สมาคมสถาบนอดมศกษาเอกชนแหงประเทศไทย ในพระราชปถมภ สมเดจพระเทพรตนราชสดาฯ สยามบรมราชกมาร90

การบรหารจดการสอโทรทศนในศตวรรษท 21Management of the television media in the 21st century.

พรณรงค พงษกลางคณะนเทศศาสตร มหาวทยาลยพายพE-mail : sharkynook@gmail.com

บทความวชาการ

บทคดยอตงแตอดตจนถงปจจบนโทรทศนเปนสอสารมวลชนประเภทหนง ทมบทบาทส�าคญทงในแงของการใหขอมลขาวสาร

และการโนมน�าสงคมในดานตาง ๆ ซงสอโทรทศนไดมววฒนาการการเปลยนแปลงไปตามกาลเวลา จวบจนปจจบนทเปนยค

ของเทคโนโลยการสอสารซงเปนตวก�าหนดทศทางการด�าเนนงานของสอทกประเภท มผลท�าใหผลตผลของสอโทรทศนใน

ศตวรรษท 21 ทมการเปลยนแปลงเทคโนโลยจากระบบแอนาลอกไปสระบบดจทล โดยถกสรางสรรคขนใหมความสอดคลอง

กบแนวความคดและกระบวนการผลตททนสมย เพอตอบสนองพฤตกรรมผบรโภคขาวสารใหสามารถปฏสมพนธกบสอใน

ชวงเวลาเดยวกนไดมากกวาหนงชองทาง ซงผรบสารสามารถรบสารจากโทรทศนผานเครองมอสอสารไดอยางไมจ�ากด โดย

ใชความกาวหนาทางเทคโนโลยเครอขายคอมพวเตอร และการสอสารโทรคมนาคม ท�าใหเกดการผสมผสานกลมกลนหรอการ

หลอมรวมกนของสอตาง ๆ ทงวทยกระจายเสยง วทยโทรทศน โทรศพท ภาพยนตร และคอมพวเตอร ตามการใชประโยชน

และความพงพอใจของคนในสงคมปจจบน

ค�าส�าคญ: การบรหารจดการ สอโทรทศน ศตวรรษท 21

ABSTRACTFrom past to present television journalism as one. Plays a key role in terms of providing information

and predispose society in various fields. The TV has to evolve with time. Until now, the era of communication

technology that determines the direction of all types of media. In particular, the effect of technological

changes on the TV system from analogue to digital. Making compositions of media in the 21st century were

created to be consistent with the concepts and advanced manufacturing processes. To meet consumer

behavior that can interact with the news media have more than one channel at the same time. The

receivers can communicate through television exposure from unrestricted. Using advanced computer

network technology. And telecommunications Cause assimilation or fusion of different media including

film, television, telephone, radio and computer. According to the use and satisfaction of contemporary

society.

KEYWORDS: Management Television media Century 21st.

ปท 23 ฉบบท 1 มกราคม-กรกฎาคม 2560 91

บทความวชาการ

บทน�ากจการโทรทศนถอเปนกจการทมความส�าคญตอ

เศรษฐกจและสงคมโดยรวมของประเทศ เนองจากโทรทศน

เปนสอทมอทธพลตอประชาชนในหลายดาน ทงดานการ

ด�าเนนชวต พฤตกรรม ความคด และความเชอ ซงหลงจาก

กจการโทรทศนไดมการเปลยนผานจากระบบแอนาลอกไป

สระบบดจทล ไดสงผลใหประชาชนสามารถเขาถงขอมล

ขาวสารทมความหลากหลายมากขน ปรากฏการณดงกลาว

ไดกอใหเกดการพฒนาทงทางดานความคด ความเขาใจทม

ตอสงคมภายนอก อกทงยงมโอกาสเลอกในสงทตรงกบ

ความตองการของตนเองมากยงขน สงผลใหประชาชนม

คณภาพชวตทดขน

ดวยเทคโนโลยการสงเสยงและภาพในระบบสญญาณ

ดจทลทมประสทธภาพสงทงความคมชดของภาพและเสยง

ทมความสมจรงอยางมาก ท�าใหองคกรสอสารมวลชนใน

หลายประเทศทวโลก รวมทงประเทศไทยจ�าเปนตองปรบ

แนวความคดและกระบวนการผลตใหทนตอเทคโนโลยท

เกดขนใหม ดงนนผลตผลของสอโทรทศนในศตวรรษท 21

จงจ�าเปนตองอาศยปจจยหลายดานทมประสทธภาพเพอให

สามารถสรางเนอหาทนาสนใจ มความหลากหลาย และม

คณภาพ รวมไปถงการสรางชองทางการรบขอมลทเขาถงได

งายและรวดเรว โดยใชความกาวหนาของเครอขายคอมพวเตอร

และการสอสารโทรคมนาคม ท�าใหเกดการผสมผสานกลมกลน

หรอการหลอมรวมกนของสอตาง ๆ ทงสอวทยกระจายเสยง

วทยโทรทศน โทรศพท ภาพยนตร และคอมพวเตอร ในการ

สรางผลผลตสอใหสอดคลองกบความตองการจ�าเปนของ

ประชาชน

ดงนนในการบรหารจดการสอโทรทศนของผประกอบ

การ ควรใหความส�าคญตอการผลตรายการโทรทศนเพอ

สรางสรรคผลตผลใหมคณภาพและความหลากหลายของ

เนอหารายการ ดวยการน�าเสนอผานชองทางทผสมผสาน

เทคโนโลยสอตาง ๆ ททนสมย ใหสามารถตอบสนองกบชวต

สงคมสมยใหม ทมความสมพนธกบเทคโนโลยและสอสงคม

(Technology and Social media) มากขน ตลอดจนม

ความสอดคลองและเหมาะสมกบการก�าหนดจ�านวนและ

ประเภทชองรายการโทรทศนระบบดจทลตามทพระราช

บญญตองคกรจดสรรคลนความถและก�ากบการประกอบ

กจการวทยกระจายเสยง วทยโทรทศน และกจการโทรคมนาคม

พ.ศ. 2553 ไดก�าหนดไววา “โทรทศนในระบบดจทล จ�านวน

ทงหมด 48 ชอง ใหแบงเปนชองรายการบรการชมชนจ�านวน

12 ชอง ชองรายการบรการสาธารณะจ�านวน 12 ชอง และ

ชองรายการบรการทางธรกจจ�านวน 24 ชอง ทงนไดมการ

แบงชองรายการบรการทางธรกจออกเปน 4 ประเภท ไดแก

ชองรายการเดก เยาวชน และครอบครวจ�านวน 3 ชอง ชอง

รายการขาวสารและสาระจ�านวน 7 ชอง ชองรายการทวไป

แบบความคมชดปกต (Standard Definition : SD) จ�านวน

7 ชอง และชองรายการทวไปแบบความคมชดสง (High

Definition : HD) จ�านวน 7 ชอง” ซงในการบรหารจดการสอ

โทรทศนภายใตบรบทสอทมการเปลยนแปลงทางเทคโนโลย

อยางรวดเรวจะแสดงใหทราบถงแนวทางในการบรหาร

จดการทเหมาะสมและสอดคลองกบการด�าเนนงานดานสอ

วทยโทรทศนในยคศตวรรษท 21 ตอไป

บทความนมวตถประสงคเพอแสดงทศนะเกยวกบ

การบรหารจดการสอโทรทศนในศตวรรษท 21 ภายใตการ

เปลยนแปลงทางเทคโนโลยการสอสาร เพอใหผประกอบ

การสอโทรทศนสามารถผลตรายการเพอตอบสนองความ

ตองการดานขอมลขาวสารของผบรโภคผานชองทางการ

สอสารทมความหลากหลายของบรบทสอในยคปจจบน

ความหมายของวทยโทรทศน วทยโทรทศน หมายถง กระบวนการถายทอดเสยง

และภาพ โดยวธเปลยนคลนวทยจากคลนเสยงและภาพ

เปนคลนแมเหลกไฟฟา ออกสอากาศหรอสงเสยงและภาพ

ทางสาย เพอสงสารไปถงมวลชนทอยในถนตาง ๆ โดยตรง

เปนการสงสญญาณไฟฟาของภาพและเสยงในเวลาเดยวกน

(ภสวล นตเกษตรสนทร, 2554)

