ประเภทของละครตะวนตก

W a n a s a k P a d u n g s e s t a k i t (P e n g)Department of Performing Arts Suan Sunandha Rajabhat University 1 U-

thongnok Road, Vachira Dusit, Bangkok THAILAND 10300 (e-mail) wanasak_@hotmail.com, pwanasak.cu@gmail.com

1. ละครประเภทโศกนาฏกรรม หรอแทรจด (Tragedy)

เปนวรรณกรรมการละครทเกาแกทสด และมคณคาสงสดในเชงศลปะและวรรณคด ละครประเภทนถอก าเนดขนในประทศกรซ และพฒนาไปสความสมบรณภายใตของการน าของเอสคลส โซโฟคลส และยรพดส

1.1 ความหมายของค าวา แทรจด (Tragedy)

- แทร จดแปลวาเพลงแพะซงมาจาก ค าวา ทราโกส ซงแปลวาแพะและโอด แปลวาเพลง- ละครประเภทนกไดเกดในประเภทนไดถอก าเนดในประเทศกรซสมยทชาวกรกนบถอเทพเจาไดโอไนซส ซงเปนเทพเตจาแหงเจาองนพชพนธธญญาหาร ฤดใบไมผล ความอดมสมบรณ และชวต- ชวงแรกการบวงสรวงนนจะขบรองเพลงดธแรมบโดยใชมนษยเปนเครอง บชายญ แตหลงจากนนมาเหนวาเปนการทารนจงใชการใหรางวลเปนแพะแทน ดงนนละครประเภทแทรจดจงถอก าเนดมาจากการรองเพลงดธแรมบ

1.1.1 แทรจดพฒนามาจากเพลงดธแรมบไดอยางไร- ผรเรมปรพนธค ารองในบทสวดบชาทเรยกวา ดธแรมบ ขนเปนครง

แรกเพอไห คอรส ขบรองในการบวงสรวงบชาเทพเจาไดโอไนซส- คนส าคญทางบคคลส าคญทางประวตศาสตรทางการละครชอ วา

Thespis ไดปรบปรงแกไขวธการขบรองเพลงดธแรมบ ดวยการรเรมใหมนกแสดง คนแรกขนเพอสามารถใหมบทเจรจาโตตอบกบคอรสได และตอมากไดม

- ผปรบปรงแกไขบทละครประเภทนใหมความสมบรณยงขน คอ เอสคลสไดเพมนกแสดงเปน 2 คน

- โซโฟคลสไดเพมนกแสดงขนเปน 3 คน และเพราะเหตน จงท าใหเกดประเพณนยมของละครกรกโบราณวา จะตองมกลมคอรสและตวละครซงมบทเจรจาโตตอบกนในฉากหนงๆไมเกน 3 คน

1.2 ลกษณะส าคญของละครประเภทแทรเจด (Tragedy)

ละคร ประเภทแทรเจดไดรบการยกยองวาเปนวรรณกรรมการละครทดเดนเหนอวรรณกรรม การละครประเภทอนๆ ลกษณะส าคญของแทรเจดทกสมยกยงมหลายประการทคลายคลงกนเปนตนวา

1.2.1 ตองเปนเรองทแสดงถงความทกขทรมานของมนษยและจบลงดวยความหายนะของตวเอก

1.2.2 ตวเอกของแทรเจดตองมความยงใหญเหนอคนทวๆไป แตในขณะเดยวกนจะตองมขอบกพรองหรอผดพลาดทเปนสาเหตของความหายนะทไดรบ

1.2.3 ฉากตางๆทแสดงถงความทรมานของมนษยจะตองมผลท าใหเกดความรสกสงสารและความกลวอนจะน าผชมไปสความเขาใจในชวต

1.2.4 มความเปนเลศในเชงศลปะและวรรณคด1.2.5 ใหความรสกอนสงสงหรอความรสกผองแผวในจตใจและการ

ช าระลางจตใจใหบรสทธ

2.1 คอเมด (Comedy)

เปน ละครทมลกษณะเปนวรรณกรรมบางเรองเปนวรรณกรรมชนสง นบเปนวรรณคดอมตะของโลกเชนสขนาฏกรรมของเชคเปยรละครตลกประเภทเสยดสของโมลแยรและตลกประเภทความคด ของจอรจ เบอรนารด ชอว

