3.1 ความสําคัญของการว...

บทท 3

การวดระดบนา

3.1 ความสาคญของการวดระดบนา

1) ระดบน ามความสมพนธกบอตราการไหลของน าในทางน าและไหลผานอาคารชลศาสตร, สมพนธกบปรมาณน าทเกบกกในเขอนหรออางเกบน า ดงนนการวดระดบน าทถกตองจะทาใหคานวณปรมาณน าไดถกตอง ซงสงผลใหการบรหารจดการน ามประสทธภาพ และเกดประสทธผลสงสด ไมเกดความเสยหายจากการจดการน าโดยการควบคมปรมาณน าทมากหรอนอยเกนไป

2) ขอมลระดบนาทบนทกรวบรวมไวสามารถใชเพอการวางแผนบรหารจดการน า เพอการเตรยมการปองกนภยทมสาเหตอนเนองมาจากนาไดลวงหนา 3) ขอมลอตราการเปลยนแปลงระดบน าทตรวจวดในเวลาปจจบน ใชทานายชวงเวลาทจะเกดนาทวม และการลดลงของนาทวมเพอการปองกนและลดความเสยหายทจะเกดขนได

การวดระดบน านนเพอใหรวาผวน าในขณะนนมความลกหรอมระดบเทาใดเมอเทยบกบระดบอางอง การเปรยบเทยบคาผลของการตรวจวดทเวลาตางๆ กน จะทาใหรการเปลยนแปลงของระดบน าทจดนน โดยทวไปแลวการวดระดบน าจะตรวจวดในทางน า วดทอาคารชลศาสตรทงดานเหนอน าและทายน า นอกจากนยงรวมถงการวดระดบน าใตดนจากทอวดน าใตดน ทใชเปนขอมลประกอบการสงนาใหแกพนทเพาะปลกดวย

3.2 การเลอกตาแหนงวดระดบนาหรอตดตงสถานวดระดบนา

การเลอกจดทตงสถานวดระดบนาหรอจดตดตงเครองมอวดระดบนานน มขอพจารณาดงน

1) กรณทางน าเปดทวไป เชน แมน า หวย คลอง ฯลฯ เลอกจดทมการไหลของน าแบบราบเรยบ (Steady flow) ซงเปนบรเวณทมลกษณะตอไปน

1.1) เปนบรเวณททางน ามลกษณะเปนแนวตรง โดยระยะแนวตรงกาหนดใหมากกวา 5 เทาของความกวางของทางน า ในทางน าขนาดใหญทวไปมกกาหนดใหมแนวตรงจากจดวดนาไปดานเหนอนาและดานทายนาดาน อยางนอยดานละ 100 ม.

3-2

หลกการคานวณปรมาณนาผานอาคารชลประทาน ปราโมท พลพณะนาว สานกชลประทานท 8

1.2) ไมมลาสาขา คลองสงน า ทอสงน าทอระบายน า และอาคารหรอสงปดกนในทางน าบรเวณนน ทจะทาใหมน าไหลเขามาหรอไหลออกไปจากทางน า ททาใหเกดอทธพลตอระดบนาทจะตรวจวดเกดการเปลยนแปลงกะทนหน

1.3) มหนาตดทางน าคอนขางสมมาตร โดยหนาตดควรเปนรปสเหลยมคางหม หรอ Parabola ตวทางนาและตลงมความมนคง มการกดเซาะนอย

1.4) เปนจดทสามารถเขาไปปฏบตงานไดสะดวก และไมเกดน าทวมตลงในฤดน าหลาก

1.5) ความลาดชนของทางนาสมาเสมอไมทาใหเกดการตกจมของตะกอนไดงาย

2) กรณเขอนหรออางเกบน า อาคารชลศาสตร และอาคารวดน า จดวดน าทงดานเหนอน าและดานทายน าตองตงอยพนจากอทธพลของอาคารชลศาสตร หรอตามเกณฑทกาหนดไวสาหรบอาคารแตละประเภท โดยตองเปนจดทสะดวกในการตรวจวด และสามารถตรวจวดไดครอบคลมทกชวงความลก

