ไทลื้อ หรือ ไตลื้อ

ไทลื้��อ หรื�อ ไตลื้��อ

 ชนชาติ�พั�นธุ์ ไทลื้��อ

     ลื้��อ หรื�อ ลื้�อ เป็�นกลื้��มชนชาต�พั�นธุ์��ท��พั�ดภาษา “ ” “ ” ตรืะก�ลื้ไท คื�อ ไทลื้��อ หรื�อ ไตลื้��อ ม�ถิ่��นฐาน

ด��งเด�มอยู่��ในเขตสิ�บสิองพั�นนา ชาวไทลื้��อน�ยู่มต��งบ*านเรื�อนอยู่��ตามท��รืาบลื้��มแม�น,�าแลื้ะท��รืาบรืะหว�าง

ห�บเขา โดยู่ม�แม�น,�าโขงเป็�นแม�น,�าสิายู่สิ,าคื�ญซึ่0�งชาว “ ” ไทลื้��อเรื�ยู่กว�า น,�าของ สิ�วนจี�นเรื�ยู่กว�า แม�น,�า

“ ” “ ลื้*านช*าง แลื้ะเรื�ยู่กคืนไทลื้��อว�า หลื้�� หรื�อ สิ��ยู่ไป็ ” อ�� ชาวลื้��อหรื�อไทลื้��อม�ว�ฒนธุ์รืรืมป็รืะเพัณี�แลื้ะ

คืวามเช��อตลื้อดจีนว�ถิ่�ช�ว�ตท��คืลื้*ายู่ คืลื้0งก�บคืนไทยู่ ลื้*านนาแลื้ะคืนลื้าวในลื้*านช*าง ท��บรื�โภคืข*าวเหน�ยู่ว

เป็�นอาหารืหลื้�กแลื้ะน�บถิ่�อพั�ทธุ์ศาสินาน�กายู่ เถิ่รืวาทเช�นเด�ยู่ว ก�น

ถิ่��นอาศ�ยู่ไทลื้��อ

เดิ�มชาวลื้��อ หรื�อไทลื้��อ ม�ถิ่��นท��อยู่��บรื�เวณ เม�องลื้��อหลื้วง จี�น เรื�ยู่กว�า "ลื้�อแจีง" ติ�อมาไดิ#เคลื้��อนยู่#ายู่ลื้งมาอยู่��บรื�เวณเม�องหนอง

แส หรื�อท��เรื�ยู่กว�าคนหม�งในปั(จีจีบ�น แลื้#วยู่#ายู่ลื้งมาส��ลื้�มน)�าน)�าโขง ส�บสองปั(นนาปั(จีจีบ�น ปัรืะมาณศติวรืรืษท�� 12 จี/งเก�ดิม�ว�รืบรืษชาว

ไทลื้��อช��อ เจี#าเจี�0องหาญ ไดิ#รืวบรืวมห�วเม�องติ�าง ๆ ในส�บสองปั(นนา ปั(จีจีบ�นติ��งเปั3นอาณาจี�กรืแจี�ลื้��อ (เซอลื้��) โดิยู่ไดิ#ติ��งศ�นยู่อ)านาจีการื

ปักครืองเอาไว#ท��หอค)าเช�ยู่งรื�ง นาน 790 ปั5 ติ�อมาถิ่/งสม�ยู่เจี#าอ��น เม�อง ครืองรืาชติ�อมาในปั5 ค.ศ. 1579-1583 (พั.ศ. 2122-2126) ไดิ#

แบ�งเขติการืปักครืองเปั3นส�บสองห�วเม�อง แติ�ลื้ะห�วเม�องให#ม�ท��ท)า นา 1,000 หาบข#าว (เช��อพั�นธุ์ข#าว) ติ�อนาหน/�งท��/ หน/�งห�วเม�อง จี/ง

เปั3นท��มาจีนถิ่/งปั(จีจีบ�นเม�องส�บสองปั(นนาไดิ#แบ�งเขติการืปักครือง เอาไว#ในอดิ�ติดิ�งน�� ( ท��มาของค)าว�า ส�บสองพั�นนา อ�านออกเส�ยู่งเปั3น

"ส�บสองปั(นนา")

ถิ่��นอาศ�ยู่ไทลื้��อ(ต�อ)

ชาวไทลื้��ออาศ�ยู่อยู่��สองฝั่(� งแม�น)�าโขง ค�อ ดิ#านติะว�น ออกแลื้ะติะว�นติกของแม�น)�า ม�เม�องติ�างๆ ดิ�งน��ภาษาไทลื้��อ

ไดิ#กลื้�าวไว#ว�า ห#าเม�งติะว�นติก หกเม�งติะว�นออก รืวมเจี�ยู่ง ฮุ่�ง (เช�ยู่งรื�ง) เปั3น 12 ปั(นนา แลื้ะท��ง 12 ปั(นนาน��น ปัรืะกอบ

ดิ#วยู่เม�องใหญ�น#อยู่ติ�างๆ เช�น ฝั่(� งติะว�นติก : เช�ยู่งรื�ง, เม�องฮุ่)า, เม�องแช�, เม�องลื้�,

เม�องออง, เม�องลื้วง, เม�องหน, เม�องพัาน, เม�องเช�ยู่งเจี�ง, เม�องฮุ่ายู่, เม�องเช�ยู่งลื้อ แลื้ะเม�องมาง

ฝั่(� งติะว�นออก : เม�องลื้#า, เม�องบาน, เม�องแวน, เม�องฮุ่�ง, เม�องปัาง, เม�องลื้า, เม�องว�ง, เม�องพัง, เม�องหยู่�วน, เม�องมาง แลื้ะเม�องเช�ยู่งทอง

