บทท 6

นวตกรรมการศกษาและการเรยนร

นวตกรรมการศกษาและการเรยนร มงเนนองคความรในการพฒนาการเรยนรของผเรยน ทกษะการออกแบบและการจดกระบวนการเรยนรของผสอน ตามแนวทางการจดการเรยนรทเนนผเรยนเปนส าคญของพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พทธศกราชการ 2452 มาตราท 22 ทระบไววากระบวนการจดการศกษาตองสงเสรมใหผเรยนสามารถพฒนาตามธรรมขาตและเตมศกยภาพ และมาตราท 23 ทระบไววา การจดการศกษาตองเนนความส าคญทงความร คณธรรม กระบวนการเรยนรและบรณาการตามความเหมาะสมของการศกษาแตละระดบ กลยทธส าคญทจะพฒนาผเรยนใหเกดการเรยนรคอ นวตกรรมการศกษาและการเรยนรทจะกลาวถงในบทน ซงน าเสนอในเรอง แนวคดของนวตกรรม ประเภทของนวตกรรมการเรยนร นวตกรรมการเรยนรทเนนการจดสารสนเทศ นวตกรรมการเรยนรทเนนการพฒนาพฤตกรรม นวตกรรมการเรยนรทเนนการทกษะกระบวนการ และนวตกรรมการเรยนรทเนนการบรณาการ โดยทแตละนวตกรรมทน าเสนอไดกลาวถงแนวคด ขนตอนการจดการเรยนร ตลอดจนการน านวตกรรมการไปประยกตใชในการจดการเรยนร ซงแตละนวตกรรมมเปาหมายแตกตางกนตามวตถประสงคของนวตกรรม ความรในบทนจะเปนแนวทางใหนกศกษาน าไปใชเปนแนวทางในการออกแบบการเรยนรทสอดคลองกบเปาหมายการเรยนการสอน และผเรยนตอไป

แนวคดของนวตกรรม

การจดการเรยนการสอน เพอพฒนาคณภาพผเรยน อาจด าเนนการไดในหลากหลายวธการ

แตเปาหมายของการจดการศกษาคอ ผเรยนเกดการเรยนรจนบรรลตามเปาหมายทก าหนด ดงนน

ผสอนจ าเปนตองร เขาใจและสามารถเลอกใชวธการทหลากหลายไดอยางเหมาะสม ในหวขอนจงขอ

น าเสนอ นวตกรรมทางการศกษา นวตกรรมการเรยนร เพอใหมมมมองไดอยางครอบคลมและเนน

ความส าคญท นวตกรรมการเรยนร “นวตกรรม” (Innovation) มรากศพทมาจาก innovare ในภาษาละตน แปลวา ท าสงใหม

ขนมา ความหมายของนวตกรรมในเชงเศรษฐศาสตรคอ การน าแนวความคดใหมหรอการใชประโยชน

จากสงทมอยแลวมาใชในรปแบบใหม หรอการใชประโยชนจากสงทมอยแลวมาใชในรปแบบใหม เพอ

ท าใหเกดประโยชนทางเศรษฐกจ หรอกคอ การท าในสงทแตกตางจากคนอน โดยอาศยการ

เปลยนแปลงตางๆ ทเกดขนรอบตวเราใหกลายมาเปนโอกาสและถายทอดไปสแนวคดใหมทท าใหเกด

ประโยชนตอตนเองและสงคม” โดยจะเนนไปทการสรางสรรค นวตกรรมยงหมายถงการเรยนรและ

น าไปปฏบตใหเกดผลไดจรงอกดวย

นวตกรรม หมายถง วธการปฏบตใหมๆ ทแปลกไปจากเดม โดยอาจจะไดมาจากการคด

คนพบวธการใหมๆ ขนมาหรอมวธการปรบปรงของเกาใหเหมาะสมและสงทงหลายเหลานไดรบการ

ทดลอง พฒนาจนเปนทเชอถอไดแลววา ไดผลดในทางปฏบตท าใหระบบกาวไปสจดหมายปลายทาง

ไดอยางมประสทธภาพ (ไชยยศ เรองสวรรณ. 2542 : 14)

นวตกรรมทางการศกษา (Educational Innovation) หมายถง การน าเอาสงใหมซงอาจจะอยในรปของความคด หรอการกระท า รวมทงสงประดษฐกตามเขามาใชในระบบการศกษาเพอมงหวงทจะเปลยนแปลงสงทมอยเดม ใหระบบการจดการศกษามประสทธภาพยงขน ท าใหผเรยนสามารถเกดการเรยนรไดอยางรวดเรวเกดแรงจงใจในการเรยนและชวยใหประหยดเวลาในการเรยน นวตกรรม คอ สงใหมทท าขน ซงอาจอยในรปของความคดหรอการกระท า หรอสงประดษฐ

ตาง ๆ ดงนน นวตกรรมการสอน จงหมายถงแนวคด วธการ หรอสงประดษฐใหม ๆ ทสามารถ

น ามาใชในการจดการเรยนการสอน ซงอาจเปนสงใหมทงหมด หรอใหมเพยงบางสวน หรออาจเปนสง

ใหมในบรบทหนงหรอในชวงเวลาหนง หรออาจเปนสงใหมทก าลงอยในกระบวนการพสจนทดสอบ

หรอไดรบการยอมรบน าไปใชแลว แตยงไมแพรหลายหรอเปนสวนหนงของระบบงานปกต (ทศนา

แขมมณ. 2553 : 478)

สรปไดวา นวตกรรม หมายถง ความคด การปฏบต หรอสงประดษฐใหม ๆ ทยงไมเคยมใคร

ใชมากอน หรอเปนการดดแปลงมาจากของเดมทมอยแลว ใหเหมาะสมกบชวงเวลาหนง ๆ เมอน า

นวตกรรมใดๆ มาใชยอมกอใหเกดผลดมประสทธภาพสงขนกวาเดม

ประเภทของนวตกรรมการเรยนร

การจดประเภทของนวตกรรมการเรยนร ไดกลาวไวในบทท 5 ในหวขอรปแบบของการเรยน

การสอน ซงพบวามการจดกลมไวหลายรปแบบ ในทนผเขยนขอน าเสนอ นวตกรรมการเรยนรท เนน

ผเรยนเปนส าคญ ทเหมาะส าหรบการจดการเรยนการสอนในระดบการศกษาขนพนฐาน โดยจ าแนก

เปน 4 กลม ดงน

กลมท 1 นวตกรรมการเรยนรทเนนการจดสารสนเทศ

นวตกรรมการเรยนรทเนนการจดสารสนเทศเปนรปแบบทผเรยนมโอกาสในการ เรยนร ดวยวธการสรางองคความร ทมาจากการคนหาขอมล น าขอมลมาจดระบบ โดยอาศยวธวธการตาง ๆ ทหลากหลาย เพอประมวลผลขอมลเปนองคความร ท าใหผเรยนไดฝกฝนและพฒนาทกษะการคดและการสรางความคดรวบยอด เชน การจดการเรยนรแบบสรางองคความร ดวยตนเอง (Constructivism) การจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน (Problem based learning) การจดการเรยนรแบบคนพบ (Discovery learning) เปนตน

กลมท 2 นวตกรรมการเรยนรทเนนการพฒนาพฤตกรรม

นวตกรรมการเรยนรทเนนการพฒนาพฤตกรรม เปนรปแบบทมงเนนการพฒนา การเรยนรทเปนพฤตกรรมการแสดงออกของผเรยนและทกษะการปฏบต ในทนขอน าเสนอนวตกรรมทเนนการพฒนาพฤตกรรม ไดแก การจดการเรยนรแบบรอบร (Mastery learning) การจดการเรยนรแบบรวมมอ (Cooperative learning) การจดการเรยนรแบบซปปา เปนตน

กลมท 3 นวตกรรมการเรยนรทเนนการทกษะกระบวนการ นวตกรรมการเรยนรทเนนทกษะกระบวนการ เปนรปแบบทเนนใหผเรยนฝกทกษะการปฏบตเพอพฒนาการเรยนรของตนเอง เชน การจดการเรยนรดวยวธการทางประวตศาสตร การจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร การจดการเรยนรแบบโครงงาน การจดการเรยนรแบบกระบวนการแกปญหา เปนตน

กลมท 4 นวตกรรมการเรยนรทเนนการบรณาการ

นวตกรรมการเรยนรทเนนการบรณาการเปนรปแบบทเนนใหผเรยนทงเนอหาสาระ และวธการ ซงก าลงไดรบความนยมอยางมากเพราะมความสอดคลองกบทฤษฎทางการศกษาทมงเนนการพฒนารอบดาน เชน การจดการเรยนรตามวฏจกรการเรยนร 4MAT การจดการเรยนรแบบหมวกหกใบ (Six thinking hats) การจดการเรยนรโดยการสรางเรอง (Story line) เปนตน

นวตกรรมการเรยนรทเนนการจดสารสนเทศ

ในทนขอน าเสนอนวตกรรมทเนนการจดสารสนเทศ ไดแก การจดการเรยนรแบบสรางองคความรดวยตนเอง (Constructivism) การจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน (Problem based learning)

1. การจดการเรยนรดวยกจกรรมสรางองคความรดวยตนเอง

แนวคด การสรางสรรคความรดวยตนเองมแนวคดมาจากทฤษฎพฒนาการทาง สตปญญาของ Piaget (Piaget’s theory of intellectual development) ทกลาวถงพฒนาการทางสตปญญาทเกดจากการมปฏสมพนธระหวางบคคลกบสงแวดลอม วธการจดระบบความคด ภาวะสมดล และขนตอนพฒนาการทางสตปญญา (Woolfolk. 2001 : 28-29) และทฤษฎการสรางสรรคความรทางสงคมของ Vygotsky (Vygotsky’s social constructivism) ซ งทฤษฎสรางสรรคความรดวยตนเองเชอวา การเรยนร เรองใหมจะมพนฐานมาจากความร เดม เปนกระบวนการทนกเรยนจะตองสบคน เสาะหา ส ารวจตรวจสอบ และคนควาดวยวธการตาง ๆ จนท าใหนกเรยนเกดความเขาใจและเกดการรบรความรนนอยางมความหมาย จงสามารถสรางเปนองคความรของนกเรยนเอง และเกบความรไวในสมองอยางยาวนาน สามารถน าไปใชไดเมอมสถานการณใดๆ มาเผชญหนา (สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย. 2546 : 219) ทฤษฎสรางสรรคความรดวยตนเองชวยใหผเรยนไดเชอมโยงประสบการณความรมอยเดมกบประสบการณใหมผานกระบวนการคดดวยตนเอง ท าใหผเรยนไดแสวงหาความรจากการคดและปฏบต (พจนา ทรพยสมาน. 2549 : 35) จนสรางความรใหมไดโดยใชกระบวนการคดและกระบวนการกลม (พมพนธ เดชะคปต. 2545 : 44) ท าใหผเรยนไดพฒนาทงความรและความสามารถในการคดทงการคดขนพนฐานและการคดขนสง (ส านกวชาการและมาตรฐานการศกษา. 2549 : 7)

ขนตอนการจดการเรยนร ม 5 ขนตอน ดงน 1. ขนแนะน า (orientation) เปนขนทผเรยนจะรบรถงจดมงหมายของบทเรยนและม

แรงจงใจในการเรยนร

2. ขนทบทวนความรเดม(elicitation of the prior knowledge) เปนขนทผเรยน

แสดงออกถงความรความเขาใจเดมทมอยในเรองทก าลงจะเรยนร

3. ขนปรบเปลยนความคด(turning restructuring of ideas) เปนขนตอนทส าคญ

ของการจดการเรยนรตามแนวทางสรางองคความร ซงประกอบดวย ขนตอนยอยดงน

3.1 ท าความกระจาง และแลกเปลยนเรยนรระหวางกน (clarification and

exchange of ideas) เปนการกระตนใหผเรยนใชทกษะการคดเพอใหเกดองคความร

3.2 การสรางความคดใหม (constructivism of new ideas) จากการอภปราย

รวมกนและสาธต ท าใหผเรยนสามารถก าหนดความคดใหม หรอความรใหมขนได

3.3 ประเมนความคดใหม (evaluation of the new ideas) โดยการทดลองหรอ

การคดอยางลกซง

4. ขนน าความคดไปใช(application of ideas) เปนขนตอนทผ เรยนมโอกาสใช

แนวคดหรอความรความเขาใจมาพฒนา ท าใหผเรยนเกดการเรยนรอยางมความหมาย

5. ขนทบทวน(review) เปนขนตอนสดทาย ผเรยนจะไดทบทวนความคด ความเขาใจ

โดยการเปรยบเทยบความคด ระหวางความคดเดมกบความคดใหม

รายละเอยดแสดงไดดงภาพท 6.1

ภาพท 6.1 แสดงขนตอนการจดการเรยนรแบบสรางองคความร

ขนแนะน า

Orientation

ขนทบทวนความรเดม

Elicitation of The Prior Knowledge

ขนปรบเปลยนความคด

Turning Restructuring of Ideas

ขนน าความคดไปใช Application of Ideas

ขนทบทวน

Review

ท าความกระจางและแลกเปลยนเรยนรระหวางกน (Clarification and Exchange of Ideas)