3.3 ระดบอางอง

การวดระดบน านนเปนการตรวจวดระดบทผวน า และเพอทาใหขอมลผลการตรวจวดสามารถสอสารไปยงผรบขอมลใหเขาใจงาย จงมกบนทกคาทวดไดเปรยบเทยบกบระดบอางองเสมอ โดยการแสดงคาระดบนานนจะแสดงได 2 แบบคอ

1) การแสดงเปนคาระดบ สวนใหญมกเทยบกบระดบนาทะเลปานกลาง: รทก. (Mean

Sea Level: MSL) แตหากไมสามารถโยงระดบจากหมดระดบทเปนระดบ รทก. มาได กจะใชระดบทใกลเคยงกบระดบ รทก.ทสด เรยกระดบสมมต (รสม.)โดยการพจารณาจากแผนทมาตราสวน 1 : 50,000 แลวปกหมดทจะใชอางองในตาแหนงทมความมนคง หรออาจใชระดบใดๆ ของอาคารเปนระดบอางอง การวดแบบนการอานคาจงตองอานเปนคาทเทยบกบระดบ รทก. หรอ รสม.

2) การแสดงคาเปนความลก จะเปรยบเทยบคากบระดบอางองซงเปนระดบทตาทสด หรอระดบทจะมความสมพนธกบการวดอตราการไหลของน าผานอาคารชลศาสตรททาใหอตราการไหลเทากบศนย เชน ความลกนาในคลองจะเทยบความลกกบกนคลอง ความลกนาผานฝายหรอทางระบายน าลนจะเทยบกบระดบสนฝายหรอทางระบายน าลน และกรณเขอนหรออางเกบน าจะเทยบความลกกบระดบธรณทอสงนาตวทต าทสด เปนตน

3-3


3.4 ประเภทของเครองวดระดบนา

การวดระดบน าน นเรมตนมาจากการใชไมหย งวดโดยตรงซงไมสะดวกและมความผดพลาดไดมาก ตอมาไดมการพฒนาวธการและเครองมอในการตรวจวดขน โดยอาจแบงเครองมอวดระดบน าไดเปน 2 ประเภท คอ เครองวดระดบน าแบบไมมการบนทก และเครองวดระดบน าแบบมการบนทก

3.4.1 เครองวดระดบนาแบบไมมการบนทก

ผตรวจวดตองใชเครองมอทาการตรวจวดและบนทกขอมลเอง มหลายชนดไดแก

3.4.1.1 แผนวดระดบนา แบงเปน 2 ชนดยอย คอ แผนวดระดบน าแนวดง และแผนวดระดบนาแนวลาด

1) แผนวดระดบนาแนวดง (Vertical staff gage) ทาดวยแผนโลหะหรอแผนเหลกเคลอบ ยาวแผนละ 1.00 ม. กวาง 15 ซ.ม. แบง Scale ทก ๆ 1 หรอ 2 ซ.ม. โดย Scale อาจอยดานเดยวกนหรอสลบขางกนทก 10 ซ.ม. เพอความสะดวกในการอานคาอาจตดแผนตวเลขซงมขนาด 2.5 ซ.ม. x 5 ซ.ม.

การตดตงแผนวดระดบน าจะตดตงกบเสาทมความมนคงไมเกดการทรดตวไดงาย ถาชวงความลกของน ามมากเกนกวาจะตดตงและอานคาจากเสาตนเดยวไดสะดวก จะตดตงบนเสาทปกลดหลนกนไป โดยความสงของเสาหรอจานวนแผนวดระดบน าทตดตงแตละเสาตลอดจนจานวนเสาทตดตงจะขนกบความลาดชนของรปรางหนาตดทางน า โดยระดบสงสดของแผนระดบของเสาตนทอยต ากวาจะถายระดบใหเทากบระดบทตาทสดของเสาตนทอยสงกวา ทาใหการวดระดบทาไดตอเนอง

การตดตงเสาวดระดบน านนจะตดตงเปนการถาวรตรงจดทตองวดระดบน าเปนประจาเพอเกบสถตขอมลมาประกอบการวเคราะหทางอทกวทยา และตดตงชวคราวในบางแหงหากตองการวดระดบน าบางชวงเวลา เชน วดระดบน าในทางน าในฤดน าหลากตรงบรเวณทมความเสยงทจะเกดนาทวมเพอใชเปนแนวทางการพจารณาในการแกปญหานาทวมเปนตน

