การตอสเบดเสรจ บทท ๑

กลาวทวไป ๑.กลาวน า “สงคราม” เปนเครองมอสดทายทรฐบาลจะใชในแกปญหาความขดแยงระหวางประเทศ แตการสงครามมหลายรปแบบ จงยากทจะประเมนชดเจนลงไปวาประเทศชาตจะเผชญกบสงครามแบบใด ปจจบนแนวโนมทจะเกดสงครามตามแบบขนาดใหญนบวนจะลดนอยลง ความนาจะเปนทอาจจะเกดขนไดกคอการเกดสงครามในความขดแยงระดบตา เปนสงครามทมลกษณะเปนการรบเฉพาะแหง มความมงหมายเพอการตอรองทางการเมองหรอเงอนไขอน ๆ จากการประเมนทางยทธศาสตรประเทศไทย จะยงไมนาถกรกรานดวยกาลงขนาดใหญ แตกมปญหาหลากหลายในพนทชายแดน ไมวาจะเปนปญหาเชงภมศาสตรเกยวของกบเขตแดน ปญหาในเชงการเมอง ปญหาชนกลมนอย การหางไกลอานาจรฐทปกครองดแลไดทวถง ปญหาในเชงเศรษฐกจไดแกความยากจน การปลนสดมภ การคาของเถอน การขโมยรถขามแดน ปญหาในเชงสงคมไดแก ยาเสพตด ผหลบหนภยจากการสรบ และปญหาในเชงทหาร ซงบรเวณแนวชายแดนการปราบปรามชนกลมนอยหรอกลมตอตานตาง ๆ ของประเทศรอบ ๆ บาน กอใหเกดผลกระทบตอบรเวณชายแดน ไดแก ปญหาผอพยพหนภยจากการสรบ มปญหาการรกลาอธปไตย ปญหาจากอาวธกระสนของฝายสรบตกในฝงไทย ทาใหสญเสยชวต และทรพยสนของประชาชน

ฉะนนการเตรยมพฒนาศกยสงครามของชาตใหมความพรอมสรรพ จงมใชหนาทของทหารแตเพยงฝายเดยว หากแตเปนหนาทของขาราชการทกหนวยงาน และประชาชนทกคนในอนทจะตองรวมมอรวมใจกนดวยจตสานกทจะรกษาเกยรตภมของประเทศชาต รกษาไวซงเอกราชบรณภาพแหงดนแดนไทย โดยคนไทย เพอคนไทย ดวยการพฒนาศกยภาพของทรพยากรชาตทงมวลใหเกอกล และนาไปสความมนคงของชาต ทงดานเศรษฐกจ สงคม การเมอง และการปองกนประเทศ ทงน รปแบบหนงทเปนไปไดกโดยการดาเนนการตามแนวความคดของ "ระบบการตอสเบดเสรจ" (Total Defense) เพอใหสามารถตอสกบภยคกคาม (Threats) ทกรปแบบ ไมวาจะเปนภยคกคามตามธรรมชาต หรอภยคกคามทมนษยสรางขน ไมวาภยนนจะเกดขนภายในประเทศ หรอแพรกระจายมาจากภายนอกกตาม “การตอสเบดเสรจ” เปนรปแบบหนงของการตอสทางยทธศาสตร ทสามารถจะเอาชนะไดทงภยคกคามทางเศรษฐกจ สงคม การเมอง และการทหาร ดงนนในการพฒนาระบบการตอสเบดเสรจ จงตองกาหนดวธการ และหลกนยมใหเหมาะสมกบความเปนจรงพนฐานทางธรรมชาตของประเทศไทย และสอดคลองกบภยคกคามตางๆ ทอนมานขนตามแนวโนมของสถานการณประกอบกบสถตทเคยเกดจรงๆ มาแลวในอดตกาล ดวยการใช " ยทธศาสตรพฒนา " (Strategic Development) นาการพฒนาระบบโดยการใชหลกการ (Scientific Methods) และการมสวนรวม (Participation) การพฒนา คอ การทาใหดขน แตการพฒนากมผลกระทบทงในดานดและขอเสย แนวความคดเชงพฒนาจงมกถกจากดขดแยงจากบางกลมบางฝายเพราะความไมกระจางชด ความไมเขาใจตรงกน และความไม

๒

เชอวาจะประสบความสาเรจ ยทธศาสตรพฒนาจงจาเปนตองพยายามดาเนนการใหเกดความสมดลระหวาง " การพฒนาและการอนรกษ " และสงทจะสามารถทาใหทกฝายมความเขาใจตรงกน และมความเชอเหมอนกนคอ " การศกษา " เพราะการศกษาคอ การพฒนาเพอความเปนอนหนงอนเดยวกนของประชากร และเพอความมนคงของชาต

คนไทยกบการตอสเบดเสรจ ขอมลจากประวตศาสตรไทยชวา ในสมยกอนไมมการจดกาลงทหารเหมอนปจจบน คนไทยเราปกตกเปนประชาชนธรรมดาททามาหากนกนไปในสงคมแบบชาวบาน เมอถงเวลาตองใชศกยภาพของคนไปใชในทางทหารกสามารถจดประชาชนธรรมดาทวไป มาแบงงานกนทาไดไมวาชายหรอหญง คนๆ เดยวกนเมอทาการรบบนบกกเปนทหารบก พอใชเรอกเปนทหารเรอได แสดงใหเหนวาในคนไทยคนเดยวมศกยภาพในหลายๆ ดาน เรยกวาไมมขอจากดใดๆ บรรพบรษไทยจงมลกษณะของกาลงในการตอสเบดเสรจอยแลว และมการจดระบบการตอสเบดเสรจแบบธรรมชาต เหมาะสมแกสถานการณ และสภาพสงคมขณะนน เชน มกองทพหลวงเปนกาลงรบหลก มกาลงตามหวเมองเปนกาลงประจาถน มกาลงประชาชนทรบไดโดยอตโนมต มการจดกาลงบางสวนเปนกลมผผลต และมการจดกาลงดแลพระนครเหมอนการพทกษพนทเขตหลงดวย

คนไทยมนสยเปนนกสทยามศกกรบ ยามสงบกทามาหากน ทาใหเกดความมนคงทงดานเศรษฐกจ สงคม การเมอง และการทหาร อาจเปนดวยเหตนกไดทรฐธรรมนญการปกครอง แมจะเขยนตามแบบอยางสากล แตกยงคงรกษาวฒนธรรมไทย หรอทาตามลกษณะนสยคนไทยไวเพอความกลมกลนระหวางประชาชนทวไปกบประชาชนสวนหนงททาหนาททางทหาร เชน ในหมวดหนาทของชาวไทย กลาววา "บคคลมหนาทในการปองกนประเทศ" และในหมวดแนวนโยบายของรฐ ระบวา "รฐตองจดใหมก าลงทหารไวเพอรกษาเอกราช ความมนคงของรฐ และผลประโยชนแหงชาต ก าลงทหารพงใชเพอการรบหรอการสงคราม เพอปกปองสถาบนพระมหากษตรย เพอปราบปรามการกบฏ และการจลาจล เพอรกษาความมนคงของรฐ และเพอการพฒนาประเทศ"

คนไทยทกคนจงควรเขาใจวา ไมวาจะทาหนาทหรอมอาชพใดกตาม ตองสามารถทาการปองกนประเทศได และขณะเดยวกนกสามารถใชทหารในการพฒนาประเทศได ความสมพนธระหวางงานในหนาทเฉพาะ กบหนาทในการปองกนประเทศของทกคนเหมอนกบความสอดคลองระหวางพนธกจ (Function) และภารกจ (Mission) ซงดเหมอนวาทกคนในชาตตองมทงหนาทเฉพาะหรอกจเฉพาะ (Manifest Function) ซงใครๆ ทเหนกทราบวานคอ คร ทหาร พอคา ชาวนา ฯลฯ และหนาททแอบแฝงไวหรอกจแฝง (Latent Function) คอ มสวนในการปองกนประเทศตามทตนไดรบมอบหมาย เพอความสาเรจภารกจสวนรวมของประเทศ คอ ความมนคงของชาต

การพฒนาระบบการตอสเบดเสรจของประเทศไทย จะประสบความสาเรจเปนระบบการตอสเบดเสรจทางยทธศาสตร ทมประสทธภาพกตอเมอทกคนในชาตมความเขาใจตรงกนวา เขาจะตองแบงอะไรกตามทเปนสวนตวของเขาในระดบหนง เพอระบบการตอสเบดเสรจของประเทศ ไมวาจะเปนเวลาสวนตว เงนสวนตว สมบตสวนตว หรอแรงงานสวนตวกตามแต และตองเขาใจอกวา การตอสเบดเสรจเปาหมายคอ

๓

ความมนคงของชาต ยทธศาสตร คอการปองกนประเทศ ยทธศลป (Operational Art) คอ การพฒนาพลงอ านาจของชาตทงดานเศรษฐกจ สงคม การเมอง และการทหาร ตงแตตวบคคลไปสหมบาน ตาบล อาเภอ จงหวด และประเทศชาต โดยใชยทธวธตามหลกวชาการทเหมาะสมกบสภาพสงคม

ทกคนในชาตตองเขาใจสภาพสงคมไทยอยางถกตอง รวาภยคกคามทนาจะเกดขนมอะไรบาง รวาอะไรเปนสงทตองการพฒนา ตองเขาใจวาเราควรจะพฒนาอยางไรจงจะเหมาะสม เพอใหทกคนเหนพองตองกน รวมใจกนทา และบารงรกษาพฒนายกระดบพลงอานาจของชาต โดยเฉพาะดานการทหาร จาเปนตองมกฎหมายเกยวกบการเตรยม การใชกาลงเยาวชน และประชาชน ซงตองแยกใหเดนชดวา ใครคอกองหนนในหนวยกาลงรบหลก ใครบรรจในกองกาลงประชาชน และควรจะไดจดกองหนนในระดบกองทพภาคโดยเตรยมพรอมยทโธปกรณไว ตงแตยามปกต

การพฒนาระบบการตอสเบดเสรจ มงทาเพอความเจรญรงเรองของประเทศ กญแจสาคญสความสาเรจ คอ ความเขาใจตรงกน ความมจดมงหมายตรงกนรวมมอรวมใจกน และความสามารถในการไววางใจซงกนและกนไดของทกฝาย โดยอาศยประชาชนของประเทศเปนสงยดเหนยวสงสด ใหทกคนจงรกภกดตอความมงคงของชาตเปนหลก ในการแสดงความรกสามคคทมตอกน ความสาเรจในการพฒนาดงกลาว ยอมทาใหเกดความมนคงของชาต ความเจรญรงเรองของประเทศ และการอยดกนดมสขของประชาชนอยางแทจรง เมอทกคนไดรบรในปญหาและนโยบายในการแกปญหาของประเทศ สภาพสงคมไทย ภยคกคาม และการพฒนาอยางเหมาะสม และการรจกประเมนผลปรบปรงพฒนาใหดขนอยางตอเนอง

ตอนท ๑ ๒.ความส าคญของระบบการตอสเบดเสรจ ประเทศไทยเปนประเทศเลกทมฐานะทางเศรษฐกจ ซงวดจากรายไดประชาชาตอยระดบกลางคอน ขางตา แตทตงของประเทศไทยเปนสวนหนงทอยรมขอบแผนดนใหญของเอเชยดานใต ซงตดกบนานนาในสวนของมหาสมทรอนเดยและแปซฟก เปนเสมอนคอสะพานยทธศาสตรททอดผานไปประเทศมาเลเซย สงคโปร อนโดนเซย ฟลปปนส ปาปวนวกน ออสเตรเลย และนวซแลนด แนวดงกลาวเปนไดทงสะพานทางยทธศาสตร และผนงทางยทธศาสตรทกนระหวางมหาสมทรอนเดยกบมหาสมทรแปซฟค ซงมชองทางผานไดเพยงไมกแหง หากฝายใดหรอประเทศใดสามารถยดครองหรอมอานาจเหนอแนวดงกลาวได กจะไดเปรยบในทางยทธศาสตรอยางเหนไดชด ประเทศไทยจงเปนจดยทธศาสตรทสาคญในยามปกตททกฝายมองเหนความสาคญ และจะเปนภมประเทศสาคญยงในยามสงคราม เปนเรองแนนอนทแตละฝายจะตองเขาแยงชงยดครองเพอเปนหวหาดในการขยายผลตอไป ทงดานอนโดจน ประเทศจน และพมา เหมอนญปนเคยดาเนนการแลวเมอสงครามโลกครงท ๒ และเรากจะตานทานไมไหวเพราะลกษณะทางภมศาสตรของไทย ยากตอการวางกาลงปองกนประเทศตามแบบ ประเทศไทยมทรพยากรทมศกยภาพอยแลว ไมวาจะเปนทรพยากรมนษย ทรพยากรธรรมชาต และวฒนธรรมทดงาม หากไดพฒนาศกยภาพของทรพยากรดงกลาวแลวสนธเขาดวยกน กจะทาใหเกดความมนคงไปพรอมๆ กนทงดานเศรษฐกจ สงคม การเมอง และการทหาร นนกคอเราพฒนาใหพลงอานาจของ

๔

ชาตเขมแขงขนทกดานเปนลาดบ เรมจากความอยดกนดมสขในแงเศรษฐกจสงคมแลว ความมนคงในแงการเมองการทหารกจะเกดตามมาโดยอตโนมต นบวาเปนการพฒนาเพอความมนคงทมผลโดยตรงตอความมงคงของประชาชนในขนตน แลวมผลโดยออมกบความมนคงของชาต โดยสวนรวมซงกมผลสะทอนกลบไปทาใหเกดความมงคงของประชาชนมากยงขน ในทสดเรากจะสามารถเอาชนะภยคกคามทกประเภทได การพฒนาศกยภาพดงกลาวม เปาหมายสงสด เพอความมนคงของชาต เปาหมายทางยทธศาสตรคอระบบการปองกนประเทศทมความเขมแขง และเปาหมายทางยทธวธคอพฒนาความมนคงดานเศรษฐกจ สงคม การเมอง และการทหาร ไปพรอมๆ กน นนกคอการพฒนาระบบการตอสเบดเสรจ ดวยการใชแผนยทธศาสตรพฒนา และแผนยทธศาสตรการตอสเบดเสรจ สรปแลวระบบการตอสเบดเสรจ มจดมงหมายทจะด าเนนการใหเกดการปองปรามปองกน และตอบโตภยคกคามไดทกรปแบบโดยใหสอดคลองกบแผนพฒนาชาต การตอสเบดเสรจดงกลาว จงครอบคลมงานพฒนาตางๆ ทสามารถเอาชนะภยคกคามไดทงทางดานเศรษฐกจ สงคม การเมอง และการทหาร ทงภยจากธรรมชาต และภยทมนษยสรางขน ในการนจงมความจาเปนททกฝายจะตองเขามามสวนรวม ไมเฉพาะกองทพบกเทานน ในขนตนกองทพบกในฐานะเปนหนวยหลกในการรเรม จงเปนผรบผดชอบในการดาเนนการ เพอนาเสนอใหอยในความรบผดชอบระดบรฐบาล ใหครอบคลมทกฝายทกพนทของประเทศในเวลาอนรวดเรว เพราะจะตองดาเนนการไวตงแตยามปกตเพอใหสามารถเผชญกบภยคกคามทกรปแบบไดทกเวลา และสามารถเปนหวใจในการปองกนประเทศได การพฒนาการตอสเบดเสรจ จงจะเปนการประหยดทเกดประโยชน มประสทธผล และประสทธภาพอยางแทจรง ในขนตนกองทพบกไดจดทาหลกนยมในการตอสเบดเสรจ (รส.๑๐๐-๔) พ.ศ.๒๕๒๘ ขน โดยมงใหหนวยตางๆ ในระดบกองทพยดถอเปนหลกในการปฏบต โดยการสนธกาลงรบหลก กาลงประจาถน และกาลงประชาชน ทไดจดตงขน (เฉพาะกาลงทอยในความควบคมของกองทพบก) เพอเขาตอสกบศตรของชาตทงจากภายนอก และจากภายในทกรปแบบ (มงในภารกจการปองกนประเทศจากการรกรานจากภายนอก และการกอการรายภายใน) มการจดตงกาลงประชาชน และหมบานจดตง เชน หมบานไทยอาสาปองกนชาต (ทสปช.) หมบานอาสาพฒนาปองกนตนเอง (อพป.) และหมบานปองกนตนเองชายแดน (ปชด.) หลกนยมในการตอสเบดเสรจ พ.ศ.๒๕๒๘ คอ แนวความคดในการผนกกาลงตอสเบดเสรจ เพอการปองกนประเทศในระดบกองทพบก โดยใหความหมายวา การผนกก าลงเพอการตอสเบดเสรจ หมายถง การสนธอ านาจก าลงรบทงปวง อนประกอบดวยก าลงรบหลก ก าลงประจ าถน และก าลงประชาชน ทไดจดตงในความควบคมของกองทพบก เพอใหสามารถเอาชนะศตรของชาตไดทกรปแบบ ในป พ.ศ.๒๕๒๙ กองทพบกไดแตงตงคณะกรรมการพฒนาระบบการตอสเบดเสรจขน โดยมคณะกรรมการ ทปรกษา คณะทางานยทธศาสตรการตอสเบดเสรจ และคณะทางานยทธศาสตรพฒนา เพอกาหนดกรอบการพฒนาระบบ และรางแผนยทธศาสตรการตอสเบดเสรจ และแผนยทธศาสตรพฒนา ผบญชาการทหารบก และรองผอานวยการปองกนการกระทาอนเปนคอมมวนสตทวไป ทาการแทน

๕

ผอานวยการฯ ไดรบทราบและลงนามในแผนยทธศาสตรพฒนา (ยพ.๓๐) เมอ ๑๙ มนาคม ๒๕๓๐ และผบญชาการทหารบก ไดอนมตและลงนามในแผนยทธศาสตรการตอสเบดเสรจ (ตบ.๓๐) เมอ ๒๕ มนาคม ๒๕๓๐

๒.๑ ยทธศาสตร กอนทจะกลาวถงแนวทางในการเตรยมกาลง และการใชกาลง ควรเขาใจความหมายของยทธศาสตร ความมงประสงคของชาต ผลประโยชนของชาต วตถประสงคของชาต ตลอดถงพลงอานาจของชาตซงเกยวของกบยทธศาสตรโดยสงเขปกอน

๒.๑.๑ ยทธศาสตร(Strategy) มาเคยวเวลล รฐบรษชาวอตาล ไดใหแนวความคดเกยวกบพลงอานาจของรฐไวถาเรายอมรบความคดวา ยทธศาสตรกบพลงอานาจของรฐมความสมพนธกนอยางแนนแฟน เกอบจะแยกออกจากกนไมได เราอาจไดขอยต เรองความหมายของยทธศาสตรอยางงายๆ สนๆ วา “ ยทธศาสตร คอ การใชพลงอานาจของชาตใหบรรลวตถประสงคของชาต ” เพราะพลงอานาจของชาตเปรยบเสมอนเปนเครองมอ (Mean) วตถประสงคกเปนเปาหมายหรอจดหมาย (End) ทกาหนดไวใหบรรลถงความมงประสงคของชาตเปนสวนรวม

เคลาส เซวทส นกการทหารชาวรสเซยใหความหมายวา “ ยทธศาสตร หมายถง ศลปะของการใชการยทธเปนเครองมอ เพอใหบรรลวตถประสงคของสงคราม ” ถอไดวาเปนยทธศาสตรในทศนะของ เคลาส เซวทส เปนยทธศาสตรทางทหาร (Military Startegy)

หลกนยมของสหรฐฯ ไดนยามศพทยทธศาสตรวา “ ยทธศาสตร คอ ศลปะและศาสตรในการพฒนา และการใชอานาจทางการเมอง เศรษฐกจ จตวทยา และทางการทหารของชาตในยามสงบ และยามสงคราม โดยใหการสนบสนนอยางสงสดตอนโยบายของชาต เพอเพมพนโอกาสและไดเปรยบทจะไดซงชยชนะ และลดโอกาสทจะประสบความพายแพใหนอยลง ”

จากนยามศพทดงกลาว อนมานไดวาสหรฐฯ แบงยทธศาสตรออกเปน ๒ ระดบคอ ๑.ระดบชาต เรยกวายทธศาสตร (National Startegy) ๒.ระดบกระทรวงกลาโหม เรยกวา ยทธศาสตรทหาร (Military Startegy) ซงบางครงกเรยกชอวา

ยทธศาสตรทางทหารของชาต (National Military Startegy) พจนานกรมฉบบราชบณฑตยสถาน พ.ศ. ๒๕๒๕ ไดใหความหมาย “ ยทธศาสตร” ในวชาการรบวาม

ความสาคญในการรบ เชน จดยทธศาสตร ๑.พ.ต. พระภวนารถนฤบาล ใหความหมายวา “ยทธศาสตร คอ วธการเตรยมการสาหรบกระทา

สงครามใหไดเปรยบขาศกตงแตในขนตน ไดแก การรวบรวมกาลงทหาร เสบยง อาวธยทโธปกรณ ตงแตยามปกต ”

๒.ตารายทธศาสตรฉบบกรมยทธการทหารบก กลาววา “ ยทธศาสตร เปนวชาทจาเปนของนกรบคกบยทธวธ ยทธศาสตรม ๒ สวน คอ สวนกวางขวางรวมกบการเมอง กบสวนปลกยอยรวมกบยทธวธ และอธบายตอไปวา ยทธศาสตร คอ อบายทงปวงทจะยงประโยชน หรอหวงผลสาเรจใหแกยทธวธ”

ยทธศาสตรเปนเรองความคดทเปนนามธรรม แตละบคคลแตละสถานทกกาหนดขน และใหความหมาย แนวความคดของคน ดงทไดยกมาเปนตวอยาง ยทธศาสตรเปนทงศาสตรและศลป คอเปนทง

๖

วทยาการ และชนเชงทนาวทยาการมาใช ถาใชในการปฏบตงานของชาต กเรยกวา ยทธศาสตรชาต ถาใชในกจการทหาร กเรยกวา ยทธศาสตรทหาร

๒.๑.๒ ยทธศาสตรชาต หมายถง การใชพลงอานาจของชาตเพอธารงไวซงวตถประสงคของชาต และ/หรอ ยทธศาสตรชาต หมายถง การใชพลงอานาจของชาตมงสผลประโยชนของชาตตามลาดบความเรงดวน และนโยบายของชาต

ยทธศาสตรชาต เปนการใชพลงอานาจของชาตทงสน สวนยทธศาสตรทหารใชเพยงกาลงอานาจทางทหารอยางเดยว อยางไรกตามปจจบนคาวา ยทธศาสตร ใชกนอยางแพรหลาย เชน ยทธศาสตรในการวางแผนครอบครว ยทธศาสตรในการขาย ยทธศาสตรในการเพมผลผลต ยทธศาสตรในการเลอกตง เปนตน

๒.๑.๓ ยทธศาสตรทหาร หมายถง ศลปและศาสตรในการใชกาลงรบของชาต เพอรกษาไวซงวตถประสงคของนโยบายของชาต โดยการใชกาลงหรอคกคามวาจะใชกาลง

หากสงเกตดแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตของประเทศไทย อาจเรยกไดวาเปนแผนยทธศาสตรไดอยางดทเดยว เพราะแตละแผนจะมการใชเครองมอ หรอทรพยากรของชาต มเปาหมายทกาหนดไวอยางชดเจน และรวมทงกาหนดชวงระยะเวลาในการปฏบตดวย

โครงสรางของยทธศาสตรชาตประกอบดวย

โครงสรางของยทธศาสตรทหารประกอบดวย

ความมงประสงคของชาต

ผลประโยชนของชาต

วตถประสงคของชาต

นโยบายของชาต

ความมนคง การพฒนา

พลงอ านาจ

ความมงประสงคของชาต

พลงอ านาจ

กจเฉพาะ/กจแฝง

วตถประสงค

แนวความคดทางยทธศาสตรทหาร

นโยบายชาตดานการปองกนประเทศ

๗

๒.๒ ความมงประสงคของชาต (National Purpose) คอเจตนารมณของชาตเปนยอดปารถนาตลอดกาล

ทชาตตองการทงในดานความมนคงมงคง และความผาสกของประชาชนตามคาของวฒนธรรม และจรยธรรมตางๆ ของชาต

๒.๓ ผลประโยชนชองชาต (National Interests) หมายถง ความตองการอนสาคญยงของประชาชนสวนรวม ซงผนาในคณะรฐบาล ทกาลงบรหารประเทศในขณะนนกาหนดขน โดยเหนวา ผลประโยชนเหลานนมความสาคญตอการดารงอยของรฐอยางมเอกภาพ อธปไตย และบรณภาพแหงดนแดน ความเกษมสขสมบรณของประชาชน ความเจรญกาวหนาโดยสวนรวมของชาต ทงทางดานเศรษฐกจ สงคม และมสถาบนการปกครองทเอออานวยประโยชนแกประชาชน ตลอดทงความมเกยรต และศกดศรในประชาคมระหวางประเทศ

๒.๔ วตถประสงคของชาต (National Objectives) คอจดหมายหรอเปาหมายสาคญทชาต จะตองมงไปใหถงดวยความพยายามอยางสงสด และดวยการใชพลงอานาจทงมวลของชาต วตถประสงคของชาต แบงออกเปน ๒ ลกษณะ คอ

๒.๔.๑ วตถประสงคมลฐานของชาต มลกษณะกวางขวางและถาวร การทจะบรรลถงวตถประสงคมลฐานของชาตไดเตมทหรอยงยน เปนสวนทกระทาไดยาก จะตองใชความพยายามสงตอเนองกนไป ดงนน วตถประสงคมลฐานของชาต มกไมคอยมการเปลยนแปลง เพราะมสาระเกยวกบการรกษาเอกราช บรณภาพแหงดนแดน ระบบการปกครอง และความเกษมสขของประชาชน ซงสงเหลานเปนพนฐานแหงการดารงอยของประเทศชาตทงสน

๒.๔.๒ วตถประสงคเฉพาะของชาต คอการกาหนดแนวทางทจะใหบรรลผลตามวตถประสงคมลฐานของชาต หากแนวทางใดทยงไมเหมาะสมหรอขดตอกาลเวลา และสถานการณทแปรเปลยนไปกสามารถปรบปรงแกไขได วตถประสงคเฉพาะของชาตมองคประกอบกาลงอานาจของชาตทกๆ ดานเปนฐานรองรบ โดยมจดมงหมายทจะใหเกดความมนคงแหงชาตนน

๒.๕ ชาตและระบบการปกครอง ประเทศไทยเปนประเทศเลกๆประเทศหนงในแถบเอเชยอาคเนย จากอดตทผานมาประเทศไทยได

ประสบวกฤตการตางๆ อยางรนแรงจนเกอบดารงเอกราชไวไมได หากแตดวยความปรชาสามารถความสขมรอบคอบ และความเสยสละของบรรพชนไทย ทยอมสละเลอดเนอและชวตแลกไว จงทาใหชาตไทยรกษาเอกราชมาไดจนทกวนน ทงทอกหลายๆ ประเทศเพอนบานของเราตองสญเสยเอกราชใหกบชนชาตอน

ชนชาตไทยไดจารกความเปนเอกราชของชาตไวในประวตศาสตรอยางนานแสนนานตลอดมา ดวยความภาคภมใจอยางสดซงเพอใหลกไทยหลานไทยไดซมซบ และรกศกดศรของความเปน “ไท ” ไวตลอดกาล

๘

และใหเกดจตสานกตระหนกวา “ เอกราช ” ของชาตนนตองรกษาไวดวย เลอด เนอ และชวต ดวยความรกความสามคคอยางมเอกภาพของเผาพนธ ไทยทงชาต

๒.๕.๑ชาต (Nation) หมายถง คนกลมใหญซงมขนบธรรมเนยมประเพณวฒนธรรม และภาษาเดยวกน หรอคลายคลงกน อยในกฎเกณฑของสงคมหรอระบบการปกครองเดยวกน มเชอชาตอยางลาลกในสายเลอดเดยวกน และทสาคญทสดจะตองอยรวมกนดวยความผกพนธตอกน และตอแผนดนไทยดวยความรกความสามคคและเสยสละ

“ ชาต ” มความลกซงเกนกวาทจะพดวา “ สญชาตไทย เชอชาตไทย ” เทานนแตคนไทยทกคนจะหยง และทระนงในศกดศรของความเปนชนชาตไทยของเรา ทไดสบตอจากบรรพบรษมาหลายสบ หลายรอย ชวอายคนนานนบเกอบพนปอยางนาภาคภมใจ

คนไทยเราม “ชาตไทย” เปนทเชดช ม “ศาสนา” เปนหลกใจและม “องคพระมหากษตรย ”เปนหลกชย ทรอยรกจตใจของคนไทยทงชาตใหเปนนาหนงใจเดยวกน ม “รฐธรรมนญ” เปนหลกปกครองประเทศทมองคพระมหากษตรยทรงเปนพระประมข ดงนน สถาบนหลกของชาตไทยคอ“ชาต ศาสนา พระมหากษตรย และรฐธรรมนญ ” แหงราชอาณาจกรไทย

นโยบายของชาต (National Policy) คอหนทางปฏบตหรอการแถลงแนวทางการปฏบตอยางกวาง ๆ ในระดบชาตทรฐบาลใชเพอดาเนนตามวตถประสงคของชาต

๒.๕.๒ ความมนคงแหงชาต คอ การดารงอยของชาตอยางมเสรภาพ (Liberty) มความมนคงปลอดภย (Security) และมความสมบรณ (Wealth )

พระราชบญญตวาดวยการบรหารราชการในสถานการฉกเฉน พ .ศ. ๒๔๙๕ ไดใหคานยามเกยวกบความมนคงแหงราชอาณาจกรไทยไวดงน.-

“ความมนคงหรอความปลอดภยแหงราชอาณาจกร” หมายความวา การใหเอกราชของชาตหรอสวสดภาพของประชาชนอยในความมนคงหรอปลอดภย รวมตลอดถงการใหประเทศดารงอยในการปกครองระบอบประชาธปไตย ภายใตรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย

ความมนคงของชาตถอวาเปนความสาคญอนยงยวดของชาตนนๆ ชาตใดมความมนคง ชนในชาตจะสามารถอยรวมกนอยางสงบสขมความปลอดภย มศกดศรในความเปนชาต มอสรเสรในการดาเนนชวต มความหวงและมนใจในการดาเนนชวต ความมนคงของชาตจงมความสาคญ และมผลโดยตรงตอชวต และความเปนอย

๒.๕.๓ องคประกอบของชาตและระบบการปกครอง ๒.๕.๓.๑ องคประกอบของชาต

๒.๕.๓.๑.๑ ดนแดน ๒.๕.๓.๑.๒ ประชากร ๒.๕.๓.๑.๓ รฐบาลและการปกครอง ๒.๕.๓.๑.๔ อานาจอธปไตย ๒.๕.๓.๑.๕ เอกลกษณของชาต ๒.๕.๓.๒ ระบอบการปกครอง

๙

สงคมใดกตาม คนในสงคมนนจะอยกนไดดวยด เพราะคนในสงคมยอมรบกฎเกณฑของสงคมนน ประเทศชาตกเชนเดยวกน จะอยในกฎเกณฑใด ระบอบการปกครองใดคนในชาตจะตองยอมรบกฎเกณฑคนในชาตนนๆ จงจะอยรวมกนอยางปกตสข

การทคนในชาตจะยอมรบกฎเกณฑ หรอระบอบการปกครองใด กฎเกณฑหรอระบอบการปกครองนนจะตองเปนสงทเหมาะสมกบเอกลกษณเหมาะสมกบอปนสย ตลอดจนความตองการของคนในชาตนนๆ ดวย

สาหรบการปกครองในระบอบประชาธปไตยนนมงหมายทจะใหความสาคญของ ศกดศร วถชวต ความเสมอภาค ตลอดจนสทธและเสรภาพของบคคล คณคาและศกดศรของมนษย มรากฐานอยทมนษยสามารถใชวจารณญาณของตนเอง โดยปราศจากการบงการหรอบบบงคบใดๆ ทงสน นบวาการปกครองระบอบประชาธปไตยทแทจรงใหความสาคญ และนบถอคณคาของมนษยซงเปนสงทประชาชนชาวไทยปรารถนา

สงคมไทยเรานนเปนสงคมทนยมเคารพ เทดทนสถาบนพระมหากษตรยมาตงแตโบราณกาลสบตอกนมาจนทกยคทกสมย ไมวาคนไทยจะไปลงหลกปกฐานสรางบานเมอง ณ ทใด บานของคนไทย ณ ทนน จะตองมสถาบนพระมหากษตรยเสมอ แมแตในยามทบานเมองเกดยคเขญทาใหสถาบนพระมหากษตรย สญสลายลงเชนในสมยทกรงศรอยธยาเปนราชธาน กจะเกดคนดขนกอบกชาตบานเมอง และสถาบนพระมหากษตรยใหกลบคนฟนขนมาใหม เพอสบสถาบนสบสนตวงศ มใหขาดตอนสถาบนพระมหากษตรยลง

ทงนทงนนกเพราะเหตวาคนไทยเรา แลเหนความสาคญของสถาบนพระมหากษตรย ทมความสาคญตอวถชวต สงคม ขนบธรรมเนยมประเพณ ตลอดจนการสบทอดวฒนธรรมไทย เปนผลทาใหสงคมของคนไทยมเอกลกษณเปนของตนเอง เนองจากสถาบนพระมหากษตรยไทยของเรานน มคณลกษณะทแตกตางจาก สถาบนพระมหากษตรยในสงคมของชาตอน เพราะสถาบนพระมหากษตรยไทยเรานน ตงอยบนรากฐานแหงความรก เคารพ เทดทน อยางสงสดของประชาชน

ทงนคอ เหตผลทพอจะชใหเหนไดวาระบอบการปกครองท เหมาะสมกบประเทศไทยทสดคอ “การปกครองระบอบประชาธปไตย อนมพระมหากษตรยเปนประมข ”

แมแตการตรากฎหมายสงสดแหงชาต คอรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทยพทธศกราช ๒๕๔๓ ซงถอวากฎหมายสงสดของประเทศ ยงไดตราไวใหเทดทนพระมหากษตรยอยางสงสง ในหมวด ๒ มาตรา ๖ วา “ พระมหากษตรยทรงดารงอยในฐานะอนเปนทเคารพสกการะผใดจะละเมดมได ผใดจะกลาวหาหรอฟองรองพระมหากษตรยในทางใดๆ มได”

พระมหากษตรยของไทยนนพระองคทรงปฏบตพระราชกรณกจมากมายเพอใหพสกนกรของพระองค อยเยนเปนสข อยดกนด จนกลาวไดวาพระองคทรงปฏบตพระราชกรณกจอยางหนก และเหนดเหนอยทสดในโลก ในบรรดากษตรยดวยกน

๒.๕.๔ พลงอ านาจของชาต (National Power) ความมนคงของชาตจะเกดขนไดนนจะตองม “พลงอานาจของชาต” ทเขมแขง เพอพทกษ

รกษาสงตางๆ ทเปนความตองการหรอเปนผลประโยชนของชาต(National Interests) เอาไวเอกสาร รร.สธ.ทบ. ใหความหมายของพลงอานาจไวดงน.-

๑๐

“พลงอานาจของชาต” คอพลงทงสนหรอขดความสามารถ ในการทาใหผลประโยชนของชาตบรรล และเพอกอใหเกดอทธพลแกรฐอนๆ

การวดคาพลงอานาจของชาตนนนอกจากจะคานงถงปจจยทเปนรปธรรมทมตวตน เชน กาลงทหาร กาลงทางเศรษฐกจ ฯลฯ แลวจะตองคานงถงปจจยทเปนนามธรรมคอ ไมมตวตนอกดวย ซงไดแก ภาวะผนา อดมการณ ศาสนา จรยธรรมเปนตน “พลงอ านาจของชาต” มองคประกอบพนฐาน ๕ ประการ และ ๑ สภาพแวดลอม * พลงอานาจทาง การเมอง * พลงอานาจทาง การทหาร * พลงอานาจทาง เศรษฐกจ * พลงอานาจทาง สงคมจตวทยา * พลงอานาจทาง วทยาศาสตรเทคโนโลยและการพลงงาน * สภาพแวดลอมทางภมศาสตร

๒.๕.๕ ปญหาทมผลกระทบตอความมนคงของชาต ๒.๕.๕.๑ ปญหาทางการเมอง

-พฒนาการเมอง การปกครองใหเปนประชาธปไตยยงไมสาเรจตามผลทมงหวง -รฐบาลทผานมายงไมสามารถสรางประโยชนสข ใหเกดแกประชาชนสวนใหญ ตาม

ระบอบประชาธปไตย เกดความไมเปนธรรมดานเศรษฐกจและสงคม -ประชาชนทวไปยงขาดความศรทธาทางการเมอง ความเขาใจระบอบประชาธปไตยอยาง

แทจรง -ปญหาอทธพลและอานาจมดระดบทองถน -ปญหาทเกยวพนเชอมโยงสมคบกนทาการทจรต เชน การขดขนแรเถอนขาย ขายของ

เถอน ยาเสพตด ตดไมทาลายปา -อทธพลทางการคา เอารดเอาเปรยบผบรโภค เชน กดราคาสนคาทางการเกษตร ขน

ราคาสนคา อปโภค และบรโภคทจาเปน กกตนสนคา จากดการผลต ใชอทธพล ปด-เปดการอนญาตสงออก – นาเขา

-การทจรต ฉอราชบงหลวง ๒.๕.๕.๒ ปญหาเศรษฐกจ

-คนยากจนในชนบท ไมมททากน ขาดแคลนนา ถนน ไฟฟา และเทคโนโลยตกเปนเครองมอของนายทน พวกอทธพล และนกการเมอง ทาผดกฎหมายเพอความอยรอด

-คนยากคนจนในเมอง คาใชจายสง รายไดไมเพมขน เทคโนโลยทเจรญกระตนความตองการของมนษยทาใหเกดความอยากไดอยากม ทาผดกฎหมาย ทจรต คดโกงเพอความอยรอด

๑๑

๒.๕.๕.๓ ปญหาขาดดลการคา -ความแตกตางของสนคาสงออก และนาเขา -มความสามารถทางเทคโนโลยจากด ไมสามารถพงตนเองได ตองพงเทคโนโลยจาก

ตางประเทศ -การพฒนาอตสาหกรรมเพอทดแทนสนคาสงเขากระทาไดลาชา และตองลงทนสงในการ

สงเขาเทคโนโลยจากตางประเทศ -ความเหนแกตวของนกธรกจ ปลอมปนสนคาสงออก -คานยมของคนไทยทมตอสนคาตางประเทศ -ผผลตสนคาของไทยมสญญาทตองผลต เพอการสงออกในนามของลกคาตางประเทศ

ผบรโภคคนไทยทไมทราบไปซอนาเขามาคดวาเปนสนคาจากตางประเทศ ๒.๕.๕.๔ ปญญาทางสงคม

-กลมบคคลไทยบางพวกแอบอางเอา ชาต ศาสนา และพระมหากษตรย บงหนาเพอสรางอทธพลใหเกดการศรทธาเพอแสวงประโยชน

-กลมบคคลไทยบางพวกคดแสวงประโยชนจากชาตอน ดถกเหยยดหยามชาตไทยกลาวหาอยางเสยหายหรอทาตวเปนบคคลสองสญชาต

-ศาสนาอนบางนกาย บางกลมตองการทาลายลางพระพทธศาสนาโดยกลาวราย เชน นกาย “มอรมอน” ใชแผนทาลายศาสนาพธ คอ “ศาสนาพทธ ขนบธรรมเนยมประเพณ และพธกรรมตาง ๆ เปนตวการทาใหคนไทยยากจน ไมเจรญกาวหนา” จนชาวพทธทนไมไดลกขนตอตาน และตอบโตเพอขบไล แตยงมบางสวนทกระจดกระจาย และยงดาเนนการอย

๒.๕.๕.๕ ปญหาโรคตดตอ ตองใหความรแกประชาชน ใหมความเขาใจ รจกรกษาสขภาพรางกายใหแขงแรงอยเสมอ หลกเลยงทมาของโรคตดตอ โดยเฉพาะโรคเอดส

๒.๕.๕.๖ ปญหาการกอการราย ปจจบน ถงแมวาภยคกคามดวยกาลงอาวธ จากลทธอดมการณคอมมวนสต ถอวาไดหมดไปจากประเทศไทยแลวโดยสนเชง จะเหลออยกเพยงกลมโจรกอการราย และกลมปฏวตอสลามทยงคงเคลอนไหวอยเพยงเลกนอยทางภาคใตกตาม แตภยจากการกอการรายในรแบบอน โดยเฉพาะอยางยง การกอวนาศกรรม กยงเปนสงทรฐบาลตองจบตามองและตดตามอยางใกลชด

๒.๕.๕.๗ ปญหายาเสพตด ยาเสพตดเปนปญหาใหญตอสงคมอยางมาก ผตดยาเสพตดกคอคนทตายทงเปน ไม

สามารถทาประโยชนแกตนเองในสงคมชาตบานเมองได และทยงรายกวานนกคอ กลบเปนภยตอสงคมอกดวย สาเหตทตดยาเสพตด เกดจากปญหาครอบครว สงแวดลอม ขาดทพงทางใจ ผตดยามก

เปนผทมจตใจไมเขมแขงหรอถกชกจงดวยวธตาง ๆ ยาเสพตดจะทาใหผเสพ มสขภาพรางกาย และจตใจทเสอมโทรม เปนภาระและเปนภยตอ

สงคมสนเปลองงบประมาณของชาต สรางปญหามากมาย เชน ปญหาทางเพศ มวสม เปนพาหนะโรคเอดส การ

๑๒

กอคดลกทรพย จปลน หลอกลวง ฯลฯ ถาหากไมตดยา เขาเหลานนจะเตบโตเปนกาลงของชาต ท มประสทธภาพ สามารถทาประโยชนใหสงคม และประเทศชาตไดอยางมากมาย

ตอนท ๒

๓. ระบบการตอสเบดเสรจ ๓.๑ประวตความเปนมา

เพอรกษาไวซงสมบตอนลาคาทบรรพบรษไทยผกลาหาญและเสยสละ ไดกอตงรกษาไวซงความเปนไทยทมคณคาโดยยอมเสยสละทงเลอดเนอและชวตสบทอดกนมา ตงแตเรมคดกอตงอาณาจกรสโขทย และทาใหเปนความจรงในการปฏบต (รปธรรม) ใน พ.ศ.๑๘๐๐ จนถงปจจบน นบไดวาคนไทยทงชายและหญง ไดมสวนรวมในการพฒนาและปองกนประเทศอยางมเกยรตโดยเทาเทยมกน ตามทประวตศาสตรจารกไววา เราไดปฏบตการตอสเบดเสรจมาแตอดตจนถงปจจบน เรากจะไดทาหลกฐานทางตาราใหเปนหลกนยมของไทยอยางแทจรง ตามสภาพสงคมและวฒนธรรมไทยในขอบเขตทเราเขาใจตรงกน

การคกคามของผกอการรายคอมมวนสตในอดตทผานมา มความรนแรงมากทจะกระทบกระเทอนตอความมนคงของชาตอยางใหญหลวง เพราะจากการตดตามความเคลอนไหวของ พคท. ในป ๒๕๑๘ อยางใกลชดตลอดระยะเวลาเปนทประจกษชดวา พคท. มเจตนาหรอเจตจานงคอยางแนวแนทจะยดอานาจรฐ และสรางอทธพลเชอมโยงเขตงานของภาคอสานและภาคกลางใหได ยดรกษาพนทไวเปนการถาวร เพอขยายการปฏบตทางทหารตอไป

ทภ.๓ จงไดจดตง บก.ทภ.๓ สน. ขน ทดงภเกด จว.พษณโลก เพอทาการปราบปราม ผกค. ทงสองฝายสญเสยกาลงพลไปเปนจานวนมาก เหตการณยดเยอมาหลายป ฝายเรากยงไมสามารถจะปราบปราม ผกค. ให ราบคาบลงได ในป ๒๕๑๘ - ๒๕๑๙ พตท.๑๖๑๗ ไดสรางยทธศาสตรเขาสเขาคอ เพอกวาดลาง ผกค. ใหหมดสนจากรอยตอสามจงหวด การสรางทางเปนไปดวยความยากลาบาก ผกค . ทาการตอตานอยางเหนยวแนน ฝายเราตองสญเสยวรชนผอทศตนเพอชาตเพมขนเรอย ๆ

การพฒนาโดยทหาร เมอกอนป ๒๕๑๙ - ๒๕๒๐ นน เปนการพฒนาทเกยวของกบทหาร ซงเปนเอกลกษณทางยทธวธ เพอเกอกลการปฏบตทางทหารเปนสวนใหญ เชน การตดเสนทางสนบสนนการรบ การจดตงหมบานใหม (ชายแดน) แตมไดพฒนาใหราษฎรเกดความรกและหวงแหนแผนดน หวงแหนทรพยสมบตทเขาสรางขน เพอจะรวมตวกนตอสเมอมภยคกคาม

๓.๒ ความมงหมายและวตถประสงคของการตอสเบดเสรจ ๓.๒.๑ ความมงหมาย

การตอสเบดเสรจ คอ ระบบการตอสเพอปองปราม ปองกน หรอการตอบโตการปฏบตของฝายตรงขาม โดยใชกาลงทกประเภทผสมผสานกนอยางมแบบแผน เพอทจะสามารถประยกตใชกบทกระดบความขดแยง โดยไมจากดดวยหวงเวลา รวมทงใชพลงอานาจของชาตทงทางดานการเมอง เศรษฐกจ สงคมจตวทยา และการทหาร ทงจากภยธรรมชาต และภยทมนษยสรางขน ในการนจงจาเปนใหทกฝายจะตองเขามามสวนรวม ระบบการตอสเบดเสรจจงมวตถประสงคดงตอไปน

๑๓

๓.๒.๑.๑ เพอสรางพฒนา และสนธขดความสามารถทางทรพยากรทกสวนของประเทศ ใหเกดอานาจกาลงรบ และศกยภาพสงครามของชาตในการปองกนราชอาณาจกรไดอยางแทจรง

๓.๒.๑.๒ เพอใหทกฝายทกคนในชาต สามารถมองภาพการพฒนา และการตอสอยางถกตองในแนวทางเดยวกน และสามารถประสานการปฏบตหนาทของแตละฝายแตละคน ใหเปนผลเกอกลตอโครงการทสนบสนนระบบตอสเบดเสรจของประเทศ โดยทกคนมอดมการณในการอทศตนรบใชชาต

๓.๒.๑.๓ เพอเปนพนฐานในการพฒนาความรความคด และระบบการควบคมการปฏบตของทกฝายทกคน ใหมประสทธภาพประสทธผลตอการดารงชวตของตน และเพอความมนคงถาวรของสงคมประเทศชาตตลอดไป

๓.๒.๒ ค าจ ากดความ ๓.๒.๒.๑ กาลงรบหลก คอ กาลงรบทประกอบดวยทหารประจาการ และกาลงพลสารอง ๓.๒.๒.๒ กาลงประจาถน หมายถง

- กาลงทหารประจาการบางสวน ทกาหนดบทบาทไวใหรบผดชอบเปนพนท - กาลงกงทหารทจดตงควบคมโดย ทบ. มอบใหปฏบตภารกจประจาในพนทใดพนทหนง -กาลงทหารทจดตงโดยหนวยงานอนๆ ของรฐบาล และอยในความควบคมของ ทบ.ในยาม

สงคราม -กาลงประชาชน ไดแกกลมประชาชนทไดรบการฝกอบรม และทไดจดตงขน

๓.๒.๒.๓ สงครามนอกแบบ หมายถงการปฏบตการทางทหาร และกงทหาร ในดนแดนทขาศกยดครองอย หรอพนททขาศกมอทธพล มงกระทาตอเปาหมายทางทหาร การเมอง เศรษฐกจ สงคมจตวทยา โดยใชกาลงหนวยรบพเศษลวนๆ หรอกาลงหนวยรบพเศษปฏบตการรวมกบประชาชนในทองถน รวมทงการปฏบตการรวมกบมตรประเทศในดนแดนนอกประเทศ

๓.๒.๒.๔ สงครามกองโจร เปนรปแบบหนงของสงครามนอกแบบ ไดแกการปฏบตของกองกาลงรบหลกบางสวน กาลงประจาถน กาลงประชาชน ในพนทของฝายเราหรอฝายขาศก โดยใชยทธวธการรบแบบกองโจร เพอใหบรรลภารกจในการปองกนประเทศ

๓.๒.๓ ขอบเขต ๓.๒.๓.๑ ในขนตน เปนการจดเตรยมกาลงโดยการพฒนาพนทยทธศาสตรพฒนา เพอใหกาลง

ประเภทตางๆ มความเขมแขง สามารถดาเนนการตามแผนระดบ ทบ. โดยยดถอนโยบายของกระทรวงกลาโหม และกองอานวยการรกษาความมนคงภายใน

๓.๒.๓.๒ ในขนการขยายผล เพอกระจายแนวความคด และการปฏบตอยางเปนรปธรรมไปสระดบกองบญชาการทหารสงสด และกระทรวงกลาโหม

๓.๒.๓.๓ ในขนทหมายสงสด คอการดาเนนการระดบรฐบาล และการทบทวนประเมนผล เพอยกระดบใหเหมาะสมกบสถานการณและกาลเวลา

๓.๒.๔ เปาหมาย

๑๔

๓.๒.๔.๑ เสรมสรางและปรบปรงความมนคงของชาต โดยยทธศาสตรพฒนาอยางเปนเชงวทยาศาสตร ใหประชากรของประเทศมความอยดกนด มความสข จนเกดความรกหวงแหนแผนดน เสยสละและอาสาสมครเขาตอสเมอมภยคกคาม

๓.๒.๔.๒ พฒนากาลงรบตางๆ อยางมโครงสรางการจด และระบบมาตรการควบคมทเหมาะสม และมประสทธภาพ

๓.๒.๔.๓ สามารถผนกกาลงทรพยากรทงหมดของประเทศ เพอปองกนประเทศไดอยางตอเนอง

๓.๓ ยทธศาสตรการพฒนาและการปองกนภายใน ๓.๓.๑ ยทธศาสตรการพฒนาและปองกนภายใน เปนทงศาสตรและศลปในการพฒนา และการใช

พลงอานาจแหงชาตในการปองกนการกอความไมสงบไมใหเกดขน แตเมอปองกนไมไดกจะใชการปราบปรามการกอความไมสงบทเกดขน โดยมแนวความคดดงน

๓.๓.๑.๑ จะตองดาเนนการปองกนและพฒนาควบคกนไป เพอสรางบรรยากาศทปลอดภยในระดบทเกอกลตอการสรางความเจรญเตบโตทางเศรษฐกจ การเมอง และสงคมจตวทยา ในขณะเดยวกน

๓.๓.๑.๒ ตองมงใหเกดผลกระทบตอประชาชน ในการขจดเงอนไขความไมพอใจของประชาชนในสภาพแวดลอมตางๆ ซงเปนสาเหตทสาคญของการกอความไมสงบ เพอใหสามารถระดมสรรพกาลงจากประชาชนใหหนมาสนบสนนฝายรฐบาล และเอาใจออกหางจากฝายตรงขาม

๓.๓.๑.๓ จะตองมงใหเกดผลกระทบตอฝายกอความไมสงบหรอฝายตรงขาม ดวยการแยกขบบวนการกอความไมสงบออกจากประชาชน รวมทงการปราบปรามกาลงทางยทธวธของขบวนการกอความไมสงบ ดวยการดารงความกดดนตอกาลงดงกลาวอยางตอเนอง

๓.๓.๒ การพฒนาและการปองกนภายใน ประกอบดวยพนธกจสาคญ ๓ ประการไดแก ๓.๓.๒.๑ การพฒนาทสมดล (Balanced Development) ซงเปนความพยายามทใชเพอให

บรรลเปาหมายแหงชาตดวยการพฒนาทางดานการเมอง เศรษฐกจ และสงคมจตวทยา อยางสมดล การพฒนาดงกลาวจะตองเปดโอกาสใหบคคล และกลมบคคลไดมสวนรวมในกจกรรมตางๆ เพอปลดเปลองความสบสนไมเขาใจทมกจะเปนผลพวงของการพฒนาทจะตดตามมา

๓.๓.๒.๒ การระดมสรรพกาลง (Mobilization) ครอบคลมกจกรรมตางๆ เพอปลกเราและจดระเบยบใหประชาชนหนมาสนบสนนรฐบาลตามโครงการพฒนา และปองกนภายใน รวมทงกจกรรมตางๆ ทจะใหความคมครองประชานใหปลอดภยจากการกระทาของฝายตรงขาม

๓.๓.๒.๓ การทาลายองคกรกอความไมสงบ (Neutralization) เปนกจกรรมทางกฎหมายทใชในการปราบปรามองคกรกอความไมสงบ รวมทงการทาใหหยดชะงก หรอแตกแยกรวมตวกนไมตด

๓.๔ การตอสเบดเสรจของไทย เมอเขาใจความหมายของยทธศาสตร ยทธศาสตรชาต ยทธศาสตรทหาร ไปบางแลว ในทนจะ

กลาวถงเฉพาะยทธศาสตรทหาร ซงถอวามความสาคญยงตอกจการของกองทพเปนสวนรวม และม

๑๕

ความสาคญตอทหารอาชพทกคนในกองทพดวย ยทธศาสตรทหารกเปนสวนหนงของยทธศาสตรชาต เพราะในขอเทจจรงยอมพสจนไดวา นโยบายความมนคงแหงชาตดานการปองกนประเทศ กคอยทธศาสตรทหารนนเอง และกาลงอานาจทางทหารทใชเปนเครองมอในการปองกน และรกษาความอยรอดปลอดภยของชาตนน กเปนองคประกอบของพลงอานาจแหงชาตองคประกอบหนง หรอเปนเสมอนขดความสามารถของชาตทางทหารทสาคญในการทจะนาไปผสมผสานกบกาลงอานาจอนๆ เพอรกษาไวซงเอกราชและอธปไตยของชาต และบรรลจดหมายปลายทางของชาตดงกลาว ดงนนยทธศาสตรทหารจงตองมการศกษา พจารณาอยางละเอยดรอบครอบ และกาหนดวธดาเนนการเปนรปแบบอยางเปนระบบทถกตอง มหลกการทรดกมเพอสามารถสนบสนนและรกษาผลประโยชน และบรรลเปาหมายของชาต

๓.๔.๑ ยทธศาสตรทหารของชาต ทใชในการปองกนประเทศโดยพจารณาจากลกษณะของสงครามในอนาคต และแนวโนมของสถานการณระดบภมภาคสามารถกาหนดยทธศาสตรสาคญ ทงในแงของการเตรยมกาลง และการใชกาลงได ๔ ประการคอ

๓.๔.๑.๑ ยทธศาสตรการปองปราม คอการทาใหฝายตรงขามรสกเกรงกลว ไมกลาเสยงทจะใชกาลงตอฝายเรา โดยทาใหฝายตรงขามตระหนกวา เขาจะไมไดรบประโยชนจากการสรางความขดแยง หรอการรเรมใชกาลงตอฝายเรา หรอหากฝายตรงขามใชกาลงแลว เขาจะตองประสบความปราชยอยางแนนอน

๓.๔.๑.๒ ยทธศาสตรการปองกนรวมกน เปนวธการทจะชวยเสรมยทธศาสตรการปองปราม เมอมขดจากดทางดานเศรษฐกจ ซงไดแกการรวมมอกบมตรประเทศ โดยยดถอหลกการมผลประโยชนรวมกน มอดมการณทางการเมองทสอดคลองกน และอยบนพนฐานแหงศกดศรทเทาเทยมกน ซงไมจาเปนตองการการชวยเหลอดานกาลงทหารเสมอไป แตอาจหมายถงการสนบสนนดานยทโธปกรณ การสนบสนนดานขวญ และกาลงใจ หรอการสนบสนนในเวทการเมองระหวางประเทศเปนตน

๓.๔.๑.๓ ยทธศาสตรการปองกนในเขตหนา เปนยทธศาสตรการใชกาลงเพอการปองกนประเทศจากภยคกคามภายนอก โดยทาใหพนทการรบอยหางจากหวใจประเทศใหมากทสด หรอตามแนวชายแดน การใชยทธศาสตรนจะชวยลดการสญเสยพนท การสญเสยทรพยากร และขวญกาลงใจ ของฝายเรา

๓.๔.๑.๔ยทธศาสตรการตอสเบดเสรจ หมายถง ยทธศาสตรทตองใชกาลงทกประเภท และทรพยากรทกชนดเพอการปองกนประเทศ โดยประสานแผนการรกษาความมนคงภายใน และแผนปองกนประเทศใหสอดคลองสนบสนนซงกนและกน

๓.๔.๒ ยทธศาสตรทง ๔ ประการน ถอวายทธศาสตรการตอสเบดเสรจ ถอวาเปนหวใจของยทธศาสตรทหารและมความสาคญสงสด ซงจะสงผลหรอเสรมยทธศาสตรการปองปรามและยทธศาสตรการปองกนในเขตหนา รวมทงการรกษาความมนคง และความสงบเรยบรอยในประเทศในยามปกต และทาใหเกดความพรอมทจะเผชญภยคกคามตางๆ ไดทงในปจจบนและอนาคต

สาหรบ ทบ. ไดมการกาหนดยทธศาสตรในการเตรยมกาลงและการใชกาลง ใหสอดคลองกบยทธศาสตรการปองกนประเทศทง ๔ ประการ ดงกลาวแลว โดยในการเตรยมกาลงนน ทบ. ไดกาหนดแนวทางในการจดเตรยมกาลงใหมขนาดกะทดรดไดสมดล และสอดคลองกบฐานะทางเศรษฐกจของประเทศ

๑๖

ซงประกอบดวยการเสรมสรางทงดานกาลงพลและยทโธปกรณ โดยใหมโครงสรางและการจดทเหมาะสม มความพรอมรบ มขดความสามารถในการตอสอยางตอเนอง และใหหนวยมความทนสมยในทกๆ ดาน สวนการใชกาลง ทบ. ในการปองกนประเทศ เพอเผชญกบภยคกคามทกระดบนน ทบ. ไดกาหนดแนวความคดทางยทธศาสตรดานการใชกาลงไว ๓ ประการ คอการปองกนเขตหนาเพอใหสอดคลองกบยทธศาสตรการปองกนเขตหนา การตอสเบดเสรจ เพอใหสอดคลองกบยทธศาสตรการตอสเบดเสรจ และการปฏบตการเชงรก เพอเปนการเสรมแนวความคดในการใชกาลงปองกนเขตหนา ทงนในการดาเนนการทกขนตอน จะตองมการปกปด และการลวงทางยทธวธอยตลอดเวลา

