มาตรการการปรบเพมรายการคาลดหยอนภาษเงนไดบคคลธรรมดา ศกษากรณการหกคาลดหยอนคาใชจายในทางการแพทย

ภาวน อนนตธนสาร

วทยานพนธนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรนตศาสตรมหาบณฑตสาขาวชานตศาสตร คณะนตศาสตรปรด พนมยงค

มหาวทยาลยธรกจบณฑตย พ.ศ. 2559

DPU

Legal Measures to Increase Personal Allowances for Personal Income Tax : Case Study for the Deduction of Medical Expenses

Pawinee Anantanasan

A Thesis Submitted in Partial Fulfillment of the Requirements for the Degree of Master of Laws

Department of Law Pridi Bhanomyong Faculty of Law, Dhurakij Pundit University

2016

DPU

ฆ

หวขอวทยานพนธ มาตรการการปรบเพมรายการคาลดหยอนภาษเงนไดบคคลธรรมดา ศกษากรณ การหกคาลดหยอนคาใชจายในทางการแพทย

ชอผเขยน ภาวน อนนตธนสาร อาจารยทปรกษา รองศาสตราจารย ดร. จรศกด รอดจนทร สาขาวชา นตศาสตร ปการศกษา 2559

บทคดยอ วทยานพนธมจดมงหมายเพอศกษามาตรการการปรบเพมรายการคาลดหยอนภาษเงนได

บคคลธรรมดา กรณการหกคาลดหยอนคาใชจายในทางการแพทย วาจะสงผลกระทบตอหลกความเปนธรรมและหลกความมประสทธภาพหรอไม อยางไร ซงปจจบนการแพทยและการสาธารณสขถอไดวาเปนสงทมความส าคญตอการด ารงชพของมนษยเปนอยางมาก เพราะสขภาพถอไดวาเปนปจจยพนฐานทจะสงผลตอการกระท ากจกรรมตางๆ ของมนษย สขภาพรางกายและจตใจทแขงแรงสมบรณสงผลใหบคคลทานน นสามารถสรรสรางหรอคดคนพฒนาสงตางๆ ไดอยาง เตมความสามารถเทาทม แตในทางกลบกนหากบคคลทานนนแมจะเปนผทมความสามารถมากมาย แตหากรางกายหรอสภาวะจตใจเจบปวย บคคลนนยอมไมสามารถทจะสรางสรรคงานหรอท าประโยชนใหแกสงคมไดหรอหากท ากท าไดไมเตมตามความสามารถของตนเอง เมอการเขาถงบรการทางการแพทยและการสาธารณสขมความส าคญเปนอยางมากตอการพฒนาประชาชน พฒนาเศรษฐกจ รวมไปถงการพฒนาของประเทศชาต รฐบาลจงควรใหความชวยเหลอประชาชนทงในดานของมาตรฐานความปลอดภย ความทวถงของสถานพยาบาล และคาใชจายในการเขารบบรการทางการแพทย

จากการศกษามาตรการของรฐบาลและบทบญญตของกฎหมายภาษ กรณคาใชจายในทางการแพทย พบวาในปจจบนรฐบาลใหความชวยเหลอเรองคารกษาพยาบาลแกประชาชนในลกษณะหลายระบบ โดยมระบบหลกอย 3 ระบบ ไดแก ระบบสวสดการรกษาพยาบาลขาราชการ ระบบประกนสงคม และระบบหลกประกนสขภาพแหงชาต และในสวนของกฎหมายภาษยงคงไมมบทบญญตเกยวกบมาตรการการปรบเพมรายการคาลดหยอนภาษเงนไดบคคลธรรมดา กรณการหกคาลดหยอนคาใชจายในทางการแพทยโดยตรง แตกมบทบญญตดานภาษทพอจะเกยวของกบการชวยเหลอคาใชจายในทางการแพทยในกรณอน คอ กรณไดรบการยกเวนไมตองน ามารวมค านวณเพอ

DPU

ง

เสยภาษเงนไดบคคลธรรมดา ตามประมวลรษฎากร มาตรา 42 และกรณการหกเปนคาลดหยอน ตามประมวลรษฎากร มาตรา 47 เทานน

หากมการบญญตเพมเตมกฎหมายภาษกรณคาใชจายในทางการแพทยมาลดหยอนภาษเงนไดบคคลธรรมดาเขามาใชบงคบ แมวาการเพมมาตรการดงกลาวจะสงผลทงผลดและผลเสยตอหลกความเปนธรรมและหลกความมประสทธภาพ แตผวจยยงคงเหนวาการเพมบทบญญตอยางถกตองและเหมาะสม คอ ใหสทธผเสยภาษสามารถน าคาใชจายในทางการแพทยมาลดหยอนภาษไดตามจ านวนทจายจรงแตไมเกนคนละ 100,000 บาท จะชวยสรางความเปนธรรมในการจดเกบภาษเงนไดบคคลธรรมดา และสงเสรมความมประสทธภาพของรฐในการจดเกบภาษมากขน และประโยชนสงสดกจะเกดแกประชาชนคนไทยและประเทศไทยนนเอง

DPU

จ

Thesis Title Legal Measures to Increase Personal Allowances for Personal Income tax : Case Study for the Deduction of Medical Expenses

Author Pawinee Anantanasan Thesis Advisor Associate Professor Dr.Jirasak Rodjun Department Law Academic Years 2016

ABSTRACT This thesis aims to study legal measures to increase personal allowances for personal

income Tax (the case study for the deduction of medical expenses) to see whether they have impact upon justice principle and efficiency principle or not and how. Currently, medicine and public health are tremendously important for human beings’ subsistence, because the health is regarded as a basic factor resulting in doing a variety of activities of human beings, and physical and mental healthiness enable those persons to create or invent and develop various things in their existing capability. Conversely, if those persons, despite the fact that they have a large number of abilities, are physically and mentally sick, the said persons shall be unable to create their works or deliver their utilities to their society. However, if they can do so, they cannot take action in their full capacity. Upon having access to medical and public health services is very esssential for people development or economic development, inclusive of the country development, the government ought to render assistances to its people on safety standards, hospital thoroughness, and medical treatment fees.

According to the study of the government’s measures and taxation law’s provisions in the case of medical treatment expenses, at present, the government provides assistances on medical treatment to its people in 3 principle systems, namely, official medical treatment welfare system, social security system, and national health security system. Nonetheless, on the part of taxation law, there have not yet been any provision in respect of direct measure on increase in personal income tax allowance item in the case of medical treatment expenses. Nevertheless, there are sufficient provisions on taxation in relation to medical treatment expense allowance in other cases, namely, in the case of exemption from not being included in calculation for personal income tax payment

DPU

ฉ

under Section 42 of the Revenue Code, and in the case of allowance deduction under Section 47 of the Revenue Code only.

If there is any amendment to the provisions on taxation law in the case of application of deducting the medical treatment expense allowance from personal income tax, even though adding such measure shall result in advantages and disadvantages for equity principle and efficiency principle, the Researcher is of opinion that adding correct and appropriate provisions, that is, granting the right to the taxpayers to deduct the medical treatment expense allowance as actually paid but not exceeding Baht 100,000 shall provide the equity of personal income taxation and shall enhance more efficiency of the state in tax collection and maximize benefit for Thai people and Thailand. DPU

ช

กตตกรรมประกาศ

วทยานพนธฉบบนส าเรจลลวงไดดวยความเมตตาของ รองศาสตราจารย ดร. จรศกด รอดจนทร ทไดกรณารบเปนอาจารยทปรกษา โดยทานไดสละเวลาอนมคาในการใหค าแนะน า ชแนะ ตลอดจนขอบกพรองตางๆ ทผวจยไดใชเปนแนวทางในการจดท าวทยานพนธฉบบนใหส าเรจลลวงไปไดดวยด ผวจยขอขอบพระคณทานอาจารยเปนอยางสงมา ณ โอกาสนดวย

ผวจ ยขอขอบพระคณศาสตราจารย ดร. ธระ ศรธรรมรกษ รองศาสตราจารย ดร.ภม โชคเหมาะ และรองศาสตราจารยภาณน กจพอคา ทไดสละเวลาอนมคาในการเปนกรรมการสอบวทยานพนธ และไดใหค าแนะน า ชแนะ ในการปรบปรงวทยานพนธฉบบนใหมความสมบรณมากยงขน

ผวจยขอขอบพระคณบดา มารดา และครอบครวทใหโอกาส ใหการสนบสนน และใหก าลงใจทดแกผวจยมาโดยตลอด รวมถงขอขอบคณเพอน ๆพ ๆนอง ๆทคอยใหค าแนะน าและเปนก าลงใจแกผวจยในการจดท าวทยานพนธฉบบนตลอดมา

ผวจยขอขอบพระคณเจาหนาทส านกงานบณฑตศกษา หลกสตรนตศาสตรมหาบณฑต มหาวทยาลยธรกจบณฑตย ทคอยใหความชวยเหลอ และแนะน าในการสอบเคาโครงวทยานพนธ และสอบปดเลมวทยานพนธใหแกผวจยเปนอยางด

หากความดของวทยานพนธฉบบนจะมอยบาง ผวจ ยขอมอบใหบดามารดา ครอาจารย ตลอดจนผทมพระคณทกๆทานทไดใหความรและชวยเหลอมาโดยตลอด หากวทยานพนธฉบบนมขอบกพรองประการใด ๆผวจยขอนอมรบไวแตเพยงผเดยว

ภาวน อนนตธนสาร

DPU

ซ

สารบญ

หนา บทคดยอภาษาไทย…………………………………………………………………………... ฆ บทคดยอภาษาองกฤษ………………………………………………………………..……… จ กตตกรรมประกาศ…………………………………………………………………...……… ช สารบญตาราง……………………………………………………………………...………… ญ สารบญภาพ…………………………………………………………………………….…… ฎ บทท

1. บทน า………………………………………………………………….……..…… 1 1.1 ความเปนมาและความส าคญของปญหา…………………………..……..…… 1 1.2 วตถประสงคของการศกษา………………………………………………...… 5 1.3 สมมตฐานของการศกษา………………………………………...…………… 5 1.4 ขอบเขตของการศกษา……...………………………………………………… 6 1.5 วธการด าเนนการศกษา.………………………………………………….…… 6 1.6 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ.……………………………………………...…… 6

2. หลกการเกยวกบหลกการจดเกบภาษทด ภาษเงนไดบคคลธรรมดา การบรรเทา ภาระภาษ และการใหบรการทางการแพทยและการสาธารณสข…………………..

7

2.1 หลกการจดเกบภาษทด...……………………… ……………….…….……… 7 2.2 หลกการเกยวกบภาษเงนไดบคคลธรรมดา...… ………………...….………… 21

2.3 หลกการบรรเทาภาระภาษเงนไดบคคลธรรมดา…………….…………..……. 31 2.4 มาตรการบรรเทาภาระภาษกบหลกความเปนธรรมและหลกความม ประสทธภาพ…………………………………………………………………. 2.5 หลกการออกกฎหมายภาษแมบทและกฎหมายภาษล าดบรอง………………... 2.6 หลกเกณฑทางการคลงของรฐบาลในการใหบรการทางการแพทยและการ สาธารณสข……………………………………………………………….

34 35

36

3. มาตรการจดเกบภาษเงนไดบคคลธรรมดา การหกคาลดหยอนคาใชจายในทาง การแพทยตามกฎหมายไทย และกฎหมายตางประเทศ……………………….……

3.1 มาตรการจดเกบภาษเงนไดบคคลธรรมดาและการหกคาลดหยอนตาม กฎหมายไทย……...…...………………………………………………………

61

61

DPU

ฌ

สารบญ (ตอ)

บทท หนา 3.2 มาตรการทางภาษทเกยวกบคาใชจายในทางการแพทยในประเทศไทย……….

3.3 มาตรการหกคาลดหยอนคาใชจายในทางการแพทยในตางประเทศ…..……….

76 80

4. ปญหาและการวเคราะหปญหาการหกคาลดหยอนคาใชจายในทางการแพทย…….. 4.1 ปญหาการหกคาลดหยอนคาใชจายในทางการแพทยตอหลกความเปนธรรม… 4.2 ปญหาการหกคาลดหยอนคาใชจายในทางการแพทยตอหลกความม ประสทธภาพ………………………………………………………………….

92 92

103 98

5. บทสรป และขอเสนอแนะ………………………………………………………… 5.1 บทสรป……………………………………………………......……………… 5.2 ขอเสนอแนะ..………………………………………………............…………

112 112 116

บรรณานกรม…………………………………………………………………………...…… 120 ภาคผนวก………………………………………………………………….………………… 125 ประวตผเขยน…………………………………………………………………………..…… 143

DPU

ญ

สารบญตาราง

ตารางท หนา 2.1 ตารางแสดงบญชอตราภาษเงนไดบคคลธรรมดาตามประมวลรษฎากรทมผลใช

บงคบในปภาษ 2559…………………………………………………………….. 3.1 ตารางแสดงระดบและอตราภาษเงนไดของรฐบาลกลางแคนาดา ป 2016……….. 3.2 ตารางแสดงระดบและอตราภาษเงนไดของสหพนธรฐมาเลเซย ป 2016………... 4.1 ตารางสรปผลการวเคราะหการหกคาลดหยอนคาใชจายในทางการแพทยตอหลก ความเปนธรรม…………………………………………………………………… 4.2 ตารางสรปผลการวเคราะหการหกคาลดหยอนคาใชจายในทางการแพทยตอหลก ความมประสทธภาพ……………………………………………………………...

31 84 90

102

111

DPU

ฎ

สารบญแผนภม

แผนภมท หนา 2.1 แผนภมแสดงงบประมาณรายจายประจ าปงบประมาณ พ.ศ.2558 จ าแนกตาม ยทธศาสตรการจดสรรงบประมาณ……………………………………………… 2.2 แผนภมแสดงงบประมาณรายจายประจ าปงบประมาณ พ.ศ.2558 ยทธศาสตร ดานการศกษา สาธารณสข คณธรรม จรยธรรมและคณภาพชวต จ าแนกตาม แผนงาน………………………………………………………………………….. 2.3 แผนภมแสดงงบประมาณรายจายประจ าปงบประมาณ พ.ศ. 2558 จ าแนกตาม

ลกษณะงานและลกษณะเศรษฐกจ………………………………………………. 2.4 แผนภมแสดงงบประมาณรายจายประจ าปงบประมาณ พ.ศ.2559 จ าแนกตาม

ยทธศาสตรการจดสรรงบประมาณ……………………………………………… 2.5 แผนภมแสดงงบประมาณรายจายประจ าปงบประมาณ พ.ศ.2559 ยทธศาสตร ดานการศกษา สาธารณสข คณธรรม จรยธรรมและคณภาพชวต จ าแนกตาม

แผนงาน…………………………………………………………………………. 2.6 แผนภมแสดงงบประมาณรายจายประจ าปงบประมาณ พ.ศ. 2559 จ าแนกตาม

ลกษณะงานและลกษณะเศรษฐกจ……………………………………………….

41

43

44

45

47

48

DPU

บทท 1 บทน า

1.1 ความเปนมาและความส าคญของปญหา

ฌอง ฌาค รสโซ (Jean Jacques Reusseau)1 ไดกลาววา “มนษยเกดมาพรอมกบเสรภาพ แตเขาไดถกพนธนาการไวทกหนทกแหง (Man is born free but everywhere he is in chain)”2 เขาเชอวาโดยแทจรงแลวนน มนษยรกเสรภาพเหนอสงอนใด แตอยางไรกตาม เมอมนษยไดเขามาอยรวมกนในสงคม เพอปองกนสภาพทขาดวนย ปองกนความทารณโหดรายและการเอารดเอาเปรยบซงกนและกน จงเกดขนเปน “สญญาประชาคม” โดยมหลกทวามนษยทกคนจะยอมสละเสรภาพของตนไปใหแกรฐบาล แตการสละเสรภาพนไมใชวาเสรภาพของแตละบคคลจะสญเสยไป หากแตจะเกดขนใหมทเรยกวา “เจตนารมณรวม” โดยใหรฐบาลเปนผแทนในการใชเสรภาพสวนน เมอรฐไดรบเสรภาพจากประชาชน รฐบาลจงสามารถก าหนดกฎเกณฑขนมาบงคบใชแกประชาชนได และในทางกลบกนรฐบาลกมหนาททจะตองดแลใหประชาชนมความเปนดอยดดวย

แตในปจจบนนอกจากทรฐบาลจะมหนาททตองดแลประชาชนใหมความกนดอยดแลว รฐบาลย งมหนาทอนๆ อกหลายประการซงไดพฒนาปรบเปลยนไปตามสภาพสงคม ความเจรญกาวหนาทางวทยาการ เชน ดานการจดการดแลและสงเสรมการศกษา การอตสาหกรรม การพาณชย และการสาธารณสข เปนตน

ในการด าเนนการขางตน รฐบาลตองมคาใชจาย รฐบาลจงจ าเปนตองหารายไดเพอใหเพยงพอกบรายจาย รายไดของรฐบาลไดมาจากหลายทาง เชน การจดเกบภาษอากร การขายสนคา

1 นกปรชญา นกเขยน นกทฤษฎการเมอง และนกประพนธเพลงชาวฝรงเศส ไดเขยนหนงสอชอ “สญญา

ประชาคม (Social Contract)” แนวความคดของรสโซถอไดวาเปนรากฐานของระบอบประชาธปไตยในเวลาตอมา (มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราชา. แนวคดของ ฌอง ฌาค รสโซ (Jean Jacques Reusseau)กบบางเสยวแหงวกฤตการเมองไทย(ออนไลน),” สบคนเมอวนท 21 ธนวาคม 2559, จาก : http://www. stou.ac.th

2 สถาบนพระปกเกลา, “สญญาประชาคม(ออนไลน),” สบคนเมอวนท 21 ธนวาคม 2559, จาก http://kpi2.kpi.ac.th

DPU

2

การใหบรการ การรบบรจาคหรอความชวยเหลอ เปนตน แตในบรรดารายไดเหลาน ภาษอากรถอเปนแหลงเงนไดทส าคญทสดของรฐ3

วตถประสงคของการจดเกบภาษของรฐบาลมหลายประการพอสรปไดกคอ เพอหารายไดไวใชในกจการดานตางๆ เปนเครองมอสงเสรมความเจรญเตบโตทางเศรษฐกจ ควบคมการบรโภคของประชาชน รกษาเสถยรภาพในทางเศรษฐกจ เปนเครองมอในการกระจายรายไดแกประชาชน และเพอเปนเครองมอสนองตอนโยบายของรฐบาล

ดงน น เพอใหการจดเกบภาษอากรบรรลวตถประสงคขางตน รฐบาลจงจ าเปนตองก าหนดนโยบายภาษและออกกฎหมายภาษ รวมทงด าเนนการบรหารการจดเกบภาษใหสอดคลองหรอเปนไปตามหลกการจดเกบภาษอากรทด (Good Principles of Taxation)4

หากพจารณาจากลกษณะของการรบภาระภาษอากรแลว เราจะสามารถแบงภาษไดเปน 2 ประเภท คอ ภาษทางตรง (Direct Tax) ไดแก ภาษทภาระภาษตกแกบคคลทกฎหมายประสงคจะใหรบภาระ เชน ภาษเงนไดบคคลธรรมดา ภาษเงนไดนตบคคล และภาษทางออม (Indirect Tax) ไดแก ภาษทภาระภาษไมแนวาตกแกบคคลทกฎหมายประสงคจะใหรบภาระหรอไม เชน ภาษมลคาเพม5 ภาษศลกากร6 ภาษสรรพสามต7

ในทางทฤษฎแลว ภาษเงนไดบคคลธรรมดาถอเปนภาษทางตรง ซงมการจดเกบภาษตามความสามารถของผเสยภาษ (Ability to Pay) ภายใตหลกความสามารถในการจาย (Ability to Pay Principle) ซงคนทมรายไดเทากนจะถกเกบภาษในจ านวนและสดสวนทเทากน สวนคนทมรายได

3 กลมนกวชาการภาษอากร. (2557). ภาษอากรตามประมวลรษฎากร 2557. น. 1. 4 จรศกด รอดจนทร. (2555). ภาษเงนไดบคคลธรรมดา หลกการและบทวเคราะห. น. 6. 5 ภาษมลคาเพม คอ ภาษทเกบจากผขายสนคาในประเทศ การใหบรการในประเทศ และการน าเขาสนคา

ผประกอบการทขายสนคาหรอใหบรการในทางธรกจหรอวชาชพเปนปกตธระ (คลนกภาษ กระทรวงการคลง. “ความรเรองภาษ,” สบคนเมอวนท 21 ธนวาคม 2559, จาก http:// http://taxclinic.mof.go.th/knowledge/revenue-dept.php

6 ภาษศลกากร คอ ภาษทเรยกเกบจากการน าสนคาเขาจากตางประเทศ หรอสงสนคาออกไปนอกราชอาณาจกร (คลนกภาษ กระทรวงการคลง. ความร เ รองภาษ. สบคนเ มอวนท 20 พฤษภาคม 2558 , จาก : http://taxclinic.mof.go go.th/knowledge/customs-dept.php

7 ภาษสรรพสามต คอ ภาษการขายเฉพาะทเรยกเกบจากสนคาและบรการบางประเภท ซงมเหตผล สมควรทจะตองรบภาระภาษสงกวาปกต ภาษสรรพสามต,” สบคนเมอวนท 20 ตลาคม 2559, จาก http://www.thailaws.com/aboutthailaw /general_29.htm

DPU

3

แตกตางกนจะถกเกบภาษในจ านวนและสดสวนทแตกตางกน การจดเกบภาษตามหลกความสามารถนจะชวยท าใหบรรลเปาหมายความเปนธรรมในการจดเกบภาษ8

กอนทบคคลจะน าเงนไดพงประเมนประเภทตางๆ ทเกดขนในรอบปภาษนนมาค านวณภาษเงนไดบคคลธรรมดา กฎหมายในแตละประเทศจะยอมใหน าเงนไดพงประเมนมาหกคาใชจาย คาลดหยอน และวธการทก าหนดไวในแตละประเทศกอน จากนนจงน าเงนไดทเหลอซงเรยกวาเงนไดสทธไปเปนฐานในการค านวณภาษตอไป

การน ารายไดหรอเงนไดพงประเมนไปหกคาใชจาย มวตถประสงคเพอตองการแสดงใหเหนถงรายไดสวนทปราศจากตนทนในการหารายได โดยจ านวนคาใชจายทกฎหมายก าหนดใหน าไปหกนนจะมความสมพนธกบรายได กลาวคอ เมอรายไดนอย คาใชจายทสามารถน าไปหกไดกจะนอย หากรายไดมาก คาใชจายทสามารถน าไปหกไดกจะมาก แตส าหรบเงนไดบางประเภท กฎหมายจะก าหนดจ านวนคาใชจายสงสดทใหน าไปหกได และยงก าหนดใหคาใชจายทน าไปหกไดในอตรา รอยละทแตกตางกน ทงนขนอยกบประเภทหรอทมาของเงนได

สวนการน าเงนไดหลงหกคาใชจายไปหกคาลดหยอน มวตถประสงคเพอตองการแสดงใหเหนถงรายไดทพนระดบทจ าเปนตอการครองชพขนต า นอกจากนยงมวตถประสงคอนๆ อาท สงเสรมใหมการออมทรพยมากขน สงเสรมใหมการลงทน เปนตวสรางความมนคงใหแกครอบครว เปนตวชวยควบคมประชากร เปนตวชวยสนบสนนการศกษาหรอมวตถประสงคทางจตใจหรอศลธรรม9 จงอาจกลาวไดวาบคคลทมรายไดมากคาลดหยอนทสามารถน าไปหกคาลดหยอนอาจจะมากหรอนอยกไดแตกตางกนไป โดยจะขนกบสถานะของบคคล เชน โสด สมรส มบตร และนอกจากนในเรองของการก าหนดคาลดหยอนยงขนกบมาตรการสงเสรมของภาครฐในดานตางๆ อกดวย

ส าหรบประเทศไทย รายการลดหยอนภาษเงนไดบคคลธรรมดา จ าแนกไดดงน 1. คาลดหยอนสวนบคคล ไดแก ผมเงนได คสมรส บตร และบพการ 2. เบยประกนชวต 3. เงนสะสมทจายเขากองทนส ารองเลยงชพ 4. คาซอหนวยลงทนในกองทนเพอการเลยงชพ 5. คาซออาคารและดอกเบยกยมเพอซอ เชาซอ หรอสรางอาคารทอยอาศย 6. เงนสมทบกองทนประกนสงคม

8 จรศกด รอดจนทร, เพงอาง, น. 4. 9 ฉตรชย คณโลหต, “ผลกระทบของมาตรการเพมคาลดหยอนภาษของเบยประกนชวต,”

(วทยานพนธมหาบณฑต คณะเศรษฐศาสตร มหาวทยาลยรามค าแหง, 2547), น. 5.

DPU

4

7. เงนบรจาค เมอรฐบาลมรายไดจากการจดเกบภาษจากประชาชนแลว รฐบาลกจะน าเงนรายไดท

ไดรบมานนมาดแลประชาชนใหมความกนดอยดและมความปลอดภยในชวตและทรพยสน ไมวาจะเปนการจดการดแลและสงเสรมการศกษา สงเสรมเศรษฐกจของชาต ดแลความปลอดภยของประชาชนจากอาชญากรรมหรอการกอการรายตางๆ แตหนาทของรฐบาลทมความส าคญมากอกประการหนงกคอ การดแลและสงเสรมประชาชนดานการแพทยและการสาธารณสข เพราะคงไมมใครทไมเคยไดยนพทธสภาษตทกลาววา “อโรคยา ปรมา ลาภา” ซงสามารถแปลไดวา “ความไมมโรคเปนลาภอยางยง” ซงเปนความจรงยงกวาความจรงใดๆ เพราะสขภาพถอไดวาเปนปจจยพนฐานแหงชวตและความส าเรจ จงเปนความปรารถนาของมนษยทกคนทจะไมตองประสบกบความเจบปวย

องคการอนามยโลกไดใหค านยามของ “สขภาพ” วาหมายถง สขภาวะทสมบรณทงทางกาย ทางจต และทางสงคม

พระราชบญญตสขภาพแหงชาต พ.ศ. 2550 ใหความหมายของค าวา “สขภาพ” คอ ภาวะของมนษยทสมบรณทงทางกาย ทางจต ทางปญญา และทางสงคม เชอมโยงเปนองครวมอยางสมดล10

จากความหมายขางตนท าใหเราสามารถทราบไดวา สขภาพ ไมไดเปนเรองเฉพาะของ แตละบคคลเทานน แตเปนเรองของสวนรวมทสามารถกอใหเกดสงผลดผลเสยตอสงคมไดอยางกวางขวาง ประเทศทมประชาชนสขภาพรางกายแขงแรง จตใจสมบรณ จะสงผลใหประเทศนนมการพฒนาเจรญกาวหนา แตในทางกลบกนประเทศทมแตประชาชนเจบปวยไมแขงแรง จตใจเสอมโทรม ประเทศนนกไมอาจทจะพฒนากาวหนาไดเลย

ในยามทเราเจบปวยจ าเปนตองใชบรการทางการแพทยกจะเกดภาระในสวนของคาใชจายตามมา หากมองในมมของกลมบคคลทมฐานะทางเศรษฐกจดกอาจจะไมพบปญหามากนก นอกจากกรณเจบปวยโรครายแรงทมคาบรการทางการแพทยสงและจ าเปนตองท าการรกษาอยางตอเนอง เชน โรคมะเรง โรคหวใจ เปนตน แตหากเราลองมองในมมของกลมบคคลทมฐานะทางเศรษฐกจทไมด (กลมทมรายไดนอย) จะพบปญหามากมายเกยวกบเรองคาบรการทางการแพทย ไมวาจะเปนกรณเจบปวยรายแรงหรอแมกระทงกรณเจบปวยธรรมดา ทงทเรองความเจบปวยเปนเรองทสามารถเกดไดกบทกคนแตกรณนกลบเกดการจ ากดการเขาถงบรการทางการแพทยเพยงเพราะฐานะของบคคลเทานน

จากทกลาวมาขางตน ท าใหเราเหนถงปญหาทงความไมเทาเทยมกนในการไดรบบรการทางการแพทยและความเดอดรอนของกลมบคคลทมรายไดนอย ซงถอไดวาเปนคนกลมใหญของ

10 พระราชบญญตสขภาพแหงชาต พ.ศ.2550 มาตรา 3

DPU

5

ประเทศไทย เมอสขภาพอนามยเปนเรองส าคญของประชาชน และเปนสวนส าคญในการขบเคลอนพฒนาประเทศไทย รฐบาลจงควรเขามาใหความชวยเหลอในเรองน คอ ปรบเพมคาลดหยอนภาษเงนไดบคคลธรรมดา โดยการบญญตกฎหมายเพมเตมประมวลรษฎากร โดยการยอมใหผเสยภาษสามารถหกคาออกจากเงนไดพงประเมน กจะชวยบรรเทาภาระคาใชจายของประชาชนในประเทศไดเปนอยางมาก เพราะจะท าใหประชาชนเสยภาษนอยลงและมรายไดเพมขน 1.2 วตถประสงคของการศกษา 1. เพอศกษาหลกการจดเกบภาษทดและหลกการหกคาลดหยอนภาษเงนไดบคคลธรรมดา ตามประมวลรษฎากร และศกษาการใหบรการทางการแพทยและการสาธารณสข 2. เพอศกษามาตรการจดเกบภาษเงนไดบคคลธรรมดา การหกคาลดหยอนคาใชจายในทางการแพทยตามกฎหมายไทย และกฎหมายตางประเทศ 3. เพอศกษาปญหาและวเคราะหปญหาการหกคาลดหยอนคาใชจายในทางการแพทยตอหลกความเปนธรรมและหลกความมประสทธภาพ 4. เพอเสนอแนะแนวทางแกไขเพมเตมประมวลรษฎากร เพอใหน าคาใชจายในทางการแพทยมาหกเปนคาลดหยอนในการค านวณภาษเงนไดบคคลธรรมดา 1.3 สมมตฐานของการศกษา

ประมวลรษฎากรในสวนทเกยวกบการจดเกบภาษเงนไดบคคลธรรมดามบทบญญตในเรองของคาลดหยอนในเรองตางๆ กเพอทจะเปนการชวยเหลอ บรรเทาภาระภาษเงนไดบคคลธรรมดาแกผเสยภาษ และเปนการใชมาตรการทางภาษเพอสงเสรมการท ากจกรรมทางเศรษฐกจในดานตางๆ อยางไรกตามในปจจบนกฎหมายของประเทศไทยยงไมมบทบญญตในสวนของการหกคาลดหยอนคาใชจายในทางการแพทยในการค านวณภาษเงนไดบคคลธรรมดา ถอไดวาเปนกรณทภาครฐไมไดใชมาตรการทางภาษในการสงเสรมใหบคคลเขาถงบรการทางการแพทยหรอบรการทางดานสาธารณสข ดงนน รฐสภาสมควรทจะแกไขประมวลรษฎากรโดยก าหนดใหมคาลดหยอนภาษเงนไดบคคลธรรมดาในสวนของคาใชจายในทางการแพทยในจ านวนทเหมาะสม กจะชวยใหประชาชนมความเปนอยทด สขภาพดและมรายไดเหลอเพยงพอกบการด ารงชวตมากยงขนภายหลงการเสยภาษ

DPU

6

1.4 ขอบเขตของการศกษา การศกษานมขอบเขตในการศกษาเฉพาะมาตรการทางภาษเงนไดบคคลธรรมดาตาม

ประมวลรษฎากร เฉพาะในสวนของการหกคาลดหยอนคาใชจายในทางการแพทย โดยในการศกษาจะศกษาจากประมวลรษฎากร ต ารากฎหมาย บทความและงานวจยทางวชาการตางๆทเกยวของ รวมทงขอมลทางอนเทอรเนต โดยจะมการศกษากฎหมายของตางประเทศโดยเฉพาะในเรองของคาลดหยอนคาใชจายในทางการแพทย แลวจงน ามาวเคราะหกบหลกการจดเกบภาษทด โดยเฉพาะหลกความเปนธรรมและหลกความมประสทธภาพ 1.5 วธด าเนนการศกษา

การศกษานจะใชวธการศกษาวจยเอกสาร (Documentary Research) เปนหลก โดยท าการศกษา คนควา และวเคราะหขอมลจากบทบญญตของกฎหมาย ต ารากฎหมาย บทความและงานวจยทางวชาการตางๆทเกยวของ รวมทงขอมลทางอนเทอรเนต ขอมลจากขอเทจจรง และการศกษาเปรยบเทยบกบหลกบางประการของตางประเทศ โดยเฉพาะในเรองของคาลดหยอนคาใชจายในทางการแพทย 1.6 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ

1. ท าใหทราบหลกการจดเกบภาษทด และหลกการหกคาลดหยอนภาษเงนไดบคคลธรรมดา ตามประมวลรษฎากร

2. ท าใหทราบมาตรการจดเกบภาษเงนไดบคคลธรรมดา การหกคาลดหยอนคาใชจายในทางการแพทยตามกฎหมายไทย และกฎหมายตางประเทศ

3. ท าใหทราบผลการวเคราะหปญหาการหกคาลดหยอนคาใชจายในทางการแพทยตอหลกความเปนธรรมและหลกความมประสทธภาพ

4. ท าใหทราบขอเสนอแนะเพอน าไปใชเปนแนวทางแกไขเพมเตมประมวลรษฎากร เพอใหน าคาใชจายในทางการแพทยมาหกเปนคาลดหยอนในการค านวณภาษเงนไดบคคลธรรมดา

DPU

บทท 2 หลกการและแนวคดเกยวกบหลกการจดเกบภาษทด ภาษเงนไดบคคลธรรมดา การบรรเทาภาระภาษ และการใหบรการทางการแพทยและการสาธารณสข

งานวจยนเกยวของกบการน าเงนทจายเปนคาบรการในทางการแพทยมาหกคาลดหยอน

จากเงนไดพงประเมนภาษเงนไดบคคลธรรมดา ดงนนในบทนผวจยจะไดกลาวถงหลกการและแนวความคดเกยวกบภาษเงนไดบคคลธรรมดา คาลดหยอนภาษเงนไดบคคลธรรมดา หลกการจดเกบภาษทดทจะน าไปสการจดเกบภาษอยางมคณภาพและประสทธภาพ ตลอดจนความส าคญและหลกเกณฑตางๆ ของรฐบาลในการชวยเหลอคารกษาพยาบาลทางการแพทยและการสาธารณสข 2.1 หลกการจดเกบภาษทด

2.1.1 ความหมายของภาษ ค าวา “ภาษ” นไดมผใหค านยามไวมากมายแตกตางกนออกไปสดแตวาจะมองในแงมม

ใด เชน เอดวน โรเบรต แอนเดอรสน เซลกแมน (E.R.A.Seligman)1 ไดใหค านยามวา “A tax, in

the modern sense, is the compulsory contribution from the person to the government to defray the expenses incurred in the common interest of all without reference to specials benefits conferred” เมอสรปแลวไดความวา “ภาษ คอ เงนทรฐบงคบเกบจากบคคลเพอน าไปใชจายในการด าเนนกจการของรฐ โดยทผบรจาคมไดรบผลประโยชนใดๆ ตอบแทนเปนการพเศษเฉพาะตว”

จากค าจ ากดความดงกลาวมผซงไมเหนดวยโตแยงวาภาษมหลายประเภทและภาษแตละประเภทมไดมลกษณะบงคบเหมอนกนหมด ดงจะเหนไดวา ภาษการขายหรอภาษการคาทเกบจากสนคาอปโภคบรโภคบางชนดมไดมลกษณะบงคบแตประการใด ทงน เพราะผซอหรอผบรโภคสามารถทจะหลกเลยงการเสยภาษชนดนไดดวยการงดเวนไมซอสนคาทตองเสยภาษ แตซอสนคาชนดอนททดแทนกนไดไปอปโภคบรโภคแทน2

1 นกเศรษฐศาสตรชาวอเมรกน 2 ปรดา นาคเนาวทม, เศรษฐศาสตรการภาษอากร1, (ม.ป.ท. : ม.ป.พ., 2526), น. 3.

DPU

8

ชารล เอม อลเลน (Charles M. Allan) ไดใหค านยาม “ภาษอากร” ในแนวการเคลอนยายทรพยากร (Income Flow) ระหวางภาคเอกชนกบภาครฐบาล ดงน

ภาษอากร คอ เงนไดหรอทรพยากรทเคลอนยายจากภาคเอกชนไปสภาครฐบาล ยกเวนการกยมและรายจายโดยตรงส าหรบคาสนคาและบรการทผลตขนเพอสาธารณะซงประชาชนไดจายเตมตามตนทนการผลตของสนคาและบรการนน3

ไซมอน เจมส (Simon James) และ ครสโตเฟอร นอบส (Christopher Nobes) ไดใหค านยาม “ภาษอากร” ไวดงน

ภาษอากร คอ การเกบเงนจากประชาชนในลกษณะเปนการบงคบโดยเจาหนาทของรฐ โดยทประชาชนผถกเกบเงนไมไดรบสงตอบแทนโดยตรง4

ศาสตราจารยเกรกเกยรต พพฒนเสรธรรม ไดกลาวถงค านยามของ “ภาษอากร” ไวดงน ภาษอากร คอ สงทรฐบาลบงคบเกบจากราษฎรและน ามาใชเพอประโยชนของสงคม

สวนรวม โดยมไดมสงตอบแทนโดยตรงแกผเสยภาษ5 จากค านยามตางๆ ขางตน พอทจะสรปลกษณะของ “ภาษอากร” ไดวา 1) ภาษอากรตองเปนสงทบงคบจดเกบ โดยทประชาชนผถกเกบไมจ าตองยนยอม 2) สวนใหญสงทจดเกบจะน าไปใชเพอประโยชนสวนรวม โดยผทถกเกบไมไดรบ

ประโยชนโดยตรง 3) ตองไมไดคาตอบแทนส าหรบสนคาหรอบรการโดยภาครฐ เวนแตกรณทจายเกนกวา

ตนทนของสนคาหรอบรการ เฉพาะสวนทเกนกวาตนทนดงกลาวคอ “ภาษอากร” ทกลาวมาขางตนเปนการใหค านยามของค าวา “ภาษอากร” โดยองแนวคดทางดาน

เศรษฐศาสตร แตในกรณทมกฎหมายบญญตไวโดยเฉพาะวา ภาษอากรคออะไร ยอมตองถอตามค านยามในกฎหมายนนๆ แมวาจะไมสอดคลองกบค านยามทางดานเศรษฐศาสตรกตาม6

2.1.2 วตถประสงคในการจดเกบภาษ วตถประสงคหรอจดมงหมายของการจดเกบภาษ ม 6 ประการ ดงน

3 บญธรรม ราชรกษ, ทฤษฎภาษอากร, (ม.ป.ท. : ม.ป.พ., 2552), น. 2. 4 จรศกด รอดจนทร, ภาษเงนไดบคคลธรรมดา หลกการและบทวเคราะห, (ม.ป.ท. : ม.ป.พ., 2555), น. 3. 5 พรหม สรลกษณมงคล, “ปญหาในการปรบขอมลแผนทภาษ และทะเบยนทรพยสนของเทศบาล

นครเชยงใหมใหเปนปจจบน(ออนไลน),” สบคนเมอวนท 26 พฤษภาคม 2558, จาก http://archive.lib.cmu.ac.th/full/T/2550/mpa0950ps_ch2.pdf

6 สรายทธ วฒยาภรณ, “ความรทวไปเกยวกบกฎหมายภาษอากร,” วารสารดลพาห, เลม 3, ปท 52, น. 32-33 (2548, กนยายน - ธนวาคม).

DPU

9

1) เพอเปนรายไดของรฐบาล จากทไดกลาวมาขางตนแลววา แหลงรายไดส าคญทสดของรฐบาลกคอ ภาษอากร ภาษ

อากรทท ารายไดดจะตองมความยดหยนพอสมควร คอ สามารถปรบตวใหเขากบสถานการณทางเศรษฐกจได ไมวาเศรษฐกจจะอยในภาวะอยางไรกสามารถท ารายไดใหแกรฐอยางสม าเสมอ7 รฐบาลจงตองก าหนดกฎเกณฑในเรองทเกยวของกบภาษอากรใหถกตองเหมาะสม เพอทรฐจะไดมรายไดเพยงพอตอความตองการของประเทศในการด าเนนการตางๆ

2) เพอเปนเครองมอในการกระจายความเปนธรรม ภาษอากรสามารถใชเปนเครองมอในการลดความเลอมล าในสงคมได โดยการจดเกบ

ภาษในอตรากาวหนา เพราะจะท าใหผทมรายไดมากเสยภาษมากกวาผทมรายไดนอย และการจดเกบภาษจากสนคาทมลกษณะฟมเฟอยกเปนการชวยลดความเลอมล าในสงคมไดเชนกน

3) เพอเปนเครองมอในการรกษาเสถยรภาพทางเศรษฐกจ การรกษาเสถยรภาพทางเศรษฐกจทงดานราคาสนคา และการจางงานเปนเปาหมายทาง

เศรษฐกจทส าคญ เชน การปองกนภาวะเงนเฟอ รฐบาลกเพมภาษตางๆ ใหสงขนเพอลดการใชจาย ในยามเศรษฐกจตกต า คนวางงานมาก รฐบาลอาจลดภาษตางๆ ลง เพอกระตนใหมการบรโภคและลงทนมากขน ซงจะสงผลใหมการจางงานมากขน8

4) เพอเปนเครองมอในการจดสรรการใชทรพยากร การบงคบจดเกบภาษของรฐบาล เปนการท าใหเงนหรอทรพยากรมการเคลอนทใน

ลกษณะเคลอนทจากภาคเอกชนมาสภาครฐ เมอรฐน าเงนทจดเกบไดไปท าการผลตสนคาหรอบรการสาธารณะ กจะท าใหการใชทรพยากรของสงคมมประสทธภาพมากยงขน9

5) เพอเปนเครองมอในการสงเสรมการเจรญเตบโตทางเศรษฐกจ รฐบาลสามารถใชมาตรการทางภาษเปนเครองมอในการสงเสรมการเจรญเตบโตทาง

เศรษฐกจไดในหลายรปแบบ แลวแตนโยบายของรฐบาลนนๆ เชน ใชมาตรการทางภาษสรางแรงจงใจในการลงทน หรอสรางแรงจงใจในการออมเงน เปนตน

6) เพอเปนเครองมอในการบรรลวตถประสงคตามนโยบายเฉพาะดานของรฐบาล ในการด าเนนนโยบายของรฐบาล ในบางกรณรฐบาลจ าเปนตองใชมาตรการทางภาษ

ประกอบการด าเนนงานเพอใหบรรลวตถประสงคตามทมงหวงไว

7 ปรดา นาคเนาวทม, เพงอาง, น. 7. 8 สมคด บางโม, ภาษอากรธรกจ, (ม.ป.ท. : ม.ป.พ., 2551), น. 16. 9 บญธรรม ราชรกษ, เพงอาง, น. 4.

DPU

10

2.1.3 หลกเกณฑในการจดเกบภาษ การทรฐจะจดเกบภาษจากบคคลใดไดนน จะมหลกเบองหลงในเรองนอย คอ บคคลนนๆ

จะตองมความสมพนธกบรฐนนเปนประการส าคญ โดยความสมพนธนจะมหลายรปแบบแตกตางกนออกไป แตความสมพนธซงเปนทยอมรบกนทวโลก ไดแก ความสมพนธเกยวกบแหลงเงนไดหรอหลกแหลงเงนได (Source Rule) ความสมพนธเกยวกบถนทอยหรอหลกถนทอย (Resident Rule) และความสมพนธเกยวกบสญชาตหรอหลกสญชาต (Nationality Rule)

หลกแหลงเงนได (Source Rule) หมายถง หลกทวาเมอบคคลใดมเงนไดจากแหลงในประเทศใด บคคลนนมหนาทตองเสยภาษใหแกประเทศนน โดยไมค านงวาบคคลนนจะถอสญชาตของประเทศนนหรอไม10 และไมค านงวาบคคลนนจะมถนทอยในประเทศนนหรอไม

หลกถนทอย (Resident Rule) หมายถง เมอบคคลใดมถนทอยภายในประเทศใด บคคลนนกมหนาททจะตองเสยภาษใหแกประเทศนนๆ โดยไมค านงวาบคคลนนจะถอสญชาตของประเทศนนหรอไม และไมค านงวาเงนทบคคลนนไดรบมาจากการท างานหรอท าธรกจในประเทศนนหรอไม11

หลกสญชาต (Nationality Rule) หมายถง บคคลมสญชาตของประเทศใดกตองเสยภาษใหกบประเทศนน โดยไมค านงวาบคคลนนจะมถนทอยในประเทศนนหรอไม12 และและไมค านงวาเงนทบคคลนนไดรบมาจากการท างานหรอท าธรกจในประเทศนนหรอไม ประเทศทใชหลกสญชาตนในการจดเกบภาษ ไดแก สหรฐอเมรกา ฟลปปนส เกาหลเหนอ เปนตน13

หากพจารณาตามประมวลรษฎากรของไทย จะท าใหทราบไดวาประเทศไทยใชหลกแหลงเงนไดและหลกถนทอยในการจดเกบภาษ แตในสวนของหลกถนทอย ตามกฎหมายไทยแลวหากเปนการเกบภาษเงนไดบคคลธรรมดา ตองน าเงนไดนนเขามาในประเทศไทยดวยจงจะตองเสยภาษ

10 วาสนา สขสมย, “การน าระบบเครดตภาษเงนไดบคคลธรรมดามาใชแทนระบบการหกลดหยอน,”

(วทยานพนธมหาบณฑต คณะนตศาสตร มหาวทยาลยธรรมศาสตร, 2551), น. 8. 11 เพงอาง. 12 เพงอาง. 13 หลกเกณฑในการพจารณาสถานทเกดแหลงเงนได เพอประโยชนในการจดเกบภาษเงนไดบคคล

ธรรมดา(1) (ออนไลน), สบคนเมอวนท 28 พฤศจกายน 2558, จากhttp://www.sanpakornsarn.com/page_article_detail.php?aID=278

DPU

11

2.1.4 หลกการจดเกบภาษทด การทรฐจะออกกฎหมายเพอจดเกบภาษอากรนน จ าเปนอยางยงทรฐจะตองพจารณาวา

รฐควรจะเกบภาษอากรนนแคไหนเพยงไร ภาษอากรใดจะเหมาะสมกบภาวะทางเศรษฐกจ สงคมและการเมองอยางไร เรองนยากแกการทจะก าหนดหลกเกณฑหรอวางสตรวาภาษอากรอะไรดทสด เพราะตองขนอยกบภาวะทางการเมอง เศรษฐกจและสงคม การทจะมระบบจดเกบภาษทมประสทธภาพไดนนจะตองมหลกเกณฑการจดเกบ เพอใชเปนแนวทางในการก าหนดการจดเกบภาษ อดม สมธ (Adam Smith)14 ไดเสนอหลกการจดเกบภาษทด (Four Canons of Taxation) 4 ประการ ไวในหนงสอ An Inquiry into the Nature and Causes of the Wealth of Nations15 ดงน 1) หลกความเสมอภาค

ผทมหนาทเสยภาษควรทจะจายเงนเพอสนบสนนรฐบาลใหใกลเคยงกนมากทสด ทงนเปนไปตามสดสวนความสามารถของผมหนาทเสยภาษแตละคน16 2) หลกความแนนอน

ภาษอากรทดนน รฐจะตองมนโยบายก าหนดหลกเกณฑ วธการ เวลา สถานทเสยภาษ จ านวนภาษทจะตองเสยไวโดยชดเจนและมความแนนอนแกผเสยภาษ รฐไมควรเปลยนแปลงนโยบายในการจดเกบภาษบอยๆ เพราะท าใหเกดความไมแนนอน คลมเครอ ยอมท าใหธรกจเอกชนไดรบความกระทบกระเทอน ไมมนใจในการลงทน และอาจจะเปนชองทางทน าไปสการทจรตของเจาหนาท เพราะเจาหนาทบางรายอาจจะอาศยความก ากวมของกฎหมายตความชวยเหลอผเสยภาษ โดยเรยกรองเอาผลประโยชนสวนตวและกอใหเกดความไมเปนธรรมระหวางผเสยภาษอากรได นอกจากนตวบททใชเปนหลกในการจดเกบภาษอากรตองมความชดเจน ไมก ากวม รวาผใดบางมหนาทตองเสยภาษ เสยเมอไร เสยจากฐานอะไร ในอตราเทาใด วธเสยภาษเปนอยางไร อกทงมความชดเจนในการตความกฎหมาย17 ความแนนอนของกฎหมายภาษนจะชวยใหการจดเกบภาษท าไดงายขน เพราะผเสยภาษจะมความเขาใจเกยวกบภาษทตนจะตองเสย 3) หลกความสะดวก

ภาษอากรทดนน ควรจะใหเจาหนาทของรฐจดเกบและผเสยภาษสามารถเสยภาษไดโดยสะดวก ทงสถานทรบช าระ วธการช าระทงายไมยงยากซบซอน มบรรยากาศเหมาะสมชวนใหอยากเสยภาษ ภาษอากรทดนนจะตองมลกษณะทลดความไมสะดวกของผเสยภาษอากรใหมากทสด

14 นกเศรษฐศาสตรชาวสกอตแลนด 15 จรศกด รอดจนทร, เพงอาง, น. 6. 16 เพงอาง, น. 7. 17 ชยสทธ ตราชธรรม, ค าอธบายกฎหมายภาษอากร, (ม.ป.ท. : ม.ป.พ., 2536), น. 3.

DPU

12

เทาทจะมากได กฎหมาย ระเบยบและขอบงคบ ตลอดจนแบบพมพรายการตางๆ ตองายแกการท าความเขาใจในการกรอกรายการ ตวอยาง การเกบภาษบ ารงทองทจากชาวนากควรก าหนดเวลาช าระภาษ หลงจากทชาวนาไดท าการเกบเกยวผลผลตเรยบรอยแลว ใหผเสยภาษการคาเลกๆ นอยๆ ไดเสยภาษการคาเปนการเหมาปละ 1 ครง แทนทจะตองไปยนแบบแสดงรายการช าระภาษการคาทกเดอน หรอใหผเสยภาษทมเงนไดทตองเสยเปนจ านวนมากไดผอนช าระเปนงวดๆ ไดเปนตน18 หลกความสะดวกนมจดประสงคส าคญทวา เมอประชาชนมภาระหนาทตองเสยภาษอากรใหแกรฐ รฐกควรทจะเปนฝายอ านวยความสะดวกใหแกผเสยภาษในการไปตดตอเพอช าระภาษ19 4) หลกความประหยด

การบรหารงานเกยวกบการจดเกบภาษควรทจะใหเสยคาใชจายใหนอยทสดทงตอฝายผ จดเกบและฝายผมหนาทเสยภาษ คาใชจายในการบรหารจดเกบภาษควรจะต ากวาจ านวนเงนภาษทจะเกบได และในขณะเดยวกนการจดเกบภาษกควรใหไดผลประโยชนมากทสด กระทบตอการท างานของเอกชนนอยทสดดวย20

กรฟ (Groves) ไดใหทศนะในเรองนวา “ภาษใดทมหลกเกณฑวธการสบสนยงยากหรอซบซอนท าใหเสยคาใชจายสงไมคมกบจ านวนเงนภาษทเกบได หรอผเสยภาษตองเสยคาใชจายในการเสยภาษมากกไมควรจดเกบภาษประเภทนน เพราะอาจท าใหผเสยภาษอยากหลบเลยงภาษหรอหนภาษได”21 ตอมา ไซมอน เจมส (Simon James) และ ครสโตเฟอร นอบส (Christopher Nobes) ไดมการน าหลกการจดเกบภาษทดของ อดม สมธ (Adam Smith) มาท าการเรยบเรยงและเพมเตม22 ดงน

1) หลกความเปนธรรม ประชาชนทกคนทอยในประเทศหรอรฐเดยวกนไมวาจะแตกตางกนในเชอชาต ศาสนา

ชนวรรณะ ฐานะดหรอฐานะยากจน หรอแตกตางกนทางต าแหนงหนาทการงานกตามควรจะตองเสยภาษอากร เพอบ ารงประเทศชาตตามก าลงความสามารถของตนโดยทดเทยมกน คนทมความสามารถมากควรเสยภาษอากรมาก คนทมความสามารถนอยควรเสยภาษอากรนอยตามสวน23

18 พรม มนกลาง ปรด บญยง และโกเมนทร สบวเศษ, วชาภาษอากรวาดวยเงนไดบคคลธรรมดา,

(ม.ป.ท. : ม.ป.พ., 2535), น. 4. 19 ปรดา นาคเนาวทม, เพงอาง, น. 32. 20 เพงอาง, น. 33. 21 พรม มนกลาง ปรด บญยง และโกเมนทร สบวเศษ, เพงอาง, น. 4. 22 จรศกด รอดจนทร, เพงอาง, น. 8. 23 พรม มนกลาง ปรด บญยง และโกเมนทร สบวเศษ, เพงอาง, น. 4.

DPU

13

ระบบภาษอากรทดจะตองเปนระบบทมความเปนธรรมทงในระหวางผเสยภาษดวยกนเองและระหวางรฐผจดเกบภาษกบประชาชนผเสยภาษอากรทงหลาย หลกความเปนธรรมนนบเปนหวใจของระบบภาษอากรทด ถาหากระบบภาษอากรใดปราศจากความเปนธรรมแลวความยนยอมเสยภาษโดยสมครใจ (Voluntary Compliance) กคงจะเกดขนไดยาก24

แนวความคดเกยวกบความเปนธรรมทางภาษอากรมรากฐานในทางทฤษฎมาจากหลกความเปนธรรมสมบรณ (Principle of Absolute Equity) และหลกความเปนธรรมสมพทธ (Principle of Relative Equity)

หลกความเปนธรรมสมบรณ (Principle of Absolute Equity) ระบบภาษทดทถอวาเปนธรรมตามหลกความเปนธรรมสมบรณจะตองเปนระบบภาษอากรทผเสยภาษทกคนจะตองเสยภาษคนละเทาๆ กน โดยมรากฐานมาจากแนวคดทวาภาระคาใชจายของรฐบาลนนควรจะกระจายไปยงประชาชนหรอผเสยภาษทกคนในจ านวนทเทากน หากรฐบาลของประเทศใดจดเกบภาษตามหลกน กจะพบวาจ านวนภาษทผเสยภาษแตละรายจะตองเสยจะมคาเทากบรายจายทงหมดของรฐบาลหารดวยจ านวนผเสยภาษอากร ความเปนธรรมตามหลกนสามารถน าไปใชไดเมอผเสยภาษทกคนในประเทศมฐานะทางเศรษฐกจเทาเทยมกน แตในความเปนจรงฐานะทางเศรษฐกจของผเสยภาษแตละคนไมไดเทาเทยมกน ดงนน การจดเกบภาษตามหลกนจงกอใหเกดขอบกพรองหลายประการ โดยเฉพาะอยางยงในประเดนทวาการจดเกบภาษตามหลกความเปนธรรมสมบรณไมไดค านงถงความสามารถในการเสยภาษทแตกตางกน การก าหนดใหผเสยภาษทกคนเสยภาษเทากนหมดเชนน ยอมท าใหภาระภาษของผมเงนไดต าสงกวาภาระภาษของผมเงนไดสง นอกจากนยงอาจพบวาผเสยภาษบางรายทมรายไดต ามากอาจไมมเงนเพยงพอทจะเสยภาษกได จากขอบกพรองดงกลาวหลกความเปนธรรมสมบรณจงไมอาจใชในทางปฏบต เพราะจะกอใหเกดความไมเปนธรรมขนในสงคม จงเสอมความนยมไปและจงกอใหเกดหลกความเปนธรรมสมพทธขน25

หลกความเปนธรรมสมพทธ (Principle of Relative Equity) ความเปนธรรมทางภาษอากรตามหลกนไมไดพจารณาทผเสยภาษอากรแตละรายวาจะตองเสยภาษใหกบรฐเทากนหรอไม แตพจารณาทจ านวนภาษทไดเสยไปเปรยบเทยบกบประโยชนทไดรบจากรฐหรอเปรยบเทยบกบความสามารถในการเสยภาษของผเสยภาษแตละราย26 มาตรการในการใชเปนเครองวดความสามารถ

24 ศภรตน ควฒนกล, ความรทวไปเกยวกบภาษอากร (เอกสารการสอนชดวชากฎหมายภาษอากร 1 หนวย

ท 1-7), (ม.ป.ท. : ม.ป.พ., 2544), น. 54. 25 เพงอาง. 26 เพงอาง.

DPU

14

ของบคคล ประกอบกบการพจารณาถงผลประโยชนทประชาชนแตละคนไดรบเนองจากการคมครองดแลของรฐบาล ซงมหลกการอย 2 ประการทพอจะถอเปนหลกในการพจารณาได27 คอ

หลกผลประโยชนในการจดเกบภาษ ตามหลกผลประโยชนนมรากฐานจากแนวคดทวา ผ ทไดรบประโยชนจากสนคาหรอบรการใดๆ ของรฐ จะตองเปนผเสยภาษเพอเปนคาใชจายในการผลตสนคาหรอบรการเหลานนตามสดสวนหรอขนาดของประโยชนทตนไดรบ กลาวอกนยหนงกคอ ในการจดเกบภาษตามหลกผลประโยชน รฐบาลก าลงวางตนเสมอนหนงเปนเอกชนทด าเนนกจการตางๆ ดงนน ผใดไดรบประโยชนจากสนคาหรอบรการของรฐมากกตองเสยภาษใหกบรฐมากเชนเดยวกบในกรณทผนนไดรบประโยชนจากสนคาหรอบรการของภาคเอกชน ภาษอากรทจดเกบตามหลกผลประโยชน ไดแก ภาษการใชถนนหรอทางบางสาย คาธรรมเนยมผานทาง หรอคาใบอนญาตท าการตางๆ เปนตน อยางไรกด แมการจดเกบภาษตามหลกผลประโยชนจะมขอดทวา จ านวนภาษทจดเกบสอดคลองกบการใชจายในการผลตสนคาหรอบรการของรฐกตาม แตกมขอยงยากในทางปฏบตหลายประการทส าคญ คอ สนคาและบรการสาธารณะหลายอยางทรฐจดสรรใหกบประชาชนนนไมอาจก าหนดมลคาของประโยชนทแตละคนไดรบ เชน การปองกนประเทศ กระบวนการยตธรรม เปนตน นอกจากน แมสนคาหรอบรการสาธารณะบางอยางอาจวดมลคาของประโยชนทแตละคนไดรบได แตกมปญหาวาควรจะเกบภาษตามหลกผลประโยชนหรอไม เพราะ ประโยชนดงกลาวเปนประโยชนทางสงคม เชน การเกบคาบ ารงการศกษาทรฐจดสรรใหเตมตามคาใชจายของรฐ อาจท าใหคนยากจนไมมโอกาสไดรบการศกษากได ซงจะกอใหเกดผลเสยในทายทสดกบสงคมนน28

หลกความสามารถในการเสยภาษ การจดเกบภาษตามหลกความสามารถในการเสยภาษจะวดความสามารถในการเสยภาษของบคคลไดจากทรพยสน รายได หรอการใชจายของแตละบคคลเปนเกณฑก าหนดจ านวนภาษทตองเสยภาษ ผทมความสามารถในการเสยภาษมากกตองเสยภาษใหกบรฐมาก ผทมความสามารถในการเสยภาษใหกบรฐนอยกควรเสยภาษใหกบรฐนอยตามขนาดความสามารถในการเสยภาษของตน29

อดม สมธ (Adam Smith) ไดใหการสนบสนนหลกความสามารถโดยกลาวไววา “พลเมองของทกรฐควรบรการเพอบ ารงรฐบาลในสดสวนทใกลเคยงทสดกบความสามารถของแตละ

27 พรม มนกลาง ปรด บญยง และโกเมนทร สบวเศษ, เพงอาง, น. 4 - 5. 28 ศภรตน ควฒนกล, เพงอาง, น. 48. 29 เพงอาง.