3-4


การวดระดบน าในประเทศไทยเทาทมหลกฐานปรากฏน น มการตดต งเสาวดระดบน า เพอวดระดบน า สงสดในแมน าเจาพระยา ในสมยรชกาลท 3 ตงแตป พ.ศ. 2375 เปนตนมา

รปท 3-1 เสาหนวดระดบน าในแมน า เจาพระยาทจงหวดพระนครศรอยธยา

รปท 3-2 แบบมาตรฐานกรมชลประทาน แผนระดบนาแนวดงและแผนตวเลข

3-5


รปท 3-3 แบบมาตรฐานเสา วดระดบนา กรมชลประทาน HYDROLOGY No.03612y

รปท 3-4 รปขยายแสดงการตดตงแผนระดบนา บนเสาวดระดบนาทใชอานระดบนาตอเนองกน

2) แผนวดระดบนาแนวลาด (Slope gage) มกใชตดตงเพอวดระดบนา

ในทางน า เชน คลองดาดคอนกรตทหนาตดมกมความลาดเอยง 1: 1.5 โดยจะตดตงกบลาดขางของคอนกรตดาดคลองทาใหไมกดขวางการไหลของน า โดยจะวางตอกนใหระดบตาสดเปนระดบกนคลอง แผนวดระดบแบบแนวลาดนมลกษณะคลายกบแผนวดระดบน าแบบแนวดง แตจะแปลง Scale จากแนวดงมาเปนแนวลาด กรณความลาดเอยง 1: 1.5 ระยะ 1 ซ.ม. บนแผนระดบแนวลาดจะถกขยายออกเปน 1.802 ซ.ม. เมอเทยบกบระยะ Scale แนวดง คาทอานไดจากแผนระดบน าแนวลาดจะเปนตวแทนของคาระดบน าในแนวดงไมตองแปลงคาใด ๆ อก แผนวดระดบน าแบบเอยง 1 แผนจะวดระดบน าไดประมาณ 0.50 เมตร (กรณลาดเปนอยางอนกใชแผนระดบน าทมคา Scale ทตรงตามลาดนน)

3-6


การอานคาจากแผนวดระดบน าทงสองแบบ ในทางทฤษฏจากลกษณะ Scale จะอานคาไดถงทศนยม 3 ตาแหนง แตในทางปฏบตจะอานเพยงทศนยม 2 ตาแหนงกพอแลว และเนองจากการใชคนอานระดบน า ความถกตองจงขนกบทกษะความชานาญแมนยาของผอานตลอดจนความนงของน าดวย ทงนการอานระดบน าโดยคนนนนอกการอานโดยตรงทจดตรวจวดแลว ยงอานจากกลองโทรทศนวงจรปด (CCTV) ระบบโทรมาตรไดอกดวย

รปท 3-5 แบบมาตรฐานกรมชลประทาน HYDROLOGY No.03613y

แผนระดบนาแบบลาดและแผนตวเลข

รปท 3-6 แสดงการตดตงแผนวดระดบนาแนวลาด 1 : 1.5 ในคลอง

3-7


3.4.1.2 เครองวดระดบนาแบบโซ (Chain gage)

