การวางแผน การดำเนินงาน...

การวางแผน การด าเนนงาน และเทคโนโลยทใชในงานสารสนเทศดจทล :

งานเอกสาร จดหมายเหต และพพธภณฑ

ราชบดนทร สวรรณคณฑ

ส านกงานพฒนาวทยาศาสตรและเทคโนโลยแหงชาต

http://www.slideshare.net/rachabodin/

หวขอการบรรยาย

• จดหมายเหต พพธภณฑ และเทคโนโลยทเกยวของ

• การวางแผนและการด าเนนการประยกตใชเทคโนโลย

• ตวอยางจดหมายเหตดจทล

• ตวอยางพพธภณฑดจทล

2

หวขอการบรรยาย

• จดหมายเหต พพธภณฑ และเทคโนโลยทเกยวของ

• การวางแผนและการด าเนนการประยกตใชเทคโนโลย

• ตวอยางจดหมายเหตดจทล

• ตวอยางพพธภณฑดจทล

3

จดหมายเหต

4 ทมา -หอจดหมายเหตแหงชาต, กรมศลปากร

• หนวยงานจดหมายเหต (Archival Agency) หมายถง หนวยงานทมหนาทในการรวบรวม จดเกบ สงวนรกษา และใหบรการเอกสารจดหมายเหต

• หอจดหมายเหต (Archival Repository) หมายถง อาคารทเกบรกษาเอกสารจดหมายเหต

• เอกสารจดหมายเหต (Archives)

เอกสารจดหมายเหต

เอกสารจดหมายเหต หมายถง ขอมลทกรปแบบทหนวยงาน

ผลตขนใชในการปฏบตงาน แตสนกระแสการปฏบตงานแลว และไดรบ

การประเมนวามคณคาในฐานะเปนขอมลชนตนทแสดงถงการ

ด าเนนงาน และพฒนาการของหนวยงานนนๆ ซงมความส าคญตอ

ประวตศาสตรของประเทศ ทงนหมายรวมถงเอกสารสวนบคคลทรบ

มอบจากบคคลส าคญหรอทายาทดวย

5 ทมา - คมอการอนรกษเอกสารจดหมายเหต : การอนรกษเอกสารจดหมายเหตโดยการแปลงรปแบบขอมลเขาสระบบดจตอล, กรมศลปากร, ๒๕๕๑

ประเภทเอกสารจดหมายเหต

6 ทมา - คมอการอนรกษเอกสารจดหมายเหต : การอนรกษเอกสารจดหมายเหตโดยการแปลงรปแบบขอมลเขาสระบบดจตอล, กรมศลปากร, ๒๕๕๑

“พพธภณฑ” คออะไร? (1)

พพธภณฑ คอ หนวยงานทไมหวงผลก าไร เปนสถาบนทถาวรในการ

รวบรวม สงวนรกษา ศกษาวจย สอสาร และจดแสดงนทรรศการ ใหบรการแก

สงคมเพอการพฒนา โดยมความมงหมายเพอการคนควา การศกษา และความ

เพลดเพลน

โดยแสดงหลกฐานตางๆ ทเกยวกบมนษยและสภาพแวดลอม สงซง

สงวนรกษา และจดแสดงนนไมใชเปนเพยงวตถ แตไดรวมถงสงทมชวตดวย

โดยรวมไปถง สวนสตว สวนพฤกษชาต วนอทยาน สถานทสงวนสตวน า และ

สถานทอนจดเปนเขตสงวนอนๆ รวมทงโบราณสถานและแหลงอนสรณสถาน

ศนยวทยาศาสตร และทองฟาจ าลอง 7 ทมา - ICOM (International Council of Museums)

“พพธภณฑ” คออะไร? (2)

พพธภณฑ, พพธภณฑสถาน [พพดทะพน, พนทะสะถาน] น.

