माझ्या मनात झालेले ‘मिरॅकल’
TRANSCRIPT
मा�झया� माना�त झा�लल ‘मिमार कल’
‘मिमार कल इना रवा��डा�’.
90 मिमानिनाटा��चा� मा�चाक�वार�ल थर�र. वा�शस�हा�र�चा� भी�षण, नि�भीत स कल ल!ळ.
भीया�च या� भीया�ण त��डावा�त आध या�तमितमाक श��ततचा� श!ध- भीया, स�त�प, स)डा या��च या� प�र जा�ण�र�.
करौ,या�-चा� परिरस�मा� गा�ठ)ना सवा-स वा उजा�डा करण�-या� गा3न हागा�र��ना� निपनिडात�नाचा दि6लल7 अखरचा� कषमा�. निवादवष�च या� समा)ळ उच चा�टाना�चा� श�श वात मा�गा- उजा�गार करण�र�. अखिखल मा�नावातल� कवात घण�र�.
परकषक म हाण)ना मा�झया� माना�त भीया, थरक�प, आकरौ!श, अशर) आणिण अखर उन नात उन माना�वास थ�...
मा3��ई निवादया�प�ठ�त�ल ना�टयलखिखक��च या� आ�तरर�ष टरी7या परिरष6तच या� समा�र!प�वाळच या� या� ना�टाक�ना झा�लल या� या� उन माना�वास थत)ना अजा)नाहा� मा� प3रत� ��हार पडा) शकलल! ना�हा�. खर तर ��हार पडा�याचा� इच छा�हा� ना�हा�. र!जाचा व यावाहा�र चा�ल) असल तर� आत इम या�क या3ल7चा स वागात, ईश वार�श� चा�ललल� नितचा� स�वा�6 चा�ल) असत!. माध याचा कळ यात. कळवाळ�याल�हा� हा!त. जाखमा भीळभीळत. श वा�स वा�ढत�त. गा6गादना यात. डा!ळ ओथ��)ना यात�त. ...तर�हा� ख)प �र वा�टात. क�हा�तर� स�चालल मा!कळ हा!त आहा, अस वा�टात. अखिखल मा�नावाजा�त�च या� भीनिवाष या�चा� आश वा�सकत� श वा�स��त)ना वा�ह ल�गात.
या� ना�टाक��ददल माल� क�या वा�टात, हा लिलनिहाण त या� अथ�-ना व यालिQगात झा�ल आहा. मा�झया� जा�णिणवा��चा�, स�वा6ना��चा� त! आनिवाष क�र आहा. डा�यार� लिलनिहाल या�स�रख�. त तटास थ, वास त3निनाष ठ वागाRर क�हा� ना�हा�. माल� अस वा�टाल, एवाढचा.
रवा��डा�त�ल वा�शस�हा�र�वारचा� हा� एकप�तरी� एक��निकक�. लस ल7 लनिवास स वा!डा- हा� लखिखक� आणिण त�चा अणिभीनातरी�. कथ� वा�स तवा�त घडालल7. इम या�क या3ल7 या� मा3ल7च या� आया3ष या�वार �तलल7.
रवा��डा� हा� आनिUक� ख�डा�त�ल एक छा!टा� 6श. ल!कस�ख या� 73 ल�ख. तथ�ल 6!ना परमा3ख टा!ळया�- हत) वा त3त स�. हत) �हस�ख या म हाणजा 84 टाक क . त3त स� 15 टाक क . 1 टाक क� त वा� ना�वा�चा� एक छा!टा7 जामा�त. या� 6!ना टा!ळया��ना� आध�चा�चा स�घष�-चा� इनितहा�स. त3लना�चा कर�याचा� तर जामा-ना�त ज या) वा भी�रत�त मा3सलिसलमा तस रवा��डा�त त3त स�. या� त3त स[निवाषया� हत)�च या� माना�त ख-या�-ख!टय� कल पना��चा, अफवा��चा जाहार स�चात आलल. त3त स� आपल या�ल� कमा� परत�चा मा�नात�त, त या��च या� ��याक� आमाच या� हत) प3रष��ना� ना�67 ल�वात�त वा त या��ना� जा�वाना�त)ना उठवात�त. आमाच या� सवा-ना�श�ल� हा त3त स� क�रण हा!ण�र आहात. त या��चा� या!ग या ��6!�स त कर�याल�चा हावा�. हा� मा�नालिसकत� तया�र हा!त चा�ललल7. सरक�रमाध�ल अनाक��च या� माना�त हा�चा दवष भीरना र�निहालल� वा त! परकटापण व याक तहा� हा!ण�र�. आक�शवा�ण�वारच या� ��तम या��त, क�या-करौमा��त)नाहा� हा� दवष प!सल� जा�त हा!त�.
