ÇaliŞtay raporu · yenilenebilir enerji alanında kullanılan teknik ekipmanların yerli...

16
ÇALIŞTAY RAPORU “2020 SONRASI YEK KANUNU VE YEKDEM NASIL OLMALI” 16 OCAK 2018 ANKARA

Upload: others

Post on 12-Oct-2020

5 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: ÇALIŞTAY RAPORU · yenilenebilir enerji alanında kullanılan teknik ekipmanların yerli üretimleri teşvik edilmesi ve desteklenmesi, bu doğrultuda özellikle rüzgar tribünleri

ÇALIŞTAY RAPORU

“2020 SONRASI YEK KANUNU VE YEKDEM NASIL OLMALI”

16 OCAK 2018

ANKARA

Page 2: ÇALIŞTAY RAPORU · yenilenebilir enerji alanında kullanılan teknik ekipmanların yerli üretimleri teşvik edilmesi ve desteklenmesi, bu doğrultuda özellikle rüzgar tribünleri

İÇİNDEKİLER

1. ÇALIŞTAYIN AMACI ................................................................................................................................................... 1

2. RAPORUN KONUSU .................................................................................................... .............................................2

3. MEVCUT YEK KANUNU VE YEKDEM İLE İLGİLİ YAPILAN TESPİTLER VE ELEŞTİRİLER..............................................3

4. 2020 SONRASI YEK KANUNU VE YEKDEM İÇİN GETİRİLEN ÖNERİLER ..................................................................... 3

4.1 Genel Öneriler .................................................................................................................................................... 3

4.2 Yenilenebilir Kaynak Bazında Öneriler .............................................................................................................. 4

4.2.1 Güneş Enerjisi (GES) Teşvikleri .................................................................................................................... 4

4.2.2 Jeotermal Enerjisi (JES) Teşvikleri ............................................................................................................... 5

4.2.2.1 Arama Dönemi Teşvikleri ..................................................................................................................... 5

4.2.2.2 İşletme Dönemi Teşvikler ..................................................................................................................... 5

4.2.2.3 Entegre ve Hibrid Sistem Kullanım/Uygulama Teşvikleri .................................................................... 6

4.2.3 Biyokütle Enerjisi Teşvikleri ........................................................................................................................ 7

4.3 Yerli Aksam Desteği ............................................................................................................................................ 8

5. DEĞERLENDİRME VE SONUÇ .................................................................................................................................... 8

6. EKLER ........................................................................................................................................................................ 9

6.1 Çalıştayda İzlenenen Yöntem ........................................................................................................................... 10

6.2 Katılımcı Listesi ................................................................................................................................................. 12

6.3 Fotoğraflar ........................................................................................................................................................ 14

Page 3: ÇALIŞTAY RAPORU · yenilenebilir enerji alanında kullanılan teknik ekipmanların yerli üretimleri teşvik edilmesi ve desteklenmesi, bu doğrultuda özellikle rüzgar tribünleri

2020 Sonrası Yek Kanunu Ve Yekdem Nasıl Olmalı

ÇALIŞTAY RAPORU

1

1. ÇALIŞTAYIN AMACI

10 Mayıs 2005’de yürürlüğe giren 5346 sayılı Yenilenebilir Enerji Kaynaklarının Elektrik Enerjisi

Üretimi Amaçlı Kullanımına İlişkin Kanun (YEK Kanunu), yenilenebilir enerji kaynaklarının

elektrik enerjisi üretimi amaçlı kullanımının yaygınlaştırılması, bu kaynakların güvenilir,

ekonomik ve kaliteli biçimde ekonomiye kazandırılması, kaynak çeşitliliğinin artırılması, sera gazı

emisyonlarının azaltılması, atıkların değerlendirilmesi, çevrenin korunması ve bu amaçların

gerçekleştirilmesinde ihtiyaç duyulan imalat sektörünün geliştirilmesi amacıyla düzenlenmiştir.

Yenilenebilir enerji destekleme mekanizması (YEKDEM), 2011 yılından itibaren güneş, rüzgâr,

hidroelektrik, jeotermal ve biyokütle gibi yenilenebilir enerji kaynaklarından elektrik üretimini

gerçekleştiren yatırımları destekleme işlevini yerine getirmektedir.

YEKDEM’den faydalanabilecek üretim tesisleri YEK Kanunu’nda; rüzgar, güneş, jeotermal,

biyokütle, biyokütleden elde edilen gaz (çöp gazı dahil) dalga, akıntı enerjisi ve gel-git ile kanal

veya nehir tipi veya rezervuar alanı on beş kilometrekarenin altında olan hidroelektrik üretim

tesisi kurulmasına uygun elektrik enerjisi üretim kaynakları olarak sıralanmıştır.