บทบาทและหนาทของวทยโทรทศนในฐานะสอมวลชน

ภสวล นตเกษตรสนทร (2546) ไดกลาววา บทบาท

และหนาทของวทยโทรทศนในฐานะสอมวลชน มดงน

บทบาทของวทยโทรทศน1. บทบาทในการเปนภาพสะทอนของสงคม

สมาคมสถาบนอดมศกษาเอกชนแหงประเทศไทย ในพระราชปถมภ สมเดจพระเทพรตนราชสดาฯ สยามบรมราชกมาร92

วทยกระจายเสยงและวทยโทรทศนสามารถเปนภาพ

สะทอนของสงคมได โดยท�าหนาทรายงานความเปนไปใน

สงคมบนพนฐานของความเปนจรง ในขณะทท�าหนาทเปน

ภาพสะทอนของสงคมนน วทยโทรทศนจ�าเปนตองตรวจตรา

และตรวจสอบความเปนไปในสงคมดวยวามอะไรผดปกต

เกดขนหรอไม หากมกตองรายงานใหสงคมไดรบรอยางทน

ทวงทเชนกน

2. บทบาทในการเปนตวแทนของคนทก ๆ กลมใน

สงคม

สงคมวทยโทรทศนตองสามารถสะทอนความคดเหน

ทแตกตางกนของคน หรอกลมคนในสงคมโดยมการน�าเสนอ

ขาวสาร เรองราว หรอประเดนปญหาตาง ๆ บนพนฐานของ

ความส�าคญทเทาเทยมกน แทนทจะน�าเสนอแตเฉพาะ

ขาวสาร เรองราว หรอเหตการณทเปน “กระแสหลก” แตเพยง

อยางเดยว

3. บทบาทในการสรางสาธารณมต

ค�าวา “สาธารณมต” หมายถง ความคดเหนและ

ทศนคตของกลมสาธารณมตทมตอประเดนหนงทเกดขน

ในสงคมในชวงเวลาใดเวลาหนง การสรางสาธารณมตจง

เปนการสะทอนใหเหนความรสกนกคดของกลมคนในสงคม

วทยโทรทศนสามารถสรางสาธารณมตไดโดยการหยบยก

ประเดนปญหาทเกดขนมาพดถง และเปดโอกาสให

สาธารณชนไดแสดงความคดเหนตอประเดนปญหานนอยาง

เทาเทยมกน

หนาทของวทยโทรทศน1. หนาทของวทยโทรทศนในการใหขาวสาร

1.1. คณลกษณะของวทยโทรทศนในการให

ขาวสาร มดงน

1) ความฉบไวในการเสนอขาวสาร เปนความ

จ�าเปนเนองจากจะท�าใหผรบสารสามารถรบรขาวสารได

อยางรวดเรว หากขาวสารนนเปนขาวสารทตองการการ

แกไขจะท�าใหผรบสารสามารถแกไขสถานการณไดอยาง

ทนทวงท เชน การแจงขาว ภยนตราย หรอขาวสารในยาม

ทบานเมองอยระหวางการจลาจล การแจงขาวสารอยางทน

ทวงทจะชวยใหคนรบรเหตการณและปฏบตตามค�าสงหรอ

ค�าแนะน�าของเจาหนาทไดอยางทนทวงท

2) ความนาเชอถอในการเสนอขาวสารทาง

วทยโทรทศนเกดจากความรสก เหมอนไดรวมอยในเหตการณ

ไดสมผสเรองราวทเกดขนจากภาพขาว ซงผรายงานขาวมผล

ตอความนาเชอถอของขาว โดยการใชน�าเสยง ภาษา การ

แตงกาย กรยาทาทาง เพอเพมความนาเชอถอใหกบเนอหา

ของขาว

3) การเขาถงผรบสาร การเขาถงผรบสาร

จงไมใชปญหาของวทยโทรทศนอกตอไป เนองจากปจจบน

ประชาชนแทบทกครวเรอนมสอวทยโทรทศนไวในครอบครอง

1.2 หนาทของวทยโทรทศนทเกยวของกบการ

เสนอขาวสาร

1) การสอดสองตรวจตรา สอมวลชนมหนาท

จบตาดความเปลยนแปลง หรอความเปนไปของเหตการณ

ตาง ๆ ในสงคม เพอดแลสงคมใหอยในระเบยบและแนว

ปฏบตทถกตอง

2) การกลนกรองขาวสาร ขาวสารทเราได

รบทางวทยโทรทศนนนไมใชเนอขาวทงหมด แตเปนแคสวน

หนงซงไดรบการเลอกสรรมาแลวจากบรรณาธการขาว หรอ

หวหนาขาวและนกขาววาขาวใดเปนขาวทมความเหมาะสม

ทจะน�าเสนอและเสนอในลกษณะใดแกมวลชนและเสนอ

ในลกษณะใด การกลนกรองขาวสารจากสอมวลชนน ท�าให

สอมวลชนถกมองวาเปนนายทวารขาวสาร (Gate keeper)