अश�त समाटा�चा� परयात ना करण�-या� जा3वाना�ल हाब या�रिरमा�ना� या� रवा��डा�च या� र�ष टरी�ध याकष��चा निवामा�ना प�डाल जा�त वा त या��चा� त या�त अ�त हा!त!. 6 एनिपरल 1994 र!जा�चा� हा� घटाना�. हा कत या करण�र नाक कa क!ण, या��ददल अजा)नाहा� वा�6 असल� तर� त या�वाळ7 हा करण�र त3त स�चा आहात अस गाहा�त धरल जा�त वा स�हा�र�चा� आगाडाb� उसळत!. प3ढच या� त�ना मानिहान या�त�ल त3त स[चा� करौ) र, हा�ल हा�ल करना कत तल क ल7 जा�त. या� कत तल झा�लल या��त त3त स[च या� सहा�ना3भी)नित6�र
हत)�चा�हा� समा�वाश आहा. हा� कत तल लहा�नापण�प�स)ना एकतरी र�निहालल या� शजा�-या��ना�, गा�वा�तल या� जावाळच या� परिरलिचात��ना�चा पर�मा3ख या�ना क लल या� आहात.
सरक�रच या� अमिधकत आकडावा�र�ना3स�र 1,174,000 ल!क 100 दि6वास��त मा�रल गाल. (10,000 ल!क परनितदि6ना�, 400 ल!क परनितत�स, 7 जाण परनितमिमानिनाटा).अन या सरो!त��च या�ना3स�र हा� आकडा� 8,00,000 आहा. 3,00,000 त3त स� वा�चाल. हाजा�र! तमिसतरीया� निवाधवा� झा�ल या�. त या�तल या� प3ष कळ��ना� �ल�त क�र�ल� स�मा!र जा�वा ल�गाल हा!त. अनाक �ल�त क�र अश� निवाटा��ना� करना झा�ल कa �-या�चा जाण� त या�चावाळ7 माल या�. जिजावा�त �ल�त क�रिरत��पRकa �हतक��ना� आत� एडाfसना वाढल आहा. 4 ल�ख मा3ल अना�थ झा�ल7. ज या� श�ळ��माध या, चाचा-माध या त3त स� जा�वा वा�चावाण या�स�ठh लपल हा!त, अश� अनाक श�ळ�, चाचाiस आत� त या��च या� स��गा�डया��चा�, कवाटय��चा� म या3जिझायाम स झा�ल7 आहात.
या� भीया�नाक वाडा�चा�र�ल� आळ� घ�लण या�चा� क�हा�चा परयात ना 6श�त झा�ल� ना�हा�. उलटा मा�रक-या��ना� पर!त स�हाना 6ण या�चा�, सवा-त!पर� शस तरी��चा सहा�यया 6ण या�चा�, त3त स[चा� ठ�वादिठक�ण� स��गा�याल� सरक�र� या�तरीण�चा सज जा हा!त�. आक�शवा�ण�वारना त3त स� झा3रळ��ना� लिचारडाण या�चा आवा�हानाचा क ल जा�याचा. या� रणक� 6ना�वाळ7 जागा�चा�, या3ना!चा�हा� सलिlत� जावाळप�स �घ या�स�रख� हा!त�. या�वार निनाया�तरीण घ�लण या�चा परिरण�माक�रक परयात ना ��हारनाहा� झा�ल ना�हा�त. त या�तल या� त या�त उश�र� क� हा!ईना� पण U�न सच या� हास तकषप�नाचा थ!डा�फ�र परिरण�मा स�धल� गाल�. त या��ना� उभी�रलल या� छा�वाण या��त)ना त3त स� निनावा�-लिसत��ना� आध�र मिमाळ�ल�.