๓.๕ ขนตอนการตอสเบดเสรจ ๓.๕.๑ การปฏบตการตอสเบดเสรจ จะตองดาเนนการทงในยามปกต ยามมภยคกคาม และ

ภายหลง ชนะภยคกคามไดแลวตองฟนฟจดระเบยบใหม จงมการปฏบตแตกตางกนไป ๓.๕.๑.๑ ขนท ๑ ยามปกต คอการพฒนา เพอเตรยมการและตอส (ในดานเศรษฐกจ สงคม

และการเมอง) กาลงทกประเภทจะตองดาเนนงานในหนาท และมสวนรวมเพอสวนรวมตามลาดบการใชกาลง คอ กาลงประชาชน กาลงประจาถน และกาลงทหารหลก แลวแตระดบความยากงายของงาน

๓.๕.๑.๑.๑. การพฒนาเพอใหเกดความมนคงตามลาดบคอ เศรษฐกจ สงคม การเมอง และการทหาร (ในเมองอาจสนใจเฉพาะเรอง) โดยดาเนนการอยางตอเนองใหเกดเปนระเบยบปฏบตประจา

๓.๕.๑.๑.๒ การฝกศกษา กาลงทกประเภท และเยาวชน ตองไดรบการฝกศกษาอยางเหมาะสม และสอดคลองตองกนอยางเปนระบบตลอดทวทงประเทศอยางนอยปละ ๑ ครง ใหครอบคลมการพฒนาทงในดานเศรษฐกจ สงคม การเมอง และการทหาร

๓.๕.๑.๑.๓ การตอสเพอเอาชนะความยากจน และความถกตองชอบธรรม (เสมอภาค/ Equity - เทาเทยม/Equality - ความเปนธรรมในสงคม/Social Justice) ทงในดานเศรษฐกจ สงคม และการเมอง

๓.๕.๑.๑.๔ การเตรยมการตอสภยคกคามตอความมนคงของชาตทกดาน และเนนหนกการตอสเอาชนะภยคกคามธรรมชาต และการสรบเมอเกดความไมสงบทงจากภายในและภายนอก

๓.๕.๑.๒ ขนท ๒ ยามมภยคกคาม ภยคกคามมระดบความรนแรงตางกน จงตองเตรยมใชกาลงตอสเพอเอาชนะตางกน เชน ภยคกคามดานเศรษฐกจ สงคม และการเมอง คงใชกาลงตามลาดบคอ กาลงประชาชน กาลงประจาถน และกาลงทหารหลก ถาเปนภยธรรมชาต ตองใชก าลงประจ าถน ก าลงรบหลก และก าลงประชาชน แตถาเปนภยคกคามทางดานการทหารตองใชก าลงทหารหลก ก าลงประจ าถน และ ก าลงประชาชนอยางพรอมสรรพ การใชกาลงในระดบภยคกคามตางๆ จะตองมการทาแผนใชอยางรอบคอบ และออนตวไดตามคาสงของหนวยเหนอ ทกคนตองเขาใจวาความอยรอดปลอดภยของประเทศชาตหรอสวนรวม คอทมาของความสงบสขของปวงชนชาวไทย และทสาคญจะตองไมลมการพทกษพนทเขตหลง

๓.๕.๑.๓ ขนท ๓ การฟนฟและจดระเบยบใหม ภายหลงจากเอาชนะภยคกคามไดแลว ยอมมการสญเสยเปนเรองธรรมดา ทงกาลงประชาชน กาลงประจาถน และกาลงรบหลก ทกคนตองเขาใจวา กาลงรบหลกยงตองมภารกจสาคญเพอความคงอยของประเทศชาตโดยสวนรวม จงตองรบฟนฟและจดระเบยบใหม

๑๗

ของตวเองใหพรอมเผชญกบภยคกคามทอาจเกดขนใหมได ดงนนการฟนฟและจดระเบยบใหม โดยทวไปจงใชก าลงตามล าดบความเรงดวน ดงนคอ ก าลงประจ าถน ก าลงประชาชน และก าลงรบหลก ตอนท ๓ ๔ โครงสรางของสงครามสมยใหมและพลงอ านาจทางทหาร

๔.๑ สนามรบสมยใหม นบวนจะทวความสลบซบซอน และเคลอนไหวอยางรวดเรวมากยงขน การตอสจะดเดอด รวดเรวและใชอาวธสมยใหมททนสมย และมอานาจการทาลายลางสง การตอสจะไมหยดนง มการใชการดาเนนกลยทธทงทางภาคพนดนและทางอากาศ มการใชการสงครามนอกแบบ ลาดตระเวนเฝาตรวจและการคนหาเปาหมายเชงรก และใชการสงครามอเลกทรอนกส ทงในเขตหนาและในเขตหลง พนทการรบจะมขอบเขตกวางขวางมากยงขน การตอสจะไมปรากฏแนวอยางชดเจนระหวางเขตหนากบเขตหลง

๔.๒ สงครามเปนเรองระดบชาต ตองมการประสานกนอยางสอดคลอง ตงแตระดบผกาหนดนโยบายสงสด จนถงระดบผปฏบตพนฐาน การเตรยมการและการทาสงครามสามารถแบงออกเปนกจกรรมกวางๆ ได ๓ ระดบ คอ ระดบยทธศาสตร (Strategic) ระดบปฏบตการ (Operational) และ ระดบยทธวธ (Tactic)

๔.๒.๑ ระดบยทธศาสตร มงเพอใหบรรลเปาหมายทางการเมองของชาต โดยยอมสญเสยชวตและทรพยสนแตนอยทสด ยทธศาสตรทหารจะเปนสงกาหนดเงอนไขพนฐานของการปฏบตการในการทาสงครามหรอยบยงสงคราม

๔.๒.๒ ระดบปฏบตการ จะแปลงเปาหมายทางการเมองไปสการใชกาลงทหาร ในการบรรลเปาหมายทางยทธศาสตรในเขตสงครามหรอยทธบรเวณดวยการปฏบตตามแผนการทพ และแผนยทธการขนาดใหญในระดบปฏบตการนจะผกพนกบการตดสนใจพนฐานวา จะรบหรอไม เมอไร และทไหน ทงนขนอยกบขดความสามารถในการพสจนทราบจดศนยดล (Center of Gravity) ในการปฏบตการของขาศก

๔.๒.๓ ระดบยทธวธ เปนการใชอานาจกาลงรบทมอยไปสชยชนะในการรบและการรบปะทะ ๔.๓ จดศนยดล เปนหวใจของการวางแผนสาหรบการปฏบตทงมวล ศนยดลกอใหเกดความราบรน

สอดคลองและเปนหลกในการปฏบต หากศนยดลเสยหายหรอถกทาลายแลว กจะทาใหโครงสรางของกาลงทงสนหมดความสมดล เปนเหตใหการปฏบตตองลมเหลวหรอลอแหลมตอการถกทาลาย นอกจากนศนยดลยงหมายรวมถงแหลงกาลงหรอความสมดลซงเปนคณลกษณะ ความสามารถหรอพนทซงทาใหไดมาซงความมเสรในการปฏบต รวมทงกาลงรบทมตวตนหรอความมจตใจรกรบดวย

๔.๓.๑ ในระดบยทธวธ ศนยดล อาจไดแก ทบงคบการหลกหรอภมประเทศสาคญ ๔.๓.๒ ในระดบปฏบตการ ศนยดล อาจไดแก กาลงขาศกทรวมกาลงกนเปนกลมกอน รอยตอของเสน

แบงเขต ศนยการควบคมและบงคบบญชาทสาคญๆ ฐานสงกาลงหรอเสนหลกการคมนาคม ๔.๓.๓ในระดบยทธศาสตร ศนยดล อาจไดแก แหลงเศรษฐกจทสาคญ ความสามารถในการขนสง

ทางยทธศาสตร พนทภายในประเทศทมความสาคญยง ขวญและกาลงใจ การสนบสนนของประชาชน และทางการเมองตอการทาสงคราม

๔.๔ พลงอ านาจทางทหาร

๑๘

๔.๔.๑ ก าลงทหารพรอมรบ (Mobilization Armed Forces) หมายถงกาลงทหารประจาการทมอยในภาวะปกตของกองทพ สมทบดวยกาลงทหารทจะถกเรยกระดมเขามาโดยทนทในระยะแรก เมอมการระดมสรรพกาลงโดยทกาลงทหารดงกลาวน ผานการฝกมาเปนอยางด และไดรบจายยทโธปกรณครบตามอตรา มสงอานวยความสะดวก และการบรการทจาเปนตอการเขาทาการรบโดยทนท และตอเนองในหวงระยะเวลาหนง

๔.๔.๒ ศกยสงคราม (War Potential) หมายถง พสยความสามารถของชาตในการเพมกาลงทหาร และเพมกาลงอานาจในการรบในยามทตองการ มไดประกอบดวยศกยทางทหารแตอยางเดยว แตประกอบดวยองคประกอบอนทสาคญ ไดแกพลงอานาจทางการเมอง เศรษฐกจ และสงคมจตวทยา อกดวย

๔.๕ การท าสงคราม จาเปนตองมทรพยากรทเหมาะสม การรวบรวมและสะสมทรพยากรไวใหพรอม และมจานวนเพยงพอทจะทาสงครามไดนบตงแตเรมตนจนจบ แตในปจจบนนนเปนการสนเปลองเกนเหต ดงนน จงสมควรทจะสะสมทรพยากรทจาเปนไวสวนหนงใหพอเพยงทจะทาสงคราม หรอเผชญกบภาวะฉกเฉนในหวงเวลาหนงได และใชหวงเวลาดงกลาวนนระดมสรรพกาลง เพอเพมขดความสามารถในการผลตทงคน ยทโธปกรณ และบรการใหมปรมาณทพอเพยงแกการทจะสนองตอบความตองการไดอยางตอเนองจนสนสดสงคราม หนทางปฏบตดงกลาวน จาเปนจะตองมฐานระดมสรรพกาลงทเขมแขง ซงจะเออตอการทาใหกาลงกองทพประจาการมนอยไดในยามปกต มคณคาในการปองปราม และเปนกลไกกอใหเกดดลอานาจระหวางชาต

การตอสเบดเสรจ บทท ๒

องคประกอบของการตอสเบดเสรจ ๑. กลาวน า

๑.๑ องคประกอบของระบบการตอสเบดเสรจ ประกอบดวย ๑.๑.๑ ยทธศาสตรการตอสเบดเสรจ ๑.๑.๒ ยทธศาสตรพฒนา

๑.๒ ระบบการตอสเบดเสรจตองใชยทธศาสตรพฒนานากอน เพราะตองการพฒนาใหเกดความเจรญรงเรองแกคนและชมชน ในพนทเปาหมายใหเปนรปธรรมตามแนวความคดทคาดหวงไว เทากบเปนการใหหรอสรางศกยภาพไวใชในระบบการตอสเบดเสรจ แผนยทธศาสตรพฒนา จงตองแยกออกตางหากจาก

๑๙

แผนยทธศาสตรการตอสเบดเสรจ เพอความออนตวในการปฏบต เมอมเหตจาเปนกเพยงแตปรบปรงแผนยทธศาสตรพฒนา แตเพยงอยางเดยว

๑.๓ ระบบการตอสเบดเสรจ คอ ระบบการตอสเพอปองปราม ปองกน หรอการตอบโตการปฏบตของฝายตรงขาม โดยใชกาลงทกประเภทผสมผสานกนอยางมแบบแผน เพอทจะสามารถประยกตใชกบทกระดบความขดแยงโดยไมจากดดวยหวงเวลา ดวยการสนบสนนทกประเภททงทางดานการเมอง เศรษฐกจ สงคมจตวทยา และการทหาร โดยสอดคลองกบแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต

ระบบการตอสเบดเสรจ จงตองมงดาเนนการใหเกดระบบปองปราม ปองกน และการตอบโตภยคกคามไดทกรปแบบใหสอดคลองกบแผนพฒนาชาต ครอบคลมงานพฒนาตางๆ ทสามารถเอาชนะภยคกคามทงทางดานการเมอง เศรษฐกจ สงคมจตวทยา และการทหาร ทงภยจากธรรมชาตและภยทมนษยสรางขน จงมความจาเปนททกฝาย จะตองมสวนรวมไมเฉพาะหนวยในความรบผดชอบของ ทบ. เทานน ตองเปนระดบรฐบาล แตในขนตน ทบ. ในฐานะหนวยหลกในการรเรม จงตองเปนผรบผดชอบดาเนนการ เพอนาเสนอใหอยในความรบผดชอบระดบรฐบาล ใหครอบคลมทกฝายทกพนทของประเทศในเวลาอนรวดเรว เพราะระบบตองสามารถดาเนนการไดตงแตยามปกต ใหสามารถเผชญกบภยคกคามทกรปแบบไดทกเวลา และสามารถเปนหวใจในการปองกนประเทศได

ตอนท ๑ ๒. ยทธศาสตรการตอสเบดเสรจ

ยทธศาสตรการตอสเบดเสรจ เปนองคประกอบหนงของระบบการตอสเบดเสรจ ภารกจสาคญตามแผนยทธศาสตรการตอสเบดเสรจ คอการเตรยมกาลงและการพฒนากาลงประเภทตางๆ การกาหนดหนาทของกาลงแตละประเภท การจดชวงชนการบงคบบญชา และการใชกาลงเพอการตอสเบดเสรจ ทงในยามปกตและยามมภยคกคาม

ยทธศาสตรการตอสเบดเสรจ เปนการใชทรพยากรตางๆ ทยทธศาสตรพฒนาดาเนนการใหแตละชนแตละสวนมาสนธกนทละเลกทละนอยจนสมบรณเปนระบบ สามารถควบคมบงคบบญชา นาออกปฏบตการไดทงยามปกต ยามมภยคคาม และหลงจากภยคกคามสงบ ปจจยหลกในระบบ คอ กาลงตางๆ ทนามาสนธจะตองมความพอดกนตงแตยามปกต โดยเฉพาะการควบคมในระดบทองถน จาเปนทจะต องพจารณาโครงสรางการจดหนวยทหารทประจาอยกบจงหวด และอาเภอ ใหสามารถดาเนนการพฒนาและควบคมไดตงแตยามปกต จาเปนตองพจารณาแบงมอบภารกจใหกองพลรบ และ มทบ./จทบ. ใหสามารถควบคมพนทไดตงแตยามปกต สบเนองถงยามมภยคกคาม เพอใหกองพลรบสามารถทาการตอสเอาชนะภยคกคาม ทไดรบมอบหมายไดโดยไมตองหวงพนทตงปกต

๒.๑ ความหมายและค าจ ากดความ ยทธศาสตรการตอสเบดเสรจ คอ การจดระเบยบทรพยากรของชาตทมอยแลว และไดรบการ

พฒนาตามแผนยทธศาสตรพฒนาใหเปนระบบการตอสเบดเสรจของประเทศ เพอใหเกดความมนคงของชาต

๒๐

อยางแทจรง ทงในการปองกนและตอสกบภยคกคามทกรปแบบโดยไมจากดเวลา ภยคกคามทปรากฏในปจจบนคอ

๒.๑.๑ ภยคกคามทางการเมอง คอการปองกนระบอบประชาธปไตย ทมพระมหากษตรยเปนประมข ยงไมสามารถตอบสนองตอผลประโยชนของประชาชนอยางแทจรง และยตธรรม บคคลทกฝายจงตองเรงพฒนาระบบประชาธปไตยใหมความแขงแกรงมเสถยรภาพ ใหประชาชนเกดความสานกในหนาทของตนตอระบอบประชาธปไตย และไดเขามสวนรวมทางการเมองอยางแทจรง โดยเฉพาะอยางยงการพฒนาโครงสราง และวถชวตของประชาชนระบอบประชาธปไตยระดบพนฐาน (ครอบครว หมบาน ตาบล) เพอเปนการปทางไปสการพฒนาโครงสรางของระบบในระดบชาตตอไป

๒.๑.๒ ภยคกคามทางเศรษฐกจ คอภยคกคามใดๆกตามทบนทอนตอความมนคงทางเศรษฐกจ กลมเศรษฐกจ โครงสรางทางเศรษฐกจของประเทศ โดยเฉพาะอยางยงคอ ภยคกคามตอการทามาหากนของประชาชนสวนใหญ เชน ฝนแลง นาทวม ศตรพช ราคาพชผล ฯลฯ ตลอดจนปญหาการสงออก การนาเขาทไมเปนธรรม หรอการกระทาใดๆ ททาใหประชาชนหรอประเทศชาตตกเปนทาสทางเศรษฐกจ

๒.๑.๓ ภยคกคามทางสงคม คอภยทคกคามทางดานการศกษาตามแบบนยมตางชาต ภยคกคามจากการแพรกระจายทางวฒนธรรมของตางชาต ททาใหเกดการเสอมเสยตอวฒนธรรมแหงชาตไทย ภยคกคามจากปญหาศลธรรมเสอม ประชาชนยงไมไดรบการบรการพนฐานทางสงคมอยางเปนธรรม

๒.๑.๔ ภยคกคามทางทหาร อาจเกดความไมสมบรณของบรณภาพแหงดนแดนทกหนทกแหงของประเทศไทย โดยถกแทรกแซงจากภายนอกได

๒.๒ เปาหมายของแผนยทธศาสตรเบดเสรจ ๒.๒.๑ เพอพฒนา และปรบปรงระบบการตอสเบดเสรจ ๒.๒.๒ เพอพฒนาเสรมสรางกาลง ทงกาลงรบหลก กาลงประจาถน และกาลงประชาชน ๒.๒.๓ ดาเนนการยทธศาสตรพฒนา ยกระดบความเปนอยของประชาชน ใหประชาชนรกหวง

แหนแผนดน และใหตอสขาศกได ๒.๒.๔ พฒนาขดความสามารถของกาลงตอสเบดเสรจ ๒.๒.๕ กากบดแลและประเมนผล

๒.๓ แนวความคดในการปฏบต ๒.๓.๑ แนวความคดหลก

ในการปองกนประเทศจากการรกรานของขาศกทมกาลงรบหลกเหนอกวา จาเปนอยางยงทฝายเราจะตองผนกกาลง และทรพยากรทกชนด ไมวาจะเปนคน เครองมอ ขวญกาลงใจ และอนๆ ซงจะทาใหเกดอานาจกาลงรบสงสดทจะใชในการปองกนประเทศ การดาเนนการดงกลาวนจะตองกระทาเปนระดบๆ โดยเรมตงแตระดบชาต ระดบ กห./ทบ. บก.ทหารสงสด ระดบ ทบ. และตากวา การแบงมอบความรบผดชอบในแตละระดบ ควรไดกาหนดใหแนนอน และมความสอดคลองกนโดยตลอด

๒๑

ในการผนกกาลงตอสเบดเสรจเพอการปองกนประเทศ ปจจยพจารณาในการดาเนนการกคอ ความตอเนองในการปฏบตการ ทงในหวงระยะเวลากอน ระหวาง และหลงการรกรานของขาศก นอกจากนนจะตองมการประกนไดวา ระบบการตอสเบดเสรจทพฒนาขนไดพจารณาใชทรพยากรทกชนดใหเกดประโยชน ในขณะเดยวกนกครอบคลมถงวธการตอสทกชนดทสามารถใชได

๒.๔ แนวความคดในการปฏบต แนวความคดหลกในการปรบปรงและพฒนาระบบการตอสเบดเสรจ คอการจดเตรยมกองกาลงตอส

เบดเสรจอยางมประสทธภาพ เพอการใชกาลงเมอมภยคกคามตอความมนคงของประเทศ โดยดาเนนการดงน.-

๒.๔.๑ กาลงรบหลก กาลงประจาถน พรอมดวยสวนราชการของรฐ และภาคเอกชนรวมมอกนใชยทธศาสตรพฒนา เขาไปพฒนาหมบานเปาหมายในพนทยทธศาสตรพฒนาทไดกาหนดความเรงดวนไว อยางสอดคลองกบแผนปองกนประเทศ โดยมงหมายในการยกระดบความเปนอยของประชาชนใหดขน อนจะเปนผลใหเกดความรกและหวงแหนแผนดน มความสามคค และเสยสละ อาสาสมครเขาปองกนประเทศ

๒.๔.๒ จดตงมวลชนในหมบานยทธศาสตรพฒนา และใหความรในทกดานคอ การเมอง เศรษฐกจ สงคมจตวทยา และการทหาร

๒.๔.๓ กาลงรบหลก และกาลงประจาถน เปนหนวยหลกดาเนนการฝกอบรมกาลงประชาชน เพอพฒนาขดความสามารถตามหนาททกาหนด รวมทงซกซอมการปฏบตรวมกนของกองกาลงตอสเบดเสรจทง ๓ สวน

๒.๔.๔ การใชกองกาลงตอสเบดเสรจทไดพฒนาไวในการปองกนราชอาณาจกร ใหเปนไปตามแผนปองกนประเทศ แผนการตอสเพอเอาชนะคอมมวนสตหรอแผนยทธการอนๆ ทเกยวของ ทงนทกแผนจะตองปรบปรงใหทนสมยตามระยะเวลาอยเสมอ

๒.๕ ปจจยทเกยวของกบประสทธภาพของระบบการตอสเบดเสรจ เนองจากระบบการตอสเบดเสรจน เปนการสนธขดความสามารถในการสรบของกาลงตางๆ ทม

การจดมาตรฐานการฝก ยทโธปกรณทแตกตางกน ดงนน ประสทธภาพของระบบการตอสเบดเสรจน โดยเฉพาะอยางยงเมอใชในการปองกนประเทศ จงขนอยกบปจจยตางๆ คอ

๒.๕.๑ การแบงมอบหนาทของกาลงแตละสวนอยางแนชด โดยกาหนดภารกจทจะตองปฏบตทแนนอน ตงแตกอนทจะเกดการรกราน และเมอมการรกรานของขาศกเกดขนแลว

๒.๕.๒ การควบคมบงคบบญชากาลงตางๆ ในระบบการตอสเบดเสรจอยางมเอกภาพ โดยกาหนดหรอจดตงหนวย ซงมหนาทในการควบคมบงคบบญชาทแนชดในแตละระดบ ตงแตในระดบ ทบ. ระดบ ทภ. และระดบทตากวา

๒.๕.๓ การพฒนาขดความสามารถของกาลงแตละสวนในระบบการตอส เบดเสรจ ใหสามารถปฏบตตามบทบาททไดรบมอบหมายไดอยางสอดคลอง และสนบสนนซงกนและกน

๒๒

๒.๕.๔ การพฒนาขวญและกาลงใจในการสรบของกาลงแตละสวนใหฮกเหม พรอมทจะเสยสละเพอปองกนประเทศชาตใหรอดพนจากการรกรานของขาศก

ตอนท ๒ ๓. การจดพนทเพอการตอสเบดเสรจ

๓.๑ เพอใหเกอกลตอการกาหนดงานหลกตามแนวความคดในการจดระบบการปองกนประเทศ จงจดพนทของประเทศเพอการตอสเบดเสรจ ออกเปน ๓ พนทหลก คอ พนทนอกประเทศ /พนทอทธพลของขาศก, พนทการรบ และพนทเขตหลง

๓.๑.๑ พนทนอกประเทศ/พนทอทธพลขาศก คอ พนทซงขาศกยดครองดวยกาลง ซงในยามปกตพนทนจะเรมตงแตแนวชายแดนทนานาชาตยอมรบออกไป แตในยามทมภยคกคาม อาจกาหนดใหเลยแนวชายแดนทนานาชาตยอมรบเขาไปในดนแดนฝายตรงขาม เพอใหเกอกลตอการปองกน เชน ชดเชยความเสยเปรยบในแงหองภมประเทศทางลก หรอเพอยดแนวภมประเทศสาคญ แตจะตองไมไกลเกนไปจนฝายเราไมสามารถควบคมได หรองายตอการถกตดขาด แนวนเรยกวาแนวจากดการรก และในทางตรงกนขามเมอเกดภยคกคามพนทนอาจหมายรวมถงพนทในประเทศบางสวนทถกฝายตรงขามยดครองกได

๓.๑.๒ พนทการรบ คอ พนทซงคาดวาจะใชในการปฏบตการตอสกบภยคกคาม โดยกาหนดตงแต แนวจากดการรกเขามาในประเทศจนถงแนวเสนเขตหลง

๓.๑.๓ พนทเขตหลง คอ พนทหลงแนวเสนเขตหลงรวมกบพนทประเทศทเหลอทงหมด

๓.๒ การจดก าลงและการปฏบตเพอการตอสเบดเสรจ

แนวจ ากดการรก

พนทนอกประเทศ พนทอทธพลขาศก

การจดพนท

แนวไมยอมใหขาศกผาน

เสนเขตหลงกองพล

พนทการรบ

แนวชายแดน

พนทเขตหลง

๒๓

๓.๒.๑ กองกาลงตอสเบดเสรจ ภารกจสาคญตามแผนยทธศาสตรการตอสเบดเสรจ คอ การเตรยมกาลงและการพฒนากาลงประเภทตางๆ การกาหนดหนาทของกาลงแตละประเภท การจดชวงชนการบงคบบญชา และการใชกาลงเพอการตอสเบดเสรจ ทงในยามปกตและยามทมภยคกคาม กาลงสาคญในระบบการตอสเบดเสรจจงประกอบดวย ๓ สวน คอ กาลงรบหลก กาลงประจาถน และกาลงประชาชน

๓.๒.๑.๑ กาลงรบหลก ไดแก กาลงรบทประกอบขนดวยกาลงทหารประจาการ และกาลงพลสารอง ทบรรจในหนวยทหารประจาการซงเปนหนวยรองของกรม และกองพลรบ

๓.๒.๑.๒ กาลงประจาถน ๓.๒.๑.๒.๑ กาลงทหารประจาการ บางหนวยทเปนหนวยรองของมณฑลทหารบก หรอ

จงหวดทหารบก ทกาหนดบทบาทความรบผดชอบเปนพนท และรวมถงสสด ๓.๒.๑.๒.๒ กาลงกงทหาร ทจดตงขนและอยในความควบคมโดยกองทพบก และมอบหมาย

ใหปฏบตภารกจประจาในพนทไดแก ทหารพราน (ทพ.) กองรอยอาสาสมครรกษาดนแดน (รอย.อส.) ๓.๒.๑.๒.๓ กาลงประจาถน จดตงโดยหนวยงานอนของรฐบาล และอยในความควบคมทาง

ยทธการของกองทพบก ไดแก ตารวจตระเวนชายแดน (ตชด.) หนวยปฏบตการพเศษ (นปพ.) ในยามสงคราม ๓.๒.๑.๓ กาลงประชาชน ไดแก กลมประชาชนทไดรบการฝกอบรมและจดตงขนแลว เชน

อาสาพฒนาและปองกนตนเอง (อพป.) ไทยอาสาปองกนชาต (ทสปช.) กองหนนเพอความมนคงของชาต (กนช.) หมบานปองกนตนเองชายแดน (ปชด.) และอนๆ

๓.๓ ก าลงทกสวนมความรบผดชอบในทกพนทแตกตางกนไป แตเพอใหงายตอการทาความเขาใจ โดยทวไปจงตองจดกาลงประกอบพนทในยามมภยคกคามเปนหลก สาหรบในยามปกตกออนตวตามความจาเปนของการเตรยมการและการพฒนา

๓.๓.๑ พนทอทธพลขาศก กาลงทรบผดชอบหลกคอ หนวยสงครามพเศษดวยการสนบสนนของกาลงประจาถนชายแดน กาลงรบหลกและกาลงประชาชน ดาเนนการใดๆ ตามความจาเปนตงแตยามปกต เพอเตรยมขยายผลเมอเกดภาวะไมปกต โดยรกคบหนาตอไป และมอบใหกาลงรบหลกเขายดครอง กาลงประจาถน และฝายบานเมองเตรยมการฟนฟ

๓.๓.๒ พนทการรบ เปนความรบผดชอบหลกของกาลงรบหลกทไดรบมอบ ในกรอบการบงคบบญชาของกองทพนอย ดวยการสนบสนนของกาลงประจาถน หนวยสงครามพเศษ และกาลงประชาชน

๓.๓.๓ พนทเขตหลง เปนความรบผดชอบหลกของกาลงประจาถน ในกรอบการบงคบบญชาของกองทพ ผานมณฑล/จงหวดทหารบก โดยการสนบสนนของกาลงประชาชน หนวยสงครามพเศษ และกาลงรบหลกเมอจาเปน

๓.๔ การแบงมอบภารกจ ๓.๔.๑ ในการปองกนประเทศ แนวความคดหลกในการกาหนดความรบผดชอบ สาหรบกาลงสวน

ตางๆ ในระบบการตอสแบบเบดเสรจในการปองกนประเทศเปนดงน

๒๔

๓.๔.๑.๑ กาลงรบหลก รบผดชอบภารกจหลกท ทบ.จะมอบหมายให กาลงรบหลกเปนกาลงหลกในการปฏบตภารกจตามแผนปองกนประเทศ แตไดกาหนดการใชใหออนตว สามารถเขารวมและสนบสนนการรกษาความมนคงภายใน การรกษาความสงบเรยบรอยภายในประเทศ และการพฒนาประเทศอยางเหมาะสม

๓.๔.๑.๒ กาลงประจาถน และกาลงประชาชน ทไดจดตงขนรบผดชอบเปนพนท ในภารกจทเหมาะสมกบขดความสามารถ และสอดคลอง/สนบสนนกบภารกจของกาลงรบหลก

- กาลงประจาถน เปนกาลงหลกในการรกษาความมนคงภายใน ตงแตยามปกต โดยกาหนดภารกจทวไปในการปองกนประเทศไวดงน

- หนวยในพนทรบ มงเนนภารกจดานการแจงเตอน ปองกนการแทรกซม ภารกจดานการขาว การตอตานขาวกรอง การรบแบบกองโจรในพนทยากลาบาก การปฏบตการจตวทยาการชวยเหลอประชาชน การสงครามนอกแบบรวมกบกาลงรบหลก รวมทงเปนกาลงทใชแกปญหาในขนตนกอนกาลงอนจะใหการสนบสนน

- หนวยในพนทเขตหลง ปฏบตการพทกษพนทเขตหลง และการรกษาความมนคง ภายในควบคมของ มทบ./จทบ.

- กาลงประชาชน เปนกาลงเพอรกษาความมนคงภายใน ในยามปกต และในการปฏบตตามแผนปองกนประเทศ จะสนบสนนการปฏบตการทางยทธวธของกาลงรบหลก และกาลงประจาถน ตลอดจนการพทกษพนทเขตหลงรวมกบกาลงอนๆ

๓.๔.๒ ภารกจหลกทรวมอยในระบบการตอสเบดเสรจ ม ๓ สวน คอ ๓.๔.๒.๑ ภารกจทเกยวของกบการทาสงครามนอกแบบในพนทอทธพลของขาศก เพอลดขด

ความสามารถในการรบของขาศก ในพนทอทธพลของขาศก กาลงทรบผดชอบหลกคอ หนวยสงครามพเศษ ดวยการสนบสนนของกาลงรบหลก กาลงประจาถนชายแดนและกาลงประชาชน ดาเนนการใดๆ ตามความจาเปนตงแตยามปกตเพอเตรยมขยายผลเมอเกดภาวะไมปกต โดยรกคบหนาตอไปและมอบกาลงรบหลกเขาครอง กาลงประจาถนและฝายบานเมองเตรยมฟนฟ

๓.๔.๒.๒ ภารกจทเกยวของกบการรบในพนทการรบ ในพนทตงรบหนา ทงนรวมทงการรบตามแบบ และการรบแบบกองโจร ในพนทการรบเปนความรบผดชอบหลกของกาลงรบหลกทไดรบมอบในกรอบการบงคบบญชากองทพนอย ดวยการสนบสนนของหนวยสงครามพเศษ กาลงประจาถน และกาลงประชาชน

๓.๔.๒.๓ ภารกจทเกยวของกบการพทกษพนทเขตหลง โดยใชมาตรการทงปวงทจาเปนเพอการรกษาความปลอดภยในพนทเขตหลง ซงเปนปมคมนาคม สถานทสงกาลงบารง แหลงทรพยากรของประเทศ ฯลฯ ในพนทเขตหลงเปนความรบผดชอบหลกของกาลงประจาถน ในกรอบการบงคบบญชาของ ทภ. ผาน มทบ./จทบ. โดยการสนบสนนของกาลงประชาชน หนวยสงครามพเศษ และกาลงรบหลกเมอจาเปน พนทซงเปนความรบผดชอบของกาลงประจาถนและกาลงประชาชน คอพนทซงกาลงเหลานตงอย การแบงมอบพนทเพอการตอสเบดเสรจ และการควบคมบงคบบญชายดพนทของ มทบ./จทบ. ซงรบผดชอบหลกในการตอสกบ

๒๕

ขบวนการกอการราย และควบคมการปฏบตสงครามกองโจร การระวงปองกนพนทเขตหลง และการประสานกบเจาหนาทพลเรอนในการควบคมความเสยหายในพนท

๓.๕ ปจจยแหงความส าเรจ ๓.๕.๑ การจดตงและการควบคมบงคบบญชากาลงทกสวนอยางแนนแฟน ๓.๕.๒ การกาหนดแนวทางปฏบตทเปนผลในทกระดบ เชน การปฏบตดานการขาว ฯลฯ ๓.๕.๓ การเตรยมพนทปฏบตการทงภายในและภายนอกประเทศ ๓.๕.๔ การฝกกาลงพลในแตละสวนใหมความเขาใจในบทบาทของตน ๓.๕.๕ การปลกฝงอดมการณ ซงจะกอใหเกดขวญและกาลงใจในการสรบ ๓.๕.๖ การเตรยมแหลงสะสม / ซกซอนยทโธปกรณเพอใชในการตอสแบบยดเยอ ๓.๕.๗ การประสานการปฏบตในทกระดบอยางแนนแฟน ๓.๕.๘ การปฏบตภารกจจตวทยา และประชาสมพนธอยางเปนผล

ตอนท ๓ ๔. การปฏบตการตอสเบดเสรจ

ระบบการตอสเบดเสรจทพฒนาขนน ตองมความออนตวในลกษณะทมความสามารถเอาชนะกบภยทกรปแบบ ทคกคามตอความมนคงปลอดภยของประเทศ ความออนตวของระบบการตอสเบดเสรจนจะเกดขนไดกดวยการวางแผนอยางรอบคอบ การประกอบกาลงไวตงแตยามปกต และการฝก/ปฏบตตามแผน รวมทงการสนบสนนทไดวางไวอยางละเอยดทกขน

๔.๑ การปฏบตยามปกต ในยามปกตเปาหมายในการผนกกาลงเพอการตอสเบดเสรจ คอการตอสกบขบวนการกอการราย

รวมถงการรกทางทหาร เพอทาลายกองกาลงตดอาวธในเขตฐานทมนของขบวนการกอการรายใหหมดสน การรกทางการเมองเพอสนบสนนการปฏบตการทางทหาร และการทาลายพรรค และแนวรวมของขบวนการกอการราย การรวมพฒนาประเทศกบหนวยงานอนๆ ของรฐบาล

๔.๑.๑ การปฏบตของก าลงรบหลก งานทสาคญคอการเตรยมการปองกนประเทศ ซงหมายรวมถงการเตรยมการระดมสรรพกาลง การเตรยมพนทปฏบตการ การเตรยมพนทอพยพ การวางพนฐานสงครามกองโจรและสงครามนอกแบบ การซกซอมการปฏบตรวมกบกาลงสวนอนๆ ของกองกาลงตอสเบดเสรจ ฯลฯ

๔.๑.๒ การปฏบตของก าลงประจ าถน เกยวของกบการทดแทนกาลงรบหลก ในการรกษาความมนคงภายใน และการเตรยมการเพอใหสามารถรวมรบแบบกองโจรกบกาลงสวนอนๆ ในพนทการรบ หรอการระวงปองกนพนทเขตหลงและการพฒนาประเทศ

๔.๑.๓ ก าลงประชาชนทไดจดตงไวแลว มสวนในการผนกกาลงเพอการตอสเบดเสรจในยามปกต ในลกษณะของการสนบสนนการปฏบตของกาลงรบหลก และกาลงประจาถน ในเรองการหาขาว การรกษาความปลอดภยในพนท และการรวมพฒนาทองถนใหมความมนคง โดยวางนาหนกการจดตงในระดบหมบานเปนหลก

๒๖

๔.๑.๔ การเตรยมการผนกก าลงเพอการตอสเบดเสรจ หมายถง การจดตง บก.ควบคมกองโจร และการฝกพลพรรคกองโจรในพนทการรบ การเตรยมแหลงสะสมเสบยง และยทโธปกรณ การฝกการรบนอกแบบ การฝกการระวงปองกนพนทเขตหลง การจดการบงคบบญชา

๔.๒ การปฏบตในสถานการณใกลสงคราม ในสถานการณใกลสงคราม การปฏบตของกองกาลงตอสเบดเสรจสวนใหญเปนการถายนาหนกจาก

การตอสกบขบวนการกอการรายเปนการเตรยมการปองกนประเทศ ทงนรวมทงการถอนกาลงประจาการ ซงปฏบตภารกจการตอสกบขบวนการกอการรายกลบ เพอฟนฟการใชกาลงกงทหารเขารบชวงการตอสกบขบวนการกอการราย การแจกจายยทโธปกรณเสรมแกหนวยเกยวของ การฝกขนสดทายเพอทดสอบบทบาทของกาลงแตละสายการบงคบบญชา

๔.๒.๑ ก าลงรบหลก เตรยมการปฏบตการรบตามแบบตามแผนการปองกนประเทศ การฝกขนสดทายเพอซกซอมบทบาทของกองกาลงตอสเบดเสรจ

๔.๒.๒ ก าลงประจ าถน การรกษาความมนคงภายใน การเตรยมปฏบตสงครามกองโจรในพนทรบ และการเตรยมการพทกษพนทเขตหลงรวมกบประชาชน

๔.๒.๓ ก าลงประชาชน การเตรยมการปฏบตเพอสนบสนนการดาเนนการสงครามนอกแบบ และสงครามกองโจรของกาลงสวนอนๆ และการเตรยมการพทกษพนทเขตหลงรวมกบกาลงสวนอนๆ

๔.๓ การปฏบตยามสงคราม เมอขาศกเรมการรกรานประเทศไทย ทบ. จะใชกาลงทงปวงเขาตอสเบดเสรจซงม ลกษณะการ

ปฏบตการดงน.- ๔.๓.๑ ก าลงรบหลก

๔.๓.๑.๑ กาลงรบหลกสวนทเปนกาลงรบพเศษ ปฏบตการสงครามนอกแบบในพนทของขาศกอยางกวางขวาง โดยเพงเลงเปนพเศษในเรองการใชสงครามกองโจร เพอรดรอนความหนนเนองในการเขาตของขาศก เชน การโจมตทตงทางการสงกาลงบารง การตดเสนทางหลกการสงกาลงฯ การบอนทาลาย และการกอวนาศกรรมตอสถานสาธารณปโภค และสงอานวยความสะดวกในการเขาตของขาศก จะทาใหขาศกตองพะวกพะวนกบภยคกคามในพนทสวนหลงของตน

๔.๓.๑.๒ กาลงรบหลกสวนใหญทเปนกาลงตามแบบอนๆ วางกาลงในพนทตงรบหนา ซงเปนจดยทธศาสตรเพอสกดกน และยบยงการเขาตของขาศกตามยทธศาสตรปองกนในเขตหนา การวางกาลงเพงเลงเปนพเศษตอแนวทางเคลอนทหลก ทเมอขาศกสามารถเจาะดวยกาลงรบในระลอกท ๑ และขยายผลดวยกาลงในระลอกท ๒ แลว จะสามารถพงเขายดปมคมนาคมหรอพนทเขตหลงซงมความสาคญตอเศรษฐกจ การเมอง สงคมจตวทยาของฝายเราไดอยางรวดเรว การปฏบตของกาลงสวนนจดอยในระดบของการตานทานแบบปองกน

๔.๓.๑.๓ กาลงรบหลกสวนทเหลอวางกาลงเปน ๒ ลกษณะ คอ

๒๗

ลกษณะท ๑ วางก าลงในพนทตงรบหนา เพอยบยงการรกของขาศกในแนวทางเคลอนทอนๆ โดยปฏบตในระดบของการตานทานแบบการรงหนวงหรอการกาบง ทงนตองพจารณาใหเหมาะสมกบสถานการณ

ลกษณะท ๒ วางก าลงเปนกองหนน ในพนทเหมาะสมกบสถานการณทจะสามารถประกนความสาเรจของการตงรบ

๔.๓.๑.๔ การปฏบตการเชงรกออกไปในพนทระวงปองกนจากแนวชายแดน เปนการปฏบตของกาลงรบหลกตามแบบ โดยการประสานอยางใกลชดกบหนวยรบพเศษ

๔.๓.๑.๕ เมอขาศกรกผานแนวชายแดน กาลงรบหลกหลกเลยงการถกตดขาดอยหลงแนวขาศก และถอนตวไปยงทมนสกดกนขนตอไปทไดเตรยมไวลวงหนา โดยพยายามรกษาความเปนหนวยพรอมรบไวใหมากทสด ถาถกตดขาดหลงแนวขาศก กาลงรบหลกตองสลายตวเปนกองโจร และปฏบตการรวมกบพลพรรคกองโจรอนๆ ทอยในพนท

๔.๓.๒ ก าลงประจ าถน ๔.๓.๒.๑ ในพนทการรบ ปฏบตการเปนหนวยเพอสนบสนนการตอสของกาลงรบหลก กาลง

ประจาถนซงอยในบรเวณทเปนแนวทางเคลอนทหลก เตรยมปฏบตการรบแบบกองโจร เมอขาศกเรมรกผานแนวชายแดน กาลงประจาถนซงอยในพนทการรบอน ๆ นอกแนวทางเคลอนทหลก สนบสนนการตงรบโดยการปฏบตการรวมกบกาลงรบหลก ในการกาบงหรอรงหนวงการปองกนการแทรกซม และการปฏบตสงครามกองโจร

๔.๓.๒.๒ เมอขาศกเรมการรกราน กาลงประจาถนทงสนทงทอยในความควบคมของ ทบ.โดยตรง และขนควบคมทางยทธการตอ ทบ. ปฏบตตามแผนการปองกนประเทศ โดยม ทภ. เปนหนวยควบคมบงคบบญชา ผานทาง มทบ./จทบ. หนวยปฏบตในพนทการรบปรบกาลงใหสอดคลองกบภารกจการระวงปองกนพนทเขตหลงซงเพมขน

๔.๓.๒.๓ หากภยคกคามภายในประเทศ อนเกดจากการกอการรายดวยอาวธของขบวนการกอการรายยงมอย จะใชกาลงประจาถนเปนกาลงหลกในการตอส โดยมอบให มทบ./จทบ. เปนหนวยควบคมอานวยการในพนทรบผดชอบของตน

๔.๓.๒.๔ เมอขาศกรกผานแนวชายแดน กาลงประจาถนสลายตวเปนกองโจร เพอรวมทาสงครามนอกแบบกบหนวยกองโจรทไดจดตงไวแลวในพนทโดยหนวยรบพเศษ และดารงการตอสอยางตอเนองจนกวากาลงรบหลกจะสถาปนาแนวชายแดนได โดยไมพยายามทจะถอนตวแทรกซมกลบพนทฝายเรา

๔.๓.๒.๕ ในการระวงปองกนพนทเขตหลง กาลงประจาถนปฏบตในความควบคมของ มทบ./จทบ. ทงนรวมทงการทาหนาทเปนกองหนนเคลอนทเรวทวไป และในระดบทองถนการรกษาความสงบของทองถน การรกษาความปลอดภยตอทตง ตลอดจนการควบคมความเสยหายเปนพนท

๔.๓.๓ ก าลงประชาชน

๒๘

๔.๓.๓.๑ ในยามสงคราม กาลงประชาชนในพนทการรบสนบสนนการปฏบตการทางยทธวธของกาลงรบหลก และกาลงประจาถน ดวยการแจงเตอนการเขามาของขาศก สอดสองและปองกนการปฏบตของหนวย กอวนาศกรรม/บอนทาลายของขาศก เปนแกนของประชาชนในพนท เพอสนบสนนการปฏบตของฝายเรา และขดขวางการปฏบตของขาศก และรวมปฏบตการสงครามกองโจร หรอสงครามนอกแบบเมอสามารถกระทาได

๔.๓.๓.๒ เมอขาศกรกผานแนวชายแดน กาลงประชาชนฝงตวในพนทหลงแนวขาศกรวมกบประชาชนอนๆ เพอสนบสนนการปฏบตการสงครามนอกแบบของฝายเรา ดวยการใหแหลงซกซอนการสนบสนนดานเสบยงอาหาร การนาทางหลบหลกแทรกซมเขาออกจากพนททขาศกยดครอง ฯลฯ

๔.๓.๓.๓ ก าลงประชาชนในพนทเขตหลง สนบสนนการระวงปองกนพนทเขตหลง และการตอสกบขบวนการกอการราย ดวยการหาขาวการเคลอนไหวของขาศกในพนทการรกษาความปลอดภยสถานทตงทางสาธารณปโภคทสาคญ และปมคมนาคม ฯลฯ

การฟนฟและการจดระเบยบใหม ภายหลงจากการเอาชนะภยคกคามไดแลวยอมมการสญเสยเปนธรรมดา ทงกาลงรบหลก กาลงประจาถน และกาลงประชาชน ทกคนตองเขาใจวา กาลงรบหลกยงตองมภารกจสาคญเพอความคงอยของประชาตโดยสวนรวม จงตองรบฟนฟและการจดระเบยบใหม โดยทวไปจงใชกาลงตามลาดบความเรงดวนดงน กาลงประจาถน กาลงประชาชน และกาลงรบหลก

ตอนท ๔ ๕. หนาทของกองก าลงตอสเบดเสรจ

กองกาลงตอสเบดเสรจ หมายถง กาลงท ทบ. ควบคมโดยตรง หรอกาลงซง ทบ.ควบคมทางยทธการในยามสงคราม หรอภาวะฉกเฉน กาลงเหลานไดแก กาลงรบหลก กาลงประจาถน และกาลงประชาชน

๕.๑ ก าลงรบหลก ๕.๑.๑ ทบ.

๕.๑.๑.๑ วางแผนการใชระบบการตอสเบดเสรจเพอการปองกนประเทศในระดบ ทบ. ใหสอดคลองกบนโยบายของหนวยเหนอ

๕.๑.๑.๒ ควบคมและอานวยการการใชระบบการตอสเบดเสรจ เพอการปองกนประเทศใหสอดคลองกบแผนการปฏบตการทหาร

๕.๑.๑.๓ กากบดแลการปฏบตการของกาลงทงสามสวนท ทบ. ควบคม ใหมอานาจกาลงรบสงสดในการปองกนประเทศ

๕.๑.๑.๔ การควบคมและอานวยการ การปฏบตการสงครามนอกแบบในพนทนอกประเทศ/พนทอทธพลของขาศก ผาน นสศ.

๕.๑.๑.๕ ควบคมและอานวยการรบตามแบบในพนทการรบ ผาน ทภ. ๕.๑.๑.๖ ควบคมและอานวยการพทกษพนทเขตหลงผาน ทภ.

๕.๑.๒ ทภ.

๒๙

๕.๑.๒.๑ วางแผนการใชกาลงรบหลก กาลงประจาถน และกาลงประชาชนในการควบคมอยางมประสทธภาพ

๕.๑.๒.๒ ประสานการปฏบตการตอสเพอเอาชนะคอมมวนสต กบการรกษาความสงบภายใน และการปองกนประเทศของกาลงทงสามสวนในพนทรบผดชอบ

๕.๑.๒.๓ สนบสนนการปฏบตการสงครามนอกแบบของ นสศ. ในพนทนอกประเทศ / พนทอทธพลของขาศก ตามความจาเปนหรอตามท ทบ. สงการ

๕.๑.๒.๔ ควบคมทางยทธการตอกาลงรบพเศษ ทปฏบตการสงครามนอกแบบในพนทรบผดชอบภายในประเทศทถกขาศกยดครอง

๕.๑.๒.๕ ปองกนประเทศในพนทการรบทอยในเขตรบผดชอบ ดวยการใชกาลงประจาการปฏบตการรบตามแบบ และใชกาลงประจาถนและกาลงประชาชนทจดตง และไดรบการฝกอยางเหมาะสมแลวในการปฏบตการสงครามกองโจรภายในประเทศ

๕.๑.๒.๖ อานวยการในพทกษพนทเขตหลง โดยใชกาลงประจาการในพนท กาลงประจาถน และกาลงประชาชน ผาน มทบ./จทบ.

๕.๑.๓ หนวยบญชาการสงครามพเศษ

๕.๑.๓.๑ วางแผนการปฏบตการของหนวยรบพเศษ และกาลงในความควบคมอนๆ ใหสอดคลองและตอเนอง

๕.๑.๓.๒ เตรยมวางพนฐานการปฏบตการสงครามนอกแบบของหนวยรบพเศษ ในพนทระวงปองกนนอกประเทศ

๕.๑.๓.๓ ประสานกบ ทภ. ในเรอการเตรมการ การปฏบตสงครามนอกแบบในพนทการรบภายในประเทศ การจดตง บก.ควบคมกองโจร ฯลฯ

๕.๑.๓.๔ รบผดชอบในการปฏบตสงครามนอกแบบ ในพนทสงครามนอกแบบนอกประเทศ ๕.๑.๓.๕ สงมอบหนวยรบพเศษไปขนควบคมยทธการตอ ทภ. ตามท ทภ.รองขอ เพอ

ปฏบตการสงครามนอกแบบ ในพนทภายในประเทศทถกขาศกยดครอง ๕.๑.๓.๖ สนบสนน ทภ. ในการเตรยมการปฏบตการรบแบบกองโจรในพนทการรบ

ภายในประเทศ ทงนรวมทงการฝกกาลงประจาการ กาลงประจาถน และกาลงประชาชน ในยทธวธของการตอสแบบกองโจร รวมทงการเตรยมการจดตง บก.ควบคมกองโจรในพนททอาจถกขาศกยดครอง

๕.๑.๔ มทบ. / จทบ. ๕.๑.๔.๑ ในพนทรบในประเทศ

๕.๑.๔.๑.๑ อานวยการตอสเพอเอาชนะคอมมวนสตในพนทรบผดชอบ โดยใชกาลงประจาการ กาลงกงทหาร และกาลงประชาชนในพนท

๓๐

๕.๑.๔.๑.๒ ทาหนาทเปน บก.ควบคมการปฏบตการสงครามกองโจรตอขาศกในพนทตงรบหนา โดยใชกาลงรบหลก กาลงประจาถน และกาลงประชาชน ตามแผนการปฏบตเปนสวนรวมของ ทภ.

๕.๑.๔.๑.๓ สลายตวเปนกองโจรเมอขาศกรกผานแนวชายแดน และสงมอบกาลงทงสนให บก.ควบคมกองโจร เพอดาเนนการสงครามนอกแบบหลงแนวขาศก

๕.๑.๔.๒ ในพนทเขตหลง ๕.๑.๔.๒.๑ อานวยการตอสเพอเอาชนะคอมมวนสตในพนทรบผดชอบ โดยใชกาลงรบ

หลก กาลงประจาถน และกาลงประชาชน ทจดตงไวแลวในพนท ๕.๑.๔.๒.๒ ควบคมและอานวยการระวงปองกนพนทสวนหลงในเขตรบผดชอบ โดยปฏบต

ตามแผนระวงปองกนพนทเขตหลงของ ทภ. ๕.๑.๔.๒.๓ ประสานงานกบหนวยงานมหาดไทย ในเรองพทกษพนทเขตหลงและปองกน

ภยฝายพลเรอน ซงเกดจากการปฏบตของขาศกในพนท ๕.๒ หนาทของกองก าลงประจ าถน

๕.๔.๑ มทบ./จทบ. ๕.๔.๑.๑ ปฏบตตามแผนปองกนประเทศรวมกบกาลงรบหลก ๕.๔.๑.๒ เปนหนวยรบหลกในการพทกษพนทเขตหลง ๕.๔.๑.๓ ในพนทรบภายในประเทศ

๕.๔.๑.๓.๑ ตอสเพอเอาชนะคอมมวนสต ๕.๔.๑.๓.๒ การรบแบบกองโจร รวมกบกาลงประจาการ กาลงประจาถน และกาลง

ประชาชน ๕.๔.๑.๓.๓ สลายตวเปนกองโจร เมอขาศกรกผานแนวชายแดน และปฏบตการสงคราม

นอกแบบรวมกบกองโจรอนๆ ๕.๔.๑.๔ ในพนทเขตหลง

๕.๔.๑.๔.๑ ตอสเพอเอาชนะคอมมวนสต ๕.๔.๑.๔.๒ เปนกองหนนเคลอนทเรว เพอใชในการระวงปองกนพนทสวนหลง

๕.๔.๒ ตชด. และ นปพ. ๕.๔.๒.๑ ตอสเพอเอาชนะคอมมวนสต ๕.๔.๒.๒ รวมรบแบบกองโจรกบกาลงอนๆ ของ ทบ ๕.๔.๒.๓ สลายตวรวมกบกองโจรในพนท เมอขาศกรกผานแนวชายแดน ๕.๔.๒.๔ เปนกาลงในการพทกษพนทเขตหลง ปฏบตการในการควบคมของ จทบ./มทบ. ๕.๔.๒.๕ รวมกบจนท.ตร.อนๆ ในการรกษาความสงบ ในทองถน และการรกษาความ

ปลอดภยตอทตงสาคญของสวนราชการ ๕.๔.๓ อส.ทพ.

๓๑

๕.๔.๓.๑ ตอสเพอเอาชนะคอมมวนสต ๕.๔.๓.๒ เสรมกาลงประจาการในการปองกนประเทศในพนทแทรกซมของขาศก ๕.๔.๓.๓ รวมปฏบตการสงครามกองโจรกบกาลงอนๆ ท ทบ.ควบคม ๕.๔.๓.๔ สลายตวเปนกองโจร และปฏบตการสงครามนอกแบบรวมกบกองโจรอนๆ เมออย

หลงแนวขาศก ๕.๔.๓.๕ เปนกาลงในการพทกษพนทเขตหลง ปฏบตการในการควบคมของ จทบ./มทบ.

