สมเดจ็พระเทพรตันราชสดุา ฯ

สยามบรมราชกุมารี ทรงเปนที่เคารพรัก

เทิดทูนของพสกนิกรชาวไทย ดวยพระจริยวัตร

ที่เรียบงายงดงาม และไมถือพระองค ขาพระพุทธเจา

จึงขอพระราชทานวโรกาสรวบรวมเรื่องราวที่แสดงถึง

พระราชอารมณขันในหลายสถานการณมาเผยแพร เพ่ือ

เทิดพระเกียรติในวาระอันเปนมงคลปฉลองพระชนมายุ

ครบ ๕ รอบ

ดร.จØรีรัตน์ »ระสาร

ศÙนย์เท¤โนโลยีโลหะáละวัสดØáห‹งชาติ

สมเดจ็พระเทพรตันราชสดุา ฯ

สยามบรมราชกุมารี ทรงเปนที่เคารพรัก

ศÙนย์เท¤โนโลยีโลหะáละวัสดØáห‹งชาติ

พระรพระราชอารมณ์ขันของสมเด็จพระเทพฯ

กรกฎาคม - กันยายน 2558 41

ต้นไม้ทรงปลูก คราวหนึ่ง ในการเสด็จเยี่ยมราษฎรทางภาคเหนือ พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวพร้อมด้วยสมเด็จ

พระนางเจ้าฯ พระบรมราชินีนาถ และสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา ฯ สยามบรมราชกุมารี ได้ทรงแวะประทับ

ค้างคืนที่หน่วยราชการแห่งหนึ่ง ทรงคุ้นเคยกับบรรดาพนักงานและเจ้าหน้าที่ เพราะได้เคยเสด็จไปประทับ

ที่นั้นมาสามสี่ครั้งแล้ว

คราวน้ีหน่วยงานราชการมีเวลาเตรียมตัวรับเสด็จค่อนข้างนานจึงเตรียมต้นไม้ไว้ให้ทรงปลูกอันเป็นประเพณี

ที่นิยมปฏิบัติกันทั้งในต่างประเทศและประเทศไทยเท่ากับเป็นการเน้นให้ประชาชนได้รู้สึกถึงคุณค่าของต้นไม้

ตน้ไมท้ีห่นว่ยงานราชการแหง่นัน้เตรยีมไวใ้หพ้ระบาทสมเดจ็พระเจา้อยูห่วัทรงปลกูไดแ้ก่ตน้มะขามหวาน

เพชรบูรณ์ซึ่งยกย่องกันว่าเป็นพันธุ์มะขามหวานรสดีที่สุดและราคาแพงที่สุด

ทรงมีพระราชกระแสรับสั่งกับท่านผู้อำนวยการหน่วยงานแห่งนั้นว่า

“ให้ปลูกมะขามเหรอ…นี้คงจะเห็นฉันตัวโค้งๆ งอๆ เหมือนมะขามหรือไง?”

ท่านผู้อำนวยการถึงกับสั่นครั้นกุมสติได้จึงกราบบังคมทูลพระกรุณาว่า

“พระราชอาญาไมพ่น้เกลา้ฯ มะขามนัน้เปน็ไมใ้หญท่ีแ่ขง็แรงคงทน อายยุนืมาก กป็ระสงคว์า่

อยากจะเหน็ใตฝ้า่ละอองธลุพีระบาททรงพระเจรญิ มพีระชนมายยุนืนาน เปน็ทีพ่ึง่แกป่วงขา้

พระพุทธเจ้าและราษฎรชาวบ้านให้นานแสนนานพะย่ะค่ะ”

ถึงวาระสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯสยามบรมราชกุมารีจะทรงปลูกบ้างต้นไม้ที่

หน่วยงานราชการแห่งนั้นจัดเตรียมไว้คือ ต้นส้มโอ สมเด็จพระเทพฯ รับสั่งด้วยพระพักตร์