การสรางความคดใหม (Constructivism of New Ideas)

ประเมนความคดใหม (Evaluation of The New Ideas)

การน านวตกรรม “การจดการเรยนรแบบสรางองคความร” ไปประยกตใช มดงน

1. แนวทางการจดการเรยนรแบบสรางองคความรดวยตนเอง สามารถน าไปปรบใชกบผเรยนไดทกระดบชน 2. การน าแนวทางการจดการเรยนรแบบสรางองคความรดวยตนเอง สการปฏบตจรงในหองเรยน ผสอนควรใหความส าคญและมความชดเจนในขนตอนของแนวทางการจดการเรยนร 3. ควรน าแนวทางการจดการเรยนรแบบสรางองคความรดวยตนเอง ไปบรณาการกบรปแบบอนเพอใหเกดประสทธภาพและมประสทธผลในการเรยนการสอนมากยงขน

2. การจดการเรยนรแบบใชปญหาเปนฐาน

แนวคด การจดการเรยนรแบบใชปญหาเปนฐาน เปนกระบวนการจดการเรยนรท เรมตนจากปญหาท เกดขนโดยสรางความรจากกระบวนการท างานกลม เพอแกปญหาหรอสถานการณเกยวกบชวตประจ าวนและมความส าคญตอผเรยน ตวปญหาจะเปนจดตงตนของกระบวนการเรยนรและเปนตวกระตนในการพฒนาทกษะการแกปญหาดวยเหตผลและการสบคนหาขอมลเพอเขาใจกลไกของตวปญหา รวมทงวธการแกปญหา การเรยนรแบบนมงเนนพฒนาผเรยนในดานทกษะและกระบวนการเรยนร และพฒนาผเรยนใหสามารถเรยนรโดยการชน าตนเองซงผเรยนจะไดฝกฝนการสรางองคความรโดยผานกระบวนการคดดวยการแกปญหาอยางมความหมายตอผเรยน การเรยนรแบบใชปญหาเปนฐานมลกษณะเฉพาะทใชตวปญหาเปนสาระหลกใหผเรยนได

เรยนรทกษะการแกปญหาและเสรมสรางความรโดยน าปญหามาเปนจดเรมตนของกระบวนการเรยนร

ปญหาจะเปนตวกระตนน าไปสการเกดค าถามทยงไมมค าตอบซงจะชกน าใหผเรยนสบคนตอไป

ปญหาหรอสถานการณทจะเปนตวกระตนใหเกดกระบวนการเรยนรนน มลกษณะส าคญ

ของปญหา ดงน

1. เกดขนในชวตจรงและเกดจากประสบการณของผเรยนหรอผเรยนอาจมโอกาส

เผชญกบปญหานน

2. เปนปญหาทพบบอย มความส าคญ มขอมลประกอบ เพยงพอส าหรบการคนควา

3. เปนปญหาทยงไมมค าตอบชดเจนตายตว เปนปญหาทมความซบซอน คลมเครอ

หรอผเรยนเกดความสงสย

4. ปญหาทเปนประเดนขดแยง ขอถกเถยงในสงคมยงไมมขอยต

5. เปนปญหาอยในความสนใจ เปนสงทอยากร แตไมร

6. ปญหาทสรางความเดอดรอน เสยหาย เกดโทษภย และเปนสงไมดหากใชขอมลโดย

ล าพงคนเดยวอาจท าใหตอบปญหาผดพลาด

7. เปนปญหาทมการยอมรบวาจรง ถกตอง แตผเรยนไมเชอวาจรง ไมสอดคลองกบ

ความคดของผเรยน

8. ปญหาทอาจมค าตอบหรอมแนวทางในการแสวงหาค าตอบไดหลายทาง ครอบคลม

การเรยนรทกวางขวางหลากหลายเนอหา

9. เปนปญหาทมความยากความงาย เหมาะสมกบพนฐานของผเรยน

10. เปนปญหาทไมสามารถหาค าตอบไดทนท ตองการส ารวจคนควาและการรวบรวม

ขอมลหรอทดลองดกอน จงจะไดค าตอบ ไมสามารถทจะคาดเดาหรอท านายไดงายๆ วาตองใชความร

อะไร ยทธวธในการสบเสาะหาความรจะเปนอยางไรหรอค าตอบ หรอผลของความรเปนอยางไร

11. เปนปญหาสงเสรมหาความรดานเนอหาทกษะ สอดคลองกบหลกสตรการศกษา

ขนตอนการจดการเรยนร ขนตอนการจดการเรยนรแบบใชปญหาเปนฐานมดงน

ขนท 1 ก าหนดปญหา เปนขนทผสอนจดสถานการณตางๆ กระตนใหผเรยนเกด

ความสนใจ และมองเหนปญหา สามารถก าหนดสงทเปนปญหาทผเรยนอยากรอยากเรยนไดและเกด

ความสนใจทจะคนหาค าตอบ

ขนท 2 ท าความเขาใจกบปญหาผเรยนจะตองท าความเขาใจปญหา ทตองการเรยนร

ซงผเรยนจะตองสามารถอธบายสงตางๆ ทเกยวของกบปญหาได

ขนท 3 ด าเนนการศกษาคนควา ผเรยนก าหนดสงทตองเรยนด าเนนการศกษาคนควา

ดวยตนเองดวยวธการหลากหลาย

ขนท 4 สงเคราะหความร เปนขนทผเรยนน าความรทไดคนความาแลกเปลยนเรยนร

รวมกน อภปรายผลและสงเคราะหความรทไดมาวามความเหมาะสมหรอไมเพยงใด

ขนท 5 สรปและประเมนคาของค าตอบ ผเรยนแตละกลมสรปผลงานของกลมตนเอง

และประเมนผลงานวาขอมลทศกษาคนความความเหมาะสมหรอไมเพยงใด โดยพยายามตรวจสอบ

แนวคดภายในกลมของตนเองอยางอสระทกกลมชวยกนสรปองคความรในภาพรวมของปญหาอกครง

ขนท 6 น าเสนอและประเมนผลงาน ผเรยนน าขอมลทไดมาจดระบบองคความรและ

น าเสนอเปนผลงานในรปแบบทหลากหลาย ผเรยนทกกลมรวมทงผทเกยวของกบปญหารวมกน

ประเมนผลงาน รายละเอยดแสดงไดดงภาพท 6.2

การเตรยมการของผสอน

บทบาทผสอนในการจดการเรยนร บทบาทผเรยน

- พจารณาเลอกมาตรฐานสาระ/เนอหาทเหมาะสมกบแนวทางการจดการเรยนร

- จดท าผงมโนทศน/แผนการจดการเรยนร

- จดท าเครองมอวดและประเมนผล - แนะน าแนวทางฯ/วธการเรยนร - ยกตวอยางปญหา/สถานการณ - ตงค าถามใหคดตอ

1. ก าหนดปญหา

- เสนอปญหาหลากหลาย - เลอกปญหาทสนใจ - แบงกลมตามความสนใจ

- ศกษาคนควาขอมลเพมเตม - อ านวยความสะดวก จดหา ประสานงาน วสด เอกสาร สอเทคโนโลย

- แนะน า ใหก าลงใจ

3. ด าเนนการศกษาคนควา

- แบงงาน แบงหนาท - จดเรยงล าดบการท างาน - ก าหนดเปาหมายงาน/ระยะเวลา - คนควาศกษาและบนทก

- ถามค าถามใหผเรยนคดละเอยด - กระตนยวยใหผเรยนคดตอ - ชวยดแลตรวจสอบ แนะน าความถกตอง ครอบคลม

2. ท าความเขาใจปญหา

- ตงค าถามในประเดนทอยากร - ระดมสมองหาความหมาย/ค านยาม - บอกแนวทางและอธบายวธคนหาค าตอบ - จดท าแผนผงความคด/จดท าบนทกการท างาน

- แลกเปลยนขอมลความคดเหน - ตงค าถามเพอสรางความคดรวบยอด

4. สงเคราะหความร

- ผเรยนแตละคนน าความรมาน าเสนอภายในกลม - ตรวจสอบขอมลวาสามารถตอบค าถามทอยากรไดทงหมดหรอไม

- ตรวจสอบความถกตอง เหมาะสม พอเพยง - ทบทวนและหาความรเพมเตม

- ผสอนชวยตรวจสอบการประมวลการสรางองคความรใหม

- ใหผเรยนสรปองคความรทไดจากการศกษาคนควา

- พจารณาความเหมาะสม เพยงพอ

5. สรปและประเมนคาของ

ค าตอบ

- กลมน าขอมลทไดทงหมดมาประมวลสรางเปนองคความรใหม

- ประเมนประสทธภาพ คณภาพการปฏบตงานกลม - ประเมนตนเองทงดานความร กระบวนการกลม ความพงพอใจ

- เลอกวธการ/รปแบบการน าเสนอผลงานทนาสนใจ

- ผสอนประเมนตนเอง ประเมนผลการเรยนร - ความรความจ า - ความเขาใจ - การน าไปใช การคดวเคราะหเผยแพร

6. น าเสนอและประเมนผลงาน

- เสนอผลงานการปฏบตงานตอเพอน ผเรยน/ผสอน วทยากรทองถน, ผสนใจ

- ประเมนผลรวมกบกลมเพอน/ผสอน/วทยากรทองถน

ภาพท 6.2 แสดงขนตอนการจดการเรยนรแบบใชปญหาเปนฐาน

การน านวตกรรม”การจดการเรยนรแบบใชปญหาเปนฐาน” ไปประยกตใช ผสอนสามารถด าเนนการไดดงน ส าหรบกลมสาระการเรยนรทเหมาะสมกบการน ารปแบบการเรยนรแบบใชปญหาเปน

ฐานไปใช ไดแก กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนาและ

วฒนธรรม กลมสาระการเรยนรการงานอาชพและเทคโนโลย กลมสาระการเรยนรศลปะ เปนตน

เนองจากกลมสาระการเรยนรดงกลาวมธรรมชาตของวชาทตองการฝกใหผเรยนสรางองคความรดวย

ตนเองได สามารถน าความรไปประยกตใชในชวตประจ าวนและสามารถคดสรางสรรคในสงใหมๆได

นวตกรรมการเรยนรทเนนการพฒนาพฤตกรรม

ในทนขอน าเสนอนวตกรรมทเนนการพฒนาพฤตกรรม ไดแก การจดการเรยนรแบบรอบร (Mastery learning) การจดการเรยนรแบบรวมมอ (Cooperative learning) การจดการเรยนรแบบซปปา (CIPPA)

1. การจดการเรยนรแบบรอบร

แนวคด การจดการเรยนรแบบรอบร หรอ การจดการเรยนรแบบรจรง มากจากแนวคด ของ John Carroll ซงมองการเรยนรวามความสมพนธกบเวลาทผเรยนไดรบในการเรยนร และเชอวาผเรยนทกคนสามารถทจะเรยนรไดตามวตถประสงค หากผเรยนไดรบเวลาทจะเรยนรเรองนนๆ อยางเพยงพอตามความตองการของตน ซงความตองการนนยอมขนอยกบลกษณะของผเรยนและลกษณะของการสอน ผเรยนทมความถนดสง จะใชเวลานอยกวาผเรยนทมความถนดต ากวา การจดการเรยนรทมคณภาพสงจะชวยใหผเรยนเรยนรไดเรวกวาการจดการเรยนรทมคณภาพต ากวา โดยทการเรยนรเรองใด ๆ กตาม ผเรยนทมความสามารถทางสตปญญาหรอความถนดแตกตางกนสามารถทจะบรรลวตถประสงคการเรยนรไดเทากนทกคน หากผเรยนไดรบโอกาสในการเรยนรและคณภาพการจดการเรยนรทหลากหลายแตกตางกนไปตามความตองการของผเรยน ดงนน การจดการเรยนรแบบรอบร จงถอไดวาใชหลกการจดการเรยนรแบบเอกตภาพ หรอการจดการเรยนการสอนเปนรายบคคลไดเชนกน (ทศนา แขมมณ. 2550 : 126-127)

