แม

โดย

นางสาวพรนภส นภสพงษวล

วทยานพนธนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรปรญญาศลปมหาบณฑต สาขาวชาทศนศลปศกษา

บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร ปการศกษา 2558

ลขสทธของบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร

MOTHER

By Miss Pornnapas Napatpongwalee

A Thesis Submitted in Partial Fulfillment of the Requirements for the Degree Master of Fine Arts Program in Visual Arts Education

Graduate School, Silpakorn University Academic Year 2015

Copyright of Graduate School, Silpakorn University

บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร อนมตใหวทยานพนธเรอง “แม” เสนอโดย

นางสาวพรนภส นภสพงษวล เปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรปรญญาศลปมหาบณฑต

สาขาวชาทศนศลปศกษา

....................................................................... (รองศาสตราจารย ดร. ปานใจ ธารทศนวงศ) คณบดบณฑตวทยาลย วนท........เดอน..........................พ.ศ. ............ อาจารยทปรกษาวทยานพนธ

1. ผชวยศาสตราจารยวรญญา ดวงรตน 2. อาจารย ดร.วสตร โพธเงน

คณะกรรมการตรวจสอบวทยาวพนธ .........................................................ประธานกรรมการ (ศาสตราจารยเกยรตคณพษณ ศภนมตร) ............/.........................../................

.........................................................กรรมการ (รองศาสตราจารย ปรญญา ตนตสข) ............/.........................../................

.........................................................กรรมการ .........................................................กรรมการ (ผชวยศาสตราจารยวรญญา ดวงรตน) (อาจารย ดร.วสตร โพธเงน) ............/.........................../................ ............/.........................../................

ง

56901319 : สาขาวชาทศนศลปศกษา ค าส าคญ : การสรางสรรคงานศลปะไทยรวมสมย เทคนควาดเสน พรนภส นภสพงษวล: แม. อาจารยทปรกษาวทยานพนธ : ผศ.วรญญา ดวงรตน และ อ.ดร.วสตร โพธเงน. 88 หนา. วทยานพนธ เรอง “แม” มวตถประสงคเพอสรางสรรคผลงานวทยานพนธทแสดงออกถงลกษณะเฉพาะตนทไดแรงบนดาลใจจากธรรมชาตคณสมบตของตนกระบองเพชร แสดงออกมาเปนผลงานจตรกรรมการวาดเสน เปนจตรกรรมรวมสมย แสดงใหเหนถงความมหศจรรยของตนกระบองเพชร การอยรอดบนผนดนทแหงแลงไดอยางสวยงาม และยงสามารถออกดอกทมสสนสดใสใหไดชม โดยใชทศนธาตทางศลปะเรองเสนเปนเทคนคการแสดงออกแบบรวมสมย ซงมการศกษาขอมลธรรมชาตของตนกระบองเพชร มาสรางสรรคผลงานผนวกกบแรงบนดาลใจ แนวคดและเทคนคสวนตน ทสามารถแสดงออกถงอารมณ ความรสก ถายทอดออกมาเปนผลงานจตรกรรม เพอใหบรรลวตถประสงคของขาพเจาตาวทกลาวไวเบองตน ขอบเขตของการศกษา เปนการสรางสรรคงานศลปะ โดยมเนอหาทตองการน าเสนอเกยวกบความมงมนความแขงแกรงของแมเลยงเดยว โดยใชรปทรงของตนกระบองเพชร เปนรปทรงเดนภายในภาพเปนสญลกษณของตวแทนแม ทแสดงถงความมงมนความแขงแกรงของแมเลยงเดยว ในลกษณะผลงานกงเหมอนจรง ทท าใหเกดความรสกถงความมงมนความแขงแกรงของแมเลยงเดยวผานกระบวนการท างานการวาดเสน (Drawing) ผลงานการศกษาและการสรางสรรคในครงน ไดน าเสนอและสรางสรรคผลงานจตรกรรม โดยถายทอดความประทบใจของธรรมชาตจากตนกระบองเพชรใหเกดเปนสญลกษณ ใหตอบสนองตรงตามแนวความคดสวนตน รวมทงแสดงออกถงอารมณความรสกดวยเทคนคการวาดเสนบนเฟรมไม เปนผลงานวทยานพนธ จ านวนทงสน 8 ชน เพอใหบรรลวตถประสงค และน าเสนอผลงานเผยแพร

สาขาทศนศลปศกษา บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากรลายมอชอนกศกษา....................................... ปการศกษา 2558ลายมอชออาจารยทปรกษาวทยานพนธ 1. ........................................... 2. .........................................

จ

56901319 : MAJOR : VISUAL ARTS EDUCATION KEY WORD : CONTEMPORARY ART DRAWING PORNNAPAS NAPATPONGWALEE : MOTHER. THESIS ADVISORS : ASST.PROF.WIRANYA DUANGRAT AND WISUD PHONGERN,Ph.D. 88 pp. The purpose of this thesis is to describe my life that can be represented by the nature of cacti. The work is a contemporary art, which is illustrated by using drawing technique, for adducing the special abilities of cacti that they can survive in such a hard environment and they still can bloom their flower beautifully. Therefore, the research of nature cacti is conducted to construct the work with inspiration and my painting technique that can illustrate emotions and feelings in order to fulfil my statements.

The scope of the study is to emphasize the power of single mother by using the characteristic of a cactus as a delegate. The shape and special features of a cactus represents the strong-willed of single mother that can raise her own child no matter how hard it takes. The drawing technique is used in this work.

This study symbolizes the satisfaction of the nature of cacti to accomplish my own notion. The creation consists of eight piece of works which using drawing of the wood frame technique to achieve the objectives and to be presented to audiences.

Program of Visual Arts Education Graduate School, Silpakorn University Student’s signature ....................................... Academic Year 2015 Thesis Advisors’ signature 1. …………………….…...…….. 2. …….…….………...……………

ฉ

กตตกรรมประกาศ

การสรางสรรคผลงานวทยานพนธเรอง “แม” ไดส าเรจลลวงตาม วตถประสงคทตงไว และ

ผลงานการสรางสรรคมประสทธภาพและเกดคณคาในตวเอง กดวยการสงสอน ชแนะกระบวนการ

ท างานในการสรางสรรคผลงาน ดวยการชวยเหลออยางดยง ตองขอขอบพระคณ ศาสตราจารย

เกยรตคณปรชา เถาทอง ศาสตราจารยเกยรตคณพษณ ศภนมต รองศาสตราจารยปรญญา ตนตสข

และผชวยศาสตราจารยวรญญา ดวงรตน ทปรกษาทคอยใหการชวยเหลอ เสนอ แนะแนว ทาง

ขอคดเหนตาง ๆ ในการพฒนาสรางสรรคผลงาน และ อาจารย ดร. วสตร โพธเงน ทปรกษา โครงการ

วทยานพนธทใหความร แนวทางและค าแนะน าในการพฒนา ปรบปรงแกไข ขอกราบขอบพระคณ

ขอขอบพระคณอาจารยคณะจตรกรรม ประตมากรรมและภาพพมพ และคณาจารยคณะ

ศกษาศาสตรทกทาน ทคอยชวยเหลอชแนะ และใหค าสงสอนตาง ๆ ทงในการเรยน และการสรางสรรค

ผลงานตลอดมา ค าแนะน าของอาจารยทกทานท าใหขาพเจามทศนคตทกวางไกลขน ขอกราบ

ขอบพระคณ

ขอกราบขอบพระคณ บดา มารดาผใหก าเนดและการสนบสนนทนการศกษาในการศกษา

เลาเรยนในครงน อกทงยงคอยสงก าลงใจทมคาใหเสมอมา ขอกราบขอบพระคณ ทก ๆ ทานในทศน

ศลปศกษาทคอยชวยเหลอและสนบสนนตลอดมา

และสดทายขาพเจาขอขอคณตนเองทมความตงใจอดทนและใฝรใฝเรยนจนสามารถสราง

ผลงานวทยานพนธไดบรรลเปาหมายอยางสมบรณ ทงนขาพเจาขอนอมร าลกพระคณทงหลายไวใน

หวใจตลอดไป

ช

สารบญ

หนา

บทคดยอภาษาไทย .............................................................................................................................. ง

บทคดยอภาษาองกฤษ ......................................................................................................................... จ

กตตกรรมประกาศ............................................................................................................................... ฉ

สารบญตาราง ..................................................................................................................................... ฌ

สารบญภาพ ....................................................................................................................................... ญ

บทท

1 บทน า ....................................................................................................................................... 1

ความเปนมาและความส าคญ ............................................................................................ 1

ความมงหมายและวตถประสงคของการสรางสรรค ........................................................... 3

สมมตฐานของการสรางสรรค ............................................................................................ 3

ขอบเขตการสรางสรรค ..................................................................................................... 3

เนอหา .............................................................................................................................. 3

รปแบบ ............................................................................................................................. 4

แหลงขอมล ...................................................................................................................... 4

วสดอปกรณทใชในการสรางสรรค .................................................................................... 4

เทคนคและขนาด .............................................................................................................. 5

ประโยชนทไดรบ............................................................................................................... 5

2 ขอมลเกยวกบการสรางสรรค .................................................................................................... 6

นยามของสญลกษณ ......................................................................................................... 7

การน าธรรมชาตเปนสญลกษณในการสอความหมายทางศลปะ ........................................ 8

อทธพลทไดจากประสบการณของตนเอง ....................................................................... 10

อทธพลทไดรบจากสงคม ............................................................................................... 13

อทธพลทไดรบจากผลงานศลปกรรม ............................................................................. 20

อทธพลทไดจากธรรมชาต .............................................................................................. 27

ซ

บทท หนา

3 วธด าเนนงานและขนตอนการสรางสรรคผลงานวทยานพนธ .................................................. 42

ขนตอนการศกษาขอมล ................................................................................................. 42

ขนตอนการประมวลความคด......................................................................................... 43

ขนตอนในการสรางสรรคผลงานวทยานพนธ ................................................................. 44

ผลงานระยะกอนวทยานพนธ ................................................................................ 47

4 วเคราะหผลการด าเนนการสรางสรรค ................................................................................... 54

การสรางสรรคผลงานวทยานพนธ.................................................................................. 54

ขนตอนในการสรางสรรค ............................................................................................... 55

ปญหาในการสรางสรรคผลงานวทยานพนธ ................................................................... 56

5 อภปรายและขอเสนอแนะในการสรางสรรคผลงานวทยานพนธ ............................................. 79

สรปการสรางสรรคผลงานวทยานพนธ ........................................................................... 79

อภปรายในการสรางสรรคผลงานวทยานพนธ ................................................................ 80

ขอเสนอแนะในการสรางสรรคผลงานวทยานพนธ ......................................................... 81

รายการอางอง ............................................................................................................................... 82

ประวตผวจย .................................................................................................................................. 83

ฌ

สารบญตาราง

ตารางท หนา 1 ตารางเปรยบเทยบผลงานของศลปนทไดรบอทธพล ...............................................................41

2 สรปผลการวเคราะหผลงานวทยานพนธ ................................................................................ 80

ญ

สารบญภาพ

ภาพท หนา 1 ยนกอดลกโคนตนไม .............................................................................................................. 22

2 Maternité ราว ค.ศ.1890 .................................................................................................... 23

3 Maternal Kiss ราว ค.ศ.1896 .............................................................................................. 23

4 ภาพผลงานนทรรศการ “แมคณคาของบคคลทรก” ............................................................... 24

5 exhibition “Noon Nom and Vessels” ....................................................................... 26

6 exhibition “Noon Nom and Vessels” ....................................................................... 27

7 ภาพแคคตส กลม Pereskia ................................................................................................... 29

8 ภาพแคคตส กลม Pereskia ................................................................................................... 30

9 ภาพแคคตส กลม Pereskia ................................................................................................... 30

10 ภาพแคคตส กลม Pereskia ................................................................................................... 31

11 ภาพแคคตส กลม Opuntia ................................................................................................... 31

12 ภาพแคคตส กลม Opuntia ................................................................................................... 32

13 ภาพแคคตส กลม Cereus ..................................................................................................... 33

14 ภาพแคคตส กลม Cereus “Calymmanthium” ................................................................. 33

15 ภาพแคคตส กลม Cereus “Echinocereus coccineus” .................................................... 34

16 ภาพแคคตส กลม Cereus “Echinocereus” ....................................................................... 34

17 ภาพแคคตส กลม Echinopsis .............................................................................................. 35

18 ภาพแคคตส กลม Echinopsis .............................................................................................. 35

19 ภาพแคคตส กลม Hylocereus ............................................................................................. 36

20 ภาพแคคตส กลม Melocactus ............................................................................................ 36

21 ภาพแคคตส กลม Melocactus ............................................................................................ 37

22 ภาพแคคตส กลม Neopoteria ............................................................................................. 37

23 ภาพแคคตส กลม Echinocactus.......................................................................................... 38

ฎ

ภาพท หนา 24 ภาพแคคตส กลม Echinocactus ......................................................................................... 39

25 Coryphantha elephantidens ........................................................................................... 39

26 Coryphantha elephantidens ........................................................................................... 39

27 Escobaria ............................................................................................................................. 40

28 Escobaria ............................................................................................................................. 40

29 ภาพรางลายเสน ผลงานวทยานพนธชนท 4 ......................................................................... 45

30 การลงสตรงจดเดนของภาพ ผลงานวทยานพนธชนท 4 ........................................................ 46

31 คดน าหนกของรปทรงใหดชดเจนขน ผลงานวทยานพนธชนท 4 ........................................... 46

32 การแตงเกบ วาดรายละเอยดใหทวทงภาพ ผลงานวทยานพนธชนท 4 ................................. 47

33 ผลงานระยะกอนวทยานพนธชนท 1 ...................................................................................... 48

34 ผลงานระยะกอนวทยานพนธชนท 2 ...................................................................................... 49

35 ผลงานระยะกอนวทยานพนธชนท 3 ...................................................................................... 50

36 ผลงานระยะกอนวทยานพนธชนท 4 ...................................................................................... 51

37 ผลงานระยะกอนวทยานพนธชนท 5 ...................................................................................... 52

38 ผลงานระยะกอนวทยานพนธชนท 6 ...................................................................................... 53

39 ภาพแสดงขนตอนการรางภาพ ผลงานวทยานพนธ ชนท 1 .................................................... 57

40 ภาพแสดงขนตอนการขนรป ผลงานวทยานพนธ ชนท 1 ....................................................... 57

41 ภาพแสดงขนตอนการขนรป ผลงานวทยานพนธ ชนท 1 ....................................................... 58

42 ภาพแสดงขนตอนการขนรป ผลงานวทยานพนธ ชนท 1 ....................................................... 58

43 ภาพแสดงขนตอนการขนรป ผลงานวทยานพนธ ชนท 1 ....................................................... 59

44 ภาพผลงานวทยานพนธ ชนท 1 ............................................................................................. 59

45 ภาพแสดงขนตอนการรางภาพ ผลงานวทยานพนธ ชนท 2 .................................................... 60

46 ภาพผลงานวทยานพนธ ชนท 2 ............................................................................................. 61

47 ภาพแสดงขนตอนการรางภาพ ผลงานวทยานพนธ ชนท 3 .................................................... 62

48 ภาพผลงานวทยานพนธ ชนท 3 ............................................................................................. 63

ฏ

ภาพท หนา

49 ภาพแสดงขนตอนการรางภาพ ผลงานวทยานพนธ ชนท 4 .................................................... 64

50 ภาพแสดงขนตอนการขนรป ผลงานวทยานพนธ ชนท 4 ....................................................... 64

51 ภาพแสดงขนตอนการขนรป ผลงานวทยานพนธ ชนท 4 ....................................................... 65

52 ภาพแสดงขนตอนการขนรป ผลงานวทยานพนธ ชนท 4 ....................................................... 65

53 ภาพแสดงขนตอนการขนรป ผลงานวทยานพนธ ชนท 4 ....................................................... 66

54 ภาพผลงานวทยานพนธ ชนท 4 ............................................................................................. 67

55 ภาพแสดงขนตอนการรางภาพ ผลงานวทยานพนธ ชนท 5 .................................................... 68

56 ภาพแสดงขนตอนการขนรป ผลงานวทยานพนธ ชนท 5 ....................................................... 68

57 ภาพแสดงขนตอนการขนรป ผลงานวทยานพนธ ชนท 5 ....................................................... 69

58 ภาพผลงานวทยานพนธ ชนท 5 ............................................................................................. 70

59 ภาพแสดงขนตอนการรางภาพ ผลงานวทยานพนธ ชนท 6 .................................................... 71

60 ภาพแสดงขนตอนการขนรป ผลงานวทยานพนธ ชนท 6 ....................................................... 71

61 ภาพแสดงขนตอนการขนรป ผลงานวทยานพนธ ชนท 6 ....................................................... 72

62 ภาพแสดงขนตอนการขนรป ผลงานวทยานพนธ ชนท 6 ....................................................... 72

63 ภาพผลงานวทยานพนธ ชนท 6 ............................................................................................. 73

64 ภาพแสดงขนตอนการรางภาพ ผลงานวทยานพนธ ชนท 7 .................................................... 74

65 ภาพแสดงขนตอนการขนรป ผลงานวทยานพนธ ชนท 7 ....................................................... 74

66 ภาพแสดงขนตอนการขนรป ผลงานวทยานพนธ ชนท 7 ....................................................... 75

67 ภาพแสดงขนตอนการขนรป ผลงานวทยานพนธ ชนท 7 ....................................................... 75

68 ภาพผลงานวทยานพนธ ชนท 7 ............................................................................................. 76

69 ภาพแสดงขนตอนการรางภาพ ผลงานวทยานพนธ ชนท 8 .................................................... 77

70 ภาพแสดงขนตอนการขนรป ผลงานวทยานพนธ ชนท 8 ....................................................... 77

71 ภาพแสดงขนตอนการขนรป ผลงานวทยานพนธ ชนท 8 ....................................................... 78