๕.๔.๔ อส.จ. / อส.อ. ๕.๔.๔.๑ ตอสเพอเอาชนะคอมมวนสต ๕.๔.๔.๒ รวมปฏบตการสงครามกองโจรกบกาลงอนๆ ท ทบ.ควบคม ๕.๔.๔.๓ สลายตวเปนกองโจร และปฏบตการสงครามนอกแบบรวมกบกองโจรอนๆ เมออย

หลงแนวขาศก ๕.๔.๔.๔ รวมปฏบตในการพทกษพนทเขตหลง โดยทาหนาทเปนกองหนนเคลอนทเรวใน

ระดบทองถน ๕.๔.๔.๕ รวมกบเจาหนาทฝายปกครองและตารวจ ในการรกษาความสงบในทองถน และการ

รกษาความปลอดภยตอทตงสาคญของราชการ ๕.๕ หนาทของกองก าลงประชาชน

๕.๕.๑ รวมมอกบเจาหนาทในการตอสเพอเอาชนะคอมมวนสต ๕.๕.๒ สนบสนนการปฏบตสงครามกองโจรของ ทบ. ในพนทตงรบหนา ๕.๕.๓ สลายตวเปนกองโจร หรอสนบสนนสงครามนอกแบบของ ทบ. หลงแนวขาศก ๕.๕.๔ สนบสนนการพทกษพนทเขตหลง เชน การแจงขาวสารขาศกในพนทเขตหลง และการ

ปฏบตอนๆ ทสามารถจะทาได ๕.๕.๕ รวมกบเจาหนาทฝายพลเรอนและตารวจ ในการรกษาความสงบและความปลอดภยใน

ทองถน ๕.๕.๖ เปนแกนกลางของประชาชนในพนท ในการระดมความรวมมอของชาวบานสนบสนนกร

ปองกนดานพลเรอน การบรรเทาสาธารณภย การพฒนาเพอปรบปรงความเปนอยและการฝกอบรม เพอใหพรอมตอการระดมพลปองกนประเทศ

ตอนท ๕ ๖.ยทธศาสตรพฒนา

๖.๑ ประวตความเปนมา เมอวนท ๑๑ มถนายน ๒๕๑๙ พระบาทสมเดจพระเจาอยหว และสมเดจพระนางเจา

พระบรมราชนนาถ ไดเสดจเยยมคายสฤษดเสนา ทกองพนรบพเศษ อาเภอวงทอง จงหวดพษณโลก เนองจากม

๓๒

การปราบปรามผกอการรายบนเขาคอ พระองคทรงหวงใยเจาหนาทพลเรอน ตารวจ ทหาร และอาสาสมครทบาดเจบ และเสยชวตในการตอส ขณะนนกองทพภาคท ๓ ไดพยายามปราบปราม ผกค. ใหราบคาบแตกยงไมประสบผลสาเรจ กองทพภาคท ๓ พยายามสรางเสนทางขนเขาคอ แตถก ผกค. ขดขวางอยางหนก เมอไดกราบบงคมทลใหทรงทราบแลว พระบาทสมเดจพระเจาอยหวฯ ไดพระราชทานแนวความคดวา " ใหจดตงหมบานราษฎรอาสาสมครตามเสนทางทตดถนนขนและสรางใหเขามความมนคงในดานอาชพดวย" กองทพภาคท ๓ จงไดดาเนนการตามแนวพระราชดารนนจดทาเปน "โครงการพฒนาลมน าเขก" และประสบความสาเรจในเวลาตอมา นคอความเปนมาของ "ยทธศาสตรพฒนา"

เมอวนท ๓๐ กนยายน ๒๕๓๐ กองทพบกไดอนมตใหจดตงสานกงานคณะกรรมการ พฒนาระบบการตอสเบดเสรจ (สง.คพส.) โดยมภารกจทสาคญ คอ การพฒนาคนและพนทตามแนวชายแดน และพนททมปญหาความมนคงภายในโดยใชยทธศาสตรพฒนา (Strategic Development) เพอพฒนาระบบการตอสเบดเสรจของประเทศ (Total Defense)

ยทธศาสตรพฒนา เปนการพฒนาตามแผนการเตรยมพรอมแหงชาต โดยไดรวมแผนงานทางทหารกบแผนงานการพฒนาตามแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตเขาดวยกน เปนการพฒนาคนกบพนทดวยวธการทรวดเรว รวมการด าเนนการปฏบตใหส าเรจ ตามความตองการดานความมนคงของชาต

แนวความคดยทธศาสตรพฒนา มงปฏบตตามแนวกฎหมายรฐธรรมนญ ทกลาวไววา "บคคลมหนาทในการปองกนประเทศ" และ "กาลงทหารพงใช..... เพอการพฒนาประเทศ" ซงเปนนามธรรมใหเปนรปธรรม โดยสรางหรอพฒนาศกยภาพตางๆ ทมอยใหกลายเปนศกยสงครามของชาตทเสรมใหกาลงอานาจของชาตมความเขมแขง จนเกดเปนระบบการตอสเบดเสรจของประเทศอยางเหมาะสมกบสภาพสงคมและวฒนธรรมไทย ทสามารถเผชญกบภยคกคามไดทกรปแบบ

เนองจากเมอเรมการกอตงสานกงานคณะกรรมการพฒนาระบบการตอสเบดเสรจ (สง.คพส.) อยในระหวางการใชแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตฉบบท ๖ จงไดมการจดทาแผนการดาเนนงานยทธศาสตรพฒนา โดยกาหนดไวเปน ๓ ระยะ คอ

- ระยะสน (ป ๒๕๓๑) ดาเนนการใหเกดกลมหมบานตามแนวชายแดนรอบประเทศ ใหเปนกลมหมบานตวอยางตามแนวความคดยทธศาสตรพฒนา

- ระยะกลาง (ถงสนแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท ๖ พ.ศ.๒๕๓๔ ใหงานยทธศาสตรพฒนาสาเรจและสามารถประเมนผลระบบการตอสเบดเสรจได)

-ระยะยาว (ชวงแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท ๗ พ.ศ.๒๕๓๔ - ๒๕๓๙) ดาเนนการปรบปรงตามผลการประเมนผล ทงในดานหลกนยมการตอสเบดเสรจของประเทศ และการจดระบบเพอปฏบตจรงเหตทแยกแผนยทธศาสตรพฒนาออกมาเปนอกแผนหนงตางหาก กเพอความออนตวงายตอการปรบปรงแกไขโดยไมตองเปลยนแปลงแผนยทธศาสตรการตอสเบดเสรจ

๖.๒ ยทธศาสตรพฒนาเพอการตอสเบดเสรจ

๓๓

คอ การพฒนาทมผลเกอกลทางยทธศาสตรในการตอส เบดเสรจ เพอชนะภยคกคามทงมวลของประเทศโดยใชกาลงพลและเครองมอทหารทมอย รวมกบสวนราชการของรฐและภาคเอกชนเขาไปพฒนาในพนทยทธศาสตรพฒนา ในระดบความเรงดวนแรกและพนทลอแหลมอนๆ ตามความเหมาะสมเพอใหเกดความมนคงทงในดานการเมอง เศรษฐกจ สงคมจตวทยา และการทหาร โดยดาเนนการพฒนาแบบเบดเสรจซงเรงดวน ใชความเดดขาด การรวมการ และตองการผลในเวลาอนสน

ยทธศาสตรพฒนา จงเปนระบบการพฒนาทงปวงทตองใชเครองมอทางเศรษฐกจ และสงคมเขาไปดาเนนการควบคกบการใชเครองมอทหาร มงหมายใหประชาชนไดรบประโยชนของการพฒนาโดยตรง ในดานเศรษฐกจ สงคม และบงเกดผลในดานความมนคงควบคกนไป เปนวธททาใหประชาชนเกดความสานกอยางแทจรง ทจะอาสาสมครเขาผนกกาลงในการปองกนภยคกคามภายในและภายนอกประเทศ จงถอวายทธศาสตรพฒนาเปนงานททายาก และตองใชเวลาในการดาเนนการ

งานส าคญของยทธศาสตรพฒนา คอ การพฒนาคนและการพฒนาพนทยทธศาสตรพฒนา ๖.๒.๑ ภารกจส าคญของแผนยทธศาสตรพฒนา คอ การวางแผนและดาเนนการยทธศาสตร

พฒนา รวมกบสวนราชการของรฐและภาคเอกชน โดยพฒนาพนทยทธศาสตรพฒนา และจดเตรยมกาลงประชาชนตงแตปจจบน เพอใหเกดความมนคงทางดานการเมอง เศรษฐกจ สงคมจตวทยา และการทหาร อนจะบงเกดผลเกอกลตอการพฒนาระบบการตอส เบดเสรจในการปองกนประเทศ ในการดาเนนการตามแผนยทธศาสตรพฒนา ไดกาหนดเปาหมายในการดาเนนการไว ดงน

๖.๒.๑.๑ เสรมสรางและปรบปรงความมนคงของชาต โดยยทธศาสตรพฒนาอยางเปนเชงวทยาศาสตรใหประชากรของประเทศทกคนมความอยด กนด มความสข จนเกดความรกหวงแหนแผนดนไทย เสยสละ และอาสาสมครเขาตอสเมอมภยคกคาม

๖.๒.๑.๒ พฒนากาลงรบตางๆ อยางมโครงสรางการจดและระบบ กบมาตรการควบคมทเหมาะสมและมประสทธภาพ

๖.๒.๑.๓ สามารถผนกกาลงทรพยากรทงมวลของประเทศ เพอปองกนประเทศไดอยางตอเนอง

๖.๒.๒ เปาหมายของยทธศาสตรพฒนา เปาหมายของยทธศาสตรพฒนาอยทการพฒนาคน และพนทยทธศาสตร กบการจดสรรทรพยากรทสาคญ ใหเปนระบบเหมาะสมทวประเทศ เพอความกนดอยดมสขของประชาชนและเพอความมนคงของชาต

๖.๒.๒.๑ การพฒนาคน คนตองมความพรอมทงดานความร สขภาพพลานามย และบคลกภาพทด มการแบงงานวางแผนพฒนาตนเองได โดยใชเจาหนาททมความเขาใจ เขาชแจงคลกคลกบราษฎรจนทราบปญหาอปสรรคตางๆ ในระยะสนตองทาการฝกอบรมใหเขาสามารถจดตงกลมตางๆ ได ใหมความรในการวางแผน ทาปฏทนการผลต รภาวะการตลาด การลงทนในขนตน แลวชกจงบคคลภายนอกเขาไปเปนตวอยาง ไดแก บณฑตเกษตร ชางเทคนค ผประกอบการในรปของอาสาสมครตางๆ ในระยะยาวเมอกลมตางๆ เขมแขง กนากลมทจดตงขนมาเชอมโยงชวยเหลอกน เปนระบบในรปของสหกรณอเนกประสงค

๓๔

จนสามารถบรหารและพฒนาคนของตนไดเอง เชน มกองทนสงเสรมการศกษาของบตรหลาน มการฝกยวชนเยาวชน ทหารกองหนน ทหารพราน โดยหมบานสามารถดาเนนการไดดวยตวเอง โดยสรปการพฒนาคน คอการพฒนาใหคน มการศกษาจนมความรสามารถประกอบอาชพไดครบวงจร เขาใจดานสาธารณสขและโภชนาการ สามารถรกษาความมนคงปลอดภยในชวตและทรพยสน การพฒนาคนตองคานงถงคนทมอยแลว และคนทเกดตามมาในอนาคต

๖.๒.๒.๒ การพฒนาพนท การพฒนาพนทเรมตนกเหมอนการพฒนาทวไป แตไดกาหนดพนทยทธศาสตรพฒนา ซงเปนพนทสาคญ ตามชองทางตางๆ ในขนตนพฒนาโครงสรางพนฐาน ไดแก บาน ถนน อางเกบนา บอนา โรงเรยน ททากน เพอเปนหลกประกนขนตนในชวตเพยงพอ ทเขาจะยอมรบการฝกอบรมตางๆ จากเราได จากนนสรางถนนเลยบชายแดน และถนนซอยเพอประโยชนทางการทหาร การค าขาย คมนาคม เพอเชอมโยงกลมหมบานหลกมการกระจายการผลตเชอมโยงในหมบานบรวาร ทงดานการเกษตร อตสาหกรรม และบรการ จนเกดความเจรญ มสงกอสรางกลายเปนเมองในชนบท สงผลทางดานจตวทยาตอฝายตรงขามในเรองความเจรญ และเปนปราการทแขงแรงในทางทหารดวย

แผนยทธศาสตรพฒนา จากการดาเนนการตามโครงการหมบาน ปชด., อพปร., ทสปช. และโครงการอนๆ ทผานมานบวาไดผลดในระดบหนงเทานน แตยงไมสามารถตอบสนองตอบแนวความคดในการตอสเบดเสรจไดอยางสมบรณ ตามทกาหนดไวในหลกนยมในการตอสเบดเสรจของ ทบ. กลาวคอ ยงไมมความชดเจนในการจดระบบหมบานและการใชกาลง รวมทงการยกระดบชวตความเปนอยของราษฎรในหมบานกยงไมดเทาทควร ทบ.จงไดจดทาแผนยทธศาสตรพฒนา พ.ศ.๒๕๓๐ ขน เพอกาหนดแนวทางการปฏบตใหเปนไปในแนวทางเดยวกน โดยมวตถประสงคเพอใหหมบานเปาหมายในพนทยทธศาสตรพฒนามความมนคงในดานการเมอง เศรษฐกจ สงคมจตวทยา และการทหาร ใหสามารถตานทานการรกรานของศตรไดในระดบหนง ทงนไดจดทาแผนใหมความสอดคลองกบแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหชาต และแผนเตรยมพรอมแหงชา ตสรปสาระสาคญจากแผนยทธศาสตรพฒนาไดดงน

๖.๓ วตถประสงคของยทธศาสตรพฒนา เปนการพฒนาแบบเบดเสรจ เพอใหหมบานเปาหมายในพนทยทธศาสตรพฒนา มความมงคงใน

ดานการเมอง เศรษฐกจ สงคม และการทหาร เพอใหสามารถตานทานการรกรานของศตรไดในระดบหนง ๖.๔ เปาหมายมงไปทพนททจะพฒนาและหมบานดงน พนทยทธศาสตรพฒนาแบงเปน ๒ พนท คอ

๖.๔.๑ พนทเพอความมนคงตามแนวชายแดน หมายถงพนทตามแนวชายแดน เฉพาะบรเวณพนทเปาหมายของขาศก เชน พนทบรเวณชองทางแทรกซมตามแนวชายแดน พนทบรเวณเสนหลกการรกของขาศกตามสมมตฐานการเจาะในแผนปองกนประเทศ พนทบรเวณทมการละเมดอธปไตยอยเนองๆ และพนททมภยคกคามภายในซงอยบรเวณแนวชายแดน

๖.๔.๒ พนทเพอความมนคงภายใน คอพนททมภยคกคามภายใน และพนททมแนวโนมของภยคกคามอนเกดจากขบวนการและกลมกอการรายตางๆ หรอพนทลอแหลมซงมแนวโนมวาเรมมความไมปลอดภยขน

๓๕

๖.๔.๓ หมบานยทธศาสตรพฒนา รายละเอยดในบทท ๓ ๖.๕ กลยทธในการด าเนนการ

๖.๕.๑ ดาเนนการพฒนา "คน" ทงระยะสน ระยะปานกลางและระยะยาว ในดาน กายภาพ บคลกภาพ และชวตจตใจ โดยถอวาคนคอปจจยสาคญสงสดในการพฒนาประเทศ ซงจะตองไดรบการบรการพนฐานทางสงคม และไดรบการพฒนาอยางถกตองตามหลกวชาการ

๖.๕.๒ ดาเนนการพฒนา “ พนท ” ทงหมบานเปาหมายและศนยทดลอง/สาธตการอาชพทเหมาะสมกบพนทตลอดทวทงประเทศ โดยอาศยแหลงความรในการพจารณาโครงสรางพนฐาน สงอานวยความสะดวก และการใชเทคโนโลยทเหมาะสมในการประกอบอาชพการเกษตร อนเปนพนฐานการอาชพอนๆ ใหสามารถยกระดบไปสอาชพการเกษตร – อตสาหกรรม และการบรการทเกยวของอยางเหมาะสมกบสภาพสงคม - วฒนธรรมทองถน

๖.๕.๓ การดาเนนการในทกกรณและในทกขนตอน อาศยขอพจารณาจากปจจยสาคญ ๓ ประการ คอ ปจจยความมนคง ปจจยการพฒนา และปจจยการมสวนรวม โดยลาดบความเรงดวนจากสถานการณและยทธศาสตรชาต

การพฒนา คอ กระบวนการในการสรางการเปลยนแปลง ไปสเปาหมายทเลอกแลว โดยใชทรพยากรทมอยอยางมประสทธภาพ และสามารถควบคมอตราการเปลยนแปลงนนได

๖.๖ งานส าคญในการพฒนาพนทยทธศาสตรพฒนา คอ การพฒนาคนในพนทยทธศาสตรพฒนา การใหความรแกคน ใหสามารถประกอบอาชพไดอยาง

ครบวงจร และการจดตงหมบานยทธศาสตรพฒนาใหมระดบความเขมแขงตามทคาดคดไว และมแบบตามทกาหนดไวดวยความรวมมอของทกฝาย โดย

๖.๖.๑ การพฒนาคนในพนทยทธศาสตร เปนการบรการพนฐานทางสงคม จะตองรวมมอกนสนใจเรองใหญ ๆ ๔ เรอง ซงสามารถชวยพฒนาคณภาพประชากรใหดขนทงทางดานรางกายและจตใจ คอ การใหการศกษา การสาธารณสข โภชนาการ ความมนคงปลอดภยในชวต และทรพยสน สงตางๆ เหลาน จะเกดขนไดดวยกจกรรมในโครงการตาง ๆ ทชมชน จะตองชวยกนจดใหมขนอยางเหมาะสมกบวถชวตตามความเปนอยของชมชน เชน

๖.๖.๑.๑ การดแลเอาใจใสหญงมครรภใหมจตใจผองใส ออกกาลงกาย พกผอน และบรโภคอาหารอยางเพยงพอ เพอใหเดกทเกดมาไดมโครงสรางรางกานทสมบรณและมชวตจตใจอยในสภาพด

๖.๖.๑.๒ จดใหมศนยพฒนาเดกเลก เพอใหเดกเลกเจรญเตบโตสมสวน รจกชวยตนเอง รจกปรบตวใหอยรวมกนกบเพอนๆ ได และเพอฝกเดกใหมวนย เกดแรงจงใจใฝสมฤทธตามแนวทางประชาธปไตย

๖.๖.๑.๓ จดการศกษาระดบตาง ๆ แกเยาวชน เพอใหเยาวชนไดรจกคด รวมกลมเพอนทงกลมอาชพเกษตร อาชพการศกษา และในกลมพฒนาถนกาเนด

๖.๖.๑.๔ สงเสรมใหมการเลนกฬา งานประเพณ และการสนกสนานรนเรง ทงการดนตรและการแขงขนดานการประดษฐศลปะหตกรรมตาง ๆ

๓๖

๖.๖.๑.๕ จดใหมการศกษา เพอความเขาใจเรองการรกษาสขภาพอนามย รจกบรโภคอาหารทมประโยชน รจกอนรกษและพฒนาประเพณวฒนธรรม และสภาพแวดลอมแหงตน

๖.๖.๑.๖ จดใหมหองสมดหรอทอานหนงสอพมพประจาหมบาน ๖.๖.๑.๗ จดใหมหอกระจายขาว ๖.๖.๑.๘ จดใหมสวสดการทางดานสงคม เชน กองทนยา กองทนการกฬา ทนการศกษาและ

สวสดการตาง ๆ แกเดกและคนชรา ๖.๖.๑.๙ การรจกแบงงานกนทา ไดแก กาหนดวาใครจะชวยชมชนในเรองอะไร เชน ใครจะ

เลยงเดก ใครจะดแลคนชรา ใครจะเปนยามเฝาหมบาน หรอสายตรวจยามคาคน เปนตน ๖.๖.๒ การใหความรแกคนใหสามารถประกอบอาชพไดอยางครบวงจร เปนการยกระดบ

รายได หรอการพฒนาดานเศรษฐกจเพอความอยดมสขนน สมาชกในชมชนจะไดรบการสนบสนนใหรจกการทามาหากนตามแนวทางทตนรเรมพอใจอยางมแผนตามขนตอนและเหมาะสมกบสภาพพนท เชน

๖.๖.๒.๑ วางแผนการผลตอยางผสมผสาน (พชหลายชนด ปศสตว ฯลฯ) ๖.๖.๒.๒ มอตสาหกรรมขนาดกลาง – ยอม รองรบ ๖.๖.๒.๓ เทคนคการผลตแบบเหมาะสม (ไมมมลภาวะ) ๖.๖.๒.๔ รายไดสทธ ๔๐,๐๐๐ บาท/ครอบครว/ป (หกคาใชจายงานสวสดการแลว) ๖.๖.๒.๕ มการกระจายรายไดอยางเทาเทยมกน (กระจายตามกลมและความสามารถ) ๖.๖.๒.๖ มระบบสหกรณเอนกประสงค ประกอบดวย สหกรณออมทรพย สหกรณรานคา

สหกรณการเกษตร สหกรณบรการ ฯลฯ ๖.๖.๒.๗ อตราการทางาน เมอแบงงานเปนหนวยละ ๔ ชวโมง สามารถทางาน ไดปละ

๑,๘๐๐ ชวโมงขนไป ๖.๖.๒.๘ มโรงงานอตสาหกรรมของหมบาน ๖.๖.๒.๙ มศนยเครองจกรกล ศนยการคาของหมบาน ๑ หนวย ตอหมบาน และมศนย

บรหารทางการชางตามความเหมาะสม ๖.๖.๓ การจดตงหมบานยทธศาสตรพฒนา รายละเอยดในบทท ๓

๖.๗ แนวความคดในการปฏบตตามแผนยทธศาสตรพฒนา ๖.๗.๑ ขนท ๑ การวางแผนและการจดทาแผนยทธศาสตรพฒนาของหนวยแตละพนทของกองทพ

ภาค ซงประกอบดวยแผนพฒนาพนทยทธศาสตรพฒนา และการจดเตรยมกาลงประชาชน ๖.๗.๒ ขนท ๒ การจดตงหมบานยทธศาสตรพฒนา

๖.๗.๒.๑ การศกษาภมประเทศ ในพนทรบผดชอบ เพอกาหนดทตงหมบานประเภทตางๆ ใหบรรลเปาหมาย

๖.๗.๒.๒ การจดระเบยบหรอปรบปรงหมบานทมอยแลวใหสอดคลองกบแผนยทธศาสตรพฒนา

๓๗

๖.๗.๒.๓ การจดตงหมบานยทธศาสตรพฒนาขนใหม ตามความจาเปนเพอใหเกอกลตอระบบการตอสเบดเสรจ

๖.๗.๓ ขนท ๓ การจดตงมวลชนในหมบานยทธศาสตรพฒนา อาจดาเนนการพรอมกบขนท ๒ คอ ๖.๗.๓.๑ การคดเลอกสมาชกใหมไดแก การคดเลอกทหารกองประจาการกอนปลดประจาการ

เปนทหารกองหนน หรอทหารพรานทมความสนใจ เพอเปนแกนนาของประชาชน รวมทงการคดเลอกประชาชนในพนทเพอเขาไปอยอาศย และทากนในหมบานยทธศาสตรพฒนา

๖.๗.๓.๒ การฝกอบรมทหารกองประจาการและทหารพราน ๖.๗.๓.๓ การใหความรแกประชาชน

๖.๗.๓.๓.๑ การฝกอบรมทางการเมอง เชน ในเรองสทธและหนาทของคนไทยทวไปเรองการปกครองระบอบประชาธปไตยอนมพระมหากษตรยทรงเปนประมข ปลกฝงใหประชาชนรกและหวงแหนแผนดน

๖.๗.๓.๓.๒ การฝกอาชพ ทงอาชพหลกและอาชพรอง เชน การเลยงสตว การเลยงปลา การเพาะปลก การฝกศลปชพและหตถกรรมตามความเหมาะสมของสภาพพนทในทองถน

๖.๗.๓.๓.๔ การพฒนาจตใจ ตองพฒนาจตใจใหเจาหนาท และประชาชนเขาใจเหตการณการพฒนาตนเอง

๖.๗.๓.๓.๕ การพฒนาชมชนและสงแวดลอม ๖.๗.๔ ขนท ๔ การประสานการปฏบตแผนยทธศาสตรการตอสเบดเสรจ และการตดตามประเมนผล

เพอใหการดาเนนการเปนไปอยางสอดคลองและตอเนอง สรปแลวจะเหนไดวา ยทธศาสตรพฒนา เปนสวนหนงของระบบการตอสเบดเสรจ เปนเครองมอทจะทา

ใหระบบการตอสเบดเสรจ บรรลจดมงหมายทไดตงไวใหได ในทางปฏบตยทธศาสตรพฒนาจงไมใชการปฏบตการจตวทยา ชวยเหลอประชาชน ซงหวงผลระยะสนไมตอเนอง แตเปนการดาเนนการอยางเปนระบบมขนตอน มองคกร รองรบ รวมกบราชการและเอกชนในรปแบบการผนกกาลง โดยเรมจากคาถามทวาถาการรกรานเตมขนาดเกดขน จะเกดขนตามแนวทางไหน มกาลงเตมทเทาไร ตามสมมตฐานทตงไว ๕ - ๑๐ ป ขางหนา กาลงปจจบนมเทาไร ประกอบกาลงอยางไร แลวเรากกาหนดหมบานยทธศาสตรพฒนา ทจะใชขดขวางปฏบตการนนๆ วางลงไปในพนททงหมบานเกาและทจะสรางขนใหม โดยมเปาหมายแนชดวา จะมจานวนเทาไร จงจะปฏบตการรวมกบกาลงประเภทอนๆ ไดอยางมประสทธภาพมากทสด การควบคมบงคบบญชาเปนอยางไรตงแตยามปกต ดงนน พนทถกกาหนดแนชด จานวนกาลงประชาชนทตองการมเทาไร ในปจจบนและในอนาคตมเปาหมายไวกคน กาลงประชาชนไดจากไหนกไดจากหมบาน ซงมองคกรประชาชน คอ คณะกรรมการหมบานรบผดชอบ ถาไมเขมแขงพฒนาตนเองไมไดกอาศยขดความสามารถของทหารเขาไปชวยฝกวนย ความรกหมคณะ แบงหนาท แบงงาน จดหมวดหม ชวยสอนหนาทคณะกรรมการหมบาน ฝกใหรายงานและลงบนทกประจาวน สอนใหเขยนโครงการไดดวยตนเอง แลวรวมกบฝายบานเมองมอบงานพฒนาใหราษฎรทดลองปรบปรงบานตนเองและปองกนหมบาน จะไดปรากฏชดวาใครถนดเรองอะไร เมอเลอกตง

๓๘

ผชวยคณะกรรมการหมบานฝายตางๆ คนเหลานจะถกจดใหทางานทตนถนดยงขน ในหมบานมการจบกลมตามททาการผลตรวมกนเปนหมวดหม มการเลอกตวแทนซงกคอคณะกรรมการหมบาน โดยมผชวยอกฝายละ ๒ - ๓ คน หนวยทหารและสวนราชการทฝกเขากรวมมอกนเปนคณะทางาน เขาขยายผลโดยใหเกดการเคลอนไหว ทางานตามหนาท ทงพฒนาคน การพฒนาการผลต และการปองกนตนเอง กรรมการหมบานมสมดบนทกหนาทและการปฏบตงานประจาป สามารถรไดวาขณะนราษฎรมรายไดครอบครวละเทาไร ผลผลตตอไรของพชแตละชนดเทาไร ตนทนตอหนวยทผลตออกมาเทาไร มจานวนพนทใชงานเทาไร สภาพฝนตกเปนอยางไร แหลงนามความจเทาไร จะใหนาไดกไร ใชนารวมกนไดกครอบครว ครอบครวจบกลมเปนหมวดหมหรอไม พชทมรายไดตอไรสงหรอตา มการคมบญชการใชจายของราษฎรแตละครอบครวผานระบบสหกรณหรอไม ถามปนขาดดลการคากบคนภายนอกเทาไร จะรวมตวกบสหกรณหมบานใกลเคยง เพมทนไดเทาไร สรางกาลงซอไดเทาไร มหมายเหตไวหรอไมวาปตอไปจะเอาทนจากไหนมาขยายการผลต เวลาทางานของแตละคนเทาไร ถง ๔๐ ชวโมงตอสปดาหหรอไม สถตการหมกมนอบายมขมเทาไร เปลยนแปลงไปอยางไร คนตงแตเดกจนโตมรายละเอยดไววาจะใหความรเรองอะไร เปนจานวนกชวโมง เดกเลกมสขภาพเปนอยางไร พอแมอานหนงสอใหฟงวนละเทาไร อายสองขวบเรยนรอะไรบาง เขาโรงเรยนแลวมการจบกลมยวชนไหม ฝกใหรกชาตอยางไร ไดปลกตนไมผลไมยนตนแลวดแลไปจนโตเปนจานวนเทาใด ฝกพดภาษาไทย ใชวฒนธรรมไทยเปนไหม รเรองบรรพบรษไทยประวตศาสตรไทย ในพนททตวเองอยเรองอะไร รเรองปยาตายาย ซงมาตงรากฐาน สรางหมบานขนมาวายากลาบากเพยงไร กลมเยาวชนฝกระเบยบวนยอะไรบาง สงไปศกษาตอจานวนเทาไร ฝกหนาทกรรมการหมบานฝายไหนบาง รวมกนสรางหมบานดดแปลงทอยอาศย เพอเตรยมพรอมปองกนหมบาน ฝกการปองกนหมบาน เพอเตรยมรบหนาทจากผใหญ ฝกอบรมวชาชพอะไรบาง คณะกรรมการหมบานมโครงการของหมบานทจะเพมคณภาพประชากรตนเองอยางไร คมกาเนดเทาไร จะหาผมความรในดานการพฒนาคนพฒนาการผลต และพฒนาการรบมาจากไหนบาง ทงบณฑตเกษตร ชางเทคนค บญช อาชวะ ครเดกเลก ผชวยพยาบาล นกกฎหมาย อาสาสมครทหารพราน อาสาชวยรบทหารพราน ทหารกองหนน นกศกษาวชาทหาร แมแตแพทยและพยาบาลในอนาคต ถาเหนความสาคญของการมความรแลว กจะจดหาทนสงเยาวชนของตนเรยนตอฝกตอ และยอมรบบคคลภายนอก เขามาพฒนาหมบานโดยคณะกรรมการหมบานเปนผดาเนนการ เพอวางแผนใหมแรงงานมฝมอมากพอกจะสามารถยกระดบขนสเกษตรอตสาหกรรม เทคโนโลยตาและสงไดตามลาดบ

การตอสเบดเสรจ บทท ๓

๓๙

การจดตงหมบานยทธศาสตรพฒนา ๑.กลาวน า

การจดตงหมบานยทธศาสตรพฒนา เพอใหระดบความเขมแขงตามทคาดไว และมแบบตามทกาหนดลกษณะของหมบานยทธศาสตรพฒนาตองสามารถจดรปแบบงานยทธการ ดงน ๑. ประกอบดวยสงปลกสรางถาวร เพอเปนเครองกดขวาง ลดความคลองแคลว และอานาจการยงของฝายรกราน (หากมการปฏบตการรบ เปนการรบในสงปลกสรางถาวร) ๒. ฝกปฏบตการรบเปนชดขนาดเลก และการรบในสงปลกสรางถาวร ๓. สามารถสนบสนนหรอเสรมการปฏบตการรบของกาลงประจาถนในฐานะสวนระวงปองกน หรอในรปของจดตานทาน หรอภารกจอนเหมาะสม ๔. กาลงประชาชนจดตงในหมบาน มความสามารถเฉพาะตวในเรองตาง ๆ เชน ปรบการยงปนใหญ เครองยงลกระเบด และสามารถกาหนดทตงเปาหมายอากาศยานได มความรเบองตน เรองการปองกนสงครามนวเคลยร ชวะ เคม สามารถสรางเครองกดขวาง และสนามทนระเบดได สามารถใชอาวธประจากาย เชน เครองยงลกระเบด ปนกล และเครองยงจรวดตอสรถถง ฯลฯ

ตอนท ๑ ๒. การจดตงหมบานยทธศาสตรพฒนา

๒.๑ องคประกอบของหมบานยทธศาสตรพฒนา ๒.๑.๑ ประชากรอยอาศย ๑๕๐ - ๒๐๐ ครอบครว (ผานการฝกวชาพนฐานการตอส) ๒.๑.๒ พนทประกอบอาชพ และมระบบการผลตครบวงจร ๒.๑.๓ แหลงนา ๒.๑.๔ ศนยสนบสนนประจาหมบาน (ดานการขาว เกยวขาย การตกขาว ฯลฯ) ดานสงกาลงบารง

เกยวกบสงอปโภคบรโภค สหกรณเอนกประสงค เงนทนหมนเวยน ฯลฯ และดานกจการพลเรอนเกยวกบการปลกฝงอดมการณ การปฏบตการจตวทยา การประชาสมพนธกจกรรมตาง ๆ ฯลฯ

๒.๑.๕ ศนยพฒนาเดกเลก (รวมอนามยแมและเดก/หญงมครรภ) ๒.๑.๖ ศนยเยาวชน ๒.๑.๗ ระบบคมนาคมภายใน และระหวางหมบาน ๒.๑.๘ การตดตอสอสารภายใน และระหวางหมบาน ๒.๑.๙ ระบบฉากขดขวางทหลบภย และระบบการปองกน ๒.๑.๑๐ ปอมปน (รวมทงการฝกประชาชนใหใชอาวธประจาหนวย) ๒.๑.๑๑ หนวยกาลงประจาถนพทกษหมบาน ๒.๑.๑๒ คลงอาวธกระสน ๒.๑.๑๓ กาหนดพนทสวนหลงและแผนการอพยพ ใหสอดคลองกบแผนของฝายปกครองหมบาน

ยทธศาสตรพฒนาแตละประเภท กาหนดใหมองคประกอบดงกลาวอยางเหมาะสมกบสถานการณ

๔๐

๒.๒ องคประกอบจ าเปนในกลมหมบาน ๒.๒.๑ ประกอบดวยหมบานยทธศาสตรพฒนา ๕ - ๙ หมบาน ๒.๒.๒ ระบบการตดตอสอสาร ๒.๒.๓ ระบบการคมนาคม (ถนน F๔ เลยบชายแดนรอบประเทศ) ๒.๒.๔ สถานการศกษา ๒.๒.๕ สถานพยาบาล ๒.๒.๖ ศาสนสถาน ๒.๒.๗ กองกาลงประจาถนพทกษหมบาน ๒.๒.๘ ระบบปอมคายและระบบการปองกน

๒.๓ ประเภทของหมบานยทธศาสตรพฒนา คอหมบานเปาหมายในพนทยทธศาสตรพฒนาแบงเปน ๓ ประเภทคอ

๒.๓.๑ หมบานยทธศาสตรพฒนาประเภทท ๑ คอ หมบานทอยในพนทเพอความมนคงตามแนวชายแดน และอยในแนวทางการเคลอนททสาคญของขาศกตามสมมตฐานของแผนปองกนประเทศ

๒.๓.๒ หมบานยทธศาสตรพฒนาประเภทท ๒ คอ หมบานทอยในพนทเพอความมนคงตามแนวชายแดน แตอยนอกแนวทางการเคลอนททสาคญของขาศกตามสมมตฐานของแผนปองกนประเทศ

๒.๓.๓ หมบานยทธศาสตรพฒนาประเภทท ๓ คอ หมบานทอยในพนทเพอความมนคงภายใน ๒.๔ วตถประสงคและเปาหมายในการจดตงหมบานยทธศาสตรพฒนา

การจดตงหมบานยทธศาสตรพฒนา เพอใหเกอกลตอระบบการตอสเบดเสรจ หมบานทจดตงไวเดม และทจดตงใหมจะไดดาเนนการพฒนาไปสเปาหมายเดยวกน

๒.๔.๑วตถประสงคการจดตงหมบานยทธศาสตรพฒนา ๒.๔.๑.๑ ดานการเมองการปกครอง

- ใหประชาชนมสวนรวมในการปกครองระบอบประชาธปไตย อนมพระมหากษตรยเปนประมข

- จดระเบยบหมบานทอยกระจาย ใหรวมเปนกลมกอน และจดตงใหเปนหมบานทถกตองตามกฎหมาย

- ใหมคณะกรรมการหมบาน ทมการเลอกตงดวยวธการประชาธปไตย และสามารถวางแผนดาเนนการพฒนาหมบานของตนเอง ในแนวทางโครงการหมบาน อพป.

๒.๔.๑.๒ ดานเศรษฐกจ - เพอใหประชาชนในพนทยทธศาสตรพฒนา ทดอยโอกาสในทางเศรษฐกจ ไดมคณภาพท

ดขน และสามารถชวยเหลอตนไดมากขน พรอมทงปรบตวใหเขากบสภาพทางเศรษฐกจ และสงแวดลอมไดอยางเหมาะสม

๔๑

- ใหประชาชนมทอยอาศยและททากนของตนเอง เพอใหเกดจตสานกในการเปนเจาของ และรกหวงแหนแผนดนของตนเอง

๒.๔.๑.๓ ดานสงคมจตวทยา - ใหประชาชนมคณภาพชวตทดขน และพอใจในการครองชพ - ประชาชนไดรบการพฒนาจตใจใหขยน ประหยด ลด ละ เลกอบายมข มจตใจทจะ

รวมมอกนพฒนาหมบานของตนเอง และสามารถพงตนเองได ๒.๔.๑.๔ ดานการทหาร

- ฝกอบรมประชาชนใหมขดความสามารถในดาน รปภ. และจดตงเปนกองกาลงประชาชน มขดความสามารถในการหาขาว เฝาตรวจ แจงเตอน และทาการรงหนวงไวไดในระยะเวลาหนง หรอจนกวากาลงทหารหรอกาลงรบหลกจะมาชวยเหลอ

- ใหสามารถปฏบตงานรวมกบกาลงประจาถน และกาลงหลกในการคมครองสถานทสาคญ หรอปฏบตตามแผนการปองกนฝายพลเรอน และปฏบตการรบแบบกองโจร

- สนบสนนแนวความคดในการปองกนประเทศ ดวยการจดเตรยมสนามรบ และเพมอานาจกาลงรบทงทมตวตนและไมมตวตน

๒.๔.๒ เปาหมายในการจดตงหมบานยทธศาสตรพฒนา ๒.๔.๒.๑ ดานการเมองการปกครอง คณะกรรมการหมบานท เลอกตงตามระบอบ

ประชาธปไตยนน จะตองสามารถวางแผนและพฒนาหมบานของตนเองได ๒.๔.๒.๒. ดานเศรษฐกจ

- ประชาชนมทอยอาศยและททากนเปนของตวเองทกครวเรอน และมรายไดเพยงพอในการทรงชพ

- ทกหมบานมการพฒนาจากระบบกลมประชาชน เพอเศรษฐกจไปสระบบสหกรณทมระบบการผลตครบวงจร

๒.๔.๒.๓ ดานสงคม - ประชาชนทกหมบาน มคณภาพชวตอยางตาคณภาพตามเกณฑมาตรฐาน - ประชาชนทกหมบานทลด ละ เลกอบายมข และประชาชนสวนมากไดรบการศกษา

๒.๒.๒.๔ ดานการทหาร - หมบานจะตองมชด รปภ.หมบาน มระบบแจงเตอนททนสมย และหรอมวทยตดตอกบ

ตาบล อาเภอ และหนวยกาลงประจาถน หรอหนวยกาลงรบหลกได - ใหกองกาลงประชาชนสามารถปฏบตการรบ หรอปฏบตการรวมกบกาลงประจาถน

กาลงรบหลกได และสามารถสลายตวปฏบตการรบแบบกองโจรหลงแนวขาศกได - สรางสงกดขวางเพมเตมขน และมระบบฉากขดขวางจากแนวชายแดนกอนทจะถง

หมบานยทธศาสตรพฒนา

๔๒

ตอนท ๒ ๓. ขนการปฏบตและหลกเกณฑการคดเลอกราษฎร

๓.๑ การจดระบบหมบานยทธศาสตรพฒนา ระบบปองกนตามแนวชายแดน ใหมการหมายแนวชายแดนทชดเจน และระบบฉากขดขวางจากแนวชานแดน จนถงหมบานยทธศาสตรพฒนา เพอปองกนมใหขาศกลาแดน โดยแบงแนวชายแดน ออกเปน ๗ แนว

แนวท ๑ เปนแนวพรมแดน แนวท ๒ เปนแนวปลกปาหมายแนวชายแดน ดวยตนไมเนอแขงเปนแถบกวาง ประมาณ ๘ เมตร

ตลอดแนวชายแดน แตหากมแนวธรรมชาตแนชดอยแลว เชน ภเขา แมนา กไมจาเปนตองมแนวปลกปาหมายแนวชายแดน

แนวท ๓ เปนแนวสนามทนระเบดหรอแนวสงกดขวางอนทเหมาะสม กวางประมาณ ๒๐๐ เมตร วางตลอดแนวชายแดน (อาจจดสรางภายหลง)

แนวท ๔ เปนแนวรวลวดหนาม จากแนวท ๓ ประมาณ ๑๐๐ เมตร (อาจจดสรางภายหลง) แนวท ๕ เปนถนนเลยบชายแดนมาตรฐาน เอฟ ๖ หางจากแนวชายแดน ๕๐๐-๖๐๐ เมตร (อาจ

จดสรางภายหลง) แนวท ๖ เปนแนวปลกปาไมโตเรว กวางประมาณ ๒๐๐ เมตร ปลกตอจากแนวถนนเปนแนวสกดกน

ยานยนตของขาศกอกชนหนง แนวท ๗ เปนพนทตงหมบานยทธศาสตรพฒนา เปนททากน และทอยอาศยครอบครวละ ๑๕ ไร

ระบบการรกษาความปลอดภยภายในหมบาน ใหจดชดรกษาความปลอดภยของหมบาน สรางบงเกอร หรอมลดนรอบหมบานทคาดวาใกลเคยงเสนทางการเคลอนทของฝายตรงขาม สรางหลมหลบภยแตละหมบาน และหลมหลบภยสาธารณะ จดใหมระบบแจงเตอนโดยจดหอกระจายขาวขน และมวทยตดตอหมบานขางเคยง ตาบล อาเภอ กาลงประจาถน และกาลงรบหลกทอยใกลเคยง

การฝกราษฎรในหมบานยทธศาสตรพฒนา โดยยดถอหลกสตรการฝกดานการรกษาความปลอดภยทกาหนด และใหสามารถใชอาวธประจาหนวยและอาวธทยดจากขาศกได

การจดระบบหมบาน ใหมหมบานหลก ๑ หมบาน และหมบานรองจานวนหนงตามความเหมาะสม และสามารถดารงการตดตอกบ ตาบล อาเภอ กาลงประจาถน และกาลงรบหลกทอยใกลเคยงการจดระบบฉากขดขวาง จดทาเฉพาะหมบานยทธศาสตรตามแนวชายแดน ประเภทท ๑ และประเภทท ๒ เทานน

ตวอยางการวางหมบานยทธศาสตรพฒนาตามแนวชายแดนและการวางฉากขดขวาง

๔๓

๓.๒ แนวทางทเลอกหมบานตาง ๆ เปนหมบานปองกนตนเองชายแดน มดงน ๓.๒.๑ เปนหมบานทหางชายแดนไมเกน ๕ กม. ๓.๒.๒ อยในแนวทางเคลอนททหารของขาศก ๓.๒.๓ เปนพนททไดรบผลกระทบกระเทอนจากผอพยพ ๓.๒.๔ เปนพนททการกระทบกระทงตามแนวชายแดน ฝายตรงขามอาจสงกาลงขนาดเลกเขามาได

๓.๓ หลกเกณฑในการคดเลอกราษฎรเขาอยในโครงการ สานกงานเสรมความมนคงตามแนวชายแดน ไดพจารณากาหนดหลกเกณฑในการคดเลอกราษฎร

เขาอยอาศยและทากนในหมบานโครงการ ซงไดกาหนดหลกการใหญ ๆ ในการพจารณาไวดงน ก. บคคลท ๑ เปนทหารกองหนน ทหารพราน หรอคนหนมสาว (อาย ๑๗ - ๓๕ ป) ข. บคคลในพนทโดยมทะเบยนบานเปนหลกฐาน ค. ถาไมมทะเบยนบาน จะตองสามารถพสจนไดวาไดอาศยอย และ/หรอทากนในพนทนน

ตดตอกนเกนกวา ๕ ปขนไป ง. ตองไมมทดนในทอน

ตามหลกการดงกลาว เพอใหสะดวกตอการพจารณาคดเลอก จงไดกาหนดหลกเกณฑในการคดเลอกราษฎรออกเปนกลม ๆ ตามลาดบกอนหลงในการพจารณาใหสทธ ดงน

หมายเหต ๑. แนวพรมแดน ๖. พนทปลกปา

๒. พนทปลกปาหมายแนวชายแดน ๗.พนททากน

๓. ฉากขดขวาง ดงระเบด ๘.พนทปลกปาปองกนตนเองชายแดน

๔. รวลวดหนาม ๙.การตดตอสอสาร

๕. ถนน ๑๐.คลองชลประทาน

๑๑. หมบานปองกนตนเองชายแดน

๔๔

กลมท ๑ บคคลตามหลกการในขอ ก. มทอยอาศยและทากนในบรเวณพนทโครงการ มทะเบยนบานเปนหลกฐานตามหลกการในขอ ข. และไมมทดนทากนในทอน

กลมท ๒ บคคลตามหลกการในขอ ก. มทอยอาศยและทากนในบรเวณพนทโครงการ ไมมทะเบยนบานตามหลกการในขอ ข. แตสามารถพสจนไดวา ไดอาศยและทากนอยในพนทนนตดตอกนเกนกวา ๕ ป และไมมทดนทากนในทอน

กลมท ๓ บคคลทไมอยในหลกการตามขอ ก. มทอยอาศยและทากนในบรเวณพนทโครงการ โดยมทะเบยนบานตามหลกการในขอ ข. และไมมทดนทากนในทอน

กลมท ๔ บคคลทไมอยในหลกการตามขอ ก. ไมมทะเบยนบานตามหลกการในขอ ข. แตสามารถพสจนไดวา ไดอาศยและทากนอยในพนทโครงการตดตอกนเกนกวา ๕ ป และไมมทดนทากนในทอน

กลมท ๕ บคคลตามหลกการในขอ ก. มทดนเฉพาะททากนในบรเวณพนทโครงการ และสามารถพสจนไดวา ทากนตดตอกนเกนกวา ๕ ป และไมมทดนทากนในทอน

กลมท ๖ บคคลทไมอยในหลกการตามขอ ก. แตมทดนเฉพาะททากนในบรเวณพนทโครงการ และสามารถพสจนไดวา ทากนตดตอกนเกนกวา ๕ ป และไมมทดนทากนในทอน

กลมท ๗ บคคลใดบคคลหนงท สนง.สมค.ชด. พจารณาแลวเหนวาเปนบคคลทใหความรวมมอกบทางราชการในการปองกนประเทศเปนอยางด

๓.๔ ล าดบและวธในการคดเลอก ๓.๔.๑ สนง.สมค.ชด. แจงใหทางอาเภอทรบผดชอบในพนทโครงการ ประกาศรบสมครราษฎร ๓.๔.๒ อาเภอดาเนนการประชาสมพนธ และประกาศรบสมครใหทราบทวไป โดยใหราษฎรแสดง

ความประสงคเขาอยอาศย และทากนในหมบานโครงการภายใน ๓๐ วน นบแตวนประกาศเปนตนไป ๓.๔.๓ อาเภอดาเนนการสารวจขอมลและสอบสวนการครองทดน และหลกฐานการอยอาศยและทา

กนของราษฎรทมาสมครอยางละเอยด เพอใหไดขอมลอยางแทจรง ๓.๔.๔ การปะชมราษฎรทงหมดทมาสมคร เพอใหราษฎรทกทวงคณสมบตของบคคลอนทไมถกตอง

เพอเปนการยนยน ๓.๔.๕ อาเภอจดตงคณะกรรมการ เพอพจารณาคดเลอกในขนท ๑ ๓.๔.๖ คณะกรรมการคดเลอกราษฎรพจารณาขนท ๑ ดาเนนการคดเลอกราษฎรตามหลกการ และ

หลกเกณฑทโครงการกาหนดไว รวมทงรวบรวมขอมลของราษฎรแตละบคคลในแตละกลม เพอเปนขอมลในการพจารณาในขนตอไป

๓.๔.๗ อาเภอเสนอรายชอพรอมขอมลของราษฎรทผานการพจารณาคดเลอกในขนท ๑ ใหคณะกรรมการพจารณาคดเลอกขนท ๒ ไดพจารณาใหความเหนชอบ

๓.๔.๘ อาเภอประกาศรายชอผทไดรบการคดเลอกใหมสทธเขาอยอาศยและทากน ในหมบานโครงการ พรอมกบรายชอราษฎรทเปนตวสารองดวย

๓.๔.๙ อาเภอจดใหผทไดรบการคดเลอกจบฉลากเลอกแปลงทอยอาศยและแปลงททากน

๔๕

๓.๔.๑๐ ดาเนนการจดคนลงตามแปลง โดยรวมกบ จนท.หนวยจดทดน ๓.๔.๑๑ รบการอทธรณจากราษฎร และพจารณาผลการอทธรณ แลวรายงานให สนง.สมค.ชด.

ทราบ เพอพจารณาดาเนนการตอไป ๓.๔.๑๒ อานวยความสะดวกใหกบหนวยงานทเกยวของกบโครงการ ในการดาเนนงานตามแผนงาน

โครงการ ฯ ๓.๔.๑๓ ตดตามประเมนผล แลวแจงให สนง.สมค.ชด. ทราบ

ตอนท ๓ ๔. แนวทางในการพฒนาหมบานปองกนตนเองชายแดน

๔.๑ ยดหลกสาคญ คอ ไมใหราษฎรละทงพนทชายแดน เพราะถาหากละทงแลว จะทาใหฝายตรงขามใชพนทดงกลาวไดสะดวก การไมใหประชาชนละทงพนทชายแดน ไดแก ระบบประชากร ระบบปองกน และระบบการพฒนา

๔.๑.๑ ระบบประชากร หมายถง การรวบรวมราษฎรทอาศยอยกระจดกระจายในพนทลอแหลมอนตรายบรเวณชายแดน

มาอยอาศยในหมบานทจดตงขนใหม ใกลกบหมบานทตนอาศยอยเดม หรออาศยในหมบานทมอยแลว หมบานนนตองตงอยในพนททไมหางจากชายแดนมากนก กดขวางชองทางทฝายตรงขามใชเปนเสนทางรกเขามามอทธพลในเขตไทย มหมบานเลก ๆ บรเวณใกลเคยงหลายหมบานทสามารถนามารวมกนได และพนทพอทจะทามาหากน พรอมกนนนใหวางผงหมบานและจดสงอานวยความสะดวกขนพนฐานภายในหมบานใหประชาชนประมาณ ๑๐๐-๒๐๐ ครอบครวขนไปไดใชประโยชนรวมกน เชน โรงเรยนสถานอนามย ศาลาประชาคม แหลงนา ถนน เปนตน

๔.๑.๒ ระบบปองกน ไดแก การจดใหราษฎรในหมบานสามารถปองกนตนเอง และหมบานจากภยของฝายตรงขามได

ในขนตน โดยการสรางทหลบภยภายในหมบาน สรางมลดน คตดตอและทมนปองกนรอบๆหมบาน หอกระจายขาว วทยตดตอสอสารกบหนวยทหาร ตชด. และ อาเภอ ใหราษฎรไดรบการฝกและมอาวธใชปองกนหมบาน

๔.๑.๓ ระบบการพฒนา ไดแก การชวยเหลอราษฎรใหมทอยอาศยและททากนเปนของตนเอง ยกฐานะความเปนอยใหด

ขนจะไดรกถนทอยอาศย การพฒนาทสาคญคอการเกษตรและสหกรณ การศกษาทงในระบบและนอกระบบโรงเรยน การอนามยและการพฒนาอาชพเพอเพมพนรายได การจดทอยอาศยและททากนใหราษฎรไดมททากนเปนของตนเอง

๔.๒ ล าดบขนการจดตงหมบาน สานกงานพฒนาพนทชายแดน จะวางแผน เสนอแผนงานโครงการจดตงหมบาน โดยพจารณา

กาหนดพนทหมบานเปาหมาย เสนอคณะอนกรรมการ ฯ เพอตกลงใจเสนอโครงการตอไปตามลาดบ เมอไดรบอนมต โครงการจะเรมดาเนนการตามลาดบคอ

๔๖

อาเภอ จะประกาศรบสมคร และคดเลอกราษฎรทมคณสมบตตามระเบยบกาหนด เปนการคดเลอกขนท ๑ แลวจงสงรายชอใหสานกงานพฒนาพนทชายแดน

สานกงานพฒนาพนทชายแดน จะนารายชอราษฎรทไดรบจากอาเภอ เขาประชมพจารณาในสวนของสานกงาน ฯ ทาการตรวจสอบคณสมบต เปนการคดเลอกขนท ๒ ซงผลการคดเลอกจะถอวาผไดรบคดเลอกนน เปนสมาชกของโครงการโดยสมบรณ

หนวยจดทดน จะดาเนนการจดสรรแบงแปลงทอยอาศย ททากน โดยประสานกบสานกงานพฒนาพนทชายแดน เพอใหเปนไปตามเปาหมายทกาหนด

เมอจดสรรเรยบรอยแลว อาเภอกบสานกงาน ฯ จะรวมกนจดใหราษฎรจบสลากเลอกแปลงทอยอาศยและททากน ตลอดจนชทดนใหราษฎรสามารถเขาดาเนนการไดทนท

หนวยงานอน ๆ กจะเขามาดาเนนงานตามแผนแมบททกาหนด ตามงบประมาณทไดรบ

ตอนท ๔

๕. การสรางผน าชมชนในอนาคต ในป พ.ศ.๒๕๒๔ สมเดจพระเทพรตนราชสดา ฯ สยามบรมราชกมาร ไดพระราชทานแนวความคดใน

การพฒนาบคลากรของชาต โดยเฉพาะการชวยเหลอเดกและเยาวชน แก พล.อ.พจตร กลละวณชย ซงในขณะนน ดารงตาแหนง ผบ.พล.๑ รอ. ไดนาแนวความคดทไดรบพระราชทานไปดาเนนการพฒนาเยาวชนของชาต โดยเรมจากบตรหลานของทหารภายในหนวย และไดรบพระราชานญาตใหใชชอโครงการวา “โครงการเทพอ านวย”

ตอมาในป พ.ศ.๒๕๒๖ ทภ.๑ ไดนาโครงการเทพอานวยไปประยกตใชในหมบานชนบททยากจน ซงตงอยตามแนวชายแดนไทย-กมพชา ในเขตจงหวดปราจนบร โดยใชชอโครงการวา “โครงการเทพอ านวยประยกต” ซงในทสดกไดขยายไปทวเขต ทภ.๑

ในป พ.ศ.๒๕๒๘ ทภ.๑ ไดขอรบพระราชทานพระบรมราชานญาตใหโครงการเทพอานวย และโครงการเทพอานวยประยกต เปนโครงการเฉลมพระเกยรต เนองในวโรกาสทพระบาทสมเดจพระเจาอยหวทรงพระเจรญพระชนมพรรษาครบ ๕ รอบ ใน พ.ศ.๒๕๓๐ โดยรวมใชชอโครงการวา “โครงการเทพอ านวยกองทพภาคท ๑”

หลกการและเหตผล ๑. การกาหนดแผนงานทจะพฒนาบคลากรของชาต โดยเฉพาะเดกและเยาวชนอยางมระเบยบและ

ขนตอนทเหมาะสมกบวย เพอใหเตบโตเปนพลเมองทมคณภาพของประเทศ โดยใหสอดคลองกบแนวความคดในการพฒนาความพรอมในทกดาน เพอการตอแบบสเบดเสรจ โดยใชชอแผนงานวา “ แผนงานการสรางชมชนในอนาคต ”

๒. เดกและเยาวชนเปนทรพยากรบคคล และเปนอนาคตของชาต ประเทศทพฒนาแลวและมความมนคง ยอมจะตองมเดกและเยาวชนทมประสทธภาพ และคณภาพสมบรณทงทางรางกายสตปญญา สขภาพอนามย สขภาพจต และจรยธรรม

๔๗

๓. รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พ.ศ.๒๕๒๑ มาตรา ๕๖ กลาวไววา “รฐตองจดใหมก าลงทหารไวเพอรกษาเอกราช ความมนคงของรฐ และผลประโยชนของชาต ก าลงทหารพงใชเพอการรบหรอการสงคราม เพอปกปองสถาบนพระมหากษตรย เพอปราบกบฎ เพอรกษาความมนคงของรฐ และเพอการพฒนาประเทศ”

วตถประสงค ๑. ดานการเมอง

๑.๑ พฒนาเดกและเยาวชนใหมความร และอดมการณของการปกครองระบอบประชาธปไตย อนมพระมหากษตรยเปนประมข

๑.๒ ปลกฝงและเสรมสรางความมวนย และอดมการณใหเดกและเยาวชน มความสานกในความเปนเจาของประเทศ

๒. ดานเศรษฐกจ ๒.๑ พฒนาใหเดกและเยาวชนมความรความสามารถในสาขาวชาชพทมความถนด ๒.๒ ยกระดบรายไดใหดขน

๓. ดานสงคมจตวทยา ๓.๑ ยกระดบคณภาพของชวต ของเดกและเยาวชน ทงทางดานรางกาย สตปญญา จตใจ และ

จรยธรรม ๓.๒ ปลกฝงและเสรมสรางใหเดกและเยาวชนมความขยน อดทน ซอสตย ประหยด และสามคค ๓.๓ เปนพนฐานในการพฒนาอยางตอเนองไปสโครงการกองหนน เพอความมนคงของชาต

๔. ดานการทหาร ๔.๑ พฒนาเดกและเยาวชน ใหความสามคครวมกลมทากจกรรมทกอใหเกดความมนคงของชาต ๔.๒ เสรมสรางความสมพนธอนดระหวางทหารกบประชาชนอยางตอเนองและยาวนาน ๔.๓ ใหเยาวชนมความสามารถในการผนกกาลง สนบสนนภารกจการปองกนประเทศไดเมอ

จาเปน วธด าเนนการ

๑. แนวความคดในการด าเนนการ กาหนดโครงการพฒนาเดกและเยาวชนใหเปนระบบและขนตอนทเหมาะสมกบวย โดยสอดคลอง

กบแผนการศกษาของชาต และแผนการพฒนาเยาวชนของชาต โดยแบงระดบการพฒนาออกเปน ๒ กลมดงน

๑.๑ เดกกอนวยเรยน เดกและเยาวชนวยเรยน มงเนนในดานการพฒนาคณภาพชวต เพอใหเดก และเยาวชนเปนผทมคณภาพ และประสทธภาพทงทางดานรางกาย จตใจ สตปญญา และจรยธรรม

๔๘

๑.๒ เยาวชนทวไปหรอเยาวชนหลงวยเรยน มงเนนไปในดานการยกระดบรายไดใหดขน และสามารถผนกกาลงสนบสนนในภารกจของทหารไดเมอมความจาเปน

๒. โครงการตามแผน ๒.๑ เดกกอนวยเรยน (อาย ๓ - ๖ ป)

- โครงการศนยการพฒนาเดกเลก - โครงการเกษตรเพออาหารกลางวน - โครงการจดสรางสนามเดกเลน

๒.๒ เดกและเยาวชนวยเรยน ๒.๒.๑ ระดบประถมศกษา (อาย ๖ - ๑๒ ป)

- โครงการเกษตรเพออาหารกลางวน - โครงการจดสรางสนามเดกเลน - โครงการพฒนาจรยธรรมเดกวยเรยน

๒.๒.๒ ระดบมธยม (อาย ๑๒ - ๑๘ ป) - โครงการพฒนาจรยธรรมเดกและเยาวชนวยเรยน - โครงการฝกอบรมเดกและเยาวชนเพอความมนคง

๒.๒.๓ เยาวชนทวไป (เดกและเยาวชนทผานการศกษาภาคบงคบแลวไมศกษาตอ หรอเดกและเยาวชนทไมเคยศกษาเลย ซงมอายระหวาง ๑๒ - ๒๑ ป)

- โครงการฝกอบรมเดกและเยาวชนเพอความมนคง - โครงการยวเกษตร - โครงการเกษตรระบบกลม

๓. ขอควรปฏบต การดาเนนตามโครงการจะตอง ๓.๑ เกดจากความตองการและความพรอมของประชาชน เดกและเยาวชนในทองถนอยางแทจรง ๓.๒ ใหประชาชนมสวนรวมดาเนนการใหมากทสด ๓.๓ ใหสวนราชการทเกยวของ หรอองคการเอกชนอน ๆ เขามามสวนรวมในการดาเนนการ ๓.๔ การประชาสมพนธเปนสงสาคญ ในการขยายผลของแผนงาน ๓.๕ การตดตามและประเมนผล ตองกระทาอยางจรงจงและตอเนอง ๓.๖ สงมอบความรบผดชอบใหกบเจาหนาทปกครองทองถนตอไป

๔. งบประมาณ ๔.๑ จากความรวมมอของผปกครองและเยาวชน ๔.๒ จากการบรจาคของผมจตศรทธาใหการสนบสนน ในรปของการบรจาคเปนเงนและสงของ ๔.๓ จากสวนราชการทเกยวของ (งบปกต) ๔.๔ ขอรบการสนบสนนจาก ทบ. เทาทจาเปน และประหยด

๔๙

๕. หนวยงานในการพฒนาพนท และรบผดชอบของการจดตงหมบานยทธศาสตรพฒนา ( ๘ กระทรวงหลก ๒ หนวยงานเสรม )

๕.๑ กระทรวงกลาโหม ๕.๑.๑ หนวยบญชาการทหารพฒนา สรางถนนผวจราจร กวาง ๖ เมตร ขนานกบแนว

ชายแดน หางจากแนวชายแดนประมาณ ๕๐๐ เมตร ระยะทาง ๘ กม. ๕.๑.๒ กองทพภาค ประสานการปฏบต อานวยการ และใหการสนบสนน ขอใชพนทปาสงวน

ตดตามผลการปฏบต ๕.๑.๓ กองกาลงของกองทพ (เชน กองกาลงบรพา)

- เสนอโครงการ - จดกาบงคมครองการปฏบตงานในเขตพนทโครงการ - ประสานการปฏบต บรหารโครงการ การปฏบตงานและสรางอาคารสานกงานชวคราว - สารวจทาปายเสนอขอบเขตโครงการ - สรางรวรวดหนามขนานกบถนนเลยบชายแดน ระยะทาง ๘ กม. - จดระบบหมบาน สรางบงเกอร หลมหลบภย - ฝกราษฎรใหรจกปองกนหมบาน และใชอาวธตาง ๆ

๕.๒ กระทรวงมหาดไทย ๕.๒.๑ กรมการปกครอง

- สารวจราษฎรบรเวณรอบ ๆ โครงการ เตรยมการคดเลอกราษฎรเขาอยในหมบานโครงการ

- ดาเนนการประชาสมพนธโครงการ ใหราษฎรและเจาหนาทระดบทองถนเขาใจโครงการ - ประสานการจดระบบหมบาน - จดตงหมบานใหเปนหมบานทถกตองตามกฎหมาย (พรบ. ลกษณะการปกครองทองท

๒๔๕๗ ) ๕.๒.๒ กรมทดน

- จดหนวยจดทดนเขาดาเนนการจดสรรทดนสาหรบอยอาศย และทากนใหราษฎรตามเปาหมายโครงการ

- สารวจรายละเอยดพนทโครงการ เพอวางผงและแบงแปลงทดน - สารวจแนวกอสรางถนนในพนทโครงการ - รงวดแบงแปลงทดน

๕๐

- สรางถนนสายหลกและสายซอยในเขตพนทโครงการ - บกเบกปรบพนทสาหรบเปนทอยอาศย และเกษตรกรรมบางสวน

๕.๒.๓ กรมการพฒนาชมชน - สารวจ สงเสรมอตสาหกรรมในครวเรอน - จดตงศนยศลปชพพเศษ - การสงเสรมการออมทรพยเพอการผลต ซงจดตงโดยองคกรประชาชน เปนของ

ประชาชน และเพอประชาชน - การจดตงองคกรสตรในระดบหมบาน ๆ ละ ๕ - ๙ คน - การจดตงองคกรเยาวชน อาย ๑๕ - ๒๕ ป ทงชายและหญง - การจดตงองคกรเดกเพอการเลยงดเดกกอนวยเรยนอาย ๓-๖ ป เปนการเตรยมพรอม

ของเดก - สรางศาลาประชาคม จานวน ๑ หลง

๕.๒.๔ กรมประชาสงเคราะห - วางแผนการปลกสรางบานใหกบราษฎร - จดหาวสดอปกรณ และ จนท. ในการสรางบาน - ควบคมการดาเนนงานในโครงการ โดยประสานกบอาเภอ - การสงเคราะหประชาชนทประสบปญหาทางสงคม

๕.๒.๕ รพช. ขดสระนาเพออปโภคและบรโภค จานวน ๑ แหง ๕.๓ กระทรวงเกษตรและสหกรณ

๕.๓.๑ กรมปาไม - ปลกปาตามแนวชายแดน ก. ๘ ม. ใชตนสเสยดแกน จานวน ๔ แถว ระยะทาง ๘ กม. - ปลกปาไมโตเรว ตดจากแนวถนนเขามาเปนพนทกวาง ๓๐๐ ม. ยาว ๘ กม. - ปองกนรกษาปาไมในพนทโครงการ - ประสานและใหขอมลการขอใชประโยชนทปาสงวน เพอจดตงหมบานตามโครงการ ฯ - ประสานการจดสรรทดนภายในโครงการ - ออกเอกสารสทธทอยอาศย และททากนใหราษฎร

๕.๓.๒ กรมชลประทาน - สารวจและกาหนดพนทสรางแหลงนาเพอการเกษตร - ดาเนนการสรางแหลงนาเพอการเกษตร

๕.๓.๓ กรมพฒนาทดน - สารวจ จาแนก วางแผนการใชทดน - การพฒนาทดน

๕๑

(๑) สาธตและสงเสรมการทาปยหมก (๒) สาธตการพฒนาทดน (๓) อบรมผนาเกษตรกร

๕.๓.๔ กรมสงเสรมการเกษตร - อบรมวชาการเกษตรแกราษฎรในหมบานโครงการ - สงเสรมการปลกพชเศรษฐกจ และไมผลในพนททากนแกราษฎรในหมบานโครงการ - จดทาแปลงสาธต และสงเสรมการปลกพชพนธด ในหมบานโครงการ - จดตงกลมสถาบนเกษตร และกลมสงเสรมอาชพในหมบานโครงการ

๕.๓.๕ กรมวชาการเกษตร - จดทาแปลงทดสอบการปลกพช และวธการเพมผลผลตใหสงขน - ควบคม แนะนา เกษตรกรผนาในทองถน ในดานการผลต และการขยายพชพนธด แก

สมาชกในพนทโครงการ - แนะนาความรดานวชาการเกษตร แกราษฎรในโครงการ - ขยายพนธพชทด และเหมาะสมกบสภาพทองถน ใหเกษตรกรในหมบานทาพนธปลก

๕.๓.๖ กรมปศสตว - สาธต และสงเสรมการเลยงสตว และขยายพนธสตว - สาธตและสงเสรมเกษตรกรตวอยางประกอบอาชพเลยงสตว - อบรมอาสาพฒนาปศสตว - ใหการสนบสนนพนธสตว - ปฏบตการปองกนและรกษาสตวปวย - สงเสรมและพฒนาอาชพปศสตว

๕.๓.๗ กรมประมง - สงเสรมและสาธตการเลยงปลา - จดหาพนธปลาใหกบแหลงนาในพนทหมบานโครงการ

๕.๓.๘ กรมสงเสรมสหกรณ - จดตงสหกรณ

๕.๔ กระทรวงศกษาธการ ๕.๔.๑ สปช.