DPU

15

คน หรอนยหนงตามสดสวนแหงรายไดทเคาแตละคนมขน ภายใตความคมครองของรฐ การจดเกบภาษจะมลกษณะเปนการเสมอภาคหรอไม ยอมแลวแตวาไดยดหลกนหรอไม”30

การจดเกบภาษตามหลกความสามารถในการเสยภาษจะเกยวโยงกบทฤษฎการเสยสละเทากน (Equal Sacrifice Theory) เปนส าคญ ทงน เพราะวาการเสยภาษ คอ การเสยสละความพงพอใจหรออรรถประโยชน (Utility) ของเงนทมอยใหกบรฐนนเอง ทฤษฎการเสยสละเทากนแบงออกเปน 3 ทฤษฎ คอ 1) ทฤษฎการเสยสละสมบรณเทากน (Equal Absolute Sacrifice Theory) ตามทฤษฎนผเสยภาษทกคนควรเสยอรรถประโยชนในจ านวนทเทากน เนองจากความพงพอใจของเงนแตละหนวยจะมคาลดลงเมอมเงนมากขน ดงนนการจดเกบภาษทจะท าใหผเสยภาษแตละรายเสยอรรถประโยชนในจ านวนเทาๆ กน จงตองเกบจากผมรายไดสงเปนจ านวนเงนมากกวาทเกบจากผทมรายไดต ากวา31 2) ทฤษฎการเสยสละตามสดสวนเทากน (Equal Proportional Sacrifice Theory) ทฤษฎนผเสยภาษทกคนควรเสยอรรถประโยชนทตนมอยในสดสวนเดยวกนท งหมด ซงหมายความวาผ ท มอรรถประโยชนอยมากตองเสยอรรถประโยชนคดเปนจ านวนหนวยมากกวาผทมอรรถประโยชนอยนอย ดงนนการจดเกบภาษตามทฤษฎนจงตองเกบจากผมรายไดสงเปนจ านวนเงนมากกวาทเกบจากผ ทมรายไดต ากวา และจะตองเกบมากกวากรณตามทฤษฎการเสยสละสมบรณเทากนดวย32 และ 3) ทฤษฎการเสยสละสวนเพมเทากน (Equal Marginal Sacrifice Theory) ตามทฤษฎนผเสยภาษทกคนควรเสยอรรถประโยชนทตนมอยจนกระทงอรรถประโยชนสวนเพมหรออรรถประโยชนหนวยทายของผเสยภาษแตละรายเทากน การเกบภาษตามทฤษฎนจะเปนการเกบภาษทมอตรากาวหนามากทสด เมอเทยบกบสองทฤษฎแรก นอกจากนการจดเกบภาษตามทฤษฎนจะท าใหผ เ สยภาษเสยอรรถประโยชนรวมกนทงสนนอยทสด33

การจดเกบภาษตามหลกความสามารถในการเสยภาษโดยอาศยทฤษฎการเสยสละตามทกลาวขางตน จะกอใหเกดความเปนธรรมสองดานดวยกน คอ ความเปนธรรมในแนวนอน (Horizontal Equity) และความเปนธรรมในแนวตง (Vertical Equity)

ความเปนธรรมในแนวนอน (Horizontal Equity) จะเกดขนเมอผเสยภาษมฐานะเทาเทยมกนในภาวะแวดลอมเหมอนกน ไดรบการปฏบตอยางเทาเทยมกน ดงนน คนทมความสามารถในการเสยภาษอากรเทาเทยมกนจะตองเสยภาษอากรเทาเทยมกน เชน ถาใชรายไดเปนเครองมอวด

30 สเกต อภชาตชตร, หลกความเปนธรรมแหงสงคม (สรรพกรสาสน), (ม.ป.ท. : ม.ป.พ., 2501),

น. 30 - 41. 31 ศภรตน ควฒนกล, เพงอาง, น. 49. 32 เพงอาง. 33 เพงอาง.

DPU

16

ความสามารถในการเสยภาษ กหมายความวา บคคลทอยในฐานะเดยวกน เมอมรายไดจ านวนทเทากนตองเสยภาษในจ านวนทเทากน จงกอใหเกดความเปนธรรมตามแนวนอน34

ความเปนธรรมในแนวตง (Vertical Equity) จะเกดขนเมอผเสยภาษในฐานะระดบไมเทาเทยมกนควรไดรบการปฏบตทแตกตางกน ดงนน คนทมความสามารถในการช าระภาษตางกนควรจะเสยภาษอากรตางกน โดยจ านวนภาษอากรทเสยตางกนนนจะตองเปนความแตกตางทเหมาะสม ซงความเปนธรรมในแนวตงนแมจะมขอดในการสรางความเปนธรรมมากทสดกตาม แตอาจจะเกดปญหาในทางปฏบตได เพราะเปนการยากทจะก าหนดหลกเกณฑวาคนทมก าลงความสามารถในการช าระภาษตางกน ควรจะเสยภาษอากรตางกนเทาใดจงจะเปนธรรม35

นอกจากน รฐตองมการจดเกบภาษอากรตามหลกความเปนธรรมในการกระจายรายไดครงใหม เพอใหความเหลอมล าดานรายไดระหวางประชาชนลดลง เพราะเมอประชาชนเขาไปเกยวของกบกจกรรมทางเศรษฐกจ กลาวคอ เงนไดจากการท างาน เงนไดทเกดจากน าพกน าแรงหรอเงนไดทงอกเงยจากทรพยสนลวนแลวแตเปนเงนทแตละคนไดมาอนน าไปสความเหลอมล าหรอความไมเสมอภาคดานรายได กอใหเกดปญหาในดานเศรษฐกจและสงคม ซงมสาเหต คอ 1) สงทตดตวปจเจกชนมาแตก าเนด ไมวาจะเปนฐานะทางทรพยสน ทางการเงน ทางการงาน หรอความสามารถพเศษเฉพาะตว หรอพรสวรรค เปนตน ยอมท าใหมโอกาสในการสรางรายไดมากกวาคนทวๆ ไปทไมมเลยจงเปนสาเหตหนงทท าใหเกดความไมเสมอภาคกนขน 2) การศกษา บคคลใดมโอกาสศกษาในระดบทสงยอมทจะมความร หรอโอกาสในการหารายไดมากกวา หรอมทางเลอกมากกวาผมความรการการศกษาทต า 3) ความมงมนในการท างานและการออมเงน บคคลทท างานหนกกวาและสามารถเกบเงน มธยสถกวาบคคลซงท างานไดเงนมาก แตกลบฟมเฟอย ยอมมเงนเหลอเกบมากกวา จงสามารถน าเงนออมไปลงทนในรปแบบตางๆ เพอสรางรายไดใหมากขนอก และ 4 ) ลกษณะเฉพาะตวของแตละคน ไมวาจะมความแตกตางกนทางเพศ ศาสนา เชอชาต อาย วฒภาวะ เปนตน36

จากทไดกลาวมาขางตน เปนสาเหตของความเหลอมล าหรอความไมเสมอภาคระหวางประชาชนแตละคนควรจะน าแนวความคดหรอนโยบายการกระจายรายไดครงใหมมาปฏบตใหเกดประโยชน เพอน ามาซงการกระจายรายไดทเปนธรรมหรอเสมอภาคมากขน เพอลดความเหลอมล ารายไดในสงคม โดยเขาไปแทรกแซงระบบตลาด หรอโดยการจดสรรทรพยากรในระบบเศรษฐกจอก

34 เพงอาง, น. 50. 35 เพงอาง. 36 จรศกด รอดจนทร, เพงอาง, น. 13.

DPU

17

ครง ดวยวธทรฐดงเงนออกจากกระเปาคนรวยไปสคนจน เพอทจะน ามาซงการกระจายรายไดทเปนธรรมหรอเสมอภาคในสงคมมากขน37

2) หลกความแนนอนชดเจนในการจดเกบภาษ ภาษอากรทดนน รฐจะตองมนโยบายก าหนดหลกเกณฑ วธการ เวลา สถานทเสยภาษ

จ านวนภาษทจะตองเสยไวโดยชดเจนและมความแนนอนแกผเสยภาษ ตองไมมการใชอ านาจตามอ าเภอใจหรอไมมความแนนอนชดเจนเกยวกบความรบผดในการเสยภาษ38

3) ความสะดวกในการเสยภาษ ภาษอากรทดนน ควรจะใหเจาหนาทของรฐจดเกบและผเสยภาษสามารถเสยภาษได

โดยสะดวก ทงสถานทรบช าระ วธการช าระทงายไมยงยากซบซอน ดงทไดกลาวมาแลวขางตน 4) ความมประสทธภาพในการจดเกบภาษ หมายความของหลกการน คอ คาใชจายในการจดเกบภาษจะตองมจ านวนนอยเมอเทยบ

กบรายไดทจะไดรบมาจากการจดเกบภาษ39 หลกความมประสทธภาพในการจดเกบภาษและการใหความรวมมอในการเสยภาษ ม

หลกวา คาใชจายในการบรหารจดเกบภาษของเจาหนาทและคาใชจายในการใหความรวมมอในการปฏบตตามกฎหมายของผเสยภาษควรตองต าทสด เนองจากคาใชจายในการบรหารจดเกบภาษทผลกระทบตอรายไดของรฐบาลทเกดจากการจดเกบภาษ หากรฐตองเสยคาใชจายจ านวนมากในการบรหารจดเกบใหกบเจาหนาทของรฐ รฐกจะไมมเงนเพยงพอทจะใชจายสาธารณะ ดงนน รฐตองสามารถจดเกบภาษไดอยางมประสทธภาพ จงท าใหจดเกบภาษไดมาก โดยมคาใชจายในการจดเกบภาษนอยทสด40

สวนคาใชจายในการใหความรวมมอในการปฏบตตามกฎหมายภาษของผเสยภาษถอเปนภาระทเพมขนแกผเสยภาษเพราะนอกจากผเสยภาษตองเสยเงนเปนคาภาษแลว ยงตองเสยคาใชจายทเกยวกบการด าเนนการในการจายภาษใหแกรฐอก หากคาใชจายในการใหความรวมมอในการปฏบตตามกฎหมายภาษสงแลว อาจน าไปสการลดลงอยางมากของรายไดทใชจายได (Disposable Income) และความไมเตมใจในการเสยภาษของผเสยภาษ41

37 เพงอาง, น. 12 - 14. 38 เพงอาง, น. 8. 39 เพงอาง. 40 เพงอาง, น. 34. 41 เพงอาง.

DPU

18

สวนในกรณทรายไดของรฐจากการจดเกบภาษจะนอยลง เนองจากผเสยภาษไมเตมใจทจะจายภาษเพราะมคาใชจายในการปฏบตตามกฎหมายภาษทสงและน าไปสปญหาการหลบหลกหรอหนภาษ หากคาใชจายหรอตนทนในการบรหารจดเกบภาษของเจาหนาทสงและคาใชจายในการใหความรวมมอในการปฏบตตามกฎหมายภาษของผเสยภาษสงแลว จะท าใหรฐสญเสยรายไดจากการจดเกบภาษจ านวนมาก ดงนน การจดเกบภาษตามหลกความมประสทธภาพในการจดเกบภาษและการใหความรวมมอในการเสยภาษ รฐจะตองถอหลกจดเกบภาษในอตราทต า แตเกบภาษไดมากและทวถง42

หลกความมประสทธภาพในทางเศรษฐกจ นอกจากคาใชจายในการใหความรวมมอในการปฏบตตามกฎหมายภาษของผเสยภาษทต าแลว ภาษตองกอใหเกดผลกระทบทไมตงใจใหเกดแกผ เสยภาษนอยทสด (Minimum Unintended Effect) หรอกอใหเกดการบดเบอนการตดสนใจในการท ากจกรรมทางเศรษฐกจอนน ามาซงผลไมจงใจใหผเสยภาษท ากจกรรมทางเศรษฐกจนอยทสด (The Disincentive Effect)43

เนองจากภาษมอทธพลตอการตดสนใจทางเศรษฐกจของผเสยภาษ กลาวคอ ผเสยภาษอาจเลอกทจะไมประกอบกจกรรมทางเศรษฐกจทตนชอบและตนเองถนด หรอผเสยภาษอาจเลอกทจะท ากจกรรมทางเศรษฐกจทไมถกจดเกบภาษ หรออาจจะเลอกกจกรรมทางเศรษฐกจทถกจดเกบภาษไมสงแทนกจกรรมทถกจดเกบภาษทสง อนเปนการกระทบกระเทอนตอผลการตดสนใจของผ เสยภาษ44 การบดเบอนของภาษทกอใหเกดผลไมจงใจใหท ากจกรรมทางเศรษฐกจน เรยกวา “ภาระสวนเกน (Excess Burden)” หรอ “ความสญเปลาทางเศรษฐกจ (Deadweight Loss)” ผลคอรฐบาลอาจไดรบรายไดจากการจดเกบภาษนอยลง ดงนน ภาษทดเมอรฐท าการจดเกบภาษแลวจะตองไมมผลท าใหประชาชนไมอยากท างาน หรอท างานนอยลง หรอท าใหบรรดาธรกจตางๆ หมดความตองการทจะลงทนเพราะเกรงวาผลก าไรทไดรบภายหลงทหกภาษแลวจะไมคมกบการเสยงในการลงทน จะเหนไดวาความสญเปลาทางเศรษฐกจทเกดจากการบดเบอนของภาษทกอใหเกดผลไมจงใจใหท ากจกรรมทางเศรษฐกจสามารถกอความสญเสยดานรายไดจากการจดเกบภาษของรฐบาล45

หลกความเปนกลางในทางเศรษฐกจ ภาษทดน นจะตองมลกษณะเปนกลางในทางเศรษฐกจใหมากทสด กลาวคอ จะตองกระทบกระเทอนการท างานของกลไกในทางเศรษฐกจนอยทสด เชน ถารฐบาลเกบภาษจากสนคาโดยทวไปไมมการยกเวน การเกบภาษในลกษณะนจะไมม

42 เพงอาง. 43 เพงอาง, น. 40. 44 เพงอาง. 45 เพงอาง.

DPU

19

ผลกระทบกระเทอนตอการตดสนใจบรโภคของผเสยภาษ หรอกระทบกระเทอนนอยทสด การเกบภาษในลกษณะนจงมความเปนกลาง แตในกรณรฐบาลเกบภาษจากสนคาประเภทใดประเภทหนงเพยงประเภทเดยวโดยเฉพาะ การเกบภาษในลกษณะนจะมผลกระทบกระเทอนตอผลการตดสนใจบรโภคของผบรโภค การเกบภาษในลกษณะนจงไมมความเปนกลาง อยางไรกตาม ในกรณสนคาและบรการทเปนโทษ เชน บหร สรา เปนตน รฐบาลอาจใชความไมเปนกลางของภาษอากรเปนเครองมอจ ากดการบรโภคหรอบงคบการเลอกบรโภคใหเหมาะสมได46 2.1.5 โครงสรางของกฎหมายภาษอากร กฎหมายภาษอากรทกฉบบ จะมหวขอส าคญๆ อนเปนโครงสรางของกฎหมายฉบบนนๆ ซงอาจแบงออกไดเปน 6 หวขอดวยกน คอ 1) ผมหนาทเสยภาษอากร ผมหนาทเสยภาษอากรหรอบคคลผอยในขายทตองเสยภาษ จะเปนใครบางนนยอมแลวแตกฎหมายฉบบนนๆ จะก าหนด แตโดยทวไปมกไดแก บคคลธรรมดาและ/หรอนตบคคล ซงเปนผทมสทธและหนาทตามกฎหมาย47 2) ฐานภาษอากร ฐานภาษอากรในความหมายอยางกวาง หมายถง สงทเปนมลเหตใหตองเสยภาษอากร เชน การมรายได การมทรพยสน หรอการใชจาย เปนตน แตฐานภาษอากรในความหมายอยางแคบ หมายถง สงทรองรบอตราภาษอากร (ภาษอากรทตองเสย = ฐานภาษ × อตราภาษอากร)48 3) อตราภาษอากร อตราภาษอากรสามารถแบงออกไดเปน 3 รปแบบใหญๆ คอ อตราภาษอากรแบบคงท อตราภาษอากรแบบกาวหนา และอตราภาษอากรแบบถดถอย โดยการพจารณาวาอตราภาษอากรมการเปลยนแปลงไปอยางไรในกรณทฐานภาษอากรมจ านวนเปลยนแปลงไป ถาจ านวนของฐานภาษอากรเปลยนแปลงไปไมวาจะเพมขนหรอลดลง แตอตราภาษอากรยงคงเทาเดม เรยกอตราภาษอากรลกษณะนวา อตราภาษอากรแบบคงท แตถากรณทฐานภาษอากรมจ านวนเพมขนและอตราภาษอากรกเพมขนดวย เรยกอตราภาษอากรลกษณะนวา อตราภาษอากรแบบกาวหนา และกรณทฐานภาษอากรมจ านวนเพมมากขนแตอตราภาษอากรกลบลดลง เรยกอตราภาษอากรในลกษณะนวา อตราภาษอากรแบบถดถอย49

46 ชยสทธ ตราชธรรม, เพงอาง, น. 24 - 25. 47 กลมนกวชาการภาษอากร, ภาษอากรตามประมวลรษฎากร 2557, (ม.ป.ท. : ม.ป.พ., 2557) น. 2. 48 เพงอาง, น. 2. 49 เพงอาง, น. 2 - 3.

DPU

20

4) การประเมนการเกบภาษ ในปจจบนการประเมนการเกบภาษอากร ผมหนาทเสยภาษเปนผท าการประเมนดวยตนเอง โดยการประเมนหรอค านวณตามวธการและตามก าหนดระยะเวลาทกฎหมายก าหนด แลวยนแบบรายการช าระภาษอากรตามจ านวนทพงช าระตอพนกงานเจาหนาท แตถาผมหนาทเสยภาษอากรไมท าการประเมนภาษหรอท าการประเมนภาษแลว แตไมถกตองหรอไมสมบรณ กจะมการประเมนภาษในภายหลงโดยพนกงานเจาหนาท ซงพนกงานเจาหนาทมอ านาจประเมนใหผเสยภาษเสยภาษทตองรบผดช าระเงนเพม หรอเพมเบยปรบกได ตามแตขอเทจจรง50 บางกรณแมยงไมถงก าหนดเวลาช าระภาษอากร เจาพนกงานประเมนกอาจด าเนนการประเมนลวงหนาใหผมหนาทเสยภาษอากรตองช าระภาษอากรกอนถงก าหนดเวลาได ในหลายๆ กรณกฎหมายยงก าหนดใหผจายเงนไดเปนผด าเนนการหกภาษจากจ านวนเงนทจายแลวน าสงตอเจาพนกงานภายในเวลาทก าหนด ดงทเรยกกนวา การหกภาษ ณ ทจาย ภาษทถกหกไวกอนนมกถอเปนเครดตของผมหนาทเสยภาษ ซงสามารถน าไปหกออกจากจ านวนภาษทตองเสยเมอถงก าหนดเวลาหรออาจไดรบคน ถาถกหกไวเกนจ านวนทผมหนาทเสยภาษจะตองเสย51 5) การอทธรณภาษอากร ในกรณเกดปญหาขอเทจจรงหรอปญหาขอกฎหมายขดแยงพพาทกนระหวางผเสยภาษอากรกบผจดเกบภาษอากร อาจจะเปนกรณพพาทกนเกยวกบจ านวนเงนภาษอากรทตองเสย อ านาจการประเมนเรยกเกบภาษอากร และผมหนาทเสยภาษอากรตองการใหมการพจารณาทบทวนใหม กฎหมายมกก าหนดใหผมหนาทเสยภาษอากรปฏบตตามขนตอนและวธหาขอยตใหครบถวนเสยกอน มฉะนนอาจเสยสทธในการน าคดขนสศาลได52 6) เบยปรบ เงนเพมและโทษ ผทไมช าระภาษอากรจะตองรบผดในจ านวนภาษอาหรทไมช าระ พรอมดวยเบยปรบ หรอเงนเพมเปนจ านวนเพมขนอกตางหาก ถามการฝาฝนไมช าระ กฎหมายใหอ านาจเจาพนกงานด าเนนการยดทรพยของผค างช าระภาษอากรไปขาดทอดตลาด เพอน าเงนทไดรบจากการขายทอดตลาดมาช าระภาษอากรทคางช าระไดโดยไมตองฟองศาล นอกจากนผทไมช าระภาษอากรยงอาจตองรบโทษทางอาญาอกดวย53

50 เพงอาง, น. 3. 51 เพงอาง, น. 3. 52 เพงอาง, น. 3. 53 เพงอาง, น. 3 - 4.

DPU

21

2.2 หลกการเกยวกบภาษเงนไดบคคลธรรมดา ภาษเงนไดบคคลธรรมดา คอ ภาษทจดเกบจากบคคลทวไป หรอจากหนวยภาษทม

ลกษณะพเศษตามทกฎหมายก าหนดและมรายไดเกดขนตามเกณฑทก าหนด โดยปกตจดเกบเปนรายป บางกรณเพอเปนการบรรเทาภาระภาษทตองช าระและเงนได กฎหมายจะก าหนดใหผจายท าหนาทหกภาษ ณ ทจายจากเงนไดทจายบางสวน เพอใหมการทยอยช าระภาษขณะทมเงนไดเกดขนอกดวย

2.2.1 โครงสรางภาษเงนไดบคคลธรรมดา ภาษเงนไดบคคลธรรมดาเปนภาษทเกบจากหนวยเสยภาษ คอ บคคลธรรมดา ผถงแก

ความตายในระหวางปภาษ กองมรดกทยงมไดแบง และหางหนสวนสามญหรอคณะบคคลทมใชนตบคคล โดยเกบจากเงนไดพงประเมนทหนวยเสยภาษดงกลาวไดรบ หกดวยคาใชจายและคาลดหยอน เหลอเทาใดเปนเงนไดสทธ น าไปค านวณภาษตามอตราภาษทประมวลรษฎากรก าหนดไว ซงอตราภาษทจดเกบนใชอตราภาษสวนเพมหลายอตรากบชวงเงนไดหลายชวงซงผลทออกมากคอ เงนไดยงมากเทาไหรอตราภาษเฉลยยงสงขนมากเทานน54

การเสยภาษเงนไดบคคลธรรมดา ตามปกตจะเสยกนปละครงภายในเดอนมนาคมของทกป โดยน าเงนไดทไดรบตลอดปภาษทผานมาน ามาค านวณภาษ อยางไรกตาม มผมเงนไดบางประเภทตองเสยภาษปละ 2 ครง ไดแก ผมเงนไดพงประเมนตามมาตรา 40 (5)55(6)56(7)57 หรอ (8)58 ซงภาษครงแรกจะตองเสยภาษในเดอนกนยายนของทกป โดยน าเงนทไดรบตงแตเดอนมกราคมถงเดอนมถนายนมาค านวณภาษ สวนครงทสองเสยภาษภายในเดอนมนาคมตามปกต โดยน าเงนไดทไดรบตลอดทงปภาษทผานมา มาค านวณเสยภาษไมวาจะเปนเงนไดทไดเสยภาษไปแลวในครงแรกหรอไม

54 ชยสทธ ตราชธรรม, เพงอาง, น. บทน า. 55 เงนไดจากการใหเชาทรพยสน เงนหรอประโยชนอยางอนทไดเนองจากการใหเชาทรพยสน

กรมสรรพากร, “ความรเรองภาษ(ออนไลน),” สบคนเมอวนท 20 ตลาคม 2559, จาก http://www.rd. go.th/publish/553.0.html

56 เงนไดจากวชาชพอสระ คอวชากฎหมาย การประกอบโรคศลปะ วศวกรรม สถาปตยกรรม การบญช ประณตศลปกรรม หรอวชาชพอนซงจะไดมพระราชกฤษฎกาก าหนดชนดไว (กรมสรรพากร. ความรเรองภาษ(ออนไลน), สบคนเมอวนท 20 ตลาคม 2559, จาก http://www.rd.go.th/publish/553.0.html

57 เงนไดจากการรบเหมาทผรบเหมาตองลงทนดวยการจดหาสมภาระ ในสวนส าคญนอกจากเครองมอ, กรมสรรพากร, “ความรเรองภาษ(ออนไลน),” สบคนเมอวนท 20 ตลาคม 2559, จาก http://www.rd.go.th/publish/553.0.html

58 เงนไดจากการธรกจ การพาณชย การเกษตร การอตสาหกรรม การขนสง การขายอสงหารมทรพยหรอการอนนอกจากทระบไวในประเภทท 1 ถงประเภทท 7 แลว กรมสรรพากร, “ความรเรองภาษ(ออนไลน),” สบคนเมอวนท 20 ตลาคม 2559, จาก http://www.rd.go.th/publish/553.0.html

DPU

22

กตาม เปนเงนภาษเทาใด ใหน าภาษทเสยไปแลวในครงแรกมาหกออก แลวคงเสยภาษแตเพยงจ านวนทย งขาดอย นอกจากนมผ ม เ งนไดบางคนอาจขอเสยภาษ เ งนไดเหมาเปนงวดกได ไดแก ผประกอบการรานคารายยอยทไมมเงนไดอยางอนอก59

หากผมเงนไดไมเสยภาษตามทกฎหมายก าหนดไว หรอเสยภาษแลวแตไมถกตองครบถวน เจาพนกงานประเมนยอมมอ านาจตรวจสอบ ไตสวน และประเมนเรยกเกบภาษพรอมดวยเบยปรบและเงนเพมจากผมเงนไดไดอก นอกจากนผมเงนไดยงอาจตองรบโทษทางอาญาอกสวนหนงดวย60

อยางไดกตาม ถาผมเงนไดเหนวาการประเมนภาษของเจาพนกงานไมถกตอง ผมเงนไดกมสทธอทธรณการประเมนนนตอคณะกรรมการพจารณาอทธรณไดภายใน 30 วน นบแตวนทไดรบแจงการประเมน เมอคณะกรรมการพจารณาอทธรณมค าวนจฉยอยางไรแลว หากผมเงนไดไมพอใจ กมสทธอทธรณตอศาลหรอฟองศาลไดภายใน 30 วน นบแตวนทไดรบแจงค าวนจฉยอทธรณ61

2.2.2 ผมหนาทเสยภาษเงนไดบคคลธรรมดา ผมหนาทเสยภาษเงนไดบคคลธรรมดา ไดแก ผทมเงนไดเกดขนระหวางปทผานมา โดยม

สถานะอยางหนงอยางใด ดงน 1) บคคลธรรมดา

สภาพบคคลนนยอมเปนไปตามทก าหนดไวในประมวลกฎหมายแพงและพาณชย วา ดวยเรองบคคล มาตรา 15 คอ สภาพบคคลยอมเรมแตเมอคลอดแลวอยรอดเปนทารก และสนสดลงเมอตาย หากบคคลดงกลาวมรายไดถงเกณฑขนต าตามทกฎหมายก าหนดทจะตองเสยภาษ บคคลนนกมหนาทยนแบบแสดงรายการเพอเสยภาษเงนไดบคคลธรรมดา โดยไมตองค านงถงเพศ อาย ความสามารถ หรอสญชาต เอาไว ถามเงนไดทเปนเงนไดพงประเมนถงเกณฑตามทกฎหมายก าหนด บคคลนนกมหนาทยนแบบแสดงรายการเพอเสยภาษเงนไดบคคลธรรมดา62 ในกรณทผเสยภาษเปนบคคลธรรมดาซงเปนผเยาว คนไรความสามารถ เสมอนไรความสามารถ หรอเปนผอยในตางประเทศมเงนได และเงนไดนนเกดขนในปภาษ กฎหมายกไดก าหนดผมหนาทในการยนแบบแสดงรายการและช าระภาษแทนไวเปนกรณพเศษ63

59 ชยสทธ ตราชธรรม, เพงอาง, น. บทน า. 60 เพงอาง. 61 เพงอาง. 62 ประมวลรษฎากร, มาตรา 56. 63 ประมวลรษฎากร, มาตรา 57.

DPU

23

ในกรณทผเสยภาษเปนบคคลธรรมดาซงเปนสามภรยากน กฎหมายไดใหสทธผเสยภาษเลอกยนรายการและเสยภาษ โดยจะยนรายการและเสยภาษรวมกน หรอแยกตางหากจากคสมรสกได64 โดยประมวลรษฎากร มาตรา 57ฉ ไดก าหนดใหสามและภรยามหนาทยนรายการและเสยภาษส าหรบเงนไดพงประเมนทตนเองไดรบ สวนกรณเงนไดพงประเมนใดไมสามารถแยกไดวาเปนเงนไดพงประเมนของสามหรอเปนเงนไดพงประเมนของภรยา กฎหมายใหสทธเลอกได เชน ใหถอวาเปนเงนไดพงประเมนของสามและภรยาฝายละกงหนง หรอเฉพาะเงนไดตามมาตรา 40(8) จะแบงเงนไดพงประเมนเปนของสามและภรยาตามสวนทตกลงกนกได ถาตกลงกนไมไดใหถอเปนเงนไดพงประเมนฝายละกงหนง ทงนตองเปนไปตามเงอนไขทกฎหมายก าหนดไวดวย

2) หางหนสวนสามญหรอคณะบคคลทมใชนตบคคล หางหนสวนสามญทมใชนตบคคล หมายถง การทบคคลธรรมดาตงแต 2 คนขนไป ตกลงเขาทนกนไมวาจะเปนเงน แรงงาน หรอทรพยสน ฯลฯ เพอกระท ากจการรวมกนโดยมวตถประสงคทจะแบงปนผลก าไรทไดจากการประกอบกจการทท านน ผเปนหนสวนทกคนตองรบผดรวมกนในหนของหางหนสวนโดยไมมขอจ ากดความรบผด65 หางหนสวนสามญอาจจดทะเบยนใหมสภาพเปนนตบคคลกได ถาเปนหางหนสวนสามญจดทะเบยนจะไมอยในขายเสยภาษเงนไดบคคลธรรมดา แตจะอยในขายเสยภาษเงนไดนตบคคลแทน66 คณะบคคลทมใชนตบคคล หมายความวา บคคลตงแตสองคนขนไปตกลงกระท าการรวมกนอนมใชเปนหางหนสวนสามญ67 คณะบคคลทมใชนตบคคลมลกษณะเหมอนกบหางหนสวนสามญ ตางกนเพยงในดานวตถประสงค คอคณะบคคลทมใชนตบคคลไมจ าเปนตองมวตถประสงคทจะแบงปนผลก าไรทจะพงไดแตกจการทท ารวมกน เชน การจดการแสดงเพอหารายไดน าไปบรจาค

64 ปจจบนไดมการยกเลก ประมวลรษฎากร มาตรา 57 ตร และ 57 เบญจ และเพมความในมาตรา 57 ฉ โดยพระราชก าหนดแกไขเพมเตมประมวลรษฎากร (ฉบบท 18) พ.ศ.2555 เพอใหสอดคลองกบค าวนจฉยศาลรฐธรรมนญท 17/2555 ลงวนท 4 กรกฎาคม 2555 ทวนจฉยวา “การจดเกบภาษเงนไดบคคลธรรมดาจากสามและภรยาตามมาตรา 57 ตร และ 57 เบญจ แหงประมวลรษฎากร เปนการจ ากดสทธสามและภรยาในการยนรายการและเสยภาษ ไมสงเสรมความเสมอภาคของชายและหญง และยงเปนการเลอกปฏบตโดยไมเปนธรรมตอบคคล เพราะเหตแหงความแตกตางในเรองสถานะของบคคลภายหลงการสมรส ซงขดแยงตอมาตรา 30 ของรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พ.ศ.2550 บทบญญตตามมาตรา 57 ตร และ 57 เบญจ แหงประมวลรษฎากรจงใชบงคบไมได”

65 กลมนกวชาการภาษอากร, เพงอาง, น. 11. 66 เพงอาง. 67 ประมวลรษฎากร มาตรา 39 แกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตแกไขเพมเตมประมวลรษฎากร

(ฉบบท 39) พ.ศ. 2557.

DPU

24

ใหแกผทกขยาก ดงนน คณะบคคลเหลานนตองเสยภาษเงนไดบคคลธรรมดาในนามของคณะบคคลทมใชนตบคคล68 หางหนสวนสามญหรอคณะบคคลทมใชนตบคคลมหนาทของเสยภาษเงนได โดยการยนแบบแสดงรายการในชอหางหนสวนสามญหรอคณะบคคลทมใชนตบคคลนนเปนหนาทและความรบผดชอบของผอ านวยการ หรอผจดการ69

3) ผถงแกความตายระหวางปภาษ ภาษเงนไดบคคลธรรมดานนใชเงนไดเปนฐานในการจดเกบ ฉะนน ความตายของบคคลจงไมเปนเหตท าใหรฐไมมสทธเรยกเกบภาษจากเงนไดทบคคลนนไดรบกอนหรอหล ถงแกความตาย โดยในสวนของการถงแกความตายนนจะเปนกรณถงแกความตายระหวางปภาษ คอ ระหวางวนท 1 เมษายน ถงวนท 30 ธนวาคม หรอจะเปนกรณถงแกความตายกอนยนแบบแสดงรายการเสยภาษกได เมอการตายท าใหสนสดการมสภาพบคคล กฎหมายจงไดก าหนดใหผจดการมรดก ทายาท หรอผ ครอบครองทรพยมรดกของผถงแกความตายเปนบคคลผมหนาทยนแบบแสดงรายการแทนผถงแกความตาย หากผถงแกความตายมเงนไดพงประเมนถงเกณฑทกฎหมายก าหนดใหตองเสยภาษ70 การค านวณภาษเงนไดบคคลธรรมดาซงตองเสยในชอของผถงแกความตายนน กฎหมายก าหนดใหผยนรายการรวมเงนไดพงประเมนของผตาย และกองมรดกทไดรบตลอดปภาษทผนนถงแกความตายเปนยอดเงนไดพงประเมนทตองยนทงสน กลาวคอ มหนาทเสยภาษเฉพาะในปทถงแกความตายเพยงปเดยวเทานน แตหากในปภาษตอๆไป ถากองมรดกของผตายยงมไดแบงและมเงนไดพงประเมนถงเกณฑทตองเสยภาษกใหเสยภาษในชอกองมรดกของผตาย แตถาไดแบงกองมรดกกนแลว และผไดรบสวนแบงมเงนไดพงประเมนถงเกณฑทตองเสยภาษ ผมเงนไดตองยนแบบแสดงรายการในชอตนเอง (บคคลธรรมดา) ตอไป71

4) กองมรดกทยงไมไดแบง เมอบคคลใดถงแกความตาย ทรพยมรดกของบคคลน นอาจมดอกผลงอกเงยหรอผลประโยชนอนใดเพมพนขนกได เปนตนวา เงนฝากธนาคารมดอกเบย ทดนตกแถวมคาเชา สตวตกลก หรอหนทถอไวในบรษทหรอหางหนสวนมเงนปนผลหรอสวนแบงก าไร ดอกผลหรอประโยชนทงอกเงยเพมพนขนน ถอเปนเงนไดทตองเสยภาษ เงนไดดงกลาวถาเกดขนในปภาษทผนนถงแกความตาย กตองเสยภาษในนามของผถงแกความตายนน แตถาเกดขนในปภาษถดจากปทผนนถงแกความ

68 กลมนกวชาการภาษอากร, เพงอาง, น. 11. 69 ประมวลรษฎากร, มาตรา 56 วรรคสอง. 70 ประมวลรษฎากร, มาตรา 57 ทว. 71 กลมนกวชาการภาษอากร, เพงอาง, น. 10.

DPU

25

ตาย กตองเสยในนามของกองมรดกของผตาย และการเสยภาษในนามกองมรดกของผตายนจะสนสดลงในปภาษกอนทจะมการแบงมรดกใหแกทายาท เพราะกองมรดกทจะอยในขายมหนาทตองเสยภาษนน หมายถง กองมรดกทยงมไดมการแบง สรปแลวการเสยภาษในนามกองมรดกของผตายยอมเรมตนตงแตปภาษถดจากปทผตายถงแกความตายและสนสดลงในปภาษกอนทจะมการแบงมรดก72 เมอกองมรดกไมมสภาพบคคล กฎหมายจงไดก าหมดใหมผมหนาทรบผดชอบในการยนแบบแสดงรายการไวท านองเดยวกนกบผมหนาทเสยภาษประเภทผถงแกความตาย ไดแก ผจดการมรดก ทายาท หรอผครอบครองทรพยมรดกแลวแตกรณ73

2.2.3 ฐานภาษ กลมนกวชาการภาษอากร ไดใหค านยาม “ฐานภาษ” ไวดงน ฐานภาษ ในความหมายอยางกวาง หมายถง สงทเปนมลเหตใหตองเสยภาษอากร เชน การ

มรายได การมทรพยสน หรอการใชจาย เปนตน ในความหมายอยางแคบ หมายถง สงทรองรบอตราภาษอากร (ภาษอากรทตองเสย = ฐานภาษ × อตราภาษอากร)74

แนนซ วอลล (Nancy Wall) ไดใหค านยาม “ฐานภาษ” ไวดงน ฐานภาษ หมายถง แหลงทมาท งหมดของรายไดในการจดเกบภาษ เชน ก าไรของนต

บคคลเปนแหลงทมาในการจดเกบภาษเงนไดนตบคคล ตวปจเจกชนและเงนรายไดของปจเจกชนเปนแหลงทมาในการจดเกบภาษเงนไดบคคลธรรมดา สนคาและบรการเปนแหลงทมาในการจดเกบภาษมลคาเพม75

จอหน แบลค (John Black) ไดใหค านยาม “ฐานภาษ” ไวดงน ฐานภาษ หมายถง กลมของเงนได เงนไดกอนหกรายจายและคาลดหยอนตางๆ (เงนไดพง

ประเมนประเภทตางๆ) หรอเงนไดหลงจากหกรายจายและคาลดหยอนตางๆ แลว (ก าไรสทธ) ทภาษทางตรงถกจดเกบ หรอกจกรรมทางธรกจ (การขายสนคาหรอการใหบรการทางธรกจ) ทภาษทางออมถกจดเกบ76

จากค านยามตางๆ ท าใหสามารถสรปไดวา ฐานภาษ (Tax Base) คอสงทถกใชเปนฐานในการประเมนภาษอากรซงอาจจะเปนรายได มลคาการใชจาย มลคาทรพยสน หรออนๆ โดยปกตสงทจะใชเปนฐานภาษนนจะตองค านงถงความสามารถของผเสยภาษ ตลอดจนความสามารถในการบรรล

72 วาสนา สขสมย, เพงอาง, น. 6 - 7. 73 ประมวลรษฎากร, มาตรา 57 ทว วรรคสอง. 74 กลมนกวชาการภาษอากร, เพงอาง, น. 2. 75 จรศกด รอดจนทร, เพงอาง, น. 106. 76 เพงอาง, น. 106.

DPU

26

วตถประสงคของการจดเกบภาษอากร ไดแก การท ารายไดใหรฐบาล การเปนเครองมอในการรกษาเสถยรภาพของระบบเศรษฐกจ การกระจายรายไดทเปนธรรม และการสงเสรมการเจรญเตบโตทางเศรษฐกจ77 โดยทวไปสงทใชเปนฐานในการจดเกบภาษสามารถแบงออกได 4 ประเภท คอ

ฐานภาษทเกยวกบรายได (Income Tax Base) การจดเกบภาษจากแหลงรายไดน นอกจากจะเปนแหลงรายไดส าคญของรฐบาลแลว ยงเปนเครองมอในการกระจายรายไดใหมความเปนธรรม รกษาเสถยรภาพทางเศรษฐกจ78 ปจจบนภาษทเกบจากฐานรายได คอ ภาษเงนไดบคคลธรรมดา ภาษเงนไดนตบคคล และภาษเงนไดปโตรเลยม79

ฐานภาษทเกยวกบการบรโภค (Consumption) จดเกบจากการใชจายเพอการบรโภคของครวเรอน หรอมลคาซอขายสนคาและบรการตางๆ สามารถแบงได 2 ลกษณะ คอ การจดเกบภาษจากการซอสนคาและบรการทวไปจะจดเกบตามหลกความเปนกลาง สวนสนคาฟมเฟอยหรอสนคาทตองการควบคมการบรโภคจะจดเกบในอตราภาษทสง80 ภาษทเกบจากฐานการบรโภค ไดแก ภาษการคา ภาษการขาย ภาษสรรพสามต ภาษมลคาเพม ภาษสนคาขาเขา

ฐานภาษทเกยวกบความมงคง (Wealth Tax Base) ความมงคงเปนทรพยสมบตทประชาชนสะสมเอาไวในรปแบบตางๆ อาจจะเปนทรพยทมรปราง เชน ทดน สงปลกสราง หรอทรพยทไมมรปรางกได เชน หน พนธบตร เปนตน การจดเกบภาษฐานนเปนเครองมอในการกระจายรายไดใหมความเปนธรรม81 ภาษทจดเกบ คอ ภาษทดน ภาษโรงเรอนและสงปลกสราง ภาษรถยนต และภาษมรดก

ฐานภาษทเกบจากฐานอนๆ (Others Tax Base) ฐานภาษสามประเภทแรกทกลาวขางตนเปนฐานภาษหลก แตรฐบาลกอาจเรยกเกบภาษจากฐานทมลกษณะพเศษนอกเหนอจากทกลาวมากได ทงนกเพอใหบรรลวตถประสงคตามนโยบายของรฐบาล82

77 บญธรรม ราชรกษ, เพงอาง, น. 4. 78 เพงอาง, น. 5. 79 กฎหมายก าหนดใหบรษทผรบสมปทานปโตรเลยมมหนาทเสยภาษเงนไดเปนรายรอบระยะ

เวลาบญช ในอตราไมนอยกวารอยละ 50 ของรายไดสทธจากการประกอบกจการ (กรมเชอเพลงธรรมชาต กระทรวงพลงงาน, “ภาษเงนไดปโตรเลยม(ออนไลน),” สบคนเมอวนท 26 พฤษภาคม 2558, จาก http://www.dmf.go.th/index.php?act=petroleum&sec=tax

80 บญธรรม ราชรกษ, เพงอาง, น. 5. 81 บญธรรม ราชรกษ, เพงอาง, น. 6. 82 เพงอาง, น. 6.

DPU

27

2.2.4 เงนไดพงประเมน แนวความคดวา “เงนได” คออะไรนนไดรบแกไขเพมเตมเรอยมา และยงไมมขอยต

ส าหรบในทางเศรษฐศาสตรค าวา เงนได หมายถงจ านวนเงนทบคคลไดใชบรโภคในชวงระยะเวลาหนง และหมายความรวมถงความมงคงทเกดขนแกบคคลใดบคคลหนง ตลอดจนการเพมพนซงมลคาของทรพยสนดวย83

เงนไดคอก าไรหรอผลทางเศรษฐกจทบคคลไดรบในระยะเวลาใดเวลาหนง ซงมกเนนไวเสมอวา ภาษเงนไดเกบจากเงนไดมใชเกบจากทน โดยเปรยบเงนไดเหมอนผลไมและทนเปรยบเหมอนตนไม แตกยงไมมใครแยกไดโดยเดดขาดวาอะไรเปนทน อะไรเปนเงนได ในหลกการจงถอวาเงนไดทกชนดทกประเภทไมวาจะไดมาโดยทางใดหรอวธใด ไมวาจะไดมาโดยชอบหรอมชอบดวยกฎหมาย ยอมเปนเงนไดพงประเมนทงสน84

จากแนวความคดทางเศรษฐศาสตรจะเหนไดวา สงใดกตามทสามารถท าใหสวสดการของประชาชนสงขนกยอมถอวาเปน เงนได เงนไดถามองทางดานเศรษฐศาสตรจะประกอบดวยรายการใหญ 3 รายการ คอ 1) สงทไดรบจากบคคลภายนอก ไมวาจะเปนในรปเงน สงของ หรอประโยชนใดๆ ทไดรบกควรถอเปนเงนได เพราะสงเหลานสามารถท าใหผรบมความอยดกนดเพมขน 2) การบรโภคทไดรบจากบรการหรอทรพยสนของตนเอง เปนตนวา เราตดเสอผาไดเอง มบานอยเองโดยไมตองเสยคาเชา 3) คาเพมของทรพยสน ถาหากคาของทดนและหนทถออยมราคาเพมขน กนาจะแสดงวาผมทดนหรอหนนนมความสามารถเหนอบคคลอน เงนไดตามขอ 1) เปนทยอมรบทางดานกฎหมายภาษอากร เพราะเปนสงทเหนไดชดเจน ตรวจสอบไดงาย สวนเงนไดตามขอ 2) ในทางปฏบตจดเกบจะตรวจสอบไดยากและเกรงไปวาจะเปนการลงโทษความขยนขนแขงของประชาชน ส าหรบขอ 3) นยมแยกไปจดเกบในรปแบบของภาษมลคาเพมของทรพยสน85

เงนไดทตองเสยภาษเงนไดบคคลธรรมดาตามประมวลรษฎากรเรยกวา “เงนไดพงประเมน” ดงความในมาตรา 39 แหงประมวลรษฎากร ดงน

เงนไดพงประเมน หมายความวา เงนไดอนเขาลกษณะพงเสยภาษตามทก าหนดไวในหมวดน(ประมวลรษฎากร หมวด 3 วาดวยภาษเงนได) เงนไดทกลาวนใหหมายความรวมตลอดถง

83 ชยสทธ ตราชธรรม ข., คมอการศกษาวชากฎหมายภาษอากร, (ม.ป.ท. : ม.ป.พ., 2550) น. 93. 84 ปรดา นาคเนาวทม, เพงอาง, น. 79. 85 ปรดา นาคเนาวทม, เพงอาง, น. 80.

DPU

28

ทรพยสน หรอประโยชนอยางอนทไดรบ ซงอาจคดค านวณเปนเงนได เงนคาภาษอากรทผจายเงนหรอผอนออกแทนใหส าหรบเงนไดประเภทตางๆ ตามมาตรา 40 และเครดตภาษตามมาตรา 47 ทว ดวย

จากบทบญญตขางตน เงนไดอนเขาลกษณะพงเสยภาษเงนไดบคคลธรรมดา ไดแก 1) เงน 2) ทรพยสนซงอาจค านวณเปนเงนได

การไดรบทรพยสนถอวาเปนการไดรบเงนไดพงประเมน ไมวาทรพยสนนนจะเปนทรพยสนประเภทอสงหารมทรพยหรอสงหารมทรพย สวนจะถอวาไดรบเทาใดนน ยอมแลวแตราคาทรพยสนในขณะนนวามราคาเปนเทาใด

3) ประโยชนทอาจค านวณเปนเงนได การไดรบประโยชนอยางใดอยางหนงซงอาจคดค านวณเปนเงนไดกถอวาเปนเงนไดพงประเมน เชน การทพนกงานบรษทไดพกอาศยอยในบานพกของบรษท โดยไมตองเสยคาเชา เปนตน

4) ภาษอากรทผจายเงนหรอผอนออกแทนให ตามมาตรา 40 5) เครดตภาษตามทกฎหมายก าหนด ตามมาตรา 47 ทว ทงน เงนไดพงประเมนจะตองเปนสงทไดรบมาแลว มใชเปนเพยงสทธเรยกรองทจะ

ไดรบในภายหนา เมอเงนไดพงประเมนจะตองเปนสงทไดรบมาแลว จงเทากบวา ภาษเงนไดบคคลธรรมดาใช “เกณฑเงนสด” ในการค านวณเพอเสยภาษ

ปจจบนเงนไดพงประเมนทอยในขายตองเสยภาษ นยมก าหนดไวใหครอบคลมเงนไดทกประเภท และเพอความสะดวกในการปฏบตจดเกบจะระบเงนไดประเภทใหญๆ ไว ประมวลรษฎากร มาตรา 40 ไดแบงเงนไดพงประเมนออกเปน 8 ประเภท ซงผวจยจะขออธบายรายละเอยดในบทตอไป 2.2.5 การหกคาใชจาย

เนองจากเงนไดพงประเมนเปนเงนไดทบคคลไดรบมาซงสวนใหญมไดเปนการไดมาโดยเปลาๆ แตผมเงนไดจะตองเสยคาใชจายลงทนลงแรง ดงนนเพอความเปนธรรม ในการค านวณภาษเงนไดบคคลธรรมดา กฎหมายจงก าหนดใหผมเงนไดน าเงนไดนนๆ มาหกคาใชจายไดตามสมควรแกกรณ ทงนกเพอใหทราบถงความสามารถในการเสยภาษของผมเงนไดอยางแทจรง86

ตามปกตการหกคาใชจายกจะใหหกไดตามความจ าเปนและสมควร ในกรณการจายทมลกษณะเปนการลงทนกอาจไมยอมใหหกทงหมดในคราวเดยว แตอาจยอมใหหกหรอตดจายไดเปนงวดๆ เปนคาเสอมราคาหรอเสอมคา สวนในประเทศดอยพฒนาซงมระบบบญชและเอกสารการใช

86 ปรดา นาคเนาวทม, เพงอาง, น. 81.

DPU

29

จายยงไมสมบรณ กฎหมายภาษมกก าหนดอตราคาใชจายมาตรฐานไวเปนการเหมาวา รายไดประเภทนนประเภทนยอมใหหกคาใชจายไดเทาใด ทงน อาจก าหนดคาใชจายต าสดและคาใชจายสงสดไว การใหหกคาใชจายเปนการเหมา โดยก าหนดเปนรอยละ ซงเปนการแบงเบาภาระเจาหนาทในอนทจะไมตองตรวจสอบรายละเอยดและหลกฐานการจาย ประหยดเวลาและคาใชจายในการจดเกบภาษ ทางฝายผเสยภาษกสะดวกไมตองหวงในการทจะตองรกษาหลกฐานการใชจายหรอการท าบญชรายจาย โดยเฉพาะอยางยงในประเทศทกจการสวนใหญมขนาดเลกหรอเปนกจการภายในครอบครวเปนสวนใหญ87

2.2.6 การหกคาลดหยอน นอกจากกฎหมายจะอนญาตใหหกคาใชจายแลว การจดเกบภาษเงนไดบคคลธรรมดายงยอมใหหกคาลดหยอน ซงการหกคาลดหยอนเปนวธการอยางหนงทใชปรบปรงฐานภาษใหเปนธรรมสอดคลองกบความจ าเปนหรอภาระคาใชจายในการเลยงครอบครวของผเสยภาษและใหสอดคลองกบวตถประสงคในการใชภาษเปนเครองมอดานตางๆ ตามนโยบายของรฐบาล กฎหมายยอมใหหกคาลดหยอนส าหรบสวนตวผเสยภาษ สาม ภรยา และบตร ตลอดจนบคคลผอยในอปการะเลยงด แตในบางประเทศกฎหมายอาจใหสทธหกคาลดหยอนขยายรวมไปถงผ มเงนไดทสงอาย หรอผทพการอกดวย เพอใหเกดความเปนธรรมในระหวางบคคลผเสยภาษดวยกน การใหหกคาลดหยอนสวนตวจงเปนความพยายามทจะมระดบคาใชจายในการครองชพทสมพนธกบขนาดของครอบครวของผเสยภาษ นอกจากนในบางกรณการใหหกคาลดหยอนอาจเปนไปตามความตองการในเรองรายไดหรอเพอสนองนโยบายของรฐบาลบางประการกได เชน ประเทศไทยใชคาลดหยอนเพอสนบสนนการวางแผนครอบครว ส าหรบบตรทเกดหลง พ.ศ. 2522 หกคาลดหยอนไดไมเกน 3 คน เปนตน88 นอกจากคาลดหยอนส าหรบสวนตวและครอบครวบคคลผเสยภาษแลว อาจมคาลดหยอนตามรายการ ซงในแตละประเทศจะมการก าหนดไวแตกตางกนออกไป ซงเปนกรณทถาผเสยภาษมคาใชจายทมรายการก าหนดไว กฎหมายกยอมใหหกออกจากเงนไดพงประเมนไดโดยจะตองเปนไปตามเงอนไขทก าหนดไว เชน คารกษาพยาบาล คาทรพยสนสญหาย เปนตน กรณของประเทศไทย ประมวลรษฎากรใหหกคาลดหยอนส าหรบเงนบรจาค เงนคาเบยประกนชวต และคาดอกเบยในการผอนบานอยอาศย89

87 เพงอาง, น. 81. 88 เพงอาง, น. 82. 89 เพงอาง, น. 82.

DPU

30

รายการของคาลดหยอนมหลายกรณ ซงผวจยจะขออธบายเพมเตมในบทตอไป โดยจะเนนศกษาในสวนของการหกคาลดหยอนทเกยวกบคาใชจายในทางดานการแพทย เพอใหตรงกบ ขอ 1.4 ขอบเขตของการศกษา ของบทท 1

2.2.7 วธการค านวณและอตราภาษเงนไดบคคลธรรมดา 1) วธการค านวณภาษ ประมวลกฎหมายรษฎากร มาตรา 48 ไดก าหนดวธการค านวณภาษเงนไดบคคล

ธรรมดา 2 วธ ดงน 1.1) น าเงนไดพงประเมนทตองเสยภาษมาตง แลวท าการหกออกดวยคาใชจาย

ตามทกฎหมายก าหนด เหลอเทาไรแลวจงหกออกดวยคาลดหยอนตามทกฎหมายก าหนด ผลทเหลอเปนเงนไดสทธจ านวนเทาไรกน าไปค านวณภาษตามอตราทก าหนดในบญชอตราภาษเงนไดบคคลธรรมดาเพอหาจ านวนเงนภาษทตองเสย90

1.2) ก าหนดใหผมเงนไดพงประเมนตามมาตรา 40(2) ถง (8) ทมเงนไดจ านวนตงแต 60,000 บาทขนไป ตองค านวณเสยภาษในอตรารอยละ 0.5 ของยอดเงนไดพงประเมน ผลทไดจะเปนจ านวนภาษทตองน ามาเสยภาษ91

ทงน การค านวณภาษตามขอ 1.1) และ 1.2) นน หากวธการค านวณมาตราใดค านวณไดยอดภาษมากกวา ผมเงนไดตองเสยภาษตามยอดทค านวณไดมากกวา

2) อตราภาษเงนไดบคคลธรรมดา ภาษเงนไดบคคลธรรมดาใชอตราภาษสวนเพมหลายอตราทก าหนดขนเพอน าไปใช

ในการค านวณภาษเงนไดบคคลธรรมดาภายหลงจากทมการน าเงนไดพงประเมนมาหกดวยคาใชจาย และคาลดหยอนรายการตางๆ ตามทกฎหมายก าหนดแลว ซงเหลอเปนเงนไดสทธ สามารถแสดงเปนสมการได ดงน

เงนไดพงประเมน – คาใชจาย – คาลดหยอน = เงนไดสทธ

อตราภาษเงนไดบคคลธรรมดาจะมการยกเวนใหผซงมเงนไดสวนทไมเกน 150,000

บาทแรก92 และสวนทเกน 150,000 บาทขนไปจะตองถกน ามาค านวณเพอเสยภาษตามอตราภาษสวนเพมทก าหนดไวในบญชอตราภาษเงนได

90 ประมวลรษฎากร, มาตรา 48(1). 91 ประมวลรษฎากร, มาตรา 48(2). 92 พระราชกฤษฎกาออกตามความในประมวลรษฎากร วาดวยการยกเวนรษฎากร (ฉบบท 470) พ.ศ.2551.

DPU

31

ตารางท 2.1 แสดงบญชอตราภาษเงนไดบคคลธรรมดา ตามประมวลรษฎากร93 ทมผลใชบงคบในปภาษ 2559

เงนไดสทธ ชวงเงนไดสทธ แตละขน

อตราภาษ รอยละ

ภาษแตละชน ของเงนไดสทธ

ภาษสะสมสงสดของชน

0 – 150,000 150,000 ยกเวน - - 150,001 – 300,000 150,000 5 7,500 7,500 300,001 – 500,000 200,000 10 20,000 27,500 500,001 – 750,000 250,000 15 37,500 65,000 750,001 – 1,000,000 250,000 20 50,000 115,000 1,000,001 – 2,000,000 1,000,000 25 250,000 365,000 2,000,001 – 4,000,000 2,000,000 30 600,000 965,000 4,000,001 ขนไป 35 วธการค านวณภาษเงนไดบคคลธรรมดา สามารถแสดงเปนสมการได ดงน เงนไดสทธ (เงนไดพงประเมน – คาใชจาย – คาลดหยอน) × อตราภาษ = ภาษทตองจาย

2.3 หลกการบรรเทาภาษเงนไดบคคลธรรมดา

ประมวลกฎหมายรษฎากรของประเทศไทย ไดใหค าจ ากดความของค าวา เงนไดทพงตองช าระภาษเงนไดบคคลธรรมดา และไดก าหนดประเภทของเงนไดพงประเมนทตองเสยภาษไวในความหมายอยางกวาง ซงท าใหเกดฐานภาษเงนไดอยางกวาง แตอยางไรกตามฐานภาษเงนไดอยางกวางขวางนนจะถกท าใหแคบลงโดยบทบญญตเกยวกบเงนไดทไมถกเกบภาษ (Tax-Free Income) หรออาจเรยกอกอยางหนงวา “ตวบรรเทาภาระภาษ”94

93 พระราชกฤษฎกาออกตามความในประมวลรษฎากร วาดวยการยกเวนรษฎากร (ฉบบท 576)

พ.ศ. 2557 94 จรศกด รอดจนทร, เพงอาง, น. 113.