इ� निगाझा� या� त3त स� क3 टा3���त�ल इम या�क या3ल7 हा� 24 वाष�nचा� या3वात�. वा�शस�हा�र स3र झा�ल या�वार वाडा�ल नितल� त या��च या� एक� हत) मिमातरी�कडा जा�ऊना लप�याल� स��गात�त. त� तया�र नासत. पण तरण मा3लpना� 6�गालख!र क�या र�त�ना वा�गावात�त, हा ��प�ल� ठ�ऊक असल या�ना त! आगरहाचा करत! वा इम या�क या3ल7 अखर घर�त)ना निनाघत. नितचा� लपण या�चा� जा�गा� म हाणजा त या� घर�त�ल एक पटाकना लकष�त ना याण�र ओल , कb6टा ��थरमा. 3 फ) टा र� 6 वा 4 फ) टा ल��� एवाढ7 हा� अर� 6 जा�गा�. त या�त आध�चा 7 जाण� लपलल या�. सगाळया� जाण� एक�वाळ7 ख�ल7 �स)हा� शकत नाव हात या� अश� या� जा�गात इम या�क या3ल7 तब �ल 91 दि6वास र�निहाल7. ��थरमाच या� ��हारचा जागा या� क�ळ�त नितना प�निहालचा ना�हा�. ��हार हत) मा�रकर� स3र परजात आर!ळया� ठ!कत असलल ऐक) याई. त कध� त� लपलल या� घर�वार थ�प� मा�रत, मा�लक�ल� 6मा 6त, घर आत)ना तप�सत. नितच या� ना�वा�ना ओरडात. पण त या��ना� त ��थरमा क�हा� लकष�त यात नास. अश� अवास थत मा!ठया�ना �!ल�याचा ना�हा�, ��थरमामाधल या� प�ण या�चा�हा� आवा�जा हा!ऊ दया�याचा� ना�हा�, या�चा� ख�र6�र� लपलल या��ना� घ या�वा� ल�गा. घरमा�लक�नाहा� स वातt मा`त या)वार उ6�र हा!ऊनाचा या��ना� आध�र दि6लल� असत!.
��हारच या� थ�प�, आपण स�पडाल! तर आपल या�वार �ल�त क�र हा!ण�र, आपण मा�रल जा�ण�र या� भीया�ना उस�सण�र�, थरक�पण�र�, हा�डा��चा� स�पळ� झा�लल7 इम या�क या3ल7 हाळ) हाळ) ईश वार�श� स�वा�6 स�ध) ल�गात. नितचा उस�स, थरक�प, भीया, चा�डा एक� निनारवा श��ततत परिरवातuत हा!ऊ ल�गात.
आणिण या�चावाळ7 U�न सचा� हास तकषप झा�ल या�चा वा त या��ना� छा�वाण या� उघडाल या�चा कळत वा इम या�क या3ल7 जावाळच या� छा�वाण�त जा�ण या�चा� निनाण-या घत. हिहाwमात�ना घर�च या� ��हार पडात. पर67घ- क�ळ अवाघडा)ना र�निहाल या�ना वा त�क6चा स�पल या�ना नितल� परथमा धडा उभीचा र�हात� याईना�. हाळ) हाळ) त�क6 एकवाटा)ना त� र��गात, धडापडात Ux चा छा�वाण�त 6�खल हा!त. स3टाक चा� निनाtश वा�स टा�कत.
आत� आपल या� घरच या��चा� मा�निहात� घऊ ल�गात. तथ�ल रजिजास टारमाधल7 ना�वा आत3रतना वा�चा�याल� ल�गात. अनाf वाडा�ल, आई, भी�ऊ एक एक करना सगाळ क3 टा3���या क वाळ मा�रल नाव हा, तर करौ) रपण ठ�र क ल गाल या�चा नितल� समाजात.
एक� भीया�ण प!कळ7च या� निवावार�त त� क!सळत जा�त. नितच या� क3 टा3���त त� आत� एकटा7चा लिशल लक असत. नितचा� ईश वार�श� चा�ललल� स�वा�6 नितल� �हध� त�क6 6ऊना उभी� करत!. नितच या� क3 टा3���या��ना� ठ�र मा�रलल या�ल� �घ�याचा आहा क�, म हाण)ना नितल� निवाचा�रल जा�त वा त या� मा�रक-या�स नितच या� समा!र आणल जा�त. त� श�र�रिरक वा मा�नालिसक दष टय� थक) ना गालल7 आहा, गाळ)ना गालल7 आहा. आत� नितना क�या कर�याचा ? त या�स क�या म हाण�याचा ?
...त� एवाढचा म हाणत, ‘मा� त3ल� कषमा� करत.’