- สารวจและสรางโรงเรยนประชาบาลพรอมเสาธง - สรางบานพกคร ๒ หลง - สรางสวม ๔ ทนง จานวน ๑ หลง

๕.๔.๒ กรมการศกษานอกโรงเรยน - สงเสรมอตสาหกรรมในครวเรอน

๕๒

- แผนงานสงเสรมดานอาชพ (ระยะเรมตน-ระยะกลาง-ระยะยาว) - แผนงานสงเสรมและพฒนาพนทบรเวณทอยอาศย - แผนประสานงานจดกจกรรมการศกษานอกโรงเรยนเพอพฒนาคณภาพชวต - จดสอนวชาชพแกราษฎร

๕.๕ กระทรวงสาธารณสข ๕.๕.๑ สานกงานปลดกระทรวง

- จดสรางบรการสาธารณสขชมชน ๑ แหง พรอมครภณฑ และเวชภณฑ - จดสรางประปาในหมบาน - อบรม ผสส., อสม. - หนวยสาธารณสขเคลอนทเฉพาะกจ - จดตงกองทนรกษาพยาบาล - จดสรางสถานบรการสาธารณสขชมชน (ตามความเหมาะสมและจาเปน)

๕.๖ กระทรวงอตสาหกรรม ๕.๗ กระทรวงพาณชย ๕.๘ กระทรวงแรงงานและสวสดการสงคม

๕.๙ การกฬาแหงประเทศไทย สานกนายกรฐมนตร ๕.๑๐ สานกงานอยการสงสด

ปจจบน กองทพบก ไดกอตงหนวยทหารทจะนามาชวยในการพฒนาประเทศ คอ กองพลพฒนา กองพลพฒนา

๑.ภารกจ สงเสรม และสนบสนนการพฒนาประเทศดานการเมอง, เศรษฐกจ, สงคมจตวทยา และการทหาร เพอ

ความมนคงของชาตในขอบเขตทไดรบมอบหมายรวมทงดาเนนการใหการชวยเหลอ บรรเทาทกข แกประชาชนทประสบภยธรรมชาต ๒.การแบงมอบ

บรรจใหกองทพภาค ละ ๑ กองพลพฒนา กองพลพฒนาท ๑ ทตง คายศรสรยวงศ จ.ราชบร กองพลพฒนาท ๒ ทตง ต.ไชยมงคล อ.เมอง จ.นครราชสมา กองพลพฒนาท ๓ ทตง ต.ดอนแกว อ.แมรม จ.เชยงใหม กองพลพฒนาท ๔ ทตง คายรตนพล ต.ดอนหอยโขลง จ.สงขลา

๕๓

๓. การจดหนวย (ตามผงการจด)

ผงการจดกองพลพฒนา

ตวอยางโครงการทกองทพบกด าเนนการ

ตวอยางโครงการทกองทพบกด าเนนการ โครงการพฒนาเสนทางแหลงน าและสาธารณสถาน

หลกการ

๕๔

เสนทางแหลงนาและสาธารณสถาน เปนโครงสรางพนฐานสาคญในการดารงชพของมนษยชาต เพราะสามารถเปนแหลงแสวงหาเครองอปโภคบรโภค เชน ใชเปนแหลงทามาหาเลยงชพ ใชเปนเสนทางคมนาคมและพฒนาเปนแหลงนนทนาการได นอกจากนนถาไดรบการพฒนาดแลรกษาอยตลอดเวลาจะเปนสถานทชวยบรรเทาภยธรรมชาต โครงการนจงเปนการพฒนาเพออนรกษลกษณะความเปนไทยในอดตใหเกดประโยชนสขในปจจบน และรกษาเอกลกษณไทยใหเปนสงแวดลอมทมคาตลอดไปในอนาคต โดยดาเนนการพฒนาเสนทาง แหลงนา และสาธารณสถาน ดวยการทาความสะอาดคคลอง แหลงนาและสาธารณสถานใหเปนสงแวดลอมทด และเปนโครงสรางพนฐานในการใชประโยชน กาหนดโครงการยอยกบมาตรการควบคม ในการพฒนาบารงรกษา และอนรกษใหอยในสภาพด โดยใชกาลงประชาชนทไดรบการจดตงหมนเวยนกนรบผดชอบและใหถอวาเปนสมบตของประชาชนทกคน

วตถประสงค ๑. พฒนาสองขางทางตางๆ ทงทางคนเดน ทางรถยนต ทางรถไฟ ใหเปนแถบสเขยวทสะอาด รมรน ม

ระเบยบ โดยการปรบพนท ปลกตนไม สรางอาคารทพกรอน หรอทพกผอนขางทาง แลวกาหนดมาตรการในการอนรกษ บารงรกษา และเกบเกยวผลประโยชน

๒. พฒนาแหลงนา เชน บอ ค คลอง หนอง บง และขดใหมหรอวางทอเมอจาเปน เพอใหเปนโครงการพนฐานและสงแวดลอมทดในการดารงชวต โดยการขดลอก ปรบแตง ปลกตนไมรมแหลงนา ปลกพชเลยงสตว สรางอาคารและแหลงนนทนาการ ทงในแหลงนาและรอบแหลงนาตามความเหมาะสมและมมาตรฐาน

๓. พฒนาสาธารณสถานทกแหงใหเปนสมบตของชมชน ใหมสภาพดมประโยชน เชนเดยวกบแหลงนาและเสนทางเปาหมาย ดาเนนการตลอดทวประเทศ ประโยชนทคาดวาจะไดรบ

๑. ยกระดบรายไดของประชาชนดานการอาชพในทองถน ๒. เกดแหลงทองเทยวและอาชพบรการอน ๆ ๓. เพมเสนทางคมนาคม ๔. ลดอบตเหตตาง ๆ ๕. เปนยทธศาสตรพฒนา เพอความเปนอนหนงอนเดยวกน ทงดานเศรษฐกจ สงคม การเมอง และ

ความปลอดภยในชวตทรพยสน

โครงการเยาวชนเดนทางไกล และจดคายพกแรม หลกการ

๕๕

การเรยนรทางสงคมเพอปรบปรงแนวความคด ความเชอ และคานยมในการประพฤตปฏบตไปในทางทถกตองใกลเคยงกนโดยละลายพฤตกรรมเกา แลวสอดแทรกเสรมสรางอดมการณทจะนาไปสพฤตกรรมใหม ตามความปรารถนาของสงคมไทย วตถประสงค

๑. เพอเสรมสรางจตใจเยาวชนใหมความมานะอดทน กลาหาญ มใจรกรบ และมความเปนนกส สามารถเอาชนะความยากลาบากไดดวยความฉลาด

๒. เพอใหเยาวชนสามารถฝกบรหารเวลาวางของตน ใหเกดประโยชนแกการพฒนาบคลกภาพของตนเอง และสามารถพฒนาอนรกษสงแวดลอมได

๓. เพอใหเยาวชนสามารถปฏบตภารกจตามความรบผดชอบของตนใหสอดคลองกบการบาเพญประโยชนแกสาธารณะตามทสงคมตองการ เปาหมาย

เพอฝกใหเยาวชนสามารถเปนผนาชมชนทดในอนาคตได ประโยชนทคาดวาจะไดรบ

๑. ลกษณะผนาในตวเยาวชน ๒. คานยมทดงามในกลมเยาวชน

๓. ความเปนระเบยบเรยบรอยในสงคม

โครงการสงเสรมบณฑตเพอการพฒนาหมบาน หลกการ

ดาเนนการพฒนาหมบานชายแดนและหมบานเพอความมนคงภายใน โดยอาศยหลกการมสวนรวมของหลายฝายทเกยวของ เพอระดมแนวความคดแสวงหาหนทางพฒนาหมบานใหเหมาะสมกบศกยภาพและสภาพความเปนจรงของสงคม-วฒนธรรมไทย อนจะนาไปสความมนคงของสงคมประเทศชาตตลอดไปในทกๆ ดานอยางเปนระบบ โดยอาศยบณฑตเปนหลก ในการขยายผลการพฒนารวมกบประชากรในทองถน ดวยความสานกในความรบผดชอบและอทศตนรบใชสงคม วตถประสงค

๑. เพอกาหนดระบบการพฒนาหมบานชายแดน และหมบานเพอความมนคงภายใน โดยคานงในเรองสาคญ ๓ ประการ อนไดแก องคกร มาตรการ และบคคลากร ทงนใหเกดเอกภาพและเกอกลตอการขยายผลตอไปในอนาคต เพอความอยดกนดมสขของประชาชนโดยสวนรวม

๕๖

๒. เพอสนบสนนใหเยาวชนทกระดบความร และสาขาวชาชพ เกดคานยมใหมซงสนใจประกอบอาชพอสระทสจรต โดยเฉพาะทเกยวกบการเกษตรและอาชพทเกยวของอยางมสมมาทฐและเกดแรงจงใจใฝสมฤทธ ทงน ดวยความเชอมนตนเอง และมความหวงในชวตทจะเปนผนาชมชนทดในอนาคตได

๓. เพอสนบสนนใหเกดองคกรเยาวชนเกษตรกรตงแตระดบทองถน ทมชวงชนความสมพนธจนถงระดบประเทศอยางเหมาะสม อนจะนาไปสการจดตงกองทนหมนเวยนไดอยางกวางขวาง โดยมโครงการหรอขอเสนอ ททกฝายเขาใจเปาหมายไดอยางเดนชด เปาหมาย

๑. เพอพฒนาประชากรใหมความร ความเขาใจในการประกอบอาชพ และสามารถคดพฒนาตนเองและอาชพของตนไดตลอดเวลา โดยอาศยเกษตรกรรมเปนพนฐานการอาชพ

๒. เพอใหประชากรหลดพนจากปญหาความยากจน โดยพฒนาฐานะความเปนอยไปสความพอมพอใช ความอยดกนด และความมฐานะมนคงตลอดไป

๓. เพอใหประชากรรวมกนคดรวมกนทางาน หรอรจกแบงงานกนทาและรวมใจกนพฒนาอาชพการเกษตรไปส การเกษตร - อตสาหกรรม และ/หรออาชพอนทสงเสรมเกอกลความเปนอยของประชากรใหดขนอยางเหมาะสมกบสภาพทองถน อยางมความเสมอภาคและมความเทาเทยมกน ประโยชนทคาดวาจะไดรบ

๑. การกระจายแหลงความรและแรงงานฝมอสพนทหางไกล สามารถชวยพฒนาใหเกดภาวะอสระในชมชนเกษตรกรรม และนาไปสชมชนเกษตร - อตสาหกรรม อนเหมาะสมกบสภาพสงคมและวฒนธรรมไทยได

๒. สามารถชวยลดปญหาการวางงาน สามารถขจดการวางงานแอบแฝงได และจะชวยสกดกนการอพยพแรงงานจากชนบทเขาเมอง แตจะชวยกระตนแรงงานในเมอง ใหสนใจไปชวยพฒนาชนบทมากขน

๓. การสรางความสมพนธ ความผกพน ใหเกดในทองถน และขยายกวางขวางออกไปทวประเทศ ตลอดจนตางประเทศ เพอความภาคภมแหงตนและประเทศชาต จนสามารถอทศตนรบใชใหความรวมมอกนเพอขจดภยคกคามทกชนดได

การตอสเบดเสรจ บทท ๔

การพฒนาระบบการตอสเบดเสรจ ๑. กลาวน า

๕๗

แนวความคดพนฐาน ระบบการตอส เบดเสรจทพฒนาขนตองใหหนวยทมความออนตวในลกษณะท

สามารถเอาชนะภยคกคามทกรปแบบได โดยใชศกยภาพของทรพยากรธรรมชาตทกชนดใหเกดประโยชนตอ

การพฒนาพลงอานาจของชาตใหเขมแขงทกดาน เพอใหประเทศมนคง ประชาชนมนคง โดยมหนวยงานทม

เอกภาพในการพฒนาในตวเองอยางพรอมสรรพ การพฒนาตามแนวคดพนฐาน ตองอาศยวชาการทงทางดาน

ปรชญากบตรรกวทยาเปนหลกในการสรางนามธรรมขนพนฐานในจตใจของคนเพอเรมตนตรงกน จากนนใช

ศาสตรสาขาตางๆ ดาเนนการใหนามธรรมขนพนฐานกลายเปนรปธรรมทางการปฏบต ใหสามารถมองเหนสงท

ตองการไดดมขนจรง และตองวดคาได ขนสดทายคอ การทาใหเกดนามธรรมชนสงใหทกคนมจตใจจดจอตอ

การปรบปรงรกษารปธรรมทเกดแลว ใหดารงคงอยอยางมคณคาตลอดไป

๑.๑ การสรางนามธรรมขนพนฐาน นกปรชญาแนวคดอตถภาวนยม กลาวไวโดยสรปวามนษยเทานนจะ

เปนผกาหนดจดหมายปลายทางของตนเอง ทกสงทกอยางเกดมาแลวจรงตองยอมรบ และแกไขปญหาโดยใช

ความคดทกๆ ดาน นกการศกษาโดยทวไปมกนาเสนออยเสมอวาในการศกษา หรอการทางานตองพยายาม

ใชสหวทยา เพอไมใหเสยดลยภาพทางความคดเชงปรมาณ และเชงคณภาพ และไมสงโตงดานใดดานหนง

ระหวางจตนยมกบวตถนยม การพฒนาตองคานงถงการอนรกษ และเขาใจวฒนธรรมดงเดม รจกใชภมปญญา

ทองถน ใหเขามสวนรวมในการ จตนาการโดยการสรางความสมพนธพงพาซงกนและกน เชน ฝายทหารกบ

ขาราชการ พลเรอน และประชาชน ตางฝายตางรบรสนใจความเปนอยของกนและกน มจตใจเออเฟอ

เกอกลจนเจอกน สงคมกจะมความเหนยวแนนมนคง ในขนการสรางนามธรรมขนพนฐานจงตองสราง

ความสมพนธ สรางจตนาการรวมกน ใหทกคนมความหวงด เชนเดยวกนทงทหาร พลเรอน และประชาชน

นนกคออดมการณยทธศาสตรพฒนา

๑.๒ การปฏบตใหเกดเปนรปธรรม รปธรรมสาคญทจาเปนตองทาใหเกดขนเพอความอยดกนดของ

ประชาชน และเพอความมนคงของชาต คอการปรบปรงพฒนาสภาพพนททางธรรมชาต ทงสภาพภมศาสตร

สภาพประชาชน และสภาพสงคมไทย ใหกลายเปนสภาพพนฐานยง คอการเอาชนภยคกคาม โดยการปรบ

พนท การสรางเครองมอ และกาหนดแนวทางการตอสใหเกอกลตอการตอสเพอการดารงชวตในแง การเมอง

เศรษฐกจ สงคม และเพอการปองกนประเทศ

๑.๓ การทาใหเกดนามธรรมขนสง การพฒนาระบบการตอสเบดเสรจมจดสาคญสงสดอยทการทาใหเกด

นามธรรมขนสง เพอไปสรปธรรมทพฒนาขนเรอยๆ มวงรอบทไมรจบ โดยอาศยความจรงใจ จรงจง การมสวน

รวมในกระบวนการดาเนนการใหเหนจรงโดยเรว และกรรมวธในการสรางความรสกในการเปนเจาของรวมกน

๕๘

ตอนท ๑

๒.ปจจยหลกทเกยวของกบการพฒนา

๒.๑ เครองมอส าคญในการพฒนา ม ๔ ประการคอ คน (Man) เงน (Money) วสดอปกรณ (Material)

การจดการ (Management) และเทคโนโลย (Technology) เครองมอตางๆ เหลานแมจะมมากมายอยางไร

แตถาคนไรคณภาพเครองมออนๆ กไมมคณคาเทาทควร คนจงเปนเครองมอสาคญสงสดทจะตองไดรบการ

พฒนาอยางด และสงทคนจะตองเขาใจอยางถองแทคอ ปจจยหลกทเกยวของกบการพฒนาอนไดแก สภาพ

ภมศาสตร สภาพประชาชน สภาพสงคม และภยคมคามตอความมนคงของชาต จะตองศกษาแยกแยะปจจย

หลกอยางละเอยด เพอเปนพนฐานในการพฒนาใหมระดบความเหมาะสมในแตละพนท และเปนระบบ

ทานองเดยวกนกบตวเรารจกขาศกสามารถจะเตรยมการประเทศชาตใหชนะได

๒.๑.๑ สภาพภมศาสตร เมอประเทศชาตไดรบการกาหนดหรอยอมรบโดยสากล จนกลายเปนภมรฐศาสตรของประเทศ

แลว ยอมจะมลกษณะรปราง มความอดมสมบรณ และมความเปนสงทพงปารถนาคนควาใหเขาใจสภาพความเปนมาของภมศาสตรของตน เพอหาทางพฒนาหรอปรบแตงใหเหมาะสมตามความตองการในกรณตาง ๆ

๒.๑.๒ สภาพประชาชน เปนปจจยพนฐานสาคญของความเปนประเทศชาต ซงไดรบผลกระทบกระเทอนจากสภาพ

ภมศาสตรและสภาพสงคมวฒนธรรม ทาใหมความเปนอนหนงอนเดยวกน หรอมความแตกตางหลากหลายจนตองศกษาใหถองแท ทงในแงความรการศกษา การคด อารมณ ทศนคต และธรรมชาตตามลกษณะเชอสายเผาพนธ โดยรขอมลความเปนจรงเพอจดกลม และดาเนนกลยทธในการพฒนา

๒.๑.๓ สภาพสงคม เปนปจจยทมลกษณะเปนนามธรรมสง แตโดยทสงคมประกอบดวยคนและวฒนธรรม จงทาให

สามารถจดตงเครองชวดได โดยจดการในเชงวศวกรรมสงคมหรอกาหนดระบบโครงสรางสงคมใหเปนรปธรรม ทงน เพราะสงคมแตละสงคมมระบบของตน และมระบบสวนยอยในสงคม เชน สงคมไทยมระบบตางจากสงคมตางประเทศ และสงคมไทยกยงมระบบสวนยอย เชน ระบบครอบครว ระบบกาศกษา ระบบเศรษฐกจ ระบบการเมอง ฯลฯ แตกตางกนไปในแตละทองถน ดงนน เราควรจดความเขมแขงของสภาพสงคมความเปนจรงตาง ๆ ทเรากาหนดขน สงเกตได ใหคาได เชน ความมอดมการณ ความเขมแขงดานเศรษฐกจ สงคม การเมอง การทหาร ฯลฯ ซงสงตาง ๆ เหลานแมจะมลกษณะเปนนามธรรม แตเราตองหากลวธจดคาใหเปนรปธรรม จงจะรวาสภาพเดมเปนอยางไร และเราไดพฒนาดานใดไปแคไหน เหมาะสมหรอไม

๒.๑.๔ ภยคกคามตอความมนคง เปนสงทมาควบคกบความเปนประเทศชาต และทาใหเกดการควบคม ขดแยง และตอสเพอรกษา

ไวซงทรพยสมบตหรอคณคาของชมชนตน แตภยคกคามมใชวาจะเกดจากการกระทาของชมชนอนหรอสมาชก

๕๙

ในชมชนแหงตนเทานน ยงมภยคกคามตามธรรมชาตเกดขนไดอกดวย ดงนน การพฒนาตาง ๆ ตองศกษาใหถองแทวาราชอาณาเขตประเทศของเรานาจะมภยคกคามอะไร จากไหน เมอไหร

๒.๒ การศกษาเพอการพฒนาระบบตอสเบดเสรจ ๒.๒.๑ การใหการศกษาเพอความเขาใจตรงกน จาเปนตองใหการศกษาแกทกคนใหเขาใจตรงกน ให

ทกคนรวาแตละคนมหนาทอะไรในระบบตอสเบดเสรจ การใหการศกษาตองแพรกระจายไปในทกระดบทกสถาบน ไมจากดอยในหนวยการศกษาของกองทพเทานน โดยใหนาหนกอยางเหมาะสมกบกลมคน พจารณาจากระดบความเขมในการมสวนรวมในระบบการตอสเบดเสรจ และเพอเปนการปลกฝงความสานกรบผดชอบในการพฒนาพลงอานาจของชาตตนเองทกคน

๒.๒.๒ การใชวชาการเพอพฒนา การพฒนาระบบตอสเบดเสรจจะเปนตองสนใจระบบยอย ๓ ประการ ไปพรอมๆกน คอ ระบบประชากร ระบบปองกน และระบบพฒนา จาเปนอยางยงทยทธศาสตรพฒนา และยทธศาสตรตอสเบดเสรจ จะตองอาศยวชาการตางๆ มาเปนเครองมอ ตงแตเรมแสดงความคดเปน แปลงแนวความคดไปสการปฏบต การตดตามประเมนผล วชาการในทกสาขาจะตองนามาใชใหถกขนตอนการพฒนาและการอาชพ นกพฒนาจะตองเขาใจวาสหวทยาการเมองศกยภาพของคนอยางรอบดานดวย สหวทยาการ และใชวชาการเหลานนพฒนาคนใหได แลวคนจะใหความรวมมอในการพฒนาตอไป

๒.๒.๓ การใหการศกษาซาเพอปรบทศนคตและคานยม เมอคนไดพฒนาไประดบหนง อาจจะใชผลของการพฒนาเพอตนเองมากเกนไป จงจาเปนตองใหคนมจตใจเพอสวนรวมดวย โดยใหการศกษาซาเพอปรบทศนคตและคานยม ใหคนคดเสมอวาเมอมงคงทางเศรษฐกจได ตองมงคงทางสงคมดวย ในทสดคนกจะมพลงอานาจใหแกชาตทงดานการเมอง เศรษฐกจ สงคม และการทหาร

๒.๓ การพฒนาก าลงเพอการตอสเบดเสรจ กองทพบกจาเปนตองปรบตวใหใชกาลงพลแตนอย และจดหาอาวธทางยทธศาสตรเทาทจาเปน

อยางเพยงพอ ดวยการผนกกาลงทรพยากรทงปวงของชาตเขาพฒนาความมนคงของชาต การเตรยมการทางยทธศาสตรจงตองมงการเตรยมกาลง เตรยมอาวธทางยทธศาสตร และการพฒนาระบบการตอสเบดเสรจ การเตรยมการทางยทธศาสตรทสาคญคอ เตรยมกาลงคนใหพรอมทกคน ทงทหาร ขาราชการพลเรอน และประชาชน โดยการพฒนาคนทงชาตทงในระยะสน ระยะปานกลาง และระยะยาว

๒.๓.๑ การพฒนากาลงในระยะสน คอพฒนาประชากรของชาตในวยผใหญ ทงผนาระดบสงของประเทศ กาลงรบหลก กาลงประจาถน และกาลงประชาชน ใหเขาใจสามารถรบใชระบบการตอสเบดเสรจได

๒.๓.๑.๑ การพฒนาผนาระดบสงของประเทศ ผนาระดบสงของประเทศตองเขาใจ รเหตผลความจาเปนในการจดระบบ สามารถกาหนดนโยบาย อานวยการ และควบคมกากบดแลพฒนาระบบได ดาเนนการพฒนาพลงอานาจของชาตใหสอดคลองกนตงแตยามปกต

๒.๓.๑.๒ การพฒนากาลงรบหลก กาลงรบหลกจะตองมความรเรองการปองกนประเทศทางยทธศาสตร รหนาทเฉพาะของตนเอง และเขาใจหนาทของขาราชการพลเรอน และประชาชน ตองสามารถดาเนนการพฒนา เรองการเมอง เศรษฐกจ และสงคม ไดดวย

๖๐

๒.๓.๑.๓ การพฒนากาลงประจาถน ๒.๓.๑.๓.๑ ระดบท ๑ คอ ระดบจงหวด ไดแก ตารวจ หนวยปฏบตการพเศษ และหนวย

อาสาสมครของฝายปกครองระดบจงหวด มหนาทรบผดชอบในระดบจงหวด สามารถรบไดแบบทหาร และในยามปกตกาลงเหลานปฏบตหนาทพฒนาประเทศตามแผนงานของแตละหนวย กบหนาทเปนกาลงปฏบตการพเศษของจงหวด

๒.๓.๑.๓.๒ ระดบท ๒ คอระดบ มทบ./จทบ. ทขนตรงตอ ทภ. ซงตองรบผดชอบโดยตลอดเขตพนทของตน (อาจไดรบการสมทบกาลงประเภทอน และปกครองบงคบบญชากาลงระดบท ๑ ดวย)

๒.๓.๑.๓.๓ ระดบท ๓ คอระดบ ทภ. อาจจดตง รอง มทภ. ควบคมหนวยทหารทนอกเหนอจาก ทน.(หนวยทบรรจมอบให ทน.) รบผดชอบพนทในความรบผดชอบของ ทภ. เปรยบเสมอนกองหนนประจาถนใน ทภ. ซงตองปรบปรงใหมหนวยเคลอนทเรว และปกครองบงคบบญชากาลงระดบท ๒ ดวย

โครงสรางการจดก าลงประจ าถน

กองทพภาค

กองอานวยการรกษาความมนคงภายในภาค

หนวยทหารประจาการ หนวยทไดรบมอบ

มณฑลทหารบก / จงหวดทหารบก

ตารวจตระเวนชายแดน หนวยทหารประจาการ

จงหวดฝายปกครอง

หนวยอาสาสมครฝายปกครอง ตารวจภธรหนวยปฏบตการพเศษ

กองพนประชาชน

อนๆทานองเดยวกน

๖๑

๒.๓.๑.๔ การพฒนากาลงกาลงประชาชน ตองแยกแยะกลมบคคลใหครอบคลมทกการในหนาท มโครงสรางการจด ตงแตระดบหมบาน ตาบล อาเภอ จงหวด กาลงประชาชนในกรณนมอายตงแต ๒๑ ปขนไป ตองไดรบการฝกศกษาเรองการพฒนาอาชพ การพฒนาชมชน การปองกนรกษาความมนคงของชมชน เปนตน กาลงดงกลาวจะตองไดรบการฝกศกษาแตกตางกนออกไปในแตละประเภทใหเหมาะสมกบพนท และแนวโนมของ ภยคกคาม กาลงประชาชนจดเปนหนวยขนาดหมในระดบหมบาน ขนาดตอนในระดบ ๒-๓ หมบาน ขนาดหมวดในระดบตาบล ขนาดกองรอยในระดบอาเภอ และขนาดกองพนในระดบจงหวด แตการประกอบกาลงจะตองสมบรณเบดเสรจในตนเอง และชวงชนการบงคบบญชาตามลาดบ

๒.๓.๑.๔.๑ หมกาลงประชาชน ประกอบดวยกาลงอยางนอย ๘๕ คน มผบงคบหมจากการเลอกตงเปนผบงคบบญชา ผบงคบหมแตงตงรองผบงคบหม ๓ คน แบงการบงคบบญชาเปน ๙ กลม แตละกลมมกาลงอยางนอย ๓ คน ไดแก กลมฝายอานวยการ กลมพฒนาเศรษฐกจ กลมพฒนาสงคม กลมพฒนาการเมอง กลมพฒนาการทหาร กลมเสนารกษ กลมสงกาลงบารง กลมรกษาความปลอดภย และกลมบรการชมชน กาลงประชาชนทกคนจะตองไดรบการฝกศกษา เพอใหสามารถประกอบอาชพปกตของตนได สามารถปฏบตหนาทเฉพาะในหนวยกาลงประชาชน ไดทงการพฒนาชมชนตามปกต และการตอสเอาชนะภยคกคามในยามฉกเฉน หวหนาทกกลมเปนผบงคบบญชา รบผดชอบและทาหนาทเปนผชวยผบงคบหมในฝายทตนรบผดชอบ

๒.๓.๑.๔.๒ ตอนกาลงประชาชน บงคบบญชา ๒ - ๓ หมบาน ตามความเหมาะสมในดานพนทและความแออดของประชาชน มการเลอกตงผบงคบตอน ๑ คน รองผบงคบบญชาตอน ๓ คน ใหผบงคบหมเปนผชวยผบงคบตอน และจดฝายอานวยการในทบงคบการอยางเพยงพอ

๒.๓.๑.๔.๓ หมวดกาลงประชาชน บงคบบญชาตอนทงหมดในเขตตาบล มการเลอกผบงคบหมวด ๑ คน รองผบงคบหมวด ๓ คน ใหผบงคบตอนเปนผชวยผบงคบหมวด และจดฝายอานวยการ ในทบงคบการอยางเพยงพอหากจาเปนใหมตอนบรการชมชนเพมขนได

๒.๓.๑.๔.๔ กองรอยกาลงประชาชน บงคบบญชาทกหมวดในเขตอาเภอมผบงคบกองรอยเปนผบงคบบญชารบผดชอบ เลอกตงประชาชนเปน รองผบงคบกองรอย ๓ คน ใหผบงคบหมวดเปนผชวยผบงคบกองรอยและจดฝายอานวยการ ในทบงคบการอยางเพยงพอ หากจาเปนใหมหมวดบรการชมชนเพมขน

๒.๓.๑.๔.๕ กองพนกาลงประชาชน มผบงคบกองพนบงคบบญชารบผดชอบทกกองรอยในเขตจงหวด เลอกประชนชนเปนรองผบงคบกองพน ๓ คน ใหผบงคบกองรอยเปนผชวยผบงคบกองพน และจดฝายอานวยการอยางเหมาะสม พรอมทงใหมกองรอยบงคบการและบรการ

กาลงประชาชนตองไดรบการฝกศกษาตามระดบขนตอนอยางเหมาะสม โดยใชงบประมาณของทางราชการ เสรมดวยงบทองถน และใชเครองมออานวยความสะดวกของทองถน

โครงสรางการจดก าลงประชาชน

จงหวดฝายปกครอง

กาลงประจาถน

กองพนกาลง

ประชาชน

๖๒

๒.๓.๒ การพฒนากาลงในระยะปานกลาง คอการพฒนาผนาในอนาคตหมายถงเยาวชน ในปจจบนทมอายตงแตวยการศกษาภาคบงคบ จนถงจบการศกษาระดบอดมศกษา ทงจากสถาบนทหาร สถาบนการศกษาอน และผทไมไดเขารบการศกษาตอหลงจากจบการศกษาภาคบงคบ เพอเตรยมกาลงใหเขาสระบบ เปนการสบทอดเจตนารมณปจจบนและพฒนาใหดขนในอนาคต โดยแบงกลมใหการศกษาอยางเหมาะสมแกเยาวชน ๕ กลม คอ ระดบการศกษาภาคบงคบ ระดบมธยมศกษา ระดบอดมศกษา เยาวชนหลงวยเรยน และเพศบรรพชต ซงอยในวยเรยน การใหการศกษาแกเยาวชนแตละกลม จงตองมขอบเขตเนอหาซงเนนหนกแตกตางกนแตสอดคลองกน

๒.๓.๓ การพฒนากาลงในระยะยาว คอการทาใหเดกทเกดใหมจนถงวยเขารบการศกษามสขภาพสมบรณทงรางกายและจตใจ การพฒนาระยะนจงตองสนใจชายหญงวยเจรญพนธกลมใหญ คอเยาวชน ตองทาความเขาใจเรองการครองเรอน การมบตร การดแลรกษาสขภาพระหวางมครรภ และภยหลงจากการคลอดบตรใหถกตองกบววฒนาการการเจรญเตบโตของเดก เพอใหเดกเขาสขนตอนการพฒนาเยาวชนไดตามความ

๖๓

ตองการของสงคม การพฒนากาลงเพอการตอสเบดเสรจระยะปานกลางกบระยะยาวน ตองวาง พนฐานใหมนคงทสถาบนครอบครวและสถาบนการศกษาภาคบงคบ หมกาลงประชาชนจะตองสนใจฝกใหคนรนใหมทางานเปนกลมได โดยรวบรวมในการเลยงดเดกเลก จดใหมระบบแบงงานกนจดทาในการดาเนนการในสถาบนการศกษาภาคบงคบเกอกลตอความตองการของชมชนในทกดาน ตลอดจนพยายามใหบคลากรในศาสนาไดมาสวนรวมในการพฒนาใหมากทสดเทาทจะทาได

๒.๔ การพฒนาพนทเพอการตอสเบดเสรจ

๒.๔.๑ พนทยทธศาสตรพฒนากาหนดไวในระดบความเรงดวนสงสด คอพนทเพอความมนคงตามแนวชายแดน กบพนทเพอความมนคงภายใน เพอใหสามารถดาเนนการไดทนเวลาในพนททมระดบภยคกคามสง และเปนขอจากดทางเศรษฐกจ แตตามหลกการพฒนาสงคม และตามสภาพความเปนจรงของภยคกคามตามธรรมชาตทมตอประเทศไทย ทาใหตองสนใจพฒนาพนทลอแหลมอนๆ ตามความเหมาะสม เพอใหเกดความมนคงทกดานทวประเทศ แตใหนาหนกการพฒนาแตละดานแตกตางกนไปในแตละพนท เชน พนทยทธศาสตรพฒนามงใหนาหนกในดานการทหาร เศรษฐกจ สงคม การเมอง พนทลอแหลมอนใหนาหนกดาน เศรษฐกจ สงคม การเมอง และการทหาร ตามลาดบ

๒.๔.๒การพฒนาพนทตองอาศยเครองมอสาคญ ๕ ประการ คอ คน เงน วสดอปกรณ การจดการ และเทคโนโลย เขาดาเนนการใหเกดโครงสรางพนฐานทเกอกลตอการพฒนา เชน ทดน แหลงนา ทอยอาศย ฯลฯ ใหมสงอานวยความสะดวกในการพฒนา เชน เครองมอกลขนาดหนก เครองกาเนดพลงงา นไฟฟา เครองมอสอสาร เทคโนโลยทเหมาะสมกบอาชพ ฯลฯ พฒนาวฒนธรรมของคนทเปนผนยมบรโภคมาเปนผมวฒนธรรมผผลต การชวยเหลอสนบสนนสงอานวยความสะดวกในการดาเนนการ การระดมวศวกรและชางเทคนค การรกษาและการพฒนาสงแวดลอม การพฒนาคณภาพชวต การกระจายรายได การพฒนาสงคมแบบเกษตรกรรมดงเดมไปสเกษตรกรรมแบบใหมซงคานงถงระบบนเวศวทยา เสรมดวยการอสาหกรรมการเกษตรผสมกบอสาหกรรมจาเปน เปนตน การพฒนาพนทตามแนวความคดนตองอาศยงบประมาณสนบสนนจากรฐบาลหรอเอกชน เพอจดใหมโครงสรางพนฐาน และสงอานวยความสะดวกหลกๆ ซงเหนอขดความสามารถทประชาชนจะจดหาเองได

๒.๔.๓ การชวยเหลอและการสนบสนนจากภายนอกพนทเปนสงจาเปนตอการพฒนา การชวยเหลอเปนลกษณะจาเปนเรงดวน เหมาะสาหรบชมชนทประสบภยพบตเลวรายจนยนหยดดวยตวเองไมได การชวยเหลอนเปนลกษณะของสงคมสงเคราะห ถาทาบอยๆ ผรบจะเคยชน จะไมเกดความรเรมใดๆ ไมเขาใจศกดศรแหงความเปนคน เปนหนทางหนงททาใหสงคมยงเลวราย กลายเปนสงคมทถกครอบงา มความฝนลมๆ แลงๆ ในทสดกจะทรดโทรม เปนภาระตลอดไป การพฒนาจงควรสนใจเรองการสนบสนนใหประชาชนเปาหมายไดมสวนรวมในดานการพฒนาตามความตองการแทจรงของเขา ใหเขารวมคดวางแผน รวมดาเนนการ ลงทน ลงแรง ในขดความสามารถอยางเตมท เพอใหคนมศกดศร ชมชนมภาวะอสระ ไมตกอยภายใตอทธพลของชมชนอน กจะทาใหเปนสงคมทมศกยภาพ เขมแขง สามารถขยายผลการพฒนาตนเองไดทงทางดงและทางระดบ

๖๔

๒.๔.๔ การพฒนาพนทเพอการตอสเบดเสรจ จงตองสนใจการพฒนาคนเพอเปลยนแปลงทศนคต คานยม ใหเกดวฒนธรรมของผผลต โดยกาหนดแผนงานและโครงการเพอพฒนาคน และ พนทควบคกนไปอยางเหมาะสม

ตอนท ๒

๓.การพฒนาระบบตอสเบดเสรจ

วตถประสงคและเปาหมายดงทไดกลาวไวแลว ทาใหตองพจารณาพฒนาระบบการตอสเบดเสรจใหเหมาะสม ปจจยหลกทเกยวของ และพจารณางานทตองกระทาใหบรรลเปาหมายโดยตองใครครวญงานตาง ๆ ทเกยวของใหมลาดบความเรงดวนอยางเหมาะสม

๓.๑ แนวความคดพนฐาน โดยสรปคอ การปรบปจจยพนฐานตามธรรมชาต อนไดแก สภาพภมศาสตร สภาพประชาชน

และสภาพสงคม ใหเปนสภาพพนฐานทางทหาร อนไดแก การปรบพนท การสรางเครองมอ และการกาหนดแนวทางในการตอสตามทเหนวาเหมาะสมกบภยคกคาม ซงนนกคอ “การสราง และหรอการพฒนา” ตงแตปจจบน ตลอดจนเพอเกบเอาไว “ใช” เมอยามมภยคกคาม โดยตองแยกแยะวาเราจะตองทางานอะไรบาง และสงไหนตองทากอนหลงอยางไร จงจะเปนไปไดตามแนวความคดในการพฒนาระบบการตอสเบดเสรจ

๓.๒ แนวความคดในการสรางสรรค การสรางสรรคหรอพฒนา กคอ การทาใหดขน จะทาอยางไรกแลวแตเพอใหดขน ทงนกคอตอง

ใครครวญใหรอบคอบกอนเรมลงมอพฒนาวาจะมผลกระทบในแงผลเสยอะไรบาง กจะตองเตรยมการแกไขใหเปนทเขาใจโดยทวกนวาการพฒนาแมจะมขอเสย แตเมอคานงถงผลสดทายแลวมขอดมากกวา

โดยสรปกคอทาใหดขนซงแนวความคดในการสรางสรรคตามแผนยทธศาสตรพฒนานน มใชจะมงพฒนาใหดขนอยางไมมเปาหมาย แตจะตองเลอกดาเนนการพฒนาเฉพาะพนทยทธศาสตรพฒนากอน คอ พฒนาโดยหวงผลในทางยทธศาสตร เพอความอยดมสขของประชาชนและเพอความมนคงของชาตอยางแทจรง มใชมงเฉพาะหวงผลทางยทธวธทางทหารเทานน

๓.๓ แนวความคดในการจดระบบ การพฒนาทผานมาของทกฝาย กมงหวงเพอการสรางสรรค แตบางกรณมไดสรางสรรคตามความ

มงหมายของยทธศาสตรพฒนา เชน ทหารสรางเสนทางเพอสงกาลงบารงหรอเพอสนบสนนการรบในบางพนท แตมไดมงจะใหเกดประโยชนการใชสอยแกประชาชนในแงยทธศาสตรอยางคมคา จงเกดปญหาวาทกคนทางานเหนอยยาก ตงใจจรง แตตางคนตางทาและทาไดมประโยชน แตบางครงกขดแยงกนเอง จงทาใหแนวความคดในการพฒนาเพอสรางสรรค สมยกอนอยในเสนหลกการรก แตขณะเดยวกนแตละหนวยการพฒนากมแนวทาง (เขาต) ของตวเอง ไขวไปไขวมา หรอมงพฒนาอยางไมมทศทาง ทาใหไมสามารถกาวหนาไปตามเสนทางหลกการรกของหนวยเหนอไดอยางถกตองและรวดเรว อนเปนผลเสยทงในแงลงทนทางเศรษฐกจและยงมไดผลดในแงสงคม จงเกดความคดวาทาอยางไร เราจงจะจดระบบการพฒนาทงหลายของประเทศใหอยใน

๖๕

เสนทางหลกการรกเดยวกน และมแนวการพฒนาไมลาหนากน โดยใชแนวความคดในการพฒนาอยางเปนเชงวทยาศาสตร และมยทธศาสตรการพฒนา

๓.๔ แนวความคดในการปฏบตการ เพอเขาใจสวนประกอบของระบบการตอสเบดเสรจ รโครงสรางและสภาพสงคมไทย รปจจยทม

ผลกระทบและเขาใจแนวความคดตาง ๆ ในขนตนแลว กตองเขาใจวานนเปนนามธรรม นนเปนเพยงแตกรอบแนวความคดทตองคดกนวา ทาอยางไรจงจะเกดการปฏบตอยางเปนรปธรรม ดงนน เราตองมากาหนดแผนและพยายามดาเนนการใหไดตามแผน ดวยการแยกแยะใหไดวามงานอะไรในภารกจนน และจะทากนอยางไรจงจะใชชอวา “พฒนา” คอ การทาใหดขน

๓.๔.๑ งานตามแผนยทธศาสตรพฒนา ไดแก การพฒนาคนและพฒนาพนทยทธศาสตรพฒนา ซงงานทงสองงานนดเหมอนจะเปนงานใหญทตองเขาใจกนจรง และถาจะพดอยางละเอยดคงจะจบยาก จงขอสรปเฉพาะหวขอใหพอเพยงตามทางกนได และสามารถคดใหมใหเกดความสมบรณไดดงตอไปน

๓.๔.๑.๑ การพฒนาคน ตองมงทงคนทมอยแลวและคนทจะเกดตามมาในอนาคต เพราะทกคนตองมสวนรวม และมสทธในความเปนคนของประเทศชาต คนทมอยแลว โตแลว กตองอาศยการสรางอดมการณจากการเลยงด การอบรมทางสงคม และการเรยนรทางสงคมทเกอกล หรอบางทกตองใชเชงบงคบในบางบคคลทมลกษณะฝนสงคม โดยอาศยตวบทกฎหมายทคอนขางเขมงวด เดดขาด สวนคนทจะเกดตามมาเปนปญหาทใหญหลวง คอ ตองเรมสรางตงแตลกษณะทางกายภาพตงแตอยในครรภมารดา และลกษณะทางจตใจหรอทางสงคมวฒนธรรม เมอไดคลอดออกจากครรภมารดาจนใหเตบใหญไดรบการรอบรมและเรยนรสงคม โดยสรป การพฒนาคนกคอ ตองการใหคนเปนทรพยากรทมคณคาในการพฒนาตามแผนยทธศาสตรในแงสมมาทฐ หรอมนสยใฝสมฤทธนนเอง

๓.๔.๑.๒ การพฒนาพนทยทธศาสตรพฒนานน มงหวงทจะสรางหมบานยทธศาสตรพฒนา โดยมสงอปโภคบรโภคอยางเพยงพอ และมอารมณหวงวาจะตองพฒนาตอไปในพนทดงกลาว ใหมความเจรญรงเรองเทาเทยมกบพนทในเมอง อนมความเจรญรงเรองมความสะดวกสบาย เพอใหพนองในพนทยทธศาสตรพฒนามความภาคภม มความมนคง และมความสขสบาย อยดกนด มเกยรตเสมอเทาบคคลในเมอง โดยปราศจากขอเปรยบเทยบ จนประชากรในชมชนดงกลาวกลายเปนพลงมวลชนทวา “กาลงพล” มคณคาตอระบบการปองกนประเทศ ทงน จะตองพฒนากาลงรบหลก และกาลงประจาถนในความควบคมของกองทพ ใหอยในระดบทยอมรบกนทกฝายแลว และตองกาหนดหนาทกาลงแตละประเภทใหเหนเดนชด เปนเอกภาพและไมเกดความลงเลในการเขาปฏบตหนาท

ตอนท ๓ ๔. การจดการบงคบบญชาเพอการตอสเบดเสรจ

เนองจากกาลงซง ทบ. จะผนกเพอการตอสเบดเสรจ เปนกาลงหลายประเภท จดตงไวและควบคมโดยหนวยราชการหลายหนวยงาน ในยามปกต ถงแมในยามสงครามหรอเมอเกดภาวะฉกเฉน กาลงเหลานจะขน

๖๖

ควบคมทางยทธการตอ ทบ. แตมความจาเปนทจะตองมสายการควบคมบงคบบญชาทเหมาะสม ทงน เพอใหเกดเอกภาพในการบงคบบญชาเมอเขาปฏบตการ และสามารถปฏบตการรวมกนไดอยางมประสทธภาพ

๔.๑ แนวความคดหลก ๔.๑.๑ เนองจากแนวความคดในการปองกนประเทศของ ทบ. และลกษณะการจดหนวยในการ

ตอสเพอเอาชนะคอมมวนสตนน ทบ. ใชกาลงทปฏบตการผาน ทภ. ดงนนในการผนกกาลงภายในประเทศ เพอการตอ สเบดเสรจในระดบหนวยปฏบต ทภ.จะเปนกองบญชาการทเหมาะสม สาหรบการควบคมกาลงตอสเบดเสรจในสงครามหรอเมอภาวะฉกเฉน

๔.๑.๒ ในยากปกต ทภ. ทาหนาทงเปนสวนกาลงรบ สวนภมภาค และกองอานวยการรกษาความมนคงภายในภาค ในหนาทดงกลาวน ทภ. บงคบบญชา หรอควบคมทางยทธการตอกาลงรบหลก กาลงประจาถน และกาลงประชาชนอยแลว ในการพฒนาระบบการควบคมบงคบบญชา และการประสานงานทมอยแลวใหมากทสด ทงนเพอความคนเคยในการปฏบตงานรวมกน

๔.๑.๓ เอกภาพในการบงคบบญชาและควบคม จะเกดขนไดเมอกาลงแตละสวนมความเขาใจถงบทบาทและหนาทของตนอยางแทจรง ดงนน สงทมความจาเปนเพอใหเรองนสมฤทธผล กคอการซกซอมและการฝกรวมกนจนเกดความเขาใจทเปนอนหนงอนเดยวกน และการซกซอมหรอการฝกนอาจกระทาเปนสวนๆ ในลกษณะของปญหาทบงคบการ การฝกจรงในสนามในเรองทเกยวของ เชน การระวงปองกนพนทสวนหลง ฯลฯ

๔.๒ การบงคบบญชา นายกรฐมนตรผรบผดชอบสงสดในการบงคบบญชากาลงตอสเบดเสรจ โดยคณะกรรมการระดบชาต แตในยามปกตอาจมอบใหผอานวยการสานกงานระดบชาต หรอผอานวยการปองกนการกระทาอนเปนคอมมวนสตได แตตองมอบอานาจใหสามารถควบคมไปถงกาลงทง ๓ ประเภท คอ กาลงรบหลก กาลงประจาถน และกาลงประชาชนดวย โดยจดสายการบงคบบญชาผาน ไปยง ทภ./กอ.รมน.ภาค มทบ./จทบ. จงหวดฝายปกครอง อาเภอ ตาบล หมบาน ทงนตองจดการอานาจใหเหมาะสมในแตละระดบใหมสวนรวมทง ทหาร พลเรอน ประชาชน โดยเฉพาะการประสานการปฏบตระหวาง กระทรวง ทบวง กรม ตางๆ ในแตละระดบและตางระดบ เชน การดาเนนงานของหนวยสงครามพเศษในพนทอทธพลขาศก และการดาเนนงาน มทบ./จทบ. (สมควรใหฝายพลเรอน และประชาชนเขารวมดวย)

การบงคบบญชาการตอสเบดเสรจ

สานกนายกรฐมนตร

กระทรวงตาง ๆ กองอานวยการรกษาความมนคงภายใน

บก.สส. ทบ. ทร. ทอ. ตร. พร.

กกล.ทอ.

กปช.จด.

หนวยสงครามพเศษ

กองทพภาค และ กอ.รมน.ภาค

ทน./กาลงรบหลก กาลงประจาถน

๖๗

๔.๓ การจดการบงคบบญชาเพอการตอสเบดเสรจแบงออกเปน ๒ ลกษณะคอ ๔.๓.๑. การจดการบงคบบญชายามปกต ๔.๓.๒ การจดการบงคบบญชายามสงคราม

การจดการบงคบบญชายามปกต ๑. มทบ./จทบ.เปน บก.ควบคมกองกาลงเพอการตอสเบดเสรจ ๒. รอย อส., นปพ., ตชด.ฯ ซงเปนกาลงประจาถน (เปนกาลงพล กอ.รมน.จว.)กใหขนควบคมทาง

ยทธการตอ มทบ./จทบ. เพอการตอสเบดเสรจ ๓. กาลงประชาชนทจดตงขนแลวทงสน จดเขาในการควบคมของหมบาน และหมบานตางๆนนก

ขนการบงคบบญชากบ มทบ./จทบ. ๔. กาลงรบหลกเตรยมการปองกนประเทศ

การจดการบงคบบญชายามปกต

ศปก.ทบ./กอ.

รมน. ทภ./กอ.รมน.ภาค

กองพลรบ มทบ./จทบ. กอ.รมน.จว.

ก าลงรบหลก ก าลงประจ าถน ก าลงประชาชน

หมบานยทธศาสตรพฒนา

๖๘

การจดการบงคบบญชายามสงคราม ๑. หนวยรบพเศษ ซงปฏบตการรบนอกแบบตามคารองขอของ ทภ. ในพนทการรบภายในประเทศ

ทถกขาศกยดครอง ขนการควบคมทางยทธการตอ ทภ. ๒. ยามสงคราม ทภ. เปน บก.ควบคมตาสดทประสานการปฏบตการตอสเบดเสรจเปนสวนรวม ๓. กาลงรบหลกปฏบตอยในการบงคบบญชาของกองพลทหารราบ ๔. กาลงประจาถนขนการควบคมทางยทธการกบ มทบ./จทบ.

การจดการบงคบบญชายามสงคราม

ศปก.ทบ./กอรมน.

ทภ./กอรมน.ภาค นสศ.

กองพลรบ

มทบ./จทบ.

ก าลงรบหลก

กอ.รมน.จว.

หนวย รพศ.

