• Yalın Düşünce – Yalın Teknikler • Kaizen • Poka Yoke

8 Kasım 2014 - Bursa

Lemi Ali Güngördü 14 Şubat 1951’de Ankara’da doğdu. 1973 yılında elektrik mühendisi olarak Boğaziçi Üniversitesi’nden mezun oldu. ELMS-Eskişehir Lokomotif ve Motor Sanayinde (şimdiki adıyla TÜLOMSAŞ) iki yıl çalıştıktan sonra askerlik görevini tamamladı. Arçelik AŞ-Eskişehir Buzdolabı İşletmesinde 16 yıl elektrik şefi (ilk 4 yıl) ve bakım müdürü olarak çalıştı. 1991 eylülünde TEE (Arçelik’in mamüllerine motor üreten şirket, şu anda Arçelik bünyesine doğrudan bağlandı) Topkapı Fabrikasında Teknik Müdür (ilk 6 yıl) ve Üretim Müdürü pozisyonlarında toplam 8 yıl bulundu. Mayıs 1999’da fabrika hayatından emekliye ayrıldı, İdea’da, eğitmen ve danışman olarak çalışmaya başladı. Eğitim ve danışmanlığını verdiği konular, Toplam Kalite Yönetimi ve Yalın Üretim Anlayışının içerdiği temel ögelerden olan ön saf çalışanlarının “katılımı”na ilişkin metod ve tekniklerdir. Bu bağlamda, Kaizen, Hoshin Kanri – Politikaların Açılımı, Görsel Fabrika, SMED-Hızlı Kalıp/Model Değişimi, TPM-Toplam Üretken Bakım, Poka Yoke, Planlı Bakım, Otonom Bakım ve bunların içerdiği tüm temel konularda eğitim ve danışmanlık hizmeti vermekte. Ekim 2003’de İdea’nın faaliyetlerini durdurması ile birlikte aynı eğitim ve danışmanlık faaliyetlerine, Yalın Enstitü Derneğinde devam ediyor.

Yalın Hizmet, - Hizmetin, çeşitli türlerin birbirinin akışını

kesmemesini sağlayarak , sürecin içindeki israfları yok ederek, hızla hastaların sağlıklarını

kazanmalarına yönlendirmek

- Tedavi süresini kısaltmak

- Hasta ihtiyaç ve konforuna yanıt verme esnekliği kazanmak

- Sadece maliyetleri azaltarak, verimi yükselterek

değil, müşteriye sunulan değeri de arttırarak, sürekliliği ve karlılığı sağlamak

Temel Amaç

Yönetimin ilgi merkezini, Değer’in İsraf’tan (MUDA) ayırt edilmesini sağlayacak şekilde değiştirmek.

Organizasyonlar, Teknolojiler ve Sabit Kıymetler üstünde odaklanmak yerine, sunulan hizmetler üstüne

odaklanarak, kaynakları hastaların sağlığını etkileyecek çalışmalara kaydırmak.

İsraflardan arınarak refahın arttırılmasını sağlamak.

1. DEĞER: Hizmet türü bazında değerin -müşteri gözüyle-

tanımını yap,

2. DEĞER AKIŞ YOLLARI: Hizmet türü bazında değer akış

yollarını belirle,

3. AKIŞ: Tarif edilen değerin kesintiye uğramadan akmasını

sağla,

4. ÇEKME: Hastalarımızın bizden sadece değeri çekmelerini

sağla,

5. MÜKEMMELLİK: Mükemmelliğe doğru yol al.

Ana Prensipler

Sağlık sektöründe değer sizce nedir?

Kai Zen

İyi Değişim

Kaizen, Japoncada “iyiye doğru değişim” anlamına gelir.

Aslında Budistlerin ‘‘Kalbin iyi yönde yenilenmesi’’ diye bir sözü vardır. Bu yüzden, kaizen anlayışı iş

dünyamızın ‘‘kalbinin iyi yönde yenilenmesi’’ni icap ettirmektedir. Kaizen tarzının kuruluşun vizyon ve politikaları ile tüm iş süreçlerine sindirilmiş olması

söz konusudur.

Kaizen olgusu, batı dünyasında – Türkiye de dahil olmak üzere, sürekli iyileştirme olarak anlaşılır. Bazı yazarlar, Japonların 1950’lerin başından itibaren gösterdiği sanayideki büyük başarıyı kaizen olgusuna bağlarlar. Aniden ortaya çıkabilecek devrimci, büyük gelişme beklentilerinin aksine, Kaizen sürekli, bitmek tükenmek bilmeyen küçük geliştirme çalışmalarının bileşkesinde büyük ve muhteşem hedeflere ulaşabilmek demektir. Kaizen’de sürekli daha iyisini arama ve elde etme inancı vardır.