72 ภาพแสดงขนตอนการขนรป ผลงานวทยานพนธ ชนท 8 ....................................................... 78

73 ภาพผลงานวทยานพนธ ชนท 8 ............................................................................................. 79

1

บทท 1 บทน า

ความเปนมาและความส าคญ

ครอบครวเปนสถาบนทางสงคมขนพนฐานทมความส าคญเปนอนดบแรก และเกาแกทสด

หากจะกลาวถง “ครอบครว” หลายคนคงตองนกถง “พอ แม และลก” ทมความผกพนรกใครอย

รวมกนในบาน แตในปจจบนสภาพสงคมและเศรษฐกจไดเปลยนแปลงไปสงผลตอความสมพนธใน

ครอบครว ท าใหคนในบานมเวลาใหกนและกนนอยลง มขนาดของครอบครวเลกลง และความอบอน

ในครอบครวนอยลง มแนวโนมอตราการหยารางเพมสงขน จากสถานการณดงกลาวสภาพครอบครว

อาจมการสนสดหรอแตกสลายลงได

ลกษณะ “ครอบครวเลยงเดยว” เปนรปแบบหนงของครอบครวทเกดขนในสงคมปจจบน อน

หมายถง ครอบครวซงอาจมเพยงพอหรอแมฝายใดฝายหนงท าหนาทเลยงดลกเปนหลก สาเหตของ

การเปนพอแมเลยงเดยวอนดบ1ไดแก การหยาราง รองลงมาคอ การเสยชวตของคสมรสลกษณะ

ครอบครวทมเพยง “พออยกบลก” หรอ “แมอยกบลก” อาจน ามาซงความเครยดหรอวตกกงวลตอ

ความไมมนคงและบทบาทใหมทตองเปนทงพอและแมในเวลาเดยวกน ทตองแบกรบภาระดแลลก

และจดการเรองตาง ๆ เพยงล าพง ปญหาสวนใหญท พอแมเลยงเดยวตองเผชญคอ ปญหา

ความสมพนธกบลก ปญหาทางเศรษฐกจ ปญหาการมรายไดนอย และปญหาสภาพคลองทางการเงน

รวมถงปญหาการตองใชชวตโดยล าพง ยกตวอยางสภาพครอบครวของผเขยน ซงไมใชครอบครวท

สมบรณมากนก เนองจากเปนครอบครวใหญในรปแบบของคนจน มป ยา ลง ปา นา อา และ

ลกพลกนองอาศยอยรวมกนหลายคน จงมความผกพนกบสภาพแวดลอมแบบนมานาน จนอายได

12 ขวบ เกดวกฤตในครอบครวทไมคาดคดมากอนคอ ครอบครวมปญหาพอแมเกดการหยาราง ท า

ใหตองยายทอยอาศยโดยมแมเปนเสาหลกของบาน เกดสมพนธภาพในครอบครวระหวางแมลก

นอยลง ปจจบนผเขยนเตบโตและเรมเขาใจความรสกของการเลยงลกเพยงล าพงวาเปน

2

ภาระหนาททคอนขางหนกและตองเผชญกบปญหาตาง ๆ เชน ปญหาดานการเงน ปญหาความเครยด

และความทกข ผเขยนรสกชนชมและมองเหนถงความตงใจทแมคนหนงจะท าใหลกไดแมมความ

พยายามในการท าหนาทนใหดทสดเทาทท าได และสามารถสรางครอบครวทอบอนและเขมแขงเองได

แม ผเสยสละความสขสวนตนเพอลก ๆ คอยดแลเอาใจใสและประคบประหงมลกจนเตบ

ใหญ ความรกของแมถอวาเปนความรกทบรสทธ สงคมไทยมกพดถงแมในฐานะของผทรกลกยงชวต

พรอมจะท าทกอยาง แมจะล าบากยากเขญเพอลกของตนโดยไมมเงอนไข หากจะเปรยบแมเสมอน

ตนกระบองเพชรทสามารถออกดอกสวยงามไดแมจะอยในพนทแหงแลงเพยงใด กยงสามารถยนตนได

ดวยตวของมนเอง สามารถสะทอนใหเหนถงความสามารถของผเปนแมเลยงเดยวไดในหลาย ๆ ดาน

ไมวาจะเรองการปรบตวเพออยรอด เปนทงแมและพอหรอผน าในครอบครว ในเวลาเดยวกน แตกยง

สามารถเลยงลกใหเตบโต เบงบานสวยงามไดทก ๆ ดอก ปรบเปลยนความเปนอยของตนเองเพอให

ลกไมล าบากหรอรสกขาดความรกจากพอ

ตนตระกลของแคคตสเรมในชวงปลายยค Mesozoic และชวงตนของยค Tertiary ซงเปนยค

ทพชมดอกมการพฒนาการมากทสดแตเดมนน แคคตสมลกษณะทไมแตกตางจากพชชนดอน ๆ มาก

นก ยงคงมใบทแทจรงและมทรงตนเหมอนกบพชชนดอน ๆ แตเพราะตองเผชญกบอากาศทมสภาพ

เลวรายลงตลอดเวลา โดยเฉพาะในชวงทปรมาณน าฝนลดลงและอากาศรอนแหงแลงขนนนม

ผลกระทบตอพชในแถบอเมรกาใตทไดรบแสงอาทตยโดยตรง จงตองมการพฒนาเปลยนแปลงตวเอง

ใหสามารถตานทานตอสภาพแวดลอมเชนนใหได ดวยการสะสมน าจ านวนมากไวทล าตน ท าใหล า

ตนมลกษณะอวบอวนและสนลง1

จากทกลาว จงเปนแรงบนดาลใจใหขาพเจาสรางสรรค ผลงานชด “แม” ซงผลงานจะแสดง

ใหเหนถงการเปรยบเทยบคณสมบตของตนกระบองเพชรและลกษณะของแมเลยงเดยว

1พฤษภะ ณ อยธยา, การปลกแคคตส (กรงเทพฯ : พ พ เวลด มเดย, 2546),15 – 16.

3

ความมงหมายและวตถประสงคของการสรางสรรค

1. สรางสรรคผลงานศลปะทแสดงออกถงความมงมนความแขงแกรงของแมเลยงเดยว

2. ศกษาสญลกษณทางธรรมชาตหาเกยวกบรปทรงของตนไมชนดตาง ๆ ทสามารถสะทอน

ถงความมงมนความแขงแกรงของแมเลยงเดยว

3. ศกษาเทคนคกระบวนการวาดเสน (Drawing) ทใชในการสรางสรรคผลงานศลปะ

4. ศกษาและถายทอดผลงานการวาดเสน (Drawing) ทมเนอหา สอดคลองกบความรสก

ความประทบใจในความทรงจ าทแสดงถง ความมงมนความแขงแกรงของแมเลยงเดยว

สมมตฐานของการสรางสรรค

ผลงานทสรางสรรคขน สามารถสะทอนถงผเปน “แม” ทสามารถเลยงลกเพยงล าพง

เนองจากการหยารางหรอเปนหมาย ท าใหมผลกระทบและเกดสภาพปญหาทางดานจตใจ อารมณ

และสงคม จนกระทงไดฟนฝาอปสรรคกาวผานพนวกฤตมาไดนน จากการเรยนรผานประสบการณ

ตรงของแมเลยงเดยวทผานมานน มความคดและมมมองทเปลยนไปในทางทดขน มความมงมน ความ

แขงแกรงเพมมากขน ขาพเจาจงใชเรองราวในชวตมาน าเสนอ จะเปนในรปแบบของกระบองเพชร

ออกดอก ทมลกษณะคลายกน เพอสอถงความแขงแกรงของแมเลยงเดยวได

ขอบเขตการสรางสรรค

ขาพเจาตองการน าเสนอผลงานศลปะ ทมเนอหาทเกยวกบความมงมนความแขงแกรงของแม

เลยงเดยว โดยใชรปทรงของตนกระบองเพชร เปนรปทรงเดนภายในภาพ ทแสดงถงความมงมน

ความแขงแกรงของแมเลยงเดยว ในลกษณะผลงานกงเหมอนจรง ทท าใหเกดความรสกถงความ

มงมนความแขงแกรงของแมเลยงเดยวผานกระบวนการท างานการวาดเสน (Drawing)

เนอหา

แสดงเนอหาถงความมงมนความแขงแกรงของแมเลยงเดยวในมมมองของความสามารถของ

แมทเลยงลกเองไดโดยล าพง ท าใหเกดความรสกประทบใจโดยใชรปทรงจากธรรมชาตจากตน

กระบองเพชรทสามารถออกดอกสสดสวยงามใหไดชม น ามาจดองคประกอบใหม ในการสรางสรรค

ผลงานเพอแสดงใหเหนถงความมงมนความแขงแกรง การปรบตวเพอใหอยรอดของล าตนและยง

สามารถออกดอกทสวยงามออกมาใหเหนดงการเลยงลกของแมเลยงเดยว

4

รปแบบ

เปนภาพ 2 มต กงเหมอนจรง โดยใชเทคนคการวาดเสน (Drawing) ของสไมลงบนเฟรม

ไมอด มการลงพนดวยสน าพลาสตกในการสรางสรรคผลงาน เพอใหเกดความรสกถงความเปน

เอกลกษณของรปแบบทเอามาลดทอนรปทรงใหม โดยใชของธรรมชาต เพอถายทอดความรสกถง

ความเรยบงายแตกสามารถแสดงออกไดซงอารมณความรสกทขาพเจาตองการน าเสนอ

แหลงขอมล

1. แหลงขอมลภาคเอกสาร ไดแก หดสมดมหาวทยาลยศลปากร วทยาเขตพระราชวง

สนามจนทร หอสมดจฬาลงกรณมหาวทยาลย

2. แหลงขอมลภาคสนาม ไดแก สถานเกษตรหลวงอางขาง สวนพฤกษศาสตรสมเดจพระ

นางเจาสรกต

วสดอปกรณทใชในการสรางสรรค

วสด

1. เฟรมไมอด

2. สมดเกต

3. สไม

อปกรณ

1. อปกรณทใชในการรวบรวมขอมล

1.1 กลองถายรป

1.2 คอมพวเตอร

5

เทคนคและขนาด

ขาพเจาก าหนดรปแบบการสรางสรรคผลงานศลปะทางภาพพมพโดยเทคนคการวาดเสน

(Drawing) ในลกษณะผลงานแบบ 2 มต ขนาดผลงาน 60 x 80 ซม. จ านวน 8 ชน

ประโยชนทไดรบ

1. ไดพฒนาแนวความคด ทกษะดานการสรางสรรคผลงานทศนศลป ทมรปแบบเฉพาะตน

2. ถายทอดจนตนาการ และสรางสรรคเปนผลงานทศนศลปไดตามความมงหมาย

6

บทท 2 ขอมลเกยวกบสรางสรรค

ผลงานวทยานพนธของชด “แม” จดเรมตนในการสรางสรรคผลงานชดนไดน าประสบการณในครอบครวของตนเอง คนรอบขาง สงแวดลอมสงคมในการด าเนนชวต และขาวสารทไดรบร จากความทรงจ าทไดเผชญทงดานดและไมดเคลากนไป หลอหลอมความคด ความรสก และความแขงแกรงผเปน “แม” จ าน าเรองราวเกยวกบธรรมชาตจากรปทรงของตนกระบองเพชรทมดอกสสดสวยงาม มความนาสนใจและเกดความงามทางศลปะ จงไดจ าแนกขอมลทเกยวของกบการสรางสรรคดงตอไปน

1. นยามของสญลกษณ 2. การน าธรรมชาตเปนสญลกษณในการสอความหมายทางศลปะ 3. อทธพลทไดจากประสบการณของตนเอง 4. อทธพลทไดรบจากสงคม 5. อทธพลทไดรบจากผลงานศลปกรรม 6. อทธพลทไดจากธรรมชาต

7

1. นยามของสญลกษณ

“สญลกษณ” หรอ เครองหมาย (Symbol) ความหมายโดยทวไปนนหมายถง สงทใหความหมายแทนของอกสงๆหนง และยงสามารถลงรายละเอยดเจาะลกลงไปอก ซงมความหมายวา วตถตาง ๆ ตวอกษร รปลกษณ หรอสตาง ๆ เพอใชสอแนวคดหรอความหมายเพอใหคนเขาใจในลกษณะเดยวกน ซงอาจเปนนามธรรมหรอรปธรรมกได และในทางปรชญามกนยามความหมายของสญลกษณวา สญลกษณสามารถนยามทกสรรพสงทมในจกรวาลน

สญลกษณสามารถชวยใหการสอสารสะดวกมากยงขน โดยอาจจะแทนดวยรปภาพ การประดษฐอกษร การใชเสยง หรอทาทางตาง ซงท าใหสอสารกนไดระหวางคนสองคนถงแมจะพดคนละภาษากน หากแตวาขนอยกบความสามารถในการสอสญลกษณและ ความเขาใจของผสงสารและรบสารเปนส าคญ

และในพจนานกรมฉบบราชบณฑตยสถาน เฉลมพระเกยรตสมเดจพระเจาอยหว เนองในโอกาสพธมหามงคลเฉลมพระชนมพรรษา 7 รอบ 5 ธนวาคม 2555 กยงใหค านยามของ “สญลกษณ” ในลกษณะเดยวกนอกดวย

ชลด นมเสมอ ศลปนแหงชาต สาขาทศนศลป (ประตมากรรม) ประจ าป พ.ศ. 2541 ใหความหมายของ “สญลกษณ” ไววา เปนสงทใชสอความหมายของอกสงหนง หรอการสอความหมายทใชแทนในรปของความคด เชน สนตภาพถกแทนดวยน าเขา สญลกษณของความกลากาญถกแทนดวยสงโต การเพมถกแทนดวยสญลกษณ + 3

ธรยทธ บญม อาจารยประจ าคณะสงคมวทยาและมนษยวทยา มหาวทยาลยธรรมศาสตร ไดกลาวถงสญญะในความหมายของ เฟอรดนาน เดอร โซซร (Ferdinand de Saussure) นกภาษาศาสตรชาวสวส โดยประเดนทเขาน าเสนอนนใหภาษาศาสตรสนใจโลกภายนอก โซซรเปรยบเทยบการตดกระดาษไมวาจะเปนรปรางอะไรกลวนม 2 ดานคอดานหนากบดานหลงเสมอ และภาษาเปนเรองทมสงทเกยวพนกนสองอยางคอ ความคดและเสยงเมอมทงสองสวนนประกอบกนจงกลายเปน สญญะ โดยโซซรไดแบงสญญะออกเปน 2 สวนดวยกน โดยสวนแรกคอ ตวหมาย ( Signifier) สวนหลงคอ ความคดทถกหมาย (Signified) ตวหมาย หมายถง ผท าใหเกดหรอผสงเคราะหใหเกด แทนแทนภาพและเสยงเลน เชน รปภาพทมองเหนได เสยงทไดยน เปนตน

3 ชลด นมเสมอ, องคประกอบของศลปะ, พมพครงท 4 (กรงเทพฯ: ไทยวฒนาพานช, 2539), 307.

8

ความคดทถกหมาย หมายถง ความคดทอยในใจจนเกดขนประกอบกนกบตวหมายนน ใชแทนความคด เชน ความคด แมว หน ไก เกดขนไดเมอมตวหมาย หรออาจจะเกดความคดแลวคอยเกด ความคดทถกหมายขน สงเหลานเรยกวา การสรางความหมาย4

2. การน าธรรมชาตเปนสญลกษณในการสอความหมายทางศลปะ

การสรางสรรคผลงานวทยานพนธชด “แม” ขาพเจาไดมการน ารปทรงของตนไมของธรรมชาตในการสรางสรรค ซงน ามาสอความใหเกดความหมาย เพอตอบสนองตามความรสกทขาพเจาจนตนาการ จงมการศกษาความหมายของธรรมชาตและการน าธรรมชาตมาใชในงานศลปะดงตอไปน ธรรมชาต ในความหมายอยางกวางสด เทยบเทากบโลกธรรมชาต โลกกายภาพ หรอโลกวตถ "ธรรมชาต" หมายถง ปรากฏการณของโลกกายภาพ และยงหมายถงชวตโดยรวม มขนาดตงแตเลกกวาอะตอมไปจนถงจกรวาล ค าวา ธรรมชาต ใชส าหรบบรรยายทกสงบน โลก ทไมไดถกสรางโดยมนษย อาทเชน มนษย สตว ภเขาแมน า ตนไม หรอฝน เปนสวนหนงของธรรมชาต. นกวทยาศาสตรเปนผทศกษาการท างานของธรรมชาต ในหลายๆ ดานแลว กลาวไดวาธรรมชาตและมนษยมหลายอยางทขดแยงกน บางคนมองธรรมชาตวาเปนเพยงทรพยากรธรรมชาตทเอามาเปนประโยชนตอ มนษยเทานน มนษยตดตนไมเพอน าไมไปเปนเชอเพลงหรอน าไปสราง บาน หรอเพอน าทดนไปท าสวน ปลกผก หรอสรางรถ และโรงงานอตสาหกรรม ซงปลอยควนเสย โดยเฉพาะในเมอง หรอการทมนษยจบปลาอยางมากมายโดยฆาทงปลาและท าอนตรายตอสตวอน ๆ ใตน า ในขณะทบางคนเลอกทจะไมท ารายธรรมชาต เพราะพวกเขารสกวาธรรมชาตมความจ าเปนตอพวกเขา พวกเขาจงพยายามท าสงทไมมผลกระทบตอธรรมชาต โดยเฉพาะในเมองใหญทมผคนมากมาย ปญหาธรรมชาตจงเปนปญหาทรายแรง และกลายเปนเรองการเมองไปเสยแลว มบางคนคดวาอนาคตนมนษยจะไมตองการธรรมชาต และฉลาดพอทจะสรางสงตาง ๆ ทดแทนธรรมชาตได แตอนทจรงแลว มนษยเองกเกดจากธรรมชาตและธรรมชาตกสรางมนษย มนษยเปนสตวชนดเดยวทมสมองอนชาญฉลาด มความสามารถทจะปกปองธรรมชาตจากอนตราย และชวยเหลอสงมชวตชนดอนได หากธรรมชาตเสอมโทรมลงไป มนษยอาจจะตองอยอยางล าบากมากขน นจงเปนเหตผลทเราควรจะดแลรกษาธรรมชาต ธรรมชาต

4 ธรยทร บญม, การปฏวตสญศาสตรของโซซรเสนทางสโพสโมเดอรนสม, (กรงเทพฯ: ว

ภาษา, 2551), 65.

