT� එක9 අතහැgම අෙනක අ�ලාගැeමට ෙහේ>ව9 කරග�T� hi1ෙ2 :�4� :"ගලයාය.ෙහේ කාම�ඛ�lකා1ෙයෝගය අ�හැර අ�ත ?ලමථා1ෙයෝගය අ�ලාගe.වෙරක අ�ත?ලමථා1ෙයෝගය අ�හැර කාම�ඛ�lකා1ෙයෝගය වැළඳ ගe.ශාසවතවාදය හා උ�ෙ�දවාදය ස,බ�ධෙය�ද එබP :"ගලෙයw අ1ගමනය කරන A_ෙවත {ට සමානය.?h4 ෙදයක එ�බගැeම?� ෙතොරව ඇත හා නැත යන ෙදෙකළවර එක හා සමානව අ�හැgමට හැ?යාව ලැෙබ�ෙ� දෘෂiය සෘÜව �වැරbn (ට පම\.මධZමපNපදාව අ1ගමනය කළහැ9ෙ9 එය වචනෙය� ෙතප%ෙම� ෙනොෙd.වැරb දෘෂi ඇNBමට ෙහේ> ඉතා �වැරbව වටහාෙගන ඒවාහැරදැ{මට උ��කBම>_� ය,අෙයwට පෙයෝ}කව මධZමපNපදාව >ළට පැT\ය හැ?ය.සතZාවෙබෝධය ලබා ග� අෙයw hය අවෙබෝධය භාෂා මාධZ මp� තව� අ ෙයwට ලබා7ෙ,7 භාෂාෙd පවNන �මා ස^ත බව �සා (ශාල 4ෂකරතාවලට v�ණපෑමට h4 (යහැ?ය.භාෂාව ෙලෞ?ක අ�දැ�, T��� අතර ෙබදාහදා ගැeම සඳහා �මාණයnව?.එම �සා ෙලෞ?ක ෙනොවන ෙදය9 T��� අතර ෙබදාහදා ගැeෙ,7 ෙකෙසේ සාථකව ෙ, භාෂාව භා(තා කර�ෙ�දැ/ යන ගැටxවට v�ණපෑමට h4ෙd.එ^7 සතZාවෙබෝධය ලැHඅය අතර ය, ය, සංජානන අ�දැ�, �වමාIකර ගැeම A_බඳ ?h4 ගැටxව9 ම>ෙනොෙd.ම�ද යම9 තව ෙකෙනwට පැව�ෙ,7 පවසන ලද ෙ" Alබඳ වැට~ම9 ෙස� අයට ඇN බැ(� �ෙද9 භාෂාව මතම යැෙපන ත�වය9 එ^7 ඉසම> ෙනොවන බැ(�.නv4 සතZාවෙබෝධය ලැH අෙයw :�4� අයට hය සංජානන අ�දැ�, පැහැbl කර7ෙ,7 (සතර කරන ෙ" A_බඳව ෙස� අයට ?h4 අවෙබෝධය9 නැN බැ(� �ෙද9 භාෂා මාධZය මතම යැÁමට h4ෙd.එ^7 භාෂාෙd පවNන �මා හා 4බලතා �සා යෙමw ලැ3 සතZාවෙබෝධය `වද ෙනොලැH අයට ඒ අk��ම පැහැbl කර7මට ෙනොහැ? (යහැ?ය.ෙමය සතZාවෙබෝධෙ2 පවNන වරද9ෙනොෙd.සතZාවෙබෝධය භාෂා මාධZය ෙකොටෙගන ෙස� අයට ස��ෙdදනය ?gෙ,7 හා ෙස� අය එය සංජානනය කරන සවcපෙය^ පවNන වරද9 ෙලස ෙ, ත�වය පැහැbl කළ හැ?ය.ෙ, ෙහේ>ව �සාම l»ත,ෙ"ශනා කමෙdද සතZාවෙබෝධෙය^ලා එතර, (ශාල උපෙයෝ�තාව9 ඇN ෙනොකර/.සතZාවෙබෝධෙය^ලා ඉතා (ශාල උපෙයෝ�තාව9 ඇNකර1ෙ2 (දශනා භාවනාව/.(දශනා භාවනාෙd7 hය සංජානනය >_� සතZාවෙබෝධය ඇNකර ගැeමට ෙවෙහසග1 ලැෙS.එ^7 භාෂාව භා(තාව9 h4ෙනොවන

69

බැ(� භාෂාෙd පවNන �මාකාgබව හා 4බලතා සතZාවෙබෝධයට බාධාකාg ෙනොෙd.ෙම^7 ය,

අෙයwට සතZාවෙබෝධෙය^ලා භාෂාව උපෙයෝ�කරගත ෙනොහැ?බව9 ෙනොපැවෙසේ.යෙමwට

භාෂාෙd පවNන 4බලතා,�මාකාg සාධක ප�සසT� දැනහPනා ඉව�කළහැ? න, සතZයදැ�ම භාෂා මාධZ උපෙයෝ�ෙකොට `වද කළහැ?ය.ධම ෙ"ශනා>_� මාගඵල අවෙබෝධය ලබාbය හැ9ෙ9 ඒ අk��.ධම සාක�ඡා,දහ,පතෙපොත ප�­ලනය ආbය පයා�Nය ස,�ණ ?gමට ෙබෙහ(� ඉවහ�ෙd.ස�ෙ� vල පය�Nය/.ෙදව1ව පNප�Nය/.ෙතව1ව පNෙdධය/.ඒ අ1ව පය�Nය �h ෙලස ස,�ණ ?gම>_� පNප�Nයට හා පNෙdධයට පැT\ය

හැ?ය.280

34ර4� ආය >²~භාවෙය� පN9ෙෂේප කළ දශ අවZාකෘත පශනද හටගැeමට v�B ඇ�ෙ� භාෂාව සතZාවෙබෝධය ලැtමට භා(තා ?gෙ,7 ම>n ගැටx ෙසේ ෙප�වා bය හැ?ය.281 ෙ, දශ අවZකෘත පශන ෙලෝකය A_බඳ පශන 4?�ද,aවය හා hIර A_බඳ පශන 2 9ද v9ත nව� A_බඳ පශන 49ද k9තය.ෙලෝකය A_බඳ පශන 4න, ෙලෝකය සදාකාlකද, ෙලෝකය සදාකාlක ෙනොෙdද,ෙලෝකය ෙකළවර9 ඇ�ෙ�ද,ෙලෝකය ෙකළවර9 නැ�ෙ�ද ය�න/.ෙ, ෙලෝකය සංවqට ක�ප (වqට ක�ප ආ7 ෙලස ෙවනස(ය හැ?බව 34 දහෙ, ෙප�වා 7NෙS.ෙ, අ1ව එ9 අවසථාවක7 ෙලෝකධා>ෙd හැ?¥ම,සංවෘත බව හා තව� අවසථාවක7 ෙලෝක ධා>ෙd පසාරණය,(වෘතබව ඇNවන බව ද9වා ඇත.ඒ අ1ව ෙලෝකය සදාකාlක ෙනොnව?.අ�තZ බව ෙලෝක ධා>වට පවා ෙපො4 ල9ෂණය?.ෙ, පශන 4ම �මාණවා7 දාශ�ක කඳ`ර �ෙයෝජනය කරනබව ෙපeය/.ඉ��ය සංජානනය �සා :"ගලෙයwට බා^ර ෙලෝකය A_බඳ හැ�ම9 ඇN ෙd.ඉ��ය සංජානනය ආ�ම දෘෂiය සමඟ එ9n (ට :"ගලයාට hය ඉ��ය සංජානනයට බා^ර වශෙය� පවNන ෙවනම ෙලෝකය9 Alබඳ වැට~ම9 ඇNෙd. :"ගලයා භාෂා මාධZෙය� ෙම� දැeම පකාශයට ප�?gම �සාද ෙ,වැට~ම වඩා� NkJ v�Jවර9 ගe.අවසානෙ27 ?hය, දෘෂi ගහණය9 ද9වා ෙ, වැට~ම වධනය ෙd.වරදවා සංජානනය ?gම �සා ඇNn ගැටxවට (සPම9 ලබාගැeමට වෑය, කර1ෙ2 භාෂා�මක v�Jවර?�.දාශ�ක ගැටx බ�ලව ෙලස �^B ඇ�ෙ� ((ධ සංජානනවල7 උ"ගතවන ෙ�I, ගැeමට අ�I සථානවලට භාෂා�මකව (සP, සපයාගැeමට h4කරන උ�සාහය� වල7 බැd පැහැblව ෙපeයන කIණ?.aවය,hIර A_බඳව ඇN ගැටx 2න, aවය හා hIර එක9ද, aවය හා hIර ෙදක9ද ය�න/.ෙම^ පළvව ගැෙනන aවය හා hIර එක9ද යන ගැටxව :රාණ භාර�ය දාශ�ක ස,පදාය�>ළ පැවෙතන උ�ෙ�ද දෘෂiය පාදක කරග� කාම�ඛ�lකා1ෙයෝ� ස,පදාය �ෙයෝජනය ෙකIJ දාශ�ක අදහස?.එ^ aවය හා hIර එක9 බව(තං aවං තං සgරං) සඳහ�ෙd.aවය හා hIර ෙදක9ද යන ගැටxව :රාණ භාර�ය දාශ�ක ස,පදාය�>ළ පැවෙතන ශාශවත දෘෂiය පාදක කරග� අ�ත ?ලමථා1ෙයෝ� ස,පදාය �ෙයෝජනය ෙකIJ දාශ�ක අදහස?.එ^ aවය හා hIර ෙදක9 බව (අඤඤං aවං අඤඤං සgරං) සඳහ�ෙd.ෙ, දාශ�ක ස,පදාය "(�වයම පදන,B ඇ�ෙ� ආ�ම දෘෂiය මතය. උ�ෙ�ද දෘෂiෙ2 ආ�මය9 නැNබව පකාශෙd.ශාශවත දෘෂiෙ2 ආ�මය9 ඇNබව පකාශ ෙd.34දහම ෙ, ඇN නැN බව ෙදකම දෘෂiය �සා ඇNවන බව ෙප�වා7 NෙS.ඒ �සා ෙ, වැරb මතවාද ෙදකම අ�හැර �වැරb පNපදාව n මධZම පNපදාව හP�වා ෙ".එමp� ඇත හා නැත යන "( අ�තයම ප~ණකර සතZාවෙබෝධයට මඟ සලසව/.ෙසෝතාප�න Bෙ,7 ස9කාය bq¹ය පදන, කරග� ෙස� සංෙයෝජන ධමවන �ලSබතපරමාස හා (¡?�ඡා යන සංෙයෝජන ෙදක පහාණයෙd.282ෙ, සංෙයෝජන ධම ප~ණnෙවwට ?h4 bෙනක දශ අවZාකෘත පශනවල aවය හා hIර ස,බ�ධ ෙ, ගැටx ෙදක ඇN ෙනොෙd.ෙ, ගැටx ෙදක ඇNB ඇ�ෙ� වරදවා සංජානනය ?gම භාෂාමය ගැටxව9බවට ප�කරෙගන ඇNබැ(�.ඉ�ප�ව උ9ත භාෂා ගැටxවට භාෂා මාධZ ය >_� (සP, සපයාගැeමට උ��කBෙ,7 ඉහත සඳහ� පශන ඇNBම වැළැ9(ය ෙනොහැ?ය.34ර4� ෙ, පශන2 සඳහා Al>I ලබා7ෙම� වැළ�ඇ�ෙ� භාවනාව >_� (සP, සැප/ය k> ෙදය9 භාෂා ගැටxව9බවට ප�කර ඊට භාෂාව >_� (සP, සැප�ම �ෂඵල පාෙයෝ}ක ෙනොව�න9 වන ෙහ/�.එෙසේම (v9Nය ලැH :"ගලයා(තථාගත) A_බඳව