สถานทเกบรวบรวมและแสดง สงตาง ๆ ทมความส าคญดานวฒนธรรมหรอดาน

วทยาศาสตร โดยมความมงหมายเพอใหเปนประโยชนตอการศกษา และกอ ให

เกดความเพลดเพลนใจ

8 ทมา - พจนานกรมไทย ฉบบราชบณฑตยสถาน พ.ศ. ๒๕๔๒

ภารกจของงานจดหมายเหตและงานพพธภณฑ

9

งานหลงบาน

- จดหา / รบมอบ

- ประเมนคณคา

- จดหมวดหม

- อนรกษ

- จดเกบ / จดการ

งานหนาบาน

- ใหบรการ

- เผยแพร

- จดแสดง ใหความร

พพธภณฑดจทล และหอจดหมายเหตดจทล

คอ การประยกตใชเทคโนโลยดจทลเพอการจดเกบ การจดการ

การจดแสดง การเผยแพร หรอแลกเปลยนขอมล องคความร ทง

องคความรทสามารถจบตองได (Tangible) และองคความรทไม

สามารถจบตองได (Intangible)

10

ONLINE Learning Web-based Learning

เทคโนโลยสารสนเทศ

เทคโนโลย การสอสาร

องคความร + + -Tangible - Intangible

OFFLINE Learning ON-SITE Learning

เทคโนโลยดจทลทเกยวของ (1)

11

เทคโนโลยดจทล

12

เทคโนโลยสารสนเทศ

เทคโนโลยสารสนเทศ

เทคโนโลยอเลกทรอนกส

เทคโนโลยคอมพวเตอร

Hardware

Software

Peopleware

13

ตวอยางเทคโนโลยสารสนเทศ

.

Digital Camera

Scanner

Digital Media Player Computer

Software 3D Glasses

14

เทคโนโลยการสอสาร

เทคโนโลยการสอสาร

เทคโนโลยเครอขายของเครอง

เทคโนโลยเครอขายของคน

เครอขายมสาย

เครอขายไรสาย

15

ตววอยางเทคโนโลยการสอสาร

• เครอขายอนเทอรเนต เปนเทคโนโลยทท า

ใหเกดการเชอมโยงคอมพวเตอรทวโลก

• เครอขายสงคม (Social Network) ปน

เทคโนโลยทท าใหเกดการเชอมโยงคนทอย

บนเครอขายอนเทอรเนตเขาดวยกน เชน

Hi5, Facebook, MySpace ฯลฯ

ท าไมตองใชเทคโนโลย

16

• สามารถสบคนขอมลไดอยางรวดเรว ถกตอง ตรงกบความตองการ

• สามารถจดการกบขอมลจ านวนมากไดอยางมประสทธภาพ

• สามารถขยายขอบเขตของการใชงาน หรอการเขาถงขอมล ให

สามารถเขาถงไดในวงกวาง

หวขอการบรรยาย

• จดหมายเหต พพธภณฑ และเทคโนโลยทเกยวของ

• การวางแผนและการด าเนนการประยกตใชเทคโนโลย

• ตวอยางจดหมายเหตดจทล

• ตวอยางพพธภณฑดจทล

17

กระบวนการทเกยวของกบการประยกตใชเทคโนโลย ในงานจดหมายเหตและงานพพธภณฑ

18

การแปลงขอมล

ใหอยในรปแบบ

ดจทล (Digitization)

การบรหาร

จดการขอมล (Information

Management)

การจดแสดง การเผยแพร การใหบรการ (Information

Dissemination)

กระบวนการทเกยวของกบการประยกตใชเทคโนโลย ในงานจดหมายเหตและงานพพธภณฑ

19

การแปลงขอมล

ใหอยในรปแบบ

ดจทล (Digitization)

การบรหาร

จดการขอมล (Information

Management)

การจดแสดง การเผยแพร การใหบรการ (Information

Dissemination)

งานหลงบาน งานหนาบาน จดหา | รบมอบ | ประเมนคณคา | จดหมวดหม | อนรกษ | จดเกบ |จดการ ใหบรการ | เผยแพร | จดแสดง | ใหความร

20

แผนภาพแสดงกระบวนการในการประยกตใชเทคโนโลย

Digitization

Information Management

Information Dissemination ขอมลตนฉบบ

Offline

On-Site

Online

21

เทคโนโลยส าหรบการแปลงขอมล Digitization Technology

การแปลงขอมล (Digitization)