9

สามารถแสดงใหมนษยเหนวาจะท าสงตาง ๆ ไดอยางไร และมนษยศกษาธรรมชาต เพอทจะเขาใจและแกปญหาตาง ๆ ไดอยางถกตอง

ธรรมชาตในอกความหมายหนงคอ สงทมนษยกระท าขนโดยไมรตวแลวมนษยอกคนหนงแอบมองโดยไมได ตงใจหรอตงใจ เชน ธรรมชาตของคนทโกรธจดจะเปนอกแบบกบคนทอารมณดซงคนทอารมณดจะ หนาดกวาคนทอารมโกรธหรออารมณไมด5

อาจารยยงยทธ จรรยารกษ ไดใหความหมายของธรรมชาตวา ธรรมชาตประกอบไปดวย 2 ค า นนคอ ธรรมะ กบ ชาตะ ธรรมะ คอความจรง คอสงทปรากฏจบตองได รบรได อยางทสมเดจพระสมมาสมพทธเจาทานทรงตรสร และน ามาสงสอนพวกเรากคอการรซงความจรง กคอ ธรรมะ สวนชาตะคอ การเกด ซงเปนวฏจกร เมอมเกดกตองมดบ มตาย ใบไมกตองรวงนนคอวฏจกร ดงนนธรรมชาตกคอ วถหรอวฏจกรของความจรงทเกดขน เกษม จนทรแกว (2541 , หนา 138) ใหความหมายของทรพยากรธรรมชาต (natural resources) วาหมายถง “สงตาง ๆ ทมอยตามธรรมชาต และใหประโยชนตอมนษยไมทางใดกทางหนง”

ชยศร ธาราสวสดพพฒน (2548 , หนา 92) ใหความหมายของทรพยากรธรรมชาต วาหมายถง “สงทเกดขนเองตามธรรมชาต มประโยชนสามารถสนองความตองการของมนษยได หรอมนษยสามารถน ามาใชประโยชนได เชน บรรยากาศ ดน น า ปาไม ทงหญา สตวปา แรธาต พลงงาน รวมทงก าลงจากมนษยดวย”

จากความหมายทกลาวมา สรปไดวาทรพยากรธรรมชาต เปนสวนหนงของสงแวดลอม เกดขนเองตามธรรมชาตโดยทมนษยไมไดสรางขน และมประโยชนตอมนษย”

ชลด นมเสมอ ศลปนแหงชาต สาขาทศนศลปประตมากรรมประจ าป พ.ศ. 2541ไดกลาวถงการสรางสรรค คอ การสรางสญลกษณขนเพอสอความหมาย เปนทเขาใจกนอยแลววาเราใชสญลกษณในชวตประจ าวน แตในทางศลปะนนสญลกษณเปนการสอความหมายจากจตใจทอยลกจงตองใชสญลกษณทสรางขน เพอสอความหมาย เชน รปตนไมในงานศลปะแบบรปธรรมนนถอเปนสญลกษณ เพราะศลปนเขยนรปตนไมนนไมใชเพอแสดงถงตนไมจรง แตวาจะใชมนเปนสญลกษณเพอสออารมณหรอความคดของศลปนทานนน ๆ สญลกษณในงานศลปจงเปนสญลกษณทเกดขนใหม และเปนสญลกษณสวนตนของศลปนเอง6

5 ความหมายของธรรมชาต, เขาถงเมอ 3 มกราคม 2558. เขาถงไดจาก https://www.gotoknow.org/posts/209896

6 ชลด นมเสมอ, องคประกอบของศลปะ, 307 – 308.

10

ทศนธาตของวสดทน ามาใชสรางสรรคผลงานศลปะนนจะมความหมายทเกดขนเปนอยางไรนนกอยกบผสรางเปนส าคญวาตองการใหวสดทน ามาสอสารนนตองการใหสอสารวาเปนแบบไหน ซงอาจจะสออารมณหรอหรอความหมายสามารถโดยแบงได 2 แบบ คอ 1. ความหมายโดยตรง หมายถง ผลงานทสรางความรสกใหผชมไดดวยทศนะธาตทางศลปะ เมอชมผลงานแลวกสามารถรบร ไดถงอารมณสอออกมาไดทนไมวาจะเปนความรสงบ หรอเคลอนไหวได เปนตน 2. ความหมายแฝง หมายถง ผลงานทผสรางไมไดกลาวโดยตรงวามความหมายวาอยางไร แตไดซอนบางสงบางอยางไวในผลงานซงสญลกษณจงมความเกยวของกนกบวฒนธรรมและสงแวดลอมทงสงคม7

ในเรองของการเลอกใชธรรมชาตในการสรางสรรคผลงานศลปะของข าพเจานนมความเกยวเนองกบสภาพชวตความเปนอยและประสบการณทผานมา ทงอารมณ ความรสก สงแวดลอม คนรอบขาง สภาพสงคม รวมไปถงวถในการด าเนนชวต วสดทน ามาใชสรางสรรคคอ ตนกระบองเพชรทออกดอกสสด

ตนกระบองเพชร สอความหมายถง แมเลยงเดยว เพราะจากคณสมบตของตนกระบองเพชร ทสามารถยนตนไดในทะเลทรายโดยไมมน าหลอเลยง มการปรบตวเพอความอยรอดของล าตน และยงสามารถออกดอกสสดสวยงามใหไดเหนกน ความคงทน ความแขงแกรงของกระบองเพชรเปรยบเสมอนแมทสามารถเลยงดลกโดยล าพง มความอดทนตอผลกระทบจากสงตาง ๆ แลวยงสามารถด ารงชวตตอไปอยางมความสขได

3. อทธพลทไดจากประสบการณของตนเอง

ประสบการณในครอบครวและคนรอบขาง จากประสบการณดานครอบครวประสบปญหาความขดแยงในครอบครว ซงบดาและมารดาจงตดสนใจหยารางกน ท าใหมารดาของขาพเจาตองหาทอยใหม ขาพเจา พชายและนองชายตามมารดามาอยดวย เพราะความผกพนในการเลยงดมารดาเปนผเลยงดขาพเจามาโดยตลอด มารดาตองใชความอดทนเปนอยางมากเพอทจะประคบประคองใหครวครวยงคงเปนครอบครว มารดาเปนผทรบภาระทงดานการเงน งานบาน และการดแลลกๆ ซงเปนภาระหนาทหนกส าหรบผหญงคนหนงทตองดแลทงภายในและภายนอกบาน

7 เรองเดยวกน, 104.

11

ดงนนมารดาหรอแมเลยงเดยวในความหมายโดยสวนตวนนอาจจะหมายถงความสขทไดอยรวมกน ความทกขทไดฝาฟนมาดวยกน ความแขงแกรงอดทนทแฝงไปดวยความออนโยน และความเปนทกสงทกอยางทครอบครวจะพงจะมได ดวยเหตผลเหลาน จงท าใหขาพเจาเกดความเหนใจและเหนคณคาตอบทบาทของแมเลยงเดยว และ ขาพเจากมคนรจกหลากหลายคนทอาศยอยกบแมเลยงเดยวทตองท างานนอกบานและกยงมหนาทภายในบานอยไมสาง ไดมประเดนถกกนเรองสวนตวทเกดขนตองานทไดรบมอบหมายนนคอการท างานบาน และเรองราวตาง ๆทเกยวกบประสบการณอนแสนเจบปวด เปนแรงบนดาลใจอกประการหนงตอการสรรคสรางงานศลปของขาพเจา จากเรองราวทขาพเจาไดน ามาบอกกลาว ไมวาจะเปนเรองราวของมารดา เรองราวของคนรอบขางนน จากการเลยงลกเพยงล าพงเปนภาระหนาททคอนขางหนกและอาจพบปญหา แตการเปนแมเลยงเดยวกมขอด คอ สามารถตดสนใจไดอยางอสระโดยไมตองปรกษาหรอทะเลาะกบคครอง และยงเพมโอกาสพดคยไดใกลชดและมกจกรรมรวมกนกบบต และยงไปกวานคอ ลกทอยกบแมเลยงเดยวจะมการฝกทกษะในเรองการท างาน มความรบผดชอบ และการดแลตวเองทด ดงนน การเปนแมหรอพอเลยงเดยวนนกไมไดเปนปญหาเสมอไป แตถาสามารถสรางครอบครวทเขมแขงและมความอบอนไดได ซงครอบครวเลยงเดยวทประสบความส าเรจจะเปนผทมลกษณะดงน

ยอมรบวาตองเลยงดลกดวยตวเองตามล าพง ท าหนาทใหดทสดเทาทจะท าได

ใหความส าคญกบการเปนแมใหมาเปนอนดบทหนง

ไมตามใจลกมากจนเกนไป ไมบงคบขเขนลกตนเอง

รบฟงความคดเหน ใหความส าคญตออารมณ และความรสก

มความตระหนกแกการดแลตนเองใหดดวย

มการรกษาแบบแผนครอบครวใหเปนระเบยบ

ไมใชจายฟมเฟอย มการบรหารจดการดานการเงนใหแกครอบครวอยางไมขาดตกบกพรอง

สามารถจดสรรปนสวนแบงเวลาท ากจกรรมกบครอบครวอยเสมอ

การเลยงดบตรเพยงล าพง แมเลยงเดยวจงควรปฏบตดงน

1.พดความจรงกบลก

แมหรอพอเลยงเดยวไมอยากใหบตรเสยใจบางคนอาจมการปดบงความจรงทเกยวของกบสาเหตของการเลกรา หนกกวานนคอการโกหกลกวา พอไปท างานไกล หรอแมของลกมภาระการงานทหนกมาก

12

จงไมมเวลามาพบลก แตแททจรงแลวเดกสามารถรบรเรองราวไดดกวาทคด ดงนนจงไมควรโกหกลกและอธบายความจรงใหลกเขาใจโดยไมวากลาวต าหนวาคนใดคนหนง

2.บอกใหลกรวาไมใชความผดของลก

เมอแมและพอไมไดอาศยอยรวมกนมนเปนเรองปกตทลกจะรสกไมมความสข สบสนหรอโกรธ และเดกอาจคดวาตวเขาเองนนเปนสาเหตของการแยกทางกน ดงนนแมและพอควรอธบายใหลกไดเขาใจวาสงทเกดขนนนเกดจากการตดสนใจระหวางแมและพอไมไดเกดจากสงทลกท า

3.เปนผฟงทด

บตรทตองใชชวตรวมกบแมหรอพอเพยงล าพงยอมมภาวะงนงงสงสย ของใจเกยวกบสาเหตการแยกทางของบดาและมารดา จงมค าถามมากมายในใจเกยวกบเรองราวทเกดขน แมและพอเลยงเดยวทดนน ควรเปดใจใหลกไดซกถาม และพยายามรบฟงสงทความในใจทลกไดสอออกมา เพอใหเกดความเขาอกเขาใจทดตอกนและกน

4.สรางความมนใจใหแกลก

เดกทมชวตอยในครอบครวเลยงเดยวอาจจะมความวตกกงวลกบชวตความเปนอยวาจะแยลง เชน ทอยอาศย อาหาร การศกษา และความปลอดภย ดงนน แมและพอจงควรสรางความมนใจใหแกลกวาไดรบมอเรองเหลานนไวแลวและรวมไปถงมอบความรกใหแกลกใหเดกไดมความมนใจวาชวตจะด าเนนไปได

5.ก าหนดขอบเขตระหวางคณกบลกอยางเหมาะสม

นอกจากเรองการดแลบตรนน แมและพอกมความตองการความเปนสวนตว ตองการอยอยางสงบ บาง ดงนน จงควรอธบายใหลกไดเขาใจถงขอบเขตวาดวยชวงเวลาดวยวา เวลาไหนทแมและพอตองการความเปนสวนตว

6.คนหาความชวยเหลอ

บางครงอาจจะเกดความอดอดใจ หรอไมแนใจขนกบคณ คณควรหาคนเพอน หรออาจจะเปนญาตหรอคนรจกทพรอมจะรบฟง ชวยเหลอหรอสนบสนน เพอคณจะไดสบายใจ การมผทเขาใจปญหาและรบฟงเราจะชวยปองกนไมใหคณไประบายอารมณใสลกของคณ และยงชวยใหมความอดทนตอปญหาตาง ๆ ของคณกบลกไดดยงขน

13

7.พกผอนและผอนคลาย

การเปนแมหรอพอเลยงเดยวมภารหนาทมากมายทมเทใหกบสงอนๆมากมายจนอาจจะลมนกถงตนเอง กควรจดสรรเวลาวางเพอหยดพกส าหรบกจกรรมทชอบบางในบางครง เพอเปนการผอนคลายจากความเครยด และเหนอยลา และเปนการเตมก าลงกายและก าลงใจในการท าหนาทไดอยางเตมท

ถงแมวาครอบครวเลยงเดยวจะขาดแมหรอพอคนใดคนหนง แตครอบครวเหลานกสามารถท าใหครอบครวตนเองอบอนไดไมแตกตางกน โดยทใหน าความรกทมตอบตรนนมาเปนแรงขบดนในการสรางครอบครว ท าหนาทของตนใหดทสด ครอบครวกจะมคณภาพไดเฉกเชนเดยวกน

4. อทธพลทไดรบจากสงคม ครอบครวเลยงเดยว หมายถงครอบครวทมเพยงแมหรอพอฝายใดฝายหนงท าหนาทเลยงดลกเปนหลก ประชากรเดกและเยาวชนไทยอายสบเอดถงยสบสป อยในครอบครวเลยงเดยวมากกวา 2,500,000 ครอบครว สาเหตหลกของการเปนพอแมเลยงเดยวอนดบหนง นนคอ การหยาราง รองลงมา คอ การเสยชวตของคสมรส มลนธเครอขายครอบครวรวมกบมหาลยมหดล พ.ศ. 2552 กลาววาลกษณะครอบครวทมสองลกษณะ คอ “ลกอยกบแม” หรอ “ลกอยกบพอ” มความเปนไปไดทจะเกดความวตกกงวลตอความไมมนคงและหนาทใหมทตองรบภาระเปนทงแมและพอในคราวเดยวกน ตองดแลลก จดการกบทกสง ดวนตวคนเดยว โดยปญหาสวนใหญทตองเจอ คอ ปญหาอนมาจากความสมพนธกบบตร ปญหาทางเศรษฐกจ หนาทการงานและรายได เกดค าถาม ท าไมแมเลยงเดยวมนเยอะแบบน? แนนอนวามพอมากมายทเลยงลกดวยตวเองคนเดยวเชนกน เชน พอของฉนเองกเลยงฉนโดยไดรบความชวยเหลอจากแมฉนเพยงเลกนอยเทานน หลงจากคนควาอะไรมานด ๆ หนอย ๆ ฉนคนพบวา จากขอมลของส านกงานส ามะโนประชากรสหรฐอเมรกา มเดก 21.8 ลานคนในสหรฐอเมรกาทอยอาศยในครอบครวทมแตผปกครองเลยงเดยว และ 84% ของเดก ๆ เหลานไดรบการเลยงดโดยแมเพยงคนเดยว สวน 16% ทเหลอไดรบการเลยงดโดยพอ เหตผลส าหรบปรากฏการณนคออะไร? แมเลยงลกไดดกวาพออยางนนหรอ? หรอวาพอท าหนาทนไดไมด? หรอวาศาลใหสทธการเลยงดกบแมมากกวา? หรอวาพอไมคอยใสใจเรองนเทาใดนก? หลงจากคนความากขนฉนกไดคนพบเหตผลตาง ๆ ตอไปนทเปนขอสรปวาท าไมแมถงมโอกาสเลยงลกเองคนเดยวมากกวาพอถงหาเทา ฉนเรมตนดวยทฤษฎสวนตวของฉนเองวา พอมความผกพนตามธรรมชาตกบลกนอยกวาแม แมมความผกพนมากกวาเนองจากการตงครรภ สวนพอตองมาสรางความผกพนนนเองอกท ฉนลองกดคนหาขอมลงาย ๆ ในอนเตอรเนทโดยพมพลงไปวา ความผกพนของพอกบลก หนาแรกของผลการ

14

คนหาทไดจะมแตค าแนะน า เคลดลบ และตวอยางวาพอจะสามารถสรางความผกพนกบลกไดอยางไรบาง แตเมอฉนลองเปลยนค าคนหา จากค าวา “พอ” เปนค าวา “แม” ดแลวฉนกไดผลลพธทตางกนออกไป หนาแรกของผลการคนหาจะมเรองความผกพนของแมกบลกตามธรรมชาตดวย ดงนนเมอวดเอาจากผลการคนควาในอนเตอรเนตของฉนแลว ดเหมอนวาพอตองสรางความผกพนกบลกในขณะทแมมความผกพนกบลกอยแลวตามธรรมชาต บทสรปทชดเจนทสดตอค าถามทวาท าไมผชายจงมความผกพนกบลกนอยกวา (ด งนนจงมโอกาสนอยกวาทจะเลยงดลกตามล าพง) คงเปนเพราะแมไดแตมตอจากการตงทองนานเกาเดอน ในชวงระหวางการตงครรภ ผหญงกเรมเสยสละ ใหความอบอน และสรางความสมพนธกบลกในทอง ส าหรบพอแลว ชวงเกาเดอนนเปนชวงเวลาทพอใชไปกบการใหความส าคญทแม และสงเกตความเปลยนแปลงทเกดขนในตวผหญงคนทเขารก พอบางคนอาจจะไมไดสนใจในเรองนนเลยกได ดงนนแมจงมแตมตอเหนอกวาในเรองของการสรางความสมพนธกบลก แหม กลกอยในทองนนะ จะไมใหไมมความผกพนไดอยางไรกนละ? แตอยางไรกตามเราไมอาจสนนษฐานไดวาการตงครรภเพยงอยางเดยวเปนตวบงชเรองความสมพนธไปไดเสยหมด เพราะยงมเรองการรบเดกมาเลยงทมบทบาทในเรองประสบการณการสรางความสมพนธอยเหมอนกน