22 Haziran 2016 tarihli ve 29752 sayılı Resmi Gazete’ de Yenilenebilir Enerji Kaynaklarından

Elektrik enerjisi Üreten Tesislerde Kullanılan Yerli Aksamın Desteklenmesi Hakkında Yönetmelik

yayımlanmış yurtiçinde imal edilerek yenilenebilir enerji kaynaklarından elektrik enerjisi üreten

tesislerde kullanılan aksamın ve/veya aksamı oluşturan bütünleştirici parçaların, Yek Kanunu

ekinde yer alan II sayılı cetvele göre ilave fiyatın uygulanabilme koşulları ile her bir başvuru

kapsamında uygulanacak ilave fiyat miktarının belirlenmesi, belgelendirilmesi ve denetlenmesi

ile ilgili usul ve esaslar belirlenmiştir.

Geldiğimiz aşamada ise, gerek teknolojide meydana gelen hızlı değişim ve gelişim gerekse

yenilenebilir enerji kaynaklarının yatırım ve işletme maliyetlerindeki iyileşme mevcut teşvik

sisteminin gözden geçirilmesini zorunlu kılmış bulunmaktadır.

Enerji sektörünü yakından ilgilendiren bu konuda; girişimciler, avukatlar, yargı mensupları,

mühendisler, akademisyenler, ilgili kamu kurum ve kuruluşlarının temsilcileri, araştırmacılar,

Page 4: ÇALIŞTAY RAPORU · yenilenebilir enerji alanında kullanılan teknik ekipmanların yerli üretimleri teşvik edilmesi ve desteklenmesi, bu doğrultuda özellikle rüzgar tribünleri

2020 Sonrası Yek Kanunu Ve Yekdem Nasıl Olmalı

ÇALIŞTAY RAPORU

2

finans sektörü, medya ve sivil toplum kuruluşlarının temsilcileri gibi farklı bilgi, uzmanlık ve

çalışma sahalarına mensup kesimlerin katılımı ile enerji yatırımları için önemli konulardan YEK

Kanunu ve “YEKDEM” ile ilgili mevcut sorunların ve 31.12.2020 sonrası beklentilerin tartışılması

ve özellikle çözüm önerilerinin sonuç raporuna bağlanması ve karar alma mercilerine iletilmesi

amaçlanmıştır.

2. RAPORUN KONUSU

Raporun konusunu, çalıştayın amacı doğrultusunda YEKDEM sistemi ile ilgili katılımcılar

tarafından yapılan tespitler ve eleştiriler ile yine katılımcılar tarafından sunulan çözüm önerileri

ve enstitümüzün bu konudaki görüş ve önerileri oluşturmaktadır.

3. MEVCUT YEK KANUNU VE YEKDEM İLE İLGİLİ YAPILAN TESPİTLER VE ELEŞTİRİLER

Çalıştay katılımcıları tarafından YEK Kanunu ve YEKDEM’in mevcut işleyişine dair yapılan temel

tespit, değerlendirme ve eleştiriler şöyledir:

• EPDK Kurul kararı ile belirlenen öngörü niteliğindeki fiyatlar gerçekleşmemektedir.

Dolayısıyla bu fiyatların gerçekçi olduğundan bahsetmek mümkün değildir. Bu durum

finansal değerleme aşamasında elektrik fiyatının ne şekilde dikkate alınacağının belirgin

olmamasına yol açmaktadır. Esasen YEKDEM maliyetini tahmin etmek de mümkün

görünmemektedir.

• Yatırım öncesi izin süreçlerinin oldukça uzun olması ve bu süreçler nedeniyle açılan

davaların (ÇED iptal, acele kamulaştırma kararının iptali, imar planı iptal davaları vs) uzun

sürmesi yatırımların gerçekleşmesini geciktirmektedir. Bu nedenle lisans almasına rağmen

izin ve dava süreçlerinin uzaması nedeniyle 31.12.2020 tarihine yetişmesi mümkün

olmayan/olmayacak projeler bulunmaktadır.

• Şebeke kısıtları yaşanmakta olup, bunu giderecek şebeke yatırımlarının hızlandırılması

gerekmektedir.

• YEKDEM maliyetlerinin sadece tedarik lisansı sahibi tüzelkişilere yansıtılması piyasa

dengelerini bozmakta, serbest piyasanın oluşmasını engellemekte, nihai tüketiciye özellikle

Page 5: ÇALIŞTAY RAPORU · yenilenebilir enerji alanında kullanılan teknik ekipmanların yerli üretimleri teşvik edilmesi ve desteklenmesi, bu doğrultuda özellikle rüzgar tribünleri

2020 Sonrası Yek Kanunu Ve Yekdem Nasıl Olmalı

ÇALIŞTAY RAPORU

3

de sanayi kesimine büyük bir yük getirmekte ve referans fiyatlarının oluşmasını

engellemektedir.

