ก รปรับระบบก รตรวจสอบก ำ รนเข้ อ...

7
รายงานการวิจัย 24 FDA Journal : September-December 2014 บทคัดย่อ การศึกษาครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาระบบการตรวจสอบการนำาเข้าอาหารของด่านอาหารและยา ของประเทศไทยที่ดำาเนินการในปัจจุบันเปรียบเทียบกับแนวทางปฏิบัติสำาหรับระบบการควบคุมการนำาเข้า สินค้าอาหาร (Guidelines for food import control systems: CAC/GL 47-2003) ของ CCFICS โดยการ ใช้แบบสอบถามเจ้าหน้าที่ด่านอาหารและยาของประเทศไทยทั่วประเทศ จำานวน 38 คน ผลการศึกษาพบว่า ใน 20 แนวทางปฏิบัติสำาหรับระบบการควบคุมการนำาเข้าสินค้าอาหารนั้น เจ้าหน้าที่ทั้ง 38 คนเห็นว่ามีการ ปฏิบัติครบทั้ง 20 แนวทางอย่างครบถ้วน คิดเป็นร้อยละ 52.50 และมีการปฏิบัติครบทั้ง 20 แนวทาง แต่ยัง ไม่ครอบคลุมทั้งหมด คิดเป็นร้อยละ 47.50 จากการศึกษานี้จะพบว่า สิ่งที่ด่านอาหารและยาของประเทศไทย ยังไม่เคยดำาเนินการเลย มีด้วยกันหลายกระบวนงาน เช่น ระเบียบวิธีการสุ่มตัวอย่าง ข้อกำาหนดระหว่างการ ขนส่งอาหาร การจัดเก็บค่าธรรมเนียมในการตรวจสอบและตรวจวิเคราะห์ การประเมินและยอมรับระบบ ควบคุมอาหารของประเทศผู้ส่งออก การจัดทำาข้อมูลความเสี่ยงเพื่อกำาหนดความถี่ของการตรวจสอบ เกณฑ์ การตัดสินใจในการดำาเนินการกับสินค้านำาเข้า การจัดการในสถานการณ์ฉุกเฉิน และการแลกเปลี่ยนข้อมูลระหว่าง หน่วยงานราชการที่มีอำานาจหน้าที ่ของประเทศ ผู ้ส่งออกและผู ้นำาเข้า นอกจากนี้ มีข้อเสนอแนะให้ด่านอาหาร และยาของประเทศไทย ต้องปรับปรุงการดำาเนินงานตามความจำาเป็นเร่งด่วนลำาดับแรกคือ การจัดทำาระบบบริหาร ความเสี่ยงเพื่อลดการตรวจสอบที่ไม่จำาเป็น และจัดทำาหลักเกณฑ์การปฏิบัติที่ดีสำาหรับผู ้นำาเข้า (Good Importing Practice) เพื่อใช้ประกอบการประเมินผู้นำาเข้าและลดการตรวจสอบที่เป็นงานประจำา สิ่งที่ต้องดำาเนินการ ต่อไปคือ การจัดทำาและประกาศเกณฑ์การตัดสินใจดำาเนินการกับสินค้าที่ตรวจสอบ เพื่อให้เกิดความโปร่งใส และเป็นธรรม และการออกกฎหมายให้มีการออกใบอนุญาตก่อนการส่งสินค้าเข้าประเทศ ทั้งนี้ในระยะยาว ต้องศึกษาระบบควบคุมการนำาเข้าอาหารของประเทศคู ่ค้า เพื่อเป็นข้อมูลในการประเมินระบบควบคุมและจัดทำา ข้อตกลงร่วมระหว่างหน่วยงานราชการที่มีอำานาจหน้าที่ของทั้งสองประเทศในการควบคุมอาหารให้ได้คุณภาพ มาตรฐาน และปลอดภัยในการบริโภค ดังนั้นด่านอาหารและยาของประเทศไทย จึงต้องปรับระบบการ ตรวจสอบอาหารนำาเข้า โดยการนำาหลักการของ CCFICS มาปรับใช้เพื่อให้นานาประเทศยอมรับในกระบวนการ ตรวจสอบอาหารนำาเข้าของประเทศไทย คำ�สำ�คัญ การควบคุมการนำาเข้าอาหาร ด่านอาหารและยา CAC/GL 47-2003 สมบูรณ์ บุญกิจอนุสรณ์ ส�านักงานคณะกรรมการอาหารและยา ก�รปรับระบบก�รตรวจสอบก�รนำ�เข้�อ�ห�ร ให้รองรับกับกฎกติก�ส�กล Reprocessing food imported control system to meet the international rules and regulations

Upload: others

Post on 03-Mar-2020

3 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: ก รปรับระบบก รตรวจสอบก ำ รนเข้ อ ...kmfda.fda.moph.go.th/journal/Chapter/3/23_88_C2_3.57.pdf · 2016-10-03 · JYI.Y@(YJN[/XI