ขนตอนการจดการเรยนร จากแนวคดของการจดการเรยนรแบบรอบรการเรยนแบบรอบรมหลกปฏบตท ไมไดเนนเนอหาของบทเรยน แตเนนท กระบวนการทจะน าผเรยนเขาถงแกนแทของ

เนอหาวชา มขนตอนดงน (พงศธารา วจตเวชไพศาล. 2551 : 23-24) 1. อธบายวตถประสงคของบทเรยน และกจกรรมทผเรยนตองปฏบตอยางละเอยด

พรอมตอบค าถามขอสงสย 2. แบงบทเรยนออกเปนหนวยยอยๆ แตละหนวยมวตถประสงคและหลกเกณฑ การ

ประเมนทชดเจน 3. แตละหนวย เรมดวยการประเมน ความรพนฐานของผเรยน โดยการทดสอบ วนจฉย

ความร (Cognitive diagnostic assessment) จดบกพรองทพบจะเปนขอมลยอนกลบไปสผเรยนทนทเพอพฒนาความรของตนเองตอไป

4. ผเรยนยงตองผานการทดสอบโดยการประเมนผลแบบองเกณฑ ไดแก การประเมนความกาวหนา (Formative assessment) อยางตอเนองสม าเสมอตามสภาพความเปน และการประเมนเมอสนสดบทเรยน (Summative assessment) ดวยรปแบบทหลากหลายในทกหนวยการเรยนร

5. ผลของการประเมนความกาวหนา ในแตละครง นอกจากจะเปนขอมลยอนกลบ ไปสผเรยนแลว ยงน าไปปรบปรงแกไขพฒนา บทเรยนในครงตอๆ ไป (feedback loops) เพอชวยใหผเรยนสามารถเขาถงแกนแทของ เนอหาวชาไดในเวลาอนรวดเรว

6. ผเรยนแตละคนจะเรยนรบทเรยน ตามความสามารถของตนเองตามเวลาทตองการ ดวยเหตน ผเรยนแตละคนจงใชเวลาในการเรยนทแตกตางกน 7. ผเรยนจะเรยนรในหนวยถดไปไดกตอเมอไดเขาใจถงแกนแทของบทเรยนแลว โดยผานการประเมนแบบองเกณฑ

การน านวตกรรม “การจดการเรยนรแบบรอบร” ไปประยกตใช ผสอนสามารถด าเนนการไดดงน

1. ผสอนมการก าหนดวตถประสงคอยางละเอยดในการเรยนรเนอหาสาระ มการจดกลมวตถประสงคและวตถประสงคจะตองบงบอกถงสงทผเรยนจะตองกระทาใหได เพอแสดงวาตนไดเกดการเรยนรจรงในสาระนน ๆ วตถประสงคดงกลาวจะตองจดเรยงจากสงทเปนพนฐานไปสสงทซบซอนขน หรอจดเรยงตามลาดบงายไปยาก

2. ผสอนมการวางแผนการเรยนรสาหรบผเรยนแตละคน หรอแตละกลมใหสามารถสนองตอบความถนดทแตกตางกนของผเรยน ซงอาจเปนการใชสอการเรยนร วธการสอน หรอใหเวลาทแตกตางกน เพอชวยใหผเรยนแตละคนสามารถเรยนรไดบรรลวตถประสงคทก าหนด

3. ผสอนมการชแจงใหผเรยนเขาใจเกยวกบจดมงหมาย วธการในการเรยนร และระเบยบ กตกา ขอตกลงตาง ๆ เกยวกบการทางาน

4. ผเรยนมการดาเนนการเรยนรตามแผนการเรยนรทผสอนจดไวและมการประเมนการเรยนรตามวตถประสงคแตละขอ โดยผสอนคอยดและใหคาปรกษาเปนรายบคคล

5. หากผเรยนบรรลวตถประสงคหนงทก าหนดไวแลว จงจะมการดาเนนการเรยนรตามวตถประสงคขอถดไปได

6. หากผเรยนยงไมสามารถบรรลวตถประสงคทก าหนดไว ผสอนจะตองมการวนจฉยปญหาและความตองการของผเรยน และจดโปรแกรมสอนซอมในสวนทยงไมสมฤทธผล แลวจงทาการประเมนผลอกครงหนง หากผเรยนสามารถทาไดบรรลวตถประสงคนน จงจะสามารถดาเนนการเรยนรในวตถประสงคตอไปได หากยงไมบรรลวตถประสงค ผสอนจะตองมการแสวงหาวธการ สอ แบบฝกหด หรอนวตกรรมอน ๆ มาชวยใหผ เรยนเกดความเขาใจ จนกระทงสมฤทธผลตามวตถประสงค

7. ผเรยนมการดาเนนการเรยนรไปอยางตอเนองตามลาดบของวตถประสงคทก าหนดไว จนกระทงบรรลครบตามทกวตถประสงคทก าหนด ซงผเรยนจะใชเวลามากนอยตางกน ตามความถนดและความตองการของผเรยนแตละคน

8. ผสอนมการตดตามความกาวหนาในการเรยนรตามวตถประสงคของผเรยน และเกบขอมลการเรยนรของผเรยนเปนรายบคคล และมการใชขอมลในการวาง แผนการเรยนรใหแกผเรยนตอไป

2. การจดการเรยนรแบบรวมมอ

แนวคด การจดการเรยนรแบบรวมมอ เปนวธการจดการเรยนการสอนทเนนใหผเรยน ท างานรวมกนเปนกลมเลก ๆ โดยทวไปมสมาชกกลมละ 4 คน โดยทสมาชกในกลมมความสามารถแตกตางกน สมาชกในกลมมความรบผดชอบในสงทไดรบมอบหมาย และชวยเหลอสมาชกในกลมใหเกดการเรยนรดวยการชวยเหลอซงกนและกน โดยมเปาหมายในการท างานรวมกนคอ เปาหมายของกลม (Slavin. 1987) การจดการเรยนรแบบรวมมอมแนวคดทเกยวของกบ ทฤษฎการเสรมแรง ของ Skinner กลาวคอในการเรยนการสอนใหความส าคญกบการใหความสนใจผเรยนอยางเทาเทยมกน การยอมรบความส าเรจของกลม การใหสะทอนผลกลบทนท ซงจะเปนตวเสรมแรงทสงผลใหผเรยนอยากแสดงพฤตกรรมนนซ าอก ทฤษฎการเรยนรทางสงคม กลาวคอ การเนนการท างานรวมกนเปนกลมเหมอนกบการอยรวมกนในสงคม จะชวยสรางสมพนธภาพทดตอกน ทฤษฎความตองการของมาสโลว กลาวคอ และทฤษฎพฒนาการทางสตปญญา

Johnson, D. W; & Johnson. (1987 : 23 – 24) กลาววา การจดการเรยนรแบบรวมมอ มองคประกอบทส าคญอยดวยกน 5 ประการ ถาขาดองคประกอบใดองคประกอบหนงจะเปนการท างานเปนกลมและไมใชเปนการจดการเรยนรแบบรวมมอ ไดแก

1. การพงพาอาศยกนและกนทางบวก (Positive Interdependence) นกเรยนตองตระหนกวางานทท าดวยกนเปนงานกลม การทงานจะบรรลจดประสงคหรอประสบความส าเรจหรอไมนนขนอยกบสมาชกทกคนในกลมตองชวยเหลอกนและตองระลกอยเสมอวา ทกคนตองพงพาอาศยซงกนและกนเพอใหบรรลจดประสงคของกลม ดงนนผลงานของกลม คอ ผลส าเรจของนกเรยนแตละคนและผลงานของนกเรยนแตละคนกเปนผลส าเรจของกลมดวย ซงความส าเรจนจะขนอยกบความรวมมอรวมใจของสมาชกทกคน

2. การตดตอปฏสมพนธโดยตรง (Face – to – Face Interaction) การปฏสมพนธจะเกดขนเมอสมาชกทกคนในกลมชวยเหลอกน และใหก าลงใจซงกนและกน มการสนบสนนผลงานของสมาชก การอธบายขยายบทความในบทเรยนทเรยนมาใหแกเพอนในกลมเขาใจรวมกน มการสรปเรองการใหเหตผลตาง ๆ ตลอดจนมการอภปรายและแลกเปลยนความคดเหนซงกนและกน เปดโอกาสใหสมาชกไดเสนอแนวความคดใหม ๆ เพอเลอกสงทถกตองและเหมาะสมทสด

3. ก า ร ร บ ผ ด ช อ บ ต อ ต น เ อ ง (Individual Accountability and Personal Responsibility) การจดการเรยนรแบบรวมมอนนใหความส าคญเกยวกบความสามารถ และความรทแตละคนจะไดรบกลาวคอ การจดการเรยนรแบบรวมมอถอวา การเรยนจะประสบความส าเรจ เมอสมาชกทกคนในกลมเขาใจบทเรยนตรงกนหรอไดรบความชวยเหลอจากเพอนในกลม ดงนนจงเปนหนาทของแตละกลมทจะตองคอยตรวจสอบดวา สมาชกทกคนเขาใจบทเรยนหรอไม และครจะท าการทดสอบโดยใชวธสมตวแทนจากแตละกลม

4. ทกษะในการสมพนธกบทกษะการท ารวมกนในกลมขนาดเลก (Interpersonal and Small Group Skill) นกเรยนทกคนตองสามารถทจะท างานรวมกนเขากนไดทกคน และสามารถท างานรวมกนเปนกลมยอยได เพอใหงานของกลมบรรลจดมงหมาย และมประสทธภาพครตองฝกใหนกเรยนท าความรจก และไววางใจกน พดสอความหมายกนไดชดเจน ยอมรบความคดเหน และใหการสนบสนนซงกนและกน

5. กระบวนการกลม (Group Processing) ทกคนในกลมตองรจกชวยกนท างานอภปราย ออกความคดเหน เมองานเสรจแลวนกเรยนในกลมสามารถบอกทมาของผลลพธได สามารถวเคราะหการท างานของกลม และหาวธปรบปรงการท างานของกลมใหมประสทธภาพยงขน

จากแนวคดและองคประกอบของการจดการเรยนรแบบรวมมอ กรมวชาการ (2545 : 117-119) ไดน าเสนอเทคนคทน ามาใชในการจดการเรยนรแบบรวมมอไวดงน

1. คดและคยกน (Think-pair-share) เพอนเรยน (Partners) และผลดกนพด (Say and switch) ทง 3 รปแบบเปนการจดกจกรรมการเรยนการสอนทคลายคลงกน คอ ใหผเรยนจบคกนในการตอบค าถาม อภปราย และเปลยนความคดเหนเกยวกบประเดนหรอสถานการณ หรอท าความเขาใจเนอหาทเปนความคดรวบยอดทก าหนดให

2. กจกรรมโตะกลม (Roundtable หรอ round robin) เปนรปแบบการจดกจกรรมการเรยนการสอนทผเรยนทมจ านวนมากกวา 2 คนขนไป และเปดโอกาสใหผเรยนทกคนในกลมเลาหรอเขยนความคดเหนของตน เลาประสบการณ ความร สงทตนก าลงศกษาหรอสงทก าหนดให โดยเวยนไปทางดานใดดานหนงจนครบทกคน

3. คตรวจสอบ (Pair check) มมสนทนา (Corners) รวมกนคด (Numbered heads together) เปนรปแบบการสอนทมลกษณะคลายคลงกน คอ เปนการจดการเรยนการสอนทแบงผเรยนเปนกลมยอย ๆ กลมละ 4-6 คน โดยผเรยนในแตละกลมตองคละเพศ และความสามารถ ใหชวยกนตอบค าถาม แกโจทยปญหา หรอท าแบบฝกหด เมอสมาชกทกคนในกลมยอยสามารถตอบปญหาหรอแกโจทยปญหาไดแลว กเปดโอกาสใหแลกเปลยนหรอตรวจสอบค าถามกบผเรยนในกลมอน

4. การสมภาษณแบบสามขนตอน (Three-step interview) เปนรปแบบการจดการเรยนการสอนส าหรบกลมยอยทมสมาชก จ านวน 3-4 คน นกเรยนจบกลม ในกรณทกลมมสมาชก 3 คน ใหคนท 1 เปนผสมภาษณโดยถามค าถามทครผสอนตงหรอผเรยนเปนผตงเองผเรยนคนท 2 เปนผตอบ และผเรยนคนท 3 เปนผจดประเดนอภปรายหรอแสดงความคดเหนหลงจากการสมภาษณ ผเรยนแตละกลมยอยจะสลบบทบาทกน เมอการสมภาษณครบทกหวขอแลว ผเรยนแตละกลมยอยผลดกนเลาสงทตนไดรใหกลมทราบ