70

නැÞපශන4න, v9ත :"ගලයා මර\� ම> ෙdද,v9ත :"ගලයා මර\� ම> ෙනොෙdද,v9ත

:"ගලයා ව�ෙ��ෙdද ෙනොව�ෙන�ෙdද,v9ත :"ගලයා ෙනොව�ෙන� ෙdද,v9ත:"ගලයා ෙනොව�ෙන� ෙනොෙdද ය�න/.ෙ, පශන 4ම ඇNව�ෙ� ආ�ම දෘෂi ෙ2 hරB h®ම �සාය. ආ�ම දෘෂiෙ2 hරB hiT� �ෙද9 hය වැරb දෘෂiය භාෂා ගැටxව9බවට ප�කර ඊට (සP, අෙ�9ෂා කර NෙS.ෙම^ ගැටxම ෙදෝෂ ස^තය.එබැ(� ෙ, ගැටxවට කවර (සPම9 සැපkවද එය තව� දෘෂi ගහණය9 වනවා (නා ඊට (සPම9 ෙනොසැපෙය/.{ට �4�ම (සPම ව�ෙ�ම (දශනා භාවනා වඩා ෙසෝවා�මඟඵල ලාÄBම/.එ(ට ස9කායbq¹ය පධානෙකොට ඇN ෙස� සංෙයෝජන ධම ප~ණBය�ම ෙ, වැරb දෘෂiෙය� අ�T7මට හැ?යාව ලැෙS.283එය {ට �4�ම (සPම/.ඉ� බැහැර කවර භාෂා (සPම9 {ට ඉb�ප� කළද එය තව ගැටxව උගBමට ෙහේ>ව9 ෙd.එබැ(� 34ර4� ෙම^ සඳහ� දශ අවZාකෘත පශනවලට භාෂා මාධZෙය� (සP, සැප�ම පN9ෙෂේප කර NෙS.ම�ද භාෂාව මාධZය උපෙයෝ�ෙකොට ඊට (සP, සැප/ය ෙනොහැ? බැ(�. ෙමය තහ`I වන �ද�න9 න, ව� ඡෙගො�ත න, ප�බාජකයා 34ර4� හvෙd ආ�මය A_බඳ පශන නැÞ අවසථාව/.එ^7 ව�ඡෙගො�ත 34^Tය�ෙග� පළvව ආ�මය9 NෙSදැ/ (මස/. එ^7 34^Tෙයෝ �හඬ ෙවN.ෙදව1ව ව�ඡෙගො�ත 34ර4�ෙග� ආ�මය9 නැNදැ/ (මස/.ඒ අවසථාෙd7ද 34^Tෙයෝ �හඬව ප�ෙවN.ව�ඡෙගො�ත AටB }යප� ආන�ද ^Tෙයෝ ෙ, පශන (සඳ1 ෙනොලැ3ෙd ම�දැ/ 34ර4�ෙග� (ම*හ.284ෙම^7 34^Tය�ෙ� A_>ර ව�ෙ� ව�ඡ ෙගො�ත ආ�මය9 NෙSදැ/ ඇ* පශනයට එෙසේය යන A_>ර ලබා 4�නා න, තම�වහ�ෙසේද ශාශවතවා7 ෙකොටසට අය� යැ/ hතන බව/.එෙසේම ෙ, ෙහේ>ව �සා සSෙබ ධ,මා අන�තා යන ඥාණය ඉAදBමට ඔ� අසම�ෙd.එෙසේම ව�ඡෙගො�තෙ� ආ�මය9 නැNද යන පශනයට නැතැ/ A_>I 4�නා න, ඔ� තම�වහ�ෙසේ උ�ෙ�දවා7 ෙකොටසට අය� යැ/ hතන බව/.ඒ ෙහේ>ව �සා vළාවට ප�වන ඔ� ෙපර මට ආ�මය9 N�ෙ2ය දැ� එය නැNB ය/ ෙබොෙහෝෙසේ 4කට ප�වන බැ(� ඔ� ෙකෙර^ අ1ක,පාෙව� ආය>²~භාවය පළකළබව 34ර4� පකාශ කර h®.T� පැහැbl ව1ෙ2 සතZාවෙබෝධය භාෂා මාධZය මp� h4?gෙ,7 �වැරb සංජානන අවසථා ලබා7ම 4ෂකර කායය9 බව/.ම�ද �වැරb ෙ" ෙව1වට වැරb සංජානන භාෂා මාධZය මp� බ�ලව ඇNBෙ, අවසථා ඇN බැ(�.ෙ, �සා එබP අවසථාවල කළk> �වැරbව ෙ"න, භාෂා මාධZය භා(තා ?gෙ,7 හැ?තා9 පෙdශ,

සහගතBම/.ෙම^7 h4B ඇ�ෙ� එය/.285

1 ෙයො ච µ9ඛෙව තථාගතං වා තථාගත සාවකං වා දසසනාය ග�ඡN �(qඨස"ෙධො �(qඨෙපෙමො

එක�තගෙතො අµ�පස�ෙනො-එතදා1�ත�යං µ9ඛෙව දසසානානං අං��තර �කාය iv, අ1��ය ��ත, 3"ධ ජය�N @Aටක ග�ථ මාලාව,¼ ලංකා ජනරජ පකාශනය, ෙකොළඹ, 2001, A.74

2 කතඤච µ9ඛෙව අ1:Sබ h9ඛා අ1:Sබ ?�යා අ1:Sබ පiපදා අඤඤරාධනා ෙහොN.ඉධ µ9ඛෙව ස"ධා ජාෙතො උපසංකමN.උපසංකමN.උපසංකම�ෙතො A/IපාසN.ප/Iපාස�ෙතො ෙසොතං ඔදහN.ඔ^ත ෙසොෙතො ධ,මං �ණාN. ��වා ධ,මං ධාෙරN. ධතානං ධ,මානං අ�ථං උපප�9ඛN. අ�ථ උප�9ඛෙතො ධ,මා �¦ඣානං ඛම�N. ධ,ම �¦ඣාන9ඛ�Nයා සN ඡ�ෙදො ජායN.ඡ�දජාෙතො උසසහN.උසස^�වා àෙල?.>ල/�වා පදහN.ප^ත�ෙතො සමෙනො කාෙය නෙවව පරමං ස�චං ස�&කෙරොN.පඤඤාය ච නං පi(¦ඣ පසසN. ම¦§ම �කාය ii, �ටා}� ��ත, 3"ධ ජය�N @Aටක ග�ථ මාලාව,¼ ලංකා ජනරජ පකාශනය, ෙකොළඹ, 2001, A.248

3 ඉධ ගහපN අ�යසාවෙකො 3"ෙධ අෙව�ච�පසාෙදන සම�නාගෙතො.. ධ,ෙම..සංෙඝ..අ�යක�ෙත^ �ෙල^ සම�නාගෙතො ෙහොN. සංk9ත �කාය ii, පංචභයෙවර ��ත, 3"ධ ජය�N @Aටක ග�ථ මාලාව,¼ ලංකා ජනරජ පකාශනය, ෙකොළඹ, 2001, A.108

4 ෙසයZථාA භාර"වාජ, අ�ධෙව¬ පර,පරා සංස�තා :�ෙමොA න පසසN. ම¦§ෙමො'A නපසසN.ප�&ෙමො'A නපසසN.එවෙමව ෙඛො භාර"වාජ අ�ධෙවJ පමං මඤෙඤ බාහමණානං භාhතං ස,ප¦ජN.:�ෙමො'A න පසසN. ම¦ෙඣෙමො'A න පසසN, ප�&ෙමො'A න පසසN. තං ?ං මඤඤh භාර"වාජ න'1 එවං ස�ෙත බාහමණා අzlකා ස"ධා ස,ප¦ජN. ම¦§ම �කාය ii, චä� *තය, 3"ධ ජය�N @Aටක ග�ථ මාලාව,¼ ලංකා ජනරජ පකාශනය, ෙකොළඹ, 2001, A.656

71

5 ඉධ ගහපN අ�සාවෙකො 3"ෙධ අෙව�ච�සසාෙදන සම�නාගෙතො ෙහොN...ධ,ෙම අෙව�ච�පසාෙදන ...සංෙඝ

අෙව�ච�පසාෙදන..අ�යක�ෙත^ �ෙල^ සම�නාගෙතො ෙහොN... ඉෙම^ චà^ ෙසොතාප�N අංෙග^ සම�තාගෙතො ෙහොN. සංk9ත �කාය ii, පංචභයෙවර ��ත, 3"ධ ජය�N @Aටක ග�ථ මාලාව,¼ ලංකා ජනරජ පකාශනය, ෙකොළඹ, 2001, A.750

6 ෙසො එවං සමා^ෙත ¡�ෙත ප��"ෙධ ප�ෙයොදාෙත අනäගෙණ (ගàප9?ෙලෙස v4Yෙත ක,ම�ෙය ¹ෙත ආෙනඤජ�පෙත ආසවානං ඛයඥාණාය ¡�තං අµ��නාෙමN: ෙසො ඉදං 49ඛ�N යථාYතං පජානාN, අයං 49ඛසvදෙයොN තථාYතං පජානාNථ අයං 49ඛ� ෙරොෙධොN යථාYතං පජානාN,අයං 49ඛ�ෙරොධගාTeපiපදාN යථාYතං පජානාN. ඉෙම ආසවාN යථාYතං පජානාN, අයං ආසවසvදෙයොN යථාYතං පජානාN, අයං ආසව�ෙරොධාN යථාYතං පජානාN, අයං ආසව�ෙරොධගාTe පiපදාN යථාYතං පජානාN. තසස එවං ජානෙතො එවං පසසෙතො කාමාසවාA ¡�තං (v�චN, භවාසවාA ¡�තං (v�චN, අ(¦ජාසවාA ¡�තං (v�චN. (v�තසTං (v�තTN ඤාණං ෙහොN. 'ãණා ජාN, `hතා බහමච�යං, කතං කර¬යං, නාපරං ඉ�ථ�තායා'N පජානාN. ෙසයZථාA µ9ඛෙව පSබසäෙඛෙප උදකරෙදො අ�ෙඡො (�පස�ෙනො අනා(ෙලො, ත�ථ ච9åමා :�ෙසො �ෙර ¹ෙතො පසෙසයZ h�Aස,3ක,A ස9ඛරකඨල,A ම�ඡ�,බ,A චර�ත,A Nqඨ�ත,A, තසස එවමසස: අයං ෙඛො උදකරභෙදො අ�ෙඡො (�පස�ෙනො අනා(ෙලො. ත@ෙම h�Aස,3කාA ස9ඛරකඨලාA ම�ඡ�,බාA චර�NA Nqඨ�NÁ'N. එවෙමව ෙඛො µ9ඛෙව µ9å ඉදං 49ඛ�N යථාYතං පජානාN, අයං 49ඛසvදෙයොN යථාYතං පජා�N, අයං 49ඛ�ෙරොෙධොN යථාYතං පජානාN, අයං 49ඛ�ෙරෝධගාTeපiපදාN යථාYතං පජානාN. ඉෙම ආසවාN යථාYතං පජානාN, අයං ආසවසvද ෙ◌◌ාN යථාYතං පජානාN, අයං ආසව�ෙරොෙධොN යථාYතං පජානාN, අයං ආසව�ෙරොධගාTeපiපදාN යථාYතං පජානාN. ම¦§ම �කාය i, මහාඅසස:ර *තය, 3"ධ ජය�N @Aටක ග�ථ මාලාව,¼ ලංකා ජනරජ පකාශනය, ෙකොළඹ, 2001, A.648

7 7ඝ �කාය i, 3"ධ ජය�N @Aටක ග�ථ මාලාව,¼ ලංකා ජනරජ පකාශනය,ෙකොළඹ,2000,A.220 8 ම¦§ම �කාය ii, 3"ධ ජය�N @Aටක ග�ථ මාලාව,¼ ලංකා ජනරජ පකාශනය,ෙකොළඹ,2000,A 398 හා -එම- A 430 9 ම¦§ම �කාය iii, 3"ධ ජය�N @Aටක ග�ථ මාලාව,¼ ලංකා ජනරජ පකාශනය,ෙකොළඹ,2000,A 432 10 -එම- A 444 11 -එම- A 496 12 කසස 1 ෙඛො නාම �වං ෙමොඝ:�ස මයා එවං ධ,මා ෙදhතං අජානාh?ත1 මයා ෙමොඝ:�ස

ආ ෙනකප�යාෙයන පi�චසv�ප�නං (ඤඤාණං `�තං අඤඤත ප�චයා න�¯ (ඤඤාණසස මහභෙවොN. අථ ච පන �වං ෙමොඝ:�ස අ�තනා 4�ග~ෙතන අ,ෙහ ෙවව අSභා(9ඛhථ අ�තානඤච භණh, බ�ඤච අ:ඤඤං පසවh. තං ^ ෙත ෙමොඝ:�ස භ(සසN 7ඝර�තං අ^තාය 49ඛායාN. ම¦§ම �කාය i, මහාත²හාසäඛය *තය, 3"ධ ජය�N @Aටක ග�ථ මාලාව,¼ ලංකා ජනරජ පකාශනය, ෙකොළඹ, 2001, A.606

13 එතං භගවතා බාරණhයං ඉhපතෙන Tගදාෙය අ1�තරං ධ,මච9කප�Nතං අ�පNව�Nයං සමෙණන වා බාහමෙණන වා ෙදෙවන වා මාෙරන වා බහvණාවා කන¡ වා ෙලොකසTං සංk9ත �කාය v(ii), ධ,මච9කපව�තන ��ත, 3"ධ ජය�N @Aටක ග�ථ මාලාව,¼ ලංකා ජනරජ පකාශනය, ෙකොළඹ, 2001, A. 274

14 සංk9ත �කාය v(ii), ධ,මච9කපව�තන ��ත, 3"ධ ජය�N @Aටක ග�ථ මාලාව,¼ ලංකා ජනරජ පකාශනය, ෙකොළඹ, 2001, A. 272

15 ෙචතනා'හං µ9ඛෙව ක,මං වදාT.ෙචත/�වා ක,මං කෙරොN කාෙයන වාචාය මනසා අං��තර �කාය iv, �SෙS�ක ��ත, 3"ධ ජය�N @Aටක ග�ථ මාලාව,¼ ලංකා ජනරජ පකාශනය,

ෙකොළඹ, 2001, A. 208 16 �මංගල (ලාhe, ෙහේවා(තාරණ vදණය,A.394-398 17 ඉධා`ෙසො µ9å සමථ :Sබංගමං (පසසනං භාෙවN. තසස සමථ :Sබංගමං (පසසනං භාවයෙතො ම�ෙගො

සඤජායN.ෙසො තං ම�ගං ආෙසවN. භාෙවN. බ�¥කෙරොN තසස තං ම�ගං ආෙස වෙකො භාවයෙතො බ�¥කෙරොෙතො සඤෙඤොජනා ප~ය�N අ1සයා වZ�� ෙහො��.