รายง

านกา

รวจย

24 FDA Journal : September-December 2014

บทคดยอ

การศกษาครงนมวตถประสงคเพอศกษาระบบการตรวจสอบการนำาเขาอาหารของดานอาหารและยาของประเทศไทยทดำาเนนการในปจจบนเปรยบเทยบกบแนวทางปฏบตสำาหรบระบบการควบคมการนำาเขาสนคาอาหาร (Guidelines for food import control systems: CAC/GL 47-2003) ของ CCFICS โดยการใชแบบสอบถามเจาหนาทดานอาหารและยาของประเทศไทยทวประเทศ จำานวน 38 คน ผลการศกษาพบวา ใน 20 แนวทางปฏบตสำาหรบระบบการควบคมการนำาเขาสนคาอาหารนน เจาหนาททง 38 คนเหนวามการปฏบตครบทง 20 แนวทางอยางครบถวน คดเปนรอยละ 52.50 และมการปฏบตครบทง 20 แนวทาง แตยงไมครอบคลมทงหมด คดเปนรอยละ 47.50 จากการศกษานจะพบวา สงทดานอาหารและยาของประเทศไทยยงไมเคยดำาเนนการเลย มดวยกนหลายกระบวนงาน เชน ระเบยบวธการสมตวอยาง ขอกำาหนดระหวางการขนสงอาหาร การจดเกบคาธรรมเนยมในการตรวจสอบและตรวจวเคราะห การประเมนและยอมรบระบบควบคมอาหารของประเทศผสงออก การจดทำาขอมลความเสยงเพอกำาหนดความถของการตรวจสอบ เกณฑการตดสนใจในการดำาเนนการกบสนคานำาเขา การจดการในสถานการณฉกเฉน และการแลกเปลยนขอมลระหวางหนวยงานราชการทมอำานาจหนาทของประเทศ ผสงออกและผนำาเขา นอกจากน มขอเสนอแนะใหดานอาหารและยาของประเทศไทย ตองปรบปรงการดำาเนนงานตามความจำาเปนเรงดวนลำาดบแรกคอ การจดทำาระบบบรหาร ความเสยงเพอลดการตรวจสอบทไมจำาเปน และจดทำาหลกเกณฑการปฏบตทดสำาหรบผนำาเขา (Good Importing Practice) เพอใชประกอบการประเมนผนำาเขาและลดการตรวจสอบทเปนงานประจำา สงทตองดำาเนนการ ตอไปคอ การจดทำาและประกาศเกณฑการตดสนใจดำาเนนการกบสนคาทตรวจสอบ เพอใหเกดความโปรงใสและเปนธรรม และการออกกฎหมายใหมการออกใบอนญาตกอนการสงสนคาเขาประเทศ ทงนในระยะยาวตองศกษาระบบควบคมการนำาเขาอาหารของประเทศคคา เพอเปนขอมลในการประเมนระบบควบคมและจดทำาขอตกลงรวมระหวางหนวยงานราชการทมอำานาจหนาทของทงสองประเทศในการควบคมอาหารใหไดคณภาพมาตรฐาน และปลอดภยในการบรโภค ดงนนดานอาหารและยาของประเทศไทย จงตองปรบระบบการ ตรวจสอบอาหารนำาเขา โดยการนำาหลกการของ CCFICS มาปรบใชเพอใหนานาประเทศยอมรบในกระบวนการตรวจสอบอาหารนำาเขาของประเทศไทย

คำ�สำ�คญ การควบคมการนำาเขาอาหาร ดานอาหารและยา CAC/GL 47-2003

สมบรณ บญกจอนสรณส�านกงานคณะกรรมการอาหารและยา

ก�รปรบระบบก�รตรวจสอบก�รนำ�เข�อ�ห�รใหรองรบกบกฎกตก�ส�กล

Reprocessing food imported control system to meet the international rules and regulations

Page 2: ก รปรับระบบก รตรวจสอบก ำ รนเข้ อ ...kmfda.fda.moph.go.th/journal/Chapter/3/23_88_C2_3.57.pdf · 2016-10-03 · JYI.Y@(YJN[/XI

รายง

านกา

รวจย

25วารสารอาหารและยา ฉบบเดอนกนยายน-ธนวาคม 2557

Abstract

This study aims to determine the imported food control system of THAI FDA

checkpoints compared with Guideline for Food Import Control Systems or CAC/GL 47-2003

of CCFICS. Self-administered questionnaire was used and collected from 38 THAI FDA

checkpoint officers. The results revealed that 52.50 % of the respondents agreed with the

present system is complying and consist with every guideline. Although the rest agreed with

the present system is comply with every guideline but not thoroughly consistency.

There are many procedures that not implemented or implemented but not success such as sampling

method, requirement on food transportation, fee of inspection and analysis, assessment and

acceptance of food control system of exporting country, risk data to determine the frequency

of inspection, decision criteria to deal with imported goods, management in emergency

situation, and information exchange between competent authorities of exporting and importing

country. It is recommended that the urgent priority improvement is to prepare a risk

management system, to reduce unnecessary monitoring and compliance with the less officer.