เปนเครองวดระดบน ายคแรกทใชแกปญหาการมขอจากดในการใชแผนวดระดบน า ททาไดไมสะดวกหรอทาไมไดหากสภาพภมประเทศไมเหมาะสมหรอชวงความลกของน ามมาก โดยยคนนมการวดระยะโดยใชโซวดระยะ (โดยโซ 1 เสน = 100 ขอ = 40 เมตร | 1 ขอ = 10 ปอย = 40 ซ.ม.| 1 ปอย = 10 ปวน = 4 ซ.ม. | 1 ปวน = 4 ม.ม.) เครองมอนจงตดตงโซวดระยะผานบนรอกโดยมตมน าหนกถวงตดไวทปลายโซ การวดจะปลอยโซลงไปจนปลายตมน าหนกถวงสมผสผวน าพอด แลวทาเครองหมายไวบนขอโซใหตรงกบตาแหนงศนยของ Scale ทตวเครองมอ ซงการตดตงเครองมอและการวดครงแรกจะเทยบระยะทวดไดบนโซเทยบกบระดบอางองทรคา เชนระดบของอาคาร หรอระดบ รทก. ทไดโยงมาเปนตน และเมอวดครงตอๆไปโดยขยบโซขนหรอลงใหปลายตมน าหนกถวงสมผสผวน าพอด เทยบการเปลยนแปลงระยะของโซจากตาแหนงบนโซททาเครองหมายไวในครงกอน จะไดคาระดบนาทวดในครงนแตกตางจากการวดในครงกอนมากกวาหรอนอยกวาซงขนกบวาระดบน าเพมหรอลด แลวทาเครองหมายใหมเพอเปนตาแหนงระดบน าขณะนนเพอจะใชเปรยบเทยบกบครงตอไปอก ปจจบนเครองวดระดบน าแบบโซไมมใชแลว

รปท 3-7 เครองวดระดบนาแบบโซ

3.4.1.3 เครองวดระดบนาแบบสายโลหะถวงนาหนก (Wire weight gage)

เปนเครองมอทพฒนาขนมาเพอแกปญหาการมขอจากดจากการวดดวยเครองวดแบบโซ คอการอานระยะจากโซนนยาก มปญหาการเกดความผดพลาดจากการเปลยนแปลงความยาวจากการยดตวของหวงโซ และการขยายหรอหดตวเนองจากการเปลยนแปลงอณหภมมาก การทเครองวดมขนาดใหญและน าหนกมากหากตองใชโซยาว ๆ จงไดเปลยนจากการใชโซมาใชสายโลหะหรอสลงทมขนาดเลกกวา นาหนกเบาจงตดตงใหมความยาวมากๆได มการยดหดตวจากการเปลยนแปลงอณหภมนอย หลกการวดนน จะวดเปรยบเทยบการเปลยนแปลงระดบน าเชนเดยวกบการวดโดยเครองวดระดบนาแบบโซ นอกจากนยงมรนทมมเตอรวดระยะอานคาเปนตวเลขได

3-8


รปท 3-8 เครองวดระดบนาแบบ Wire weight gage รปแบบตางๆ

เครองวดระดบน าแบบนตอมาไดรบการพฒนาโดยการนาวสดประเภทตางๆ ทมคณสมบตทดยงขนมาใชแทนสายโลหะ เชน ใชเทปวดระยะโลหะ เทปวดระยะไฟเบอร ฯลฯ (จะเหนไดวาสอดคลองกบชนดของเครองมอวดระยะในสมยนนๆ) การทสามารถอานคาไดจากเทปโดยตรงทาใหการตรวจวดสะดวกไมตองทาเครองหมายเพอการเปรยบเทยบอกตอไป

3-9


3.4.1.4 Float – tape gage

เครองวดระดบน าประเภทนแกปญหาความไมสะดวกในการตองคอยสงเกตปลายตมน าหนกถวงของ Wire

weight gage วาสมผสกบผวน าหรอไม โดยพฒนาใหมลกลอยทผกตดกบเทปวดระยะโลหะ และมตมน าหนกถวงทปลายอกขาง เสนเทปจะคลองอยบนรอกเพอใหเกดการเคลอนตวอยางอสระ โดยตวลกลอยจะปลอยใหลอยอยบนผวน า สวนน าหนกถวงจะทาใหสายเทปโลหะทคลองผานรอกมสภาพตงอยตลอดเวลา ดงนนเมอระดบน าเพมขนจะดนลกลอยยกสงขน ทางดานตมน าหนกถวงกจะลดระดบตาลง ในทางกลบกนเมอระดบน าลดลงน าหนกลกลอยทมากกวาจะลดลงตามระดบน าและจะดงตมน าหนกถวงใหลอยสงขน การเปลยนแปลงระดบนาจงทาใหสายเทปโลหะเคลอนท ในการตรวจวดจะอานคาระยะจากเทปในตาแหนง Pointer บนเครองวด เปรยบเทยบคาจากการวดครงนกบการวดครงกอน (หากตดตงเครองวดไดเหมาะสมสมพนธกบระดบอางองกจะอานคาเปนความลกในการวดแตละครงไดทนท)

