akciğer kanserinde klinik
TRANSCRIPT
A R Ş . G Ö R . D R . A D E M G E N C E R
A K Ü G Ö Ğ Ü S C E R R A H İ S İ A . D .
AKCİĞER KANSERİNDE KLİNİK BULGULAR
Giriş
Semptomatik hastaların%98’i Evre III/IV
%46 asemptomatik
Mekanizma
Lokal invazyon
Metastaz
Paraneoplastik
Görüntülemetekniklerindeki gelişmelersayesinde daha fazlaasemptomatik vakayakalanabilmektedir.
Lokalsemptomlar
Bronkopulmoner
Non-Bronkopulmoner
Diğer semptomlar
ÖKSÜRÜK
En sık semptom. İnfeksiyon ve kronikbronşitle karışır.
Havayolu irritasyonu
Kitle etkisi, kansere inflamatuar yanıt, musin üretimi, pnömoni nedeniyleoluşan obstrüksiyon.
Sigara içenlerde zaten var
Karakter değişikliği (balgam, sıklık)
Birliktelik önemli
Kilo kaybı, iştahsızlık, hemoptizi
Lab anormallikleri (spirometre, trombositoz)
Lokalsemptomlar
Bronkopulmoner
Non-Bronkopulmoner
Diğer semptomlar
HEMOPTİZİ Sıklıkla inflamatuar nedenli
%13-40 akciğer kanseri nedenli
Okkült kanserin ilk belirtisi olabilir.
Kanama kaynağı bulunamayanhastaların %6’sında akc ca.
Bronkoskopi/akc filmi rutin.
Gerekirse CT
Akciğer kanseri nedenli hemoptizi
Hafif – orta (<500ml/gün)
Çok kaynaklı beslenme nedeniyleembolizasyon güç. Yaşam şansı 4 ay.
Pulmoner arter veya sistemik erozyonölümcül. Kalp erozyonu sonrası fatal hemoptizi.
Lokalsemptomlar
Bronkopulmoner
Non-Bronkopulmoner
Diğer semptomlar
WHEEZING ve STRIDOR
Havayolu obstrüksiyonu ve türbülanakım nedeniyle oluşur.
Tümör ile intrensek obstrüksiyon
Tümör veya adenopati ile ekstrensek bası
Stridor: >%50 trakeal obstrüksiyon
Santral bronşial tümörler stridor yapabilir.
Wheezing: monofonik ve lokalizedir.
Astımda polifonik ve diffüz.
Bronkodilatatöre yanıt vermez.
Akc gr. / CT /Bronkoskopi
Lokalsemptomlar
Bronkopulmoner
Non-Bronkopulmoner
Diğer semptomlar
DISPNE Havayolu obstrüksiyonu distalde
atelektaziye neden olabilir.
Pulmoner arter veya dallarındaobstrüksiyon / kompresyon: hipoperfüzyona bağlı disfonksiyon
V/Q uyumsuzluğu
Postobstrüktik pnömoni
Parankimin tümör infiltrasyonu / lenfatikdranaj inh sonucu sıvı artışı: alveolar kalınlaşma, ineffektif gaz değişimi, relatifşant oluşturur.
Plevral effüzyon sıklıkla dispne oluşturur. Semptomatik effüzyonda malign hücre +
Frenik sinir paralizisi, perikardiyaleffüzyon
Lokalsemptomlar
Bronkopulmoner
Non-Bronkopulmoner
Diğer semptomlar
POSTOBSTRÜKTİF ENFEKSİYON
Obstrüksiyon
Drenajı engeller, bakterikolonizasyonunu arttırır.
Postobstrüktif pnömoni:
ateş, lökositoz, halsizlik, kilo kaybı.
Rekürren pnömoni olanlarda
bronkoskopi ve CT çekilmeli.
Lokalsemptomlar
Bronkopulmoner
Non-Bronkopulmoner
Diğer semptomlar
AĞRI Plevral ağrı:
Paryetal plevra irritasyonu
Postobstrüktik pnömoni inflamasyonu
Direkt tümör invazyonu
Kemik ağrısı
Tümör invazyonu / metastaz
Nöropatik ağrı
Duyusal sinir invazyonu (interkostal, brakial pleksus)
Göğüs duvarı ağrısı
Göğüs duvarı invazyonu
Kompleks yapılar için MR faydalı.
Diffüz fasyal ağrı
Ipsilateral vagus invazyonu (cerrahisonrası düzelir)
Lokalsemptomlar
Bronkopulmoner
Non-Bronkopulmoner
Diğer semptomlar
PANCOAST SENDROMU Süpreior sulcus tümörlerinde
Brakial pleksus, stellat ganglion
İpsilateral hormer sendromu
Stellat ganglion tutulumu
Fasyal anhidrozis, miyozis, pitozis
Nöropatik ağrı ve muskuler atrofi
Alt brakial pleksus (C7,C8,T1)
Kolda ve elde
Vertebra ve kot destrüksiyonu
Kemik ağrısı
Interkostal sinir invasyonu
Göğüs duvarı, kol iç yüzünde ağrı
Lokal invazic olsada pansoast tümörlerimultimodal terapi gerektirir.
