ธรรมเนียมการให้พรelsd.ssru.ac.th/bualak_na/pluginfile.php/63/mod_page...ภาษาบาล...
TRANSCRIPT
![Page 1: ธรรมเนียมการให้พรelsd.ssru.ac.th/bualak_na/pluginfile.php/63/mod_page...ภาษาบาล – ส นสกฤต ต งแต ๒ ค าข](https://reader030.vdocuments.net/reader030/viewer/2022040719/5e28cc20ce5fd573515871df/html5/thumbnails/1.jpg)
![Page 2: ธรรมเนียมการให้พรelsd.ssru.ac.th/bualak_na/pluginfile.php/63/mod_page...ภาษาบาล – ส นสกฤต ต งแต ๒ ค าข](https://reader030.vdocuments.net/reader030/viewer/2022040719/5e28cc20ce5fd573515871df/html5/thumbnails/2.jpg)
ธรรมเนยมการใหพร สงคมไทยโบราณนยมใหผทใหพรเปนผทมอาวโสกวาผรบพร ระยะหลงเกดการนยมสงบตรอวยพร จงมผนอยจ านวนมาก เขยนค าอวยพรใหแกผใหญทตนเคารพนบถอ
![Page 3: ธรรมเนียมการให้พรelsd.ssru.ac.th/bualak_na/pluginfile.php/63/mod_page...ภาษาบาล – ส นสกฤต ต งแต ๒ ค าข](https://reader030.vdocuments.net/reader030/viewer/2022040719/5e28cc20ce5fd573515871df/html5/thumbnails/3.jpg)
ค าสมาสและค าสนธ
การสรางค า
![Page 4: ธรรมเนียมการให้พรelsd.ssru.ac.th/bualak_na/pluginfile.php/63/mod_page...ภาษาบาล – ส นสกฤต ต งแต ๒ ค าข](https://reader030.vdocuments.net/reader030/viewer/2022040719/5e28cc20ce5fd573515871df/html5/thumbnails/4.jpg)
ค าสมาสและค าสนธ มลกษณะเฉพาะคอ ตองเปนค าทมาจากภาษาบาล และสนสกฤตมาสมาสหรอสนธกนเทานน ถามภาษาอนรวมอยดวยจะไมใชค าสมาสหรอค าสนธ
ค าสมาสและค าสนธ
![Page 5: ธรรมเนียมการให้พรelsd.ssru.ac.th/bualak_na/pluginfile.php/63/mod_page...ภาษาบาล – ส นสกฤต ต งแต ๒ ค าข](https://reader030.vdocuments.net/reader030/viewer/2022040719/5e28cc20ce5fd573515871df/html5/thumbnails/5.jpg)
ค าสมาส
คอการน าเอาภาษาบาล – สนสกฤตตงแต ๒ ค าขนไป มาเรยงตอกน ท าใหเกดค าใหมและมความหมายใหม แตยงมเคาความหมายเดมอย มหลกสงเกตดงน
![Page 6: ธรรมเนียมการให้พรelsd.ssru.ac.th/bualak_na/pluginfile.php/63/mod_page...ภาษาบาล – ส นสกฤต ต งแต ๒ ค าข](https://reader030.vdocuments.net/reader030/viewer/2022040719/5e28cc20ce5fd573515871df/html5/thumbnails/6.jpg)
๑. ตองเปนค าทมาจากภาษาบาล – สนสกฤต เทานน (บาล-บาล, สนสกฤต – สนสกฤต, บาล – สนสกฤต, สนสกฤต - บาล)
วาตภย + ภย (บาล + บาล) วาตภย (ภยอนเกดจากลม) ประถม + ศกษา (สนสกฤต + สนสกฤต) ประถมศกษา (การศกษาชนตน) อศวะ + มข (สนสกฤต + บาล) อศวมข (หนามา) ทนตะ + แพทย (บาล + สนสกฤต) ทนตแพทย (หมอท าฟน)
![Page 7: ธรรมเนียมการให้พรelsd.ssru.ac.th/bualak_na/pluginfile.php/63/mod_page...ภาษาบาล – ส นสกฤต ต งแต ๒ ค าข](https://reader030.vdocuments.net/reader030/viewer/2022040719/5e28cc20ce5fd573515871df/html5/thumbnails/7.jpg)