ทควบคมประตทางออกของขาวสารกอนเดนทางผานสอไป

สมวลชน ดงนนหนาทในการใหขาวสารของสอวทยโทรทศน

จงเปนหนาทหลกซงมความส�าคญมาก ดงนนตองกระท�า

ดวยความระมดระวง เทยงตรง และน�าเสนอดวยความเปน

กลาง ไมบดเบอนหรอลดความนาเชอถอของขาวดวยการ

ท�าใหเนอหาของขาวมลกษณะของความเปนเรองบนเทง

หรอนาฏกรรมมากจนเกนไป

2. หนาทของวทยโทรทศนในการแสดงความคดเหน

2.1 การใหความคดเหน ประเภทของรายการใน

การใหความคดเหน ไดแก รายการวจารณ รายการวเคราะห

สถานการณและประเดนปญหาตาง ๆ รายการทใหความคด

เหนนเปนรายการทมการแสดงความคดเหนของผด�าเนน

รายการและผรวมรายการ ท�าใหสาระทผฟง ผชมไดรบอยาง

แทจรงไมใชเฉพาะเนอหาของขาว แตเปนความคดเหนทม

การน�าเสนอในรายการนน

ปท 23 ฉบบท 1 มกราคม-กรกฎาคม 2560 93

บทความวชาการ

2.2 การเปนเวทแสดงความคดเหน สอมวลชน

ยงเปดโอกาสใหสมาชกในสงคมไดแสดงความคดเหนผาน

สอมวลชนเพอใหทกฝายไดเสนอขอมลและหาวธแกไข

ปญหารวมกนตอไป โดยเฉพาะปญหาสงคม เวทแสดงความ

คดเหนม 3 ลกษณะ ดงน

1) เปดโอกาสใหประชาชนแสดงความคด

เหนตอเรองใดเรองหนง ซงสามารถท�าไดโดยการเชญมา

แสดงความคดเหนในรายการหรอการสมภาษณ

2) เปนชองทางในการรองทกขของประชาชน

ซงมกจดท�าในลกษณะของรายการขนาดสน ทใหผเดอดรอน

เปนผน�าเสนอเรองราวดวยตนเองทงภาพและเสยง เพอให

ปญหาเหลานนเปนปญหาของชาวบานจรง ๆ ซงมหลายครง

ทปญหาเหลานไดรบการแกไขและสนองตอบจากหนวยงาน

ทเกยวของ

3) เปนตวกระตนใหเกดการแสดงความคด

เหน บางครงสอมวลชนไมไดถามประชาชนโดยตรงวาม

ความคดเหนตอเรองหนงเรองใดอยางไร แตการแสดงความ

คดเหนหรอการตงประเดนค�าถามในรายการสามารถเปนตว

กระตนใหสงคมมปฏกรยาตอเรองนนได เชน การทรายการ

วเคราะหขาวหยบยกประเดนทางการเมองขนมาถกเถยง

อภปราย อาจมผลตอผรบสาร และสรางความเปนสาธารณะ

โดยท�าใหกลมคนทเปดรบสารในเรองเดยวกนมความสนใจ

รวมกน และมปฏกรยาตอบโตตอประเดนดงกลาว

ความส�าคญของสอโทรทศนในศตวรรษท 21

สอโทรทศนในยคศตวรรษท 21 เปนยคแหงการรบ

สงสญญาณวทยโทรทศนในระบบดจทลทสามารถรองรบ

บรการมลตมเดยใหม ๆ มากยงขน โดยประชาชนสามารถรบ

บรการทหลากหลายกวาเดม เชน การบรการเสรมลกษณะ

โตตอบ (Interactive) ไดแก วดทศนตามค�าขอ (VDO-

on-Demand) โทรทศนเคลอนท (Mobile TV) โทรทศน

อจฉรยะ (Smart TV หรอ Internet TV) รวมทงประชาชน

จะมโอกาสในการเขาถงขอมลขาวสารไดอยางอสระ สะดวก

และรวดเรวจากบรการใหม ๆ อาท การกระจายขอมล (Data

broadcasting) ระบบเตอนภยทางโทรทศน (Emergency

warnings) นอกจากนจากการทมชองรายการเพมมากขน

จงกอใหเกดการแขงขนในการสรางรายการทมคณภาพ

มเนอหารายการทนาสนใจ เปนประโยชน น�ามาซงการพฒนา

คณภาพชวตและสงคมโดยรวมอกดวย ซงการปรบเปลยน

โทรทศนส ระบบดจทล ยงสามารถพฒนาเศรษฐกจของ

ประเทศไดโดยตรง โดยจะน�าไปสการลงทนโครงขายระบบ

ดจทล การผลตอปกรณเครองรบ และการพฒนาอตสาหกรรม

ธรกจทเกยวของ เชน เนอหารายการ (Content) และบรการ

แบบใหม (Interactive Services) น�ามาซงการยอมรบจาก

ตางชาต และความนาสนใจในการลงทนจากตางประเทศ

อยางตอเนอง นอกจากนนเมอเปรยบเทยบระหวางเครอง

รบโทรทศนระบบแอนาลอกและระบบดจทลแลว พบวา

โทรทศนระบบดจทลตองการพลงงานไฟฟาทนอยกวา

ท�าใหชวยประหยดพลงงานของชาต อกทงยงเปนการน�า

เอาทรพยากรคลนความถทมอย อยางจ�ากดไปใชใหเกด

ประโยชนไดอยางมประสทธภาพยงขน (สวทย สาสนพจตร,

2557)

แนวคดการบรหารจดการสอโทรทศนในศตวรรษท 21

เนองจากปจจบนธรกจโทรทศนดจทลมการแขงขน

ทรนแรงเพมมากขน ดงนนผประกอบการจงจ�าเปนทจะ

ตองมการลงทนอยางมากเพอเสรมสรางความแขงแกรงให

แกองคกรของตน โดยเฉพาะในเรองของเนอหายงคงเปน

ปจจยส�าคญในการสรางความไดเปรยบของการแขงขน ซง

รปแบบในการแขงขนในธรกจสอโทรทศนนน ผประกอบ

การตองวางต�าแหนงและทศทางของชองรายการใหชดเจน

โดยตองมการปรบผงรายการเพอเพมสดสวนรายการทเปน

ทนยม ตลอดจนพฒนาและน�าเสนอเนอหาใหมดวยการ

ผลตและคดสรรเนอหารายการทดมคณภาพ หรอรวมกลม

พนธมตรในการผลตและซอเนอหา โดยเฉพาะผประกอบการ

รายใหมทยงออนแอตองรบหาแนวทางทชดเจน โดยหากลม

ผชมเฉพาะส�าหรบชองตวเองเพอสรางฐานผชม เชน การใช

กลยทธในการท�าใหเกดชองทางธรกจตอยอดจากเดมในรป

แบบการรบชมหลายหนาจอ การใชโซเชยลมเดยในการสราง

การมสวนรวม การผลตเนอหาทหลากหลายนาสนใจ และ

ตองมการผลตเพอเผยแพรผานทางอนเทอรเนตซงเปนชอง

ทางเพมรายไดอกทางหนง (ศทธนช ผาสก และคณะ, 2559)

สมาคมสถาบนอดมศกษาเอกชนแหงประเทศไทย ในพระราชปถมภ สมเดจพระเทพรตนราชสดาฯ สยามบรมราชกมาร94

แนวคดการบรหารจดการสอโทรทศนในศตวรรษท

21 จงเปนแนวคดส�าคญทใชเปนแนวทางในการด�าเนนงาน

ของกจการโทรทศน ทเนนในเรองของการตอบสนองความ

ตองการของผประกอบการธรกจแพรกระจายขาวสารท

ตองการเทคโนโลยใหม ๆ ทมประสทธภาพมากยงขน เพอ

ตอบสนองความตองการของผบรโภคสอ คอการเขาถงเนอหา

ของรายการโทรทศนทกประเภทดวยความรวดเรวไมวาจะ

อยในสถานทใดกตาม นนหมายความวาพวกเขาเหลานน

สามารถตดตามและบรโภคเนอหาจากสอโทรทศนในหลาย

ชองทางดวยอปกรณหลากหลายชนด เชน เครองรบโทรทศน

เครองคอมพวเตอร โทรศพทเคลอนทแบบสมารทโฟน หรอ

อปกรณพกพาประเภทแทปเลท ซงอปกรณแตละชนดมการ

เชอมตอผานเครอขายทแตกตางกน เชน ผานสายเคเบล

สายโทรศพท เครอขายไรสายทงในระบบ WiFi 3G และ 4G ซง

นอกจากสอโทรทศนในยคปจจบนจะมจ�านวนชองรายการ

และเครองมอรบสอทหลากหลายแลว ผใหบรการสอยง

จ�าเปนตองแขงขนกนในเรองแหลงของเนอหาทางเลอกอน

ๆ ประเภทโซเชยลเนตเวอรค เชน จากเฟสบค (Facebook)

ยทป (Youtube) และไลน (Line) ทเปดโอกาสใหผใชงาน

สามารถผลตเนอหาไดเองดวยทางเลอกทแปรเปลยนตาม

ความคาดหวง มคณภาพ ความแมนย�า และความนาเชอถอ

ซงสงเหลานยอมเปนความทาทายของผใชทเปดโอกาส

ใหสามารถเปนผรายงานขาวหรอสรางสรรคเนอหาดวย

เทคโนโลยใกลตวของตนเองได (ธาม สถาปนศร, 2557)

การปรบตวดานการบรหารจดการของกจการสอโทรทศน

แนวทางการปรบตวดานการบรหารจดการองคกร

ของกจการสอโทรทศนในศตวรรษท 21 ใหมความสอดคลอง

กบเปลยนแปลงเทคโนโลยการสอสารในยคดจทล ซง

ผบรหารองคกรถอเปนหวใจส�าคญทตองก�าหนดแนวทาง

การปรบตวดานการบรหารจดการองคกรและบคลากรของ

กจการสอโทรทศนใหมความสอดคลองกบบรบททาง

เทคโนโลยทเปลยนแปลงไปอยางรวดเรวในปจจบน โดยม

แนวทางในการบรหารจดการ 2 แนวทาง (ฐตนน บ.คอมมอน,

2559) ไดแก

1. การเลอกสรรบคลากรใหม ๆ ทมความรและทกษะ

ดานเทคโนโลยดจทลเขามารวมงานในองคกร

2. การจดอบรมดานเทคโนโลยใหม ๆ ใหกบพนกงาน

เกาทมอยเดม แตส�าหรบในกรณทบคลากรไมสามารถปรบ

ตวได ผบรหารจะใชวธการมอบหมายงานดานอนทเหมาะ

สมใหกบบคลากรรนเกา

องคกรทสามารถปรบตวไดอยางรวดเรว คอ องคกร

ทเปนผผลตเนอหา (Content Provider) โดยอาจมการปรบ

ตวกอนลวงหนามาระยะเวลาหนงแลว และพบขอสงเกตท

ส�าคญวาผน�าองคกรเปนผทมบทบาทส�าคญในการเปนคน

ปดชองวางดานเทคโนโลยขององคกร ซงผบรหารตองเปน

ผน�าดานการเปลยนแปลงทางเทคโนโลยทเกดขนอยเสมอ

ดงนนผบรหารคอหวใจส�าคญในการน�าพาองคกร

ใหอยรอดดวยการก�าหนดกลยทธและแนวปฏบตทเหมาะ

สมกบทรพยากรทตนเองมอย ทงทรพยากรดานเทคโนโลย

และทรพยากรดานมนษย ดงทอธบายไดดวยแนวคดดาน

ทรพยากรขององคกร (Resource-based View: RBV)

โดย Barney and Hesterly (อางถงใน Mierzejewska,

2011) ทมองวาแตละองคกรมทรพยากร (Resource)