5. เทคนค STAD (Student team achievement divisions) เปนรปแบบการจดการเรยนการสอนทสมาชกในกลม 4 คน มระดบสตปญญาตางกน เชน เกง ปานกลาง ออน ครผสอนก าหนดบทเรยนและการท างานกลม แลวสอนบทเรยนใหผเรยนทงชน จากนนใหกลมท างานตามทก าหนด ผเรยนชวยเหลอกน เดกเกงชวยกนตรวจงานของเพอนใหถกตองกอนน ามาสงคร การสอบตางคนตางท าขอสอบ แลวเอาคะแนนของทกคนมารวมกนเปนคะแนนของกลม

6. เทคนค TGT(Team-games tournament) จดกลมเชนเดยวกบ STAD แตไมมการสอบทกสปดาห แตละทมทมความสามารถเทาเทยมกนจะแขงขนกนตอบปญหา มการจดกลมใหญทกสปดาห โดยพจารณาจากความสามารถของแตละบคคล

7. เทคนค TAI (Team-assisted individualization) เปนการจดการเรยนการสอนทสมาชกของกลม 4 คน มระดบความรตางกน ครผสอนเรยกผเรยนทมระดบความรเดยวกนของแตละกลมมาสอน ความยากงายของเนอหาทสอนแตกตางกน ทกคนสอบโดยไมมการชวยเหลอกน มการใหรางวลทมทท าคะแนนไดดกวาเดม

8. เทคนค CIRC (Cooperative-integrated reading and composition) ใชส าหรบการอาน เขยน และทกษะอน ๆ ทางภาษา สมาชกในกลม 4 คน มความรเทากน 2 คน อก 2 คนกเทากน แตระดบความรตางจาก 2 คนแรก ครผสอนเรยกคทมความรเทากนจากทกกลมมาสอน ให

กลบเขากลมแลวเรยกคถดไปจากทกกลมมาสอน คะแนนของกลมพจารณาจากคะแนนสอบของสมาชกกลมเปนรายบคคล

9. เทคนค Jigsaw เปนกจกรรมทครผสอนมอบหมายใหสมาชกในกลมแตละกลมศกษาเนอหาทก าหนดให สมาชกแตละคนจะถกก าหนดโดยกลมใหศกษาเนอหาคนละตอนทแตกตางกน ผเรยนจะไปท างานรวมกบสมาชกกกลมอน ๆ ทไดรบมอบหมายใหศกษาเนอหาทเหมอนกน หลกจากททกคนศกษาเนอหานนจนเขาใจแลว จงกลบเขากลมเดม แลวเลาเรองทตนศกษาใหสมาชกคนอน ๆ ในกลมฟง โดยเรยงตามล าดบเรองราว เสรจแลวใหสมาชกในกลมคนใดคนหนงสรปเนอหาของสมาชกทกคนเขาดวยกน ครผสอนอาจเตรยมขอสอบเกยวกบบทเรยนนนไวทดสอบความเขาใจเนอหาทเรยนในชวงสดทายของการเรยน

นอกกจากน อรพรรณ พรสมา (2540 : 68-74) ไดท าการศกษาและเสนอตวอยางเทคนคการจดการเรยนรแบบรวมมอทอาจจะน าประยกตใชในประเทศไทย ดงน

1. การเลาเรองรอบวง (Round robin) เปนเทคนคทเปดโอกาสใหนกเรยนทกคนในกลมเลาประสบการณความรสงทตนก าลงศกษา สงทตนประทบใจใหเพอน ๆ ในกลมยอยฟงทละคน โดยเปดโอกาสใหสมาชกทกคนใชเวลาเทา ๆ กนหรอใกลเคยงกน ในบางครงอาจเปนเรองราวเกยวกบสงทไดท า หรอเรองราวทตนเองตงใจจะท าการเลาเรองรอบวงจะชวยพฒนาทกษะการสอความหมายของผเรยน

2. มมสนทนา (Conners) เปนเทคนคทชวยสรางความสามคคในชนเรยน ขนตอนการเรยนเรมดวยการจดใหนกเรยนแตละกลมยอย เขาไปนงตามมมหรอจดตาง ๆ ของหองเรยนนกเรยนในกลมยอยแตละกลม จะชวยกนคดหาค าตอบส าหรบโจทยปญหาตาง ๆ ทครยกขนมา หลกจากนนจะเปดโอกาสใหสมาชกในมมใดมมหนง อธบายเรองราวทตนศกษาใหเพอนในมมอนฟง

3. คตรวจสอบ (Pairs Check) เปนเทคนคทแบงนกเรยนออกเปนกลมยอย กลมละ 4 หรอ 6 คน สมาชกในกลมจบคท างาน เมอไดรบโจทยปญหาหรอแบบฝกหดจากครนกเรยนคนหนงจะเปนคนแกโจทยหรอตอบปญหา และอกคนหนงท าหนาทเสนอแนะวธแกปญหาหลงจากทท าโจทยขอท 1 เสรจ นกเรยนคนนจะสลบหนาทกน คอใหคนทแกโจทยขอทผานมาท าหนาทเปนคนเสนอแนะ และใหคนทเคยท าหนาทเสนอแนะไปท าหนาทแกโจทยปญหาเมอแกโจทยปญหาครบแ ตละขอ แตละคจะน าค าตอบมาแลกเปลยนและตรวจสอบกบค าตอบในคอน ๆ ในกลม

4. คคด (Think-Pair Share) เปนเทคนคทเรมตนจากครตงโจทยค าถามใหนกเรยนในชนตอบ แตกอนทนกเรยนจะตอบคร นกเรยนจะตองคดหาค าตอบของตนเองกอน หลงจากนนใหน าค าตอบของตนเอง ไปอภปรายกบเพอนอกคนหนงทนงตดกบตน เมอมนใจวาค าตอบของตนเองถกตองหรอดทสดแลว จงน าค าตอบนนมาเลาใหเพอนทงชนฟง

5. เพอนเรยน (Partners) นกเรยนจบคเพอชวยเหลอกนเรยนและท าความเขาใจในเนอหาทเปนความคดรวบยอดทส าคญ ในบางครงคหนงอาจไปขอค าแนะน า ค าอธบายจากคอน ๆ ทคาดวาจะมความเขาใจในเรองดงกลาวไดดกวา และเชนเดยวกนเมอนกเรยนคนนเกดความเขาใจทแจมชดแลว กจะเปนผถายทอดความรใหแกนกเรยนคอน ๆ ตอไป

6. ปรศนาความคด (Jigsaw) เปนกจกรรมทครมอบหมายใหสมาชกในกลมยอยแตละกลมศกษาเนอหาในบทเรยนหรอเอกสารทก าหนดให สมาชกแตละคนจะถกก าหนดใหศกษาเนอหาคนละตอนแตกตางกน นกเรยนทศกษาหวขอเดยวกนจากทก ๆ กลมจะรวมกนเปนกลมผเชยวชาญ หลงจากททกคนศกษาเนอหาจนเขาใจและรวมมอกนคดหาวธอธบายใหเพอนนกเรยนในกลมประจ าของตนฟงแลว นกเรยนแตละคนจะกลบมายงกลมประจ าของตนสมาชกทไดรบมอบหมายใหศกษาหนาตน ๆ หรอโจทยขอแรกจะเปนคนเลาเรองทตนศกษาใหสมาชกคนอน ๆ ในกลมฟง ท าเชนเดยวกนนโดยการเรยงล าดบไปจนถงหนาสดทายหรอโจทยขอสดทาย จงขอใหสมาชกคนใดคนหนงสรปเนอหาของสมาชกทกคนเขาดวยกน ครควรทดสอบความเขาใจในเนอหาทเรยนในชวงสดทายของการเรยนและใหรางวล

7. กลมรวมมอ (Co-op Co-op) นกเรยนในหองแบงออกเปนกลมยอย แตละกลมยอยรวมกนศกษาเรองใดเรองหนง โดยสมาชกแตละคนจะแบงหนาทรบผดชอบกน หลงจากสมาชกแตละคนท างานทตนไดรบมอบหมายส าเรจ สมาชกในกลมจะน าผลงานมารวมกนเปนงานกลม อาจมการอานทบทวนและบรรณกรภาษา เพอใหผลงานราบรนและตอเนองกอนน าผลงานเสนอหนาช น ความส าเรจของกลมคอความส าเรจของสมาชกทกคน ขอดของกลมรวมมอ คอสมาชกทกคนมสวนชวยในการแกปญหาของกลมทมความหลากหลาย ผทเรยนชาจะไดรบความชวยเหลอจากเพอน ผทเรยนเกงจะไดชวยเหลอเพอน ท าใหตนเองเขาใจมากขน จงเปนวธทชวยเพมผลสมฤทธทางการเรยนของกลม กจกรรมแบงออกเปน 9 ขนตอน ผเรยนแตละคนมหวขอยอยแตละทมมบทบาทตาง ๆ กนทจะชวยใหบรรลเปาหมายของชนเปนกจกรรมทเกยวกบการคดระดบสง ทงการวเคราะหและสงเคราะห เปนวธการทสามารถน าไปใชสอนวธใดกได

8. การรวมมอกนแขงขน (Team Games Tournament) เทคนคการจดการเรยนรแบบรวมมอกนแขงขนกระท าโดยแบงนกเรยนเปน 3 กลม ใหมความร เพศ ความสามารถคละกนกลมท1 และกลมท 2 เปนกลมแขงขน ซงจะมสมาชกกลมจ านวนเทา ๆ กน สวนกล มท 3 เปนกลมผเชยวชาญ เมอเรมเรยน ทกกลมจะศกษาเนอหาทไดรบมอบหมายใหแตกฉาน หลงจากนนสมาชกทกคนในกลมท 1 และกลมท 2 จะชวยกนตงค าถามโดยไมจ าเปนตองเขยนตอบแลวน าไปมอบใหกบผประสานงานของกลมท 3 ในขณะเดยวกนสมาชกทกคนในกลมท 1 หรอกลมท 2 กจะตวค าถามใหกบสมาชกในกลมของตน เมอครบก าหนดเวลาผประสานงานกลมท 3 จะเรยกผแทนจากกลมท 1 และกลมท 2 สลบกนออกมาจบฉลากค าถามทกลมท 1 และกลมท 2 เขยนขนมา แลวตอบค าถาม โดย

ใหกลมท 3 เปนกลมเฉลย ถาตอบถกจะไดคะแนนขอละ 1 คะแนน และมการรวมคะแนนเมอสนสดการแขงขนกลมทไดคะแนนสงกวาจะไดรบ ค าชมเชย สวนกลมทไดคะแนนต ากวาจะไดรบการใหก าลงใจสรปผลการท ากจกรรมสงทไดเรยนร และขอเสนอแนะ ครอธบายเพมเตมในสวนทนกเรยนยงไมเขาใจทกคน

9. รวมกนคด (Numbered Heads Together) รวมกนคดเปนกจกรรมทเรมตนดวยครถามค าถามแลวเปดโอกาสใหนกเรยนในแตละกลมยอยชวยกนคดหาค าตอบ หลงจากนนครจงเรยกใหนกเรยนคนใดคนหนง จากกลมใดกลมหนงตอบค าถามเหมาะสมส าหรบการทบทวนหรอตรวจสอบความเขาใจ

การจดกลมการจดการเรยนรแบบรวมมอ ไดมนกวชาไดกลาวถงการจดกลมการจดการ เรยนรแบบรวมมอ ไวดงน

นาตยา ปลนธนานนท (2543 : 81-88) กลาววา การจดการเรยนรแบบรวมมอเปนลกษณะการเรยนการสอนทผเรยนท างานรวมกนเปนกลม ทกเทคนควธจะตองมการจดกลม และกลมของการจดการเรยนรแบบรวมมอจะใหความส าคญกบการจดกลมแบบคละเพศ คละความสามารถทเปนกลมววธพนธ (homogeneous group) มากกวากลมเอกพนธ (homogeneous group) ดงนน เทคนคการจดกลมทบางครงครนยมน ามาใชเปนเกมการจดกลม เชน ใชบตรค า บตรภาพตาง ๆ ใหผเรยนทไดบตรค าหรอบตรภาพลกษณะเดยวกนมาเขากลมกน หรอการใหผเรยนนบหมายเลข ใครไดหมายเลขเดยวกน กจดกลมอยดวยกนเชนนเปนตน เกมการจดกลมลกษณะนจงไมคอยเหมาะกบการน ามาใชในการจดกลมเพอเรยนแบบรวมมอ เพราะมโอกาสทผเรยนจะไมคละเพศ ไมคละความสามารถ