๒. ตองแปลความหมายจากค าหลงไปค าหนา เชน
มหาราช หมายถง ราชาผยงใหญ นาฏศลป หมายถง ศลปะการรายร า ปจฉมวาจา หมายถง ค าพดครงสดทาย
*** แตมขอยกเวนบางค าทแปลจากค าหนาไปค าหลง
![Page 8: ธรรมเนียมการให้พรelsd.ssru.ac.th/bualak_na/pluginfile.php/63/mod_page...ภาษาบาล – ส นสกฤต ต งแต ๒ ค าข](https://reader030.vdocuments.net/reader030/viewer/2022040719/5e28cc20ce5fd573515871df/html5/thumbnails/8.jpg)
๓. ทายศพทตวแรกหามใสรปสระ อะ และไมทณฑฆาต เชน
ธระ + กจ ธรกจ วาทะ + ศลป วาทศลป ครศาสตร + บณฑต ครศาสตรบณฑต
*** ยกเวน : ค าวา “กจจะลกษณะ” ทประวสรรชนยได
![Page 9: ธรรมเนียมการให้พรelsd.ssru.ac.th/bualak_na/pluginfile.php/63/mod_page...ภาษาบาล – ส นสกฤต ต งแต ๒ ค าข](https://reader030.vdocuments.net/reader030/viewer/2022040719/5e28cc20ce5fd573515871df/html5/thumbnails/9.jpg)
๔. ตองออกเสยงสระททายศพทตวแรก เชน
อณหภม อานวา อน – หะ – พมประวตศาสตร อานวา ประ – หวด – ต – สาดมาตภม อานวา มา – ต – พม
*** ค าสมาสบางค านยมอานตามแบบไทย คอ ไมออกเสยงสระททายศพทแรก ถอเปนขอยกเวน ใหอานตามความนยม เชน เกษตรศาสตร อานวา กะ – เสด – สาด (ชอเฉพาะของมหาวทยาลย) ชาตนยม อานวา ทาด – เจ – ด
![Page 10: ธรรมเนียมการให้พรelsd.ssru.ac.th/bualak_na/pluginfile.php/63/mod_page...ภาษาบาล – ส นสกฤต ต งแต ๒ ค าข](https://reader030.vdocuments.net/reader030/viewer/2022040719/5e28cc20ce5fd573515871df/html5/thumbnails/10.jpg)
๕. ค าวา วร, พระ ตามดวยภาษาบาล – สนสกฤตถอเปนค าสมาส เพราะ “พระ” แผลงมาจาก “วร”
วรกาย วรชายา พระโอษฐ พระนาสก พระกรรณ พระบาท
*** ยกเวนค าทประสมกบค าทมาจากภาษาอน ไมถอวาเปนค าสมาส เชน พระสนม พระอ
![Page 11: ธรรมเนียมการให้พรelsd.ssru.ac.th/bualak_na/pluginfile.php/63/mod_page...ภาษาบาล – ส นสกฤต ต งแต ๒ ค าข](https://reader030.vdocuments.net/reader030/viewer/2022040719/5e28cc20ce5fd573515871df/html5/thumbnails/11.jpg)
๖. ค าทลงทายดวยค าวา ศกษา ศาสตร กรรม ภาพ ภย ศลป วทยา กร สวนมากมกเปนค าสมาส
จรยศกษา วทยาศาสตร พนธกรรม มโนภาพ วาตภย วาทศลป กฏวทยา จตรกร
![Page 12: ธรรมเนียมการให้พรelsd.ssru.ac.th/bualak_na/pluginfile.php/63/mod_page...ภาษาบาล – ส นสกฤต ต งแต ๒ ค าข](https://reader030.vdocuments.net/reader030/viewer/2022040719/5e28cc20ce5fd573515871df/html5/thumbnails/12.jpg)
ค าสนธ ค าสนธ คอ ค าสมาสชนดหนง เพราะเกดจากค ามลในภาษาบาล – สนสกฤต ตงแต ๒ ค าขนไปมาเชอมใหตดเปนค าเดยวกน โดยการสนธมอย ๓ ชนดคอ สระสนธ พยญชนะสนธ และนฤคหตสนธ
![Page 13: ธรรมเนียมการให้พรelsd.ssru.ac.th/bualak_na/pluginfile.php/63/mod_page...ภาษาบาล – ส นสกฤต ต งแต ๒ ค าข](https://reader030.vdocuments.net/reader030/viewer/2022040719/5e28cc20ce5fd573515871df/html5/thumbnails/13.jpg)