๖๙

ตอนท ๔ ๕. สรปสาระส าคญของการพฒนาระบบการตอสเบดเสรจ

๑. ความมนคงแหงชาต “ความมนคงหรอความปลอดภยแหงราชอาณาจกร” หมายความวา การใหเอกราชของชาตหรอ

สวสดภาพของประชาชนอยในความมนคงหรอปลอดภย รวมตลอดถงการใหประเทศดารงอยในการปกครองระบอบประชาธปไตย ภายใตรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย

๑.๑ สภาความมนคงแหงชาต เปนหนวยงานของรฐทรบผดชอบในการเกยวกบการดาเนนการ เกยวกบความมนคงแหงชาตโดยตรง รวมถงการพจารณาใชทรพยากรของชาตทงปวงใหบรรลถงจดประสงค หรอเปาหมายของชาตอยางประหยดและมประสทธภาพ ไดจดตงขนโดยอาศยพระราชบญญตสภาความมนคงแหงชาต พ.ศ. ๒๕๐๒ ประกาศใช เมอ ๒๓ กนยายน ๒๕๐๒

๑.๒ หนาทของสภาความมนคงแหงชาต (มาตรา ๕)

๗๐

พจารณาเสนอแนะคณะรฐมนตรในเรองนโยบายภายใน นโยบายระหวางประเทศ นโยบายการทหาร และนโยบายอนๆ อนเกยวกบความมนคงแหงชาต เพอใหกจการทหาร และกระทรวงทบวง กรม และองคการอนๆของรฐ สามารถประสานกนอยางใกลชด เปนผลดตอความมนคงแหงชาต *พจารณาในเรองทเกยวกบความมนคงแหงชาต ตามทคณะรฐมนตรมอบหมาย

๑.๓ พลงอ านาจของชาต “ พลงอานาจของชาต ” คอพลงทงสนหรอขดความสามารถในการทาใหผลประโยชนของ

ชาตบรรล และเพอกอใหเกดอทธพลแกรฐอนๆ “พลงอ านาจของชาต” มองคประกอบพนฐาน ๕ ประการ และ ๑ สภาพแวดลอม * ความมนคงของชาต ดานการเมอง * ความมนคงของชาต ดานการทหาร * ความมนคงของชาต ดานเศรษฐกจ * ความมนคงของชาต ดานสงคมจตวทยา * ความมนคงของชาต ดานวทยาศาสตรเทคโนโลยและการพลงงาน

* สภาพแวดลอมทางภมศาสตร ๒. ระบบการตอสเบดเสรจ

๒.๑ ระบบการตอสเบดเสรจ คอ ระบบการตอสเพอปองปรามปองกน และตอบโตการปฏบตของฝายตรงขาม โดยนาเอากาลงทกประเภทมาใชผสมกนอยางมแผนใหเปนประโยชน เพอปฏบตไดทกระดบของการขดแยง ตลอดหวงเวลา และไมจากดเวลา ดวยการสนบสนนทกประเภท ทงทางดาน การเมอง เศรษฐกจ สงคมจตวทยา การทหาร และ เทคโนโลยการพลงงานและสงแวดลอม โดยสอดคลองกบแผนพฒนาชาต

๒.๒ ยทธศาสตรการตอสเบดเสรจ คอ การจดระเบยบทรพยากรของชาตทมอยแลว และไดรบการพฒนาตามแผนยทธศาสตรพฒนาใหเปนระบบการตอสเบดเสรจของประเทศ เพอใหเกดความมนคงของชาตอยางแทจรง ทงในการปองกนและตอสกบ ภยคกคาม ทกรปแบบโดยไมจากดเวลา

๒.๓ แนวคดหลก คอการใชทรพยากรของชาตทงสน และกาลงทกสวนทเอาชนะศตรของชาต สามารถรบสถานการณทคกคามตอความมนคงของประเทศไดทกรปแบบทกเวลา

๒.๔ ยทธศาสตรพฒนาเพอการตอสเบดเสรจ คอ การพฒนาทมผลเกอกลทางยทธศาสตรในการตอสเพอชนะฝายตรงขาม และในการปองกนประเทศโดยใชกาลงพล และเครองมอทหารทมอย รวมกบสวนราชการของรฐและภาคเอกชนเขาไปพฒนาในพนทยทธศาสตรพฒนา ซงหมายถงพนทบางสวนของประเทศบรเวณชายแดน และบรเวณทลอแหลมตอการแทรกซมของฝายตรงขามทงในและนอกประเทศ เพอใหเกดความมนคงทงในดานการเมอง เศรษฐกจ สงคมจตวทยา และการทหาร

๓. พนทยทธศาสตรพฒนา แบงเปน ๒ ประเภท ดงน

๗๑

๓.๑ พนทเพอความมนคงตามแนวชายแดน หมายถง พนทตามแนวชายแดนเฉพาะบรเวณพนทเปาหมายของขาศก เชน พนทบรเวณชองทางแทรกซมตามแนวชายแดน พนทบรเวณเสนทางหลกการรกของขาศกตามสมมตฐานการเจาะในแผนปองกนประเทศ พนททมภยคกคามภายในซงอยบรเวณชายแดน

๓.๒ พนทเพอความมนคงภายใน คอ พนททมภยคกคามภายใน และพนททมแนวโนมของภยคกคาม อนเกดจากขบวนการและกลมกอการรายตาง ๆ หรอพนทลอแหลม ซงมแนวโนมวาเรมมความไมปลอดภยขน

๔ . หมบานยทธศาสตรพฒนา คอ หมบานเปาหมายในพนทยทธศาสตรพฒนา แบงเปน ๓ ประเภทคอ

๔.๑ หมบานยทธศาสตรพฒนา ประเภทท ๑ คอหมบานทอยในพนทความมนคงตามแนวชายแดน และอยในแนวทางการเคลอนททสาคญของขาศกตามสมมตฐานของแผนปองกนประเทศ

๔.๒ หมบานยทธศาสตรพฒนา ประเภทท ๒ คอ หมบานทอยในพนทเพอความมนคงตามแนวชายแดน แตอยนอกแนวทางการเคลอนทสาคญของขาศกตามสมมตฐานของแผนปองกนประเทศ

๔.๓ หมบานยทธศาสตรพฒนา ประเภทท ๓ คอ หมบานทอยในพนทเพอความมนคงภายใน ๕ กองก าลงตอสเบดเสรจ แบงออกเปน ๓ สวน ดงน

๕.๑ ก าลงรบหลก คอ กาลงประกอบดวย กาลงทหารประจาการ และกาลงสารอง ๕.๒ ก าลงประจ าถน หมายถง กาลงบางสวนของทหารประจาการทกาหนดบทบาทความ

รบผดชอบเปนพนทไดแก กองพนทหารราบ (เบา), {(พน.ร.(บา)}, กองพนทหารมา (เบา), {พน.ม.(เบา)}, กองพนทหารราบ (พน.ร.) มณฑลทหารบก (มทบ.) หรอ จงหวดทหารบก (จทบ.), กาลงกงทหารทจดตงและควบคมโดยกองทพบก และมอบใหปฏบตภารกจประจาในพนท ไดแก ทหารพราน (ทพ.), กองรอยอาสาสมครรกษาดนแดนจงหวด (รอย.อสจ.) และกาลงแบบทหาร ทจดตงโดยหนวยงานอนของรฐบาล และอยในความควบคมทางยทธการของกองทพบก ไดแก ตารวจตระเวณชายแดน (ตชด.) และหนวยปฏบตการพเศษ (นปพ.)(ในยามสงคราม)

๕.๓ ก าลงประชาชน คอ กลมประชาชนทไดรบการฝกอบรมและไดจดตงแลว ไดแก อาสาพฒนาและปองกนตนเอง (อพป.),ไทยอาสาปองกนชาต (ทสปช.),กองหนนเพอความมนคงของชาต (กนช.),หมบานปองกนตนเองตามแนวชายแดน (ปชด.) และอน ๆ

๖. การด าเนนการพฒนาการตอสเบดเสรจ แบงขนการปฏบตเปน ๔ ขน ๖.๑ ขนท ๑ จดทาแผนพฒนา และการจดเตรยมกาลงประชาชนแตละพนทของกองทพภาค ๖.๒ ขนท ๒ การจดตงหมบานยทธศาสตรพฒนา

๖.๒.๑ ศกษาภมประเทศในพนทรบผดชอบ ๖.๒.๒ การจดระเบยบหรอปรบปรงหมบานทมอยแลว ๖.๒.๓ การจดตงหมบานยทธศาสตรพฒนาขนใหมตามความจาเปน

๖.๓ ขนท ๓ จดตงมวลชนในหมบานยทธศาสตรพฒนา

๗๒

๖.๓.๑ คดเลอกสมาชก ๖.๓.๒ ฝกอบรม ใหความร (ฝกอาชพ, อบรมทางการเมอง, การพฒนาจตใจ) ๖.๓.๓ สรางผนาชมชนในอนาคต ๖.๓.๔ การพฒนาชมชนและสงแวดลอม

๖.๔ ขนท ๔ ประสานการปฏบตกบแผนยทธศาสตรการตอสเบดเสรจและการประเมนผล ๗. แนวทางทเลอกหมบานตาง ๆ เปนหมบานปองกนตนเองชายแดนมดงน

๗.๑ เปนหมบานทหางชายแดนไมเกน ๕ กม. ๗.๒ อยในแนวทางเคลอนททหารของขาศก ๗.๓ เปนพนททไดรบผลกระทบกระเทอนจากผอพยพ ๗.๔ เปนพนททการกระทบกระทงตามแนวชายแดน ฝายตรงขามอาจสงกาลงขนาดเลกเขามาได

๘. แนวทางในการพฒนาหมบานปองกนตนเองชายแดน ยดหลกสาคญ คอ ไมใหราษฎรละทงพนทชายแดน เพราะถาหากละทงแลว จะทาใหฝายตรงขาม

ใชพนทดงกลาวไดสะดวก การไมใหประชาชนละทงพนทชายแดน ไดแก ๘.๑ ระบบประชากร ๘.๒ระบบปองกน ๘.๓ ระบบการพฒนา

๙. หนวยทเกยวของในการพฒนาพนทและรบผดชอบในการจดตงหมบานยทธศาสตรพฒนา ๙.๑ กระทรวงกลาโหม ๙.๒ กระทรวงมหาดไทย ๙.๓ กระทรวงเกษตรและสหกรณ ๙.๔ กระทรวงศกษาธการ ๙.๕ กระทรวงสาธารณสข ๙.๖ กระทรวงอตสาหกรรม ๙.๗ กระทรวงพานชย ๙.๘ กระทรวงแรงงานและสวสดการสงคม

(รวมทงการกฬาแหงประเทศไทย สานกนายกรฐมนตร และสานกงานอยการสงสด) ๑๐. ภารกจส าคญของแผนยทธศาสตรพฒนา คอ วางแผนและดาเนนการยทธศาสตรพฒนารวมกบ

สวนราชการของรฐและภาคเอกชน โดยพฒนายทธศาสตรพนทพฒนา และจดเตรยมกาลงประชาชนตงแตปจจบนเพอใหเกดความมนคงทางดาน การเมอง, เศรษฐกจ, สงคมจตวทยา, การทหาร, และวทยาศาสตรเทคโนโลยและการพลงงาน อนบงเกดผลเกอกลตอการพฒนาระบบการตอสเบดเสรจในกา รปองกนปองกนประเทศ

๗๓

๑๑. เปาหมายยทธศาสตรพฒนา คอ การอยดกนดของประชาชนทงดานการศกษา สาธารณสข โภชนาการ ความปลอดภยในชวต - ทรพยสน และการปกครองโดยไมมกลมการเมองแอบแฝง

๑๒. การแบงพนทของประเทศเพอใหสอดคลองกบการก าหนดงานหลก แบงเปน ๓ พนท ๑๒.๑ พนทนอกประเทศ/พนทอทธพลของขาศก ๑๒.๒ พนทการรบ ๑๒.๓ พนทเขตหลง

๑๓. การแบงมอบภารกจในระบบการตอสเบดเสรจ ๑๓.๑ กาลงรบหลกรบผดชอบภารกจหนาทหลกท ทบ. จะมอบหมายให ๑๓.๒ กาลงประจาถนและกาลงประชาชนทไดจดตงขน รบผดชอบเปนพนทในภารกจทเหมาะสมกบ

ขดความสามารถและสอดคลอง/สนบสนนภารกจของกาลงรบหลก ๑๔. ภารกจหลกทรวมอยในระบบการตอสเบดเสรจ ม ๓ สวน

๑๔.๑ ภารกจทเกยวของกบการทาสงครามนอกแบบในพนทอทธพลของขาศก ๑๔.๒ ภารกจทเกยวของกบการรบปองกนในพนทตงรบหนา ๑๔.๓ ภารกจทเกยวของกบการระวงปองกนพนทสวนหลง

“ การปองกนประเทศทดทสด คอ การใชก าลงทกประเภทผนกก าลงกนอยางเปนองครวม ”

๗๔

การตอสเบดเสรจ

บทท ๕

หลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยง ๑. กลาวน า

" เศรษฐกจพอเพยง แปลวา Sufficiency Economy คาวา Sufficiency Economy นไมมในตาราเศรษฐกจ จะมไดอยางไร เพราะวาเปนทฤษฎใหม Sufficiency Economy นน ไมมในตารา เพราะหมายความวา เรามความคดใหม และโดยททานผเชยวชาญสนใจ กหมายความวา เรากสามารถทจะไปปรบปรง หรอไปใชหลกการเพอทจะใหเศรษฐกจของประเทศและของโลกพฒนาดขน. " พระราชดารสเนองในโอกาสวนเฉลมพระชนมพรรษา ๒๓ ธนวาคม ๒๕๔๒

ตอนท ๑ ๒. ความเปนมาของเศรษฐกจพอเพยง

ในขณะทเศรษฐกจของประเทศไทยเกดภาวะผนผวนอยางรนแรง ทาใหการลงทน สะดดหยดชะงก เกดภาวะวางงานขนทวประเทศอยางรนแรงแบบทไมเคยปรากฏมากอน มจานวนเปนแสนเปนลานคน

แผนพฒนาประเทศในอดตทผานมา มงเนนความเจรญทางเศรษฐกจ (Economic Growth) เปนหลกสาคญ จงทมเทขยายการผลตไปในดานอตสาหกรรมมากกวาดานเกษตรกรรม ซงเปนการผลตทเนนวฒนธรรมประจาชาต มาแตครงอดต

ไทยตกอยภายใตกระแสของโลกาภวตน (Globalization) ทาใหคนไทยหลงกระแส เกดความเชอวาของสากล หรอของฝรงเปนของดจนหลงลมพนฐานทนสงคม สภาพแวดลอม และวถชวตไทยของตนเอง มงเขาเปลยนแปลงระบบตาง ๆ ตลอดจนเปดเสรตามแฟชน โดยเฉพาะดานการเงนการคลง โดยปราศจากความพรอมใด ๆ ไมวาดานบรหาร ดานกฎหมาย ฯลฯ และปราศจากความเขาใจในสาระทเปนหลกสาคญของเรอง

๗๕

ตางๆ ในสงคม เชน ประชาธปไตย สทธมนษยชน การอนรกษสงแวดลอม ทาใหเกดสภาวะ “หลง-โลภ-โง-โกง-กด” เกดขนในสงคม และครอบงาชวตประจาวนของคนไทย

ความเปลยนแปลงทางเศรษฐกจทเกดขนครงนรนแรงและรวดเรวเกนกวาทภาครฐบาล และภาคเอกชนจะตงรบไดทน และมไดมแผนรองรบการลมระเนระนาดทางเศรษฐกจในลกษณะเชนนมากอน

ทศทางของการดารงชพอยอยางประคองตว เพอลกขนยนหยดดวยลาแขงของตนเอง ดวยวธการแบบทพระบาทสมเดจพระเจาอยหว ทรงเรยกวา “เศรษฐกจแบบพอเพยงกบตวเอง” (Relative Self-Sufficient Economy) จงเปนรปแบบหนงทประชาชนคนไทยทงมวลควรนอมเกลา ฯ ไวปฏบตอยางจรงจง เพอใหรอดพนจากภยหายนะทางเศรษฐกจครงนอยางปลอดภย

เมอคนพบการดารงชพ “เศรษฐกจแบบพอเพยง” แลวควรมงสมาตรฐาน “พออย พอกน” ตามพระราชดารดวยจงจะพฒนาและพงตนเองไดเพมขนในอนาคต

๒.๑ จดเรมตนแนวคดเศรษฐกจพอเพยง ๒.๑.๑ ผลจากการใชแนวทางการพฒนาประเทศไปสความทนสมย ไดกอใหเกดการเปลยนแปลง

แกสงคมไทยอยางมากในทกดาน ไมวาจะเปนดานเศรษฐกจ การเมอง วฒนธรรม สงคมและสงแวดลอม อกทงกระบวนการของความเปลยนแปลงมความสลบซบซอนจนยากทจะอธบายในเชงสาเหตและผลลพธได เพราะการเปลยนแปลงทงหมดตางเปนปจจยเชอมโยงซงกนและกน

๒.๑.๒ ส าหรบผลของการพฒนาในดานบวกนน ไดแก การเพมขนของอตราการเจรญเตบโตทางเศรษฐกจ ความเจรญทางวตถ และสาธารณปโภคตางๆ ระบบสอสารททนสมย หรอการขยายปรมาณ และกระจายการศกษาอยางทวถงมากขน แตผลดานบวกเหลานสวนใหญกระจายไปถงคนในชนบทหรอผดอยโอกาสในสงคมนอย แตวา กระบวนการเปลยนแปลงของสงคมไดเกดผลลบตดตามมาดวย เชน การขยายตวของรฐเขาไปในชนบท ไดสงผลใหชนบทเกดความออนแอในหลายดาน ทงการตองพงพงตลาด และพอคาคนกลางในการสงสนคาทน ความเสอมโทรมของทรพยากรธรรมชาต ระบบความสมพนธแบบเครอญาต และการรวมกลมกนตามประเพณเพอการจดการทรพยากรทเคยมอยแตเดมแตกสลายลง

๒.๑.๓ สงส าคญ กคอ ความพอเพยงในการดารงชวต ซงเปนเงอนไขพนฐานททาใหคนไทยสามารถพงตนเอง และดาเนนชวตไปไดอยางมศกดศรภายใตอานาจ และความมอสระในการกาหนดชะตาชวตของตนเอง ความสามารถในการควบคม และจดการ เพอใหตนเองไดรบการสนองตอบตอความตองการตางๆ รวมทงความสามารถในการจดการปญหาตางๆ ไดดวยตนเอง ซงทงหมดนถอวาเปนศกยภาพพนฐานทคนไทย และสงคมไทยเคยมอยแตเดม ตองถกกระทบกระเทอน ซงวกฤตเศรษฐกจจากปญหาฟองสบ และปญหาความออนแอของชนบท รวมทงปญหาอน ๆ ทเกดขน ลวนแตเปนขอพสจนและยนยนปรากฏการณนไดเปนอยางด

๒.๒ จากพระราชด ารส : เศรษฐกจพอเพยง มไดจากดเฉพาะของเกษตรกรหรอชาวไรชาวนาเพยงเทานน แตเปนเศรษฐกจของทกคน ทกอาชพ

ทงทอยในเมองและอยในชนบท เชน ผทเปนเจาของโรงงานอตสาหกรรม และบรษทในระบบเศรษฐกจพอเพยง ถาจะตองขยายกจการเพราะความเจรญเตบโตจากเนอของงาน โดยอาศยการขยายตวอยางคอยเปน

๗๖

คอยไป หรอหากจะกยมกกระทาตามความเหมาะสม ไมใชกมาลงทนจนเกนตวจนไมเหลอทมนใหยนอยได เมอภาวะของเงนผนผวน ประชาชนกจะตองไมใชจายฟมเฟอยเกนตว สาหรบเกษตรกรนนกทาไรทานา ปลกพชแบบผสมผสานในทแหงแลงตามแนว " ทฤษฎใหม " ไดสาเรจ หากไมมความพอประมาณในใจตน นกแตจะซอรถปคอพคนใหม หรอเครองอานวยความสะดวกอนๆ อยราไป กยอมไมถอวาประพฤตตนอยในระบบเศรษฐกจพอเพยงตามแนวพระราชดาร

เศรษฐกจพอเพยง จงเปนพระราชดารสทพระราชทานใหประชาชนดาเนนตามวถแหงการดารงชพทสมบรณ ศานตสข โดยมธรรมะเปนเครองกากบ และใจตนเปนทสาคญ ซงทพระองคทรงรบสงมานน แททจรง คอ วถชวตไทยนนเอง วถชวตไทยทยดเสนทางสายกลางของความพอด

. . . ความสขความเจรญอนแทจรงนน หมายถงความสขความเจรญ ทบคคลแสวงหามาได ดวยความเปนธรรมทงในเจตนา และการกระทา ไมใชไดมาดวยความบงเอญ หรอดวยการแกงแยงเบยดบงมาจากผอน . .

ตอนท ๒ ๓. หลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง

๓.๑ ปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง คออะไร ? “...เศรษฐกจพอเพยง เปนเสมอนรากฐานของชวต รากฐานความมนคงของแผนดน เปรยบเสมอนเสาเขม ทถกตอกรองรบบานเรอนตวอาคารไวนนเอง สงกอสรางจะมนคงไดกอยทเสาเขม แตคนสวนมากมองไมเหนเสาเขม และลมเสาเขมเสยดวยซ าไป...”

พระราชดารสพระบาทสมเดจพระเจาอยหว จากวารสารชยพฒนา ฉบบประจาเดอนสงหาคม ๒๕๔๒

๓.๒ ปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง เปนแนวทางการดาเนนชวต และวถปฏบตทพระบาทสมเดจพระเจาอยหว มพระราชดารสชแนะแก

พสกนกรชาวไทยมาโดยตลอดนานกวา ๓๐ ป และไดทรงเนนยาแนวทางพฒนา ทตงอยบนพนฐานของ ทางสายกลาง

และความไมประมาท โดยคานงถงความพอประมาณ ความมเหตผล การสรางภมคมกนในตวทด ตลอดจนใชความร และคณธรรม เปนพนฐานในการดารงชวต การปองกนใหรอดพนจากวกฤต และใหสามารถดารงอยไดอยางมนคง และยงยนภายใตกระแสโลกาภวตน และความเปลยนแปลงตางๆ

“ เศรษฐกจพอเพยง ” เปนปรชญาชถงแนวการดารงอยและปฏบตตนของ ประชาชนในทกระดบ ตงแตระดบครอบครว ระดบชมชน จนถงระดบรฐ ทงในการพฒนาและบรหารประเทศใหดาเนนไปใน ทางสายกลาง โดยเฉพาะการพฒนาเศรษฐกจเพอใหกาวทนตอ ยคโลกาภวฒน

๗๗

ความพอเพยง หมายถง ความพอประมาณ ความมเหตผล รวมถงความจาเปนท จะตองม ระบบภมคมกนในตวทด พอสมควรตอการมผลกระทบใดๆ อนเกดจากการเปลยนแปลง ทงภายนอกและภายใน ทงนจะตองอาศย ความรอบร ความรอบคอบ และความระมดระวง อยางยงในการนาวชาการตางๆ มาใชในการวางแผนและการดาเนนการทกขนตอน และขณะเดยวกนจะตองเสรมสรางพนฐานจตใจของคนในชาตโดยเฉพาะเจาหนาทของรฐ นกทฤษฏ และนกธรกจในทกระดบ ใหมส านกในคณธรรม ความซอสตย สจรต และใหมความรอบรทเหมาะสมดาเนนชวตดวย ความอดทน ความเพยร มสต ปญญา และความรอบคอบ เพอใหสมดลและพรอมตอการรองรบการเปลยนแปลงอยางรวดเรวและกวางขวาง ทงดานวตถ สงคม สงแวดลอม และวฒนธรรมจากโลกภายนอกไดเปนอยางด

" อนนเคยบอกวา ความพอเพยงนไมไดหมายความวา ทกครอบครวจะตองผลตอาหารของตว จะตองทอผาใสเอง อยางนนมนเกนไป แตวาในหมบานหรอในอ าเภอ จะตองมความพอเพยงพอสมควร บางสงบางอยางทผลตไดมากกวาความตองการกขายได แตขายในทไมหางไกลเทาไหร ไมตองเสยคาขนสงมากนก "

พระราชดารสเนองในโอกาสวนเฉลมพระชนมพรรษา ๔ ธนวาคม ๒๕๔๐

๓.๓ ส านกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต (สศช.) ในฐานะหนวยงานหลกในการวางแผนของประเทศ ตระหนกถงความสาคญของแนวคดดงกลาว จงไดเชญผทรงคณวฒจากสาขาตาง ๆ มารวมกนพจารณากลนกรองพระราชดารสของพระบาทสมเดจพระเจาอยหว ในโอกาสตางๆ ทเกยวของกบเศรษฐกจพอเพยง สรปออกมาเปนนยามความหมาย

“ปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง” จากนน สศช. ไดนาขนทลเกลาฯ ขอพระราชทานพระบรมราชานญาตนาบทความดงกลาวไปเผยแพร เพอสงเสรมใหประชาชนทกระดบมความเขาใจในหลกปรชญาฯ และใชเปนพนฐานและแนวทางในการดาเนนชวต ซงทรงพระกรณาปรบปรงแกไข และโปรดเกลาฯ พระราชทานพระบรมราชานญาตตามทขอพระมหากรณา เมอวนท ๒๙ พฤศจกายน ๒๕๔๒

สศช. ไดอญเชญ “ปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง” มาเปนปรชญาน าทางในการจดท า แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตฉบบท ๙ (พ.ศ. ๒๕๔๕ - ๒๕๔๙) และฉบบท ๑๐ (พ.ศ.๒๕๕๐-๒๕๕๔) รวมทงไดเสรมสรางความเขาใจไปยงภาคสวนตางๆ เพอใหเกดความเขาใจ เหนคณคา และนอมนาไปประยกตใชในวถชวตตอไป

“คนเราถาพอในความตองการ กมความโลภนอย เมอมความโลภนอย กเบยดเบยนคนอนนอย ถาทกประเทศมความคด อนนไมใชเศรษฐกจ มความคดวาท าอะไรตองพอเพยง

๗๘

หมายความวาพอประมาณ ไมสดโตง ไมโลภอยางมาก คนเรากอยเปนสข” พระราชดารสเนองในโอกาสวนเฉลมพระชนมพรรษา ๔ ธนวาคม ๒๕๔๑

“ เศรษฐกจพอเพยง ” เปนปรชญาทพระบาทสมเดจพระเจาอยหวพระราชทาน พระราชดารชแนะ

แนวทางการดาเนนชวตแกพสกนกรชาวไทยมาโดยตลอดนานกวา ๓๐ ป ตงแตกอนเกดวกฤตการณทางเศรษฐกจ และเมอภายหลงไดทรงเนนยาแนวทางการแกไข เพอใหรอดพน และสามารถดารงอยไดอยางมนคงและยงยนภายใตกระแสโลกาภวฒนและความเปลยนแปลงตางๆ

๓.๔ปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง (The Philosophy of Sufficiency Economy) เศรษฐกจพอเพยง เปนปรชญาชถงแนวการดารงอย และปฏบตตนของประชาชนใน ทกระดบ

ตงแตระดบครอบครว ระดบชมชน จนถงระดบรฐ ทงในการพฒนาและบรหารประเทศใหดาเนนไปในทางสายกลาง โดยเฉพาะการพฒนาเศรษฐกจ เพอใหกาวทนตอโลก ยคโลกาภวฒน ความพอเพยง หมายถง ความพอประมาณ ความมเหตผล รวมถงความจาเปนทจะตองมระบบภมคมกนในตวทดพอสมควร ตอการกระทบใด ๆ อนเกดจากการเปลยนแปลง ทงภายในภายนอก ทงน จะตองอาศยความรอบร ความรอบคอบ และความระมดระวงอยางยงในการนาวชาการตางๆ มาใชในการวางแผนและการดาเนนการ ทกขนตอน และขณะเดยวกน จะตองเสรมสรางพนฐานจตใจของคนในชาต โดยเฉพาะเจาหนาทของรฐ นกทฤษฎ และนกธรกจ

๗๙

ใน ทกระดบ ใหมสานกในคณธรรม ความซอสตยสจรต และใหมความรอบรทเหมาะสม ดาเนนชวตดวยความอดทน ความเพยร มสต ปญญา และความรอบคอบ เพอใหสมดลและพรอมตอการรองรบการเปลยนแปลงอยางรวดเรวและกวางขวาง ทงดานวตถ สงคม สงแวดลอม และวฒนธรรมจากโลกภายนอกไดเปนอยางด

ตอนท ๓ ๔. แนวพระราชด ารสทเกยวกบเศรษฐกจพอเพยง

๔.๑พระราชด ารสทเกยวกบเศรษฐกจพอเพยง “ การพฒนาประเทศจาเปนตองทาตามลาดบขน ตองสรางพนฐานคอ ความพอม พอกน พอใชของ

ประชาชนสวนใหญเบองตนกอน โดยใชวธการและอปกรณทประหยดแตถกตองตามหลกวชาการ เมอไดพนฐานความมนคงพรอมพอสมควร และปฏบตไดแลว จงคอยสรางคอยเสรมความเจรญ และฐานะทางเศรษฐกจขนทสงขนโดยลาดบตอไป...” (๑๘ กรกฎาคม ๒๕๑๗)

“ เศรษฐกจพอเพยง” เปนแนวพระราชดารในพระบาทสมเดจพระเจาอยหว ทพระราชทาน มานานกวา ๓๐ ป เปนแนวคดทตงอยบนรากฐานของวฒนธรรมไทย เปนแนวทางการพฒนาทตงบนพนฐานของทางสายกลาง และความไมประมาท คานงถงความพอประมาณ ความมเหตผล การสรางภมคมกนในตวเอง ตลอดจนใชความรและคณธรรม เปนพนฐานในการดารงชวต ทสาคญจะตองม “สต ปญญา และความเพยร” ซงจะนาไปส “ความสข” ในการดาเนนชวตอยางแทจรง

“...คนอนจะวาอยางไรกชางเขา จะวาเมองไทยลาสมย วาเมองไทยเชย วาเมองไทยไมมสงทสมยใหม แตเราอยพอมพอกน และขอใหทกคนมความปรารถนาทจะใหเมองไทย พออยพอกน มความสงบ และทางานตงจตอธษฐาน ตงปณธาน ในทางนทจะใหเมองไทยอยแบบพออยพอกน ไมใชวาจะรงเรองอยางยอด แตวามความพออยพอกน มความสงบ เปรยบเทยบกบประเทศอนๆ ถาเรารกษาความพออยพอกนนได เรากจะยอดยงยวดได...” (๔ ธนวาคม ๒๕๑๗)

พระบรมราโชวาทน ทรงเหนวาแนวทางการพฒนาทเนนการขยายตวทางเศรษฐกจของประเทศเปนหลกแตเพยงอยางเดยวอาจจะเกดปญหาได จงทรงเนนการมพอกนพอใชของประชาชนสวนใหญในเบองตนกอน เมอมพนฐานความมนคงพรอมพอสมควรแลว จงสรางความเจรญและฐานะทางเศรษฐกจใหสงขน

ซ งหมายถ งแทนทจะเน นการขยายตวของภาคอ ตสาหกรรมนาการพฒนาประเทศ ควรทจะสรางความมนคงทางเศรษฐกจพนฐานกอนนนค อ ทำใหประชาชนในชนบทสวนใหญ พอมพอก นกอน เปนแนวทางการพฒนาทเนนการกระจายรายได เพอสร างพ นฐานและความมนคง ทางเศรษฐกจโดยรวมของประเทศก อนเนนการพ ฒนาในระดบส งขนไป

ทรงเตอนเรองพออยพอกน ตงแตป ๒๕๑๗ คอเมอ ๓๐ กวาปทแลว แตทศทางการพฒนามไดเปลยนแปลง

“...เมอป ๒๕๑๗ วนนนไดพดถงวา เราควรปฏบตใหพอมพอกน พอมพอกนนกแปลวา เศรษฐกจพอเพยงนนเอง ถาแตละคนมพอมพอกน กใชได ยงถาทงประเทศพอมพอกนกยงด และประเทศไทยเวลานนกเรมจะเปนไมพอมพอกน บางคนกมมาก บางคนกไมมเลย...” ( ๔ ธนวาคม ๒๕๔๑ )

๘๐

พระบาทสมเดจพระเจาอยหว ทรงมพระราชดารส เรอง เศรษฐกจพอเพยงเมอวนเฉลมพระชนมพรรษา ๔ ธนวาคม ๒๕๔๐ ซงไดมการขานรบนาแนวคดเรองเศรษฐกจพอเพยงไปปฏบตกนหลายหนวยงาน แตคนสวนมากมกเขาใจวาเศรษฐกจพอเพยงเปนเรองของเกษตรกรในชนบทเทานน แตแททจรงผประกอบอาชพอน เชน พอคาขาราชการ และพนกงานบรษทตางๆ สามารถนาแนวพระราชดารสเศรษฐกจพอเพยงไปประยกตใชได ในวนเฉลมพระชนมพรรษาปน ทรงไดมมหากรณาธคณอธบายเพมเตมวา

". . . ความหมายของเศรษฐกจพอเพยงและท าไดเศษหนงสวนสเทานนจะพอนน ไมไดแปลวาเศษหนงสวนสของพนท แตเปนเศษหนงสวนสของการกระท า. . ."

จากนน ไดทรงขยายความ คาวา "พอเพยง" เพมเตมตอไปวา หมายถง "พอมพอกน" ". . . พอมพอกน กแปลวา เศรษฐกจพอเพยงนนเอง ถาแตละคนมพอมพอกนกใชได ยงถาทง

ประเทศพอมพอกนกยงด. . ." ". . . ประเทศไทยสมยกอนน พอมพอกน มาสมยนอสระ ไมมพอมพอกน จงจะตองเปนนโยบายทจะ

ท าเศรษฐกจพอเพยงเพอทจะใหทกคนพอเพยงได พอเพยงนกหมายความวา มกน มอย ไมฟมเฟอย ไมหรหรากได แตวาพอ. . ." ทรงเปรยบเทยบค าวา พอเพยง กบค าวา Self-Sufficiency วา

". . . Self-Sufficiency นน หมายความวา ผลตอะไร มพอทจะใช ไมตองไปขอยมคนอน อยไดดวยตนเอง. . . เปนไปตามทเคาเรยกวายนบนขาของตวเอง. . .

. . . คนสวนมากมกเขาใจวา เศรษฐกจพอเพยงเปนเรองของ เกษตรกรในชนบทเทานน แตแททจรง ผประกอบอาชพอน เชน พอคา ขาราชการ และพนกงานบรษทตางๆ สามารถน าแนว พระราชด ารสเศรษฐกจพอเพยง ไปประยกตใชได . . .

แต วาพอเพยงนมความหมายกวางขวางย งกวานอ ก คอ คาวาพอ กพอเพยงนกพอแคนนเอง คนเราถ าพอใจในความต องการมนกม ความโลภนอย เมอมความโลภนอยก เบยดเบ ยนผอนนอย

ถ าประเทศใดม ความคดอนน มความค ดวาทาอะไรตองพอเพยง หมายความวา พอประมาณ ซ อตรง ไมโลภอยางมาก คนเราก อยเป นสข

พอเพยงนอาจจะม มมาก อาจจะมของหรหราก ได แต วาต องไม ไปเบยดเบยนคนอ น ตองใหพอประมาณ พดจากพอเพยง ทาอะไรกพอเพยง ปฏ บตงานกพอเพยง. . ."

". . . ฉะนน ความพอเพยงนกแปลวา ความพอประมาณและความมเหตผล. . ." ไดมพระราชกระแสเพมเต มระหวางเขาเฝาถวายงานมาอกวา . . . .เศรษฐก จพอเพยงเปนเสมอนรากฐาน ของชวต รากฐานความมนคงของ แผ นดน เปรยบเสมอน

เสาเขมทถกตอกรองร บบ านเรอนตวอาคารไวนนเอง สงกอสราง จะอยมนคงไดกอย ทเสาเขม แตคนสวนมากมองไมเหนเสาเขม และลมเสาเขมเสยด วย ซ าไป . . .

. . . ความหมายของเศรษฐก จพอเพยง และท าไดเศษหนง สวนสเทานนจะพอนน ไมไดแปลว า เศษหนงสวนสของพนท แตเปนเศษหนงสวนสของการกระท า . . .

“...เศรษฐศาสตรเปนวชาของเศรษฐกจ การท ตองใชรถไถต องไปซ อ เราต องใชตองหาเงนมา

๘๑

ส าหรบซ อน ามนสำหร บรถไถ เวลารถไถเก าเราต องยงซอมแซม แตเวลาใชนนเรากตองปอนน ามนใหเปนอาหาร เสร จแล วมนคายควน ควนเราส ดเขาไปแลวกปวดหว สวนควายเวลาเราใชเรากตองป อนอาหาร ตองใหหญาใหอาหารม นก น แตวามนคายออกมา ทมนคายออกมากเปนป ย แล วก ใชได สาหรบใหทดนของเราไมเส ย...”

พระราชดำร ส เนองในพระราชพ ธ พชมงคลจาดพระนงคลแรกนาขว ญ ณ ศาลาดสดาล ย วนท ๙ พฤษภาคม ๒๕๒๙

“เราไมเปนประเทศร ารวย เรามพอสมควรพออยได แตไมเปนประเทศ ทก าวหนาอยางมาก เราไม อยากจะเปนประเทศกาวหนาอยางมากเพราะถ าเราเปนประเทศกาวหนาอยางมากก จะมแตถอยกล บประเทศเหล านนทเป นประเทศอตสาหกรรมกาวหนา จะมแตถอยหลงและถอยหลงอยางหนากล วแตถาเรามการบรหารแบบเรยกวา แบบคนจน แบบทไมตดกบตำรามากเก นไปท าอยางมสามคค นแหละค อเมตตากน จะอยได ตลอดไป”

พระราชดำร ส เนองในโอกาสวนเฉล มพระชนมพรรษา ณ ศาลาดสดาล ย วนท ๔ ธ นวาคม ๒๕๓๔

“...ตามปกตคนเราชอบดสถานการณในทางด ทเขาเรยกวาเลงผลเล ศกเหนวา ประเทศไทย เรานกาวหนาด การเงนการอ ตสาหกรรมการคาดมก าไร อกทางหนงกตอง บอกว าเราก าลงเส อมลงไปสวนใหญทฤษฎวา ถ ามเง นเทานน ๆ มการกเทานน ๆ หมายความวาเศรษฐก จก าวหนาแล วก ประเทศกเจร ญมหวงวาจะเปนมหาอ านาจ ขอโทษเลยตองเตอนเขาวา จรงตวเลขด แตวาถ าเราไมระมดระวงในความต องการพนฐานของประชาชนนนก ไมมทาง...”

พระราชดำร ส เนองในโอกาสวนเฉลมพระชนมพรรษา ณ ศาลาดสดาล ย วนท ๔ ธ นวาคม ๒๕๓๖

“...เดยวนประเทศไทยกยงอย ดพอสมควร ใชคำวา พอสมควร เพราะเดยวม คนเหนวามคนจน คนเด อดร อน จ านวนมากพอสมควร แตใชค าวา พอสมควรน หมายความวาตามอ ตภาพ...”

พระราชดำร ส เนองในโอกาสวนเฉล มพระชนมพรรษา ณ ศาลาดสดาล ย วนท ๔ ธ นวาคม ๒๕๓๙

“ทเปนหวงนน เพราะแมในเวลา ๒ ป ทเปนปกาญจนาภเษกกไดเหน สงทท าใหเหนไดวา ประชาชนยงมความเดอดรอนมาก และมสงทควรจะแกไขและด าเนนการตอไปทกดาน มภยจากธรรมชาตกระหน าภยธรรมชาตนเราคงสามารถทจะบรรเทาไดหรอแกไขได เพยงแตวาตองใชเวลาพอใช มภยทมาจากจตใจของคน ซงกแกไขไดเหมอนกน แตวายากกวาภยธรรมชาต ธรรมชาตนนเปนสงนอกกายเราแตนสยใจคอของคนเปนสงทอยขางใน อนนกเปนขอหนงทอยากใหจดการใหมความเรยบรอยแตกไมหมดหวง.” พระราชดารส เนองในโอกาสวนเฉลมพระชนมพรรษา

ณ ศาลาดสดาลย วนท ๔ ธนวาคม ๒๕๓๙

“...การจะเปนเสอนนไมส าค ญ สำคญอยทเรามเศรษฐกจแบบพอมพอก น แบบพอม พอกนนน

๘๒

หมายความวา อมช ตวเองได ใหมพอเพยงกบตนเองความพอเพยงน ไมไดหมายความวาทกครอบครวจะตองผลตอาหารของต วเอง จะตองทอผาใสเอง อยางนนมนเก นไป แตวาในหมบ านหรอในอ าเภอ จะต องมความพอเพยงพอสมควรบางสงบางอยางผล ตไดมากกวาความต องการกขายได แตขายในทไมห างไกลเทาไร ไมตองเส ย คาขนสงมากนก...” พระราชดำร ส เนองในโอกาสวนเฉล มพระชนมพรรษา ณ ศาลาดสดาล ย วนท ๔ ธ นวาคม ๒๕๓๙

“...พอเพยง มความหมายกว างขวางย งกวานอก คอคำวาพอ กพอเพยงนก พอแคนนเองคนเราถ าพอในความต องการกม ความโลภน อย เมอมความโลภนอยกเบยดเบยนคนอนนอย ถาประเทศใดมความคดอนนมความคดวาทำอะไรตองพอเพ ยง หมายความวาพอประมาณ ซ อตรงไมโลภอย างมาก คนเรากอย เปนสข พอเพยงนอาจจะม มมากอาจจะมของหรหรากได แตวาต องไมไปเบยดเบยนคนอ น...”

พระราชดำร ส เนองในโอกาสวนเฉล มพระชนมพรรษา ณ ศาลาดสดาล ย วนท ๔ ธ นวาคม ๒๕๔๑

“...ไฟดบถามความจ าเปน หากมเศรษฐกจพอเพยงแบบไมเตมท เรามเครองปนไฟกใชปนไฟ หรอถาขนโบราณกวา มดกจดเทยน คอมทางทจะแกปญหาเสมอ ฉะนนเศรษฐกจพอเพยงกมเปนขน ๆ แตจะบอกวาเศรษฐกจพอเพยงน ใหพอเพยงเฉพาะตวเองรอยเปอรเซนตนเปนสงท าไมได จะตองมการแลกเปลยน ตองมการชวยกนถามการชวยกนแลกเปลยนกน กไมใชพอเพยงแลว แตวาพอเพยงในทฤษฎในหลวงนคอใหสามารถทจะด าเนนงานได...” พระราชดารส เนองในโอกาสวนเฉลมพระชนมพรรษา

ณ ศาลาดสดาลย วนท ๔ ธนวาคม ๒๕๔๒ “...โครงการตาง ๆ หรอเศรษฐกจทใหญ ตองมความสอดคลองกนด ทไมใชเหมอนทฤษฎใหม ทใช

ทดนเพยง ๑๕ ไร และสามารถทจะปลกขาวพอกน กจการนใหญกวา แตกเปนเศรษฐกจพอเพยงเหมอนกน คนไมเขาใจวากจการใหญ ๆ เหมอนสรางเขอนปาสกกเปนเศรษฐกจพอเพยงเหมอนกน เขานกวาเปนเศรษฐกจสมยใหม เปนเศรษฐกจทหางไกลจากเศรษฐกจพอเพยง แตทจรงแลว เปนเศรษฐกจพอเพยงเหมอนกน...” พระราชดารส เนองในโอกาสวนเฉลมพระชนมพรรษา

ณ ศาลาดสดาลย วนท ๒๓ ธนวาคม ๒๕๔๒ “...ฉนพดเศรษฐกจพอเพยงความหมายคอ ท าอะไรใหเหมาะสมกบฐานะของตวเอง คอท าจาก

รายได ๒๐๐ – ๓๐๐ บาท ขนไปเปนสองหมน สามหมนบาท คนชอบเอาค าพดของฉน เศรษฐกจพอเพยงไปพดกนเลอะเทอะ เศรษฐกจพอเพยง คอท าเปน Self – Sufficiency มนไมใชความหมายไมใชแบบทฉนคด ทฉนคดคอ Self – Sufficiency of Economy เชน ถาเขาตองการดทว กควรใหเขามด ไมใชไปจ ากดเขาไมใหซอทวดเขาตองการดเพอความสนกสนาน ในหมบานไกล ๆ ทฉนไป เขามทวดแตใช

๘๓

แบตเตอร เขาไมมไฟฟา แตถา Sufficiency นน มทวเขาฟมเฟอย เปรยบเสมอนคนไมมสตางคไปตดสทใส และยงใสเนคไทเวอรซาเช อนนกเกนไป...” พระตาหนกเปยมสข วงไกลกงวล ๑๗ มกราคม ๒๕๔๔

. . .พอเพยงนอาจจะมมาก อาจจะมของหรหรากได แตวาตองไมไปเบยดเบยนคนอน ตองใหพอประมาณตามอตภาพ พดจ ากพอเพยง ท าอะไรกพอเพยง ปฏบตตนกพอเพยง. . . พระราชดารส เนองในโอกาสวนเฉลมพระชนมพรรษา ๔ ธนวาคม ๒๕๔๑

“ ความกาวหนานน…กไดใหสตรไวแลววาท ายงไงใหกาวหนา คอ จะตองสามคคกน รวมกนท า แลวถารวมกนท า มนกาวหนาได แตถาไมรวมกนท า ไมมทางกาวหนา”

พระราชดารส เนองในโอกาสวนเฉลมพระชนมพรรษา ๔ ธนวาคม ๒๕๔๔

“ คนเราถาพอในความตองการ กมความโลภนอย เมอมความโลภนอย กเบยดเบยนคนอนนอย ถาทกประเทศมความคด–อนนไมใชเศรษฐกจ–มความคดวาท าอะไรตองพอเพยง หมายความวา พอประมาณ ไมสดโตง ไมโลภอยางมาก คนเรากอยเปนสข.” พระราชดารส เนองในโอกาสวนเฉลมพระชนมพรรษา ๔ ธนวาคม ๒๕๔๑

“ ถาพอมพอกน คอพอมพอกนของตวเองนน ไมใชเศรษฐกจพอเพยง เปนเศรษฐกจสมยหน สมยหนนนเปนเศรษฐกจพอเพยงเหมอนกน แตวาคอยๆพฒนาขนมา ตองมการแลกเปลยนกน มการชวยระหวางหมบาน หรอระหวางอ าเภอ จงหวด ประเทศ จะตองมการแลกเปลยน มการไมพอเพยง จงบอกวาถามเศรษฐกจพอเพยง เพยงเศษหนงสวนสกจะพอแลว จะใชได. ”

พระราชดารส เนองในโอกาสวนเฉลมพระชนมพรรษา ๒๓ ธนวาคม ๒๕๔๒

๔.๒ การนอมน าหลกปรชญาฯ มาปฏบต ทกคนสามารถนาหลกปรชญาฯ มาเปนหลกปฏบตในการดาเนนชวตได ไมใชเฉพาะในหมคนจน หรอ

เกษตรกรโดยตอง “ระเบดจากขางใน” คอการเกดจตสานก มความศรทธาเชอมน เหนคณคา และนาไปปฏบตดวยตนเอง แลวจงขยายไปสครอบครว ชมชน สงคม และประเทศชาตตอไป

๔.๒.๑ ความพอเพยงระดบบคคลและครอบครว มงเนนใหบคคลและครอบครว อยรวมกนอยางมความสข ทงทางกายและทางใจ พงพาตนเองอยางเตมความสามารถ ไมทาอะไรเกนตว ดาเนนชวตโดย ไมเบยดเบยนตนเองและผอน รวมทงใฝร และมการพฒนาตนเองอยางตอเนอง เพอความมนคงในอนาคต และเปนทพงใหผอนไดในทสด เชน หาปจจยสมาเลยงตนเองและครอบครวจากการประกอบสมมาชพ รขอมลรายรบ-รายจาย ประหยด แตไมใชตระหน ลด-ละ-เลก อบายมข สอนใหเดก รจกคณคา รจกใช และรจก

๘๔

ออมเงนและสงของเครองใช ดแลรกษาสขภาพ มการแบงปนภายในครอบครว ชมชน และสงคมรอบขาง รวมถงการรกษาวฒนธรรม ประเพณ และการอยรวม กบทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมไดอยางเหมาะสม

๔.๒.๒ ความพอเพยงระดบชมชน คนในชมชนมการรวมกลมกนทาประโยชน เพอสวนรวม ชวยเหลอเกอกลกนภายในชมชนบนหลกของความ รรก สามคค สรางเปนเครอขายเชอมโยงกนในชมชนและนอกชมชน ทงดานเศรษฐกจ สงคม ทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม เชน การรวมกลมอาชพ องคกรการเงนสวสดการชมชน การชวยดแลรกษาความสงบ ความสะอาด ความเปนระเบยบเรยบรอย รวมทงการใชภมปญญาทองถนและทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมในชมชนมาสรางประโยชนไดอยางเหมาะสม เพอสรางเสรมชมชนใหมความเขมแขง และมความเปนอยทพอเพยง

๔.๒.๓ ความพอเพยงในภาคธรกจเอกชน เรมจากความมงมนในการดาเนน ธรกจทหวงผลประโยชน หรอกาไรในระยะยาวมากกวาระยะสน แสวงหาผลตอบแทนบนพนฐานของการแบงปน มงใหทกฝายทเกยวของไดรบประโยชนอยางเหมาะสม และเปนธรรม ทงลกคา คคา ผถอหน และพนกงานดานการขยายธรกจตองทาอยางคอยเปนคอยไป รวมทงตองมความรและเขาใจธรกจของตนเอง รจกลกคา ศกษาคแขง และเรยนรการตลาดอยางถองแท

ผลตในสงท ถนดและทาตามกาลง สรางเอกลกษณทแตกตางและพฒนาคณภาพ ผลตภณฑอยางตอเนอง มการเตรยมความพรอมตอการเปลยนแปลงทอาจเกดขน มความซอสตยรบผดชอบตอสงคมปองกนผลกระทบตอสงแวดลอม ทสาคญตองสรางเสรมความร และจดสวสดการใหแกพนกงานอยางเหมาะสม

๔.๒.๔ ความพอเพยงระดบประเทศ เปนการบรหารจดการประเทศ โดยเรมจาก การวางรากฐานใหประชาชนสวนใหญอยอยางพอมพอกน และพงตนเองได มความร และคณธรรม ในการดาเนนชวต มการรวมกลมของชมชนหลาย ๆ แหง เพอ แลกเปลยนความร สบทอดภมปญญา และรวมกนพฒนาตามแนวทางเศรษฐกจพอเพยงอยาง รรกสามคค เสรมสรางเครอขายเชอมโยง ระหวางชมชนใหเกดเปนสงคมแหงความพอเพยงในทสด

ตอนท ๔ ๕. หลกแนวคดของเศรษฐกจพอเพยง

๕.๑ การพฒนาตามหลกเศรษฐกจพอเพยง คอการพฒนาทตงอยบนพนฐานของทางสายกลาง และความไมประมาท โดยคานงถง ความพอประมาณ ความมเหตผล การสรางภมคมกนทด ในตว ตลอดจนใชความรความรอบคอบ และคณธรรม ประกอบการวางแผนการตดสนใจ และการกระทา ปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง มหลกพจารณาอย ๕ สวน ดงน

๕.๑.๑ กรอบแนวคด ปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง นบเปนแนวทางปฏบตเพอใหชวตดาเนนไปในทางสายกลางทเหมาะสม สอดคลองกบวถความเปนอยอนเรยบงายของคนไทย เปนปรชญาทชแนะแนวทางการดารงอย และปฏบตตนในทางทควรจะเปน โดยมพนฐานมาจากวถชวตดงเดมของสงคมไทย สามารถนามาประยกตใชไดตลอดเวลา และเปนการมองโลกเชงระบบ ทมการเปลยนแปลงอยตลอดเวลา มงเนนการรอดพนจากภย และวกฤต เพอความมนคง และความยงยนของการพฒนา

๘๕

๕.๑.๒ คณลกษณะ เศรษฐกจพอเพยงสามารถนามาประยกตใชใหเหมาะสมกบประชาชนทกระดบ ทงระดบ บคคล ครอบครว ชมชน องคกร และระดบประเทศได รวมทงสามารถประยกตใชไดตลอดเวลา โดยเนนการปฏบตบนทางสายกลางและการพฒนาอยางเปนขนตอน

๕.๑.๓ ค านยาม ความพอเพยง จะตองประกอบดวย ๓ คณลกษณะ ทส าคญดงน ๕.๑.๓.๑ ความพอประมาณ หมายถง ความพอดตอความจาเปนและเหมาะสมกบฐานะของ

ตนเองสงคม สงแวดลอม รวมทงวฒนธรรมในแตละทองถน ไมมากเกนไป ไมนอย เกนไป และตองไมเบยดเบยนตนเองและผอน เชน การผลตและการบรโภค ทอยในระดบพอประมาณ

๕.๑.๓.๒ ความมเหตผล หมายถง การตดสนใจดาเนนการเรองตางๆ อยางม เหตผลตามหลกวชาการ หลกกฎหมาย หลกศลธรรม จรยธรรม และวฒนธรรมทดงาม คดถงปจจยทเกยวของอยางถวนถ โดยคานงถงผลทคาดวาจะเกดขนจากการกระทานนๆ อยางรอบคอบ

๕.๑.๓.๓ ภมคมกนในตวทด หมายถง การเตรยมตวใหพรอมรบผลกระทบ และการเปลยนแปลง ในดานเศรษฐกจ สงคม สงแวดลอม และวฒนธรรม เพอใหสามารถปรบตวและรบมอไดอยางทนทวงท โดยคานงถงความเปนไปไดของสถานการณตางๆ ทคาดวาจะเกดขนในอนาคตทงใกลและไกล

๕.๑.๔ เงอนไขส าคญ เพอใหเกดความพอเพยงในการตดสนใจและดาเนนกจกรรมตางๆ ใหอยในระดบพอเพยง ๒ ประการ ตองอาศย เงอนไขความร และเงอนไขคณธรรม เปนพนฐาน เสรมดวย เงอนไขชวตเปนพนฐาน โดยม เงอนไข ของการตดสนใจในการดาเนนกจกรรมตางๆ ดงน

๕.๑.๔.๑ เงอนไขความร ประกอบดวย ความรอบรเกยวกบวชาการตางๆ ทเกยวของรอบดาน ความรอบคอบ ทจะนาความรเหลานนมาพจารณาใหเชอมโยงกน เพอประกอบการวางแผนและความระมดระวงในการปฏบต

๕.๑.๔.๒ เงอนไขคณธรรม ทจะตองเสรมสราง ประกอบดวย มความตระหนกในคณธรรม มความซอสตยสจรต และมความอดทน มความเพยร ใชสตปญญา ในการดาเนนชวต

๕.๑.๔.๓ เงอนไขชวต ดาเนนชวตดวยความอดทน มความเพยร มสต และปญญา บรหารจดการ การใชชวตโดยใชหลกวชา และคณธรรมเปนแนวทางพนฐาน

๕.๑.๕ แนวทางปฏบต / ผลทคาดวาจะไดรบ การนอมนาปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงมาประยกตใชในทกภาคสวนของสงคมอยางจรงจง จะสงผลใหการพฒนาประเทศกาวหนาไปอยางสมดล มนคงและยงยน พรอมรบตอการเปลยนแปลงในทกดาน ทงดานชวต เศรษฐกจ สงคม วฒนธรรม สงแวดลอม และเทคโนโลยอนจะนาไปส “ความอยเยนเปนสขรวมกนในสงคมไทย

๘๖

“...ใหพอเพยงนกหมายความวา

มกนมอย ไมฟมเฟอย ไมหรหรากได แตวาพอ. แมบางอยางอาจจะดฟมเฟอย แตถาท าใหมความสข ถาท าไดกสมควรทจะท า สมควรทจะปฏบต. อนนกความหมายอกอยางของเศรษฐกจ หรอระบบพอเพยง...พอเพยงนอาจจะมมาก อาจจะมของหรหรากได แตวาตองไมไปเบยดเบยนคนอน. ตองใหพอประมาณตามอตภาพ พดจากพอเพยง ท าอะไรกพอเพยง ปฏบตตนกพอเพยง...” พระราชดารสเนองในโอกาสวนเฉลมพระชนมพรรษา ๔ ธนวาคม ๒๕๔๑

๕.๒ หลกส าคญของความพอดได ๕ ประการ คอ ๕.๒.๑ ความพอดดานจตใจ : ตองเขมแขง สามารถพงตนเองได มจตสานกทด เอออาทร

ประนประนอม นกถงผลประโยชนสวนรวม ๕.๒.๒ ความพอดดานสงคม : ตองมความชวยเหลอเกอกลกน สรางความเขมแขงใหแกชมชน รจก

ผนกกาลง และทสาคญมกระบวนการเรยนรทเกดจากฐานรากทมนคง และแขงแรง ๕.๒.๓ ความพอดดานทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม : รจกใชและจดการอยางฉลาดและ

รอบคอบ เพอใหเกดความยงยนสงสด และทสาคญใชทรพยากรทมอยในประเทศ เพอพฒนาประเทศใหมนคงอยเปนขนเปนตอนไป

๕.๒.๔ ความพอดดานเทคโนโลย : รจกใชเทคโนโลยทเหมาะสมใหสอดคลองกบความตองการ และควรพฒนาเทคโนโลยจากภมปญญาชาวบานของเรา และสอดคลองเปนประโยชนตอสภาพแวดลอมของเราเอง

๕.๒.๕ ความพอดดานเศรษฐกจ : เพมรายได ลดรายจาย ดารงชวตอยางพอควร พออย พอกน สมควรตามอตภาพ และฐานะของตน

ตอนท๕ ๖. การประยกตใชเศรษฐกจพอเพยงระดบกลมตางๆ

๘๗

๖.๑ การประยกตใชเศรษฐกจพอเพยงระดบบคคล/ครอบครว (Application of Sufficiency Economy at Individual and Family Levels)

เรมตนจากการเสรมสรางคนใหมการเรยนรวชาการและทกษะตางๆ ทจาเปน เพอใหสามารถรเทาทนการเปลยนแปลงในดานตางๆ พรอมทงเสรมสรางคณธรรม จนมความเขาใจ และตระหนกถงคณคาของการอยรวมกนของคนในสงคม และอยรวมกบระบบนเวศวทยาอยางสมดล เพอจะไดละเวนตอการประพฤตผดมชอบ ไมตระหน เปนผให เกอกล แบงปน มสตยงคดพจารณาอยางรอบคอบกอนทจะตดสนใจ หรอกระทาการใดๆจนกระทงเกดเปนภมคมกนทดในการดารงชวต โดยสามารถคดและกระทาบนพนฐานของความมเหตมผล พอเหมาะ พอประมาณกบสถานภาพ บทบาทและหนาทของแตละบคคล ในแตละสถานการณ แลวเพยรฝกปฏบตเชนน จนตนสามารถทาตนใหเปนพงของตนเองได และเปนทพงของผอนไดในทสด

๖.๒ การประยกตใชเศรษฐกจพอเพยงระดบชมชน (Application of Sufficiency Economy at the Community Level) ชมชนพอเพยง ประกอบดวย บคคล / ครอบครวตางๆ ทใฝหาความกาวหนาบนพนฐานของปรชญา

แหงความพอเพยง คอมความรและคณธรรมเปนกรอบในการดาเนนชวต จนสามารถพงตนเองได บคคลเหลานมารวมกลมกนทากจกรรมตางๆ ทสอดคลองเหมาะสมกบสถานภาพ ภมสงคมของแตละชมชน โดยพยายามใชทรพยากรตางๆ ทมอยในชมชนใหเกดประโยชนสงสด ผานการรวมแรง รวมใจ รวมคด รวมทา แลกเปลยนเรยนร กบบคคลหลายสถานภาพ ในสงทจะสรางประโยชนสขของคนสวนรวม และความกาวหนาของชมชน อยางมเหตผล โดยอาศยสต ปญญา ความสามารถของทกฝายทเกยวของ และบนพนฐานของความซอสตยสจรต อดกลนตอการกระทบกระทง ขยนหมนเพยร และมความเออเฟอเผอแผ ชวยเหลอแบงปนกนระหวางสมาชกชมชน จนนาไปสความสามคคของคนในชมชน ซงเปนภมคมกนทดของชมชน จนนาไปสการพฒนาของชมชนทสมดลและพรอมรบตอการเปลยนแปลงตางๆ จนกระทงสามารถพฒนาไปสเครอขายระหวางชมชน