DPU

32

องคการเพอความรวมมอทางเศรษฐกจและการพฒนา (Organisation for Economic Co-operation and Development (OECD)) ไดใหค านยามของ “ตวบรรเทาภาษ” วาหมายถง วธการทกชนดทท าใหเกดการลดภาระภาษเงนได95

แนนซ วอลล (Nancy Wall) ไดใหค านยามของ “ตวบรรเทาภาษ” วาหมายถง การลดลงในภาระภาษซงถกออกแบบมาเพอสรางแรงจงใจ96

ตวบรรเทาภาษ หมายถง วธการทกฎหมายอนญาตในการลดภาระภาษเงนได เพอสรางแรงจงใจ ซงตวบรรเทาภาระภาษจะหมายความรวมถง การเครดตภาษ (Tax Credits) การยกเวนภาษ (Tax Exemptions) การหกตางๆ (Tax Deductions) เชน คาลดหยอนภาษ (Tax Allowances) และการหกคาใชจายตางๆ (Deduction)97

ซงเหตผลทมการก าหนดใหมตวบรรเทาภาษในระบบกฎหมายภาษเงนได เนองจากตวบรรเทาภาษจะมขนเพอสนบสนนหลกความเปนธรรมในการจดเกบภาษ และเพอความเปนธรรมในการกระจายรายไดครงใหม และวตถประสงคหลกอกอยางหนงของตวบรรเทาภาษภาษ คอ เพอประโยชนของบคคล หรอเพอสนบสนนการท ากจกรรมใดกจกรรมหนงเปนการเฉพาะ98

จากการศกษาเรองแนวคดในการใชตวบรรเทาภาระภาษ สามารถแบงตวบรรเทาภาระภาษออกเปน 2 ประเภท คอ ตวบรรเทาภาษในเชงโครงสราง (Structural Reliefs) และตวบรรเทาภาษทไมใชโครงสรางภาษ (Non- Structural Reliefs) 2.3.1 ตวบรรเทาภาษในเชงโครงสราง (Expenses of Earning Income) ตวบรรเทาภาษในเชงโครงสราง หมายถง คาใชจายทกอใหเกดเงนได (Expenses of Earning Income) และคาลดหยอนภาษสวนบคคล (Personal Allowances) ซงคาลดหยอนสวนบคคลดงกลาว ไดแก คาลดหยอนภาษส าหรบผมเงนได คาลดหยอนภาษส าหรบคสมรสของผมเงนได และคาลดหยอนภาษส าหรบบตรของผมเงนได99 ตวบรรเทาภาษในเชงโครงสราง ถกใชเพอวตถประสงค 3 ประการ คอ เพอหกเปนคาใชจายทกอใหเกดเงนได เพอสะทอนถงวตถประสงคอยางกวางของภาษ เชน ชวยใหเกดความเปน

95 เพงอาง. 96 เพงอาง. 97 เพงอาง. 98 เพงอาง. 99 เพงอาง, น. 114.

DPU

33

ธรรมในการจดเกบภาษ และเพอท าใหการปฏบตตามกฎหมายภาษหรอการบรหารจดเกบภาษงายขน100 2.3.2 ตวบรรเทาภาษทไมใชโครงสรางภาษ (Non- Structural Reliefs) ตวบรรเทาภาษทไมใชโครงสรางภาษ น ามาใชเพอประโยชนของบคคลหรอกจกรรมบางประเภท ซงหมายความรวมถง การยกเวนภาษเงนได (Tax Exemptions) และการหกคาใชจายบางอยางออกจากเงนไดพงประเมน ซงอาจเรยกไดอกประการหนงวา “การหกคาลดหยอนตามรายการ (Itemized Deduction)”101 แมวาตวบรรเทาภาษจะเปนตวกดกรอนฐานภาษท าใหฐานภาษแคบลง สงผลใหรายไดของรฐในการจดเกบภาษลดลง แตรฐบาลกจ าเปนทจะตองมตวบรรเทาภาษไวในระบบภาษและในกฎหมายภาษ ทงนกเพราะตวบรรเทาภาษชวยลดภาระหรอบรรเทาภาษใหแกบคคลหรอผประกอบกจกรรมใดกจกรรมหนงโดยเฉพาะ ซงการลดภาระหรอการบรรเทาภาษดงกลาวน นอาจมวตถประสงคส าคญเพอใหเกดความเปนธรรมในการจดเกบภาษ เพอใหเกดการบรหารจดเกบภาษทมประสทธภาพ เพอการเจรญเตบโตทางเศรษฐกจ หรอเพอการกระจายรายไดและความมงคงอยางเปนธรรมหรอเสมอภาคมากขน ดงนน หากรฐบาลตองการใหมตวบรรเทาภาษไวในระบบภาษและในกฎหมายภาษและตองการลดผลกระทบในเชงลบของตวบรรเทาภาษทมตอฐานภาษ รฐบาลตองจ ากดการใชตวบรรเทาภาษ คอ ตองจ ากดการใชตวบรรเทาภาษทจะเปนประโยชนตอกลมผมรายไดสง หรอตวบรรเทาภาษเพอประโยชนตอกบลมผมรายไดสงควรทจะลดจ านวนลง และรฐบาลตองสงเสรมการใชตวบรรเทาภาษเพอลดภาระภาษของกลมผมรายไดต า102

2.4 มาตรการบรรเทาภาษกบหลกความเปนธรรมและหลกความมประสทธภาพ มาตรการบรรเทาภาระภาษตางๆ ทรฐบาลก าหนดขนเพอเปนการชวยแบงเบาภาระทางภาษแกประชาชนผมหนาทเสยภาษนน แตละมาตรการจะมวตถประสงคและหลกเกณฑทแตกตางกนออกไป แตทกมาตรการบรรเทาภาษลวนสงผลกระทบตอหลกความเปนธรรมและหลกความมประสทธภาพในการจดเกบภาษทงสน 2.4.1 การหกคาลดหยอนกบหลกความเปนธรรม การหกคาลดหยอน ถอไดวาเปนการลดฐานภาษทจะน ามาค านวณจ านวนของภาษอากรทจะตองช าระใหแกรฐ การหกคาลดหยอนกอนน ามาค านวณเพอเสยภาษมวตถประสงคกเพอทจะแบง

100 เพงอาง. 101 เพงอาง, น. 116. 102 เพงอาง, น. 118 - 119.

DPU

34

เบาภาระภาษใหมความเปนธรรมมากยงขน การพจารณาการหกคาลดหยอนในลกษณะทถกตองและเหมาะสมตอสภาพสงคม เศรษฐกจ จะสามารถสรางความเปนธรรมขนมาได ในสวนของหลกเกณฑการอนญาตใหหกคาลดหยอนนนกควรทจะมหลกเกณฑทแนนอนชดเจนเพอใชเปนแนวทางปฏบต ทงนกเพอเปนการปองกนไมใหบคคลกลมใดกลมหนงใชกฎหมายเปนเครองมอในการแสวงหาผลประโยชนโดยมชอบดวยกฎหมาย เพราะโดยลกษณะของคาลดหยอนแลว ความไมเปนธรรมเกดขนไดเสมอระหวางบคคลผเสยภาษทมคาลดหยอนทสามารถหกไดและบคคลผเสยภาษทไมมคาลดหยอนทสามารถน ามาหกได หรอสามารถน ามาหกไดแตหกไดในจ านวนทนอยกวา เมอเกดความไมเปนธรรมขน ฝายทไมไดรบความเปนธรรมกจะรองขอความเปนธรรมหรอรองขอใหขจดความไมเปนธรรมทเกดขนอนน าไปสภาวะกดดนใหอนญาตใหมการหกคาลดหยอนไดอกประการหนง ซงจะน าไปสความไมเปนธรรมในอกลกษณะหนงทนท 2.4.2 การหกคาลดหยอนกบหลกความมประสทธภาพ ดงทไดกลาวมาแลวขางตนวา การเปลยนแปลงคาลดหยอนไมวาจะเปนการเพมคาลดหยอนหรอลดคาลดหยอนจะสงผลกระทบตอหลกการจดเกบภาษทด และแนนอนวายอมกระทบตอหลกความมประสทธภาพดวย หลกการของหลกความมประสทธภาพนกคอ คาใชจายในการจดเกบภาษจะตองมจ านวนนอยเมอเทยบกบรายไดทจะไดรบมาจากการจดเกบภาษ และการจดเกบภาษจะตองไมกอใหเกดการเปลยนแปลงหรอกระทบกระเทอนตอรปแบบของการบรโภค การออม ตลอดจนการท างานของกลไกตลาด ดงนนเพอใหการหกคาลดหยอนสอดคลองกบหลกความมประสทธภาพลกษณะของคาลดหยอนทดจงควรทจะมความแนนอนชดเจนทงในเรองของจ านวนและหลกเกณฑตางๆ เกยวกบคาลดหยอนนนๆ เพอทผเสยภาษและเจาหนาทผเกยวของจะสามารถด าเนนการในเรองคาลดหยอนเรองนนๆ ไดอยางถกตอง มประสทธภาพ และสนเปลองเวลาจนเกนสมควร นอกจากนคาลดหยอนควรทจะใหผลประโยชนแกบคคลผเสยภาษทกคน เพอไมใหเกดการกระทบกระเทอนในการตดสนใจตางๆ ของบคคลผเสยภาษ ยกเวนรฐบาลจะมความจ าเปนเพอสงเสรมกจกรรมในเรองนนๆ เพอเปนการชวยเหลอสภาพเศรษฐกจของประเทศ เชน หากรฐบาลก าหนดใหสามารถหกคาลดหยอนจากผลประโยชนจากการออมทรพยกบธนาคารของรฐ กจะเกดการกระทบกระเทอนตอการตดสนใจของบคคลผเสยภาษในการเลอกธนาคารทจะท าการออมทรพย แตหากรฐบาลมความจ าเปนจรงๆ เพอเปนการชวยเหลอธนาคารของรฐใหสามารถด ารงอย รฐบาลกสามารถกระท าไดตามความเหมาะสม แตตองไมมากเกนไปจนกระทบผลประโยชนของธนาคารอนๆ จนไมสามารถด าเนนกจการตอไปได

DPU

35

2.5 หลกการออกกฎหมายภาษแมบทและกฎหมายภาษล าดบรอง กฎหมายภาษ (Tax Legislation) ประกอบดวยกฎหมายแมบท (Primary Legislation)

ทออกโดยรฐสภา (ซงไดแก พระราชบญญตภาษและประมวลกฎหมายภาษ) และกฎหมายภาษล าดบรอง (Secondary Legislation) (เชน ค าสงหรอระเบยบ) หรอกลาวอกอยางหนง นอกเหนอจากกฎหมายแมบท บอเกดของกฎหมายภาษอกประเภทหนงกคอ กฎหมายภาษล าดบรอง กฎหมายภาษล าดบรองของประเทศไทยพบไดในหลายรปแบบ เชน พระราชกฤษฎกาและกฎกระทรวง เปนตน103 2.5.1 กฎหมายภาษแมบท104

รฐสภาของประเทศไทยเปนองคกรสงสดแหงรฐ ซงมอ านาจในการออกกฎหมายภาษภายใตบทบญญตแหงรฐธรรมนญ พระราชบญญตภาษทออกโดนรฐสภาทส าคญ คอ พระราชบญญตใหใชบทบญญตแหงประมวลรษฎากร พทธศกราช 2481

สมาชกของรฐสภา คอ วฒสมาชกและสมาชกสภาผแทนราษฎรซงวฒสมาชกสวนหนงและสมาชกสภาผแทนราษฎรมาจากการเลอกตงของประชาชนตามระบอบประชาธปไตย ดงนนพระราชบญญตภาษอากรทออกโดยรฐสภาหรอทถกเปลยนแปลงแกไขจงอยภายใตการถกเถยงและอภปรายทางการเมองผานทางผแทนของประชาชน และอยภายใตการตรวจสอบทางกระบวนการนตบญญตของรฐสภา อนเปนการสอดคลองกบแนวความคดในเรองระบบภาษอากรทด

การจดเกบภาษอากรเปนค าสงของภาครฐทมผลกระทบตอสทธและเสรภาพของประชาชน ประชาชนไมสามารถใชเงนทหามาไดทงหมดเพราะเขาจ าเปนตองเกบเงนบางสวนไวเพอการช าระภาษอากร กลาวอกอยางหนง ภาษอากรลดความสามารถในการใชจายเงนของประชาชน ผลทตามมากคอ ภาษอากรมผลกระทบตอสทธของประชาชนในการใชทรพยากรทางเศรษฐกจและกระทบตอเสรภาพในการใชชวตของประชาชน ดงนน ความยนยอมของประชาชนทงประเทศผานทางกระบวนการบญญตกฎหมายของรฐสภาซงประกอบดวยผแทนของประชาชนควรไดรบเปนอนดบแรกกอนทภาษอากรจะถกจดเกบจากประชาชน 2.5.2 กฎหมายภาษล าดบรอง105

ในทางทฤษฎ พระราชบญญตทออกโดยรฐสภา (Act of Parliament) อาจขาดกฎเกณฑทเปนรายละเอยดและกฎเกณฑทางเทคนคทจ าเปนเพอใหพระราชบญญตมผลใชบงคบไดอยางมประสทธภาพ เพอแกไขปญหานอาจมบทบญญตในพระราชบญญตใหอ านาจแกองคกรฝายบรหาร (Administrative Bodies) ในการออกค าสง (Orders) หรอระเบยบ (Regulations) ทเกยวของกบ

103 เพงอาง, น. 227. 104 เพงอาง, น. 228. 105 เพงอาง, น. 236 - 237.

DPU

36

กฎเกณฑทเปนรายละเอยดและกฎเกณฑทางเทคนคเพอใหพระราชบญญตมผลบงคบใชไดอยางมประสทธภาพ โดยรฐสภาไมจ าเปนตองออกพระราชบญญตฉบบใหม และในกรณทจ าเปน ค าสงหรอระเบยบดงกลาวสามารถทจะถกแกไขในภายหลงโดยไมตองรบกวนการใชเวลาทมคณคาของรฐสภา

ระเบยบหรอค าสงทออกโดยองคกรฝายบรหารถกเรยกวา “กฎหมายล าดบรอง” (Delegated, Secondary or Subordinate Legislation) ในขณะทพระราชบญญตทใหอ านาจแกองคกรฝายบรหารในการออกกฎหมายล าดบรองถกเรยกวา “กฎหมายแมบท” (Parent Act or Primary Legislation) กฎหมายล าดบรองอยภายใตหลก Ultra Vires กลาวคอ กฎหมายล าดบรองไมสามารถมเนอหาสาระเกนไปกวาทตวแมบทบญญตในกฎหมายแมบททไดใหอ านาจไว หากกฎหมายล าดบรองมเนอหาสาระเกนไปกวาทกฎหมายแมบทใหอ านาจไว กฎหมายล าดบรองจะไมมผลใชบงคบ

การจ ากดสทธและเสรภาพของบคคลไมอาจท าได เวนแตโดยอาศยบทบญญตแหงกฎหมาย การจดเกบภาษมผลกระทบตอสทธและเสรภาพของประชาชนในการใชทรพยากรทางเศรษฐกจของเขา ดงนน องคกรฝายบรหารจะออกกฎหมายล าดบรองเกยวเนองกบการจดเกบภาษไดกตอเมอมบทบญญตในกฎหมายแมบทใหอ านาจไวหรอกฎหมายแมบทมอบอ านาจใหแกองคกรฝายบรหาร นอกจากน กฎหมายล าดบรองตองมลกษณะใชบงคบทวไป และตองไมมวตถประสงคทจะใชบงคบกบกรณหรอบคคลใดโดยเฉพาะ 2.6 หลกเกณฑทางการคลงของรฐบาลในการใหบรการทางการแพทยและการสาธารณสข 2.6.1 ววฒนาการและความจ าเปนในการเขาถงบรการทางการแพทยและการสาธารณสข

การแพทยและการสาธารณสขถอไดวาเปนสงทมความส าคญตอการด ารงชพของมนษยเปนอยางมาก เพราะสขภาพถอไดวาเปนปจจยพนฐานทจะสงผลตอการกระท ากจกรรมตางๆ ของมนษย สขภาพรางกายและจตใจทแขงแรงสมบรณสงผลใหบคคลทานนนสามารถสรรสรางหรอคดคนพฒนาสงตางๆ ไดอยางเตมความสามารถเทาทม แตในทางกลบกนหากบคคลทานนนแมจะเปนผทมความสามารถมากมาย แตหากรางกายหรอสภาวะจตใจเจบปวย บคคลนนยอมไมสามารถทจะสรางสรรคงานหรอท าประโยชนใหแกสงคมไดหรอหากท ากท าไดไมเตมตามความสามารถของตนเอง มนษยทกคนตางตระหนกถงความส าคญของสขภาพ และยกใหเรองของสขภาพมความส าคญไมยงหยอนไปกวาเรองอนๆ ดงจะเปนไดจากความรหรอค าสอนตางๆ ทเราสามารถพบเจอไดในปจจบนมากมาย เชน ในระดบชนประถมศกษาเราจะไดเรยนรเกยวกบปจจยทมความส าคญอยางมากในการด ารงชวต ซงมนษยเราไมสามารถทจะขาดได หากขาดอาจสงผลกระทบตอการด ารงชวต ซงเราเรยกกนวา “ปจจย 4” อนประกอบไปดวย อาหาร ทอยอาศย เครองนมหม และยา

DPU

37

รกษาโรค จะเปนไดวาทกๆ องคประกอบของปจจย 4 ลวนสงผลตอสขภาพรางกายของเราทงสน เพราะหากมนษยขาดสงหนงสงใดไป ยอมสงผลตอสขภาพความแขงแรงของรางกาย นอกจากปจจย 4 แลว เราทกคนคงเคยไดยนพทธศาสนสภาษตทวา “อโรคยา ปรมาลาภา” ซงแปลวา ความไมมโรคเปนลาภอนประเสรฐ ซงกแสดงใหเหนถงความส าคญของการมสขภาพรางกายทแขงแรงเชนเดยวกน เมอมนษยเรมตระหนกและใหความส าคญกบสขภาพ จงมววฒนาการทางดานการแพทยและการสาธารณสขเรอยมา ดวยสญชาตญาณการเอาตวรอดมนษยจงรจกการรกษาตวเองมาตงแตยคดกด าบรรพ แตเดมมนษยเชอวาโรคภยไขเจบตางๆ เกดขนจากปรากฏการณทางธรรมชาต มนษยจะพนจากความเจบปวยกไดดวยการเซนไหว การบชายนต เปนตน บคคลส าคญทเรมงานทางดานสาธารณสขกคอ พระพทธเจา และ หมอชวกโกมารภจจ ผเปนหมอสมนไพร ในยคนเรมมการสรางสถานพยาบาลทเรยกวา “อโรคยาศาลา” ยควางรากฐานและฟนฟการสาธารณสขสยคปจจบน เปนระยะเวลาชวงรชสมยพระบาทสมเดจพระพทธยอดฟาจฬาโลกมหาราชถงรชสมยพระบาทสมเดจพระนงเกลาเจาอยหว ในยคนไดมการปฏสงขรณวดตางๆ ซงในสมยนนวดเปนสถานทเรยนวชาความรตางๆ ไดมการรวบรวมและจารกต ารายา และฤๅษดดตน ราษฎรสามารถศกษาและน าไปใชในการรกษาตนเองได วทยาการความรจากชาตตะวนตกเรมเขามามบทบาทส าคญตอการแพทยและการสาธารณสข โดยด าเนนการใหการรกษาพยาบาลผเจบปวยควบคไปกบการปองกนโรคตดตอทรายแรง นายแพทยแดน บซ บรดเลย (Dr.Dan Beach Bradley) 106 หรอทเรารจกกนในนาม “หมอบลดเลย” เปนผรเรมการปองกน โรคตดตอครงแรกในประเทศไทย107 รชสมยพระบาทสมเดจพระจอมเกลาเจาอยหวถงรชสมยพระบาทสมเดจพระมงกฎเกลาเจาอยหวเปนยคทบานเมองเจรญรงเรอง ประเทศไทยเรมมการตดตอกบประเทศแถบตะวนตกมากขน มทตมาเจรญสนถวไมตร คณะมชชนนารเขามาเผยแพรศาสนาครสตมากขน การแพทยของประเทศไทยในสมยนแยกออกไดชดเจนเปน 2 แผน คอ การแพทยแผนเดมหรอแผนโบราณ และการแพทยแผนปจจบน ไดมการน าการแพทยแผนตะวนตกมาใชมากขนแตกยงไมเปนทนยมมากนก เพราะการ

106 นกเผยแพรครสตศาสนาชาวอเมรกน เขามาประเทศไทยในรชสมยพระบาทสมเดจพระนงเกลา

เจาอยหว (ประวตหมอบลดเลย(ออนไลน), สบคนเมอวนท 3 ธนวาคม 2558 จาก https://sites.google.com/site/ratanakosin11/bukhkhl-sakhay/hmxb-rad-ley

107 ววฒนาการสาธารณสขและการพยาบาลอนามยชมชน แนวคดหลกการและมาตรการทาง สาธารณสข ทฤษฎสถานการณและแนวโนมการสาธารณสข(ออนไลน), สบคนเมอวนท 3 ธนวาคม 2558, จาก http://www.teacher.ssru.ac.th /natgrita_wo/pluginfile.php/220/block_html/content/เนอหาสอนววฒนา การสาธารณสขบทท 1-3.pdf

DPU

38

รกษาพยาบาลแผนไทยเปนจารตประเพณและวฒนธรรมทสบเนองกนมา เปนสวนหนงของวถชวตคนไทย จงยากทประชาชนจะเปลยนคานยมได108 ยคตอมาเ รยกไดวา เ ปนยคการก า เ นดการสาธารณสข ยค นอยระหวาง รชสมยพระบาทสมเดจพระปกเกลาเจาอยหวถงรชสมยพระบาทสมเดจพระปรมนทรมหาภมพลอดลยเดช(ปจจบน) ในยคนมการออกกฎเสนาบดแบงการประกอบโรคศลปเปนแผนปจจบนและแผนโบราณอยางชดเจน เรมมการศกษาวจยเกยวกบสมนไพร และไดมการตงกระทรวงสาธารณสขขน สมเดจพระมหตลาธเบศร อดลยเดชวกรม พระบรมราชชนก ทรงเหนถงความจ าเปนของการแพทยและการสาธารณสข พระองคจงเสดจไปศกษาวชาการสาธารณสขและวชาการแพทย ณ สหรฐอเมรกา เมอส าเรจการศกษาพระองคทรงบ าเพญประโยชนตอวงการแพทย การสาธารณสข การพยาบาล และการศกษาของประเทศเปนคณปการโดยเฉพาะอยางยงในดานการแพทย จากการทพระองคทรงมพระมหากรณาธคณตอวงการแพทยไทย ท าใหการแพทยของประเทศไทยเจรญกาวหนา บรรดาศษยและผ ส านกในพระมหากรณาธคณจงพากนถวายพระสมญญาวา “องคบดาแหงการสาธารณสขไทย”109 2.6.2 หลกเกณฑทางการคลงของรฐบาลในการใหบรการทางการแพทยและการสาธารณสข เมอการเขาถงบรการทางการแพทยและการสาธารณสขมความส าคญเปนอยางมากตอการพฒนาประชาชน พฒนาเศรษฐกจ รวมไปถงการพฒนาของประเทศชาต รฐบาลในทกยคทกสมยจงใหความส าคญกบเรองการแพทยและการสาธารณสขไมยงหยอนไปกวาเรองใดๆ ดงจะเหนไดจากแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ซงแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตคอบนทกทเปนลายลกษณอกษรของรฐบาลในการทจะพฒนาประเทศ โดยภายในแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตจะก าหนดวตถประสงค แบบแผน วธด าเนนการ และก าหนดหนวยปฏบตการอยางเปนระบบแบบแผน110 ซงหากพจารณาดใหดแลวจะพบวาแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตทกฉบบกจะมเรองของสขภาพอนามยความปลอดภยของประชาชนเกยวของอยในแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตทงสน และแนนอนวาแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 11 พ.ศ. 2555-2559 ซงเปนแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตฉบบทใชอยในปจจบนนกมการก าหนดเรองของการแพทยและการสาธารณสขไวเชนกน ดงน

108 เพงอาง. 109 กระทรวงสาธารณสข, “ววฒนาการทางการแพทย(ออนไลน),” สบคนเมอวนท 3 ธนวาคม 2558,

จาก http://mophaccess. moph.go.th/index.php/2013-07-15-03-58-59 110 เจนจรา สนนท, “แผนการพฒนาเศรษฐกจ (ออนไลน),” สบคนเมอวนท 3 ธนวาคม 2558,

จาก https://www.eduzones.com /knowledge-2-10-28149.html

DPU

39

แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 11 พ.ศ. 2555-2559 มการก าหนดเรองการแพทยและการสาธารณสขไวในยทธศาสตรการพฒนาคนสสงคมแหงการเรยนรตลอดชวตอยางย งยน โดยมการก าหนดแผนพฒนาทจะชวยสงเสรมการลดปจจยเสยงดานสขภาพอยางเปนองครวม โดยการสรางเสรมสขภาวะคนไทยใหมความสมบรณแขงแรงทงรางกายและจตใจ พฒนาความรและทกษะในการดแลสขภาพของตนเอง ครอบครว ชมชน สรางการมสวนรวมในการพฒนานโยบายสาธารณะทเออตอสขภาพ ควบคกบการพฒนาระบบบรการสาธารณสขใหมคณภาพ พรอมทงการสงเสรมการแพทยทางเลอก การพฒนาระบบฐานขอมลสขภาพของประเทศ การพฒนาบคลากรดานสาธารณสขใหเหมาะสมทงการผลตและการกระจายบคลากร ตลอดจนการใชมาตรการการเงนการคลงเพอสขภาพมประสทธภาพและย งยน111 นอกจากจะเหนถงการทรฐบาลใหความส าคญกบการแพทยและการสาธารณสขผานทางแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตแลว หากลองพจารณาในมมมองของงบประมาณแผนดน เรากจะทราบถงแผนการใชจายเงนและรายจายของรฐบาลทยงคงใหความส าคญกบเรองการแพทยและการสาธารณสขเชนเดยวกน งบประมาณแผนดน คอ แผนการใชจายเงนของรฐบาล ซงแสดงวตถประสงค แหลงทมาของรายรบรายจายของรฐบาลในระยะเวลาหนง โดยปกตถอเอาระยะเวลา 1 ป โดยเรมตงแตวนท 1 ตลาคม ไปสนสดทวนท 30 กนยายนของปถดไป112 และใหใชปพ.ศ. ทถดไปนนเปนชอส าหรบปงบประมาณนน งบประมาณแผนดนมความส าคญตอการบรหารงานของรฐบาลเปนอยางมาก เพราะรฐบาลสามารถใชงบประมาณแผนดนเปนเครองมอสนองวตถประสงคตางๆ เชน รกษาเสถยรภาพทางเศรษฐกจและการคลงของประเทศ สงเสรมการพฒนาเศรษฐกจของประเทศ หรอท าใหประชาชนไดทราบถงกจกรรมตางๆ ของรฐบาล คาใชจายและผลทคาดวาจะไดรบ ซงจะสงผลใหประชาชนเขาใจถงกระบวนการและความกาวหนาของการด าเนนงานของรฐบาลและใหความสนบสนนตอรฐบาล ซงสงนเปนเรองทส าคญในการปกครองตามระบอบประชาธปไตย113 หากพจารณางบประมาณแผนดน ประจ าปงบประมาณ พ.ศ. 2558 (1 ตลาคม พ.ศ. 2557 - 30 กนยายน พ.ศ. 2558) ท าใหเราทราบถงรายละเอยดตางๆ ของงบประมาณในปทผานมาวารฐบาลไดใหความส าคญกบการพฒนาประเทศในดานไหนหรอเรองอะไรมากนอยเพยงใด และท าใหเราทราบถงการจดสรรงบประมาณของรฐบาลเพอสนบสนนเกยวกบการแพทยและการสาธารณสขดวย

111 แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 11 พ.ศ. 2555-2559 ขอ 5.2 112 งบประมาณแผนดน(ออนไลน), สบคนเมอวนท 3 ธนวาคม 2558,

จาก https://sites.google.com/site/nanarin325/kar-ngein-kar-khlang-kar-thnakhar/ngb-praman 113 ไพศาล ชยมงคล, งบประมาณแผนดน : ทฤษฎและปฏบต, (ม.ป.ท. : ม.ป.พ., 2517), น. 24 - 25.

DPU

40

งบประมาณแผนดนสามารถพจารณาไดหลายรปแบบ เชน พจารณาจากยทธศาสตรการจดสรรงบประมาณรายจาย พจารณางบประมาณรายจายจ าแนกตามลกษณะงานและลกษณะเศรษฐกจ พจารณางบประมาณรายจายจ าแนกตามโครงสรางงบประมาณ หรอพจารณางบประมาณรายจายจ าแนกตามกระทรวงและหนวยงาน เปนตน ยทธศาสตรการจดสรรงบประมาณรายจายประจ าปงบประมาณ พ.ศ. 2558 ไดจดท าขนภายใตกรอบของแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 11 (พ.ศ. 2555-2559) ยทธศาสตรส าคญและแผนแมบทระดบชาต รวมทงเจตนารมณและนโยบายของคณะรกษาความสงบแหงชาต เพอขบเคลอนเศรษฐกจและฟนฟความเชอมน ควบคไปกบการสรางเสถยรภาพในทกมต ทงดานการเมอง ความมนคง เศรษฐกจ สงคมและวฒนธรรม มงเนนสรางมาตรฐานการด ารงชวตของประชาชน โดยนอมน าหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยงในพระบาทสมเดจพระเจาอยหวมาเปนแนวทางในการปฏบตใหเกดผลอยางเปนรปธรรม114 งบประมาณรายจายประจ าปงบประมาณ พ.ศ. 2558 โดยการจ าแนกตามยทธศาสตรการจดสรรงบประมาณ ซงมทงหมด 8 ยทธศาสตร และคาด าเนนการของรฐ มงบประมาณโดยรวมทงสนเปนเงน 2,575,000.0 ลานบาท รฐบาลจดสรรงบประมาณใหแกยทธศาสตรดานการศกษา สาธารณสข คณธรรม จรยธรรมและคณภาพชวต รวมทงสนเปนเงน 954,151.7 ลานบาท115 ซงเปนถอไดวายทธศาสตรทไดรบจดสรรงบประมาณมากทสด เทยบไดเทากบรอยละ 37.0 ของงบประมาณทงหมด

114 งบประมาณโดยสงเขป ฉบบปรบปรงตามพระราชบญญตงบประมาณรายจาย ประจ าปงบประมาณ

พ.ศ. 2558, น. 6. 115 เพงอาง, น. 6 - 24.

DPU

41

แผนภมท 2.1 งบประมาณรายจายประจ าปงบประมาณ พ.ศ. 2558 จ าแนกตามยทธศาสตรการจด สรรงบประมาณ

การจดสรรงบประมาณส าหรบยทธศาสตรดานการศกษา สาธารณสข คณธรรม จรยธรรมและคณภาพชวต วตถประสงคกเพอสนบสนนการขยายโอกาสและพฒนาคณภาพการศกษาใหมคณภาพและมาตรฐานอยางทวถงและเปนธรรม สนบสนนการจดการศกษาขนพนฐานในระดบกอนประถมศกษาถงมธยมศกษาตอนปลายโดยไมเสยคาใชจาย พฒนาดานสาธารณสขใหประชาชนไดรบบรการสขภาพทางการแพทยและสาธารณสขทมคณภาพอยางทวถง พฒนาระบบประกนสขภาพใหไดมาตรฐานเทาเทยมกนทกระบบ ดแลผสงอาย เดก สตร คนพการและผดอยโอกาส และยกระดบคณภาพชวตของประชาชนตลอดทกชวงวยใหดขน สามารถเขาถงบรการทางสงคมอยางทวถงและเทาเทยม เพมประสทธภาพการบรหารตดการและคมครองแรงงาน โดยสงเสรมการมงานท าและยกระดบทกษะฝมอและศกยภาพแรงงานไทยทงระบบ ปองกนและแกไขปญหาการคามนษยโดยเรงรดการด าเนนงานใหมผลอยางเปนรปธรรม รวมทงปองกน ปราบปรามและบ าบดรกษาผตดยาเสพตด อนรกษ สงเสรมและพฒนาศาสนา ศลปะและวฒนธรรมเพอปลกฝงเดก เยาวชนและประชาชนใหมศลธรรม คณธรรมและจรยธรรม มจตส านกทพงประสงคและคานยมทดงามตามแบบอยางวฒนธรรมไทย สงเสรมและพฒนาการกฬาและนนทนาการใหเดก เยาวชน คนพการและประชาชน

DPU

42

ไดรบการเสรมสรางสขภาพ สมรรถภาพทางกายและจตใจทด ตลอดจนเพมศกยภาพนกกฬาใหมคณภาพไดมาตรฐานสความเปนเลศและอาชพกฬาในระดบสากล116 ยทธศาสตรดานการศกษา สาธารณสข คณธรรม จรยธรรมและคณภาพชวต แบงออกเปน 11 แผนงาน โดยแตละแผนงานกจะมแนวทางและวตถประสงคในการด าเนนการทแตกตางกนออกไป ทงนกเพอใหเกดผลส าเรจตามแผนยทธศาสตรทวางไว ยทธศาสตรดานการศกษา สาธารณสข คณธรรม จรยธรรมและคณภาพชวตมแผนงาน ทเกยวของกบการแพทยและการสาธารณสขโดยตรงจะม 2 แผนงาน คอ แผนงานพฒนาดานสาธารณสขและแผนงานพฒนาระบบประกนสขภาพ โดยแผนงานพฒนาดานสาธารณสขไดรบงบประมาณทงสนรวม 53,141 ลานบาท เพอด าเนนการใหประชาชนไดรบบรการทางทางการแพทยและสาธารณสขทมคณภาพมาตรฐานอยางเสอมภาค โดยผลตและพฒนาคคลากรทางการแพทยและสาธารณสขใหสอดคลองกบการใหบรหาร สนบสนนการปฏบตงานเชงรกของอาสาสมครสาธารณสขประจ าหมบานในการเสรมสรางการปองกนโรค แกไขปญหาสขภาพและพฒนาสาธารณสขพนฐาน ควบคม ก ากบและสงเสรมการพฒนาคณภาพสถานบรการสขภาพทงภาครฐและภาคเอกชน ใหมมาตรฐานตามทกฎหมายก าหนดและยกระดบคณภาพบรการสสากล พฒนามาตรฐานคณภาพบรการดานจตเวชใหมประสทธภาพ ตลอดจนคมครอง พฒนาและถายทอดองคความรและภมปญญาดานการแพทยแผนไทย การแพทยทางเลอกและสมนไพร แผนงานพฒนาระบบประกนสขภาพไดรบงบประมาณทงสนรวม 267,233.5 ลานบาท เพอด าเนนการใหประชาชนไดรบบรการสขภาพทมคณภาพ ไดมาตรฐานอยางทวถงและเทาเทยมกนทกระบบ ทงระบบหลกประกนสขภาพแหงชาต ระบบประกนสงคม ระบบสวสดการรกษาพยาบาลขาราชการ ลกจางและพนกงานของรฐ และระบบสวสดการรกษาพยาบาลพนกงานสวนทองถนและลกจาง พรอมทงยกระดบคณภาพเครอขายบรการสขภาพใหสามารถเขาถงเทคโนโลยททนสมย ตงแตระดบปฐมภม ทตยภม ตตยภมและศนยเชยวชาญระดบสง ควบคไปกบการเสรมสรางสขภาพใหเหมาะสมตามกลมวย สงเสรมการปองกนโรคเพอลดปจจยเสยงจากโรคเรอรงและโรคมะเรงและใหความส าคญกบการบรการสขภาพผปวยโรคไตวายเรอรง117

116 เพงอาง, น. 15. 117 เพงอาง, น. 16.

DPU

43

แผนภมท 2.2 งบประมาณรายจายประจ าปงบประมาณ พ.ศ. 2558 ยทธศาสตรดานการศกษา สาธารณสข คณธรรม จรยธรรมและคณภาพชวต จ าแนกตามแผนงาน

จากแผนภมท 2.2 จะเหนไดวางบประมาณรายจายแผนงานพฒนาดานสาธารณสขคดเปนรอยละ 6 ของงบประมาณรายจายของยทธศาสตรและแผนงานพฒนาระบบประกนสขภาพคดเปนรอยละ 28 ของงบประมาณรายจายของยทธศาสตร ซงถอไดวาไดรบงบประมาณเปนจ านวนทมากหากเปรยบเทยบกบแผนงานอนๆ แสดงใหเหนวารฐบาลตระหนกถงความส าคญและความจ าเปนของการแพทยและการสาธารณสข นอกจากพจารณายทธศาสตรการจดสรรงบประมาณรายจายประจ าปแลว หากเราลองพจารณางบประมาณรายจายจ าแนกตามลกษณะงานและลกษณะเศรษฐกจ ซงเปนการแสดงรายจายตามวตถประสงคในการด าเนนกจกรรมตางๆของรฐบาล จ าแนกการด าเนนงานของรฐบาลตามวตถประสงคอยางกวางขวางออกเปนดานตางๆ 10 ดาน ประกอบดวย การบรหารทวไปของรฐ การปองกนประเทศ การรกษาความสงบภายใน การเศรษฐกจ การสงแวดลอม การเคหะและชมชน การสาธารณสข การศาสนา วฒนธรรมและนนทนาการ การศกษา และการสงคมสงเคราะห118 ซงถอไดวาในแตละดานมความส าคญตอการพฒนาประเทศชาตเปนอยางมาก งบประมาณรายจายประจ าปงบประมาณ พ.ศ. 2558 จ านวน 2,575,000.0 ลานบาท รฐบาลไดก าหนดเปาหมายทจะน าไปใชจาย

118 เพงอาง, น. 53.

DPU

44

การสาธารณสข จ านวน 261,113.1 ลานบาท หรอรอยละ 10.2 ของงบประมาณรายจายทงสน เพอเปนคาใชจายในการจดบรการสาธารณสข ท งการวางแผน การบรหาร การด าเนนงานโรงพยาบาล สถานพยาบาลตางๆ การวจยเพอการพฒนาดานการสาธารณสขและการใหความรและบรการดานสขภาพอนามย119 แผนภมท 2.3 งบประมาณรายจายประจ าปงบประมาณ พ.ศ. 2558 จ าแนกตามลกษณะงานและลกษณะเศรษฐกจ

งบประมาณแผนดน ประจ าปงบประมาณ พ.ศ. 2559 (1 ตลาคม พ.ศ. 2558 - 30 กนยายน พ.ศ. 2559) ซงกคอปงบประมาณทเพงผานพนไปน กท าใหเราทราบถงรายละเอยดตางๆ ของงบประมาณในปทผานมาวารฐบาลไดใหความส าคญกบการพฒนาประเทศในดานไหนหรอเรองอะไรมากนอยเพยงใด และท าใหเราทราบถงการจดสรรงบประมาณของรฐบาลเพอสนบสนนเกยวกบการแพทยและการสาธารณสขและดงทไดกลาวมาแลวขางตนวางบประมาณแผนดนสามารถพจารณาไดหลายรปแบบ เชน พจารณาจากยทธศาสตรการจดสรรงบประมาณรายจาย พจารณางบประมาณรายจายจ าแนกตามลกษณะงานและลกษณะเศรษฐกจ พจารณางบประมาณรายจายจ าแนกตามโครงสรางงบประมาณ หรอพจารณางบประมาณรายจายจ าแนกตามกระทรวงและหนวยงาน เปนตน

119 เพงอาง, น. 55.

DPU

45

งบประมาณรายจายประจ าปงบประมาณ พ.ศ. 2559 โดยการจ าแนกตามยทธศาสตรการจดสรรงบประมาณ ซงมทงหมด 8 ยทธศาสตร และคาด าเนนการของรฐ มงบประมาณโดยรวมทงสนเปนเงน 2,720,000.0 ลานบาท รฐบาลจดสรรงบประมาณใหแกยทธศาสตรดานการศกษา สาธารณสข คณธรรม จรยธรรมและคณภาพชวต รวมทงสนเปนเงน 989,295.0 ลานบาท120 ซงเปนถอไดวายทธศาสตรทไดรบจดสรรงบประมาณมากทสด เทยบไดเทากบรอยละ 36.4 ของงบประมาณทงหมด แผนภมท 2.4 งบประมาณรายจายประจ าปงบประมาณ พ.ศ. 2559 จ าแนกตามยทธศาสตรการจด สรรงบประมาณ

การจดสรรงบประมาณส าหรบยทธศาสตรดานการศกษา สาธารณสข คณธรรม จรยธรรมและคณภาพชวต วตถประสงคกเพอสนบสนนการขยายโอกาสและพฒนาคณภาพการศกษาใหมคณภาพและมาตรฐานอยางทวถงและเปนธรรม สนบสนนการจดการศกษาขนพนฐานในระดบกอนประถมศกษาถงมธยมศกษาตอนปลายโดยไมเสยคาใชจาย พฒนาดานสาธารณสขใหประชาชนไดรบบรการสขภาพทางการแพทยและสาธารณสขทมคณภาพอยางทวถง พฒนาระบบประกนสขภาพทกระบบใหมประสทธภาพและมมาตรฐานเทาเทยมกน เสรมสรางสวสดการสงคมและยกระดบคณภาพชวตของประชาชนทกกลม ทกวยใหมคณภาพชวตดขนและสามารถเขาถงบรการทางสงคมอยางม

120 งบประมาณโดยสงเขป ฉบบปรบปรงตามพระราชบญญตงบประมาณรายจาย ประจ าปงบประมาณ พ.ศ.2559, น. 26.

DPU

46

คณภาพ ทวถงและเทาเทยม รวมทงปองกนและแกไขปญหายาเสพตดในทกระดบ เพมประสทธภาพการบรหารจดการและคมครองแรงงานทงในและนอกระบบ ปองกนและแกไขปญหาแรงงานตางดาวและการคามนษย โดยเรงออกใบอนญาตและจดท าฐานขอมลเพอการบรหารจดการแรงานตางดาวอยางเปนระบบ ควบคกบการเรงรดปองกนและแกไขปญหาการคามนษยเพอใหประเทศไทยไดรบการยอมรบจากนานาประเทศ อนรกษและพฒนาศาสนา ศลปะและวฒนธรรม เพอปลกฝงเดก เยาวชนและประชาชนใหมศลธรรม คณธรรมและจรยธรรม มคานยมพงประสงคและจตส านกทดงามตามแบบอยางวฒนธรรมไทย สงเสรมและพฒนาการกฬาและนนทนาการใหเดก เยาวชน คนพการและประชาชนไดรบการเสรมสรางสขภาพ สมรรถภาพทางกายและจตใจทด ตลอดจนเพมศกยภาพนกกฬาไทยสความเปนเลศและกฬาอาชพในระดบสากล121 ยทธศาสตรดานการศกษา สาธารณสข คณธรรม จรยธรรมและคณภาพชวต แบงออกเปน 10 แผนงาน โดยแตละแผนงานกจะมแนวทางและวตถประสงคในการด าเนนการทแตกตางกนออกไป ทงนกเพอใหเกดผลส าเรจตามแผนยทธศาสตรทวางไว ยทธศาสตรดานการศกษา สาธารณสข คณธรรม จรยธรรมและคณภาพชวตมแผนงานทเกยวของกบการแพทยและการสาธารณสขโดยตรงจะม 2 แผนงาน คอ แผนงานพฒนาดานสาธารณสขและแผนงานพฒนาระบบประกนสขภาพ โดยแผนงานพฒนาดานสาธารณสขไดรบงบประมาณทงสนรวม 55,616 ลานบาท เพอด าเนนการใหประชาชนแตละชวงวยมสขภาพดในทกมต ไดรบบรการทางทางการแพทยและสาธารณสขอยางมคณภาพและครบวงจร ทงดานการสรางเสรมสขภาพ การปองกนโรค การรกษาพยาบาลและการฟนฟสขภาพ โดยพฒนาสถานพยาบาลระดบปฐมภมใหมคณภาพ เพอลดความแออดของสถานพยาบาลระดบทตยภม พฒนาระบบบรการสขภาพทกระดบแบบเครอขายบรการสขภาพ สงเสรมการปฏบตงานเชงรกของอาสาสมครสาธารณสขประจ าหมบานในการสงเสรมสขภาพการปองกนโรคและการพฒนาสาธารณสขพนฐาน สนบสนนการผลตและพฒนาก าลงคนทางการแพทยและสาธารณสข ควบคกบการศกษาวจยเพอพฒนาประสทธภาพการรกษาพยาบาลและสงเสรมสขภาพ รวมทงใหการคมครอง พฒนาและถายทอดองคความรภมปญญาดานการแพทยแผนไทย การแพทยทางเลอกและสมนไพร แผนงานพฒนาระบบประกนสขภาพไดรบงบประมาณทงสนรวม 277,330 ลานบาท เพอด าเนนการใหประชาชนไดรบบรการสขภาพจากระบบประกนสขภาพทมคณภาพมาตรฐานในทกระดบอยางทวถงและเปนธรรม สามารถเขาถงเทคโนโลยททนสมย โดยพฒนาระบบประกนสขภาพอยางเปนองครวม ทงระบบหลกประกนสขภาพแหงชาต ระบบประกนสงคมและระบบสวสดการรกษาพยาบาลขาราชการ ลกจางและ

121 เพงอาง, น. 15.

DPU

47

พนกงานของรฐ เพอพฒนายกระดบคณภาพมาตรฐานบรการ ปรบเพมคาใชจายรายหวในระบบหลกประกนสขภาพแหงชาต เพมสทธประโยชนในดานการปองกนการตดเชอ เอช.ไอ.ว. ดแลผปวยจตเวชเรอรงในชมชนและบรการสาธารณสขส าหรบผสงอายทมภาวะพงพง รวมทงยกระดบสถานบรการสขภาพใหมคณภาพตามมาตรฐานสากล ตลอดจนพฒนาบรการการแพทยฉกเฉนใหมคณภาพอยางทวถง122 แผนภมท 2.5 งบประมาณรายจายประจ าปงบประมาณ พ.ศ. 2559 ยทธศาสตรดานการศกษา สาธารณสข คณธรรม จรยธรรมและคณภาพชวต จ าแนกตามแผนงาน

จากแผนภมท 2.5 จะเหนไดวางบประมาณรายจายแผนงานพฒนาดานสาธารณสขคดเปนรอยละ 6 ของงบประมาณรายจายของยทธศาสตรและแผนงานพฒนาระบบประกนสขภาพคดเปนรอยละ 28 ของงบประมาณรายจายของยทธศาสตร ซงถอไดวาไดรบงบประมาณเปนจ านวนทมากหากเปรยบเทยบกบแผนงานอนๆ แสดงใหเหนวารฐบาลตระหนกถงความส าคญและความจ าเปนของการแพทยและการสาธารณสข นอกจากพจารณายทธศาสตรการจดสรรงบประมาณรายจายประจ าปแลว หากเราลองพจารณางบประมาณรายจายจ าแนกตามลกษณะงานและลกษณะเศรษฐกจ ซงเปนการแสดงรายจาย

122 เพงอาง, น. 16 - 17.

DPU

48

ตามวตถประสงคในการด าเนนกจกรรมตางๆของรฐบาล จ าแนกการด าเนนงานของรฐบาลตามวตถประสงคอยางกวางขวางออกเปนดานตางๆ 10 ดาน ประกอบดวย การบรหารทวไปของรฐ การปองกนประเทศ การรกษาความสงบภายใน การเศรษฐกจ การสงแวดลอม การเคหะและชมชน การสาธารณสข การศาสนา วฒนธรรมและนนทนาการ การศกษา และการสงคมสงเคราะห123 ซงถอไดวาในแตละดานมความส าคญตอการพฒนาประเทศชาตเปนอยางมาก งบประมาณรายจายประจ าปงบประมาณ พ.ศ. 2559 จ านวน 2,720,000.0 ลานบาท รฐบาลไดก าหนดเปาหมายทจะน าไปใชจายการสาธารณสข จ านวน 274,231 ลานบาท หรอรอยละ 10.1 ของงบประมาณรายจายทงสน เพอเปนคาใชจายในการจดบรการสาธารณสข ท งการวางแผน การบรหาร การด าเนนงานโรงพยาบาล สถานพยาบาลตางๆ การวจยเพอการพฒนาดานการสาธารณสขและการใหความรและบรการดานสขภาพอนามย124 แผนภมท 2.6 งบประมาณรายจายประจ าปงบประมาณ พ.ศ. 2559 จ าแนกตามลกษณะงานและลกษณะเศรษฐกจ

123 เพงอาง, น. 53. 124 เพงอาง, น. 53 - 55.

DPU

49

2.6.3 แนวความคดเกยวกบการหกคาใชจายในทางการแพทย เมอโรคภยไขเจบเปนสงทมนษยทกคนตองเผชญอยางหลกเลยงไมไดแลว การรกษาความเจบปวยจงเปนสงทจ าเปนตองกระท าเมอเกดอาการเจบปวย ในปจจบนเมอเราไดรบบาดเจบหรอรสกวารางกายไมแขงแรงสมบรณกจ าเปนตองเดนทางไปสถานพยาบาลหรอโรงพยาบาลตางๆ เพอใหแพทยผเชยวชาญตรวจดรางกายวามความผดปกตหรอบาดเจบบรเวณไหนหรอไม อยางไร เมอแพทยไดท าการรกษาเรยบรอยแลว แนนอนวาจะตองมเรองของคาใชจายตามมา ไมวาจะเปนคาบรการของแพทย คาเครองมออปกรณ คายาตางๆ เปนตน ส าหรบบคคลทมรายไดมากอาจจะไมประสบปญหาในเรองคาใชจายในการเขารบการรกษาพยาบาล และในบางกรณการมรายไดมากอาจท าใหไดรบบรการทางการแพทยทดกวาหรอมทางเลอกในการรกษาทมากกวาดวยซ า แตส าหรบกลมบคคลผทมรายไดนอย คารกษาพยาบาลยอมมผลตอการด ารงชวตและมสวนส าคญตอการตดสนใจในการเขารบการรกษาพยาบาล เชน เมอมอาการบาดเจบแตไมมเงนมากพอทจะมาพบแพทย ผปวยจงเลอกทจะซอยาชด125รบประทานเอง หรอเขารบการรกษาพยาบาลกบหมอเถอนซงคารกษาพยาบาลมราคาถกกวา การทผปวยไดรบการรกษาพยาบาลทไมถกสขลกษณะหรอไมไดรบการรกษาพยาบาลจากผทมความเชยวชาญโดยตรง นอกจากจะท าใหผปวยมอาการแยลงแลวยงเปนการสนเปลองคาใชจายมากยงขนอกดวย เมอคาใชจายในการเขารบการรกษาพยาบาลเปนคาใชจายทไมมผใดอยากใหเกดขนและเปนสงทจ าเปนตอประชาชน เพราะหากประชาชนรางกายออนแอ มโรคภยไขเจบ ประเทศยอมไมอาจพฒนากาวหนาไปได เนองดวยขาดแคลนแรงงานทส าคญ รฐบาลในแตละประเทศจงมนโยบายในการชวยเหลอในเรองของคารกษาพยาบาลแกประชาชนภายในประเทศของตน โดยในแตละประเทศกมนโยบายทแตตางกนออกไป ทงนกตามแตสภาพสงคม เศรษฐกจ และความเจรญกาวหนา เชน ประเทศแคนาดา สหพนธรฐมาเลเซย มการก าหนดใหประชาชนสามารถน าคารกษาพยาบาลทตนเองหรอบคคลภายในครอบครวตองเสยน ามาเปนคาลดหยอนในการค านวณภาษเงนไดบคคลธรรมดาได ซงในประเทศไทยของเรายงคงไมมหลกการในขอน ซงผวจยจะขออธบายรายละเอยดในบทตอไป

125 ยาชด หมายถง ยาหลายๆอยางทจดรวมไวในซองเดยวกนเพอรบประทานพรอมกนตงแต 2 เมดขนไป

ลกษณะของยาชดทพบมกจะเปนยาตงแต 2 ชนดทรวมอยในซองเดยวกน เพอจ าหนายใหแกลกคาตามอาการโดยไมไดมการระบชอยา หรอขนาดยาขางซอง รศ.ดร.จนตนา สตยาศย, “ยาชดและอนตรายจากยาชด (ออนไลน),” สบคนเมอวนท 20 ตลาคม 2559, จาก http://pharmacology.md.kku.ac.th/site_data/mykku_pharmacal/34/News/ebook/medicine.html

DPU

50

ส าหรบประเทศไทย หากพจารณาจากสถตการเสยชวตทวประเทศจะพบวาสาเหตการเสยชวตอนดบตนๆ จะเกดขนเนองจากโรคภยไขเจบทงสน ไมวาจะเปนเพศชายหรอเพศหญง เชน สาเหตการเสยชวต พ.ศ. 2549-2556 โรคหวใจเปนสาเหตอนดบหนง สาเหตรองลงมาคอ อบตเหต มะเรง ความดนโลหต126 สาเหตทท าใหประชาชนชาวไทยเสยชวตจ านวนมากเนองจากความเจบปวยกเพราะไมมความรความเขาใจเกยวกบโรคภยตางๆ ความหางไกลจากสถานพยาบาล และสาเหตส าคญอกประการหนงกคอ การขาดทนทรพยเพอใชในการเขารบการรกษาพยาบาล เพราะประเทศไทยยงมประชาชนกลมผมรายไดนอยอยเปนจ านวนมาก รายไดเฉลยตอเดอนตอครวเรอนทวประเทศอยท 25,194 บาท127 ในขณะทคาใชจายเฉลยตอเดอนตอครวเรอนทวประเทศอยท 19,016 บาท128 จะเหนไดวารายไดและคาใชจายมจ านวนใกลเคยงกนมาก ดงนนการทประชาชนจะตดสนใจเรองใดๆ กตามจะตองพจารณาสภาพคลองทางการเงนของตนเองประกอบดวยเสมอๆ จากทไดกลาวมาแลวขางตนถงความส าคญของการแพทยและการสาธารณสข และรฐบาลกไดตระหนกถงความส าคญและทราบสถานภาพทางการเงนของประชาชนภายในประเทศเปนอยางด รฐบาลจงไดใหความชวยเหลอเรองคารกษาพยาบาลแกประชาชนในลกษณะหลายระบบ โดยมระบบหลกอย 3 ระบบ ไดแก ระบบสวสดการรกษาพยาบาลขาราชการ ระบบประกนสงคม และระบบหลกประกนสขภาพแหงชาต

ระบบสวสดการรกษาพยาบาลขาราชการ ระบบสวสดการรกษาพยาบาลขาราชการ เปนระบบใหความชวยเหลอและบรรเทาความเดอดรอนของขาราชการ เนองจากอตราคาตอบแทนเงนเดอนของขาราชการนอย อกทง เปนการตอบแทนความดความชอบจากการปฏบตราชการ สงเสรมขวญก าลงใจและเปนการจงใจใหขาราชการตงใจท างานอยางมประสทธภาพ129

126 ส านกงานปลดกระทรวงสาธารณสข กระทรวงสาธารณสข รวบรวมโดย ส านกงานสถตพยากรณ

ส านกงานสถตแหงชาต. จ านวนการตาย จ าแนกตามสาเหต และเพศ ทวราชอาณาจกร พ.ศ.2549-2556. 127 การส ารวจภาวะเศรษฐกจและสงคมของครวเรอน ส านกงานสถตแหงชาต กระทรวงเทคโนโลย

สารสนเทศและการสอสาร รวบรวมโดย ส านกงานสถตพยากรณ ส านกงานสถตแหงชาต. รายไดเฉลยตอเดอนตอครวเรอน จ าแนกตามภาค และจงหวด พ.ศ.2539-2556.

128 ส านกงานสถตแหงชาต กระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร รวบรวมโดย ส านกงานสถตพยากรณ ส านกงานสถตแหงชาต. คาใชจายเฉลยตอเดอนตอครวเรอน จ าแนกตามภาค และจงหวด พ.ศ.2545-2556.

129 อจฉรยา รสฉ า, “ปญหากฎหมายเกยวกบสทธในคาใชจายเพอบรการสาธารณสขของขาราชการ ลกจาง และประชาชนทวไป : ศกษากรณการรวมระบบบรการสาธารณสขของรฐ,” (วทยานพนธมหาบณฑต คณะนตศาสตรปรด พนมยงค มหาวทยาลยธรกจบณฑตย, 2557), น. 56.

DPU

51

กระทรวงการคลงเปนหนวยงานทมหนาทดแลระบบสวสดการรกษาพยาบาลขาราชการ โดนกระทรวงการคลงจะออกหลกเกณฑ วธการและอตราการเบกจายเงนสวสดการเกยวกบการรกษาพยาบาล ทงน กระทรวงการคลงไดมอบหมายใหกรมบญชกลางซงเปนหนวยงานในสงกดท าหนาทดแลและรบผดชอบในการหลกเกณฑ วธการและอตราการเบกจายเงนสวสดการเกยวกบการรกษาพยาบาลขาราชการทงระบบโดยตรง130 ส านกงบประมาณเปนหนวยงานทจดสรรงบประมาณรายจายกลางใหกรมบญชกลางตามวงเงนทระบในพระราชบญญตงบประมาณรายจายประจ าปหรอพระราชบญญตงบประมาณรายจายเพมเตม131 ในอดตทผานมามการยกเลกพระราชกฤษฎกาและมการปรบปรงแกไขพระราชกฤษฎกาเงนสวสดการเกยวกบการรกษาพยาบาลหลายฉบบ จนกระทงไดประกาศใชพระราชกฤษฎกาเงนสวสดการเกยวกบการรกษาพยาบาล พ.ศ. 2553 และทแกไขเพมเตม เพอใชเปนแนวทางในการก าหนดขอบเขตเกยวกบสวสดการเกยวกบการรกษาพยาบาลขาราชการ โดยการเบกจายเงนสวสดการรกษาพยาบาลขาราชการนน สวนราชการตางๆ จะขอเบกจายโดยตรงกบกรมบญชกลางไดตามจ านวนทจายจรงส าหรบคาใชจายในการรกษาพยาบาลขาราชการ ลกจางและพนกงานของรฐ พระราชกฤษฎกาเงนสวสดการเกยวกบการรกษาพยาบาล พ.ศ. 2553 บญญตบคคลผมสทธไดรบเงนสวสดการเกยวกบการรกษาพยาบาลขาราชการ132 ดงน ก. ขาราชการและลกจางประจ าซงไดรบเงนเดอนจากเงนงบประมาณรายจายหมวดเงนเดอนและคาจางประจ าของกระทรวง ทบวง กรม ข. ลกจางประจ าซงไดรบคาจางจากเงนงบประมาณรายจายหมวดเงนเดอนและคาจางประจ าของกระทรวง ทบวง กรม ค. ลกจางชาวตางชาต ซงมหนงสอจางทไดรบคาจางจากเงนงบประมาณรายจายและสญญาจางนนมไดระบเกยวกบคารกษาพยาบาลไว ง. ผไดรบบ านาญปกตหรอผไดรบบ านาญพเศษเพราะเหตทพพลภาพ ตามกฎหมายวาดวยบ าเหนจบ านาญขาราชการหรอกฎหมายวาดวยกองทนบ าเหนจบ านาญขาราชการและทหารกองหนนเบยหวดตามขอบงคบกระทรวงกลาโหมวาดวยเงนเบยหวด

130 เพงอาง, น. 60. 131 พระราชบญญตวธการงบประมาณ พ.ศ.2502 และทแกไขเพมเตม และระเบยบวาดวยการบรหาร

งบประมาณ พ.ศ.2548, ขอ 29 (6). 132 พระราชกฤษฎกาเงนสวสดการเกยวกบการรกษาพยาบาล พ.ศ. 2553, มาตรา 4.