รปท 3-9 Float – tape gage

3.4.1.5 Electric – tape gage

เปนเครองมอทพฒนาจากเครองวดระดบน าแบบสายโลหะถวงน าหนก ทตอมาไดใชเทปวดระยะแทนสายโลหะ มการใชตวเซนเซอรททาหนาทเสมอนสวทชตดทปลายน าหนกถวงหรอหวหยง เมอปลายหวหยงสมผสผวน าพอดตวเซนเซอรจะตอวงจรทาใหตวแสดงสญญาณทางาน โดยอาจเปนเสยง หลอดไฟหรอเขมมเตอร ไมตองไปสงเกตวาหวหยงสมผสน าพอดแลวหรอไม ตวเทปวดความลกอาจเปนเทปวดระยะทฝงสายสญญาณไวในตวเทปดวย หรอเปนสายเคเบลพเศษทมสายโลหะและสายสญญาณรวมอยในเสนเดยวกน ปลายขางหนงตอหวหยง ปลายอกขางตอตวแสดงสญญาณ โดยจะพมพ Scale บอกระยะทตวสายเคเบลดงกลาว เครองมอแบบนทาใหการวดทาไดสะดวกและถกตองมากยงขน

3-10


แสดงการหยงวดระดบนา ตวอยางเครองวดทสายวดเปนเคเบลพเศษ

ทมสายสญญาณและพมพ Scale ทสาย

ตวอยางเครองวดทสายวดเปนเทปวดระยะทมสายสญญาณฝงในตว

รปท 3-10 แสดงเครองวดระดบนาแบบ Electric–tape gage และวธการตรวจวด

3-11


3.4.2 เครองบนทกระดบนา (Water level recorder)

เปนเครองวดระดบนาทจะบนทกขอมลระดบนาในชวงเวลาตางๆ ทงแบบตอเนอง หรอตามเวลาทกาหนด ไวบนแถบกระดาษ หรอบนทกในหนวยความจาอเลคทรอนคสหรอในระบบคอมพวเตอรไดโดยอตโนมต ทาใหสามารถใชแกปญหาทเกดจากจากการใชเครองวดระดบน าแบบไมมการบนทกใหหมดไปไดในเรอง การตองใชคนคอยตรวจวดหรออานบนทกขอมล และหากระดบน ามอตราการเปลยนแปลงทเรวมากตองใชชวงเวลาการตรวจวดถมากขน ทาใหไมสะดวกและอาจเกดความผดพลาดในการตรวจวดชวงเวลากลางคน เปนตน

เครองวดระดบน าแบบมการบนทกมหลายแบบหลายชนด อาจจดแบงโดยอาศย

หลกการทางานไดตอไปน

3.4.2.1 เครองบนทกระดบนาแบบลกลอย

1) Analog or graphic recorder

เครองวดระดบน าประเภทน มลกลอยทผกดวยสายโลหะหรอเทปโลหะและมตมน าหนกถวงทปลายอกขาง โดยตวลกลอยจะปลอยใหลอยอยบนผวน า สวนน าหนกถวงจะทาใหสายโลหะทคลองผานรอกทมความฝดนอยมากมสภาพตงอยตลอดเวลา (ตมน าหนกถวงจะมน าหนกนอยกวาน าหนกลกลอยทลอยอยบนผวน าเลกนอย ทาใหแรงกระทาจากน าหนก 2 ขางของสายโลหะคอนขางสมดล)

ดงนนเมอระดบน าเพมขนจะดนลกลอยยกสงขนดานตมน าหนกถวงกจะลดตาลง ในทางกลบกนเมอระดบน าลดลงลกลอยจะลดระดบลงตามระดบน าดงตมน าหนกถวงทเบากวาใหยกตวสงขน การเปลยนแปลงระดบน าจงทาใหสายโลหะเคลอนทไปและทาใหหมนรอกทเชอมตอกบตวบงคบแกนปากกาบนทก อาจเปนระบบเฟอง หรอ แกนทรงกระบอกทมรองทใชบงคบแขนของปากกาเมอทรงกระบอกหมนไปทาใหปากกาเกดการเคลอนทและเขยนบนแถบกระดาษทมถกขบใหเลอนไปโดยระบบเฟองของนาฬกาทอาจบนทกไดหลายวน มกออกแบบใหแกนปากกาเคลอนทตอเนองในลกษณะกลบไปกลบมาตามแนวกระดาษทใชบนทก จงทาใหไมตองใชแถบกระดาษกวางมาก และสามารถบนทกระดบน าไดตอเนอง ตวอยางรปแบบเครองวดดงแสดงตามรปท 3-11