Lokalsemptomlar
Bronkopulmoner
Non-Bronkopulmoner
Diğer semptomlar
DİSFAJİ
Nadiren görülür
Subkarinal LN veya tansiyonhidropnömotoraksa bağlı
Özofagial kompresyon
Paraözofagial LN invazyonu (nadir)
Direkt tümör basısı (nadir)
Lokalsemptomlar
Bronkopulmoner
Non-Bronkopulmoner
Diğer semptomlar
PLEVRAL EFFÜZYON
Dispne yapar.
Tümöre bağlı kapiller permeabilite artışıveya hemoraji
Hipoproteinemiye bağlı azalmış onkotoikbaşınç
Tümörün lenfatik obs bağlı azalmışabsorbsiyon
Torasentez / sitoloji evrelemede önemli
Akc kanseri olmayanlarda %2 pozitif.
Malign effüzyonda survive düşük (19ay)
Mezotelyomada malign pl eff sık.
Tekrarlayan eff:
Torakoskopik plevral bx
Lokalsemptomlar
Bronkopulmoner
Non-Bronkopulmoner
Diğer semptomlar
PERİKARDİYAL EFFÜZYON
Perikardiyal invazyon sık. Problem yaratmaz.
Malign perkardiyal eff en sık sebebi: Akcca
Transuda / eksuda olabilir.
Perikardiyal yayılım, lenfatikobstrüksiyon nedenli.
Kanlı perikardiyal eff her zaman malign
Yavaşsa tamponad yapmadan büyükmiktarda sıvı birikebilir.
Tamponad varsa: prognoz kötüdür.
Lokalsemptomlar
Bronkopulmoner
Non-Bronkopulmoner
Diğer semptomlar
SUPERIOR VENA KAVA SENDROMU İnflamatuar hast sonra en sık neden Ca
Kolda ve yüzde ödem (yatarken artar) Genişlemiş boyun venleri
Göğüs ve boyunda kollateraller
SVC oklüzyonunda kollateraller geliştiğindensemptomlar hafiftir.
SVC Trombozunda semptomlar ağır. SVC’nin tümör veya LAP ile kompresyonu
SVC invazyonu direkt obstrüksiyona, nidusformasyonuna neden olabilir.
Çok nadiren acildir. Altta yatan nedenbulunmalı. İğne Bx, Bronkoskopi, Mediastinoskopi
Pretrakeal alanda kollateral yok –mediastinoskopi avantajlı.
Kollateraller düşük basınçlıdır.
KHDAK’de SVC olması irrezektabledır.
K E M I K M E T A S T A Z L A R I
N Ö R O L O J I K M E T A S T A Z L A R
A D R E N A L M E T A S T A Z
K A R A C I Ğ E R M E T A S T A Z L A R I
D I Ğ E R
Metastaz Semptomları
Metastazsemptomları
Extratorasik metastazlar
Beyin, Kemik, Adrenal bezler, Kc
En çok SCLC, anaplastik büyükhücreli, Adenokarsinom, SCC
Metastazsemptomları
Kemik metastazları
Ensık aksial ve uzun kemikler.
Kemik ağrısı en sık semptom.
Patolojik fraktürler görülebilir.
Akc filmi, Kemik tarama, PET, CT, MR kullanılabilir.
Nükleer Tıp sensitiftir ancakspesifik değildir.
Genellikle osteolitiktir.
Sinovia ve eklem tutulumu varsaartrit yapabilir.
Metastazsemptomları
Nörolojik metastazlar
%10 tanı anında beyin met (+).
Semptomatik beyin met primerisıklıkla akciğer ca.
Genellikle intrakranial basınçartışından kaynaklanır.
Baş ağrısı, bulantı, görme bozukluğu, diplopi, mental durum değişikliği.
Fokal nörolojik defisit.
Ağrı (meningeal ve kemikinvazyonu)
Metastazsemptomları
Nörolojik metastazlar
SIADH sıklıkla Small CC. görülür.
Adenokarsinom daha sıktır.
CT, MR kullanılabilir. MR dahasensitiftir.
PET ineffektiftir. (bazal aktivite)
Karsinomatoza meningitis:
Small cell’de sıktır.
Mental değişiklik, inme, baş ağrısı, kranial nöropati, halsizlik, duyusalbozukluk, barsak mesanedisfonksiyonu, sırt ağrısı.
CT normaldir. BOS sitolojisi tanısaldır.
Metastazsemptomları
Nörolojik metastazlar
İntrameduler spinal kordmetastazı: SCLC ile sık.
MR diagnostik, RT efektif.
Spinal epidural metastaz:
External kompresyona bağlı ağrı, radikülopati, myelopati.
MR daha effektif. CT eşliğinde iğne bxtanısaldır.
Paraneoplastik ve nonmalignsebeplerde buna yol açabilir.
RT etkilidir.
Metastazsemptomları
Adrenal metastazlar
Genellikle asemptomatiktir.
%90’dan fazlası tm ile dolarsaAddison send. Gelişir.
Genellikle CT’de görülür.