สวนทดทสดในการเปนพอหรอแมทตองเลยงลกโดยล าพงนนคอ เวลาทคณไดใหกบลกของคณ ตอนทลกเพงเกดใหมลกจะตองการคณใหท าทกสงใหกบเขา คณตองตนกลางดกเพอมาใหนม หรอเปลยนผาออม หรอกอดลกเพอใหลกอน และแนนอน เวลาทเรานอนดวยกนและตอนทฉนใหนมลก ตอนทฉนดแลเขาอยางใกลชดมนท าใหสายใยระหวางฉนกบลกเกดขนไดงายมาก แตตอนทยากส าหรบความสมพนธอนแนนแฟนน คอการทตองยายเขาไปอยในหองนอนของตวเอง

ตอนทนองตนเกดใหม ๆ ฉนอาศยอยกบพอแม และเราโชคดมากทมพอแมฉนคอยดแล และแมของฉนปลมใจมากทไดมเวลาดแลหลานชายคนแรก ฉนคดวาเมอคนในวยนนหางหายจากการใกลชดเดกเปนเวลานาน พวกเขามกจะอยากชวยคณอยางมากและใหค าแนะน าตาง ๆ ในการเลยงเดก

สมชาย ปรชาศลปกล แมเลยงเดยวโดดเดยว ได “กลาวเฉพาะในสงคมไทย สภาวะของแมเลยงเดยวตกอยในลกษณะทเปน “แมเลยงเดยวโดดเดยว” อนมความหมายวาทางฝายหญงตองรบแบกรบภาระรบผดชอบไวบนบาสองขางของตนโดยทางฝายชายแทบจะไมตองมความรบผดชอบใด ๆ หรอหากจะมอยกเบาบางมาก”

ดาราชายและหญงซงตกกลายเปนขาวครกโครมในหวงเวลาหลายเดอนทผานมากคอยๆ เงยบหายไปจากความสนใจของสอมวลชนและสงคม ค าถามซงเคยเปนทสนใจกนทวทงเมองวาดารา

15

ชายเปนพอของเดกทเกดกบฝายหญงหรอไม กไมสามารถไดรบค าตอบอยางชดเจนเมอทางฝายหญงประกาศวาจะไมมการตรวจดเอนเอ

เมอความแรงของขาวลดลงและเลอนหายไปอยางรวดเรวอยางไมนาเชอ สงทเหลออยกคอความเปนจรงวาดาราหญงตองด าเนนชวตตอไปพรอมกบลกนอยดวยตนเอง สภาวะของครอบครวทไมไดเปนตามอดมคตของคนจ านวนมากอนหมายถงการมพอ แมและลกเปนโซทองคลองใจ แตกลายเปนชวตแบบทเรยกวา “ครอบครวเลยงเดยว” อนหมายถงครอบครวซงอาจมเพยงพอหรอแมฝายใดฝายหนงท าหนาทเลยงดบตรเปนหลก คอความเปนจรงทตองยอมรบ

ไมใชเพยงเฉพาะดาราหญงคนนเทานน ลกษณะของครอบครวไทยในปจจบนมความเปลยนแปลงและมความสลบซบซอนมากขน ครอบครวขยายอนประกอบดวยสมาชกหลายรนด ารงอยรวมกนไดลดจ านวนลง นอกจากนอตราการหยารางหรอแยกกนอยระหวางสามภรรยาในสงคมไทยกเพมสงขนเปนผลใหเกดสภาวะแบบทเรยกวาครอบครวเลยงเดยว

ซงภายหลงการหยารางหรอแยกทางระหวางคสมรสพบวาจ านวนไมนอยบตรไดตกเปนภาระความรบผดชอบของทางฝายหญงในการเลยงดบตร สภาพของครอบครวทมฝายหญงเปนผรบภาระเล ยงดบตรโดยล าพงหรอเรยกวาครอบครวแบบ “แม เล ยงเดยว” (Single Mom) นบเปนปรากฏการณทเปนความเปลยนแปลงส าคญส าหรบสงคมไทย

การเลยงดบตรโดยแมเลยงเดยวนบเปนการสรางภาระความยากล าบากในการด ารงชวตใหแกทางฝายหญงเปนอยางมาก การตองเลยงดเดกนบตงแตแรกเกดจนกระทงรความและสามารถมชวตบนล าแขงของตวเองไดมใชเรองทกระท าไดโดยงาย เพยงสองมอ สองแขน หนงหวใจ อาจไมสามารถรบภาระเหลานไวไดโดยล าพง แมสองมอแมนจะเขมแขงและเดดเดยวเพยงไรกตาม แตจ าเปนตองมสายใยความรบผดชอบอนเขามาเออใหแมเลยงเดยวสามารถอมลกของตนไดอยางอบอน

กลาวเฉพาะในสงคมไทย สภาวะของแมเลยงเดยวตกอยในลกษณะทเปน “แมเลยงเดยวโดดเดยว” อนมความหมายวาทางฝายหญงตองรบแบกรบภาระรบผดชอบไวบนบาสองขางของตนโดยทางฝายชายแทบจะไมตองมความรบผดชอบใด ๆ หรอหากจะมอยกเบาบางมาก มตวอยางทอาจพบเหนไดจากคนใกลตว ญาตพนอง กระทงในสอมวลชนวาเมอบตรถกทงใหอยกบฝายหญงแลวสวนใหญฝายชายกมกจะหายไปจากชวตของแมเลยงเดยว ซงอาจเปนไปในรปแบบของการคอยๆ หลบหนาหลบตาหรอบางครงกเปนไปในแบบทนททนควน

บางคนอาจมองความไรความรบผดชอบของทางฝายชายตอบตรในกรณแมเลยงเดยววาเปนเพราะสนดานของชายไทยวาเปนพวกปราศจากความรบผดชอบ เปนพวก “ไขแลวทง” หรออาจไป

16

ไกลกวานนดวยความเชอวาเปนสนดานหรอธรรมชาต (nature) ของชาย ดงจะเหนไดวาไมใชเพยงเฉพาะชายไทยเทานนทมพฤตกรรมเชนวา ขาวคราวของเคอโงะเดกไทยทตามหาพอชาวญปนจนเปนขาวโดงดง[1] กนบเปนตวอยางในการไขแลวทงของฝายชายแบบไมเลอกเชอชาตได

จะเปนเพราะสนดานของชายไทยหรอของชายหรอไมกตาม แตปจจยหนงซงมสวนส าคญตอการสรางสภาวะแมเลยงเดยวโดดเดยวในสงคมไทยอยางส าคญกคอ เปนเพราะระบบกฎหมายของไทยเปดโอกาสใหฝายชายสามารถพนไปจากความรบผดชอบไดอยางงายดาย นอกจากนในทางตรงกนขามกสรางภาระอยางมหาศาลใหแกทางฝายหญงดวยกระบวนการและขนตอนทางกฎหมายทมความซบซอนเปนอยางมา

แมเลยงเดยวโดยมการสมรส

แมเลยงเดยวโดยมการสมรสหมายถงเฉพาะการสมรสทไดมการจดทะเบยนอยางถกตองตามกฎหมายไมใชเพยงการจดงานแตงงานกนตามประเพณ การสมรสหรอไมสมรสจะน ามาซงสทธและหนาทแตกตางกน ตามประมวลกฎหมายแพงและพาณชยวาดวยเรองครอบครว การสมรสจะก าหนดความสมพนธและน ามาซงความรบผดชอบตอกนในเรองพนฐาน เชน สามภรรยาตองชวยเหลอเกอกลกนในการด ารงชวต มสวนรวมและบทบาทในการอปการะเลยงดบตรของตน

ส าหรบบทบญญตในทางกฎหมาย หากฝายหญงซงไดท าการสมรสและตอมาภายหลงไดหยารางหรอแยกกนอยกบทางฝายชาย หากเปนเหตทมใชเปนเพราะความผดทฝายหญงเปนผกระท าขน เชน สามกอความรนแรงท ารายทบตภรรยาเสมอ หรอสามนอกใจเลยงดหญงอนในลกษณะของภรรยา ฝายหญงสามารถมสทธทจะเรยกรองใหทางฝายชายมความรบผดชอบในการจายอปการะใหแกทางฝายหญง

นอกจากนทางฝายหญงยงสามารถเรยกรองคาอปการะเลยงบตรจากชายไดในกรณทมการหยากน เนองจากตามกฎหมายถอเปนหนาทของบดามารดาทจะตองอปการะเลยงดบตรและใหการศกษาในระหวางทบตรยงเปนผเยาว ในกรณทเปนการหยาดวยความยนยอม กฎหมายก าหนดใหมการตกลงคาอปการะเลยงบตรใหชดเจน หากไมมการก าหนดศาลกจะเปนผก าหนดให

ฉะนน หากทางฝายหญงเปนผรบภาระในการเลยงดบตรกจะตองมการก าหนดวาแตละฝายโดยเฉพาะฝายชายจะมความรบผดชอบในลกษณะอยางไร และหากก าหนดเปนจ านวนเงนกจะมการระบจ านวนไวอยางชดเจนวาเปนจ านวนเทาใด จงสามารถกลาวไดวาบทบญญตของกฎหมายในกรณหยารางดวยความยนยอมไดมการตระหนกการใหความชวยเหลอแกฝายทตองผรบภาระในการเลยงดตอไปในอนาคตไว

17

ในกรณตกลงกนไมไดและมการฟองเรยกคาอปการะเลยงดไมวาจะเปนระหวางสามภรรยาหรอระหวางบดามารดากบบตร ซงในกรณของแมเลยงเดยวกหมายถงการเรยกคาเลยงดจากชายผเปนพอ การก าหนดคาเลยงดกเปนอ านาจทอยในการวนจฉยของศาล โดยกฎหมายก าหนดกรอบเอาไวเพยงกวางๆ วาใหค านงถงความสามารถของผมหนาทตองจายกบฐานะของผร บรวมทงใหค านงถงลกษณะของแตละคด บางครงจงอาจท าใหไมมความชดเจนเพยงพอ

ถงแมจะไดมขอตกลงหรอค าพพากษาก าหนดภาระความรบผดชอบของฝายชายเอาไว หากทางฝายชายปฏบตตามอยางสม าเสมอกจะไมมปญหาใดเกดขน แตขอเทจจรงทปรากฏบอยครงกคอเมอผานไประยะเวลาหนงทางฝายชายกจะไมช าระหรอช าระไมเปนไปทไดมค าพพากษาไว กรณเชนนหากหญงตองการใหมการปฏบตตามค าพพากษากตองใชกระบวนการทางศาลซงจะด าเนนการไดเฉพาะในสวนทผดนดช าระไปแลวเทานน อนหมายความวาหากฝายชายผดนดการช าระบอยครงกจะสรางภาระเพมขนแกทางฝายหญงในการตดตามคาอปการะเลยงดเพราะตองมการด าเนนการในชนศาลทกครงเพอใหมการบงคบคด

แมเลยงเดยวโดยไมมการสมรส

หากหญงและชายอยกนกนโดยไมไดมการจดทะเบยนสมรสอยางถกตองตามกฎหมาย จะถอวาทงสองฝายมความผกพนและอยภายใตบงคบของกฎหมาย ดงนน ฝายชายจงไมมหนาทในการรบผดชอบหรออปการะเลยงดอกฝายหนง ฝายหญงกไมอาจเรยกรองใหชายตองมความรบผดชอบในการด ารงชวตของตน

หากพจารณาขอเทจจรงประการหนงของสงคมไทยกจะพบวามบคคลทไดใชชวตอยรวมกนเปนจ านวนมากโดยมไดท าการสมรสดวยความสมครใจและเปนแนวโนมทก าลงขยายตวเพมมากขน นอกจากนในกรณของแมเลยงเดยวทอยในวยรนวยเรยนทเพมจ านวนขนอยางรวดเรว[2] จะพบวาไมมการจดทะเบยนสมรสแตอยางใด อาจเปนผลมาจากการชวตอยรวมกนในระหวางทยงมสถานภาพเปนนกเรยนหรอนกศกษา และเนองจากอายยงไมเปนไปตามกฎหมายคอ ๑๗ ป หากตองการด าเนนการใหถกตองตามกฎหมายกตองใชกระบวนการทางศาลอนเปนเรองทมความยงยาก รวมทงบคคลทงสองฝายอาจไมใหความส าคญตอการจดทะเบยนสมรสใหถกตองตามกฎหมาย อนจะน ามาซงความยงยากหากมบตรถอก าเนดขน และฝายหญงตองการใหฝายชายเขามารบภาระในการเลยงดในกรณททงสองฝายเลกราจากกนไป

ในกรณทมเดกเกดขนระหวางชายหญงโดยไมไดมการสมรสตามกฎหมาย ฝายชายจะมความรบผดชอบกตอเมอไดมการรบรองเดกใหเปนทชอบดวยกฎหมายของตน หากไมมการรบรองเดกเปน

18

บตรทชอบดวยกฎหมายทางฝายชายกไมมความรบผดชอบกบเดกทเกดมาแตอยางใด ทงนการรบรองเดกเปนบตรเปนเรองทแยกตางหากจากการสมรส แมระหวางชายหญงไมไดท าการสมรสกสามารถรบเดกทเกดจากหญงใหเปนบตรของชายได หากหญงตองการใหฝายชายรบผดชอบตอเดกกตองด าเนนการใหฝายชายรบรองเดกเปนบตรทชอบดวยกฎหมายของตน ซงอาจกระท าโดยความสมครใจของชายหรอในกรณทฝายชายไมยนยอมกดวยการฟองคดตอศาลเพอใหมการรบรองเดกเปนบตร อนจะน ามาซงสทธในการเรยกรองคาอปการะเลยงดบตรจากฝายชาย

อยางไรกตาม มขอสงเกตวากอนทจะมค าพพากษาถงทสดวาเดกเปนบตรทชอบดวยกฎหมายของฝายชาย จะถอวาระหวางหญงและชายนนไมมความผกพนใดในทางกฎหมายตอกน เพราะฉะนน ฝายชายจงยงไมมหนาทในการอปการะเลยงดเดกแตอยางใด ภาระหนาทของฝายชายจะเกดขนภายหลงมค าพพากษาซงท าใหเกดปญหาวาหากการฟองคดใชระยะเวลายาวนานกจะเปนภาระตอทางฝายหญงทตองแบกรบคาใชจายในการเลยงดบตรจนกวาจะมค าพพากษาเกดขน

และเชนเดยวกนกบกรณการเปนแมเลยงเดยวโดยมการสมรส แมจะมค าพพากษาใหฝายชายตองจายคาอปการะเลยงดบตรแกทางฝายหญง แตหากตอมาในภายหลงทางฝายชายไมปฏบตตามกเปนภาระของทางฝายหญงทจะตองใชกระบวนการทางศาลทกครงไป

เธอถกบงคบใหเปนแมเลยงเดยวโดดเดยว

แมจะดราวกบวามบทบญญตของกฎหมายใหการชวยเหลอตอแมเลยงเดยวทงในแบบทมการสมรสและไมมการสมรส ดวยการก าหนดใหฝายชายมภาระหนาทในการอปการะเลยงดบตรของตนทเกดขนกบฝายหญง แตในทางปฏบตแลวการทจะท าใหกฎหมายนเกดผลใชบงคบใชจรงเปนกระบวนการทสลบซอน มตนทนและคาใชจายจ านวนมาก เปนผลใหฝายหญงเปนจ านวนมากทแมในระยะเรมตนการเปนแมเลยงเดยวพยายามเรยกรองเพอใหไดสทธตามทกฎหมายก าหนดเอาไว ดวยการใชกฎหมายและกระบวนการทางศาลเปนเครองมอในเรยกรองความรบผดชอบจากทางฝายชายทควรมรวมกนในการเลยงดบตร

อยางไรกตาม เมอผานเวลาไปชวงหนงและไดเรยนรถงความยากล าบากของกระบวนการทางกฎหมายและศาล ผหญงจ านวนมากกเลอกจะยนบนล าแขงตวเองมากกวาการพงกฎหมาย สภาวะเชนนจงท าไมใหไมเพยงเกดปรากฏการณแมเลยงเดยวอยางมากในสงคมไทยเทานน ทงยงเปนแมเลยงเดยวทโดดเดยวเปนอยางยง โดยฝายหญงตองแบกรบภาระแทบทงหมดในการเลยงดบตรและการท ามาหากน ซงอาจสอดคลองกบสภาษตทมกใชยกยองหญงในสงคมไทยวา “ดาบกแกวง มอกไกว”

19

การตกอยในสภาวะแมเลยงเดยวโดดเดยวเปนภาระทยากล าบากอยางไมตองสงสย หากมสายสมพนธทางครอบครวหรอเครอญาตซงพอจะชวยเหลอเกอกลและเปนอกมอเขามาโอบอมครอบครวแมเลยงเดยวใหเผชญชะตากรรมตอไปไดกนบเปนโชคดของหญงคนนน แตมจ านวนเทาใดทกลายเปนแมเลยงเดยวโดดเดยวซงขาดไรสายสมพนธอนทจะเขามาชวยเหลอ และตองตกอยในสถานะทมความยงยากเปนอยางมากทงอาจสงผลไปถงเดกทเลยงดอย