DPU

52

จ. บคคลในครอบครวของผ มสทธไดรบเงนสวสดการเกยวกบการรกษาพยาบาลขาราชการ ไดแก คสมรสทไดมการจดทะเบยนสมรสโดยชอบดวยกฎหมาย บตรโดยชอบดวยกฎหมายซงยงไมบรรลนตภาวะหรอบรรลนตภาวะแลว แตเปนคนไรความสามารถหรอเสมอนไรความสามารถซงอยในความอปการะเลยงดของผมสทธ (กรณทผมสทธมบตรมากกวาสามคน ผมสทธไดรบเงนสวสดการเกยวกบการรกษาพยาบาลไดเพยงคนทหนงถงคนทสามเทานน133) บดา มารดาของผมสทธไดรบเงนสวสดการเกยวกบการรกษาพยาบาลขาราชการ สทธประโยชนทผมสทธและบคคลในครอบครวของผมสทธจะไดรบภายใตระบบสวสดการรกษาพยาบาลขาราชการ ไดแก การไดรบบรการดานการแพทยและสาธารณสข เพอการรกษาโรค การตรวจวนจฉย การฟนฟสมรรถภาพทจ าเปนตอสขภาพและการด ารงชวต และใหหมายความรวมถงการตรวจสขภาพ การสรางเสรมสขภาพและการปองกนโรคเพอประโยชนดานสาธารณสข แตไมรวมถงการเสรมความงาม ทงน ตามทกระทรวงการคลงก าหนด134 ระบบประกนสงคม ระบบประกนสงคม คอ ระบบทใหการประกนตอบคคลในสงคมทมปญหาหรอไดรบความเดอดรอนทางการเงน เนองจากการประสบเคราะหภย หรอมเหตการณอนท าใหเกดปญหาในการด ารงชพซงตองการไดรบความชวยเหลอ การประกนสงคมจงเปนการรวมมอกนระหวางประชาชนในสงคม เพอชวยเหลอซงกนและกน ดวยการรวบรวมเงนทนเขาเปนกองทนรวมกน และเฉลยความเสยง หรอรวมกนเสยงตอเคราะหภยหรอปญหาความเดอดรอนทอาจจะเกดขน หรออาจกลาวไดวาเปนระบบสวสดการทรฐจดใหมขนเพอใหหลกประกนแกประชาชนวาประชาชนจะไดรบความชวยเหลอทางเศรษฐกจหรอดานการเงนในระดบหนงเมอเขาตองประสบกบภาวะความเดอดรอนจากการสญเสยรายไดเนองจากการตองวางงาน จากการมรายจายเพมขนเปนพเศษอนสงผลกระทบตอการด ารงชวตหรอความเปนอย ซงประชาชนทเปนกลมเปาหมายของการสรางหลกประกนดงกลาวกไดแก ผทสงเงนสมทบรวมเปนกองทน ซงไดปฏบตตามเงอนไขอนกอใหเกดสทธทจะไดรบความคมครองหรอไดรบประโยชนทดแทนการสญเสยทเกดขนนน135

133 พระราชกฤษฎกาเงนสวสดการเกยวกบการรกษาพยาบาล พ.ศ.2553, มาตรา 6. 134 พระราชกฤษฎกาเงนสวสดการเกยวกบการรกษาพยาบาล พ.ศ.2553, มาตรา 4. 135 สถาพร จฑารตนพงศ, ปญหาการจายประโยชนทดแทนตามกฎหมายประกนสงคม : ศกษา

กรณตาย,” (วทยานพนธมหาบณฑต คณะนตศาสตรปรด พนมยงค มหาวทยาลยธรกจบณฑตย, 2555) น. 30.

DPU

53

สรป ระบบประกนสงคม คอ สวสดการในการรกษาพยาบาลทรฐจดใหมขน เพอเปนหลกประกนและเปนการชวยเหลอใหแกลกจาง หรอเรยกวา ผประกนตน โดยทผประกนตนจะตองจายเงนสมทบเขากองทนประกนสงคม รวมกบเงนสมทบจากนายจางและรฐบาล136 พระราชบญญตประกนสงคม พ.ศ. 2533 ไดก าหนดใหมการจดตงส านกงานประกนสงคม เพอเปนหนวยงานทมหนาทในการปฏบตการและรบผดชอบด าเนนการตางๆ ใหเปนไปตามเจตนารมณของพระราชบญญตดงกลาว โดยมเลขาธการส านกงานประกนสงคมเปนผบงคบบญชาและมหนาทควบคมดแลโดยทวไป137 และก าหนดใหมการจดตงกองทนประกนสงคมขน เพอเปนทนใชจายใหแกผประกนตนใหไดรบประโยชนทดแทนตามทก าหนดไวในพระราชบญญต โดยส านกงานประกนสงคมจะท าสญญาและซอบรการจากโรงพยาบาลรฐและเอกชน มการก าหนดมาตรฐานส าหรบโรงพยาบาลทสามารถจะเปนโรงพยาบาลคสญญาไวและมวธจายเงนแบบเหมาจายเปนรายหว138 ผมสทธไดรบการบรการสาธารณสขภายใตระบบประกนสงคม มดงตอไปน ก. คณสมบตของผประกนตน คอ ลกจางตองมอายไมต ากวา 15 ปบรบรณ และไมเกน 60 ปบรบรณ เวนแตในกรณทมอาย 60 ปบรบรณแลวแตยงคงท างานในสถานประกอบการเดมอยตอไปอยางตอเนอง ในบคคลดงกลาวเปนผประกนตนตอไปแมวาจะมอายเกน 60 ปบรบรณ โดยผประกนตนอาจสนสดการเปนผประกนตนเมอถงแกความตายหรอสนสภาพการเปนลกจาง แตหากกอนสนสภาพการเปนลกจางผประกนตนไดสงเงนสมทบตามเงอนเวลาทกอใหเกดสทธทจะไดรบประโยชนทดแทนแลว ใหผประกนตนนนมสทธไดรบประโยชนทดแทนในกรณประสบอนตรายหรอเจบปวย หรอกรณคลอดบตร หรอกรณทพพลภาพ หรอกรณตาย ตอไปอกหกเดอนนบแตวนทสนสภาพการจางหรอตามระยะเวลาทก าหนดโดยพระราชกฤษฎกา แตไมเกนสบสองเดอนนบแตวนทสนสภาพการเปนลกจาง139 ข. ผซงเคยเปนผประกนตน โดยจายเงนสมทบกองทนประกนสงคมมาแลวไมนอยกวาสบสองเดอนและความเปนผประกนตนสนสดลงตามพระราชบญญตประกนสงคม พ.ศ. 2533 มาตรา 38(2) คอ กรณสนสภาพการเปนลกจาง โดยจะตองยนแบบแสดงความจ านงสมครภายในหกเดอนนบแตวนทสนสภาพการเปนลกจาง ซงผประกนตนจะตองน าสงเงนสมทบเขากองทนเดอนละครงภายในวนทสบหาของเดอนถดไป โดยผประกนตนตามมาตรานอาจสนสดการเปนผประกนตนเมอ

136 อจฉรยา รสฉ า, เพงอาง, น. 64. 137 พระราชบญญตประกนสงคม พ.ศ.2533, มาตรา 19-20. 138 พระราชบญญตประกนสงคม พ.ศ.2533, มาตรา 21. 139 อจฉรยา รสฉ า, เพงอาง, น. 65.

DPU

54

ถงแกความตายหรอไมสงเงนสมทบสามเดอนตดตอกน ซงจะสนสดตงแตเดอนแรกทไมสงเงนสมทบหรอภายในระยะเวลาสบสองเดอนสงเงนสมทบมาแลวไมครบเกาเดอน โดยจะสนสดในเดอนทสงเงนสมทบไมครบเกาเดอน แตในกรณเฉพาะผประกนตนทสนสดความเปนผประกนตนจากกรณลาออกหรอกรณไมสงเงนสมทบสามเดอนตดตอกน หรอภายในระยะเวลาสบสองเดอนสงเงนสมทบมาแลวไมครบเกาเดอนใหด าเนนการสงเงนสมทบครบตามเงอนเวลาทจะกอใหเกดสทธทจะไดรบประโยชนทดแทนแลว ใหผประกนตนนนมสทธไดรบประโยชนทดแทนกรณประสบอนตรายหรอเจบปวย หรอกรณคลอดบตร หรอกรณทพพลภาพ หรอกรณตาย ตอไปอกหกเดอนนบแตวนทสนสภาพการเปนผประกนตน140 ค. ผประกนตนตามพระราชบญญตประกนสงคม พ.ศ. 2533 มาตรา 40 กรณเปนบคคลอนซงมใชลกจาง สามารถสมครเขาเปนผประกนตนได แตจะตองมอายไมต ากวา 15 ปบรบรณและไมเกน 60 ปบรบรณ ไมเปนผทพพลภาพ ไมเปนโรคตามทกระทรวงแรงงานและสวสดการสงคมก าหนด ไดแก โรควณโรคในระยะอนตราย โรคพษสราเรอรง และโรคใดใดซงอยในระหวางการรกษาและอยในสภาพการใชเครองชวยชวต ความเปนผประกนตนนอาจสนสดลงเมอผประกนตนตาย หรอไดเปนผประกนตนตามพระราชบญญตประกนสงคม พ.ศ. 2533 มาตรา 33 หรอมาตรา 39 หรอแสดงความจ านงตอส านกงานประกนสงคมวาไมประสงคเปนผประกนตนตอไป141 สทธประโยชนทผ ประกนตนจะไดรบภายใตระบบประกนสงคม พระราชบญญตประกนสงคม พ.ศ. 2533 มาตรา 54 ก าหนดประโยชนทดแทนทผประกนตนมสทธไดรบไว 7 กรณ ดงน ก. กรณประสบอนตรายหรอเจบปวย ในกรณทผประกนตนประสบอนตรายหรอเจบปวยอนมใชเนองจากการท างาน ผประกนตนมสทธไดรบประโยชนทดแทนในดานการใหบรการทางการแพทย โดยสามารถเขารบการบรการทางดานการแพทยในสถานพยาบาลทส านกงานประกนสงคมก าหนด คอ กรณเจบปวยทวไป ผประกนตนตองเขารบบรการทางการแพทย ณ สถานพยาบาลทเลอกตามบตรรบรองสทธทส านกงานประกนสงคมออกใหหรอสถานพยาบาล

140 พระราชบญญตประกนสงคม พ.ศ.2533, มาตรา 41 แกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตประกนสงคม

(ฉบบท 2) พ.ศ.2537, มาตรา 13. 141 พระราชกฤษฎกาก าหนดหลกเกณฑและอตราการจายเงนสมทบ ประเภทของประโยชนทดแทน

ตลอดจนหลกเกณฑและเงอนไขแหงสทธในการรบประโยชนทดแทนของบคคลซงสมครเปนผประกนตน พ.ศ.2554, มาตรา 16.

DPU

55

เครอขาย และไมตองเสยคาใชจายใดๆ142 กรณประสบอนตรายหรอเจบปวยเพราะอบตเหตหรอฉกเฉนหรอกรณทส านกงานประกนสงคมยงไมไดออกบตรรบรองสทธให ผประกนตนสามารถเขารบบรการทางการแพทย ณ สถานพยาบาลใดกได ส านกงานประกนสงคมจะจายคาบรการทางการแพทยตามหลกเกณฑและอตราทส านกงานประกนสงคมประกาศก าหนด143 แตกมบางกรณทการประสบอนตรายหรอเจบปวยดวยเหตหรอกลมโรคและบรการทผประกนตนไมมสทธไดรบบรการทางการแพทย เชน โรคหรอการประสบอนตรายอนเนองมาจากการใชสารเสพตด การกระท าใดๆ เพอความสวยงาม การรกษาภาวะมบตรยาก การผสมเทยม โรคทตองใชเวลารกษาตวในโรงพยาบาลประเภทคนไขในเกนหนงรอยแปดสบวนในหนงป เปนตน144 ข. กรณคลอดบตร ผประกนตนมสทธไดรบประโยชนทดแทนกรณคลอดบตร ส าหรบตนเองหรอภรยา หรอส าหรบผหญงซงอยกนดวยกนฉนสามภรยากบผประกนตนโดยเปดเผย ถาไมมภรยาทจดทะเบยนถกตองตามกฎหมาย ส านกงานประกนสงคมจะใชระบบเหมาจายคาบรการทางการแพทยตอการคลอดหนงครง ผประกนตนแตละคนมสทธไดรบส าหรบการคลอดบตรไมเกน 2 ครง145 ค. กรณทพพลภาพ146 ผประกนตนทประสบอนตรายหรอเจบปวยอนมใชเนองจากการท างานจนเปนเหตใหสญเสยอวยวะ หรอสญเสยสมรรถภาพของอวยวะอยางถาวรในกรณใดกรณ

142 ประกาศคณะกรรมการแพทยตามพระราชบญญตประกนสงคม เรอง หลกเกณฑและอตราส าหรบ

ประโยชนทดแทนในกรณประสบอนตรายหรอเจบปวยอนมใชเนองมาจากการท างาน, ลงวนท 25 ธนวาคม 2546. 143 ประกาศคณะกรรมการแพทยตามพระราชบญญตประกนสงคม เรอง หลกเกณฑและจ านวนเงน

ทดแทนคาบรการทางการแพทยกรณประสบอนตรายหรอเจบปวยฉกเฉน, ลงวนท 11 เมษายน 2548. 144 ประกาศคณะกรรมการแพทยตามพระราชบญญตประกนสงคม เรอง หลกเกณฑและอตราส าหรบ

ประโยชนทดแทนในกรณประสบอนตรายหรอเจบปวยอนมใชเนองจากการท างาน, ลงวนท 25 ธนวาคม 2546 และทแกไขเพมเตม ฉบบลงวนท 12 เมษายน 2547 ฉบบลงวนท 22 พฤศจกายน 2547 และฉบบลงวนท 28 ธนวาคม 2553.

145 พระราชบญญตประกนสงคม พ.ศ.2533 แกไขเพมเตม (ฉบบท 2) พ.ศ.2537 และ (ฉบบท 3) พ.ศ.2542, มาตรา 66.

146 ประกาศส านกงานประกนสงคม เรอง ก าหนดหลกเกณฑในกรณทพพลภาพ ลงวนท 23 มนาคม 2536 ก าหนดกรณดงตอไปน ใหถอวาผประกนตนทพพลภาพ

1. มอทงสองขางขาด 2. แขนทงสองขางขาด 3. มอขางหนงกบแขนขางหนงขาด 4. มอขางหนงกบขาขางหนงขาด

DPU

56

หนง ใหถอวาผประกนตนทพพลภาพ มสทธไดรบประโยชนทดแทน ทงน การเปนผทพพลภาพหรอไมนน ใหอยในดลยพนจของเจาหนาทของส านกงานประกนสงคมเปนผพจารณาวนจฉย ง. กรณสงเคราะหบตร ผประกนตนมสทธไดรบประโยชนทดแทนกรณสงเคราะหบตร147 ส าหรบบตรชอบดวยกฎหมาย ยกเวนบตรบญธรรมหรอบตรซงยกใหเปนบตรบญธรรมของบคคลอนซงผประกนตนจะไดรบประโยชนทดแทนกรณสงเคราะหบตรทมอายตงแตแรกเกดจนถง 6 ปบรบรณ ผประกนตนสามารถใชสทธขอรบประโยชนทดแทนไดจ านวนคราวละไมเกน 2 คน โดยนบล าดบบตรเรยงตามล าดบการเกดกอนหลง โดยเงนสงเคราะหบตรจะใชระบบเหมาจาย148 จ. กรณวางงาน กรณทผประกนตนสนสภาพการเปนลกจาง และผประกนตนไดสงเงนสมทบครบตามเงอนไขเวลาทกฎหมายก าหนด ผประกนตนจะมสทธไดรบประโยชนทดแทนตามพระราชบญญตประกนสงคม พ.ศ. 2533 หมวด 2 หมวด 3 หมวด 4 และหมวด 5 ตอไปอกหกเดอนนบแตวนทสนสภาพการเปนลกจาง149 ฉ. กรณชราภาพ ประโยชนทดแทนกรณชราภาพ ไดแก เงนเลยงชพรายเดอน เรยกวา เงนบ านาญชราภาพและเงนบ าเหนจทจายใหครงเดยว เรยกวา เงนบ าเหนจชราภาพ150 ช. กรณตาย สทธประโยชนของผประกนตนในกรณทผประกนตนถงแกความตาย คอ คาท าศพและคาเงนสงเคราะห151

5. แขนขางหนงกบเทาขางหนงขาด 6. แขนขางหนงกบขาขางหนงขาด 7. สญเสยลกตาทงสองขางหรอสญเสยลกตาขางหนงกบสญเสยสมรรถภาพในการมองเหนรอยละ 90

ขนไปหรอเสยความสามารถในการมองเหนตงแต 3/60 หรอมากกวาของตาอกขางหนง หรอสญเสยสมรรถภาพในการมองเหนรอยละ 90 ขนไปหรอเสยความสามารถในการมองเหนตงแต 3/60 หรอมากกวาของตาทงสองขาง

8. โรคหรอการบาดเจบของไขสนหลง เปนเหตใหมอหรอแขนทงสองขาง มอขางหนงกบแขนขางหนง มอขางหนงกบขาขางหนงหรอแขนขางหนงกบขาหรอเทาอกขางหนงหรอขาท งสองขางกบการขบถายปสสาวะ อจจาระ สญเสยสมรรถภาพโดยสนเชง

9. โรคหรอการบาดเจบของสมอง เปนเหตใหสญเสยความสามารถของอวยวะของรางกายจนไมสามารถประกอบกจวตรประจ าวนไดและตองมผอนมาชวยเหลอดแล

147 พระราชบญญตประกนสงคม พ.ศ.2533, มาตรา 75. 148 กฎกระทรวงก าหนดหลกเกณฑ วธการ เงอนไข และอตราการจายประโยชนทดแทนกรณสงเคราะห

บตร 2549. 149 อจฉรยา รสฉ า, เพงอาง, น. 75. 150 พระราชบญญตประกนสงคม (ฉบบท 3) พ.ศ. 2542, มาตรา 8. 151 อจฉรยา รสฉ า, เพงอาง, น. 75.

DPU

57

ระบบหลกประกนสขภาพแหงชาต ตามรางรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย (ฉบบลงประชามต) พทธศกราช 2559 ไดบญญตใหรฐตองด าเนนการใหประชาชนไดรบบรการสาธารณสขทมประสทธภาพอยางทวถง152 และตามพระราชบญญตหลกประกนสขภาพแหงชาต พ.ศ. 2545 ไดบญญตใหประชาชนชาวไทยทสทธไดรบบรการสาธารณสขภายใตระบบหลกประกนสขภาพแหงชาต โดยก าหนดใหบคคลทกคนทยงไมมสทธทางดานบรการสาธารณสขในระบบอนๆ ใหไดรบความคมครองภายใตระบบหลกประกนสขภาพแหงชาต153 ระบบหลกประกนสขภาพแหงชาตไดจดต ง ขนโดยใหการด าเนนการเปนไปตามบทบญญตของพระราชบญญตหลกประกนสขภาพแหงชาต พ.ศ. 2545 ซงก าหนดใหมการจดตงส านกงานหลกประกนสขภาพแหงชาตขนเปนหนวยงานของรฐทมฐานะเปนนตบคคลและอยภายใตการก ากบดแลของรฐมนตรวาการกระทรวงสาธารณสข154 และก าหนดใหมคณะกรรมการหลกประกนสขภาพแหงชาตขน โดยมรฐมนตรวาการกระทรวงสาธารณสขเปนประธานคณะกรรมการและมเลขานการส านกงานหลกประกนสขภาพแหงชาตเปนเลขานการของคณะกรรมการ155 เพอการปฏบตภารกจดานนโยบายเกยวกบการสรางหลกประกนสขภาพและพฒนาระบบหลกประกนสขภาพถวนหนา156 ส านกงานหลกประกนสขภาพแหงชาตท าหนาทจดบรการสาธารณสขใหแกบคคลทไมมสทธสวสดการรกษาพยาบาลจากกฎหมายประกนสงคม หรอสวสดการรกษาพยาบาลของขาราชการหรอรฐวสาหกจหรอหนวยงานของรฐอนๆ ภายใตการควบคมดแลของคณะกรรมการหลกประกนสขภาพแหงชาต ซงมชอเรยกอยางเปนทางการวา “สทธหลกประกนสขภาพ” หรอทเคยรจกกนในชอ “สทธ 30 บาท หรอ สทธบตรทอง”157 พระราชบญญตหลกประกนสขภาพแหงชาต พ.ศ. 2545 หมวด 4 ไดก าหนดใหมการจดตงกองทนหลกประกนสขภาพแหงชาตขน โดยมวตถประสงคเพอเปนคาใชจายสนบสนนและสงเสรมการจดบรการสาธารณสขของหนวยบรการและเปนการสงเสรมใหบคคลสามารถเขาถงบรการ

152 รางรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย (ฉบบลงประชามต) พทธศกราช 2559, มาตรา 55. 153 พระราชบญญตหลกประกนสขภาพแหงชาต พ.ศ.2545, มาตรา 5. 154 พระราชบญญตหลกประกนสขภาพแหงชาต พ.ศ.2545, มาตรา 24. 155 พระราชบญญตหลกประกนสขภาพแหงชาต พ.ศ.2545, มาตรา 13. 156 พระราชบญญตหลกประกนสขภาพแหงชาต พ.ศ.2545, มาตรา 18. 157 ส านกงานหลกประกนสขภาพแหงชาต, “คมอผใชสทธหลกประกนสขภาพ(ออนไลน),”

สบคนเมอวนท 12 ธนวาคม 2558, จาก http://stream.nhso.go.th/portals/0/library/library09.pdf

DPU

58

สาธารณสขไดอยางทวถงและอยางมประสทธภาพ158 ซงกองทนหลกประกนสขภาพแหงชาตจะประกอบดวยแหลงทมาของเงนทนในดานตางๆ เชน เงนทไดรบจากงบประมาณรายจายประจ าป เงนทไดรบจากองคกรปกครองสวนทองถนตามทกฎหมายบญญต เงนทไดรบจากการด าเนนการใหบรการสาธารณสขตามพระราชบญญตน หรอเงนสมทบอนๆ ตามทกฎหมายบญญต เปนตน159 โดยในปงบประมาณ พ.ศ. 2558 ส านกงานหลกประกนสขภาพแหงชาตไดรบจดสรรงบกองทนหลกประกนสขภาพแหงชาต ส าหรบประชากรผมสทธหลกประกนสขภาพแหงชาต จ านวน 48.606 ลานคน เปนวงเงนทงสนจ านวน 153,151.661 ลานบาท160 หลกเกณฑของผมสทธในการเขารบบรการสาธารณสขภายใตระบบหลกประกนสขภาพแหงชาต คอ บคคลทประสงคจะใชสทธในระบบหลกประกนสขภาพแหงชาตใหยนค าขอลงทะเบยนตอส านกงานหรอหนวยงานทส านกงานหลกประกนสขภาพแหงชาตถวนหนาก าหนด161 เพอก าหนดเปนหนวยบรการประจ าในการใหการดแลทางดานสขภาพซงจะถอเปนหนวยบรการระดบตนหรอหนวยบรการปฐมภม และหนวยบรการรวมใหบรการ โดยยงท าหนาทเปนหนวยบรการคสญญา ส าหรบบรการปฐมภมเปนหนวยงานทรบขนทะเบยนประชาชนอนเปนสถานพยาบาลดานแรก ซงท าหนาทในการใหบรการแบบผสมผสาน ตงแตการรกษาพยาบาล การสงเสรมสขภาพ การปองกนโรคและการฟนฟ ตลอดจนประสานงานการสงตอผปวยไปยงสถานพยาบาลอนซงเปนหนวยบรการทรบการสงตอตามสภาพความเจบปวยและความจ าเปนดานสขภาพ162 คณสมบตของผมสทธในระบบหลกประกนสขภาพแหงชาต163 ก. เปนบคคลสญชาตไทย ข. มหมายเลขบตรประจ าตวประชาชน 13 หลกอยางถกตองตามกฎหมาย โดยตองมขอมลอยในฐานขอมลประชากรของส านกบรหารการทะเบยน กระทรวงมหาดไทย บคคลทไมมสทธภายใตระบบหลกประกนสขภาพ164 ไดแก

158 พระราชบญญตหลกประกนสขภาพแหงชาต พ.ศ. 2545, มาตรา 38. 159 พระราชบญญตหลกประกนสขภาพแหงชาต พ.ศ. 2545, มาตรา 39. 160 ผลการด าเนนงานการสรางหลกประกนสขภาพถวนหนา ปงบประมาณ พ.ศ. 2558 (1 ตลาคม 2557 –

31 มนาคม 2558), น. 1. 161 พระราชบญญตหลกประกนสขภาพแหงชาต พ.ศ. 2545, มาตรา 6. 162 อจฉรยา รสฉ า, เพงอาง, น. 76 - 77. 163 ส านกงานหลกประกนสขภาพแหงชาต, “คมอผใชสทธหลกประกนสขภาพ(ออนไลน),” สบคนเมอ

วนท 12 ธนวาคม 2558, จาก http://stream.nhso.go.th/portals/0/library/library09.pdf 164 ส านกงานหลกประกนสขภาพแหงชาต, คมอหลกประกนสขภาพแหงชาต ปงบประมาณ 2556,

DPU

59

ก. ผมสทธตามกฎหมายวาดวยประกนสงคม ข. ผมสทธตามพระราชกฤษฎกาเงนสวสดการเกยวกบการรกษาพยาบาล ค. พนกงานหรอลกจางขององคการปกครองสวนทองถน ไดแก องคการบรหารสวนจงหวด องคการบรหารสวนต าบล และเทศบาล ง. พนกงานหรอลกจางของรฐวสาหกจ จ. คสมรส บตร หรอบดมารดา หรอบคคลอนใดทไดรบสวสดการการรกษาพยาบาลโดยอาศยสทธของบคคลขอ ข. ค. และ ง. ฉ. ครโรงเรยนเอกชน ช. ขาราชการการเมอง ไดแก นายกรฐมนตร รองนายกรฐมนตร รฐมนตรวาการ รฐมนตรชวยวาการ สมาชกสภาผ แทนราษฎร และสมาชกวฒสภา ซงรฐไดจดหาสวสดการดานการรกษาพยาบาลใหอยแลว ซ. ผ ซงปฏบตงานใหแกหนวยงานอนของรฐหรอบคคลอนใดทมสทธไดรบการรกษาพยาบาลโดยใชจายจากเงนงบประมาณของรฐ ในกรณทคนไทยอาศยอยในตางประเทศตดตอกนมากกวา 2 ปขนไป หรอผทลงทะเบยนเลอกตงในตางประเทศ จะสามารถใชสทธหลกประกนสขภาพถวนหนาไดตอเมอเดนทางกลบมาอาศยอยในประเทศไทยแลว เนองจากรฐบาลไมไดจดสรรงบประมาณเหมาจายรายหวส าหรบบคคลกลมดงกลาวในขณะทอาศยอยในตางประเทศ165 ตามพระราชบญญตหลกประกนสขภาพแหงชาต พ.ศ. 2545 มาตรา 3 ก าหนดใหผมสทธภายใตระบบหลกประกนสขภาพแหงชาตจะไดรบความคมครองคาใชจายเพอการบรการสาธารณสข166 ดงน ก. การสงเสรมสขภาพ การปองกนโรคและการควบคมโรค ข. การตรวจ การวนจฉย การรกษาและการฟนฟสมรรถภาพทางการแพทยจนสนสดการรกษา ทงน รวมถงการแพทยทางเลอกทผานการรบรองของคณะกรรมการ ค. การตรวจและรบฝากครรภ ครอบคลมการตรวจและการบรบาล เพอสรางเสรมสขภาพของหญงมครรภ ง. คาท าคลอด ครอบคลมการคลอดบตร รวมกนไมเกน 2 ครง กรณทบตรมชวตอย จ. คาอาหารและคาหองสามญ (ม.ป.ท. : ม.ป.พ., 2555), น. 44.

165 เพงอาง, น. 45. 166 อจฉรยา รสฉ า, เพงอาง, น. 79 - 81.

DPU

60

ฉ. การบรบาลทารกแรกเกด ช. การถอนฟน การอดฟน การขดหนปน การท าฟนปลอมฐานพลาสตก การรกษาโพรงประสาทฟนน านม และการใสเพดานเทยมในเดกปากแหวงเพดานโหว ซ. คายา คาเวชภณฑ คาอวยวะเทยม และคาอปกรณทางการแพทย ตามขอบงชทางการแพทย โดยครอบคลมยาตามกรอบบญชยาหลกแหงชาต ฌ. การจดสงตอเพอการรกษาระหวางหนวยบรการ โดยครอบคลมเฉพาะกรณเจบปวยฉกเฉน และการสงตอเพอการรกษาระหวางสถานพยาบาล ทงน หลกเกณฑ วธการ และเงอนไขใหเปนไปตามทคณะกรรมการประกาศก าหนด ญ. คาฟนฟสมรรถภาพรางกายและจตใจ ครอบคลมการฟนฟสมรรถภาพทางการแพทยจนสนสดการรกษา ฎ. คาบ าบดและการบรการทางการแพทยหรอคาใชจายอน นอกเหนอจาก ก.-ฎ. ทคณะกรรมการก าหนด แตกมสทธประโยชนในบางกรณทพระราชบญญตหลกประกนสขภาพแหงชาต พ.ศ. 2545 ไมใหความคมครองในเรองคาใชจายเพอการบรการสาธารณสข เชน การบ าบดและฟนฟผ ตดยาและเสพตดตามกฎหมายวาดวยยาเสพตด การรกษาภาวะมบตรยาก การผสมเทยม การรกษาทอยในระหวางการคนควาทดลอง เปนตน

DPU

บทท 3 มาตรการจดเกบภาษเงนไดบคคลธรรมดา การหกคาลดหยอนคาใชจายในทาง

การแพทยตามกฎหมายไทย และกฎหมายตางประเทศ เนอหางานวจยในบทท 3 น ผวจยจะนาเสนอใหเหนถงมาตรการจดเกบภาษเงนไดบคคลธรรมดา การหกคาลดหยอนทางภาษ และมาตรการทางภาษของประเทศไทย โดยเฉพาะในสวนทเกยวของกบคาใชจายในทางการแพทยวาปจจบนกฎหมายภาษของประเทศไทยมการบญญตถงกรณนมากนอยเพยงใด เพยงพอและเหมาะสมตอความตองการของประชาชน ณ ปจจบนหรอไม อกทงยงไดนาเสนอกฎหมายเกยวกบมาตรการหกคาลดหยอนคาใชจายในทางการแพทยในกฎหมายตางประเทศ คอ ประเทศแคนาดา และสหพนธรฐมาเลเซย เพอทจะไดนามาเปนขอมลในการเปรยบเทยบกบหลกความเปนธรรมและหลกความมประสทธภาพในบทท 4 ตอไป 3.1 มาตรการจดเกบภาษเงนไดบคคลธรรมดาและการหกคาลดหยอนตามกฎหมายไทย

3.1.1 หลกกฎหมายเกยวกบการคานวณภาษเงนไดบคคลธรรมดา จากทไดกลาวมาแลวเบองตนในบทท 2 วารฐบาลจะทาการจดเกบภาษเงนไดบคคล

ธรรมดากตอเมอบคคลนนมเงนไดอนเขาลกษณะพงเสยภาษเงนไดบคคลธรรมดา ซงเงนไดอนเขาลกษณะพงเสยภาษเงนไดบคคลธรรมดา ไดแก

1) เงน 2) ทรพยสนซงอาจคานวณเปนเงนได ทงนการไดรบทรพยสนถอวาเปนการไดรบเงนได

พงประเมนไมวาทรพยสนนนจะเปนทรพยสนประเภทอสงหารมทรพยหรอสงหารมทรพย สวนจะถอวาไดรบเทาใดนน ยอมแลวแตราคาทรพยสนในขณะนนวามราคาเปนเทาใด

3) ประโยชนทอาจคานวณเปนเงนได การไดรบประโยชนอยางใดอยางหนงซงอาจคดคานวณเปนเงนไดกถอวาเปนเงนไดพงประเมน เชน การทพนกงานบรษทไดพกอาศยอยในบานพกของบรษท โดยไมตองเสยคาเชา เปนตน

4) ภาษอากรทผจายเงนหรอผอนออกแทนให ตามทไดมการบญญตไวในประมวลรษฎากร มาตรา 40

DPU

62

5) เครดตภาษตามทกฎหมายกาหนด ตามทไดมการบญญตไวในประมวลรษฎากร มาตรา 47 ทว

เงนไดพงประเมนจะตองเปนสงทไดรบมาแลว มใชเปนเพยงสทธเรยกรองทจะไดรบในภายหนา เมอเงนไดพงประเมนจะตองเปนสงทไดรบมาแลว จงเทากบวา ภาษเงนไดบคคลธรรมดาใชเกณฑเงนสดในการคานวณเพอเสยภาษ

เนองจากเงนไดอนเขาลกษณะพงเสยภาษเงนไดบคคลธรรมดาหรอเงนไดพงประเมนเปนเงนไดทบคคลไดรบมาซงสวนใหญแลวจะมไดเปนการไดมาโดยเปลาๆ แตผมเงนไดจะตองเสยคาใชจายลงทนลงแรง ดงนนเพอความเปนธรรม ในการคานวณภาษเงนไดบคคลธรรมดา กฎหมายจงกาหนดใหผมเงนไดนาเงนไดนนๆ มาหกคาใชจายไดตามสมควรแกกรณ ท งนกเพอใหทราบถงความสามารถในการเสยภาษของผมเงนไดอยางแทจรง1 โดยการหกคาใชจายกฎหมายกจะอนญาตใหหกคาใชจายในจานวนทแตตางกน ทงนขนอยกบประเภทของเงนไดพงประเมนวาเปนเงนไดพงประเมนประเภทใด เพราะเงนไดพงประเมนตางประเภทกนกยอมทจะมคาใชจายทแตกตางกนออกไป

ประมวลรษฎากรไดแบงประเภทของเงนไดพงประเมนออกเปน 8 ประเภท ซงเปนการแบงตามลกษณะแหลงทมาของเงนไดนน โดยเงนไดพงประเมนทง 8 ประเภทระบไวในมาตรา 40 (1)-(8) มดงตอไปน

1) เงนไดพงประเมนตามมาตรา 40(1) คอ เงนไดทไดรบเนองมาจากการจางแรงงาน ไมวาจะเปนเงนเดอน คาจาง เบยเลยง

โบนส เบยหวด บาเหนจ บานาญ เงนคาเชาบาน เงนทคานวณไดจากมลคาของการไดอยบานทนายจางใหอยโดยไมเสยคาเชา เงนทนายจางจายชาระหนใดๆ ซงลกจางมหนาทตองชาระ และเงน ทรพยสน หรอประโยชนใดๆ บรรดาทไดเนองมาจากการจางแรงงาน2

2) เงนไดพงประเมนตามมาตรา 40(2) คอ เงนไดเนองจากหนาทหรอตาแหนงงานททา หรอจากการรบทางานให ไมวาจะเปน

คาธรรมเนยม คานายหนา คาสวนลด เงนอดหนนในงานททา เบยประชม บาเหนจ โบนส เงนคาเชาบาน เงนทคานวณไดจากมลคาของการไดอยบานทผจายเงนไดใหอยโดยไมเสยคาเชา เงนทผจายไดจายชาระหนใดๆ ซงผมเงนไดมหนาทตองชาระ และเงน ทรพยสน หรอประโยชนใดๆ บรรดาทได

1 ปรดา นาคเนาวทม, เศรษฐศาสตรการภาษอากร1, (ม.ป.ท. : ม.ป.พ., 2526) น. 81. 2 ประมวลรษฎากร, มาตรา 40 (1).

DPU

63

เนองจากหนาทหรอตาแหนงงานททา หรอจากการรบทางานใหนน ไมวาหนาท หรอตาแหนงงาน หรองานทรบทาใหนนจะเปนการประจาหรอชวคราว3

เงนไดประเภทนมลกษณะคลายกบเงนไดตามมาตรา 40(1) แตตางกนท เงนไดตามมาตรา 40(1) นน ตองเปนเงนไดทเกดจากการจางแรงงาน โดยผจายเงนและผรบเงนมความสมพนธกนในลกษณะนายจางกบลกจาง สวนเงนไดตามมาตรา 40(2) ผมเงนไดไมใชลกจางแรงงาน

ทงนความหมายของการรบทางานใหนน หมายความรวมถง การจางตามมาตรา 587 แหงประมวลกฎหมายแพงและพาณชย ทผวาจางตกลงจะใหสนจางเพอมงหวงตอผลสาเรจแหงการททานนดวย4

3) เงนไดพงประเมนตามมาตรา 40(3) คอ คาแหงกดวลล คาแหงลขสทธหรอสทธอยางอน เงนปหรอเงนไดมลกษณะเปนเงน

รายปอนไดมาจากพนยกรรม นตกรรมอยางอน หรอคาพพากษาของศาล5 เนองจากประมวลรษฎากรไมไดกาหนดคาจากดความของ “คาแหงกดวลล” ไว จง

จาเปนตองอาศยการตความจากความหมายของคาวา “กดวลล” เพอทาความเขาใจ กดวลล คอ ความไดเปรยบหรอผลประโยชนทไดมาโดยการกอตงซงมคาเกนกวาสวน

ของทน เงน หรอทรพยสนทใชในการประกอบกจการ อนเปนผลมาจากการอดหนนและสนบสนนซงไดรบอยางสมาเสมอจากลกคา อนเนองมาจากสถานทต งหรอการยอมรบนบถอหรอชอเสยงทางดานทกษะ ความสามารถ ฯลฯ กดวลลจงเปนสทธทเกดขนจากความไดเปรยบทเกดขนจากการประกอบกจการคาอยางตอเนอง ลกคาซงเคยตดตอธรกจเปนปกตธระกบผประกอบการรายหนง ยอมพอใจทจะตดตอธรกจนนตอไป แมวาธรกจนนจะถกเปลยนเจาของไปแลว กดวลลเปนสทธในทรพยสนไมมรปราง และเปนทรพยสนทมคณคาทางธรกจ ดงทไดกลาวมาสรปไดวาคาแหงกดวลล หมายความถง ราคาทผซอกจการจะตองจายเพอซอกจการสวนทสงกวาราคาทรพยสทธ และรวมถงคาไมแขงขนทผซอกจการจะตองจาย เพอตอบแทนตามตกลงทผขายกจการจะไมประกอบกจการแขงขนกบผซอกจการภายในอาณาเขตและเวลาทกาหนด6

คาแหงลขสทธ หมายถง สทธแตเพยงผเดยวทจะทาการใดๆ เกยวกบงานสรางสรรควรรณกรรม นาฏกรรม ศลปกรรม ดนตรกรรม โสตทศนวสด ภาพยนตร งานแพรเสยง หรองานอนใดในแผนกวรรณคด แผนกวทยาศาสตร หรอแผนกศลปะ

3 ประมวลรษฎากร, มาตรา 40 (2). 4 เพงอาง. 5 ประมวลรษฎากร, มาตรา 40(3). 6 สบคนเมอวนท 17 ธนวาคม 2558, จาก http://digi.library.tu.ac.th/thesis/la/0498/08บทท3.pdf

DPU

64

เงนไดทมลกษณะเปนเงนรายปทไดจากพนยกรรม นตกรรมอยางอน หรอคาพพากษาของศาล เชน ผตายไดทาพนยกรรมใหผจดการมรดกจายเงนใหบตรเปนรายเดอนจนกวาบตรนนจะบรรลนตภาวะ ถอเปนเงนรายปทไดมาจากพนยกรรม หรอการนาเอาทรพยสมบตมาจดตงเปนมลนธหาผลประโยชนเพอแบงใหบตรหลานไวใชจายเพอการศกษา

คาสทธอยางอน คอ คาสทธในทานองเดยวกนตามบทบญญตในมาตราน หมายถง คาตอบแทนการไดรบอนญาตใหใชสทธทางทรพยสนทางปญญา

4) เงนไดพงประเมนตามมาตรา 40(4) คอ เงนไดทเปน 4.1) ดอกเบยพนธบตร ดอกเบยเงนฝาก ดอกเบยหนก ดอกเบยตวเงน ดอกเบยเงนกยม

ไมวาจะมหลกประกนหรอไม ดอกเบยเงนกยมทอยในบงคบตองถกหกภาษไว ณ ทจายตามกฎหมายวาดวยภาษเงนไดปโตเลยมเฉพาะสวนทเหลอจากถกหกภาษไว ณ ทจายตามกฎหมายดงกลาว หรอผลตางระหวางราคาไถถอนกบราคาจาหนายตวเงนหรอตราสารแสดงสทธในหนทบรษทหรอหางหนสวนนตบคคล หรอนตบคคลอนเปนผออกและจาหนายครงแรกในราคาตากวายม หรอจากสทธเรยกรองในหนทกชนด ไมวาจะมหลกประกนหรอไมกตาม7

4.2) เงนปนผล เงนสวนแบงของกาไร หรอประโยชนอนใดทไดจากบรษท หรอหางหนสวนนตบคคล กองทนรวม หรอสถาบนการเงนทมกฎหมายโดยเฉพาะของประเทศไทย จดตงขนสาหรบใหกยมเงนเพอสงเสรมการเกษตรกรรม พาณชยกรรมหรออตสาหกรรม เงนปนผล หรอเงนสวนแบงของกาไรทอยในบงคบตองถกหกภาษไว ณ ทจายตามกฎหมายวาดวยภาษเงนไดปโตเลยมเฉพาะสวนทเหลอจากหกภาษไว ณ ทจายตามกฎหมายดงกลาว

ในกรณทบตรชอบดวยกฎหมายทยงไมบรรลนตภาวะเปนผมเงนไดและความเปนสามภรยาของบดาและมารดาไดมอยตลอดปภาษ ใหถอวาเงนไดของบตรดงกลาวเปนเงนไดของบดา แตถาความเปนสามภรยาของบดาและมารดามไดมอยตลอดปภาษ ใหถอวาเงนไดของบตรดงกลาวเปนเงนไดของบดาหรอมารดาผใชอานาจปกครอง หรอของบดาในกรณบดามารดาใชอานาจปกครองรวมกน และใชบงคบกรณบตรบญธรรมทยงไมบรรลนตภาวะเปนผมเงนไดดวย8

4.3) เงนโบนสทจายใหแกผถอหนหรอผเปนหนสวนในบรษทหรอหางหนสวนนตบคคล9

7 ประมวลรษฎากร, มาตรา 40(4)(ก). 8 ประมวลรษฎากร, มาตรา 40(4)(ข). 9 ประมวลรษฎากร, มาตรา 40(4)(ค).

DPU

65

4.4) เงนลดทนของบรษทหรอหางหนสวนนตบคคลเฉพาะสวนทจายไมเกนกวากาไรและเงนทกนไวรวมกน10

4.5) เงนเพมทนของบรษทหรอหางหนสวนนตบคคลซงตงจากกาไรทไดมาหรอเงนทกนไวรวมกน11

4.6) ผลประโยชนทไดจากการทบรษทหรอหางหนสวนนตบคคลควบเขากน หรอรบชวงกน หรอเลกกน ซงตราคาเปนเงนไดเกนกวาเงนทน12

4.7) ผลประโยชนทไดจากการโอนการเปนหนสวน หรอโอนหน หนก พนธบตร หรอตวเงน หรอตราสารแสดงสทธในหนทบรษทหรอหางหนสวนนตบคคล หรอนตบคคลอนเปนผ ออก ทงน เฉพาะซงตราคาเปนเงนไดเกนกวาทลงทน13

5) เงนไดพงประเมนตามมาตรา 40(5) คอ เงนไดหรอประโยชนอยางอนทไดเนองมาจาก 5.1) การใหเชาทรพยสน14 5.2) การผดสญญาเชาซอทรพยสน15 5.3) การผดสญญาซอขายเงนผอนซงผขายไดรบคนทรพยสนทซอขายนน โดยไม

ตองคนเงนหรอประโยชนทไดรบไวแลว16 6) เงนไดพงประเมนตามมาตรา 40(6) คอ เงนไดทไดรบเนองมาจากการประกอบวชาชพอสระ คอ วชากฎหมาย การประกอบ

โรคศลปะ วศวกรรม สถาปตยกรรม การบญช ประณตศลปกรรม หรอวชาชพอน ซงจะไดมพระราชกฤษฎกากาหนดชนดไว17 ปจจบนยงไมมพระราชกฤษฎกากาหนดใหเงนไดจากวชาชพอสระอนใดเปนเงนไดพงประเมนตามมาตราน

7) เงนไดพงประเมนตามมาตรา 40(7)

10 ประมวลรษฎากร, มาตรา 40(4)(ง). 11 ประมวลรษฎากร, มาตรา 40(4)(จ). 12 ประมวลรษฎากร, มาตรา 40(4)(ฉ). 13 ประมวลรษฎากร, มาตรา 40(4)(ช). 14 ประมวลรษฎากร, มาตรา 40(5)(ก). 15 ประมวลรษฎากร, มาตรา 40(5)(ข). 16 ประมวลรษฎากร, มาตรา 40(5)(ค). 17 ประมวลรษฎากร, มาตรา 40(6).

DPU

66

คอ เงนไดทไดรบเนองมาจากการรบเหมาทผรบเหมาตองลงทนดวยการจดหาสมภาระในสวนสาคญนอกจากเครองมอ18

8) เงนไดพงประเมนตามมาตรา 40(8) คอ เงนไดทไดรบเนองมาจากการธรกจ การพาณชย การเกษตร การอตสาหกรรม การ

ขนสง หรอการอนนอกจากทระบไวในมาตรา 40(1)-(7)19 เงนไดประเภทนเปนเงนไดครอบคลมกวางขวาง เงนไดใดหากไมสามารถจดเปนเงนได

พงประเมนตามมาตรา 40(1)-(7) แลว ตองจดเปนเงนไดพงประเมนประเภทน และเงนไดใดหากผมเงนไดพสจนไมไดวาเปนเงนไดพงประเมนประเภทใดแลวตองถอวาเปนเงนไดพงประเมนประเภทน

นอกจากนยงมเงนไดพงประเมนบางประเภททไดรบการยกเวนไมตองนามารวมคานวณเพอเสยภาษเงนไดบคคลธรรมดา คอ เงนไดพงประเมนทบญญตไวในประมวลรษฎากร มาตรา 42 เปนตนวา

ประมวลรษฎากร มาตรา 42(1) ไดแก คาเบยเลยงหรอคาพาหนะ ซงลกจางหรอผรบหนาทหรอตาแหนงงาน หรอผรบทางานให ไดจายไปโดยสจรตตามความจาเปนเฉพาะ ในการทตองปฏบตการตามหนาทของตนเองและไดจายไปทงหมดในการนน

ประมวลรษฎากร มาตรา 42(3) ไดแก เงนคาเดนทางซงนายจางจายใหลกจาง เฉพาะสวนทลกจางไดจายทงหมดโดยจาเปนเพอการเดนทางจากตางถนในการเขารบงานเปนครงแรก หรอในการกลบถนเดมเมอการจางไดสนสดลงแลว แตขอยกเวนนมใหรวมถงเงนคาเดนทางทลกจางไดรบในการกลบถนเดม และในการเขารบงานของนายจางเดมภายในสามรอยหกสบหาวน นบแตวนทการจางครงกอนไดสนสดลง

ประมวลรษฎากร มาตรา 42(9) ไดแก การขายสงหารมทรพยอนเปนมรดก หรอสงหารมทรพยทไดมาโดยมไดมงในทางการคาหรอหากาไร แตไมรวมถงเรอกาปน เรอทมระวางตงแตหกตนขนไป เรอกลไฟ หรอเรอยนตทมระวางตงแตหาตนขนไป หรอแพ

ประมวลรษฎากร มาตรา 42(11) ไดแก รางวลเพอการศกษาหรอคนควาในวทยาการ รางวลสลากกนแบงหรอสลากออมสนของรฐบาล รางวลททางราชการจายใหในการประกวดหรอแขงขน ซงผรบมไดมอาชพในการประกวดหรอแขงขน หรอสนบนรางวลททางราชการจายใหเพอประโยชนในการปราบปรามการกระทาความผด

18 ประมวลรษฎากร, มาตรา 40(7). 19 ประมวลรษฎากร, มาตรา 40(8).

DPU

67

ประมวลรษฎากร มาตรา 42(28) ไดแก เงนไดทไดรบจากการอปการะโดยหนาทธรรมจรรยาหรอจากการใหโดยเสนหาเนองในพธ หรอตามโอกาสแหงขนบธรรมเนยมประเพณ ทงน จากบคคลซงมใชบพการ ผสบสนดาน หรอคสมรสเฉพาะเงนไดในสวนทไมเกนสบลานบาทตลอดปภาษนน

การหกคาใชจาย เนองจากเงนไดพงประเมนเปนเงนไดทบคคลไดรบมาซงสวนใหญมไดเปนการไดมาโดย

เปลาๆ แตผมเงนไดจะตองเสยคาใชจายลงทนลงแรง ดงนนเพอความเปนธรรม ในการคานวณภาษเงนไดบคคลธรรมดา กฎหมายจงกาหนดใหผมเงนไดนาเงนไดนนๆ มาหกคาใชจายไดตามสมควรแกกรณ ทงนกเพอใหทราบถงความสามารถในการเสยภาษของผมเงนไดอยางแทจรง20

ตามปกตการหกคาใชจายกจะใหหกไดตามความจาเปนและสมควร ในกรณการจายทมลกษณะเปนการลงทนกอาจไมยอมใหหกทงหมดในคราวเดยว แตอาจยอมใหหกหรอตดจายไดเปนงวดๆ เปนคาเสอมราคาหรอเสอมคา สวนในประเทศดอยพฒนาซงมระบบบญชและเอกสารการใชจายยงไมสมบรณ กฎหมายภาษมกกาหนดอตราคาใชจายมาตรฐานไวเปนการเหมาวา รายไดประเภทนนประเภทนยอมใหหกคาใชจายไดเทาใด ทงน อาจกาหนดคาใชจายตาสดและคาใชจายสงสดไว การใหหกคาใชจายเปนการเหมา โดยกาหนดเปนรอยละ ซงเปนการแบงเบาภาระเจาหนาทในอนทจะไมตองตรวจสอบรายละเอยดและหลกฐานการจาย ประหยดเวลาและคาใชจายในการจดเกบภาษ ทางฝายผเสยภาษกสะดวกไมตองหวงในการทจะตองรกษาหลกฐานการใชจายหรอการทาบญชรายจาย โดยเฉพาะอยางยงในประเทศทกจการสวนใหญมขนาดเลกหรอเปนกจการภายในครอบครวเปนสวนใหญ21

จากลกษณะของการหกคาใชจาย จะทาใหสามารถแบงประเภทของการหกคาใชจายออกไดเปน 2 วธ คอ

1) การหกคาใชจายเปนการเหมา วธนเปนการหกคาใชจายแบบกาหนดคาใชจายในอตราตายตว โดยกาหนดเปนรอยละ

ของยอดเงนไดพงประเมน ไมวาคาใชจายทแทจรงจะมากกวาหรอนอยกวาคาใชจายทกาหนดไวกตาม ประมวลรษฎากรไดกาหนดใหมการหกคาใชจายเงนไดพงประเมนประเภทตางๆ กอนนาไปคานวณภาษ ดงน

20 ปรดา นาคเนาวทม, เพงอาง, น. 81. 21 เพงอาง, น. 81.

DPU

68

เงนไดพงประเมนตามมาตรา 40(1) ซงเปนเงนไดจากการจางแรงงาน และเงนไดพงประเมนตามมาตรา 40(2) ซงเปนเงนไดเนองจากการรบทางานใหหรอเพราะหนาทหรอตาแหนงงานททา ประมวลรษฎากร มาตรา 42 ทว ใหหกคาใชจายเปนการเหมาไดรอยละ 40 แตรวมแลวตองไมเกน 60,000 บาท ในกรณสามภรยาตางฝายตางมเงนไดพงประเมนและความเปนสามภรยาไดมอยตลอดปภาษ ใหตางฝายตางหกคาใชจายไดตามทกาหนดไวขางตน22

เงนไดพงประเมนตามมาตรา 40(3) ซงเปนเงนไดจากคาแหงกดวลล คาลขสทธหรอสทธอนๆ เฉพาะคาแหงลขสทธ ประมวลรษฎากร มาตรา 42 ตร ใหหกคาใชจายเปนการเหมาไดรอยละ 40 แตรวมแลวตองไมเกน 60,000 บาท ในกรณสามภรยาตางฝายตางมเงนไดพงประเมนและความเปนสามภรยาไดมอยตลอดปภาษ ใหตางฝายตางหกคาใชจายไดตามทกาหนดไวขางตน23

สาหรบคาแหงกดวลล หรอสทธอนๆ เงนป หรอเงนไดทมลกษณะเปนเงนรายปอนไดมาจากพนยกรรม นตกรรมอยางอน หรอคาพพากษาของศาล ไมยอมใหหกคาใชจายใดๆ ทงสน24

เงนไดพงประเมนตามมาตรา 40(4) ซงเปนเงนไดทไดรบเนองมาจากดอกเบยพนธบตร ดอกเบยเงนฝาก ดอกเบยหนก ดอกเบยตวเงน ดอกเบยเงนกยม เงนปนผล เงนสวนแบงของกาไร เงนโบนสทจายใหแกผถอหนหรอผเปนหนสวนในบรษทหรอหางหนสวนนตบคคล เงนลดทนของบรษทหรอหางหนสวนนตบคคลเฉพาะสวนทจายไมเกนกวากาไรและเงนทกนไวรวมกน เงนเพมทนของบรษทหรอหางหนสวนนตบคคลซงต งจากกาไรทไดมาหรอเงนทกนไวรวมกน ผลประโยชนทไดจากการทบรษทหรอหางหนสวนนตบคคลควบเขากน ผลประโยชนทไดจากการโอนการเปนหนสวน ฯลฯ เงนไดพงประเมนประเภทนกฎหมายไมอนญาตใหหกคาใชจายแตอยางใด

เ งนไดพงประเมนตามมาตรา 40(5) ซงเปนเงนหรอประโยชนอยางอนทไดเนองมาจากการใหเชาทรพยสน การผดสญญาเชาซอทรพยสน การผดสญญาซอขายเงนผอนซงผขายไดรบคนทรพยสนทซอขายนนโดยไมตองคนเงนหรอประโยชนทไดรบไวแลว ประมวลรษฎากร มาตรา 43 ใหหกคาใชจายไดตามทพระราชกฤษฎกา ฉบบท 11 มาตรา 5 กาหนดไว เชน คาเชาบาน โรงเรอน สงปลกสรางอยางอนหรอแพ ในกรณเจาของเปนผใหเชาใหหกเปนการเหมารอยละ 30 ในกรณใหเชาชวงใหหกคาใชจายเฉพาะคาเชาทเสยใหแกผใหเชาเดม หรอผใหเชาชวงแลวแตกรณ หรอคาเชาทดนทใชในการเกษตรกรรม ในกรณเจาของเปนผใหเชาใหหกเปนการเหมารอยละ 20 ในกรณใหเชาชวงใหหกคาใชจายเฉพาะคาเชาทเสยใหแกผใหเชาเดม หรอผใหเชาชวง แลวแตกรณ เวนแตผ

22 ประมวลรษฎากร, มาตรา 42 ทว. 23 ประมวลรษฎากร, มาตรา 42 ตร. 24 กลมนกวชาการภาษอากร. (2557). ภาษอากรตามประมวลรษฎากร 2557, น. 39.

DPU

69

มเงนไดแสดงหลกฐานตอเจาพนกงานประเมนและพสจนไดวามคาใชจายมากกวานนกฎหมายกยอมใหหกคาใชจายไดตามความจาเปนและสมควร25

เงนไดพงประเมนตามมาตรา 40(6) ซงไดแกเงนไดเนองมาจากการประกอบวชาชพอสระ คอ วชากฎหมาย การประกอบโรคศลปะ วศวกรรม สถาปตยกรรม การบญช ประณตศลปกรรม หรอวชาชพอน ซงจะไดมพระราชกฤษฎกากาหนดชนดไว ประมวลรษฎากร มาตรา 44 ใหหกคาใชจายไดตามทพระราชกฤษฎกา ฉบบท 11 มาตรา 6 กาหนดไว เชน เงนไดจากวชาชพอสระ การประกอบโรคศลปะใหหกคาใชจายเปนการเหมารอยละ 60 เงนไดจากวชาชพอสระอนใหหกคาใชจายเปนการเหมารอยละ 30 เวนแตผมเงนไดแสดงหลกฐานตอเจาพนกงานประเมนและพสจนไดวามคาใชจายมากกวานนกฎหมายกยอมใหหกคาใชจายไดตามความจาเปนและสมควร26

เงนไดพงประเมนตามมาตรา 40(7) ซงไดแกเงนไดเนองมาจากการรบเหมาทผรบเหมาตองลงทนดวยการจดหาสมภาระในสวนสาคญนอกจากเครองมอ ประมวลรษฎากร มาตรา 45 ใหหกคาใชจายไดตามทพระราชกฤษฎกา ฉบบท 11 มาตรา 7 กาหนดไว คอ ใหหกคาใชจายเปนการเหมารอยละ 70 เวนแตผมเงนไดแสดงหลกฐานตอเจาพนกงานประเมนและพสจนไดวามคาใชจายมากกวานนกฎหมายกยอมใหหกคาใชจายไดตามความจาเปนและสมควร27

เงนไดพงประเมนตามมาตรา 40(8) ซงไดแก เงนไดทไดรบเนองมาจากการธรกจ การพาณชย การเกษตร การอตสาหกรรม การขนสง หรอการอนนอกจากทระบไวในมาตรา 40(1)-(7) ประมวลกฎหมายรษฎากร มาตรา 46 ใหหกคาใชจายไดตามทพระราชกฤษฎกา ฉบบท 11 มาตรา 8 และมาตรา 8 ทว กาหนดไว เชน การทากจการโรงแรมหรอภตตาคารใหหกคาใชจายเปนการเหมารอยละ 70 การทาหรอจาหนายกระแสไฟฟาใหหกคาใชจายเปนการเหมารอยละ 80 หรอการแสดงของนกแสดงละคร ภาพยนตร วทยหรอโทรทศน นกรอง นกดนตร นกกฬาอาชพ หรอนกแสดงเพอความบนเทงใดๆ ใหหกคาใชจายเปนการเหมารอยละ 60 สาหรบเงนไดสวนทไมเกน 300,000 บาท หรอใหหกคาใชจายเปนการเหมารอยละ 40 สาหรบเงนไดสวนทเกน 300,00 บาท แตรวมกนแลวตองไมเกน 600,000 บาท เวนแตผมเงนไดแสดงหลกฐานตอเจาพนกงานประเมนและพสจนไดวามคาใชจายมากกวานนกฎหมายกยอมใหหกคาใชจายไดตามความจาเปนและสมควร28

2) การหกคาใชจายตามความจาเปนและสมควร

25 พระราชกฤษฎกาออกตามความในประมวลรษฎากร วาดวยการกาหนดคาใชจายทยอมใหหกจากเงนได

พงประเมน (ฉบบท 11) พ.ศ. 2502. 26 เพงอาง. 27 เพงอาง. 28 เพงอาง.

