การวิ�จั�ยเชิ�งคุ ณภาพการวิ�จั�ยเชิ�งคุ ณภาพคุวิามหมาย การออกแบบการวิ�จั�ย คุวิามหมาย การออกแบบการวิ�จั�ย

การนำ�าไปใชิ�การนำ�าไปใชิ� ก�ตต� ก บแก�วิก�ตต� ก บแก�วิ

ผู้��เชิ !ยวิชิาญด้�านำพ�ฒนำาพ�นำธุ์ &ผู้��เชิ !ยวิชิาญด้�านำพ�ฒนำาพ�นำธุ์ &กระบ(อกระบ(อ

นำ�าเสนำอ ๒๒ พฤศจั�กายนำ ๒๕๕๔

ประเภทการวิ�จั�ยประเภทการวิ�จั�ยแบ0งตามแนำวิคุ�ด้พ(1นำฐานำการวิ�จั�ยแบ0งตามแนำวิคุ�ด้พ(1นำฐานำการวิ�จั�ย

oo การวิ�จั�ยเชิ�งปร�มาณการวิ�จั�ยเชิ�งปร�มาณ (Quantitative Research) (Quantitative Research) ม�ได้�หมายคุวิามวิ0าม แต0ปร�มาณ หร(อม คุวิามหมายท !ไม0ม ม�ได้�หมายคุวิามวิ0าม แต0ปร�มาณ หร(อม คุวิามหมายท !ไม0ม คุ ณภาพคุ ณภาพ ใชิ�ข้�อม�ลต�วิเลข้เป5นำฐานำย(นำย�นำคุวิามถู�กต�องข้องข้�อคุ�นำใชิ�ข้�อม�ลต�วิเลข้เป5นำฐานำย(นำย�นำคุวิามถู�กต�องข้องข้�อคุ�นำ

พบและข้�อสร ปต0างๆ ข้องเร(!องท !ท�าการศ8กษาและวิ�จั�ยพบและข้�อสร ปต0างๆ ข้องเร(!องท !ท�าการศ8กษาและวิ�จั�ยเป5นำส0วินำส�าคุ�ญ เป5นำส0วินำส�าคุ�ญ

ข้�อคุ�นำพบการวิ�จั�ยเป5นำงานำวิ�จั�ยท !ม คุ ณภาพด้ ถู�าสามารถูข้�อคุ�นำพบการวิ�จั�ยเป5นำงานำวิ�จั�ยท !ม คุ ณภาพด้ ถู�าสามารถูพ�ส�จันำ&ได้�วิ0าคุ�าตอบถู�กต�องจัากการใชิ�ระเบ ยบวิ�ธุ์ ท !เหมาะพ�ส�จันำ&ได้�วิ0าคุ�าตอบถู�กต�องจัากการใชิ�ระเบ ยบวิ�ธุ์ ท !เหมาะสมและข้�อคุ�นำพบสามารถูนำ�าไปใชิ�กวิ�างข้วิางท�!วิไป สมและข้�อคุ�นำพบสามารถูนำ�าไปใชิ�กวิ�างข้วิางท�!วิไป

การวิ�จั�ยเชิ�งคุ ณภาพการวิ�จั�ยเชิ�งคุ ณภาพ (Qualitative Research) (Qualitative Research) ม�ได้�ม คุวิามหมายวิ0า เป5นำการวิ�จั�ยท !ม คุ ณภาพด้ แต0ม�ได้�ม คุวิามหมายวิ0า เป5นำการวิ�จั�ยท !ม คุ ณภาพด้ แต0หมายถู8งหมายถู8ง

ไม0เนำ�นำข้�อม�ลท !เป5นำต�วิเลข้เป5นำหล�ก ไม0เนำ�นำข้�อม�ลท !เป5นำต�วิเลข้เป5นำหล�ก เนำ�นำการหารายละเอ ยด้ต0างๆ ข้องกล 0มประชิากรเนำ�นำการหารายละเอ ยด้ต0างๆ ข้องกล 0มประชิากร

ท !ท�าการศ8กษา ท !จัะก0อให�เก�ด้คุวิามร��คุวิามเข้�าใจัอย0างท !ท�าการศ8กษา ท !จัะก0อให�เก�ด้คุวิามร��คุวิามเข้�าใจัอย0างล8กซึ้81งในำเร(!องนำ�1นำๆ ล8กซึ้81งในำเร(!องนำ�1นำๆ

ม�ได้�ม 0งเก;บข้�อม�ลท !เป5นำหร(อสามารถูท�าให�เป5นำต�วิเลข้ม�ได้�ม 0งเก;บข้�อม�ลท !เป5นำหร(อสามารถูท�าให�เป5นำต�วิเลข้มาท�าการวิ�เคุราะห&เชิ�งปร�มาณเพ(!อให�ได้�คุ�าตอบมาท�าการวิ�เคุราะห&เชิ�งปร�มาณเพ(!อให�ได้�คุ�าตอบ

ร�ปแบบการวิ�จั�ยเชิ�งคุ ณภาพร�ปแบบการวิ�จั�ยเชิ�งคุ ณภาพ การวิ�จั�ยเชิ�งชิาต�พ�นำธุ์ &วิรรณนำา การวิ�จั�ยเชิ�งชิาต�พ�นำธุ์ &วิรรณนำา

