Прилог кон сертификатот за ... · 3.2 klasi~ni metodi za analiza; 3.3...

ИНСTИТУТ ЗА АКРЕДИТАЦИЈА НА РЕПУБЛИКА СЕВЕРНА МАКЕДОНИЈА

INSTITUTE FOR ACCREDITATION OF THE REPUBLIC OF NORTH MACEDONIA

Издание 3 /Issue 3

Верзија 7 /Version 7

ОБ 05-25

OB 05-25 Страна/ од/of 13

Прилог кон сертификатот за акредитација на

лабораторија за тестирање

Annex to the Accreditation Certificate of

Testing Laboratory

Бр. ЛТ-001 / No. LT-001

Датум: 6.09.2019 Го заменува Прилогот од 29.05.2019 година

Date: 6.09.2019 Replaces Annex dated 29.05.2019

1. АКРЕДИТИРАНО ТЕЛО

Accredited body

ОКТА Рафинерија на нафта Акционерско

Друштво - Скопје

OKTA Crude oil Refinery Shareholding

Company - Skopje

2.

3.

ЛОКАЦИЈА

Location

СТАНДАРД

Standard

Ул. 1 бр. 25 н.м. Миладиновци, Илинден, Скопје

1 St. 25 in the settlement of Miladinovci-Municipality

Ilinden, Skopje

MКС EN ISO/IEC 17025 : 2018

MKS EN ISO/IEC 17025 : 2018

4.

КРАТОК ОПИС НА ОПСЕГОТ НА

AКРЕДИТАЦИЈАТА

A short description of the accreditation

scope

Лабораторија за тестирање на нафта и нафтени

деривати

Laboratory for testing of petroleum and petroleum

products



Издание 3/Issue 3

Верзија 7/Version 7

ОБ 05-25


ДЕТАЛЕН ОПИС НА ОПСЕГОТ НА АКРЕДИТАЦИЈА

Detailed description of the accreditation scope

Подрачје на тестирање (класификација според ИАРСМ Правилникот Р 15): Klasifikacija po podra~je za oblasta na testirawe: 3. Hemija (3.1

Fizi~kohemiski metodi;

3.2 Klasi~ni metodi za analiza; 3.3 Hromatografija; 3.4 Spektroskopija)

Klasifikacija po tip na proizvodi/materijali za testirawe: 8. Goriva,

sredstva za podma~kuvawei industriska masla (8.1 Nafta i derivati; 8.2

Sredstva za podma~kuvawe (masla i masti))

Field of testing (classification according to IARNM Regulation R 15):

Classification according to testing areas: 3.0 Chemistry (3.1 Physicochemical methods;

3.2 Conventional methods of analysis; 3.4 Chromatography; 3.4 Spectroscopy)

Classification according to types of products/ materials for testing: 8. Fuels, Lubricants and Industrial oils

( 8.1 Petroleum and petroleum products; 8.2 Lubricants (oils and greases))

фиксен опсег

(fixed scope)

* флексибилен опсег

(flexible scope)

фиксен / флексибилен

опсег

(fixed/flexible scope)

Напомена: Со

„*“ се

обележува

флексибилнио

т опсег

Степен на флексибилност (според процедурата ПР 05-09):

Degree of flexibility (according Procedure PR 05-09):

* нови ажурирани

верзии на стандарди/

документи

new up-date versions

of the standards/

documents

нови

материјали/производи/предмети

new materials/ products/ items

нови

стандарди/документ

и, прилагодени на

барањата на

клиентот

new standards/

documents, upon a

request by the client

Br.

No.

Ознака на

стандардната метода,

нестандардната

метода, метода

развиена во

лабораторија, метода

специфицирана од

страна на

производителот на

опремата, метода објавена од угледна

техничка институција

или метода објавена

во релевантни научни

трудови или весници

Reference to standard

testing method,

nonstandard testing method, method

developed by the

laboratory, method

Наслов на стандардната

метода, нестандардната

метода, метода развиена

во лабораторија, метода

специфицирана од страна

на производителот на

опремата, метода

објавена од угледна

техничка институција

или метода објавена во релевантни научни

трудови или весници

Title of standard testing

method, nonstandard testing method, method

developed by the

laboratory, method

specified by the

manufacturer of the

equipment, method

published by reputable

Подрачје (r) на

мерење, тестирање;