Johnson & Johnson และ Holubec (1984) ไดกลาวถงลกษณะการจดกลมในการจดการเรยนรแบบรวมมอมอย 3 แบบ คอ

1. Informal cooperative learning group การจดกลมแบบน เปนการจดกลมแบบชวคราว เปนกจกรรมทครใชเปนสวนหนงของการสอนของครเอง โดยในระหวางทครสอน ครตองการใหผเรยนมสวนรวมในสงทครก าลงสอน ดวยการปรกษา หรอรวมแสดงความคดเหนกบเพอน ๆ ทนงอยขาง ๆ ใกล ๆ กน รวมกนท างานในเวลาสน ๆ แลวสลายกลมกบสสภาพปกตฟงครสอนตอไป

กจกรรมการจดการเรยนรแบบรวมมอทใชการจดกลมแบบ informal group น มจดประสงคเพอใหผเรยนใหความสนใจในสงทเรยนรวมกน เพอดวาผเรยนยงเขาใจอะไร

ผดอยหรอเปลา หรอเพอเปลยนอรยาบถในการเรยนของผเรยน จากการฟงครสอนมานาน กหนมาจบกลมคยกนบาง การจดกลมแบบ informal ยงมประโยชนตอครในการจดเตรยมการสอน การบรรยาย ใหดขนดวย ท าใหครทราบวาผเรยนเขาใจหรอไมเขาใจตรงไหน เทากบเปนการประเมนการสอนของครไปดวยในตว

2. Formal cooperative learning group โดยทวไป การจดการเรยนรแบบรวมมอนยมจดกลมแบบนมาก เปนการจดกลมทตองการใหผเรยนทมความสามารถหลากหลายไดมาท างานชวยเหลอกน ท างานดวยกนทงเพศหญงและเพศชาย ในความเปนจรง การจดกลมแบบนกมไดยงยากอะไร เพยงครอาศยประสบการณทรจกภมหลงและความสามารถของผเรยนมากอน กสามารถจดแยกผเรยนใหกระจายไปอยกลมตาง ๆ ได

3. การจดการเรยนรแบบซปปา

การจดการเรยนรแบบซปปา หรอรปแบบการประสานหาแนวคด ไดพฒนาขนโดย ทศนา แขมมณ รองศาสตราจารยประจ าคณะครศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย เปนการจด การเรยนการสอนทเนนผเรยนเปนศนยกลาง โดยใหผเรยนเปนผปฏบต นบวาเปนการเปลยนแปลงบทบาทในการเรยนรของผเรยน และเปลยนบทบาทของครผสอน ซงเทากบผเรยนกลาย เปนศนยกลางของการเรยนการสอน เพราะบทบาทในการเรยนรสวนใหญจะอยทตวผเรยนเปนส าคญ การจดการเรยนรแบบซปปาเปนรปแบบหนงทผเรยนมสวนรวมในกจกรรมการเรยนรและท าใหเกดการเรยนรทมคณภาพ

แนวคด การจดการเรยนรแบบซปปา ทศนา แขมมณ และคณะ. (2548: 11-17) ไดใหความหมายของ CIPPA ไวดงน C มาจากค าวา Construct of knowledge หมายถง แนวคดการสรางความรดวยตนเอง I มาจากค าวา Interaction หมายถง ปฏสมพนธทางสงคม (Social Interaction) P มาจากค าวา Physical partcipation หมายถง การชวยใหผเรยนมโอกาสไดม การเคลอนไหวทางดานรางกาย โดยการใหผเรยนไดมสวนรวมในการปฏบตหรอการกระท าตาง ๆ P มาจากค าวา Process learning มาจากแนวคดการเรยนรกระบวนการตาง ๆ ทจ าเปนตอการด ารงชวต เชน กระบวนการแสวงหาความร กระบวนการคด กระบวนการกลม A มาจากค าวา Application หมายถง การน าความรทไดเรยนรไปประยกตใช ซงจะชวยใหนกเรยนไดรบประโยชนจากการเรยน และชวยใหผเรยนเกดการเรยนรเพมเตมขนเรอย ๆ

ขนตอนการจดการเรยนร มขนตอนส าคญในการด าเนนการ 7 ขนตอน ดงน ขนท 1 การทบทวนความรเดม ขนนเปนการดงความรเดมของผเรยนในเรองทจะเรยน เพอชวยใหผเรยนมความพรอมในการเชอมโยงความรใหมกบความรเดมของตน ซงผสอนอาจใชวธการตาง ๆ ไดอยางหลากหลาย ขนท 2 การแสวงหาความรใหม ขนนเปนการแสวงหาขอมลความรใหมของผเรยนจากแหลงขอมลหรอแหลงความรตาง ๆ ซงครอาจจดเตรยมมาใหผเรยนหรอใหค าแนะน าเกยวกบแหลงขอมลตาง ๆ เพอใหผเรยนไปแสวงหากได

ขนท 3 การศกษาท าความเขาใจขอมล/ความรใหม และเชอมโยงความรใหมกบความรเดม ขนนเปนขนทผเรยนจะตองศกษาและท าความเขาใจกบขอมล/ความรทหามาได ผเรยนจะตองสรางความหมายของขอมล/ประสบการณใหม ๆ โดยใชกระบวนการตาง ๆ ดวยตนเอง เชน ใชกระบวนการคด และกระบวนการกลมในการอภปรายและสรปความเขาใจเกยวกบขอมลนน ๆ ซงจ าเปนตองอาศยการเชอมโยงกบความรเดม ขนท 4 การแลกเปลยนความรความเขาใจกบกลม ขนนเปนขนท ผเรยนอาศยกลมเปนเครองมอในการตรวจสภาพความร ความเขาใจของตนรวมทงขยายความร ความเขาใจของตนใหกวางขน ซงจะชวยใหผเรยนไดแบงปนความรความเขาใจของตนแกผอนและไดรบประโยชนจากความร ความเขาใจ ของผอน ไปพรอม ๆ กน ขนท 5 การสรปจดระเบยบความร ขนนเปนขนของการสรปความรทไดรบทงหมด ทงความรเดมและความรใหม และจดสงทเรยนใหเปนระบบระเบยบเพอชวยใหผเรยนจดจ าสงทเรยนรไดงาย ขนท 6 การปฏบต และ/หรอการแสดงผลงาน หากขอความรทไดเรยนรมาไมมการปฏบต ขนนจะเปนขนทชวยใหผเรยนไดมโอกาสแสดงผลงานการสรางความรของตนใหผอนรบร เปนการชวยใหผเรยนไดตอกย าหรอตรวจสอบความเขาใจของตนและชวยสงเสรมใหผเรยนใชความคดสรางสรรค แตหากตองมการปฏบตตามขอความรทไดขนนจะเปนขนปฏบตและมการแสดงผลงานทไดปฏบตดวย ขนท 7 การประยกตใชความร ขนนเปนขนของการสงเสรมใหผเรยนไดฝกฝนการน าความร ความเขาใจของตนไปใชในสถานการณตาง ๆ ทหลากหลายเพอเพมความช านาญ ความเขาใจ ความสามารถในการแกปญหาและความจ าในเรองนน ๆ

ขนตอนตงแตท 1–6 เปนกระบวนการของการสรางความร ซงครสามารถจดกจกรรมใหผเรยนมโอกาสปฏสมพนธ แลกเปลยนเรยนรและฝกฝนทกษะกระบวนการตาง ๆ อยางตอเนอง เนองจากขนตอนแตละขนตอนชวยใหผเรยนไดท ากจกรรมหลากหลาย จงนบไดวา เปนกจกรรมทชวยใหผเรยนเกดการตนตวทงทางกาย ทางสตปญญา ทางอารมณ และทางสงคม อนจะสงผลให

ผเรยนสามารถรบรและเรยนรไดด จงกลาวไดวา ขนตอนทง 6 มคณสมบตตามหลกการซปปา สวนขนตอนท 7 เปนขนตอนทชวยใหผเรยนน าความรไปใช จงท าใหไดรปแบบนมคณสมบตครบตามหลกซปปา

การน านวตกรรม “การจดการเรยนรแบบซปปา” ไปประยกตใช มดงน CIPPA Model สามารถน ามาใชไดกบทกกลมสาระการเรยนร วธการทจะจดการเรยน การสอนใหสอดคลองกบ CIPPA Model สามารถท าไดโดยครอาจเรมตนจากแผนการจดการเรยนรทมอยแลว และน าแผนดงกลาวมาพจารณาตาม CIPPA Model หากกจกรรมตามแผนการจดการเรยนรขาดลกษณะใดไปหรอขาดแนวคดใดไป กพยายามคดหากจกรรมทจะชวยเพมลกษณะดงกลาวลงไป หากแผนเดมมอยบางแลว กควรพยายามเพมใหมากขน เพอกจกรรมจะไดมประสทธภาพมากขน เมอท าเชนนไดจนเรมช านาญแลว ตอไปครกจะสามารถวางแผนตาม CIPPA Model ไดไมยากนก

นวตกรรมการเรยนรทเนนการทกษะกระบวนการ

ในทนขอน าเสนอนวตกรรมทเนนทกษะกระบวนการ ไดแก การจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร (Inquiry cycle) การจดการเรยนรแบบโครงงาน (Project approach) และการจดการเรยนรแบบกระบวนการแกปญหา (Problem solving)

1. การจดการเรยนรแบบวฏจกรการสบเสาะหาความร แนวคด การจดการเรยนรแบบวฏจกรการสบเสาะหาความร เปนการจดการเรยนรทเนนผเรยนเปนส าคญตามทฤษฎการสรางองคความรดวยตนเอง (Constructivism) ทเนนวาการเรยนรเกดขนดวยตวของผเรยนรเอง การเรยนรเรองใหมจะมพนฐานมาจากความรเดม ซงประกอบดวย 5 ขนตอน คอ 1) ขนสรางความสนใจ (engagement) 2) ขนส ารวจและคนหา (exploration) 3) ขนอธบายและลงขอสรป(explanation) 4) ขนขยายความร (elaboration) 5) ขนประเมน (evaluation) (ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน. ส านกวชาการและมาตรฐานการศกษา. 2548 : 32-34) ซงเปนกจกรรมทฝกใหผเรยนรจกศกษาคนควาหาความรโดยผสอนตงค าถามกระตนใหผเรยนใชกระบวนการทางความคด หาเหตผลจนคนพบความรหรอแนวทางในการแกไขปญหาทถกตองดวยตนเอง ขนตอนการจดกจกรรมการเรยนร แนวคดการจดการเรยนรแบบวฏจกรการสบเสาะหาความรตามแนวคดของส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน ส านกวชาการและมาตรฐานการศกษา (2548 : 32-34) เสนอขนตอนของกระบวนการจดการเรยนรแบบวฏจกรการสบเสาะหาความร ดงน

1. ขนสรางความสนใจ เปนการน าเขาสบทเรยนหรอเรองทสนใจ ซงอาจเกดขนเองจากความสงสย หรออาจเรมจากความสนใจของตวนกเรยนเองหรอเกดจากการอภปรายภายในกลม เรองทนาสนใจอาจมาจากเหตการณทก าลงเกดขนอยในชวงเวลานน หรอเปนเรองทเชอมโยงกบความรเดมทเพงเรยนรมาแลว เปนตวกระตนใหนกเรยนสรางค าถาม ก าหนดประเดนทจะศกษาในกรณทยงไมมประเดนใดทนาสนใจ ครอาจใหศกษาจากสอตาง ๆ หรอเปนผกระตนดวยการเสนอประเดนขนมากอน แตไมควรบงคบใหนกเรยนยอมรบประเดนหรอค าถามทครก าลงสนใจเปนเรองทจะใชศกษา

2. ขนส ารวจและคนหา เมอท าความเขาใจในประเดนหรอค าถามทสนใจจะศกษาอยางถองแทแลว กมการวางแผนก าหนดแนวทางการส ารวจตรวจสอบ ตงสมมตฐาน ก าหนดทางเลอกทเปนไปได ลงมอปฏบตเพอเกบรวบรวมขอมล ขอสนเทศ หรอปรากฎการณตาง ๆ

3. ขนอธบายและลงขอสรป เมอไดขอมลอยางเพยงพอจากการส ารวจตรวจสอบแลว จงน าขอมล ขอสนเทศทไดมาวเคราะห แปลผล สรปผลและน าเสนอผลทไดในรปแบบตาง ๆ เชน บรรยายสรป สรางแบบจ าลองทางคณตศาสตร หรอรปวาด สรางตาราง ฯลฯ การคนพบในขนนอาจเปนไปไดหลายทาง เชน สนบสนนสมมตฐานทตงไว โตแยงกบสมมตฐานทตงไว หรอไมเกยวของกบประเดนทไดก าหนดไว