ขาวสนๆ นเปนตวอยางของแมเลยงเดยวคนหนงซงอาจจะไดเคยผานหผานตากนมาบอยครง ณ สงคมแหงน

“พ.ต.ต.พมข นาคข าพนธ สารวตรเวร สภ.พระนครศรอยธยา ไดรบแจงจากนางรชนวรรณ เลยงสขสนต อาย 48 ป เจาของรานทองบญชย ทตงอยบรเวณ ตลาดเจาพรหม เลขท ค 5/69 ต.หอรตนไชย วามคนรายเปนหญงวงราวสรอยขอมอทองค าหนก 2 บาท จ านวน 1 เสน ออกจากรานแลวถก รถจกรยานยนต เฉยวลมกลางถนน ถกพลเมองดชอ นายวระพงษ ธนกจเจรญพฒน อาย 29 ป ซงขายของหนารานทองไดวงกวดตามคนรายและควาขอมอจบคนรายไดพรอมของกลางในมอจงรดไปตรวจสอบพรอมดวย พ.ต.อ.สมบต ชชยยะ ผกก.สภ.พระนครศรอยธยาและสอบปากค าผตองหา

โดยผตองหา ชอนางหนง (นามสมมต) อาย 19 ป ถงกลบปลอยโฮรองไหอยางนาเวทนา ใหการทงน าตานองหนา วาปจจบนตงทองได 7 เดอน และยงมลกออนเปนลกชายวย 8 เดอนอก 1 คน โดยอยกบแมของตนเอง สวนสามนนทงไปหลายเดอนแลว ส าหรบชวตของตน หลงจากจบ ม.6 กมาท างานท จ.พระนครศรอยธยา และมสาม เมอครอบครว เรมจะอยได จงไปรบแมมาอยดวย เพอเลยงดลกชายทเกดมาเปนคนแรก เมอลกชายเกดไดเพยง 1 เดอนกวา ตนเองกตงทองลกคนท 2 อก ซงประมาณปลายป 2551 เศรษฐกจไมด โรงงานปดจ านวนมาก รปภ. กถกเลกจางไปดวย ทายทสดถกใหออกจากงาน ไปสมครงานทไหนไมมใครรบเขาท างาน พอเรมไมมรายได สามกทงไปมเมยใหม ตองเอาเงนทเกบไวเลกนอยมาเลยงลก เลยงแม และตวเองทตงทอง หลายเดอนเขาเงนหมด เรมอดอยาก สามททงไปกไมกลบมาชวยเหลอ ชวตเรมตดขด ไมมเงน คาเชาหองกไมมจาย

วนนไมมเงนตดบานเลย นมลกกหมด ขาวกหมด ไมรจะท าอยางไร จงมาทตลาดใหญตงใจจะมาขอเงนจากรานคาทว ๆ ไป แตพอเดนผานรานทอง รสกเปนหวงลกทอาย 8 เดอนและลกทก าลงจะเกดอก เพราะทองแก 7 เดอน จงเขาไปในรานทองเพอจะขอเงน แตวนาทนนกลบพบวาตนเองคดผด จงขอดสรอยขอมอทองค า และวงออกจากรานทนท กอนจะถกจบกมในทสด

(ขอมลจากhttp://tnews.teenee.com/crime/36547.html)

20

หมายเหตทายบทความ บทความนไมไดตองการเรยกรองใหพยายามรกษาครอบครวในแบบอดมคตอนประกอบดวยพอ แมและลกเอาไว หากตองการใหเกดความตระหนกเพมมากขนวาสภาวะแมเลยงเดยวหรอครอบครวเลยงเดยวก าลงจะกลายเปนความคนเคยหรอกระทงเปน “ปกต” ในสงคมไทยมากขน แตทงนจะท าอยางไรใหเกดการมสวนรวมในการเกอกลใหครอบครวเลยงเดยวสามารถด ารงชวตอยไดอยางปกตสขเฉกเชนเดยวกบครอบครวในแบบอน

การสรางภาระความรบผดชอบทมากขนกบผทมสวนเกยวของไมวาจะเปนรฐ ฝายชายหรอฝายหญงกลวนมความจ าเปน มากกวาการโยนภาระทงหมดไปบนบาของแมเลยงเดยวพรอมกบการเชดชหญงทสามารถฟนฝาความยากล าบากนานปการใหเปน “คณแมดเดน” โดยทไมรวามแมเลยงเดยวอกมากมายเทาใดทตองตกระก าล าบากอยในสงคมน8

5. อทธพลทไดรบจากผลงานศลปกรรม

อทธพลจากผลงานศลปกรรมเปนปจจยน ามาสการสรางสรรคงานศลปะเปนการรวบรวมเอาความร ความคด ความชอบน ามาวเคราะหสรางสรรคกลายมาเปนผลงานทมลกษณะเฉพาะตว ซงเกดจากประสบการณทไดรบรของงานศลปะ การเปนสวนหนงดานน เ ราจะปฏเสธไมไดวาการสรางสรรคผลงานนนจะตองไดรบความดลบนดาลใจจากผลงานของผอนทชนชอบดวย ขาพเจากเชนกนมความชนชอบของศลปนมากมายทงศลปนไทยและตางประเทศทไดรบอทธพล

ศาสตราจารยชลด นมเสมอ เปนผสรางสรรคงานศลปะชวงรอยตอระหวางยคเกากบยคใหมของวงการศลปะสมยใหมของไทย ทานสนใจในผลงานศลปะหลายรปแบบและไดสรางสรรคผลงานศลปะทมคณคาไวเปนจ านวนมากทงวาดเสน จตรกรรม ประตมากรรม ศลปะภาพพมพ และ สอผสม โดยมความเชอวา ศลปะคอสงทแสดงออกซงแกนแทของความเปนมนษย เพอความเปนมนษยทดขนของมนษยชาต ศลปนทกคนจะแสดงความเปนมนษยตามทศนะสวนตวออกมาในงานของตนไมดานใดกดานหนงเสมอ ไมวาจะเนนในดานความเปนจรงหรออดมคต ดานชวตหรอวญญาณ ดานรปธรรมหรอนามธรรม ดานลบหรอดานบวกกตาม ทงนเพราะงานศลปะเหลานนเปนการแสดงออกของตวศลปนเอง เปนการแสดงออกของมนษยทตอบรบและตอบโตกบสภาพแวดลอมทงทางธรรมชาตและทางสงคม ทานเหนวา ความเปนมนษยคอความด และความดนนสามารถแสดงออกไดดวย " ความงาม " ความดคอ ความรก ความเมตตา ความเหนอกเหนใจ และ ความไมเบยดเบยนซงกนและกนระหวางมนษยกบสงมชวตทงมวล เพราะฉะนน งานศลปททานสรางขนจงมความหมายไปในทางดงาม

8 นตยสารวภาษา ปท 4, ฉบบท 7 (16 ธนวาคม 2553 – 31 มกราคม 2554) หนา 76 – 79.

21

บรสทธและสงบ และแฝงไปดวยความอบอน มความเปนพเปนนอง เรองราวและรปแบบของงานอาจจะเปลยนไปตามความจ าเปนและความเหมาะสมในการแสดงออก แตกระนน เนอหาและสาระของงานศลปะของทานไมมการเปลยนแปลงแตอยางใด

ความเชอของศลปนทเปนผน าในการสรรคสราง ทท าใหเกดการตอบโตและตอบรบในแงมมของสงทเกดขน จะสงผลใหเกดแรงบนดาลใจทจะสรางสรรคงานในแตละชด แรงบนดาลใจนจะขยายปมตอไปจนเปนเปาหมายของการสรางสรรคตอไปอก ศลปนจะสรรหาเรองและรปทรงทสอดคลองกบแนวความคดมาเปนจดเรมตน ผลงานศลปะของทานทท าขนตงแตป พ.ศ. 2496 ไดมการเปลยนแปลงและพฒนาดานความคดและรปแบบ

ผลงานชดปลกปาชดท 2 ชวงปจจบน เปนผลงานประเภทจตรกรรมสฝน สอะครลคปดทอง เปนแรงบนดาลใจตอเนองจากการท าผลงานชดปลกปาชดท 1 ในพ.ศ. 2535 ซงหลงจากนน ประมาณ 10 ป ปาททานไดลงแรงลงใจปลกไวดวยจนตนาการในงานจตรกรรมปลกปาชดแรกและทปลกไวจรงบรเวณหลงบานกเจรญเตบโต มตนไมใหญขนหนาแนน ผลงานศลปะชดหลง ๆ นนบวาเกยวเนองกบตวเองและมกเปนสงทหอมลอมตวอย ท าใหมความรสกคลายกบวาตวทานเขาไปในศลปะ ศลปะไดกลายเปนสงแวดลอมของทาน สวนเนอหาของงานยงเกยวกบความผกพนของครอบครว ของแม ของลก ทอยทามกลางธรรมชาต9

9 ชะลด นมเสมอ, เขาเมอ 25 มถนายน 2559,เขาถงไดจาก

http://www.era.su.ac.th/Artists/thai/chalood/tend.html

22

ภาพท 1 ยนกอดลกโคนตนไม ทมา : ชะลด นมเสมอ, เขาเมอ 25 มถนายน 2559, เขาถงไดจาก http://www.era.su.ac.th/Artists/thai/chalood/tend.html

แมร สตเวนสน คสซาตต จตรกรสมยอมเพรสชนนสมเปนคนสญชาตอเมรกน ในชวงปลายครสตศตวรรษท 20 มสามารถทางดาน ภาพพมพและการวาดภาพสน ามน โดยสวนมากจะวาดภาพชวตทงทางดานสงคมของผหญงโดยเนนเนอหาไปทความสมพนธความรกของแมกบลก แมร เคแซตอยในประเทศฝรงเศสเปนเปนเวลาสวนมาก เมอแมรไดยายไปอยกรงปารสแมรกไดรจกกบแอดการ เดอกา ผมอธพลตองานศลปของเธอมาก ตอมาแมรกไดแสดงผลงานรวมกบจตรกรอมเพรสชนนสมคนอนอกมากมาย 210

10

Mary Stevenson Cassatt , เขาเมอ 25 มถนายน 2559, เขาถงไดจาก https://www.google.com/culturalinstitute/beta/entity/m0533_?hl=th

23

ภาพท 2 Maternité ราว ค.ศ.1890 ทมา : Mary Stevenson Cassatt, เขาเมอ 25 มถนายน 2559, เขาถงไดจาก https://www.google.com/culturalinstitute/beta/entity/m0533_?hl=th

ภาพท 3 Maternal Kiss ราว ค.ศ.1896 ทมา : Mary Stevenson Cassatt, เขาเมอ 25 มถนายน 2559, เขาถงไดจาก https://www.google.com/culturalinstitute/beta/entity/m0533_?hl=th

24

นางสาวลกปลว จนทรพดซา ศลปนระดบรางวลกลาวถงแรงบนดาลใจในการสรางสรรคงานวา เพราะความรกของแมทมตอลกนนเปนความรกทยงใหญไพศาลสายสมพนธอนใกลชดระหวางแมและลกเกดการสบทอดวฒนธรรมในการด าเนนชวตทงดงามและสมบรณจากรนสรนตงแตเกดจนตายและสบทอดไปโดยไมขาดสายเผอแผออกสโลกกวางจนกลายเปนความรกทมคามากเกนกวาความรกระหวางแมกบลกแตเปนความรกของแมแดคนทงโลก

ภาพท 4 ภาพผลงานนทรรศการ “แมคณคาของบคคลทรก” ทมา : นทรรศการศลปะ ‘Mother Value of the Adorable Person’, เขาเมอ 3 มกราคม 2558, เขาถงไดจาก http://www.oknation.net/blog/GreenCity/2014/06/22/entry-2

แตทามกลางความเจรญกาวหนาของโลกยคปจจบนไดสงผลกระทบตอวถชวตความเปนอยในดานตาง ๆ ของสงคมไทยเปนอยางมากสายสมพนธอนใกลชดในครอบครวซงเปนหนวยทเลกทส ดโดยเฉพาะระหวางแมกบลกมอนตองเปลยนแปลงไปจากเดมทเคยยดถอบพการเปนบคคลทเคารพบชาเปนทพงทางใจกลบใหคณคายกยองบคคลทมชอเสยงมความรหรอความล าสมยของระบบการสอสารทรวดเรวฉบไวของอปกรณอเลกทรอนกสท าใหความรกความอบอนและสายใยระหวางแมและลกกเปนอนตองขาดหายไปดวย ดวยเหตนตนเองจงตองการแสดงคณคาของบคคลทรกมตของเวลารก

25

แททเปนอมตะบรสทธ และยงยนจนตนาการผานรปทรงสามมตมการสอสารผานประสบการณรวมกนโดยมตวกลางคอภาษาทางประตมากรรมดวยเหตผลทวางานประตมากรรมมกจะเขาถงผชมไดมากกวาศลปะแขนงอนเพราะศกยภาพของงานประตมากรรมนนกวางขวางสามารถตดตงไดทกหนทกแหงทงในอาคารและนอกอาคารปาเขาล าเนาไพรเพราะฉะนนการทจะน าศลปกรรมเขาไปรวมกบวถชวตของมนษยประตมากรรมจงเปนประเภทของงานศลปะทเหมาะสมทสดทจะน ามาสรางสรรคผลงานไมวาจะเปนการสรางเพอร าลกหรอสรางเพอชนชมสนทรยะเจตนาของศลปนตองการใชรปแบบประตมากรรมแทนความเปนแมเพอใหผชมแทนความเปนลกเขาไปมสวนรวมภายในผลงานจ าลองพนทบรรยากาศเวลาใหเกดปฏสมพนธรวมกนทางความรสกความคดและจนตนาการรวมกนเปนเปาหมายของการจดนทรรศการซงศลปนหวงวาผลงานประตมากรรมจะชวยสรางสนทรยะใหกบคนในสงคมและเปนสอกลางในการสรางสายสายสมพนธอนดระหวางระหวางบคคลทรกและชวยปลกจตส านกใหแกคนในสงคมไดร าลกนกถงพระคณของบพการและหวนคดถงคณคาทแทจรงของมนษยในนทรรศการ“แมคณคาของบคคลทรก”

พนร สณฑพทกษ ก าเนดในวนท 15 ตลาคม พ.ศ. 2504 กรงเทพมหานคร หลงจากเรยนจบมธยมไดสอบชงทนรฐบาลประเทศญปนไปเรยน Visual Arts & Communication Designs ทมหาวทยาลยทสคบะ เมองอบบะระค (University of Tsukuba, Ibaraki) ถงเธอจะไมไดเรยนศลปะมาโดยตรงแตกชอบดหนง ฟงเพลง และวาดภาพ ซงเปนสงททเธอท าเปนประจ า จงไดทดลองสรรคสรางผลงานดานทศนศลปขน พอเธอเรมมความมนใจมากขน เธอไดคนพบวาภาษาในการสอสารทเปนจดเรมตนของการสรางสรรคผลงานศลปของเธอและเรมตนแสดงผลงานตงแตป พ.ศ. 2530 ตราบจนปจจบน11 พนร เปนศลปนชาวไทยทมชอเสยงในการใชสญลกษณในการสอสารไดเปนอยางอยางด เธอไดสรางผลงานโดยใชรปทรงของทรวงอกของสตร แทนสญลกษณแสดงออกถงความเปนมารดาและสตรในคราเดยวกนเลย รปทรงทไมเปนรปธรรมของสตรทเหมอนกบสงรองรบ มความหมายโดยนยนทสอถงเรองเพศ ในบางครงกเรยกไดวาเปนชวประวต ซงสามารถน ามาตความไดหลากหลายรปแบบ รวมไปถงการเคารพอยางสงตอตอเพศทเปนแมใหมความส าคญยงๆขนไป นอกเหนอจากผลงานทกลาวมา กยงมผลงานอกชนหนงของเธอ นนคอผลงานโดยมชอเสยงเรยงนามวา “หนนนม” ทใหผชมจ านวนมากไดมาสมผส โดยการนง หรอ การนอนได เปนรปทรงนมขนาดใหญสมเทาและชมพ

11

ปองบญ วงศฉลาด, Strong & Sentimental Creator, เขาถงเมอ 10 มกราคม 2558 เขาถงไดจาก http://www.elledecorationthailand.com/homes/731-strong-&-sentimental-creator.html

26

นบตงแตพทธศกราช 2553 นบจากนนมา เธอกเปดใหผเขาชมไดมสวนรวมเพมขน โดยไมไดใหความส าคญถงการแบงแยกกนระหวางเพศ โดยไดน าเสนอมมมองทแสนอบอนขนมาแทน การทเหนไดดวยตาและการรบรถงกลนดวยจมก และการรบรสจากลน มากไปกวานนคอเธอสรางความเปลยนแปลง ใหเกดการปรบเปลยนความคดเหนโดยใชรปทรงสญลกษณของเพศหญง และความดงามของผหญง ณ ปจจบน กเปนความหมายทซอนเรนอยในงานของเธอ12

ภาพท 5 exhibition “Noon Nom and Vessels” ทมา : Asianartnow, Pinaree Sanpitak, เขาถงเมอวนท 23 มนาคม 2558 เขาถงไดจาก http://asianartnow.com/pinaree/pages/im_3.html

12 พนร สณฑพทกษ “หนนนม และ Breast Stupas”, เขาถงเมอ 23 มนาคม2558

เขาถงไดจาก http://www.arthousegroups.com/artshow.php?art_showcase_id=373

27

ภาพท 6 exhibition “Noon Nom and Vessels” ทมา : Asianartnow, Pinaree Sanpitak, เขาถงเมอวนท 23 มนาคม 2558 เขาถงไดจาก http://asianartnow.com/pinaree/pages/im_4.html