Analog --------------------------------------> Digital

scan

shoot

record

digital photo

digital video/audio 22

ขอมลตนฉบบ

กระบวนการแปลงขอมลดวยสแกนเนอร

23

การแปลงขอมลดวยเครองเลนวดโอ

24

กระบวนการแปลงขอมลดวยกลองถายภาพดจทล

25

INPUT

PROCESS

OUTPUT

ขอจ ากดของภาพนงดจทล

26

HIGHLIGHT

SHADOW

+ +

การถายภาพนงรายละเอยดสง

27

ปกต มดกวาปกต สวางกวาปกต

ภาพรายละเอยดสง

ภาพปกต

ภาพปกต VS ภาพรายละเอยดสง

ภาพรายละเอยดสง 28

29

30

High Dynamic Range Panorama

Normal Panorama

HDR Panorama

31

การสรางภาพสามมตดวยกลองถายภาพนงดจทล

32

การแปลงขอมลดวยเครองสแกนภาพเลเซอรสามมต

33

การแปลงขอมลดวยเครองตรวจจบการเคลอนไหว

Faridah Noor Mohd Noor, INDIAN TRADITIONAL DANCE: A VIRTUAL PROTOTYPE

34

เทคโนโลยการถายภาพความละเอยดสง (High Resolution Imaging)

35

เทคโนโลยการถายภาพความละเอยดสง (High Resolution Imaging)

36

จ ำนวนภำพ : 343 ภำพ

Focal length : 324 mm

Speed : 1/80

Aperture : F22

ระยะเวลำถำยภำพ : 19 นำท

เทคโนโลยการถายภาพความละเอยดสง (High Resolution Imaging)

37

เทคโนโลยการถายภาพความละเอยดสง (High Resolution Imaging)

38

เทคโนโลยส าหรบการบรหารจดการขอมล Information Management Technology

39

องคประกอบทจ าเปนตอการบรหารจดการขอมล

+

METADATA

ขอมลหลกในรปแบบดจทล

ขอมล ระบบบรหารจดการขอมล

40

ขอมลในรปแบบดจทล (1)

.

• Digital Images

- JPG

• Digital Video

– CD Video, DVD Video, Portable Video

• Digital Sound / Digital Music

- MP3, MP4

• Digital Document

- PDF, Word Document

41 .

ขอมลในรปแบบดจทล (2)

42

METADATA คออะไร?

• Data about Data

• Metadata คอ สารสนเทศทมโครงสราง (Structured Information)

ส าหรบอธบายรายละเอยดตางๆ ของขอมลหลก

• เปนเครองมอเพมประสทธภาพในการเขาถงขอมล สบคนขอมล

รวมทงเปนเครองมอทใชในการบรหารจดการขอมลในคลงขอมล

43

METADATA ทตดมากบขอมลหลก

44

รหสภาพ: 25500101153000

ชอภาพ: วดชยวฒนาราม

สถานท: อยธยา

เจาของภาพ: ลดดา สาระเดช

ประเภท: Landscape

Architecture

วนทถายภาพ: 10 ม.ย. 2550

ค าอธบายภาพ: วดชยวฒนารามตงอยบนรม

ฝงแมน าฟากตะวนตกของเกาะเมองพระเจา

ประสาททองทรงสรางขน ในป พ.ศ. 2173

METADATA ทผใชก าหนด

45

คณสมบตของ Metadata

• ไมยดตดกบชนดของฮารดแวร และซอฟตแวร

• มลกษณะโครงสรางทเปนมาตรฐาน รองรบการใชงานท

หลากหลายได

• ยดหยนตอการเปลยนแปลง

46

ตวอยางเมตะดาตา

47 Data from Princess Maha Chakri Sirindhorn Anthropology Centre

ตวอยางเมตะดาตา

48

ตวอยางเมตะดาตา

49

แบบฟอรมทะเบยนส าหรบการกรอกเมตะดาตา

50

แบบฟอรมทะเบยนส าหรบการกรอกเมตะดาตา

51

1. เปนกลไกส าคญในการจดเกบขอมลพนฐาน และขอมลทอธบายทมาของขอมลหลก

รวมถงขอมลค าอธบายเพมเตมในประเดนทสนใจตางๆ ขอมลเชงลก และขอมล

แวดลอม

2. ชวยใหสามารถบรหารจดการขอมลจ านวนมากไดอยางทวถง และมประสทธภาพ

3. ชวยใหสามารถแลกเปลยนขอมลกบคลงขอมลอนๆ ทเกยวของและเผยแพรขอมลส

สาธารณะไดอยางมประสทธภาพ

4. ชวยสนบสนนใหเกดการสรางระบบคลงขอมล เพอเปนแหลงเรยนรของประเทศ หรอ

เปนแหลงขอมลเพอการวางแผนและการตดสนใจ

ประโยชนของเมตะดาตา

52

เทคโนโลยส าหรบการเผยแพรขอมล Information Dissemination

คลงขอมลดจทล

บรการออนไลน (Photo Gallery, e-Card Services)