หร(เชิ�งมานำ ษยวิ�ทยา หร(เชิ�งมานำ ษยวิ�ทยา ((Ethnographic/ Anthropological Ethnographic/ Anthropological research)research)

การวิ�จั�ยท !เนำ�นำประวิ�ต�ชิ วิ�ตบ คุคุล การวิ�จั�ยท !เนำ�นำประวิ�ต�ชิ วิ�ตบ คุคุล ((Biographical research)Biographical research)

ร�ปแบบการวิ�จั�ยเชิ�งคุ ณภาพร�ปแบบการวิ�จั�ยเชิ�งคุ ณภาพ((ต0อต0อ))

การวิ�จั�ยเชิ�งคุ ณภาพแนำวิการวิ�จั�ยเชิ�งคุ ณภาพแนำวิปรากฏการณ&วิ�ทยา ปรากฏการณ&วิ�ทยา ((Phenomenological Phenomenological research)research)

การวิ�จั�ยเชิ�งคุ ณภาพแบบสร�างทฤษฎี การวิ�จั�ยเชิ�งคุ ณภาพแบบสร�างทฤษฎี จัากข้�อม�ล จัากข้�อม�ล (Grounded theory research)(Grounded theory research)

การวิ�จั�ยเชิ�งคุ ณภาพแบบศ8กษาการวิ�จั�ยเชิ�งคุ ณภาพแบบศ8กษาเฉพาะกรณ เฉพาะกรณ (Case study research)(Case study research)

: : แบ0งตามล�กษณะการด้�าเนำ�นำการแบ0งตามล�กษณะการด้�าเนำ�นำการวิ�จั�ยวิ�จั�ย

1.1. การวิ�จั�ยเชิ�งคุ ณภาพท !นำ�กการวิ�จั�ยเชิ�งคุ ณภาพท !นำ�กวิ�จั�ยใชิ�เวิลาวิ�จั�ยใชิ�เวิลาเฝ้@าส�งเกตและม เฝ้@าส�งเกตและม ส0วินำร0วิมส0วินำร0วิมอย�0ก�บกล 0มเป@าหมายอย�0ก�บกล 0มเป@าหมายเป5นำเวิลานำานำ เป5นำเวิลานำานำ เชิ�งชิาต�พ�นำธุ์ &วิรรณนำา เชิ�งชิาต�พ�นำธุ์ &วิรรณนำา ((Ethnographic / anthropological Ethnographic / anthropological researchresearch))

2.2. การวิ�จั�ยเชิ�งคุ ณภาพท !นำ�กวิ�จั�ยการวิ�จั�ยเชิ�งคุ ณภาพท !นำ�กวิ�จั�ยใชิ�ใชิ�เวิลานำ�อยก�บกล 0มเป@าหมาย เวิลานำ�อยก�บกล 0มเป@าหมาย แต0แต0คุงล�กษณะส�าคุ�ญคุงล�กษณะส�าคุ�ญข้องการวิ�จั�ยข้องการวิ�จั�ยเชิ�งคุ ณภาพไวิ�เก(อบท กประการเชิ�งคุ ณภาพไวิ�เก(อบท กประการการวิ�จั�ยท !ใชิ�วิ�ธุ์ การสนำทนำากล 0มการวิ�จั�ยท !ใชิ�วิ�ธุ์ การสนำทนำากล 0ม

(Focus Group Research)(Focus Group Research)การวิ�จั�ยท !ใชิ�วิ�ธุ์ การส�มภาษณ&เชิ�งการวิ�จั�ยท !ใชิ�วิ�ธุ์ การส�มภาษณ&เชิ�งล8กล8ก(In-depth interview research)(In-depth interview research)

ล�กษณะส�าคุ�ญข้องการวิ�จั�ยเชิ�งล�กษณะส�าคุ�ญข้องการวิ�จั�ยเชิ�งคุ ณภาพคุ ณภาพ

ใชิ�ข้�อม�ลเชิ�งคุ ณภาพเป5นำหล�กใชิ�ข้�อม�ลเชิ�งคุ ณภาพเป5นำหล�ก ม 0งท�าคุวิามเข้�าใจัทางล8ก ม 0งท�าคุวิามเข้�าใจัทางล8ก มากกวิ0าในำทางกวิ�างมากกวิ0าในำทางกวิ�าง

รายละเอ ยด้รายละเอ ยด้ บร�บทข้องส�!งท !ศ8กษาบร�บทข้องส�!งท !ศ8กษา องคุ&รวิมองคุ&รวิม พลวิ�ตข้องส�!งท !ศ8กษาพลวิ�ตข้องส�!งท !ศ8กษา

ล�กษณะส�าคุ�ญข้องการวิ�จั�ยเชิ�งล�กษณะส�าคุ�ญข้องการวิ�จั�ยเชิ�งคุ ณภาพคุ ณภาพ((ต0อต0อ))

ใชิ�วิ�ธุ์ การเก;บข้�อม�ลได้�หลายใชิ�วิ�ธุ์ การเก;บข้�อม�ลได้�หลายแบบหลากหลาย แบบหลากหลาย ม การออกแบบท !ย(ด้หย 0นำได้�ม การออกแบบท !ย(ด้หย 0นำได้� วิ�เคุราะห&โด้ยอาศ�ยการวิ�เคุราะห&โด้ยอาศ�ยการต คุวิามต คุวิาม