ยิ้มแย้มสดชื่นว่า

“นี่คงจะเห็นฉันอ้วนตุ๊สมเป็นส้มโอล่ะซี…”

ท่านผู้อำนวยการหน้าซีดนึกเคืองอยู่เหมือนกันที่ลูกน้องฝ่ายจัดหาช่างกระไรไปเลือก

ส้มโอมานิ่งคิดหาทางออกอยู่ครู่หนึ่งแล้วกลั้นใจกราบบังคมทูลว่า

“พระราชอาญาไม่พ้นเกล้า ที่น้อมเกล้าน้อมกระหม่อมให้ทรงปลูกส้มโอ ก็เพราะชาวบ้าน

อำเภอนีถ้อืวา่สม้โอคอืบอ่เงนิบอ่ทองพะยะ่คะ่… ปีๆ หนึง่ทำเงนิเปน็สบิๆ ลา้น ขึน้ชือ่วา่สม้โอ

จงัหวดัไหนๆ กส็ูข้องทีน่ีไ่มไ่ด ้เปน็สมบตัอินัลำ้คา่ทางเกษตรพะยะ่คะ่…กอ็ยากจะใหพ้ระบารม ี

คุ้มเกล้าฯ อย่าให้ส้มโอที่อื่นมาแย่งเอาตำแหน่งยอดส้มโอไปจากที่นี่พะย่ะค่ะ”

รับสั่งต่อด้วยอารมณ์ขันว่า

“รับรองต้องตุ้มต๊ะตุ้มตุ้ยเหมือนคนปลูก”

พระราชดำรัสประโยคนั้นรู้กันไปทั่วทั้งจังหวัดคุณลุงคุณป้าคุณย่าคุณยายน้ำหูน้ำตาไหลปีติปลาบปลื้ม

ว่าทรงเป็นกันเองกับชาวบ้านจริงๆ ไม่ถือพระองค์เลย และทรงมีอารมณ์ขันอย่างนึกไม่ถึง ยังเล่าขานกันต่อมา

อีกหลายปี เพราะเมื่อใครไปเห็นต้นส้มโอนั้น เจ้าหน้าที่ผู้รักษาดูแล ก็จะเล่าให้ฟังด้วยความชื่นชมโสมนัส และ

ซาบซึ้งในพระเมตตาคุณของสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯสยามบรมราชกุมารีอย่างไม่เสื่อมคลาย

(จากหนังสือพระราชอารมณ์ขันของสมเด็จพระเทพฯ หน้า ๙ โดย วิลาศ มณีวัต)

กรกฎาคม - กันยายน 255842

เมื่อคุณแม่ค้าปลาต้องพูดราชาศัพท์ หากเราไดม้โีอกาสอยูต่อ่หนา้พระพกัตรโ์ดยไมท่นัไดต้ัง้ตวัเราคงจะรูส้กึประหมา่และนกึใชค้ำราชาศพัท์

ไม่ถูกเป็นแน่แต่ผู้เขียนอดชื่นชมไหวพริบและความกล้าหาญของแม่ค้าในเหตุการณ์นี้ไม่ได้

เมื่อสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ เสด็จไปเยี่ยมประชาชนในตลาดสดและถาม

ความเป็นอยู่กับบรรดาแม่ค้าในตลาดเมื่อมาถึงแม่ค้าปลาพระองค์ทรงตรัสถามว่า

“ปลาพวกนี้...ขายอย่างไรจ๊ะ”

แม่ค้าตอบว่า

“ที่สวรรคตแล้ว กิโลละ ๔๐ บาท และที่เสด็จไปเสด็จมา กิโลละ ๘๐ บาท จ้ะ”

เหตุการณ์นี้ทำให้ข้าราชบริพารที่ตามเสด็จแอบอมยิ้มกันทุกคน

(จากจดหมายข‹าวของสÓนักงานตรวจสอºÀายãน »‚ทีè ö ©ºัºทีè òó »ระจÓเดือน เมÉายน-มิ¶Øนายน òõõ÷)