While the Good Importing Practice guidelines is established to support the assessment and

reduction of routine import checks. Things to proceed is to prepare and announce the decision

of the officer to proceed with its investigation, to achieve a more transparent and fair. And

the legislation of Pre-shipment Clearance. The long-term needs to study the food import

control system of countries that export goods to Thailand. This information will be use for

draft the mutual recognition agreement in food control between competent authorities of

exporting and importing country which propose to have the quality and safety food. THAI

FDA checkpoint ought to adapt imported food control system to follows CCFICS for

international acceptance in food import inspection of Thailand.

Keywords: Imported food control, THAI FDA checkpoint, CAC/GL 47-2003

ระบบโลจสตกส และมการรวมกลมประเทศกนเพอให

เกดขอไดเปรยบในการเจรจาตอรองการคาระหวางกน

มกรอบขอตกลงทางการคาระหวางประเทศมากมาย

ไมวาจะเปนกรอบภายใตองคการการคาโลก (World Trade

Organization) หรอกรอบภายใตความรวมมอทาง

เศรษฐกจในเอเชยแปซฟก (Asia-Pacific Economic

Cooperation; APEC) เปนตน ซงในกรอบขอตกลงตางๆ

บทนำ�

จจบนนการคาระหวางประเทศไดเตบโตขน

เป นอย างมาก ด วยมการพฒนา

สงอำานวยความสะดวกตางๆ ขนมารองรบ อาท การตดตอ

สอสารกนผ านระบบอ เลกทรอนกส การพฒนา

Page 3: ก รปรับระบบก รตรวจสอบก ำ รนเข้ อ ...kmfda.fda.moph.go.th/journal/Chapter/3/23_88_C2_3.57.pdf · 2016-10-03 · JYI.Y@(YJN[/XI

รายง

านกา

รวจย

26 FDA Journal : September-December 2014

เพอใหเกดความมนใจวา อาหารทนำาเขานนมมาตรฐาน

และความปลอดภย ซงมดวยกนหลายฉบบ เชน หลกการ

สำาหรบการตรวจสอบและรบรองการสงออกและนำาเขา

อาหาร (Principles for Food Import and Export

Inspection and Certification: CAC/GL 20-1955)

แนวทางปฏบตสำาหรบการออกแบบการดำาเนนการ

การประเมน และการใหความเชอถอของระบบการตรวจสอบ

และรบรองการนำาเขาและสงออกอาหาร (Guidelines

for Design, Operation, Assessment and

Accreditation of Food Import and Export

Inspection and Certification Systems: CAC/GL

26-1997) และแนวทางปฏบตสำาหรบระบบการควบคม

การนำาเขาสนคาอาหาร (Guidelines for food import

control systems: CAC/GL 47-2003) ดงนน

ดานอาหารและยาของประเทศไทยจงตองปรบระบบการ

ตรวจสอบอาหารนำาเขา โดยการนำาหลกการของ CCFICS

มาปรบใชเพอใหนานาประเทศยอมรบในกระบวนการ

ตรวจสอบอาหารนำาเขาของประเทศไทย

วตถประสงคของก�รศกษ�

ศกษาระบบการตรวจสอบการนำาเขาอาหารของ

ดานอาหารและยาของประเทศไทยทดำาเนนการปจจบน

เปรยบเทยบกบแนวทางปฏบตสำาหรบระบบการควบคม

การนำาเขาสนคาอาหาร (Guidelines for food import

control systems: CAC/GL 47-2003) ของ CCFICS

เพอใหทราบถงสถานการณปจจบนของระบบตรวจสอบ

และเสนอแนะแนวทางการควบคมสนคาอาหารนำาเขา

ใหรองรบกบมาตรฐานอาหารระหวางประเทศ

ระยะเวล�ก�รศกษ�

ตงแต เดอนมนาคม - พฤษภาคม 2557

วธก�รศกษ�

1. ศกษาหลกการสำาหรบการตรวจสอบและ

รบรองการสงออกและนำาเขาอาหาร (Principles for

เหล าน จะมหวข อท เป นจดเน นหลกอนหนงคอ

การอำานวยความสะดวกทางการคาโดยการลดมาตรการ

ทเปนอปสรรคตางๆ ทเกยวของการคาระหวางประเทศ

ทงมาตรการและอปสรรคทางการคาดานภาษศลกากร

(Tariff Barrier) และมาตรการและอปสรรคทางการคา

ทมใชดานภาษศลกากร (Non-Tariff Barrier) ทงน องคการ

การคาโลกมการบงคบใชความตกลงดานสขอนามยและ

สขอนามยพช (Agreement on the Application of

Sanitary and Phytosanitary Measures; SPS)

ทกำาหนดกตกาใหประเทศตางๆ ใชมาตรการดาน

มาตรฐานและความปลอดภยอาหาร ควบคมการสงออก

นำาเขาสนคาเกษตรและอาหาร ดงนน ประเทศสมาชก

มขอผกพนทจะตองปฏบต เพอใหมนใจวาการนำามาตรการ

ดาน SPS และขนตอนการประเมนความสอดคลองใดๆ

จะไมกอใหเกดอปสรรคทไมจำาเปนตอการคาระหวาง

ประเทศ

ในความตกลงวาดวยการบงคบใชมาตรการ

สขอนามยและสขอนามยพช (SPS) ไดระบอยางชดเจนวา

ให ใช เป นมาตรฐานระหว างประเทศ แนวปฏบต

(guideline) และขอเสนอแนะ (recommendation)

