1

นยามและประเภทของเสยอนตรายทกาหนดไวในอนสญญาบาเซล

นางสาวพรพมล เจรญสงกรมควบคมมลพษ

2

นยามของของเสยอนตราย

“Hazardous wastes”

“Wastes are solids, sludges, liquids, and containerized gases other than radioactive and infectious wastes which, by reason of their chemical activity or toxic, explosive, corrosive, or other characteristics, cause danger or likely will cause danger to health or the environment, whether alone or when coming into contact with other waste.

Source: UNEP, 1985.

3

“ของเสยอนตราย”

หมายถง ของเสย มลฝอย สงปฏกล วสดท ไมใชแลวหรอเสอมสภาพ ซงอยในสถานะของแขง ของเหลว หรอกาซ หรอของผสม รวมถงภาชนะบรรจภณฑตาง ๆ ซงม หรอปนเปอน หรอมองคประกอบของสารอนตรายทอาจกออนตรายตอสขภาพอนามยของมนษยหรอส งแวดลอมในขณะน นหรออนาคต หากไดรบการจดการทไมเหมาะสม

นยามของของเสยอนตราย

4

• “ของเสยอนตราย” (ก) ของเสยประเภททระบในภาคผนวก 1 ของอนสญญาฯ (Y1-45) เวนแตทไมแสดงลกษณะอนตรายตามภาคผนวก 3 ของอนสญญาฯ (H1-13)

(ข) ของเสยทไมเขาขาย (ก) แตไดรบการนยามโดยกฎหมายภายในของประเทศภาคสมาชกอนสญญาบาเซล

• “ของเสยอน”ของเสยทระบในภาคผนวก 2 ของอนสญญาฯ : ของเสยซง

ตองไดรบการพจารณาเปนพเศษ Y46 ของเสยทเกบรวบรวมจากบานเรอนY47 กากทเกดจากการเผาของเสยจากบานเรอน

ของเสยทควบคม ภายใตอนสญญาบาเซล

5

• กากจากการกาจดของเสยอตสาหกรรม• ของเสยจากการผลตสารรกษาเนอไม จากการผลต ตวทาละลายอนทรย จากการผลตหมก/ส/เรซน/กาว/ สารเคมทใชลางอดขยายรป จากการเตรยมผวหนาโลหะ• นามนแร/หลอลนทไมใชแลว ของเสยนาปนนามน กากนามนดบจากโรงกลน• ของเสยทมพซบ/พซท/พบบปนเปอน

• ของเสยทมองคประกอบของสารโลหะหนก/สารพษ• สารละลายกรด/ดางในรปของแขง

ของเสยตามภาคผนวก 1 [Y1-18] (ของเสยจากกจกรรมตาง ๆ) อาท

และตามภาคผนวก 1 [Y19-45] (ของเสยทมองคประกอบเฉพาะ) อาท

ของเสยทควบคม ภายใตอนสญญาบาเซล

6

ของเสยทแสดงลกษณะอนตรายตามภาคผนวก 3 [H1-13] :

*ระเบดได

*ของเหลว/ของแขงตดไฟ สารทลกไหมไดดวยตวเอง สารเมอสมผสนาใหกาซตดไฟ

*ออกซไดซงส สารอนทรยเปอรออกไซด สารกดกรอน

*สารตดเชอ

*สารพษ (เฉยบพลน/เรองรง) สารทสมผสนาใหกาซพษ สารพษตอระบบนเวศ

*สารทเมอกาจดแลวให ของเสยทลกษณะอนตราย

ของเสยทควบคม ภายใตอนสญญาบาเซล

7

ของเสยทควบคม ภายใตอนสญญาบาเซล

ของเสยตามภาคผนวก 8 [List A] 61 รายการ :

•ของเสยประเภทโลหะ 19 ชนด(As Pb Hg Cd Batteries E-waste ฯลฯ)

•ของเสยอนนทรย 6 ชนด (CRT Asbestos Fly ashesจากโรงไฟฟา ฯลฯ)

•ของเสยอนทรย 20 ชนด(Bituminous, Waste oil, Solvent ฯลฯ)

•ของเสยอนนทรย/อนทรย 16 ชนด (ของเสยโรงพยาบาล/เภสชกรรม/รกษาเนอไม/ระเบดได ฯลฯ)