กระบวนทั�ศนของว�ธี�การเก�บข�อมู�ลเชิ�งกระบวนทั�ศนของว�ธี�การเก�บข�อมู�ลเชิ�งคุ�ณภาพคุ�ณภาพ

คุวิามจัร�ง คุวิามจัร�ง ((realityreality)) ทางส�งคุมและทางทางส�งคุมและทางพฤต�กรรม เก !ยวิก�บเร(!องใด้เร(!องหนำ8!งไม0ใชิ0ส�!งพฤต�กรรม เก !ยวิก�บเร(!องใด้เร(!องหนำ8!งไม0ใชิ0ส�!งท !ม เพ ยงหนำ8!งเด้ ยวิ แต0อาจัม ได้�หลายอย0างท !ม เพ ยงหนำ8!งเด้ ยวิ แต0อาจัม ได้�หลายอย0าง ข้81นำอย�0ก�บบร�บท และเง(!อนำไข้ทางส�งคุมข้81นำอย�0ก�บบร�บท และเง(!อนำไข้ทางส�งคุมวิ�ฒนำธุ์รรมวิ�ฒนำธุ์รรม

การเข้�าถู8งคุวิามจัร�งจั8งอาจัท�าได้�หลายวิ�ธุ์ การเข้�าถู8งคุวิามจัร�งจั8งอาจัท�าได้�หลายวิ�ธุ์

กระบวินำท�ศนำ&ข้องวิ�ธุ์ การเก;บข้�อม�ลเชิ�งกระบวินำท�ศนำ&ข้องวิ�ธุ์ การเก;บข้�อม�ลเชิ�งคุ ณภาพคุ ณภาพ((ต0อต0อ))

แต0วิ�ธุ์ เข้�าถู8งคุวิามจัร�งท !ด้ ท !ส ด้ คุ(อ ผู้��หาคุวิามจัร�งแต0วิ�ธุ์ เข้�าถู8งคุวิามจัร�งท !ด้ ท !ส ด้ คุ(อ ผู้��หาคุวิามจัร�ง ((นำ�กวิ�จั�ยนำ�กวิ�จั�ย) ) ก�บผู้��เป5นำแหล0งข้องคุวิามจัร�ง ก�บผู้��เป5นำแหล0งข้องคุวิามจัร�ง ((กล 0มกล 0มต�วิอย0างการวิ�จั�ยต�วิอย0างการวิ�จั�ย) ) คุวิรม คุวิามส�มพ�นำธุ์&แบบไวิ�คุวิรม คุวิามส�มพ�นำธุ์&แบบไวิ�วิางใจัต0อก�นำก0อนำ วิางใจัต0อก�นำก0อนำ ((คุวิามส�มพ�นำธุ์&ท !ด้ ม ส0วินำส�าคุ�ญคุวิามส�มพ�นำธุ์&ท !ด้ ม ส0วินำส�าคุ�ญในำคุวิามส�าเร;จัข้องการเก;บข้�อม�ลเชิ�งคุ ณภาพในำคุวิามส�าเร;จัข้องการเก;บข้�อม�ลเชิ�งคุ ณภาพ))

การออกแบบการวิ�จั�ยเชิ�งการออกแบบการวิ�จั�ยเชิ�งคุ ณภาพคุ ณภาพ

คุ(อการวิางแผู้นำท�าการวิ�จั�ย โด้ยนำ�าคุ(อการวิางแผู้นำท�าการวิ�จั�ย โด้ยนำ�าประเด้;นำส�าคุ�ญเหล0านำ 1มาพ�จัารณาประเด้;นำส�าคุ�ญเหล0านำ 1มาพ�จัารณา

ส�!งท !นำ�กวิ�จั�ยอยากร�� ส�!งท !นำ�กวิ�จั�ยอยากร�� ((ห�วิข้�อและคุ�าถูามห�วิข้�อและคุ�าถูามการวิ�จั�ยการวิ�จั�ย))

ส�!งท !ต�องการบรรล ถู8ง ส�!งท !ต�องการบรรล ถู8ง ((จั ด้ม 0งหมายจั ด้ม 0งหมาย) ) และส�!งท !จัะต�องท�า และส�!งท !จัะต�องท�า ((วิ�ตถู ประสงคุ&วิ�ตถู ประสงคุ&) ) ในำในำการวิ�จั�ยการวิ�จั�ย

แนำวิคุ�ด้ท !จัะใชิ�เป5นำกรอบในำการวิ�จั�ย แนำวิคุ�ด้ท !จัะใชิ�เป5นำกรอบในำการวิ�จั�ย ((กรอบแนำวิคุ�ด้กรอบแนำวิคุ�ด้))