สมเด็จพระเทพฯ กับสองแม่เฒ่าชาวสกลฯ

ใครเล่าจะมีบุญเท่าสองแม่เฒ่าชาวสกลนคร…

วันหนึ่งในเดือนกันยายนพ.ศ.๒๕๒๕สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯสยามบรมราชกุมารีได้โดยเสด็จ

พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว และสมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินีนาถ ไปในงานเสด็จพระราชดำเนิน

ทรงบรรจุและทรงเปดพระเจดีย์พิพิธภัณฑ์ท่านพระอาจารย์ฝันอาจาโรณวัดป่าอุดมสมพรอำเภอพรรณานิคม

จังหวัดสกลนครหลังจากทรงบรรจุอัฐิและทรงเปดพระเจดีย์พิพิธภัณฑ์แล้วพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวได้ไป

นมัสการสมเด็จพระสังฆราชและครูบาอาจารย์พระผู้ใหญ่ฝ่ายกรรมฐานทรงมีพระราชปฏิสันถาร แล้วทรงถอย

ออกมารับสั่งกับสมเด็จพระนางเจ้าฯพระบรมราชินีนาถ

พอดีมีแม่เฒ่าสองคนคลานตุ้บตั้บเข้าไปกราบพ่อเจ้าหลวงและแม่เจ้าหลวงของแก ทั้งสองพระองค์ก็

ทรงทรุดพระองค์ลงให้แม่เฒ่าทั้งสองต้ององค์และลูบไล้พระหัตถ์อย่างทรงพระกรุณาท่าทางแม่เฒ่าทั้งสองขณะ

Àาพจาก หนังสือพระราชอารมณ์ขันของสมเด็จพระเทพฯ โดย วิลาศ มณีวัต

กรกฎาคม - กันยายน 2558 43

นัน้เตม็ตืน้ไปดว้ยความยนิดทีีไ่ดแ้ตะเนือ้ตอ้งองคพ์อ่เจา้หลวงและแมเ่จา้หลวงของแกระหวา่งนัน้สมเดจ็พระเทพ

รัตนราชสุดา ฯ สยามบรมราชกุมารี ประทับอยู่บนพื้นสนามห่างออกมาทางเบื้องพระปฤษฎางค์๑ ของ

ทั้งสองพระองค์ในระยะห่างพอดูโดยมีคณะกรรมการรับเสด็จเฝ้าทูลละอองพระบาทอยู่ใกล้ๆ

แม่เฒ่าสองคนนี้ “คุยโอ่” อยู่สักพัก พอเหลือบมาเห็นสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา ฯ

สยามบรมราชกุมารีก็ออกอุทานด้วยเสียงที่ไม่ค่อยเลยอย่างตื่นเต้นว่า

“โอ๊ะ...คุณพระเทพฯ ก็มาด้วย!”

ทุกคนที่ได้ยินก็อดยิ้มกันไม่ได้ เฉพาะองค์ “คุณพระเทพฯ” นั้น ทรงพระสรวลอย่าง

พระอารมณ์ดีพลางรับสั่งกับผู้ที่กำลังเข้าเฝ้าทูลละอองพระบาทอยู่ใกล้ๆว่า

“เอ-คุณยายแกทักแล้ว เห็นจะต้องไปคุยกะแกเสียหน่อย”

แลว้กท็รงพระดำเนนิไปหาคณุยายทัง้สองนัน้ดว้ยพระพกัตรย์ิม้แยม้แจม่ใสแสดงใหเ้หน็ชดัถงึความเปน็