8

• ของเสยกมมนตรงส (Radioactive Wastes)

• ของเสยจากการปฏบตงานตามปกตของเรอ

(Wastes which derive from the normal

operations of ship)

ของเสยทไมควบคม ภายใตอนสญญาบาเซล

9

(๑) มระบบการแจงขอมลลวงหนา และตองไดรบคายนยอมกอนการเคลอนยายขามแดน กลาวคอ

กรณประเทศไทยสงออกของเสยอนตรายหรอของเสยอนไปยงประเทศทเปนภาคสมาชกอนสญญาบาเซล ประเทศไทยตอง

๑) แจงรายละเอยดและขอความยนยอมในการนาเขาจากประเทศปลายทาง

๒) ขอความยนยอมในการผานแดนจากประเทศผนาผานแดน

สรปประเดนสาคญทตองปฏบตตามอนสญญาบาเซล

10

แบบฟอรมการแจงขอมลการเคลอนยายขามแดนตามอนสญญาบาเซล

11

กรณประเทศไทยนาเขาของเสยอนตรายหรอของเสยอนจากประเทศทเปนภาคสมาชกอนสญญาบาเซล ประเทศตนทางตอง

๑) แจงรายละเอยดและขอความยนยอมในการนาเขาจากประเทศไทย

๒) ขอความยนยอมในการผานแดนจากประเทศผนาผานแดนเชนเดยวกน

รวมทง ตองจดใหมเอกสารการเคลอนยายการบรรจหบหอ การตดฉลาก และการขนสงดวยวธการทกาหนดตามมาตรฐานสากล

สรปประเดนสาคญทตองปฏบตตามอนสญญาบาเซล

12

แบบฟอรมเอกสารกากบการเคลอนยาย

13

(๒) ดาเนนมาตรการทเหมาะสมเพอลดการกอกาเนดของเสยอนตรายและของเสยอนภายในประเทศใหตาทสด

รวมทงการจดการของเสยอนตรายและของเสยอนอยางเปนมตรกบสงแวดลอมและมประสทธภาพ โดยการพฒนาและใชเทคโนโลยทคานงถงสงแวดลอม

การปรบปรงเทคโนโลยการกาจดการพฒนาแนวทางและ/หรอหลกปฏบตทางวชาการทเหมาะสม และการถายทอดเทคโนโลยและระบบการจดการของเสยอนตราย

สรปประเดนสาคญทตองปฏบตตามอนสญญาบาเซล

14

(๓) จดสงขอมลใหสานกเลขาธการอนสญญาบาเซลทราบเกยวกบ

- กรณเกดอบตเหตระหวางการเคลอนยายขามแดนของของเสยอนตรายและของเสยอน

- การเปลยนแปลงหนวยงานทาหนาท “ศนยประสานงาน” หรอ “หนวยงานผทามอานาจ”

- ขอตดสนใจของประเทศตนทจะไมยนยอมทงหมดหรอบางสวนในการนาเขา การจากดหรอหามการสงออกของเสยอนตรายหรอของเสยอน

- รายงานประจาป

- ขอมลอน ๆ

สรปประเดนสาคญทตองปฏบตตามอนสญญาบาเซล

15

(๔) ตองรบผดชอบในการนากลบของเสยภายใน ๓๐ วน หากไมสามารถดาเนนการไดตามขอตกลง หรอ

เปนการลกลอบเคลอนยายขามแดนอยางผดกฎหมาย กลาวคอ

- ไมแจงการเคลอนยายฯ

- ไมไดรบความยนยอมการเคลอนยายฯ

- ปลอมแปลง/สาแดงเทจเอกสารยนยอมการเคลอนยายฯ หรอของเสยทเคลอนยายไมสอดคลองกบสาระสาคญในเอกสารฯ

- ทาใหเกดการกาจดของเสยอนตรายหรอของเสยอนอยางจงใจ โดยไมปลอดภยและเปนมตรกบสงแวดลอม

สรปประเดนสาคญทตองปฏบตตามอนสญญาบาเซล

16

(๕) ไมอนญาตใหมการสงออกไปยงหรอนาเขาของเสยอนตรายจากประเทศทไมเปนภาคสมาชกอนสญญาบาเซล ยกเวนไดทาความตกลงทวภาค พหภาค หรอความตกลงระดบภมภาคทเทยบเทาอนสญญาบาเซล