การออกแบบการวิ�จั�ยเชิ�งการออกแบบการวิ�จั�ยเชิ�งคุ ณภาพคุ ณภาพ

แหล0งท !จัะหาข้�อม�ลเพ(!อตอบแหล0งท !จัะหาข้�อม�ลเพ(!อตอบวิ�ตถู ประสงคุ& และเคุร(!องม(อท !จัะใชิ�วิ�ตถู ประสงคุ& และเคุร(!องม(อท !จัะใชิ�ในำการรวิบรวิมข้�อม�ล ตลอด้จันำวิ�ธุ์ ในำการรวิบรวิมข้�อม�ล ตลอด้จันำวิ�ธุ์ การวิ�เคุราะห&ข้�อม�ลเพ(!อตอบการวิ�เคุราะห&ข้�อม�ลเพ(!อตอบคุ�าถูามการวิ�จั�ย คุ�าถูามการวิ�จั�ย ((วิ�ธุ์ การวิ�จั�ยวิ�ธุ์ การวิ�จั�ย))

แนำวิทางตรวิจัสอบคุวิามถู�กต�องแนำวิทางตรวิจัสอบคุวิามถู�กต�องและคุวิามนำ0าเชิ(!อถู(อข้องการวิ�จั�ยและคุวิามนำ0าเชิ(!อถู(อข้องการวิ�จั�ย

ภาพคุวามูเชิ��อมูโยงเชิ�งปฏิ�สั�มูพ�นธีของภาพคุวามูเชิ��อมูโยงเชิ�งปฏิ�สั�มูพ�นธีของสั%วนต่%างๆ สั%วนต่%างๆ

ในการออกแบบการว�จั�ยเชิ�งคุ�ณภาพในการออกแบบการว�จั�ยเชิ�งคุ�ณภาพ

Conceptual Framework

Purposes/Objectives

ValidityMethods

Research Questions

คุ�าถูามการวิ�จั�ยคุ�าถูามการวิ�จั�ย((Research Research

Questions)Questions)เชิ�งพรรณนำา เชิ�งพรรณนำา ((descriptivedescriptive)) – – เพ(!อตอบเพ(!อตอบ

คุ�าถูามประเภท ใคุร อะไร“ ” “คุ�าถูามประเภท ใคุร อะไร“ ” “ ท !ไหนำ ฯลฯ” “ ” ท !ไหนำ ฯลฯ” “ ”

เชิ�งวิ�เคุราะห& หร(อเชิ�งอธุ์�บาย เชิ�งวิ�เคุราะห& หร(อเชิ�งอธุ์�บาย (( explanatory, analytical)explanatory, analytical) – – ม 0งหาคุ�าม 0งหาคุ�าอธุ์�บายด้�วิยการวิ�เคุราะห&อธุ์�บายด้�วิยการวิ�เคุราะห&

ไม0ต�องมาก ไม0ต�องมาก (1-3 (1-3 คุ�าถูามก;มากพอแล�วิคุ�าถูามก;มากพอแล�วิ))

กรอบแนำวิคุ�ด้กรอบแนำวิคุ�ด้ ((Conceptual Framework)Conceptual Framework)

บอกให�ทราบวิ0า นำ�กวิ�จั�ยจัะท�าคุวิามเข้�าใจัโจัทย&บอกให�ทราบวิ0า นำ�กวิ�จั�ยจัะท�าคุวิามเข้�าใจัโจัทย&การวิ�จั�ยท !ต�1งข้81นำนำ�1นำจัากม มมองใด้ การวิ�จั�ยท !ต�1งข้81นำนำ�1นำจัากม มมองใด้

ท�าหนำ�าท !เป5นำเพ ยงแนำวิทาง มากกวิ0าท !จัะเป5นำกท�าหนำ�าท !เป5นำเพ ยงแนำวิทาง มากกวิ0าท !จัะเป5นำกรอบท !ตายต�วิรอบท !ตายต�วิ

การทบทวินำวิรรณกรรม และการคุ�ด้กล�!นำกรองการทบทวินำวิรรณกรรม และการคุ�ด้กล�!นำกรองอย0างรอบคุอบ บนำพ(1นำฐานำข้องข้�อเท;จัจัร�ง จัะอย0างรอบคุอบ บนำพ(1นำฐานำข้องข้�อเท;จัจัร�ง จัะบอกใบ�ถู8งล�กษณะข้�อม�ลท !ต�องการได้�บอกใบ�ถู8งล�กษณะข้�อม�ลท !ต�องการได้�

กรอบแนำวิคุ�ด้กรอบแนำวิคุ�ด้ ((Conceptual Conceptual Framework)Framework)

นำ�กวิ�จั�ยจัะเล(อกท�าการวิ�จั�ยเชิ�งนำ�กวิ�จั�ยจัะเล(อกท�าการวิ�จั�ยเชิ�งคุ ณภาพแบบม กรอบแนำวิคุ�ด้ หร(อคุ ณภาพแบบม กรอบแนำวิคุ�ด้ หร(อไม0ม ก;ได้�ไม0ม ก;ได้�

ม ท�1งข้�อด้ และข้�อจั�าก�ด้ ม ท�1งข้�อด้ และข้�อจั�าก�ด้

วิ�ธุ์ การเก;บข้�อม�ลเชิ�งคุ ณภาพวิ�ธุ์ การเก;บข้�อม�ลเชิ�งคุ ณภาพการส�งเกตแบบม ส0วินำร0วิม การส�งเกตแบบม ส0วินำร0วิม

((participant observation)participant observation)การส�มภาษณ&เชิ�งล8กการส�มภาษณ&เชิ�งล8ก (in-(in-

depthdepth interviewinterview - IDI)- IDI)