53

รปแบบของการเผยแพรขอมล

คลงขอมล (คลงภาพ, คลงวดโอ, หอจดหมายเหตดจทล)

Digital Museum Virtual Museum Offline Media

On-site Exhibition (ระบบจดแสดง)

54

Online e-Card Services

National Palace Museum - http://www.npm.gov.tw

55

Online Wallpaper Download

National Palace Museum - http://www.npm.gov.tw

56

คลงเอกสารจดหมายเหต

ฐานขอมลจดหมายเหตทางมานษยวทยา - http://www.sac.or.th/databases/anthropological_archive/

57

พพธภณฑดจทล

The British Museum - http://www.britishmuseum.org/

58

พพธภณฑเสมอน

พพธภณฑวทยาศาสตร- http://www.nsm.or.th/nsm2008/vr_museum/

59

Offline Media

http://rusiedotton.thai.net/

60

On-site Exhibition

61

กระบวนการในการจดท าพพธภณฑดจทลและหอจดหมายเหตดจทล

1.0 ส ารวจและจดหมวดหม

2.0 วเคราะห ออกแบบ หรอเลอก

มาตรฐานเมตะดาตาทเหมาะสม

3.0 แปลงขอมลใหอยในรปแบบดจทล ลงทะเบยนในแบบฟอรมกระดาษ

5.0 ใชงาน เผยแพร ใหบรการ

4.0 เลอกหรอพฒนาระบบลงทะเบยน และลงทะเบยนในระบบดจทล

62

อนรกษ

ชวยในการอนรกษขอมลส าคญ โดยลดการใชงานขอมลตนฉบบทออนไหวตอการถกท าลาย เสยงตอการเสยหาย หรอสญหายจากการเขาถงไดโดยตรงจากผใช

จดการ

ชวยใหเจาของขอมล มเครองมอชวยในการบรหารจดการขอมลจ านวนมากอยางเปนระบบ ชวยในการแลกเปลยนหรอเผยแพรขอมลผานระบบคอมพวเตอรและเครอขายอนเทอรเนต

เรยนร

เปนแหลงเรยนรดวยตนเองตลอดชวต 7 วน 24 ชวโมง ส าหรบทกคน โดยบรรจองคความรทส าคญทางประวตศาสตร ศลปะ วฒนธรรม และภมปญญาของบรรพบรษ

ประโยชนของการใชเทคโนโลยในงานจดหมายเหตและพพธภณฑ

63

จดหมายเหตและพพธภณฑดจทลในอนาคตจะเปนอยางไร?

เปนสงคมของการแลกเปลยนเชอมโยง และเรยนรรวมกน

ใชสอททนสมยเปนเครองมอหลกในการสอสารแลกเปลยน

เขาถงไดงายในหลายรปแบบ

64

- New Media

- Virtual Reality and Human Computer

Interaction

- Internet-based Technology

(Online Museum, Online Collection)

- Collaboration and Sharing

(Social Network, RSS, Podcast, Mobile)

เทคโนโลยในอนาคตของจดหมายเหตและพพธภณฑดจทล

หวขอการบรรยาย

• จดหมายเหต พพธภณฑ และเทคโนโลยทเกยวของ

• การวางแผนและการด าเนนการประยกตใชเทคโนโลย

• ตวอยางจดหมายเหตดจทล

• ตวอยางพพธภณฑดจทล

65

โครงการความรวมมอในการพฒนา หอจดหมายเหตพทธทาส อนทปญโญ ในรปแบบดจทล

66

67

พระพทธทาสภกข (พทธทาส อนทปญโญ)

พทธทาสภกข หรอพระธรรมโกศาจารย

นามเดม เงอม พานช เกดเมอวนอาทตย

ท ๒๗ พฤษภาคม พ.ศ.๒๔๔๙ ณ บาน

กลาง ต.พมเรยง อ.ไชยา จ.สราษฎรธาน

อปสมบทเมอวนท ๒๙ กรกฎาคม พ.ศ.