4. ขนขยายความร เปนการน าความรทสรางขนไปเชอมโยงกบความรเดมหรอแนวคดทไดคนควาเพมเตมหรอน าแบบจ าลองหรอขอสรปทไดไปใชอธบายสถานการณหรอเหตการณอน ๆ ถาใชอธบายเรองตาง ๆ ไดมากกแสดงวาขอจ ากดนอย ซงกจะชวยใหเชอมโยงกบเรองตาง ๆ และท าใหเกดความรกวางขวางขน

5. ขนประเมน เปนการประเมนการเรยนรดวยกระบวนการตาง ๆ วานกเรยนมความรอะไรบาง อยางไร และมากนอยเพยงใด จากขนนจะน าไปสการน าความรไปประยกตใชในเรองอน ๆ

การน านวตกรรม”การจดการเรยนรแบบวฏจกรการสบเสาะหาความร”ไปประยกตใชม ดงน การจดการเรยนรแบบวฏจกรการสบเสาะหาความร เปนวธการทนาสนใจ จะฝกใหผเรยนสามารถสรางความรไดดวยตนเอง มการคดอยางเปนระบบ มการด าเนนการแกปญหาโดยใชทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรมาเปนเครองมอในการใชแสวงหาความรและแกปญหา และเปนวธการจดการเรยนรวธหนง ทสามารถสนองตอบความสามารถทแตกตางกนของนกเรยนและสงเสรมใหนกเรยนไดมการพฒนาทกษะการแกปญหา ทกษะการแสวงหาความรดวยตนเอง รวมทงทกษะการท างานรวมกนเปนกลม สามารถน าไปใชไดกบทกรายวชา โดยเฉพาะวชาวทยาศาสตร หรอเนอหาสาระทเปนเรองทสนใจและสามารถคดตงเปนประเดนปญหาได

2. การจดการเรยนรแบบโครงงาน

แนวคด การเรยนรแบบโครงงานเปนกระบวนการแสวงหาความร หรอการคนควาหาค าตอบในสงทผเรยนอยากรหรอสงสยดวยวธการตางๆ เปนวธการเรยนรทผเรยนไดเลอกศกษาตามความสนใจของตนเองหรอของกลม เปนการตดสนใจรวมกน จนไดชนงานทสามารถน าผลการศกษาไปใชไดในชวตจรง โดยการจดการเรยนรนนใชเทคนคหลากหลายรปแบบน ามาผสมผสานกน ไดแก กระบวนการกลม การฝกคด การแกปญหา การเนนกระบวนการ การสอนแบบปรศนาความคด และการสอนแบบรวมกนคด ทงนมงหวงใหผเรยนเรยนรเรองใดเรองหนงจากความสนใจอยากรอยากเรยนของผเรยนเอง โดยใชกระบวนการและวธการทางวทยาศาสตร ผเรยนจะเปนผลงมอปฏบตกจกรรมตางๆ เพอคนหาค าตอบดวยตนเอง เปนการเรยนรทมงเนนใหผเรยนไดเรยนรจากประสบการณตรงกบแหลงความรเบองตน ผ เรยนสามารถสรปความรไดดวยตนเอง ซงความรทผ เรยนไดมาไมจ าเปนตองตรงกบต ารา แตผสอนจะสนบสนนใหผเรยนศกษาคนควาเพมเตม จากแหลงเรยนร และปรบปรงความรทไดใหสมบรณ ขนตอนการจดกจกรรมการเรยนร การเรยนรแบบโครงงานเปนการเรยนรทเชอมโยง

หลกการพฒนาการคดของบลม (Bloom) ทง 6 ขน กลาวคอ ความรความจ า (Knowledge) ความ

เขาใจ (Comprehension) การน าไปใช (Application) การวเคราะห (Analysis) การสงเคราะห

(Synthesis) การประเมนคา (Evaluation) และยงเปนการเรยนรทเนนผเรยนเปนส าคญในทกขนตอน

ของกระบวนการเรยนร ตงแตการวางแผนการเรยนร การออกแบบการเรยนร การสรางสรรค

ประยกตใชผลผลต และการประเมนผลงาน โดยผสอนมบทบาทเปนผจดการเรยนร

ขนตอนการจดการเรยนร กระบวนการส าคญของการจดการเรยนรแบบโครงงาน

แบงเปน 3 ระยะใหญๆ ดวยกนคอ

ระยะท1 การเรมตนโครงงาน

เปนระยะทผสอนตองสงเกต/สรางความสนใจ ใหเกดขนในตวผเร ยน จากนนตกลง

รวมกนในการเลอกเรองทตองการศกษาอยางละเอยด ผสอนสรางความสนใจใหเกดกบผเรยนซงม

หลายวธ โดยอาจศกษาเรองจากการบอกเลาของผใหญหรอผร จากประสบการณของผเรยน/ผสอน

จากเอกสาร สอสงพมพ หรอสอตางๆ จากการเลนของผเรยน จากความคดทเกดขน จากวตถสงของท

ผสอนน ามาในหองเรยน หรอจากตวอยางโครงงานทผอนท าไวแลว เปนตน

เมอผเรยนเกดความสนใจกจะถงกระบวนการก าหนดหวขอโครงงาน โดยน าเรองท

ผสนใจมาอภปรายรวมกน แลวก าหนดเรองนนเปนหวขอโครงงาน ทงนจะตองค านงถงวาการก าหนด

หวขอโครงงานนนจะกระท าหลงจากการตรวจสอบสมมตฐานเสรจสนแลว

ระยะท 2 ขนพฒนาโครงงาน

เปนขนทผเรยนก าหนดหวขอค าถาม หรอประเดนปญหา ทผเรยนสนใจอยากร แลว

ตงสมมตฐานเพอตอบค าถามเหลานน มการทดสอบสมมตฐานดวยการลงมอปฏบตจนคนพบค าตอบ

ดวยตนเอง ตามขนตอนดงน

1. ผเรยนก าหนดปญหาทจะศกษา

2. ผเรยนตงสมมตฐานเบองตน

3. ผเรยนตรวจสอบสมมตฐานเบองตน

4. ผเรยนสรปขอความรจากผลการตรวจสอบสมมตฐาน

ในกรณทผลการตรวจสอบไมเปนไปตามสมมตฐาน ผสอนควรใหก าลงใจผเรยน

เพอใหผเรยนไปแสวงหาความรเพมเตม สงทไมควรกระท าคอการต าหนหรอกลาวโทษ ผสอนควร

กระตนใหผเรยนมก าลงใจจนสามารถตงสมมตฐานใหมได

ในกรณทผลการตรวจสอบเปนไปตามสมมตฐาน ใหผเรยนสรปองคความรจากการ

คนพบดวยการลงมอปฏบตของผเรยนเอง

เมอไดองคความรใหมแลว ผเรยนจะน าองคความรนนไปใชในการท ากจกรรมตาม

ความสนใจตอไปได ผเรยนอาจใชความรทคนพบเปนพนฐานของการก าหนดประเดนปญหาขนมาใหม

เพอก าหนดเปนโครงงานยอย และศกษารายละเอยดในเรองนนตอไปอก

ระยะท 3 ขนสรป

เปนระยะสดทายของโครงงานทผเรยนคนพบค าตอบของปญหาแลว และไดแสดงให

ผสอนเหนวาไดสนสดความสนใจในหวขอโครงงานเดม และเรมหนเหความสนใจไปสเรองใหม ระยะน

เปนระยะทผสอนและผเรยนจะไดแบงปนประสบการณการท างานและแสดงใหเหนถงความส าเรจของ

การท างานตลอดโครงงานแกคนอนๆ มกจกรรมทผสอนใหผเรยนด าเนนการในขนตอนน ดงน

1. ผเรยนเขยนรายงานเปนรปแบบงานวจยเลกๆ

2. ผเรยนน าเสนอผลงาน (แสดงเปนแผงโครงงาน) ใหผทสนใจรบร สรปและน าไปใช

ในชวตประจ าวน

จากกระบวนการจดการเรยนรสามารถก าหนดเปนขนตอนการจดกระบวนการเรยนรแบบ

โครงงาน ไดดงน

ภาพท 6.3 ขนตอนการจดกระบวนการเรยนรแบบโครงงาน

รายละเอยดขนตอนการจดกระบวนการเรยนรแบบโครงงาน

1. ขนน าเสนอหมายถง ขนทผสอนใหผเรยนศกษาใบความรก าหนดสถานการณ ศกษา

สถานการณ เลนเกม ดรปภาพ หรอผสอนใชเทคนคการตงค าถามเกยวกบสาระการเรยนรทก าหนดใน

แผนการจดการเรยนรแตละแผน เชน สาระการเรยนรตามหลกสตรและสาระการเรยนรทเปนขนตอน

ของโครงงานเพอใชเปนแนวทางในการวางแผนการเรยนร

2. ขนวางแผนหมายถง ขนทผเรยนรวมกนวางแผน โดยการระดมความคดอภปราย

หารอขอสรปของกลม เพอใชเปนแนวทางในการปฏบต

3. ขนปฏบตหมายถง ขนทผเรยนปฏบตกจกรรม เขยนสรปรายงานผลทเกดขนจาก

การวางแผนรวมกน

4. ขนประเมนผลหมายถง ขนการวดและประเมนผลตามสภาพจรง โดยใหบรรล

จดประสงคการเรยนรทก าหนดไวในแผนการจดการเรยนร โดยมผสอน ผเรยนและเพอนรวมกน

ประเมน

การน านวตกรรม “การจดการเรยนรแบบโครงงาน” ไปประยกตใชมดงน 1. ผสอนสามารถน ารปแบบการจดการเรยนรไปใชกบทกกลมสาระการเรยนรและผเรยน

