P E D I A T R I AP E D I A T R I A

Prof.Prof. D urim B ebeçiD urim B ebeçi

Universiteti Tiranës Universiteti Tiranës Fakulteti i MjekësisëFakulteti i MjekësisëQSUT “Nënë Tereza” QSUT “Nënë Tereza”

Fëmijtë janë një e treta e Fëmijtë janë një e treta e popullatës dhe e gjithë e popullatës dhe e gjithë e

ardhmja jonëardhmja jonë

Rreth 3 shekuj me pare shenjat e para te Rreth 3 shekuj me pare shenjat e para te veveçimit te PEDIATRISE si dege e re e çimit te PEDIATRISE si dege e re e mjekesise.mjekesise.

Semundje te tilla si pneumonia, difteria, Semundje te tilla si pneumonia, difteria, dysenteria, fruthi, lija, pertussi, skarlatina, gripi dysenteria, fruthi, lija, pertussi, skarlatina, gripi e tuberkulozi, plus helmimet, djegiet e e tuberkulozi, plus helmimet, djegiet e aksidentet benin “kerdine” nder femije.aksidentet benin “kerdine” nder femije.

Malnutricioni, diarreja, rakiti, skorbuti – Malnutricioni, diarreja, rakiti, skorbuti – nga patologjite qe kapnin ne mase femijte nga patologjite qe kapnin ne mase femijte me ndikim te madh ne vdekshmerine e me ndikim te madh ne vdekshmerine e tyretyre

Shekulli XIX shenon lindjen e mirefillte te Shekulli XIX shenon lindjen e mirefillte te PEDIATRISEPEDIATRISEBotimet e para, spitalet e pare per femijeBotimet e para, spitalet e pare per femijeProdhimi i qumeshtit te “sigurt”!!!Prodhimi i qumeshtit te “sigurt”!!!

Sukseset e medha te mjekesise me Sukseset e medha te mjekesise me ndikim te vendikim te veçante ne femije:çante ne femije:Vaksinat, antimikrobiket, perkujdesjet e Vaksinat, antimikrobiket, perkujdesjet e nivelit te larte (neonatologjia e specialitetet nivelit te larte (neonatologjia e specialitetet e ndryshme)e ndryshme)

Fusha e PEDIATRISEFusha e PEDIATRISEShendeti fizik, mendor dhe psikosocial i Shendeti fizik, mendor dhe psikosocial i femijevefemijeveShkalle-shkalle ajo po shndrrohet nga Shkalle-shkalle ajo po shndrrohet nga shkence mjekuese ne shkence me teper shkence mjekuese ne shkence me teper parandalueseparandaluese(imunizime, depistime e keshillime)(imunizime, depistime e keshillime)

Megjithate, ne vendet ne zhvillim (perfshi dhe Megjithate, ne vendet ne zhvillim (perfshi dhe vendin tone) problemet jane ende shume te vendin tone) problemet jane ende shume te medhamedhaLufta kunder varferise qe sjell shume pasoja – Lufta kunder varferise qe sjell shume pasoja – nga prirjet me serioze te shoqerise sonenga prirjet me serioze te shoqerise soneFemijte te paret qe ndjejne mangesite – me Femijte te paret qe ndjejne mangesite – me ndikim ne shendetndikim ne shendet

PEDIATRIAPEDIATRIAShkence mjekesore sa dhe shoqeroreShkence mjekesore sa dhe shoqerore

ShoqeroreShoqerore Femija i nenshtrohet dukurive qe e Femija i nenshtrohet dukurive qe e

rrethojne me shume se moshat e tjera. rrethojne me shume se moshat e tjera. Niveli ekonomik i shoqerise, emancipimi, Niveli ekonomik i shoqerise, emancipimi, menyra e jeteses, te lidhura ngushte me menyra e jeteses, te lidhura ngushte me politiken, sa shoqeria i siguron familjeve politiken, sa shoqeria i siguron familjeve mundesine per te jetuar normalisht mundesine per te jetuar normalisht (shtepi, ushqim, uje, drita, shkollim etj).(shtepi, ushqim, uje, drita, shkollim etj).

FemijaFemija eshte pasqyrues i drejtperdrejte i eshte pasqyrues i drejtperdrejte i ketij niveli ne te gjitha dukurite e veta.ketij niveli ne te gjitha dukurite e veta.

Rendesi e veRendesi e veçante i jepet arsimimit te çante i jepet arsimimit te popullatespopullates

Dukuria:~ Dukuria:~ Te dish e TeTe dish e Te keshkesh~~

Veshtiresite e perkujdesjes ndaj Veshtiresite e perkujdesjes ndaj femijeve femijeve

Duhet te formohesh:Duhet te formohesh:Njeri me dijeni te shumeaneshme Njeri me dijeni te shumeaneshme Qytetar e psikologQytetar e psikologPlus mjek i pergatiturPlus mjek i pergatitur

Vdekshmeria foshnjoreVdekshmeria foshnjore

IMRIMR – Infant Mortality Rate – Infant Mortality Rate

Vdekjet e femijeve ne vitin e pare te jetes Vdekjet e femijeve ne vitin e pare te jetes krahasuar me 1000 femije te lindur ne nje krahasuar me 1000 femije te lindur ne nje vit, ne nje vend te caktuar.vit, ne nje vend te caktuar.