๑. สระสนธ คอการน าค าบาล – สนสกฤตมาสนธกบค าทขนตนดวยสระ มหลกดงน
ก. ตดสระทายค าหนา ใชสระหนาค าหลง เชน
หมะ + อาลย ตด อะ ใช อา สนธเปน หมาลย
![Page 14: ธรรมเนียมการให้พรelsd.ssru.ac.th/bualak_na/pluginfile.php/63/mod_page...ภาษาบาล – ส นสกฤต ต งแต ๒ ค าข](https://reader030.vdocuments.net/reader030/viewer/2022040719/5e28cc20ce5fd573515871df/html5/thumbnails/14.jpg)
ข. ตดสระทายค าหนา ใชสระหนาค าหลง แตเปลยน อะ เปน อา อ เปน เอ อ เปน อ, โอ แลวสนธตามขอ ก เชน ราช + อธราช ตด อะ แรก ใช อะ หลง แตเปลยนเปน อา สนธเปน ราชาธราช
![Page 15: ธรรมเนียมการให้พรelsd.ssru.ac.th/bualak_na/pluginfile.php/63/mod_page...ภาษาบาล – ส นสกฤต ต งแต ๒ ค าข](https://reader030.vdocuments.net/reader030/viewer/2022040719/5e28cc20ce5fd573515871df/html5/thumbnails/15.jpg)
ค. เปลยนสระทายททายค าหนาจาก อ อ เปน ย, และ อ อ เปน ว เสยกอน แลวสนธตามหลกขอ ก และขอ ข เชน ธน + อาคม เปลยน อ เปน ว เปน ธนว สนธเปน ธนวาคม
![Page 16: ธรรมเนียมการให้พรelsd.ssru.ac.th/bualak_na/pluginfile.php/63/mod_page...ภาษาบาล – ส นสกฤต ต งแต ๒ ค าข](https://reader030.vdocuments.net/reader030/viewer/2022040719/5e28cc20ce5fd573515871df/html5/thumbnails/16.jpg)
๒. พยญชนะสนธ คอ ค าบาล – สนสกฤตทน ามาสนธกบพยญชนะ มหลกดงน ก. ค าทลงทายดวย ส สนธกบพยญชนะ เปลยน ส เปน โอ เชน มนส + ธรรม เปลยน ส เปน โอ สนธเปน มโนธรรม
![Page 17: ธรรมเนียมการให้พรelsd.ssru.ac.th/bualak_na/pluginfile.php/63/mod_page...ภาษาบาล – ส นสกฤต ต งแต ๒ ค าข](https://reader030.vdocuments.net/reader030/viewer/2022040719/5e28cc20ce5fd573515871df/html5/thumbnails/17.jpg)
ข. อปสรรค ทส กบ นส สนธกบพยญชนะ เปลยน ส เปน ร เชน ทส + ชน เปลยน ส เปน ร สนธเปน ทรชน
![Page 18: ธรรมเนียมการให้พรelsd.ssru.ac.th/bualak_na/pluginfile.php/63/mod_page...ภาษาบาล – ส นสกฤต ต งแต ๒ ค าข](https://reader030.vdocuments.net/reader030/viewer/2022040719/5e28cc20ce5fd573515871df/html5/thumbnails/18.jpg)
๓. นฤคหตสนธ คอ ค าบาล – สนสกฤตทน ามาสนธกบ º (นฤคหต) มหลกดงน ก. นฤคหตสนธกบสระ เปลยน º เปน ม กอนมาสนธ ตามหลกสระสนธ เชน
+ อาคม เปน สมาคม
![Page 19: ธรรมเนียมการให้พรelsd.ssru.ac.th/bualak_na/pluginfile.php/63/mod_page...ภาษาบาล – ส นสกฤต ต งแต ๒ ค าข](https://reader030.vdocuments.net/reader030/viewer/2022040719/5e28cc20ce5fd573515871df/html5/thumbnails/19.jpg)
ข. นฤคหตสนธกบพยญชนะวรรค เปลยน º เปนพยญชนะทายวรรคนนกอนสนธ เชน
สนธกบวรรค กะ เปลยน º เปน ง เชน สº + เกด สงเกต
สนธกบวรรค จะ เปลยน º เปน ญ
เชน สº + จร สญจร
อางอง : จงชย เจนหตถการกจ (๒๕๕๑) พรทพย แฟงสด (๒๕๕๔)