DPU

70

วธนเปนการกาหนดใหหกคาใชจายตามทไดมการใชจายจรง แตตองอยภายใตเงอนไขเดยวกนกบการคานวณกาไรสทธเพอเสยภาษเงนไดนตบคคล เชน คาใชจายทนามาหกออกจากเงนไดพงประเมนจะตองไมใชคาใชจายตองหามมใหถอเปนรายจายตามประมวลรษฎากร มาตรา 66 ตร เปนตน29

การขอหกคาใชจายตามความจาเปนและสมควรเปนวธการหกคาใชจายสาหรบเงนไดพงประเมนตามมาตรา 40 (5)-(8) รายจายทจะนามาหกเปนคาใชจายจะตองมลกษณะ คอ เปนคาใชจายตามปกต มความเกยวของและจาเปนตอการประกอบธรกจแตละประเภทหรอตอเงนไดแตละชนด เปนจานวนทสมควรและเหมาะสมแกกจการ ไมเปนรายจายทกฎหมายหามมใหหกเปนรายจาย และผมเงนไดตองมหลกฐานการหกคาใชจายพรอมทจะใหพนกงานตรวจสอบได การเลอกขอหกคาใชจายตามความจาเปนและสมควรนไมจาเปนจะตองปฏบตอยางสมาเสมอ ผมเงนไดมสทธเลอกปฏบตไดวาปใดจะหกคาใชจายเปนการเหมาหรอปใดจะหกคาใชจายจาเปนและสมควร นอกจากนในปภาษเดยวกนผมเงนไดยงอาจหกคาใชจายเปนการเหมาสาหรบเงนไดประเภทหนง และหกคาใชจายตามความจาเปนและสมควรสาหรบเงนไดอกประเภทหนงกได แตเงนไดประเภทและชนดเดยวกน หากเลอกหกคาใชจายตามวธใดแลวจะตองใชวธเดยวกนสาหรบเงนไดประเภทนนทงประเภท30

3.1.2 หลกกฎหมายเกยวกบการหกคาลดหยอนในการคานวณภาษเงนไดบคคลธรรมดา นอกจากกฎหมายจะอนญาตใหหกคาใชจายแลว การจดเกบภาษเงนไดบคคลธรรมดายงยอมใหหกคาลดหยอนดวย ซงการหกคาลดหยอนเปนวธการอยางหนงทใชปรบปรงฐานภาษใหเปนธรรมสอดคลองกบความจาเปนหรอภาระคาใชจายในการเลยงครอบครวของผเสยภาษและใหสอดคลองกบวตถประสงคในการใชภาษเปนเครองมอดานตางๆ ตามนโยบายของรฐบาล กฎหมายยอมใหหกคาลดหยอนสาหรบสวนตวผเสยภาษ สาม ภรยา และบตร ตลอดจนบคคลผอยในอปการะเลยงด ในบางประเทศกอาจลดหยอนใหเปนพเศษอกสาหรบผมเงนไดทสงอาย เชน มอายเกนกวา 65 ปขนไป หรอผทพการ ฯลฯ เพอใหเกดความเปนธรรมในระหวาผเสยภาษดวยกนซงมภาระในครอบครวแตกตางกน การใหหกคาลดหยอนสวนตวจงเปนความพยายามทจะมระดบคาใชจายในการครองชพทสมพนธกบขนาดของครอบครวของผเสยภาษ นอกจากนการใหหกคาลดหยอนอาจเปนไปตามความตองการในเรองรายไดหรอเพอสนองนโยบายของรฐบาลบางประการกได ดงเชนราชอาณาจกรเบลเยยมเคยกาหนดคาลดหยอนใหสงเปนพเศษสาหรบผมบตรมาก

29 ชยสทธ ตราชธรรม ข, คมอการศกษาวชากฎหมายภาษอากร, (ม.ป.ท. : ม.ป.พ., 2550), น. 198. 30 กรมสรรพากร, “ความรเรองภาษ ภาษเงนไดบคคลธรรมดา หกตามความจาเปนและสมควร(ออนไลน),”

สบคนเมอวนท 18 ธนวาคม 2558, จาก http://www.rd.go.th/publish/6055.0.html

DPU

71

และอาจใหสวนลดสงขนเรอยๆ สาหรบบตรคนตอๆ ไป เพอสงเสรมการเพมประชากร เนองจากอตราเพมพลเมองของราชอาณาจกรเบลเยยมอยในเกณฑตา สวนกรณของประเทศไทยใชคาลดหยอนเพอสนบสนนการวางแผนครอบครว สาหรบบตรทเกดหลง พ.ศ. 2522 หกคาลดหยอนไดไมเกน 3 คน เปนตน31 นอกจากคาลดหยอนสาหรบสวนตวและครอบครวบคคลผเสยภาษแลว อาจมคาลดหยอนตามรายการ ซงแตละประเทศกาหนดไวแตกตางกน ถาผเสยภาษมคาใชจายทมรายการกาหนดไว กยอมใหหกออกจากเงนไดพงประเมนไดตามเงอนไขทกาหนดไว เชน คารกษาพยาบาล คาทรพยสนสญหาย เบยประกนชวต เงนบรจาค ตลอดจนคาภาษอากรอนๆ เปนตน กรณของประเทศไทย ประมวลรษฎากรใหหกคาลดหยอนสาหรบเงนบรจาค เงนคาเบยประกนชวต และคาดอกเบยในการผอนบานอยอาศย32 เงนไดพงประเมนเมอไดหกคาใชจายแลว ใหหกลดหยอนไดอกตามทมกาหนดไวในประมวลรษฎากร มาตรา 47 กอนนาเงนไดทเหลอซงเรยกวาเงนไดสทธไปคานวณภาษตามบญชอตราภาษเงนไดบคคลธรรมดา รายการหกคาลดหยอนกรณตางๆ มดงตอไปน 1) การหกคาลดหยอนสวนบคคล 1.1) ผมเงนได 30,000 บาท33 1.2) สามหรอภรยาของผมเงนได 30,000 บาท34 สามหรอภรยาของผมเงนไดทมสทธหกลดหยอนจะตองเปนสามหรอภรยาชอบดวยกฎหมาย การสมรสไมครบปภาษกมสทธหกลดหยอนได และสามหรอภรยาของผมเงนไดทจะนามาหกลดหยอนจะตองไมมเงนไดพงประเมนหรอมแตไมไดแยกคานวณภาษ35 1.3) บตรโดยชอบดวยกฎหมายหรอบตรบญธรรมของผมเงนได รวมทงบตรชอบดวยกฎหมายของสามหรอภรยาของผมเงนไดดวย ก) ทเกดกอนหรอใน พ.ศ. 2522 หรอทไดรบเปนบตรบญธรรมกอน พ.ศ. 2522 คนละ 15,000 บาท ข) ทเกดหลง พ.ศ. 2522 หรอทไดรบเปนบตรบญธรรมในหรอหลง พ.ศ. 2522 คนละ 15,000 บาท แตรวมกนตองไมเกนสามคน

31 ปรดา นาคเนาวทม, เพงอาง, น. 81 - 82. 32 เพงอาง, น. 82. 33 ประมวลรษฎากร, มาตรา 47(1)(ก). 34 ประมวลรษฎากร, มาตรา 47(1)(ข). 35 กลมนกวชาการภาษอากร, เพงอาง, น. 45.

DPU

72

ในกรณทผมเงนไดมบตรทงตาม ก) และ ข) การหกลดหยอนสาหรบบตรใหนาบตรตาม ก) ทงหมดมาหกกอน แลวจงนาบตรตาม ข) มาหก เวนแตในกรณผมเงนไดมบตรตาม ก) ทมชวตอยรวมเปนจานวนตงแตสามคนขนไป จะนาบตรตาม ข) มาหกไมได แตถาบตรตาม ก) จานวนไมถงสามคนใหนาบตรตาม ข) มาหกไดโดยเมอรวมกบบตรตาม ก) แลว ตองไมเกนสามคน การนบจานวนบตรใหนบเฉพาะบตรทมชวตอยตามลาดบอายสงสดของบตร โดยใหรบรวมทงบตรทไมอยในเกณฑไดรบการหกคาลดหยอนดวย การหกลดหยอนสาหรบบตร ใหหกไดเฉพาะบตรซงมอายไมเกนยสบหาปและยงศกษาอยในมหาวทยาลยหรอชนอดมศกษา หรอซงเปนผเยาว หรอศาลสงใหเปนคนไรความสามารถหรอเสมอนไรความสามารถอนอยในความอปการะเลยงด แตมใหหกลดหยอนสาหรบบตรดงกลาวทมเงนไดพงประเมนในปภาษทลวงมาแลวต งแต 15,000 บาทขนไป โดยเงนไดพงประเมนนนไมเขาลกษณะตามาตรา 42 การหกลดหยอนสาหรบบตรดงกลาว ใหหดไดตลอดปภาษไมวากรณทจะหกไดนนจะมอยตลอดปภาษหรอไม และในกรณบตรบญธรรมนนใหหกในฐานะบตรบญธรรมไดแตฐานะเดยว36 2) การหกคาลดหยอนตามรายการ 2.1) เบยประกนภยทผมเงนไดจายไปในปภาษสาหรบการประกนชวตของผมเงนไดตามจานวนทจายจรงแตไมเกน 100,000 บาท ท งนเฉพาะในกรณทกรมธรรมประกนชวตมกาหนดเวลาตงแตสบปขนไป และการประกนชวตนนไดเอาประกนไวกบผรบประกนภยทประกอบกจการประกนชวตในราชอาณาจกร ในกรณสามหรอภรยาของผมเงนไดมการประกนชวต และความเปนสามภรยาไดมอยตลอดปภาษ ใหหกลดหยอนไดดวยสาหรบเบยประกนทจายสาหรบการประกนชวตของสามหรอภรยานนตามเกณฑขางตน37 ไมวาสามหรอภรยานนจะมเงนไดในปภาษนนหรอไมกตาม เนองจากมกฎกระทรวง ฉบบท 12638 และประกาศอธบดกรมสรรพากร เกยวกบเงนได (ฉบบท 194)39 ยกเวนเงนไดเทาเบยประกนชวตทจายไป จงสามารถนาเบยประกนชวตหกออกจาก

36 ประมวลรษฎากร, มาตรา 47(1)(ค). 37 ประมวลรษฎากร, มาตรา 47(1)(ง). 38 กฎกระทรวง ฉบบท 126 (พ.ศ.2509) ออกตามความในประมวลรษฎากร วาดวยการยกเวนรษฎากร. 39 ประกาศอธบดกรมสรรพากร เกยวกบภาษเงนได (ฉบบท 194) เรอง กาหนดกฎเกณฑและวธการ เพอ

การยกเวนภาษเงนได สาหรบเงนไดเทาทไดจายเปนเบยประกนภยสาหรบการประกนชวตแบบบานาญของผมเงนไดตามวรรคสามของขอ 2 (61) แหงกฎกระทรวงฉบบท 126 (พ.ศ.2509) ออกตามความในประมวลรษฎากร วาดวยการยกเวนรษฎากร.

DPU

73

เงนไดกอนคานวณหกคาใชจายและหกคาลดหยอน จงมผลเสมอนกบใหหกลดหยอนในกรณนไดรวมกนไมเกน 100,000 บาท นอกจากนยงมการยกเวนเงนไดเทาเบยประกนชวตแบบบานาญทจายไปไมเกนรอยละ 15 ของเงนได แตไมเกน 200,000 บาท อกดวย 2.2) บตรของผมเงนไดซงมสทธหกลดหยอนตามเงอนไขใน 1.3) และยงศกษาอยในสถานศกษาของทางราชการ สถานศกษาตามกฎหมายวาดวยสถานศกษาเอกชน หรอโรงเรยนราษฎรตามกฎหมายวาดวยโรงเรยนราษฎร ใหหกลดหยอนเพอการศกษาไดอกคนละ 2,000 บาท40 การหกลดหยอนกรณนตองเปนการศกษาภายในประเทศเทานน 2.3) เงนสะสมทจายเขากองทนสารองเลยงชพ ซงเปนไปตามหลกเกณฑ วธการและเงอนไขทกาหนดไวในกฎกระทรวง ตามจานวนมจายจรงแตไมเกน 10,000 บาท ในกรณสามหรอภรยาของผมเงนไดจายเงนสะสมเขากองทนสารองเลยงชพ และความเปนสามภรยาไดมอยตลอดปภาษ ใหหกลดหยอนไดดวยสาหรบเงนสะสมของสามหรอภรยาทจายเขากองทนสารองเลยงชพนน41 เงนไดทลกจางจายเปนเงนสะสมเขากองทนสารองเลยงชพตามกฎหมายวาดวยกองทนสารองเลยงชพ ในอตราไมเกนรอยละ 15 ของคาจางเฉพาะสวนทเกน 10,000 บาท แตไมเกน 490,000 บาท เปนเงนทไดรบยกเวนภาษตามกฎกระทรวง ฉบบท 12642 สามารถหกออกจากเงนไดกอนคานวณหกคาใชจายและหกคาลดหยอน 2.4) ดอกเบยเงนกยมทผมเงนไดจายใหแกธนาคารหรอสถาบนการเงนอน บรษทประกนชวต สหกรณหรอนายจาง สาหรบการกยมเงนเพอซอ เชาซอ หรอสรางอาคารอยอาศย โดยจานองอาคารทซอหรอสรางเปนประกนการกยมนน ตามจานวนทจายจรงแตไมเกน 10,000 บาท ทงน ตามหลกเกณฑและวธการทอธบดกาหนดโดยอนมตรฐมนตรและประกาศในราชกจจานเบกษา อาคารดงกลาวใหหมายความรวมถงอาคารพรอมทดนดวย43 เนองจากกฎกระทรวง ฉบบท 12644 ยกเวนเงนไดทจายเปนดอกเบยเงนกยม สาหรบการกยมเงนเพอซอ เชาซอ หรอสรางอาคารทอยอาศย โดยจานองอาคารทซอหรอสรางเปนประกนการกยมนน ตามจานวนทจายจรงแตไมเกน 100,000 บาท ทงนเฉพาะทจายใหแก กองทนรวมอสงหารมทรพยเพอแกไขปญหาในระบบสถาบนการเงนทจดตงขนตามกฎหมายวาดวยหลกทรพย

40 ประมวลรษฎากร, มาตรา 47(1)(ฉ). 41 ประมวลรษฎากร, มาตรา 47(1)(ช). 42 กฎกระทรวง ฉบบท 126 (พ.ศ.2509) ออกตามความในประมวลรษฎากร วาดวยการยกเวนรษฎากร. 43 ประมวลรษฎากร, มาตรา 47(1)(ซ). 44 กฎกระทรวง ฉบบท 126 (พ.ศ.2509) ออกตามความในประมวลรษฎากร วาดวยการยกเวนรษฎากร.

DPU

74

และตลาดหลกทรพย กองทนรวมเพอแกไขปญหาในระบบสถาบนการเงนทจดตงขนตามกฎหมายวาดวยหลกทรพยและตลาดหลกทรพย สามารถหกออกจากเงนไดกอนคานวณหกคาใชจายและหกคาลดหยอน ดงนนจงมผลเสมอนใหหกลดหยอนในกรณนไดไมเกน 100,000 บาท 2.5) เงนสมทบทผประกนตนจายเขากองทนประกนสงคมตามกฎหมายวาดวยการประกนสงคมตามจานวนทจายจรง ในกรณสามหรอภรยาของผมเงนได ซงเปนผประกนตนจายเงนสมทบเขากองทนประกนสงคม และความเปนสามภรยาไดมอยตลอดปภาษ ใหหกลดหยอนไดดวยสาหรบเงนสมทบของสามหรอภรยาทจายเขากองทนประกนสงคมดงกลาว45 2.6) คาอปการะเลยงดบดามารดาของผมเงนได รวมทงบดามารดาของสามหรอภรยาของผมเงนไดคนละสามหมนบาท โดยบคคลดงกลาวตองมอายหกสบปขนไป มรายไดไมเพยงพอแกการยงชพและอยในความอปการะเลยงดของผมเงนได ทงน ตามหลกเกณฑ วธการและเงอนไขทอธบดประกาศกาหนด46 ซงไดแก พระราชบญญตแกไขเพมเตมประมวลรษฎากร (ฉบบท 36) พ.ศ. 2548 และประกาศอธบดกรมสรรพากรเกยวกบภาษเงนได (ฉบบท 136)47 2.7) คาอปการะเลยงดบดามารดา สามหรอภรยา บตรชอบดวยกฎหมายหรอบตรบญธรรมของผมเงนได บดามารดาหรอบตรชอบดวยกฎหมายของสามหรอภรยาของผมเงนไดหรอบคคลอนทผมเงนไดเปนผดแลตามกฎหมายวาดวยการสงเสรมและพฒนาคณภาพชวตคนพการ คนละหกหมนบาท โดยบคคลดงกลาวตองเปนคนพการซงมบตรประจาตวคนพการตามกฎหมายวาดวยการสงเสรมและพฒนาคณภาพชวตคนพการ หรอเปนคนทพพลภาพ มรายไดไมเพยงพอแกการยงชพ และอยในความอปการะเลยงดของผมเงนได ทงน ตามหลกเกณฑ วธการและเงอนไข รวมทงจานวนคนพการ และคนทพพลภาพในความอปการะเลยงดของผมเงนไดทอธบดกาหนดประกาศ48 2.8) เมอไดหกลดหยอนทงหมดตามทไดมบญญตไวในประมวลรษฎากรแลวเหลอเทาใด ใหหกลดหยอนไดอกสาหรบเงนทบรจาคแกสถานพยาบาลและสถานศกษาของทางราชการ หรอเงนทบรจาคเปนสาธารณประโยชนแกองคการหรอสถานสาธารณกศล หรอแกสถานพยาบาล

45 ประมวลรษฎากร, มาตรา 47(1)(ฌ). 46 ประมวลรษฎากร, มาตรา 47(1)(ญ). 47 ประกาศอธบดกรมสรรพากรเกยวกบภาษเงนได (ฉบบท 136) เรอง กาหนดหลกเกณฑ วธการ และ

เงอนไขการหกลดหยอนคาอปการะเลยงดบดามารดาของผมเงนได รวมทงบดามารดาของสามหรอภรยาของผมเงนไดตามมาตรา 47(1)(ญ) แหงประมวลรษฎากร.

48 ประมวลรษฎากร, มาตรา 47(1)(ฎ).

DPU

75

และสถานศกษาอน ทงน ตามรฐมนตรประกาศกาหนดในราชกจจานเบกษา โดยใหหกไดเทาจานวนทบรจาค แตตองไมเกนรอยละ 10 ของเงนทเหลอนน49 3) การหกลดหยอนในกรณสามภรยาตางฝายตางมเงนได ในกรณสามภรยาตางฝายตางมเงนได ถาความเปนสามภรยาไดมอยตลอดปภาษ การหกลดหยอนตาม 1.1) และ 1.2) ใหหกลดหยอนรวมกนได 60,000 บาท แตถาความเปนสามภรยามไดมอยตลอดปภาษ ใหตางฝายตางหกลดหยอนไดตาม 1.1) และสาหรบการหกลดหยอนตาม 1.3) 1.5) และ 1.7) ใหตางฝายตางหกไดกงหนงตามเกณฑทกาหนดไวในแตละกรณ50 4) การหกลดหยอนในกรณผมเงนไดมไดเปนผอยในราชอาณาจกร การหกลดหยอนในกรณผมเงนไดมไดเปนผอยในราชอาณาจกร การหกลดหยอนตาม 1.2) 1.3) และ 1.5) ใหหกไดเฉพาะสามหรอภรยาและบตรทอยในประเทศไทย51 5) การหกลดหยอนในกรณผมเงนไดถงแกความตาย ในกรณผมเงนไดถงแกความตายในระหวางปภาษ ใหหกลดหยอนไดเสมอนผตายมชวตอยตลอดปภาษทผนนถงแกความตาย52 6) การหกลดหยอนกรณผมเงนไดเปนกองมรดกทยงไมไดแบง การหกลดหยอนกรณผมเงนไดเปนกองมรดกทยงไมไดแบงใหหกลดหยอนได 30,000 บาท53 7) การหกลดหยอนในกรณผมเงนไดเปนหางหนสวนสามญ หรอคณะบคคลทมใชนตบคคล การหกลดหยอนในกรณผมเงนไดเปนหางหนสวนสามญ หรอคณะบคคลทมใชนตบคคลใหหกลดหยอนไดตาม 1.1) สาหรบผเปนหนสวนหรอบคคลในคณะบคคลแตละคนซงเปนผอยในประเทศไทย แตรวมกนตองไมเกน 60,000 บาท54 เนองจากภาวะเศรษฐกจของประเทศไดมการเปลยนแปลงไปจากเดม ดงจะเหนไดจากคาครองชพทสงขน อตราคาจางแรงงานทเปลยนไป ฯลฯ ซงหากฐานะทางดานการคลงของรฐบาลมความมนคง เพอเปนการชวยผอนคลายภาระภาษอากรของประชาชนโดยทวไป อนจะมสวนชวย

49 ประมวลรษฎากร, มาตรา 47(7). 50 ประมวลรษฎากร, มาตรา 47(2). 51 ประมวลรษฎากร, มาตรา 47(3). 52 ประมวลรษฎากร, มาตรา 47(4). 53 ประมวลรษฎากร, มาตรา 47(5). 54 ประมวลรษฎากร, มาตรา 47(6).

DPU

76

ยกระดบรายไดสทธของประชาชน กรมสรรพากรโดยกระทรวงการคลงจะทาการปรบปรงอตราคาใชจายคาลดหยอนและบญชอตราภาษเงนไดบคคลธรรมดาเปนระยะๆ55 3.2 มาตรการทางภาษทเกยวกบคาใชจายในทางการแพทยในประเทศไทย

จากการทไดศกษาคนควากฎหมายทเกยวของกบภาษอากรของประเทศไทย พบวาในปจจบนประเทศไทยยงไมมบทบญญตหรอมาตรการดานภาษอากรทเกยวของกบคาลดหยอนทเกยวกบคาใชจายในทางการแพทย ซงชวยเหลอผเจบปวยซงเปนบคคลผอยในเกณฑตองเสยภาษ รวมถงครอบครวของผเสยภาษโดยตรง แตกมบทบญญตดานภาษทพอจะเกยวของกบการชวยเหลอคาใชจายในทางการแพทยในกรณอน ดงน 3.2.1 กรณไดรบการยกเวนไมตองนามารวมคานวณเพอเสยภาษเงนไดบคคลธรรมดา56 ประมวลรษฎากร มาตรา 42 ไดบญญตถงเงนไดพงประเมนบางประเภทใหไดรบยกเวนไมตองนามารวมคานวณเพอเสยภาษเงนได ซงบทบญญตมาตรานไดบญญตยกเวนเงนไดพงประเมนในหลายกรณ เชน คาเบยเลยงหรอคาพาหนะ เงนเพมพเศษประจาตาแหนง เงนไดจากการขายหรอสวนลดจากการซออากรแสตมป การขายสงหารมทรพยอนเปนมรดก เปนตน มาตรา 42(17) เปนกรณเงนไดพงประเมนทไดรบการยกเวนโดยการกาหนดยกเวนโดยกฎกระทรวง ปจจบนมกฎกระทรวงทยกเวนเงนไดพงประเมนทงสน 7 ฉบบ คอ กฎกระทรวงฉบบท 126 (พ.ศ. 2509) กฎกระทรวงฉบบท 201 (พ.ศ. 2539) กฎกระทรวงฉบบท 219 (พ.ศ. 2542) กฎกระทรวงฉบบท 230 (พ.ศ. 2544) กฎกระทรวงฉบบท 241 (พ.ศ. 2546) กฎกระทรวงฉบบท 252 (พ.ศ. 2548) และกฎกระทรวงฉบบท 254 (พ.ศ. 2548) แตกฎกระทรวงทเราจะกลาวถงคอ กฎกระทรวงฉบบท 126 (พ.ศ. 2509) เพราะเปนกฎกระทรวงฉบบทไดมการยกเวนเงนไดพงประเมนทเกยวกบคาใชจายในทางการแพทยซงเปนกรณทเราศกษาในงานวจยน

1) กฎกระทรวงฉบบท 126 (พ.ศ. 2509)57 ขอ 2(4) ไดบญญตใหเงนไดสวนทเปนคารกษาพยาบาลทนายจางจายใหหรอจายแทนลกจางเปนเงนไดทไดรบการยกเวนไมตองนามาคานวณเพอเสยภาษตาม (17) ของมาตรา 42 แหงประมวลรษฎากร โดยมหลกเกณฑ คอ จะตองเงนไดสวนทเปนคารกษาพยาบาลทนายจางจายใหหรอจายแทนลกจางเปนคารกษาพยาบาลสาหรบลกจาง สาม ภรยา บพการหรอผสบสนดาน ซงอยในความอปการะเลยงดของนายจาง ทงน เฉพาะสาหรบการ

55 กลมนกวชาการภาษอากร, เพงอาง, น. 51. 56 ประมวลรษฎากร, มาตรา 42. 57 กฎกระทรวง ฉบบท 126 (พ.ศ.2509) ออกตามความในประมวลรษฎากร วาดวยการยกเวนรษฎากร.

DPU

77

รกษาพยาบาลทกระทาในประเทศไทย58 หรอจะตองเงนไดสวนทเปนคารกษาพยาบาลทนายจางจายใหหรอจายแทนลกจางเปนคารกษาพยาบาลสาหรบลกจางในกรณทจา เปนตองไดรบการรกษาพยาบาลในตางประเทศในขณะทปฏบตการตามหนาทในตางประเทศเปนครงคราว59

2) กฎกระทรวงฉบบท 126 (พ.ศ. 2509) ขอ 2(77) ไดบญญตใหเงนไดสวนทนายจางจายเปนเบยประกนใหแกลกจางหรอบคคลอนทอยในความอปการะเลยงดของลกจางเปนเงนไดทไดรบการยกเวนไมตองนามาคานวณเพอเสยภาษตาม (17) ของมาตรา 42 แหงประมวลรษฎากร โดยมหลกเกณฑ คอ จะตองเปนเงนไดสวนทเปนเบยประกนภยทนายจางจายใหแกบรษทประกนชวตหรอบรษทประกนวนาศภยทประกอบกจการในราชอาณาจกร สาหรบกรมธรรมประกนภยกลมทมกาหนดเวลาไมเกนหนงป เฉพาะในสวนทคมครองคารกษาพยาบาลสาหรบลกจาง สาม ภรยา บพการหรอผสบสนดานซงอยในความอปการะเลยงดของลกจาง ทงน เฉพาะการรกษาพยาบาลในประเทศไทย60 หรอจะตองเปนเงนไดสวนทเปนเบยประกนภยทนายจางจายใหแกบรษทประกนชวตหรอบรษทประกนวนาศภยทประกอบกจการในราชอาณาจกร สาหรบกรมธรรมประกนภยกลมทมกาหนดเวลาไมเกนหนงป เฉพาะในสวนทคมครองคารกษาพยาบาลสาหรบลกจาง ในกรณทจาเปนตองไดรบการรกษาพยาบาลในตางประเทศ ในขณะทปฏบตการตามหนาทในตางประเทศเปนครงคราว61

กรณขางตนเปนกรณทกฎหมายยกเวนใหนายจางไมตองนาเงนทจายเปนคารกษาพยาบาลใหแกลกจางหรอบคคลในอปการะของลกจาง หรอเงนทจายเปนเบยประกนเฉพาะในสวนทคมครองคารกษาพยาบาล (แลวแตกรณ) มารวมคานวณเพอเสยภาษ ซงบคคลทเกยวของและสามารถใชสทธประโยชนจากกฎกระทรวงขอนไดจะตองเปนกรณทมความสมพนธกนในลกษณะของนายจาง-ลกจาง ซงพระราชบญญตคมครองแรงงาน พ.ศ. 2541 มาตรา 5 ไดใหนยามของนายจางและลกจางไว คอ “นายจาง” หมายความวา ผซงตกลงรบลกจางเขาทางานโดยจายคาจางให และหมายความรวมถงผ ซงไดรบมอบหมายใหทางานแทนนายจาง ในกรณทนายจางเปนนตบคคลใหหมายความรวมถงผม

58 กฎกระทรวง ฉบบท 126 (พ.ศ.2509) ออกตามความในประมวลรษฎากร วาดวยการยกเวนรษฎากร,

ขอ 2(4)(ก). 59 กฎกระทรวง ฉบบท 126 (พ.ศ.2509) ออกตามความในประมวลรษฎากร วาดวยการยกเวนรษฎากร,

ขอ 2(4)(ข). 60 กฎกระทรวง ฉบบท 126 (พ.ศ.2509) ออกตามความในประมวลรษฎากร วาดวยการยกเวนรษฎากร,

ขอ 2(77)(ก). 61 กฎกระทรวง ฉบบท 126 (พ.ศ.2509) ออกตามความในประมวลรษฎากร วาดวยการยกเวนรษฎากร,

ขอ 2(77)(ข).

DPU

78

อานาจกระทาการแทนนตบคคล และผซงไดรบมอบหมายจากผมอานาจกระทาการแทนนตบคคลใหทาการแทนดวย ในกรณทผประกอบกจการไดวาจางดวยวธเหมาคาแรง โดยมอบใหบคคลหนงบคคลใดรบชวงไปควบคมดแลการทางานและรบผดชอบจายคาจางใหแกลกจางอกทอดหนงกด มอบหมายใหบคคลหนงบคคลใดเปนผจดหาลกจางมาทางานอนมใชการประกอบธรกจจดหางานกด โดยการทางานนนเปนสวนหนงสวนใดหรอทงหมดในกระบวนการผลตหรอธรกจในความรบผดชอบของผ ประกอบกจการ ใหถอวาผประกอบกจการเปนนายจางของลกจางดงกลาวดวย และ “ลกจาง” หมายความวา ผซงตกลงทางานใหนายจางโดยรบคาจาง ไมวาจะเรยกชออยางไร 3) กฎกระทรวงฉบบท 126 (พ.ศ. 2509) ขอ 2(61) ไดบญญตใหเงนไดเทาทผมเงนไดจายเปนเบยประกนภยในปภาษสาหรบการประกนชวตของผมเงนไดไดรบการยกเวนไมตองนามาคานวณเพอเสยภาษตาม (17) ของมาตรา 42 แหงประมวลรษฎากร โดยจะตองเปนเงนไดทผมเงนไดจายเปนเบยประกนภยในปภาษสาหรบการประกนชวตของผมเงนได เฉพาะสวนทเกนหนงหมนบาทแตไมเกนเกาหมนบาท โดยกรมธรรมประกนชวตตองมกาหนดเวลาตงแตสบปขนไป และการประกนชวตนนไดเอาประกนไวกบผรบประกนภยทประกอบกจการประกนชวตในราชอาณาจกร ทงน สาหรบเบยประกนภย ทไดจายตงแตวนท 1 มกราคม พ.ศ. 2551 เปนตนไป และใหเปนไปตามหลกเกณฑและวธการทอธบดกาหนด62 4) กฎกระทรวงฉบบท 126 (พ.ศ. 2509) ขอ 2(76) ไดบญญตใหเงนไดเทาทผมเงนไดจายเปนเบยประกนภย สาหรบการประกนสขภาพบดามารดาของผมเงนไดไดรบการยกเวนไมตองนามาคานวณเพอเสยภาษตาม (17) ของมาตรา 42 แหงประมวลรษฎากร โดยทงนจะตองเปนเงนไดทผมเงนไดจายเปนเบยประกนภยใหแกบรษทประกนชวตหรอบรษทประกนวนาศภยทประกอบกจการในราชอาณาจกรตามจานวนทจายจรงแตไมเกนหนงหมนหาพนบาท สาหรบการประกนสขภาพบดามารดาของผมเงนได รวมทงบดามารดาของสามหรอภรยาของผมเงนได ซงมรายไดไมเพยงพอแกการยงชพ63 กรณตามขอ 3) และ 4) เปนเรองของเบยประกนภยทไดรบการยกเวนไมตองนามาคานวณเพอเสยภาษเงนได มทงกรณการทาประกนชวตตนเองและการประกนสขภาพบดามารดาของผมเงนได หรอบดามารดาของสามหรอภรยาของผมเงนได ซงความคมครองหรอการไดรบสทธประโยชน

62 กฎกระทรวง ฉบบท 126 (พ.ศ.2509) ออกตามความในประมวลรษฎากร วาดวยการยกเวนรษฎากร,

ขอ 2(61). 63 กฎกระทรวง ฉบบท 126 (พ.ศ.2509) ออกตามความในประมวลรษฎากร วาดวยการยกเวนรษฎากร,

ขอ 2(76).

DPU

79

ในสวนของเรองคารกษาพยาบาลจะมากนอยเพยงใดนน กขนอยกบรายละเอยดและความคมครองของประกนนนๆ เพราะเบยประกนทตางกนยอมสงผลใหไดรบความคมครองทแตกตางกน 3.2.2 กรณการหกเปนคาลดหยอน64 เงนไดพงประเมนเมอไดหกคาใชจายแลว ใหหกลดหยอนไดอกตามทมกาหนดไวในประมวลรษฎากร มาตรา 47 กอนนาเงนไดทเหลอซงเรยกวาเงนไดสทธไปคานวณภาษตามบญชอตราภาษเงนไดบคคลธรรมดา ทงนกเพอเปนการชวยบรรเทาภาระภาษใหแกผเสยภาษ ปจจบนมรายการคาลดหยอนตางๆ หลายกรณ เชน คาลดหยอนสาหรบผมเงนไดเอง คาลดหยอนสาหรบบตรชอบดวยกฎหมายหรอบตรบญธรรม หรอคาลดหยอนสาหรบคาอปการะเลยงดบดามารดา เปนตน ในเรองของรายการคาลดหยอนนจะมสวนทพอจะเกยวของกบการชวยเหลอในเรองคาใชจายในทางการแพทย คอ เรองเบยประกนภยทผมเงนไดจายไปสาหรบการประกนชวต ประมวลรษฎากร มาตรา 47(1)(ง) บญญตใหเงนไดพงประเมนเมอไดหกคาใชจายแลว ใหสามารถหกคาเบยประกนภยทผมเงนไดจายไปในปภาษสาหรบการประกนชวตของผมเงนไดตามจานวนทจายจรงแตไมเกน 10,000 บาท ทงนเฉพาะในกรณทกรมธรรมประกนชวตมกาหนดเวลาตงแตสบปขนไป และการประกนชวตนนไดเอาประกนไวกบผรบประกนภยทประกอบกจการประกนชวตในราชอาณาจกร ในกรณสามหรอภรยาของผมเงนไดมการประกนชวตและความเปนสามภรยาไดมอยตลอดปภาษ ใหหกลดหยอนไดดวยสาหรบเบยประกนทจายสาหรบการประกนชวตของสามหรอภรยานนตามเกณฑในวรรคกอนดวย

กรณนเปนเรองของเบยประกนภยทผมเงนไดไดจายไปสาหรบการประกนชวต จงเปนกรณเดยวกนกบมาตรา 42 ทเปนกรณยกเวนเงนไดรายการตางๆ ไมตองนามารวมคานวณเพอเสยภาษเงนไดบคคลธรรมดา จงตองพจารณากฎกระทรวงฉบบท 126 (พ.ศ. 2509) ออกตามความในประมวลรษฎากรวาดวยการยกเวนรษฎากร ขอ 2(61) เรองยกเวนเงนไดเทาทผมเงนไดจายเปนเบยประกนภยในปภาษ สาหรบการประกนชวตของผมเงนดงทไดกลาวมาแลวขางตนประกอบการพจารณาในกรณนดวย ซงเมอพจารณารวมกนแลวจะไดผลสรปคอ ผมเงนไดไดจายไปสาหรบการประกนชวตจะไดรบการชวยเหลอบรรเทาภาระภาษรวมเปนเงนสงสดไมเกน 100,000 บาท

จากทไดกลาวมาขางตนจะพบวาในปจจบนกฎหมายภาษอากรของประเทศไทยยงคงไมมบทบญญตหรอมาตรการทเกยวของกบการใหสทธลดหยอนคาใชจายในทางการแพทยแกผเสยภาษ

64 ประมวลรษฎากร, มาตรา 47.

DPU

80

หรอครอบครวของผเสยภาษโดยตรง จะมกแตกรณทใหสทธนายจางหรอใหสทธลดหยอนกรณเบยประกนเทานน ซงผวจยจะไดทาการวเคราะหในเรองนในบทตอไป 3.3 มาตรการหกคาลดหยอนคาใชจายในทางการแพทยในตางประเทศ

แมวาในปจจบนกฎหมายภาษอากรของประเทศไทยจะยงไมมมาตรการหรอบทบญญตทเกยวของกบการชวยเหลอผเสยภาษในสวนทเกยวกบคาใชจายในทางการแพทยหรอคารกษาพยาบาลโดยตรง แตถาไดศกษากฎหมายภาษของตางประเทศจะพบวาในปจจบนประเทศตางๆ ไมวาจะเปนประเทศทใชระบบกฎหมายลายลกษณอกษร (Civil Law System) หรอระบบกฎหมายจารตประเพณ (Common Law System) จะมมาตรการหกคาลดหยอนคาใชจายในทางการแพทยปะปนอยในกฎหมายภาษของประเทศนนๆ ทงสน ดงน 3.3.1 มาตรการหกคาลดหยอนคาใชจายในทางการแพทยในประเทศแคนาดา 1) ความรทวไปเกยวกบประเทศแคนาดา

ชนพนเมองกลมแรกทอาศยอยในประเทศแคนาดา คอ ชนชาตอะบอรจน ซงเชอกนวาอพยพมาจากทวปเอเซยโดยจดเชอมทางพนดนระหวางไซบเรยกบอลาสกาเมอหลายพนปทผานมา เมอสรอยปทแลวมนกเดนทางจากสาธารณรฐฝรงเศสและองกฤษไดเรมสารวจประเทศน และทงสองประเทศไดเรมตงรกรากอยางถาวรในชวงตนครสตศกราชท 1665

ในชวงสงครามโลกครงท 2 มผอพยพเขามาในประเทศแคนาดามากขน โดยผอพยพสวนใหญจะมาจากเกาะองกฤษหรอยโรปตะวนออก อยางไรกตาม ตงแตปค.ศ. 1945 วฒนธรรมแคนาดาไดเพมความหลากหลายขนจากการเพมจานวนของชนชาวยโรปตอนใต ชาวเอเชย ชาวลาตนอเมรกา และชาวเกาะคารบเบยน โดยผอพยพสวนใหญมาจากภมภาคเอเซยแปซฟค66

ปจจบนประเทศแคนาดาไดรบการยอมรบจากองคการสหประชาชาตมาเปนเวลานานหลายปใหเปนประเทศทนาอยทสดของโลกในระดบสงสด 5 ประเทศ ประเทศแคนาดาใชภาษาราชการ 2 ภาษา คอ ภาษาองกฤษและภาษาฝรงเศส แตโดยทวไปทวประเทศจะใชภาษาองกฤษเปนภาษาหลก ประชากรทงหมดของประเทศมประมาณ 33 ลานคน มความหลากหลายดานวฒนธรรมและความกาวหนาทางวชาการและเทคโนโลย67

65 CEC Network Reseau des CEC. About Canada // , “ประวตศาสตร(ออนไลน),” สบคนเมอวนท

20 เมษายน 2559, จาก http://www.studycanada.ca/thailand/history.htm 66 เพงอาง. 67 หนวยงานการศกษาแคนาดาแหงประเทศไทย, “ความรทวไปเกยวกบประเทศแคนาดา(ออนไลน),”

สบคนเมอวนท 29 ธนวาคม 2558, จาก http://www.successcanada.org/canada.html

DPU

81

ประเทศแคนาดาปกครองแบบสหพนธรฐประชาธปไตยในระบบรฐสภาและเปนระบอบกษตรยอยภายใตรฐธรรมนญ จดเปนประเทศสหพนธรฐ คอ อานาจการบรหารจะมการจดสรรใหรฐบาลทองถนของแตละมณฑลและเขตปกครองสามารถปกครองตนเองได68 ใชระบบกฎหมายจารตประเพณ (Common Law System) ยกเวนในรฐควเบก (Quebec) ทระบบกฎหมายจะมรากฐานมาจากกฎหมายฝรงเศส รฐธรรมนญประกอบไปดวยรฐบญญตทเปนลายลกษณอกษรและไมเปนลายลกษณอกษร69

สงคมของประเทศแคนาดาเปนสงคมทมสวนผสมของชนชาตตางๆ มากมาย โดยในป ค.ศ. 1962 รฐสภาแคนาดาไดออกกฎหมายคนเขาเมองตามขอเสนอของพรรคอนรกษนยม ซงยงคงมผลบงคบใชจนทกวนน สาระสาคญของกฎหมายดงกลาวคอ การยกเลกการเลอกปฏบต กลาวคอ การเปดรบคนเขาเมองจากทกทอยางเปนทางการทวไปและการใชวธการคดคะแนนประเมนน าหนกวาสมควรรบผใดเขาไปตงถนฐานในแคนาดา ทงน เปนทนาสงเกตวาประเทศแคนาดามองเรองการรบคนเขาไปตงถนฐานอยางเปนการถาวร เพอเปนฐานการเกบภาษใหแกรฐบาลกลางและรฐบาลมณฑลของแคนาดา คานยมหลกของสงคมประเทศแคนาดาทฝงลกในทกคนคอการสงเสรมและเคารพในสทธและเสรภาพของมนษย ซง เปนหลกพ นฐานสาคญทสดของการปกครองในระบอบประชาธปไตย70

ประเทศแคนาดามขนาดเศรษฐกจเปนอนดบตนๆ ของโลก โดยเปนลกษณะพงพงการคากบตางประเทศเปนหลก มสดสวนการคาตอผลตภณฑมวลรวมภายในประเทศรอยละ 45 สาหรบการสงออก และรอยละ 40 สาหรบการนาเขา โดยพงพงการคาและการลงทนกบประเทศสหรฐอเมรกาเปนหลก โดยรวมประเทศแคนาดาเปนผนาในการใชเทคโนโลยคอมพวเตอรและโทรคมนาคมมาเสรมการประกอบธรกจธนาคาร ภาคการลงทนสวนใหญเปดรบจากตางชาตในทกกจการยกเวนประมง (เฉพาะชาวแคนาดาเทานน) และการขนสงทางอากาศ (ตางชาตถอหนไดไมเกนรอยละ 25) โดยนอกจากความไดเปรยบดานคณภาพแรงงานทมความรและมอตราการวางงานตามากแลว รฐบาลแคนาดาชดปจจบนใหสทธประโยชนตอการลงทนในกจการวจยและพฒนาเพอชกจงการลงทนจาก

68 CEC Networks INC, “ระบบการปกครองของแคนาดา(ออนไลน),” สบคนเมอวนท 29 ธนวาคม 2558,

จาก http://www.study canada.ca/thailand/government.htm 69 สถาบนศกษาความรวมมอระหวางประเทศแหงมหาวทยาลยธรรมศาสตร, “ขอมลรายประเทศทวโลก

(ออนไลน),” สบคนเมอวนท 29 ธนวาคม 2558, จาก http://www.apecthai.org/index.php/ขอมลรายประเทศทวโลก/อเมรกาเหนอ/636-แคนาดา.html

70 เพงอาง.

DPU

82

ตางชาต ตลอดจนปรบปรงโครงสรางพนฐานและยกระดบเทคโนโลยเพอรองรบกบความตองการของตางชาต71 2) มาตรการหกคาลดหยอนคาใชจายทางการแพทยในประเทศแคนาดา

เดมกอนปค.ศ. 1988 ประเทศแคนาดาไดใชมาตรการทางภาษเงนไดบคคลธรรมดาเกยวกบตวผเสยภาษ คสมรส ผอยในอปการะ คนพการ คารกษาพยาบาล การบรจาคเพอกศลสาธารณะ กองทนเบยบานาญแคนาดา และการประกนการวางงาน ในรปของการหกเปนรายจายสวนบคคล (Personal Deductions) ในการคานวณภาษ ซงเปรยบไดกบการหกลดหยอนของประเทศไทย แตตอมาไดปฏรประบบการหกรายจายสวนบคคล (Personal Deductions) เหลาน เปนการใหเครดตภาษ (Tax Credits) แทนการหกรายจายดงกลาว โดยยงคงมสวนทอยในรปของการหกรายจายอยบาง แตไมมากนก72 ทงน เนองจากคาวา การหกรายจายทางภาษ หรอ Deduction ของประเทศแคนาดามลกษณะทานองเดยวกบคาวา การหกลดหยอน ตามประมวลรษฎากรของประเทศไทย ดงนน เพอใหเขาใจไดโดยงายสาหรบเนอหาทจะกลาวตอไปในสวนทเกยวกบประเทศแคนาดา ผวจยจงขอใชคาวา การหกลดหยอน แทนคาวา การหกรายจาย ของประเทศแคนาดา

ปเตอร ฮอกก (Peter Hogg) และ โจนน มาก (Jonne Magee) ไดกลาวไวในหนงสอ Principles of Canadian Income Tax Law เกยวกบการเปลยนจากการหกลดหยอนเปนเครดตภาษ ซงถอไดวาเปนการปฏรปภาษของประเทศแคนาดา ดงน ภาษเงนไดทเกบจากบคคลธรรมดาของรฐบาลกลางแคนาดาเปนภาษอตรากาวหนา (Progressive Tax Rates) ซงการหกลดหยอนจะมมลคาเพมมากขนตามการเพมขนของเงนได ในปค.ศ. 1997 อตราภาษสงสด (Top Tax Rate) คอรอยละ 51.64 และนามาใชกบผเสยภาษทมเงนไดเกนกวา 63,490 ดอลลาร73 การหกลดหยอน 100 ดอลลาร จะทาใหประหยดภาษ 51.64 ดอลลาร สาหรบผ เสยภาษซงมเงนไดหลงจากหกคาลดหยอนแลวเกนกวา 63,490 ดอลลาร เพราะทก 100 ดอลลารของเงนไดทตองเสยภาษ จะเสยภาษรอยละ 51.64 ทานองเดยวกน การหกลดหยอนจะทาใหประหยดภาษ 39.26 ดอลลาร สาหรบผเสยภาษซงมเงนได 50,000 ดอลลาร เมอระดบของอตราภาษอยทรอยละ 39.26 และการหกลดหยอนจะประหยดภาษ 25.67 ดอลลาร สาหรบผเสยภาษซงมเงนได 10,000 ดอลลาร ตวอยางนเปนขอพสจนวา ในระบบการจดเกบภาษอตรากาวหนา การหกลดหยอนจะทาให

71 เพงอาง. 72 วาสนา สขสมย, “การนาระบบเครดตภาษเงนไดบคคลธรรมดามาใชแทนระบบการหกลดหยอน,”

(วทยานพนธมหาบณฑต คณะนตศาสตร มหาวทยาลยธรรมศาสตร, 2551), น. 59. 73 1 ดอลลารแคนาดา = 26.80 บาท (อตราแลกเปลยนธนาคารแหงประเทศไทย ณ วนท 20 ตลาคม 2559)

DPU

83

ความกาวหนาของบญชอตราภาษลดลง (Regressive) กลาวคอ คนรวยไดประโยชนมากกวาคนจน ซงเรยกปรากฏการณเชนนวา “ปรากฏการณพลกกลบ (Upside-down Effect)” ผลของการเกดปรากฏการณดงกลาว นาไปสการปฏรปภาษของประเทศแคนาดาในปค.ศ. 1988 โดยไดมการเปลยนแปลงการหกลดหยอนทสาคญๆ เกยวกบตวผเสยภาษ คสมรส ผอยในอปการะ คนพการ คารกษาพยาบาล การบรจาคเพอกศลสาธารณะ กองทนเบยบานาญแคนาดา และการประกนการวางงาน เปนการใหเครดตภาษ ซงเปนการใหปรมาณดอลลารทเทากนแกผเสยภาษในทกระดบของเงนได ดงกลาวมาแลววา กอนการปฏรปภาษในปค.ศ. 1988 รฐบญญตภาษเงนไดอนญาตใหผ เสยภาษหกรายจายสวนตว (Personal Exemptions or Deductions) ออกจากเงนได ซงไดแก รายจายเกยวกบคสมรสซงอยในอปการะ หรอผอยในอปการะอน บคคลซงมอายตงแต 65 ปขนไป ผพการ การหกลดหยอนสาหรบเงนไดเบยบานาญ (Pension Income) คาธรรมเนยมการเรยน (Tuition Fees) ภาษขาย (Sales Tax) รายจายเกยวกบการรกษาพยาบาล (Medical Expenses) การบรจาคเพอการกศล (Charitable Contributions) การบรจาคเงนตามแผนเบยบานาญแคนาดา (Canada Pension Plan) และเบยประกนสาหรบการประกนการทางาน (Employment Insurance Premiums) แตเนองจากการหกรายจายหรอการหกลดหยอนเหลานมขอบกพรอง กลาวคอ ใหประโยชนแกผเสยภาษทมเงนไดสงมากกวาผเสยภาษทมเงนไดต า ในปค.ศ. 1988 จงไดมการปรบปรงกฎหมายเกยวกบการหกลดหยอนเหลานทงหมด เปนการเครดตภาษ ซงจะใหความเปนธรรมแกผเสยภาษมากกวา กลาวคอ การลดลงของภาษในอตราเทากนสาหรบผเสยภาษทกคน โดยไมคานงถงระดบเงนไดของผเสยภาษ เนองจากการเครดตเปนการใหหกจากภาษทผเสยภาษตองเสย การใหเครดต 100 ดอลลาร ทาใหผเสยภาษแตละคนหกลบ 100 ดอลลารจากจานวนภาษ ไมวาคนรวยหรอคนจนกจะไดรบสทธอยางเทาเทยมกน74 ในป ค.ศ. 2005 มการกาหนดอตราภาษขนตาไวท รอยละ 16 ตอมาในปค.ศ. 2007 ไดมการปรบเปลยนอกครงอยทระดบ รอยละ 1575 และในปค.ศ. 2016 อตราภาษขนตา ยงคงอยท รอยละ 1576 โดยอตราภาษของประเทศแคนาดาจะถกปรบเปลยนไปตามอตราเงนเฟอ

74 วาสนา สขสมย, เพงอาง, น. 59 - 61. 75 เพงอาง, น. 83. 76 Canadian income tax rates for individuals – current and previous years. Retrieved April 26, 2016, from

http://www.cra-arc.gc.ca. Federal tax rates for 2016 15% on the first $45,282 of taxable income, +

DPU

84

ตารางท 3.1 ระดบและอตราภาษเงนไดของรฐบาลกลางแคนาดา ป 2016

ระดบและอตราภาษเงนไดของรฐบาลกลาง ป 2016 (ไมรวมภาษทองถนระดบจงหวดและระดบเทศบาล)77

ระดบเงนได (ดอลลาร) อตราภาษ 0 - 45,282 15%

45,283 – 90,563 20.50% 90,564 – 140,388 26%

140,389 – 200,000 29% 200,001 และสงขนไป 33%

ทงน รฐบญญตภาษเงนได (Income Tax Act) ประเทศแคนาดาไดบญญตเกยวกบการใหสทธประโยชนทางภาษโดยการเครดตภาษรายจายเกยวกบการรกษาพยาบาลไวในมาตรา 118.2 เครดตภาษสาหรบคาใชจายในการรกษาพยาบาล (Medical Expense Tax Credit)78 เปนเครดตภาษชนดทไมสามารถขอคนเปนเงนได79หากมเครดตภาษเกนกวาภาษทตองเสยหรอมเงนไดไมถงเกณฑทตองเสยภาษ (Non-refundable Tax Credit) ซงใหแกผเสยภาษหรอผอยในอปการะของผ

20.5% on the next $45,281 of taxable income (on the portion of taxable income over $45,282 up to

$90,563), + 26% on the next $45,825 of taxable income (on the portion of taxable income over $90,563 up to $140,388), + 29% on the next $59,612 of taxable income (on the portion of taxable income over $140,388 up to

$200,000), + 33% of taxable income over $200,000 77 การจดเกบภาษรายไดสวนบคคลของประเทศแคนาดาจะประกอบดวย 2 สวน ไดแก การจดเกบภาษรายได

ของรฐบาลกลางและการจดเกบภาษในระดบรฐทมถนพานก (ศนยขอมลเพอธรกจไทยในแคนาดา, “การจดเกบภาษในแคนาดา(ออนไลน),” สบคนเมอวนท 20 ตลาคม 2559, จาก http://www.thaibizcanada.com /ca/faqs/detail.php?cate=faqs&id=17870

78 Section 118.2 in Income Tax Act 1985 as amended in 2015 79 เครดตภาษของประเทศแคนาดาสามารถจดแบงไดเปนหลายรปแบบ เชน เครดตภาษชนดขอคนเปนเงน

ไดและเครดตภาษชนดทไมสามารถขอคนเปนเงนได เครดตภาษชนดปรบลดตามจานวนเงนไดทเพมขนและเครดตภาษชนดทไมสามารถปรบลดตามจานวนเงนไดทเพมขน (วาสนา สขสมย, เพงอาง, น. 62.)

DPU

85

เสยภาษทมรายจายในการรกษาพยาบาลสงกวาเงนไดสทธทกฎหมายกาหนด รายการรายจายในการรกษาพยาบาลทนามาคานวณเครดตภาษจะถกกาหนดโดยพระราชบญญตภาษเงนไดและขอบงคบทออกโดยกรมสรรพากร แมชอของเครดตภาษอาจทาใหเขาใจวาเครดตภาษชนดนเกยวกบรายจายในการรกษาพยาบาล แตขอบเขตของรายจายทกฎหมายอนญาตในนามาคานวณเครดตภาษน นกวางขวางและถกปรบปรงแกไขอยเสมอตามเทคโนโลย80 เครดตภาษสาหรบคาใชจายในการรกษาพยาบาลจะมเงอนไขและรายละเอยด ดงน 2.1) สตรในการคานวณ การเครดตภาษสาหรบคาใชจายในการรกษาพยาบาลในการเสยภาษเงนไดบคคลธรรมดา คอ

A × [ ( B – C ) + D ] A คอ อตรารอยละทเหมาะสม B คอ ผลรวมของคาใชจายในการรกษาพยาบาลของบคคลผเสยภาษ คสมรส สามภรยาทอยดวยกนโดยไมไดจดทะเบยนสมรส (Common-law Partner) และบตรซงมอายไมเกน 18 ปบรบรณในปภาษนน ซงไดทาการชาระคาใชจายในปภาษนน C คอ รอยละ 3 ของรายไดของบคคลผเสยภาษสาหรบปภาษนน และ

D = E - F D คอ ผลรวมของยอดเงนทงหมดของคาใชจายในทางการแพทยอนเกดจากผทตองพงพงบคคลผเสยภาษ81 E คอ ผลรวมของคาใชจายในการรกษาพยาบาลของทตองพงพงบคคลผเสยภาษ ซงไดทาการชาระคาใชจายในปภาษนน F คอ รอยละ 3 ของรายไดของบคคลผเสยภาษสาหรบปภาษนน

80 วาสนา สขสมย, เพงอาง, น. 76. 81 บคคลผทตองพงพงบคคลผเสยภาษ หมายถง บคคลผซงอยกบผเสยภาษตลอดปภาษนน และเปนบตร

ของผเสยภาษ หรอของคสมรส หรอสามภรยาทอยดวยกนโดยไมไดจดทะเบยนสมรส (Common-law Partner) หรอ เปนบพการ ปยาตายาย พนอง ลงปานาอา หรอหลานของผเสยภาษ หรอของคสมรส หรอสามภรยาทอยดวยกนโดยไมไดจดทะเบยนสมรส (Common-law Partner) ซงไดอาศยอยในประเทศแคนาดาตลอดปภาษนน (Section 118 in Income Tax Act 1985 as amended in 2015)

DPU

86

2.2) บคคลทมสทธในการเครดตภาษสาหรบคาใชจายในการรกษาพยาบาล ก. บคคลผอยในเกณฑตองเสยภาษ ข. คสมรสผเสยภาษ ค. สามภรยาซงอยดวยกนโดยไมไดจดทะเบยนสมรส (Common-law Partner) ง. บตรซงมอายไมเกน 18 ปบรบรณในปภาษนน จ. บคคลผอยในอปการะของผเสยภาษ 2.3) คารกษาพยาบาลทเขาเกณฑไดรบสทธเครดตภาษ เชน ก. คาใชจายในการเขารบบรการทางการแพทย ทนตกรรม หรอการรกษาพยาบาลจากสถานพยาบาลทไดรบใบอนญาตใหประกอบกจการนน ข. คาตอบแทนผดแลผ สงอาย ผ ปวยทมความบกพรองรนแรง หรอผ ปวยทมใบรบรองแพทยแสดงถงความจาเปนในการทผปวยจาเปนตองมผดแล หรอพยาบาลซงดแลผปวยทมใบรบรองแพทยแสดงถงความจาเปนในการทผปวยจาเปนตองมผดแล ค. คาใชจายสาหรบการขนสงผปวยโดยใชรถพยาบาล ง. ขาเทยม ไมค า เครองชวยพด ตาเทยม เครองชวยฟง เครองผลตออกซเจน แวนตา ผาออม กางเกงผาออม หรออปกรณตางๆ สาหรบผปวยซงมคณสมบตตรงตามความจาเปน เงอนไขการใชงาน และมราคาไมเกนทกฎหมายกาหนด จ. คาใชจายและคาเดนทางตามสมควร สาหรบผปวยทตองปลกถายอวยวะหรอไขกระดก ฉ. ยาหรอสารอนๆ ทถกตองตามกฎหมาย ซงผลตหรอขาย เพอใชในการรกษาโรค ปองกนโรค วนจฉยโรค ทงน การใชยาหรอสารดงกลาวจะตองเปนไปตามเงอนไขทแพทยกาหนด ช. สาหรบการรกษาพยาบาลในสวนทเกยวของกบเรองของความสวยงาม (Cosmetic Purposes) คารกษาพยาบาลทเขาเกณฑไดรบสทธเครดตภาษจะไมรวมเงนทจายคาบรการทางการแพทย ทนตกรรม หรอคาใชจายใดๆทเกยวของกบความสวยงาม ยกเวนเปนกรณจาเปนตอการรกษา 3.3.2 มาตรการหกคาลดหยอนคาใชจายในทางการแพทยในสหพนธรฐมาเลเซย 1) ความรทวไปเกยวกบสหพนธรฐมาเลเซย

DPU

87

สหพนธรฐมาเลเซยเปนประเทศในภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใต ซงแบงเปน 2 สวน โดยมทะเลจนใตกน สวนแรกคอคาบสมทรมลาย สวนทสองคอสวนเหนอของเกาะบอรเนยว82 บรเวณทเปนสหพนธรฐมาเลเซยปจจบนแตเดมนนเปนอาณาจกรศรวชย เนองจากอาณาจกรมทมชายแดนเปดออกสทะเล จงสงผลใหอาณาจกรมความเจรญรงเรองในดานการคาทางทะเลเปนอยางมาก แตตอมาอาณาจกรศรวชยกเรมเสอมอานาจลง เนองจากลกษณะภมประเทศเปนหมเกาะทาใหตดตอกนลาบากทาใหถกขาศกเขายดพนทไปทละเกาะได อกทงการทาการคาแบบผกขาดและเกบภาษคอนขางสง ทาใหชาวตางชาตไมพอใจ ประกอบกบจนเรมเปดเสนทางการคาทางทะเลแลวมาเดนเรอสาเภาซอขายสนคาเสยเอง ทาใหอาณาจกรทตองพงพาการคาเพยงอยางเดยวอยางอาณาจกรศรวชยลมสลายไปในทสด83

ตอมามหาอานาจประเทศยโรปไดเรมขยายตวเขามาในบรเวณน องกฤษไดแบงสวนการปกครองมลายออกเปน 3 ประเภท โดยแตละสวนการปกครองกจะมวธการปกครองทแตกตางกนในรายละเอยด แตโดยรวมคอใหชาวพนเมองไดมสวนรวมในการปกครองตนเอง หลงสงครามโลกครงท 2 องกฤษเหนวาจะตองปกครองมลายใหเขมงวดกวาเดมแตกไมประสบความสาเรจ เนองจากชาวพนเมองมความตนตวทางการเมองและหวงไดรบเอกราชอยางแทจรง จนในทสดมลายกไดรบเอกราชและใชชอวา สหพนธรฐมลาย ตอมาไดเปลยนชอประเทศเปน “สหพนธรฐมาเลเซย” โดยรวมเอาสงคโปร ซาบาห และซาราวก สวนบรไนขอแยกไปอยใตอารกขาขององกฤษตามเดม แตตอมาภายหลงสงคโปรกไดแยกตวเองออกจากมาเลเซย เนองจากความขดแยงทางเชอชาต เศรษฐกจ และการเมอง84

จากอดตทสหพนธรฐมาเลเซยเคยถกตกเปนเมองขนของประเทศองกฤษ จงไดม การเอาแบบโครงสรางทางการเมองการปกครองของประเทศองกฤษมาใช ยกเวนระบบรฐสภาซงมาเลเซยมทงรฐบาลกลางหรอรฐบาลสหพนธ (Federal Government) และรฐบาลแหงรฐ (State Government) โดยแตละรฐมสลตานปกครอง และสลตานรวมกนเลอกสมเดจพระราชาธบด หรอ ยงด เปอรตวน อากง (Yang di-pertuan Agong) เปนกษตรยปกครองประเทศ โดยมการผลดเปลยนหมนเวยนกนระหวางสลตาน ทง 9 รฐ เพอเปนประมข รฐบาลกลางหรอรฐบาลสหพนธ (Federal Government) และรฐบาลแหงรฐ (State Government) มโครงสรางทรองรบการปกครอง คอ โครงสรางระดบ

82 สดารตน ละง, “ประวตความเปนมาประเทศมาเลเซย (ออนไลน),” สบคนเมอวนท 21 เมษายน 2559,

จาก http://mah10612.blog spot.com/2013/07/blog-post.html 83 ประวตศาสตรประเทศมาเลเซย (ออนไลน), สบคนเมอวนท 21 เมษายน 2559,

จาก http://viyadasri.wordpress.com/ประวตศาสตรประเทศมาเ/ 84 เพงอาง.