• Biyokütle ve jeotermal kaynaklar için uygulanan alım garantisi diğer yenilenebilir

kaynaklara göre düşüktür. Bu sektörler hala istenilen seviyede gelişememiştir. Ülkemizin

bu kaynaklar açısından mevcut potansiyelinin geliştirilmesi için bir destekleme

mekanizmasına 2020 sonrasında da ihtiyaç duyulmaktadır.

• YEKDEM uygulamadan kaldırılsa dahi öngörülebilir bir fiyat mekanizmasının kurulması

proje finansmanı açısından mutlaka olması gerektiği,

ifade edilmiştir.

4. 2020 SONRASI YEK KANUNU VE YEKDEM İÇİN GETİRİLEN ÖNERİLER

Çalıştay katılımcıları tarafından 2020 sonrası YEK Kanunu ve YEKDEM için getirilen öneriler

şöyledir:

4.1 GENEL ÖNERİLER

Nükleer enerji ve yerli kömüre dayalı yeni termik santraller için getirilen alım garantileri

karşısında özellikle biyokütle ve jeotermal kaynaklar kaynakların mutlaka desteklenmesi

gerekmektedir. Özellikle 2020 sonrası yerli aksamın desteklenmeye devam etmesi ve bunun

geliştirilmesi, ayrıca kaynak türü bazında teşviklerin gözden geçirilerek devam etmesi önerisi

getirilmiştir.

Mevcut YEKDEM’in 31.12.2020 tarihinde sonlanacak olması karşısında gerek mücbir sebepler,

gerekse yatırımcıdan kaynaklanmayan nedenlerle (açılan davalar ve/veya kamu kurum ve

kuruluşlarından kaynaklı gecikmeler) yatırımın bu süre sonuna yetişememesi durumunda

gecikme nedenini belgelendirebilen yatırımlar için gecikilen süre kadar ek süre verilmesi uygun

olacaktır.

Yenilenebilir enerji yatırımları açısından yüksek kaynak potansiyeline sahip olan ülkemizde, bu

potansiyeli değerlendirmek için gerekli altyapı ve üstyapı çalışmalarına önem verilmesi, mevcut

teşvik sistemi ve hukuki yapı çerçevesinde var olan düzenlemelerin genişletilerek devam

ettirilmesi gerektiği ve bu sayede yatırım seviyesinde ciddi artışlar görülebileceği ifade

Page 6: ÇALIŞTAY RAPORU · yenilenebilir enerji alanında kullanılan teknik ekipmanların yerli üretimleri teşvik edilmesi ve desteklenmesi, bu doğrultuda özellikle rüzgar tribünleri

2020 Sonrası Yek Kanunu Ve Yekdem Nasıl Olmalı

ÇALIŞTAY RAPORU

4

edilmiştir. Aynı zamanda toplam enerji tüketimindeki kullanım oranlarını artırmak adına

yenilenebilir enerjiden faydalanmanın da teşvik edilmesi, altyapısı uygun yerlerde yenilenebilir

enerji kullanımı zorunlu hale getirilerek yaygınlaştırılması önerilmektedir.

Yenilenebilir enerji sektöründe yaşanan bürokratik engellerin giderilmesi gerekmektedir. Bu

doğrultuda yatırımcıların lisanslama işlemleri, plan, proje ve yatırım faaliyetleri açısından

koordinatör kurum belirlenerek işlemlerin bir merkezden takip edilmesi gerektiği ifade

edilmiştir.

Kapasite faktörlerinin teşvik mekanizması içerisinde dikkate alınmasının önemli olduğu

vurgulanmıştır. Teşvik verilen tesislerin gerçek kapasite verimliliklerinin izlenebildiği bir kontrol

mekanizmasının varlığına ve ona bağlı olarak da teşvik sisteminin gerçek kapasite verimliliği

üzerinden yeniden düzenlenmesine ihtiyaç olduğu belirtilmektedir.

Teşvik süresine ilişkin bir sınırlama getirilmesi gerektiği, ancak teşvik süresinin yatırımların geri

dönüşüne kadar devamının öngörülmesi gerektiği belirtilmiştir.

Depolama yatırımlarının yapılması gerektiği, depolama ile birlikte yapılan yatırımlara ekstra

teşvik verilmesi, teşvik oranının farklı tutulması suretiyle depolamaya geçişin

çabuklaştırılabileceği dile getirilmiştir.

Teşvik mekanizmalarında yabancı para birimi olarak EURO’nun da alternatif şeklinde sunulması

finansmana erişimi kolaylaştıracaktır.