ทมาของละครประเภทฟารส - ผเชยวชาญทางการละครหลายทานมความเหนวาฟารสเปนจดเรมตนของละคร ตลกโดยทวไป คงจะเกดจากธรรมชาตและความผดพลาดของมนษยทรจกหวเราะใหกบขอ บกพรองและความผดพลาดของตนเองและผอน ละครประเภทน เชอกนวาการแสดงตลกดงกลาวมมาตงแตสมยดกด าบรรพนบตงแตมนษย เรมจะมความเปนอยทดพอ มนษยกเรมน าการแดงทชวนขบขนเขามาแทรกในการแสดงทเคยเปนพธ ศกสทธมาตงแตเดม

ละครประเภทตลกขบขนมมากมายหลายชนด ฉะนน ในการแบงละครประเภทนจงไมอาจใชกฎเกณฑทตายตวจนเกนไป จงท าใหผศกษาตองเขาใจลกษณะของละครตลกแตละประเภท ตามหลกของทฤษฎของการละครเปนทยอมรบโดยทวไปนนมกจะถอว า ละครประเภทตลกขบขนแบงออกเปน 2 ประเภทใหญๆ คอฟารส และ คอเมด

2.1 ฟารส - ละครชนดตลกโปกฮา ใหความตลกจากเหตการณทเหลอเชอ ตลอดจนการแสดงทรวดเรวและเอะอะตงตง

- ผวจารณมกดถกละครประเภทนวาไรคาแตแทจรงแลวละครประเภทฟารส เปนละครทดเปนศลปะทมคณคาทางละครไมแพละครประเภทอนๆเชนภาพยนตร ของชาล แชปลน ทแฝงไวดวยหลกปรชญาทลกซงไมแพหลกปรชญาทเราไดจากละครประเภท อนๆ

ความรสกขบขนเกดขนไดอยางไร

- คนเราะมกจะหวเราะเมอเหนสงหนงสงใดผดแผกไปจากปกตวสย ซงเกดจากความโงเขลาเบาปญญาความออนแอของมนษยนนเอง

- ละครประเภทฟารสน มกจะเรยกเสยงหวเราะจากการพลกความหมายของผชมดวย สถานการณทเหลอเชอและเกอบไมมทางเปนไปไดในโลกแหงความงามเปนจรงแต

- ในโลกของฟารสคนดจะยอมรบวามยเปนไปไดตราบใดทนกแสดงใหความจรงใจกบ บทบาท และหลกส าคญอกประการหน งในการสรางสรรคละครประเภทฟารสกคอ ผชมจะหวเราะตราบใดทสามารถเชอในบทบาทและความจรงใจของตวละคร

จากฟารสสคอเมด

ละครขนพนฐานคอ ฟารส และคอเมดกคอตลกในขนทสงขนไป ซงกมววฒนาการมาจากตลกพนฐานนนเอง ซงเกดขนเมอมนษยเรมมวฒนธรรมมากขน มขนบธรรมเนยมประเพณและภาษาทไพเราะเพราะพรงมากขน

ทมาของคอเมด

- ละคร ประเภทคอเมด เปนละครชนดตลกขบขน ถอก าเนดมาจากพธเฉลงฉลองเทพเจาไดโอไนซสของกรกเชนเดยวกบละครประเภท แทรจด ในขณะทแทรจดพฒนามาจากการขบรองดธแรมบ ซงเปนสวนทมลกษณะเปนพธการนน

- คอเมดกพฒนามาจากการขบรองเพลงสนกสนานเฮฮา ของพวกทตดตามขบวนเทวรปของไดโอไนซส จนกลายเปนประเพณนยมทถอปฏบตตลอดมา

2.2.1 สขนาฏกรรม - ละคร คอเมดประเภทนถอเปนวรรณกรรมชนสง ละครประเภทนนยมใชเรองราวทเตมไปดวยจนตนาการและความคดสรางสรรค แตกเปนเรองราวทนาเชอ สมเหตสมผล- เรองประเภทสขนาฏกกรรมน แมจะจดอยในประเภทคอเมด แตกมใชละครตลกขบขนอยางแทจรงเชน คอเมดเรองอนๆ คอมลกษณะเปนวรรณกรรมละครทมความงดงาม- ในแงภาษาและภาพบนเวท ใหความสขแกผชมจากการหวเราะ ในฉากตางๆและจากการทตวเอกไดพบกบความสมหวงเกยวกบ ความรกในตอนจบ ฉะนน คอเมดประเภทนจงเปนละครประเภทเดยวในบรรดาคอเมดทงหลายทสมควรจะ เรยกวา “สขนาฏกรรม”