ทกำาหนดโดยคณะกรรมาธการโครงการมาตรฐานอาหาร

ระหวางประเทศ (Codex Alimentarius Commission;

Codex) องคการโรคระบาดสตวระหวางประเทศ (Office

International des Epizooties หรอ World

Organization for Animal Health; OIE) และอนสญญา

อารกขาพชระหวางประเทศ (International Plant

Protection Convention; IPPC) เปนเกณฑตดสนเพอ

คมครองสขภาพมนษย สขภาพสตวและสขอนามยพช

ซง Codex ไดจดตงคณะกรรมการวาดวยระบบการ

ตรวจสอบและรบรองสนคาอาหารนำาเขาและสงออก (Codex

Committee on Food Import and Export Inspection

and Certification System) หรอเรยกทวไปวา

“CCFICS” ทำาหนาทกำาหนดแนวทาง (Guideline) หรอ

ขอแนะนำา (Recommendation) ทเกยวของกบระบบ

ตรวจสอบและรบรองสนคาอาหารนำาเขาและสงออก

Page 4: ก รปรับระบบก รตรวจสอบก ำ รนเข้ อ ...kmfda.fda.moph.go.th/journal/Chapter/3/23_88_C2_3.57.pdf · 2016-10-03 · JYI.Y@(YJN[/XI

รายง

านกา

รวจย

27วารสารอาหารและยา ฉบบเดอนกนยายน-ธนวาคม 2557

แนวทางท 6 การนำาไปใชอยางเปนเอกภาพ

ทวประเทศ

แนวทางท 7 การนำาไปใชทใหความมนใจไดวา

ระดบการคมครองผบรโภคนนสอดคลองกบระดบทใช

สำาหรบอาหารในประเทศ

แนวทางท 8 การนำาระบบควบคมไปใช

แนวทางท 9 จดทตองควบคม

แนวทางท 10 ขอมลเกยวกบอาหารทนำาเขา

แนวทางท 11 ความถของการตรวจสอบและ

ทดสอบอาหารนำาเขา

แนวทางท 12 การสมตวอยางและการวเคราะห

แนวทางท 13 การตดสนใจ

แนวทางท 14 การจดการกบสถานการณฉกเฉน

แนวทางท 15 การยอมรบการควบคมการสงออก

แนวทางท 16 การแลกเปลยนขอมล

แนวทางท 17 ขอพจารณาอนๆ

แนวทางท 18 การจดทำาระบบเปนเอกสาร

แนวทางท 19 ผตรวจสอบทไดรบการฝกอบรมแลว

แนวทางท 20 การทวนสอบระบบ

ผลก�รศกษ�

ผลการสอบถามถงสถานการณทดำาเนนการ

ตามแนวทางปฏบตสำาหรบระบบการควบคมการนำาเขาสนคา

อาหาร (Guidelines for food import control systems:

CAC/GL 47-2003) ของ CCFICS เปรยบเทยบกบการ

ดำาเนนการในปจจบนไดผลการสำารวจตามตารางท 1

และ 2 ดงน

Food Import and Export Inspection and

Certification: CAC/GL 20-1955) แนวทางปฏบต

สำาหรบการออกแบบ การดำาเนนการ การประเมน และ

การใหความเชอถอของระบบการตรวจสอบและรบรอง

การนำาเขาและสงออกอาหาร (Guidelines for Design,

Operation, Assessment and Accreditation of

Food Import and Export Inspection and

Certification Systems: CAC/GL 26-1997) และ

แนวทางปฏบตสำาหรบระบบการควบคมการนำาเขาสนคา

อาหาร (Guidelines for food import control

systems: CAC/GL 47-2003) ของ CCFICS

2. ใชแบบสำารวจความคดเหนของเจาหนาท

ดานอาหารและยาถงวธการปฏบตงานในปจจบนเปรยบเทยบ

กบแนวทางปฏบตสำาหรบระบบการควบคมการนำาเขา

สนคาอาหาร (CAC/GL 47-2003) ของ CCFICS

3. สรปผลการศกษาและจดทำาขอเสนอแนะ

เครองมอทใช

แบบสอบถามทจดทำาขนโดยยดหลกการและ

แนวทางปฏบตสำาหรบระบบการควบคมการนำาเขาสนคา

อาหาร (Guidelines for food import control

systems: CAC/GL 47-2003) ของ CCFICS ซงมทงหมด

20 แนวทาง ดงน

แนวทางท 1 ขอกำาหนดสำาหรบอาหารนำาเขา

ทสอดคลองกบขอกำาหนดสำาหรบอาหารทผลตในประเทศ

แนวทางท 2 ความรบผดชอบทกำาหนดขอบขาย

ไวอยางชดเจนของหนวยงานราชการตางๆ ทมอำานาจหนาท

แนวทางท 3 การออกกฎหมายและขนตอน

การดำาเนนการทกำาหนดไวอยางชดเจนและโปรงใส

แนวทางท 4 การใหความสำาคญแกการคมครอง

ผบรโภค

แนวทางท 5 บทบญญตของประเทศผนำาเขา

สำาหรบการยอมรบระบบควบคมอาหารของหนวยงาน

ทมอำานาจหนาทของประเทศผสงออก

Page 5: ก รปรับระบบก รตรวจสอบก ำ รนเข้ อ ...kmfda.fda.moph.go.th/journal/Chapter/3/23_88_C2_3.57.pdf · 2016-10-03 · JYI.Y@(YJN[/XI

รายง

านกา

รวจย

28 FDA Journal : September-December 2014

ตารางท 1 ผลการสำารวจตามแบบสอบถามแนวทางปฏบตสำาหรบระบบควบคมการนำาเขาสนคาอาหารของพนกงาน

เจาหนาทตามแนวทางของ CCFICS จำานวน 38 คน

หลกการ/แนวทางปฏบต

การดำาเนนการปจจบน

ม (คน)

มบางสวน(คน)

ไมม (คน)

แนวทางท 1 ขอกำาหนดสำาหรบอาหารนำาเขาทสอดคลองกบขอกำาหนดสำาหรบอาหารทผลตในประเทศ 8 30 -

แนวทางท 2 ความรบผดชอบทกำาหนดขอบขายไวอยางชดเจนของหนวยงานราชการตางๆ ทมอำานาจหนาท 28 10 -

แนวทางท 3 การออกกฎหมายและขนตอนการดำาเนนการทกำาหนดไวอยางชดเจนและโปรงใส 6 32 -

แนวทางท 4 การใหความสำาคญแกการคมครองผบรโภค 34 4 -

แนวทางท 5 บทบญญตของประเทศผนำาเขาสำาหรบการยอมรบระบบควบคมอาหารของหนวยงานทมอำานาจหนาทของประเทศผสงออก 12 26 -

แนวทางท 6 การนำาไปใชอยางเปนเอกภาพทวประเทศ 18 20 -

แนวทางท 7 การนำาไปใชทใหความมนใจไดวาระดบการคมครองผบรโภคนนสอดคลองกบระดบทใชสำาหรบอาหารในประเทศ 35 3 -

แนวทางท 8 การนำาระบบควบคมไปใช 33 5 -

แนวทางท 9 จดทตองควบคม 27 11 -

แนวทางท 10 ขอมลเกยวกบอาหารทนำาเขา 30 8 -

แนวทางท 11 ความถของการตรวจสอบและทดสอบอาหารนำาเขา 7 31 -

แนวทางท 12 การสมตวอยางและการวเคราะห 33 5 -

แนวทางท 13 การตดสนใจ 12 26 -

แนวทางท 14 การจดการกบสถานการณฉกเฉน 20 18 -

แนวทางท 15 การยอมรบการควบคมการสงออก 3 35 -

แนวทางท 16 การแลกเปลยนขอมล 4 34 -

แนวทางท 17 ขอพจารณาอนๆ 7 31 -

แนวทางท 18 การจดทำาระบบเปนเอกสาร 33 5 -

แนวทางท 19 ผตรวจสอบทไดรบการฝกอบรมแลว 20 18 -

แนวทางท 20 การทวนสอบระบบ 29 9 -

ตารางท 2 เปรยบเทยบแนวทางปฏบตสำาหรบระบบควบคมการนำาเขาสนคาอาหารทดานอาหารและยาของ

ประเทศไทยดำาเนนการในปจจบนกบทกำาหนดใน CCFICS

หลกการ/แนวทางปฏบต การดำาเนนการปจจบน ไมไดดำาเนนการ

แนวทางท 1 ขอกำาหนดสำาหรบอาหาร

นำาเขาทสอดคลองกบขอกำาหนดสำาหรบ

อาหารทผลตในประเทศ

มาตรฐานผลตภณฑ วธสมตวอยาง GMP การเกบ

รกษา บงคบใชทงอาหารทผลตในประเทศและอาหาร

นำาเขา

การควบคมการขนสง

แนวทางท 2 ความรบผดชอบทกำาหนด

ขอบขายไวอยางชดเจนของหนวยงาน

ราชการตางๆ ทมอำานาจหนาท

หนาทความรบผดชอบระบในพระราชบญญตอาหาร

พ.ศ. 2522 และมการจดทำาขนตอนวธการปฏบตงาน

(SOP) ชดเจน เขาใจงาย

ระบบควบคมอาหารแหงชาต (National Food Control System) เพอหลกเลยง

การตรวจสอบทสลบซบซอน และการทดสอบซำาซอนเพอตรวจวเคราะหสาร

ชนดเดยวกนจากสนคาชดเดยวกนใหมากทสดเทาทจะทำาได

แนวทางท 3 การออกกฎหมายและขนตอน

การดำาเนนการทกำาหนดไวอยางชดเจนและ

โปรงใส

มกฎกระทรวงกำาหนดหนาทความรบผดชอบของ

หนวยงานควบคม และในพระราชบญญตอาหาร พ.ศ.