Eshte tregues i zhvillimit te nje vendi.Eshte tregues i zhvillimit te nje vendi.

Vendet e zhvilluara e kane ulur ate nen Vendet e zhvilluara e kane ulur ate nen 10 per mije.10 per mije.

Vendi yne ndonese me ulje te dukeshme Vendi yne ndonese me ulje te dukeshme mbetet rreth 20 per mije.mbetet rreth 20 per mije.

Struktura e IMRStruktura e IMR

Ne vendet e zhvilluaraNe vendet e zhvilluara

Semundje te Semundje te trasheguaratrasheguara

SVPF SVPF

AksidentetAksidentet

Ne vendin toneNe vendin tone

Semundjet e sistemit Semundjet e sistemit te frymemarrjes.te frymemarrjes.

Semundjet e sistemit Semundjet e sistemit tretes.tretes.

Semundjet ngjiteseSemundjet ngjitese

PEDIATRIAPEDIATRIA

ParandalueseParandaluese – Te gjitha masat per – Te gjitha masat per permiresimin e jetes se femijevepermiresimin e jetes se femijeve

KeshillimoretKeshillimoret

ParandalueseParandaluese MjekueseMjekuese

MjekueseMjekuese

Ambulancat periferike dhe ne qyteteAmbulancat periferike dhe ne qytetePoliklinikatPoliklinikatRepartet pediatrike ne spitalet e Repartet pediatrike ne spitalet e

pergjithshempergjithshemRepartet e te te porsalindurve ne shtepite Repartet e te te porsalindurve ne shtepite

e lindjese lindjesSpitalet pediatrikeSpitalet pediatrike

Moshat pediatrikeMoshat pediatrike

Latanti 28 dite – 1 vjeë

Mosha parashkollorea-1-3 vjeëb- 3-6 vjeë

I porsalinduriI porsalinduri 28 ditet e para

Ekzaminimi i fëmijësAnamneza (Historia e sëmundjes)

- Nga pjesët më të rëndësishme të punës së mjekut pediatër- Përfitimi i të dhënave sa më të shumta e të vlefëshme

Merret nga:- Prindërit, kujdestarët, të afrmit ose vetë fëmija (i rritur

sa të komunkojë)Në urgjencat mund të merret e shpejtë, por që duhet

detyrimisht të plotësohet më vonëTë dhënat të rregjistrohen me kujdes

Ekzaminimi i fëmijësMarrja e të dhënave të përgjithëshme

Ankesat kryesore – Ndoshta ndonjëherë si shkak ardhje nuk është vlerësuar ai kryesori

Historia e sëmundjes duhet marrë në rend kronologjik – shenjat e ndryshme, ecuria e tyre, vizitat e bëra dhe mjekimi i marrë

Me rëndësi është marrja e të dhënave për periudhën e barrës, sëmundjet që mund të ketë kaluar nëna, ekzaminimet dhe

mjekimet e bëra, pirja e duhanit, alkoolit, mbajtja e kafshëve shtëpiake, shtatzanitë e tjera etj

Ekzaminimi i fëmijësPeriudha përreth lindjes, zgjatja e barrës,

Lindja, lloji i saj (spontane, Sectio Caesarea, vakum, forceps), pesha, gjatësia etj në lindje

Periudha e të porsalindurit, 28 ditët e paraMënyra e të ushqyerit, me gji, shtesa, përdorimi i qumështrave të tjerë, përgatitja e tyre, shtesat e tjera, mënyra e gatimit, dhënia e vakteve. Ecuria

në peshë e gjatësi.

Ekzaminimi i fëmijësNë historinë e jetës – zhvillimi fizik dhe neuro-psikik

Fletorja shoqërueseVaksinimet

Sëmundjet e kaluara, mjekimet e bëra, ecuria, përfundimiMbindjejshmëritë

Mund të mbahet një listë kërkesash sipas sistemeveNë dyshim për sëmundje të trashëguara – Pema farefisnore

Ekzaminimi i feëmijësEkzaminimi objektiv-Kushte të përshtatëshme mjedisi, dhomë e pershtatëshme, ngrohje, dritë -Raporte normale mjek – fëmijë e prind

- Inspeksioni – shikimi xhveshur. Mund të fillohet dhe pa e prekur- marrja e të dhënave për shpeshtinë e frymëmarrjes, vështirësinë ose jo, cianoza, pulsi.

- Ekzaminim i plotë, përfshi palpacionin, perkusionin (veçoritë te fëmija), auskultacionin

- Ekzaminimi sipas sistemeve.- Ekzaminimi i gojës e veshëve