ทโดดเดน เปนกลมของทรพยากรทจะพฒนาการท�างาน

ตามกลยทธขององคกร ดงนนผบรหารองคกรตองพยายาม

คนหาใหพบทรพยากรและทกษะของบคลากรทโดดเดน

เหลาน รวมทงตองปกปององคกรจากอปสรรคปญหาดาน

ขอมลความร ซงผบรหารองคกรสอโทรทศนในประเทศไทย

สวนใหญใหความส�าคญกบการจดการอบรมเพอเพมเตม

ความรดานสอดจทลและการพฒนาศกยภาพการท�างาน

ของบคลากรเพอใหสอดคลองกบธรกจสอโทรทศนทม

ววฒนาการไปตามการพฒนาทางเทคโนโลย

แนวคดการบรหารจดการดานเนอหารายการโทรทศนยคดจทลหลอมรวม

เทคโนโลยดจทลถอเปนนวตกรรมอนเปนอาวธทาง

กลยทธขององคกร ซงหมายถงเนอหารายการโทรทศน

แบบใหม ถอเปนการสะทอนใหเหนศกยภาพขององคกรท

ไดรบการพฒนาและจะมผลเชอมโยงไปยงดานการเงนและ

ผลประกอบการ Franke and Schreier (2002) ศกษา

พบวา อนเตอรเนตจะน�ามาเปนเครองมอในการพฒนา

ผลตภณฑใหมในอตสาหกรรมตางๆ ขณะท Saksena

ปท 23 ฉบบท 1 มกราคม-กรกฎาคม 2560 95

บทความวชาการ

and Hollifield (2002) ไดศกษาพบโครงสรางองคกร

ภายในของหนงสอพมพในสหรฐอเมรกาทใชเทคโนโลยและ

นวตกรรมในการพฒนาบรรณาธกรขาวออนไลนซงถอเปน

ผลตภณฑใหมหรอวธการท�างานแบบใหม ซงสอดคลองกบ

กระบวนการท�างานในหองขาวของไทยรฐทว ทมการน�า

ระบบเทคโนโลยทงทไดจากการซอและระบบทพฒนาขน

เองมาใชผสมผสานในการพฒนาระบบหองขาว รวมทงม

การผลตเนอหาเดยวกนในหลายรปแบบทเหมาะสมกบชอง

ทางการออกอากาศ

ตองสรางความแตกตางในกระบวนการผลต เพอใหสามารถ

ยกระดบขององคกรและสามารถด�ารงคณคาในงานไวได

(ฉตรชย ตะวนธรงค, 2559)

ดงนนผประกอบการสอโทรทศนจงหนมาใหความ

ส�าคญตอสอใหมในการน�ามาตอยอดและบรณาการใน

เนอหาของรายการโทรทศนซงถอเปนแนวปฏบตหนงท

ผบรหารขององคกรน�ามาประยกตใช แตในขณะเดยวกน

ผบรหารกตองใหความส�าคญกบการบรหารจดการตอความ

ถกตองดานเนอหาไปพรอม ๆ กบความรวดเรวในการน�า

เสนอดวย

เทคโนโลยในการผลตรายการโทรทศนในศตวรรษท 21

ปจจบนธรกจโทรทศนดจทลเปนธรกจทก�าลงเตบโต

และมการแขงขนทรนแรงเพมมากขน ดงนนผประกอบการ

จะตองมการวางแผนในการลงทนทรดกม เพอเสรมสราง

ความแขงแกรงใหแกองคกรและชองรายการของตนเอง

โดยเฉพาะการลงทนในดานเครองมอและอปกรณในหอง

สงโทรทศน เนองจากเปนสวนส�าคญในการสรางเนอหา

ใหมคณภาพและนาสนใจ อนจะสงผลใหการผลตรายการ

โทรทศนมประสทธภาพมากขน และเพอเปนการรองรบ

การขยายตวทางธรกจดงกลาว จงเนนการผลตรายการ

โทรทศนทสามารถตอบสนองความตองการของผบรโภคใน

ทกระดบ ดงนนในการเลอกใชเทคโนโลยส�าหรบการผลต

รายการโทรทศนจงตองเปนระบบทมความทนสมยและ

เปนมาตรฐานเดยวกบทสถานโทรทศนระดบโลกนยมใชใน

การพฒนาหองสงโทรทศน (สนทด ทองรนทร, 2553) ดงน

1. ระบบหองสงเสมอนจรง (Virtual Studio)

เปนระบบทท�าการจ�าลองฉากถายท�ารายการเสมอนขนมา

ส�าหรบรายการตาง ๆ ไมวาจะเปนหองสงส�าหรบรายการ

ขาวหรอรายการอน ๆ เพอใหผก�ากบสามารถปรบแตงและ

แกไขฉากส�าหรบแตละรายการไดอยางอสระตามจนตนาการ

อกทงยงชวยประหยดคาใชจายและเวลาในการปรบแตง

ฉากส�าหรบรายการเหลานนอกดวย ยกตวอยางเชน สถาน

โทรทศนดจทล PPTV HD ไดมการน�าเอาระบบหองสง

เสมอนจรงเขามาใชในสวนรายการทผลตเอง สวนเทคโนโลย

ทไดน�ามาใชคอ Orad ซงเปนระบบ Virtual Studio และ

ภาพท 1 การพฒนาระบบหองขาวเสมอนจรงของไทยรฐทวทมา : http://www.thairath.co.th/content/417484

เนองจากคณภาพการผลตมความส�าคญอยางมาก

ในการสรางความแตกตาง ดงนนการบรหารจดการสอ

โทรทศนในปจจบนผ ผลตตองใหความส�าคญและมการ

ปรบปรงคณภาพเนอหาการผลตเพอใหมความแตกตางจาก

เนอหาทผลตโดยภาคประชาชน เนองจากประชาชนทกเพศ

ทกวยเขามามบทบาทอยางมากและมสวนรวมในวชาชพ

สอมวลชนประเภทโทรทศนเปนอยางมาก สงทตองค�านง

ถงกคอประชาชนกสามารถผลตสอและเนอหารายการของ

ตนเองไดทงหมด ดงนนผประกอบการสอโทรทศนจงจ�าเปน

สมาคมสถาบนอดมศกษาเอกชนแหงประเทศไทย ในพระราชปถมภ สมเดจพระเทพรตนราชสดาฯ สยามบรมราชกมาร96

Software ส�าหรบการสราง Immersive Graphics ระบบ

Touch Screen, 3D graphic Power wall ทสถานโทรทศน

ระดบโลกนยมใชในการพฒนาหองสง เชนเดยวกบสถาน

ESPN และสถาน MSNBC ในประเทศสหรฐอเมรกา สถาน

Channel 4 ในประเทศองกฤษ สถาน RTL และ DW TV

ในประเทศเยอรมน สถาน Rai ในประเทศอตาล สถาน TV3

ในประเทศสเปน สถาน Fox ในประเทศไตหวน สถาน ESPN

ในประเทศสงคโปร และสถาน Phoenix ในประเทศฮองกง

ซงขอมลระบบ Video Graphic ของ Orad ทใชในชอง PPTV

มดงน (pptvthailand.com, 2016)

1) Virtual Studio with Robotics Systems

เปนเทคโนโลยการสรางฉากเสมอนจรง ทใหผใชงานสามารถ

สรางฉากตามจนตนาการได โดยในหองสงมแคฉากสเขยว

หรอสน�าเงนเทานน

2) Immersive Graphic and Augmented

Reality เปนเทคโนโลยทใหเราสามารถสรางเหตการณ

จ�าลองตางๆ โดยใชงาน 3D Graphic ในการสรางฉาก

เหตการณและตวละครจ�าลองตาง ๆ ซงจะท�าใหผรบชมขาว

เขาใจเหตการณตาง ๆ ไดมากยงขน

3) Power wall เปนเทคโนโลยทใหผ ใชงาน

สามารถสรางงานกราฟกตาง ๆ หรอฉาก ลงบนจอ LED

ขนาดใหญ เพอใหรายการเหลานนดนาสนใจมากขน

4) Interactive Systems เปนเทคโนโลยทให

ผด�าเนนรายการสามารถเลาเรอง หรอ รายงานขาวตางๆ

โดยการใชระบบ Touch Screen กบจอ LED ขนาดใหญ

หรอสามารถใช iPad เปนตวควบคมงานกราฟกตาง ๆ ทอย

บนจอ LED ไดอยางงายดาย

5) On Air Graphics ระบบกราฟกของ Orad

จะชวยใหเราสามารถสรางงานกราฟกตาง ๆ เชน Logo

Lower Third เพอชวยใหหนาจอของชองดทนสมย และม

Interactive อยตลอดเวลา

2. ระบบสารสนเทศการจดการสอ (MAM : Media

Asset Management) เปนระบบในการใช Software

บรหารจดการทรพยสนทเปนสอดจทล (Media file) ใน

รปแบบตาง ๆ ตามเงอนไข หรอกระแสงาน (Workflow)