2522 และประกาศกระทรวงสาธารณสขทเกยวของ

ไดกำาหนดเรองตางๆ ไว ทงการแตงตงพนกงาน

เจาหนาท เอกสารทเกยวของ อำานาจหนาทเจาพนกงาน

แผนการสมตวอยาง การเรยกคนสนคา การกกกน

สนคา การอนญาต การอทธรณ

กฎหมายยงไมกำาหนดใหมการแจงการนำาเขาลวงหนา การเกบคาธรรมเนยมสำาหรบ

การตรวจสอบและการตรวจวเคราะหตวอยาง หลกเกณฑการยอมรบ ปฏเสธ กกกน

ทำาลาย สงเพอทำาลาย สงเพอการปรบปรงใหมหรอเพอการสงออกไปประเทศอน

สงกลบไปประเทศผสงออก การใชในวตถประสงคอนทไมใชอาหาร การควบคมสนคา

ทอยระหวางการขนสง การยอมรบระบบทวนสอบทผนำาเขาใช การประเมนระบบ

ควบคมของประเทศผสงออก การรบรองหรอตรวจสอบกบหนวยงานราชการทม

อำานาจหนาทของประเทศผสงออก

Page 6: ก รปรับระบบก รตรวจสอบก ำ รนเข้ อ ...kmfda.fda.moph.go.th/journal/Chapter/3/23_88_C2_3.57.pdf · 2016-10-03 · JYI.Y@(YJN[/XI

รายง

านกา

รวจย

29วารสารอาหารและยา ฉบบเดอนกนยายน-ธนวาคม 2557

หลกการ/แนวทางปฏบต การดำาเนนการปจจบน ไมไดดำาเนนการ

แนวทางท 4 การใหความสำาคญแกการ

คมครองผบรโภค

มนโยบายการดำาเนนงานและกระบวนการทำางาน

ทระบใหความสำาคญการคมครองสขภาพของผบรโภค

การใหความมนใจเรองการคาอาหารทเปนธรรมมากกวาการคำานงถงเศรษฐกจหรอ

การคาดานอนๆ

แนวทางท 5 บทบญญตของประเทศผนำาเขา

สำาหรบการยอมรบระบบควบคมอาหารของ

หนวยงานทมอำานาจหนาทของประเทศ

ผสงออก

การยอมรบหนงสอรบรองตางๆ เชน GMP Certificate,

Health Certificate

การยอมรบระบบควบคมอาหารของหนวยงานทมอำานาจหนาทของประเทศผสงออก

รวมถงการใชบนทกความเขาใจ ความตกลงเรองการยอมรบรวมกน ตลอดจน

ความตกลงดานความเทาเทยมกนซงครอบคลมการควบคมการผลต นำาเขา แปรรป

เกบรกษา ขนสง และการทวนสอบระบบควบคมอาหารสงออก

แนวทางท 6 การนำาไปใชอยางเปนเอกภาพ

ทวประเทศ

มการจดทำาคมอวธการปฏบตงานทเปนมาตรฐาน

เดยวกน

การจดฝกอบรมอยางทวถง และการตดตามตรวจสอบประเมนการปฏบตอยางเขม

งวด (Internal Audit)

แนวทางท 7 การนำาไปใชทใหความมนใจ

ได ว าระดบการค มครองผ บ ร โภคนน

สอดคลองกบระดบท ใช สำาหรบอาหาร

ในประเทศ

ขอกำาหนดกฎหมายทงเรองมาตรฐานผลตภณฑ

กระบวนการผลต ระบบเอกสารลวนใชกบทงสนคา

ทผลตในประเทศและนำาเขาเชนเดยวกน

-

แนวทางท 8 การนำาระบบควบคมไปใช มการจดทำาขนตอนการดำาเนนงาน และมคมอ วธการ

ปฏบตทงของเจาหนาท และผประกอบการนำาเขา

ตลอดจนการยอมรบหนงสอรบรองจากแหลงกำาเนด

สนคา

การยอมรบการควบคมในประเทศผสงออก

แนวทางท 9 จดทตองควบคม จ ดท ม ก า รควบค มม หลายจ ด ท ด านนำ า เข า

แหลงแปรรป การเกบรกษา แหลงจำาหนาย

การกำาหนดในกฎหมายใหอาหารนำาเขาตองผานการตรวจสอบ ณ ดานนำาเขาและ

การควบคมทแหลงการขนสง ตลอดจนการยอมรบการควบคมในประเทศผสงออก

และการออกใบอนญาตกอนการขนสงสนคา (Pre-shipment Clearance)