๒๔๖๗ ส าเรจการศกษาชน น.ธ.เอก,

ป.ธ.๓ ทมา - http://www.dhammathai.org/sounds/buddhadasa.php

68

พระพทธทาสภกข (พทธทาส อนทปญโญ)

กอตงสวนโมกขพลาราม ท อ.ไชยา เมอ

วนท ๑๒ พ.ค. ๒๔๗๕ และหนมาใช

นามปากกา "พทธทาส" แทนนามเดมนบ

แตนนมา ทานพทธทาสภกขอทศตนเผยแผ

พระพทธศาสนาจนกระทงถงแกมรภาพ

อยางสงบ ณ สวนโมกขพลาราม เมอวนท

๘ ก.ค. ๒๕๓๖ ทมา - http://www.dhammathai.org/sounds/buddhadasa.php

69

พระพทธทาสภกข (พทธทาส อนทปญโญ)

ค าสอนอนโดดเดนของทานคอเรอง "การ

ปลอยวาง" ผลงานอนยงใหญของทานคอ

งานนพนธชด "ธรรมโฆษณ" และงาน

นพนธอกไมนอยกวา ๓๕๐ เลม

ตลอดเวลาทมชวตอย ทานพทธทาสภกข

ไดรบการสดดวาเปน มหาปราชญแหง

พทธธรรมทางบรพาทศ ทมา - http://www.dhammathai.org/sounds/buddhadasa.php

70

โครงการพฒนาหอจดหมายเหตดจทล

ศนยเทคโนโลยอเลกทรอนกส และคอมพวเตอรแหงชาต

มลนธหอจดหมายเหต พทธทาส อนทปญโญ

+

ระยะเวลาของโครงการ: 2551 – 2553

71

วตถประสงคของโครงการ

• เพอด าเนนการส ารวจ จดหมวดหม แปลงขอมลเอกสารจดหมายเหต

พทธทาส อนทปญโญ ใหอยในรปแบบขอมลดจทล

• เพอวจยและพฒนาเทคโนโลย ทเกยวของกบการแปลงขอมล และ

เทคโนโลยในการสรางคลงเอกสารจดหมายเหตดจทล เพอการอนรกษ

จดการ และเผยแพรขอมลประวต ผลงาน ค าสอน หรอคตธรรมของ

ทานพทธทาสไปสสาธารณะ โดยใชเทคโนโลยสมยใหม

72

หนงสอ บนทก เอกสารลายมอ

ผลงานตนฉบบ

เอกสารจากพมพดด

ผลงานตนฉบบ

73

74

ภาพจตรกรรมฝาผนงในโรงมหรสพทางวญญาณ

ผลงานตนฉบบ

75

ประตมากรรม

ผลงานตนฉบบ

76

เทปเสยงและวดโอ

ผลงานตนฉบบ

77

ปรมาณผลงานตนฉบบของทานพทธทาส

หนงสอ บนทก ลายมอตนฉบบ

๑๘,๕๖๕ รายการ (๕๗๕,๐๐๐ หนา)

ภาพ ๔,๐๘๓ รายการ (๕๑,๓๐๐ ชน)

เสยงและโสตทศน ๒๓๔ แผน ๑,๙๐๐ GB

วสดอนๆ

หอจดหมายเหต พทธทาส อนทปญโญ

78

การจดท าส าเนาดจทล, ฐานขอมลดจทล และ

จดเตรยมอปกรณเกบส าเนาดจทล และบคลากรใน

การดแลรกษาควบคม

เกบรายละเอยดขอมลตามมาตรฐานจดหมายเหต

ISAD

ผลงานตนฉบบ

กรรมวธอนรกษตนฉบบ ตามหลกจดหมายเหตสากล

จดท าทะเบยนควบคม

การจดเกบตนฉบบ การจดเกบในรปแบบดจตอล

การจดเตรยมสถานทเกบทไดรบการควบคม

อณหภมและความชน

การจดเกบรกษาดวยอปกรณมาตรฐานทใชในการ

จดเกบจดหมายเหตโดยเฉพาะ

แนวทางในการด าเนนงาน

79

ผลงานการศกษา คนควาและเผยแผ

พทธธรรม ททานพทธทาสท าไว

หอจดหมายเหต พทธทาส อนทปญโญ

ระบบอนเทอรเนต

สอสงพมพตางๆ

ผลงานตนฉบบ

ฐานขอมลดจทล

นทรรศการ

ฐานขอมลดจทล

หนงสอ บทความ (ภาษาไทย/ตางประเทศ)

กจกรรมในการปฏบตธรรมและเสวนา

รปแบบการใหบรการ

80

2008

แผนการท างานของโครงการ

ส ารวจและจดหมวดหม

วเคราะห ส ารวจ เปรยบเทยบ และออกแบบเมตะดาตา

ออกแบบ และพฒนา ระบบคลงเอกสารจดหมายเหต

2009

แปลงขอมล ใหอยในรปแบบดจทล

ลงทะเบยนขอมลในระบบ

พฒนาระบบ “สวนโมกข ๓๖๐ องศา”