6 อทธพลทไดจากธรรมชาต

ประวตความเปนมา จาก "CACTUS พชพนธแหงทะเลทราย" โดย Dr.Cactist แคคตส เปนพชอวบน า (succulent) ซงเปนลกษณะทส าคญของพช ในบรเวณทมความแหงแลงกนดาร จงมการสะสมน าไวในสวนของตน ราก และใบ แคคตสจดอยในกลมพชใบเลยงค ซงยงไมมการขดคนพบซากฟอสซล (fossil) โบราณ ของแคคตสมากอนเลย แตเชอวามววฒนาการมาตงแตยคโบราณ Moseic และในชวงตนยค Teriary หรอประมาณ 20,000 ปทผานมา ยงไมมบนทกทชดเจนวา แคคตส มความเกยวของกบมนษยตงแตเมอไร แตมการคนพบบนทกหลกฐานเกาแก เกยวกบแคคตสทส าคญ ซงถกบนทกในป ค.ศ. 1325 โดยชนชาว Aztecs ในประเทศเมกซโก ใชแคคตสชนดหนง คอเสมา (Opuntia) เปนสญลกษณแหงการรวมเผาพนธชาว Aztecs และแทนการกอตงเมองเมกซโกซต โดยใชสญลกษณ เปนรปนกอนทรยเกาะอยบนตนเสมา ซงงอกอยบนหนผา

แคคตสมการคนพบครงแรกโดย ครสโตเฟอร โคลมบส ในชวงปลาย ค.ศ.ท 15 โดยโคลมบส ไดเดนทางถงหมเกาะ West Indies และไดคนพบแคคตสในสกล Opuntia และ Melocactus เปนครงแรก ในระหวางเดนทางกลบ โคลมบสไดน าแคคตสกลบมายงยโรปดวย เมอกลบมาถงยโรป เขาไดน าแคคตสขนถวายแดสมเดจพระราชนอลซาเบลลา แหงประเทศสเปน หลงจากนนในชวงตน ค.ศ.ท

28

17 คณะมชชนนารชาวสเปน ไดออกเผยแพรศาสนาครสตในประเทศแถบอเมรกากลาง และอเมรกาใตตอนบน และไดมการคนพบพนธไมแปลก ๆ หลายชนดรวมทงแคคตส โดยไดสงพชเหลานนบรรทกเรอสนคา กลบมายงยโรป และเกบรวบรวมไวในสวนพฤกษศาสตร สวนพฤกษศาสตรทส าคญในสมยนนไดแก Hortus Medicus Gardens ประเทศฮอลแลนด และ Royal Botanic Gardens, Kew ประเทศองกฤษ จากนนกไดมการคนพบแคคตสพนธใหมๆ อกมากมาย และไดมการสงกลบเขามาเผยแพรยงทวปยโรป

กระบองเพชร หรอในชอภาษาองกฤษ “cactus” เปนพชทอาศยอยในทะเลทราย ตนกระบองเพชรสามารถด ารงชวตอยได แมอาศยอยในทะเลทรายทแหงแลง เพราะไมบอยนกทฝนจะตกลงมามาก ๆ โดยน าจ านวนมากจะถกเกบไวในล าตนของกระบองเพชร น าจะถกใชในเวลาแหงแลง และมนยงมหนามทแหลมแทนใบไมเพอลดการคายน า ดงนนตนกระบองเพชรจงด ารงชวตอยในทะเลทรายได ตนตระกลของแคคตสเรมในชวงปลายยค Mesozoic และตนของยค Tertiary ซงเปนยคท

พชมดอกมการพฒนาการมากทสดแตเดมนน แคคตสมลกษณะทไมแตกตางจากพชชนดอน ๆ มาก

นก ยงคงใบทแทจรงและมทรงตนเหมอนกบพชชนดอน ๆ แตเพราะตองเผชญกบอากาศทมสภาพ

เลวรายลงตลอดเวลา โดยเฉพาในชวงทปรมาณน าฝนลดลงและอากาศรอนแหงแลงขนนนมผลกระทบ

ตอพชในแถบอเมรกาใตทไดรบแสงอาทตยโดยตรง จงตองมการพฒนาเปลยนแปลงตวเองใหสามารถ

ตานทานตอสภาพแวดลอมเชนใหได ดวยการสะสมน าจ านวนมากไวทล าตน ท าใหล าตนมลกษณะ

อวบอวนและสนลง

แคคตสเปนพชพนเมองทมถนก าเนดอยในทวปอเมรกา มการแพรกระจายพนไปยงแหลงอน

ๆ คอยวธการตาง ๆ กน เชน แคคตสสกล Rhipsalis แพรพนธอยในแอฟรกาและอนเดยโดยนก หรอ

แคคตสสกล Opuntia มผน าเขาไปปลกเลยงในทวปยโรป เปนตน

ลกษณะดอกของแคคตส

ดอกของแคคตสรปรางลกษณะแตกตางกนออกไป เชน รปกรวย รประฆง หรอมลกษณะ

เปนหลอด ดอกของแคคตสม 2 แบบ คอ

1. ดอกแบบ actinomorphic คอ ลกษณะของดอกทแยงตามแนวเสนผานศนยกลางไดเปน

สองสวน มลกษณะเหมอนกนทกประกา66 จะแบงไดมากกวา 1 ครง

29

2. ดอกแบบ zygomorphic คอ ลกษณะของดอกทแบงตามแนวเสนผานศนยกลาง ไดเปน

2 สวน มลกษณะ 6 หมอนกนทกประการ 11 จะแบงไดเพยง 1 ครง

ลกษณะหนามของแคคตส

หนามของแคคตสเกดจากการลดรปใบกลายเปนหนามเพอชวยลดการคายน า และปองกน

อนตรายจากคนและสตว

หนามขอแคคตสม 2 สวน คอ 1. หนามกลาง 2. หนามขาง

จ านวนและลกษณะของหนามจะแตกตางกนไปตามพนธ เชน หนามแขง หนามออนนมคลาย

ขนสตว หนามรปหว หรอมปลายงอคลายตะขอ เปนตน สวนมากหนามกลางมาจะแขงแรงและยาว

กวาหนาม ขาง เปนตน สวนมากหนามกลางมกจะ แขงแรงและยาวกวาหนามขาง แคคตสบางชนดจง

มเพยงหนามกลาง บางชนดมเพยงหนามขาง และบางชนดไมมหนามเลย13

สายพนธของแคคตส

ปจจบนมรายงานวาพชในกลมแคคตสมอยประมาณ 50-150 สกลมากกวา 2,000 ชนด โดย

แบงออกเปนกลมตาง ๆ 8 กลม (ตามวธของ Gordon Rowley จากหนงสอ The Illustrated

Encyclopaedia of Succulents) คอ

1. กลม Pereskia

ภาพท 7 ภาพแคคตส กลม Pereskia ทมา : สายพนธของแคคตส, เขาถงเมอวนท 30 มกราคม 2558

เขาถงไดจาก http://rabeangmai.blogspot.com/2014/03/ blog-post_7.html 13

พฤษภะ ณ อยธยา, การปลกแคคตส (กรงเทพฯ : พ พ เวลด มเดย, 2546), 136.

30

ภาพท 8 ภาพแคคตส กลม Pereskia ทมา : สายพนธของแคคตส, เขาถงเมอวนท 30 มกราคม 2558

เขาถงไดจาก http://rabeangmai.blogspot.com/2014/03/blog-post_7.html

ภาพท 9 ภาพแคคตส กลม Pereskia ทมา : สายพนธของแคคตส, เขาถงเมอวนท 30 มกราคม 2558

เขาถงไดจาก http://rabeangmai.blogspot.com/2014/03/blog-post_7.html

31

ภาพท 10 ภาพแคคตส กลม Pereskia ทมา : สายพนธของแคคตส, เขาถงเมอวนท 30 มกราคม 2558

เขาถงไดจาก http://rabeangmai.blogspot.com/2014/03/blog-post_7.html

มใบแทจรง ไมมหนามหรอขนแขงปลายงอ เมลดสด า และมเยอหมเมลด (aril) ไดแกสกล

Maihuenia และ Pereskia

2. กลม Opuntia

ภาพท 11 ภาพแคคตส กลม Opuntia ทมา : สายพนธของแคคตส, เขาถงเมอวนท 30 มกราคม 2558

เขาถงไดจาก http://rabeangmai.blogspot.com/2014/03/ blog-post_7.html

32

ภาพท 12 ภาพแคคตส กลม Opuntia ทมา : สายพนธของแคคตส, เขาถงเมอวนท 30 มกราคม 2558

เขาถงไดจาก http://rabeangmai.blogspot.com/2014/03/blog-

post_7.html

ใบมขนาดเลก มหนามหรอขนแขงปลายงอ และมเยอหมเมลด ไดแก สกล Opuntia, Pereskiopsis, Pterocactus, Quiabentia และ Tacinga 3. กลม Cereus

ไมมใบ เมลดมสด าหรอสน าตาล ตนเปนทรงกระบอก มสนและหนามมากมาย สวนโคนดอก

ดานนอกอาจมหรอไมมหนามปกคลม ไดแกสกล Armatocereus, Arrojadao, Bergerocactus,

Brachycereus, Browningia, Calymmanthium, Carnegiea, Cephalocereus, Cereus,

Corryocactus, Dendrocereus, Echinocereus, Erdisia, Escontria, Eulychnia, Harrisia,

Jasminocereus, Lemaireocereus, Lophocereus, Machaerocereus, Micranthocereus,

Monvillea, Myrtillocactus, Neoraimondia, Nyctocereus, Pachycereus, Peniocereus,

Pilosocereus, Rathbunia, Stetsonia และ Wilcoxia

33

ภาพท 13 ภาพแคคตส กลม Cereus ทมา : สายพนธของแคคตส, เขาถงเมอวนท 30 มกราคม 2558

เขาถงไดจาก http://rabeangmai.blogspot.com/2014/03/blog-

post_7.html

ภาพท 14 ภาพแคคตส กลม Cereus “Calymmanthium”

ทมา : สายพนธของแคคตส, เขาถงเมอวนท 30 มกราคม 2558

เขาถงไดจาก http://rabeangmai.blogspot.com/2014/03/blog-

post_7.html

34

ภาพท 15 ภาพแคคตส กลม Cereus “Echinocereus coccineus”

ทมา : สายพนธของแคคตส, เขาถงเมอวนท 30 มกราคม 2558

เขาถงไดจาก http://rabeangmai.blogspot.com/2014/03/blog-post_7.html

ภาพท 16 ภาพแคคตส กลม Cereus “Echinocereus”

ทมา : สายพนธของแคคตส, เขาถงเมอวนท 30 มกราคม 2558

เขาถงไดจาก http://rabeangmai.blogspot.com/2014/03/blog-

post_7.html

35

4. กลม Echinopsis

ภาพท 17 ภาพแคคตส กลม Echinopsis ทมา : สายพนธของแคคตส, เขาถงเมอวนท 30 มกราคม 2558

เขาถงไดจาก http://rabeangmai.blogspot.com/2014/03/blog-post_7.html

ภาพท 18 ภาพแคคตส กลม Echinopsis ทมา : สายพนธของแคคตส, เขาถงเมอวนท 30 มกราคม 2558

เขาถงไดจาก http://rabeangmai.blogspot.com/2014/03/blog-post_7.html

คลายกบกลม Cereus แตตนมขนาดเลกกวาและผวดานนอกของดอกทมลกษณะเปนหลอด

ม กม ขนหร อ เ กล ดส น ๆ ปกคล ม ได แก ส ก ล Acanthocalycium, Arequip, Arthrocereus,

Borzicactus, Cephalocleistocactus, Chamaecereus, Cleistocactus, Denmoza, Echinopsis,

36

Espostoa, Haageocereus, Hildewintera, Lobivia, Matucana, Mila, Oreocereus, Oraya,

Rebutia, Sulcorebutia, Thrixanthocereus, Weberbauerocereus และ Weingartia

5. กลม Hylocereus

ภาพท 19 ภาพแคคตส กลม Hylocereus ทมา : สายพนธของแคคตส, เขาถงเมอวนท 30 มกราคม 2558 เขาถงไดจาก http://rabeangmai.blogspot.com/2014/03/blog-post_7.html

คลายกบกลม Cereus แตเปนพวกพชองอาศย (epiphytic) มระบบรากอากาศ ตนเปนสน

หนามบอบบาง ไดแกสกล Aporocactus, Cryptocereus, Deamia, Discocactus, Epiphyllum,

Heliocereus, Hylocereus, Mediocactus, Nopalxochia, Pfeiffera, Rhipsalidopsis, Rhipsalis,

Schlumbergera, Selenicereus, Weberocereus, Wittia และ Zygocactus

6. กลม Melocactus

ภาพท 20 ภาพแคคตส กลม Melocactus ทมา : สายพนธของแคคตส, เขาถงเมอวนท 30 มกราคม 2558 เขาถงไดจากhttp://rabeangmai.blogspot.com/2014/03/ blog-post_7.html

37

ภาพท 21 ภาพแคคตส กลม Melocactus ทมา : สายพนธของแคคตส, เขาถงเมอวนท 30 มกราคม 2558 เขาถงไดจาก http://rabeangmai.blogspot.com/2014/03/blog-post_7.html

คลายกบกลม Neopoteria โคนหลอดดอกมปยหรอไมมกได แตจะมหนามขนปกคลม ดอก

เกดบนเซฟาเลยมยกเวนสกล Buiningia ทดอกจะเกดทดานขางของเซฟาเลยม ไดแก Buiningia,

Discocactus และ Melocactus

7. กลม Neopoteria

ภาพท 22 ภาพแคคตส กลม Neopoteria ทมา : สายพนธของแคคตส, เขาถงเมอวนท 30 มกราคม 2558 เขาถงไดจาก http://rabeangmai.blogspot.com/2014/03/blog-post_7.html

38

ตนขนาดคอนขางเลก ทรงกลมแปนหรอทรงกระบอก ตนเปนสนเหนไดชดเจน โคนหลอด

ดอกมปยนมและมหนาม ไดแกสกล Astrocactus, Blossfeldia, Eriosyce , Frailea, Neoporteria,

Notocactus, Porodia, Uebelmannia และ Wigginsia

8. กลม Echinocactus

ภาพท 23 ภาพแคคตส กลม Echinocactus ทมา : สายพนธของแคคตส, เขาถงเมอวนท 30 มกราคม 2558 เขาถงไดจาก http://rabeangmai.blogspot.com/2014/03/blog-post_7.html

แตดอกจะเกดบรเวณตอนกลางของดานบนสดของตน และไมมเซฟาเลยม ไดแกสกล

Ancistrocactus, Ariocarpus, Astrophytum, Aztekium, Cochemiea, Coloradao, Copiapao,

Coryphantha, Dolichothele, Echinocactus, Echinomastus, Escobaria, Ferocactus,

Gymnocalcium, Hamatocactus, Homolocephala, Islaya, Leuchtenbergia, Lophophora,

Mamillopsis, Mammillaria, Neobesseya, Neogomesia, Neolloydia, Ortegocactus

Pediocactus, Pelecyphora, Sclerocactus, Solisis, Strombocactus, Thelocactus, Toumeya

และ Utahia14

14

สายพนธของแคคตส, เขาถงเมอ 30 มกราคม 2558 เขาถงไดจาก http://rabeangmai.blogspot.com/2014/03/blog-post_7.html

39

ภาพท 24 ภาพแคคตส กลม Echinocactus ทมา : สายพนธของแคคตส, เขาถงเมอวนท 30 มกราคม 2558 เขาถงไดจาก https://commons.wikimedia.org

ภาพท 25 Coryphantha elephantidens ทมา : สายพนธของแคคตส, เขาถงเมอวนท 30 มกราคม 2558 เขาถงไดจาก http://webcactus.ru/index.php?uid=1217

40

ภาพท 26 Coryphantha elephantidens ทมา : สายพนธของแคคตส, เขาถงเมอวนท 30 มกราคม 2558 เขาถงไดจาก http://webcactus.ru/index.php?uid=1217

ภาพท 27 Escobaria ทมา : สายพนธของแคคตส, เขาถงเมอวนท 30 มกราคม 2558 เขาถงไดจาก http://webcactus.ru/index.php?uid=1217

ภาพท 28 Escobaria ทมา : สายพนธของแคคตส, เขาถงเมอวนท 30 มกราคม 2558 เขาถงไดจาก http://webcactus.ru/index.php?uid=1217

41

ตารางท 1 ตารางเปรยบเทยบผลงานของศลปนทไดรบอทธพล ชอศลปน ผลงาน อทธพลทางแนวความคด อทธพลทางดาน

รปแบบ

ชลด นมเสมอ

เนอหาของงานเกยวกบความผกพนของครอบครว ของแม ของลก ทอยทามกลางธรรมชาต

รปแบบของการจดวาง เนนจดเดนตรงกลางภาพ บรรยากาศรอบ ๆ ของผลงานทมดสลว แตยงมความรกของแมอยเสมอ

แมร สตเวนสน คสซาตต

ความสมพนธทลกซงระหวางแมและลก

การแสดงถงความรก ความผกพนของแมทมตอลก

ลกปลว จนทรพดซา

แนวความคดใชรปแบบประตมากรรมแทนความเปนแมเพอใหผชมแทนความเปนลกเขาไปมสวนรวมภายในผลงาน

ลกษณะของการสรางประกอบขนใหม ท าใหเปนจดเดนทนาสนใจ

พนร สณฑพทกษ

แนวความคดใชทรงทรวงอกของสตร หรอ นม แทนสญลกษณในการแสดงออกถงความเปนแมและผหญงในเวลาเดยวกน

รปแบบของการใชสญลกษณแทนความเปนแม

42

บทท 3 วธด าเนนงานและขนตอนการสรางสรรคผลงานวทยานพนธ

ในการศกษาคนควาเพอสรางสรรคผลงานวทยานพนธ หวขอ “แม” พดถงความมงมนความแขงแกรงของแมเลยงเดยวในมมมองของความสามารถของแมทเลยงลกเองโดยล าพง ท าใหเกดความรสกประทบใจโดยใชรปทรงจากธรรมชาต จากความพเศษของกระบองเพชร ทมวธการในการพฒนาตนเองเพอใหด ารงชวตใหอยไดในสภาพทโหดราย โดยการพฒนาเปลยนแปลงโครงสรางเพอใหเหมาะสมกบการอยรอด โดยการลดรปของใบเปลยนเปนหนาม เพอลดการคายน าและตาง ๆ อกมากมายมาเปนสญลกษณบงบอกถงความเปนแม น ามาจดองคประกอบใหม ในการสรางสรรคผลงานเพอแสดงใหเหนถงความมงมนความแขงแกรงของแมเลยงเดยว เพอใหเหนถงสาระทางรปทรงสอดคลองกบแนวความคด อารมณ ความรสก อยางมขนตอน ซงไดก าหนดไวดงน