ทกชวงชน

1. ขนน าเสนอ

2. ขนวางแผน

3. ขนปฏบต

4. ขนประเมนผล

2. ผสอนควรใชรปแบบการเรยนรแบบโครงงาน สลบสบเปลยนกบรปแบบการเรยนร

อนๆ เพอใหเกดความหลากหลายในการจดกจกรรมการเรยนรส าหรบผเรยน

3. ผเรยนควรไดรบการฝกการเรยนรแบบโครงงาน เพราะเปนการฝกการท างานอยางเปน

ระบบ การคดวเคราะหอยางเปนขนตอน และการท างานระบบกลมทมประสทธภาพ

4. โครงงานแตละกลมสาระการเรยนรจะมลกษณะเดนแตกตางกน ผสอนควรท าความ

เขาใจธรรมชาตของสาระวชาทตนรบผดชอบ เรยนรรปแบบและทฤษฎการจดการเรยนรแบบ

โครงงานใหแมนย าเพอสรางภาพความส าเรจของโครงงานใหเกดขนในใจของผเรยน

3. การจดการเรยนรแบบกระบวนการแกปญหา

แนวคด การจดการเรยนรแบบกระบวนการแกปญหา มแนวคดส าคญคอการน า

ปญหามาใชในกระบวนการเรยนร ดวยกระบวนการนจะสามารถกระตนใหผเรยนเกดความสงสย

ตองการแสวงหาความร เพอขจดความสงสย ผเรยนไดเผชญกบปญหาหรอสถานการณจรงรวมกนคด

หาทางแกไขปญหา เกดการเรยนรอยางมความหมาย สามารถพฒนาทกษะกระบวนการตางๆ อนเปน

ทกษะจ าเปนตอการด ารงชวตและการเรยนรตลอดชวต การเรยนรดวยรปแบบการแกปญหานจะชวย

พฒนาผเรยนในดานตางๆ ไดแก การฝกทกษะการสงเกต การเกบขอมล การวเคราะหขอมล การ

ตความและการสรปความ การคดแกปญหาอยางมขนตอน มเหตผล ฝกการท างานเปนกลม การ

แลกเปลยนความคดเหนประสบการณซงกนและกนระหวางผเรยน โดยผเรยนจะเกดพฤตกรรมการ

เรยนรทพฒนาการคดดานตางๆ ไปดวยกน ไดแก ดานความรความจ า ความเขาใจ การน าไปใช การ

วเคราะห การสงเคราะห และการประเมนคา

ขนตอนการจดการเรยนร

ภาพท 6.4 ขนตอนการจดการเรยนรแบบกระบวนการแกปญหา

1. ขนก าหนดปญหา

2. ขนตงสมมตฐาน

3. ขนเกบรวบรวม

ขอมล

5. ขนสรปและประเมนผล

4. ขนวเคราะหขอมล

รายละเอยดขนตอนการจดการเรยนร

ขนตอนการจดการเรยนรแบบกระบวนการแกปญหามดงน

1. ขนก าหนดปญหา ปญหาทน ามาใชในบทเรยนอาจไดมาจากแหลงตางๆ เชน ภาพ

เหตการณ การสาธต การเลาเรอง การใหดภาพยนตรสไลด การทายปญหา เกม ขาว เหตการณ

ประจ าวนทนาสนใจ การสรางสถานการณ/บทบาทสมมต ของจรง หรอสถานการณจรง

2. ขนตงสมมตฐานสมมตฐานจะเกดขนไดจากการสงเกต การรวบรวมขอมล

ขอเทจจรงและประสบการณเดม จนสามารถน ามาคาดคะเนค าตอบของปญหาอยางมเหตผล

3. ขนเกบรวบรวมขอมลเปนขนตอนของการรวบรวมขอมลจากการอาน การสงเกต

การสมภาษณ การสบคนขอมลดวยวธการตางๆ ทหลากหลายหรอท าการทดลอง มการจดบนทก

ขอมลอยางละเอยด เพอน าไปวเคราะหขอมลใหไดค าตอบของปญหาในทสด

4. ขนวเคราะหขอมลเปนขนตอนน าเสนอขอมลทไดจากการสบคนหรอท าการทดลอง

น ามาตแผเปดโอกาสใหสมาชก (ผเรยน) ไดมการอภปราย ซกถาม ตอบค าถาม แสดงความคดเหน

โดยมผสอนคอยชวยเหลอ และแนะน า อนจะน าไปสการสรปขอมลในขนตอนตอไป

5. ขนสรปและประเมนผลเปนขนสดทายของกระบวนการเรยนรแบบกระบวนการ

แกปญหาเปนการสรปขอมลทไดจากแหลงตางๆ แลวสรปเปนผลการเรยนร หลงจากนนผสอนและ

ผเรยนรวมกนประเมนผลการเรยนรของผเรยนดวยวธการตางๆ อยางหลากหลาย และน าผลการ

ประเมนไปใชในการพฒนาผเรยนตอไป

การน านวตกรรมไปประยกตใช การจดการเรยนร “ แบบกระบวนการแกปญหา”ไป

ใชนนผสอนตองศกษาและหาวธการทจะกระตนใหผเรยนรวมคดวเคราะหประเดนปญหาและคดหา

แนวทางการแกปญหานนๆ ดวยวธการทหลากหลาย ซงสงผลตอการพฒนาผเรยนใหเกดการเรยนร

ดานทกษะ กระบวนการและคณลกษณะอนพงประสงค โดยสามารถน าไปใชกบเนอหาสาระทเปน

เรองทผสนใจ สงผลตอการมนษย สงคมหรอสงแวดลอม เปนปญหาทสามารถน ามาก าหนดเปน

ประเดนปญหาเพอการเรยนรได

นวตกรรมการเรยนรทเนนการบรณาการ

ในทนขอน าเสนอนวตกรรมการเรยนรทเนนการบรณาการ ไดแก การจดการเรยนรแบบ วฏจกรการเรยนร 4 MAT และการจดการเรยนรแบบหมวกหกใบ (Six thinking hats) และ การจดกจกรรมตามทฤษฎพหปญญา (Theory of Multiple Intelligences)

1. การจดการเรยนรแบบวฏจกรการเรยนน 4 MAT

แนวคด David Kolb เชอวาการเรยนรประกอบดวยสองมตคอ การรบร (Perception) และกระบวนการ (Processing) นนคอการเรยนรเกดจากการทคนเรารบรแลวน าขอมลขาวสารนนไปจดกระบวนการเสยใหมตามความถนดของตนเอง การรบรเกดได 2 วธคอ จากประสบการณตรงทเปนรปธรรม (Concrete Experience) และจากความคดรวบยอดทเปนนามธรรม (Abstract Conceptualization) กระบวนการเรยนรเกดได 2 วธคอ จากการปฏบตจรง (Active Experimentation) และจากการเฝาสงเกต (Reflective Observation) (เธยร พานช. 2544 : 22-23) Bernice Mc Carthy (1990 : 13-14) ไดประยกตแนวคดดงกลาวของ David Kolb โดยก าหนดรปแบบการจดการเรยนรแบบ 4 MAT พฒนาขนจากการคนควาวจยของ Bernice Mc Carthy นกการศกษาผมประสบการณในการสอนนกเรยน นกศกษาหลายระดบชน รวมทงยงเปนนกแนะแนว และนกการฝกหดคร ทตระหนกถงความแตกตาง หลากหลายของรปแบบการเรยนรของผเรยน กลาวโดยสรปวาการจดการเรยนรแบบ 4 MAT มทมาจากการท Bernice Mc Carthyไดน าแนวคดของ David Kolb มาสรางแบบรปแบบการจดกจกรรมการเรยนการสอน ซงการเรยนรเกดจากกระบวนการและการรบร ซงการรบรม 2 ประเภท คอจากประสบการณตรงและจากความคดรวบยอด สวนกระบวนการนนเกดจากการลงมอปฏบตและการสงเกต ซงในแตละบคคลจะมกระบวนการเรยนรทแตกตางกน ซงท าใหเกดการแบงรปแบบการเรยนรออกเปน 4 แบบ และเปนแนวทางท Bernice Mc Carthy มาประยกตเปนแนวทางการจดกจกรรมส าหรบผเรยน 4 แบบ ใหสามารถเรยนรวมกนอยางมความสข ซงบคคลทง 4 แบบจะมรปแบบการเรยนรดงน

1. WHY การเรยนรจะเกดดวยการตงค าถามวาท าไม มคณคาตอเขาอยางไร 2. WHAT บคคลในกลมนจะสนใจวาเขาจะไดอะไรจากเรองทเรยน 3. HOW บคคลกลมนจะสนใจถงสงทเรยนวามวธการปฏบตอยางไร 4. IF บคคลในกลมนจะสนใจวาสงทเรยนจะสามารถไปประยกตใชไดอยางไร

ขนตอนการจดกจกรรมการเรยนรแบบวฏจกรการเรยนร 4 MAT ประกอบดวย 8 ขนตอน ซงเนนการพฒนาสมองซกซายและซกขวาสลบกนตงแตขนแรกจนถงขนสดทาย มรายละเอยดดงน

ขนท 1 สรางประสบการณ(พฒนาสมองซกขวา) เปนขนทผเรยนเชอมโยงประสบการณดวยตนเอง ท าใหผเรยนรสกวาสงทจะเรยนนนมความหมายโดยตรงกบตวเขาเอง

ขนท 2 วเคราะหประสบการณ (พฒนาสมองซกซาย) เปนขนทผเรยนตองหาเหตผลเกยวกบประสบการณทไดรบในขนแรกดวยการวเคราะห ผเรยนจะชวยกนอภปรายและอธบายใหเหตผลตามความคดเหนของนกเรยนแตละคน ขนท 3 ปรบประสบการณเปนความคดรวบยอด (พฒนาสมองซกขวา)มงเนนใหผเรยนสามารถวเคราะห และไตรตรองความรทไดจากขนแรกเชอมโยงกบขอมลทครไดคนควา เพอใหผเรยนมความเขาใจมากยงขนจนสามารถทจะเรยนรขนตอไปได

ขนท 4 พฒนาความคดดวยขอมล (พฒนาสมองซกซาย )เปนขนของการใหขอมลรายละเอยดทฤษฎหลกการใหลกซงยงขน เพอท าใหผเรยนสามารถเขาใจ จนสรางความคดรวบยอดเรองทเรยนได

ขนท 5 ท าตามแนวคด/คมอ (พฒนาสมองซกซาย) ผเรยนจะท าตามใบงานหรอคมอหรอแบบฝกหดหรอท าตามขนตอนทก าหนด

ขนท 6 สรางชนงานตามความถนด/ความสนใจ (พฒนาสมองซกขวา) เปนขนทผเรยนมโอกาสแสดงความสนใจ ความถนด ความเขาใจเนอหาวชา ความซาบซง และจนตนาการของตนเองออกมาเปนรปธรรมในรปแบบตาง ๆ ตามทตนเองเลอก

ขนท 7 วเคราะหผล/ประยกตใช (พฒนาสมองซกซาย) เปนขนทผเรยนไดชนชมกบผลงานของตนเองหรอผเรยนสามารถประยกตความรทไดจากการเรยนรไปสกจกรรมอน ๆ

ขนท 8 แลกเปลยนความร ความคดเหน (พฒนาสมองซกขวา)เปนการเปดโอกาสใหผเรยนไดมโอกาสแบงปนความรและประสบการณทไดรบจากการคนควาหรอลงมอกระท ากบคนอน ๆ ในรปแบบตาง ๆ ตลอดจนจะชวยใหผเรยนมองเหนการเชอมโยงของสงทไดเรยนรกบเรองอน ๆ ทอาจพบในสถานการณใหม ไดแก จดแสดงนทรรศการ

การน านวตกรรมไปประยกตใช การจดการเรยนรแบบ 4 MAT เปนการจดการเรยนรทเนนการพฒนาสมองทง 2 ซกและ

เนนการสอนทเออแกบคคลตาง ๆ ทมความแตกตางกนและสามารถเรยนรรวมกนอยางมความสข คอเนนทงสตปญญาและอารมณ โดยแตละชวงของกจกรรมการเรยนการสอนตามแนวคด 4 MAT ผเรยนกจะไดรบการจดกจกรรมการเรยนการสอนในแบบทตนเองถนดและสนใจ

2. การจดการเรยนรดวยเทคนคการคดแบบหมวกหกใบ

แนวคด Six Thinking Hats หรอการสอนคดแบบหมวกหกใบ เปนวธคดท Edward De Bono (1999) ไดพฒนาขนซงมแนวคดวา การคดเปนทกษะพนฐานของมนษย ทกษะการคดน าไปสความสขและความส าเรจในชวต การคดรเรมแกปญหาท าใหมโอกาสมากขน เปนหนทางสความกาวหนา การคดแบบหมวก 6 ใบ เปนวธการสอนคดใหผเรยนอยางเปนระบบ โดยมประเดนเปนจดก าหนดทศทางในการคด มการจ าแนกความคดเปนดาน ๆ และคดอยางมคณภาพเพอชวยจดระเบยบการคดใหมประสทธภาพมากขน สามารถพฒนาความคดของผเรยนได จะชวยใหผเรยนไดพยายามคดใหรอบคอบโดยคดทงจดด จดดอย จดทนาสนใจ และความรสกทมตอสงนน ๆ แทนทจะยดตดกบความคดเพยงดานเดยวหรอรปแบบใดรปแบบหนง

Six Thinking Hats ใชกนอยางกวางขวางในการชวยจดระบบการคดเพอท าใหการคดมประสทธภาพมากขนโดยใชเทคนค แบงทศทางการคดเปน 6 รปแบบ ตามสของหมวกไดแก สขาว สเหลอง สฟา สแดง สเขยว และสด า ซงส านกงานเลขาธการสภาการศกษา (2550: 2-4) ไดใหความหมายของสหมวกและการใชค าถาม ดงน

1. หมวกสขาว (Information) หมายถง การเนนทขอมล มขอมลอะไรบางท จ าเปน ขอมลใดบางทขาดหายไป เราจะหาขอมลไดเพยงพออยางไร

ทศทางความคดทเปนกลาง

เนนทขอเทจจรง ขอมลและตวเลข (Fact)

ควรเปนขอเทจจรงทมขอมลอางอง อยาใชความเชอสวนตวหรอ สอดแทรกขอความเพอโตแยง ตวอยางการตงค าถาม เชน มขอเทจจรงอะไรบางจากเรองทอาน สงเกตเหนอะไรจากการทดลอง โจทยปญหาทก าหนดใหบอกขอมลอะไรบาง

2. หมวกสแดง (Emotion) หมายถง การคดจากอารมณ ความรสก

เปนสงตรงกนขามกบขอมลทเปนกลาง

แสดงถงอารมณ ความโกรธ ความรสก ความสนก ความอบอน ความ ประทบใจทเปนความรสกนกคด ตวอยางการตงค าถาม เชน เมออานเรองนแลวรสกอยางไร คณมความพอใจกบงานชนนหรอไม อยางไร

3. หมวกสด า (Consideration) หมายถง เครองหมายเตอนอนตราย หมวกสด าใช ความคดในเชงวพากษ ซงจะมองเชงลบท าใหเหนปญหา อนตรายหรอความเสยงทอาจจะเกดขน เปนการคดถงผลในทางลบ จดออน จดบกพรอง ผลกระทบทอาจเกดขน