2010

ลงทะเบยนขอมลในระบบ

เผยแพรขอมลผานอนเทอรเนต

พฒนาศนยใหบรการขอมลจดหมายเหต

Preparation Archives Development

Access

81

ความกาวหนาของโครงการ ณ วนสนสดโครงการ

• การแปลงขอมลใหอยในรปแบบดจทล

– เอกสาร 80,000 หนา

– เสยง 20,000 ชวโมง

• การพฒนาเครองมอส าหรบการบรหารจดการคลงขอมลจดหมายเหต

– ไดพฒนาระบบ Digital Archives Management Software 1.0

• การเผยแพรขอมลเอกสารจดหมายเหต

– ระบบ “สวนโมกข ๓๖๐ องศา”

– ระบบ “ระเบยงภาพปรศนาธรรมสามมต”

82

ผลผลตของโครงการ (1) ขอก าหนดคณลกษณะของขอมลดจทลในระบบ

Original Type Digitization Method High Resolution

Format Low Resolution

Format

Handwriting Documents

Scan by Flat-based Scanner

.tif 300dpi

(5MB / File)

.jpg 72 dpi

(<1MB / File)

Sound Recording to Computer

.wav

(80MB / File)

.mp3 128 Kbps

.flv

Photo (paper) Scan by Flat-based Scanner

.tif 300dpi .jpg 72 dpi

Photo (Slide) Scan by Film Scanner

.tif 600dpi .jpg 72 dpi

83

ผลผลตของโครงการ (2) ระบบ Digital Archives Management Software version 1.0

คณสมบตของระบบ

• Web-based Application (Managing and Accessing

using web browser)

• Developed with Open-source Software

• ISAD(G) Metadata Compliant - General

International Standard Archival Description

• Tool for Managing and Accessing Digital Archives

84

ISAD(G) Metadata

มาตรฐานค าอธบายจดหมายเหตระหวางประเทศ หรอ ISAD (G)

( General International Standard Archival Description)