แนวทางท 10 ขอมลเกยวกบอาหารทนำาเขา โดยสวนใหญมเกอบครบถวน ประกอบดวย วนทและ

ดานทนำาเขา วธขนสง ลกษณะสนคา ชอ ทอยผสงออก

และผนำาเขา ชอ ทอยผผลต ปลายทางสนคา ทงน

บางสวนปรากฏในใบอนญาตผลตภณฑ

กฎหมายไมไดกำาหนดใหระบรนทผลต ใหระบเพยงวน เดอน ปทผลตเทานน

แนวทางท 11 ความถของการตรวจสอบ

และทดสอบอาหารนำาเขา

ตรวจสอบและทดสอบทกใบขนสนคาทผ านดาน

ตลอดจนมการทำาระบบกกกนกบอาหารทมประวต

ไมไดมาตรฐาน

การจดทำาหลกเกณฑทโปรงใสและเปนธรรมตามความเสยงของอาหารทมตอสขภาพ

ของมนษยและความปลอดภย

แนวทางท 12 ก า ร ส ม ต ว อ ย า ง แ ล ะ

การวเคราะห

มแผนการส มตวอยาง และวธวเคราะห ตลอดจน

การอางองผลวเคราะหตามหลกการของ Codex

-

แนวทางท 13 การตดสนใจ มเกณฑการยอมรบถาผานการตรวจสอบแลวถกตอง

ใหตรวจปลอยผลตภณฑได การปลอยผลตภณฑท

ไมปฏบตตามกฎเกณฑภายหลงทไดปรบปรงแกไขแลว

การแจงใหทราบถงการหามผลตภณฑเข ามาใน

ประเทศ แตเปนเกณฑทถอปฏบตภายในดานอาหาร

และยาโดยไมไดประกาศใหทราบทวไป

การประกาศเกณฑการตดสนใจกบสนคาทนำาเขาประเทศใหครอบคลมทงการยอมรบ

เขาประเทศโดยไมตองผานการตรวจสอบหรอตองผานการตรวจสอบ การปลอย

ผลตภณฑทไมปฏบตตามกฎเกณฑภายหลงทไดปรบปรง แกไขแลว การแจงหาม

นำาเขาโดยใหสงสนคากลบประเทศผสงออกหรอสงไปประเทศอน หรอใหทำาลาย

สนคา หรอเปลยนไปใชประโยชนอนทไมใชการบรโภคของมนษย

แนวทางท 14 การจดการกบสถานการณ

ฉกเฉน

มขนตอนปฏบตงานและการจดการกบผลตภณฑ

เมอเกดสถานการณฉกเฉนเปนเรองๆ ไป

เมอตรวจพบปญหาในระหวางการควบคมอาหารนำาเขาแลวยงไมมเกณฑในการ

พจารณาวาเปนเรองรายแรงจนระบไดวาเปนสถานการณฉกเฉน

แนวทางท 15 การยอมรบการควบคม

การสงออก

มการยอมรบบางสวนในเรองการปนเป อนเชอโรค

ววบาในผลตภณฑเนอโค

การกำาหนดกลวธสำาหรบการยอมรบระบบควบคมในประเทศผสงออก ซงจะพฒนา

ไปสความตกลงดานการรบรองรวมกบหนวยงานผรบผดชอบของประเทศผสงออก

แนวทางท 16 การแลกเปลยนขอมล มการแจงใหสถานทตประเทศทเกยวของทราบถง

ปญหาทเกดกบอาหารจากประเทศนน แตยงไมถง

ขนแลกเปลยนขอมลระหวางหนวยงานราชการ

ทมอำานาจของประเทศผสงออกและผนำาเขา

การจดทำาระบบขอมลทมประสทธภาพซงประกอบดวย ขอกำาหนดระบบควบคม

อาหาร ใบรบรองทางอเลกทรอนกส รายละเอยดสนคาทถกปฏเสธการนำาเขา รายชอ

สถาบนหรอองคกรทปฏบตตามขอกำาหนดของประเทศผนำาเขา เพอใชในการแลก

เปลยนขอมลกบประเทศคคา

แนวทางท 17 ขอพจารณาอนๆ การจดทำาระบบวเคราะหความเสยงผลตภณฑและ

ผประกอบการนำาเขา

การจดทำาระบบประเมนผประกอบการนำาเขาตามเกณฑการเปนผนำาเขาทด

แนวทางท 18 การจดทำาระบบเปนเอกสาร มการจดทำาเกอบครบถวนแลว เชน หนาทความรบ-

ผดชอบ ขนตอน การปฏบตงาน (ตรวจสอบ เกบตวอยาง

ทดสอบ) กฎหมายทเกยวของ

การรวบรวมขอมลใหเปนระบบ

แนวทางท 19 ผ ตรวจสอบทได รบการ

ฝกอบรมแลว

มการสอนงานระหวางปฏบต (On the Job Training) การจดทำาหลกสตรทจำาเปนตอการปฏบตงาน

แนวทางท 20 การทวนสอบระบบ มการตรวจประเมนตนเองในการปฏบตตามขนตอน

วธการตางๆ

การตรวจประเมนจากหนวยงานภายนอกเพอประกนประสทธภาพของระบบ

ในการใชประกอบการทำาความตกลงกบประเทศคคา

ตารางท 2 (ตอ)