Неодреденост на

резултатите од

мерењето (u) (таму

каде што е значајно)

Range (r) of

measurement, testing;

Uncertainty of result of testing (u) (where

relevant)

Материјали

односно

производи

Materials

/Products

ч

е

с

т

о

т

а

f

r

e

q

u

e





ОБ 05-25


specified by the

manufacturer of the

equipment, method

published by reputable

technical

organization or method

published in relevant scientific texts or

journals

technical

organization or method

published in relevant

scientific texts or journals

n

c

y

1. ASTM D 4052 Стандардна тест метода

за определување густина

и релативна густина на

течности со дигитален густиномер

Standard Test Method for

Density and Relative

Density of Liquids by Digital Density Meter

Napon na

pari/Vapour pressure

<100kPa

Вискозност/Viscosity

<15000mm2/s

Бензин, ЕЛ, Дизел, ГМ-1, Керозин

Gasoline, EL-Heating

Oil, Diesel, Jet A-1, Kerosene

Д

D

2. EN ISO 12185 Сурова нафта и нафтени

производи -

Определување густина - Осцилирачка метода со U – цевка

Crude petroleum and

petroleum products -Determination of density- Oscillating U-tube method

600-1100 kg/m3

/

±0.4 kg/m3


Gasoline, EL-Heating Oil, Diesel, Jet A-1, Kerosene

Д

D

3. EN ISO 3675

ASTM D 1298

Сурова нафта и течни

нафтени производи -

Лабораториско

определување на

густината - Метода со ареометар

Crude Petroleum and

liquid petroleum products

– Laboratory

determination of density - Hydrometer Method

RVP < 100 kPa

/

±1.1 kg/m3

Мазут, масла

Fuel Oil, Lubricants

Н

W


за дестилација на

нафтени продукти при атмосферски притисок


Distillation of Petroleum

Products at Atmospheric Pressure


Gasoline, EL-Heating Oil, Diesel, Jet A-1, Kerosene

Д

D

5. EN ISO 3405 Нафтени производи -

Определување на

дестилационите

карактеристики на атмосферски притисок

Petroleum products -


Gasoline, EL-Heating

Oil, Diesel, Jet A-1,

Д

D





ОБ 05-25


Determination of

distillation characteristics at atmospheric pressure

Kerosene

6. EN ISO 3104

ASTM D 445

Производи од нафта –

Проѕирни и непроѕирни

течности -Определување

на кинематичка

вискозност и пресметување на

динамичка вискозност

(на -20 0C, 40 0С, 50 0С и 100 0С)


Transparent and Opaque

Liquids - Determination

ofr kinematic viscosity and

calculation of dynamic

viscosity (at -20 0C, 40 0C, 50 0C and 100 0C)

0,2 mm2/s до/to 300

000 mm2/s на/at (-20 0C, 40 0С, 50 0С,

100 0С)

Дизел, ЕЛ, Мазут,

Масла, ГМ-1, Керозин

Diesel, EL-Heating

Oil, Fuel Oil, Jet A-1, Lubricants, Kerosene

Н

W

7. ASTM D 2270 Стандардна постапка за

пресметување индекс на

вискозност од

кинематска вискозност на 400С и 1000С

Standard Practice for

Calculating Viscosity Index

from Kinematic Viscosity at 40 and 1000C

Вискозност/ Viscosity

2 -70 mm2/s на/at

1000C

Масла

Lubricants

П

P


за сулфур во нафта и

нафтени продукти со енергетски дисперзивна

рентгенска флуоросценција

Standard Test Method for Sulfur in Petroleum and

Petroleum Products by

Energy Dispersive X-Ray Fluorescence Spectroscopy

0.015 – 4,6 % m/m

ЕЛ, Мазут, ГМ-1, Керозин

EL-Heating Oil, Fuel Oil, Jet A-1-, Kerosene

Н

W



содржината на сулфур -

Енергетски дисперзивна

рендгенска

флуоросцентна спектрометрија


Determination of sulfur

content -- Energy-

dispersive X-ray fluorescence spectrometry

0.03 - 5.0 % m/m

ЕЛ, Мазут, ГМ-1, Керозин

EL-Heating Oil, Fuel

Oil, Jet A-1-, Kerosene

Н

W


за меркаптански сулфур

0.0003-0.01%m/m

Бензин, ГМ-1, Керозин

M





ОБ 05-25


во бензин, керозин,

авионски турбински и

средни дестилатни

горива

(потенциометриска метода)