वा�स तवा आणिण ना�टाक इथ स�पत. वा�स तवा�तल या� इम या�क या3ल7ना ‘Left to Tell: Discovering God
Amidst the Rwandan Holocaust (2006)’ हा प3स तक लिलहना हा� सगाळ� घटाना�करौमा नाb6वाल� आहा. लस ल7ना त या�चा ‘मिमार कल इना रवा��डा�’ हा ना�टाक क ल. त करण या�स�ठh त� स वातt वा�स तवा�तल या� इम या�क या3ल7�र!�र रवा��डा�त हिहाwडाल7. घटाना�करौमा�तल7 मा�णस, स थळ समाजा)ना घतल7. इम या�क या3ल7च या� माना�श�, नितच या� जा�णिणवा��श�, स�वा6ना��श� एकरप झा�ल7. त त� जाण) स वातt जागाल7. ना�टाक नितना लिलनिहाल वा ना�टाक�त नितनाचा क�मा क ल.
‘ना�टाक लिलनिहाल’, ‘क�मा क ल’ अस म हाणण खर म हाणजा �र!�रचा ना�हा�. त� लस ल7 र�निहाल7चा ना�हा�. स�निहातत आणिण परया!गा�त त� ‘इम या�क या3ल7चा’हा!त�. नितल� क!ण� �ना�वा ल�गालचा ना�हा�. लस ल7 आणिण इम या�क या3ल7 या� अणिभीन ना,
एकचा हा!त या�. रवा��डा�तल� अख ख� वा�शस�हा�र त या�च या� अमा�ना3ष करौ,या�-सनिहात लस ल7ना र�गामा�चा�वार एकटा7ना उभी� क ल�. परत याकष�तल� इम या�क या3ल7चा� क�ळजा�त पडालल� ��प, लप�याल� आध�र 6ण�र� हत) घरमा�लक, आर!ळया� ठ!कत धिधwगा�ण� घ�लण�र हत) मा�रकर�, छा�वाण�तल� Ux चा सRनिनाक, नितच या� क3 टा3���या��चा� मा�रकर� या� सवा�nना� लस ल7नाचा आपल या� परचा�डा त�क67च या� अणिभीनाया�ना सजा�वा क ल. परकषक��ना� त या� सवा- थर�र�चा� जिजावा�त परत याया दि6ल�.
लस ल7 हा ना�टाक घऊना जागाभीर हिहाwडात आहा. त या�च या� नितनिकटा��त)ना याण�-या� पRश या��तल� एक निहास स� रवा��डा�तल या� अना�थ मा3ल��च या� स�गा!पना�स�ठh खचा- हा!ण�र आहा (A portion of all ticket sales is donated to Orphans OfRwanda), अस या� ना�टाक�च या� वा�स�ईटावार�ल आवा�हाना�त छा�पलल आहा. नितना स वातt रवा��डा�त�ल 6!ना मा3ल 6त तक घतल7 आहात.
एवाढचा नाव हा, या� ना�टाक�च या� वा�स�ईटावार नितना असहा� आवा�हाना क ल आहा – ‘If your theater or
organization is interested in bringing this incredible message of forgiveness to your area, please contact us!’
हा� ‘कषमा�श�लतचा�’ स�6श नितल� माहात वा�चा� वा�टात! वा त या�चा� परस�र जागाभीर त� कर प�हात आहा. निवालकषण त�क67चा� अणिभीनातरी� अनाf त या�हना मा!ठh‘जागा स3�6र, मा�नाव याप)ण- कर इसलि{ण�र�’ क�या-कतu ! या� क�या-कतuच या� कb6ण�मा3ळ नितच या�तल7 अणिभीनातरी� ख3ल)ना दि6सत.
ना�टाक�च या� शवाटा7 जा! परचा�डा टा�ळया��चा� कडाकडा�टा परकषक��कडा)ना झा�ल� त या�स नितना ‘हास) आणिण आस)’ भीरल या� मा3दरना परनितस�6 दि6ल�. क वाळ कल�क�र त� असत� तर ‘हास)’ प3रस हा!त. शवाटा7 भीटा�याल� गालल या� एक� क�या-कतuश� �!लत�ना� ‘ना�टाक�चा� स�6श -कषमाचा�- खरचा ल!क��पयाnत प!हा!चाल� क� ?’ हा� परश ना नितल� निवाचा�र�वा�स� वा�टाल�.
कलना निनाtस�शया स�6श दया�याचा� असत!. अथ�-त, त! परचा�रकa पदधत�ना नाव हा, तर त या�हना अमिधक सशक त, परत यायाक�र� मा�गा�-ना म हाणजा‘कल�त माकतना’. मा�नावा� जा�वाना�त स~6या-, समा`दधत� निनामा�-ण करण, हाचा तर क!णत या�हा� कलचा अ�नितमा लकष या असत.