ระบบงานครอบคลมถงการจดการระดบองคกร รปแบบ

สอดจตอล ทเนนไปทางดานวดโอและเสยง เปนระบบท

ส�าคญยงส�าหรบองคกรสอทจะน�ามาใช ตวอยางในการน�า

เอาระบบเหลานมาใชในการท�างาน เชน สถานโทรทศนท

ฝายผลตรายการ ถายคลปวดโอ (Footage) แลวท�าการ

จดเกบไฟลไวในเซรฟเวอร (Ingest) จากนนแชรไฟลใหกบ

ทกคนทมสวนเกยวของกบการผลต (Share Storage)

อาท งานตดตอ งานสนบสนน งานเขยนบทส�าหรบรายการ

โทรทศนในรปแบบตาง ๆ ซงโปรดวเซอรสามารถเขาถงไฟล

และเลอกรปแบบไฟลทตนตองการมาใชงาน รวมไปถง

ขนตอนในการตรวจสอบ (Censor) ดวยการคนหาวดโอ

คลปทท�าไดอยางรวดเรว ประหยดระยะเวลาในการท�างาน

ไดอยางมประสทธภาพ และเมอท�างานเสรจกสามารถจดท�า

ขอมลรายละเอยดของไฟล (Cataloging) นน เพอจดเกบ

ไฟลรายการเขาไปทระบบฐานขอมล (Archive) แลวจดตาราง

ออกอากาศ (BMS) จากไฟลรายการทท�าเสรจเรยบรอยพรอม

ทจะออกอากาศ (Automation Play out) ซงรปแบบเหลาน

เปนการสรางกระบวนการท�างานทมประสทธภาพ ลดคา

ใชจาย เสรมความคลองตวในการท�างาน ลดความซ�าซอน

ของงาน และลดปรมาณการท�างานของคน ทงนการออกแบบ

กระแสงาน (Workflow) กมสวนส�าคญทท�าใหระบบ

ภาพท 2 ระบบ Media Asset Management ทมา : http://weeratapwutti.blogspot.com/2014/12/media-asset-management-mam.html)

ปท 23 ฉบบท 1 มกราคม-กรกฎาคม 2560 97

บทความวชาการ

สารสนเทศการจดการสอ (Media Asset Management)

ท�างานใหไดอยางมประสทธภาพสงสด (ภาสกร เรองรอง

และคณะ, 2557)

3. การประยกตใชเทคโนโลยโฮโลแกรมในรายการ

โทรทศน โฮโลแกรม (Hologram) ไดมาจากเทคนคโฮโลกราฟ

(Holography) ซงโฮโลแกรม หมายถง กระบวนการสราง

ภาพโฮโลแกรมทเปนภาพ 3 มต โดยเปนภาพทบนทกลง

บนฟลมหรอแผนเคลอบดวยสารส�าหรบบนทกแสง ซงผาน

เทคนคการบนทกดวยการใชแสงทมหนาคลนสอดคลองกน

(Coherence) เชน แสงเลเซอร และเมอถกสองสวางอยาง

เหมาะสม จะแสดงใหเหนภาพทมลกษณะ 3 มต ซงโฮโลก

ราฟเปนเทคนคทชวยใหสนามของแสง โดยทวไปผลตผล

ของแหลงก�าเนดแสงทกระเจงออกจากวตถจะไดรบการ

บนทกและสรางขนใหมในภายหลง และเมอสนามของแสง

ทเปนตนฉบบดงเดมเปลยนเปนปจจบนนนจะไมมอกตอไป

อนเนองมาจากการขาดหายไปของวตถทเปนตนฉบบดงเดม

หลกการของโฮโลแกรม เปนภาพทมลกษณะ 3 มต

ใชหลกการสรางภาพใหมการแทรกสอดของแสงทมากระทบ

รปภาพ โดยการฉายแสงเลเซอรจากแหลงเดยวกน แยกเปน

2 ล�าแสง โดยล�าแสงหนงเปนล�าแสงอางองเลงตรงไปท

แผนฟลม อกล�าแสงหนงเลงไปทวตถและสะทอนไปยงฟลม

แสงจากทงสองแหลงจะถกบนทกไวบนฟลมในรปแบบของ

การแทรกสอด (Interference Pattern) ซงมองไมคลายกบ

รปของวตถตนแบบ กอใหเกดภาพเสมอน (Virtual image)

ขนมาตามมมของแสงทมาตกกระทบ ท�าใหตาของเรารบแสง

อกดานหนงของแผน Hologram เกดเหนภาพ 3 มตขน

การสรางโฮโลแกรมแบงออกเปน 2 ขนตอน (ปทมา

รอดพทกษ, 2556) ดงน

1) การบนทกภาพ (Recording of image) เปนการ

บนทกแถบการสอดแทรกเชงซอน (Complex interference

patterns) ซงเกดจากทแตละแสงเลเซอร 2 ล�าแสงซอนทบ

กนอย (Superposition) แถบการสอดแทรกเชงซอนนจะถก

บนทกไวบนฟลมถายรป (Photographic film)

2) การสรางภาพ (Reconstruction of image)

เปนการสรางภาพ 3 มต ขนจากแผน

ดงนนการประยกตใชโฮโลแกรมในการผลตรายการ

โทรทศนและภาพยนตร จงเปนการปฏวตเทคโนโลย

สารสนเทศจากสอเกาในระบบแอนาลอก ไปสสอใหมใน

ระบบดจทล ดวยระบบเครอขายความเรวสง ระบบประมวล

ผลและหนวยความจ�าทมขนาดใหญ รวมไปถงเทคโนโลย

ควบคมสญญาณผานดาวเทยม กอใหเกดการเปลยนแปลง

ของโลกอยางไรขดจ�ากด ซงผลจากการพฒนาเทคโนโลยท

ผานมา ท�าใหเกดเทคโนโลยโฮโลแกรม หรอเทคโนโลยสราง

ภาพ 3 มต ไดกลายเปนเทคโนโลยสดไฮเทค โดยเฉพาะ

ในวงการวทยาศาสตรและภาพยนตร Sci-Fi อยางเชน ฉากการ

สอสารแบบโฮโลแกรมในภาพยนตรเรอง Star Wars สงคราม

จกรวาล และเคยถกน�ามาประยกตใชในวงการโทรทศน เมอป

พ.ศ. 2551 จากการรายงานขาวของส�านกขาว CNN โดยได

ทดลองใชเทคนคโฮโลแกรมรายงานขาวเกยวกบการเลอกตง

ประธานาธบดสหรฐฯ นอกจากนเทคโนโลยโฮโลแกรมยงถก

น�ามาพฒนาใชเปนเครองมอในการตดตอสอสารระยะไกล

ระหวางบคคลทอยตางสถานทกน สามารถโตตอบแบบตว

ตอตวเสมอนมตวตนอยจรงได

ภาพท 3 การใช Hologram ในแวดวงบนเทงและโทรทศนทมา : https://www.dek-d.com/education/35745/

สมาคมสถาบนอดมศกษาเอกชนแหงประเทศไทย ในพระราชปถมภ สมเดจพระเทพรตนราชสดาฯ สยามบรมราชกมาร98