3-12


รปท 3-11 เครองบนทกระดบนาชนดลกลอยแบบ Graphic recorder

2) Analog – to - digital recorder

จากขอจากดของการบนทกขอมลแบบกราฟกมหลายประการ เชน ความสามารถในการบนทกขอมลไดในชวงเวลาจากดตามความสามารถของนาฬกาแบบไขลาน ลกษณะการบนทกทเมอสดความกวางของกระดาษดานหนงแลวกจะบนทกวกกลบไปอกดานทาใหการอานขอมลไมสะดวก เกดความผดพลาดเมอลานนาฬกาใกลหมด ปากกาบนทกไมทางานเพราะหมกหมดหรอแหง จงไดมการคดระบบการบนทกเปนตวเลขขนมาและใหเครองทางานดวยระบบไฟฟา ระบบของเครองยงคงใชลกลอยและรอกเชนแบบ Analog or Graphic recorder แตเปลยนระบบบนทกเปนการบนทกคาแทนการใชปากกาเขยนเปนลายเสน เครองมอยคแรกยงไมไดบนทกผลเปนตวเลขอยางแทจรง การบนทกขอมลจะใชวธการเจาะบตร ซงเปนยคเดยวกบการใชเครองคานวณและคอมพวเตอรทปอนขอมลโดยการเจาะบตร เพราะสมยนนระบบหนวยความจายงไมม สามารถกาหนดชวงเวลาการบนทกขอมลได การแปลผลทาโดยคนหรอใชเครองแปลผลกได

รปท 3-12 Analog – to - digital recorder

3-13


รปท 3-13 กระดาษบนทกขอมลของ Analog – to - digital recorder

3) Digital recorder

3.1) เครองบนทกระดบนาระบบ Digital แบบวดนาทางตรง

เครองมอมลกษณะคลายแบบ Float – tape gage แตแสดงผลเปนตวเลขและบนทกขอมลไวในหนวยความจาของเครองโดยตรง

รปท 3-14 Digital recorder แบบตางๆ

3-14


3.4.2.2 เครองบนทกระดบนาระบบ Digital แบบวดนาทางออม (แบบไมสมผสผวนา)

โดยการประยกตคณสมบตของน าบางดาน เชน การสะทอนเสยงและแสง ความกดดนทระดบความลกตางๆ มาสรางSensor วดระดบน า รปแบบตาง ๆ สวนประกอบสาคญคอ ตว Sensor ทเปนตวสงสญญาณและหรอรบสญญาณ และเครองแปลสญญาณและบนทกขอมล โดยสามารถตอพวงกบระบบคอมพวเตอร และสามารถตดตงกบระบบโทรมาตรสงขอมลทางไกลโดยวทยหรอโทรศพทได เครองมอประเภทนไดแก

(1) เครองวดแบบ Bubble gage

ในการวดระดบน าโดยใช Staff gage, Chain gage และ

Wire weight gage นน ตองทาในระบบเปดหรอทโลงตามธรรมชาตเพราะเราตองอานคาระดบ หรอสงเกตตมน าหนกถวงสมผสผวน า สวนเครองมอประเภทอนๆ ตองวดในบอน านง (Stilling

well) ทสรางเปนบอรมทางนาและมทอเลกๆ ตอเชอมใหน าจากทางน าไหลเขามาในบอดงกลาวซงจะทาใหระดบน าในบอเปนระดบทเทากบในทางน า (จะกลาวในหวขอถดไป) แตในบางพนททมตะกอนไหลปนมากบนามาก โอกาสทจะเกดการอดตนหนาทอเลกๆ ทตอเขามาในบอวดน าได จงตองใชเครองมอวดระดบนาแบบใชฟองอากาศ (Bubble gage)