Page 7: ก รปรับระบบก รตรวจสอบก ำ รนเข้ อ ...kmfda.fda.moph.go.th/journal/Chapter/3/23_88_C2_3.57.pdf · 2016-10-03 · JYI.Y@(YJN[/XI

รายง

านกา

รวจย

30 FDA Journal : September-December 2014

สรปและขอเสนอแนะ

จากผลการสำารวจตามแบบสอบถาม แนวทาง

ปฏบตสำาหรบระบบควบคมการนำาเขาสนคาอาหาร

พบวา มการปฏบตครบทง 20 แนวทางอยางครบถวน

คดเปนรอยละ 52.50 มการปฏบตครบทง 20 แนวทาง

แตยงไมครอบคลมคดเปนรอยละ 47.50 จากการศกษาน

จะพบวา สงทดานอาหารและยาของประเทศไทยยง

ไมเคยดำาเนนการเลย หรอเคยคดจะดำาเนนการแตยง

ไมสำาเรจนน มดวยกนหลายกระบวนงาน เชน ระเบยบวธ

การสมตวอยางและขอกำาหนดระหวางการขนสงอาหาร

(รอยละ 78 เทากน) การจดเกบคาธรรมเนยมในการตรวจสอบ

และตรวจวเคราะห (รอยละ 84) การประเมนและยอมรบ

ระบบควบคมอาหารของประเทศผสงออก (รอยละ 84

และ 68 ตามลำาดบ) การจดทำาขอมลความเสยงเพอ

กำาหนดความถของการตรวจสอบ (รอยละ 81) เกณฑการ

ตดสนใจในการดำาเนนการกบสนคานำาเขา (รอยละ 68)

การจดการในสถานการณฉกเฉน (รอยละ 47) การยอมรบ

การควบคมการสงออก (รอยละ 92) และการแลกเปลยน

ขอมลระหวางหนวยงานราชการทมอำานาจหนาทของ

ประเทศผสงออกและผนำาเขา (รอยละ 89)

ข อ เสนอแนะให ด านอาหารและยาของ

ประเทศไทย ตองปรบปรงการดำาเนนงานตามความ

จำาเปนเรงดวนลำาดบแรก คอการจดทำาระบบบรหารความ

เสยง เพอลดการตรวจสอบทไมจำาเปนและสอดคลองกบ

จำานวนพนกงานเจาหนาททมอยนอยในขณะเดยวกนก

จดทำาหลกเกณฑการปฏบตทดสำาหรบผนำาเขา (Good

Importing Practice) เพอใชประกอบการตรวจประเมน

ผนำาเขาและลดการตรวจสอบทเปนงานประจำา สงทตอง

ดำาเนนการตอไปคอ การจดทำาและประกาศเกณฑ

การตดสนใจดำาเนนการกบสนคาทตรวจสอบ เพอใหเกด

ความโปรงใสและเปนธรรมยงขน และการออกกฎหมายใหม

การออกใบอนญาตกอนการสงสนคาเขาประเทศ ทงน

ในระยะยาวตองศกษาระบบควบคมการนำาเขาอาหาร

ของแตละประเทศทมการสงสนคาเขามาประเทศไทย

เพอเปนขอมลประกอบในการประเมนระบบควบคมของ

ประเทศผสงออกและใชในการจดทำาขอตกลงรวมระหวาง

หนวยงานราชการทมอำานาจหนาทของประเทศผสงออก

และผนำาเขา ในการควบคมอาหารใหไดคณภาพมาตรฐาน

และปลอดภยในการบรโภค ดงนน ดานอาหารและยาของ

ประเทศไทยจงตองมการปรบระบบการตรวจสอบอาหาร

นำาเขา โดยการนำาหลกการของ CCFICS มาปรบใช

เพอใหนานาประเทศยอมรบในกระบวนการตรวจสอบอาหาร

นำาเขาของประเทศไทย

เอกส�รอ�งอง1. เบญจมาศ ปทมาลย. (2551). ระบบการตรวจสอบและรบรอง

สนคาอาหารนำาเขาและสงออกระหวางประเทศของ Codex.

พมพครงท 1. กรงเทพฯ.ท.เค.พรนตง.2. CCFICS. (1955). Principles for Food Import and Export

Inspection and Certification CAC/GL 20-1955.(Online).

Avialable: http://www.codexalimentarius.org/download/

standards/37/CXG_020e.pdf [2014, Feb.14]

3. CCFICS. (1997). Guidelines for Design, Operation, Assessment

and Accreditation of Food Import and Export Inspection

and Certification Systems CAC/GL 26-1997.(Online).

Avialable: http://www.codexalimentarius.org/download/

standards/354/CXG_026e.pdf [2014, Feb.14]

4. CCFICS. (2003). Guidelines for Food Import Control Systems

CAC/GL 47-2003.(Online). Avialable: http://www.codex-

alimentarius.org/download/standards/10075/CXG_047e.

pdf [2014, Feb.14]

❂ ❂ ❂ ❂ ❂ ❂