YEKDEM maliyetlerinin sadece tedarik lisansı sahibi tüzelkişilere değil tüm piyasa katılımcılarına

yansıtılmalıdır.

4.2 YENİLENEBİLİR KAYNAK BAZINDA ÖNERİLER

4.2.1 Güneş Enerjisi (GES) Teşvikleri

GES yatırımlarında arazi uygulamaları ile çatı uygulamalarını ayrı ayrı değerlendirmek gerekir.

Çatı uygulamalarının yaygınlaşması için bürokratik süreçlerin kısaltılması sağlanmalı ve destek

mekanizması getirilmelidir.

Page 7: ÇALIŞTAY RAPORU · yenilenebilir enerji alanında kullanılan teknik ekipmanların yerli üretimleri teşvik edilmesi ve desteklenmesi, bu doğrultuda özellikle rüzgar tribünleri

2020 Sonrası Yek Kanunu Ve Yekdem Nasıl Olmalı

ÇALIŞTAY RAPORU

5

4.2.2 Jeotermal Enerjisi (JES) Teşvikleri

Jeotermal sektörünün beklentileri; yerli, milli sürdürülebilir ve çevre dostu olan jeotermal

potansiyelinin tüm yönleri ile değerlendirilmesi bakımından yeni sahaların keşfi için

yatırımcıların teşvik edilmesi ve desteklenmesi istenilmektedir.

4.2.2.1 Arama Dönemi Teşvikleri

Jeotermal kaynak arama dönemi, jeotermal potansiyelin hayata geçirilmesi aşamasında en riskli

dönemdir. Ülkemizde kuyu derinliklerinin 3.000 metrelere ulaşması nedeni ile sondaj maliyetleri

artmış ve yatırımcıların arama dönemi yalnızca öz-sermayeleri ile kaynağım potansiyelini

belirleme çalışmaları cazibesini yitirmiştir.

Yatırımcıların teşvik edilmesi açısından, arama döneminde uygulanabilecek teşvik önerileri

aşağıda sıralanmıştır:

• Sondajda kullanılan petrol de KDV indirimi,

• Sondajda kullanılan petrol de ÖTV indirimi,

• İthal arama malzemelerinde KDV ve Gümrük vergisi istisnası.

4.2.2.2 İşletme Dönemi Teşvikleri

Sabit fiyatlı alım garantisi (FIT) yatırımcıların gerek finansal kaynaklarını ayarlamalarında gerekse

öngörülebilir finans modelleri oluşturmalarında en önemli etkendir.

Sektörün gelişmesinde ve mevcut ilave kaynağın değerlendirilmesinde hayati bir önemi olduğu,

rapor içerisinde de izah edildiği üzere devlete ayrı ilave bir külfet getirmediği, buna karşılık,

toplam 4.000 MWe’lık jeotermal enerji santralinin yılda doğal gazı ikame etmesi halinde 1,08

milyar ABD$ ve petrolü ikame etmesi halinde 2 milyar ABD $ tasarruf sağladığı, dolayısıyla

ithalattan döviz cinsinden önemli tasarruf sağlandığı, cari açığın azalmasına imkan sağladığı,

sadece santrallerin ekonomiye 5 milyar dolarlık ilave değer yarattığı, sera, doğrudan ısınma ve

diğer sektörlerin de ilavesi ile sanayileşme, büyüme, milli gelir ve istihdama sayısız katkılarda

bulunduğu gerçeği dikkate alındığında, Hükümetimiz tarafından belirlenen alım garantisi ve

Page 8: ÇALIŞTAY RAPORU · yenilenebilir enerji alanında kullanılan teknik ekipmanların yerli üretimleri teşvik edilmesi ve desteklenmesi, bu doğrultuda özellikle rüzgar tribünleri

2020 Sonrası Yek Kanunu Ve Yekdem Nasıl Olmalı

ÇALIŞTAY RAPORU

6

diğer teşviklerin jeotermal kaynakların geliştirilmesinin önünü açtığı yadsınamaz bir gerçek

olduğu ortaya çıkmaktadır.

Bu gerçekler ışığında uygulanabilecek teşvik önerileri aşağıda sıralanmıştır:

• Yatırım Malzemeleri alımında KDV istisnası;

• Yatırım Malzemeleri alımında ÖTV istisnası;

• Yatırım Malzemeleri alımında Gümrük Vergisi istisnası;

• Eşanjör, trafo ve ısı değiştiricilerin yerli aksam katkı ilave listesine eklenmesi;

• Mevcut 10.5 dolar-centlik alım garantisinin 2020 yılı itibariyle 5 yıllık bir süre için 2025

yılına kadar uzatılması;

4.2.2.3 Entegre ve Hibrid Sistem Kullanım/Uygulama Teşvikleri

JES’lerden enerji üretimi sonrası oluşan ve re-enjeksiyon öncesi hala kullanılabilir durumda olan

kuyruk suyunun değerlendirilmesi ve ekonomiye katkı sağlaması açısından sera, kentsel ısıtma,

gıda kurutma, endüstriyel kullanımın yaygınlaştırılması adına jeotermal kaynağın ikincil

yatırımlarda kullanılması teşvik edilmelidir.