๖.๓ การประยกตใชเศรษฐกจพอเพยงระดบประเทศ (Application of Sufficiency Economy at the National Level) มแผนการบรหารจดการประเทศ ทสงเสรมใหบคคล/ชมชนตางๆ มวถปฏบต มความรวมมอ และ

๘๘

การพฒนาในสาขาตางๆ ตามแนวทางของปรชญาเศรษฐกจพอเพยง และดาเนนการตามแผนดงกลาวอยางรอบคอบ เปนขนตอน เรมจากการวางรากฐานของประเทศใหมความพอเพยง โดยสงเสรมใหประชาชนสวนใหญ สามารถอยอยางพอมพอกน และพงตนเองได ดวยมความรและทกษะทจาเปนในการดารงชวตอยางเทาทนตอการเปลยนแปลงตางๆ และมคณธรรม ซอสตยสจรต ขยนหมนเพยร เออเฟอแบงปน และใชสตปญญา ในการตดสนใจและดาเนนชวต พรอมทงสงเสรมการแลกเปลยนเรยนร ระหวางกลมคนตางๆ จากหลากหลายภมสงคม หลากหลายอาชพ หลากหลายความคด ประสบการณ เพอสรางความเขาใจ และรความเปนจรง ระหวางกนของคนในประเทศ จนนาไปสความสามคค และจตสานกทจะรวมแรงรวมใจกนพฒนาประเทศ ใหเจรญกาวหนาไปอยางสอดคลองสมดลกบสถานภาพความเปนจรงของคนในประเทศ อยางเปนขนเปนตอนเปนลาดบๆ ตอไป

๖.๔ การประยกตใชเศรษฐกจพอเพยงระดบเกษตรกร (An Application of Sufficiency Economy for Farmers) ไดแก เกษตรทฤษฏใหม

๖.๔.๑ ขนตอนท ๑ เปนแนวทางการจดการพนทเกษตรกรรม ในระดบครอบครว ทสอดคลองสมดลกบระบบนเวศวทยา เพอใหพออย พอกน สมควรแกอตภาพในระดบทประหยด และเลยงตนเอง/ครอบครวได

๖.๔.๒ ขนตอนท ๒ การรวมกลมในรปสหกรณ รวมมอกนในการผลต จดการตลาด และพฒนาสวสดการของชมชนในรปแบบตางๆ เปนการสรางความสามคคภายในทองถน และเตรยมความพรอม กอนกาวสโลกภายนอก

๖.๔.๓ ขนตอนท ๓ ตดตอประสานงานกบหนวยงานภายนอกเพอจดหาทน วชาการ ความร เทคโนโลย จากธรกจเอกชน เชน ธนาคาร บรษท หางราน เอกชน ตลอดจน หนวยงานภาครฐ มลนธตางๆ มาชวยในการลงทน และพฒนาคณภาพชวต

โดยสรป แนวพระราชดารสงเสรมใหเกษตรกรสามารถพงตนเองได และมการรวมกลมกน และเชอมโยงเครอขายในดานตางๆ เพอใหเกดความกาวหนาไปอยางสมดลกบสภาพแวดลอมแตละทองถน ทมการพฒนาอยางตอเนอง และเปนขนตอน โดยประยกตใชความร ภมปญญา และทรพยากรดานตางๆ ทมอยอยางเหมาะสม บนพนฐานของคณธรรม ความซอสตยสจรต ขยนหมนเพยร เออเฟอแบงปน และใชสตปญญา ในการตดสนใจและดาเนนชวต

๖.๕ การประยกตใชเศรษฐกจพอเพยงระดบนกธรกจ (Application of Sufficiency Economy for Businessmen) นกธรกจพอเพยง จะคานงถงความมนคงและยงยนของการดาเนนธรกจ มากกวาการแสวงหา

ผลประโยชนระยะสน ฉะนนจงตองมความรอบรในธรกจทตนดาเนนการอย และมการศกษาขอมลขาวสารอยตลอดเวลา เพอใหสามารถกาวทนตอการเปลยนแปลงตางๆ มความรอบคอบในการตดสนใจในแตละครง เพอปองกนขอบกพรองเสยหายตางๆไมใหเกดขน และตองมคณธรรม คอมความซอสตยสจรตในการประกอบอาชพ ไมผลตหรอคาขายสนคาทกอโทษ หรอสรางปญหาใหกบคนในสงคมและสงแวดลอม มความ

๘๙

ขยนหมนเพยร อดทน ในการพฒนาธรกจไมใหมความบกพรอง และกาวหนาไปอยางตอเนอง โดยมการพฒนาประสทธภาพการผลต การปรบปรงสนคาและคณภาพใหทนกบความตองการของตลาดและการเปลยนแปลงทางเทคโนโลย และในขณะเดยวกนตองมความรบผดชอบตอสงคม และระบบนเวศวทยา ในทกขนตอนของการดาเนนธรกจ โดยการรกษาสมดล ในการแบงปนผลประโยชนของธรกจในระหวางผมสวนไดสวนเสยตางๆ อยางสมเหตสมผล ตงแตผบรโภค พนกงาน บรษทคคา ผถอหน และสงคมวงกวาง รวมถงสงแวดลอม

๖.๖ การประยกตใชเศรษฐกจพอเพยงระดบนกการเมอง (Application Sufficiency Economy for Politicians) นกการเมองทมหลกคด และหลกปฏบตบนพนฐานของเศรษฐกจพอเพยง จะตองเปนตวอยางของ

ผนาทมความเขมแขงทางดานคณธรรม จรยธรรม มความละอายและเกรงกลวตอการกระทาความผด แมเพยงเลกนอย

เนองจากการกระทาของผนาสงผลกระทบในวงกวางตอชมชน/สงคม และในขณะเดยวกนนกการเมองในทกระดบ จะตองรจกสงคม ชมชนทแตละคนเปนผแทน อยางถองแท มความเขาใจระบบการปกครอง และระเบยบปฏบตตางๆตามกฎหมายและขนบธรรมเนยมประเพณของสงคม รอบรและรเทาทนการเปลยนแปลงในดานตางๆ ทงภายในและภายนอกประเทศ โดยมงทจะดาเนนวถทางการเมอง ใหทองถน/ ประเทศชาต มความกาวหนาไปอยางสมดลในทก ๆ ดาน คนในทองถน /ประเทศชาต อยอยางพอเพยง สมครสมานสามคคปรองดองกน การกาหนดนโยบาย การออกกฎหมายและขอบญญตตางๆ ตองยดมนอยบนพนฐานของความพอเพยง โดยบารงรกษาสงทดทมอยแลว เชน คานยม องคความร สงแวดลอมทด ใหคงอย ปรบปรง/แกไข/ยกเลก สวนทไมด ทเปนเหตใหเกดความไมสมดล ไมพอเพยง ในสงคม ใหกลบมาสแนวทางปฏบตทมงสความสมดล และสนบสนนใหเกดสงทดเปนประโยชนตอสวนรวม แตยงขาดอย เชน ความกาวหนาดานเทคโนโลย การพฒนาฝมออาชพตางๆ ใหเกด ใหมขน อยางสมดลกบศกยภาพ และระดบการพฒนาของทองถน/ประเทศชาต เพอนาไปสความสามารถในการพงตนเองไดของ คน/ชมชน ในทกระดบ

๖.๗ การประยกตใชเศรษฐกจพอเพยงระดบเจาหนาทของรฐ (Application of Sufficiency Economy for Government Officers) เจาหนาทของรฐ จะตองเรมตนสรางความพอเพยงใหเกดขนในการดาเนนชวตของ แตละบคคลกอน

โดยตระหนกถงบทบาทหนาทของตนในการเปนผใหบรการแกสงคม และรวมเสรมสรางสภาวะแวดลอมทเออตอการอยรวมกนของคนในสงคม และอยรวมกบระบบนเวศวทยาไดอยางสมดล มสานกในคณธรรม ความซอสตยสจรต มสตยงคด ใชปญญาพจารณาอยางรอบคอบ ในการดาเนนชวตและปฏบตหนาท บนพนฐานของความมเหตมผล พอประมาณกบศกยภาพและสถานภาพของแตละบคคล ในแตละสถานการณ และหมนเสรมสรางความร ใหเทาทนการเปลยนแปลงตางๆ เพอจะไดมภมคมกนในตวทด การเตรยมนโยบาย แผนงาน หรอโครงการตางๆ ตองสอดคลองกบปรชญาเศรษฐกจพอเพยง โดยเนนการพฒนาทสรางความสมดลในดานเศรษฐกจ สงคม สงแวดลอม และวฒนธรรม ใหเกดขนพรอมๆ กบการรเทาทนการเปลยนแปลงตางๆ โดยมงใหประชาชน/ชมชน สามารถพงตนเอง และสามารถเปนทพงของสงคม/ประเทศชาต ไดในทสด

๙๐

๖.๘ การประยกตใชเศรษฐกจพอเพยงระดบคร - อาจารย (Application of Sufficiency Economy for Educators) ครอาจารยจะตองทาตนใหเปนตวอยางแก นกเรยน/นกศกษา ในการดาเนนชวตอยางพอเพยงใหได

กอน จงจะสามารถถายทอด/ปลกฝง/อบรม และทาตนใหเปนตวอยางแก นกเรยน/นกศกษาใหเขาใจเศรษฐกจพอเพยงอยางถกตอง และสามารถนาไปประยกตใชไดในชวตประจาวนของแตละคน ผานการบรณาการในสาระเรยนรวชาตางๆ ตลอดจนสอดแทรกในกจกรรมพฒนาผเรยนตางๆ

การดาเนนชวตอยางพอเพยง ตองเรมจากการตระหนกถงความจาเปนของการอยรวมกนของคนในสงคม และอยรวมกบระบบนเวศวทยาอยางสมดล และเขาใจหลกเศรษฐกจพอเพยงอยางถองแท จนเหนวาเปนหลกคดและหลกปฏบตทจะเสรมสรางใหสงคมเกดสนตสข มความเจรญกาวหนาอยางสมดลและยงยน และคนในสงคมมความสามคคปรองดองกน แลวฝกปฏบตตนใหมสานกในคณธรรม ความซอสตยสจรต มสตยงคด ใชปญญาพจารณาอยางรอบคอบ ในการดาเนนชวตและปฏบตหนาท บนพนฐานของความมเหตมผล พอประมาณกบศกยภาพและสถานภาพ ของแตละบคคล ในแตละสถานการณ และหมนเสรมสรางความรในดานตางๆ ใหเทาทนการเปลยนแปลง เพอจะไดมภมคมกนในตวทด

“ ถาพอมพอกนคอพอมพอกนของตวเองนน ไมใชเศรษฐกจพอเพยงเปนเศรษฐกจสมยหน. สมยหนนนเปนเศรษฐกจพอเพยงเหมอนกน แตวาคอยๆพฒนาขนมา ตองมการแลกเปลยนกน มการชวยระหวางหมบาน หรอระหวางจะเรยกวาอ าเภอ จงหวด ประเทศ จะตองมการแลกเปลยน มการไมพอเพยง จงบอกวาถามเศรษฐกจพอเพยง เพยงเศษหนงสวนสกจะพอแลว จะใชได.” พระราชดารสเนองในโอกาสวนเฉลมพระชนมพรรษา ๒๓ ธนวาคม ๒๕๔

ตอนท๖ ๗. การประยกตใชเศรษฐกจพอเพยงในดานตาง ๆ

๗.๑ การใชเศรษฐกจพอเพยงในดานตาง ๆ ๗.๑.๑ ดานเศรษฐกจ ไมใชจายเกนตว ไมลงทนเกนขนาด คดและวางแผนอยาง รอบคอบ ม

ภมคมกน ไมเสยงเกนไป กจกรรมการเรยนรตามแนวปรชญาเศรษฐกจพอเพยงดานเศรษฐกจ

- รจกควบคมใชจายของตนเอง ใชจายอยางมเหตผล, ใชจายพอประมาณ ใชจายอยางประหยด ใชจายเทาทจาเปน ฯลฯ

- รจกออมเงน เรยนรระบบการฝากเงน เรยนรระบบออมเงน เรยนรระบบสหกรณ - รจกสรางรายไดหรออาชพ สรางรายไดหรออาชพสอดคลองกบความตองการ สอดคลองกบ

สงคม ภมปญญาทองถน ทรพยากรทองถน ฯลฯ ๗.๑.๒ ดานจตใจ มจตใจเขมแขง มจตสานกทด เอออาทร เหนแกประโยชน สวนรวมมากกวา

ประโยชนสวนตว

๙๑

๗.๑.๓ ดานสงคมและวฒนธรรม ชวยเหลอเกอกลกน รรกสามคค สรางความ เขมแขงใหครอบครว และชมชน รกษาเอกลกษณ ภาษา ภมปญญา และวฒนธรรมไทย

๗.๑.๓.๑ กจกรรมการเรยนรตามแนวปรชญาเศรษฐกจพอเพยงดานสงคม - รจกชวยเหลอสงคมหรอชมชน ปลกจตสานกสาธารณะ ปลกฝงความสามคค ความ

เสยสละ เผยแพรองคความรเศรษฐกจพอเพยง ฯลฯ ๗.๑.๓.๒ กจกรรมการเรยนรตามแนวปรชญาเศรษฐกจพอเพยงดานวฒนธรรม

- สบสานวฒนธรรมไทย สรางจตสานกรกษไทย รกบานเกด ฟนฟและอนรกษอาหารทองถน ดนตรไทยและเพลงไทย โบราณสถานและโบราณวตถ

๗.๑.๔ ดานทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม รจกใชและจดการอยางฉลาด และรอบคอบ ฟนฟทรพยากร เพอใหเกดความยงยนและคงอยชวลกหลาน

กจกรรมการเรยนรตามแนวปรชญาเศรษฐกจพอเพยงดานสงแวดลอม - สรางสมดลของทรพยากรธรรมชาต ปลกจตสานกรกสงแวดลอม ฟนฟแหลงเสอมโทรมใน

ทองถน ดแลสถานททองเทยวในทองถน ฯลฯ ๗.๑.๕ ดานเทคโนโลย รจกใชเทคโนโลยทเหมาะสม สอดคลองกบความตองการ และ

สภาพแวดลอมพฒนาเทคโนโลยจากภมปญญาชาวบาน ๗.๒ ประเทศไทยกบเศรษฐกจพอเพยง

เศรษฐกจพอเพยง มงเนนใหผผลต หรอผบรโภค พยายามเรมตนผลต หรอบรโภคภายใตขอบเขต ขอจากดของรายได หรอทรพยากรทมอยไปกอน ซงกคอ หลกในการลดการพงพา เพมขดความสามารถในการควบคมการผลตไดดวยตนเอง และลดภาวการณเสยง จากการไมสามารถควบคมระบบตลาดไดอยางมประสทธภาพ

เศรษฐกจพอเพยงมใชหมายความถง การกระเบยดกระเสยนจนเกนสมควร หากแตอาจฟมเฟอยไดเปนครงคราวตามอตภาพ แตคนสวนใหญของประเทศ มกใชจายเกนตว เกนฐานะทหามาได

เศรษฐกจพอเพยง สามารถนาไปสเปาหมายของการสรางความมนคงในทางเศรษฐกจได เชน โดยพนฐานแลว ประเทศไทยเปนประเทศเกษตรกรรม เศรษฐกจของประเทศจงควรเนนทเศรษฐกจการเกษตร เนนความมนคงทางอาหาร เปนการสรางความมนคงใหเปนระบบเศรษฐกจในระดบหนง จงเปนระบบเศรษฐกจทชวยลดความเสยง หรอความไมมนคงทางเศรษฐกจในระยะยาวได

เศรษฐกจพอเพยง สามารถประยกตใชไดในทกระดบ ทกสาขา ทกภาคของเศรษฐกจ ไมจาเปนจะตองจากดเฉพาะแตภาคการเกษตรหรอภาคชนบท แมแตภาคการเงน ภาคอสงหารมทรพย และการคาการลงทนระหวางประเทศ โดยมหลกการทคลายคลงกน คอ เนนการเลอกปฏบตอยางพอประมาณ มเหตมผล และสรางภมคมกนใหแกตนเองและสงคม

ตอนท ๗ ๘. การด าเนนชวตตามแนวพระราชด ารพอเพยง

๙๒

พระบาทสมเดจพระเจาอยหว ทรงเขาใจถงสภาพสงคมไทย ดงนน เมอไดพระราชทานแนวพระราชดาร หรอพระบรมราโชวาทในดานตางๆ จะทรงคานงถงวถชวต สภาพสงคมของประชาชนดวย เพอไมใหเกดความขดแยงทางความคดทอาจนาไปสความขดแยงในทางปฏบตได

๘.๑ การปฏบตตนตามแนวทางเศรษฐกจแบบพอเพยงอนเนองมาจากพระราชด าร ๘.๑.๑ ยดความประหยด ตดทอนคาใชจายในทกดาน ลดละความฟมเฟอยในการดารงชพอยาง

จรงจง ดงพระราชดารสวา “ความเปนอยทตองไมฟงเฟอ ตองประหยดไปในทางทถกตอง”

๘.๑.๒ ยดถอการประกอบอาชพดวยความถกตอง สจรต แมจะตกอยในภาวะขาดแคลนในการดารงชพกตาม ดงพระราชดารสทวา

“ความเจรญของคนทงหลาย ยอมเกดมาจากการประพฤตชอบและการหาเลยงชพ ชอบเปนหลกสาคญ”

๘.๑.๓ ละเลกการแกงแยงผลประโยชน และแขงขนกนในทางการคาขาย ประกอบอาชพแบบตอสกนอยางรนแรงดงอดต ซงมพระราชดารสเรองนวา

“ความสขความเจรญอนแทจรงนน หมายถงความสขความเจรญทบคคลแสวงหามาไดดวยความเปนธรรมทงในเจตนา และการกระทา ไมใชไดมาดวยความบงเอญ หรอดวยการแกงแยงเบยดบงมาจากผอน”

๘.๑.๔ ไมหยดนงทจะหาทางใหชวตหลดพนจากความทกขยาก โดยตองขวนขวายใฝหาความรใหเกดรายไดเพมพนขนจนถงขนพอเพยงเปนเปาหมายสาคญ พระราชดารสตอนหนงทใหความชดเจนวา

“การทตองการใหทกคนพยายามทจะหาความร และสรางตนเองใหมนคงน เพอตนเอง เพอทจะใหตวเองมความเปนอยทกาวหนาทมความสข พอมพอกน เปนขนหนงและขนตอไป กคอใหมเกยรตวายนไดดวยตนเอง”

๘.๑.๕ ปฏบตตนในแนวทางทด ลดละสงชวใหหมดสนไป ทงนดวยสงคมไทยทลมสลายลงในครงน เพราะยงมบคคลจานวนมใชนอยทดาเนนการโดยปราศจากละอายตอแผนดน พระบาทสมเดจพระเจาอยหวไดพระราชทานพระราโชวาท วา

“พยายามไมกอความชวใหเปนเครองทาลายตว ทาลายผอน พยายามลดพยายามละความชวทตวเองมอย พยายามกอความดใหแกตวอยเสมอ พยายามรกษาและเพมพนความดทมอยนน ใหงอกงามสมบรณขน”

ทรงยาเนนวาคาสาคญทสดคอ คาวา "พอ" ตองสรางความพอทสมเหตสมผลใหกบตวเองใหไดและเรากจะพบกบความสข

๘.๒ สรปแนวพระราชด ารในการด าเนนชวตแบบพอเพยง ๘.๒.๑ ยดความประหยด ตดทอนคาใชจายในทกดาน ลดละความฟมเฟอยในการใชชวต ๘.๒.๒ ยดถอการประกอบอาชพดวยความถกตอง ซอสตยสจรต

๙๓

๘.๒.๓ ละเลกการแกงแยงผลประโยชน และแขงขนกนในทางการคาแบบตอสกนอยางรนแรง ๘.๒.๔ ไมหยดนงทจะหาทางใหชวตหลดพนจากความทกขยากดวยการขวนขวายใฝหาความร ใหม

รายไดเพมพนขน จนถงขนพอเพยงเปนเปาหมายสาคญ ๘.๒.๕ ปฏบตตนในแนวทางทด ลดละสงชว ประพฤตตนตามหลกศาสนา

การตอสเบดเสรจ

บทท ๖

หลกทฤษฎใหม

๑.กลาวน า ทฤษฎใหม คอ ตวอยางทเปนรปธรรม ของการประยกตใชเศรษฐกจพอเพยงทเดนชดทสด ซง

พระบาทสมเดจพระเจาอยหวไดพระราชทานพระราชดารน เพอเปนการชวยเหลอเกษตรกรทมกประสบปญหาทงภยธรรมชาต และปจจยภายนอกทมผลกระทบตอการทาการเกษตรใหสามารถผานพนชวงเวลาวกฤต โดยเฉพาะการขาดแคลนนาไดโดยไมเดอดรอนและยากลาบากนก

ความเสยงทเกษตรกร มกพบเปนประจ า ประกอบดวย ๑. ความเสยงดานราคาสนคาเกษตร ๒. ความเสยงในราคาและการพงพาปจจยการผลตสมยใหมจากตางประเทศ ๓. ความเสยงดานนา ฝนทงชวง ฝนแลง ๔. ภยธรรมชาตอนๆ และโรคระบาด ๕. ความเสยงดานแบบแผนการผลต - ความเสยงดานโรคและศตรพช - ความเสยงดานการขาด

แคลนแรงงาน - ความเสยงดานหนสนและการสญเสยทดน ทฤษฎใหม จงเปนแนวทางหรอหลกการในการบรหารการจดการ ทดนและนา เพอการเกษตรในทดน

ขนาดเลกใหเกดประโยชนสงสด ตอนท ๑

๒. หลกทฤษฎใหม ๒.๑ ความส าคญของทฤษฎใหม

๒.๑.๑. มการบรหารและจดแบงทดนแปลงเลกออกเปนสดสวนทชดเจน เพอประโยชนสงสดของเกษตรกร ซงไมเคยมใครคดมากอน

๒.๑.๒ มการคานวณโดยใชหลกวชาการ เกยวกบปรมาณนาทจะกกเกบใหพอเพยงตอการเพาะปลกไดอยางเหมาะสมตลอดป ๓. มการวางแผนทสมบรณแบบสาหรบเกษตรกรรายยอย โดยมถง ๓ ขนตอน

๒.๑.๒.๑ ทฤษฎใหมขนตน ใหแบงพนทออกเปน ๔ สวน ตามอตราสวน ๓๐:๓๐:๓๐:๑๐ ซงหมายถง

- พนทสวนทหนง ประมาณ ๓๐% ใหขดสระเกบกกนา เพอใชเกบกกนาฝนในฤดฝน และใชเสรมการปลกพชในฤดแลง ตลอดจนการเลยงสตวและพชนาตางๆ

๙๔

- พนทสวนทสอง ประมาณ ๓๐% ใหปลกขาวในฤดฝนเพอใชเปนอาหารประจาวนสาหรบครอบครวใหเพยงพอตลอดป เพอตดคาใชจายและสามารถพงตนเองได

- พนทสวนทสาม ประมาณ ๓๐% ใหปลกไมผล ไมยนตน พชผก พชไร พชสมนไพร ฯลฯ เพอใชเปนอาหารประจาวน หากเหลอบรโภคกนาไปจาหนาย

- พนทสวนทส ประมาณ ๑๐% เปนทอยอาศย เลยงสตว ถนนหนทาง และโรงเรอนอนๆ ๒.๑.๒.๒ ทฤษฎใหมขนทสอง

เมอเกษตรกรเขาใจในหลกการ และไดปฏบตในทดนของตนจนไดผลแลว กตองเรมขนทสอง คอใหเกษตรกรรวมพลงกนในรป กลม หรอ สหกรณ รวมแรงรวมใจกนดาเนนการในดาน

-การผลต (พนธพช เตรยมดน ชลประทาน ฯลฯ) เกษตรกรจะตองรวมมอในการผลต โดยเรม ตงแตขนเตรยมดน การหาพนธพช ปย การจดหานาและอนๆ เพอการเพาะปลก

-การตลาด ( ลานตากขาว ยง เครองสขาว การจาหนายผลผลต) เมอมผลผลตแลวจะตองเตรยมการตางๆ เพอการขายผลผลตใหไดประโยชนสงสด เชน การเตรยมลานตากขาวรวมกน การจดหายงรวบรวมขาว เตรยมหาเครองสขาว ตลอดจนการรวมกนขายผลผลตใหไดราคาด และลดคาใชจายลงดวย

-การเปนอย (กะป นาปลา อาหาร เครองนงหม ฯลฯ) ในขณะเดยวกนเกษตรกรตองมความเปนอยทดพอสมควร โดยมปจจยพนฐานในการดารงชวต เชน อาหารการกนตางๆ กะป นาปลา เสอผา ทพอเพยง

-สวสดการ (สาธารณสข เงนก) แตละชมชนควรมสวสดภาพและบรการทจาเปน เชน มสถานอนามย เมอยามปวยไข หรอมกองทนไวกยมเพอประโยชนในกจกรรมตางๆ ของชมชน

-การศกษา (โรงเรยน ทนการศกษา) ชมชนควรมบทบาทในการสงเสรมการศกษา เชน มกองทนเพอการศกษาเลาเรยนใหแกเยาวชนของชมชนเอง

-สงคมและศาสนา ชมชนควรเปนทรวมในการพฒนาสงคมและจตใจ โดยมศาสนาเปนทยดเหนยว โดยกจกรรมทงหมดดงกลาวขางตน จะตองไดรบความรวมมอจากทกฝายทเกยวของ ไมวาสวนราชการ องคกรเอกชน ตลอดจนสมาชกในชมชนนนเปนสาคญ

๒.๑.๒.๓ ทฤษฎใหมขนทสาม เมอดาเนนการผานพนขนทสองแลว เกษตรกรหรอกลมเกษตรกร กควรพฒนากาวหนาไปส

ขนทสามตอไป คอ ตดตอประสานงาน เพอจดหาทน หรอแหลงเงน เชน ธนาคาร หรอบรษท หางรานเอกชน มาชวยในการลงทนและพฒนาคณภาพชวต

ทงน ทงฝายเกษตรกรและฝายธนาคาร หรอบรษทเอกชนจะไดรบประโยชนรวมกน กลาวคอ - เกษตรกรขายขาวไดราคาสง (ไมถกกดราคา) - ธนาคารหรอบรษทเอกชนสามารถซอขาวบรโภคในราคาตา (ซอขาวเปลอกตรงจาก

เกษตรกรและมาสเอง)

๙๕

- เกษตรกรซอเครองอปโภคบรโภคไดในราคาตา เพราะรวมกนซอเปนจานวนมาก (เปนรานสหกรณราคาขายสง)

- ธนาคารหรอบรษทเอกชน จะสามารถกระจายบคลากร เพอไปดาเนนการในกจกรรมตางๆ ใหเกดผลดยงขน

๒.๒ หลกการและแนวทางส าคญ ๒.๒.๑ เปนระบบการผลตแบบเศรษฐกจพอเพยงทเกษตรกรสามารถเลยงตวเองได ในระดบท

ประหยดกอน ทงน ชมชนตองมความสามคค รวมมอรวมใจในการชวยเหลอซงกนและกนทานองเดยวกบการ “ ลงแขก ” แบบดงเดมเพอลดคาใชจายในการจางแรงงานดวย

๒.๒.๒ เนองจากขาวเปนปจจยหลกททกครวเรอนจะตองบรโภค ดงนน จงประมาณวาครอบครวหนงทานาประมาณ ๕ ไร จะทาใหมขาวพอกนตลอดป โดยไมตองซอหาในราคาแพง เพอยดหลกพงตนเองไดอยางมอสรภาพ

๒.๒.๓ ตองมนาเพอการเพาะปลกสารองไวใชในฤดแลง หรอระยะฝนทงชวงไดอยางพอเพยง ดงนน จงจาเปนตองกนทดนสวนหนงไวขดสระนา โดยมหลกวาตองมนาเพยงพอท จะเพาะปลกไดตลอดป ทงน ไดพระราชทานพระราชดารเปนแนวทางวา ตองมนา ๑,๐๐๐ ลกบาศกเมตร ตอการเพาะปลก ๑ ไร โดยประมาณ เมอทานา ๕ ไร ทาพชไร หรอไมผลอก ๕ ไร (รวมเปน ๑๐ ไร) จะตองมนา ๑๐,๐๐๐ ลกบาศกเมตรตอป

ดงนน หากตงสมมตฐานวา มพนท ๑๕ ไร กจะสามารถก าหนดสตรคราวๆ วา แตละแปลง ประกอบดวย

- นาขาว ๕ ไร - พชไร พชสวน ๕ ไร - สระนา ๓ ไร ขดลก ๔ เมตร จนาไดประมาณ ๑๙,๐๐๐ ลกบาศกเมตร ซงเปนปรมาณนาท

เพยงพอทจะสารองไวใชยามฤดแลง - ทอยอาศยและอนๆ ๒ ไร รวมทงหมด ๑๕ ไร แตทงน ขนาดของสระเกบนาขนอยกบสภาพภม

ประเทศและสภาพแวดลอม ดงน - ถาเปนพนททาการเกษตรอาศยนาฝน สระนาควรมลกษณะลก เพอปองกนไมใหนาระเหย

ไดมากเกนไป ซงจะทาใหมนาใชตลอดทงป - ถาเปนพนททาการเกษตรในเขตชลประทาน สระนาอาจมลกษณะลก หรอตน และแคบ หรอ

กวางกได โดยพจารณาตามความเหมาะสม เพราะสามารถมนามาเตมอยเรอยๆ การมสระเกบนากเพอใหเกษตรกรมนาใชอยางสมาเสมอทงป (ทรงเรยกวา Regulator หมายถง การควบคมใหด มระบบนาหมนเวยนใชเพอการเกษตรไดโดยตลอดเวลาอยางตอเนอง) โดยเฉพาะอยางยงในหนาแลงและระยะฝนทงชวง แตมไดหมายความวา เกษตรกรจะสามารถปลกขาวนาปรงได เพราะหากนาในสระเกบนาไมพอ ในกรณมเขอนอยบรเวณใกลเคยงกอาจจะตองสบนามาจากเขอน ซงจะทาใหนาในเขอนหมดได แตเกษตรกรควรทานาในหนาฝน

๙๖

และเมอถงฤดแลง หรอฝนทงชวงใหเกษตรกรใชนาทเกบตนนน ใหเกดประโยชนทางการเกษตรอยางสงสด โดยพจารณาปลกพชใหเหมาะสมกบฤดกาล เพอจะไดมผลผลตอนๆ ไวบรโภคและสามารถนาไปขายไดตลอดทงป

๒.๒.๔ การจดแบงแปลงทดน เพอใหเกดประโยชนสงสดน พระบาทสมเดจพระเจาอยหว ทรงคานวณและคานงจากอตราการถอครองทดนถวเฉลยครวเรอนละ ๑๕ ไร อยางไรกตาม หากเกษตรกรมพนทถอครองนอยกวาน หรอมากกวาน กสามารถใชอตราสวน ๓๐:๓๐:๓๐:๑๐ เปนเกณฑปรบใชได กลาวคอ

รอยละ ๓๐ สวนแรก ขดสระนา (สามารถเลยงปลา ปลกพชนา เชน ผกบง ผกกะเฉด ฯลฯ ไดดวย) บนสระอาจสรางเลาไก และบนขอบสระนา อาจปลกไมยนตนทไมใชนามากโดยรอบได

รอยละ ๓๐ สวนทสอง ทานา รอยละ ๓๐ สวนทสาม ปลกพชไร พชสวน (ไมผล ไมยนตน ไมใชสอย ไมเพอเปนเชอฟน ไม

สรางบาน พชไร พชผก สมนไพร เปนตน) รอยละ ๑๐ สดทาย เปนทอยอาศยและอนๆ (ทางเดน คนดน กองฟาง ลานตาก กองปยหมก

โรงเรอน โรงเพาะเหด คอกสตว ไมดอกไมประดบ พชสวนครวหลงบาน เปนตน) อยางไรกตาม อตราสวนดงกลาวเปนสตร หรอหลกการโดยประมาณเทานน สามารถปรบปรง

เปลยนแปลงไดตามความเหมาะสม โดยขนอยกบสภาพของพนทดน ปรมาณนาฝน และสภาพแวดลอม เชน ในกรณภาคใตทมฝนตกชก หรอพนททมแหลงนามาเตมสระไดตอเนอง กอาจลดขนาดของบอ หรอสระเกบนาใหเลกลง เพอเกบพนทไวใชประโยชนอนตอไปได

๒.๒.๕ การดาเนนการตามทฤษฎใหม มปจจยประกอบหลายประการ ขนอยกบสภาพภมประเทศ สภาพแวดลอมของแตละทองถน ดงนน เกษตรกรควรขอรบคาแนะนาจากเจาหนาทดวย และทส าคญ คอ ราคาการลงทนคอนขางสง โดยเฉพาะอยางยงการขดสระนา เกษตรกรจะตองไดรบความชวยเหลอจากสวนราชการ มลนธ และเอกชน

๒.๒.๖ ในระหวางการขดสระนา จะมดนทถกขดขนมาจานวนมาก หนาดนซงเปนดนด ควรนาไปกองไวตางหากเพอนามาใชประโยชนในการปลกพชตางๆ ในภายหลง โดยนามาเกลยคลมดนชนลางทเปนดนไมด หรออาจนามาถมทาขอบสระนา หรอยกรองสาหรบปลกไมผลกจะไดประโยชนอกทางหนง

ตวอยางพชทควรปลกและสตวทควรเลยง ไมผลและผกยนตน : มะมวง มะพราว มะขาม ขนน ละมด สม กลวย นอยหนา มะละกอ กะทอน

แคบาน มะรม สะเดา ขเหลก กระถน ฯลฯ ผกลมลกและดอกไม : มนเทศ เผอก ถวฝกยาว มะเขอ มะล ดาวเรอง บานไมรโรย กหลาบ รก และ

ซอนกลน เปนตน เหด : เหดนางฟา เหดฟาง เหดเปาฮอ เปนตน สมนไพรและเครองเทศ : หมาก พล พรกไท บก บวบก มะเกลอ ชมเหด หญาแฝก และพชผกบาง

ชนด เชน กะเพรา โหระพา สะระแหน แมงลก และตะไคร เปนตน

๙๗

ไมใชสอยและเชอเพลง : ไผ มะพราว ตาล กระถนณรงค มะขามเทศ สะแก ทองหลาง จามจร กระถน สะเดา ขเหลก ประด ชงชน และยางนา เปนตน

พชไร : ขาวโพด ถวเหลอง ถวลสง ถวพม ถวมะแฮะ ออย มนสาปะหลง ละหง นน เปนตน พชไรหลายชนดอาจเกบเกยวเมอผลผลตยงสดอย และจาหนายเปนพชประเภทผกได และมราคาดกวาเกบเมอแก ไดแก ขาวโพด ถวเหลอง ถวลสง ถวพม ถวมะแฮะ ออย และมนสาปะหลง

พชบ ารงดนและพชคลมดน : ถวมะแฮะ ถวฮามาตา โสนแอฟรกน โสนพนเมอง ปอเทอง ถวพรา ขเหลก กระถน รวมทงถวเขยวและถวพม เปนตน และเมอเกบเกยวแลวไถกลบลงไปเพอบารงดนได

หมายเหต : พชหลายชนดใชทาประโยชนไดมากกวาหนงชนด และการเลอกปลกพช ควรเนนพชยนตนดวย เพราะการดแลรกษาในระยะหลงจะลดนอยลง มผลผลตทยอยออกตลอดป ควรเลอกพชยนตนชนดตางๆ กน ใหความรมเยนและชมชนกบทอยอาศยและสงแวดลอม และควรเลอกตนไมใหสอดคลองกบสภาพของพนท เชน ไมควรปลกยคาลปตส บรเวณขอบสระ ควรเปนไมผลแทน เปนตน

สตวเลยงอนๆ ไดแก สตวน า : ปลาไน ปลานล ปลาตะเพยนขาว ปลาดก เพอเปนอาหารเสรมประเภทโปรตน และยง

สามารถนาไปจาหนายเปนรายไดเสรมไดอกดวย ในบางพนทสามารถเลยงกบได สกร หรอ ไก เลยงบนขอบสระนา มลสกรและไกสามารถนามาเปนอาหารปลาบางแหงอาจเลยง

เปดได ๒.๓ ประโยชนของทฤษฎใหม

๒.๓.๑. ใหประชาชนพออยพอกนสมควรแกอตภาพในระดบทประหยด ไมอดอยาก และเลยงตนเองไดตามหลกปรชญา “ เศรษฐกจพอเพยง ”

๒.๓.๒ ในหนาแลงมนานอย กสามารถเอานาทเกบไวในสระมาปลกพชผกตางๆ ทใชนานอยได โดยไมตองเบยดเบยนชลประทาน

๒.๓.๓ ในปทฝนตกตามฤดกาลโดยมนาดตลอดป ทฤษฎใหมนสามารถสรางรายไดใหแกเกษตรกรได โดยไมเดอดรอนในเรองคาใชจายตางๆ

๒.๓.๔ ในกรณทเกดอทกภย เกษตรกรสามารถทจะฟนตวและชวยตวเองไดในระดบหนง โดยทางราชการไมตองชวยเหลอมากนก ซงเปนการประหยดงบประมาณดวย

๒.๔ ทฤษฎใหมทสมบรณ ทฤษฎใหมทดาเนนการโดยอาศยแหลงนาธรรมชาต นาฝน จะอยในลกษณะ “หมนเหม” เพราะหาก

ปใดฝนนอย นาอาจจะไมเพยงพอ ฉะนน การทจะทาใหทฤษฎใหมสมบรณไดนน จาเปนตองมสระเกบกกนาทมประสทธภาพและเตมความสามารถ โดยการมแหลงนาขนาดใหญทสามารถเพมเตมนาในสระเกบกกนาใหเตม

๙๘

อยเสมอ ดงเชน กรณของการทดลองท โครงการพฒนาพนทบรเวณ “วดมงคลชยพฒนา” อนเนองมาจากพระราชด าร จงหวดสระบร ซงพระบาทสมเดจพระเจาอยหวทรงเสนอวธการ ดงน

ระบบทฤษฎใหมทสมบรณ อางใหญ เตมอางเลก อางเลก เตมสระน า

จากภาพ วงกลมเลก คอสระนาทเกษตรกรขดขนตามทฤษฎใหม เมอเกดชวงขาดแคลนนาในฤดแลง เกษตรกรสามารถสบนามาใชประโยชนได และหากนาในสระนาไมเพยงพอกขอรบนาจากอางหวยหนขาว (อางเลก) ซงไดทาระบบสงนาเชอมตอทางทอลงมายงสระนาทไดขดไวในแตละแปลงซงจะชวยใหสามารถมนาใชตลอดป

กรณทเกษตรกรใชนากนมาก อางหวยหนขาว (อางเลก) กอาจมปรมาณนา ไมเพยงพอ กสามารถใชวธการผนนาจากเขอนปาสกชลสทธ (อางใหญ) ตอลงมายงอางเกบนาหวยหนขาว (อางเลก) กจะชวยใหมปรมาณนามาเตมในสระของเกษตรกรพอตลอดทงปโดยไมตองเสยง

ระบบการจดการทรพยากรนาตามแนวพระราชดารพระบาทสมเดจพระเจาอยหว สามารถทาใหการใชนามประสทธภาพอยางสงสด จากระบบสงทอเปดผานไปตามแปลงไรนาตางๆ ถง ๓ - ๕ เทา เพราะยามหนาฝน นอกจากจะมนาในอางเกบนาแลว ยงมนาในสระของราษฎรเกบไวพรอมกนดวย ทาใหมปรมาณนาเพมอยางมหาศาล นาในอางทตอมาสสระจะทาหนาทเปนแหลงนาสารองคอยเตมเทานนเอง

แปลงสาธตทฤษฎใหมของมลนธชยพฒนา ทานทสนใจสามารถขอคาปรกษาและเยยมชมแปลงสาธตทฤษฎใหมได ดงน

๑. สานกบรหารโครงการ สานกงานมลนธชยพฒนา โทรศพท ๐ ๒๒๘๒ ๔๔๒๕ โทรสาร ๐ ๒๒๘๒ ๓๓๔๑

๙๙

๒. โครงการพฒนาพนทบรเวณวดมงคลชยพฒนาอนเนองมาจากพระราชดาร จงหวดสระบร โทรศพท / โทรสาร ๐ ๓๖๔๙ ๙๑๘๑

๓. โครงการแปลงสาธตการเกษตรแบบผสมผสานตามแนวพระราชดาร (ทฤษฎใหม) อาเภอปากทอ จงหวดราชบร โทรศพท / โทรสาร ๐ ๓๒๓๓ ๗๔๐๗

๔. โครงการสวนสมเดจพระศรนครนทราบรมราชชนน อาเภอชะอา จงหวดเพชรบร โทรศพท / โทรสาร ๐ ๓๒๕๙ ๔๐๖๗

๕. โครงการสาธตทฤษฎใหม อาเภอเขาวง จงหวดกาฬสนธ โทรศพท / โทรสาร ๐ ๔๓๘๕ ๙๐๘๙

๖. โครงการสาธตทฤษฎใหม อาเภอปกธงชย จงหวดนครราชสมา โทรศพท / โทรสาร ๐ ๔๔๓๒ ๕๐๔๘

๒.๕ เศรษฐกจพอเพยงกบทฤษฎใหมตามแนวพระราชด าร เศรษฐกจพอเพยง และแนวทางปฏบตของทฤษฎใหม เปนแนวทางในการพฒนา ทนาไปส

ความสามารถในการพงตนเองในระดบตาง ๆ อยางเปนขนตอน โดยลดความเสยงเกยวกบความผนแปรของธรรมชาต หรอการเปลยนแปลงจากปจจยตาง ๆ โดยอาศยความพอประมาณ และความมเหตผล การสรางภมคมกนทด มความร ความเพยร และความอดทน สต และปญญา การชวยเหลอซงกนและกน และความสามคค

เศรษฐกจพอเพยงความหมายกวางกวาทฤษฎใหม โดยทเศรษฐกจพอเพยงเปนกรอบแนวคดทชบอกหลกการ และแนวทางปฏบตของทฤษฎใหม ในขณะท แนวพระราชดารเกยวกบทฤษฎใหม หรอ เกษตรทฤษฎใหม ซงเปนแนวทางการพฒนาการเกษตรอยางเปนขนตอนนน เปนตวอยางการใชหลกเศรษฐกจพอเพยงในทางปฏบตทเปนรปธรรมเฉพาะในพนททเหมาะสม

ทฤษฎใหมตามแนวพระราชด าร อาจเปรยบเทยบกบหลกเศรษฐกจพอเพยง ซงมอย ๒ แบบ คอ แบบพนฐาน กบ แบบกาวหนา ไดดงน

๒.๕.๑ ความพอเพยงในระดบบคคลและครอบครว โดยเฉพาะเกษตรกร เปนเศรษฐกจพอเพยงแบบพนฐาน ตรงกบ ทฤษฎใหมขนท ๑ ทมงแกปญหาของเกษตรกรทอยหางไกลแหลงนา ตองพงนาฝนและประสบความเสยงจากการทนาไมพอเพยง แมกระทงสาหรบการปลกขาวเพอบรโภค และมขอสมมตวา มทดนพอเพยงในการขดบอเพอแกปญหาเรองดงกลาว จากการแกปญหาความเสยงเรองนา จะทาใหเกษตรกรสามารถมขาวเพอการบรโภคยงชพในระดบหนงได และใชทดนในสวนอนๆ สนองความตองการพนฐานของครอบครว รวมทงขายในสวน ทเหลอเพอมรายไดทจะใชเปนคาใชจายอนๆ ทไมสามารถผลตเองได ทงหมดนเปนการสรางภมคมกนในตวใหเกดขนในระดบครอบครว

อยางไรกตาม แมกระทง ในทฤษฎใหมขนท ๑ กจาเปนททางเกษตรกรจะตองไดรบความชวยเหลอจากทางราชการ มลนธและภาคเอกชนตามความเหมาะสม ความพอเพยงในระดบชมชน เปนเศรษฐกจพอเพยงแบบกาวหนา และ ตรงกบทฤษฎใหมขนท ๒ เปนเรองของการสนบสนนใหเกษตรกรรวมพลง

๑๐๐

กนในรปกลม หรอสหกรณ กลาวคอเมอสมาชกในแตละครอบครวมความพอเพยงขนพนฐานเปนเบองตนแลว กจะทาใหครอบครวตางๆ เหลานนหนมารวมกลม เพอรวมมอกนสรางประโยชนเพอกลมและสวนรวม บนพนฐานของความแบงปนและชวยเหลอ ซงกนและกน ตามกาลงและความสามารถของตน ซงจะสามารถทาใหชมชนโดยรวมเกดความพอเพยงในการดาเนนชวตและมชวตทสมดลอยางแทจรง

๒.๕.๒ ความพอเพยงในระดบประเทศ เปนเศรษฐกจพอเพยงแบบกาวหนา และตรงกบ ทฤษฎใหมขนท ๓ ซงสงเสรมใหชมชนสรางความรวมมอกบองคกรอนๆ ในประเทศ เชน บรษทขนาดใหญ ธนาคาร และการสรางเครอขายดงกลาว จะเปนประโยชนในการแลกเปลยนความร สบทอดภมปญญาและบทเรยนจากการพฒนา หรอรวมมอกนทาการพฒนาตามแนวทางเศรษฐกจพอเพยงรวมกน ทาใหประเทศอนเปนสงคมใหญทประกอบดวยชมชนตางๆ ทดาเนนชวตอยางพอเพยง กลายเปนเครอขายชมชนพอเพยงทเชอมโยงกนดวยหลกไมเบยดเบยน แบงปน และชวยเหลอซงกนและกนไดในทสด

“ ฉะนนโครงการตางๆ หรอเศรษฐกจทใหญ ตองมความสอดคลองกนดทไมใชเหมอนทฤษฎใหม. ทใชทดนเพยง ๑๕ ไร และสามารถทจะปลกขาวพอกน กจการนใหญกวา แตกเปนเศรษฐกจพอเพยงเหมอนกน คนไมเขาใจวากจการใหญๆ เหมอนสรางเขอนปาสกกเปนเศรษฐกจพอเพยงเหมอนกน เขานกวาเปนเศรษฐกจสมยใหม เปนเศรษฐกจทหางไกลจากเศรษฐกจพอเพยง แตทจรงแลว เปนเศรษฐกจพอเพยงเหมอนกน”

(พระราชดารสเนองในโอกาสวนเฉลมพระชนมพรรษา ๒๓ ธนวาคม ๒๕๔๒) ๒.๖ ลกษณะการปฏบตตามทฤษฎใหม

๒.๖.๑ ขนท ๑ ทมงแกปญหาของเกษตรกรทอยหางไกลแหลงนา ตองพงนาฝน และประสบความเสยงจากการทนาไมพอเพยง แมกระทงสาหรบการปลกขาวเพอบรโภค และมขอสมมตวา มทดนพอเพยงในการขดบอเพอแกปญหาในเรองดงกลาว จากการแกปญหาความเสยงเรองนา จะทาใหเกษตรกรสามารถมขาวเพอการบรโภคยงชพในระดบหนง และใชทดนสวนอน ๆ สนองความตองการพนฐานของครอบครว รวมทงขายในสวนทเหลอเพอมรายไดทจะใชเปนคาใชจายอน ๆ ทไมสามารถผลตเองได ทงหมดนเปนการสรางภมคมกนในตวใหเกดขนในระดบครอบครว อยางไรกตาม แมกระทงในทฤษฎใหมขนท 1 กจาเปนทเกษตรกรจะตองไดรบความชวยเหลอจากชมชนราชการ มลนธ และภาคเอกชน ตามความเหมาะสม ความพอเพยงในระดบชมชนและระดบองคกรเปนเศรษฐกจพอเพยงแบบกาวหนาซงครอบคลมทฤษฎใหม

๒.๖.๒ ขนท ๒ เปนเรองของการสนบสนนใหเกษตรกรรวมพลงกนในรปกลมหรอสหกรณ หรอการทธรกจตาง ๆ รวมตวกนในลกษณะเครอขายวสาหกจ กลาวคอ เมอสมาชกในแตละครอบครว หรอองคกรตาง ๆ มความพอเพยงขนพนฐานเปนเบองตนแลว กจะรวมกลมกน เพอรวมมอกนสรางประโยชนใหแกกลม และสวนรวมบนพนฐานของการไมเบยดเบยนกน การแบงปนชวยเหลอซงกนและกนตามกาลงและความสามารถของตน ซงจะสามารถทาใหชมชนโดยรวม หรอเครอขายวสาหกจนน ๆ เกดความพอเพยงในวถปฏบตอยางแทจรง ความพอเพยงในระดบประเทศเปนเศรษฐกจพอเพยงแบบกาวหนาซงครอบคลมทฤษฎใหม

๑๐๑

๒.๖.๓ ขนท ๓ ซงสงเสรมใหชมชน หรอเครอขายวสาหกจ สรางความรวมมอกบองคกรอน ๆ ในประเทศ เชน บรษทขนาดใหญ ธนาคาร สถาบนวจย เปนตน

๒.๗ การผลตตามทฤษฎใหมสามารถเปนตนแบบการคดในการผลตทดไดดงน ๒.๗.๑ การผลตนนมงใชเปนอาหารประจาวนของครอบครว เพอใหมพอเพยงในการบรโภคตลอดป

เพอใชเปนอาหารประจาวนและเพอจาหนาย ๒.๗.๒ การผลตตองอาศยปจจยในการผลต ซงจะตองเตรยมใหพรอม เชน การเกษตรตองมนา การ

จดใหมและดแหลงนา จะกอใหเกดประโยชนทงการผลต และประโยชนใชสอยอน ๆ ๒.๗.๓ ปจจยประกอบอน ๆ ทจะอานวยใหการผลตดาเนนไปดวยด และเกดประโยชนเชอมโยง

(Linkage) ทจะไปเสรมใหเกดความยงยนในการผลต จะตองรวมมอกนทกฝายทง เกษตรกร ธรกจ ภาครฐ ภาคเอกชน เพอเชอมโยงเศรษฐกจพอเพยงเขากบเศรษฐกจการคา และใหดาเนนกจการควบคไปดวยกนได

การผลตจะตองตระหนกถงความสมพนธระหวาง “บคคล” กบ “ระบบ” การผลตนนตองยดมนในเรองของ “คณคา” ใหมากกวา “มลคา” ดงพระราชดารส ซงไดนาเสนอมากอนหนานทวา

“…บารมนน คอ ท าความด เปรยบเทยบกบธนาคาร …ถาเราสะสมเงนใหมากเรากสามารถทจะใชดอกเบย ใชเงนทเปนดอกเบย โดยไมแตะตองทนแตถาเราใชมากเกนไป หรอเราไมระวง เรากน เขาไปในทน ทนมนกนอยลง ๆ จนหมด …ไปเบกเกนบญชเขากตองเอาเรอง ฟองเราใหลมละลาย เราอยาไปเบกเกนบารมทบานเมอง ทประเทศไดสรางสมเอาไวตงแตบรรพบรษของเราใหเกนไป เราตองท าบาง หรอเพมพนใหประเทศของเราปกตมอนาคตทมนคง บรรพบรษของเราแตโบราณกาล ไดสรางบานเมองมาจนถงเราแลว ในสมยนทเราก าลงเสยขวญ กลว จะไดไมตองกลว ถาเราไมรกษาไว…”

การจดสรรทรพยากรมาใชเพอการผลตทคานงถง “คณคา” มากกวา “มลคา” จะกอใหเกดความสมพนธระหวาง “บคคล” กบ “ระบบ” เปนไปอยางยงยน ไมทาลายทงทนสงคมและทนเศรษฐกจ นอกจากนจะตองไมตดตารา สรางความร รก สามคค และความรวมมอรวมแรงใจ มองกาลไกลและมระบบสนบสนนทเปนไปได

พระบาทสมเดจพระเจาอยหวทรงปลกฝงแนวพระราชดารใหประชาชนยอมรบไปปฏบตอยางตอเนองโดยใหวงจรการพฒนาดาเนนไปตามครรลองธรรมชาตกลาวคอ

ทรงสรางความตระหนกแกประชาชนใหรบร (Awareness) ในทกคราเมอ เสดจพระราชดาเนนไปทรงเยยมประชาชนในทกภมภาคตาง ๆ จะทรงมพระราชปฏสนถารใหประชาชนไดรบทราบถงสงทควรร เชน การปลกหญาแฝกจะชวยปองกนดนพงทลาย และใชปยธรรมชาต จะชวยประหยดและบารงดน การแกไขดนเปรยวในภาคใตสามารถกระทาได การตดไมทาลายปาจะทาใหฝนแลง เปนตน ตวอยางพระราชดารสทเกยวกบการสรางความตระหนกใหแกประชาชน ไดแก

“….ประเทศไทยนเปนททเหมาะมากในการตงถนฐาน แตวาตองรกษาไว ไมท าใหประเทศไทยเปนสวนเปนนากลายเปนทะเลทรายกปองกนท าได….”

๑๐๒

ทรงสรางความสนใจแกประชาชน (Interest) หลายทานคงไดยนหรอรบฟง โครงการอนเนองมาจากพระราชดารในพระบาทสมเดจพระเจาอยหวทมนามเรยกขานแปลกห ชวนฉงน นาสนใจตดตามอยเสมอ เชน โครงการแกมลง โครงการแกลงดน โครงการเสนทางเกลอ โครงการนาดไลนาเสย หรอโครงการนาสามรส ฯลฯ เหลาน เปนตน ลวนเชญชวนใหตดตามอยางใกลชด แตพระองคกจะมพระราชาธบายแตละโครงการอยางละเอยด เปนทเขาใจงายรวดเรวแกประชาชนทงประเทศ

ในประการตอมา ทรงใหเวลาในการประเมนคาหรอประเมนผล (Evaluate) ดวยการศกษาหาขอมลตาง ๆ วาโครงการอนเนองมาจากพระราชดารของพระองคนนเปนอยางไร สามารถนาไปปฏบตไดในสวนของตนเองหรอไม ซงยงคงยดแนวทางทใหประชาชนเลอกการพฒนาดวยตนเองทวา

“….ขอใหถอวาการงานทจะท านนตองการเวลา เปนงานทมผด าเนนมากอนแลว ทานเปนผทจะเขาไปเสรมก าลง จงตองมความอดทนทจะเขาไปรวมมอกบผอน ตองปรองดองกบเขาใหได แมเหนวามจดหนงจดใดตองแกไขปรบปรงกตองคอยพยายามแกไขไปตามทถกทควร….”