(Thiol Mercaptan) Sulphur

in Gasoline, Kerosene,

Aviation Turbine and

Distillate Fuels (Potentiometric Method)

Gasoline, Jet A-1, Kerosene

M

11. EN ISO 2160

ASTM D 130

Нафтени производи -

Корозивност на бакар –

Испитување на бакарна плоча

Petroleum products - Corrosiveness to copper - Copper strip test

Напон на пари макс./

Vapor pressure max

124 kPa на/at 37.80C

Бензин, Дизел, ГМ-1, ЕЛ, Керозин

Gasoline, Diesel, Jet A-, EL-Heating Oil, Kerosene

Н

W

12. EN ISO 6251

Течни нафтени гасови -

Корозивност на бакар – Тест со бакарна лента

Liquefied petroleum gases

– Corrosiveness to copper - Copper strip test

Напон на пари макс.

1600 kPa на 40 0C /

Gauge vapour pressure

max 1600 kPa at 40 0C

ТНГ

LPG

Д

D

13. EN ISO 5164



карактеристиките на

детонација за моторни

горива – Истражна метода


Determination of knock

characteristics of motor fuels - Research method

90 – 100

/

± 0.5

Бензин

Gasoline

Н

W

14. ASTM D 2699




детонација за моторни

горива – Истражна метода



characteristics of motor fuels - Research method

90 – 100

/

± 0.6

Бензин

Gasoline

Н

W

15. EN ISO 5163




детонација за моторни и

авионски горива –

80 – 90

/

± 0.6

Бензин

Gasoline

Н

W





ОБ 05-25


Моторна метода



characteristics of motor

and aviation fuels - Motor method

16. ASTM D 2700




детонација за моторни и

авионски горива – Моторна метода



characteristics of motor

and aviation fuels - Motor method

80 – 90

/

± 0.8

Бензин

Gasoline

Н

W

17. EN ISO 7536

ASTM D 525

Бензин – Определување

на оксидациона

стабилност на бензинот - Индукционен период


Determination of oxydation

stability of gasolin e- Induction period method

Бензин

Gasoline

П

P

18. EN ISO 2719

ASTM D 93

Определување на точка

на палење – Метода на

затворен сад по Пенски-Мартенс

Determination of flash

point - Pensky-Martens closed cup method

40 - 370 0C

Дизел, ЕЛ, Мазут

Diesel, EL-Heating Oil,

Fuel Oil

Д

D


за точка на палење во затворен сад поTag

Standard Test Method for Flash Point by Tag Tester

Вискозност /Viscosity

< 5.5 mm2/s на/at 400C

и/and ТП/FP < 93 0C

ГМ-1, Керозин

Jet A-1, Kerosene

П

P

20. EN 116 Дизел и екстралесно

гориво за домаќинство –

Определување на точка

на зачепување на ладниот филтер

Diesel and domestic

heating fuels –

Determination of cold filter plugging point

Дизел, ЕЛ

Diesel, EL-Heating Oil

Д

D


за точка на заматување на нафтени продукти

<49 0C

/

Дизел, ЕЛ

Д





ОБ 05-25



Cloud Point of Petroleum Products

± 2.8 0C Diesel, EL-Heating Oil

D

22. ISO 3016

ASTM D 97


Определување на точката на течење

Petroleum products –

Determination of pour

point of petroleum products

oд -24 0C до +24 0C

/

± 4.7 0C

ЕЛ, Мазут

EL, Fuel Oil

Н

W


за точка на течење на нафтени продукти,

(автоматска метода со воздушен притисок) 3


Pour Point of Petroleum

Products (Automatic Air Pressure Method)

-57– +51 0C

/

± 1.6 0C

ЕЛ, Мазут

EL-Heating Oil, FuelOil

M

M


за точка на мрзнење на авионски горива


Freezing Point of Aviation Fuels

/

± 1.8 0C


Jet A-1, Kerosene

М

M


за ASTM боја на нафтени продукти (ASTM скала)


ASTM Color of Petroleum

Produsts (ASTM Color Scale)

Дизел

Diesel

П

P


за Saybolt боја на

нафтени продукти

(Saybolt колориметриска метода)


Saybolt Color of Petroleum

Products (Saybolt Chromometer Method)

± 1.4 0C


Jet A-1, Kerosene

М

M


Определување на коксен остаток (микро метода)