วิ�ธุ์ การเก;บข้�อม�ลเชิ�งคุ ณภาพวิ�ธุ์ การเก;บข้�อม�ลเชิ�งคุ ณภาพการสนำทนำากล 0ม การสนำทนำากล 0ม (focus (focus

group discussion - FGD)group discussion - FGD)การรวิบรวิมข้�อม�ลเอกสารการรวิบรวิมข้�อม�ลเอกสาร

(documentary search)(documentary search)

การส�งเกตในำการวิ�จั�ยเชิ�งการส�งเกตในำการวิ�จั�ยเชิ�งคุ ณภาพคุ ณภาพการเฝ้@าด้�และการพรรณนำาปรากฏการณ& การเฝ้@าด้�และการพรรณนำาปรากฏการณ&

หร(อพฤต�กรรมท !ศ8กษาอย0างเป5นำระบบในำหร(อพฤต�กรรมท !ศ8กษาอย0างเป5นำระบบในำข้ณะท !ส�!งต0างๆ ด้�าเนำ�นำไปตามธุ์รรมชิาต�ข้ณะท !ส�!งต0างๆ ด้�าเนำ�นำไปตามธุ์รรมชิาต�ศ8กษาปรากฏการณ&ตามท !ม�นำเก�ด้ข้81นำศ8กษาปรากฏการณ&ตามท !ม�นำเก�ด้ข้81นำ

และเป5นำไป ไม0ม การด้�ด้แปลงและเป5นำไป ไม0ม การด้�ด้แปลง

การส�งเกตในำการวิ�จั�ยเชิ�งการส�งเกตในำการวิ�จั�ยเชิ�งคุ ณภาพคุ ณภาพ((ต0อต0อ))

บทบาทข้องนำ�กวิ�จั�ยบทบาทข้องนำ�กวิ�จั�ยไม0ม ส0วินำร0วิม ในำปรากฏการณ&ท !ไม0ม ส0วินำร0วิม ในำปรากฏการณ&ท !ศ8กษา ศ8กษา ((คุนำนำอกคุนำนำอก))

ม ส0วินำร0วิม ม ส0วินำร0วิม ((เสม(อนำวิ0าเป5นำคุนำในำเสม(อนำวิ0าเป5นำคุนำในำ))ด้� ฟัDง ซึ้�กถูาม บ�นำท8กด้� ฟัDง ซึ้�กถูาม บ�นำท8ก

การส�งเกตในำการวิ�จั�ยเชิ�งการส�งเกตในำการวิ�จั�ยเชิ�งคุ ณภาพคุ ณภาพ((ต0อต0อ))

คุวิรใชิ�คุวิบคุ�0ก�บวิ�ธุ์ อ(!นำ เชิ0นำการส�มภาษณ&คุวิรใชิ�คุวิบคุ�0ก�บวิ�ธุ์ อ(!นำ เชิ0นำการส�มภาษณ&ท�กษะท !จั�าเป5นำข้องนำ�กวิ�จั�ยท�กษะท !จั�าเป5นำข้องนำ�กวิ�จั�ย

ท�กษะในำการส�งเกตท�กษะในำการส�งเกตท�กษะในำการจัด้บ�นำท8กท�กษะในำการจัด้บ�นำท8ก

การส�มภาษณ&เชิ�งคุ ณภาพการส�มภาษณ&เชิ�งคุ ณภาพการส�มภาษณ&แบบม โคุรงสร�าง การส�มภาษณ&แบบม โคุรงสร�าง vs vs การการ

ส�มภาษณ&แบบไม0ม โคุรงสร�าง หร(อแบบก8!งส�มภาษณ&แบบไม0ม โคุรงสร�าง หร(อแบบก8!งโคุรงสร�างโคุรงสร�าง

การวิ�จั�ยเชิ�งคุ ณภาพใชิ�การส�มภาษณ&แบบไม0ม การวิ�จั�ยเชิ�งคุ ณภาพใชิ�การส�มภาษณ&แบบไม0ม โคุรงสร�าง หร(อแบบก8!งโคุรงสร�าง เป5นำหล�กโคุรงสร�าง หร(อแบบก8!งโคุรงสร�าง เป5นำหล�ก

การส�มภาษณ&เชิ�งคุ ณภาพการส�มภาษณ&เชิ�งคุ ณภาพ((ต0อต0อ))ล�กษณะคุ�าถูามล�กษณะคุ�าถูามคุ�าถูามปลายเปEด้ คุ�าถูามปลายเปEด้ ย(ด้หย 0นำย(ด้หย 0นำการส�มภาษณ&ด้�าเนำ�นำไปเสม(อนำเป5นำการการส�มภาษณ&ด้�าเนำ�นำไปเสม(อนำเป5นำการ

สนำทนำาในำชิ วิ�ตประจั�าวิ�นำสนำทนำาในำชิ วิ�ตประจั�าวิ�นำ

การสั�มูภาษณเชิ�งคุ�ณภาพการสั�มูภาษณเชิ�งคุ�ณภาพ((ต่%อต่%อ))คุวิามส�าเร;จัข้81นำอย�0ก�บคุวิามส�าเร;จัข้81นำอย�0ก�บ