กันเองกับชาวบ้านโดยไม่ถือพระองค์เลยแม้แต่น้อย

Àาพ½‚พระหัต¶์ “ศÖกชิง¼้าพัน¤อ” จาก หนังสือพระราชอารมณ์ขันของสมเด็จพระเทพฯ

ของ วิลาศ มณีวัต

ศึกชิงผ้าพันคอที่อเดเลด

๑พระปฤษฎางค์หมายถึงหลัง(ที่มา:ราชาศัพท์ฉบับราชบัณฑิตยสถาน)๒“อเดเลด”ในประกาศสำนักนายกรัฐมนตรีและประกาศราชบัณฑิตยสถานเรื่องกำหนดชื่อประเทศดินแดนเขตการปกครอง

และเมืองหลวงใช้ว่า“แอดิเลด(Adelaide)”เป็นเมืองหลวงของรัฐเซาท์ออสเตรเลียประเทศออสเตรเลีย

เรื่องเล่าเกี่ยวกับพระราชอัธยาศัยที่เป็นกันเองกับผู้ที่คุ้นเคยอย่างเช่นเรื่องศึกชิงผ้าพันคอที่อเดเลด

ที่อเดเลด๒ ภรรยานายกแห่งรัฐได้มารับเสด็จ ส่วนตัวนายกนั้นไม่อยู่ไปลอนดอน มิสซิส เจย์ วอลตัน

(Mrs. Jay Walton) กงศุลไทยประจำเมืองอเดเลดซึ่งทรงรู้จักคุ้นเคยมานานแล้วก็รอรับเสด็จด้วย เมื่อ

สมเด็จพระเทพฯ เสด็จลงจากเครื่องบิน มิสซิสวอลตันนำดอกไม้แห้งช่อใหญ่ของออสเตรเลียมาทูลเกล้าฯ

ถวาย แทนที่พระองค์จะรับช่อดอกไม้อย่างเดียว กลับไปดึงเอาผ้าพันคอผืนยาวของมิสซิสวอลตันเข้าไปด้วย

มิสซิสวอลตันก็พยายามดึงคืน จึงเกิดศึกชิงผ้าพันคอกันขึ้น สักพักสมเด็จพระเทพฯ จึงทรงรับเอาแต่ช่อดอกไม้

ปล่อยให้มิสซิสวอลตันเป็นอิสระ

(จากหนังสือพระราชอารมณ์ขันของสมเด็จพระเทพฯ หน้า ñôó โดย วิลาศ มณีวัต)

กรกฎาคม - กันยายน 255844

ทรงเห็นแง่ขำขันจากเหตุการณ์เล็กๆ น้อยๆ นี้ จึงทรงวาดรูป ศึกชิงผ้าพันคอ ไว้เตือนความทรงจำ

มิสซิสวอลตันเห็นภาพฝีพระหัตถ์นี้แล้วหัวเราะงอหายเลย

เม่ือ ‘ด้ี’ นิติพงษ์ “ถวายแซว” สมเด็จพระเทพฯ

Àาพจาก หนังสือร้อยเรียงเรืèอง»ระทัºãจãนสมเด็จพระเทพฯ

(จากหนังสือร้อยเรียงเรืèอง»ระทัºãจãนสมเด็จพระเทพฯ หน้า ñðø โดย á¿นเพจ “ชมรม¤นรักãนหลวง”)

(จากหนังสือพระราชอารมณ์ขันของสมเด็จพระเทพฯ หน้า ñóñ ของ วิลาศ มณีวัต)

“ผมเคยเข้าไปเล่นคอนเสิร์ตหน้าพระที่นั่งศาลาดุสิดาลัยเมื่อ ๑๕ ปีก่อน”

ในขณะนั้นสมเด็จพระเทพฯทรงประชวรหวัดเล็กน้อยแต่ก็ตรัสก่อนพวกผมเล่นว่า

“วันนี้ไม่มีเสียงกรี๊ดนะ... เป็นหวัด”

พอตอนเล่นผมเลยบังอาจถวายแซวพระองค์ท่านว่า

“ในฐานะรุ่นน้องจุฬาฯ ขอพระราชทานอนุญาต เอ่ยนามพระองค์ว่า ‘พี่น้อย’ ก็แล้วกัน ...