අං��තර �කාය ii, අරහ�තප�N ��ත, 3"ධ ජය�N @Aටක ග�ථ මාලාව,¼ ලංකා ජනරජ පකාශනය, ෙකොළඹ, 2001, A. 304

18 එවෙමව ෙඛො ආ`ෙසො �ල(�"� යාවෙදව ¡�ත(�"ධ�ථා. ¡ත(�"� යාවෙදව bq¹(�"��ථා.bq¹(�"� යාවෙදව කäඛා(තරණ(�"ධ�ථ.කäඛා(තරණ(�"� යාවෙදව ම�ගාම�ගඤාණදසසන(�"��ථා. ම�ගාම�ගඤාණදසසන(�"� යාවෙදව පiපදාඤාණදසසන(�"ධ�ථා. පiපදාඤාණදසසන(�"� යාවෙදව ඤාණදසසන(�"ධ�ථා. ඤාණදසස(�"� යාවෙදව අ1පාදාප��Sබා�ථා. අ1පාදාප��Sබාන�ථං ෙඛො ආ`ෙසො භගවN බහමච�යං `සසeN. ම¦§ම �කාය i, රථ(eථ *තය, 3"ධ ජය�N @Aටක ග�ථ මාලාව,¼ ලංකා ජනරජ පකාශනය, ෙකොළඹ, 2001, A.370

19 එවං සව9ඛාෙතො µ9ඛෙව මයා ධ,මා උ�තාෙනො (වෙටො පකාhෙතො &�නAෙලොNෙකො.එවං සව9ඛාෙත µ9ඛෙව මයා ධ,ෙම උ�තාෙන (වෙට පකාhෙත &�නෙලොNෙක ෙයසං µ9)නං �\ සංෙයොජනා� ප~නා�, සSෙබ ෙත ෙසොතාප�ෙනො අ(�පාතධ,මා �යතා ස,ෙබො�පරායනා.

එවං සව9ඛාෙතො µ9ඛෙව මයා ධ,ෙමො උ�තාෙනො (වෙටො පකාh ෙතො &�නAෙලොNෙකො. එවං සව9ඛාෙත µ9ඛෙව මයා ධ,ෙම උ�තාෙන (වෙට පකාhෙත &�නAෙලොNෙක ෙය ෙත µ9å ධ,මා1සා�ෙනො ස"ධා1සා�ෙනො සSෙබ ස,ෙබො�පරායනා.

72

ම¦§ම �කාය i, රථ(eථ *තය, 3"ධ ජය�N @Aටක ග�ථ මාලාව,¼ ලංකා ජනරජ පකාශනය, ෙකොළඹ, 2001, A.354

20 එවං සව9ඛාෙතො µ9ඛෙව මයා ධ,ෙමො උ�තාෙනො (වෙටො පකාh ෙතො &�නAෙලොNෙකො.එවං සව9ඛාෙත µ9ඛෙව මයා ධ,ෙම උ�තාෙන (වෙට පකාhෙත ඡ�නAෙලොNෙක ෙය ෙත µ9å ධ,මා1සා�ෙනො ස"ධා1සා�ෙනො සäෙඛ ෙත ස,ෙබො�පරායනා. ම¦§ම �කාය i, ව,Tක *තය, 3"ධ ජය�N @Aටක ග�ථ මාලාව,¼ ලංකා ජනරජ පකාශනය, ෙකොළඹ, 2001, A.354

21 Carroll B. John, Human Cognitive Abilities, A Survey of Factor – Analytic Studies, Cambridge University Press, London, 1993, pp. 71-93

22 Aleksander Iqrr, Impossible Minds, Imperial Collage Press, London, 1972, pp. 43-67 23 Guenther H.V, Philosophy and Psychology in the Abhidhamma, Luknow, 1957, pp. 43- 57 24 Ven. Nyanaponika Thera, Abhidhamma Studies, Bubbhist Exploration of Consciousness and time,

edited with an Introduction by Bhikkhu Bodhi, Buddhist Publication Society, Kandy, Wisdom Publication, Boston, 1998, Appendix 2, 102-122

25 Carrathers Petter, Consciousness, Oxford University, New York, 2005, pp. 39-52 26 Cohan Gillian, The Psychology of Cognition, Acadenic Press, New York, 1998, pp. 32- 57 27 Steruberg J. Robert, Ruzgis Patricia, Personality and Intelligence, Cambridge University Press,

Australia, 1974, pp. 43-78 28 Johanson Rune, Psychology of Nirvana, London, 1963, pp. 47-62 29 Petter Carrathers, Evolving the Mind on the Nature of Matter and the Origin of Consciousness,

Cambridge University Press, Australia, 1996, pp. 39-72 30 Dennah C. Daniel, Consciousness Explained, Penguin Book, 1969, pp. 23-89 31 Hurlock Elizabeth, Developmental Psychology, United State of America, 1959, pp.21-45 32 Burns R.B, Harper and Row, Introductory Psychology, New York, 1984, pp. 56-89 33 ධ,මසä}\�පකරණය, ලංකාන�ද සථ(ර, ල3ගම, �මනසාර ^T, කරහ,Aiෙගොඩ, 3"ධ ජය�N @Aටක

ග�ථ මාලා 41, ලංකා ආ²�ව මp� පකා�ත/, 1973 (:නvදණය 2004), පසතාවනාව, A.i-xiv 34 පඤඤා?�N ^T, ^�Aiෙ2, ෙබෞ"ධ දශනය, ෙකොළඹ, 1996, A.29-132 35 Kalupahana D.J, Buddhist Philosophy- Historical Analysis, Honolulu, 1976, pp. 34-57 36 පඤඤා?�N ^T, ^�Aiෙ2, ෙබෞ"ධ දශනය, ෙකොළඹ, 1996, A.34-157 37 ධ,මසä}\�පකරණය, ලංකාන�ද සථ(ර, ල3ගම, �මනසාර ^T, කරහ,Aiෙගොඩ, 3"ධ ජය�N @Aටක

ග�ථ මාලා 41, ලංකා ආ²�ව මp� පකා�ත/, 1973 (:නvදණය 2004), මාNකා, A� 1-24 38 -එම- ¡�>�පාද ක²ඩං, A� 26-254 39 -එම- cප ක²ඩං, A� 256-380 40 -එම- �9ෙáප ක²ඩං, A� 380-498 41 -එම-අqඨකථා ක²ඩං, A� 500-561 42 (භäග�පකරණ, පථම භාගය, ලංකාන�ද සථ(ර, ල3ගම, �මනසාර ^T, කරහ,Aiෙගොඩ, 3"ධ ජය�N

@Aටක ග�ථ මාලා 41, ලංකා ආ²�ව මp� පකා�ත/, 1975 (:නvදණ 2004),ඛ�ධ (භංගය, A. 2-122 43 (භäග�පකරණ, "(�ය භාගය, ලංකාන�ද සථ(ර, ල3ගම, �මනසාර ^T, කරහ,Aiෙගොඩ, 3"ධ ජය�N

@Aටක ග�ථ මාලා 41,ලංකා ආ²�ව මp� පකා�ත/,1975 (:නvදණ 2004),ධ,මහදය (භංගය, A. 276-328

44 (භäග�පකරණ පථම භාගය, ලංකාන�ද සථ(ර, ල3ගම, �මනසාර ^T, කරහ,Aiෙගොඩ, 3"ධ ජය�N @Aටක ග�ථ මාලා 41, ලංකා ආ²�ව මp� පකා�ත/, 1975 (:නvදණය 2004), ඛ�ධ (භංගය, A� 2-122

45 -එම- ආයතන (භංගය, A.124-148 46 -එම- ධා> (භංගය, A. 150-180 47 -එම- ස�ච (භංගය, A. 182-218 48 -එම- ඉ��ය (භංගය, A. 220-242 49 -එම- පi�ච සv�පාද (භංගය, A. 244 -338 50 -එම- සNපqඨාන (භංගය, A. 340-366 51 -එම- ස,ම�පධාන (භංගය, A.368 - 382 52 -එම- ඉ"�පාද (භංගය, A.384-400 53 (භäග�පකරණ, "(�ය භාගය, ලංකාන�ද සථ(ර, ල3ගම, �මනසාර ^T, කරහ,Aiෙගොඩ, 3"ධ ජය�N

@Aටක ග�ථ මාලා 41,ලංකා ආ²�ව මp� පකා�ත/,1975 (:නvදණ 2004),ෙබො¦ඣංග (භංගය, A. 2-16

54 -එම- ම�ග (භංගය, A. 18-32 55 -එම- ඣාන (භංගය, A. 34-78 56 -එම- අ�පමඤඤා (භංගය, A. 80-102 57 -එම- h9ඛා පද (භංගය, A. 104-116 58 -එම- පiස,µදා (භංගය, A. 118-140 59 -එම- ඤාණ (භංගය, A. 142-192 60 -එම- å"දකව�Ø (භංගය, A. 194 -247

73

61 ධා>කථා�පකරණය, ෙසේනාන�ද නායක ස¯වර, 1වරඑ_ය, 3"ධ ජය�N @Aටක ග�ථ මාලා 47,ලංකා

ආ²�ව මp� පකා�ත/,1976 (:නvදණ 2005), සංගතා සංගත පද�"ෙදෙසො, A. 6-64 62 - එම- (�පk�ෙතන ස,පk�ෙතො පද�"ෙදෙසො, A.136 63 - එම- ස,පk�ෙතන ස,පk�ත පද�"ෙදෙසො, A.138-150 64 - එම- (�පk�ෙතන (�පk�ත පද�"ෙදෙසො, A.152-170 65 - එම- සංග^ෙතන ස,පk�ත පද�"ෙදෙසො, A.172-176 66 - එම- ස,පk�ෙතන සංගNත අසංගNත පද�"ෙදෙසො, A.178-192 67 - එම- අසංග^ෙතන ස,පk9ත (�පk�ත පද�"ෙදෙසො, A. 194-202 68 - එම- (�පk�ෙතන සංග^තා සංග^ත පද�"ෙදෙසො, A. 204-236 69 :"ගලපඤඤ�N�පකරණය, h� ධ,මාන�ද ^T, අඹ�වැ�ෙ�, �මනසාර ^T, කරහ,Aiෙගොඩ, 3"ධ

ජය�N @Aටක ග�ථ මාලාව,ලංකා ආ²�ව මp� පකා�ත/,1976 (:නvදණ 2005), උ"ෙ"ස වාෙරො, A.240-260

70 - එම- ඛ�ධ පඤඤ�N, A. 240 71 - එම- ආයතන පඤඤ�N, A. 240 72 - එම- ධා> පඤඤ�N, A. 240 73 - එම- ස�ච පඤඤ�N, A. 240 74 - එම- ඉ��ය පඤඤ�N, A. 242 75 - එම- :�ගල පඤඤ�N, A. 242- 260 76 - එම- එකක �"ෙදෙසො, A. 262-276 77 - එම- 4ක �"ෙදෙසො, A.278-298 78 - එම- Nක �"ෙදෙසො, A.298-324 79 - එම- ච>9ක �"ෙදෙසො, A.326-382 80 - එම- පඤචක �"ෙදෙසො, A. 394-396 81 - එම- ඡ9ක �"ෙදෙසො, A. 398 82 - එම- අqඨක �"ෙදෙසො, A. 404 83 - එම- නවක �"ෙදෙසො, A. 406-408 84 - එම- දසක �"ෙදෙසො, A.410 85 - එම- �"ෙදස වාෙරෝ, A. 262- 410 86 පqඨාන�පකරණ, පඨම භාගය, ¼ �මනසාර ^T, කරහ,Aiෙගොඩ, ඤාන(මල ^T, ෙබ�ලන, 3"ධ ජය�N