เปนเรองของขอคกเตอน และสงทควรระวง มองโลกในแงราย ความ เสยง ผดกฎหมาย ศลธรรม ขอระวง ปญหา อปสรรค ขอเสย ขอผดพลาด ตวอยางการตงค าถาม เชน เรองนมจดออนตรงไหน การทดลองครงนมขอบกพรองอะไรบาง อะไรคอสงทยงยากและเปนปญหา

4. หมวกสเหลอง (Positive) หมายถง การคดถงผลในทางบวก ขอด จดเดน คณคา คดถงความเปนไปไดและประโยชนทไดรบ

มองในแงดใหมากทสด ขอด ผลประโยชน ความคมคา ความคาดหวง

เลอกมองในสงตาง ๆ ในแงมมดานบวก การมงมองทประโยชน และหา โอกาส ตวอยางการตงค าถาม เชน ขอดของเรองคออะไร การทดลองครงนมประดยชนอยางไร ความคดเหนของทกคนมคณคาอยางไร

5. หมวกสเขยว (Creative) หมายถง การคดหาแนวทางใหมๆ และความคด สรางสรรค เปนหมวกแหงการผลตและสรางสรรค

เปนเรองของการแกไข สรางสรรค ความคดใหม ๆ มมมองใหม ๆ เกยวของ กบการเปลยนแปลง การคดนอกกรอบ

ตวอยางการตงค าถาม เชน การแกปญหาเรองนมทางเลอกกทาง คณจะน าเพลง นไปประกอบการแสดงอะไรบาง ถาตองการใหงานออกมาดคณตองแกไขอะไรบาง

6. หมวกสฟา (Process control or Big Picture) หมายถง การก าหนด ปญหา จดเนนการคด การสรป ก าหนดปงญหาและประเดนตางๆ ทคด ผลทได ขอสรปและสงทตามมา หมวกสฟาเปนตวก าหนดขนตอนการใชหมวกสอนๆ ตลอดจนใหมนใจวาใชหมวกสตางๆ ไดตามเกณฑ หมวกสฟาเปนการจดกระบวนการของความคด

ความรสกสวยงาม เยอกเยน เปนการคดแบบผน า สามารถคม สถานการณ ก าหนดปญหา จดระบบความคด มความคดรวบยอดและสรปผล ตวอยางการตงค าถาม เชน นกเรยนวางแผนการท าโครงงานครงนอยางไร นกเรยนมขนตอนการจดหองเรยนอยางไร จากการทดลองครงนนกเรยนสรปผลการทดลองไดวาอยางไร ขนตอนการจดการเรยนร De Bono (1992) ไดเสนอขนตอนการสอนโดยใชเทคนคหมวกหกใบ ดงน

1. ขนน า เปนการแนะน าใหทราบถงสงทจะสอน 2. ขนชแจงรายละเอยด เปนการแจงใหทราบถงรายละเอยดเกยวกบสงทจะ

สอน ซงเปนรายละเอยดเกยวกบธรรมชาต และลกษณะของหมวกแตละใบ

3. ขนสาธต เปนการแสดงใหเหนถงการใชหมวกทมความสมพนธกบการคด แตละแบบ พรอมกบอธบาย แนะน าตวอยางค าถามเพอสรางความเขาใจ

4. ขนฝกปฏบต เปนการเปดโอกาสใหนกเรยนไดฝกใชหมวกคดจาก สถานการณหรอหวขอทก าหนดให โดยพยายามใหนกเรยนไดฝกคดใหรอบคอบทกหมวก

5. ขนหารายละเอยดเพมเตม เปนการรวมสนทนาเพอหารายละเอยดเพมเตม เพอใหนกเรยนเหนความชดเจนในสงทคด ปองกนการสบสน

6. ขนสรป เปนการทบทวนและเรยบเรยงสงทคด โดยเนนประเดนส าคญ เพอใหเหนผลทเกดจากการคด

การน านวตกรรม “การจดการเรยนรดวยเทคนคการคดแบบหมวกหกใบ”ไปประยกตใช โดยการน าหมวกแตละสไปใชในการจดการเรยนรด าเนนการได 2 แบบ คอ

1. การใชแบบเดยว คอ การเลอกใชหมวกสใดสหนงในการสนทนา ซงตอง เลอกใชทเหมาะกบวตถประสงค ตรงประเดนทตองการ

2. การใชแบบเปนล าดบ คอ มการจดล าดบการใชหมวกโดยไมจ าเปนตองใช ทกส การใชหมวกทง 6 ส ไมมล าดบขนวาควรใชสใดกอนละสงทใดหลง หรอไมมขอก าหนดตายตว แตหมวกใบแรกทควรใชคอหมวกสฟาเพราะในการอภปรายนนผน าตองเปนผเรมตนพดถงบทบาทขนตอนและกตกาในการอภปราย จากนนเลอกใชหมวกสใดกไดตามวตถประสงค และสดทายของการอภปรายกไดเสนอแนะใหใชหมวกสฟา เพอเปนการจดระบบความคด

3. การจดกจกรรมตามทฤษฎพหปญญา (Theory of Multiple Intelligences)

แนวคด แนวคดทฤษฎพหปญญา เปนทฤษฎท Gardner (1993 : 60-61) นกจตวทยาชาวอเมรกน ไดศกษาเรองเชาวนปญญา พบวา ความสามารถทางสตปญญาของมนษยจะตองประกอบดวยทกษะในการแกปญหา ซงจะผลกดนใหบคคลนนคดแกปญหาหรอความล าบากทตองเผชญไดและในกรณทเหมาะสมจะสามารถสรางผลผลตหรอผลงานทมประสทธภาพ บคคลแตละคนมความสามารถหลากหลายทแตกตางกนเบดเสรจในตนเอง ในอนทจะแกปญหาและสรางสรรคผลงาน และไดเสนอทฤษฎพหปญญา ทมแนวคดวามนษยแตละคนมความสามารถในดานตางๆ แตกตางกนถง 8 ดาน ดงน 1. ปญญาดานภาษา (Linguistic Intelligences)

2. ปญญาดานตรรกและคณตศาสตร (Logical-Mathematical Intelligences) 3. ปญญาดานมตสมพนธ (Spatial Intelligences) 4. ปญญาดานรางกายและการเคลอนไหว(Bodily-Kinesthetic Intelligences)

5. ปญญาดานดนตร (Musical Intelligences) 6. ปญญาดานบคคลและมนษยสมพนธ (Interpersonal Intelligences) 7. ปญญาดานการเขาใจตน (Intrapersonal Intelligences) 8. ปญญาดานธรรมชาต(Naturalist Intelligences)

ขนตอนการจดการเรยนร ของการจดกจกรรมตามทฤษฎพหปญญานน สามารถจดกจกรรมการเรยนการสอน ไดอยางหลากหลายวธ โดยการออกแบบการจดกจกรรมการเรยนร ใหเหมาะสมกบพฒนาการ ความตองการ ความถนด ความสนใจ และความสามารถของสตปญญาของนกเรยน ซงนกเรยนแตละคนมความตองการ ความถนด ความสนใจ และความสามารถของสตปญญาในแตละดานทแตกตางกนไป ซงผเขยนขอน าเสนอวธสอนตามแนวคดของ Lazear (สรางค โควตระกล. 2544 : 125- 126) ไดเสนอแนะวธสอนตามทฤษฏพหปญญา เพอเออการพฒนาปญญา 8 ดาน ซงมการจดกจกรรมการเรยนร 4 ขนตอน ดงน ขนท 1 กระตนสตปญญา เปนขนกระตนใหนกเรยนเกดความพรอม สรางบรรยากาศ การเรยนการสอน โดยใชแบบฝกกระตนแบบแผนของประสาทในสมองซงเปนรากฐานของสตปญญา แตละดาน เชน ดานภาษา ดวยกจกรรมสอสาร สนทนา ถามตอบ ดานดนตรและ การ เคลอนไหวดวยกจกรรม เพลง เกม ปรศนาค าทาย นทาน เปนตน ขนท 2 เพมหรอพฒนาใหดขน ถอวาสตปญญากเหมอนการฝกทกษะตางๆ ยงท า ยงใช ยงคลอง ยงท าไดดขน ดงนนวตถประสงคของขนนคอพยายามเขาใจวาสตปญญาแตละดานท าหนาทอะไร ใชในทกษะอะไรและพยายามพฒนาและสงเสรมสตปญญาทยงไมพฒนา เชน การเพมสตปญญาดานมนษยสมพนธ จะตองใหโอกาสนกเรยนฝกการเปนผฟงทด การใหค าชมเมอผอนท าความด การไมเอาเปรยบผอน เปนตน ขนท 3 การสอนอยางใชสตปญญา ในขนนครจะตองออกแบบกจกรรมการเรยนใหนกเรยนไดใชสตปญญาแตละดานใหไดมากเทาท จะเปนไปได เชน ครสอนเรอง การอานในใจ กจกรรมการเรยนจะแสดงไดดงน ดานภาษา : อานในใจบทเรยน ตงค าถาม ตอบค าถาม อานค าและอานประโยค ดานตรรกและคณตศาสตร : คดและเขยนค าจากภาพ ใชค าถามกระตนความคด ดานมตสมพนธ : กจกรรมสอสารดวยดภาพจากบทเรยน สงเกตรายละเอยดจากภาพ ดานมนษยสมพนธ : กจกรรมกลมอานในใจ น าเสนอค าถาม ดานเขาใจตนเอง : มสมาธในการอานในใจ สรปขอคดจากเรองทอาน ขนท 4 การถายโยงสตปญญา ขนนเปนขนสดทายของการพฒนาสตปญญา นกเรยนควรจะไดรบการสงเสรมใหน าความสามารถสตปญญาดนตางๆ ไปประยกตใชจรงทงในดานการฟง พด อาน และเขยน โดยการน าเสนองาน ถามตอบ แลกเปลยนความคดเหนและรวมกนสรป

การน านวตกรรม “การจดกจกรรมตามทฤษฎพหปญญา” ไปประยกตใชโดยเชอมโยง

ความสมพนธระหวางสาระการเรยนรและความสามารถทางการเรยนรดวยการน าทฤษฎพหปญญา มาใชในการจดกจกรรมการเรยนร ทสงเสรมใหผเรยนสามารถเรยนรไดวนตนอง สงเสรมใหผเรยนไดมประสบการณตรง โดยการปฏบตจรง และมความสขในการเรยน กจกรรมสนองความแตกตางระหวางบคคลของผเรยนทครผสอนสามารถสงเสรมศกยภาพทมอยในตวไปสความเปนอจฉรยภาพตามความเกงหรอความสามารถพเศษทแตกตางกน

สรป

นวตกรรมการศกษาและการเรยนร เปนวธการหรอแนวทางในการปฏบตใหมๆ ทพฒนาการ จดการศกษาและการเรยนร ตามวตถประสงคของนวตกรรม ซงมความแตกตางกนตามลกษณะของนวตกรรม การจดกลมของนวตกรรมมความหลากหลายขนอยกบหลกเกณฑทใชในการแบง ในทนไดจดกลมของนวตกรรมการเรยนรทเนนผเรยนเปนส าคญ ทเหมาะส าหรบการจดการเรยนการสอนในระดบการศกษาขนพนฐาน จ าแนกเปน 4 กลม คอ 1) นวตกรรมการเรยนรทเนนการจดารสนเทศ เปนรปแบบทผเรยนมโอกาสในการเรยนร ดวยวธการสรางองคความร ทมาจากการคนหาขอมล น าขอมลมาจดระบบ โดยอาศยวธวธการตาง ๆ ทหลากหลาย เพอประมวลผลขอมลเปนองคความร ท าใหผเรยนไดฝกฝนและพฒนาทกษะการคดและการสรางความคดรวบยอด 2) นวตกรรมการเรยนรทเนนการพฒนาพฤตกรรม เปนรปแบบทมงเนนการพฒนาการเรยนรทเปนพฤตกรรมการแสดงออกของผเรยนและทกษะการปฏบต 3) นวตกรรมการเรยนรทเนนการทกษะกระบวนการ เปนรปแบบทเนนใหผเรยนฝกทกษะการปฏบตเพอพฒนาการเรยนรของตนเอง และ 4) นวตกรรมการเรยนรทเนนการบรณาการ เปนรปแบบทเนนใหผเรยนทงเนอหาสาระและวธการ ซงก าลงไดรบความนยมอยางมากเพราะมความสอดคลองกบทฤษฎทางการศกษาทมงเนนการพฒนารอบดาน