วันนี้ขอให้พี่น้อยหายหวัดเร็วๆ นะครับ”

คนดูในศาลาดุสิดาลัยเงียบกริบ ผมก็ชักหนาวสันหลังว่าเหิมเกริมไปหรือเปล่า

เพื่อนร่วมวงรีบชิงพูดต่อว่า

“มหาดเล็กครับ...ช่วยยิงให้ถูกคนด้วยแล้วกัน”

คนเลยฮากันตึง...รอดไป!

มีเพลงหนึ่งชื่อ‘เพลงกล้วยไข่’ผมก็แปลงว่า

‘…แปลกใจจริง พระเทพฯ ชอบอะไร พระเทพฯ ชอบกล้วยไข่ เพราะว่าพระองค์ทรงโปรด

ลัล ลัล ลัล ลา...’

ตอนไปรับพระราชทานดอกไม้จากพระหัตถ์ผมไปยกมือไหว้ท่านท่านก็ตรัสย้อนผมว่า

“ใครเค้าไหว้กัน...เค้าโค้งจ้ะ”

จากนั้นท่านก็ตรัสว่า

“ใครบอกฉันชอบกล้วยไข่... ฉันชอบกล้วยน้ำว้าย่ะ”

กรกฎาคม - กันยายน 2558 45

Àาพจาก หนังสือร้อยเรียงเรืèอง»ระทัºãจãนสมเด็จพระเทพฯ

ภาพวาดลายเส้นฝีพระหัตถ์พระราชทาน

นอกจากพระราชอารมณ์ขันที่เหล่าพสกนิกรได้ชื่นชมพระบารมีแล้ว สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา ฯ

สยามบรมราชกุมารีทรงโปรดวาดภาพและพระราชทานเนื่องในโอกาสต่างๆตามที่เราได้เห็นเสมอในโอกาสนี้

ผู้เขียนขอพระราชทานวโรกาสนำภาพวาดลายเส้นฝีพระหัตถ์ที่ทรงพระราชทานให้แก่ไปรษณีย์ไทย นำไป

ออกแบบเพิม่เตมิสสีนัสวยงามประกอบเปน็ตราไปรษณยีากรเปน็ภาพในแสตมปชดุนกัษตัรซึง่เปน็แสตมปชดุแรก

รับศักราชใหม่ปีมะแม (แพะ) โดยชุดแสตมปแรกรับศักราชใหม่ดังกล่าวจะออกติดต่อกันในวันปีใหม่ (๑ ม.ค.)

ของทกุปนีบัจากปี๒๕๕๘ปมีหามงคลเฉลมิพระชนมายุ๕รอบสมเดจ็พระเทพรตันราชสดุาฯสยามบรมราชกมุารี

จนถึงปี๒๕๖๙

(จากหนังสือร้อยเรียงเรืèอง»ระทัºãจãนสมเด็จพระเทพฯ หน้า ñ÷ð โดย á¿นเพจ “ชมรม¤นรักãนหลวง”)

เรื่องราวเหล่านี้เป็นเพียงส่วนหนึ่งของความประทับใจที่เล่าขานถึงพระราชอารมณ์ขันของสมเด็จ

พระเทพรตันราชสดุาฯสยามบรมราชกมุารีในวาระตา่งๆซึง่ยงัมอีกีมากมายทีเ่หลา่พสกนกิรไดม้โีอกาสประสบ

ด้วยตนเอง หรืออ่านจากที่ผู้คนเหล่านั้นได้เขียนเล่าไว้ ผู้เขียนขอขอบพระคุณในข้อมูลอันมีคุณค่าสำหรับ

การเผยแผ่พระมหากรุณาธิคุณของสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯสยามบรมราชกุมารีในวาระพิเศษครั้งนี้