การืแต�งกายู่ไทยู่ลื้��อ

การืแต�งกายู่ของผู้�*ชายู่ชาวไทยู่ลื้��อ คื�อน��ง กางเกงผู้*าฝ้7ายู่ สิ�น,�าเง�นเข*ม ท��แต�งอยู่�างคืนเม�องก8

ม� สิ�วนผู้�*หญ�งแต�งกายู่ด*วยู่เสิ��อผู้*าสิ�สิ�นต�างๆ คือ เสิ��อป็:กลื้วดลื้ายู่สิารืพั�ดสิ� ด*านหน*าแลื้ะด*านหลื้�ง

ป็:กลื้ายู่สิดสิวยู่ ผู้*าน��งทอสิลื้�บสิ� สิาวไทยู่ลื้��อรื�ป็รื�าง อรืชรื หน*าตาสิะสิวยู่ ก�รื�ยู่าอ�อนโยู่น ชอบสิวมก,าไลื้

เง�น สิรื*อยู่เง�น ต�*มห�เง�น ม�ตรืาเง�นกลื้มๆต�ดเสิ��อ เป็�นเคืรื��องเง�นฝ้;ม�อป็รืะณี�ต เวลื้าม�งานพั�เศษ

สิาวๆจีะโพักผู้*าสิ�ขาวทรืงรื�ป็หมวกแขก

การืแต�งกายู่ไทลื้��อ

ว�ฒนธุ์รืรืมไทลื้��อว�ฒนธุ์รืรืมไทลื้��อเปั3นว�ฒนธุ์รืรืมท��น�าสนใจีมาไม�ว�าจีะเปั3นการื

แติ�งกายู่ อาหารื ภาษา วรืรืณกรืรืม สถิ่าปั(ติยู่กรืรืม ปัรืะเพัณ�แลื้ะ ความเช��อทางศาสนา เปั3นเอกลื้�กษณท��โดิดิเดิ�นส�บทอดิก�นมาช#า

นานน�บติ��งแติ�ท��ชาวไทลื้��อไดิ#อพัยู่พัจีากแคว#นส�บสองปั(นนาหรื�อส�บ สองพั�นนา มณฑลื้ยู่�นนานทางติอนใติ#ของปัรืะเทศจี�น เข#ามาติ��ง

ถิ่��นฐานในภาคเหน�อของปัรืะเทศไทยู่นานกว�า 200 ปั5แลื้#ว แลื้ะแม#ว�าจีะอาศ�ยู่อยู่��รื�วมก�บกลื้�มชนท��ม�ว�ฒนธุ์รืรืมติ�างก�นก<ติามแติ�ชาวไทลื้��อก<ยู่�งสามารืถิ่รื�กษาว�ฒนธุ์รืรืมของตินเอาไว#ไดิ#เปั3นอยู่�างดิ�

ว�ฒนธุ์รืรืมไทลื้��อ (ต�อ) ว�ถิ่�ช�ว�ติชาวไทลื้��อ ชาวไทลื้��อติ��งบ#านเรื�อนอยู่��เปั3นกลื้�มใหญ�รื�มฝั่(� งแม�น)�าท��ติ��งบ#านเรื�อนจีะแยู่กท��นาไรื�เปั3นส�ดิส�วนแติ�บ#านทกหลื้�งจีะม�สวยู่ครื�วปัลื้�กผั�กไว#ก�นเองแลื้ะเลื้��ยู่งว�วควายู่ไว#ใช#

เท�ยู่มเกว�ยู่นแลื้ะไถิ่นา เลื้��ยู่งหม� เปั3ดิ ไก� ไว#ก�นเปั3นอาหารื ครือบครื�วไทลื้��อจีะอยู่��เปั3นครือบครื�วใหญ�ม�ติ��งแติ�รื�นปั�> ยู่�า

จีนถิ่/งหลื้านเหลื้นอยู่��ดิ#วยู่ก�นอยู่�างอบอ�นเคารืพัเช��อฟั(งผั�#อาวโส กว�า โดิยู่เฉพัาะผั�#หญ�งจีะเคารืพัยู่กยู่�องผั�#ชายู่มากเปั3นพั�เศษดิ#วยู่

ความเช��อท��ว�าผั�#ชายู่เปั3นเพัศพัรืะ ศรื�ทธุ์าคาถิ่าอาคมซ/�งถิ่�อเปั3น ของส�ง ดิ�งน��น จีะเห<นว�าผั�าเส�อหรื�อฟั�กนอนของค��สาม�ภรืรืยู่าไท

ลื้��อจีะม�รืะดิ�บแติกติ�างก�น ฟั�กของสาม�จีะปั�ซ#อนก�นเปั3น2ช��นส�วนฟั�กของภรืรืยู่าปั�เพั�ยู่งช��นเดิ�ยู่วผั�#หญ�งไทลื้��อสภาพัเรื�ยู่บรื#อยู่ขยู่�นท)างานแลื้ะติ#องท)านาท)าไรื�เค�ยู่งบ�าเค�ยู่งไหลื้�ก�บผั�#ชายู่ดิ#วยู่เช�นก�น

แหลื้�งอ#างอ�ง http://www.china.org.cn/english/features/EthnicGroups/136902.htm

http://www.ethnologue.com/show_language.asp?code=khbhttp://www.ethnologue.com/show_language.asp?code=khb

th.wikipedia.org/wiki/ไทลื้��อ