İkincil yatırımların teşviki, MW termal başına belirlenecek bir ek katkı bedeli ile realize edilebilir.

JES’lerin projelendirilmesi aşamasında, lisansız elektrik üretimine benzer bir uygulama ile

santrallerin kendi elektrik tüketimini minimize edebilmek için rüzgâr ve güneş kaynaklarından

enerji üretimine izin verilebilir.

4.2.3 Biyokütle Enerjisi Teşvikleri

5346 sayılı Yenilenebilir Enerji Kaynaklarının Elektrik Üretimi Amaçlı Kanunda Biyokütlenin

tanımının yeniden yapılması gerektiği üzerinde durulmaktadır. Geri dönüşüm imkânı olmayan

atıkların da biyokütle tanımı kapsamına alınması gerektiği ifade edilmektedir.

Bölgesel ısıtma için gerekli buharın yenilebilir enerjiye dayalı tesislerden sağlanması durumunda

buharın teşvik kapsamına alınmasının sağlanması istenilmektedir.

Biyogaz tesislerinin önemli sorunlarından biri olan metanizasyon tankı sonrası sıvı fermantenin

tarım içi ve tarım dışı kullanım alanlarının ve kullanım koşullarının yeniden ve sektörün ruhuna

Page 9: ÇALIŞTAY RAPORU · yenilenebilir enerji alanında kullanılan teknik ekipmanların yerli üretimleri teşvik edilmesi ve desteklenmesi, bu doğrultuda özellikle rüzgar tribünleri

2020 Sonrası Yek Kanunu Ve Yekdem Nasıl Olmalı

ÇALIŞTAY RAPORU

7

uygun olarak tanımlanması, böylelikle biyokütlesi zenginleştirilebilir nitelikte sıvı yan ürünlerin

birçok farklı uygulamada bitki beslenmesi sıvıcı olarak kullanımın sağlanması gerektiği

belirtilmektedir.

Özellikle Tarımsal ve Hayvansal organik hammaddeyi işleyen biyogaz tesisleri tarımsal kullanıma

uygun kompost üretebilmektedirler. Bu noktada karşımıza katı ve sıvı iki ayrı yan ürün proses

sonucu olarak çıkmaktadır. Mevcut düzenlemelerde talep edilen 70 C hijyenizasyon tebliğ

gereği bu ürünlerin sanitasyonu için gerekli olan enerji eğer konvansiyonel teknolojiler ile

sağlanırsa gerekli olan enerji tüketimi, tesislerin üretim kapasitelerinden daha fazla olmasını

gerekmektedir ki bu da fiili olarak mümkün değildir.

Bu noktada Biyokütle kaynaklı kompost tesisleri ısıl enerji dışında özellikle sıvı ve katı yan

ürünlerin sanitasyonu için kullanılabilecek ve patojenler mücadelede antagonizim yolu ile

sanitasyon sağlayabilen yenilikçi biyoteknolojiler ile desteklenmeli ve bu konuda güncellenecek

yönetmelikler ile bakanlıklar arası uygulama farklılıkları ortadan kaldırılmalıdır.

Kompost tesisleri kullandıkları yenilikçi çevre biyoteknolojileri ile kuruldukları coğrafya ve son

ürün pazar fiyatı da göz önüne alınarak desteklenebilirler. Buradaki destekler dolaylı olarak

çiftçilerin tarımsal girdi maliyetlerine de yetiştirdikleri ürün kalitesine de olumlu katkı

sağlayacağı ifade edilmektedir.

Tarımsal kalitede kompost yapımı ve sıvı organik üretim biyometanizasyon ile enerji üretiminin

vazgeçilmez bir parçası olduğu, bu nedenle gerekli üretim izin ve lisanlarını almış tarımsal

kalitede entegre üretim yapan tesislerinin desteklenmesi istenilmektedir.

Biyometanizasyon tesislerinin diğer yenilenebilir enerji yatırım teknolojileri ile

karşılaştırıldığında gerek amortismana bağlı bakım onarım maliyetlerinin yüksekliği, gerekse

insana dayalı lojistik ve operasyonel maliyetleri ve son olarak yan ürün olarak ortaya çıkan katı

ve sıvı ürünlerinde işlenmesi zorunluluğu nedeni ile verilecek olan destek miktarlarının sektörün

doğrudan ve dolaylı faydaları da göz önünde bulundurularak arttırılması önerilmektedir.