@Aටක ග�ථ මාලාව,ලංකා ආ²�ව මp� පකා�ත/,1985 (:නvදණ 2005),wසල�Nකං, A.1-246 87 - එම- ෙවදන�Nකං, A.246-276 88 - එම- (පාක�Nකං, A. 276-319 89 - එම- උපාb�න�Nකං, A. 319-365 90 - එම- සං?lqඨ�Nකං, A. 365-389 91 - එම- (ත9ක�Nකං, A. 389-477 92 - එම- BN9Nකං, A. 477-497 93 - එම- දසස�තකං, A. 497- 527 94 පqඨාන�පකරණ, 4Nය භාගය, ෙáමාන�ද ^T, හෑෙගොඩ, 3"ධර9»ත ^T, තරමාෙ�, 3"ධ ජය�N @Aටක

ග�ථ මාලාව,ලංකා ආ²�ව මp� පකා�ත/,1989 (:නvදණ 2005), Nක පqඨාන, A 1-741 95 - එම- 4ක පqඨානං, A. 742-1174 96 පqඨාන�පකරණ, තෘNය භාගය, ෙáමාන�ද ^T, හෑෙගොඩ, 3"ධර9»ත ^T, තරමාෙ�, 3"ධ ජය�N

@Aටක ග�ථ මාලාව,ලංකා ආ²�ව මp� පකා�ත/,1989 (:නvදණ 2005), 4ක පqඨානං, A 742-1174 97 - එම- 4ක පqඨාන, A. 1175-1311 98 - එම- 4ක Nක පqඨාන, A. 1312-1401 99 - එම- Nක Nක පqඨාන, A. 1402-1418 100 - එම- 4ක 4ක පqඨාන, A. 1419-1429 101 යමක�පකරණය, පථම භාගය, (මල?�N ^T, මැදඋය�ෙගොඩ, ¼ �මනසාර ^T, කරහ,Aiෙගොඩ, 3"ධ

ජය�N @Aටක ග�ථ මාලාව,ලංකා ආ²�ව මp� පකා�ත/,1985 (:නvදණ 2005), zල යමක, A. 2-33 102 - එම - 103 - එම - ඛ�ධ යමක, A. 34-139 104 - එම - ආයතන යමක, A. 140-413 105 - එම - ධා> යමක, A. 444-453 106 - එම - ස�ච යමක, A. 434- 553 107 යමක�පකරණය, "(�ය භාගය(1), ¼ �මනසාර ^T, කරහ,Aiෙගොඩ, 3"ධ ජය�N @Aටක ග�ථ

මාලාව,ලංකා ආ²�ව මp� පකා�ත/,1987 (:නvදණ 2005), සංඛාර යමක, A. 2-117 108 - එම - අ1සය යමක, A. 118-599 109 - එම - ¡�ත යමක, A. 600-667 110 - එම - ධ,ම යමක, A. 668-799 111 යමක�පකරණය, "(�ය භාගය(2), ¼ �මනසාර ^T, කරහ,Aiෙගොඩ, 3"ධ ජය�N @Aටක ග�ථ

මාලාව,ලංකා ආ²�ව මp� පකා�ත/,1988 (:නvදණ 2005), ඉ��ය යමක, A.2-537 112 යමක�පකරණය, පථම භාගය, (මල?�N ^T, මැදඋය�ෙගොඩ, ¼ �මනසාර ^T, කරහ,Aiෙගොඩ, 3"ධ

ජය�N @Aටක ග�ථ මාලාව,ලංකා ආ²�ව මp� පකා�ත/,1985 (:නvදණ 2005), zල යමක, A. 2-33

74

113 - එම - ඛ�ධ යමක, A. 34-139 114 - එම - ආයතන යමක, A. 140-413 115 - එම - ධා> යමක, A. 444-453 116 - එම - ස�ච යමක, A. 434- 553 117 යමක�පකරණය, "(�ය භාගය(1), ¼ �මනසාර ^T, කරහ,Aiෙගොඩ, 3"ධ ජය�N @Aටක ග�ථ

මාලාව,ලංකා ආ²�ව මp� පකා�ත/,1987 (:නvදණ 2005), සංඛාර යමක, A. 2-117 118 - එම - අ1සය යමක, A. 118-599 119 - එම - ¡�ත යමක, A. 600-667 120 - එම - ධ,ම යමක, A. 668-799 121 යමක�පකරණය, "(�ය භාගය(2), ¼ �මනසාර ^T, කරහ,Aiෙගොඩ, 3"ධ ජය�N @Aටක ග�ථ

මාලාව,ලංකා ආ²�ව මp� පකා�ත/,1988 (:නvදණ 2005), ඉ��ය යමක, A.2-537 122 පqඨාන�පකරණය, පථම භාගය, ¼ �මනසාර ^T, කරහ,Aiෙගොඩ, ඤාණ(මල ^T,ෙබ�ලන, 3"ධ ජය�N

@Aටක ග�ථ මාලාව,ලංකා ආ²�ව මp� පකා�ත/,1987 (:නvදණ 2005), wසල�Nකං, A.1-246 123 - එම - ෙවදනා�Nකං, A. 246-276 124 - එම - (පාක�Nකං, A. 276-319 125 - එම - උපාb�න�Nකං, A. 319-365 126 - එම - සං?lqඨ�Nකං, A. 365-389 127 - එම - (ත9ත�Nකං, A. 389-477 128 - එම - BN�Nකං, A. 477-497 129 - එම - දසසන�Nකං, A. 597-527 130 පqඨාන�පකරණය, "(�ය භාගය, ෙáමාන�ද ^T, හෑෙගොඩ, 3"ධර9»ත ^T,තරමාෙ�, 3"ධ ජය�N

@Aටක ග�ථ මාලාව,ලංකා ආ²�ව මp� පකා�ත/,1989 (:නvදණ 2005),Nක පqඨානං, A. 1-741 131 - එම - 4ක පqඨානං, A. 742-1174 132 පqඨාන�පකරණය, තෘNය භාගය, ¼ �මනසාර ^T, කරහ,Aiෙගොඩ, ඤාණ(මල ^T,ෙබ�ලන, 3"ධ

ජය�N @Aටක ග�ථ මාලාව,ලංකා ආ²�ව මp� පකා�ත/,1989 (:නvදණ 2005), Nක පqඨානං, A. 1-742

133 - එම - 4ක පqඨානය, A. 742 -1174 134 - එම - 4ක Nක පqඨානං, A. 1175-1311 135 - එම - Nක 4ක පqඨානං, A.1312-1401 136 - එම - Nක Nක පqඨානං, A. 1402-1418 137 - එම - 4ක 4ක පqඨාන, A. 1419-1429 138 - එම - 4ක පqඨානය, A. 742 -1174 139 - එම - 4ක Nක පqඨානං, A. 1175-1311 140 - එම - Nක 4ක පqඨානං, A.1312-1401 141 - එම - Nක Nක පqඨානං, A. 1402-1418 142 - එම - 4ක 4ක පqඨාන, A. 1419-1429 143 Elizabeth Hurlock, Developmental Psychology, United State of America, 1959, pp. 37-49 144 Meyer E. Merle, Foundation of Contemporary Psychology, The University of Florida, Oxford

University Press, New York, 1979, pp. 36-57 145 Jayathilake, K.N., Early Buddhist Theory of Knowledge, London, 1965, pp. 63-84 146 Misra G.S.P, Development of Buddhist Ethics, New Delhi, 1989, pp. 23- 65 147 Jayathilake K.N, Ethics in Buddhist Perspective, Kandy, 1972. pp. 12- 25 148 Stone E, Introduction to Educational Psychology, London, 1982, pp. 39-81 149 Tachibana S, Ethics in Buddhism, Colombo, 1961, pp.42-64 150 Mrs. David's Rys, Buddhist Manual of Psychological Ethics, London, 1923, pp. 32-57 151 Grimn George, The Doctrines of the Buddha, Leipzig, 1926, pp. 42-54 152 Jayathilake K.N., The Message of the Buddha, London, 1975, pp. 21-48 153 Johanson Rune, Psychology of Nirvana, London, 1963, pp. 78-85 154 Pande G.C, Studies in the Origins of Buddhism, Allahabad, 1957, pp. 17-53 155 Dharmasiri Gunapala, Endowmentals of Buddhist Ethics, Singapore, 1989, pp. 34-76 156 Wijesekara O.H. De A, Buddhist Ethics, Kandy, 1963, pp. pp.13-25 157 Kalupahana D.J, Buddhist Philosophy, Hawaii, 1976, pp. 27-43 158 ඉධ ෙම අස� සා�:�ත ච�තාෙරො සාවකා වසසසතායඅකා වසසසතa(ෙනො පරමාය ගNයා සNයා ච �Nයා ච

සම�නාගතා පරෙමන ච පඤඤාෙවයZ�Nෙයන. ෙසයZථාA සා�:�ත දළහධ,ෙමො ධ1�ග ෙහො h9»ෙතො කතහ�ෙථො කàපාසෙනො ල�ෙකන අස�ෙන අ�පකhෙරෙනව N�යං තාල�ඡායං අNපාෙතයZ, එවං අ�ම�තසNමෙ� තො එවං අ�ම�තගNහ�ෙතො එවං අ�ම�ත�Nම�ෙතො එවං පරෙමන පඤඤාෙවයZ�Nෙයන සම�නාගතා. ෙත මං ච>�නං සNපqඨානානං උපාදාkපදාය පඤහං :�ෙඡය ං,:qෙඨො :qෙඨො වාහං ෙතසං වZාකෙරයZං. වZාකතඤච ෙම වZාකතෙතො ධාෙරය '. න ච මං 4Nයකං උ�ත�ං පi:�ෙඡය ං අඤඤත උ�චාරපසසාවක,මා, අඤඤත �"දා?ළමථපi(ෙනොදනා, අප�යාb²ණා ෙයවසස සා�:�ත තථාගතසස ධ,මෙදසනා. අප�යාb²නං ෙයවසස තථාගතසස ධ,මපද බZඤජනං. අප�යාb²ණං ෙයවසස තථාගතසස පඤහපiහානං. අථ ෙම ෙත ච�තාෙරො සාවකා

75

වසසසතාkකා වසසසතa(ෙනො වසසසතසස අ�චෙයන කාලං කෙරය ං. මඤචෙකන ෙචA මං සා�:�ත ප�හ�සසථ ෙනව�¯ තථාගතසස පඤඤාෙවයZ�Nයසස අඤඤථ�තං. ම¦§ම �කාය i, මහා�හනාද *තය, 3"ධ ජය�N @Aටක ග�ථ මාලාව,¼ ලංකා ජනරජ පකාශනය, ෙකොළඹ, 2001, A.198

159 Stcherbatsky K, Central Conception of Buddhism, Calcutta, 1956, pp.31-45 160 Dutt N, Early History of the Spread of Buddhism and Buddhist School, Delhi, 1980, pp. 15-47 161 රම¬යා ආ`ෙසො ආන�ද ෙගොhäගසාලවනං, ෙදොhනා ර�N, සSබපාl:�ලා සාලා, bSබා මඤෙඤ ග�ධා

ස,පව�N. තථාcෙපන ආ`ෙසො ආන�ද µ9åනා ෙකොhäගසාලවනං ෙසොෙහයZා"N ම¦§ම �කාය i, මහාෙගොhäග *තය, 3"ධ ජය�N @Aටක ග�ථ මාලාව,¼ ලංකා ජනරජ පකාශනය, ෙකොළඹ, 2001, A.508

162 Wijesekara O.H. De A, Buddhism and Moral Problem, Colombo, 1946, pp.12-38 163 "අµජානාමහං ෙමො�ග�ලාන: ඉධ ස9ෙකො ෙදවානT�ෙදො ෙයනාහං ෙත1පසäකT උපසäකT�වා මං