Adenom – Met ayrımı:
Kimyasal şift – MR, PET etkilidir.
Metastazsemptomları
Kc metastazlar
Asemptomatiktir.
CT ve PETte görülür.
PET’te görülen sıcak nodüllere bxyapılmalıdır.
Abdominal ağrı
Anoreksi
Asit
Hepatomegali
Kc yetmezliği
Metastazsemptomları
Diğerleri
Her organda görülebilir.
Barsak metastazları:
Perforasyon, melena, pankreatit
Memede yumuşak doku met.
Parmak ucunda met.
Kötü prognozu gösterir.
A K C K I T L E L E R I G Ö R Ü L M E D E N Ö N C EO L U Ş A B I L I R .
P R I M E R T M T E D A V I S I S E M P T O M L A R I T E D A V IE D E R .
Paraneoplastik sendromlar
Paraneoplastik sendromlar
SIADH
Hiponatremi (bulantı, kusma, inme, mental değişiklik, letarji, koma)
Artmış üriner sodyum atılımı.
ADH yüksekliği sözkonusudur.
Ensık SCLC ve kadınlarda.
Sıvı kısıtlaması, demoklosiklin(ADH etkisini bloke eder)
SIADH olanlarda beyin MR istenmelidir.
Paraneoplastik sendromlar
Hiperkalsemi
Metastaza bağlı kemikdestrükseiyonundan ziyadePTHrp salınımına bağlıdır.
PTHrp Ca ile koreledir.
Ensık SCC’de görülür.
Bulantı kusma, konstipasyonanoreksi, polidipsi, poliüri, irritabilite, mental durum değişikliği, koma.
Hiporefleksi ve kardiyak aritmi.
Tm çıkarılması ile düzelir.
Paraneoplastik sendromlar
Cushing
SCLC tarafından salgılananACTH.
İlk bulgu Ödem ve kasgüçsüzlüğüdür.
Hipokalemi, metabolik alkaloz, hiperglisemi, kortizol seviyesindeyükselme, ACTH düzeyindeyükselme.
ACTH ve kortizol düzeylerideksametazon ile baskılanamaz.
Paraneoplastik sendromlar
Çomak parmak
Hipertrofik pulmonerosteoartropati (HPO)
Çomak parmak Non-small Akcca’da özellikle SCC’de görülür. Siyonotik kalp hast, kronik akc hast.
HPO sıklıkla adenokanserdegözlenir.
HPO: Uzun kemiklerin distal uçperiostunda gözlenir.
Düz filmde periostal elevasyon, yeni kemik oluşumu, Sintigrafideartmış aktivite.
Ağrı yapar (NSAII).
VEGF artışına bağlıdır.
Paraneoplastik sendromlar
Nörolojik
Myopatik
Ensefalomyelit, duyusal nöropati.
SCLC ve daha az SCC ile gelişir.
Aslında %50 nöropati vardır.
Anti-Yo, Anti-Ri, Anti-HU antikorları
İnflamatuar yanıt sonucu nöronhücrelerinin ölümü. Duyusal nöropati, Serebellar ataksi,
Limbik ensefalit, Brain stem ensefalit, global ensefalit. Multifokal nörolojikdefisit izlenebilir.
İmmünmodulasyon etkisizdir.
Tm çıkarılması ile geriler.
Paraneoplastik sendromlar
Nörolojik
Myopatik
Proksimal kas güçsüzlüğü – SCLC
Kas lifi hasarına bağlı miyozit
Myesteni benzeri sendrom (Lambert eaton)
Proksimal kas güçsüzlüğü, otonomik disfonksiyon, pitozis, görme bozukluğu.
Voltaj bağımlı Ca kanallarınakarşı antikor gelişimi veasetilkolin salınımınınengellenmesi.
Antitümör terapi etkilidir.
Paraneoplastik sendromlar
Hemotolojik
Trombositoz ve NN anemi
Demir kullanımında azlık, alyuvar ömründe kısalma, azalmışserum Fe ve SDBK.
Sideroblastik anemi
Hemolotik anemi
Alyuvar aplazisi
Lökomoid reaksiyon
Eosinofili
Trombositopeni
İdiopatik trombositopenik purpura
DIK
Paraneoplastik sendromlar
Traussau sendromu
Arteryel tromboz
Hiperkoagulabilite sıktır. Yüzeysel tromboflebit, DVT sık. Değişik lokalizasyon
Inf VK, Juguler ven, kol venleri
Değişik patern Rekürren, migratuar trombozlar
Arteryel trombozlar kötü prognozugösterir.
Antikoagulanlara yanıtsızdır.
Tümör ve trombotik emboli pulmoner veya sistemik dolaşımdagörülebilir.
Paraneoplastik sendromlar
Dermatolojik
Sıklıkla adenokanserde.
Dermatomiyozit
Eritema giratum
Lanuginoza acquisita.
Otoimmun sendromlar
Kutanöz lökositoklastik vaskülit
HSP
Sistemik sklerozis
Diğer
Renal: Nefrotik sendrom
Anoreksi, kaşeksi, yorgunluk.