ผู้��ให�ส�มภาษณ& ผู้��ให�ส�มภาษณ& ((key informant, information-rich key informant, information-rich cases)cases)

ท�กษะการส�มภาษณ&ข้องนำ�กวิ�จั�ย และการ ท�าการ“ท�กษะการส�มภาษณ&ข้องนำ�กวิ�จั�ย และการ ท�าการ“บ�านำอย0างด้ ก0อนำการส�มภาษณ&”บ�านำอย0างด้ ก0อนำการส�มภาษณ&”

แนำวิคุ�าถูามแนำวิคุ�าถูาม (interview guidelines)(interview guidelines)

การสนำทนำากล 0มการสนำทนำากล 0มกล 0มต�วิอย0างท !คุ�ด้เล(อกมาเพ(!ออภ�ปรายก�นำในำประเด้;นำกล 0มต�วิอย0างท !คุ�ด้เล(อกมาเพ(!ออภ�ปรายก�นำในำประเด้;นำ

การวิ�จั�ยเร(!องใด้เร(!องหนำ8!งเป5นำการเฉพาะ การวิ�จั�ยเร(!องใด้เร(!องหนำ8!งเป5นำการเฉพาะ สมาชิ�กกล 0มจัะต�องม ท�1งล�กษณะท !คุล�ายก�นำ และสมาชิ�กกล 0มจัะต�องม ท�1งล�กษณะท !คุล�ายก�นำ และ

ล�กษณะท !แตกต0าง ล�กษณะท !แตกต0าง ปฏ�ส�มพ�นำธุ์&ข้องกล 0มคุ(อก ญแจัส�าคุ�ญส�0ข้�อม�ลท !ด้ ปฏ�ส�มพ�นำธุ์&ข้องกล 0มคุ(อก ญแจัส�าคุ�ญส�0ข้�อม�ลท !ด้

การสนำทนำากล 0มการสนำทนำากล 0มผู้��ด้�าเนำ�นำการสนำทนำา ต�องม ท�1งคุวิามร��ในำเร(!องท !สนำทนำา ผู้��ด้�าเนำ�นำการสนำทนำา ต�องม ท�1งคุวิามร��ในำเร(!องท !สนำทนำา

ม ท�กษะในำการจั�ด้การพลวิ�ตกล 0ม และท�กษะในำการด้�าเนำ�นำม ท�กษะในำการจั�ด้การพลวิ�ตกล 0ม และท�กษะในำการด้�าเนำ�นำการสนำทนำากล 0มการสนำทนำากล 0ม

ม แนำวิคุ�าถูามท !ผู้0านำการคุ�ด้กล�!นำกรอง และทด้สอบมาม แนำวิคุ�าถูามท !ผู้0านำการคุ�ด้กล�!นำกรอง และทด้สอบมาแล�วิ แล�วิ

บรรยากาศการสนำทนำาบรรยากาศการสนำทนำา

การวิ�เคุราะห&ข้�อม�ลเชิ�งคุ ณภาพการวิ�เคุราะห&ข้�อม�ลเชิ�งคุ ณภาพ

กระบวินำกระบวินำ “ ” การท�าให�ข้�อม�ล พ�ด้ “ ” การท�าให�ข้�อม�ล พ�ด้ออกมาออกมา

อย0างม คุวิามหมาย และสมเหต อย0างม คุวิามหมาย และสมเหต สมผู้ลสมผู้ลท !ส ด้ท !ส ด้

องคุ&ประกอบส�าคุ�ญองคุ&ประกอบส�าคุ�ญ

แสัดงข�อมู�ลแสัดงข�อมู�ล สัร�ป / ต่�คุวามูสัร�ป / ต่�คุวามูจั�ดระเบ�ยบข�อมู�ลจั�ดระเบ�ยบข�อมู�ล