අµවාෙද�වා එකම�තං අqඨාh.එකම�තං ¹ෙතො ෙඛො ෙමො�ග�ලාන ස9ෙකො ෙදවානT�ෙදො මං එතදෙවොච: ?�තාවතා 1 ෙඛො භ�ෙත µ9å සං»��ෙතන ත²හාසäඛය(v�ෙතො ෙහොN අ�ච�ත�qෙඨො අ�ච�තෙයො9ෙඛT අ�ච�තබහමචා� අ�ච�තප�යාසාෙනො ෙසqෙඨො ෙදවම1සසාන�N. එවං `�ෙත අහං ෙමො�ග�ලාන ස9කං ෙදවානT�දං එතදෙවොචං: ඉධ ෙදවානT�ද µ9åෙනො �තං ෙහොN; සSෙබ ධ,මා නාලං අµ�ෙවසායාN. එවඤෙචතං ෙදවානT�ද µ9åෙනො �තං ෙහොN සSෙබ ධ,මං නාලං අµ�ෙවසායාN, ෙසො සSබා ධ,මං අµජානාN, සSබං ධ,මං අµඤඤාය සSබං ෂ,මං ප�ජානාN. සSබං ධ,මං ප�ඤඤාය යං ?ඤ¡ ෙවදනං ෙවෙදN �ඛං වා 49ඛං වා අ49ඛම�ඛං වා.ෙසො තා� ෙවදනා� අ��චා1පස� (ර?, (රාගා1පස� (හරN, �ෙරෝධා1පස� (හරN, පi�සස�ගා1පස� (හරN, ෙසො තා� ෙවදනා� අ��චා1පස� (රහ�ෙතො, (රාගා1ස�� (හර�ෙතො, � ෙරොධා1පස� (හර�ෙතොථ පi�සස�ගා1පස� (හර�ෙතො න ච ?ඤ¡ ෙලොෙක උපාbයN. අ1පාbයං න ප�තසසN. අප�තසසං ප�ච�තඤෙඤච ප��SබායN. ;ණා ජාN, `hතං බහමච�යං, කතං කර¬යං, නාපරං ඉ�ථ�තායා'N පජානාN. එ�තාවතා ෙඛො ෙදවානT�ෙදො µ9å සං»�ෙතන ත²හාසඞෳඛය(v�ෙතො ෙහොත අ�ච�ත�qෙඨො අ�ච�තෙයො9ෙඛ{ ද�ච�තS රහමචg අ�ච�තප�ෙයොසාෙනො ෙසqෙඨො ෙදවම1සසාන�N. එවං ෙඛො අහං ෙමො�ග�ලාන අµජානාT ස9කසස ෙදවානT�දසස සං»�ෙතන ත²හාසäඛය(v�Nං භාhනා"N. ම¦§ම �කාය i, !ළත²හාසäඛය *තය, 3"ධ ජය�N @Aටක ග�ථ මාලාව,¼ ලංකා ජනරජ පකාශනය, ෙකොළඹ, 2001, A.600

164 Weeraratna W.G, Individual and Society in Buddhism, Colombo, 1977, pp. 23-59 165 ෙසො වතා`ෙසො ෙසොතසTං අසN ස"ෙද අසN. ෙසොත(ඤඤාෙණ අසN-ෙප-ඝානසTං අසN ග�ෙධ අසN

ඝාන(ඤඤාණං අසN -ෙප- dහාය අසN-ෙප-රෙසේ අසN-ෙප- dහා(ඤඤාෙණ අසN-ෙප-කායසTං අසN ෙඵොqඨSෙබ අසN කාය(ඤඤාෙණ අසN-ෙප-මනසTං අසN ධ,ෙම අසN මෙනෝ(ඤඥාෙණ අසN ඵසසපඤඤ�Nං පඤඤාෙපසස�N ෙනතං ඨානං (¦ජN.ඵසසපඤඤ�Nයා අසN ෙවදනාපඤඤ�Nං පඤඤාෙපසස�N ෙනතං ඨානං (¦ජN ෙවදනාපඤඤ�Nයා අසN සඤඤාපඤඤ�Nං පඤඤාෙපසස�N ෙනතං ඨානං (¦ජN සඤඤාපඤඤ�Nයා අසN (ත9කපඤඤ�Nං පඤඤාෙපසස�N ෙනතං ඨානං (¦ජN. (ත9කපඤඤ�Nයා අසN පපඤචසඤඤාසäඛසvදාචරණපඤඤ�Nං පඤඤාෙපසස�N ෙනතං ඨානං (¦ජN. ම¦§ම �කාය i, ම�A²�ක *තය, 3"ධ ජය�N @Aටක ග�ථ මාලාව,¼ ලංකා ජනරජ පකාශනය, ෙකොළඹ, 2001, A.282

166 Saratchandra E.R, Buddhist Psychology of Perception, Colombo, 1958, pp. 26-48 167 Guenther H.V, Philosophy and Psychology in the Abhidhamma, Delhi, 1974, pp. 32-57 168 Govinda Lama Anagarika, The Psychological Attitude of Early Buddhist Philosophy, Delhi, 1956, pp.

23-74 169 Guruge W.PAnanda, Buddhism: The Religon and It's Culture, Colombo, 1965, pp. 32-58 170 Stone E, Introduction to Educational Psychology, London, 1982, pp. 32-89 171 Defends an empiricst theory of the foundations of empirical knowledge which postulates sense-data

Ayer, A.J, The Foundation of Emirical Knowledge, Macmillan,London, 1940,pp.67 172 Stone E, Methuen, Introduction to Educational Psychology, London, 1982, pp.29-56 173 Contains an essy on the adverbial theory of sense experience the theory that sense experiences are

ways of being sensorially appeared to: an essay on the disjunective theory of sense experience at theory according to wich there is no experimental state common to perception and hallucination and contains several seesays on the international theory Crane,T.(ed), The Contents of Experience: Essays on Deception, Cambridge University Press, Cambridge, 1994.pp 113

174 Menaughton N, Biology and Emotion, Cambridge University Press, London, 1959, pp.32-89 175 එවං සවා9ඛාෙතො µ9ඛෙව මයා ධ,ෙමො උ�තාෙනො (වෙටො පකාhෙතො &�නAෙලොNෙකො.එවං සවා9ඛාෙත

µ9ඛෙව මයා ධ,ෙම උ�තාෙන (වෙට පකාhෙත &�නෙලොNෙක ෙයසං µ9åනං �\ සංෙයොජනා� ප~නා�, සSෙබ ෙත ෙසොතාප�නා අ(�පාතධ,මා �යතා ස,ෙබො�පරායනා.

ම¦§ම �කාය i, අලග"ìපම *තය, 3"ධ ජය�N @Aටක ග�ථ මාලාව,¼ ලංකා ජනරජ පකාශනය, ෙකොළඹ, 2001, A.354

176 Wijesekara O.H.De.A.,Buddhism and Society, Kandy, 1961, pp.34-85

76

177 cපං එතං මම, එෙසොහමසT,එෙසො ෙම අ�තා'N සම1පසසN.ෙවදනං එතං ම" එෙසොහමසT, එෙසො ෙම

අ�තා'N සම1පසසN. සඤඤං එතං මම, එෙසොහමසT, එෙසො ෙම අ�තා'N සම1පසසN.සäඛාෙර එතං මම, එෙසොහමසT, එෙසො ෙම අ�තා'N සම1පසසN. ය,Aදං bqඨං �තං vතං (ඤඤාතං ප�තං ප�ෙයhතං අ1(ව�තං මනසා, ත,A එතං මම, එෙසොහමසT, එෙසො ෙම අ�තා'N සම1පසසN. ය,Aදං bq¹ටඨනං ෙසො ෙලොෙකො ෙසො අ�තා, ෙසො අ�තා, ෙසො අ�තා ෙසො ෙප�ච භ(සසාT: N�ෙචො �ෙවො සසසෙතො අ(ප�ණාමධ,ෙමො, සසසNසමං තෙථව ඨසසා{'N ත,A එතං මම, එෙසොහමසT, එෙසො ෙම අ�තා'N සම1පසසN. ම¦§ම �කාය i, අලග"4පම *තය, 3"ධ ජය�N @Aටක ග�ථ මාලාව,¼ ලංකා ජනරජ පකාශනය, ෙකොළඹ, 2001, A.338

178 Pliner Patricia, Kremes Lester, Aibway Thomas, Communication and Affect Language and Thought, Academic Press, New York, 1972, pp.56-92

179 අ1ප¦ඣායකාN ව¦ජාව¦ජං අප�¦ඣායෙකන ගIනා (ර^තා සම�තපාසාbකා iii, ෙහේවා(තරාණ vදණය, ෙකොළඹ, 1923, A.729

180 මහාව�ග පාl, ආච�ය ව�තං, 3"ධ ජය�N @Aටක ග�ථ මාලාව,¼ ලංකා ජනරජ පකාශනය, ෙකොළඹ, 2001, A. 132-142

181 අථ ෙඛො භගවා µ9å ආම�ෙතh: ආධ/ං� වත ෙම µ9ඛෙව µ9å එකං සමයං ¡�තං ඉධාහං µ9å ආම�ෙතhං: අහං ෙඛො µ9ඛෙව ඒකාසනෙභොජනං �ඤජාT. එකාසනෙභොජනං ෙඛො අහං µ9ඛෙව �ඤජමාෙනො අ�පාබාධතඤච සඤජානාT අ�පාතäකතඤච ල�qඨානඤච බලඤච ඵා�(හාරඤච. එථ >,ෙහA µ9ඛෙව එකාසනෙභොජනං �ඤජථ.එකාසනෙභොජනං ෙඛො µ9ඛෙව >,ෙහA �ඤජමානා අ�පාබාධතඤච සඤජා�සසථ අ�පාතäකතඤච ල�qඨානඤච බලඤච ඵා�(හාරඤචා'N.න ෙම µ9ඛෙව ෙත� µ9å� අ1සාසe කර\යා අෙහොh. ස>�පා දකර\යෙමව ෙම µ9ඛෙව ෙත� µ9ඛෙව ෙත� µ9å� අෙහොh. ම¦§ම �කාය i, කක©පම *තය, 3"ධ ජය�N @Aටක ග�ථ මාලාව,¼ ලංකා ජනරජ පකාශනය, ෙකොළඹ, 2001, A.312

182 අ1ජානාT µ9ඛෙව ආචා�ය�N ආචාරස,මාර h9ඛාපනකං ආච�යං අ1ජානාT සම�තපාසාbකා iii, ෙහේවා(තරාණ vදණය, ෙකොළඹ, 1923, A.735

183 මහාව�ග පාl, උප¦ඣාය ව�තං, 3"ධ ජය�N @Aටක ග�ථ මාලාව,¼ ලංකා ජනරජ පකාශනය, ෙකොළඹ, 2001, A.94-104

184 අµධ,ෙමN නාම cප ප��ෙ�ද (ෙන>ං .... අµ(නෙයN සකෙල (නය Aටෙක (ෙන>ං.... සම�තපාසාbකා iii, ෙහේවා(තරාණ vදණය, ෙකොළඹ, 1923, A.739

185 �ල(�"�ඤෙච ආ`ෙසො භගවා, අ1පාදාප��Sබානං පඤඤාෙපසස, සඋපදානංෙයව සමානං අ1පාදාප��Sබානං පඤඤාෙපසස. ¡�ත (�"�ඤෙච ආ`ෙසො භගවා අ1පාදාප�Sබානං පඤඤාෙපසස, සඋපදානංෙයව සමානං අ1පාදාප��Sබානං පඤඤාෙපසස.bq¹(�"� ඤෙච ආ`ෙසො භගවා අ1පාදාප��Sබානං පඤඤාෙපසස, සඋපාදානංෙයව සමානං අ1පාදාප��Sබානං පඤඤාෙපසස. සäඛා(තරණ(�"�ඤෙච ආ`ෙසො භගවා අ1පාදාප��Sබානං පඤඤාෙපසස.සඋපදානංෙයව සමානං අ1පාදාප��Sබානං පඤඤාෙපසස.ම�ගාම�ගඤාණදසසන(ස�ඤෙච ආ`ෙසො භගවා අ1පාදාප��Sබානං පඤඤාෙපසස, සඋපදානංෙයව සමානං අ1පාදාප��Sබානං පඤඤාෙපසස.පiපදාඤාණදසසන("�ඤෙච ආ`ෙසො භගවා අ1පාදාප��Sබානං පඤඤාෙපසස, සඋපදානංෙයව සමානං අ1පාදාප��Sබානං පඤඤාෙපසස. ඤාණදසසන(�"�ඤෙච ආ`ෙසො භගවා අ1පාදාප��Sබානං පඤඤාෙපසස, සඋපාදානංෙයව සමානං අ1පාදාප��Sබානං පඤඤාෙපසස. අඤඤත ෙච ආ`ෙසො ඉෙම^ ධ,ෙම^ අ1පාදාප��Sබානං අභ(සස, :ئජෙනො A��SබාෙයයZ. :ئජෙනො ^ ආ`ෙසො අඤඤත ඉෙම^ ධ,ෙම^.