เปนมาตรฐานทพฒนาขนโดยคณะกรรมการพฒนามาตรฐาน

ค าอธบายเอกสาร (The Ad Hoc Commission for the

Development of Description Standard) ของสภาการ

จดหมายเหตระหวางประเทศ (ICA) เพอจดท าค าอธบายเอกสาร

จดหมายเหต ประกาศใชครงแรกเมอ พ.ศ. 2539 และปรบปรง

ใหมเมอ พ.ศ. 2542

85

ผลผลตของโครงการ (2) Digital Archives Management Software version 1.0 Screenshot

86

ผลผลตของโครงการ (3) สวนโมกข ๓๖๐ องศา

คณสมบตของระบบ

• Web-based Virtual Reality Application

• Develop Panoramic VR using 2 Techniques

– HDR Photography

– Panorama Photography

87

ผลผลตของโครงการ (3) สวนโมกข ๓๖๐ องศา

88

ผลผลตของโครงการ (3) สวนโมกข ๓๖๐ องศา

89

ผลผลตของโครงการ (4) ระเบยงภาพปรศนาธรรมสามมต

คณสมบตของระบบ

• Web-based Photo Archives

• Interaction using Curve Wall Interface

• Develop using 2 Technologies

– XML

– Action Script 3

90

ผลผลตของโครงการ (4) ระเบยงภาพปรศนาธรรมสามมต

91

ผลผลตของโครงการ (4) ระเบยงภาพปรศนาธรรมสามมต

เทคโนโลยกบการอนรกษ และเผยแพรจารกวดโพธ

92

วดโพธ

วดโพธเปนวดโบราณตงแตสมยอยธยา เดมชอ

“วดโพธาราม” แตคนทวไปนยมเรยกสนๆ วา

“วดโพธ” เมอครงพระบาทสมเดจ

พระพทธยอดฟาจฬาโลกมหาราช

เสดจขนครองราชย ทรงโปรดฯ ใหปฏสงขรณ

วดโพธาราม และสถาปนาขนเปนพระอารามหลวง พระราชทานนามใหมวา

“วดพระเชตพนวมลมงคลาวาส” ตอมาภายหลงพระบาทสมเดจพระจอมเกลา

เจาอยหวทรงเปลยนสรอยนามใหมวา “วดพระเชตพนวมลมงคลาราม” 93

จารกวดโพธ

พระบาทสมเดจพระนงเกลาเจาอยหว

มพระราชประสงคจะใหวดโพธ เปนแหลงเรยนร

ของมหาชน จงโปรดเกลาฯ ใหรวบรวมต าราวชาการ

สาขาตางๆ แลวโปรดฯ ใหจารกวชาความรเหลานน

ลงแผนศลาประดบไวตามผนง เสา คอสอง

และสวนตางๆ ของอาคารสงกอสรางภายในบรเวณวด

มรปเขยนเปนภาพจตรกรรมฝาผนง รวมทงรปปนลอยตว

ประกอบกบต าราทจารกไวนนดวย เพอใหประชาชน

สามารถเลาเรยนไดจากจารกเหลานน 94

ความส าคญของจารกวดโพธ

จารกวดโพธเปนเอกสารโบราณทแสดงใหเหน

ถงภมปญญาของบรรพบรษไทย ทมคณคาตอ

ทงชาวไทยและชาวตางชาต ใน พ.ศ. ๒๕๕๑

ไดรบการขนทะเบยนมรดกความทรงจ าแหงโลก

ของภมภาคเอเซยแปซฟก จากองคการศกษา

วทยาศาสตรและวฒนธรรมแหงสหประชาชาต

และไดรบการขนทะเบยนเปนมรดกความทรงจ า

แหงโลกเมอวนท ๒๗ พฤษภาคม พ.ศ. ๒๕๕๔

95

ปญหาทเกดขนกบการเขาถงองคความรในจารกวดโพธ

1. จารกวดโพธ ท าจากหนออนและหนปนมทงสวนทอยในอาคาร และสวนท

อยนอกอาคาร หรอบนเสารมระเบยง ซงจารกทอยในบรเวณพนททถกแสงแดด

และน าฝนอยางตอเนอง จะมการเสอมสภาพหรอลบเลอน

2. มขอจ ากดในการเขาถงองคความรทถกจารกไว นนคอ ผศกษาจะตองเดนทาง

ไปศกษาทวดโพธ และองคความรหลายๆ สวนผเรยนจะตองมความรความเชยวชาญ

ในภาษาโบราณ

96

แนวทางในการแกไขปญหาทเกดขนกบการเขาถงองคความร

1. ด าเนนการอนรกษ และปองกนการเสอมสภาพของแผนจารกตนฉบบ

2. น าเทคโนโลยดจทล มาใชในการแปลงรปแบบขอมล เพอใหเกดกระบวนการใน

การอนรกษระยะยาว (Long Term Preservation) ซงจะตองเกยวของกบ 3

กระบวนการหลก คอ

• กระบวนการในการแปลงรปแบบขอมล

• กระบวนการในการลงทะเบยนขอมล

• กระบวนการในการเผยแพรขอมลโดยใชเทคโนโลยสมยใหม

97

กระบวนการในการแปลงรปแบบขอมล

การแปลงรปแบบขอมล หรอกระบวนการอนรกษเอกสารโดยการแปลง

รปแบบขอมล (Preservation Reformatting) คอ การแปลงรปแบบ

ขอมล เปนการถายทอดเนอหาของเอกสารจากวสดดงเดมไปบนทกยง

วสดรปแบบใหมเพอการอนรกษเอกสารใหมอายยนยาว

คมอการอนรกษเอกสารจดหมายเหต : การอนรกษเอกสารจดหมายเหตโดยการแปลงรปแบบขอมลเขาสระบบดจตอล, กรมศลปากร, ๒๕๕๑ 98

รปแบบของการอนรกษเอกสารโดยการแปลงรปแบบขอมล

คมอการอนรกษเอกสารจดหมายเหต : การอนรกษเอกสารจดหมายเหตโดยการแปลงรปแบบขอมลเขาสระบบดจตอล, กรมศลปากร, ๒๕๕๑