(๖) ไมอนญาตใหมการสงออกหรอเคลอนยายของของเสยอนตรายหรอของเสยอนไปทงหรอกาจดในพนทใตเสนละตจด ๖๐ องศาใต (ขวโลก)

สรปประเดนสาคญทตองปฏบตตามอนสญญาบาเซล

17

กฎหมายไทย• การควบคมการเคลอนยายขามแดน

• พระราชบญญตวตถอนตราย พ.ศ. 2535• พระราชบญญตศลกากร พ.ศ. 2469 และทแกไขเพมเตม• พระราชบญญตการสงออกไปนอกและนาเขามาใน ราชอาณาจกรซงสนคา พ.ศ. 2522• พระราชบญญตการเดนเรอในนานนาไทย พ.ศ. 2535• ดาเนนการตามอนสญญาบาเซล

• การจดการของเสยอนตรายภายในประเทศ• พระราชบญญตวตถอนตราย พ.ศ. 2535• พระราชบญญตโรงงาน พ.ศ. 2535• พระราชบญญตการสาธารณสข 2535• พระราชบญญตสงเสรมและรกษาคณภาพสงแวดลอม แหงชาต พ.ศ. 2535

1818

ของเสยทควบคมภายใตกฎหมายไทย ควบคมท งการนาเขาและสงออก

ของเสยเคมวตถ 62 รายการ (ตามอนสญญาบาเซล 61 รายการ + นามนหลอลนใชแลว 1 รายการ) จดเปนวตถอนตรายชนดท 3

ตาม พ.ร.บ. วตถอนตราย พ.ศ. 2535 ประกาศกระทรวงอตสาหกรรม เร อง บญชรายชอวตถอนตราย พ.ศ. ๒๕๕๖ ลงวนท ๒๘ สงหาคม ๒๕๕๖ ไดกาหนดบญชรายชอวตถอนตรายเปน ๖ บญช คอ

บญช ๑ ทกรมวชาการเกษตรรบผดชอบ บญช ๒ ทกรมประมงรบผดชอบ บญช ๓ ทกรมปศสตวรบผดชอบ บญช ๔ ทสานกงานคณะกรรมการอาหารและยารบผดชอบ บญช ๕ ทกรมโรงงานอตสาหกรรมรบผดชอบ

บญช ๕.๑ รายชอสารควบคม บญช ๕.๒ ของเสยเคมวตถ (Chemical Wastes)บญช ๕.๓ เครองใชไฟฟาและอปกรณอเลกทรอนกสท ใชแลว

(used electrical and electronic appliance)บญช ๕.๔ กลมสารอน ๆ

บญช ๕.๕ กลมอาวธเคม บญช ๖ ทกรมธรกจพลงงานรบผดชอบ

1919

ตวอยาง

2020

ของเสยทควบคมภายใตกฎหมายไทย ควบคมเฉพาะการนาเขา

เครองใชไฟฟาและอปกรณอเลกทรอนกสใชแลว (32 รายการ) และชนสวนฯ (31 รายการ) ตาม พ.ร.บ. วตถอนตราย พ.ศ. 2535

กาหนดเงอนไขการนาเขาทม 4 ลกษณะ คอ 1. เพอการใชซา

2. เพอการซอมแซม

3. เพอการดดแปลง หรอปรบปรงใหใชงานไดตามวตถประสงคเดม

- ตองมอายใชงานไมเกน 3 ป นบจากวนทผลต - สาหรบเครองถายเอกสารและชนสวนอปกรณสาหรบเครองพมพ (ยกเวนตลบหมกพมพ) ตองมอายใชงานไมเกน 5 ป นบจากวนทผลต

4. เพอการคดแยกหรอแปรสภาพ - ใหถอเปนการนาเขาของเสยเคมวตถหรอ

ของเสยอนตรายทผนาเขาตองปฏบตตามอนสญญาบาเซล

2121

ของเสยทควบคมภายใตกฎหมายไทย ควบคมเฉพาะการนาเขา

เศษ เศษตด และของทใชไมไดซงเปนพลาสตกไมวาใชแลวหรอไมกตาม ตาม พ.ร.บ. วตถอนตราย พ.ศ. 2535