แนวคดเทคโนโลยกอกวน ฐตนน บ.คอมมมอน (2559) กลาววา แนวคดเทคโนโลย

กอกวน (Disruptive technology) หมายถง นวตกรรมหรอ

เทคโนโลยทสรางตลาดและมลคาใหกบตวผลตภณฑทใช

เทคโนโลย และสงผลกระทบอยางรนแรง (Disrupt) ตอตลาด

ของผลตภณฑเดม รวมทงอาจจะท�าใหธรกจทใชเทคโนโลย

แบบเดม ๆ ลมหายตายจากไป ซงตางจากนวตกรรมทวไป

ทอาจจะเพยงชวยเพมประสทธภาพ เพมคณภาพของสนคา

หรอลดตนทนกระบวนการผลตแบบเดม ซงเทคโนโลยใหม

เหลานอาจจะไมใชนวตกรรมใหมลาสด โดยอาจจะเปนสงท

มอยแลวแตมการเปลยนแปลงในองคประกอบของตลาดบาง

อยาง เชน คณภาพ ประสทธของกระบวนการผลต ตนทน

หรอราคา ทท�าใหเทคโนโลยเหลานมเงอนไขทเหมาะสม

จนเปนทนยมของตลาด โดยเกดขนจากกระบวนการท

เทคโนโลยใหมสงผลกระทบตอ เทคโนโลยเดมอยางรนแรง

จงถอวาไมใชสงใหมทเกดขนอยางตอเนองมาในอดต และ

จะเกดขนอกตอไปในอนาคต บางคนเรยกกระบวนการนวา

การท�าลายอยางสรางสรรค (Creative destruction) ทจะ

ท�าใหโลกมประสทธภาพมากขน ผบรโภคไดรบสนคาทม

คณภาพและตอบสนองตรงตามความตองการมากขน

ผลกระทบของสอดจทล ในฐานะเทคโนโลยกอกวนตอสอโทรทศน

การเปลยนแปลงดานเทคโนโลยถอเปนแรงขบท

ส�าคญในการพฒนาอตสาหกรรมสอ และไดน�ามาซงความ

ทาทายอนใหญหลวงในทกภาคสวนของสอ Kung (2007) ได

อธบายวา สอเปนหนงในอตสาหกรรมสวนนอยทตองประสบ

กบปรากฏการณทเรยกวา “เทคโนโลยกอกวน (Disruptive

Technologies)” โดย Day and Schoemaker (2000)

ไดใหความหมายของค�าวา เทคโนโลยกอกวน นวา หมายถง

นวตกรรมทมพนฐานทางวทยาศาสตร (Science-based

Innovation) และมศกยภาพในการสรางสงใหม ๆ หรอ

เปลยนแปลงสงทมอยเดม ตวอยางทเหนไดชดเกยวกบ

ปรากฏการณน คอ อนเตอรเนต โทรทศนแบบสอสารสองทาง

หนงสออเลคทรอนกส เหลานถอเปนตวอยางของเทคโนโลย

การสอสารทเมอเกดขนแลวมศกยภาพอยางเหนไดชดใน

การเปลยนแปลงลกษณะเดมของอตสาหกรรมสอทมอย

(ฐตนน บ.คอมมมอน, 2559) ดงน

1. ประโยชนตอผประกอบการและผใชคณต คณาวฒ (2558) ผบรหารองคกรในกลมบรษท

ทร คอรปอเรชน ใหความเหนวา ดจทลเปนเรองเทคนคของ

การเปลยนแปลงและพฒนาการ ซงกอใหเกดการเปลยน

แปลงตาง ๆ ดงน

1) การใหประโยชนกบผใชและผประกอบการสง

หากมความเขาใจและใชใหเกดประโยชนไดสงสด

2) เกดการใชงานหลายรปแบบ (Multiple Use)

เชน ดผานสมารทโฟน ดไดหลายจด ในราคาทประหยดและ

คมชดกวาเดม

3) ประโยชนในดานการจดเกบขอมล จากเดม

ระบบแอนาลอกทใชพนทในการจดเกบมาก ปจจบนสามารถ

บบอดขอมลเขาไปเกบไดในกลองใบเดยวหรอในเซรฟเวอร

ซงชวยประหยดงบประมาณขณะเดยวกนชองทางการ

ออกอากาศทเพมมากขนกเปดโอกาสใหผ ผลตสามารถ

ผลตเนอหาทแตกตางไปยงกลมผชมทหลากหลายไดมากขน

2. การเปลยนแปลงพฤตกรรมผบรโภคการเปลยนแปลงดานโครงสรางเทคโนโลยดจทลสง

ผลตอพฤตกรรมผบรโภคในทกกลม โดย ศวะพร ชมสวรรณ

ผอ�านวยการใหญ อสมท จ�ากด (มหาชน) ใหทศนะวา

สอดจทลไมใชแคเปนโทรทศนแตหมายถงเทคโนโลยท

เขามาสรางความเปลยนแปลงดานพฤตกรรมผบรโภคทม

การเปลยนแปลงเรวมาก โดยไดกลาววา “เมอ 12 เดอน

ทแลวเราพดกนเรองเดกวยรนไมดโทรทศนแบบเฟรสกรน

(First Screen) แตดจอทสอง (Second Screen) เชน ผาน

สมารโฟน หรอแทปเลต แตมาวนนกลายเปนวา ผใหญ

และผสงอายเองกดผานจอทสองดวย เพราะมลกหลาน

ในบานชวยสอนใหใชเทคโนโลย และยงสามารถดยอนหลง

ได ในชวงเวลา Prime Time คอ ชวงเวลาทมผ ชม

มากทสดในชวงเวลา 19.00 – 22.00 น. ไดท�าใหชวงเวลา

จาก Prime Time กลายเปนชวงเวลา My Time การ

เปลยนแปลงดงกลาวจงสงผลตอการวางแผนการโฆษณา

และมผลกระทบมากและเรวกวาทคด” (ศวะพร ชมสวรรณ,

2559)

ปท 23 ฉบบท 1 มกราคม-กรกฎาคม 2560 99

บทความวชาการ

3. ผลกระทบดานธรกจและสวนแบงทางการตลาดเนองจากธรกจสอโทรทศนมการแขงขนกนสงมาก

ในยคปจจบน สงผลใหสอดจทลสมยใหมเขามาแยงชงสวน

แบงทางการตลาดของธรกจโทรทศนท�าใหเกดปรากฏการณ

ทเรยกวา “การกนเนอพวกเดยวกนเอง (Cannibalism)”

ซงในทนหมายถงการแยงชงสวนแบงทางการตลาดและ

รายไดกนเองในองคกร ดงนนผบรหารจงตองปรบตวตาม

ความเปลยนแปลง และสามารถน�าสอดจทลสมยใหมมา

ผสมผสานสรางมลคาใหกบเนอหารายการผานชองทางการ

เผยแพรในสอใหม เพมรายไดจากโฆษณาในการดผานจอท

สอง (Second Screen) เชน แทปเลต สมารทโฟน ไดอยาง

มประสทธภาพ

ทกษะดานสารสนเทศ สอ และเทคโนโลย ส�าหรบผรบสารในศตวรรษท 21

ทกษะดานสารสนเทศ สอ และเทคโนโลย (Infor-

mation, Media and Technology Skills) มองคประกอบ

ส�าคญดงน

1. การรเทาทนสารสนเทศ (Information Literacy)