DPU

88

สหพนธรฐ อนไดแก สภาประมขของผ ปกครองรฐและพระราชาธบด นายกรฐมนตรและคณะรฐมนตร สภาผแทนราษฎรและวฒสภา และสถาบนตลาการ โครงสรางระดบรฐ ไดแก ประมขแหงรฐ สภาการบรหารและมขมนตร สภานตบญญตแหงรฐ และเลขาธการประจารฐ โครงสรางทงหมดขางตน ตางถกกาหนดอยภายใตรฐธรรมนญของสหพนธรฐมาเลเซยหลงจากไดรบเอกราชจากองกฤษ รฐธรรมนญน ถอวาเปนรฐธรรมนญฉบบแรกและฉบบเดยว ซงใชมาตงแต พ.ศ. 2500 แตกไดมการแกไขหลายครง โดยโครงสรางรฐสภาของสหพนธรฐมาเลเซยจะมลกษณะ เชนเดยวกบองกฤษ สรปไดวาการปกครองของสหพนธรฐมาเลเซยเปนแบบรฐสภา (Parliament System) อนประกอบดวย สภาผแทนราษฎร (House of Representative) ทสมาชกมาจากการเลอกตงและวฒสภา (Senate) ทสมาชกมาจากการแตงตง อานาจทางการเมองขนอยกบสภาผแทนราษฎร โครงสรางการปกครองของสหพนธรฐมาเลเซยแบงเปน 3 ฝาย ไดแกฝายนตบญญต ประกอบดวย 2 สภาคอ วฒสภาหรอสภาสงและสภาผแทนราษฎร (House of Representative หรอ Dewan Rakyat) ฝายตลาการ อานาจตลาการของสหพนธรฐมาเลเซยใชระบบกฎหมายขององกฤษ คอ ระบบกฎหมายแบบจารตประเพณ (Common Law System) ยกเวนศาสนาอสลามจะอยภายใตระบบสหพนธ ทาใหอานาจตลาการมความอสระมาก เพราะไมถกควบคมโดยฝายบรหารและนตบญญต ฝายบรหาร ประกอบดวย 2 สวน คอ นายกรฐมนตรและคณะรฐมนตร85

สหพนธรฐมาเลเซยใหความสาคญกบบทบาทนายกรฐมนตรของรฐบาลกลางหรอรฐบาล สหพนธเปนอยางมาก ซงนอกจากจะเปนผนาคณะรฐบาลในการบรหารประเทศแลว นายกรฐมนตรยงสามารถแตงตงบคคลเขาดารงตาแหนง ผบรหารระดบสงในระบบราชการ ทงยงตองถวายนโยบายการปกครอง และการบรหารรฐใหแกกษตรยทราบ ใหคาปรกษาเกยวกบการแตงตง ผพพากษาอธบด กรมตรวจเงนแผนดน คณะกรรมการบรหารสาธารณะ และคณะกรรมการการเลอกตง ซงหลงการประกาศเอกราชสหพนธรฐมาเลเซยมนายกรฐมนตรทเปนผนาฝายบรหารมาแลวรวม 6 คน ทงหมดมาจากพรรคการเมองเดยวกน คอ พรรค United Malays National Organization (UMNO) มแนวนโยบายการบรหารประเทศ เนนชาตนยมแตไมรนแรง สนบสนนประชาชนใหมสทธในการเขามามสวนรวมในการบรหารประเทศทงดานการเมองและเศรษฐกจ86

ประชากรในสหพนธรฐมาเลเซยจะประกอบไดดวยคนหลากหลายเชอชาต แตโดยสวนใหญของประเทศ คอ ชนเชอสายมาเลย รองลงมา ไดแก คนเชอสายจนและอนเดย นอกจากนนคอชน

85 สานกงานคณะกรรมการขาราชการพลเรอน , “ประวตและขอมลรฐบาลมาเลเซยโดยยอ(ออนไลน),”

สบคนเมอวนท 21 เมษายน 2559, จาก http://www.aseanthai.net/ewt_news.php?nid=3851&filename=index 86 เพงอาง.

DPU

89

พนเมอง ประชาชนสวนใหญนบถอศาสนาอสลาม ซงถอเปนศาสนาประจาชาต รองลงมาคอศาสนาพทธนกายมหายาน นอกจากนคอศาสนาฮนด ครสต และศาสนาอนๆ87

สหพนธรฐมาเลเซยมการเตบโตทางเศรษฐกจอยางตอเนอง เรยกไดวาเปนประเทศอตสาหกรรมใหมทมเศรษฐกจกาวหนาแหงหนงในเอเชยตะวนออกเฉยงใต โดยเปนรองจากประเทศสงคโปร แหลงอตสาหกรรมสวนใหญของประเทศอยทางมาเลเซยตะวนตก ปนง เปนเมองทาใหญของประเทศ มถนนหลวงมาตรฐานสงเชอมโยงเปนเครอขายไปทวประเทศ คคาสาคญของสหพนธรฐมาเลเซยคอ ประเทศญปน สหรฐอเมรกา และสาธารณรฐสงคโปร สนคาสงออกทสาคญของประเทศ ไดแก เครองใชไฟฟาและชนสวนอปกรณอเลกทรอนกส น ามนปาลม เคมภณฑ น ามนสาเรจรป น ามนดบ กาซธรรมชาต เหลก ยางพารา และนอกจากนประเทศมาเลเซยยงเปนประเทศผ สงออกแรดบกอนดบตนๆ ของโลกอกดวย88 2) มาตรการหกคาลดหยอนคาใชจายทางการแพทยในสหพนธรฐมาเลเซย สหพนธรฐมาเลเซยจดเกบภาษตามหลกอาณาเขต (หลกแหลงเงนได) กลาวคอ รายไดทเกดจากกจการในสหพนธรฐมาเลเซยและรายไดตางประเทศทไดรบในสหพนธรฐมาเลเซยเทานนทตองเสยภาษเงนไดในสหพนธรฐมาเลเซย ปภาษในสหพนธรฐมาเลเซยเหมอนปภาษประเทศไทย คอ เปนปปฏทนเรม 1 มกราคม และสนสด 31 ธนวาคม ของทกๆป ในสวนของบรษท ปภาษจะหมายถงปตามงบการเงนของบรษทนนๆ89 บคคลธรรมดามหนาททจะตองเสยภาษจากรายไดทเกดใน / ไดรบจาก / หรอนาเขามาในสหพนธรฐมาเลเซย อยางไรกตาม บคคลธรรมดาผไมมถนทอยจะเสยภาษเฉพาะรายไดทไดรบในสหพนธรฐมาเลเซย อตราภาษจะขนอยกบสถานภาพของบคคลนน ซงวดไดจากระยะเวลาทอยในสหพนธรฐมาเลเซย ตามทไดกาหนดไวในพระราชบญญตภาษเงนได (The Income Tax Act 1967) โดยทวไปบคคลธรรมดาทอาศยอยในสหพนธรฐมาเลเซยเกน 182 วน จะถอเปนบคคลผมถนทอยในสหพนธรฐมาเลเซย90

87 สดารตน ละง. แหลงเดม. 88 ขอมลและประวตของประเทศมาเลเซย(ออนไลน) , สบคนจาก http://www.9ddn.com/content.

php?pid=764 [21 เมษายน 2559] 89 สานกงานสงเสรมวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอม (สสว.), “ระบบการจดเกบภาษของประเทศ

สมาชกอาเซยน(ออนไลน),” สบคนเมอวนท 10 พฤษภาคม 2559, จาก http://www.thaifta.com/trade/study/lawsme57_index6.pdf

90 เพงอาง.

DPU

90

สาหรบอตราภาษเงนไดบคคลธรรมดาของสหพนธรฐมาเลเซย เปนอตราภาษแบบกาวหนา ตงแตรอยละ 0 – 28 โดยสามารถหกลดหยอนภาษรายการตางๆ ได เชน คาลดหยอนสวนตว คาลดหยอนสาหรบคสมรส เบยประกนชวต คารกษาพยาบาลสาหรบผเสยภาษ คสมรส บตร หรอบพการ เปนตน ตารางท 3.2 ระดบและอตราภาษเงนไดของสหพนธรฐมาเลเซย ป 2016

ระดบและอตราภาษเงนไดของสหพนธรฐมาเลเซย ป 2016 ระดบเงนได (รงกตมาเลเซย) อตราภาษ

0 – 5,000 0% 5,001 – 20,000 1%

20,001 – 35,000 5% 35,001 – 50,000 10% 50,001 – 70,000 16%

70,001 – 100,000 21% 100,001 – 250,000 24% 250,001 – 400,000 24.5% 400,001 – 600,000 25%

600,001 – 1,000,000 26% 1,000,001 และสงขนไป 28%

กฎหมายภาษอากรของสหพนธรฐมาเลเซยอนญาตใหผเสยภาษสามารถนาคาใชจายในทางการแพทยหกมาเปนคาลดหยอนออกจากเงนไดในปภาษนน โดยจะมรายละเอยดตามทไดบญญตไวในพระราชบญญตภาษเงนได (The Income Tax Act 1967) มาตรา 46 ดงน 2.1) คาใชจายในทางการแพทยสาหรบบพการ โดยใหยอดเงนลดหยอนไดสงสดรายละ 5,000 รงกตมาเลเซย91

91 1 รงกตมาเลเซย = 8.49 บาท (อตราแลกเปลยนธนาคารแหงประเทศไทย ณ วนท 20 ตลาคม 2559)

DPU

91

2.2) คาใชจายในทางการแพทยสาหรบตวผเสยภาษ คสมรสและบตร โดยใหยอดเงนลดหยอนไดสงสดรายละ 5,000 รงกตมาเลเซย ในการใชสทธลดหยอนจะตองยนใบเสรจรบเงนและใบรบรองแพทยทออกใหโดยแพทยผทาการรกษาโรค 2.3) คาใชจายในการตรวจสขภาพสาหรบตวผเสยภาษ คสมรสและบตร โดยใหยอดเงนลดหยอนไดสงสดรายละ 500 รงกตมาเลเซย ในการใชสทธลดหยอนจะตองยนใบเสรจรบเงนทออกใหโดยโรงพยาบาลหรอแพทย DPU

บทท 4 ปญหาและการวเคราะหปญหาการหกคาลดหยอนคาใชจายในทางการแพทย

ตามกฎหมายภาษอากรของประเทศไทย ซงมการบญญตไวในประมวลรษฎากร คาใชจายทใหสทธบคคลผเสยภาษสามารถหกเปนคาลดหยอนออกจากเงนไดพงประเมนทตองเสยภาษนนประกอบไปดวยการหกคาลดหยอนสวนตวกบคาลดหยอนตามรายการ ในบทท 3 ทไดกลาวมาแลวขางตนพบวาในปจจบนคาลดหยอนตามรายการ ไดแก เบยประกนภยทผมเงนไดจายไปในปภาษส าหรบการประกนชวต คาการศกษาบตร เงนสะสมทจายเขากองทนส ารองเลยงชพ ดอกเบยเงนกยมเพอทอยอาศย เงนสมทบทผประกนตนจายเขากองทนประกนสงคม คาอปการะเลยงดบดามารดา และเงนทบรจาคแกสถานพยาบาลและสถานศกษา ซงยงไมมการอนญาตใหผเสยภาษน าคาใชจายในทางการแพทยมาหกเปนคาลดหยอนได ในบทนผวจยจงจะไดท าการวเคราะหวาถาหากน าเอาคาใชจายในทางการแพทยมาลดหยอนภาษเงนไดบคคลธรรมดาจะสงผลตอหลกความเปนธรรมและหลกความมประสทธภาพอยางไรเพอเสนอแนะแนวทางปรบปรงแกไขคาลดหยอนภาษเงนไดบคคลธรรมดาใหเปนธรรมและมประสทธภาพยงขนตอไป 4.1 ปญหาการหกคาลดหยอนคาใชจายในทางการแพทยตอหลกความเปนธรรม

ตามทไดกลาวมาแลวในบทท 2 หวขอท 2.1.4 วาระบบภาษอากรทดตองเปนระบบทมความเปนธรรมทงในระหวางผเสยภาษดวยกนเองและระหวางรฐผจดเกบภาษกบประชาชนผเสยภาษอากรทงหลายอยางเทาเทยมกนตามก าลงความสามารถ โดยจะตองไมท าใหผเสยภาษเกดความรสกเหลอมล าหรอความเสยเปรยบระหวางกนเกดขน หลกความเปนธรรมในการจดเกบภาษจงถอไดวาเปนหวใจส าคญของหลกการจดเกบภาษทด หากกฎหมายภาษอากรอนญาตใหบคคลผเสยภาษสามารถน าคาหกคาใชจายในในทางการแพทยมาหกเปนคาลดหยอนออกจากเงนไดเงนไดบคคลธรรมดาจะสงผลกระทบตอหลกความเปนธรรมหรอไม อยางไร จงมประเดนทตองพจารณา ดงน

(1) พจารณากรณกฎหมายภาษอากรอนญาตใหบคคลผ เสยภาษสามารถน าคาหกคาใชจายในในทางการแพทยมาหกเปนคาลดหยอนออกจากเงนไดทตองเสยภาษเงนไดบคคลธรรมดาจะสงผลกระทบตอหลกความเปนธรรมในแนวนอน

DPU

93

(2) พจารณากรณกฎหมายภาษอากรอนญาตใหบคคลผ เสยภาษสามารถน าคาหกคาใชจายในในทางการแพทยมาหกเปนคาลดหยอนออกจากเงนไดทตองเสยภาษเงนไดบคคลธรรมดาจะสงผลกระทบตอหลกความเปนธรรมในแนวตง 4.1.1 ผลกระทบตอหลกความเปนธรรมในแนวนอน พจารณากรณกฎหมายภาษอากรอนญาตใหบคคลผเสยภาษสามารถน าคาหกคาใชจายในในทางการแพทยมาหกเปนคาลดหยอนออกจากเงนไดทตองเสยภาษเงนไดบคคลธรรมดาจะสงผลกระทบตอหลกความเปนธรรมในแนวนอน ตามทไดกลาวมาแลวในบทท 2 หวขอท 2.1.4 วาความเปนธรรมในแนวนอนจะเกดขนเมอผเสยภาษมฐานะเทาเทยมกนในภาวะแวดลอมเหมอนกน ไดรบการปฏบตอยางเทาเทยมกน ดงนน คนทมความสามารถในการเสยภาษอากรเทาเทยมกนจะตองเสยภาษอากรเทาเทยมกน เชน ถาใชรายไดเปนเครองมอวดความสามารถในการเสยภาษ กหมายความวา บคคลทอยในฐานะเดยวกน เมอมรายไดจ านวนทเทากนตองเสยภาษในจ านวนทเทากน จงกอใหเกดความเปนธรรมตามแนวนอน จากลกษณะขางตนของหลกความเปนธรรมในแนวนอน หากกฎหมายภาษอากรอนญาตใหบคคลผเสยภาษสามารถน าคาหกคาใชจายในในทางการแพทยมาหกเปนคาลดหยอนออกจากเงนไดบคคลธรรมดาทตองเสยภาษจะเกดผลกระทบตอหลกความเปนธรรม โดยมขอดและขอเสย ดงน ขอดของการหกคาลดหยอนคาใชจายในทางการแพทยตอหลกความเปนธรรมในแนวนอน คอ ในกรณทจากเดมบคคลผเสยภาษทมรายไดเทากนตองเสยภาษในอตราเดยวกน (เปนไปตามหลกความเปนธรรมในแนวนอน) แตหากบคคลผเสยภาษทมรายไดบางคนมสทธสวสดการขาราชการ สทธประกนสงคม หรอสทธตามหลกประกนสขภาพแหงชาต เขามาชวยเหลอในเรองของคาใชจายในทางการแพทย กจะสงผลใหบคคลเหลานนไดรบสทธประโยชนทมากกวากลมบคคลผ เสยภาษทไมมสทธใดๆ เลย (แตถงแมจะมสทธขาราชการ ประกนสงคม หรอสทธตามหลกประกนสขภาพ แตสทธดงกลาวกใหความรบรองคมครอง ขอบเขตการบงคบใชแตกตางกน) ตวอยางท 1 ในปภาษ 2559 นาย ก. เปนคนโสดรบราชการ มสทธตามระบบสวสดการรกษาพยาบาลขาราชการ นาย ข. เปนคนโสดท างานเปนพนกงานเอกชนในบรษทแหงหนง ไมมสทธคารกษาพยาบาลใดๆ เลย ทงนาย ก. และนาย ข. มเงนไดพงประเมน 400,000 บาท และมเงนไดสทธ รวมทงปเทากนคอ 300,0001 บาท นาย ก. และนาย ข. จงตองเสยภาษเทากนคอ 7,5002 บาท และเสย

1 (400,000 – 60,000 (คาใชจาย)) – 30,000 (คาลดหยอนสวนตว) – 10,000 (คาเบยประกนชวต). 2 (150,000 x 0) + (150,000 x 5%).

DPU

94

ภาษในอตราภาษเฉลยเทากนคอ รอยละ 1.83 แตหากระหวางปภาษนาย ก. และนาย ข. ไดรบบาดเจบจ าเปนตองเขารบการรกษาพยาบาล มคาใชจายรวมทงหมดเทากน คอ 10,000 บาท นาย ก. ไดรบสทธสวสดการขาราชการจงไมตองเสยคาใชจายเอง สวนนาย ข. ตองจายคารกษาพยาบาลเองทงหมด แตเมอสนปภาษนาย ก. และนาย ข. กลบตองเสยภาษเปนจ านวนเทากน คอ 7,500 บาท หรอเสยภาษในอตราภาษเฉลยเทากนคอ รอยละ 1.8 ทงๆ ทรายไดของนาย ข. ตองไปหกคารกษาพยาบาล แตนาย ก. รายไดยงคงเหลอเตมจ านวน ซงไมเปนไปตามหลกความเปนธรรมในแนวนอนทวาคนทมความสามารถในการเสยภาษอากรเทาเทยมกนจะตองเสยภาษอากรเทาเทยมกน ผเสยภาษ

เงนไดพงประเมน (บาท)

เงนไดสทธ (บาท)

คาใชจายในทางการแพทย ทผเสยภาษตองจายดวยตนเอง (ไมมสทธคารกษาพยาบาลใดๆ)

ภาษ (บาท)

อตราภาษเฉลย (รอยละ)

นาย ก. 400,000 300,000 - 7,500 1.8 นาย ข. 400,000 300,000 10,000 7,500 1.8

แตหากกฎหมายภาษอากรมการก าหนดคาลดหยอนในสวนของคาใชจายในทางการแพทยเพมเขามา จากขอเทจจรงเดยวกนขางตน บคคลทมรายไดเทากนตองเสยภาษในอตราเทากน ไมวาจะบคคลนนจะมสทธสวสดการขาราชการ สทธประกนสงคม สทธตามหลกประกนสขภาพแหงชาต หรอไมมสทธใดๆเลย เมอบคคลดงกลาวมความจ าเปนตองใชจายคาใชจายในทางการแพทย ไมวาจะเปนตวบคคลผมเงนไดเอง คสมรสของผมเงนได บดามารดาของผมเงนได หรอบตรของผมเงนได บคคลดงกลาวไดรบประโยชนเหมอนกน คอสามารถน าคาใชจายทไดจายไปจรงมาลดหยอนภาษได ซงอาจจะแตกตางกนบางเลกนอยในสวนของจ านวนเงนซงทงนกขนอยกบการก าหนดขอบเขตจ านวนเงนของรฐบาลหรอหนวยงานทเกยวของจะก าหนด จากตวอยางดงกลาวจงท าใหทราบวาการเพมคาลดหยอนคาใชจายในทางการแพทยเขามาจะชวยสรางความเปนธรรมตามหลกความเปนธรรมในแนวนอนได

3 (( 7,500 ÷ 400,000 ) x 100).

DPU

95

ผเสยภาษ

เงนไดพงประเมน (บาท)

เงนไดสทธ (บาท)

จ านวนคาใชจายในทางการแพทย ของผเสยภาษ

ภาษ (บาท)

อตราภาษเฉลย (รอยละ)

ไดรบตามสทธใดๆ ใชเปนคาลดหยอนภาษ

นาย ก. 400,000 300,000 10,000 - 7,500 1.8 นาย ข. 400,000 300,000 - 10,000 7,500 1.8

ตวอยางท 2 ในปภาษ 2559 นาย ก. เปนคนโสดรบราชการ มสทธตามระบบสวสดการรกษาพยาบาลขาราชการ นาย ข. เปนคนโสดท างานเปนพนกงานเอกชนในบรษทแหงหนง ไมมสทธคารกษาพยาบาลใดๆ เลย ทงนาย ก. และนาย ข. มเงนไดพงประเมน 400,000 บาท และมเงนไดสทธ รวมทงปเทากนคอ 300,0004 บาท นาย ก. และนาย ข. จงตองเสยภาษเทากนคอ 7,5005 บาท และเสยภาษในอตราภาษเฉลยเทากนคอ รอยละ 1.86 แตหากระหวางปภาษนาย ก. และนาย ข. ไดรบบาดเจบจ าเปนตองเขารบการรกษาพยาบาล มคาใชจายรวมทงหมดเทากน คอ 10,000 บาท นาย ก. และนาย ข. สามารถน าเอาคารกษาพยาบาลมาใชเปนคาลดหยอนภาษเงนไดบคคลธรรมดาได เมอสนปภาษนาย ก. และนาย ข. กจะเสยภาษในอตราเฉลยเทากน ซงเปนไปตามหลกความเปนธรรมในแนวนอนทวาคนทมความสามารถในการเสยภาษอากรเทาเทยมกนจะตองเสยภาษอากรเทาเทยมกน ผเสยภาษ

เงนไดพงประเมน (บาท)

เงนไดสทธ (บาท)

จ านวนคาใชจายในทางการแพทย ของผเสยภาษ

ภาษ (บาท)

อตราภาษเฉลย (รอยละ)

ไดรบตามสทธใดๆ ใชเปนคาลดหยอนภาษ

นาย ก. 400,000 300,000 - 10,000 7,500 1.8 นาย ข. 400,000 300,000 - 10,000 7,500 1.8

นอกจากนการก าหนดคาลดหยอนในสวนของคาใชจายในทางการแพทยเพมเขามายงจะเปนการชวยใหประชาชนทจากเดมอาจมพฤตกรรมหลกเลยงภาษหรอไมอยในระบบระเบยบของกฎหมายภาษเขามาอยในระบบระเบยบของกฎหมายภาษอากรมากยงขน เนองจากคาลดหยอนตาม

4 (400,000 – 60,000 (คาใชจาย)) – 30,000 (คาลดหยอนสวนตว) – 10,000 (คาเบยประกนชวต). 5 (150,000 x 0) + (150,000 x 5%). 6 (( 7,500 ÷ 400,000 ) x 100).

DPU

96

รายการจากเดมอาจจะไมไดใหความชวยเหลอลดหยอนแกบคคลผเสยภาษอยางกวางขวางมากนก เชน หากผเสยภาษไมไดมการท าประกนชวตกไมไดรบสทธทจะน าเบยประกนภยมาลดหยอนภาระภาษได หากไมไดมการกยมเพอทอยอาศยกไมมสทธทจะน าดอกเบยเงนกยมมาลดหยอนได เปนตน แตในกรณของคารกษาพยาบาลนเปนคาใชจายส าคญทผเสยภาษทกคนตองประสบพบเจอ ไมจ าเปนตองด าเนนกจกรรมใดๆ เปนพเศษกมสทธไดรบประโยชนในสวนนได ดงนนจงสงผลตอกระบวนการคดของผเสยภาษทวาจากเดมผเสยภาษจะตองเปนฝายเสยภาษใหแกรฐเทานนไมไดรบสทธประโยชนใดๆ ใหแกตนเองหรอครอบครวเลย แตกรณนแมตนเองจะตองเสยภาษใหแกรฐแตตนเองและครอบครวกไดรบความชวยเหลอในเรองคาใชจายในทางการแพทย ซงถอวาเปนคาใชจายทมความจ าเปนและส าคญตอความเปนอยอยางมาก เมอมผหลกเลยงภาษลดนอยลง ผมเงนไดทกคนกจะเขามาสขนตอนของการเสยภาษทถกตองเหมาะสมมากขน จงชวยสงผลใหหลกความเปนธรรมมประสทธภาพมากยงขน ขอเสยของการหกคาลดหยอนคาใชจายในทางการแพทยตอหลกความเปนธรรมในแนวนอน แมวาการเพมมาตรการหกคาลดหยอน กรณคาใชจายในทางการแพทยเขามาจะสงผลดตอหลกความเปนธรรมทงในแนวนอนดงทไดกลาวมาแลวขางตน แตการเพมมาตรการหกคาลดหยอน กรณคาใชจายในทางการแพทยกสงผลกระทบในทางลบตอหลกความเปนธรรมในแนวนอนดวยเชนกน คอ บคคลผเสยภาษทมรายไดเทากนตองเสยภาษในอตราเดยวกน หากมการเพมมาตรการหกคาลดหยอน กรณคาใชจายในทางการแพทยเขามาจะเปนการใหประโยชนแกฝายผเสยภาษทมคาใชจายทางการแพทยมากกวาผเสยภาษอกฝายทไมคาใชจายในทางการแพทยเลย หรอมแตมจ านวนคาใชจายทนอยกวา จงไมสามารถใชสทธลดหยอนคาใชจายในทางการแพทยหรอสามารถใชสทธไดแตมจ านวนคาใชจายทนอยกวา ตวอยางท 3 ในปภาษ 2559 นาย ก. และนาย ข. เปนคนโสดท างานเปนพนกงานเอกชนในบรษทแหงหนง ไมมสทธคารกษาพยาบาลใดๆ เลย ทงนาย ก. และนาย ข. มเงนไดพงประเมน 400,000 บาท และมเงนไดสทธ รวมทงปเทากนคอ 300,0007 บาท นาย ก. และนาย ข. จงตองเสยภาษเทากนคอ 7,5008 บาท และเสยภาษในอตราภาษเฉลยเทากนคอ รอยละ 1.89 แตหากระหวางปภาษนาย ก. ไดรบบาดเจบจ าเปนตองเขารบการรกษาพยาบาล มคาใชจายรวมทงหมดเทากน คอ 10,000 บาท แตนาย ข. สขภาพรางกายแขงแรงดจงไมมคาใชจายในทางการแพทยแตอยางใด เมอสนปภาษ นาย ก. สามารถ

7 (400,000 – 60,000 (คาใชจาย)) – 30,000 (คาลดหยอนสวนตว) – 10,000 (คาเบยประกนชวต). 8 (150,000 x 0) + (150,000 x 5%). 9 (( 7,500 ÷ 400,000 ) x 100).

DPU

97

น าเอาคารกษาพยาบาลมาใชเปนคาลดหยอนภาษเงนไดบคคลธรรมดาได แตนาย ข. ไมไดรบสทธลดหยอนในกรณนแตอยางใด สงผลใหนาย ข. ตองจายภาษมากกวานาย ก. ทงททงสองคนมเงนไดเทากน ผเสยภาษ

เงนไดพงประเมน (บาท)

เงนไดสทธ (บาท)

จ านวนคาใชจายในทางการแพทย ของผเสยภาษ

ภาษ (บาท)

อตราภาษเฉลย (รอยละ)

ไดรบตามสทธใดๆ ใชเปนคาลดหยอนภาษ

นาย ก. 400,000 300,000 - 10,000 7,500 1.8 นาย ข. 400,000 300,000 - - < 7,500 < 1.8

4.1.2 ผลกระทบตอหลกความเปนธรรมในแนวตง พจารณากรณกฎหมายภาษอากรอนญาตใหบคคลผเสยภาษสามารถน าคาหกคาใชจายในในทางการแพทยมาหกเปนคาลดหยอนออกจากเงนไดทตองเสยภาษเงนไดบคคลธรรมดาจะสงผลกระทบตอหลกความเปนธรรมในแนวตง ตามทไดกลาวมาแลวในบทท 2 หวขอท 2.1.4 วาความเปนธรรมในแนวนอนจะเกดขนเมอผเสยภาษในฐานะระดบไมเทาเทยมกนไดรบการปฏบตทแตกตางกน ดงนน คนทมความสามารถในการช าระภาษตางกนควรจะเสยภาษอากรตางกน โดยจ านวนภาษอากรทเสยตางกนนนจะตองเปนความแตกตางทเหมาะสม ซงความเปนธรรมในแนวตงนแมจะมขอดในการสรางความเปนธรรมมากทสดกตาม แตอาจจะเกดปญหาในทางปฏบตได เพราะเปนการยากทจะก าหนดหลกเกณฑวาคนทมก าลงความสามารถในการช าระภาษตางกน ควรจะเสยภาษอากรตางกนเทาใดจงจะเปนธรรม จากลกษณะขางตนของหลกความเปนธรรมในแนวตง หากกฎหมายภาษอากรอนญาตใหบคคลผเสยภาษสามารถน าคาหกคาใชจายในในทางการแพทยมาหกเปนคาลดหยอนออกจากเงนไดบคคลธรรมดาทตองเสยภาษจะเกดผลกระทบตอหลกความเปนธรรม โดยมขอดและขอเสย ดงน ขอดของการหกคาลดหยอนคาใชจายในทางการแพทยตอหลกความเปนธรรมในแนวตง หากเราลองพจารณาในขอเทจจรงตางๆ ในปจจบนทมเรองของคาใชจายในการรกษาพยาบาลเขามาเกยวของดวย จะพบหลายกรณทไมสอดคลองกบหลกความเปนธรรม เชน ผซงมรายไดมากไดรบสทธประโยชนในการรกษาพยาบาลไมวาจะเปนสทธสวสดการขาราชการหรอสทธประกนสงคมเขามาชวยเหลอคมครอง กบผซงมรายไดนอยไมมสทธประโยชนใดๆ ทงสน ผซงมรายไดมากกจะมเงนเหลอมากกวาผซงมรายไดนอย เพราะมรายจายทนอยกวา ทงๆ ทมรายไดมากกวา และในอกกรณหนง คอ ผทมรายไดนอยไดรบสทธประโยชนในการรกษาพยาบาลไมวาจะเปนสทธสวสดการ

DPU

98

ขาราชการหรอสทธประกนสงคมเขามาชวยเหลอ กบผทมรายไดมากและไมมสทธประโยชนใดๆ ทงสน ผทมรายไดนอยกจะไดรบความชวยเหลอใหรายจายนอยลงไปอก (ไดรบสทธประโยชนคาใชจายในทางการแพทย) แตผทมรายไดมากกลบไมไดรบความชวยเหลอแตอยางใด ซงแสดงใหเหนถงความไมเปนธรรมอยางชดเจน ตวอยางท 1 ในปภาษ 2559 นาย ก. เปนคนโสดรบราชการ มสทธตามระบบสวสดการรกษาพยาบาลขาราชการ มเงนไดพงประเมน 1,100,000 บาท และมเงนไดสทธรวมทงปคอ 1,000,00010 บาท นาย ก. จงตองเสยภาษเปนจ านวน 115,50011 บาท และเสยภาษในอตราภาษเฉลยรอยละ 10.4512 นาย ข. เปนคนโสด ท างานเปนพนกงานเอกชนในบรษทแหงหนง ไมมสทธคารกษาพยาบาลใดๆ เลย มเงนไดพงประเมน 400,000 บาท และมเงนไดสทธรวมทงปคอ 300,00013 บาท นาย ข. จงตองเสยภาษเปนจ านวน 7,50014 บาท และเสยภาษในอตราภาษเฉลยรอยละ 1.815 แตหากระหวางปภาษนาย ก. และนาย ข. ไดรบบาดเจบจ าเปนตองเขารบการรกษาพยาบาล มคาใชจายรวมทงหมดเทากน คอ 10,000 บาท นาย ก. ไดรบสทธสวสดการขาราชการจงไมตองเสยคาใชจายเอง สวนนาย ข. ตองจายคารกษาพยาบาลเองทงหมด แตเมอสนปภาษนาย ก. และนาย ข. ตองเสยภาษเปนจ านวน 115,000 บาท และ 7,500 บาท ตามล าดบ จะเหนไดวาแมนาย ก. จะเสยภาษมากกวานาย ข. แตหากพจารณาจากรายรบรายจายของแตละคนแลวจะเหนไดวานาย ข. ไดรบความคมครองชวยเหลอนอยกวานาย ก. ผเสยภาษ

เงนไดพงประเมน (บาท)

เงนไดสทธ (บาท)

คาใชจายในทางการแพทย ทผเสยภาษตองจายดวยตนเอง (ไมมสทธคารกษาพยาบาลใดๆ)

ภาษ (บาท)

อตราภาษเฉลย (รอยละ)

นาย ก. 1,100,000 1,000,000 - 115,500 10.45 นาย ข. 400,000 300,000 10,000 7,500 1.8

10 (1,100,000 – 60,000 (คาใชจาย)) – 30,000 (คาลดหยอนสวนตว) – 10,000 (คาเบยประกนชวต). 11 (150,000 x 0) + (150,000 x 5%) + (200,000 x 10%) + (250,000 x 15%) + (250,000 x 20%). 12 (( 115,000 ÷ 1,100,000 ) x 100). 13 (400,000 – 60,000 (คาใชจาย)) – 30,000 (คาลดหยอนสวนตว) – 10,000 (คาเบยประกนชวต). 14 (150,000 x 0) + (150,000 x 5%). 15 (( 7,500 ÷ 400,000 ) x 100).

DPU

99

ตวอยางท 2 ในปภาษ 2559 นาย ก. เปนคนโสดรบราชการ มสทธตามระบบสวสดการรกษาพยาบาลขาราชการ มเงนไดพงประเมน 400,000 บาท และมเงนไดสทธรวมทงปคอ 300,00016 บาท นาย ก. จงตองเสยภาษเปนจ านวน 7,50017 บาท และเสยภาษในอตราภาษเฉลยรอยละ 1.818 นาย ข. เปนคนโสด ท างานเปนพนกงานเอกชนในบรษทแหงหนง ไมมสทธคารกษาพยาบาลใดๆ เลย มเงนไดพงประเมน 1,100,000 บาท และมเงนไดสทธรวมทงปคอ 1,000,00019 บาท นาย ข. จงตองเสยภาษเปนจ านวน 115,50020 บาท และเสยภาษในอตราภาษเฉลยรอยละ 10.4521 แตหากระหวางปภาษนาย ก. และนาย ข. ไดรบบาดเจบจ าเปนตองเขารบการรกษาพยาบาล มคาใชจายรวมทงหมดเทากน คอ 10,000 บาท นาย ก. ไดรบสทธสวสดการขาราชการจงไมตองเสยคาใชจายเอง สวนนาย ข. ตองจายคารกษาพยาบาลเองทงหมด แตเมอสนปภาษนาย ก. และนาย ข. ตองเสยภาษเปนจ านวน 7,500 บาท และ 115,000 บาท ตามล าดบ จะเหนไดวาแมนาย ข. จะเสยภาษมากกวานาย ก. แตจากตวอยางกแสดงใหเหนถงความไมเปนธรรมตอนาย ข. ทนาย ข. ไดรบความคมครองชวยเหลอนอยกวานาย ก. ผเสยภาษ

เงนไดพงประเมน (บาท)

เงนไดสทธ (บาท)

คาใชจายในทางการแพทย ทผเสยภาษตองจายดวยตนเอง (ไมมสทธคารกษาพยาบาลใดๆ)

ภาษ (บาท)

อตราภาษเฉลย (รอยละ)

นาย ก. 400,000 300,000 - 7,500 1.8 นาย ข. 1,100,000 1,000,000 10,000 115,500 10.45

แตหากกฎหมายภาษอากรมการก าหนดคาลดหยอนในสวนของคาใชจายในทางการแพทยเพมเขามา จากขอเทจจรงเดยวกนขางตนไมวาจะเปนบคคลผทมรายไดมากหรอรายไดนอย ไมวาจะบคคลนนจะมสทธสวสดการขาราชการ สทธประกนสงคม สทธตามหลกประกนสขภาพแหงชาต หรอไมมสทธใดๆเลย เมอบคคลดงกลาวมความจ าเปนตองใชจายคาใชจายในทางการแพทย ไมวาจะเปนตวบคคลผมเงนไดเอง คสมรสของผมเงนได บดามารดาของผมเงนได หรอบตรของผม

16 (400,000 – 60,000 (คาใชจาย)) – 30,000 (คาลดหยอนสวนตว) – 10,000 (คาเบยประกนชวต). 17 (150,000 x 0) + (150,000 x 5%). 18 (( 7,500 ÷ 400,000 ) x 100). 19 (1,100,000 – 60,000 (คาใชจาย)) – 30,000 (คาลดหยอนสวนตว) – 10,000 (คาเบยประกนชวต). 20 (150,000 x 0) + (150,000 x 5%) + (200,000 x 10%) + (250,000 x 15%) + (250,000 x 20%). 21 (( 115,000 ÷ 1,100,000 ) x 100).

DPU

100

เงนได บคคลดงกลาวไดรบประโยชนเหมอนกน คอสามารถน าคาใชจายทไดจายไปจรงมาลดหยอนภาษไดเหมอนกน จากตวอยางดงกลาวจงท าใหทราบวาการเพมคาลดหยอนคาใชจายในทางการแพทยเขามาจะชวยสรางความเปนธรรมตามหลกความเปนธรรมในแนวตงได นอกจากนการก าหนดคาลดหยอนในสวนของคาใชจายในทางการแพทยเพมเขามายงจะเปนการชวยใหประชาชนทจากเดมอาจมพฤตกรรมหลกเลยงภาษหรอไมอยในระบบระเบยบของกฎหมายภาษเขามาอยในระบบระเบยบของกฎหมายภาษอากรมากยงขน เนองจากคาลดหยอนตามรายการจากเดมอาจจะไมไดใหความชวยเหลอลดหยอนแกบคคลผเสยภาษอยางกวางขวางมากนก เชน หากผเสยภาษไมไดมการท าประกนชวตกไมไดรบสทธทจะน าเบยประกนภยมาลดหยอนภาระภาษได หากไมไดมการกยมเพอทอยอาศยกไมมสทธทจะน าดอกเบยเงนกยมมาลดหยอนได เปนตน แตในกรณของคารกษาพยาบาลนเปนคาใชจายส าคญทผเสยภาษทกคนตองประสบพบเจอ ไมจ าเปนตองด าเนนกจกรรมใดๆ เปนพเศษกมสทธไดรบประโยชนในสวนนได ดงนนจงสงผลตอกระบวนการคดของผเสยภาษทวาจากเดมผเสยภาษจะตองเปนฝายเสยภาษใหแกรฐเทานนไมไดรบสทธประโยชนใดๆ ใหแกตนเองหรอครอบครวเลย แตกรณนแมตนเองจะตองเสยภาษใหแกรฐแตตนเองและครอบครวกไดรบความชวยเหลอในเรองคาใชจายในทางการแพทย ซงถอวาเปนคาใชจายทมความจ าเปนและส าคญตอความเปนอยอยางมาก เมอมผหลกเลยงภาษลดนอยลง ผมเงนไดทกคนกจะเขามาสขนตอนของการเสยภาษทถกตองเหมาะสมมากขน จงชวยสงผลใหหลกความเปนธรรมมประสทธภาพมากยงขน ขอเสยของการหกคาลดหยอนคาใชจายในทางการแพทยตอหลกความเปนธรรมในแนวตง แมวาการเพมมาตรการหกคาลดหยอน กรณคาใชจายในทางการแพทยเขามาจะสงผลดตอหลกความเปนธรรมทงในแนวตงดงทไดกลาวมาแลวขางตน แตการเพมมาตรการหกคาลดหยอน กรณคาใชจายในทางการแพทยกสงผลกระทบในทางลบตอหลกความเปนธรรมในแนวตงดวยเชนกน คอ ตามหลกแลวผทมความสามารถในการหารายไดมาก กควรเสยภาษใหแกรฐมากกวาผทมความสามารถในการหารายไดนอย แตหากมการเพมมาตรการหกคาลดหยอน กรณคาใชจายในทางการแพทยเขามาจะเปนการใหประโยชนแกฝายผทมเงนไดมากในกรณทฝายผทมเงนไดมากมคาใชจายทางการแพทยมาก ในขณะทฝายผทมเงนไดนอยไมมคาใชจายในทางการแพทยเลย หรอมแตมจ านวนคาใชจายทนอยกวา จงไมกอใหเกดคาลดหยอนคาใชจายในทางการแพทยหรอไดรบแตเปนจ านวนทนอยกวา หากน ามาหกลดหยอนฝายทไมมคาใชจายในทางการแพทยหรอมนอยกวา กจะไดรบอตราสวนของคาลดหยอนทนอยกวา แมวาตนเองจะเปนฝายทมเงนไดนอยกวากตาม

DPU

101

ตวอยางท 3 ในปภาษ 2559 นาย ก. เปนคนโสดรบราชการ มสทธตามระบบสวสดการรกษาพยาบาลขาราชการ มเงนไดพงประเมน 1,100,000 บาท และมเงนไดสทธรวมทงปคอ 1,000,00022 บาท นาย ก. จงตองเสยภาษเปนจ านวน 115,50023 บาท และเสยภาษในอตราภาษเฉลยรอยละ 10.4524 นาย ข. เปนคนโสด ท างานเปนพนกงานเอกชนในบรษทแหงหนง ไมมสทธคารกษาพยาบาลใดๆ เลย มเงนไดพงประเมน 400,000 บาท และมเงนไดสทธรวมทงปคอ 300,00025 บาท นาย ข. จงตองเสยภาษเปนจ านวน 7,50026 บาท และเสยภาษในอตราภาษเฉลยรอยละ 1.827 แตหากระหวางปภาษนาย ก. ไดรบบาดเจบจ าเปนตองเขารบการรกษาพยาบาล มคาใชจายรวมทงสน 100,000 บาท สวนนาย ข. สขภาพรางกายแขงแรงดจงท าใหไมมคาใชจายในทางการแพทยแตอยางใด เมอสนปภาษ นาย ก. สามารถน าเอาคารกษาพยาบาลมาใชเปนคาลดหยอนภาษเงนไดบคคลธรรมดาได แตนาย ข. ไมไดรบสทธลดหยอนในกรณนแตอยางใด แมวานาย ก. จะเสยภาษมากกวานาย ข. แตหากพจารณาจากรายรบรายจายของแตละคนแลวจะเหนไดวานาย ข. ไดรบความคมครองชวยเหลอนอยกวานาย ก. ผเสยภาษ

เงนไดพงประเมน (บาท)

เงนไดสทธ (บาท)

จ านวนคาใชจายในทางการแพทย ของผเสยภาษ

ภาษ (บาท)

อตรา ภาษเฉลย (รอยละ) ไดรบตามสทธใดๆ ใชเปนคา

ลดหยอนภาษ นาย ก. 1,100,00 1,000,000 - 100,000 < 115,500 < 10.45 นาย ข. 400,000 300,000 - - 7,500 1.8

นอกจากทไดกลาวมาแลวขางตนการเพมมาตรการหกคาลดหยอน กรณคาใชจายในทางการแพทยจะกอใหเกดชองทางในการหลบเลยงทจะช าระภาษ เนองจากการเพมมาตรการจะตองการการเพมขนตอนของการบงคบใช การท าความเขาใจกบเจาหนาทผเกยวของ ตลอดจนสถานพยาบาลทรฐบาลก าหนดใหสามารถใหสามารถน าคารกษาพยาบาลใชสทธลดหยอนได ขอบเขตของจ านวนคา

22 (1,100,000 – 60,000 (คาใชจาย)) – 30,000 (คาลดหยอนสวนตว) – 10,000 (คาเบยประกนชวต). 23 (150,000 x 0) + (150,000 x 5%) + (200,000 x 10%) + (250,000 x 15%) + (250,000 x 20%). 24 (( 115,000 ÷ 1,100,000 ) x 100). 25 (400,000 – 60,000 (คาใชจาย)) – 30,000 (คาลดหยอนสวนตว) – 10,000 (คาเบยประกนชวต). 26 (150,000 x 0) + (150,000 x 5%). 27 (( 7,500 ÷ 400,000 ) x 100).

DPU

102

รกษาพยาบาล ขอบเขตของการบงคบใชของมาตรการวาครอบคลมกวางขวางมากนอยเพยงใด ซงสงเหลานลวนกอใหเกดชองทางในการหลบเลยงภาษทงสน เชน ผเสยภาษไมไดมการใชจายคาใชในทางการแพทยเลย แตตองการทจะไดรบสทธลดหยอน ผเสยภาษจงไปท าขอตกลงกบแพทยหรอสถานพยาบาลเพอใหแพทยหรอสถานพยาบาลออกใบเสรจคาใชจายในทางการแพทยเพอน ามาลดหยอนภาษ หรอผเสยภาษมคาใชจายในทางการแพทยจรง แตมจ านวนเพยงเลกนอยหรอไมเตมวงเงนทกฎหมายใหสทธลดหยอน ผเสยภาษจงไปท าขอตกลงกบแพทยหรอสถานพยาบาลเพอใหแพทยหรอสถานพยาบาลออกใบเสรจคาใชจายในทางการแพทยในจ านวนทสงขนหรอเตมวงเงนทกฎหมายใหสทธเพอน ามาลดหยอนภาษ หรอผเสยภาษมคาใชจายในทางการแพทยจรง แตเปนคาใชจายในทางการแพทยทกฎหมายไมใหสทธลดหยอน เชน คาใชจายในการศลกรรมเพอความสวยความงาม ผเสยภาษจงไปท าขอตกลงกบแพทยหรอสถานพยาบาลเพอใหแพทยหรอสถานพยาบาลออกใบเสรจคาใชจายในทางการแพทยเปนกรณทกฎหมายใหสทธเพอน ามาลดหยอนภาษ เปนตน จากตวอยางการหลกเลยงภาษโดยอาศยมาตรการหกคาลดหยอน กรณคาใชจายในทางการแพทยขางตน จะเหนไดวามผลกระทบตอหลกความเปนธรรมอยางชดเจน คอ ผทควรเสยภาษในจ านวนทเทากนกจะเสยภาษในอตราทไมเทากน หรอผทควรเสยภาษมากกวาเนองจากมความสามารถในการหาเงนทมากกวากอาจจะเสยภาษนอยกวาผทมความสามารถในการหาเงนไดทนอยกวากได ตารางท 4.1 สรปผลการวเคราะหการหกคาลดหยอนคาใชจายในทางการแพทยตอหลกความเปนธรรม

ผลกระทบตอหลกความเปนธรรมในแนวนอน

ขอด ขอเสย 1. ชวยสรางความเปนธรรมมากยงขน ส าหรบกรณทผเสยภาษมเงนไดสทธเทากนตองเสยภาษเท ากน แ ตผ เ ส ยภา ษแ ตละรายได รบ สท ธชวยเหลอคารกษาพยาบาลทแตกตางกน เชน สทธตามระบบสวสดการรกษาพยาบาล สทธตามระบบหลกประกนสขภาพ เปนตน หรอผเสยภาษบางรายไมไดรบสทธชวยเหลอคารกษาพยาบาลเลย (ดตารางในหนา 95-96 ประกอบ)

1. ไมเปนธรรมตอผเสยภาษส าหรบกรณทผเสยภาษมเงนไดสทธเทากนตองเสยภาษเทากน แตต ล อ ด ป ภ า ษ ผ เ ส ย ภ า ษ บ า ง ร า ย ไ ม ม ค ารกษาพยาบาลเลยหรอมแตเปนจ านวนทนอยกวา (ดตารางในหนา 98 ประกอบ)

DPU

103

ผลกระทบตอหลกความเปนธรรมในแนวนอน ขอด ขอเสย

2. ชวยใหประชาชนมความสนใจและใหความรวมมอในการปฏบตตามกฎหมายภาษอากรมากยงขน

2. กฎหมายมความซบซอนมากขน กอใหเกดชองทางในการหลบเลยงทจะช าระภาษ ท าใหผทมเงนไดสทธเทากนเสยภาษไมเทากน

ผลกระทบตอหลกความเปนธรรมในแนวตง

ขอด ขอเสย 1. ชวยสรางความเปนธรรมมากยงขน ส าหรบก ร ณ ท ผ ม ร า ย ไ ดม า ก ไ ด ร บ ช ว ย เ ห ล อค ารกษาพยาบาล แตผทมรายไดนอยไมไดรบสทธชวยเหลอคารกษาพยาบาลเลย หรอกรณผทมเงนไดสทธนอยเสยตองภาษนอยไดรบชวยเหลอคารกษาพยาบาล แตผทมเงนไดสทธมากตองเสยภาษมากไมไดรบสทธชวยเหลอคารกษาพยาบาลเลย (ดตารางในหนา 99-100 ประกอบ)

1. ไมเปนธรรมตอผเสยภาษส าหรบกรณผทมเงนไดสทธมากตองเสยภาษมาก แตตลอดปภาษมคารกษาพยาบาลมากจงไดคาลดหยอนมากกวาผทมเงนไดนอยทตลอดปภาษไมมคารกษาพยาบาลเลยหรอมแตเปนจ านวนทนอยกวา (ดตารางในหนา 102 ประกอบ)

2. ชวยใหประชาชนมความสนใจและใหความรวมมอในการปฏบตตามกฎหมายภาษอากรมากยงขน

2. กฎหมายมความซบซอนมากขน กอใหเกดชองทางในการหลบเลยงทจะช าระภาษ ท าใหผทมเงนไดสทธมากเสยภาษเทากบหรอเสยภาษนอยกวาผทมเงนไดสทธนอย

4.2 ปญหาการหกคาลดหยอนคาใชจายในทางการแพทยตอหลกความมประสทธภาพ

ตามทไดกลาวมาแลวในบทท 2 หวขอท 2.1.4 วาระบบภาษอากรทดตามหลกความมประสทธภาพจะตองเปนระบบภาษอากรทมคาใชจายในการจดเกบภาษจะตองมจ านวนนอยเมอเทยบกบรายไดทจะไดรบมาจากการจดเกบภาษ คาใชจายในการบรหารจดเกบภาษของเจาหนาทและคาใชจายในการใหความรวมมอในการปฏบตตามกฎหมายของผเสยภาษควรตองต าทสด ภาษตองกอใหเกดผลกระทบทไมตงใจใหเกดแกผเสยภาษนอยทสดหรอกอใหเกดการบดเบอนการตดสนใจในการท ากจกรรมทางเศรษฐกจอนน ามาซงผลไมจงใจใหผเสยภาษท ากจกรรมทางเศรษฐกจนอยทสด และระบบภาษทดนนจะตองมลกษณะเปนกลางในทางเศรษฐกจใหมากทสด กลาวคอ จะตองกระทบกระเทอนการท างานของกลไกในทางเศรษฐกจนอยทสดอกดวย หากกฎหมายภาษอากรอนญาตใหบคคลผเสยภาษสามารถน าคาหกคาใชจายในในทางการแพทยมาหกเปนคาลดหยอนออก

DPU

104

จากเงนไดเงนไดบคคลธรรมดาจะสงผลกระทบตอหลกความมประสทธภาพหรอไม อยางไร จงมประเดนทตองพจารณา ดงน

(1) พจารณากรณกฎหมายภาษอากรอนญาตใหบคคลผ เสยภาษสามารถน าคาหกคาใชจายในในทางการแพทยมาหกเปนคาลดหยอนออกจากเงนไดทตองเสยภาษเงนไดบคคลธรรมดาจะสงผลกระทบตอความมประสทธภาพในการจดเกบภาษ

(2) พจารณากรณกฎหมายภาษอากรอนญาตใหบคคลผ เสยภาษสามารถน าคาหกคาใชจายในในทางการแพทยมาหกเปนคาลดหยอนออกจากเงนไดทตองเสยภาษเงนไดบคคลธรรมดาจะสงผลกระทบตอความมประสทธภาพในทางเศรษฐกจ 4.2.1 ความมประสทธภาพในการจดเกบภาษ

พจารณากรณกฎหมายภาษอากรอนญาตใหบคคลผเสยภาษสามารถน าคาหกคาใชจายในในทางการแพทยมาหกเปนคาลดหยอนออกจากเงนไดทตองเสยภาษเงนไดบคคลธรรมดาจะสงผลกระทบตอหลกความมประสทธภาพในการจดเกบภาษ ตามทไดกลาวมาแลวในบทท 2 หวขอท 2.1.4 วาความมประสทธภาพในการจดเกบภาษ คอ หลกการจดเกบภาษทคาใชจายในการจดเกบภาษมจ านวนนอยเมอเทยบกบรายไดทจะไดรบมาจากการจดเกบภาษ ซงจะเกดไดจากการทคาใชจายในการบรหารจดเกบภาษของเจาหนาทและคาใชจายในการใหความรวมมอในการปฏบตตามกฎหมายของผ เสยภาษมมลคาต า เนองจากคาใชจายในการบรหารจดเกบภาษทผลกระทบตอรายไดของรฐบาลทเกดจากการจดเกบภาษ หากรฐตองเสยคาใชจายจ านวนมากในการบรหารจดเกบใหกบเจาหนาทของรฐ รฐกจะไม มเ งนเพยงพอทจะใชจายสาธารณะ ดงน น รฐตองสามารถจดเกบภาษไดอยางมประสทธภาพ จงท าใหจดเกบภาษไดมาก โดยมคาใชจายในการจดเกบภาษนอยทสด สวนคาใชจายในการใหความรวมมอในการปฏบตตามกฎหมายภาษของผเสยภาษซงถอไดวาเปนภาระทเพมขนแกผเสยภาษ หากคาใชจายในการใหความรวมมอในการปฏบตตามกฎหมายภาษสงแลว อาจน าไปสการลดลงอยางมากของรายไดทใชจายไดและความไมเตมใจในการเสยภาษของผเสยภาษ และน าไปสปญหาการหลบหลกหรอหนภาษ จากลกษณะขางตนของหลกความมประสทธภาพในการจดเกบภาษ หากกฎหมายภาษอากรอนญาตใหบคคลผเสยภาษสามารถน าคาหกคาใชจายในในทางการแพทยมาหกเปนคาลดหยอนออกจากเงนไดบคคลธรรมดาทตองเสยภาษจะเกดผลกระทบตอหลกความมประสทธภาพในการจดเกบภาษโดยมขอดและขอเสย ดงน ขอดของการหกคาลดหยอนคาใชจายในทางการแพทยตอหลกความมประสทธภาพในการจดเกบภาษ คอ ประชาชนผเสยภาษจะหนมาใหความสนใจและใหความรวมมอกบรฐบาลในเรองการเสยภาษอากรมากยงขน เพราะคาลดหยอนตามรายการตามบทบญญตทมอยเดมอาจจะไมไดใหความชวยเหลอหรอชวยลดหยอนแกบคคลผเสยภาษอยางกวางขวางมากนก เชน หากผเสยภาษไมได