ම¦§ම �කාය i, !ළස�චක *තය, 3"ධ ජය�N @Aටක ග�ථ මාලාව,¼ ලංකා ජනරජ පකාශනය, ෙකොළඹ, 2001, A.368

186 මහාව�ග පාl, ස"�(හා�ක ව�තං, 3"ධ ජය�N @Aටක ග�ථ මාලාව,¼ ලංකා ජනරජ පකාශනය, ෙකොළඹ, 2001, A.106-114

187 Holland North, Moral Norms a Tentative Systenatization, New York, 1980, pp. 56-89 188 Wiilams Bernard, Morality, Cambridge University Press, London, 1972, pp. 32-74 189 භාhතා ෙඛො පත ෙත එසා අ�}ෙවසසන ෙවසාlයං ප�සNං වාචා "නාභ�තං පසසාT සමණං වා බාහමණං වා

සäëh ග\ං ගණාචා�යං අA අරහ�තං ස,මාස,3"ධං පiජානමානං, ෙයො මයා වාෙදන පාදං සමාර"ෙධො න සäක,ෙපයZ න ස,පක,ෙපයZ න ස,පෙවෙධයZ, යසස න ක�ෙඡ^ ෙසෙදො v�ෙචය ං. æනං ෙවහං අෙචතනං වාෙදන වාදං සමාරෙභයZං; සාA මයා වාෙදන වාදං සමාර"ධා සäක,ෙපයZ ස,පක,ෙපයZ ස,පෙවෙධයZ, ෙකො පන වාෙදො ම��නYතසසා'N.

>2හං ෙඛො පන�}ෙවසසන අ�ෙපක�චා� ෙසද:hතා� නලාටා v�තා� අ�තරාසäගං (�^�b�වා YTයං පNq¹තා�. ම2හං ෙඛො පන�}ෙවසසන, න�¯ එතර^ කායසTං ෙසෙදො'N. ඉN භගවා තසTං ප�සNං �ව²ණව²ණං කායං (ව�.

ම¦§ම �කාය i, !ළස�චක *තය, 3"ධ ජය�N @Aටක ග�ථ මාලාව,¼ ලංකා ජනරජ පකාශනය, ෙකොළඹ, 2001, A.554

190 යෙතො ච ෙඛො ආ`ෙසො අ¦ඣ�Nෙකො ෙව මෙනො අප�^�ෙනො ෙහොN, බා^රා ච ධ,මා ආපාථං ආග�ඡ�N, ත¦ෙජො ච සම�නාහාෙරො ෙහොN, එවං ත¦ජසස (ඤඤාණභාගසස පා>හාෙවො ෙහොN. යං තථාYතසස cපං, තං c�පාදාන9ඛ�ෙධ සäගහං ග�ඡN.යා තථාYතසස ෙවදනා, සා ෙවද«පාදාන9ඛ�ෙධ සäගහං ග�චN. ෙය තථාYතසස සäඛාරා, ෙත සäඛාIපදාන9ඛ�ෙධ සäගහං ග�ඡ�N. යං තථාYතසස (ඤඤාණං, තං (ඤ=පාදාන9ඛ�ධ සäගහං ග�ඡN. ෙසො එවං පජානාN: එවං ?රෙමසං පඤච�නං උපාදාන9ඛ�ධානං

77

සäගෙහො ස��පාෙතො සමවාෙයො ෙහොN. `�තං ෙඛො පෙනතං භගවතා: ෙසො පi�චසv◌පාදං පසසN ෙසො ධ,මං පසසN. ෙයො ධ,මං පසසN ෙසො පi�චසv�පාදං පසස�'N. පi�චසv�ප�නා ෙඛො ප�ෙම යbදං පඤ©පාදාන9ඛ�ෙධො. ෙයො ඉෙම� පඤච�පාදාන9ඛ�ෙධ� ඡ�ෙදො ආලෙයො අ1නෙයො අ ¦ෙඣොසානං ෙසො 49ඛසvදෙයො, ෙයො ඉෙම� පඤච� පාදාන9ඛ�ෙධ� ඡ�දරාග (නෙයො ඡ�දරා�පහානං ෙසො 49ඛ�ෙරොෙධො'N. එ�තාවතාA ෙඛො ආ`ෙසො µ9åෙනො බ�කතං ෙහො�N.

ම¦§ම �කාය i,මහාසාෙරොපම ��ත, 3"ධ ජය�N @Aටක ග�ථ මාලාව,¼ ලංකා ජනරජ පකාශනය, ෙකොළඹ, 2001, A.462

191 7ඝ �කාය i, බහමජාල ��ත, 3"ධ ජය�N @Aටක ග�ථ මාලාව,¼ ලංකා ජනරජ පකාශනය,ෙකොළඹ, 2001, A.45-49

192 ඉධ µ9ඛෙව එක�ෙචොසමෙණො වා බාහමණා වා ආත�ප�වාය පධානම�වාය අ1ෙයොගම�වාය ස,මා මනhකාරම�වාය තථාcපං ෙචෙතො සමා�ං ඵසN. යථා සමා^ෙත ¡�ෙත අෙනක (^තං :Sෙබ�වාසං අ1සසරN.

7ඝ �කාය i,බහමජාල ��ත, 3"ධ ජය�N @Aටක ග�ථ මාලාව,¼ ලංකා ජනරජ පකාශනය,ෙකොළඹ, 2001, A.45

193 7ඝ �කාය ii,උපාl ��ත, 3"ධ ජය�N @Aටක ග�ථ මාලාව,¼ ලංකා ජනරජ පකාශනය,ෙකොළඹ, 2001, A.60

194 ධ,මරතන ^T, නාරා(ල, භාර�ය දශන,(දZාලංකාර vදණාලය,කැල\ය,1969,A.243 195 7ඝ �කාය ii,උපාl ��ත, 3"ධ ජය�N @Aටක ග�ථ මාලාව,¼ ලංකා ජනරජ පකාශනය,ෙකොළඹ, 2001,

A.61 196 7ඝ �කාය i, බහමජාල ��ත, 3"ධ ජය�N @Aටක ග�ථ මාලාව,¼ ලංකා ජනරජ පකාශනය,ෙකොළඹ,

2001, A.44-48 197 ත�ථ න�¯ හ�තා වා ඝාෙතතා වා ෙසොතා වා මාෙවතා වා (ඤඤාණා වා (ඤඤාෙපතා වා ෙයොA N²ෙහන

ස�ෙථන �සං &�දN. න ෙකො¡ කඤ¡ ජ(තා ෙවොෙරොෙපN. ස�ත�නංෙයව කායානං අ�තෙරන ස�ථං (වරමනපත�N. 7ඝ �කාය i, සාමඤඤඵල ��ත, 3"ධ ජය�N @Aටක ග�ථ මාලාව,¼ ලංකා ජනරජ පකාශනය,ෙකොළඹ, 2001, A.98

198 න�¯ මහාරාජ b�නං න�¯ /qඨං න�¯ �තං න�¯ �කට 49කටානං ක,මානං ඵලං (පාෙකො, න�¯ Aතා න�¯ ස�තා ඕපපාNකා න�¯ ෙලොෙක සමණබාහමණා ස,ම�ගතා ස,මා පiප�නා ෙය ඉමං ච ෙලොකං පරං ච ෙලොකං සයං අµඤඤාය ස�&ක�වා, පෙවෙද�N. 7ඝ �කාය i, සාමඤඤඵල ��ත, 3"ධ ජය�N @Aටක ග�ථ මාලාව,¼ ලංකා ජනරජ පකාශනය,ෙකොළඹ, 2001, A.96

199 නාහං µ9ඛෙව අඤෙඤ එක:�ගල,A සම1පසසාT. ෙයො එවං බ�ජන අ^තාය පiප�ෙනො බ�ජන අ�බාය බ�ෙනො ජනසස අන�ථාය අ^තාය 49ඛාය ෙදවාම1සසානං යථා/දං µ9ඛෙව ම9ඛl ෙමොඝ :�ෙසො අං��තර �කාය, එකක �පාතය, 3"ධ ජය�N @Aටක ග�ථ මාලාව,¼ ලංකා ජනරජ පකාශනය,ෙකොළඹ, 2001, A.231

200 කෙරොෙතො ෙඛො මහාරාජ කාරයෙතො &�දෙතො ෙඡදාපයෙතො පචෙතො පාචයෙතො ෙසොචයාෙතො ෙසොචාපයෙතො ?ලමයෙතො ?ලමාපයෙතො එ�දයෙතො එ�දාපයෙතො පාණමNපාතයෙතො අb�නං ආbයෙතො ස�� &�දෙතො ��ෙලොපං හරෙතො එකාගා�කං කෙරොෙතො ප�ප�ෙථ Nqඨෙතො පරදාරං පාපං vසා භණෙතො පෙරොෙතො න ක�යN පාපං 7ඝ �කාය i, සාමඤඤඵල ��ත, 3"ධ ජය�N @Aටක ග�ථ මාලාව,¼ ලංකා ජනරජ පකාශනය,ෙකොළඹ, 2001, A.95

201 ෙයම ෙභො ෙගොතම සමණබාහමණා සäëෙනො ග\ෙනො ගණාචා�යා ඤාතා යසසhෙනො N�ථකරා සා�ස,මතා බ�ජනසස ෙසයZ¯දං �රෙණො කසසෙපො, ම9ඛ¥ ෙගොසාෙලො, අ ෙතො ෙකසක,බෙලො, පwධ ක�චායෙනො, සඤජෙයො ෙබලq¹:�ෙතො �ග²ෙඨො නාත:�ෙතො, සSෙබ ෙත සකාය පiඤඤාය අබභඤඤං�: සSෙබව නාSභඤඤං� උදා� එක�ෙච අSභඤඤං�, එක�ෙච නාSභඤඤං�N.

ම¦§ම �කාය i, !ළසාෙරොපම *තය, 3"ධ ජය�N @Aටක ග�ථ මාලාව,¼ ලංකා ජනරජ පකාශනය, ෙකොළඹ, 2001, A.478

202 De Silva Padmasiri, An Introduction to Buddhist Psychology, London, 1979, pp.23-34 203 Rhy Davids C.A.F., Buddhist Psychology, London, 1914, pp. 34-49 204 Conze Edward, Buddhist Thought in India, George Allen of Uniwin, London, 1962, pp.41-57 205 Birth Eysent, The Development of Moral Values, Journal of Psychology, London, 1971, pp. 34-56 206 එවෙම ෙඛො µ9ඛෙව ෙය ෙත¡ සමණා වා බහමණා වා අ�කලා ඉමසස ෙලොකසස, අwසලා පරසස ෙලොකසස,

අwසලා මාරෙධයZසස, අwසලා අමාරෙධයZසස, අwසලා ම�©ෙධයZසස, අwසලා අම�©ෙධයZසස, ෙතසං ෙය ෙසොතSබං දසසහාතSබං ම�¡සස�N, ෙතසං තං භ(සසN 7ඝර�තං අ^තාය 49ඛාය. ම¦§ම �කාය i, !ළෙගොපාලක *තය, 3"ධ ජය�N @Aටක ග�ථ මාලාව,¼ ලංකා ජනරජ පකාශනය, ෙකොළඹ, 2001, A.536

207 කසස 1 ෙඛො නාම �වා ෙමොඝ:�ස මයා එවං ධ,මං ෙදhතා ආජානාh? න1 මයා ෙමොඝ:�ස අෙනකප�යාෙයන පi�චසv�ප�නා (ඤඤාණං `�තං අඤඤත ප�චයා න�¯ ස,භෙවොN. අථ ච පන �වං ෙමොඝ:�ස අ�තනා 4�ග^ෙතන අ,ෙහ ෙචව අSභා(9ඛh, අ�තාන�ච ඛණh, බ�ඤච අ:ඤඤං පසවh. තං ^ ෙත ෙමොඝ:�ස භ(සසN 7ඝර�තං අ�තාය 49ඛා◌ාN.

ම¦§ම �කාය i, මහාත²හා සäඛය *තය, 3"ධ ජය�N @Aටක ග�ථ මාලාව,¼ ලංකා ජනරජ පකාශනය,ෙකොළඹ, 2001, A.606

78

208 න�¯ මහාරාජ b�නං න�¯ /qඨං න�¯ ◌තං, න�¯ �කට 49කටානං ක,මානං ඵලං (පාෙකො, න�¯ අයං

ෙලොෙකො.න�¯ පෙරො ෙලොෙකො. න�¯ මාතා. න�¯ Aතා. න�¯ ස�තා ඕපපාNකා න�¯ ෙලොෙක සමණබාහමණා ස,ම�ගතා ස,මා පiප�නා ෙය ඉමං ච ෙලොකං පරං ච ෙලොකං සයං අµ�චා ස�&ක�වා. පෙවෙද�N. 7ඝ �කාය i, සාමඤඤඵල *තය, 3"ධ ජය�N @Aටක ග�ථ මාලාව,¼ ලංකා ජනරජ පකාශනය,ෙකොළඹ, 2001, A.96

209 7ඝ �කාය i, සාමඤඤඵල *තය, 3"ධ ජය�N @Aටක ග�ථ මාලාව,¼ ලංකා ජනරජ පකාශනය,ෙකොළඹ, 2001, A.98

210 �Sබානඤචාහං සා�:�ත පජානාT �SබානගාTඤච ම�ගං �SබානගාT�ඤච පiපදං. යථාපiප�ෙනො ච ආසවානං ඛයා අනාසවං ෙචෙතො(v�Nං පඤඤා(v�Nං bqෙඨව ධ,ෙම සයං අµ�චා ස�&ක�වා උපස,ප¦ජ (හරN. තඤච පජානාT.