จั�ด้ระเบ ยบข้�อม�ลจั�ด้ระเบ ยบข้�อม�ล

จั�ด้ระเบ ยบเนำ(1อหาจั�ด้ระเบ ยบเนำ(1อหาจั�ด้ระเบ ยบกายภาพจั�ด้ระเบ ยบกายภาพ

ถูอด้เทปถูอด้เทป บรรณาธุ์�กรบรรณาธุ์�กร ให�รห�สข้�อม�ลให�รห�สข้�อม�ล

จั�ด้ระเบ ยบข้�อม�ลจั�ด้ระเบ ยบข้�อม�ล

แสด้งข้�อม�ลแสด้งข้�อม�ล

จั�ด้กล 0มข้�อม�ลจั�ด้กล 0มข้�อม�ลท !ให�รห�สแล�วิท !ให�รห�สแล�วิ

ตามประเด้;นำหล�กตามประเด้;นำหล�กและประเด้;นำย0อยและประเด้;นำย0อย

จั�ด้กล 0มข้�อม�ลจั�ด้กล 0มข้�อม�ลท !ให�รห�สแล�วิท !ให�รห�สแล�วิ

ตามประเด้;นำหล�กตามประเด้;นำหล�กและประเด้;นำย0อยและประเด้;นำย0อย

ท�าตาราง ท�าตาราง เปร ยบเท ยบเปร ยบเท ยบ

ข้�อม�ลข้�อม�ล//คุวิามหมายคุวิามหมาย

จัากแต0ละกล 0มจัากแต0ละกล 0ม

ท�าตาราง ท�าตาราง เปร ยบเท ยบเปร ยบเท ยบ

ข้�อม�ลข้�อม�ล//คุวิามหมายคุวิามหมาย

จัากแต0ละกล 0มจัากแต0ละกล 0ม

มองหา มองหา Concepts Concepts

ท !จัะตอบคุ�าถูามท !จัะตอบคุ�าถูามการวิ�จั�ยการวิ�จั�ย

มองหา มองหา Concepts Concepts

ท !จัะตอบคุ�าถูามท !จัะตอบคุ�าถูามการวิ�จั�ยการวิ�จั�ย

เชิ(!อมโยง เชิ(!อมโยง ConceptsConceptsท !ส�มพ�นำธุ์&ก�นำท !ส�มพ�นำธุ์&ก�นำ

ให�ม คุวิามหมายให�ม คุวิามหมาย

เชิ(!อมโยง เชิ(!อมโยง ConceptsConceptsท !ส�มพ�นำธุ์&ก�นำท !ส�มพ�นำธุ์&ก�นำ

ให�ม คุวิามหมายให�ม คุวิามหมาย

บรรยายผู้ลท !ได้�บรรยายผู้ลท !ได้�อย0างละเอ ยด้อย0างละเอ ยด้

บรรยายผู้ลท !ได้�บรรยายผู้ลท !ได้�อย0างละเอ ยด้อย0างละเอ ยด้

แสด้งข้�อม�ลแสด้งข้�อม�ลแสด้งข้�อม�ลแสด้งข้�อม�ล

การหาข้�อสร ปการหาข้�อสร ปมองหาส�!งต0อไปนำ 1มองหาส�!งต0อไปนำ 1ในำข้�อคุ�นำพบในำข้�อคุ�นำพบ

แบบแผู้นำ แบบแผู้นำ (patterns) (patterns) ข้องส�!งท !ข้องส�!งท ! ได้�พบได้�พบจัากจัาก ข้�อม�ล ข้�อม�ล (findings)(findings)

คุวิามนำ0าจัะเป5นำ คุวิามนำ0าจัะเป5นำ (probability, (probability, likelihood)likelihood)

คุวิามส�มพ�นำธุ์&ข้องส�!งต0างๆ คุวิามส�มพ�นำธุ์&ข้องส�!งต0างๆ ((กล 0มกล 0ม, , ประเภทประเภท) ) (relationships)(relationships)

คุวิามเหม(อนำ คุวิามต0าง คุวิามเหม(อนำ คุวิามต0าง (similarities (similarities & differences)& differences)

การต คุวิามการต คุวิามถูามต�วิเองวิ0าถูามต�วิเองวิ0า::ส�!งท !ได้�พบและได้�สร ปมาจัากการศ8กษานำ�1นำ ม ส�!งท !ได้�พบและได้�สร ปมาจัากการศ8กษานำ�1นำ ม

คุวิามหมายและส�าคุ�ญอย0างไร ท�1งในำแง0คุวิามหมายและส�าคุ�ญอย0างไร ท�1งในำแง0ทฤษฎี และในำแง0ปฏ�บ�ต�ทฤษฎี และในำแง0ปฏ�บ�ต�

ข้�อคุ�นำพบจัากการวิ�จั�ยนำ�1นำ ม นำ�ยอย0างไรในำเชิ�งข้�อคุ�นำพบจัากการวิ�จั�ยนำ�1นำ ม นำ�ยอย0างไรในำเชิ�งนำโยบาย หร(อในำแง0ข้องก�จักรรมท !นำ0าจัะท�า นำโยบาย หร(อในำแง0ข้องก�จักรรมท !นำ0าจัะท�า

บทสร ปบทสร ปล�กษณะส�าคุ�ญข้องการวิ�จั�ยเชิ�งคุ ณภาพล�กษณะส�าคุ�ญข้องการวิ�จั�ยเชิ�งคุ ณภาพศ8กษาในำสถูานำท !ท !เป5นำศ8กษาในำสถูานำท !ท !เป5นำธุ์รรมชิาต�ธุ์รรมชิาต�ศ8กษาท !อ�งตรรกะแบบศ8กษาท !อ�งตรรกะแบบอ ปนำ�ยอ ปนำ�ยม 0งท�าคุวิามเข้�าใจัอย0างเป5นำม 0งท�าคุวิามเข้�าใจัอย0างเป5นำองคุ&รวิมองคุ&รวิมใชิ�ข้�อม�ลเชิ�งคุ ณภาพเป5นำหล�กใชิ�ข้�อม�ลเชิ�งคุ ณภาพเป5นำหล�กต�ด้ต0อแบบต�ด้ต0อแบบม ส0วินำร0วิมโด้ยตรงม ส0วินำร0วิมโด้ยตรงก�บประชิากรกล 0มก�บประชิากรกล 0ม

เป@าหมายเป@าหมาย

((ต0อต0อ))ม 0งท�าคุวิามเข้�าใจัม 0งท�าคุวิามเข้�าใจัพลวิ�ตพลวิ�ตข้องปรากฏการท !ข้องปรากฏการท !