Biyokütlede atıkların verilmesinin zorunlu tutulması gerektiği ve bu atıkların bedel ödenerek

alınmasının değiştirilmesi gerektiği, istidam edilenlere yıpranma payı verilmesi ifade edilmiştir.

Page 10: ÇALIŞTAY RAPORU · yenilenebilir enerji alanında kullanılan teknik ekipmanların yerli üretimleri teşvik edilmesi ve desteklenmesi, bu doğrultuda özellikle rüzgar tribünleri

2020 Sonrası Yek Kanunu Ve Yekdem Nasıl Olmalı

ÇALIŞTAY RAPORU

8

4.3 YERLİ AKSAM DESTEĞİ

Türkiye’nin yenilenebilir enerji yatırımlarında yabancı teknolojiye ihtiyaç duyduğu ve bu tarz

yatırımların maliyet açısından oldukça fazla yük getirdiği, bunun önüne geçebilmek adına

yenilenebilir enerji alanında kullanılan teknik ekipmanların yerli üretimleri teşvik edilmesi ve

desteklenmesi, bu doğrultuda özellikle rüzgar tribünleri ve güneş panelleri, biyokütle

tesislerinde kullanılan aksam ve jeotermal santrallerde kullanılan aksam gibi yenilenebilir enerji

ekipmanlarının yerli üretimlerinin kullanılmasının yatırımcı açısından avantaj haline

getirilmesinin sağlanması gerektiği ifade edilmiştir.

Bu çerçevede yerli aksamın kullanılmasının sağlanması açısından teknoloji transferi, ar-ge

çalışmaları gibi hususlarında destek kapsamında değerlendirilmesi gerekmektedir.

5. DEĞERLENDİRME VE SONUÇ

Türkiye gibi tükettiği enerjinin büyük bir kısmını ithal eden bir ülke için enerji kaynaklarını

çeşitlendirmek ve yenilenebilir enerji üretimini teşvik edip artırmak bir zorunluluk halini

almaktadır. Bu sayede 2023 yılına kadar istikrarlı bir enerji politikasıyla konulan hedefler

yakalanıp geliştirilebilecektir. Bu kapsamda;

• Yerli ve yenilenebilir kaynakların desteklenmesi milli enerji politika hedeflerine

uygundur.

• Teknolojideki gelişmeler nedeniyle 5346 sayılı YEK Kanununa ekli (I) nolu cetvel

düzenlemeleri süre ve fiyat yönünden gözden geçirilerek (düşürülerek) yeniden

ayarlanmalı ve tüm yenilenebilir potansiyel kullanılana kadar 2020 sonrası da

yenilenebilir kaynakların teşvikine devam edilmelidir. Özellikle ülkemizin kullanılmamış

potansiyeli dikkate alınarak biyokütle ve jeotermal kaynaklardan enerji üretimine

yönelik alım garantileri, mevcut alım garantisi korunarak devam ettirilmelidir.

• Yerli aksam desteğini düzenleyen YEK Kanununa ekli II nolu cetvel Milli Enerji Politikası

kapsamında genişletilerek uygulanmalı, teşviklerin doğrudan imalatçıya yansımasını

temin eden mekanizmalar ile ana ve yan sanayinin gelişmesi sağlanmalıdır.

Page 11: ÇALIŞTAY RAPORU · yenilenebilir enerji alanında kullanılan teknik ekipmanların yerli üretimleri teşvik edilmesi ve desteklenmesi, bu doğrultuda özellikle rüzgar tribünleri

2020 Sonrası Yek Kanunu Ve Yekdem Nasıl Olmalı

ÇALIŞTAY RAPORU

9

• Enerji yatırımların sürdürülmesinde finansman kaynakları önemini korumakta ve dış

finansmanın ülkemize akışı açısından teşvik uygulanması sürmelidir.

• YEK Kanununa ekli (I) nolu cetvel fiyatlarının süre ve tarife yönünden düşürülmesi ile

YEKDEM maliyetlerinin piyasa fiyatları ve elektrik ticareti üzerindeki baskısı

azaltılmalıdır.

• Lisans sahibinin elinde olmayan nedenler ve/veya yargısal sürecin uzaması nedeniyle

yatırım sürecinin de uzamasına sebebiyet veren uyuşmazlıklar nedeniyle 31.12.2020

tarihine kadar işletmeye giremeyecek tesislerin mevcut teşviklerden yararlanmasına

yönelik düzenleme yapılmalıdır.