ना�टाक प�हात असत�ना� आपल या� 6श��त�ल फ�ळण�प�स)ना, गा3जार�तपयाnतच या� हिहाwद-मा3सलिसलमा 6�गाल7 समा!र यात हा!त या�. ���र� मालिश67च या� निवाध वा�स�ना�तरचा� 6�गाल तर अगा67 जावाळ)ना, म हाणजा नितच या�त वा�वारनाचा अना3भीवाल7 हा!त�. 93 च या� जा�नावा�र�त�ल 6�गाल7त लिशवा�जा� नागार, ध�र�वा�त मा� प�निहालल7 मा�णस माल� 94 च या� रवा��डा�च या� वा�शस�हा�र�त त या�चा वा`तती�परवात त[सहा आढळल7.
रवा��डा�तल7 इम या�क या3ल7 अमारिरक त�ल निफलिलनिपना� लस ल7 मा3��ईच या� र�गामा�चा�वार स�क�र करत आणिण कषमानाचा दवष�चा उच चा�टाना हा!ण�र आहा, हा� �3दध, खि�स त, गा��ध�, मा�रटिटाwना ल या)थर, मा�डाल� आदि6wना� दि6लल� अखिखल मा�नावा� स�6श 6त. या� त या�च या� ‘व या�पक मा�नाव या�’च या� माध यावातuत वा�मा3ळचा मा�चाक�वार�ल ना�टय मा�झया�हा� माना�त स3र हा!त. इम या�क या3ल7, लस ल7 आणिण मा� वागाळया� 6श��चा नाव हात!चा. आम हा� एक�चा पथ वा� गरहा�वारचा मा�नावा वा�श�चा स6स या हा!त!.
जागा�त आजाहा� फ�र फ�र वा�ईटा वा�गाण�र ल!क आहात. त स वातtच या�चा मा�नावा� वा�श�च या� स6स या��च या� कत तल7 करत आहात, दस-या��ना� मा�रण या�स�ठh स वातtल�हा� ��म �ना उडावात आहात. आपल या�चा मा�नावा� वा�श�च या� दस-या� व याक त�चा� धमा-, जा�त, पर6श, 6श, भी�ष� वागाळ7 आहा, म हाण)ना अपर�प�र दवष करत आहात. या� सगाळया�मा3ळ माल� अस3रणिकषत वा�टात, मा�झा मिमातरी, मा�झा� घरचा� मा�णस या��च या� स3रणिकषतत�ददल माल� क�ळजा� वा�टात. क वाळ लिलwगा�च या� फरक�मा3ळ तमिसतरीया��श� हा!ण�र� निवाषमा, अवामा�नाक�रक व यावाहा�र प�निहाल� कa अस वास थ व हा�याल� हा!त. ख)प मा!ठ ल!क हा� समा�जा, जागा स3ध�रण या�स�ठh परयात ना करना गाल, तर� अजा)ना जागा प)ण- मा!कळ� श वा�स घऊ शकत ना�हा�. या� जा�णिणवाना मा� उ6�स हा!त!. हात�ल झा�ल या�स�रखहा� वा�टात.
...पण मागा अस क�हा� वा�चाल, प�निहाल, ऐकल, क ल कa ‘मिमार कल’हा!त. माना उभी�र� धरत. र�धरा�र�धरा�त)ना ऊजा�- परसवा�याल� ल�गात. माना श��त हा!त. वाRणि�क अण)-रण)�श� मा�झा� त�6�त म यात� स�धल7 जा�त. एक�कaपण दर हा!त. वा�ईटा�पकष� जागा चा��गाल करण�-या��चा� परवा�हा अमिधक ओजास वा�, तजा!प3�जा वा 6मा6�र आहा, या�चा� परलिचात� यात.
‘मिमार कल इना रवा��डा�’ना हाचा मा�झया� ���त�त क ल.
म हाण)नाचा स3रवा�त�ल� म हाटाल या�परमा�ण या� ना�टाक�ना झा�लल या� या� उन माना�वास थत)ना अजा)नाहा� मा� प3रत� ��हार पडा) शकलल! ना�हा�. खर तर ��हार पडा�याचा� इच छा�हा� ना�हा�.
- स�र�श स�वत
Posted by Suresh Sawant at 8:31 AM 0 comments Email ThisBlogThis!Share to TwitterShare to FacebookShare to Google Buzz