DPU

105

มการท าประกนชวตกไมไดรบสทธทจะน าเบยประกนภยมาลดหยอนภาระภาษได หากไมไดมการกยมเพอทอยอาศยกไมมสทธทจะน าดอกเบยเงนกยมมาลดหยอนได เปนตน แตในกรณของคารกษาพยาบาลนเปนคาใชจายส าคญทผเสยภาษทกคนตองประสบพบเจอ ไมจ าเปนตองด าเนนกจกรรมใดๆ เปนพเศษกมสทธไดรบประโยชนในสวนนได การเพมมาตรการหกคาลดหยอน กรณคาใชจายในทางการแพทยจะสงผลตอกระบวนการคดและทศนคตของผเสยภาษทวาจากเดมผเสยภาษจะตองเปนฝายเสยเงนใหแกรฐเทานนโดยทตนเองและครอบครวไมไดรบสทธประโยชนใดๆ หรอไดรบการชวยเหลอบรรเทาภาระทางการเงนแตอยางใดเลย แตกรณการเพมมาตรการหกคาลดหยอน กรณคาใชจายในทางการแพทยเขามาชวยเหลอน จะชวยสรางทศนคตทดของผเสยภาษตอระบบกฎหมายภาษ คอ แมผเสยภาษตองเสยภาษใหแกรฐแตตนเองและครอบครวกไดรบความชวยเหลอในเรองคาใชจายในทางการแพทย ซงถอวาเปนคาใชจายทมความจ าเปนและส าคญตอชวตความเปนอยอยางมาก การก าหนดคาลดหยอนในสวนของคาใชจายในทางการแพทยเพมจงเปนการชวยใหประชาชนทจากเดมอาจมพฤตกรรมหลกเลยงภาษหรอไมอยในระบบระเบยบของกฎหมายภาษเขามาอยในระบบระเบยบของกฎหมายภาษอากรมากยงขน ตวอยางท 1 นาย ก. มอาชพเปนเกษตรกร มรายไดถงเกณฑทจะตองเสยภาษ แตนาย ก. ไดหลบเลยงจายภาษมาโดยตลอด โดยการปกปดรายไดทแทจรง และมความคดทวาภาษไมมประโยชนตอตนเอง แตกลบกนมแตตนเองทตองเปนฝายเสยเงนใหแกรฐ ครอบครวนาย ก. เปนครอบครวใหญ ประกอบดวย พอแม ภรรยา และลกอก 3 คน เมอถงเวลาสมาชกในครอบครวเจบไขไดปวยยอมกอใหเกดคาใชจายในการรกษาพยาบาลเกดขน เมอกฎหมายภาษก าหนดคาลดหยอนในสวนของคาใชจายในทางการแพทยเพมเขามา นาย ก. จงสมครใจเขามาสระบบของภาษอากร เพราะเมอสมาชกภายในครอบครวเจบปวย นาย ก. กสามารถน าคาใชจายในทางการแพทยมาชวยลดหยอนภาษได การก าหนดคาลดหยอนในสวนของคาใชจายในทางการแพทยเพมเขามาชวยเปลยนความคดนาย ก. จากเดมทคดวาตนตองจายเงนใหแกรฐโดยทไมไดรบประโยชนอะไรตอบแทน เปนแมวาตนจะตองเสยเงนภาษใหแกรฐแตตนและครอบครวกไดรบความคมครองในเรองของคารกษาพยาบาลตอบแทนกลบมา เมอจ านวนบคคลผทมพฤตกรรมหลบเลยงภาษลดนอยลงกจะสงผลใหรฐบาลสามารถเกบภาษเขาสรฐไดเพมมากขน สงผลใหรฐมเงนเพยงพอทจะใชจายสาธารณะและใชในกจกรรมทมความส าคญและจ าเปนกบประเทศชาต และหากบทบญญตมาตรการหกคาลดหยอน กรณคาใชจายในทางการแพทยทรฐน ามาบงคบใชมโครงสรางทแนนอนชดเจนและไมซบซอน คอ ก าหนดหลกเกณฑ วธการ เวลา สถานทเสยภาษ จ านวนภาษทจะตองเสยไวโดยชดเจน วาผใดบางมหนาท

DPU

106

ตองเสยภาษ เสยเมอไร เสยจากฐานอะไร ในอตราเทาใด วธเสยภาษเปนอยางไร รวมทงมความชดเจนในการตความกฎหมาย ใชภาษาทเขาใจงาย สามารถท าใหมองเหนผลลพธลวงหนาได กจะท าใหผเสยภาษมความเขาใจและปฏบตตามกฎหมายไดอยางถกตองและยงเปนการงายตอการท างานของเจาหนาทผจดเกบภาษทจะเขาใจและบรหารจดเกบภาษ ซงความแนนอนชดเจนดงกลาวจะกอใหเกดคาใชจายในการปฏบตตามกฎหมายภาษและตนทนในการบรหารจดเกบภาษทต า นอกจากนการทประชาชนมความรความเขาใจในกฎหมายภาษอากร มความสมครใจทจะเขามาอยในระบบระเบยบของกฎหมายภาษอากรมากยงขนยงเปนการชวยขดขวางตอการหลบหลกและหนภาษ การใชอ านาจตามอ าเภอใจ การเรยกและรบสนบนของเจาหนาทผจดเกบภาษ จากเหตผลทกลาวมาขางตนจงสรปไดวา การเพมมาตรการหกคาลดหยอน กรณคาใชจายในทางการแพทยทบทบญญตมความแนนอนชดเจนและประชาชนสามารถท าความเขาใจไดงายสามารถชวยสนบสนนหลกความมประสทธภาพในการจดเกบภาษและการใหความรวมมอในการปฏบตตามกฎหมายภาษ ตวอยางท 2 เดมประเทศไทยมรายรบจากภาษอากรปภาษละ 1,000,000.0 ลานบาท แตเมอกฎหมายภาษก าหนดคาลดหยอนในสวนของคาใชจายในทางการแพทยเพมเขามาผเสยภาษทเดมเคยหลบเลยงหรอหนภาษปรบเปลยนความคดสมครใจเขามาอยในบงคบของกฎหมายภาษ โดยหวงผลตอบแทนจากคาลดหยอนคาใชจายในทางการแพทย จะท าใหประเทศไทยมรายรบจากภาษอากรมากขน และเมออตราผหลบเลยงหรอหนภาษนอยลง รฐตองไมจ าเปนตองใชจายงบประมาณไปกบมาตรการปองกนการหลบเลยงและหนภาษอกดวย ท าใหประเทศไทยมเงนเหลอมากยงขนกวาเดม ขอเสยของการหกคาลดหยอนคาใชจายในทางการแพทยตอหลกความมประสทธภาพในการจดเกบภาษ คอ แมวาการเพมมาตรการหกคาลดหยอน กรณคาใชจายในทางการแพทยเขามาจะสงผลดตอหลกความมประสทธภาพดงทไดกลาวมาแลวขางตน แตการเพมมาตรการหกคาลดหยอน กรณคาใชจายในทางการแพทยกสงผลกระทบในทางลบตอหลกความมประสทธภาพดวยเชนกน คอ หากกฎหมายภาษอากรมการเพมมาตรการหกคาลดหยอน กรณคาใชจายในทางการแพทยเขามาใชบงคบจะสงผลใหประมวลรษฎากรและกฎหมายอนๆ ทเกยวของกบเรองนตองมการเพมบทบญญต กฎเกณฑ ขอบงคบ ระเบยบ วธการตางๆ ทจะเกยวของและเปนแนวทางในการบงคบปฏบตเรองคาลดหยอนคาใชจายในทางการแพทยโดยเฉพาะเพมเขามา ซงจะเปนการท าใหกฎหมายภาษอากรมความซบซอนมากยงขน เมอกฎหมายภาษมความซบซอนมากยงขนจงเปนการยากทประชาชนผตองปฏบตตามกฎหมายจะมความเขาใจและปฏบตตามกฎหมายภาษอากรไดอยางถกตอง และยงเปนการยากตอเจาหนาทผมหนาทตองปฏบตตามกฎหมายจะเขาใจ ตความกฎหมายและบรหารจดเกบภาษไดอยางถกตองเหมาะสม

DPU

107

ตวอยางท 3 ตามกฎหมายภาษอากรเดม ผเสยภาษสามารถยนภาษไดเองทางระบบอเลกทรอนกส แตเมอกฎหมายเพมมาตรการหกคาลดหยอน กรณคาใชจายในทางการแพทยเขามา ในบางกรณ ผเสยภาษทจะใชสทธลดหยอนอาจจะตองตดตอโรงพยาบาลเพอขอใบเสรจคาใชจายในทางการแพทย แลวผเสยภาษจะตองน าใบเสรจมาใหเจาหนาททเกยวของตรวจสอบความถกตองของใบเสรจเสยกอน ซงเปนการเพมขนตอนในการท างานของเจาหนาท และเพมความยงยากใหแกผเสยภาษ เมอกฎหมายมความซบซอนมากยงขนกจะท าใหการค านวณภาษเพอคาดการณลวงหนาเปนไปดวยความยงยากมากขน และจะสงผลใหประชาชนผเสยภาษและเจาหนาทผเกยวของไมสามารถท าใหมองเหนผลลพธลวงหนาไดหรอหากกระท าไดกตองคดค านวณโดยเจาหนาทผเชยวชาญ หรอตองใชขนตอน-วธการคดค านวณทยงยากซบซอนมากขนกวาการคดค านวณเพอทราบผลลพธลวงหนาของระบบกฎหมายภาษแบบเดม รฐบาลตองใชงบประมาณมากขนเพอทจะด าเนนการบงคบใชกฎหมายใหเปนไปอยางถกตองและเหมาะสมตรงตามจดประสงคของคาลดหยอนคาใชจายในทางการแพทย ทมขนเพอชวยบรรเทาภาระคาใชจายในการใชบรการทางสาธารณสขใหแกประชาชนผเสยภาษ เชน รฐตองท าการสรรหาบคลากรทมความรความเชยวชาญในเรองคาใชจายในทางการแพทยเพอด าเนนกจกรรมตางๆ ท าการพฒนาบคลากรทมอยเดมใหมความรความเชยวชาญเรองคาใชจายในทางการแพทย หรอท าการประชาสมพนธใหความรแกประชาชนเกยวกบความรเรองหกคาลดหยอน กรณคาใชจายในทางการแพทย วธการคดค านวณดวยตนเองเพอท าใหมองเหนผลลพธลวงหนา ขนตอนการใชสทธตามกฎหมาย รายชอโรงพยาบาลหรอสถานพยาบาลทสามารถน าคารกษาพยาบาลมาใชสทธลดหยอนได เปนตน อกท งรฐจะตองตดตอประสานงาน คดเลอก และท าการตรวจสอบโรงพยาบาลหรอสถานพยาบาลทจะอนญาตใหประชาชนสามารถน าคารกษาพยาบาลมาท าการลดหยอนภาษวาเปนโรงพยาบาลหรอสถานพยาบาลทมการรกษาพยาบาลทมความปลอดภยตอประชาชน มความเปนธรรมในสวนของคารกษาพยาบาล หรอมปจจยอนๆ ประกอบตามทกฎหมายก าหนดหลกเกณฑไว กฎหมาย ระเบยบทซบซอน และขนตอนการท างานทเพมเขามาจะท าใหคาใชจายในการบรหารจดเกบภาษเพมมากขน เพราะเปนเรองทยงยากส าหรบเจาหนาทผจดเกบภาษในการบรหารจดเกบภาษ และเจาหนาทผจดเกบภาษตองใชเวลาทมากขนกวาปกตในการท าความเขาใจและบงคบใชกฎหมายและระเบยบทเพมเขาใหมไดอยางถกตอง เมอกฎหมายภาษอากรมการเพมมาตรการหกคาลดหยอน กรณคาใชจายในทางการแพทยเขามาใชบงคบ มการเพมเตมบทบญญต กฎเกณฑ ขอบงคบตางๆในประมวลรษฎากรและกฎหมายอนๆ ทเกยวของ เพอใหสามารถบงคบใชไดในเรองนไดอยางแทจรงแลว ยอมสงผลใหกฎหมายภาษ

DPU

108

อากรมความซบซอนมากยงขนกวาเดม เมอกฎหมายมความซบซอนมากยงขนกจะท าใหกฎหมายมชองโหวในการหลกเลยงภาษมากขน ท าใหบคคลบางกลมสามารถใชประโยชนจากกฎหมายและระเบยบทมความซบซอนคนหาชองโหวในการลดภาระภาษของตนเองหรอหลกเลยงภาษทตนจะตองจายใหแกรฐ ตวอยางท 4 ผเสยภาษมคาใชจายในทางการแพทยจรง แตมจ านวนเพยงเลกนอยหรอไมเตมวงเงนทกฎหมายใหสทธลดหยอน ผเสยภาษจงไปท าขอตกลงกบแพทยหรอสถานพยาบาลเพอใหแพทยหรอสถานพยาบาลออกใบเสรจคาใชจายในทางการแพทยในจ านวนทสงขนหรอเตมวงเงนทกฎหมายใหสทธเพอน ามาลดหยอนภาษ ตวอยางท 5 ผเสยภาษมคาใชจายในทางการแพทยจรง แตเปนคาใชจายในทางการแพทยทกฎหมายไมใหสทธลดหยอน เชน คาใชจายในการศลกรรมเพอความสวยความงาม ผเสยภาษจงไปท าขอตกลงกบแพทยหรอสถานพยาบาลเพอใหแพทยหรอสถานพยาบาลออกใบเสรจคาใชจายในทางการแพทยเปนกรณทกฎหมายใหสทธเพอน ามาลดหยอนภาษ ตวอยางท 6 ผเสยภาษไมไดมการใชจายคาใชในทางการแพทยเลย แตตองการทจะไดรบสทธลดหยอน ผเสยภาษจงไปท าขอตกลงกบแพทยหรอสถานพยาบาลเพอใหแพทยหรอสถานพยาบาลออกใบเสรจคาใชจายในทางการแพทยเพอน ามาลดหยอนภาษ 4.2.2 ความมประสทธภาพในทางเศรษฐกจ

พจารณากรณกฎหมายภาษอากรอนญาตใหบคคลผเสยภาษสามารถน าคาหกคาใชจายในในทางการแพทยมาหกเปนคาลดหยอนออกจากเงนไดทตองเสยภาษเงนไดบคคลธรรมดาจะสงผลกระทบตอหลกความมประสทธภาพในการจดเกบภาษ ตามทไดกลาวมาแลวในบทท 2 หวขอท 2.1.4 วาความมประสทธภาพในการจดเกบภาษ คอ หลกการจดเกบภาษทคาใชจายในการจดเกบภาษมจ านวนนอยเมอเทยบกบรายไดทจะไดรบมาจากการจดเกบภาษ นอกจากนการจดเกบภาษตองมประสทธภาพในการจดเกบภาษแลวยงตองมประสทธภาพในทางเศรษฐกจดวย คอ การจดเกบภาษตองกอใหเกดผลกระทบทไมต งใจใหเกดแกผเสยภาษนอยทสดหรอกอใหเกดการบดเบอนการตดสนใจในการท ากจกรรมทางเศรษฐกจอนน ามาซงผลไมจงใจใหผเสยภาษท ากจกรรมทางเศรษฐกจนอยทสด ทงนกเพราะวาภาษมอทธพลตอการตดสนใจทางเศรษฐกจของผเสยภาษ โดยผเสยภาษอาจเลอกทจะไมประกอบกจกรรมทางเศรษฐกจทตนชอบและตนเองถนด หรอผเสยภาษอาจเลอกทจะท ากจกรรมทางเศรษฐกจทไมถกจดเกบภาษ หรออาจจะเลอกกจกรรมทางเศรษฐกจทถกจดเกบภาษไม

DPU

109

สงแทนกจกรรมทถกจดเกบภาษทสง อนเปนการกระทบกระเทอนตอผลการตดสนใจของผเสยภาษ ซงจะสงผลกระทบคอรฐบาลอาจไดรบรายไดจากการจดเกบภาษนอยลง และนอกจากนภาษทดนนจะตองมลกษณะเปนกลางในทางเศรษฐกจใหมากทสด คอ จะตองกระทบกระเทอนการท างานของกลไกในทางเศรษฐกจนอยทสดอกดวย จากลกษณะขางตนของหลกความมประสทธภาพในการจดเกบภาษ หากกฎหมายภาษอากรอนญาตใหบคคลผเสยภาษสามารถน าคาหกคาใชจายในในทางการแพทยมาหกเปนคาลดหยอนออกจากเงนไดบคคลธรรมดาทตองเสยภาษจะเกดผลกระทบตอหลกความมประสทธภาพในทางเศรษฐกจโดยมขอดและขอเสย ดงน ขอดของการหกคาลดหยอนคาใชจายในทางการแพทยตอหลกความมประสทธภาพในทางเศรษฐกจ คอ การเพมคาลดหยอนกรณคาใชจายในทางการแพทยเขามาในระบบกฎหมายภาษอากรจะท าใหประชาชนหนมาใสใจสขภาพรางกายของตนเองและครอบครวมากยงขน จากเดมทเมอเกดอาการเจบปวยอาจจะท าการซอยารบประทานเอง ซงอาจจะเปนยาอนตรายหรออาจจะเปนยาไมมคณภาพหรอไมไดมาตรฐาน เนองจากราคาถกและสะดวกรวดเรวกวาการเขารบบรการในสถานพยาบาล ซงในบางกรณการรกษาดวยตนเองดงกลาวกท าใหอาการแยลงหรอใชเวลาในการรกษาตวมากกวาปกต เพราะไมไดรบการตรวจและวนจฉยโรคอยางถกตองจากแพทยผเชยวชาญ แตหากประชาชนสามารถน าเอาคารกษาพยาบาลมาใชหกลดหยอนภาษของตนเองไดนน กจะเปนการชวยกระตนใหประชาชนเลอกทจะเขารบบรการของสถานพยาบาลของรฐหรอเอกชนทรฐอนญาตใหน าคารกษาพยาบาลมาใชสทธลดหยอนได ซงจะท าใหประชาชนไดรบการตรวจวนจฉยโรคทถกตอง ไดรบการรกษาพยาบาลทถกตองตรงจด ไดรบยาทมคณภาพและมความปลอดภย นอกจากนยงเปนการชวยเพมรายไดใหแกสถานพยาบาลอกดวย และเมอประชาชนมสขภาพรางกายแขงแรง กจะเปนก าลงส าคญในการสรางสรรคสงตางๆ และพฒนาท าประโยชนใหแกประเทศชาตไดอยางเตมประสทธภาพ ตวอยางท 7 ตามปกตเมอนาย ก. มอาการเจบปวย นาย ก. กจะท าการรกษาดวยตนเอง โดยการซอยาชดหรอรกษาดวยการพบหมอเถอน ซงบางครงกท าใหนาย ก. มอาการปวยรนแรงมากยงขนหรอตองเสยคาใชจายในการรกษาเปนจ านวนมาก แตเมอกฎหมายอนญาตใหประชาชนสามารถน าคาใชจายในการรกษาพยาบาลมาใชลดหยอนภาษได นาย ก. จงเปลยนความคดและเลอกทจะเขารบการรกษาในโรงพยาบาลของรฐเพอใชสทธ ดงกลาว ซงนอกจากนาย ก. จะไดรบสทธลดหยอนภาษแลว นาย ก. ยงไดรบการรกษาทถกตองเหมาะสมจากแพทยผเชยวชาญอกดวย ขอเสยของการหกคาลดหยอนคาใชจายในทางการแพทยตอหลกความมประสทธภาพในทางเศรษฐกจ คอ แมวาการเพมคาใชจายในทางการแพทยจะสามารถชวยใหรฐจดเกบภาษไดมาก

DPU

110

ยงขน ชวยกระตนใหประชาชนหนมาใหความสนใจกบกฎหมายภาษอากรและสขภาพรางกายของตนเองและบคคลในครอบครวมากยงขน แตการเพมคาลดหยอนกรณคาใชจายในทางการแพทยกอาจสงผลตอการบดเบอนการตดสนใจทางเศรษฐกจของประชาชนในอกดานหนงได เพราะเมอมการเพมคาลดหยอนคาใชจายในทางการแพทยเขามาในระบบกฎหมายภาษอากร ประชาชนบางกลมกจะมความตองการทจะไดรบผลประโยชนจากคาลดหยอนทเพมเตมเขามา เพอชวยบรรเทาภาระภาษของตนเอง ซงการกระท ากจกรรมตางๆ เพอรบสทธคาลดหยอนในกรณทตนเองและครอบครวไดรบความเจบปวยเพยงเลกนอยหรอไมไดรบความเจบปวยใดๆ เลย นอกจากจะเปนการเสยเวลาโดยใชเหตของตวผเสยภาษแลวยงเปนการเพมภาระของโรงพยาบาลซงปกตกมภาระในเรองของจ านวนคนไขทมากพออยแลวอกดวย ตวอยางท 8 จากเดมทนาย ก. สามารถรกษาเบองตนดวยตวเองไดโดยการรบประทานยาเมอมอาการเจบปวยเลกๆ นอยๆ แตเมอมการเพมมาตรการหกคาลดหยอน กรณคาใชจายในทางการแพทย นาย ก. จงเลอกทจะไมท าการรกษาพยาบาลเบองตนดวยตนเอง แตเลอกทจะไปพบแพทยทโรงพยาบาลหรอสถานพยาบาลเพอทจะไดน าใบเสรจคารกษาพยาบาลมาใชสทธในการลดหยอนภาษแทน จากทกลาวมาขางตนไมวาจะเปนการบญญตกฎหมายในสวนของมาตรการหกคาลดหยอน กรณคาใชจายในทางการแพทยมาใชบงคบ การก าหนดขนตอนและวธการปฏบตตามกฎหมาย การสรรหาและการพฒนาบคลากร การประชาสมพนธใหความรแกประชาชน การประสานงาน ตรวจสอบโรงพยาบาลหรอสถานพยาบาล ลวนแตเปนการเพมตนทนของรฐในการด าเนนการจดเกบภาษทงสน และไมวาจะดวยสาเหตคาใชจายในการบรหารจดเกบภาษของเจาหนาทสงขน ความซบซอนของกฎหมายภาษ แนววธปฏบตในการบรหารทยงยากมากขน ทงหมดนลวนขดกบหลกความมประสทธภาพทยดหลกทวาคาใชจายในการจดเกบภาษจะตองมจ านวนนอยเมอเทยบกบรายไดทจะไดรบมาจากการจดเกบภาษ คาใชจายในการบรหารจดเกบภาษของเจาหนาทและคาใชจายในการใหความรวมมอในการปฏบตตามกฎหมายของผเสยภาษควรตองต าทสด ภาษตองกอใหเกดผลกระทบทไมตงใจใหเกดแกผเสยภาษนอยทสดหรอกอใหเกดการบดเบอนการตดสนใจในการท ากจกรรมทางเศรษฐกจอนน ามาซงผลไมจงใจใหผเสยภาษท ากจกรรมทางเศรษฐกจนอยทสด และระบบภาษทดนนจะตองมลกษณะเปนกลางในทางเศรษฐกจใหมากทสด กลาวคอ จะตองกระทบกระเทอนการท างานของกลไกในทางเศรษฐกจนอยทสดอกดวย

DPU

111

ตารางท 4.2 สรปผลการวเคราะหการหกคาลดหยอนคาใชจายในทางการแพทยตอหลกความมประสทธภาพ

ผลกระทบตอหลกความมประสทธภาพในการจดเกบภาษ

ขอด ขอเสย 1. ชวยใหประชาชนมความสนใจและใหความรวมมอในการปฏบตตามกฎหมายภาษอากรมากยงขน ท าใหรฐสามารถจดเกบภาษไดเพมมากขน

1. ก าร เพ มมาตรการหกค าลดหยอน กรณคาใชจายในทางการแพทยเขามาใชบงคบจะท าใหกฎหมายมความซบซอนมากยงขน จงเปนการยากส าหรบผเสยภาษและเจาหนาทผเกยวของ ท าใหรฐมคาใชจายเพมมากขน 2. กฎหมายมความซบซอนมากขน กอใหเกดชองทางในการหลบเลยงทจะช าระภาษ ท าใหรฐจดเกบภาษไดนอยลง

ผลกระทบตอหลกความมประสทธภาพในทางเศรษฐกจ

ขอด ขอเสย 1. ประชาชนหนมาใสใจสขภาพรางกายของตนเองและครอบครวมากย ง ขน ใชบ รการสถานพยาบาลของรฐมากขน ไดรบการตรวจวนจฉยโรคทถกตอง ไดรบยาทมคณภาพและมความปลอดภย และท าใหสถานพยาบาลมรายไดเพมมากขน

1. เมอผเสยภาษและครอบครวไดรบความเจบปวยเพยงเลกนอย ซงสามารถรกษาเบองตนเองได ผ เ ส ยภา ษก จะ เ ลอก ทจะใชบ รการสถานพยาบาล เพราะตองการผลประโยชนจากคาลดหยอน

DPU

บทท 5 บทสรป และขอเสนอแนะ

เมอไดท าการศกษาหลกการจดเกบภาษทด หลกการเกยวกบภาษเงนไดบคคลธรรมดา

หลกการบรรเทาภาระภาษ ความจ าเปนในการเขาถงบรการทางการแพทยและสาธารณสขของประเทศไทย และมาตรการหกคาลดหยอนคาใชจายในทางการแพทยในตางประเทศ พรอมท งวเคราะหผลกระทบตอหลกความเปนธรรมและหลกความมประสทธภาพกรณเพมการหกคาลดหยอนคาใชจายในทางการแพทยเขามาในโครงสรางกฎหมายภาษอากรแลว ผวจยขอสรปผลของการศกษาพรอมทงใหขอเสนอแนะ ดงตอไปน 5.1 บทสรป

ผวจยขอสรปหลกการจดเกบภาษ หลกการเกยวกบภาษเงนไดบคคลธรรมดา หลกการบรรเทาภาระภาษเงนไดบคคลธรรมดา มาตรการบรรเทาภาระภาษกบหลกความเปนธรรมและหลกความมประสทธภาพ หลกเกณฑทางการคลงของรฐบาลในการใหบรการทางการแพทยและสาธารณสข และมาตรการหกคาลดหยอนคาใชจายในทางการแพทยตามกฎหมายไทยและกฎหมายตางประเทศ โดยล าดบ ดงน 5.1.1 หลกการจดเกบภาษ

ภาษอากรเปนสงทรฐบงคบจดเกบเพอทจะไดน าไปใชใหเกดประโยชนแกสวนรวม โดยมไดมสงตอบแทนโดยตรงแกผเสยภาษ วตถประสงคหรอจดมงหมายของการจดเกบภาษมหลายประการ เชน เพอเปนรายไดของรฐบาล เปนเครองมอในการกระจายความเปนธรรม เปนเครองมอในการรกษาเสถยรภาพทางเศรษฐกจ เปนตน

การทรฐจะจดเกบภาษจากบคคลใดไดนน บคคลนนๆ จะตองมความสมพนธกบรฐนน โดยความสมพนธนจะมหลายรปแบบ ไดแก ความสมพนธเกยวกบแหลงเงนไดหรอหลกแหลงเงนได ความสมพนธเกยวกบถนทอยหรอหลกถนทอย และความสมพนธเกยวกบสญชาตหรอหลกสญชาต

การทจะมระบบจดเกบภาษทมประสทธภาพไดนนจะตองมหลกเกณฑการจดเกบ เพอใชเปนแนวทางในการก าหนดการจดเกบภาษ มนกคดหลายทานไดเสนอหลกการจดเกบภาษทด เชน

DPU

113

หลกความเสมอภาค หลกความแนนอน หลกความสะดวก หลกความเปนธรรม ความมประสทธภาพ เปนตน 5.1.2 หลกการเกยวกบภาษเงนไดบคคลธรรมดา

ภาษเงนไดบคคลธรรมดาเปนภาษทเกบจากหนวยเสยภาษ คอ บคคลธรรมดา ผถงแกความตายในระหวางปภาษ กองมรดกทยงมไดแบง และหางหนสวนสามญหรอคณะบคคลทมใชนตบคคล โดยเกบจากเงนไดพงประเมนทหนวยเสยภาษดงกลาวไดรบ หกดวยคาใชจายและคาลดหยอน เหลอเทาใดเปนเงนไดสทธ น าไปค านวณภาษตามอตราภาษทประมวลรษฎากรก าหนดไว

เงนไดอนเขาลกษณะพงเสยภาษเงนไดบคคลธรรมดา ไดแก เงน ทรพยสนซงอาจค านวณเปนเงนได ประโยชนทอาจค านวณเปนเงนได ภาษอากรทผจายเงนหรอผอนออกแทนให และเครดตภาษตามทกฎหมายก าหนด โดยประมวลรษฎากรไดแบงประเภทของเงนไดพงประเมนออกเปน 8 ประเภท ซงเปนการแบงตามลกษณะแหลงทมาของเงนไดนน และเนองจากเงนไดพงประเมนเปนเงนไดทบคคลไดรบมาซงสวนใหญมไดเปนการไดมาโดยเปลาๆ แตผมเงนไดจะตองเสยคาใชจายลงทนลงแรง ดงนนเพอความเปนธรรม ในการค านวณภาษเงนไดบคคลธรรมดา กฎหมายจงก าหนดใหผมเงนไดน าเงนไดนนๆ มาหกคาใชจายได โดยจ านวนคาใชจายจะมจ านวนทแตกตางกนตามประเภทของเงนได

นอกจากนกฎหมายยอมใหหกคาลดหยอน คอ หกคาลดหยอนสวนบคคล หกคาลดหยอนตามรายการ เพอเปนการปรบปรงฐานภาษใหเปนธรรมสอดคลองกบความจ าเปนหรอภาระคาใชจายในการเลยงครอบครวของผเสยภาษ 5.1.3 หลกการบรรเทาภาระภาษเงนไดบคคลธรรมดา

การทระบบกฎหมายภาษเงนไดก าหนดใหมเรองตวบรรเทาภาษกเพอทจะสนบสนนความเปนธรรมในการจดเกบภาษ สนบสนนความเปนธรรมในการกระจายรายไดครงใหมและเพอประโยชนตอบคคลหรอกจกรรมใดกจกรรมหนงโดยเฉพาะ ตวบรรเทาภาษแบงออกเปน 2 ประเภท คอ ตวบรรเทาภาษในเชงโครงสราง (น ามาใชเพอหกเปนคาใชจายทกอใหเกดเงนได เพอชวยใหเกดความเปนธรรมในการกระจายรายได) และตวบรรเทาภาษทไมใชโครงสรางภาษ (น ามาใชเพอใหบรรลวตถประสงคทเปนการสนบสนนบคคลหรอกจกรรมบางประเภท) 5.1.4 มาตรการบรรเทาภาระภาษกบหลกความเปนธรรมและหลกความมประสทธภาพ

หลกความเปนธรรม คอ หลกทประชาชนทกคนทอยในประเทศหรอรฐเดยวกนไมวาจะแตกตางกนในเชอชาต ศาสนา ชนวรรณะ ฐานะดหรอฐานะยากจน หรอแตกตางกนทางต าแหนงหนาทการงานกตามควรจะตองเสยภาษอากร เพอบ ารงประเทศชาตตามก าลงความสามารถของตนโดยทดเทยมกน คนทมความสามารถมากควรเสยภาษอากรมาก คนทมความสามารถนอยควรเสยภาษ

DPU

114

อากรนอยตามสวน การหกคาลดหยอนเปนการลดฐานภาษทจะน ามาค านวณจ านวนของภาษอากรทจะตองช าระ การหกคาลดหยอนกอนน ามาค านวณเพอเสยภาษมวตถประสงคกเพอทจะแบงเบาภาระภาษใหมความเปนธรรมมากยงขน การพจารณาการหกคาลดหยอนในลกษณะทถกตองและเหมาะสมตอสภาพสงคม เศรษฐกจ จะสามารถสรางความเปนธรรมขนมาได นอกจากนคาลดหยอนควรทจะมหลกเกณฑทแนนอนชดเจนเพอใชเปนแนวทางปฏบต เพอเปนการปองกนไมใหบคคลกลมใดกลมหนงใชกฎหมายเปนเครองมอในการแสวงหาผลประโยชนโดยมชอบดวยกฎหมาย

หลกความมประสทธภาพ คอ หลกทคาใชจายในการจดเกบภาษจะตองมจ านวนนอยเมอเทยบกบรายไดทจะไดรบมาจากการจดเกบภาษ ดงนน เพอใหการหกคาลดหยอนสอดคลองกบหลกความมประสทธภาพ ลกษณะของคาลดหยอนจงควรทจะมความแนนอนชดเจนทงในเรองของจ านวนและหลกเกณฑตางๆ เกยวกบคาลดหยอนนนๆ เพอทผเสยภาษและเจาหนาทผเกยวของจะสามารถด าเนนการในเรองคาลดหยอนเรองนนๆ ไดอยางถกตอง มประสทธภาพ และสนเปลองเวลาจนเกนสมควร นอกจากนคาลดหยอนควรทจะใหผลประโยชนแกบคคลผเสยภาษทกคน เพอไมใหเกดการกระทบกระเทอนในการตดสนใจตางๆ ของบคคลผเสยภาษ 5.1.5 หลกเกณฑทางการคลงของรฐบาลในการใหบรการทางการแพทยและสาธารณสข

การแพทยและการสาธารณสขถอไดวาเปนสงทมความส าคญตอการด ารงชพของมนษยเปนอยางมาก เพราะสขภาพถอไดวาเปนปจจยพนฐานทจะสงผลตอการกระท ากจกรรมตางๆ ของมนษย การเขาถงบรการทางการแพทยและการสาธารณสขของประชาชนจงมความส าคญเปนอยางมากตอการพฒนาประชาชน พฒนาเศรษฐกจ รวมไปถงการพฒนาของประเทศชาต รฐบาลในทกยคทกสมยจงใหความส าคญกบเรองการแพทยและการสาธารณสขไมยงหยอนไปกวาเรองใดๆ ดงจะเหนไดจากแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตและงบประมาณแผนดน ซงงบประมาณรายจายประจ าปงบประมาณ พ.ศ. 2559 โดยการจ าแนกตามยทธศาสตรการจดสรรงบประมาณ ซงมทงหมด 8 ยทธศาสตร รฐบาลจดสรรงบประมาณใหแกยทธศาสตรดานการศกษา สาธารณสข คณธรรม จรยธรรมและคณภาพชวต เทากบรอยละ 36.4 ของงบประมาณทงหมด ซงเปนยทธศาสตรทไดรบจดสรรงบประมาณมากทสด

ปจจบนรฐบาลไดตระหนกถงความส าคญการแพทยและการสาธารณสข และทราบสถานภาพทางการเงนของประชาชนภายในประเทศเปนอยางด รฐบาลจงไดใหความชวยเหลอเรองคารกษาพยาบาลแกประชาชนในลกษณะหลายระบบ โดยมระบบหลกอย 3 ระบบ ไดแก ระบบสวสดการรกษาพยาบาลขาราชการ ระบบประกนสงคม และระบบหลกประกนสขภาพแหงชาต ซงแตละระบบมหลกเกณฑและความคมครองทแตกตางกน

DPU

115

5.1.6 มาตรการหกคาลดหยอนคาใชจายในทางการแพทยตามกฎหมายไทยและกฎหมายตางประเทศ

ปจจบนประเทศไทยยงไมมบทบญญตหรอมาตรการดานภาษอากรทเกยวของกบคาลดหยอนทเกยวกบคาใชจายในทางการแพทย ซงชวยเหลอผเจบปวยซงเปนบคคลผอยในเกณฑตองเสยภาษ รวมถงครอบครวของผเสยภาษโดยตรง แตกมบทบญญตดานภาษทพอจะเกยวของกบการชวยเหลอคาใชจายในทางการแพทย คอ 1. กรณไดรบการยกเวนไมตองน ามารวมค านวณเพอเสยภาษเงนไดบคคลธรรมดา และ 2. กรณการหกเปนคาลดหยอน

1. กรณไดรบการยกเวนไมตองน ามารวมค านวณเพอเสยภาษเงนไดบคคลธรรมดา ไดแก 1) เ งนไดสวนทเปนคา รกษาพยาบาลทนายจาง จายใหหรอจายแทนลกจาง (ความสมพนธกนในลกษณะของนายจาง-ลกจาง) 2) เงนไดสวนทนายจางจายเปนเบยประกนใหแกลกจางหรอบคคลอนทอยในความอปการะเลยงดของลกจาง (ความสมพนธกนในลกษณะของนายจาง-ลกจาง) 3) เงนไดเทาทผมเงนไดจายเปนเบยประกนภยในปภาษส าหรบการประกนชวตของผ มเงนได 4) เงนไดเทาทผมเงนไดจายเปนเบยประกนภย ส าหรบการประกนสขภาพบดามารดาของผมเงนได

กรณตามขอ 3. และ 4. เปนเรองของเบยประกนภยทไดรบการยกเวนไมตองน ามาค านวณเพอเสยภาษเงนได มทงกรณการท าประกนชวตตนเองและการประกนสขภาพบดามารดาของผมเงนได หรอบดามารดาของสามหรอภรยาของผมเงนได ซงความคมครองหรอการไดรบสทธประโยชนในสวนของเรองคารกษาพยาบาลจะมากนอยเพยงใดนน กขนอยกบรายละเอยดและความคมครองของประกนนนๆ เพราะเบยประกนทตางกนยอมสงผลใหไดรบความคมครองทแตกตางกน

2. กรณการหกเปนคาลดหยอน คอ เบยประกนภยทผมเงนไดจายไปส าหรบการประกนชวต โดยสามารถหกคาเบยประกนภยทผมเงนไดจายไปในปภาษส าหรบการประกนชวตของผมเงนไดตามจ านวนทจายจรงแตไมเกน 10,000 บาท ทงนเฉพาะในกรณทกรมธรรมประกนชวตมก าหนดเวลาตงแตสบปขนไป และการประกนชวตนนไดเอาประกนไวกบผรบประกนภยทประกอบกจการประกนชวตในราชอาณาจกร

ในกรณสามหรอภรยาของผมเงนไดมการประกนชวตและความเปนสามภรยาไดมอยตลอดปภาษ ใหหกลดหยอนไดดวยส าหรบเบยประกนทจายส าหรบการประกนชวตของสามหรอภรยาดวย

DPU

116

ในสวนของกฎหมายตางประเทศ กฎหมายภาษอากรของประเทศแคนาดาและสหพนธรฐมาเลเซยลวนแลวแตมบทบญญตทเกยวของกบมาตรการหกคาลดหยอนคาใชจายในทางการแพทยอยในระบบกฎหมายภาษ คอ รฐบญญตภาษเงนไดของแคนาดาไดบญญตเกยวกบการใหสทธประโยชนทางภาษโดยการเครดตภาษรายจายเกยวกบการรกษาพยาบาล คอ เครดตภาษส าหรบคาใชจายในการรกษาพยาบาล เปนเครดตภาษชนดทไมสามารถขอคนเปนเงนได ขอบเขตของรายจายทกฎหมายอนญาตในน ามาค านวณเครดตภาษนนกวางขวางและถกปรบปรงแกไขอยเสมอตามเทคโนโลย บคคลทมสทธในการเครดตภาษส าหรบคาใชจายในการรกษาพยาบาล ไดแก บคคลผอยในเกณฑตองเสยภาษ คสมรสผเสยภาษ สามภรยาทอยดวยกนโดยไมไดจดทะเบยนสมรส (Common-law Partner) บตรซงมอายไมเกน 18 ปบรบรณในปภาษนน และบคคลผอยในอปการะของผเสยภาษ คารกษาพยาบาลทเขาเกณฑไดรบสทธเครดตภาษ เชน คาใชจายในการเขารบบรการทางการแพทย ทนตกรรม หรอการรกษาพยาบาลจากสถานพยาบาลทไดรบใบอนญาตใหประกอบกจการนน คาใชจายส าหรบการขนสงผปวยโดยใชรถพยาบาล คาใชจายและคาเดนทางตามสมควร ส าหรบผปวยทตองปลกถายอวยวะหรอไขกระดก หรอยาหรอสารอนๆ ทถกตองตามกฎหมาย ซงผลตหรอขาย เพอใชในการรกษาโรค ปองกนโรค วนจฉยโรค ทงน การใชยาหรอสารดงกลาวจะตองเปนไปตามเงอนไขทแพทยก าหนด แตไมรวมถงคารกษาพยาบาลทจายคาบรการส าหรบการแพทย ทนตกรรมหรอคาใชจายใดๆทเกยวของกบความสวยงาม ยกเวนเปนกรณจ าเปนตอการรกษา

ส าหรบพระราชบญญตภาษเงนไดของสหพนธรฐมาเลเซยอนญาตใหผเสยภาษสามารถน าคาใชจายในทางการแพทยหกมาเปนคาลดหยอนออกจากเงนไดในปภาษนน โดยจะมรายละเอยด คอ คาใชจายในทางการแพทยส าหรบบพการ โดยใหยอดเงนลดหยอนไดสงสดรายละ 5,000 รงกตมาเลเซย คาใชจายในทางการแพทยส าหรบตวผเสยภาษ คสมรสและบตร โดยใหยอดเงนลดหยอนไดสงสดรายละ 5,000 รงกตมาเลเซย ในการใชสทธลดหยอนจะตองยนใบเสรจรบเงนและใบรบรองแพทยทออกใหโดยแพทยผท าการรกษาโรค และคาใชจายในการตรวจสขภาพส าหรบตวผเสยภาษ คสมรสและบตร โดยใหยอดเงนลดหยอนไดสงสดรายละ 500 รงกตมาเลเซย ในการใชสทธลดหยอนจะตองยนใบเสรจรบเงนทออกใหโดยโรงพยาบาลหรอแพทย 5.2 ขอเสนอแนะ

เมอไดวเคราะหปญหาทอาจจะเกดขนจากกรณเพมการหกคาลดหยอนคาใชจายในทางการแพทยเขามาในโครงสรางกฎหมายภาษเงนไดบคคลธรรมดาแลว เหนวามประเดนทควรพจารณาปรบปรงใหสอดคลองกบหลกการจดเกบภาษอากรทดทประเทศไทยควรปรบใชใหเหมาะสมกบ

DPU

117

ระบบภาษอากรภายในรฐ เพอใหประชาชนมความสมครใจในการเสยภาษเงนไดบคคลธรรมดา และรายไดทางภาษอากรจะเขาสรฐมากยงขนกวาเดม

ผวจยมความเหนวาการเพมการหกคาลดหยอนคาใชจายในทางการแพทยเขามาในโครงสรางกฎหมายภาษเงนไดบคคลธรรมดามความเหมาะสมในการน ามาปรบใชกบระบบภาษของประเทศไทยดวยเหตผลหลายประการ เชน ชวยสงเสรมความเปนธรรมในการจดเกบภาษ สงเสรมความรวมมอรวมใจในการเสยภาษของประชาชน เปนตน แตในทางกลบกนการเพมการหกคาลดหยอนคาใชจายในทางการแพทยเขามาในโครงสรางกฎหมายภาษเงนไดบคคลธรรมดาจะกอใหเกดความซบซอนของกฎหมายมากขน ผวจยจงขอเสนอแนะและขอควรปฏบตในการเพมการหกคาลดหยอนคาใชจายในทางการแพทยเขามาในโครงสรางกฎหมายภาษเงนไดบคคลธรรมดา ดงน

1. จากการศกษาบทบญญตกฎหมายภาษของประเทศแคนาดาและสหพนธรฐมาเลเซยในสวนของคาลดหยอนคาใชจายในทางการแพทยแลว ผวจยเหนควรวากฎหมายภาษของประเทศไทยควรทจะมการเพมบทบญญตการหกคาลดหยอนคาใชจายในทางการแพทยเขามาในโครงสรางกฎหมายภาษเงนไดบคคลธรรมดา แตจ านวนเงนของคาลดหยอนทสามารถน ามาใชสทธไดนนไมควรเปนจ านวนเงนทไดมาโดยการใชสตรค านวณเหมอนอยางเชนบทบญญตของประเทศแคนาดา เพราะจะท าใหเกดความซบซอนและความยงยากทงตอผเสยภาษและเจาหนาทผเกยวของ และไมควรเปนจ านวนเงนทไดมาจากการคดค านวณรอยละจากเงนไดพงประเมนหรอเงนไดสทธ เพราะจะท าใหกลมผมเงนไดพงประเมนหรอเงนไดสทธมากจะไดรบผลประโยชนมากกวากลมผมเงนไดพงประเมนหรอเงนไดสทธนอย1

ในกรณนผวจยเหนวาควรเปนเงนตามจ านวนทจายจรงแตไมเกนคนละ 100,000 บาท ซงเปนจ านวนเงนทเทากบกรณของการประกนชวต (กรณเบยประกนภยทผมเงนไดไดจายไปส าหรบการประกนชวตไดรบยกเวนเงนไดไมตองน ามารวมค านวณเพอเสยภาษเงนไดบคคลธรรมดาและสามารถหกลดหยอนไดอก สรปคอผมเงนไดไดจายไปส าหรบการประกนชวตจะไดรบการชวยเหลอบรรเทาภาระภาษรวมเปนเงนสงสดไมเกนคนละ 100,000 บาท) เพราะลกษณะการกระท ากรณของการท าประกนชวตและกรณคาใชจายในทางการแพทยมลกษณะของการกระท าทคลายคลงกนนนกคอ เปนการกระท าทมขนเพอดแลรกษาสขภาพความสมบรณแขงแรงของรางกายตนเอง

1 ตวอยางเชน กฎหมายใหสทธผเสยภาษสามารถน าคาใชจายในทางการแพทยมาลดหยอนภาษไดไมเกน

รอยละ 10 ของเงนไดพงประเมน หากนาย ก. มเงนไดพงประเมน 1,000,000 บาท จะไดสทธลดหยอนคาใชจายในทางการแพทยไมเกน 100,000 บาท แตนาย ข. มเงนไดพงประเมน 500,000 บาท จงไดสทธลดหยอนคาใชจายในทางการแพทยไมเกนเทากบ 50,000 บาทเทานน

DPU

118

นอกจากนการก าหนดใหหกคาลดหยอนคาใชจายในทางการแพทยไดตามจ านวนทจายจรงแตไมเกนคนละ 100,000 บาท เทากบกรณการประกนชวตจะชวยสงเสรมหลกความเปนธรรมอกดวย คอ ไมวาผเสยภาษจะเลอกใชสทธในกรณประกนชวตหรอกรณคาใชจายในทางการแพทย ผเสยภาษกจะไดรบผลประโยชนทเทาเทยมกน

2. การเพมการหกคาลดหยอนคาใชจายในทางการแพทยเขามาในโครงสรางกฎหมายภาษเงนไดบคคลธรรมดาเปนการท าใหฐานภาษแคบลงโดยการเพมตวบรรเทาภาระภาษ ดงนน ผวจยขอเสนอแนะวาการเพมการหกคาลดหยอนดงกลาวควรเปนการเพมตวบรรเทาภาษทไมใชโครงสรางภาษโดยการแกไขเพมเตมประมวลรษฎากร มาตรา 47(1) เพราะคาลดหยอนคาใชจายในทางการแพทยเปนตวบรรเทาภาระภาษทมขนเพอประโยชนของบคคลหรอกจกรรมบางประเภท หรอสงเสรมภารกจของรฐ ซงในกรณนกคอ การสงเสรมและสนบสนนใหประชาชนหนมาใหความสนใจสขภาพรางกายของตนเองและบคคลในครอบครว เมอเกดอาการเจบปวยประชาชนกจะเลอกทจะใชบรการของสถานพยาบาลของรฐหรอสถานพยาบาลของเอกชนทมประสทธภาพหรอมาตรฐานในระดบสากลมากกวาทจะไปรกษาพยาบาลกบหมอเถอนหรอทานยาชดรบประทานเอง ซงเปนการกระท าทไมเหมาะสมและอาจจะกอใหเกดอนตรายรายแรงตอผปวยได และการทประชาชนหนมาใหความสนใจสขภาพและเลอกใชบรการสถานพยาบาลของรฐเปนการชวยสงเสรมตอหลกความมประสทธภาพอกดวย

3. การแกไขเพมเตมคาลดหยอนคาใชจายในทางการแพทยเขามาในโครงสรางกฎหมายภาษเงนไดบคคลธรรมดาควรแกไขโดยการบญญตเปนพระราชบญญตแกไขเพมเตมประมวลรษฎากร ซงการแกไขกฎหมายในลกษณะดงกลาวเปนการแกไขเพมเตมกฎหมายทมลกษณะเปนค าสงของภาครฐทมผลกระทบตอสทธและเสรภาพของประชาชนและมผลกระทบตอสทธของประชาชนจงควรเปนการกระท าของประชาชน หรอกลาวอกอยางหนงเปนการแกไขเพมเตมโดยสมาชกของรฐสภา เพราะวฒสมาชกสวนหนงและสมาชกสภาผแทนราษฎรมาจากการเลอกตงของประชาชนตามระบอบประชาธปไตย พระราชบญญตภาษอากรทออกโดยรฐสภาหรอทถกเปลยนแปลงภายใตการถกเถยงและอภปรายทางการเมองผานทางผแทนของประชาชน อยภายใตการตรวจสอบทางกระบวนการนตบญญตของรฐสภาจงเปนการสอดคลองกบแนวความคดในเรองระบบภาษอากรทด ซงกรณการเพมการหกคาลดหยอนคาใชจายในทางการแพทยเขามาในโครงสรางกฎหมายภาษเงนไดบคคลธรรมดากมลกษณะเปนการแกไขเพมเตมกฎหมายทมลกษณะเปนค าสงของภาครฐทมผลกระทบตอสทธและเสรภาพของประชาชนและมผลกระทบตอสทธของประชาชน เนองจากจะเปนในการใชทรพยากรทางเศรษฐกจและกระทบตอเสรภาพในการใชชวตของประชาชน การแกไขเพมเตมกฎหมายในกรณนจงควรแกไขโดยตวแทนของประชาชน คอ รฐสภา และบญญต

DPU

119

กฎหมายขนมาใชบงคบในลกษณะของพระราชบญญตแกไขเพมเตมประมวลรษฎากร กจะเปนการเหมาะสมมากกวาบญญตกฎหมายขนมาใชบงคบในลกษณะของพระราชกฤษฎกาหรอกฎกระทรวง โดยบทบญญตทแกไขเพมเตมควรมความดงตอไปน

“ เงนไดพงประเมนตามมาตรา 40 เมอไดหกตามมาตรา 42 ทว ถงมาตรา 46 แลว เพอเปนการบรรเทาภาระภาษ ใหหกลดหยอนไดอกตอไปน

คาใชจายในทางการแพทยของผมเงนไดและของสามหรอภรยา บดามารดา บตรชอบดวยกฎหมายหรอบตรบญธรรมของผมเงนได ตามจ านวนทจายจรงแตไมเกนคนละ 100,000 บาท”

หากมการเพมการหกคาลดหยอนคาใชจายในทางการแพทยเขามาในโครงสรางกฎหมายภาษเงนไดบคคลธรรมดาโดยมลกษณะตามขอเสนอแนะดงกลาวขางตน การเพมการหกคาลดหยอนดงกลาวจะชวยสรางความเปนธรรมในการจดเกบภาษเงนไดบคคลธรรมดา และสงเสรมความมประสทธภาพของรฐในการจดเกบภาษมากขน และประโยชนสงสดกจะเกดแกประชาชนคนไทยและประเทศไทยนนเอง

DPU

บรรณานกรม

DPU

121

บรรณานกรม

ภาษาไทย

กลมนกวชาการภาษอากร. ภาษอากรตามประมวลรษฎากร 2557. กรงเทพมหานคร : เรอนแกว

การพมพ, 2557.

กรมเชอเพลงธรรมชาต กระทรวงพลงงาน. “ภาษเงนไดปโตรเลยม.”

http://www.dmf.go.th/index.php?act=petroleum&sec=tax , 26 พฤษภาคม 2558.

กรมสรรพากร. “ความรเรองภาษ ภาษเงนไดบคคลธรรมดา หกตามความจ าเปนและสมควร.”

http://www.rd.go.th/publish/6055.0.html , 18 ธนวาคม 2558.

กรมสรรพากร. ความรเรองภาษ.” http://www.rd. go.th/publish/553.0.html , 20 ตลาคม 2558.

กระทรวงสาธารณสข. “ววฒนาการทางการแพทย.”

http://mophaccess. moph.go.th/index.php/2013-07-15-03-58-59 , 3 ธนวาคม 2558.

ขอมลและประวตของประเทศมาเลเซย. http://www.9ddn.com/content. php?pid=764 ,

21 เมษายน 2559.

คลนกภาษ กระทรวงการคลง. “ความรเรองภาษ.”

http://taxclinic.mof.go go.th/knowledge/customs-dept.php , 20 พฤษภาคม 2558.

งบประมาณแผนดน.

https://sites.google.com/site/nanarin325/kar-ngein-kar-khlang-kar-thnakhar/ngb-

praman , 3 ธนวาคม 2558.

จรศกด รอดจนทร. ภาษเงนไดบคคลธรรมดา หลกการและบทวเคราะห. กรงเทพมหานคร :

จฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2555.

จนตนา สตยาศย. “ยาชดและอนตรายจากยาชด.”

http://pharmacology.md.kku.ac.th/site_data/mykku_pharmacal/34/News/ebook/medic

ine.html , 20 ตลาคม 2559.

เจนจรา สนนท. “แผนการพฒนาเศรษฐกจ.”

https://www.eduzones.com /knowledge-2-10-28149.html , 3 ธนวาคม 2558.

DPU

122

ฉตรชย คณโลหต. “ผลกระทบของมาตรการเพมคาลดหยอนภาษของเบยประกนชวต.”

วทยานพนธมหาบณฑต คณะนตศาสตร มหาวทยาลยรามค าแหง, 2547.

ชยสทธ ตราชธรรม. ค าอธบายกฎหมายภาษอากร. กรงเทพมหานคร : วญญชน, 2536.

บญธรรม ราชรกษ. ทฤษฎภาษอากร. กรงเทพมหานคร : ททเอน เพรส, 2552.

ปรดา นาคเนาวทม. เศรษฐศาสตรการภาษอากร1. กรงเทพฯ : มหาวทยาลยรามค าแหง, 2526.

ประวตศาสตรประเทศมาเลเซย. http://viyadasri.wordpress.com/ประวตศาสตรประเทศมาเ/

, 21 เมษายน 2559.

ประวตหมอบลดเลย. https://sites.google.com/site/ratanakosin11/bukhkhl-sakhay/hmxb-rad-ley

, 3 ธนวาคม 2558.

พรหม สรลกษณมงคล. “ปญหาในการปรบขอมลแผนทภาษและทะเบยนทรพยสนของเทศบาล

นครเชยงใหมใหเปนปจจบน.”

http://archive.lib.cmu.ac.th/full/T/2550/mpa0950ps_ch2.pdf , 26 พฤษภาคม 2558.

พรม มนกลาง ปรด, บญยง และโกเมนทร สบวเศษ. วชาภาษอากรวาดวยเงนไดบคคลธรรมดา.

กรงเทพมหานคร : อกษรสาสน, 2535.

ไพศาล ชยมงคล. งบประมาณแผนดน : ทฤษฎและปฏบต. กรงเทพมหานคร : ไทยวฒนาพานช,

2517.

ภาษมลคาเพม คออะไร?. http://tax.bugnoms.com/what-is-vat/#gs.NJhTiiM , 20 ตลาคม 2558.

ภาษสรรพสามต. http://www.thailaws.com/aboutthailaw /general_29.htm , 20 ตลาคม 2558.

มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราชา. “แนวคดของ ฌอง ฌาค รสโซ (Jean Jacques Reusseau)

กบบางเสยวแหงวกฤตการเมองไทย.” http://www. stou.ac.th , 21 ธนวาคม 2559.

ววฒนาการสาธารณสขและการพยาบาลอนามยชมชน แนวคดหลกการและมาตรการทาง

สาธารณสข. “ทฤษฎสถานการณและแนวโนมการสาธารณสข.”

http://www.teacher.ssru.ac.th /natgrita_wo/pluginfile.php/220/block_html/content/

เนอหาสอนววฒนาการสาธารณสขบทท1-3.pdf , 3 ธนวาคม 2558.

วาสนา สขสมย. “การน าระบบเครดตภาษเงนไดบคคลธรรมดามาใชแทนระบบการหกลดหยอน.”

วทยานพนธมหาบณฑต คณะนตศาสตร มหาวทยาลยธรรมศาสตร, 2551.

DPU

123

ศนยขอมลเพอธรกจไทยในแคนาดา. “การจดเกบภาษในแคนาดา.”

http://www.thaibizcanada.com/ca/faqs/detail.php?cate=faqs&id=17870

, 20 เมษายน 2559.

สถาพร จฑารตนพงศ. “ปญหาการจายประโยชนทดแทนตามกฎหมายประกนสงคม : ศกษากรณ

ตาย.” วทยานพนธมหาบณฑต. คณะนตศาสตร มหาวทยาลยธรกจบณฑตย, 2555.

สถาบนพระปกเกลา. “สญญาประชาคม.” http://kpi2.kpi.ac.th , 21 ธนวาคม 2559.

สถาบนศกษาความรวมมอระหวางประเทศแหงมหาวทยาลยธรรมศาสตร. “ขอมลรายประเทศ

ทวโลก.” http://www.apecthai.org/index.php/ขอมลรายประเทศทวโลก/อเมรกา

เหนอ/636-แคนาดา.html , 29 ธนวาคม 2558.

ส านกงานคณะกรรมการขาราชการพลเรอน. “ประวตและขอมลรฐบาลมาเลเซยโดยยอ.”

http://www.aseanthai.net/ewt_news.php?nid=3851&filename=index

, 21 เมษายน 2559.

ส านกงานสงเสรมวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอม (สสว.). “ระบบการจดเกบภาษของประเทศ

สมาชกอาเซยน.” http://www.thaifta.com/trade/study/lawsme57_index6.pdf

, 10 พฤษภาคม 2559.

ส านกงานหลกประกนสขภาพแหงชาต. “คมอผใชสทธหลกประกนสขภาพ.”

http://stream.nhso.go.th/portals/0/library/library09.pdf , 12 ธนวาคม 2558.

สดารตน ละง. “ประวตความเปนมาประเทศมาเลเซย.”

http://mah10612.blog spot.com/2013/07/blog-post.html , 21 เมษายน 2559.

สมคด บางโม. ภาษอากรธรกจ. กรงเทพมหานคร : วทยพฒน, 2551.

สรายทธ วฒยาภรณ. “ความรทวไปเกยวกบกฎหมายภาษอากร.” วารสารดลพาห, 52 (3).

(กนยายน-ธนวาคม, 2548) : 32 - 33.

สเกต อภชาตชตร. “หลกความเปนธรรมแหงสงคม.” สรรพกรสาสน. (2501) : 30 - 41.

หนวยงานการศกษาแคนาดาแหงประเทศไทย. “ความรทวไปเกยวกบประเทศแคนาดา.”

http://www.successcanada.org/canada.html , 29 ธนวาคม 2558.

หลกเกณฑในการพจารณาสถานทเกดแหลงเงนได เพอประโยชนในการจดเกบภาษเงนไดบคคล

ธรรมดา(1) . http://www.sanpakornsarn.com/page_article_detail.php?aID=278

, 28 พฤศจกายน 2558.

DPU

124

อจฉรยา รสฉ า. “ปญหากฎหมายเกยวกบสทธในคาใชจายเพอบรการสาธารณสขของขาราชการ

ลกจาง และประชาชนทวไป : ศกษากรณการรวมระบบบรการสาธารณสขของรฐ.”

วทยานพนธมหาบณฑต คณะนตศาสตร มหาวทยาลยธรกจบณฑตย, 2557.

ภาษาตางประเทศ

CEC Network Reseau des CEC. About Canada // .“ประวตศาสตร.”

http://www.studycanada.ca/thailand/history.htm , 20 เมษายน 2559.