2.2.2 ละครชนสง หรอ ตลกผด (Comedy of manner)

ตลกชนสงนตางกบละครประเภทสขนาฏกรรม แทจรงละครทงสองประเภทนจดอยในระดบสงเขาขนวรรณกรรมดวยกนทงค แตทแตกตางกนกเพราะละครประเภทตลกชนสงนเปนตวละครตลกอยางแทจรง ตงแตตนจนจบ และตวเอกของเรองกคอผทจะท าใหเกดความตลกขบขนขนทเรยกวา “ตลกชนสง” กเนองจากเปนละครทลอเลยนเสยดสชวตในสงคม ฉะนนละครประเภทนจงมชอเรยกอกอยางหนงวา

“ตลกผด” และละครประเภทนมกไดรบความนยมอยในวงจ ากด

2.2.3 ละครตลกประเภทเสยดส (Satire Comedy)

ละคร ประเภทนมลกษณะใกลเคยงกบตลกชนสง แตเนนการเสยดสโจมตดวยวธการทรนแรงกวา ตลกประเภทนผเขยนจะตองมศลปะในการประพนธเปนอยางด ตองสามารถท าใหผชมยอมรบการโจมตอยางรนแรงโดยไมโกรธ ซงทงนขนอยกบการวางโครงเรอง ดงนนตลกประเภทเสยดสนถอเปนละครตลกทเขาขนวรรณกรรมอกประเภทหนง

2.2.4 ละครตลกประเภทความคด (Comedy of Idea)

ละคร ประเภทนใชวธลอเลยนและเสยดสเชนกนแตเนนน าเอาความคดความเชอของ มนษยทผดพลาด บกพรอง มาเปนจดทท าใหผชมหวเราะดวยวตถประสงคทจะใหผชมกลบไปคดแกไข สงบกพรองในความคดและความเชอของสงคมโดยรวม ละครประเภทนมกใหตวละครเปนตวแทนของความคด และละครประเภทนกเกยวของกบความคดมาก จงมชอเรยกอกอยางหนงวา ตลกระดบสมอง

2.2.4 ละครประเภทสถานการณ (Situation Comedy)

ละคร ประเภทนมกอยในประเภทระดบต า จดตลกเกดจากเรองราวทสบสน อลเวง ประเภทผดฝาผดตว ลกษณะการแสดงกมกจะออกทาออกทางมากกวาตลกขนสง มความใกลเคยง ฟารส ในแงของเรองราวทเหลอเชอ

2.2.5 ละครประเภทโครมคราม (Slapstick)

ละครประเภทนมลกษณะ เอะอะตงตง มกมการแสดงประเภทวงไลจบกน ละครประเภทนมความแตกตางจากคอเมดชนสงมาก และมความใกลเคยงไปทางฟารสมากกวา จงนยมน าไปรวมในหมฟารสทงๆทมชอเรยกวา คอเมด

2.2.6 ละครตลกรกกระจมกระจม และตลกเคลาน าตา (Sentimental Drama)

ละคร ตลกประเภทรกกระจมกระจม และตลกเคลาน าตา จดอยในประเภทละครเรงรมยเขยนเพอใหถกใจตลาดเชนเดยวกบละครชวต ประเภทเมโลดรามาทงนเพราะผเขยนใหความเหนอกเหนใจตวเอก ซงมกเนนการลอเลยนเสยดสโดยปราศจากความงามเหนใจ ละครประเภทนจงไดรบความนยมมากในหมโทรทศน เพราะเหมาะกบผทกลบจากงานอยางเหนอยออนและตองการพกผอนอยางแท จรง

สรปลกษณะส าคญของละครประเภทตลกขบขน

สรปแลวไมวาจะเปนละครประเภทไหน ระดบใด ไมวาจะเปนคอเมด หรอฟารส สงส าคญ คอ ละครประเภทตลกขบขนนมองดโลกมนษยดวยสายตาของผวจารณ และใชความคดมากกวาใชอารมณ ท าใหผชมรสกขบขนในความต าตอย ความออนแอ ในขณะทแทรจดท าใหเรารสกวามนษยมความยงใหญ และความทรมานของชวตเปนสงมคาซงน าไปสความบรสทธของจตใจ ละครประเภท คอเมดหรอ ฟารสกท าใหเราปลงตกวามนษยนชางโงเงาบกพรองไปเสยหมดทกอยาง