Kaizenleri iyiye doğru, yalına doğru gidiş sürecidir…

Kaizen’leri uygulayacak ekipte bir maliyet bilinci olmalıdır, kayıpların ve tasarrufun iş sonuçlarına yansıtacağı parasal boyutu sunumda açıklanmalıdır

Kaizenler yapıldıkları yerde, gerçek cisimler üzerinden sunulmalıdır

Sunumlar renkli, canlı ve neşeli olmalıdır

Az yazı, çok çizim ve grafik olmalı, görselliğe ağırlık verilmelidir.

Hataların Yalıtımı – Error Proofing

Hatalar Kaçınılmazdır... İnsanoğlu unutkandır ve hata yapmaya eğilimlidir. Bizler insanları hata yaptıkları için çok sık suçlarız. Özellikle iş ortamında bu davranış sadece çalışanların heveslerini kırıp morallerini bozmakla kalmaz, sorunları da çözmez. “Poka Yoke” iş sürecinde insan hatalarının kusurlu ürüne/hizmete dönüşmesini önleyen fiziksel araçlardır.

İnsan hatalarının kusura

dönüşmemesi için çare Poka Yoke

Araçlarıdır.

“Poka Yoke” konsepti uzun süredir farklı formlarda var olmasına rağmen,

bu fikri geliştiren, bu araçla sıfır kusuru oluşturan ve dolayısıyla kalite

kontrol denetimlerine ihtiyaç bırakmayan kişi, bir Japon üretim mühendisi

olan Shigeo Shingo’dur. Savunduğu yöntemler ‘‘fool proofing - aptallığın

önlenmesi” olarak adlandırılır. Daha sonralarda Shingo bu tanımlamanın

operatörleri rahatsız ettiğini farkedince, “Poka Yoke” kavramını ortaya

çıkarmıştır. “Poka Yoke” istenmeyen hatalardan (Poka) kaçınmak (Yokeru)

için genellikle “hatadan-kaçınma” veya “hatadan-korunma” olarak

çevrilmiştir.

“Poka Yoke”nin arka planındaki düşünce, çalışanların zekasına saygı

duymaktır. “Poka Yoke”, hafıza veya ezbere dayanan ve çalışanlar

tarafından devamlı tekrarlanan görev ve işlemleri ele alarak, onlara serbest

zaman yaratır ve daha yaratıcı ve değer katan işler yapma imkanı verir.

Oluşabilecek hataların anormallik seviyesinde tespit edilerek

önlem alınması esastır.

Hizmet sektöründe kalite kaybının sonuçlarının büyümesi

Yalın Enstitü Derneği

Anormallik (Abnormality)

Hata (Error)

Kusur (Defect)

Müşteri

memnuniyetsizliği

Yalın Enstitü Derneği

Daha kötüsü

Hastamızın

kaybı

Bu kötüye gidişi mümkün olan en erken evresinde durdurmamız gerekmektedir…

Hizmet sektöründe kaybın sonuçlarının büyümesi

Yalın Enstitü Derneği

1

10

100

Hizmet noktasından sonra fakat tatbikattan önce fark edilen kusurlar

Hizmet noktasında tespit edilen ve önleyici faaliyetle ortadan kaldırılan kusurlar

Müşteriye (hastaya) yansıyan kusurlar

Kalite kaybının sonuçlarının büyümesi, 10’lar Kuramı

Yalın Enstitü Derneği

Herkes, kaliteden sorumlu olduğu halde; neden

hata yapıyorlar?

Çünkü; ellerinde değil...

Yalın Enstitü Derneği

Kalitenin çalışana bağlı olduğu işlemler, onun, - bilgi seviyesinden, - işine gösterdiği özenden etkilenirler.

-Çalışanın işini iyi yapabilmesi için, konusunda eğitilmiş ve deneyim sahibi olması;

- Ürettiği her parçaya özen göstermesi beklenir.

Yalın Enstitü Derneği

Kalitenin çalışana bağlı olduğu işlemler, onun, - bilgi seviyesinden, - işine gösterdiği özenden etkilenirler.

Örneğin:

-Çok iyi araba kullanıyor olabilirim (bilgi ve deneyim tam)

- Arabanın anahtarını içeride unutabilirim (dikkat ve özen yok)

Yalın Enstitü Derneği

Eğer hata yapma olasılığımız daima varsa; hataların kusurlu hizmete dönüşmesi % 100 engelenemeyecek ise; müşterilerimize daima kusursuz hizmeti vermeyi nasıl garanti edeceğiz?

Ne Yapmalı?

İlk olarak hatanın hiç oluşmamasını sağlamalıyız... Eğer kusur, bir türlü ortaya çıkmışsa bunun iş akışı yönünde ilerlemesine mani olmalıyız

Yalın Enstitü Derneği

Hata erken algılanıp, kusurlu işlemin hiç yapılmaması ilk tercihimizdir

Çalışan zaman geçirilmeden uyarılmalı, anormalliğin tespit edilip ortadan kaldırılmasına çalışılmalıdır

Kusur oluştuysa onu durdurmak son çaremizdir...

Beni dinlediğiniz için teşekkür ederim. Öğleden sonra çalıştayda buluşmak üzere…