ประกอบดวย

1.1 การเขาถงและการประเมนสารสนเทศ (Ac-

cess and Evaluate Information) โดยเขาถงสารสนเทศ

ไดอยางมประสทธภาพ (ดานเวลา) และเกดประสทธผล

(แหลงขอมลสารสนเทศ) และ ประเมนสารสนเทศไดอยาง

มวจารณญาณตามสมรรถนะทเกดขน

1.2 การใชและการจดการสารสนเทศ (Use

and Manage Information) โดยเพมประสทธภาพการใช

สารสนเทศอยางสรางสรรคและตรงกบประเดนปญหาทเกด

ขน สามารถจดการกบสารเทศไดอยางตอเนองจากแหลง

ขอมลทมอยมากมายหลากหลาย และมความรพนฐานทจะ

ประยกตใชสารสนเทศตามกรอบแหงคณธรรมจรยธรรมทม

ปจจยเสรมอยรอบดาน

2. การรเทาทนสอ (Media Literacy) ประกอบดวย

2.1 ความสามารถในการวเคราะหสอ (Analyze

Media) โดยเขาใจวธการใชและการผลตสอเพอใหตรงกบ

เปาประสงคทก�าหนด สามารถใชสอเพอตอบสนองตอความ

แตกตางของปจเจกชน รคณคาและสรางจดเนน รถงอทธพล

ของสอทมตอการเปลยนแปลงพฤตกรรมของผบรโภคสอ

และมความรพนฐานทจะประยกตใชสอไดตามกรอบแหง

คณธรรมจรยธรรมทมปจจยเสรมอยรอบดาน

2.2 ความสามารถในการผลตสอสรางสรรค

(Create Media Products) โดยมความรความเขาใจตอการ

ใชสออยางสรางสรรคและเหมาะสมตามคณลกษณะเฉพาะ

ของตวสอประเภทนน ๆ และมความรความเขาใจตอการใช

สอไดอยางมประสทธภาพ และสนองตอความแตกตางในเชง

วฒนธรรมอยางรอบดาน

3. การรทนไอซท (ICT: Information, Commu-

nication and Technology Literacy) ประกอบดวย

ประสทธผลของการประยกตใชเทคโนโลย (Apply Tech-

nology Efficiency) โดยใชเทคโนโลยเปนเครองมอเพอ

การวจย การจดการองคกร การประเมนและการสอสารทาง

สารสนเทศ สามารถใชเทคโนโลยดจทล เชน คอมพวเตอร

PDAs Media Players ในการสอสารและการสรางเครอ

ขาย รวมทงการเขาถงสอทางสงคม (Social Media) ไดอยาง

เหมาะสม และมความรพนฐานในการประยกตใช ICT ไดตาม

กรอบแหงคณธรรมจรยธรรมทมขอมลหลากหลายรอบดาน

การสอสารในศตวรรษท 21 (ยคสอของผใช)

การเกดขนของสอใหม (New media) อยาง

อนเทอรเนต หรอสอสงคมออนไลน (Social media) ท�าให

สอมวลชนตองปรบตวในการท�างาน และการสอสารเพอ

เขาถงมวลชนในลกษณะทตองเปลยนไปจากเดมอยางมาก

ซงเปนยคทมวลชนกลายมาเปนผผลตเนอหาสอ หรอ “User

Generated Content” ท�าใหการสรางภมทศนสอเปลยน

ไป เพราะทกวนนสอทมอทธพลในการก�าหนดขอมลขาวสาร

ของโลกคอสอใหม ประเภทเวบฟอรม กระดานสนทนา

อนสตาแกรม โซเชยลแคม ทวตเตอร เฟซบก หรอยทป

ทกลายมาเปนตวแปรหลกในการขบเคลอนประเดนขาวสาร

ของโลก

ธาม เชอสถาปนศร (2557) ไดกลาววา ผใชหรอ

ผรบสารก�าหนดความร (UGC : User Generated Content)

คอ 1) เนอหาทใช 2) ผใชทว ๆ ไปเปนคนธรรมดา 3) ใครก

ผลตหรอสรางสรรคขนมาได 4) ตพมพ เผยแพรผานเครอขาย

สมาคมสถาบนอดมศกษาเอกชนแหงประเทศไทย ในพระราชปถมภ สมเดจพระเทพรตนราชสดาฯ สยามบรมราชกมาร100

สออนเทอรเนต 5) เปนทเปดกวางและมสวนรวมจากทก

คนในสงคม โดยชมชนเหลานไดกลายมาเปน“สนามแหง

ความร” (Knowledge field) แหงใหม ทนกโฆษณาและ

นกการตลาดตองการครอบครองพนทเหลาน ทงการโฆษณา

สนคาและบรการ รวมทงการแสวงหาไอเดยใหมในการน�า

เสนอความคดเหนตอบกลบของผใชงาน หรอความคาดหวง

ความตองการอนาคตของผใช สามารถรวาอะไรททนสมย

และอะไรทไมสามารถตอบสนองการด�าเนนชวตไดในยค

ปจจบนในสายตาของลกคาจรง ๆ ซงผใชเหลานไดกลายมา

เปนผก�าหนดความร ความไมร พวกเขาจะเปนผก�าหนดวาระ

ขอมลขาวสารของสงคม ดงนนวนน “ชาวเนต” (Netizens)

กลายมาเปนผมอทธพลตวจรง

ภมทศนสอในศตวรรษท 21ธาม เชอสถาปนศร (2557) ไดกลาววา ภมทศนสอ

(Media Landscape) หมายถง การพจารณา ลกษณะทาง

กายภาพของพนท เสนเวลา ผสงสาร ผรบสาร ผานชอง

ทางสอ ลกษณะเนอหาสอ และการสงเกตวาใครกลายเปน

ผมอ�านาจหลกในสนามการสอสารนน ๆ วาแทจรงแลวใคร

กนทเปนเจาของสอนน ซงการวเคราะหภมทศนสอ มหลก

ในการวเคราะหดงน

1. รปแบบการสอสาร เปนการสงเกตวาการสอสาร

เรมตนทใด ถาเปนการสอสารในยคเรมตนการสอสารจะเรม

ตนจากผสงสารหรอสอมวลชนเอง (Sender) แตถาเปนการ

สอสารในรปแบบสอใหม กจะสอสารจากผใชงาน (Users)

หรอทเรยกวา ผใชเปนผผลตเนอหาสาร (User generated

content)

2. กลมเปาหมายการสอสาร ในยคสอสารมวลชนเรา

เรยกหรอค�านงถงผรบสารปลายทางวาเปน “กลมมวลชน”

(Mass) ซงในยคแรกนนสอจะนกถงมวลชนในลกษณะกลม

กอนเดยวกน เหมอนกนทงหมด เชน ผหญง ผชาย เดก

เยาวชน คนมการศกษาสง กลาง ต�า หรอจดกลมตามศาสนา

อาชพ เชอชาต หรอกระทงฐานระดบรายได เหลานคอการ

ก�าหนดลกษณะรวมของผรบสารทเหมอนกน หรอมองวา

เนอแทของผรบสารในกลมประชากรศาสตรเหมอนกนกจะ

มทศนคต พฤตกรรม และความตองการเหมอนกนทงหมด

(Homogeneous group) แตกตางจากการสอสารในสอใหม

ทผรบสารจะมหนาตาในสงคม มฐานคดวาเปนปจเจกชนทม

ความตองการ ความคาดหวง หรอพฤตกรรมทแตกตางกน

ปจจยเรองเพศ วย การศกษา รายได อาจมใชตวก�าหนดวา

พวกเขาจะคดเหมอนกนอกตอไป การสอสารในยคสอใหม

จงมฐานคดวา ผคนเปนปจเจกและมลกษณะความตองการ

และความสนใจแตกตางกน

3. ชองทางการสอสาร เมอวเคราะหจากสอในปจจบน

ทมการหลอมรวมเขาหากน ซงมาจากการรวมกนระหวาง

ระบบสอโทรทศนวทย (ภาพและเสยง) สอโทรคมนาคม

(โทรศพทและเสยง) และสอคอมพวเตอร (อนเทอรเนต)