ในขนทดลอง (Trial) เพอทดสอบวางานในพระราชดารททรงแนะนานนจะไดผลหรอไม ซงในบางกรณหากมการทดลองไมแนชดกทรงมกจะมใหเผยแพรแกประชาชน หากมผลการทดลองจนแนพระราชหฤทยแลว จงจะออกไปสสาธารณชนได เชน ทดลองปลกหญาแฝกเพออนรกษดนและนานน ไดมการคนควาหาความเหมาะสมและความเปนไปไดจนทวทงประเทศวาดยงจงนาออกเผยแพรแกประชาชนเปนตน

ขนยอมรบ (Adoption) โครงการอนเนองมาจากพระราชดารนน เมอผานกระบวนการมาหลายขนตอน บมเพาะ และมการทดลองมาเปนเวลานาน ตลอดจนทรงใหศนยศกษาการพฒนาอนเนองมาจากพระราชดารและสถานทอน ๆ เปนแหลงสาธตทประชาชนสามารถเขาไปศกษาดไดถงตวอยางแหงความสาเรจ ดงนน แนวพระราชดารของพระองคจงเปนสงทราษฎรสามารถพสจนไดวาจะไดรบผลดตอชวตและความเปนอยของตนไดอยางไร

แนวพระราชดารทงหลายดงกลาวขางตนน แสดงถงพระวรยะอตสาหะทพระบาทสมเดจพระเจาอยหวทรงทมเทพระสตปญญา ตรากตราพระวรกาย เพอคนควาหาแนวทางการพฒนาใหพสกนกรทงหลายไดมความรมเยนเปนสขสถาพรยงยนนาน นบเปนพระมหากรณาธคณอนใหญหลวงทไดพระราชทานแกปวงไทยตลอดเวลามากกวา 50 ป จงกลาวไดวา พระราชกรณยกจของพระองคนน สมควรอยางยงททวยราษฎรจกไดเจรญรอยตามเบองพระยคลบาท ตามททรงแนะนา สงสอน อบรมและวางแนวทางไวเพอใหเกดการอยดมสขโดยถวนเชนกน โดยการพฒนาประเทศจาเปนตองทาตามลาดบขนตอนตองสรางพนฐาน คอ ความพอม พอกน พอใช ของประชาชนสวนใหญเปนเบองตนกอน โดยใชวธการและอปกรณทประหยด แตถกตองตามหลกวชาการ เพอไดพนฐานทมนคงพรอมพอสมควรและปฏบตไดแลว จงคอยสรางคอยเสรม ความเจรญ และฐานะทางเศรษฐกจขนทสงขนไปตามลาดบ จะกอใหเกดความยงยนและจะนาไปสความเขมแขงของครอบครว ชมชน และสงคม สดทายเศรษฐกจด สงคมไมมปญหา การพฒนายงยน

๒.๘ ประการทส าคญของเศรษฐกจพอเพยง

๑๐๓

๒.๘.๑ พอมพอกน ปลกพชสวนครวไวกนเองบาง ปลกไมผลไวหลงบาน 2 - 3 ตน พอทจะมไวกนเองในครวเรอน เหลอจงขายไป

๒.๘.๒ พออยพอใช ทาใหบานนาอย ปราศจากสารเคม กลนเหมน ใชแตของทเปนธรรมชาต (ใชจลนทรยผสมนาถพนบาน จะสะอาดกวาใชนายาเคม) รายจายลดลง สขภาพจะดขน (ประหยดคารกษาพยาบาล)

๒.๘.๓ พออกพอใจ เราตองรจกพอ รจกประมาณตน ไมใครอยากใครมเชนผอน เพราะเราจะหลงตดกบวตถ ปญญาจะไมเกด

" การจะเปนเสอนนมนไมส าคญ ส าคญอยทเราพออยพอกน และมเศรษฐกจการเปนอยแบบพอมพอกน แบบพอมพอกน หมายความวา อมชตวเองได ใหมพอเพยงกบตวเอง "

ตอนท ๒ ๓. หลกการทรงงานในพระบาทสมเดจพระเจาอยหว ตลอดเวลากวาหกทศวรรษแหงการครองราชยทผานมา พระบาทสมเดจพระเจาอยหวทรงเปนศนยรวมจตใจของปวงชนทงชาต

ดวยพระราชปณธานอนแนวแนทจะทรงเสยสละประโยชนสขสวนพระองค เพอพสกนกรชาวไทย สมดงทไดพระราชทานพระปฐมบรมราชโองการวา “ เราจะครองแผนดนโดยธรรม เพอประโยชนสขแหงมหาชนชาวสยาม ”

พระราชกรณยกจทพระองคทรงปฏบต นบตงแตเสดจขนเถลงถวลยสรราชสมบตในป ๒๔๘๙ แสดงใหเหนถงพระเมตตาและพระมหากรณาธคณ ในการบาบดทกขบารงสขใหแกพสกนกรทงแผนดน ไดมชวตความเปนอยทดขน ทรงทมเทพระวรกายตรากตราและมงมน เพอแกไขปญหาความเดอดรอนใหแกพสกนกร ไมวาจะเชอชาตและศาสนาใด หรออยหางไกลสกเพยงใด กมทรงยอทอ ทรงเขาไปชวยเหลอราษฎร ทงดานสาธารณสข การศกษา สาธารณปโภคขนพนฐาน การเกษตร การฟนฟทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ทงดน นา ปาไม และพลงงาน หรอแมกระทงการจราจรกทรงคดคนแนวทางแกไขปญหาไดอยางแยบยล

การทรงงานของพระบาทสมเดจพระเจาอยหว เปนการดาเนนงานในลกษณะทางสายกลาง ทสอดคลองกบวถชวตของสงคมไทย และสามารถปฏบตไดจรง โดยทรงเนน “การพฒนาคน” เปนตวตง และยดหลกผลประโยชนของปวงชน และการมสวนรวมตดสนใจของประชาชน ตลอดจนภมสงคมทคานงความแตกตางกนในแตละพนท และการพงตนเอง โดยรจกประมาณตนและดาเนนการดวยความรอบคอบ ระมดระวง และ “ท าตามล าดบขน” อยางบรณาการ ซงอาศยความ “ เขาใจ เขาถง พฒนา ” และการ “ ร รก สามคค ” ของทกฝาย สงผลให ประชาชนและชมชนในชนบททไดดาเนนการตามแนวพระราชดารมความเปนอยทดขน สามารถพงตนเองไดทงเรองเศรษฐกจ สงคม มเทคโนโลยทเหมาะสม ดาเนนการไดอยางประหยด และใชทรพยากรธรรมชาตอยางยงยน อนนาไปสชมชนและสงคมทเขมแขงและอยรวมกนอยางสนตสข

สานกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต (สศช.) จงไดขอ อนญาตส านกงานคณะกรรมการพเศษเพอประสานงานโครงการอนเนองมาจากพระราชด าร(กปร.) นอมนา “ หลกการทรง

๑๐๔

งาน ในพระบาทสมเดจพระเจาอยหว ” อนทรงคณคายง ซงสานกงาน กปร. ไดจดพมพขน มาจดพมพลงในสมดบนทก “ เรยนรหลกการทรงงาน ในพระบาทสมเดจพระเจาอยหว ” เผยแพรแกปวงชนชาวไทย เพอชวยเสรมสรางความร ความเขาใจหลกการทรงงานในพระบาทสมเดจพระเจาอยหว ใหภาคสวนตางๆ เหนคณคาและยดถอเปนแนวปฏบตในการเจรญรอยตามเบองพระยคลบาท เพอใหสามารถพงตนเองได และขยายไปสการพฒนาชมชนใหเขมแขงสราง “ สงคมอยเยนเปนสขรวมกน ” สบไป

“ หลกการทรงงาน ในพระบาทสมเดจพระเจาอยหว ” ทสานกงาน คณะกรรมการพเศษเพอประสานงานโครงการอนเนองมาจากพระราชดาร (กปร.) รวบรวมไวมความหลากหลายถง ๒๓ หลกการ ซงปวงชนชาวไทยสามารถนอมนาไปปฏบตในวาระและโอกาสตางๆ ตามความเหมาะสม ไดแก

๑. ศกษาขอมลอยางเปนระบบ ๒. ระเบดจากขางใน ๓. แกปญหาทจดเลก ๔. ทาตามลาดบขน ๕. ภมสงคม ๖. องครวม ๗. ไมตดตารา ๘. ประหยด เรยบงาย ไดประโยชนสงสด ๙. ทาใหงาย ๑๐. การมสวนรวม ๑๑. ประโยชนสวนรวม ๑๒. บรการรวมทจดเดยว ๑๓. ทรงใชธรรมชาต ชวยธรรมชาต ๑๔. ใชอธรรมปราบอธรรม ๑๕. ปลกปาในใจคน ๑๖. ขาดทนคอกาไร ๑๗. การพงตนเอง ๑๘. พออยพอกน ๑๙. เศรษฐกจพอเพยง ๒๐. ความซอสตย สจรต จรงใจตอกน ๒๑. ทางานอยางมความสข ๒๒. ความตงใจจรงและความเพยร ๒๓. ร รก สามคค

๑๐๕

๓.๑ ส าหรบรายละเอยดหลกการทรงงานในหวเรองขางตนมดงตอไปน

๓.๑.๑ ศกษาขอมลอยางเปนระบบ "ทางานอยางผรจรง" ใหศกษางานทจะทาใหด อยาผลผลาม ความรจะหยดนงไมได ตองขวนขวาย ตองเกบบนทกไว แลวนากลบมาใชประโยชน " ความร " ตองพฒนาอยเรอยๆ ตองรหมดและรอยางแทจรง พระบาทสมเดจพระเจาอยหวทรงทาใหดเปนตวอยาง เชน การทจะพระราชทานโครงการใดโครงการหนงนน จะทรงศกษาขอมลรายละเอยดอยางเปนระบบ ทงจากขอมลเบองตน จากเอกสาร แผนท สอบถามเจาหนาท นกวชาการและราษฎรในพนท เพอใหไดขอมลทถกตอง เพอทจะพระราชทานความชวยเหลอไดอยางถกตองและรวดเรวตรงตามความตองการของประชาชน

๓.๑.๒ ระเบดจากขางใน คอการทาสงใดตองสรางฐาน ตองเรมจากความพรอม ความเหนพองตองกนในกลมเลก ๆ กอน แลวคอย ๆ กอจะมนคงถาวร พระองคทรงมงเนนเรองการพฒนาคน ตองสรางความเขมแขงใหคนในชมชนทเราเขาไปพฒนาใหมสภาพพรอมทจะรบเสยกอน แลวจงคอยออกมาสสงคมภายนอกมใชการนาเอาความเจรญหรอบคคลจากสงคมภายนอกเขาไปหาชมชน หมบานทยงไมทนไดมโอกาสเตรยมตวหรอตงตว

๓.๑.๓ แกปญหาจากจดเลก พระบาทสมเดจพระเจาอยหว ทรงเปยมไปดวยพระอจฉรยภาพในการแกปญหา ทรงมองปญหาในภาพรวม (Macro) กอนเสมอ แตการแกปญหาของพระองคจะเรมจากจดเลก ๆ คอ การแกไขปญหาเฉพาะหนาทคนมกจะมองขาม ดงพระราชดารสทวา “…..ถาปวดหวกคดอะไรไมออก…….. เปนอยางนนตองแกไขการปวดหวนกอน……..มนไมไดเปนการแกอาการจรง แตตองแกปวดหวกอน เพอทจะใหอยในสภาพทคดได…….แบบ Macro นเขาจะทาแบบรอทงหมด ฉนไมเหนดวย……… อยางบานคนอย เราบอกบานนมนผตรงนน ผตรงนไมคมทจะไปซอม…… เอาตกลงรอบานนระเบดเลย เราจะไปอยทไหน ไมมทอย………. วธทาตองคอย ๆทา จะไประเบดหมดไมได

๓.๑.๔ ทรงท าตามล าดบขน “…การพฒนาประเทศจาเปนตองทาตามลาดบขน ตองสรางพนฐาน คอ ความพอม พอกน พอใชของประชาชนสวนใหญเปนเบองตนกอน ใชวธการและอปกรณทประหยดแตถกตองตามหลกวชาการ เมอไดพนฐานทมนคงพรอมพอสมควร และปฏบตไดแลวจงคอยสรางคอยเสรมความเจรญ และฐานะเศรษฐกจขนทสงขน โดยลาดบตอไป หากมงแตจะทมเทสรางความเจรญ ยกเศรษฐกจใหรวดเรวแตประการเดยว โดยไมใหแผนปฏบตการสมพนธกบภาวะของประเทศและของประชาชนโดยสอดคลองดวย กจะเกดความไมสมดลในเรองตาง ๆขน ซงอาจกลายเปนความยงยากลมเหลวไดในทสด ดงเหนไดทอารยประเทศกาลงประสบปญหาทางเศรษฐกจอยางรนแรงในเวลาน…”

๓.๑.๕ ค านงถงภมสงคม การพฒนาใดๆ ตองสอดคลองกบปญหาทเกดขน ในภมภาคนน ๆ เนองจากแตละแหงคนไมเหมอนกน ตองคานงถงสภาพภมประเทศของบรเวณนนวาเปนอยางไร และสงคมวทยาเกยวกบลกษณะนสยใจคอของคน ตลอดจนวฒนธรรม ขนบธรรมเนยมประเพณกไมเหมอนกน ทรงใชคาวา " ภมสงคม " คอ ทรงดลกษณะภมศาสตรและลกษณะของสงคม ดงพระราชดารสตอนหนงความวา

๑๐๖

“…การพฒนาจะตองเปนไปตามภมประเทศ ภมศาสตรและภมประเทศทางสงคมศาสตรในสงคมวทยา คอนสยใจคอของคนเราจะไปบงคบใหคนอนคดอยางอนไมได เราตองแนะน า เราเขาไป ไปชวยโดยทจะคดใหเขาเขากบเราไมได แตถาเราเขาไปแลว เราเขาไปดวาเขาตองการอะไรจรง ๆ แลวกอธบายใหเขาเขาใจหลกการของการพฒนานกจะเกดประโยชนอยางยง…”

๓.๑.๖ องครวม พระบาทสมเดจพระเจาอยหวทรงมวธคดคดอยางองครวม (Holistic) หรอมองอยางครบวงจร ในการทจะพระราชทานพระราชดารเกยวกบโครงการหนงนนจะทรงมองเหตการณทจะเกดขน และแนวทางแกไขอยางเชอมโยง ดงเชน กรณของ “ทฤษฎใหม” ทพระราชทานใหแกปวงชนชาวไทย เปนแนวทางในการประกอบอาชพนบเปนแนวทางหนงทพระองคทรงมองอยางองครวม ตงแตการถอครองทดน โดยเฉลยของประชาชนคนไทยประมาณ ๑๐ – ๑๕ ไร เพอการบรหารจดการทดน และแหลงนาอนเปนปจจยพนฐานทสาคญ ในการประกอบอาชพ เมอมนาในการทาเกษตรแลวจะสงผลใหผลผลตดขน และหากมผลผลตเพมมากขน เกษตรกรจะตองรจกวธการจดการและการตลาด รวมถงการรวมกลม รวมพลงชมชนใหมความเขมแขง เพอพรอมทจะออกสการเปลยนแปลงของสงคมภายนอกไดอยางครบวงจร นนคอ ทฤษฎใหม ขนท ๑, ๒ และ ๓

๓.๑.๗ ไมตดต ารา การพฒนาตามแนวพระราชดารในพระบาทสมเดจพระเจาอยหว มลกษณะของการพฒนาทอนโลม และรอมชอมกบสภาพธรรมชาต สงแวดลอม และสภาพของสงคมจตวทยาแหงชมชน คอ “ ไมตดตารา ” ไมผกมดตดกบวชาการ และเทคโนโลยทไมเหมาะสมกบสภาพชวตความเปนอยทแทจรงของคนไทย

๓.๑.๘ ประหยด เรยบงาย ไดประโยชนสงสด ซงเปนสงสาคญ เชน นาฬกาขอพระกรทพระองคทรงใช ไมจาเปนตองราคาแพง แตทรงเนนทประโยชนของการบอกเวลา ทรงออนนอมถอมพระองคมาก เวลาทเสดจฯ เยยมราษฎร ทรงโนมพระวรกาย คกเขา และประทบพบเพยบเขาหาประชาชน ในการพฒนาและชวยเหลอราษฎร ทรงใชหลกในการแกไขปญหาดวยธรรมชาต เรยบงายและประหยด ราษฎรสามารถทาไดเอง หาไดในทองถน และประยกตใชสงทมอยในภมภาคนนมาแกไขปญหาโดยไมตองลงทนสง หรอใชเทคโนโลยทยงยากนก ในเรองของความประหยดน ประชาชนชาวไทยทราบกนดวาเรองสวนพระองคทรงใชอยางคมคาอยางไร หรอฉลองพระองคแตละองคทรงใชอยเปนเวลานาน ดงทนายสเมธ ตนตเวชกล เลขาธการมลนธชยพฒนา เคยเลาวา

“...กองงานในพระองคโดยทานผหญงบตร วระไวทยะ บอกวาปหนงพระองคเบกดนสอ ๑๒ แทง เดอนละแทงใชจนกระทงกด ใครอยาไปทงของทานนะจะกรวเลย ประหยดทกอยางเปนตนแบบทกอยาง ทกอยางมคาส าหรบพระองคหมด ทกบาททกสตางคจะใชอยางระมดระวง จะสงใหเราปฏบตงานดวยความรอบคอบ...”

๓.๑.๙ ท าใหงาย ( Simplicity ) ดวยพระอจฉรยภาพและพระปรชาสามารถของพระบาทสมเดจพระเจาอยหว ทาใหการคดคน ดดแปลง ปรบปรง และแกไขงานการพฒนาเปนไปไดโดยงาย ไมยงยากซบซอน และทสาคญคอสอดคลองกบสภาพความเปนอยและระบบนเวศนโดยสวนรวมใชกฎแหงธรรมชาตเปนแนวทาง

๑๐๗

ฉะนน คาวา “ทาใหงาย”จงเปนหลกคดสาคญทสดของการพฒนาประเทศในรปแบบของโครงการอนเนองมาจากพระราชดาร

๓.๑.๑๐ การมสวนรวม พระบาทสมเดจพระเจาอยหว ทรงเปนนกประชาธปไตย “ประชาพจารณ” มาใชในการบรหาร เพอเปดโอกาสใหสาธารณชน ประชาชนหรอเจาหนาททกระดบไดมารวมกนแสดงความคดเหน เกยวกบเรองทจะตองคานงถงความคดของประชาชน ดงพระราชดารสความตอนหนงวา

“…ส าคญทสดจะตองหดท าใจใหกวางขวางหนกแนน รจกรบฟงความคดเหน แมกระทงความวพากษวจารณจากผอนอยางฉลาด เพราะการรจกรบฟงอยางฉลาดนน แทจรงคอการระดมสตปญญาและประสบการณอนหลากหลาย มาอ านวยประโยชนในการปฏบตบรหารงานใหประสบความส าเรจทสมบรณนนเอง….”

๓.๑.๑๑ มงประโยชนสวนใหญเปนหลก โดยตองคดใหด ใหลกซง อยางเชนโครงการเขอนปาสกฯ เปนการดาเนนโครงการพฒนาขนาดใหญทเปนตวอยางทด ทคานงถงประโยชนสวนรวม และไมไดละเลยคนสวนนอยทตองเสยสละเพอสวนรวม เมอสวนรวมไดประโยชนอยางมากมาย คนสวนรวมตองชวยคนกลมเลกทเสยสละอยางเตมท "...การปฏบตงานทกอยางของขาราชการ มผลเกยวเนองถงประโยชนสวนรวมของบานเมองและประชาชนทกคน เพราะฉะนนจงจาเปนทขาราชการทกคนจะตองทาหนาททกๆประการใหบรสทธ บรบรณโดยเตมกาลงสตปญญา ความร ความสามารถ เพอผลการปฏบตราชการทกอยางจกไดบรรลความสาเรจอยางสงและบงเกดประโยชนอยางดทสดแกตนเอง แกหนาทและแกแผนดน..." ดงเชน การปฏบตพระราชกรณยกจ และการพระราชทานพระราชดาร ในการพฒนาและชวยเหลอพสกนกรของพระบาทสมเดจพระเจาอยหว ทรงระลกถงประโยชนของสวนรวมเปนสาคญ

๓.๑.๑๒ บรการรวมทจดเดยว ( One-Stop Services ) ทรงเนนในเรองการสรางความร รก สามคค และการรวมมอรวมแรงใจกน ดวยการปรบลดชองวางระหวางหนวยงานทเกยวของ ทมกจะตางคนตางทาและยดตดกบการเปนเจาของเปนสาคญ ใหแปรเปลยนเปนการรวมมอกน แนวพระราชดารในการดาเนนบรหารของศนยศกษาการพฒนาอนเนองมาจากพระราชดารทมอยทง 6 ศนย ทวทกภมภาคของประเทศ นบเปนรปแบบใหมของการบรหารราชการแผนดนของประเทศไทยอยางแทจรง

๓.๑.๑๓ ทรงใชธรรมชาตชวยธรรมชาต ทรงเขาใจถงธรรมชาตและตองการใหประชาชนใกลชดกบธรรมชาต ทรงมองอยางละเอยดถงปญหาธรรมชาต หากเราตองการแกไขธรรมชาต จะตองใชธรรมชาตเขาชวยเหลอ อาท การแกไขปญหาปาเสอมโทรมไดพระราชทานพระราชดาร การปลกปาโดยไมตองปลก ปลอยใหธรรมชาตชวยในการฟนฟธรรมชาต

๓.๑.๑๔ ใชอธรรมปราบอธรรม แนวปฏบตทสาคญในการแกปญหา และปรบปรงเปลยนแปลงสภาวะทไมปกตใหเขาสระบบทเปนปกต เชน การนานาดขบไลนาเสย หรอเจอจางนาเสยใหกลบเปนนาด ตามจงหวะการขนลงตามธรรมชาตของนา การบาบดนาเสยโดยใชผกตบชวาซงมตามธรรมชาตใหดดซบสงสกปรกปนเปอนในนาดงพระราชดารสวา “ใชอธรรมปราบอธรรม”

๑๐๘

๓.๑.๑๕ ปลกปาในใจคน เปนการปลกปาลงบนแผนดน ดวยความตองการอยรอดของมนษย ทาใหตองการบรโภคและใชทรพยากรธรรมชาตอยางสนเปลอง เพอประโยชนของตนเองและสรางความเสยหายใหแกสงแวดลอม ไมรจกพอ ปญหาความไมสมดลจงบงเกดขน ดงนน ในการทจะฟนฟทรพยากรธรรมชาตใหกลบคนมา จะตองปลกจตสานกในการรกผนปาใหแกคนเสยกอน ดงพระราชดารสตอนหนงความวา "...เจาหนาทปาไมควรจะปลกตนไมลงในใจคนเสยกอน แลวคนเหลานนกจะพากนปลกตนไมลงบนแผนดน และรกษาตนไมดวยตนเอง

๓.๑.๑๖ ขาดทนคอก าไร ขาดทน คอ กาไร (Our loss is our gain…) การเสย คอ การได ประเทศกจะกาวหนา และการทคนอยดมสขนน เปนการนบทเปนมลคาเงนไมได...ตอพสกนกรชาวไทย พระบาทสมเดจพระเจาอยหวทรงยดหลก "การให" และ "การเสยสละ" เปนการกระทาอนมผลเปนกาไร คอความอยดมสขของราษฎร ซงสามารถสะทอนใหเหนเปนรปธรรมชดเจนได ทรงดาเนนงานทยดผลสาเรจแหงความ "คมคา" มากกวา "คมทน" ทรงเลงเหนผลทไดจากการลงทนเพอประโยชนแกคนสวนใหญ อนไดแกความอยดมสขของประชาชน ซงไมสามารถตคาเปนตวเงนได และมความสาคญมากกวาตวเลขตามหลกเศรษฐศาสตรทอาจจะถอวาเปนการลงทนทขาดทนหรอไมคมทน

๓.๑.๑๗ การพงตนเอง พระบาทสมเดจพระเจาอยหวทรงสอนใหชาวไทยสามารถดารงชวตดวยตนเองได ไมวาจะเปนการพงตนเองทงทางดานจตใจ ทตองเขมแขง มจตสานกทด สรางสรรคใหตนเองและชาตโดยรวม ดานสงคม กตองชวยเหลอเกอกลกน เชอมโยงกนเปนเครอขายชมชนทแขงแรงเปนอสระ หรอแมกระทงดานเศรษฐกจทตองมงลดรายจายกอนเปนสาคญ และยดหลกพออย พอกน พอใชและสามารถอยไดดวยตนเองในระดบพนฐาน ดงพระราชดารสความตอนหนงวา "...ยนบนขาของตวเอง (ซงแปลวาพงตนเอง) หมายความวา สองขาของเราน ยนบนพนใหอยไดไมหกลม ไมตองไปขอยมขาของคนอนมาใชสาหรบยน..."

“… การชวยเหลอสนบสนนประชาชนในการประกอบอาชพ และตงตวใหมความพอกนพอใช กอนอนเปนสงส าคญยงยวด เพราะผมอาชพ และฐานะเพยงพอทจะพงพาตนเองได ยอมสามารถสรางความเจรญในระดบสงขนตอไป…”

หลกการพงตนเอง อาจจะแยกแยะโดยยดหลกส าคญอย ๕ ประการ คอ - ดานจตใจ ทาตนใหเปนทพงตนเอง มจตสานกทด สรางสรรคใหตนเองและชาตโดยรวม มจตใจ

เอออาทร ประนประนอม เหนประโยชนสวนรวมเปนทตง

- ดานสงคม แตละชมชนตองชวยเหลอเกอกลกน เชอมโยงกนเปนเครอขายชมชนทแขงแรง เปนอสระ

- ดานทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ใหใชและจดการอยางฉลาด พรอมทงหาทางเพมมลคา โดยใหยดอยบนหลกการของความยงยน

- ดานเทคโนโลย จากสภาพแวดลอมทเปลยนแปลงรวดเรวเทคโนโลยทเขามาใหม มทงดและไมด ตองแยกแยะบนพนฐานของภมปญญาชาวบาน และเลอกใชเฉพาะทสอดคลองกบความตองการ และสภาพแวดลอม และควรพฒนาเทคโนโลยจากภมปญญาของเราเอง

๑๐๙

- ดานเศรษฐกจ แตเดมนกพฒนามกมงทการเพมรายได และไมมการมงทการลดรายจาย ในเวลาเชนนจะตองปรบทศทางใหม คอ จะตองมงลดรายจายกอนเปนสาคญ และยดหลกพออย พอกน พอใช

ไดมพระราชกระแสดวยวา “...หากพวกเรารวมมอรวมใจกนท าสก ๑/๔ ประเทศชาตของเรากสามารถรอดพนจากวกฤตได...” นอกจากน เมอวนท ๔ ธนวาคม ๒๕๔๑ ทผานมา ไดพระราชทานพระราชดารสเพมเตมในเรองเศรษฐกจพอเพยง ดงน

“...ค าวาพอเพยงมความหมายกวางออกไปอก ไมไดหมายถงการมพอใชส าหรบใชของตวเอง มความหมายวาพอมพอกน...พอมพอกนน กแปลวา เศรษฐกจพอเพยงนนเอง...”

“...ใหพอเพยงนกหมายความวา มกนมอยไมฟมเฟอย ไมหรหรากได แตวาพอ แมบางอยางอาจจะดฟมเฟอย แตกท าใหมความสข ถาท าไดกสมควรทจะท าสมควรทจะปฏบต...”

“Self-sufficiency นนหมายความวา ผลตอะไรมพอทจะใช ไมตองไปขอยมคนอน อยไดดวยตนเอง”

“...คนเราถาพอในความตองการ มนกมความโลภนอย เมอมความโลภนอย กเบยดเบยนคนอนนอย ถาประเทศใดมความคดอนน มความคดวาท าอะไรตองพอเพยง หมายความวา พอประมาณ ซอตรง ไมโลภ...”

๓.๑.๑๘ พออยพอกน การพฒนาเพอใหพสกนกรทงหลายประสบความสขสมบรณในชวต ไดเรมจากการเสดจฯ ไปเยยมประชาชนทกหมเหลาในทกภมภาคของประเทศ ไดทอดพระเนตรความเปนอยของราษฎรดวยพระองคเอง จากนนไดพระราชทานความชวยเหลอใหมความอยดกนด มชวตอยในขน “ พออยพอกน ” กอน แลวจงขยบขยายใหมขดสมรรถนะ ทกาวหนาตอไป ดงพระราชดารสความตอนหนงวา

“ ถาโครงการด ในไมชา ประชาชนกไดก าไร จะไดผล ราษฎรจะอยดกนดขน จะไดประโยชนไป” ๓.๑.๑๙ เศรษฐกจพอเพยง เปนปรชญาทพระราชดารสชแนะแนวทางการดาเนนชวตแกพสกนกร

ชาวไทยมาโดยตลอด มานานกวา ๒๕ ป ตงแตกอนเกดวกฤตการณทางเศรษฐกจ และเมอภายหลงไดทรงยาแนวทางการแกไขเพอใหรอดพน และสามารถดารงอยไดอยางมนคง และยงยนภายใตกระแสโลกาภวตน และความเปลยนแปลงตาง ๆ โดยยดหลกทางสายกลางพอเพยง พอประมาณดวยเหตผล มระบบภมคมกนในตวทดสานกใน คณธรรม มความซอสตย สจรตดาเนนชวตดวยความอดทน มสตปญญา รอบคอบ

พระบาทสมเดจพระเจาอยหว ทรงสอนใหชาวไทยสามารถดารงชวตดวยตนเองได ไมวาจะเปนการพงตนเองทงทางดานจตใจ ทตองเขมแขง มจตสานกทด สรางสรรคใหตนเองและชาตโดยรวม ดานสงคม กตองชวยเหลอเกอกลกน เชอมโยงกนเปนเครอขายชมชนทแขงแรง เปนอสระ หรอแมกระทงดานเศรษฐกจทตองมงลดรายจายกอนเปนสาคญ และยดหลกพออย พอกน พอใช และสามารถอยไดดวยตนเองในระดบพนฐาน ดงพระราชดารสความตอนหนงวา

"...ยนบนขาของตวเอง (ซงแปลวาพงตนเอง) หมายความวาสองขาของเราน ยนบนพนใหอยไดไมหกลม ไมตองไปขอยมขาของคนอนมาใชสาหรบยน..."

๑๑๐

๓.๑.๒๐ ความซอสตย สจรต และกตญญ พระบาทสมเดจพระเจาอยหวทรงกตญญตอสมเดจพระศรนครนทราบรมราชชนน สมเดจพระพนางเธอ เจาฟากลยานวฒนา กรมหลวงนราธวาสราชนครนทร และพระบรมวงศมาก ทรงใหความสาคญในเรองความซอสตยมาก ดงพระราชดารสความตอนหนงวา

"...ถาทจรตแมแตนดเดยว กขอแชงใหมอนเปนไป พดอยางนหยาบคาย แตวาตองใหมอนเปนไป แตถาไมทจรต สจรตและมความตงใจมงมน สรางความเจรญ กขอตออายใหถง ๑๐๐ ป ...ความสจรตจะท าใหประเทศไทยรอดพนอนตราย ภายใน ๑๐ ป เมองไทยนาจะเจรญ ขอส าคญตองยดความสจรตใหส าเรจ และไมทจรตเสยเอง....

“…คนทไมมความสจรต คนทไมมความมนคง ชอบแตมกงาย ไมมวนจะสรางสรรคประโยชนสวนรวมทส าคญอนใดได ผทมความสจรตและความมงมนเทานน จงจะท างานส าคญยงใหญทเปนคณเปนประโยชนแทจรงไดส าเรจ….”

พระราชดารส เมอวนท ๑๒ กรกฎาคม ๒๕๒๒ ผทมความสจรตและบรสทธใจ แมจะมความรนอยกยอมท าประโยชนใหแกสวนรวมได

มากกวาผมความรมากแตไมมความสจรต ไมมความบรสทธใจ….” พระราชดารส เมอวนท ๑๘ มนาคม ๒๕๓๓

๓.๑.๒๑ ท างานอยางมความสข พระบาทสมเดจพระเจาอยหวพระเกษมสาราญและทรงมความสขทกคราทจะชวยเหลอประชาชน ซงเคยรบสงครงหนงวา...ทางานกบฉน ฉนไมมอะไรจะให นอกจากการมความสขรวมกน ในการทาประโยชนใหกบผอน...

๓.๑.๒๒ ความตงใจจรงและความเพยร ทางานตองมความตงใจ อยาทางานไปวนๆ ตงใจทางานจะทาใหมแรง มกาลงใจ และตองขยนหมนเพยร งานบางอยางยาก แตกตองฟนฝาไปใหได ดงทพระบาทสมเดจพระเจาอยหวไดพระราชทานขอคดเกยวกบความเพยรในพระราชนพนธเรอง "พระมหาชนก" ความตอนหนงวา

"...คนเราทาอะไรตองมความเพยร แมไมเหนฝงกตองวายนาและ มคาตอบอยวามประโยชนอยางไร เพราะถาหากไมเพยรทจะวายนาเปนเวลา ๗ วน ๗ คน กจะไมพบเทวดา คนอนไมมความเพยรทจะวายนา กจมเปนอาหารของปลา ของเตา เพราะฉะนน ความเพยรแมจะไมทราบวาจะมถงฝงเมอไร กตองเพยรวายนาตอไป..."

... พระบาทสมเดจอยหว ทรงเรมทาโครงการตางๆ ในระยะแรกทไมมความพรอมในการทางานมากนก และทรงใชพระราชทรพยสวนพระองคทงสน แตพระองคกมไดทอพระราชหฤทย มงมนพฒนาบานเมองใหบงเกดความรมเยนเปนสข

๓.๑.๒๓ ร รก สามคค พระบาทสมเดจพระเจาอยหว มพระราชดารสในเรอง ร รก สามคค มาอยางตอเนอง ซงเปนคาสามคาทมคาและมความหมายลกซง พรอมทงสามารถปรบใชไดกบทกยคทกสมย

ร คอ การทเราจะลงมอทาสงใดนน จะตองรเสยกอน รถงปจจยทงหมด รถงปญหา และรถงวธการแกปญหา

๑๑๑

รก คอ ความรกทเมอเรารครบดวยกระบวนความแลว จะตองมความรก ความพจารณาทจะเขาไปลงมอปฏบตแกไขปญหานน ๆ

สามคค สามคค แตการทจะลงมอปฏบตนน ควรคานงเสมอวาเราจะทางานคนเดยวไมได ตองทางานรวมมอรวมใจเปนองคกร เปนหมคณะ จงจะมพลงเขาไปแกปญหาใหลลวงไปดวยด

๓.๒ การทรงงานในพระบาทสมเดจพระเจาอยหว ทรงยดการดาเนนงานในลกษณะทางสายกลางทสอดคลองกบสงทอยรอบตว และสามารถปฏบตได

จรง ทรงมความละเอยดรอบคอบ และทรงคดคนหาแนวทางพฒนาเพอมงสประโยชนตอประชาชนสงสด หลกการทรงงานของพระบาทสมเดจพระเจาอยหวเปนแรงบนดาลใจอนสงคา สมควรอยางยงทปวง

ชนชาวไทยทงหลายจะเจรญตามรอยพระยคลบาท นอมนาหลกการทรงงานมาเปนพนฐานการปฏบตของตน ทงในดานการปฏบตงานและการดารงชวต เพอประโยชนทงตอตนเอง ตอสงคมและตอประเทศชาต สมดงทพระองคทรงวางรากฐานแหงความด ความพอเพยง ทงจากพระราชจรยาวตรอนงดงามเปนทประจกษ จากพระราชดารสทเปนดงพรอนประเสรฐ และพระราชทานชแนะแนวทางแหงความสขจากการทรงงานททรงปฏบตเปนแบบอยาง เหลานลวนทรงปลกฝงไวแกปวงชนชาวไทยเพอใหแผนดนไดวฒนาอยางถาวรสบไป

ตอนท ๓ ๔. ประเทศไทยกบเศรษฐกจพอเพยง

๔.๑ เศรษฐกจพอเพยง มงเนนใหผผลต หรอผบรโภค พยายามเรมตนผลต หรอบรโภคภายใตขอบเขต ขอจากดของรายได หรอทรพยากรทมอยไปกอน ซงกคอหลกในการ ลดการพงพา เพมขดความสามารถในการควบคมการผลตไดดวยตนเอง และลดภาวการณเสยงจากการไมสามารถควบคมระบบตลาดไดอยางมประสทธภาพ

เศรษฐกจพอเพยงมใชหมายความถง การกระเบยดกระเสยนจนเกนสมควร หากแตอาจฟมเฟอยไดเปนครงคราวตามอตภาพ แตคนสวนใหญของประเทศ มกใชจายเกนตว เกนฐานะทหามาได

เศรษฐกจพอเพยง สามารถนาไปสเปาหมายของการสรางความมนคงในทางเศรษฐกจได เชน โดยพนฐานแลวประเทศไทยเปนประเทศเกษตรกรรม เศรษฐกจของประเทศจงควรเนนทเศรษฐกจการเกษตร เนนความมนคงทางอาหาร เปนการสรางความมนคงใหเปนระบบเศรษฐกจในระดบหนง จงเปนระบบเศรษฐกจทชวยลดความเสยงหรอความไมมนคงทางเศรษฐกจในระยะยาวได

เศรษฐกจพอเพยง สามารถประยกตใชไดในทกระดบ ทกสาขา ทกภาคของเศรษฐกจไมจาเปนจะตองจากดเฉพาะแตภาคการเกษตร หรอภาคชนบท แมแตภาคการเงน ภาคอสงหารมทรพย และการคาการลงทนระหวางประเทศ โดยมหลกการทคลายคลงกนคอ เนนการเลอกปฏบตอยางพอประมาณ มเหตมผล และสรางภมคมกนใหแกตนเองและสงคม

๔.๒ การน าไปใชในประเทศไทย ปรชญาเศรษฐกจพอเพยงน ถกใชเปนกรอบแนวความคด และทศทางการพฒนาระบบเศรษฐกจมห

ภาคของไทย ซงบรรจอยใน แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท ๑๐ เพอมงสการพฒนาทสมดล

๑๑๒

ยงยน และมภมคมกน เพอความอยดมสข มงสสงคมทมความสขอยางยงยน หรอทเรยกวา " สงคมสเขยว " ดวยหลกการดงกลาว แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตฉบบท ๑๐ นจะไมเนนเรองตวเลขการเจรญเตบโตทางเศรษฐกจ แตยงคงใหความสาคญตอระบบ เศรษฐกจแบบทวลกษณ หรอระบบเศรษฐกจทมความแตกตางกนระหวางเศรษฐกจชมชนเมองและชนบท

แนวปรชญาเศรษฐกจพอเพยง ยงถกบรรจในรฐธรรมนญของไทย เชน รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช ๒๕๕๐ ในสวนท ๓ แนวนโยบายดานการบรหารราชการแผนดน มาตรา๗๘ (๑) ความวา: "บรหารราชการแผนดนใหเปนไปเพอการพฒนาสงคม เศรษฐกจ และความมนคงของประเทศอยางยงยน โดยตองสงเสรมการด าเนนการตามปรชญาเศรษฐกจพอเพยงและค านงถงผลประโยชนของประเทศชาตในภาพรวมเปนส าคญ"

นายสรเกยรต เสถยรไทย ในฐานะรฐมนตรกระทรวงตางประเทศ ไดกลาวเมอวนท ๒๔ พฤศจกายน พ.ศ. ๒๕๔๗ ในการประชมสดยอด The Francophonie Ouagadougou ครงท ๑๐ ท Burkina Faso วา ประเทศไทยไดยดแนวทางเศรษฐกจพอเพยง ควบคกบ " การพฒนาแบบยงยน " ในการพฒนาประเทศ ทงทางดานการเกษตรกรรม เศรษฐกจ และการแขงขน ซงเปนการสอดคลองเปาหมายแนวทางของนานาชาตในประชาคมโลก โดยยกตวอยางการแกปญหาวกฤตเศรษฐกจ พ.ศ. ๒๕๔๐ ซงเมอยดหลกปรชญาในการแกปญหาสามารถทาใหผลตภณฑมวลรวมภายในประเทศ ของไทยเตบโตไดถงรอยละ ๖.๗

๔.๓ การน าไปใชนอกประเทศไทย การประยกตนาหลกปรชญาเพอนาพฒนาประเทศในตางประเทศนน ประเทศไทยไดเปน

ศนยกลางการแลกเปลยนผานทางส านกงานความรวมมอเพอการพฒนาระหวางประเทศ โดยมหนาทคอยประสานงานรบความชวยเหลอทางวชาการดานตาง ๆ จากตางประเทศมาสภาครฐ แลวถายทอดตอไปยงภาคประชาชน และยงสงผานความรทมไปยงประเทศกาลงพฒนาอน ๆ เรองปรชญาเศรษฐกจพอเพยงนน สานกงานความรวมมอเพอการพฒนาระหวางประเทศไดถายทอดมาไมตากวา ๕ ป และประสานกบส านกงานคณะกรรมการพเศษเพอประสานงานโครงการอนเนองมาจากพระราชด าร และคณะอนกรรมการขบเคลอนเศรษฐกจพอเพยง ซงตางชาตกสนใจเรองเศรษฐกจพอเพยง เพราะพสจนแลววาเปนสงทดและมประโยชน ซงแตละประเทศมความตองการประยกตใชปรชญาเศรษฐกจพอเพยงไมเหมอนกน ขนอยกบวถชวต สภาพภมศาสตรของแตละประเทศ เชน พมา ศรลงกา เลโซโท ซดาน อฟกานสถาน บงกลาเทศ ภฏาน จน จบต โคลมเบย อยปต เอธโอเปย แกมเบย อนโดนเซย เคนยา เกาหลใต มาดากสการ มลดฟส ปาปวนวกน แทนซาเนย เวยดนาม ฯลฯ โดยไดใหผแทนจากประเทศเหลานไดมาดงานในหลายระดบ ทงเจาหนาทปฏบตงาน เจาหนาทฝายนโยบาย จนถงระดบปลดกระทรวง และรฐมนตรประจากระทรวงตางๆ

นอกจากนน นาย อดเทพ ภาณพงศ เอกอครราชทตไทยประจากรงเวยนนา ประเทศออสเตรย ไดกลาววา ตางชาตสนใจเรองเศรษฐกจพอเพยง เนองจากมาจากพระราชดารในพระบาทสมเดจพระเจาอยหวททรงหวงใยราษฎรของพระองค และทราบสาเหตทรฐบาลไทยนามาเปนนโยบาย สวนประเทศทพฒนาแลว กตองการศกษาเพอนาไปชวยเหลอประเทศอน

๑๑๓

ดร. สเมธ ตนตเวชกล ไดกลาวถงผลสาเรจอยางหนงของเศรษฐกจพอเพยง โดยองคการสหประชาชาต คอ "สหประชาชาตเหนดวยกบพระมหากษตรย ในเรองน [เศรษฐกจพอเพยง] โดยเรมใชมาตรวดคณภาพชวตในการวดความเจรญของแตละประเทศ แทนอตราผลตภณฑมวลรวมภายในประเทศ ซงกลาวถงแตความเจรญทางเศรษฐกจเทานน "

๔.๔ การเชดช ๑๓ นกคดระดบโลกเหนดวยกบแนวทางเศรษฐกจพอเพยง และมการนาเสนอบทความ บท

สมภาษณ เปนการยนขอเสนอแนวคดเศรษฐกจพอเพยงใหแกโลก เชน ศ.ดร. วลฟกง ซคส นกวชาการดานสงแวดลอมคนสาคญของเยอรมน สนใจการประยกตใชหลก

ปรชญาเศรษฐกจพอเพยงอยางมาก และมองวานาจะเปนอกทางเลอกหนงสาหรบทกชาตในเวลาน ทงมแนวคดผลกดนเศรษฐกจพอเพยงใหเปนทรจกในเยอรมน

ศ.ดร. อมาตยา เซน ศาสตราจารยชาวอนเดย เจาของรางวลโนเบลสาขาเศรษฐศาสตร ป ค.ศ. 1998 มองวา ปรชญาเศรษฐกจพอเพยงเปนการใชสงตางๆ ทจาเปนตอการดารงชพ และใชโอกาสใหพอเพยงกบชวตทด ซงไมไดหมายถงความไมตองการ แตตองรจกใชชวตใหดพอ อยาใหความสาคญกบเรองของรายไดและความรารวย แตใหมองทคณคาของชวตมนษย

นายจกม ทนเลย นายกรฐมนตรแหงประเทศภฏาน ใหทรรศนะวา หากประเทศไทยกาหนดเรองเศรษฐกจพอเพยงใหเปนวาระระดบชาต และดาเนนตามแนวทางนอยางจรงจง " ผมวาประเทศไทยสามารถสรางโลกใบใหมจากหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยง สรางชวตทยงยน และสดทายจะไมหยดเพยงแคในประเทศ แตจะเปนหลกการและแนวปฏบตของโลก ซงหากทาไดสาเรจ ไทยกคอผนา "

ปรชญาเศรษฐกจพอเพยงไดรบการเชดชเปนอยางสงจากองคการสหประชาชาต (UN) โดย นาย โคฟ อนนน ในฐานะเลขาธการองคการสหประชาชาต ไดทลเกลาฯ ถวายรางวลความสาเรจสงสดดานการพฒนามนษย (The Human Development Lifetime Achievement Award ) แดพระบาทสมเดจพระเจาอยหว เมอวนท ๒๖ พฤษภาคม พ.ศ. ๒๕๔๙ และไดมปาฐกถาถงปรชญาเศรษฐกจพอเพยงวา เปนปรชญาทมประโยชนตอประเทศไทยและนานาประเทศ และสามารถเรมไดจากการสรางภมคมกนในตนเอง สหมบาน และสเศรษฐกจในวงกวางขนในทสด

และนาย Håkan Björkman รกษาการผอานวยการสานกงานโครงการพฒนา แหงสหประชาชาตในประเทศไทย กลาวเชดชปรชญาเศรษฐกจพอเพยง และยงไดตระหนกถงวสยทศนและแนวคดในการพฒนาของพระบาทสมเดจพระเจาอยหว และองคการสหประชาชาตยงไดสนบสนนใหประเทศตาง ๆ ทเปนสมาชก ๑๖๖ ประเทศ ใหยดเปนแนวทางสการพฒนาประเทศแบบยงยน

ตอนท ๔ ๕. ศนยศกษาการพฒนา อนเนองมาจากพระราชด าร

ในชวง ๖๐ ปทพระบาทสมเดจพระเจาอยหวฯ ไดทรงงานมา พระองคทานไดสรางรปแบบเกยวกบงานดานเศรษฐกจพอเพยงในรปแบบตาง ๆ ไวเปนจานวนมาก โดยยดหลกการแสวงหาความรโดยความรนน

๑๑๔

จะตองเชอมโยงกบตวเราเองกอนแลวขยายไปถงวา เราควรศกษา หรอแสวงหาความรเพมเตมในสวนไหน และตองทาตามขนตอนในการวเคราะหอยางระมดระวง ซงตวอยางทสาคญคอ ศนยศกษาการพฒนาพพธภณฑธรรมชาตทมชวตของพระองคทานทง ๖ ศนย ไดแก ศนยศกษาการพฒนา อนเนองมาจากพระราชด าร

๑. ศนยศกษาการพฒนาพกลทอง ต. กะลวอเหนอ อ. เมอง จ. นราธวาส ๐๗๓–๕๔๒๐๖๒, ๐๗๓-๕๔๒๐๖๓

๒. ศนยศกษาการพฒนาเขาหนซอน ต. เขาหนซอน อ. พนมสารคาม จ. ฉะเชงเทรา ๐๓๘-๕๙๙๑๐๕, ๐๓๘-๕๙๙๑๐๖

๓. ศนยศกษาพฒนาหวยทราย ต. สามพระยา อ. ชะอา จ. เพชรบร ๐๓๒-๕๙๓๒๕๒

๔. ศนยศกษาพฒนาอาวคงกระเบน ต. คลองขด อ. ทาใหม จ. จนทบร ๐๓๙-๓๘๘๑๑๖, ๐๓๙-๓๘๘๑๑๗, ๐๓๙-๓๘๘๑๑๘

๕. ศนยศกษาการพฒนาภพาน ต. หวยยาง อ. เมอง จ. สกลนคร ๐๔๒-๗๑๒๙๗๕

๖. ศนยศกษาการพฒนาหวยฮองไคร ต. ปาเมยง อ. ดอยสะเกด จ. เชยงใหม ๐๕๓-๓๘๙๑๖๓

๕.๑ ลกษณะทตงและการด าเนนการของแตละศนย ๕.๑.๑ ศนยศกษาการพฒนาเขาหนซอนอนเนองมาจากพระราชด าร

ถงแมประเทศไทยจะไดวางแผนพฒนาชนบทอยางเปนระบบแลวกตาม แตพนทบางสวนของภาคกลางดานตะวนออกกยงมราษฎรทยากจนอย ซงแสดงวาราษฎรเหลานไดรบประโยชนนอย หรอแทบจะไมไดเลยจากการพฒนา ทงนอาจเนองจากสาเหตหลายประการ เชน การขาดกรรมสทธในทดนทากน ความแหงแลงของดนฟาอากาศ การขาดแคลนแหลงนา การขาดความรในการใชวทยาการใหมๆ ทาใหการใชทรพยากรธรรมชาตเปนไปอยางไมเหมาะสม เกดความเสอมโทรมในคณภาพของชวตราษฎร จงนาจะมการกาหนดทศทางการศกษาเพอการจดสรรและระดมทรพยากรทมอยใหพฒนาไปอยางถกตองและเหมาะสม ในพนทภาคตะวนออกทรพยากรธรรมชาตไดถกทาลายไปมาก ตงแตความอดมสมบรณของดน เนองจากการปลกพชเศรษฐกจทขาดหลกการบารงดน การตดไมทาลายปา และยงประสบปญหาเรองการขาดแคลนนา ทงเพอการอปโภคบรโภคและเพอการเกษตร ดงนนปญหาตางๆ เหลาน ควรจะไดรบการแกไขปรบปรง และวางแนวทางในการพฒนาใหเหมาะสมกบสภาพพนทตอไป

๕.๑.๑.๑ ลกษณะภมประเทศของบรเวณเขาหนซอน ศนยศกษาการพฒนาเขาหนซอนฯ ตงอยในตาบลเขาหนซอน อาเภอพนมสารคาม จงหวดฉะเชงเทรา มเนอท ๑,๒๒๗ ไร และมพนทใกลเคยงอก

๑๑๕

๔๐,๐๐๐ ไร เปนเขตตดตอกบศนยฯ และไดรบการพฒนาไปดวยสภาพภมประเทศรอยละ ๕๐ เปนพนทเกอบราบเรยบ หรอเปนคลนดวยเนนลอนลาดกระจายทวไป มอาณาเขตดงน

ทศเหนอ จรดทางหลวงสายพนมสารคาม กบนทรบร ทศตะวนออก จรดบรเวณเขาหนามอด และบานเขาหนซอน ทศตะวนตก จรดตาบลเกาะขนนและคลองทาลาด ทศใต อาณาเขตเปนแนวขนานทางหลวงสายพนมสารคาม-กบนทรบร โดยลกจากถนนเขาไป

ประมาณ ๔ กโลเมตร สภาพของดนมความสมบรณตา ปลกพชไรและทานาไดผลตผลพอประมาณ จาเปนตองปรบปรง

ดนและนา การพงทลายของดนมมาก ขาดแคลนนาในชวงฤดแลง ฤดฝนม แหลงนาธรรมชาตพอประมาณ ประชากรทไดรบผลการพฒนาประกอบอาชพเปนเกษตรกรและถอครองทดนเปนของตนเองรอยละ ๗๕

จากปญหาทศกษาพบ จงไดวางโครงการเพอพฒนาและแกไขปญหาในพนทโดย ๑. ศกษา ทดสอบวธการใหมๆ เกยวกบการพฒนาการเกษตร เพอสาธตและสงเสรมเผยแพร

ใหกบเกษตรกรและผสนใจโดยทวไป ๒. สาธตวธการทไดผลทงในดานการพฒนาแหลงนา ฟนฟสภาพปาการพฒนาทดนการวาง

แผนการปลกพชและการเลยงสตว เพอเปนแบบอยางแกเกษตรกรและผสนใจ ๓. สาธตงานศลปชพหตถกรรมพนบานทเหมาะสมกบสภาพทองถน เพอเปนอาชพเสรมเพม

รายไดอกดานหนง ๔. ฝกอบรมเพอถายทอดวทยาการทดาเนนการสาธตอยในศนยฯ สเจาหนาทของรฐ ทหาร

นกพฒนา นกศกษา เกษตรกร และผสนใจทวไป ๕. จดสรางโครงสรางพนฐานเพอการประกอบอาชพของเกษตรกร ในพนท ไดแก การสราง

อางเกบนา สรางสวนปา ถนน ระบบประปาไฟฟาและโรงส เปนตน

๕.๑.๑.๒ การด าเนนงานในกจกรรมทส าคญของศนยศกษาการพฒนาเขาหนซอน อนเนองมาจากพระราชด าร อ าเภอพนมสารคาม จงหวดฉะเชงเทรา "ปาหาย น าแหง ดนเลว...กพฒนาได"

-ฟนฟปาไม : ปลกปาเสรมเพมในพนทศนยพรอมกบปลกจตสานกในใจชาวบานและ เยาวชนในหมบานรอบศนย จานวน ๑๕ หมบาน โดยจดกจกรรมใหชาวบาน เยาวชน รบร ตระหนกถงความสาคญของปาไม และรวมกนปลกปาอยางตอเนอง

-พฒนาแหลงน า : บรหารจดการระบบสงนาจากอางเกบนา ๙ แหง ใหไดใชอยาง ทวถง ทงในกจกรรมของศนยและชาวบานหมบานรอบศนยควบคกบพฒนาแหลงนาธรรมชาต สระนาในไรนา เพอใหการสงนาเปนไปอยางมประสทธภาพ

๑๑๖

-บ ารงผนดน : สาธตและสงเสรมใหชาวบานหนมาใชปยพชสด ปยหมก และปย อนทรยนา ปรบปรงบารงดน ใหททากน เพอลดรายจายในการใชสารเคม เผยแพรสนบสนนใหปลกหญาแฝกตามรมขอบสระนา และบรเวณทมความลาดเทเพอชวยลดการพงทลายของหนาดน โดยแนะนาใหดาเนนการรวมกบเทคนควธการงาย ๆ อาท ปลกพชคลมดน ปลกพชแซม ปลกพชหมนเวยน และการใชสมนไพร เชน สะเดากาจดศตรพช

-สรางอาชพ...เสรมทางเลอก : ศกษา ทดลอง พฒนาหาพนธพชและพนธสตว ทเหมาะสมกบทองถน แลวเผยแพรแนะนาใหเกษตรกรไปปลกและเลยงไว เพอทงกน แปรรป และขายอนเปนการลดรายจายเพมรายไดจนเจอครอบครวเปนการสรางทางเลอกทหลากหลายให เกษตรกรทนยมปลกแตมนสาปะหลง ยคาลปตสเพยงชนดเดยวมาตงแตป ๒๕๒๐

๕.๑.๑.๓ ผลส าเรจจากการพฒนา -ทรพยากรดน น า ปาไม และพชพรรณธรรมชาตไดรบการฟนฟ จากการสารวจพนท

เกษตรกรรมเปรยบเทยบกบภาพถายดาวเทยม เมอพฤศจกายน ๒๕๔๘ พบวา พนทภายในศนย จานวน ๑,๘๙๕ ไร ไดรบการพฒนาจนมสดสวนพนทเกษตรกรรมเพมขนจากเดมทแทบจะเปน ทะเลทราย

-เกษตรกรเปลยนมาปลกพชหลากหลายขน โดยทาเกษตรทฤษฎใหม เกษตร ผสมผสาน กลาวคอ ปลกทงขาว พชผก ผลไม รวมกบเลยงปลาหรอเลยงกบในสระนาประจาไรนา เลยงเปด ไก ในททากนของตนเอง แทนการปลกมนสาปะหลงหรอขาวเพยงชนดเดยว

-เกษตรกรเหนประโยชน ขอดของการใชปยหมกชวภาพแทนการใชปยเคม เพราะชวย ลดตนทนการผลตไดผลผลตด มคณภาพ และไมมผลเสยตอสงแวดลอมและสขภาพ ซงศนยไดสงเสรมอบรมวธการทาปยหมกชวภาพแกเกษตรกรมาอยางจรงจงและตอเนอง

-เปนแหลงปลก รวบรวมพนธพชสมนไพร ๙๐๐ กวาชนด โดยสามารถแปรรป ผลตภณฑจากสมนไพรได ๑๕ รายการ เชน แชมพและครมนวดดอกอนชน สบเหลวขมนชน สบกอน วานสาวหลง ยาหมองเสลดพงพอน และยากนยงตะไครหอม ซงไดรบความนยมจากผใชทวไปอยางมากและจะทาการพฒนาผลตภณฑตอไป

"...ทเขาหนซอนหลายฝายชวยกน ใชเวลา ๑๕ ป ทนจงเปนแมแบบชวยชาวบานได ทอนเลยท างายขน ตองอดทนแลวเปนไง กไดประโยชน ชาวบานมความสข เรากสข ทน เมอกอนปลกมนส าปะหลงยงไมขนเลย เดยวนดขน แตกเยนสบายด เปลยนแปลงไปมาก..." พระราชดารส เมอวนท ๒๓ เมษายน ๒๕๔๐

๕.๑.๒ ศนยศกษาการพฒนาหวยทรายอน เนองมาจากพระราชด าร "ฟนดน คนปา พฒนาคณภาพชวต"

ในเขตอาเภอชะอา จงหวดเพชรบรมพนทซงเกดจากการบกรกทาลายปาเพอขยายพนทการเพาะปลกของเกษตรกร เพราะสาเหตจากการไรททากน ปญหาการเชาทดน และปญหาเกยวกบกรรมสทธทดน กอใหเกดความไมสมดลของสภาพธรรมชาต พระบาทสมเดจพระเจาอยหว จงไดมพระราชดารทจะศกษาการ

๑๑๗

พฒนาปาไม โดยการใหราษฎรเขามามสวนรวมในการปลกปา และสามารถทาการเกษตรแบบตางๆ ควบคไปกบการปาไม ซงสามารถนาผลจากการศกษาไปใชในการพฒนาปาไมและการเกษตรในพนทใกลเคยงได

๕.๑.๒.๑ ลกษณะภมประเทศของบรเวณหวยทราย ศนยศกษาการพฒนาหวยทรายฯ ตงอยในพนทของพระราชนเวศนมฤคทายวน ตาบลหวย

ทราย อาเภอชะอา จงหวดเพชรบร มพนทประมาณ ๑๕,๘๘๐ ไร ทศเหนอ จรดหวยทรายเหนอ และเขาเสวยกะป ทศตะวนออก จรดคลองชลประทานสายหวหน ทศ ตะวนตก จรดเขาสามพระยาและเขาเสวยกะป

สภาพเดมของพนทดงกลาวเปนปาทอดมสมบรณ สลบกบพนทภเขาประมาณ รอยละ ๒๐ ซงทางดานตะวนตกในพนทดงกลาว เปนทอยอาศยของสตวปานานาชนด โดยเฉพาะเนอทรายมมากในพนทน พระบาทสมเดจพระมงกฎเกลาเจาอยหว ไดมพระบรมราชโองการฯ ใหประกาศไวเปนทอภยทานแกสตวนานาชนดตงแต พ.ศ. ๒๔๖๗ ปจจบนราษฎรเขาไปบกรกถากถางทาไรสบปะรดเกอบเตมพนท ทาใหความสมบรณของพนทลดลง การชะลางพงทลายของดนมสง เปนสาเหตแหงความแหงแลงและความเสอมโทรมในบรเวณดงกลาว

๕.๑.๒.๒ กจกรรมทส าคญในการพฒนาใหสอดคลองกบสภาพพนท ไดแก -พฒนาพนทของพระราชนเวศนมฤคทายวนเปนศนยศกษาการพฒนาดานเกษตรกรรมเพอ

ทดลองการใชระบบชลประทานทเหมาะสมตลอดจนศกษาการพฒนาปาไมอเนกประสงค -จดหาแหลงนาพรอมระบบสงนา เพอสนบสนนการปลกพชเศรษฐกจตางๆ และการปลกปา

ไมอเนกประสงค -สรางแนวปองกนไฟปาโดยใชระบบเปยก เชน แนวคคลอง และพชเศรษฐกจสเขยวตามแนวค

คลอง เพอเปนการทดลองสาหรบใชเปนแนวปองกนไฟไหมปา -จดตงและพฒนาหมบานโดยใหชาวบานเขามามสวนรวมในการดแลรกษาปาและไดใช

ประโยชนจากปาไม เพอทาการอตสาหกรรมเผาถาน ฯลฯ โดยจดตงเปนกลม และพฒนากลมใหสามารถบรหารงานดวยตนเองตอไป

นอกจากกจกรรมดงกลาวแลว ยงไดดาเนนการเกยวกบงานศกษาการพฒนาปศสตวและทงหญา งานศกษาทดลองวชาการเกษตร งานศกษาการพฒนาดานอตสาหกรรมผลตผลจากปางานศกษาการพฒนาสมนไพร และงานศกษาการพฒนาองคกรประชาชน

๕.๑.๒.๓ การด าเนนงานในกจกรรมทส าคญ -ฟนดน มการดาเนนกจกรรมพฒนาทดน โดยวางแผนการใชประโยชน วางระบบอนรกษดน