3.) ละครองนยายหรอทเรยกวา โรมานซ (Romance)

เปน ละครทมเรองราวทมนษยใฝฝนจะไดพบ พระเอกนางเอกของละครประเภทนจะเปนวรบรษและวรสตร และตอนจบของเรองกมกจะชใหเหนคณธรรมความดจะตองชนะความชวตลอดไป ส วนภาษาทใชกมกจะไพเราะเพราะพรง และนยมเขยนเปนแบบรอยกรอง หอถาเปนรอยแกวกจะใชภาษาทเตมไปดวยภาพพจณและสญลกษณ ในดานการแสดงนยมใชการเคลอนไหวแบบนมนวล อาจจะใชลลาทสรางสรรคขนใหมความงดงามมากกวาชวตจรงเพราะโลกของโรมานซนนเปนโลกทนยายททกสงทกอยางเกดขนได

4.) ละครประเภทเรงรมย (Melodrama)

ละคร ประเภทเมโลดรามา จดอยในละครประเภทเรงรมยทนกธรกจบนเทงทวโลกจดท าขนเพอผล ประโยชนทางการคาเปนส าคญฉะนนละครประเภทนจงไดรบการเผยแพรมากทสดและมอทธพลสงสดตอ บรรดาผชมทวโลกในปจจบน ทงนเพราะเปนละครทดงายตดตามงายมระดบอารมณผวเผนท าใหงายตอความเขาใจ

4.1 ลกษณะละครประเภทเมโลดรามา

- เมโลดรามาคอละครเราอารมณทเขยนขนเพอใหถกใจตลาด มงใหความบนเทงดวยการผกเรองทด าเนนไปอยางตนเตนโลดโผน ตวละครมนสยตายตว - ตวละครอกตวทส าคญทมกกจะมในเมโลดรามากคอผราย ซงตองรายมากจนหาความดมได คอตวละครไมมการพฒนาเลยในดานนสยใจคอ คอถาดกดไปตลอด รายกรายตลอด หรอถามการเปลยนแปลงกจะเปลยนแปลงแบบไมนาเชอ และจะมการน าเสนอแบบตนเตนเราใจ - เทคนคในการน าเสนอละครใหชวนตะลง ดงนนความหมายทแทจรงของ เมโลดรามาคอ ละครทถอความส าคญของโครงเรอง หรอความสนกสนานของการด าเนนเรองเปนใหญ

4.2 ประวตและความเปนมาของละครประเภทเมโลดรามา

ละครทเรยกวา เมโลดรามา ไดเรมพฒนาแบบจรงจงในปลายยโรปราว ครสตศตวรรษท 18 โดยมจดเรมตนในเยอรมนน ฝรงเศส และองกฤษ และกลายเปนเปนละครทไดรบความนยมอยางแพรหลายทสดในซกโลกตะวนตก มาตงแตตน ครสตศตวรรษท 19 ใน ปจจบน ดวยสอของภาพยนตร วทยโทรทศน ละครประเภทเมโลดรามาจงไดแพรขยายไปทวทกมมโลก และมมากมายหลายแนว จนอาจกลาววา ภาพยนตรและโทรทศนทเราไดชมกนอยทกวนนลวนเปนเรองประเภทเมโลดารามาทงสน

สรป

สรปแลวเมโลดรามาคอละครทเหมาะส าหรบคนทยงไมไดพฒนาอยางเตมทใน ดานสมอง ดงนนความตองการของผดสวนใหญจงท าใหละครสมยครสตศตวรรษท 18พฒนา ไปสแนวทเรยกวา Sentimental Drama คอเปนละครประเภททแฝงอารมณออนไหว ซงทงนยอมเปนเครองทแสดงใหเหนวา ละครเรงรมยประเภทเมโลดรามาคงจะไมมวนสญหายไปจากโลกการละคร ตราบใดทยงมผชมคอยตดตามดอย มใยทนกวจารณหรอนกศกษาการละครจะพรการต าหนตเตยนละครประเภทนซกเพยงใด

เราคงรจกประเภทของละครกนมากขนนะครบ

W a n a s a k P a d u n g s e s t a k i t (P e n g)Department of Performing Arts Suan Sunandha Rajabhat University

1 U-thongnok Road, Vachira Dusit, Bangkok THAILAND 10300 (e-mail) wanasak_@hotmail.com, pwanasak.cu@gmail.com