ซงรวมเขากนเปนสอใหมรปธรรมทเกดขน คอ สอสงคม

ออนไลน (Social media) ทสงคมกลายมาเปนชมชน

เสมอนจรง โดยมผคนเชอมตอกนดวยขอมลขาวสารทมาจาก

ชวตประจ�าวน ความคด ความเหน อารมณ ความรสก และ

ประสบการณ กจวตรประจ�าวน

ดงนนภมทศนสอในปจจบนภายใตการหลอมรวม

ของสอซงเปลยนแปลงไปจากอดตอยางมากมายมการ

เตบโตดานดจทลอยางรวดเรว แตยงมประชากรอกกวาครง

ทยงไมสามารถเขาถงโทรศพทเคลอนทแบบสมารทโฟน

ท�าใหเกดชองวางทางการสอสาร (Digital Divide) ซงสวนทาง

กบอตราการเตบโตของการใชโทรศพทเคลอนททเพมขน

อยางรวดเรว และเปนไปในรปแบบดจทล โดยผผลตอปกรณ

ในปจจบนเรมมาเปนผใหบรการดวยการหลอมรวมดาน

โทรคมนาคมและกจการกระจายเสยงและกจการโทรทศน

เขาดวยกน ท�าใหผใชบรการสามารถอยบนเครอขายเดยวกน

ได สงผลใหหวงโซคณคาของอนเทอรเนตมความเปลยน

แปลงไป โดยเฉพาะผใหบรการเนอหาซงไมไดมเพยงบทบาท

เดยว แตสามารถกาวขามไปสการบรการในจดอนเพมมากขน

โดยไมมเสนแบงทชดเจนระหวางรปแบบการใหบรการ สงผล

ใหในทายทสดผไดประโยชนสงสดจากการหลอมรวมสอก

คอผบรโภคหรอผใช โดยเฉพาะอยางยงในสอมวลชนทไม

อาจละเลยเรองสอสงคมออนไลนได เนองจากมความเชอม

โยงถงกนในดานขอมลขาวสารมากผานทางหนาจออปกรณ

การสอสารอนทนสมย ทสนบสนนการเขาถงขอมลขาวสาร

ของผใชอยางมประสทธภาพ ซงสอดคลองกบการเสรมสราง

ความแขงแกรงของผ บรโภคสอทงมมมองดานกจการ

กระจายเสยงและโทรคมนาคม ดวยยทธศาสตรการพฒนา

ปท 23 ฉบบท 1 มกราคม-กรกฎาคม 2560 101

บทความวชาการ

ดจทลอโคโนมทมการระบเรองการสรางสงคมคณภาพท

ประชาชนสามารถใชประโยชนจากเทคโนโลยไดอยางชาญ

ฉลาด และมความรบผดชอบตอสงคม รวมทงการใชสอเพอ

สรางรายไดและลดรายจายของครอบครว ดงนนสงทเปนไป

ไดส�าหรบการหลอมรวมสอคอศกยภาพในการใชเทคโนโลย

ใหเกดประโยชนของผใช ซงเปนหนาทของหนวยงานดาน

การพฒนาคนใหเปนผใชเทคโนโลยการสอสารทชาญฉลาด

ในยคศตวรรษท 21 ตอไป

บทสรปการเปลยนแปลงดานการบรหารจดการองคกรสอ

โทรทศนถอเปนหวใจส�าคญในการบรหารจดการสอโทรทศน

ในศตวรรษท 21 ซงผบรหารองคกรตองมการประยกตใช

เทคโนโลยเพอบรหารนวตกรรมตาง ๆ ดวยวธการทแตกตาง

กนตามบรบทของวฒนธรรมองคกร นอกจากนผบรหารยง

ตองปรบเปลยนรปแบบวธการบรหารจดการ รปแบบการ

สอสาร และการเปนผน�าของตนใหทนตอการเปลยนแปลงใน

อตสาหกรรมทมการแขงขนสงของอตสาหกรรมสอโทรทศน

ยคดจทล โดยเฉพาะการสรางวฒนธรรมองคกรทเขมแขง

จะชวยใหผบรหารและบคลากรมแนวทางในการท�างานท

ชดเจน สามารถรบมอกบการเปลยนแปลงทขบเคลอน

ภายใตเทคโนโลยดจทลในศตวรรษท 21 ได และการปดชอง

วางทางเทคโนโลยระหวางคนรนเกาและคนรนใหม รวมทง

ใหความส�าคญตอการจดการองคกรสอโทรทศนดวยการจด

อบรมความรและทกษะเชงเทคโนโลยใหกบบคลากรอยาง

ตอเนอง ซงสงเหลานผบรหารขององคกรตองมการวางแผน

และใชกลยทธการเปลยนผานไปสความเปนดจทล เชน

การท�าแผนพฒนาองคกรและบคลากร โดยใชการวจยเปน

เครองมอในการวางแผน พฒนา และประเมนผลอยางเปน

ระบบ ซงจะสงผลตอความมนคงขององคกรสอโทรทศนใน

ศตวรรษท 21 ตอไป

ขอเสนอแนะเนองจากสอวทยโทรทศนในยคศตวรรษท 21 เปน

รปแบบของการเผยแพรขอมลขาวสารทสามารถสงผานได

หลายชองทางโดยอาศยเทคโนโลยสอทมอยอยางหลาก

หลาย ผเขยนจงขอแสดงทศนะเกยวกบการบรหารจดการ

สอโทรทศนในศตวรรษท 21 ทเปนประโยชนตอผประกอบ

การสอโทรทศนในฐานะผสงสาร และผบรโภคสอในฐานะ

ผรบสาร คอ ผประกอบการสอโทรทศนควรยดหลกทกษะ

วชาชพ (Career Skills) ในท�างานใหประสบความส�าเรจ

ดวยความยดหยนและการปรบตว การรเรมสรางสรรค

การเปนผสรางหรอผผลต (Productivity) มความรบผดชอบ

ตอสงคม (Responsibility) และมความเชอถอได (Account-

ability) ในสวนของผบรโภคสอนนจะตองยดหลกทกษะ

ดานการคดอยางมวจารณญาณ และทกษะในการแกปญหา

(Critical Thinking and Problem Solving) ทกษะดานการ

สอสารสารสนเทศและรเทาทนสอ (Communications

Information and Media Literacy) และทกษะดาน

คอมพวเตอร เทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร (Com-

puting and ICT Literacy) เพอใหสอดคลองกบบรบทการ

สอสารทเปลยนแปลงอยางรวดเรวในศตวรรษท 21 ตอไป

สมาคมสถาบนอดมศกษาเอกชนแหงประเทศไทย ในพระราชปถมภ สมเดจพระเทพรตนราชสดาฯ สยามบรมราชกมาร102

เอกสารอางองฐตนน บ.คอมมอน. 2559. การบรหารจดการสอโทรทศนในยคดจทลหลอมรวม. กรงเทพฯ : วารสารสทธปรทศน ศนยวจย

มหาวทยาลยธรกจบณฑตย.

ธาม เชอสถาปนศร. 2557. สอโทรทศนในยคดจทล เรอง 7Cs ความทาทายคนโทรทศนในยคดจทล !. (พมพครงท 1). กรงเทพฯ :

หางหนสวนจ�ากด ภาพพมพ.

ฉตรชย ตะวนธรงค. 2559. การสรางระบบสตดโอเสมอนใหมความสมจรง. สบคนเมอวนท 1 กมภาพนธ 2560. จาก http://

www.ramintra.co.th/articles/42138124/

ปทมา รอดพทกษ. 2556. ความเปนมาของ Homogram. สบคนเมอวนท 14 กมภาพนธ 2560. จาก http://hologram09.

blogspot.com/2015/02/hologram.html

พรณรงค พงษกลาง. 2559. กระบวนการพฒนากจการโทรทศนดจทลในชวงเวลาเปลยนผาน.วารสาร กสทช. ประจ�าป 2559.

1(1) : 587 – 604.

ภาสกร เรองรองและคณะ. 2557. โทรทศนดจทล. วารสารเทคโนโลยการศกษาและมเดยคอนเวอรเจนซ. 1(1) : 19-38.

ภสวล นตเกษตรสนทร. 2554. เอกสารการสอนชดวชาความรเบองตนเกยวกบสอมวลชน. นนทบร : ส�านกพมพมหาวทยาลย

สโขทยธรรมาธราช.

วรวฒ ออนนวม. 2555. ปรากฎการณทางการสอสารยคดจทล. วารสารวชาการสมาคมสถาบนอดมศกษาเอกชนแหง

ประเทศไทย (สสอท.) 18(2) : 212 – 220.

สนทด ทองรนทร. 2553. การจดรายการขาว. ในเอกสารการสอนชดวชาการจดรายการโทรทศน หนวยท 1-8. นนทบร:

ส�านกพมพมหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช.

สรพงษ โสธนะเสถยร และอทธศกด พลอยศรชล. 2551. โครงการหลกและแนวทางการบรหารการสอสาร: มตทงสาม

ในดานการสอสารเพอการจดการการจดการทางการสอสาร และการบรหารงานสอสารมวลชน ระยะท 3 การบรหาร

งานสอวทยโทรทศน. กรงเทพฯ: โรงพมพประสทธภณฑ แอนดพรนตง .

สวทย สาสนพจตร. 2557. สอโทรทศนในยคดจทล เรอง เลาเรองใหมในโลกใบเดม. (พมพครงท 1). กรงเทพฯ : หางหนสวน

จ�ากด ภาพพมพ.

ศทธนช ผาสก และคณะ. 2559. การพฒนาสอวดทศน. วารสารจนทรเกษมสาร. 43(22).

Franke, N.&Schreire,M.(2002). Entrepreneurial opportunities with toolkits for user innovation anddesign.

International Journal on Media Management, 4(4),225-234.

Mierzejewska, D. (2011). Media management in theory and practice. In M. Deuze. Managing media work.

London: Sage.

Saksena,S.&Hollifield, C.A. (2002). US newspapers and the development of online editions. International

Journal of Media Management, 4(2),75-84.