ขนตอนการศกษาขอมล

เปนขอมลทไดจากการศกษาจากประสบการณจรงของตนเอง ทไดใชชวตและเตบโตมาใน

ครอบครวเลยงเดยว ความแขงแกรงของแมทสามารถเลยงลกไดเองเปรยบดงคณสมบตของตน

กระบองเพชรทขาพเจาไดกลาวไปแลวนน จงไดลงพนทจรง เกบขอมลรปภาพ คนควาหาขอมลตาม

อทยานแหงชาตทมตนกระบองเพชร ไดสมผสของจรง สงเกตดอกทสามารถออกมาไดสวยงาม และ

ขอมลจากหนงสอตาง ๆ ทบงบอกถงเอกลกษณอนโดดเดนกอใหเกดความประทบใจภายในเปน

เสมอนขอมลเบองตนในการท างานทส าคญอกสวนหนงดวย นอกจากนการศกษาผลงานศลปกรรมก

เปนสวนส าคญ ขาพเจาไดศกษาขอมลทเกยวของกบผลงานศลปกรรมทงของไทยและตางประเทศ

เพอศกษารปแบบการน าเสนอ เทคนค วธการ ทตรงตอการแสดงออกและความนาใจแลวจงน ามา

วเคราะหขอมลและสงเคราะหใหตรงกบความรสกทตองการแสดงออกมาเปนผลงานชดน

43

ขนตอนการประมวลความคด

เปนการรวบรวมขอมลจากการศกษาคนควาในสถานทจรงและขอมลในหนงสอตาง ๆ โดย

การศกษาและท าความเขาใจถงเอกลกษณทโดดเดน จากตนกระบองเพชรขณะออกดอกทมสสนตาง

ๆ ใหชมจากกลมพนธของกระบองเพชร และไดน าขอมลเบองตนมาวเคราะหหารวตถประสงคและ

เปาหมายทตรงกบความรสกสวนตว และแสดงออกผานผลงานจตรกรรมสรางสรรค ซ งแบงขนตอน

เปนล าดบทงเนอหาทางดานเรองราว เนอหาทางดานทศนศลป และเนอหาทางดานสญลกษณ

อธบายพอสงเขปไดดงน

เนอหาทางดานเรองราว

เปนเนอหาเกยวกบแมเลยงเดยวหรอครอบครวเลยงเดยว แสดงเรองราวและความแขงแกรง

ของผเปนแมทตองเลยงลกคนเดยวไดโดยล าพงตงแตเลกจนเตบโต ใหทงการศกษา ความอบอน

ความสข สามารถเปนไดทงพอและแมในเวลาเดยวกน

เนอหาทางดานทศนศลป

เปนการแสดงออกในรปแบบจตรกรรมการวาดเสน (Drawing) ทเนนรปทรงจากตน

กระบองเพชรททมแผลแตกยงสามารถออกดอกมาไดสวยสด โดยอาศยรปทรงของตนกระบองเพชรท

มดอกเปนจดเดนตรงกลางของผลงานวทยานพนธ สรางความกลมกลนใหกบคาน าหนกสอยางเปน

เอกภาพ สอความหมายทมคณลกษณะดงน

ทศนธาตในการสรางสรรค

การสรางสรรคผลงานชดกอนวทยานพนธ เปนการแสดงออกทางความคด อารมณ

ความรสก โดยการใชคณลกษณะของทศนธาตทางศลปะดงตอไปน

รปทรง (Form)

ใชรปทรงจากตนกระบองเพชรทมดอก เปนสงแสดงถง อารมณ และความรสก เปน

สญลกษณอกอยางหนงทบงบอกถงแม เขยนภาพทแสดงถงรปทรงทสงผลตอความรสกถงความ

แขงแรง คงทน และนงสงบ ในลกษณะรปทรงทแสดงถงรปแบบทเหมอนจรง บงบอกถงแมเลยงเดยว

ใหตรงกบแนวคดและจดมงหมายทไดตงไว

สน าหนก (Color and tone)

สทใชจะสอถงความหมายทเปนไปตามการแสดงออกทางอารมณ ความรสก และรปแบบ

การน าเสนอ โดยหลกการทางจตวทยาของส ซงบรรยากาศทครอบคลมดวยการใชคาน าหนกของส

44

น าเงนเหลอบด า สามารถแสดงออกถงความเงยบ ความสงบ ความมนคงใหเกดขนภายในผลงานได

สวนมากจะใชสเขยวโทนตาง ๆ เปนหลกของการสรางสรรคและสแดง สสม สขาว ตามแตดอกของ

ตนกระบองเพชรตนนน ซงแสดงคาน าหนกทเขม ออน มด สวาง เปนสงเนนใหผลงานเกดมระยะ

มต เปนลกษณะเดนทตองการแสดงออกตามแนวความคด สในผลงานชดน แสดงออกตาม

ความรสกในบรรยากาศทมอสลว มการเนนสใหดสวางดฉพาะดอก และสวนทตองการแสดงรปทรง

ใหเดนชด

พนทวาง (Space)