Determination of carbon residue - Micro method

< 30.0 %m/m


Diesel, EL-Heating Oil, Fuel Oil

П

P


Определување вода – 0.0003 – 0.100 %m/m

Дизел, ЕЛ, ГМ-1, Керозин

Н





ОБ 05-25


Карл Фишерова метода

со кулометриска титрација


Determination of water -

Coulometric Karl Fisher titration method

Diesel, EL-Heating Oil, JET A-1, Kerosene

W


за проценка на долна и

горна топлина на

согорување на горива за

горилници и дизел горива


Estimation of Net and

Gross Heat of Combustion of Burner and Diesel Fuels

Густина / Density

750 – 1000 kg/m3

ЕЛ, Мазут

EL-Heating Oil, Fuel Oil

П

P


за проценка на долна

топлина на согорување на авионски горива


Estimation of Net Heat of

Combustion of Aviation Fuels

40.19 – 44.73 МЈ/kg


Jet A-1, Kerosene

М

M


за типови на

јагленоводороди во течни

нафтени продукти со

флуоресцентна адсорпциска метода


Hydrocarbon Types in

Liquid Petroleum Products

by Fluorescent Indicator Adsorption

Аромати/Aromats

5 - 99 %vol

Олефини/Olefins

0.3 - 55 %vol

Заситени/Saturates

1 - 95 %vol

Дестил./Distill. <3150C



М

M

32.

EN 15553 Нафтени производи и

сродни материјали -

Одредување видови на

јаглеводороди -

Адсорпциска метода со

флуоресцентен индикатор

Petroleum products and

related material -

Determination of

hydrocarbon types -

Fluorescent indicator adsorption method

Аромати/Aromats

5 - 99 %vol

Олефини/Olefins

0.3 - 55 %vol

Заситени/Saturates

1 - 95 %vol

Дестил./Distill.

<3150C



Н

W


за одредување нафталени

во авионски турбински

< 5 %vol


М





ОБ 05-25


горива со ултравиолетова спектрофотометрија


Naphtalene Hydocarbons

in Aviation Turbine Fuels

by Ultraviolet Spectrophotometry

Jet A-1, Kerosene М


за вкупна киселост на

авионски турбински горива


Acidity in Aviation Turbine Fuel

0.000 - 0.100 mgKOH/g


Jet A-1, Kerosene

М

М


за точка на димење на

керозин и авионски турбински горива


Smoke Point of Kerosine and Aviation Turbine Fuels


Jet A-1, Kerosene

M

M

36. EN ISO 13736

IP 170

Одредување точка на

палење – метода на затворен сад по “Abel”

Determination of Flash Point – Abel Closed Tester

-30 – +70 0C

/

± 2.3 0C


Jet A-1, Kerosene

М

M

37. EN ISO 6245

ASTM D 482


Определување пепел

Petroleum products – Determination of ash

0.001 - 0.180 %m/m


Diesel, EL-Heating

Oil, Fuel Oil

П

P

38. ISO 3733

ASTM D 95

Нафтени производи и

битуменски материјали –

Определување на вода – Метода со дестилација

Petroleum products and

bituminous materials –

Determination of water – Distillation method

0 – 25 %v/v


Diesel, EL-Heating

Oil, Fuel Oil

П

P

39.

EN 27941 Комерцијален пропан и

бутан – Анализа со гасна хроматографија

Commercial propane and

butane - Analysis by Gas Chromatography

>0.1 %m/m

ТНГ

LPG

Д

D

40.

EN ISO 8973 Течни нафтени гасови –

Пресметковна метода за

густина и притисок на пареа

ТНГ

LPG

Д

D





ОБ 05-25


Liquefied petroleum gases

– Calculation method for

density and vapour pressure

41.

EN 238 Течни нафтени

производи – Бензин -

Определување содржина

на бензен со инфрацрвена спектрометрија

Liquid petroleum products

– Petrol - Determination of benzene by infrared spectrometry

0.1 – 20 %v/v

± 0.2 %v/v

Бензин

Gasoline

Н

W

42.

ASTM D 5453

Стандардна тест метода

за одредување сулфур во нафтени продукти со

УВ флуоросценција


Determination of Total

Sulfur in Light

Hydrocarbons, Spark

Ignition Engine Fuel,

Diesel Engine Fuel, and Engine Oil by UV Fluorescence

1 – 500 mg/kg

Бензин, Дизел, ГМ-1, Керозин

Gasoline, Diesel, Jet A-1, Kerosene

Д

D

43.