หลกการทางาน เครองมอนจะปลอยกาซไนโตรเจนเปนแรงดนผานทอทมปลายเปดใตผวน า การวดความดนทปลายทอทปลอยฟองอากาศออกมาจะแปลงเปนความสงของนาโดยเครองบนทกได

รปท 3-15 สถานวดระดบนาแบบ Bubble gage

3-15


รปท 3-16 อปกรณประกอบของ Bubble gage

(2) เครองวดแบบหววดความดน โดยใชเซนเซอรทมความไวตอการเปลยนแปลงความดน สาหรบหยอนวดเปรยบเทยบผวนากบระดบความลกททราบคา

รปท 3-17 Pressure sensor

(3) Acoustic Doppler เปนเครองมอวดความลกของน าและสามารถวดกระแสนาไดดวยในขณะเดยวกน โดยใชคลนความถสง

รปท 3-18 การวดระดบนาโดยใชเครองวดแบบ Acoustic Doppler

3-16


(4) เครองวดแบบใช Ultrasonic เพอวดระยะจากหววดถงผวน า มสวนประกอบสาคญคอ ตว Sensor ทเปนตวสงและรบคลนในตวเดยวกน และเครองแปลสญญาณและบนทกขอมล

รปท 3-19 หววดระดบนา Ultrasonic และเครองบนทกขอมล

(5) เค รองวดระบบ Laser เพอวดระยะทหางจากหววด ถงระดบทองทางน า หรอใชตวสะทอนแสงทผวน า หรอตดตงคกบเครองวดแบบ

Ultrasonic กจะสามารถวดความลกออกมาได

รปท 3-20 เครองวดระบบ Laser

รปท 3-21 การใชเครองวดระบบ Laser คกบระบบ Ultrasonic

3-17


(6) แบบหววด Radar

รปท 3-22 การใช Radar ตรวจวดระดบนา

รปท 3-23 เครองมอวดระดบนายคบกเบก

3-18


3.5 บอนานง (Stilling well)

การวดระดบน าน นจะเกดปญหาททาใหเกดความผดพลาดในการตรวจวดอนเนองมาจากสาเหตตอไปน

1) การมกระแสนาไหลแรงทาใหเครองมอไมอยในตาแหนงทเหมาะสม 2) การมคลนทาใหผวน าไมนง 3) การมขยะหรอวชพชลอยมากบนามากทาใหตรวจวดลาบาก ฯลฯ

การตรวจวดดวยแผนวดระดบน าอาจหลกเลยงปญหาขอ 2) และขอ 3)ไมได แตอาจปองกนหรอแกปญหาไดโดยการสรางตวกาบงคลน และทนกนขยะหรอวชพช สวนการใชเครองมอวดแบบอนๆ นนเพอแกปญหาดงกลาวจงมกสรางบอน านงขน การสรางนนอาจสรางในทางน าหรอสรางบนตลงใกลทางน ากได อาจสรางจากวสดหลากหลายประเภท สวนขนาดของบอน นขนกบสภาพการใชงาน โดยพจารณาจาก ขนาดและจานวนอปกรณ ตวอาคารตดต งเครองมอตองการสรางเปนทพกชวคราวของเจาหนาทดวยหรอไม เปนตน

ลกษณะทวไปของบอนานง จะมสวนประกอบ คอ

(1) ตวบอน า เปนปลองสเหลยมหรอกลมในแนวดง ถาขนาดเลกอาจใชทอแทน โดยทวไปกนบอจะตากวาระดบนาต าสดทจะทาการวดเลกนอย เพอเผอไวสาหรบตะกอน

(2) ทอชกนาเขาบอ เปนทอเลกๆ ทตอจากตวบอหรอปลองหรอทอ ออกไปยงทาง

นาในแนวราบเพอเปนตวรบนาเขาตวบอ โดยตาแหนงทวางทอชกน านจะอยในแนวระดบทตาทสดทตองการวดระดบน า และไมเกดผลกระทบจากการอดตนของตะกอน อาจมทอเดยวหรอเผอไวหลายทอกได ถาตะกอนมมากปลายทอในทางน าจะตอของอ 90 องศาใหปลายหนไปดานทายน าเพอกนตะกอนเขาทอ (ถาตวบออยในทางน าจะไมมทอน แตจะเจาะรทตวบอหรอทอเพอรบน าแทน)