พนทวางทเกดขนเปนพนททแสดงความหมายของทองฟา เพอขบใหรปทรงเดนชดมากยงขน

พนทวางภายในภาพเปนสวนของทองฟาดานบนของรปทรงหลก คอ สวนของทองฟา ดานหลง ท า

ใหผลงานมจดพกสายตาเพอใหตวงานดแลวไมอดอดมากจนเกนไป สามารถจนตนาการไปสความ

เคลอนไหวและท าใหงานมความลวงลกไดระดบหนง

เนอหาทางดานสญลกษณ

เปนการน าเสนอสญลกษณโดยการถายทอดอารมณ ความรสก ผานการแสดงออกรปทรง

กระบองเพชรทมดอกสสด แสดงนยสอความหมายขนความมนคง แขงแรง ของความเปนแมเลยง

เดยว

ขนตอนในการสรางสรรคผลงานวทยานพนธ

การศกษาเพอสรางสรรคผลงานศลปนพนธของขาพเจา มขนตอนดงตอไปน

การสรางภาพราง

เมอไดขอมลแลว จงน ามารวบรวมเพอจะไดวเคราะหตามแนวทางทจะแสดงออกไดอยาง

ตรงจด และสงเคราะหออกมาโดยการก าหนดรปทรงและโครงสรางของภาพ และแสดงออกดวย

ทศนธาตเปนไปในทศทางทตองการ

การสรางสรรคผลงาน

น าภาพรางลายเสนทสมบรณและเหมาะสม มาขยายจรงพรอมกบแกปญหาโครงสรางและ

องคประกอบ เพอใหผลงานแสดงออกตรงตามความคด จนตนาการ อารมณและความรสกไดมาก

ทสด

45

การวเคราะหผลงาน

เพอศกษาถงความแตกตางและความประสานสมพนธของโครงสราง ทศนธาตและ

จนตนาการ โดยการพฒนาผลงานจากแนวคดเดยวกน ซงวเคราะหผลงานนนมความส าคญทผ

สรางสรรคผลงานตองปฏบต เพอทราบถงปญหาและด าเนนการแกไขเพอปรบปรงและพฒนาผลงาน

ในขนตอไป

ภาพท 29 ภาพรางลายเสน ผลงานวทยานพนธชนท 4

46

ภาพท 30 การลงสตรงจดเดนของภาพ ผลงานวทยานพนธชนท 4

ภาพท 31 คดน าหนกของรปทรงใหดชดเจนขน ผลงานวทยานพนธชนท 4

47

ภาพท 32 การแตงเกบ วาดรายละเอยดใหทวทงภาพ ผลงานวทยานพนธชนท 4

ผลงานระยะกอนวทยานพนธ

ผลงานระยะกอนวทยานพนธถอเปนผลงานสรางสรรคทมพฒนาการและมความเปลยนแปลง

ไปจากผลงานชดทผานมาอยางมาก ถอเปนการทดลองกระบวนการสรางสรรคทางดานเทคนค

โดยเฉพาะการใชเทคนคในการวาดเสนเพอสรางภาพผลงาน ซงไดผลตามทตองการในการถายทอด

ความคด ความรสกและอารมณ รวมถงการจดวางองคประกอบทดเรยบงายผลงานในชวงน ใช

เรองราวเกยวกบสญลกษณแมเลยงเดยว ซงผลงานดงกลาวมจ านวนทงสน 6 ชน ดงน

48

ภาพท 33 ผลงานระยะกอนวทยานพนธชนท 1

49

ภาพท 34 ผลงานระยะกอนวทยานพนธชนท 2

50

ภาพท 35 ผลงานระยะกอนวทยานพนธชนท 3

51

ภาพท 36 ผลงานระยะกอนวทยานพนธชนท 4

52

ภาพท 37 ผลงานระยะกอนวทยานพนธชนท 5

53

ภาพท 38 ผลงานระยะกอนวทยานพนธชนท 6

54

บทท 4 วเคราะหผลการด าเนนการสรางสรรค

ผลงานวทยานพนธ หวขอ “แม” เปนการศกษาคนพบรปแบบ เทคนค และวธการแสดงออก

ทางศลปะทมลกษณะเฉพาะตนและมงการคนควาหาขอมล และรปทรงในความคดและจนตนาการ

บวกกบความรสก เพอใหเกดความสมบรณดานเนอหาและสอความหมายใหตรงประเดนในดาน

ความคดใหมากทสด โดยมระยะเวลาในการทดลองคนควาและสรางสรรครวมทงแกไขปญหาตาง ๆ

ดงตอไปน

การสรางสรรคผลงานวทยานพนธ

ผลงานทสรางสรรคในชวงวทยานพนธเปนการสรางสรรคอยางตอเนอง การรวบรวมความคด

ใหมความชดเจน มการพฒนาเทคนค รปแบบ เนอหา มมมองในการแสดงออก โดยสามารถ

สรางสรรคผลงานวทยานพนธทงหมด 8 ชน ซงในแตละชนไดสรางสรรคและวเคราะหการด าเนนงาน

เพอเกบขอมล ปรบปรงแกไขขอผดพลาด และพฒนาผลงานในชนตอ ๆ ไปในการสรางสรรคผลงาน

วทยานพนธ ทงนในการวเคราะหผลการด าเนนการในการสรางสรรคผลงานในชวงวทานพนธ ได

วเคราะหขอมลดานแนวความคดในการสรางสรรค จากขอมลของตนกระบองเพชรทสามารถมดอก

สวยงามมาแทนสญลกษณของความเปนแมเลยงเดยว ทมความสามารถยนตนในพนทแหงแลงไดดวย

ตวเอง ไมวาจะเปนการปรบเปลยน เปลยนแปลงล าตนใหมความแขงแรง ทนทาน ตอสภาพอากาศ

การสะสมน าในล าตนเพอเปนการด ารงชพใหอยรอดได จนสามารถมดอกทสวยงามออกมาได

กลาวคอล าตนกระบองเพชรเปรยบเสมอนแม ดอกเปรยบเหมอนลก ๆ ทคอยอยเคยงขางกนเสมอ สอ

ใหเหนถงความสามารถของแมทสามารถเลยงลกไดเองโดยล าพง เปนทกอยางไดในชวตลก

55

ขนตอนในการสรางสรรค

การศกษาเพอสรางสรรคผลงานวทยานพนธ มขนตอนดงตอไปน

การสรางภาพราง

น าขอมลทไดจากการศกษา คนควาและไดไปสมผสจรงในสถานทตาง ๆ มาผานกระบวนการ

วเคราะหใหเปนรปแบบ ความคดเปนของตนเองใหไดมากทสด สรางภาพรางเบองตนดวยดนสอบน

กระดาษหรอบนสมดสเกต เพอหาโครงสรางหรอการก าหนดต าแหนงของจดเดนของภาพแลวยง

สามารถสรางบรรยากาศโดยรอบใหมมตไดตาวมความตองการ ตลอดจนศกษาลกษณะตาง ๆ ของตน

กระบองเพชร ทงล าตน ดอก สของดอก คณสมบตของตนกระบองเพชร ผนวกกบความคดสรางสรรค

รวมลงไปในขณะรางภาพ โดยใชวธสรางภาพรางเบองตนหลาย ๆ ภาพ แลงจงน ามาเลอกสรรภาพราง

ทเหมาะสม เพอใชในการขยายเปนผลงานสรางสรรคในขนตอนตอไป

การสรางสรรคผลงานจตรกรรม

เมอไดแบบภาพรางทตรงตอเปาหมาย แนวความคด อารมณและความรสกแลว ขนตอน

ตอไปจงสรางสรรคผลงานจตกรรม ซงพอจะสรปขนตอนการสรางสรรคไดดงน

ลงสพนบนเฟรมไม กอนการรางภาพผลงานขนาดจรง ลงสพนดวยสน าพลาสตก สด าผสมส

น าเงน ใหไดสทตองการ

การรางภาพ น าภาพตนแบบทเลอกมาขยายขนาดลงบนเฟรมไมโดยการรางภาพตามภาพ

ตนแบบ

การลงส ผลงานวทยานพนธชดน ไดสรางบรรยากาศภาพรวมดวยคาน าหนกสใหเกดความ

กลมกลน เพอใหตรงกบแนวความคด อารมณและความรสก โดยจะใชสเขยวหลากหลายโทน เปน

หลกของการสรางสรรค ซงเปนโทนสทแสดงคาน าหนกเขม ออน มอ สวาง เปนสงเนนใหผลงานม

ระยะมต และสแดง สม ขาว ตามแตดอกของตนนน ๆ ใหเกดเปนจดเดนในภาพ ทมความสวางทสด ม

ลกษณะเดนตามทตองการแสดงออกตามแนวความคด สในผลงานชดน แสดงออกตามความรสกใน

บรรยากาศท มดสลว มการเนนสใหดสวางในสวนทภาพแสดงถงดอกของตนกระบองเพชร

คดคาน าหนกสของรปทรงใหดชดเจนขน เชน รปทรงของตนกระบองเพชร ดอก และตน

กระบองเพชรสวนทเปนองคประกอบของผลงานบางสวน

ขนตอนสดทาย เปนการเกบรายละเอยดและปรบแตงคาน าหนกสโดยรวมอกอกครง เพอให

ภาพผลงานโดยรวมเกดความผสานกลมกลน ระหวางรปทรงของตนกระบองเพชรทเปนจดเดน กบตน

56

กระบองเพชรทเปนบรรยากาศใหเกดการทบซอนกนไปมา รวมไปถงการประสานกนของคาน าหนกส

ในแตละตนและพนทวางในบรรยากาศโดยรวมทงหมด แลวจงตกแตงเกบรายละเอยดของภาพเปน

ครงสดทาย เพอใหผลงานเสรจสมบรณ

ผลงานในชดวทยานพนธมจดเดนทนาสนใจดงน

เนอหาของภาพผลงาน “แม” ซงเปนเชนเดยวกบผลงานระยะกอนวทยานพนธ แตมแงมมท

นาสนใจดานการแสดงออกทางดานอารมณ ความรสก ซงเปนลกษณะเฉพาะตน และตรงกบ

วตถประสงคของการสรางสรรคมากยงขน

ปญหาในการสรางสรรคผลงานวทยานพนธ

ปญหาทเกดขนในระยะการสรางสรรคผลงานวทยานพนธ เปนปญหาทเกดขนตอเนองจาก

การสรางสรรคผลงานระยะกอนวทยานพนธ เกยวกบการลงสพนของผลงาน ไมสามารถขวบคมการลง

สพนของผลงานใหเรยบได ท าใหการสรางภาพไมมความประณตตามความตองการ เกดรองระหวางส

ทลงไมตอเนองกน จงแกไขดวยการทดลองปรบเปลยนวธการลงสใหเกดความเรยบเนยนตามท

ตองการ จนไดเครองมอชวยในการลงสใหเรยบเนยนจากเครองพนส ท าใหการลงสพนของภาพผลงาน

มความเรยบเนยนตามความตองการ ซงท าใหสามารถรางภาพผลงานไดไมตดขดหรอขาดตอน

สม าเสมอกนทวทงภาพผลงาน ชวยใหภาพผลงานมความโดดเดนมากยงขน ขณะเดยวกนพนท

ดงกลาวกสามารถสอสารความหมายทางดานอารมณ ความรสกพรอมกนอกดวย

การพฒนาคาคมชดของน าหนกส การก าหนดพนทวาง การสรางบรรยากาศ ความสวางความ

มด ใหเกดความผสานกลมกลนกนของภาพรวม เพอใหตรงกบแนวความคดทตองการสะทอนความลง

ตว ดวยคาน าหนกสเขม ออน มด สวาง เปนตวเนนใหผลงานเกดระยะและมต มลกษณะเดนท

ตองการแสดงออกผานความรสกทตองการสอ ผานรปทรงของตนกระบองเพชร จากพนทใชสเข ม

เปนตวประสานใหเกดความรสกสงบ โดดเดยว แขงแรงไดดวยตวเอง ซงเปนคาน าหนกสโดยรวม

สอดแทรกความคด จนตนาการสวนตวของขาพเจาลงไปในตวผลงาน

57

ภาพท 39 ภาพแสดงขนตอนการรางภาพ ผลงานวทยานพนธ ชนท 1

ภาพท 40 ภาพแสดงขนตอนการขนรป ผลงานวทยานพนธ ชนท 1

58

ภาพท 41 ภาพแสดงขนตอนการขนรป ผลงานวทยานพนธ ชนท 1

ภาพท 42 ภาพแสดงขนตอนการขนรป ผลงานวทยานพนธ ชนท 1

59

ภาพท 43 ภาพแสดงขนตอนการขนรป ผลงานวทยานพนธ ชนท 1

ภาพท 44 ภาพผลงานวทยานพนธ ชนท 1

60

ภาพท 45 ภาพแสดงขนตอนการรางภาพ ผลงานวทยานพนธ ชนท 2

61

ภาพท 46 ภาพผลงานวทยานพนธ ชนท 2

62

ภาพท 47 ภาพแสดงขนตอนการรางภาพ ผลงานวทยานพนธ ชนท 3

63

ภาพท 48 ภาพผลงานวทยานพนธ ชนท 3

64

ภาพท 49 ภาพแสดงขนตอนการรางภาพ ผลงานวทยานพนธ ชนท 4

ภาพท 50 ภาพแสดงขนตอนการขนรป ผลงานวทยานพนธ ชนท 4

65

ภาพท 51 ภาพแสดงขนตอนการขนรป ผลงานวทยานพนธ ชนท 4

ภาพท 52 ภาพแสดงขนตอนการขนรป ผลงานวทยานพนธ ชนท 4

66

ภาพท 53 ภาพแสดงขนตอนการขนรป ผลงานวทยานพนธ ชนท 4

67

ภาพท 54 ภาพผลงานวทยานพนธ ชนท 4

68

ภาพท 55 ภาพแสดงขนตอนการรางภาพ ผลงานวทยานพนธ ชนท 5

ภาพท 56 ภาพแสดงขนตอนการขนรป ผลงานวทยานพนธ ชนท 5

69

ภาพท 57 ภาพแสดงขนตอนการขนรป ผลงานวทยานพนธ ชนท 5

70

ภาพท 58 ภาพผลงานวทยานพนธ ชนท 5

71

ภาพท 59 ภาพแสดงขนตอนการรางภาพ ผลงานวทยานพนธ ชนท 6

ภาพท 60 ภาพแสดงขนตอนการขนรป ผลงานวทยานพนธ ชนท 6

72

ภาพท 61 ภาพแสดงขนตอนการขนรป ผลงานวทยานพนธ ชนท 6

ภาพท 62 ภาพแสดงขนตอนการขนรป ผลงานวทยานพนธ ชนท 6

73

ภาพท 63 ภาพผลงานวทยานพนธ ชนท 6

74

ภาพท 64 ภาพแสดงขนตอนการรางภาพ ผลงานวทยานพนธ ชนท 7

ภาพท 65 ภาพแสดงขนตอนการขนรป ผลงานวทยานพนธ ชนท 7

75

ภาพท 66 ภาพแสดงขนตอนการขนรป ผลงานวทยานพนธ ชนท 7

ภาพท 67 ภาพแสดงขนตอนการขนรป ผลงานวทยานพนธ ชนท 7

76

ภาพท 68 ภาพผลงานวทยานพนธ ชนท 7

77

ภาพท 69 ภาพแสดงขนตอนการรางภาพ ผลงานวทยานพนธ ชนท 8

ภาพท 70 ภาพแสดงขนตอนการขนรป ผลงานวทยานพนธ ชนท 8

78

ภาพท 71 ภาพแสดงขนตอนการขนรป ผลงานวทยานพนธ ชนท 8

ภาพท 72 ภาพแสดงขนตอนการขนรป ผลงานวทยานพนธ ชนท 8

79

ภาพท 73 ภาพผลงานวทยานพนธ ชนท 8

80

ตารางท 2 สรปผลการวเคราะหผลงานวทยานพนธ

ผลงาน ผลงานชนท 1 ผลงานชนท 2

รปผลงาน

ขนาด 60 x 80 เซนตเมตร

เทคนค วาดเสน (Drawing) บนเฟรมไม

แนวคด แสดงเนอหาถงความมงมนความแขงแกรงของแมเลยงเดยวในมมมองของความสามารถของแมทเลยงลกเองไดโดยล าพง ท าใหเกดความรสกประทบใจโดยใชรปทรงจากธรรมชาตจากตนกระบองเพชรทสามารถออกดอกสสดสวยงามใหไดชม น ามาจดองคประกอบใหม ในการสรางสรรคผลงานเพอแสดงใหเหนถงความมงมนความแขงแกรง การปรบตวเพอใหอยรอดของล าตนและยงสามารถออกดอกทสวยงามออกมาใหเหนดงการเลยงลกของแมเลยงเดยว

จดเดน เลอกตนกระบองเพชรตนใหญทออกดอกทมสสน เปนจดรวมสายตาของภาพทท าใหดเปนทนาสนใจ และสามารถสอความหมายตามความตองการในอารมณ ความรสก ของผสรางสรรค

ปญหา การลงสพนของภาพผลงาน ไดไมเรยบ ท าใหการรางภาพผลงานมการขาดตอน ไมตอเนอง เกดเสนบนพนผว

ไดพนสเคลอบดาน ท าใหภาพผลงานเกดละออง ฝา บนภาพผลงาน

การแกไขและการพฒนา

การลงสพนใหหนามากขน และใชกระดาษทรายขดในแตละชนใหเรยบกอนลงสชนตอ ๆ ไป

หาสเคลอบประเภทอน ทดลองลงบนเฟรมในงานชนตอไป

81

ตารางท 2 สรปผลการวเคราะหผลงานวทยานพนธ (ตอ)

ผลงาน ผลงานชนท 3 ผลงานชนท 4

รปผลงาน

ขนาด 60 x 80 เซนตเมตร

เทคนค วาดเสน (Drawing) บนเฟรมไม

แนวคด แสดงเนอหาถงความมงมนความแขงแกรงของแมเลยงเดยวในมมมองของความสามารถของแมทเลยงลกเองไดโดยล าพง ท าใหเกดความรสกประทบใจโดยใชรปทรงจากธรรมชาตจากตนกระบองเพชรทสามารถออกดอกสสดสวยงามใหไดชม น ามาจดองคประกอบใหม ในการสรางสรรคผลงานเพอแสดงใหเหนถงความมงมนความแขงแกรง การปรบตวเพอใหอยรอดของล าตนและยงสามารถออกดอกทสวยงามออกมาใหเหนดงการเลยงลกของแมเลยงเดยว

จดเดน เลอกตนกระบองเพชรตนใหญทออกดอกทมสสน เปนจดรวมสายตาของภาพทท าใหดเปนทนาสนใจ และสามารถสอความหมายตามความตองการในอารมณ ความรสก ของผสรางสรรค

ปญหา ไดเลอกตนกระบองเพชรทมสน าตาล ท าใหภาพรวมดเดนชดเกดความตองการของแนวความคด

-

การแกไขและการพฒนา โดยการลงสทเขมมากขนลงบนภาพผลงาน ท า

ใหผลงานมความกลมกลอมากขน -

82

ตารางท 2 สรปผลการวเคราะหผลงานวทยานพนธ (ตอ)

ผลงาน ผลงานชนท 5 ผลงานชนท 6

รปผลงาน

ขนาด 60 x 80 เซนตเมตร

เทคนค วาดเสน (Drawing) บนเฟรมไม

แนวคด แสดงเนอหาถงความมงมนความแขงแกรงของแมเลยงเดยวในมมมองของความสามารถของแมทเลยงลกเองไดโดยล าพง ท าใหเกดความรสกประทบใจโดยใชรปทรงจากธรรมชาตจากตนกระบองเพชรทสามารถออกดอกสสดสวยงามใหไดชม น ามาจดองคประกอบใหม ในการสรางสรรคผลงานเพอแสดงใหเหนถงความมงมนความแขงแกรง การปรบตวเพอใหอยรอดของล าตนและยงสามารถออกดอกทสวยงามออกมาใหเหนดงการเลยงลกของแมเลยงเดยว

จดเดน เลอกตนกระบองเพชรตนใหญทออกดอกทมสสน เปนจดรวมสายตาของภาพทท าใหดเปนทนาสนใจ และสามารถสอความหมายตามความตองการในอารมณ ความรสก ของผสรางสรรค

ปญหา

- -

การแกไขและการพฒนา

- -

83

ตารางท 2 สรปผลการวเคราะหผลงานวทยานพนธ (ตอ)

ผลงาน ผลงานชนท 7 ผลงานชนท 8

รปผลงาน

ขนาด 60 x 80 เซนตเมตร

เทคนค วาดเสน (Drawing) บนเฟรมไม

แนวคด แสดงเนอหาถงความมงมนความแขงแกรงของแมเลยงเดยวในมมมองของความสามารถของแมทเลยงลกเองไดโดยล าพง ท าใหเกดความรสกประทบใจโดยใชรปทรงจากธรรมชาตจากตนกระบองเพชรทสามารถออกดอกสสดสวยงามใหไดชม น ามาจดองคประกอบใหม ในการสรางสรรคผลงานเพอแสดงใหเหนถงความมงมนความแขงแกรง การปรบตวเพอใหอยรอดของล าตนและยงสามารถออกดอกทสวยงามออกมาใหเหนดงการเลยงลกของแมเลยงเดยว

จดเดน เลอกตนกระบองเพชรตนใหญทออกดอกทมสสน เปนจดรวมสายตาของภาพทท าใหดเปนทนาสนใจ และสามารถสอความหมายตามความตองการในอารมณ ความรสก ของผสรางสรรค

ปญหา ในการลงสทเปนสวนของดอกผดขนตอน ท าใหสทลงไมสด ดช า ไมสดตามความตองการ

จดองคประกอบโดยรวมของภาพไมคอยสมดล

การแกไขและการพฒนา

พยายามลงสใหเนยนมากยงขน เพอใหไดสทตองการ

ตองควบคมการจดวางองคประกอบของภาพใหดยงขนในงานครงตอไป

84

บทท 5 อภปรายและขอเสนอแนะในการสรางสรรคผลงานวทยานพนธ

สรปการสรางสรรคผลงานวทยานพนธ

ในการสรางสรรคผลงานวทยานพนธชด “แม” ไดมทงหมด 8 ชน ซงมแรงบนดาลใจและ

แนวความคดมาจากการไดเหนถงคณสมบต ลกษณะความพเศษของตนกระบองเพชรทแตกตางจาก

ตนไมชนดอน ๆ ของธรรมชาตไดสรางขน ตนกระบองเพชรทสามารถยนตนอยได แมอยในทะเลทราย

ทแหงแลงกนดาร โดยไมตาย เพราะนาน ๆ ครงหนงจะมฝนตกจ านวนมาก โดยตนกระบองเพชรยง

สามารถจะเกบน าไวในล าตนเปนจ านวนมาก มนจะใชน าตลอดระยะเวลาแหงแลงทยาวนาน และมน

จะมการปรบเปลยนใบเปนหนามเพอลดการคายน าไดอก ท าใหนกถงแมของตนเองทสามารถเลยงลก

ไดดวยตนเองเพยงคนเดยว มความอดทน พยายาม ปรบเปลยน สรางความแขงแกรงในครอบครวให

สมบรณอยเสมอ จงไดน ามาเปรยบหรอแทนสญลกษณของความเปนแมเลยงเดยวของแมตนเอง

ดวยความประทบใจ และสนใจในลกษณะพเศษของตนกระบองเพชรเปนสญลกษณของความ

เปนแมเลยงเดยว ทเปนสอในการแสดงออกในสวนของการสรางสรรคผลงานในการสรางสรรครปแบบ

เทคนค และวธการ ถายทอดภาพลกษณความเปนตวตนของตนเอง จากประสบการณและจนตนาการ

สวนตน เพอตอบสนองความคด อารมณและความรสกสวนตน

85

อภปรายในการสรางสรรคผลงานวทยานพนธ

การสรางสรรคผลงานวทยานพนธชดนมไดมแรงบนดาลใจและแนวความคดมาจากการ

สงเกตถงคณสมบตและลกษณะความพเศษของตนกระบองเพชร ซงตนกระบองเพชรนนแตกตางจาก

พชชนดอน ๆ ในธรรมชาต โดยทตนกระบองเพชรสามารถด ารงชวตอยไดในสภาวะทยากตอการ

ด ารงชวตเปนอยางมาก เนองจากตนกระบองเพชรจะอยในทะเลทรายทแหงแลงกนดาร แตกสามารถ

ด ารงชวตตอไปไดเนองจากตนกระบองเพชรสามารถเกบน าไวในล าตนเปนจ านวนมากหลงจากทไดรบ

น าจากฝนทไมบอยครงจะตกลงมา ตนกระบองเพชรจะใชน าทเกบไวด ารงชวตตลอดระยะเวลาแหง

แลงทยาวนาน และยงมคณสมบตพเศษอกอยางหนงคอ มใบทเปนหนามเพอลดการคายน า ท าให

สามารถเทยบเคยงกรณกบแมของตนเองทสามารถเลยงดบตรไดดวยตวเพยงคนเดยว ทท าเชนนไดก

เนองมาจากมความอดทน มความพยายามปรบตวใหเขากบสภาวะทรมเราใหเกดความแขงแกรงเพอ

ค าจนและประคบประคองใหครอบครวมความสมบรณพนสขอยเสมอ จงไดน ามาเปรยบหรอแทนใน

เชงสญลกษณของความเปนแมเลยงเดยวของแมตนเองในรปแบบของงานศลปะทจดท าขน 8 ชนงาน

โดยใชเทคนคการวาดเสน (Drawing)ลงบนเฟรมไมทขดจนผวเรยบพอทจะลงสพนหลงดวยสอะครลค

น าเงนเขม แลวบรรจงวาดดวยดนสอสไม โดยงานศลปทไดสรรคสรางขนนนไดแสดงใหรบร รสก และ

สมผสไดถงความเปนแมเลยงเดยว นนคอแมของตนเองนนทไดล าบากและตรากตร าเลยงดบตรจนไดม

หนาทการศกษาทด มการงานสามารถเลยงชพตนได ดงเปรยบเสมอนในเชงสญลกษณ (Symbol)กบ

ตนกระบองเพชรทแขงแกรงมหนามอนแหลมคมเพอปรบตวใหอยรอดและสามารถด ารงอยทนตอ

สภาวะทยากแกการด ารงชวตและยงสามารถออกดอกทสวยงาม

86

ขอเสนอแนะในการสรางสรรคผลงานวทยานพนธ

1. ควรศกษาขอมลเพมเตมใหครอบคลมในสวนของลกษณะพเศษกระบองเพชร

2. การถายทอดมมมองในสงคมใหชดเจน มความจ าเปนตองศกษาและคนควาขอมลจาก

การไปสถานทจรง และมการสมภาษณ ถาปฏบตตไดกจะเปนประโยชนแกการแทรกซมเขาไปในจตใจ

ไดอยางลกซงมากยงขน

3. ควรมการศกษาในเรองของเทคนคการใชส เพอสรางบรรยากาศดวยน าหนกส เพอใหสอ

ความหมายทางจตกรรมไดอยางตรงกบความคด ความรสกและอารมณใหมากกวาเดม

4. นอกเหนอจากศกษารปแบบผลงานของศลปนภายในประเทศแลว ควรมการศกษารปแบบ

ผลงานศลปนชาวตางชาตเพม เพอพฒนาเทคนค และมมมอง ใหกวางขวาง

87

รายการอางอง

ความหมายของธรรมชาต, เขาถงเมอ 3 มกราคม 2558. ,

เขาถงไดจาก https://www.gotoknow.org/posts/209896

ชลด นมเสมอ, องคประกอบของศลปะ, พมพครงท 4 (กรงเทพฯ: ไทยวฒนาพานช, 2539), 307.

ชลด นมเสมอ, องคประกอบของศลปะ, 307 – 308.

ชลด นมเสมอ, เขาเมอ 25 มถนายน 2559, เขาถงไดจาก

http://www.era.su.ac.th/Artists/thai/chalood/tend.html

นตยสารวภาษา ปท 4, ฉบบท 7 (16 ธนวาคม 2553 – 31 มกราคม 2554) หนา 76 – 79.

ปองบญ วงศฉลาด, Strong & Sentimental Creator, เขาถงเมอ 10 มกราคม 2558

เขาถงไดจาก http://www.elledecorationthailand.com/homes/731-strong-&-

sentimental-creator.html

พนร สณฑพทกษ “หนนนม และ Breast Stupas”, เขาถงเมอ 24 มกราคม 2558

เขาถงไดจา http://www.arthousegroups.com/artshow.php?art_showcase_id=373

พฤษภะ ณ อยธยา, การปลกแคคตส (กรงเทพฯ : พ พ เวลด มเดย, 2546),15 – 16.

พฤษภะ ณ อยธยา, การปลกแคคตส (กรงเทพฯ : พ พ เวลด มเดย, 2546), 136.

ราชบณฑตยสถาน, พจนานกรมฉบบราชบณฑตยสถาน เฉลมพระเกยรตสมเดจพระเจาอยหว

เนองใน โอกาสพธมหามงคลเฉลมพระชนมพรรษา 7 รอบ 5 ธนวาคม 2555, (กรงเทพฯ

: ราชบณฑตยสถาน), 2556.

เรองเดยวกน, 104.

รยทร บญม, การปฏวตสญศาสตรของโซซรเสนทางสโพสโมเดอรนสม, (กรงเทพฯ: วภาษา,

2551), 65.

สายพนธของแคคตส, เขาถงเมอ 30 มกราคม 2558 ,

เขาถงไดจาก http://rabeangmai.blogspot.com/2014/03/blog-post_7.html

Mary Stevenson Cassatt , เขาเมอ 25 มถนายน 2559, เขาถงไดจาก https://www.google.com/culturalinstitute/beta/entity/m0533_?hl=th

88

ประวตผวจย

ชอ-สกล พรนภส นภสพงษวล

ทอย 170/5 ถนนนาคราชบ ารง ต าบลเบตง อ าเภอเบตง จงหวดยะลา

E-mail napatpongwalee_p@silpakorn.edu

ประวตการศกษา

ระดบประถมศกษา โรงเรยนจงฝามลนธ อ าเภอเบตง

ระดบมธยมศกษา โรงเรยนเบตง “วระราษฎรประสาน” อ าเภอเบตง

ระดบปรญญาตร มหาวทยาลยทกษณ คณะศลปกรรมศาสตร สาขาทศนศลป

เอกศลปะไทย