CEC Network Reseau des CEC. “ระบบการปกครองของแคนาดา.”

http://www.study canada.ca/thailand/government.htm , 29 ธนวาคม 2558. DPU

ภาคผนวก

DPU

กฎกระทรวง ฉบบท 126 (พ.ศ. 2509)

ออกตามความในประมวลรษฎากร วาดวยการยกเวนรษฎากร

------------------------------------

อาศยอานาจตามความในมาตรา 4 และมาตรา 134 (4) แหงประมวลรษฎากรซงแกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตแกไขเพมเตมประมวลรษฎากร (ฉบบท 8) พ.ศ. 2494 และมาตรา 42 (17) แหงประมวลรษฎากร ซงแกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตแกไขเพมเตมประมวลรษฎากร (ฉบบท 10) พ.ศ. 2496 รฐมนตรวาการกระทรวงการคลงออกกฎกระทรวงไวดงตอไปน ขอ 1 ใหยกเลก (1) กฎกระทรวง ฉบบท 110 (พ.ศ. 2500) ออกตามความในประมวลรษฎากรวาดวยการยกเวนรษฎากร (2) กฎกระทรวง ฉบบท 124 (พ.ศ. 2506) ออกตามความในประมวลรษฎากรวาดวยการยกเวนรษฎากร (3) กฎกระทรวง ฉบบท 125 (พ.ศ. 2507) ออกตามความในประมวลรษฎากรวาดวยการยกเวนรษฎากร ขอ 2 ใหกาหนดเงนไดตอไปนเปนเงนไดตาม (17) ของมาตรา 42 แหงประมวลรษฎากร ซงแกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตแกไขเพมเตมประมวลรษฎากร (ฉบบท 10) พ.ศ. 2496 (1) เงนไดจากกจการของโรงเรยนราษฎรซงไดตงขนตามกฎหมายวาดวยโรงเรยนราษฎร แตไมรวมถงเงนไดจากการขายของ การรบจางทาของหรอการใหบรการอนใดทโรงเรยนราษฎรซงเปนโรงเรยนอาชวศกษาไดรบจากผซงมใชนกเรยน (แกไขเพมเตมโดยกฎกระทรวง ฉบบท 132 (พ.ศ. 2513) ใชบงคบ 16 กนยายน 2513 เปนตนไป) (2) เงนไดจากการจาหนาย หรอสวนลดจากการจาหนายสลากกนแบงของรฐบาล (3) เงนไดสวนทเปนคาจางการทางานในระหวางเวลาปดภาคการศกษาของคนตางดาวซงเปนนกเรยน นกศกษาหรอนสตทเขามาศกษา ณ สถานศกษาในประเทศไทย ทงน ใหเปนไปตามหลกถอยทถอยปฏบตตอกน (4) เงนไดสวนทเปนคารกษาพยาบาลทนายจางจายให หรอจายแทน

DPU

ลกจางเปนคารกษาพยาบาล สาหรบ (ก) ลกจาง สาม ภรยา บพการหรอผสบสนดาน ซงอยในความอปการะเลยงดของลกจาง ทงน เฉพาะสาหรบการรกษาพยาบาลทกระทาในประเทศไทย (ข) ลกจางในกรณทจาเปนตองไดรบการรกษาพยาบาลในตางประเทศในขณะทปฏบตการตามหนาทในตางประเทศเปนครงคราว ทงน เงนจานวนดงกลาวไดจายไปทงหมดในการนน (แกไขเพมเตมโดยกฎกระทรวง ฉบบท 149 (พ.ศ. 2523) ใชบงคบสาหรบเงนไดป 2523 เปนตนไป) (5) (ยกเลกโดยกฎกระทรวง ฉบบท 187 (พ.ศ. 2534) ความเดมยงคงใชบงคบสาหรบการโอนกรรมสทธในพนธบตรของรฐบาลทออกจาหนายกอนวนท 8 พฤศจกายน 2534) (6) เงนไดททางราชการจายใหเปนเงนคาเชาบานหรอเงนทคานวณไดจากมลคาของการไดอยบานทใหอยโดยไมเสยคาเชา เงนชวยการศกษาบตร เงนชวยเหลอบตรเงนคาเบยกนดาร เงนยงชพ หรอเงนคาอาหารทาการนอกเวลา (แกไขเพมเตมโดยกฎกระทรวง ฉบบท 136 (พ.ศ. 2517) ใชบงคบสาหรบเงนไดป 2517 เปนตนไป) (7) (ยกเลกโดยกฎกระทรวง ฉบบท 187 (พ.ศ. 2534) ความเดมยงคงใชบงคบสาหรบดอกเบยพนธบตรของรฐบาลและพนธบตรของรฐบาลทเรมจาหนายกอนวนท 8 พฤศจกายน 2534) (8) เงนคาเชาบานทไดรบจากรฐวสาหกจ ซงมใชบรษทหรอหางหนสวนนตบคคล เทาทผมเงนไดไดจายไปโดยสจรตตามความเปนจรง หรอเงนทคานวณไดจากมลคาของการไดอยบานทรฐวสาหกจดงกลาวใหอยโดยไมตองเสยคาเชา และรฐวสาหกจผจายเงนมไดออกคาภาษเงนไดสาหรบเงนไดจานวนดงกลาวให (9) เงนชวยการศกษาบตร เงนชวยเหลอบตร เงนคาเบยกนดารหรอเงนยงชพ ทไดรบจากรฐวสาหกจซงมใชบรษทหรอหางหนสวนนตบคคลในอตราเดยวกบททางราชการจายใหแกขาราชการ และรฐวสาหกจผจายเงนมไดออกคาภาษเงนไดสาหรบเงนไดจานวนดงกลาวให (แกไขเพมเตมโดยกฎกระทรวง ฉบบท 138 (พ.ศ. 2518) ใชบงคบสาหรบเงนไดป 2517เปนตนไป) (10) รางวลททางราชการจายใหเพอประโยชนในการปองกนมใหมการกระทาผดเกยวกบภาษอากร (แกไขเพมเตมโดยกฎกระทรวง ฉบบท 139 (พ.ศ. 2518) ใชบงคบสาหรบเงนไดป 2518เปนตนไป)

DPU

(11) ดอกเบยเงนสะสมทไดรบจากรฐวสาหกจซงมใชบรษทหรอหางหนสวนนตบคคล ในอตราเดยวกบททางราชการจายใหแกขาราชการ และรฐวสาหกจผจายเงนมไดออกคาภาษเงนไดสาหรบเงนไดจานวนดงกลาวให (แกไขเพมเตมโดยกฎกระทรวง ฉบบท 145 (พ.ศ. 2522) ใชบงคบสาหรบเงนไดป 2522 เปนตนไป) (12) เงนไดทเจาหนาทของรฐบาลตางประเทศซงปฏบตหนาทในประเทศไทยไดรบจากรฐบาลของตน ทงน โดยใหเปนไปตามหลกถอยทถอยปฏบตตอกน (แกไขเพมเตมโดยกฎกระทรวง ฉบบท 146 (พ.ศ. 2522) ใชบงคบสาหรบเงนไดป 2522 เปนตนไป) (13) เงนไดสวนทเปนเงนเดอนและเงนใด ๆ บรรดาทไดเนองจากหนาทหรอตาแหนงงานททาหรอจากการรบทางานใหทคนตางดาวซงเปนผแทนของคณะกรรมการกาชาดระหวางประเทศปฏบตหนาทในประเทศไทย ไดรบจากคณะกรรมการกาชาดระหวางประเทศ (แกไขเพมเตมโดยกฎกระทรวง ฉบบท 145 (พ.ศ. 2522) ใชบงคบสาหรบเงนไดป 2522 เปนตนไป) (14) (ยกเลกโดยกฎกระทรวง ฉบบท 169 (พ.ศ. 2529) ใชบงคบ 2 กมภาพนธ 2529 เปนตนไป) (15) เงนไดททางราชการจายใหเพอประโยชนในการรกษาความมนคงภายในราชอาณาจกร และกระทรวงการคลงไดอนญาตใหเบกจายได (แกไขเพมเตมโดยกฎกระทรวง ฉบบท 152 (พ.ศ. 2523) ใชบงคบสาหรบเงนไดไมวาทไดรบกอนหรอตงแต 6 ตลาคม 2523 เปนตนไป) (16) เงนไดสวนทเปนเงนเดอนหรอคาจางและเงนใด ๆ บรรดาทไดเนองจากหนาทหรอตาแหนงงานททาหรอจากการรบทางานใหทคนตางดาวซงไมมถนทอยในประเทศไทยไดรบจาก (ก) คณะกรรมการระหวางรฐบาลเกยวกบการโยกยายถนฐานในการปฏบตงานในประเทศไทย (ข) รฐบาลแหงประเทศของตนในการปฏบตงานเกยวกบการชวยเหลอผอพยพจากอนโดจนในประเทศไทย (แกไขเพมเตมโดยกฎกระทรวง ฉบบท 154 (พ.ศ. 2524) ใชบงคบสาหรบเงนไดป 2524 เปนตนไป) (17) เงนไดจากการขายอสงหารมทรพยอนเปนมรดกหรอสงหารมทรพยทไดรบจากการใหโดยเสนหา ทตงอยนอกเขตกรงเทพมหานคร เทศบาล สขาภบาล หรอเมองพทยา

DPU

หรอการปกครองทองถนอนทมกฎหมายจดตงขนโดยเฉพาะ ทงน เฉพาะเงนไดจากการขายในสวนทไมเกน 200,000 บาท ตลอดปภาษนน (18) เงนไดจากการโอนกรรมสทธหรอสทธครอบครองในอสงหารมทรพยใหแกบตรโดยชอบดวยกฎหมายของตนโดยไมมคาตอบแทน บตรโดยชอบดวยกฎหมายดงกลาวไมรวมถงบตรบญธรรมดวย (แกไขเพมเตมโดยกฎกระทรวง ฉบบท 155 (พ.ศ. 2525) ใชบงคบ 27 กมภาพนธ 2525 เปนตนไป) (19) เงนไดจากการขายสนคายาสบ ทโรงงานยาสบ กระทรวงการคลงไดเสยภาษเงนไดแทนผขายสนคาดงกลาวทกทอดตามมาตรา 48 ทว แหงประมวลรษฎากร (แกไขเพมเตมโดยกฎกระทรวง ฉบบท 156 (พ.ศ. 2526) ใชบงคบ 28 สงหาคม 2525) (20) ยกเลกโดยกฎกระทรวง ฉบบท 187 (พ.ศ. 2534) ความเดมยงคงใชสาหรบการโอนกรรมสทธในใบรบฝากเงนประเภทประจาของธนาคารโดยมดอกเบยทไดมการออกใบรบฝากกอนวนท 8 พฤศจกายน 2534 “(21) เงนไดดงตอไปน (ก) ดอกเบยพนธบตรหรอดอกเบยหนก (ข) ผลตางระหวางราคาไถถอนกบราคาจาหนายพนธบตรหรอหนกทออกจาหนายครงแรกในราคาตากวาราคาไถถอน (ค) ผลประโยชนทไดจากการโอนพนธบตรหรอหนก ทงน เฉพาะพนธบตรหรอหนกของรฐบาล องคการของรฐบาล หรอสถาบนการเงนทมกฎหมายโดยเฉพาะของประเทศไทยจดตงขนสาหรบใหกยมเงนเพอสงเสรมเกษตรกรรม พาณชยกรรม หรออตสาหกรรม และผมเงนไดนนมไดเปนผอยในประเทศไทย” (แกไขเพมเตมโดยกฎกระทรวง ฉบบท 249 (พ.ศ. 2548) ใชบงคบ 25 มกราคม 2548 เปนตนไป) (22) ดอกเบยเงนฝากประเภทออมทรพยของธนาคารเพอการเกษตรและสหกรณการเกษตร (แกไขเพมเตมโดยกฎกระทรวง ฉบบท 187 (พ.ศ. 2534) ความเดมยงคงใชบงคบทไดมการออกบตรกอน 8 พฤศจกายน 2534) (23) เงนไดจากการขายหลกทรพยในตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทยแตไมรวมถงเงนไดจากการขายหลกทรพยทเปนหนกหรอพนธบตร (แกไขเพมเตมโดยกฎกระทรวง ฉบบท 187 (พ.ศ. 2534) ความเดมยงคงใชบงคบดอกเบยพนธบตรของรฐบาลและพนธบตรของรฐบาลทเรมจาหนายกอน 8 พฤศจกายน 2534) (24) เงนไดจากการขายโลหะดบกตงแตวนท 1 มกราคม พ.ศ. 2531 สาหรบโลหะดบกทซอมาระหวางวนทกฎกระทรวงนใชบงคบ ถงวนท 31 ธนวาคม พ.ศ. 2530

DPU

ทงน เฉพาะทไมนารายจายในสวนทเกยวกบกจการซอและขายโลหะดบกดงกลาวไปรวมคานวณเปนรายจายในการคานวณเงนไดสทธ ในกรณทรายจายบางรายการไมสามารถแยกเปนรายจายเกยวกบกจการซอและขายโลหะดบกหรอเกยวกบกจการอนไดโดยชดแจง ใหเฉลยรายจายตามสวนของเงนไดของแตละกจการนน (25) เงนปนผลหรอเงนสวนแบงของกาไร แลวแตกรณจากหางหนสวนสามญหรอคณะบคคลทมใชนตบคคล หรอจากบรษทหรอหางหนสวนนตบคคลทตงขนตามกฎหมายไทย ทงน เฉพาะสวนทเปนการคานวณจากเงนไดจากการขายโลหะดบกตงแตวนท 1 มกราคม พ.ศ. 2531 สาหรบโลหะดบกทซอมาระหวางวนทกฎกระทรวงนใชบงคบถงวนท 31 ธนวาคม พ.ศ. 2530 และรายจายในสวนทเกยวกบกจการซอและขายโลหะดบกดงกลาว (แกไขเพมเตมโดยกฎกระทรวง ฉบบท 171 (พ.ศ. 2529) ใชบงคบ 18 กนยายน 2529 เปนตนไป) (26) เงนไดจากการโอนกรรมสทธหรอสทธครอบครองในอสงหารมทรพยโดยไมมคาตอบแทนใหแกมลนธชยพฒนา (แกไขเพมเตมโดยกฎกระทรวง ฉบบท 177 (พ.ศ. 2531) ใชบงคบ 9 ธนวาคม 2531 เปนตนไป) (27) เงนไดสาหรบรางวลสลากการกศลสรางตกสยามมนทร ซงออกเมอวนท 7 มกราคม 2531 และเงนไดจากการขายหรอสวนลดจากการซอสลากการกศลสรางตกสยามมนทร (28) เงนไดจากการโอนกรรมสทธหรอสทธครอบครองในอสงหารมรพยโดยไมมคาตอบแทนใหแกมลนธสงเสรมศลปาชพในสมเดจพระนางเจาสรกต พระบรมราชนนาถ (29) เงนคาทดแทนตามกฎหมายวาดวยการเวนคนอสงหารมทรพย ทงนเฉพาะทดนทตองเวนคน และอสงหารมทรพยอนบนทดนทตองเวนคน (แกไขเพมเตมโดยกฎกระทรวง ฉบบท 184 (พ.ศ. 2533) ใชบงคบเงนไดพงประเมนทไดรบใน พ.ศ. 2532 ทจะตองยนรายการใน พ.ศ. 2533 เปนตนไป) (30) เงนไดพงประเมนดงตอไปน (ก) ผลตางระหวางราคาไถถอนกบราคาซอตวเงนหรอตราสารแสดงสทธในหนใด ๆ ทบรษทหรอหางหนสวนนตบคคลหรอนตบคคลอนเปนผออกและมการจาหนายครงแรกในราคาตากวาราคาไถถอน แตไมรวมถงกรทผมเงนไดซงเปนผมหนาทเสยภาษเงนไดบคคลธรรมดาเปนผทรงคนแรก (แกไขเพมเตมโดยกฎกระทรวง ฉบบท 196 (พ.ศ. 2538) ใชบงคบ 11 กรกฎาคม 2538 เปนตนไป) (ข) ผลประโยชนทไดจากการโอนตวเงนหรอตราสารแสดงสทธในหนใด ๆ ทบรษทหรอหางหนสวนนตบคคลหรอนตบคคลอนเปนผออก ทงน เฉพาะตวเงนหรอตราสาร

DPU

แสดงสทธในหนทไมมดอกเบย (แกไขเพมเตมโดยกฎกระทรวง ฉบบท 223 (พ.ศ. 2542) ใชบงคบ 30 กรกฎาคม 2542 เปนตนไป) “ (ค) ดอกเบยทไดจากตวเงนหรอตราสารแสดงสทธในหนใด ๆ ทบรษทหรอหางหนสวนนตบคคลหรอนตบคคลอนเปนผออก เฉพาะสวนทเกดขนดอนการเปนผทรงตวเงนหรอตราสารแสดงสทธในหนของผมเงนได ทงน ตองมการหกภาษเงนได ณ ทจาย ตามมาตรา 50(2) แหงประมวลรษฎากร จากดอกเบยดงกลาวทงจานวนไวแลว “ (แกไขเพมเตมโดยกฎกระทรวง ฉบบท 231 (พ.ศ. 2544) ใชบงคบ 14 กนยายน 2544 เปนตนไป) ในกรณทเงนไดพงประเมนตามวรรคหนงเกดจากตวเงน หรอตราสารแสดงสทธในหนทมการจาหนายครงแรกในราคาตากวาราคาไถถอน จะตองเปนกรณทไดมการหกภาษเงนได ณ ทจายจากเงนไดของบคคลธรรมดาทเปนผทรงคนแรกไวแลวตาม มาตรา 50 (2)(ค) แหงประมวลรษฎากร และผจายเงนไดไดประทบตราวาไดหกภาษเงนได ณ ทจายบนตราสารแลวเทานน (แกไขเพมเตมโดยกฎกระทรวง ฉบบท 196 (พ.ศ. 2538) ใชบงคบ 11 กรกฎาคม 2538 เปนตนไป) (31) เงนไดทผเชยวชาญของประชาคมยโรปทเปนคนตางดาว และไมมถนทอยในประเทศไทยไดรบเนองจากการเขามาทางานในประเทศไทย ภายใตโครงการ ความชวยเหลอทประเทศไทยไดรบจากประชาคมยโรป (แกไขเพมเตมโดยกฎกระทรวง ฉบบท 190 (พ.ศ. 2535) ใชบงคบ 13 มนาคม 2535 เปนตนไป) “(32) เงนไดจากการขายหนวยลงทนในกองทนรวมทจดตงขนตามกฎหมายวาดวยหลกทรพยและตลาดหลกทรพย แตไมรวมถงเงนหรอผลประโยชนใด ๆ ทไดรบเนองจากการขายหนวยลงทนคนใหแกกองทนรวมเพอการเลยงชพหรอกองทนรวมหนระยะยาวตามกฎหมายวาดวยหลกทรพยและตลาดหลกทรพย” (แกไขเพมเตมโดยกฎกระทรวง ฉบบท 246 (พ.ศ. 2547) ใชบงคบ 31 สงหาคม 2547 เปนตนไป) (33) เงนไดทคณะกรรมการอานวยการปรบปรงพระทนงจกรมหาปราสาทไดรบเพอประโยชนในการสรางพระทนงองคใหมและปรบปรงพระทนงจกรมหาปราสาท (แกไขเพมเตมโดยกฎกระทรวง ฉบบท 193 (พ.ศ. 2536) ใชบงคบสาหรบเงนไดพงประเมนทไดรบตงแต 1 มกราคม 2536 เปนตนไป) (34) เงนไดทคานวณไดจากมลคาของเครองแบบซงลกจางไดรบจากนายจางในจานวนคนละไมเกนสองชดตอไป และเสอนอกในจานวนคนละไมเกนหนงตวตอป “เครองแบบ” ตามวรรคหนง หมายความวา เครองแตงกาย รวมทงสงประกอบเครองแตงกายทกาหนดใหแตงเพอใชในการปฏบตงาน แตไมรวมถงรองเทาทอาจใชงาน

DPU

ไดทวไป ชดชนใน หรอสงประกอบเครองแตงกายททาดวยโลหะหรออญมณทมคาเชน เงน ทองคา ทบทม หยก “เสอนอก” ตามวรรคหนง หมายความรวมถง ชดไทยพระราชทานและเสอทนยมใชในการแตงกายไปในงานสาคญตางๆ (แกไขเพมเตมโดยกฎกระทรวง ฉบบท 194 (พ.ศ. 2537) ใชบงคบสาหรบเงนไดพงประเมนทไดรบตงแต 1 มกราคม 2537 เปนตนไป) (35) เงนไดเทาทลกจางจายเปนเงนสะสมเขากองทนสารองเลยงชพ ตามกฎหมาย วาดวยกองทนสารองเลยงชพในอตราไมเกนรอยละสบหาของคาจางเฉพาะสวนทเกน หนงหมนบาท แตไมเกนสแสนเกาหมนบาท สาหรบปภาษนน (แกไขเพมเตมโดยกฎกระทรวง ฉบบท 266 (พ.ศ. 2551) ใชบงคบสาหรบเงนไดพงประเมนทไดรบตงแต 1 มกราคม 2551 เปนตนไป) (36) เงนหรอผลประโยชนใด ๆ ทลกจางไดรบจากกองทนสารองเลยงชพตามกฎหมายวาดวยกองทนสารองเลยงชพเมอลกจางออกจากงานเพราะเกษยณอายทพพลภาพ หรอตาย ทงน ตามหลกเกณฑ เงอนไขและวธการทอธบดกรมสรรพากรกาหนด (แกไขเพมเตมโดยกฎกระทรวง ฉบบท 195 (พ.ศ. 2538) ใชบงคบสาหรบเงนไดพงประเมนทไดรบตงแต 1 มกราคม 2537 เปนตนไป) (ดประกาศอธบดกรมสรรพากร เกยวกบภาษเงนได (ฉบบท 52)) (37) เงนปนผลหรอเงนสวนแบงของกาไรจากบรษทหรอหางหนสวนนตบคคลทไดจากกจการโรงเรยนเอกชนทตงขนตามกฎหมายวาดวยโรงเรยนเอกชนหรอกจการสถาบนอดมศกษาเอกชนทตงขนตามกฎหมายวาดวยสถาบนอดมศกษาเอกชน ทงน บรษทหรอหางหนสวนนตบคคลดงกลาวจะตองมไดประกอบกจการอนนอกจาก กจการโรงเรยนเอกชนตามกฎหมายวาดวยโรงเรยนเอกชนหรอกจการสถาบยอดมศกษาเอกชนตามกฎหมายวาดวยสถาบนอดมศกษาเอกชน (แกไขเพมเตมโดยกฎกระทรวง ฉบบท 197 (พ.ศ. 2538) ใชบงคบ 11 พฤษภาคม 2538 เปนตนไป) (38) ดอกเบยเงนฝากธนาคารในราชอาณาจกรทตองจายคนเมอทวงถามประเภทออมทรพย เฉพาะกรณทผมเงนไดไดรบดอกเบยดงกลาวในจานวนรวมกนทง-สนไมเกนสองหมนบาทตลอดปภาษนน ทงน ตามหลกเกณฑ วธการและเงอนไขทอธบดประกาศกาหนด (แกไขเพมเตมโดยกฎกระทรวง ฉบบท 200 (พ.ศ. 2538) ใชบงคบ 29 พฤศจกายน 2538 เปนตนไป) (ดประกาศอธบดกรมสรรพากร เกยวกบภาษเงนได (ฉบบท 55)) (39) เงนไดสวนทเปนเงนเดอนหรอคาจางทคนประจาเรอไดรบเนอง-จากการ

DPU

ปฏบตงานบนเรอไทยตามกฎหมายวาดวยการสงเสรมการพาณชยนาวทใชในการขนสงสนคาระหวางประเทศ (แกไขเพมเตมโดยกฎกระทรวง ฉบบท 204 (พ.ศ. 2539) ใชบงคบ 26 กนยายน 2539 เปนตนไป) (40) เงนไดทคณะกรรมการบรหาร “ทนการกศลสมเดจพระเทพฯ” ไดรบเพอประโยชนของทนการกศลสมเดจพระเทพฯ (แกไขเพมเตมโดยกฎกระทรวง ฉบบท 205 (พ.ศ. 2540) ใชบงคบสาหรบเงนไดพงประเมนทไดรบตงแต 2 เมษายน 2540 เปนตนไป) (41) เงนไดจากการขายอสงหารมทรพย ดงตอไปน (ก) บาน โรงเรอน หรอสงปลกสรางอน ซงโดยปกตใชประโยชนเพอเปนทอยอาศย (ข) อสงหารมทรพยตาม (ก) พรอมทดน (ค) หองชดสาหรบการอยอาศยในอาคารชดตามกฎหมายวาดวยอาคารชด ทงน เฉพาะกรณทผมเงนไดไดอสงหารมทรพยตาม (ก) (ข) หรอ (ค) โดยจดทะเบยนการไดมาใน พ.ศ. 2540 และขายอสงหารมทรพยนนภายหลงจากการจดทะเบยนไมนอยกวาหนงป แตไมเกนวนท 31 ธนวาคม พ.ศ. 2550 (แกไขเพมเตมโดยกฎกระทรวง ฉบบท 206 (พ.ศ. 2540) ใชบงคบ 1 มกราคม 2540 เปนตนไป) (42) ผลประโยชนทไดจากการควบเขากนของธนาคารตามกฎหมายวาดวยการธนาคารพาณชย และหรอบรษทเงนทน บรษทหลกทรพย หรอบรษทเครดต ฟองซเอรตามกฎหมายวาดวยการประกอบธรกจเงนทน ธรกจหลกทรพยและธรกจเครดตฟองซเอร ซงตราคาเปนเงนไดเกนกวาเงนทน ทงน ตามหลกเกณฑ วธการ และเงอนไขทอธบดกรมสรรพากรประกาศกาหนด (แกไขเพมเตมโดยกฎกระทรวง ฉบบท 207 (พ.ศ. 2540) ใชบงคบ 23 กนยายน 2540 เปนตนไป) (ดประกาศอธบดกรมสรรพากร เกยวกบภาษเงนได (ฉบบท 69)) (43) เงนไดเทาทสมาชกกองทนบาเหนจบานาญขาราชการจายเปนเงนสะสมเขากองทนบาเหนจบานาญขาราชการตามกฎหมายวาดวยกองทนบาเหนจบานาญขาราชการ เฉพาะสวนท ไมเกนหาแสนบาท สาหรบปภาษนน (แกไขเพมเตมโดยกฎกระทรวง ฉบบท 266 (พ.ศ. 2551) ใชบงคบสาหรบเงนไดพงประเมนทไดรบตงแตวนท 1 มกราคม พ.ศ. 2551 เปนตนไป) (44) เงนหรอผลประโยชนใด ๆ ทสมาชกกองทนบาเหนจบานาญขาราชการไดรบจากกองทนบาเหนจบานาญขาราชการตามกฎหมายวาดวยกองทนบาเหนจบานาญ

DPU

ขาราชการ เนองจากออกจากราชการเพราะเหตสงอาย เหตทพพลภาพ เหตทดแทนหรอตาย ทงน ตามหลกเกณฑ เงอนไข และวธการทอธบดกรมสรรพากรกาหนด (แกไขเพมเตมโดยกฎกระทรวง ฉบบท 208 (พ.ศ. 2540) ใชบงคบสาหรบเงนไดพงประเมนทไดรบตงแต 27 มนาคม 2540 เปนตนไป) (ดประกาศอธบดกรมสรรพากร เกยวกบภาษเงนได (ฉบบท 70)) (45) เงนไดทคณะกรรมการกองทนลานกฬาตานยาเสพตด สานกนายกรฐมนตรไดรบเพอประโยชนของกองทนลานกฬาตานยาเสพตดดงกลาว (แกไขเพมเตมโดยกฎกระทรวง ฉบบท 209 (พ.ศ. 2541) ใชบงคบสาหรบเงนไดพงประเมนทไดรบตงแต 4 มนาคม 2540 เปนตนไป) (46) ดอกเบยพนธบตรออมสน รนพนธบตรเงนฝากชวยชาต (แกไขเพมเตมโดยกฎกระทรวง ฉบบท 210 (พ.ศ. 2541) ใชบงคบสาหรบเงนไดพงประเมนทไดรบตงแต 4 มนาคม 2540 เปนตนไป) (47) เงนไดทเปนเงนเดอนหรอคาตอบแทนทเจาหนาทของศนยวจยวนเกษตรนานาชาต ซงเปนคนตางดาวและไมมถนทอยในประเทศไทยไดรบจากศนยวจยวนเกษตรนานาชาต เนองจากการเขามาทางานในประเทศไทย ภายใตขอตกลงระหางรฐบาลไทยและศนยวจยวนเกษตรนานาชาต (แกไขเพมเตมโดยกฎกระทรวง ฉบบท 211 (พ.ศ. 2541) ใชบงคบสาหรบเงนไดพงประเมนทไดรบตงแต 21 ตลาคม 2539 เปนตนไป) (48) รางวลบตรออกทรพยของธนาคารเพอการเกษตรและสหกรณการเกษตร (แกไขเพมเตมโดยกฎกระทรวง ฉบบท 213 (พ.ศ. 2541) ใชบงคบสาหรบรางวลบตรออมทรพยทออกรางวลตงแต 10 มนาคม 2541 เปนตนไป) (49) เงนไดจากการโอนกรรมสทธหรอสทธครอบครองในทดนโดยไมมคาตอบแทนใหแกวด วดบาดหลวงโรมนคาธอลค หรอมสยด ทจดตงขนตามกฎหมายวาดวยการนน ทงน เฉพาะการโอนทดนสวนททาใหวด วดบาดหลวงโรมนคาธอลค หรอมสยดมทดนไมเกนหาสบไร (แกไขเพมเตมโดยกฎกระทรวง ฉบบท 214 (พ.ศ. 2541) ใชบงคบสาหรบเงนไดพงประเมนทไดรบตงแต 22 ตลาคม 2541 เปนตนไป) (50) ผลประโยชนทไดจากการทผประกดอบกจการซงเปนบรษทมหาชนจากดหรอบรษทจากดควบเขากนหรอโอนกจการทงหมดใหแกกนตามหลกเกณฑ วธการ และเงอนไขทอธบดกรมสรรพากรประกาศกาหนด ซงตราคาเปนเงนไดเกนกวาเงนทน

DPU

(แกไขเพมเตมโดยกฎกระทรวง ฉบบท 215 (พ.ศ. 2541) ใชบงคบสาหรบเงนไดพงประเมนทไดรบตงแต 14 พฤศจกายน 2541 เปนตนไป) (ดประกาศอธบดกรมสรรพากร กาหนดหลกเกณฑ วธการ และเงอนไขการควบเขากนหรอโอนกจการทงหมดใหแกกนของบรษทมหาชน จากด หรอบรษทจากด) (51) คาชดเชยทลกจางไดรบตามกฎหมายวาดวยการคมครองแรงงานและคาชดเชยทพนกงานไดรบตามกฎหมายวาดวยพนกงานรฐวสาหกจสมพนธ แตไมรวมถงคาชดเชยทลกจางหรอพนกงานไดรบเพราะเหตเกษยณอายหรอสนสดสญญาจาง ทงนเฉพาะคาชดเชยสวนทไมเกนคาจางหรอเงนเดอนคาจางของการทางานสามรอยวนสดทายแตไมเกนสามแสนบาท (แกไขเพมเตมโดยกฎกระทรวง ฉบบท 217 (พ.ศ. 2542) ใชบงคบสาหรบเงนไดพงประเมนทไดรบตงแต 1 มกราคม 2541 เปนตนไป) (52) เงนไดเทาทไดจายเปนดอกเบยเงนกยม สาหรบการกยมเงนเพอซอ เชาซอ หรอสรางอาคารทอยอาศย โดยจานองอาคารทซอหรอสรางเปนประกนการกยมนน ตามจานวนทจายจรงแตไมเกนหนงแสนบาท ตามหลกเกณฑและวธการทอธบดกาหนด ทงน เฉพาะดอกเบยเงนกยมทไดจายตงแตวนท 1 มกราคม พ.ศ. 2550 เปนตนไป ซงจายใหแก (ก) กองทนรวมอสงหารมทรพยเพอแกไขปญหาในระบบสถาบนการเงนทจดตงขนตามกฎหมายวาดวยหลกทรพยและตลาดหลกทรพย (ข) กองทนรวมเพอแกไขปญหาในระบบสถาบนการเงนทจดตงขนตามกฎหมายวาดวยหลกทรพยและตลาดหลกทรพย (ค) นตบคคลเฉพาะกจซงจดตงขนเพอดาเนนการแปลงสนทรพยเปนหลกทรพยตามกฎหมายวาดวยนตบคคลเฉพาะกจเพอการแปลงสนทรพย เปนหลกทรพย ทงน เฉพาะกรณทนตบคคลเฉพาะกจดงกลาวเขารบชวงสทธเปนเจาหนเงนกแทนกองทนรวมตาม (ก) หรอ (ข) ธนาคารหรอสถาบนการเงนอน บรษทประกนชวต สหกรณ หรอนายจาง กรณทผมเงนไดหกลดหยอนตามมาตรา 47(1)(ซ) แหงประมวลรษฎากร หรอไดรบยกเวนไมตองนาเงนไดตาม (53) หรอ (59) รวมคานวณเพอเสยภาษเงนได เงนไดทไดรบยกเวนตามวรรคหนงเมอรวมกบคาลดหยอนตามมาตรา 47 (1)(ซ) แหงประมวลรษฎากร หรอเงนไดตาม (53) หรอ (59) แลวแตกรณ ตองไมเกนหนงแสนบาท อาคารตามวรรคหนงใหหมายความรวมถงอาคารพรอมทดนดวย (แกไขเพมเตมโดยกฎกระทรวง ฉบบท 264 (พ.ศ. 2550) ตงแต 1 มกราคม 2550 เปนตนไป) (ดประกาศอธบดกรมสรรพากร เกยวกบภาษเงนได (ฉบบท 87)) (ดประกาศอธบดกรมสรรพากร เกยวกบภาษเงนได (ฉบบท 102))

DPU

(ดประกาศอธบดกรมสรรพากร เกยวกบภาษเงนได (ฉบบท 103)) (53) เงนไดเทาทไดจายเปนดอกเบยเงนกยมใหแกธนาคารหรอสถาบนการเงนอน บรษทประกนชวต สหกรณ หรอนายจาง สาหรบการกยมเงนเพอซอ เชาซอ หรอสรางอาคารทอยอาศย โดยจานองอาคารทซอหรอสรางเปนประกนการกยมนน ตามจานวนทจายจรงในสวนทเกนหนงหมนบาทแตไมเกนเกาหมนบาท และเฉพาะดอกเบยเงนกยมทไดจายตงแตวนท 1 มกราคม พ.ศ. 2550 เปนตนไป ทงน ตามหลกเกณฑและวธการทอธบดกาหนด กรณทผมเงนไดหกลดหยอนตามมาตรา 47(1)(ซ) แหงประมวลรษฎากร หรอไดรบยกเวนไมตองนาเงนไดตาม (52) หรอ (59) รวมคานวณเพอเสยภาษเงนได เงนไดทไดรบยกเวนตามวรรคหนงเมอรวมกบคาลดหยอนตามมาตรา 47(1)(ซ) แหงประมวลรษฎากร หรอเงนไดตาม (52) หรอ (59) แลวแตกรณ ตองไมเกนหนงแสนบาท อาคารตามวรรคหนงใหหมายความรวมถงอาคารพรอมทดนดวย (แกไขเพมเตมโดยกฎกระทรวง ฉบบท 264 (พ.ศ. 2550) ตงแต 1 มกราคม 2550 เปนตนไป) (ดประกาศอธบดกรมสรรพากร เกยวกบภาษเงนได (ฉบบท 88)) (54) เงนไดเทาทผอานวยการ ผบรหาร คร หรอบคลากรทางการศกษา ในโรงเรยนเอกชน จายเปนเงนสะสมเขากองทนสงเคราะหตามกฎหมายวาดวยโรงเรยนเอกชน เฉพาะสวนทไมเกนหาแสนบาท สาหรบปภาษนน (แกไขเพมเตมโดยกฎกระทรวง ฉบบท 266 (พ.ศ. 2551) ใชบงคบสาหรบเงนไดพงประเมนทไดรบตงแตวนท 1 มกราคม พ.ศ. 2551 เปนตนไป) (55) เงนไดเทาทจายเปนคาซอหนวยลงทนในกองทนรวมเพอการเลยงชพ ตามกฎหมายวาดวยหลกทรพยและตลาดหลกทรพย ในอตราไมเกนรอยละสบหาของเงนไดพงประเมนเฉพาะสวนท ไมเกนหาแสนบาท สาหรบปภาษนน โดยผมเงนไดตองถอหนวยลงทนดงกลาวมาแลวไมนอยกวาหาปนบตงแตวนซอหนวยลงทนครงแรกและไถถอนหนวยลงทนนนเมอผมเงนไดมอายไมตากวาหาสบหาปบรบรณ ทงน สาหรบเงนไดพงประเมนทไดรบตงแตวนท 1 มกราคม พ.ศ. 2551 เปนตนไป และ ใหเปนไปตามหลกเกณฑ วธการ และเงอนไขทอธบดกาหนด ในกรณทผมเงนไดจายเงนสะสมเขากองทนสารองเลยงชพตามกฎหมายวาดวยกองทนสารองเลยงชพ กองทนบาเหนจบานาญขาราชการตามกฎหมายวาดวยกองทนบาเหนจบานาญขาราชการ หรอกองทนสงเคราะหตามกฎหมายวาดวยโรงเรยนเอกชนดวย เงนไดทไดรบยกเวนตามวรรคหนงเมอรวมกบเงนสะสมทจายเขากองทนสารองเลยงชพ กองทนบาเหนจบานาญขาราชการ หรอกองทนสงเคราะห ตองไมเกนหาแสนบาท

DPU

ในกรณทผมเงนไดถอหนวยลงทนไมครบหาปนบตงแตวนซอหนวยลงทนครงแรกหรอไถถอนหนวยลงทนกอนทผมเงนไดมอายครบหาสบหาปบรบรณ ใหผมเงนไดนนหมดสทธไดรบยกเวนตามวรรคหนง และตองเสยภาษเงนไดสาหรบเงนไดทไดรบยกเวนภาษตามวรรคหนงมาแลวดวย ” (แกไขเพมเตมโดยกฎกระทรวง ฉบบท 266 (พ.ศ. 2551))

(56) เงนหรอผลประโยชนใด ๆ ทผถอหนวยลงทนในกองทนรวมเพอการเลยงชพตามกฎหมายวาดวยหลกทรพยและตลาดหลกทรพยไดรบจากกองทนรวมดงกลาวเพราะเหตสงอาย ทพพลภาพ หรอตาย ทงน ตามหลกเกณฑ วธการ และเงอนไขทอธบดกรมสรรพากรกาหนด (แกไขเพมเตมโดยกฎกระทรวง ฉบบท 228 (พ.ศ. 2544) ใชบงคบ 1 มกราคม 2544 เปนตนไป) (ดประกาศอธบดกรมสรรพากร เกยวกบภาษเงนได (ฉบบท 91)) “ (57) เงนหรอผลประโยชนใด ๆ ทครใหญหรอครโรงเรยนเอกชนไดรบจากกองทนสงเคราะหตามกฎหมายวาดวยโรงเรยนเอกชน เมอครใหญหรอครโรงเรยนเอกชนออกจากงานเพราะเหตสงอาย ทพพลภาพ หรอตาย ทงน ตามหลกเกณฑ เงอนไข และวธการทอธบดกรมสรรพากรกาหนด” (แกไขเพมเตมโดยกฎกระทรวง ฉบบท 233 (พ.ศ. 2544) ใชบงคบ 1 มกราคม 2543 เปนตนไป) (ดประกาศอธบดกรมสรรพากร เกยวกบภาษเงนได (ฉบบท 99) ) “ (58) เงนไดพงประเมน ดงตอไปน (ก) เงนปนผลทไดจากการถอหนในบรษทหรอหางหนสวนนตบคคลซงจดตงขนโดยมวตถประสงคเพอประกอบกจการธรกจเงนรวมลงทน และไดรบยกเวนภาษเงนไดตามมาตรา 5 อฏฐารส แหงพระราชกฤษฎกาออกตามความในประมวลรษฎากร วาดวยการยกเวนรษฎากร (ฉบบท 10) พ.ศ. 2500 ซงแกไขเพมเตมโดยพระราชกฤษฎกาออกตามความในประมวลรษฎากร วาดวยการยกเวนรษฎากร (ฉบบท 396) พ.ศ. 2545 (ข) ผลประโยชนทไดจากการโอนหนของบรษทหรอหางหนสวนนตบคคลซงจดตงขนโดยมวตถประสงคเพอประกอบกจการธรกจเงนรวมลงทน และไดรบยกเวนภาษเงนไดตามมาตรา 5 อฏฐารส แหงพระราชกฤษฎกาออกตามความในประมวลรษฎากร วาดวยการยกเวนรษฎากร (ฉบบท 10) พ.ศ. 2500 ซงแกไขเพมเตมโดยพระราชกฤษฎกาออกตามความในประมวลรษฎากร วาดวยการยกเวนรษฎากร (ฉบบท 396) พ.ศ. 2545 ” (แกไขเพมเตมโดยกฎกระทรวง ฉบบท 235 (พ.ศ. 2545) ใชบงคบ 1 มนาคม 2545 เปนตนไป) “ (59) เงนไดเทาทไดจายเปนดอกเบยเงนกยมใหแกกองทนบาเหนจบานาญขาราชการตามกฎหมายวาดวยกองทนบาเหนจบานาญขาราชการ สาหรบการกยมเงนเพอซอ เชา

DPU

ซอ หรอสรางอาคารทอยอาศย ตามจานวนทจายจรงแตไมเกนหนงแสนบาท และเฉพาะดอกเบยเงนกยมทไดจายตงแตวนท 1 มกราคม พ.ศ. 2550 เปนตนไป ทงน ตามหลกเกณฑและวธการทอธบดกาหนด กรณทผมเงนไดหกลดหยอนตามมาตรา 47(1)(ซ) แหงประมวลรษฎากร หรอไดรบยกเวนไมตองนาเงนไดตาม (52) หรอ (53) รวมคานวณเพอเสยภาษเงนได เงนไดทไดรบยกเวนตามวรรคหนงเมอรวมกบ คาลดหยอนตามมาตรา 47(1)(ซ) แหงประมวลรษฎากร หรอเงนไดตาม (52) หรอ (53) แลวแตกรณ ตอง ไมเกนหนงแสนบาท อาคารตามวรรคหนงใหหมายความรวมถงอาคารพรอมทดนดวย (แกไขเพมเตมโดยกฎกระทรวง ฉบบท 264 (พ.ศ. 2550) ตงแต 1 มกราคม 2550 เปนตนไป) (ดประกาศอธบดกรมสรรพากร เกยวกบภาษเงนได (ฉบบท 122) ) “(60) ดอกเบยและรางวลสลากออมทรพยของธนาคารเพอการเกษตรและสหกรณการเกษตร แตไมรวมถงดอกเบยซงผรบมใชผทรงคนแรก ทงน สาหรบสลากออมทรพยทออกจาหนายตงแตวนท 4 กมภาพนธ 2545 เปนตนไป” (แกไขเพมเตมโดยกฎกระทรวง ฉบบท 239 (พ.ศ. 2545) ใชบงคบ 28 กนยายน 2545 เปนตนไป) “(61) เงนไดเทาทผมเงนไดจายเปนเบยประกนภยในปภาษ สาหรบการประกนชวตของผม เงนไดตามจานวนทจายจรง เฉพาะสวนทเกนหนงหมนบาทแตไมเกนเกาหมนบาท โดยกรมธรรมประกนชวตตองมกาหนดเวลาตงแตสบปขนไป และการประกนชวตนนไดเอาประกนไวกบผรบประกนภยทประกอบกจการประกนชวตในราชอาณาจกร ทงน สาหรบเบยประกนภย ทไดจายตงแตวนท 1 มกราคม พ.ศ. 2551 เปนตนไป และใหเปนไปตามหลกเกณฑ และวธการทอธบด กาหนด” (แกไขเพมเตมโดยกฎกระทรวง ฉบบท 266 (พ.ศ. 2551) ใชบงคบ 16 พฤษภาคม 2551 เปนตนไป) ( ดประกาศอธบดกรมสรรพากร เกยวกบภาษเงนได (ฉบบท 112) ใชบงคบ 1 มกราคม 2545 เปนตนไป ) “(62) เงนไดจากการขายอสงหารมทรพย ดงตอไปน (ก) บาน โรงเรอน หรอสงปลกสรางอน ซงโดยปกตใชประโยชนเพอเปนทอยอาศย (ข) อสงหารมทรพยตาม (ก) พรอมทดน (ค) หองชดสาหรบการอยอาศยในอาคารชดตามกฎหมายวาดวยอาคารชด

DPU

ทงน เฉพาะสาหรบกรณการทาสญญาซอขายอสงหารมทรพยซงผมเงนไดใชเปน ทอยอาศยอนเปนแหลงสาคญ โดยมชออยในทะเบยนบานตามกฎหมายวาดวยการทะเบยนราษฎรเปนเวลาไมนอยกวาหนงปนบแตวนทไดมาซงกรรมสทธหรอสทธครอบครองในอสงหารมทรพยนน ตามหลกเกณฑ วธการ และเงอนไขทอธบดกรมสรรพากรกาหนด การไดรบยกเวนตามวรรคหนง ตองปรากฏวาภายในกาหนดเวลาหนงปกอนหรอ นบแตวนททาสญญาซอขายอสงหารมทรพยดงกลาว ผมเงนไดไดทาสญญาซอขายอสงหารมทรพยแหงใหมซงมลกษณะตาม (ก) (ข) หรอ (ค) เพอใชเปนทอยอาศยของตน และใหไดรบยกเวนเทากบจานวนมลคาของอสงหารมทรพยดงกลาว แตไมเกนจานวนมลคาของอสงหารมทรพยแหงใหม ทงน ใหถอตามราคาประเมนทนทรพยเพอเรยกเกบคาธรรมเนยมจดทะเบยนสทธและนตกรรมตามประมวลกฎหมายทดน“ (แกไขเพมเตมโดยกฎกระทรวง ฉบบท 241 (พ.ศ. 2546) ใชบงคบกบการจดทะเบยนสทธและนตกรรมตามประมวลกฎหมายทดนหรอกฎหมายวาดวยอาคารชดแลวแตกรณ สาหรบการขายอสงหารมทรพย ซงกระทาตงแต 1 มกราคม 2546 เปนตนไป) (ดประกาศอธบดกรมสรรพากร เกยวกบภาษเงนได (ฉบบท 125) ใชบงคบ 1 มกราคม 2546 ) “(63) เงนไดจากการขายขอตกลงซอขายลวงหนาในตลาดสนคาเกษตรลวงหนา แหงประเทศไทย เฉพาะกรณทไมมการสงมอบสนคาเกษตร” (แกไขเพมเตมโดยกฎกระทรวง ฉบบท 244 ใชบงคบสาหรบเงนไดพงประเมนทไดรบตงแตวนทเปดทาการซอขายขอตกลงซอขายลวงหนาในตลาดสนคาเกษตรลวงหนาแหงประเทศไทยเปนตนไป) “(64) บาเหนจดารงชพตามกฎหมายวาดวยบาเหนจบานาญขาราชการ และกฎหมายวาดวยกองทนบาเหนจบานาญขาราชการ ทงน ตงแตวนท 11 พฤศจกายน พ.ศ.2546” (แกไขเพมเตมโดยกฎกระทรวง ฉบบท 245 ใชบงคบ 10 มนาคม 2547 เปนตนไป) “(65) เงนหรอผลประโยชนใด ๆ ทไดรบเนองจากการขายหนวยลงทนคนใหแกกองทนรวมเพอการเลยงชพตามกฎหมายวาดวยหลกทรพยและตลาดหลกทรพยเฉพาะกรณทผมเงนไดถอหนวยลงทนดงกลาวมาแลวไมนอยกวาหาปนบตงแตวนซอหนวยลงทนครงแรก ทงน ตามหลกเกณฑ วธการ และเงอนไขทอธบดกาหนด” (แกไขเพมเตมโดยกฎกระทรวง ฉบบท 265 (พ.ศ. 2551)) (66) เงนไดเทาทจายเปนคาซอหนวยลงทนในกองทนรวมหนระยะยาว ตามกฎหมาย วาดวยหลกทรพยและตลาดหลกทรพยทไดมการจดทะเบยนกองทรพยสนเปนกองทนรวมภายในวนท 30 มถนายน พ.ศ. 2550 ในอตราไมเกนรอยละสบหาของเงนไดพงประเมน เฉพาะสวนทไมเกนหาแสนบาท สาหรบปภาษนน และเงนไดดงกลาวตองเปนเงนไดของผมเงนไดซงเปนบคคลธรรมดาแตไมรวมถง หางหนสวนสามญหรอคณะบคคลทมใชนตบคคลและกอง

DPU

มรดกทยงไมไดแบง ทงน สาหรบเงนได พงประเมนทไดรบตงแตวนท 1 มกราคม พ.ศ. 2551 เปนตนไป เงนไดทไดรบยกเวนตามวรรคหนง และการถอหนวยลงทนในกองทนรวมหน ระยะยาวใหเปนไปตามหลกเกณฑ วธการ และเงอนไขทอธบดกาหนด ในกรณทผมเงนไดไมปฏบตตามหลกเกณฑ วธการ และเงอนไขทกาหนดใน วรรคสอง ใหผมเงนไดนนหมดสทธไดรบยกเวนตามวรรคหนง และตองเสยภาษเงนไดสาหรบเงนไดทไดรบยกเวนภาษตามวรรคหนงมาแลวดวย (แกไขเพมเตมโดยกฎกระทรวง ฉบบท 266 (พ.ศ. 2551)) (67) เงนหรอผลประโยชนใด ๆ ทไดรบเนองจากการขายหนวยลงทนคนใหแก กองทนรวมหนระยะยาวตามกฎหมายวาดวยหลกทรพยและตลาดทรพย ทงน เฉพาะกรณทผม เงนไดถอหนวยลงทนดงกลาวมาแลวไมนอยกวาหาปปฏทน แตไมรวมถงกรณทพพลภาพหรอตาย และเงนหรอผลประโยชนดงกลาวคานวณมาจากเงนไดพงประเมนทไดรบสทธยกเวนภาษเงนได ตาม (66)” (แกไขเพมเตมโดยกฎกระทรวง ฉบบท 246 (พ.ศ. 2547) ใชบงคบ 31 สงหาคม 2547 เปนตนไป) “(68) เงนไดพงประเมนหลงจากหกคาใชจายและหกลดหยอนตามมาตรา 47 (1)(2) (3) (4) (5) หรอ (6) แหงประมวลรษฎากร เทาจานวนเงนทไดบรจาคเพอการกฬา ใหแกการกฬาแหงประเทศไทยเพอสงเสรมการกฬา คณะกรรมการกฬาจงหวดทจดตงขนตามกฎหมายวาดวยการกฬาแหงประเทศไทยเพอสงเสรมกฬาในจงหวด สานกงานพฒนาการกฬาและนนทนาการเพอการจดการแขงขนกฬานกเรยน หรอสมาคมกฬาสมครเลนทไดรบอนญาตจากการกฬาแหงประเทศไทย แตเมอรวมกบเงนบรจาคตามมาตรา 47(7) แหงประมวลรษฎากรแลว ตองไมเกนรอยละสบของเงนไดพงประเมนหลงจากหกคาใชจายและหกลดหยอนดงกลาว” (แกไขเพมเตมโดยกฎกระทรวง ฉบบท 248 (พ.ศ. 2547) ใชบงคบ 1 มกราคม 2548 เปนตนไป) “(69) ดอกเบยเงนฝากธนาคารในราชอาณาจกรเฉพาะดอกเบยเงนฝากประจาทมระยะเวลาการฝากตงแตหนงปขนไป แตเมอรวมกบดอกเบยเงนฝากประจาทกประเภทรวมกนแลวตองมจานวนทงสนไมเกนสามหมนบาทตลอดปภาษนน และผมเงนไดไดรบดอกเบยเงนฝากดงกลาวเมอมอายไมตากวาหาสบหาปบรบรณ ทงน สาหรบเงนไดทไดรบตงแตวนท 1 มกราคม พ.ศ.2548 เปนตนไป โดยเปนไปตามหลกเกณฑ วธการและเงอนไขทอธบดประกาศกาหนด” (แกไขเพมเตมโดยกฎกระทรวง ฉบบท 250 (พ.ศ. 2548) ใชบงคบ 1 มกราคม 2548 เปนตนไป) “(70) เงนไดพงประเมนหลงจากหกคาใชจายและคาลดหยอนตามมาตรา 47(1) (2) (3) (4) (5) หรอ (6) แหงประมวลรษฎากร เทาจานวนทบรจาคใหแกสวนราชการ เพอ

DPU

ชวยเหลอผประสบอทกภย วาตภย อคคภย หรอภยธรรมชาตอน แตเมอรวมกบเงนบรจาคตามมาตรา 47(7) แหงประมวลรษฎากรแลว ตองไมเกนรอยละสบของเงนไดพงประเมนหลงจากหกคาใชจายและหกคาลดหยอนดงกลาวนน ทงน สาหรบเงนไดพงประเมนประจาป พ.ศ. 2547 ทตองยนรายการในป พ.ศ. 2548 เปนตนไป” (แกไขเพมเตมโดยกฎกระทรวง ฉบบท 253 (พ.ศ. 2548) ลงวนท 28 มนาคม 2548 ใชบงคบสาหรบเงนไดพงประเมนประจาป พ.ศ 2547 ทตองยนรายการในป พ.ศ 2548 เปนตนไป) “(71) เงนไดจากการโอนกรรมสทธหรอสทธครอบครองในอสงหารมทรพย โดยไมมคาตอบแทนใหแกสภากาชาดไทย” (แกไขเพมเตมโดยกฎกระทรวง ฉบบท 256 (พ.ศ. 2548) ใชบงคบ 22 สงหาคม 2548 เปนตนไป)

“(72) เงนไดทผมเงนไดซงเปนผอยในประเทศไทยและมอายไมตากวาหกสบหาปบรบรณในปภาษไดรบ เฉพาะสวนทไมเกนหนงแสนเกาหมนบาทในปภาษนน ทงน สาหรบเงนไดทไดรบตงแตวนท 1 มกราคม พ.ศ. 2548 เปนตนไป โดยเปนไปตามหลกเกณฑ วธการ และเงอนไขทอธบดกรมสรรพากรประกาศกาหนด” (แกไขเพมเตมโดยกฎกระทรวง ฉบบท 257 (พ.ศ. 2549) ใชบงคบสาหรบเงนไดทไดรบตงแตวนท 1 มกราคม 2548 เปนตนไป) “(73) เงนทมลกษณะเดยวกบบาเหนจดารงชพตามกฎหมายวาดวยบาเหนจบานาญขาราชการและกฎหมายวาดวยกองทนบาเหนจบานาญขาราชการ ซงพนกงานการทาเรอแหงประเทศไทย พนกงานการรถไฟแหงประเทศไทย และพนกงานธนาคารออมสนไดรบ โดยมอตราและวธการคานวณเชนเดยวกบบาเหนจดารงชพตามกฎหมายวาดวยบาเหนจบานาญขาราชการและกฎหมายวาดวยกองทนบาเหนจบานาญขาราชการ ทงน ตงแตวนท 10 มนาคม พ.ศ. 2547 เปนตนไป” (แกไขเพมเตมโดยกฎกระทรวง ฉบบท 258 (พ.ศ. 2549) ใชบงคบ 10 มนาคม 2547 เปนตนไป) “(74) เงนไดทคณะกรรมการโครงการทนเลาเรยนหลวงสาหรบพระสงฆไทยไดรบเพอประโยชนของโครงการทนเลาเรยนหลวงสาหรบพระสงฆไทย ทงน ตงแตวนท 5 กมภาพนธ พ.ศ. 2547 เปนตนไป” (แกไขเพมเตมโดยกฎกระทรวง ฉบบท 259 (พ.ศ. 2549) ใชบงคบ 5 กมภาพนธ 2547 เปนตนไป) “(75) เงนไดจากการขายสญญาซอขายลวงหนาตามกฎหมายวาดวยสญญาซอขายลวงหนาซงกระทาในศนยซอขายสญญาซอขายลวงหนา เฉพาะกรณทไมมการสง

DPU

มอบสนคา ทงน สาหรบเงนไดพงประเมนทไดรบตงแตวนท 1 พฤศจกายน พ.ศ. 2548 เปนตนไป” (แกไขเพมเตมโดยกฎกระทรวง ฉบบท 260 (พ.ศ. 2549) ใชบงคบ 1 พฤศจกายน 2548 เปนตนไป) “(76) เงนไดเทาทผมเงนไดจายเปนเบยประกนภยใหแกบรษทประกนชวตหรอบรษท ประกนวนาศภยทประกอบกจการในราชอาณาจกรตามจานวนทจายจรงแตไมเกนหนงหมนหาพน บาท สาหรบการประกนสขภาพบดามารดาของผมเงนได รวมทงบดามารดาของสามหรอภรยาของผม เงนไดซง มรายไดไมเพยงพอ แกการยงชพ ทงน ตองเปนเบยประกนภยทไดจายในป พ.ศ. 2549 เปน ตนไป และใหเปนไปตามหลกเกณฑและวธการทอธบดกาหนด “(77) เงนไดเทาทนายจางจายเปนเบยประกนภยใหแกบรษทประกนชวตหรอบรษทประกนวนาศภยทประกอบกจการในราชอาณาจกร สาหรบกรมธรรมประกนภยกลมทมกาหนดเวลาไมเกนหนงป เฉพาะในสวนทคมครองคารกษาพยาบาลสาหรบ (ก) ลกจาง สาม ภรยา บพการหรอผสบสนดานซงอยในความอปการะเลยงดของลกจาง ทงน เฉพาะการรกษาพยาบาลในประเทศไทย

(ข) ลกจาง ในกรณทจาเปนตองไดรบการรกษาพยาบาลในตางประเทศ ในขณะทปฏบตการตามหนาทในตางประเทศเปนครงคราว

ทงน สาหรบเงนไดทไดรบตงแตวนท 1 มกราคม พ.ศ. 2549 เปนตนไป ” (แกไขเพมเตมโดยกฎกระทรวง ฉบบท 263 (พ.ศ. 2549) ใชบงคบ 1 มกราคม 2549 เปนตนไป)

“(78) เงนไดของวสาหกจชมชนตามกฎหมายวาดวยการสงเสรมวสาหกจชมชน เฉพาะ ทเปนหางหนสวนสามญหรอคณะบคคลทมใชนตบคคล ซงมเงนไดไมเกนหนงลานสองแสนบาท สาหรบปภาษนน ทงน สาหรบเงนไดพงประเมนทไดรบตงแตวนท 1 มกราคม พ.ศ. 2551 ถงวนท 31ธนวาคม พ.ศ. 2553 และใหเปนไปตามหลกเกณฑ วธการ และเงอนไขทอธบดกาหนด”

ใหไว ณ วนท 23 กมภาพนธ พ.ศ. 2509 ส.วนจฉยกล รฐมนตรวาการกระทรวงการคลง (ร.จ. เลม 83 ตอนท 17 วนท 24 กมภาพนธ 2509)

DPU

143

ประวตผเขยน

ชอ – นามสกล ภาวน อนนตธนสาร ประวตการศกษา พ.ศ. 2553 นตศาสตรบณฑต มหาวทยาลยเกษตรศาสตร

พ.ศ. 2555 เนตบณฑต สมยท 64 DPU