Page 12: ÇALIŞTAY RAPORU · yenilenebilir enerji alanında kullanılan teknik ekipmanların yerli üretimleri teşvik edilmesi ve desteklenmesi, bu doğrultuda özellikle rüzgar tribünleri

2020 Sonrası Yek Kanunu Ve Yekdem Nasıl Olmalı

ÇALIŞTAY RAPORU

10

6. EKLER

6.1 ÇALIŞTAYDA İZLENEN YÖNTEM

Enerji Hukuku Araştırma Enstitüsü (“Enstitü”), tüzüğünde belirlenmiş olan görev ve faaliyet alanı

ile enerji sektörünü yakından ilgilendiren konularda; avukatlar, yargı mensupları,

akademisyenler, ilgili kamu kurum ve kuruluşlarının temsilcileri, araştırmacılar, medya ve sivil

toplum kuruluşlarının temsilcileri gibi farklı bilgi, uzmanlık ve çalışma sahalarına mensup

kesimlerin katılabileceği çalıştaylar düzenlemektedir. Bu çerçevede Enstitü enerji yatırımları için

önemli konulardan “YEKDEM” ile ilgili mevcut sorunların tartışılacağı ve çözüm önerilerinin

sonuç raporuna bağlanarak karar alma mercilerine iletileceği “2020 Sonrası YEK Kanunu ve

YEKDEM Nasıl Olmalı” çalıştayı düzenlemiştir.

Çalıştay aşağıdaki usul ve esaslara göre toplanmıştır:

1. Çalıştay, ekli listedeki katılımcılar ile toplanmıştır.

2. Çalıştay, Enstitü Yönetim Kurulu Başkanı tarafından yönetilmiştir.

3. Çalıştayda, Enstitü Yönetim Kurulu Üyesi Av. Dr. Zuhal BEREKET BAŞ raportör olarak

bulunmuştur.

4. Çalıştay, iki oturumdan oluşmuştur. Birinci oturumda moderatör Sn. Av. Süleyman

BOŞÇA’nın açılış sunumundan sonra, Yenilenebilir Enerji Genel Müdür Yardımcısı Sn.

Ramazan USTA tarafından açılış konuşması yapılmıştır.

5. Katılımcıların her birine sunumlarını yapmak üzere, 5’er dakikayı aşmayacak şekilde süre

verilmiştir. Birinci oturumdan sonra çalıştaya ara verilmiştir. İkinci oturumda, birinci

oturumda tespit edilen sorun ve önerilerle ilgili olarak katılımcıların 5’er dakika süreyle

sınırlı olmak üzere görüşleri alınmıştır.

6. Çalıştay sonunda, çalıştayda yapılan sunumlar ve raportör tarafından alınan notlar

dikkate alınarak Çalıştay Sonuç Bildirgesi hazırlanmıştır.

7. Çalıştay Raporu, Enstitünün resmi web sitesinde yayınlanmıştır.

Page 13: ÇALIŞTAY RAPORU · yenilenebilir enerji alanında kullanılan teknik ekipmanların yerli üretimleri teşvik edilmesi ve desteklenmesi, bu doğrultuda özellikle rüzgar tribünleri

2020 Sonrası Yek Kanunu Ve Yekdem Nasıl Olmalı

ÇALIŞTAY RAPORU

11

8. Çalıştay Raporu, tespit edilen sorunlar ve getirilen çözüm önerileri itibariyle karar

alıcıların inceleme ve değerlendirmesi için ilgili kurum ve kuruluşlara sunulmuştur.

9. Çalıştay Raporunun basım, yayın, çoğaltma, yayımlama ve sair tüm hakları münhasıran

Enerji Hukuku Araştırma Enstitüsü'ne aittir.

Page 14: ÇALIŞTAY RAPORU · yenilenebilir enerji alanında kullanılan teknik ekipmanların yerli üretimleri teşvik edilmesi ve desteklenmesi, bu doğrultuda özellikle rüzgar tribünleri