และนา โดยทดลองปลกหญาแฝกรปแบบตางๆ การสาธตการปรบปรงดนโดยใชปยพชสด ปยคอก เปนตน รวมทงเกบขอมลการเจรญเตบโตของหญาแฝก ตนไม การเพมขนของหนาดน ความสมบรณและความชมชนของดน

๑๑๘

-คนปา อนรกษฟนฟทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม โดยไดทาการปลก ฟนฟและบารงรกษาปาไม ปลกหญาแฝกเพออนรกษตนนารปแบบตางๆ พฒนาแหลงนาและระบบชลประทาน สรางฝายชะลอนาในรองเขา (Check Dam) เพออนรกษดนและนา รวมทงจดทาคนดนเบนนา ซงจะชวยเพมความชมชนในดนมากยงขน พฒนาแหลงนาโดยสรางอางเกบนาหวยตะแปด เขากะปก และหวยทราย และระบบสงนาชวยสรางความชมชนพรอมกบฟนฟปาไมแบบภเขาปาบรเวณเขาเสวยกะปและเขากะปก โดยการสบนาใชพลงแสงอาทตยขนไปเกบไวบนยอดเขาแลวคอยๆ ปลอยนาลงมาสรางความชมชนใหแกปาไม รวมทงขดลอกลาหวยตางๆ เพอเปนแหลงกกเกบนา นอกจากนยงดาเนนการพฒนาปาไม ไดแก ศกษาทดลองปลกพนธไมดงเดมสรางจตสานกในการอนรกษทรพยากรปาไม เพาะเลยงและขยายพนธสตวปา เชน เนอทราย ละอง ละมง เกง นกยง ไกฟาชนดตางๆ ซงสตวปาสามารถขยายพนธเพมจานวนมากขน

-พฒนาคณภาพชวต เพอสงเสรมและพฒนาคณภาพชวตและสภาพแวดลอม ใหกบราษฎรในพนทเปาหมายใหมคณภาพชวตและสภาพแวดลอมทดขน โดยจะดาเนนการตามแนวพระราชดาร เพอสงเสรมและพฒนาความเปนอยและอาชพของราษฎรใหสามารถพงตนเองได ขยายผลและถายทอดเทคโนโลย โดยนาผลการศกษาทดลองทประสบผลสาเรจถายทอดออกไปสราษฎรหมบานรอบศนย จานวน ๒๒ หมบาน และประชาชนทวไป เพอใหมรปแบบการดาเนนชวตในลกษณะทสามารถพงพาตนเองได ไดแก การสงเสรมการปลกพชทเหมาะสมกบพนท สงเสรมการเลยงปลาชนดตางๆ สงเสรมการเลยงกบ การจดตงศนยฝกอบรมเยาวชน สงเสรมการเลยงปศสตว เชน โคนม ซงสามารถมการรวมกลมเปนสหกรณเลยงโคนมทเขมแขงมตลาดทแนนอน นอกจากนยงไดสงเสรมการเลยงโคเนอ แพะ แกะ สกร ไกพนบาน ไกเนอ ไกไข เปด และกระตาย ฝกอบรมใหความรดานการปรบปรงบารงดนดวยอนทรยวตถ การทานาหมกชวภาพ ปยหมก สารไลแมลง ฮอรโมนพช ดานการเกษตรผสมผสานแปรรปผลผลตทางการเกษตร การขยายพนธและใชประโยชนจากหญาแฝกสงเสรมพนธไมผลพนธดแกเกษตรกร และสงเสรมอาชพเจยระไนพลอย

๕.๑.๒.๔ ผลส าเรจจากการพฒนา ผลการดาเนนงานของศนยศกษาการพฒนาหวยทรายอนเนองมาจากพระราชดาร นบเปน

รปแบบการพฒนาทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมทประสบผลสาเรจ เปนแบบอยางทดในการนาไปประยกตใชเพอการพฒนาในพนทอนๆ ทมปญหาในลกษณะใกลเคยงกน จากผนดนทเคยแหงแลงจากการถกทาลายเมอ ๕๐ ปทผานมาไดพลกฟนกลบคนสความอดมสมบรณเฉกเชนเดมอกครง ทงปาเขา ตนนา ลาธาร สตวปาโดยเฉพาะเนอทราย แมแตราษฎรทไดอาศยอยในผนแผนดนนกไดรบการพฒนาจนสามารถพงตนเองได และมความอยดมสขในวถชวตตามอตภาพของตนเอง

๕.๑.๓ ศนยศกษาการพฒนาอาวคงกระเบนอนเนองมาจากพระราชด าร " การฟนฟและจดการทรพยากรชายฝงทะเลจากยอดเขาสทะเล"

ชายฝงทะเลตะวนออกดจะเปนแหลงทรพยากรธรรมชาตทอดมสมบรณทสดแหงหนงของประเทศ มชายฝงทะเลเปนแนวยาวตดตอกนถง ๓,๖๗๕ กโลเมตร เปนแหลงประกอบอาชพดานการเกษตร พชไร สวน

๑๑๙

ผลไม และยงมทรพยากรอนๆ อก เชน แรธาต ปาชายเลน และผลตผลจากการประมงตอเนองกนมาเปนระยะเวลาอนยาวนาน

แตทรพยากรธรรมชาตเปนสงทมอยจากด วงจรแหงการเจรญเตบโตทดแทนสงทถกใชไปตองอาศยเวลา และตองการวธการทเหมาะสมในขณะทวทยาการความร และเทคโนโลยเจรญกาวหนาขน ทรพยากรตางๆ กถกทาลายลงอยางรวดเรวมากยงขนดวย ในทศวรรษทผานมาความเสอมโทรมของพนทเพาะปลก ทาใหผลตผลตอพนทททาการเกษตรลดลง ปาไมชายเลน ซงเปนแหลงอาหาร และเปนแหลงเจรญเตบโตของสตวนาวยออน ถกบกรกทาลายกลายเปนพนทรกรางทไรประโยชนในเชงเศรษฐกจ ความทนสมยของเครองมอจบสตวนาทาใหปรมาณสตวนาในทองทะเลไทยลดจานวนลงอยางรวดเรว ความเสอมโทรมของพนททเคยอดมสมบรณไปดวยทรพยากรธรรมชาตเหลาน สงผลกระทบกระเทอนตอชวตความเปนอยของประชาชนและเศรษฐกจของประเทศชาตโดยสวนรวม

ปญหาตางๆ นมแนวโนมทจะรนแรงตอไป พระบาทสมเดจพระเจาอยหวทรงหวงใยราษฎรทประสบปญหาเหลาน จงไดทรงมพระราชดารทจะทาการศกษาการพฒนาพนทในเขตทดนชายทะเล เพอแนะนาใหประชาชนไดมความรและเหนความสาคญของการอนรกษทรพยากรธรรมชาตดานตางๆ อยางเหมาะสม

๕.๑.๓.๑ ศนยศกษาการพฒนาอาวคงกระเบนฯ ตงอยทตาบลคลองขด และตาบลสนามชย อาเภอทาใหม จงหวดจนทบร เขตทตดชายทะเลมพนท ๗,๕๐๐ ไร ครอบคลมเขตพนทปาสงวนชายเลนอาวคงกระเบน บรเวณปาเสอมโทรม และทดนนมกรรมสทธถอครองถกตอง นอกจากนนยงมพนทบางสวนซงเปนทราชพสดและทสาธารณประโยชน

พนทเปาหมายภายในศนยฯ แบงออกเปน ๒ พนท คอ พนทศนยกลาง ไดแก บรเวณอาวคงกระเบน ซงครอบคลมบรเวณชายฝงโดยรอบ และพนทนาในอาวดวย รวมเนอททงสนประมาณ ๔,๐๐๐ ไร สวนทรอบนอก ไดแก พนทใกลเคยงซงเปนทงเขตเกษตรกรรมและเขตหมบานประมง ซงตงอยเรยงรายตลอดแนวชายฝงทะเล

การพฒนาใหถกตองและเหมาะสม จาเปนตองมการวจยและจดสรรพนทใหเหมาะสมแกกจกรรมและเปาหมายการพฒนาเพอการใชประโยชน

การพฒนาพนทเฉพาะแหงน คอ การวางแนวทางในการจดการทรพยากรทมอย ใหเหมาะสมโดยการเลอกสรร และใชทรพยากรใหเกดประโยชนอยางเตมท การวางแผนพฒนาเปนไปในลกษณะผสมผสาน โดยมกจกรรมดงน

-ตงศนยศกษาและพฒนาการประมง และเพาะพนธกงทะเล ปลากะพงขาว รวมทงสตวนาอนๆ เพอสงเสรมและบรการแกชาวประมงในพนท

-ทดลอง สาธต และสงเสรมการปลกพชทเหมาะสมกบพนทชายฝงทะเล เชน มะพราวมะมวง หมพานต ไมโตเรว และไมทปลกเพอฟนฟสภาพปาชายเลน เชน สนทะเล ไมโกงกาง เปนตน

-สนบสนนปจจยการผลต เชน การแบงทดนทากนใหเกษตรกรรายละ ๑๐ - ๑๕ ไร การทาถนน การขดคลอง ทาทางระบายนา รวมทงการจดการดานเงนทน

๑๒๐

๕.๑.๓.๒ การด าเนนงานในกจกรรมทส าคญ ๕.๑.๓.๒.๑ อนรกษดน นา และปาไม อนรกษทรพยากรปาไมตามแนวภเขา จานวนพนท

๑๑,๓๗๐ ไร และจดสรางเสนทางเดนศกษาธรรมชาตปาบกจานวน ๒ เสนทาง เพอเผยแพรความรดานการอนรกษและการจดการทรพยากรปาไม ตลอดจนสงเสรมและอนรกษทรพยากรดนและนาดวยหญาแฝก

๕.๑.๓.๒.๒ สงเสรมและพฒนาอาชพการเกษตร ในพนทรอยตอปาชายเลนและเชงเขา - สงเสรมและพฒนาไมผล เชน เงาะ ทเรยน มงคด ในรปแบบเกษตร ผสมผสานและ

เกษตรอนทรย โดยผลตปยหมกชวภาพใชในกจกรรมการเกษตร เพอลด ละ เลก การใชปยเคม และยาฆาแมลง ซงเปนทยอมรบของเกษตรกรและสามารถลดตนทนการผลตไดประมาณ ๑๑ – ๖๘ เปอรเซนต

- สงเสรมการเพาะเหดเศรษฐกจ เชน เหดนางฟา เหดโคนญปน เปนตน เกษตรกรมรายไดจากการเพาะเหด ๒๐,๐๐๐ - ๒๐๐,๐๐๐ บาทตอครวเรอนตอป

- สงเสรมการผลตขาวครบวงจร ตงแตขนตอนการปลกจนกระทงผลต เปนขาวกลองหอมมะล เกษตรกรสามารถผลตขาวพนธดได ๔๕๐ - ๕๕๐ กโลกรมตอไรตอรน

- สงเสรมการเลยงแพะ เพอใหเกษตรกรมรายไดเพมจากการขายลก แพะ แพะเนอ และเปนตวอยางใหแกเกษตรกรทสนใจจะเลยงแพะ

๕.๑.๓.๒.๓ อนรกษปาชายเลนทสมบรณรอบอาวคงกระเบน ราษฎรมสวนรวมในการ อนรกษและฟนฟปาชายเลนรอบอาวคงกระเบน จานวน ๑,๑๒๒ ไร โดยการมสวนรวมของราษฎรซงผนปาชายเลนแหงนเปนปาชายเลนทสมบรณทสดในจงหวดจนทบร เพอเปนแหลงศกษาดานนเวศปาชายเลนแกผสนใจและใชปาชายเลนเปนตวดดใชธาตอาหารทเกดจากกจกรรมการเลยงกงทะเลรอบอาวคงกระเบน ซงเปนกระบวนการบาบดนาทางชวภาพ เพอใหการเลยงกงทะเลในโครงการฯ ยงยนตลอดไป

๕.๑.๓.๒.๔ สงเสรมและพฒนาการเพาะเลยงสตวน าชายฝง จดสรรพนทปาชายเลนเสอม โทรมรอบอาวคงกระเบน ๗๒๘ ไร เพอพฒนาการเลยงกงทะเล แกสมาชก ๑๑๓ ครอบครว และฟนฟปาชายเลนในพนทเสอมโทรม ๓๑๒ ไร พรอมทงดาเนนการสงเสรมและพฒนาการเลยงกงทะเลรอบอาวคงกระเบนดวยระบบชลประทานนาเคมปจจบนมสมาชก ๑๙๗ ราย มพนทเลยงกงทะเล ๑,๐๐๕ ไร บรการดานวชาการแกเกษตรกรผเพาะเลยงสตวนาชายฝง และสงเสรมสนบสนนการเลยงสตวนาใหไดมาตรฐานและเปนมตรกบสงแวดลอม (CoC/GAP) เพอพฒนาส "ครวไทย ครวโลก"

๕.๑.๓.๓ ผลส าเรจจากการพฒนา ๕.๑.๓.๓.๑ ราษฎรในพนทหมบานรอบศนย มรายไดเฉลยตอครวเรอนตอปเพมขน ชวยใหม

ความเปนอยทพอเพยงตามอตภาพ ๕.๑.๓.๓.๒ ทรพยากรธรรมชาตบรเวณอาวคงกระเบนคงสภาพความสมบรณ เกอกลตอ การ

พฒนาอาชพของราษฎร ๕.๑.๓.๓.๓ เปนสถานทดงดดความสนใจของนกทองเทยวรวมถงประชาชนทวไป และ

สามารถสรางกจกรรมตอเนอง เพอสงเสรมการทองเทยวเชงพฒนาไดในระยะยาว

๑๒๑

"มประโยชนมาก เมอเรมมศนยฯ อะไรๆ กดขน ปาชายเลนสมบรณขน สวนพนธสตวน า มปไขนอกกระดอง ทางศนยฯ จะเอากระชงลอยน าไว ถาสมาชกไดปนอกกระดองกน าไปคนให ศนยฯ จะไดขยายพนธออกมาอก โดยเขยไขออกมา จะไดเปนตวใหเราจบตอไป..."

๕.๑.๔ ศนยศกษาการพฒนาภพานอนเนองมาจากพระราชด าร "สรางน า เพมปา พฒนาชวตแบบพอเพยง"

ปญหาทสาคญของภาคตะวนออกเฉยงเหนอ สวนใหญคอการขาดความอดมสมบรณของทรพยากรธรรมชาต เชน ดน นา ปาไม และแรธาตตางๆ ซงเปนปจจยสาคญของการเกษตร จงจาเปนตองหารปแบบการพฒนาการเกษตรใหเหมาะสมกบพนท เพอใหเกษตรกรสามารถนาไปปฏบตได และเพอใหเกษตรกร มอาชพทมนคงมรายไดพอเลยงครอบครว พระบาทสมเดจพระเจาอยหวทรงมพระราชดาร จดตงศนยศกษาการพฒนาภพานขนเพอศกษาและทดลองงานพฒนาการเกษตรตางๆ สงเสรมการบารงรกษาและพฒนาปาไม สงเสรมพชเศรษฐกจและการแปรรปสนคาเกษตรอตสาหกรรม และพฒนาอาชพการเกษตรตางๆ ทงการเพาะปลก การประมง และการเลยงสตว ใหเกษตรกรมรายไดพอเลยงครอบครวได

๕.๑.๔.๑ โครงการศนยศกษาการพฒนาภพานฯ ตงอยทบานนานกเคา ตาบลหวยยาง อาเภอเมองสกลนคร จงหวดสกลนคร อยหางอาเภอเมองสกลนครไปทางทศตะวนตกประมาณ ๑๐ กโลเมตร ศนยนมพนทประมาณ ๒,๑๐๐ ไร มเขตปรมณฑลเพอการพฒนาปาไม พนทประมาณ ๑๑,๐๐๐ ไรอยในเขตปาสงวนแหงชาตชอปาภลอมขาวและปาภเพก สภาพพนทบรเวณตอนกลางเปนทราบซงเกดจากตะกอนลานาเกาทบถมกน ซงบรเวณนใชทานาเปนหลก ถดจากบรเวณนไปเปนพนททใชทาไร และเปนปาเตงรง พนทบางสวนไดมการบกรก เพอใชทาการเกษตร เชน ทาไรมนสาปะหลง ฝาย และอนๆ ลกษณะของดนเปนดนรวนปนทราย

นอกจากนแลวโครงการนยงมลาหวยหลายสายไหลผาน ทสาคญไดแก หวยเดยก หวยตาดไฮใหญ หวยยาง หวยไร และมอางเกบนาหวยเดยก ซงกรมชลประทานไดสรางไว มความจ ๔ ลานลกบาศกเมตร อางนสามารถสงนาใหพนทตอนบนของโครงการฯ ได ประมาณ ๕,๕๐๐ ไร นอกจากนยงมการพฒนาแหลงนาอนๆ อก

๕.๑.๔.๒ กจกรรมทส าคญของศนยฯ ประกอบดวย -ศกษาและพฒนาปาไม โดยอาศยนาชลประทานและนาฝน -พฒนาหมบานตวอยาง (บานนานกเคา) เพอใหเปนหมบานบรวารของศนยฯ สาหรบการ

ถายทอดผลการศกษาพฒนา -ศกษาและพฒนาปรบปรงบารงดน เพอหารปแบบและวธการทเหมาะสมทราษฎร

สามารถนาไปปฏบตสาหรบการเพาะปลกพชตางๆ ในพนทดนของตน -ศกษาการพฒนาเกษตรกรรม ประกอบดวยงานศกษาการพฒนาหมอน ไหม พชไร พช

สวนและขาว ทเหมาะสมกบภมภาคน

๑๒๒

-จดหานาเพอสนบสนนการดาเนนกจกรรมตางๆ และงานอนรกษตนนาลาธาร -สาธต สงเสรมและพฒนาแหลงนาเพอการประมง การเลยงปลาดวยวธการทเหมาะสม

และพฒนาอางเกบนาและแหลงนาธรรมชาตเพอการประมง -ศกษาการพฒนาดานเกษตรอตสาหกรรม ไดแก งานพฒนาอตสาหกรรมแปรรปผลตผล

เกษตรกรรม -สงเสรมอาชพอตสาหกรรมในครวเรอน เพอใหราษฎรใชเวลาวางใหเปนประโยชนในดาน

ประกอบอาชพอตสาหกรรมในครอบครว -ศกษาการพฒนาปศสตวและทงหญา เพอสงเสรมการเลยงสตวเปนรายไดเสรมการกสกร

รมหรอเปนอาชพหลก -เปนศนยกลางในการสาธตศกษาการพฒนาดานตางๆ และเผยแพรใหราษฎรทวไปนาไป

ปฏบต ๕.๑.๔.๓ การด าเนนงานในกจกรรมทส าคญ

๕.๑.๔.๓.๑ การพฒนาปาไมในเขตปรมณฑลของศนยฯ ดวยระบบชลประทาน สรางฝาย ตนนาลาธาร และฝายชลประทานในลานาธรรมชาต เพอชะลอความชมชนและกกนาใหแกดนและสภาพแวดลอม

๕.๑.๔.๓.๒ การพฒนาแหลงน าเพอการเกษตรและอปโภคบรโภค กอสรางอางเกบนา พรอมระบบสงนา พนทสงนา ๒๐,๓๐๐ ไร และขดสระเกบนาทฤษฎใหมใหราษฎร ๓๙๖ ราย

๕.๑.๔.๓.๓ การเปนศนยศกษาทดลองควบคกบการสงเสรมพฒนาอาชพการเกษตร ดานตางๆ

ขาว ศกษาไดขาวเมลดโตนาหนกมากเหมาะสมกบดนภาคอสานตอนบน ไดแก ขาวไรซวแมจน ขาวเหนยว กข ๖ ขาวเหนยวสกลนคร และขาวดอกมะล ๑๐๕

พชไร ศกษาหาวธการเพมผลผลตพชใหสงขน โดยเนนการใชปยพชสด บารงดน การปลกพชหมนเวยน ลดการใชสารเคมสามารถเพมผลผลตได ๑๐๐%

พชสวน ศกษาไดพนธไมผลพนธด คอ ลนจพนธนพ ๑ ลาไยพนธอดอ มะมวงแกวศรสะเกษตร ขนนพนธด มะขามเปรยว ๐๑๙

หมอนไหม ศกษาไดหมอนพนธด คอ พนธบรรมย ๖๐ และพนธ นครราชสมา ๖๐ ไหมพนธด คอ "ไหมพนธไทยลกผสมสกลนคร"

ระบบเกษตรผสมผสาน ศกษาและสงเสรมรปแบบเกษตรผสมผสานและ ทฤษฎใหมในการบรหารจดการทดนและนาใหเกดประโยชนสงสด

ปศสตว พนธสตวทจะเลยงในสภาพแหงแลง ไดแก ไกพนเมอง เปดเทศ และสกรพนธเหมยซาน ปจจบนไดศกษาการเลยงโคพนธทาจมะ ดวยระบบการเลยงแบบขนและพฒนาสายพนธ สกรภพาน ไกดาภพาน และไกเนอภพาน ทใหเนอดมคณภาพและนาหนกมาก

๑๒๓

แปรรปผลผลตการเกษตร ผลตวนเสนจากถวเขยว ๑๐๐% โดยใชถวเขยว ๑,๑๓๕ กโลกรม ไดวนเสน ๒๐๗ กโลกรม ผลตงบออย ๒๕๙ กโลกรม จากนาออย ๑,๓๘๓ ลตร ผลตนาตาลแดง ๗๒ กโลกรม จากนาออย ๖๓๒ ลตร

๕.๑.๔.๔ ผลส าเรจจากการพฒนา จากการพฒนาปรบปรงพนททแรนแคนควบคกบศกษาทดลองคนหาเทคโนโลย วทยาการทเหมาะสม และการนาตวอยางผลสาเรจทดไปสงเสรมเผยแพรใหเกษตรกรทวภาคอสาน ทาใหเกดการเปลยนแปลงใน พนทสวนยอ แหงนหลายประการ คอ

- จากปา ๑๑,๐๐๐ ไร ทเคยแหงกลบชมชนเปนแหงทรพยากรธรรมชาตทหลากหลาย - จากพนทแลงนา ๒,๓๐๐ ไร กลบมนาทเพยงพอตลอดป - จากผนดนทเปนทรายเปลยนกลายเปนดนทอดมสมบรณ - จากไมมเทคโนโลยกลบเปนแหลงรวบรวมวทยาการทสอดคลองกบภมสงคม ของทองถน

ชวตชาวอสานบนทราบสงทเคยทาการเกษตรไมไดกลบสามารถประกอบอาชพทมการ บรหารจดการดนและนาไดอยางยงยน คอ มสระเกบกกนาตามแนวพระราชดารทฤษฎใหมในแปลงไรนาทพอใชในยามขาดแคลนนา เพอใชปลกขาวเหนยว กข ๖ ขาวดอกมะล ๑๐๕ ปลกไมผลกนได เชน ลนจ นพ ๑ ลาไยอดอ ผกพนบาน มความรในการเพาะเหดขอนขาว นางฟา นาวนวล รจกการเลยงสตว เชน ไกดา สกรเหมยซาน สกรภพาน ผสมผสานกบการเลยงปลานล ปลานวลจนทร หรอวธการเลยงปลาในกระชง ทาใหราษฎรมอาหารบรโภคทเพยงพอ มรายไดและคณภาพชวตดขน

๕.๑.๕ ศนยศกษาการพฒนาหวยฮองไครอนเนองมาจากพระราชด าร " ตนทางคอปาไม ปลายทางคอประมง ระหวางทาง คอ เกษตรกรรม"

ปจจบนพนทตนนาลาธารทางภาคเหนอของประเทศอยในสภาพเสอมโทรม ไมสามารถจะใหประโยชนไดอยางสมบรณ ถงแมจะมการศกษาและพยายามพฒนาพนทตนนาโดยหนวยงานตางๆ หลายหนวยงาน แตกยงไมสามารถพฒนาพนทตนนาใหสาเรจอยางกวางขวางได และปญหาเกยวกบพนทตนนาลาธาร โดยทวไปกนบวนจะทวความรนแรงยงขนใหมแหงน พระบาทสมเดจพระเจาอยหวไดพระราชทานพระราชดาร เมอวนท ๑๑ ธนวาคม ๒๕๕๕ ใหพจารณาจดตงขนบรเวณปาขนแมกวง อาเภอดอยสะเกด จงหวดเชยงใหม ขอบเขตพนทโครงการประมาณ ๘,๕๐๐ ไร โดยมพระราชประสงคทจะใหเปนศนยกลางการศกษา ทดลอง วจย เพอหารปแบบการพฒนาดานตางๆ ทเหมาะสมกบสภาพพนทภาคเหนอ และเผยแพรราษฎรใหสามารถนาไปปฏบตไดดวยตนเองตอไป โดยท าการศกษาพฒนาปาไม ๓ อยาง ๓ วธ เพอประโยชน ๔ อยาง คอ มไมใชสอย ไมผล ไมเชอเพลง ซงจะอานวยประโยชนในการอนรกษดนและน า ตลอดจนคงความชมชนเอาไวเปนประโยชนอยางท ๔ และพนทตนนาลาธารใหไดผลอยางสมบรณเปนหลก โดยตนทางเปนการศกษาสภาพพนทปาไมตนนาลาธาร และปลายทางเปนการศกษาดานการประมงตามอางเกบนาตางๆ ผสมกบการศกษาดานการเกษตรกรรม ดานปศสตวและโคนม และดานเกษตรอตสาหกรรม เพอใหเปนศนยทสมบรณแบบ กอใหเกดประโยชนตอราษฎรทจะเขามาศกษากจกรรมตางๆ ภายในศนยฯ และนาไปใชปฏบตอยางไดผลตอไปดงนพระราชดารวา

๑๒๔

"...ใหศนยศกษาการพฒนาฯ ท าหนาทเสมอนพพธภณฑธรรมชาตทมชวต..." ๕.๑.๕.๑ ลกษณะภมประเทศของบรเวณหวยฮองไคร

หวยฮองไครอยในพนทปาสงวนแหงชาตปาบขนแมกวง อาเภอดอยสะเกด จงหวดเชยงใหม มเนอท ๘,๕๐๐ ไร ซงคณะรฐมนตรไดมมตอนมตเมอวนท ๘ พฤศจกายน ๒๕๒๖ ใหเขาทาประโยชนในพนทดงกลาวได

ลกษณะภมประเทศโดยทวไปเปนปาเขามพนทคอนขางราบอยบาง ตามสองฝงหวยฮองไคร ดานทศเหนอเปนปาไมเบญจพรรณสภาพสมบรณเหมาะทจะใช ในการศกษา เพออนรกษพนทตนนาลาธาร พนทตอนกลางและตอนใตเปนปาแดงหรอปาแพะ (ปาละเมาะ มพมไมเลกๆ เปนหยอมๆ) ลกษณะเปนปาซงมสภาพคอนขางเสอมโทรม เหมาะสาหรบใชเปนทศกษาการพฒนาเกษตรกรรมดานตางๆ

แนวทางการพฒนาตามพระราชดารกาหนดใหพนทตอนบนเหนออาง เนนการพฒนาปาไมและตนนาลาธาร สวนพนทตอนลางเปนการประมงพนทระหวางการพฒนากจกรรมดานปศสตวและกสกรรม

๕.๑.๕.๒ กจกรรมตางๆ ทด าเนนงานในศนยฯ ประกอบดวย ๕.๑.๕.๒.๑ ศกษาการพฒนาและอนรกษพนทตนนาลาธาร ไดแก การรกษาความชมชนของ

ตนนาการพฒนาปาไม และระบบการควบคมไฟปาดวยแนวปองกนไฟปาระบบเปยก โดยอาศยนาจากระบบชลประทานและนาฝน

๕.๑.๕.๒.๒ กอสรางอางเกบนา เพอสนบสนนการดาเนนงานดานตางๆ ภายในศนยฯ ๕.๑.๕.๒.๓ พฒนาดานปศสตว โดยเนนโคนมและทงหญา ๕.๑.๕.๒.๔ พฒนาการปลกพชพนธตางๆ ทเหมาะสมกบทองถนภาคเหนอ จดพนทสาธตและ

ทดลองในการพฒนาการเกษตรแบบประณต และศกษารปแบบทราษฎรสามารถผลตไดตงแตระดบพอมพอกนจนถงระดบมกนมใช

๕.๑.๕.๒.๕ พฒนาการประมง โดยเนนการบรหารเกยวกบการจบปลา การทดลองและสาธตการเพาะเลยงสตวนา ไดแก การเลยงปลาในกระชง ในอางเกบนา การขดบอเลยงปลาในบรเวณบาน การใชเครองมอทาการประมง และการใชทรพยากรสตวนาอยางถกวธ

๕.๑.๕.๒.๖ พฒนาเกษตรอตสาหกรรม ไดแก การพฒนาอตสาหกรรมแปรรปผลตผลการเกษตรตางๆ

๕.๑.๕.๓ การด าเนนงานในกจกรรมทส าคญ ๕.๑.๕.๓.๑ การพฒนาล าน าและแหลงน า

- บรหารแหลงน าและทรพยากรประมง : ทาการบรหารจดการแหลงนาทเปน ธารนาธรรมชาต ธารนาและฝายทดนาทสรางขน รวมทงอางเกบนา ๗ อาง ทตงอยลดหลนกนไปตามระดบความสงและความลาดชนของพนท รวมถงศกษาการเพาะเลยงสตวนาทเหมาะสมกบสภาพแหลงนาทหลากหลาย

- ระบบกางปลา : คนาทขดตอเชอมมาจากลาหวยธรรมชาตในลกษณะแผกระจาย

๑๒๕

เปนกางปลา สามารถชวยกระจายความชมชนสผนดนไดกวางขวางขน สงผลดตอการปลกปาเสรมอกทางหนง

- เชอมโยงลมน า : เปนรปแบบของการเพมปรมาณนาในลมนาทขาดแคลน ซง สามารถบรรเทา และแบงเบาอทกภยทอาจเกดขนในลมนาทมปรมาณนามากเกนได สวนลมนาทรบนากไดรบประโยชนเชนกน คอ เพมความชมชนใหผนปา

๕.๑.๕.๓.๒ การพฒนาปาไม - พฒนาปา ๔ ระบบ : ดวย

๑) ระบบธรรมชาต ๒) ระบบฝายชะลอความชมชน ๓) ระบบชลประทาน ๔) ระบบฝายชะลอความชมชนควบคกบอางเกบนา

- ฝายชะลอความชมชน (Check Dam) : ชวยชะลอการไหลของนาและเกบกกนา รวมถงตะกอนดน เพอรกษาความชมชนของพนทลมนาไว โดยเฉพาะในฤดแลง วสดทใชในการกอสรางเปนฝายกนตามลาหวยตางๆ เปนวสดทหาไดในทองถน คอ ไมไผและกอนหน

- แนวปองกนไฟปาเปยก (Wet Fire Break) : เปนมรรคผลจากการทางานของ ระบบกางปลา ทกระจายความชนเขาสผนปา จนสามารถทาหนาทเปนแนวปองกนไฟปาไดอยางมประสทธภาพ

๕.๑.๕.๓.๓ การพฒนาอาชพการเกษตรและอตสาหกรรม - เลยงสตว สรางทางเลอกใหชวต : โคนม โคพนเมอง กบนา กบบลฟรอก (Bullfrog)

สกรขน หมปาและปลา - ระบบการปลกพชทเหมาะสมกบสภาพภมประเทศและภมอากาศ : ไดแก สมโอ พนธ

ขาวทองด ลาไยพนธอดอ เหดนางรม เหดขอนขาว - การแปรรปผลผลตทางการเกษตร : สงเสรมการรวมกลมของราษฎร เพอแปรรป

ผลผลตทางเกษตร ชวยเพมมลคาของผลผลต อาท กระเทยมโทนดอง และชาผงสมนไพร ๕.๑.๕.๓.๔ ผลส าเรจจากการพฒนา

-ปาเปลยนไป จากปาเตงรงเสอมโทรมเปนปาเบญจพรรณ -สตวปาคนถน เชน นกยงไทย กระตายปา ไกปา -ไมมไฟไหมปา ในพนทศนยฯ มาตงแตป ๒๕๓๘ -มความหลากหลายของพชพรรณอาหารธรรมชาต ทชมชนไดใชประโยชน เพอการพงพา

และเปนรายไดเสรมในครวเรอนชมชน สามารถดารงชวตอยไดอยางไมกอใหเกดผลกระทบตอสภาพทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมของพนทตนนาลาธาร

๕.๑.๕.๓.๕ มการผนน าจากลมน าอนใกลเคยง (หวยแมลาย) มายงพนทของศนยฯ ใน ปรมาณลดลงทกปๆ นบตงแตป ๒๕๒๗ เปนตนมา

๑๒๖

๕.๑.๖ ศนยศกษาการพฒนาพกลทองอนเนองมาจากพระราชด าร "ปาพรเสอมโทรม สะสมดนเปรยว แกลงดนอยางเดยว พฒนาไดยงยน"

ลกษณะพนทของภาคใต ทงหมด ๗๒,๙๖๑ ตารางกโลเมตร สวนใหญประมาณรอยละ ๔๐ เปนบรเวณภเขาและทสง จะมพนทราบทเหมาะสมแกการเพาะปลกเพยง ๖,๔๐๐ ตารางกโลเมตร หรอ ๔ ลานไร ซงนบไดวานอยมากเมอเปรยบเทยบกบพนททงหมด มประชากรรวม ๖,๐๓๒,๔๐๐ คน และมลกษณะดนฟาอากาศทแตกตางไปจากภาคอนๆ กลาวคอมสภาพอากาศเพยง ๒ ฤด คอ ฤดรอน ๔ เดอน และฤดฝน ๘ เดอน ซงจะมฝนตกชกมากในระหวางเดอนกนยายนถงเดอนมกราคม ภาคนประกอบดวย ๑๔ จงหวด ตงแตชมพร ระนอง ลงไปจนสดชายแดนดานใต เนองจากจงหวดเหลานมความแตกตางกนในโครงสรางทางเศรษฐกจ สงคม และโดยเฉพาะมปญหาดานความมนคงเกยวของดวย จงไดจดแบงภาคเปน ๒ สวน คอ ภาคใตตอนบน และภาคใตตอนลาง (๕ จงหวดชายแดนภาคใต)

จงหวดชายแดนภาคใต ไดแก จงหวดสงขลา ยะลา ปตตาน นราธวาส และสตล มเนอทรวมกนทงสน ๒๑,๒๕๘ ตารางกโลเมตร (ประมาณ ๑๓.๒ ลานไร) คดเปนรอยละ ๒๙.๒ ของพนททงหมดใน ๑๔ จงหวดของภาคใต มประชากรรวม ๒.๓ ลานคน คดเปนรอยละ ๓๗.๔ ของประชากรทงภาค มเนอทถอครองทางการเกษตรทากนโดยเฉลย ๑๒ ไรตอครวเรอน (ตากวาระดบชาตซงมจานวน ๑๘ ไรตอครวเรอน) ไดผลตผลตา และเกษตรกรสวนใหญยงขาดทดนเพาะปลก จงหวดนราธวาสเปนจงหวดหนงทประสบกบปญหาการขาดพนทเพาะปลก และผลตผลทางดานการเกษตรตา จากเนอทของจงหวด ๒,๖๔๒,๓๔๓ ไร มพนททาการเกษตรเพยง ๑,๔๙๗,๒๐๕ ไร หรอคดเปนรอยละ ๕๗ ของพนททงหมด

จงหวดนราธวาสยงมพนทอกเปนจานวนมากซงเปนบรเวณทลมตา และฝนทตกมากจนระบายออกทะเลไมไดทนทวงท ทาใหเกดนาขงในทลมบรเวณน นานๆ เขาจะเกดมสภาพเปนกรดทาใหดนเปรยว เรยกวา "ดนพร" มอาณาเขตกวางขวางมากถง ๒๘๓,๓๕๐ ไร ซง เปนดนทมปญหาไมเหมาะสมตอการปลกพชเนองจากมความเปนกรดจด คณภาพตา และมธาตอาหารนอย แมเมอระบายนาออกหมดแลวกยงยากทจะใชประโยชนทางการเกษตรใหไดผล

พระบาทสมเดจพระเจาอยหวไดทอดพระเนตรเหนสภาพพนทและทรงทราบถงปญหาและ ความจาเปนทจะตองหาทางยกระดบความเปนอยของประชาชนใหดขน จงไดทรงมพระราชดารใหพจารณาปรบปรงกจการพฒนาดานตางๆ โดยเฉพาะพนทพร ซงเปนททมนาขงตลอดป ดนมคณภาพตา เพอนามาใชเปนประโยชนในทางเกษตรกรรมใหมากทสด

ศนยศกษาการพฒนาพกลทองฯ ตงขนเมอ พ.ศ. ๒๕๒๕ อยระหวางบานพกลทอง บานโศกสยา ตาบลกะลวอเหนอ อาเภอเมอง จงหวดนราธวาส อยหางจากอาเภอเมองนราธวาส ไปทางทศตะวนออกเฉยงใตประมาณ ๗ กโลเมตร มเนอทประมาณ ๔๖๘ ไร ในจานวนน ๑๖๐ ไร เปนพนทดอนอนเปนทตงของศนยฯ และพนทพรสาหรบทาการวจยทดลอง ๓๐๘ ไร ทางตอนใตของศนยมอางเกบนาชอใกลบาน ขนาดความจ ๒ ลานลกบาศกเมตร พรอมคลองสงนา ระบายนา ทสามารถสงนาเขาไปในแปลงวจยไดอยางทวถง นอกจากนมอางเกบนาเขาสานก ซงเปนอางเกบนาขนาดเลกอยทางตอนใตของศนยฯ สภาพพนทบรเวณพรนน เนองจาก

๑๒๗

กรมชลประทานไดดาเนนการระบายนาบางสวนออก ทาใหพนทเดมซงมนาขงอยตลอดปไดเปลยนสภาพไปเปนพนททงหญา แตเนองจากทดนในพรมสภาพเปนดนอนทรยทเกดจากการสลายตวผพงของซากพช และเกดการทบถมกนจนเปนชนหนา ถดจากดนชนอนทรยวตถจะเปนดนเลนสเทาปนนาเงน ดนเลนนจะมสารไพไรตทเปนสารประกอบพวกเหลก และกามะถนสะสมอยเปนจานวนมาก ซงสารเหลานแสดงความเปนกรดอยางรนแรงเมอถกกบอากาศ สภาพเชนนกอใหเกดปญหาตอการจะนาพนทเหลานมาใชประโยชน จงจาเปนตองมการทดลองวจยหาวธแกไข

นอกจากนพนทการทดลองวจยของศนยฯ ไดขยายออกไปยงหมบานรอบๆ โครงการ ซงเรยกกนวาหมบานบรวาร มจานวน ๙ หมบานดวยกน ครอบคลมพนทประมาณ ๒๗,๐๐๐ ไร ทงยงมการจดตงศนยสาขาขนในบรเวณตางๆ เพอขยายขอบเขตของการทดลองวจยและถายทอดความรไปสประชาชนในบรเวณอนๆ ดวย ศนยสาขาเหลานไดแก

ศนยสาขาท ๑ : โครงการสวนยางเขาตนหยง อยทเขาตนหยง อาเภอเมอง จงหวดนราธวาส ศนยสาขาท ๒ : โครงการพฒนาหมบานปแนมดอ อยทหมบานปแนมดอ อาเภอระแงะ

จงหวดนราธวาส ศนยสาขาท ๓ : โครงการหมบานปศสตวเกษตรมโนะ อยทหมบานปศสตวเกษตร มโนะ

อาเภอตากใบ จงหวดนราธวาส ๕.๑.๖.๑ กจกรรมตางๆ ทไดด าเนนการในศนยฯ ประกอบดวย

-ศกษาและพฒนาดนอนทรยวตถ รวมทงดนทมปญหาอนๆ ในพนทพรใหสามารถนามาใชประโยชนทางการเกษตรและอนๆ ไดอยางมประสทธภาพและผลตอบแทนสงสด

-ทดลองวจยเกยวกบการปลกพช การเลยงสตว การประมง และการปลกปาไม ทเหมาะสมกบสภาพพนทพร เพอใหทราบแนวทางสาหรบพฒนาพนทพรอยางมประสทธภาพ

-สาธตและเผยแพรความรดานการเกษตรสาขาตางๆ -ฝกอบรมและพฒนาอาชพ ทงทางดานการเกษตรและศลปหตถกรรมททาจากวสดพนเมอง

ใหกบราษฎรในหมบานบรวารทตงอยโดยรอบพนทโครงการ เพอใหใชอปโภคไดภายในครวเรอนและเหลอขายเปนสนคา

-นาผลการศกษาวจยและพฒนาไปเปนแบบอยางใชกบโครงการพฒนาพนทพรแหงอนๆ ตอไป

๕.๑.๖.๒ การด าเนนงานในกจกรรมส าคญ ๕.๑.๖.๒.๑ แกลงดน : "ดนท างานแลวดนจะหายโกรธ" ดวยการทาใหดนเปรยวจด แลวใช

นาชะลางความเปนกรดหรอใชหนปนฝน หรอใชหนปนฝนกบนาปรบสภาพดน ๕.๑.๖.๒.๒ น ามนปาลมพกลทอง : รปแบบการจดหาพลงงานทดแทนสภมคมกน ดาน

พลงงาน "ใหทดลองการใชนามนปาลมกบเครองยนตดเซลทสหกรณอาวลก จงหวดกระบ และ ศนยศกษาการพฒนาพกลทองอนเนองมาจากพระราชด าร"พระราชดารสพระบาทสมเดจพระเจาอยหว

๑๒๘

๕.๑.๖.๒.๓ พฒนาอาชพทส าคญ - การเลยงปลาในบอดนเปรยว - การเพาะเหดฟางกองเตยในสวนยาง - พนธขาวทนเปรยว : คดเลอกจาก ๑,๐๐๐ เหลอ ๑๐ สายพนธ - การขดยกรองเพอปลกพชไรพชผกไมผลในพนทดนเปรยว - โดยเปดหนาดนออกกอน / นาหนาดนเดมมาเสรม - รกษาระดบนาในทองรองใหอยเหนอชนดนทมสารไพไรท

๕.๑.๖.๓ ผลส าเรจจากการพฒนา ๕.๑.๖.๓.๑ ผลผลตทางการเกษตรมปรมาณเพu3617 .ขน เชน ขาว ทบานโคกอฐ-โคกใน

พนท ๗๓๗ ไร เดมนนไมสามารถทาการเพาะปลกได เมอใชวธการ แกลงดน ปลกขาวครงแรกไดผลผลตจานวน ๓๒ ถงตอไร และปจจบนไดผลผลตจานวน ๔๑-๕๐ ถงตอไร นาไปสความพอกนและเหลอขาย

๕.๑.๖.๓.๒ เลยงเปดเทศขนเพมรายได แนะนาใหเกษตรกรผสมอาหารใชเอง ชวย แกปญหาอาหารราคาแพงและไดเปดทมขนาดนาหนก ๓.๐ - ๓.๕ กโลกรม ตรงตามความตองการของตลาด

๕.๑.๖.๓.๓ ปรบปรงพนธสตวพนเมองในหมบานรอบศนยและศนยสาขา โดยใชพอ-แม พนธดหรอผสมเทยม

๕.๑.๖.๓.๔ สงเสรมการปลกพชผกใหแกเกษตรกร โดยเลอกพชชนดทเหมาะสมตอสภาพ ดนเปรยวจด ไดแก พรกหยวก บวบเหลยม มะระจน ขาวโพดฝกออน สม มะพราว มะมวง ละมด ทเรยน เปนตน

๕.๑.๖.๓.๕ การน าไบโอดเซลไปใช สมเดจพระเทพรตนราชสดาฯ สยามบรมราชกมาร มพระราชดารใหกลมชาวประมงพนบานของจงหวดนราธวาส นานามนไบโอดเซล ซงผลตโดยศนยศกษาการพฒนาพกลทองฯ มาทดลองใชกบเรอประมงพนบานหาดนราทศน กลมชาวประมงไดนานามนไบโอดเซล ไปทดลองใชกบเรอประมงขนาดเลก ตงแตเดอนมกราคม ๒๕๔๙ ม ๒ กลม

๑. กลมชาวประมงพนบานปลากาปะ ๒. กลมชาวประมงพนบานชมชนทาเรอ ๒๐๐๐

๕.๑.๖.๔ ผลการทดลองใช สตารทเครองตดงาย ควนจากทอไอเสยมปรมาณนอย กลนไมเหมนเครองยนตแรงขนการเดนเครองเรยบ (แลนเรอออกจากฝง ระยะหาง ๙ - ๑๔ ไมลทะเล ใชนามนประมาณ ๑๕ - ๒๐ ลตรตอวนตอลา) จากการใชนามนไบโอดเซลทดแทนนามนดเซล ชวยประหยดคาใชจายไดมากกวา นอกจากนผใชรถยนตทวไป ทงรถปกอพ รถต ยงไดมาใชบรการนามนไบโอดเซล เปนระยะๆ และสาหรบในศนยศกษาการพฒนาพกลทองฯ ไดนามาใชกบรถแทรกเตอรลากพวง ๒ คน และเครองสบนา ปจจบนศนยศกษาการพฒนาพกลทองฯ ผลตนามนไบโอดเซลไดครงละ ๓๕๐ ลตร (ใชเวลา ๗ วน) จาหนายราคาลตรละ ๒๑ บาท

๑๒๙

๕.๒ ศนยศกษาการพฒนาฯ แตละแหง ลวนลกษณะ "ปญหาทเฉพาะและแตกตางกน ในแตละภมภาค" ซงพระบาทสมเดจพระเจาอยหว มพระราชวนจฉยเกยวกบสภาพปญหาของ แตละแหงไว อยางชดเจน สรปไดดงน

๕.๒.๑ ศนยศกษาการพฒนาเขาหนซอนฯ จงหวดฉะเชงเทรา ปญหาเกดจากการตดปาและ ปลกพชไร เชน ขาวโพดและมนสาปะหลง ซงทาใหดนจด และกลายเปนทราย ในฤดแลงจะมการ ชะลางเนองจากลมพด ในฤดฝนจะมการชะลางเนองจากนาเซาะ

๕.๒.๒ ศนยศกษาการพฒนาพกลทองฯ จงหวดนราธวาส เนองจากเปนสภาพพรเกา ดน ประกอบดวยพชททบถมลงมาเปนเวลานานและผสมกบนาทะเลมผลใหเปนดนทมแรกามะถน เมอ สมผสกบอากาศกกลายเปน ออกไซดและเมอผสมกบนากกลายเปนกรดกามะถน (Sulfuric Acid)

๕.๒.๓ ศนยศกษาการพฒนาอาวคงกระเบนฯ จงหวดจนทบร เกดปญหาดนเคมเพราะนาทะเลขนถง

๕.๒.๔ ศนยศกษาการพฒนาภพานฯ จงหวดสกลนคร ตนเหตจากการตดไมทาลายปา ทาใหขาดนาในหนาแลง สวนฤดฝนนาไหลแรงจงชะลางหนาดน ดนผวบางลงและเกดเกลอในดน

๕.๒.๕ ศนยศกษาการพฒนาหวยฮองไครฯ จงหวดเชยงใหม ปญหาจากการทาลายปา ในฤดฝนจะมการชะลางเนองจากนาเซาะจนเหลอแต หน กรวด

๕.๒.๖ ศนยศกษาการพฒนาหวยทรายฯ จงหวดเพชรบร สาเหตเกดจากการตดไมและการ ปลกพชไร จนดนจดกลายเปนทราย เมอถกลมและนาชะลางไปหมด จงเหลอแตดนดานแขงไร ประโยชน

๕.๓ วตถประสงคและแนวทางการด าเนนงานของศนยศกษาการพฒนาอนเนองมาจากพระราชด าร "...วตถประสงคของการตงศนยศกษาการพฒนากคอการพฒนาทท ากนของ ราษฎรใหมความ

อดมสมบรณขน โดยการพฒนาทดน พฒนาแหลงน า ตลอดจนฟนฟปา และใชหลกวชาการเกษตรในการวางแผนการเพาะปลกและเลยงสตวโดยใชเงนจากการบรจาค จากผมจตศรทธาเปนทนในการพฒนาซงศนยศกษาการพฒนาจะเปนฟารมตวอยางทเกษตรกรทวไปและเจาหนาทฝายพฒนาสามารถมาเยยมชม ชมการสาธตเกยวกบการเกษตรกรรม เพอเปนการศกษาหาความรนอกจากนน ยงทาหนาทเปนศนยกลางการพฒนาพนทรอบๆ บรเวณโครงการใหมความเจรญขน เมอราษฎรเรมมสภาพความเปนอยดขน กอาจพจารณาจดตงโรงสขาวส าหรบหมบานแตละกลมตลอดจนจดตงธนาคารขาว ของแตละหมบานเพอฝกใหรจกพงตนเองไดในทสด..."

พระราชดารสดงกลาวพระบาทสมเดจพระเจาอยหวทรงมงหวงใหศนยศกษาการพฒนาฯ "เปนตนแบบของความส าเรจ" ใหแกเกษตรกรและผทสนใจทวไปไดมความรและชวยเหลอตนเอง ไดอยางยงยน ดงน

๕.๓.๑ เปนสถานทท าการศกษาคนควา ทดลอง วจย เพอแสวงหาแนวทางและวธการพฒนา ดานตางๆ ใหเหมาะสมสอดคลองกบสภาพแวดลอมทแตกตางกน ทาหนาทเสมอน "ตนแบบ" ของ ความสาเรจทจะเปนแนวทางและตวอยางของผลสาเรจใหแกพนทอนๆ ตอไป

๑๓๐

๕.๓.๒ แลกเปลยนสอสารระหวางนกวชาการ นกปฏบตและประชาชน การศกษา คนควา ทดลอง วจยตางๆ ทไดรบผลสาเรจแลว ศนยศกษาการพฒนาฯ จะเปนแหลงผสมผสานทางวชาการ และการปฏบตเพอนาความรสราษฎร รวมทงเปนแหลงศกษาทดลองของเจาหนาทผปฏบตงานและ เปนแหลงแลกเปลยน ถายทอดประสบการณ และแนวทางแกไขปญหาระหวาง ๓ กลม คอ นกวชาการ เจาหนาทซงทาหนาทพฒนาสงเสรม และราษฎร

๕.๓.๓ การพฒนาแบบผสมผสาน ศนยศกษาการพฒนาฯ แตละแหงจะเปนแบบจาลองและตวอยางของการพฒนาในพนทลกษณะหนงๆ ซงสามารถใชเปนประโยชนไดอยางเตมท โดย พยายามใชความรใหมากสาขาทสด แตละสาขาจะเปนประโยชนเกอหนนกบการพฒนาสาขาอนๆ เปนการผสมผสานกนทงดานความร การดาเนนงาน และการบรหารอยางเปนระบบ

๕.๓.๔ เปนศนยบรการแบบเบดเสรจ (One Stop Service) เปนศนยรวมของการศกษา ทดลอง และสาธตทไดรบผลสาเรจทงดานการเกษตร แหลงนา ปศสตว ประมง ตลอดจนการพฒนาดานสงคม ศลปาชพ ในลกษณะของ "พพธภณฑธรรมชาตทมชวต" เพอใหผสนใจไดเขาไปศกษาดงานไดอยางสะดวกรวดเรว อนนาไปสประสทธภาพในการพฒนาอยางสมบรณสงสด ศนยศกษาการพฒนาอนเนองมากจากพระราชดารมอย ๖ แหง ทวทกภมภาคของประเทศ แตละศนยศกษาการพฒนาฯ จะมสภาพภมศาสตรทเปนตวแทนของแตละภมภาคซงมสภาพปญหาทแตกตางกน โดยทาการศกษาวจย และหาแนวทางการพฒนาทเหมาะสมกบพนทนนๆ เพอพฒนาพนทแหงนนใหมสภาพสมบรณสามารถทาการเกษตรได เมอผลการศกษาวจยไดรบผลสาเรจแลว

ศนยศกษาการพฒนาฯ จะทาการขยายผลไปยงหมบานทตงอยรอบๆ ศนยฯ ทเรยกวา "หมบานรอบศนย" เปนหมบานเปาหมายอนดบแรกโดยการสงเสรมในทกๆ ดาน อาท การเพาะปลก การขยายพนธพช การเลยงสตว การประมง ฯลฯ โดยใหเกษตรกรเขามารบการอบรม จดสงเจาหนาทออกไปใหคาแนะนาแกเกษตรกรในหมบานหรอเกษตรกรสามารถเขามาศกษาดงานภายในศนยศกษาการพฒนาฯ เองกได เมอสงเสรมใหกบหมบานรอบศนย จนไดรบผลขนหนงแลวกจะขยายผลไปยงเกษตรกรในพนทแหงอนตอไป นอกจากน ศนยศกษาการพฒนาฯ ยงไดขยายผลการดาเนนงานไดรบประสทธภาพแลว ไปสพนทแหงอนในลกษณะของ "ศนยสาขา" เพอทาการศกษาเปนการเฉพาะเรองในพนทนนโดยมวตถประสงคหลกในการจดตงศนยสาขา เชนเดยวกบศนยศกษาการพฒนาฯ และนาผลการศกษาไปสงเสรมใหเกษตรกรในการประกอบอาชพเกษตรกรรมใหไดผลดขน

"เศรษฐกจพอเพยง" จะส าเรจไดดวย "ความพอดของตน" ตอนท ๕ ๖. โครงการพระราชด าร

๖.๑โครงการพระราชด ารเกยวกบปา โครงการศนยศกษาการพฒนาเขาหนซอน จ.ฉะเชงเทรา โครงการศนยศกษาการพฒนาพกลทอง จ.นราธวาส

๑๓๑

โครงการศนยศกษาการพฒนาภพาน จ.สกลนคร โครงการศนยศกษาการพฒนาหวยทราย จ.เพชรบร เนนเรองปาเปยก,ปาชายเลน โครงการศนยศกษาการพฒนาอาวคงกระเบน จ.จนทบร เนนเรองสภาพแวดลอม การฟนฟปา

ชายเลนและโครงการอนรกษหญาทะเล โครงการศนยศกษาการพฒนาหวยฮองไคร จ.เชยงใหม เนนเรองทฤษฏการปลกปา ๓ อยาง โครงการพฒนาพนทลมนาแมอาว จ.ลาพน เนนเรองการพฒนาและฟนฟ โครงการหวยองคต จ.กาญจนบร เนนเรองการฟนฟสภาพสงแวดลอม (rehabilitation) โครงการศกษาวจยและพฒนาสงแวดลอมแหลมผกเบย จ.เพชรบร เนนการรกษาสภาพปาชาย

เลนโดยวธทางธรรมชาต โครงการพฒนาปากนาปราณบร จ.ประจวบครขนธ โครงการพฒนาเบดเสรจลมนาสาขาแมปง จ.เชยงใหมและลาพน เนนการปลกปา การทาแนว

กนไฟ โครงการพฒนาพนทปาขนแมกวง จ.เชยงใหม ซงเปนแหลงตนนาลาธาร โครงการศนยศกษาวจยธรรมชาตและปาพรสรนทร

๖.๒ โครงการพระราชด ารเกยวกบดน โครงการศนยศกษาการพฒนาเขาหนซอนอนเนองมาจากพระราชดาร จ.ฉะเชงเทรา โครงการศนยศกษาการพฒนาพกลทองอนเนองมาจากพระราชดาร จ.นราธวาส โครงการศนยศกษาการพฒนาหวยทรายอนเนองมาจากพระราชดาร จ.เพชรบร โครงการศนยศกษาการพฒนาหวยฮองไครอนเนองมาจากพระราชดาร จ.เชยงใหม โครงการพฒนาพนทลมแมอาว จ.ลาพน โครงการศกษาวธการฟนฟทดนเสอมโทรมเขาชะงม จ.ราชบร โครงการทดลองแกปญหาดนเปรยว จ.นครนายก แนวพระราชดาร "แกลงดน" แนวพระราชดารเกยวกบการนา "หญาแฝก" มาใชปองกนการพงทะลายของดน แนวพระราชดาร "หมดน" เพอการฟนฟดนทเสอมสภาพ

๖.๓ โครงการพระราชด ารเกยวกบน า โครงการพฒนาลมนาปาสก จ.ลพบร,จ.สระบร โครงการพฒนาพนทลมนาแมอาว จ.ลาพน โครงการหวยองคต จ.กาญจนบร โครงการเขอนขนดานปราการชล จ.นครนายก โครงการพฒนาเบดเสรจลมนาสาขาแมปง จ.เชยงใหม,จ.ลาพน โครงการศกษาวจยและพฒนาสงแวดลอมแหลมผกเบย จ.เพชรบร

๑๓๒

โครงการนาดไลนาเสยตามคลองตางๆ ในกรงเทพมหานคร โครงการบาบดนาเสยโดยใชพช บงมกกะสน จ.กรงเทพมหานคร แนวพระราชดาร "แกมลง" "ฝนหลวง" โครงการศกษาวจยและพฒนาสงแวดลอมแหลมผกเบย จ.เพชรบร เนนการบาบดนาเสยชมชน

โดยวธทางธรรมชาต โครงการผนนาเขาทสวนพระองค บรเวณพระราชานสาวรยสมเดจพระสรโยทย ทงมะขาม

หยอง จ.พระนครศรอยธยา โครงการปองกนนาทวมดวยการเบยงนา คลองลดโพธ กรงเทพมหานคร โครงการพฒนาลมนาหวยทอน จงหวดหนองคาย ศนยศกษาการพฒนาอาวคงกระเบน จงหวดจนทบร

๖.๔ โครงการทางดานวศวกรรม โครงการทางยกระดบลอยฟาบรมราชชนน โครงการสะพานพระราม ๘ โครงการดานการจราจร เกยวกบการขยายถนนคอขวดจดตางๆ ไบโอดเซลและแกสโซฮอลจากพชของไทย กงหนชยพฒนา ฝายแมว หรอการจดทาฝายชะลอนา เพอฟนฟปาเสอมโทรม

๖.๕ แนวพระราชด ารอนๆ แนวพระราชดารทฤษฎใหม แนวพระราชดารเศรษฐกจพอเพยง โรงเรยนกาสรกสวทย

------------------------------------------------------------