ศ8กษาศ8กษาให�คุวิามส�าคุ�ญแก0กรณ ท !ม ให�คุวิามส�าคุ�ญแก0กรณ ท !ม ล�กษณะเฉพาะล�กษณะเฉพาะให�คุวิามส�าคุ�ญแก0ให�คุวิามส�าคุ�ญแก0บร�บทบร�บทส�!งท !ศ8กษาส�!งท !ศ8กษาม การออกแบบการวิ�จั�ยท !ม การออกแบบการวิ�จั�ยท !ย(ด้หย 0นำย(ด้หย 0นำใชิ�ใชิ�เคุร(!องม(อเคุร(!องม(อในำการวิ�จั�ยในำการวิ�จั�ยหลากหลายหลากหลาย แต0 แต0นำ�กนำ�ก

วิ�จั�ยวิ�จั�ยเป5นำเคุร(!องม(อท !ส�าคุ�ญเป5นำเคุร(!องม(อท !ส�าคุ�ญ

สร ป คุวิรใชิ�การวิ�จั�ยเชิ�งคุ ณภาพเม(!อสร ป คุวิรใชิ�การวิ�จั�ยเชิ�งคุ ณภาพเม(!อต�องการคุ�นำหาต�องการคุ�นำหาประเด้;นำใหม0ประเด้;นำใหม0เร(!องใด้เร(!องใด้

เร(!องหนำ8!งเร(!องหนำ8!งเม(!อต�องการเข้�าใจัเม(!อต�องการเข้�าใจัคุวิามหมายหร(อคุวิามหมายหร(อ

กระบวินำกระบวินำการข้องการกระท�าหร(อการข้องการกระท�าหร(อปรากฏการณ& ต�องการปรากฏการณ& ต�องการทราบทราบเหต ผู้ลเหต ผู้ล((whywhy)) กระบวินำการกระบวินำการ((howhow))

เม(!อต�องการหาเม(!อต�องการหาคุวิามร��เบ(1องต�นำเพ(!อสร�างคุวิามร��เบ(1องต�นำเพ(!อสร�างสมมต�ฐานำสมมต�ฐานำส�าหร�บนำ�าไปพ�ส�จันำ&เชิ�งปร�มาณส�าหร�บนำ�าไปพ�ส�จันำ&เชิ�งปร�มาณในำภายหล�งในำภายหล�ง

เม(!อต�องการเม(!อต�องการตรวิจัสอบหร(อหาคุ�าอธุ์�บายตรวิจัสอบหร(อหาคุ�าอธุ์�บายส�าหร�บข้�อคุ�นำพบจัากการวิ�จั�ยเชิ�งปร�มาณส�าหร�บข้�อคุ�นำพบจัากการวิ�จั�ยเชิ�งปร�มาณ

สร ป ข้�อพ�จัาณาการใชิ�การวิ�จั�ยเชิ�งสร ป ข้�อพ�จัาณาการใชิ�การวิ�จั�ยเชิ�งปร�มาณหร(อคุ ณภาพปร�มาณหร(อคุ ณภาพ

พ�จัารณาจัากพ�จัารณาจัากโลกท�ศนำ&โลกท�ศนำ&ข้องผู้��วิ�จั�ยข้องผู้��วิ�จั�ย พ�จัารณาจัากพ�จัารณาจัากประสบการณ&และประสบการณ&และ

คุวิามชิ�านำาญคุวิามชิ�านำาญข้องผู้��วิ�จั�ยข้องผู้��วิ�จั�ย พ�จัารณาจัากพ�จัารณาจัากจั�ตวิ�ทยาจั�ตวิ�ทยาข้องผู้��วิ�จั�ยข้องผู้��วิ�จั�ย

((ต0อต0อ)) ข้�อพ�จัารณาเม(!อไหร0คุวิรใชิ�การวิ�จั�ยเชิ�งปร�มาณหร(อข้�อพ�จัารณาเม(!อไหร0คุวิรใชิ�การวิ�จั�ยเชิ�งปร�มาณหร(อ

คุ ณภาพคุ ณภาพ พ�จัารณาจัากพ�จัารณาจัากสภาพข้องปDญหาสภาพข้องปDญหา พ�จัารณาจัากพ�จัารณาจัากผู้��ใชิ�ผู้ลงานำวิ�จั�ยผู้��ใชิ�ผู้ลงานำวิ�จั�ย““อย0างไรก;ตามถู�าคุ�ด้วิ0าท�าแล�วิม คุวิามส ข้ ตรงก�บอย0างไรก;ตามถู�าคุ�ด้วิ0าท�าแล�วิม คุวิามส ข้ ตรงก�บ

คุวิามสนำใจั และคุ�ด้วิ0างานำวิ�จั�ยนำ�1นำม คุ ณคุ0าก;ไม0คุวิามสนำใจั และคุ�ด้วิ0างานำวิ�จั�ยนำ�1นำม คุ ณคุ0าก;ไม0จั�าเป5นำต�องพ�จัารณาตามเกณฑ์&ด้�งกล0าวิก;ได้�”จั�าเป5นำต�องพ�จัารณาตามเกณฑ์&ด้�งกล0าวิก;ได้�”

  

ข้อบคุ ณข้อบคุ ณสวิ�สด้ คุร�บสวิ�สด้ คุร�บ