ම¦§ම �කාය i, මහා�හනාද *තය, 3"ධ ජය�N @Aටක ග�ථ මාලාව,¼ ලංකා ජනරජ පකාශනය, ෙකොළඹ, 2001, A.180

211 ෙයො ^ ෙකො ¡ µ9ඛෙව ඉෙම ච�තාෙරො සNපqඨාෙන එවං භාෙවයZ ස�ත වසසා�, තසස "(�නං ඵලානං අඤඤතරං ඵලං පාiකäඛං: bqෙඨව ධ,ෙම අඤඤා, සN වා උපාhෙසෙස අනාගාTතා. Nqඨ�> µ9ඛෙව ස�ත වසසා�, ෙයො ^ ෙකො ¡ µ9ඛෙව ඉෙම ච�තාෙරො සNපqඨාෙන එවං භාෙවයZ ඡSබසසා� -ෙප- පඤචවසසා� -ෙප- ච�තා� වසසා�-ෙප- �\ වසසා�-ෙප-"ෙව වසසා�-ෙප- එක වසසං-ෙප- Nqඨ> µ9ඛෙව එකං වසසං, ෙයො ^ ෙකො ¡ µ9ඛෙව ඉෙම ච�තාෙරො සNපqඨාෙන එවං භාෙවයZ ස�ත මාසා�, තසස "(�නං ඵලානං අඤඤතරං ඵලං පාiකäඛං : bqෙඨව ධ,ෙම අඤඤා, සN වා උපාbෙසෙස අනාගාTතා. Nqඨ�> µ9ඛෙව ස�ත මාසා�, ෙයො ^ ෙකො ¡ µ9ඛෙව ඉෙම ච�තාෙරො සNපqඨාෙන එවං භාෙවයZ.ඡ මාසා� -ෙප- පඤච මාසා�-ෙප-ච�තා� මාසා�-ෙපො-�\ මාසා�-ෙප- "ෙව මාසා�-ෙප-මාසං-ෙප- අ"ධමාසං -ෙප- Nqඨ> µ9ඛෙව අ"ධමාෙසො, ෙයො ^ ෙකො ¡ µ9ඛෙව ඉෙම ච�තාෙරො සNපqඨාෙන එවං භාෙවයZ ස�තාහං, තසස "(�නං ඵලානං අඤඤතරං ඵලං පාiකäඛං bqෙඨව ධ,ෙම අඤඤා සN වා උපාbෙසෙස අනාගාTතා. ම¦§ම �කාය i, සNපqඨාන *තය, 3"ධ ජය�N @Aටක ග�ථ මාලාව,¼ ලංකා ජනරජ පකාශනය, ෙකොළඹ, 2001, A.152

212 ©�ලව�ග පාl ii, 3"ධ ජය�N @Aටක ග�ථ මාලාව,¼ ලංකා ජනරජ පකාශනය,ෙකොළඹ, 2001, A.362-368

213 :න ච පරං µ9ඛෙව ෙය ෙත ලාභා ධ,Tකා ධ,මල"ධා අ�තමෙසො ප�ප�යාප�නම�ත,A තථාcෙප^ ලාෙභ^ අ�පi(භ�ත ෙභො� ෙහොN �ලව�ෙත^ සබහමචාg^ සාධාරණෙභො�. ම¦§ම �කාය i, ෙකොස,�ය *තය, 3"ධ ජය�N @Aටක ග�ථ මාලාව,¼ ලංකා ජනරජ පකාශනය,ෙකොළඹ, 2001, A.754

214 Rev.Rahula Thero Walpola, History of Buddhism in Ceylon, Colombo, 1958, pp 45-78 215 Carroll B.John, Human Cognative Abilities, A Survey of Factor – Analytic Studies, Cambridge

University Press, London, 1993, pp. 22-43 216 පඤඤා ෙලෝක ^T {ෙගොඩ, 34සමය හා ජන a(තය, ෙකොළඹ, 1979, A. 21-34 217 පඤඤා?�N ^T ෙකොටෙහේෙ�, ආගම හා සමාජය, කැල\ය, 1950, A. 19-34 218 ම1ර�න එ,.ඒ, ආගම දශනය හා සදාචාරය, ප��Aiය, 1995, A. 43-51 219 ධ,මපාල ^T ගතාෙ, පෙ2ෂණ කම, Aයh� °�i� hසට,ස, 1ෙ�ෙගොඩ, 1998, A. 22-32 220 බාල*�ය ඒ.එස, සාරධම අධZාපනය, (ෙ¦*�ය ග�ථ ෙ9�දය, 1 ෙ�ෙගොඩ, 1997, A. 24-33 221 ර�නපාල න�දෙසේන, සමාජ (දZා පෙ2ෂණ zළධම, ෙමොර�ව, 1984, A. 30-56 222 Bරවධන �ෙ,ධ, අචාර(දZා අධZයන lA, ෙන�{ පකාශකෙයෝ, ෙ�රාෙ"¬ය, 2007, A. 22-34 223 �ණෙසේක උපාl, කා¥න අධZාපන lA, කතෘ පකාශන, මහරගම, 200, A. 31-52 224 (මල*�ය ^T ක�ෙදෙගොඩ, ආචාරධම, ජයෙ"ව පකාශන, ෙකොළඹ, 2003, A. 24-31 225 අ�ය(මල ^T ෙකොසව�ෙ�, ඔබ ප`ල හා සමාජය, ෙකොළඹ, 1988, A. 8-19 226 අ>ෙකෝරළ දයා ෙරෝහණ, අධZාපන මෙනෝ(දZාව හා �Iවරයා, �9ෂා ම�bරය, ෙබොy�ල, 2000, A. 112-

132 227 මංගල ^T ෙගොඩගම, «තන සමාජය සඳහා ෙබෞ"ධ aවන දශනය, ෙපො�ෙගො�ල, 1998, A. 45-78 228 ෙලොෙව� ෙ9, අධZාපන මෙනෝ (දZාව හා ළම/, අධZාපන පකාශන ෙදපාතෙ,�>ව, ෙකොළඹ, 1981, A.

17-32 229 මංගල ^T ෙගොඩගම, «තන සමාජය සඳහා ෙබෞ"ධ aවන දශනය, ෙපො�ෙගො�ල, 1998, A. 81- 98 230 Bරhංහ ෙහ��, අධZාප�ක සංක�ප ෙපරbග හා අපරbග, ෙකොළඹ, 1982, A. 18-24 231 මංගල ^T ෙගොඩගම, «තන සමාජය සඳහා ෙබෞ"ධ aවන දශනය, ෙපො�ෙගො�ල, 1998, A. 36- 54 232 Bරhංහ ෙහ��, අධZාපන lA ( zලධම), �ජා vදණාලය, ෙකොළඹ, 1980, A. 19- 24 233 Menaughton N, Biology and Emotion, Cambridge University Press, London, 1959, pp.46-93 234 Rhy Davids C.A.F., Buddhist Psychology, London, 1914, pp. 42-56 235 Karunaratna W.S, Buddhism, its Religion and Philosophy, Singapore, 1988, pp. 34-76 236 ඉධා`ෙසො (සාඛ අස�තවා :ئජෙනො අ�යානං අදසසාB අ�යධ,මසස අෙකො(ෙදො අ�යධ,ෙම අ(eෙතො

ස�:�සානං අදසසාB ස�:�සධ,මසස අෙකො(ෙදො ස�:�සධ,ෙම අ(eෙතො cපං, cපසTං වා අ�තානං. ෙවදනං අ�තෙනො සම1පසසN,ෙවදනාව�තං වා අ�තානං, අ�ත� වා ෙවදනං, ෙවදනාය වා අ�තානං සඤඤං අ�තෙනො සම1පසසN, සඤඤාව�තංවා අ�තානං,අ�ත� වා සඤඤං, සඤඤාය වා අ�තානං.සංඛාෙර අ�තාෙතො සම1පසසN, සංඛාරව�තං වා අ�තානං, අ�ත� වා සංඛාෙර, සäඛාෙර� වා

79

අ�තානං (ඤඤාණං අ�තෙනො සම1පසසN, (ඤඤාණව�තං අ�තානං, අ�ත� වා (ඤඤාණං, (ඤඤාණසTං වා අ�තානං එවං ෙඛො ආ`ෙසො (සාඛ ස9කායbq¹ ෙහො�N. ම¦§ම �කාය i, !ළෙවද�ල *තය, 3"ධ ජය�N @Aටක ග�ථ මාලාව,¼ ලංකා ජනරජ පකාශනය,ෙකොළඹ, 2001, A.704

237 කතමා ච µ9ඛෙව අ�යා ප�ෙයසනා? ඉධ µ9ඛෙව එක�ෙචො අ�තනා ජාNධ,ෙමො සමාෙනො ජාNධ,ෙම ආ7නවං (b�වා අජාතං අ1�තරං ෙයොග9ෙඛමං �Sබනං ප�ෙයසN. අ�තනා ජරාධ,ෙමො සමාෙනො ජරාධ,ෙම ආ7නවං (b�වා අජරං අ1�තරං ෙයොග9ෙඛමං �Sබානං ප�ෙයසN, අ�තනා බZා�ධ,ෙමො සමාෙනො බZා�ධ,ෙම ආ7නවං (b�වා අභZා�ං අ1�තරං ෙයොග9ෙඛමං �Sබානං ප�ෙයසN, අ�තනා මරණධ,ෙමො සමාෙනො මරණධ,ෙම ආ7නවං (b�වා අමතං අ1�තරං ෙයොග9ෙඛමං �Sබානං ප�ෙයසN, අ�තනා ෙසොකධ,ෙමො සමාෙනො ෙසොකධ,ෙම ආ7නවං (b�වා අෙසොකං අ1�තරං ෙයොග9ෙඛමං �Sබානං ප�ෙයසN, අ�තනා සä?ෙලසධ,ෙමො සමාෙනො සä?ෙලසධ,ෙම ආ7නවා (b�වා අසälqඨං අ1�තරං ෙයොග9ෙඛමං �Sබානං ප�ෙයසN. අයං µ9ඛෙව අ�යා ප�ෙයසනා. ම¦§ම �කාය i, අ�යප�ෙයසන *තය, 3"ධ ජය�N @Aටක ග�ථ මාලාව,¼ ලංකා ජනරජ පකාශනය, ෙකොළඹ, 2001, A.398

238 Pliner Fatricia, Kremes Lester, Aibway Thomas, Communication and Affect Language and Thought, Academic Press, New York, 1972, pp. 32-56

239 The Abhidhammika schools have attempted to develop this scriptural insight further Buddhaghosa maintains that sanna. Vinnana and panna are are similar in so far as each refers to a a cognitive state (jananabhava), and re-iterates the Sutta teaching that panna is specifically distict from the other two.In the well known illustration of the gold-coin seen by a child, a villager and a money-changer, their difference is clearly spelt out as follows. The notion of sanna as the sensory impression of the mere external appearance (upatthanakara) of the gold coin, such as the figure on it, its shape, size and so on, is attributed to "a child who has not yet reached the age of reason" (abuddhaika-daraka), in whom, therefore, the possibility of an intellectual comprehension of individual characteristics of the object is nil.The villager's discriminative knowledge (vinnana) consists of comprehending the object in terms of its purpose. But panna is illustrated by resorting to the analogy of a money-changer's comprehensive perception of the coin in terms of its authentic value, Provenance and so on. Buddhaghosa goes further in asserting that sanna is included in vinnana and that vinnana is included in panna. Pieris Aloysius, Studies in the Philosophy and Literature of Pali Abhidhammika Buddhism, Colombo, 2004, p. 48

240 Varma V.P, Early Busddhism and its Origins, New Delhi, 1973, pp. 37-49 241 ෙසො tජ ගාමYතකාමසමාර,භා පi(ර ෙතො ෙහොN. එකභ�Nෙකො ෙහොN. ර�>පරෙතො (රෙතො