- ตองนาเขามาเพอใชเปนวตถดบในโรงงานเทาน น

- เศษพลาสตกทนาเขาจะตองแยกประเภทไมปะปนกน และสามารถนาเขาสกระบวนการผลต

ของโรงงานโดยไมตองผานกระบวนการทาความสะอาดอก

- เศษพลาสตกตองมขนาดความยาวสงสดไมเกน 2 เซนตเมตรโดยประมาณ ยกเวน

โรงงานผลตผลตภณฑโพลเอสเตอรท ตองนาเขาเศษพลาสตก PET และโรงงานผลตผลตภณฑ

พลาสตกสาหรบเครองใชไฟฟาและอเลกทรอนกส

- หากไมเปนไปตามลกษณะทกาหนด ตองสงกลบไปยงประเทศตนทาง

- ตองจดทาแผนการนาเขาเศษพลาสตกในแตละป ประกอบการขออนญาต

2222

ของเสยทควบคมภายใตกฎหมายไทย

หามการนาเขา ซากแบตเตอรรถยนต

Refuse Derived Fuel

ยางรถใชแลว ยกเวน ๑) ยางรถบสทใชแลวเพอการหลอดอกและใหสงกลบ

ออกไป และ ๒) ยางรถทใชแลวเพอการศกษาวจย/ทองเทยว

ตาม พ.ร.บ. การสงออกไปนอกและนาเขามาในราชอาณาจกร

ซงสนคา พ.ศ. 2522

หามการผลต การนาเขา การสงออก และการมไวในครอบครอง

ถานไฟฉายทมองคประกอบของปรอทและแคดเมยม

(เปนวตถอนตรายชนดท 4)

ตาม พ.ร.บ. วตถอนตราย พ.ศ. 2535

23

ของเสยทควบคมภายใตกฎหมายไทย (ในเชงนโยบาย)

มตคณะกรรมการสงแวดลอมแหงชาต ครงท ๒/๒๕๕๔ เมอวนท ๔ พฤษภาคม ๒๕๕๔ เหนชอบกบขอเสนอการกาหนดรายการของเสยหรอสงใดๆ ทควรหามนาเขามาในราชอาณาจกร รวมทงส น ๕ รายการ และมอบหมายใหกระทรวงอตสาหกรรมดาเนนการ :

(๑) ของเสยทเปนวสดหรอสงของซงมหรอปนเปอนดวยสารพซบ/พซท/พบบ (๒) ของเสยแกวจากหลอด Cathode-ray และจากแกวทมการเคลอบหรอ

มสวนประกอบของสารอนตราย(Activated glass) ทงทคงรปเดมหรอแตกหก ซงไมสามารถ

นามาปรบปรงใชงานไดตามวตถประสงคเดม

(๓) แบตเตอรชนดตะกว-กรดทใชแลว ทงทอยในสภาพสมบรณและแยกสวน

(๔) ของเสยแอสเบสตอสหรอของเสยทเปนวสดหรอสงของซงมหรอปนเปอนดวย

แอสเบสตอสทกรปแบบ

(๕) ของเสยทประกอบหรอปนเปอนดวยสารใดๆ ของ

สารโพลคลอรเนทเตดไดเบนโซ-ฟวแรน หรอสารโพลคลอรเนทเตดไดเบนโซ-ไดออกซน

24

แนวทางเกยวกบการควบคมการนาเขาของเสยของประเทศไทย

• แนวทางการหามนาเขาของเสยเพอการกาจดข นสดทายและจากดควบคมการนาเขาของเสยเพอการนากลบมาใชประโยชนใหมอยางเขมงวด

• ขอกาหนดการควบคมและจากดการนาผาน นาเขา และสงออกของเสยอนตราย ตามกฎหมายไทย

25

ปรมาณของเสยอนตรายทมการเคลอนยายขามแดนต งแตป พ.ศ. 2550 – 2554

725

4247

20420

5342 35324023 377328942442

3919

0

5000

10000

15000

20000

25000

2550 2551 2552 2553 2554

ป พ.ศ.

ปรมาณ

( ตน

)

ปรมาณการนาเขา

ปรมาณการสงออก

26

ตดตอหนวยงาน

27