(3) ทสาหรบตดตงอปกรณ จะตงอยบนตวบอหรอปลอง ถาเปนบอขนาดเลกจะมลกษณะคลายตเพอใสเครองมอวด หากเครองมอขนาดใหญ หรอมสวนประกอบมาก อาจสรางเปนหองเลกๆ หรอสรางเปนสถาน

(4) สะพานทางเดน เพอเขาไปปฏบตงาน เมอสรางบอนานงอยในทางนา

3-19


รปท 3-24 แสดงตวอยางของบอนานง และสถานวดระดบนา

3-20


3.6 เครองมอวดระดบนาแบบอน ๆ

3.6.1 เครองวดระดบนาสงสด (Crest-stage gages)

การใชเครองบนทกระดบน าจะอานระดบน าสงสดไดจากเสนกราฟ หรอคาตวเลขทเครองบนทกไว แตกยงมเครองมอทใชวดระดบน าสงสดโดยตรง โดยมสวนประกอบและหลกการทางานงายๆ คอตวเครองมอเปนทอทเจาะรไวเพอใหน าเขาไปภายในทอไดและทาใหระดบน าในทอกบภายนอกในทางน าเปนระดบเดยวกน ภายในทอจะตดตงแผนวดระดบเอาไว ปลายบนและลางเปนฝาครอบเพอทจะใชเปดเพอนาแผนวดระดบมาอานคา หรอทาความสะอาดภายในได การตรวจวดจะใสผงไมกอกลงไปในทอ เอาทอไปตดตงในทางน าตรงจดตรวจวด เทยบระดบของเครองมอกบระดบอางองเพอทจะใชอางองในการแสดงผล ผงไมกอกจะลอยอยในน าในทอ เมอนาลดระดบลงผงไมกอกจะตดอยกบผวแผนวดระดบ จงสามารถอานคาสงสดของระดบน าได

3-21


รปท 3-25 เครองวดระดบนาสงสด และลกษณะการตดตง

3-22


3.6.2 เครองวดระดบนาแบบลกลอย

เมอรหลกการพนฐานของเครองวดระดบน าและบอน านงแลวกสามารถประยกตออกแบบและสรางขนใชงานเองได ซงมกรณตวอยางการประยกตใชคอ

ศรชย ศกดสรโกศล ไดออกแบบและสราง บอนานงประยกต เพอใชวดระดบน าในคลองสงน าทโครงการสงน าและบารงรกษากาแพงแสน โดยใชทอคอนกรตทมเสนผาศนยกลาง 0.20 เมตรเปนตวบอ และใชทอ PVC ขนาดเสนผาศนยกลาง 1.5 นวเปนทอชกน าเขาบอ ตหรอกลองเหนอปากบอน านงสรางดวยคอนกรตเสรมเหลกมลกษณะเปนกลองทบ เปดดานหนาสาหรบตดตงแผนระดบน า ชองดานในกวาง 0.20 เมตร สงประมาณ 1 – 2 เมตร ขนกบความลกของของนาทจะวด ดานลางเปดชองสาหรบเครองหยงวด ททามาจากลกลอยทใชควบคมในถงน าทตดตงกบแกนทอเหลกสเหลยมจตรสขนาด 4 หนสาหรบใชเทยบวดระดบ

รปท 3-26 บอนานงประยกต

3.7 ตองตดตงแผนวดระดบนาไวเสมอแมจะใชเครองมอวดระดบนาประเภทอนแลว

แมจะใชเครองวดระดบน าประเภทใดกตาม จาเปนตองตดตงแผนวดระดบน าไวดวยเสมอ เพอทจะใชสมเชควาการทางานของเครองวดนนยงคงมความถกตองอยหรอไม อกทงหากเครองมอวดนนไมสามารถใชงานได เนองจากสาเหตเกดการชารด หรอครบกาหนดการสงไปตรวจเชค กจะสามารถใชแผนระดบนาตรวจวดระดบนาไดตอเนองกนไป

---------------------------------------

3.1 ความสําคัญของการว...

Documents