(කාලෙභොජනා. න�ච�තවාbත(*කදසසනා පi(රෙතො ෙහොN.මාලාග�ධ(ෙලපනධාරණම²ඩන(Yසනqඨාකා පi(රෙතො ෙහොN.උ�චාසයනමහාසයනා පi(රෙතො ෙහොN.ජාතcපරජතපi�ගහණා පi(රෙතො ෙහොN. අමකධඤඤපi�ගහණා පi(රෙතො ෙහොN.ආමකමංසපi�ගහණං පi(රෙතො ෙහොN. ඉ�¯wමා�කපi�ගහණා පi(රෙතො ෙහොN. දාhදාසසපi�ගහණා පi(රෙතො ෙහොN. අෙජළකපi�ගහණා පi( රෙතො ෙහොN. w9wට*කරපi�ගහණා පi(රෙතො ෙහොN.හ�¯ගවාසසවළවාපi�ගහණ පi(රෙතො ෙහොN. ෙඛ�තව�Øපi�කහණා පi(රෙතො ෙහොN. ìෙතයZප~ණගමනා1ෙයොගා පi(රෙතො ෙහොN.කය(9කයා පi(ර ෙතො ෙහොN. >ලාLට- කංසLට- මානLටා පi(රෙතො ෙහොN. උ9ෙකොටන-වඤචන-�කN-සා¡ෙයොගා පi(රෙතො ෙහොN.ෙ�දන-වධ-බ�ධන-(පරාෙමොග-ආෙලොප-සහසාකාරා පi(රෙතො ෙහොN. ම¦§ම �කාය i, මහාත²හාසäඛය *තය, 3"ධ ජය�N @Aටක ග�ථ මාලාව,¼ ලංකා ජනරජ පකාශනය, ෙකොළඹ, 2001, A.628

242 Moor Joan Wand, Social Problems, New Jersey, 2009, pp. 34-57 243 Davids Rys and Mrs. C.A.F, A Buddhist Manual of Psychological Ethics, London, 1971, pp. 23-58 244 Wijesekara O.H.De A, The Three Signata, Anicca, Dukkha, Anatta, Kandy, 1960, pp. 12-34 245 ෙයො ^ ෙකො ¡, µ9ඛෙව ඉෙම ච�තාෙරො සNපqඨාෙන එවං භාෙවයZ ස�ත වසසා�, තසස "(�නං ඵලානං

අඤඤතරං ඵලං පාiකäඛං bqෙඨව ධ,ෙම අඤඤා, සN වා උපාbෙසෙස අනාගාTතා. Nqඨ�> µ9ඛෙව ස�ත වසසා�, ෙයො ^ ෙකො ¡ µ9ඛෙව ඉෙම ච�තාෙරො සNපqඨාෙන එවං භාෙවයZ ඡSබසසා� -ෙප- පඤච වසසා� -ෙප- ච�තාෙරො වසසා�- ෙප- �\ වසනා� - ෙප- "ෙව වසසා� -ෙප- එකං වසසං -ෙප- Nqඨ�> µ9ඛෙව එකං වසසං, ෙයො ^ ෙකො ¡ µ9ඛෙව ඉෙම ච�තාෙරො සNපqඨාෙන එවං භාෙවයZ ස�ත මාසා�, තසස "(�නං ඵලානං අඤඤතරං ඵලං පාiකäඛං:bqෙඨව ධ,ෙම අඤඤා, සN වා උපාbෙසෙස අනාගාTතා. Nqඨ�> µ9ඛෙව ස�ත මාසා�, ෙයො ^ ෙකො ¡ µ9ඛෙව ඉෙම ච�තාෙරො සN පqඨාෙන එවං භාෙවයZ'ඡ මාසා� -ෙප- පඤච මාසා�-ෙප-ච�තා� මාසා�-ෙප-�\ මාසා�-ෙප-"ෙව මාසා�-ෙප-මාසං-ෙප-අ"ධමාසං -ෙප-Nqඨ> µ9ඛෙව අ"ධමාෙසො, ෙයො ^ ෙකො ¡ µ9ඛෙව ඉෙම ච�තාෙරො සNපqඨාෙන එවං භාවයZ ස�තාහං, තසස "(�නං ඵලානං අඤඤතරං ඵලං පාiකäඛං:bqෙඨව ධ,ෙම අඤඤා, සN වා උපාbෙසෙස අනාගාTතා. ම¦§ම �කාය i, සNපqඨාන *තය, 3"ධ ජය�N @Aටක ග�ථ මාලාව,¼ ලංකා ජනරජ පකාශනය,ෙකොළඹ, 2001, A.152

246 Pande G.C, Studies in the Origins of Buddhism, Delhi, 1983, pp. 35-56 247 Sothwold Martin, Buddhism in Life, Survey, 1983, pp. 28-43

80

248 ෙසො ස�>qෙඨො ෙහොN කායප�හා�ෙයන Ýවෙරන w�&ප�හා�ෙයන A²ඩපාෙතන ෙයන ෙයෙනව

ප9කමN, සමාදාෙයව ප9කමN.ෙසයZථාA නාම ප9»සwෙණො ෙයන ෙයෙනව ෙඩN,සප�තහාෙරොව ෙඩN.එවෙමව µ9å ස�>iෙඨො ෙහොN කායප�හා�ෙයන Bවෙරන w�&ප�හා�ෙයන A²ඩපාෙතන.ෙයන ෙයෙනව ප9කමN, සමාදාෙයව ප9කමN. ම¦§ම �කාය i,මහාත²හාසäඛය *තය *තය,3"ධ ජය�N @Aටක ග�ථ මාලාව,¼ ලංකා ජනරජ පකාශනය, ෙකොළඹ, 2001, A.628

249 Weber Max, Sociology and Religion, London, 1976, pp. 24-65 250 Robert and Beck, Hand Book of Social Philosophy, London, 1979, pp. 31-54 251 Karunatilaka H.N, This Confused Society, Colombo, 1979, pp. 23-47 252 Gnanarama Pategama, An Approach to Buddhist Social Philosophy, Singapore, 1996, pp. 21-53 253 කIණාNලක ඩS.එස, ඓNහාhක වා�(දZාව, ෙකොළඹ, 1983, A. 23-42 254 ද h�වා �ගතපාල, භාෂා (මශනය, මහරගම, 1963, A. 21-32 255 ජයෙසේකර ආන�ද හා ජයෙසේකර ¡තා, >ලනා�මක වා� (දZාව, ෙකොළඹ, 1970 A. 52-102 256 මලලෙසේකර Á.Á, ලංකා පාl සා^තZය, ෙකොළඹ, 1968, A. 57-98 257 කIණාNලක ඩS.එස (ප�වතනය), පාl වZාකරණය(B.ෙප�h ෙයෝලා), ෙකොළඹ, 1966, A. 28-43 258 3"ධ�ත සථ(ර ෙපො�ව�ෙ�, පාl සා^තZය, ෙකොළඹ, 1967, A. 20-34 259 පඤඤාන�ද සථ(ර ගලෙගදර, පාl භාෂාව හා වා�(දZාව, ෙකොළඹ, 1965, A. 35-67 260 කIණාNලක ඩS.එස, ඓNහාhක වා�(දZාව, ෙකොළඹ, 1983, A. 33-49 261 Law B.C, A History of Pali Litterature, London, 1933, pp. 39-42 262 Dhadphale N.D, Aspects of Buddhist Litterary Critieism as gleaned from pali Sources, 1975, London,

pp. 53-86 263 Warder A.K, Pali Metre, London, 1917, pp.31-48 264 Law B.C, A History of Pali Litterature, London, 1933, pp. 46-53 265 අෙSනායක ඔlව, @Aටක සා^තZය 1 (නය Aටකය, ෙකොළඹ, 1983 A. 9-14 266 බලග�ල (ම� a, භාෂා අධZයනය හා hංහල වZවහාරය, ෙකොළඹ, 1995, A. 26-72 267 Sharma,R.S.,Aspectss of Political Ideas, and Institutions in Ancient India, Delhi, 1959, p.14 268 Arthasatra, ed. R.Sharma Sastri, 3rd Edition, Mysore, 1924, vi i 269 ෙඝොෙසොA ෙඛො අෙසො 4�ලෙභො ෙලොකසTං යbදං 3"ෙධොN ආගතා� ෙඛො පන අසමාකං ම�ෙත�

"ව�Nංසමහා:�සල9ඛණා�, ෙය^ සම�නනාගතසස මහා :�සසස "ෙව ගNෙයො භව�N අනඤඤා, සෙඛ අගාරං අ¦ඣාවසN රාජා ෙහොN ච9කව�N ... සෙව ෙඛො පනායසමා අනගා�යං පSබජN අරහං ෙහොN ස,මා ස,3"ෙධො ෙලොෙක අ(�ත�ෙදො

270 ද h�වා ¥�, ල9bව පා�හා�ක 3"ධාගම, ෙකොළඹ, 1930, A. 21-29 271 Jayathilake K.N. and malalasekara G.P, Buddhism and Race Question, UNESCO Rce Series, Paris,

1958, pp. 41-58 272 (මලවංස සථ(ර, බ"ෙ"ගම, ෙබෞ"ධ සා^තZය, ෙකොළඹ, 1957, A. 27-46 273 Tachibana S, Ethics of Buddhism, London, 1926, pp. 41-65 274 සම�තපාසාbකා 1, පාl ෙපො� සමාගම, 1889,A.74 හා 75 275 කථාව�Ø අqඨකථාව,ෆ`සෙබො� සංසකරණය,පාl ෙපො� සමාගම,1889,A 3 276 Law B.C, A History of Pali Litterature, London, 1933, pp. 27-35 277 එ�ථ සකයා �I�N නාම ස,මා ස,3"ෙධන `�ත�පකාෙරො මාගධෙකො ෙවොහාෙරො සම�තපාසාbකා iv, 3"ධ ජය�N @Aටක ග�ථ මාලාව,¼ ලංකා ජනරජ පකාශනය,ෙකොළඹ,2000,A 897 278 ච�දරතන සථ(ර ල3ෙහේ�ෙගොඩ, අ�වා පg9ෂණය හා කථා වස>, ෙකොළඹ, 1968, A. 12- 29 279 අහඤචාන�ද ව�ඡෙගො�තසස ප�Sබාජයසස අ�ථ�තාN :qෙඨො සමාෙනො අ�ථ�NN වZකෙරයZං ෙය ෙත

අන�ද සමණබාහමණා සසසතවාදා ෙතසෙමතං ලද� අභ(සස. අහඤච ආන�ද ව�චෙගො�තසස ප�Sබාජකසස න�ථ�තාN :qෙඨො සමාෙනො න�ථ�තාN වZාකෙරයZං ෙය ෙත අන�ද සමණබාහමණා අ�ෙඡදවාදා ෙතසෙසතං ල"� අභ(සස

සංk�ත �කාය iv, අ�ථ�ත ��ත, 3"ධ ජය�N @Aටක ග�ථ මාලාව,¼ ලංකා ජනරජ පකාශනය, ෙකොළඹ,2000,A 704

280 මෙනෝරථ�ර¬, පථම භාගය, පාl ෙපො� සමාගම, ල�ඩනය, A 93 281 ම¦§ම �කාය ii, අ�}ව�ඡෙගො�ත ��ත,3"ධ ජය�N @Aටක ග�ථ මාලාව,¼ ලංකා ජනරජ පකාශනය,

ෙකොළඹ,2000,A 262 - 264 282 .......න cපං අ�තෙනො සම1පසසN. න cපව�තං අ�තානං, න අ�ත� cපං, න cපසTං අ�තානං.... න

ෙdදනා ...... න සඤඤා... න සංඛාෙර.... න (ඤඤාණං ...... එවං ෙඛෝ ආ`ෙසො (සාඛ ස9කායbq¹ න ෙහො�N.

ම¦§ම �කාය i, ©�ල ෙවද�ල ��ත,3"ධ ජය�N @Aටක ග�ථ මාලාව,¼ ලංකා ජනරජ පකාශනය, ෙකොළඹ,2000,A 703,704

283 ම¦§ම �කාය i, ©�ල ෙවද�ල ��ත,3"ධ ජය�N @Aටක ග�ථ මාලාව,¼ ලංකා ජනරජ පකාශනය, ෙකොළඹ,2000,A 704

284 සංk9ත �කාය iv, 3"ධ ජය�N @Aටක ග�ථ මාලාව,¼ ලංකා ජනරජ පකාශනය,ෙකොළඹ,2000,A 703 285 අ� වා ෙම «න :Sෙබ අ�තා ෙසො එතර ^ න�¯

සංk9ත �කාය iv, අ�ථ�ත ��ත 3"ධ ජය�N @Aටක ග�ථ මාලාව,¼ ලංකා ජනරජ පකාශනය, ෙකොළඹ, 2000,A 704

81