กระดาษ ฟลม

รปแบบท 1

กระดาษ ฟลม วสดอนๆ

สอดจทล

รปแบบท 2

99

กระบวนการในการลงทะเบยนขอมล

กระบวนการในการลงทะเบยนขอมล คอ การจดท าระบบฐานขอมล

หรอระบบคลงขอมลของจารกวดโพธ โดยจะท าการบนทกขอมล

ภาพนงดจทลของจารกทกแผน พรอมกบขอมลค าอธบายของจากรก

แตละแผน เพอใหเกดประสทธภาพ และความสะดวกตอการบรหาร

จดการ การสบคน และการเผยแพรขอมลจากรกวดโพธ

100

ตวอยางแบบฟอรมในการลงทะเบยนขอมลจารกวดโพธ

101

กระบวนการในการเผยแพรขอมลโดยใชเทคโนโลยสมยใหม

จารกวดโพธ

เครอขายสงคมออนไลน

Facebook Twitter

เวบไซต

วดโพธ เสมอนจรง

คลงขอมล จารกวดโพธ

แอนเมชน ฤาษดดตน

102

หวขอการบรรยาย

• จดหมายเหต พพธภณฑ และเทคโนโลยทเกยวของ

• การวางแผนและการด าเนนการประยกตใชเทคโนโลย

• ตวอยางจดหมายเหตดจทล

• ตวอยางพพธภณฑดจทล

103

NATIONAL MUSEUM OF KOREA http://www.museum.go.kr

112

113

114

115

116

117

118

119

120

121

122

เทคโนโลยดจทลกบการชมพพธภณฑ

123

M.R. Kukrit Heritage Home Living Museum

http://kukrit-pramoj.org

124

ศาสตราจารย พลตร ม.ร.ว.คกฤทธ ปราโมช เกด

เมอวนพฤหสบด ท ๒๐ เมษายน พ.ศ.๒๔๕๔ ท

จงหวดสงหบร เปนบตรคนสดทองของพลโท

พระวรวงศเธอพระองคเจาค ารบกบหมอมแดง

ปราโมช สมเดจพระศรพชรนทราบรมราชชนน

(พระพนปหลวง) พระราชทานชอวา “คกฤทธ”

ม.ร.ว.คกฤทธ ปราโมช (1)

125

• เปนบคคลทมบทบาทส าคญทางการเมอง

และวฒนธรรมไทย และไดรบการยกยองให

เปนศลปนแหงชาต สาขาวรรณศลป พ.ศ.

๒๕๒๘

• เปนนายกรฐมนตรคนท ๑๓ ของประเทศไทย

ม.ร.ว.คกฤทธ ปราโมช (2)

126

• ไดรบการยกยองจากยเนสโกใหเปนบคคล

ส าคญของโลกเมอวนท ๒๔ ตลาคม พ.ศ.

๒๕๕๒

• ถงแกอสญกรรมดวยโรคชรา เมอวนท ๙

ตลาคม พ.ศ. ๒๕๓๘

ม.ร.ว.คกฤทธ ปราโมช (2)

127

บาน ม.ร.ว.คกฤทธ คนทวไปเรยกกนวา บานซอยสวนพล เปนบานท

ม.ร.ว.คกฤทธ อยอาศยจนถงอสญกรรม กรมศลปากรไดขนทะเบยน

เปนโบราณสถานประเภทบานบคคลส าคญท เมอ พ.ศ. ๒๕๔๓

บานซอยสวนพล

128

• เปนโครงการอนเนองมาจากพระราชด าร

สมเดจพระเทพรตนราชสดา ฯ สยามบรม

ราชกมาร เรมตนโครงการป พ.ศ. ๒๕๕๐

• เปนโครงการความรวมมอระหวาง ศนย

เทคโนโลยอเลกทรอนกสและคอมพวเตอร

แหงชาต กบมลนธคกฤทธ ๘๐ และอสมท.

• ด าเนนการอนรกษบาน ม.ร.ว.คกฤทธ โดย

ใชเทคโนโลยดจทล 129

โครงการอนรกษบาน ม.ร.ว.คกฤทธ ในรปแบบดจทล

Object VR

Digital Video

3D Animation

HDR Panoramic

VR

โครงการอนรกษบาน ม.ร.ว.คกฤทธ ในรปแบบดจทล

130

เทคโนโลยทใชในการอนรกษ

131

เทคโนโลยทใช #1 : Interactive Floor Plan

132

เทคโนโลยทใช #2 : Digital Video

133

เทคโนโลยทใช #3 : Object VR

134

เทคโนโลยทใช #4 : 3D Animation

135

เทคโนโลยทใช #4 : 3D Animation

136

เทคโนโลยทใช #5 : HDR Panoramic VR

137

เทคโนโลยทใช #5 : HDR Panoramic VR

ขอบคณครบ

http://www.slideshare.net/rachabodin/