2020 Sonrası Yek Kanunu Ve Yekdem Nasıl Olmalı

ÇALIŞTAY RAPORU

12

6.2 KATILIMCI LİSTESİ

Av. Süleyman BOŞÇA Enerji Hukuku Araştırma Enstitüsü Başkanı

Ramazan USTA Yenilenebilir Enerji Genel Müdür Yardımcısı

Doç. Dr. İbrahim ERMENEK Enerji Hukuku Araştırma Enstitüsü Başkan Yardımcısı

Av. Dr. Zuhal BEREKET BAŞ Enerji Hukuku Araştırma Enstitüsü Yönetim Kurulu Üyesi

Cengiz GÜNEŞ Enerji Hukuku Araştırma Enstitüsü Yönetim Kurulu Üyesi

Metin AYDIN Enerji Hukuku Araştırma Enstitüsü Yönetim Kurulu Üyesi

Av. Celal Can ÖZDEMİR Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı

Zeynep AKSU Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı

Muhammed Necip ERİM Yenilenebilir Enerji Genel Müdürlüğü

Dr. Belma SOYDAŞ SÖZER Yenilenebilir Enerji Genel Müdürlüğü

Özlem ÖNENÇ Yenilenebilir Enerji Genel Müdürlüğü

Dr. Dilan KAVRUK Yenilenebilir Enerji Genel Müdürlüğü

Ertuğrul KALINBAÇOĞLU Yenilenebilir Enerji Genel Müdürlüğü

Hakan Şener AKATA Yenilenebilir Enerji Genel Müdürlüğü

Saide Simin MERCAN Yenilenebilir Enerji Genel Müdürlüğü

Ezgi ŞAHİN Yenilenebilir Enerji Genel Müdürlüğü

Ömer Faruk DEMİRKOL Enerji İşleri Genel Müdürlüğü

Selim KARAASLAN Enerji İşleri Genel Müdürlüğü

Elif UZUN Enerji İşleri Genel Müdürlüğü

Ömer Faruk GÜMRÜKÇÜ Enerji İşleri Genel Müdürlüğü

Afşin Burak BOSTANCI Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu

Nihan KARAVEİSOĞLU Enerji Piyasaları İşletme A.Ş

Ömer BUDANCAMANAK Enerji Piyasaları İşletme A.Ş

Gülşah ALTIKULAÇ Türkiye Rüzgâr Enerjisi Birliği

Selahattin BAYSAL Rüzgâr Enerjisi Santralleri Yatırımcıları Derneği

Ziya DERYA Rüzgâr Enerjisi Santralleri Yatırımcıları Derneği

Ali AYAN Güneş Enerjisi Sanayicileri ve Endüstrisi Yönetim Kurulu Üyesi

Hakan ERKAN Güneş Enerjisi Sanayicileri ve Endüstrisi

Gökhan YETKİN MÜSİAD

Faruk TELEMCİOĞLU Uluslararası Güneş Enerjisi Topluluğu Türkiye Bölümü

Orhan MERTOĞLU Türkiye Jeotermal Derneği

Ufuk ŞENTÜRK Jeotermal Elektrik Santral Yatırımcıları Derneği

Tanay Sıdkı UYAR Biyo Enerji Derneği

Ozan ÖZTÜRKER Biyo Enerji Derneği

Halil Tolga İLÇİN Biyo Enerji Derneği

Altan DENİZSEL Biyogaz Yatırımları Geliştirme Derneği

Obahan OBAOĞLU Elektrik Üreticileri Derneği

Melis ÜNAL Akfen Yenilenebilir Enerji

Erhan ÇAKAR Eurosolar Türkiye

Page 15: ÇALIŞTAY RAPORU · yenilenebilir enerji alanında kullanılan teknik ekipmanların yerli üretimleri teşvik edilmesi ve desteklenmesi, bu doğrultuda özellikle rüzgar tribünleri

2020 Sonrası Yek Kanunu Ve Yekdem Nasıl Olmalı

ÇALIŞTAY RAPORU

13

Alper ÖNOĞLU Altaca Çevre Teknolojileri ve Enerji Üretim A.Ş

Ali KARADUMAN Güriş Holding

Aydın ARDA Güriş Holding

Servet BAHADIR Zorlu Enerji

Nuh ACAR Nuh ACAR İnşaat Enerji

İrfan Celal ACAR Nuh ACAR İnşaat Enerji

Hasan SELEK Demirer Holding

Emrah Alptekin YAĞMUR Enerji ve Çevre Mühendislik Danışmanlık

Faik TURSUN DNV-GL

Bengisu KILIÇ EBRD

Fatih Emre BİLDİRİCİ Garanti Bankası

Berrin MAHMUTOĞLU Ziraat Bankası

Utku GÜNDEŞ Ziraat Bankası

Suat DEDEOĞLU Limak Enerji

Senih AYAZ Limak Enerji

Ezgi DENİZ Enerjisa

Sinan SEYHUN Tekfen Enerji

Tolga ŞALLI Çevreci Enerji Derneği

Erdoğan GÖĞEN ITC Türkiye

Page 16: ÇALIŞTAY RAPORU · yenilenebilir enerji alanında kullanılan teknik ekipmanların yerli üretimleri teşvik edilmesi ve desteklenmesi, bu doğrultuda özellikle rüzgar tribünleri

2020 Sonrası Yek Kanunu Ve Yekdem Nasıl Olmalı

ÇALIŞTAY RAPORU

14

6.3 FOTOĞRAFLAR