EN ISO 20846



содржина на сулфур во

автомобилски горива –

Метод на ултравиолетова флуоресценција


Determination of sulfur

content of automotive fuels

- Ultraviolet fluorescence method

3 – 500 mg/kg

Бензин, Дизел, ГМ-1, Керозин

Gasoline, Diesel, Jet A-1, Kerosene

Д

D

44.

EN 14078 Течни нафтени


Определување содржина

на метил естри на масни

киселини (FAME) во средни дестилати –

Метода на инфрацрвена спектроскопија


- Determination of fatty acid methyl ester (FAME)

content in middle

distillates - Infrared spectrometry method

0.05 – 3 % v/v

3 – 20 % v/v

Дизел

Diesel

M

M


Пресметка на цетанскиот Дизел Н





ОБ 05-25


индекс на средни

дестилатни горива со

равенство со четири променливи


Calculation of cetane index

of middle-distillate fuels by the four-variable equation

Diesel

W

46. EN 13016-1 Течни нафтени

производи – Притисок на

пареа – Дел 1

Определување на притисок на пареи при

заситен воздух (ASVP) и

пресметување еквивалент

на притисок на пареи при сув воздух (DVPE)


- Vapour pressure – Part

1: Determination of air

saturated vapour pressure

(ASVP) and calculated dry

vapour pressure equivalent (DVPE)

9.0 – 150.0 kPa на/at

37.8 0C

Бензин

Gasoline

Н

W

47. EN ISO 5165 Дизел горива -


квалитетот на запаливост

- Метода со цетански мотор


Determination of the

ignition quality of diesel

fuels - Cetane engine method

40-56 ЦБ

40-56 CN

Дизел

Diesel

Н

W

48. ASTM D 613 Определување на

цетански број на дизел


Cetane Number of Diesel Fuel Oil

40-56 ЦБ

40-56 CN

Дизел

Diesel

Н

W

49. IP 540 Определување на

постоечки смоли во авионски турбински

горива- Метода на млазна евапорација

Determination of the existing gum content of

aviation turbine fuel-Jet evaporation method


Jet A-1, Kerosene

П

P


Содржина на смоли во

лесните и средни

дестилатни горива -

Бензин

Gasoline

П

P





ОБ 05-25


Метода на млазна евапорација

Petroleum products - Gum

content of light and middle

distillate fuels -- Jet evaporation method

51. EN 13132 Течни нафтени


Определување органски

оксигенати и вкупна

содржина органски врзан

кислород, со помош на гасна хроматографија со

употреба на промена на колони


– Unleaded petrol - Determination of organic

oxygenate compounds and

total organically bound

oxygen content by gas

chromatography using column switching

0.17 – 15 % m/m

оксигенати/

oxygenates

max 3.7 % m/m

кислород/oxygen

Бензин

Gasoline

Н

W

52. EN 589 Annex B Пресметување на

моторниот октански број на ТНГ

Calculation of motor octane number of LPG

ТНГ

LPG

Д

D

53. ASTM D 5771 Стандарден тест метод за

определување на точка

на заматување на

нафтени деривати

(Оптичка детекција со постепено ладење)

Standard test method for

cloud point of petroleum

products (Optical

Detection Stepped Cooling Method)

од -600С до +490С

from -600C to +490C

/

± 2.8 0C

Дизел, ЕЛ

Diesel, EL-Heating Oil

Н

W

54. EN ISO 12916 Одредување видови на

ароматски јаглеводороди

во средни дестилати-

Метода на течна

хроматографија со

високи перформанси со помош на детекција на индексот на рефракција

Petroleum products-

Determination of aromatic

1-12 %m/m

(содржина на

полициклични

ароматични

јаглеводороди- PAH)

±0.45% m/m

(содржина на

полициклични

ароматични

јаглеводороди-PAH)

Дизел/ Diesel

Н

W





ОБ 05-25


hydrocarbon types in

middle distillates- High

performance liquid

chromatography method

with refractive index detection

Наташа Несторовска Спасовска

Natasha Nestorovska Spasovska

в.д Директор

Acting Director

Прилог кон сертификатот за ... · 3.2 klasi~ni metodi za analiza; 3.3...

Documents