dr. toker ergüder dünya sağlık Örgütü ulusal tütün...

Dünyada tütün kontrolü deneyimi, WHO önerileriDünyada tütün kontrolü deneyimi, WHO önerileri

Dr. Toker ErgüderDünya Sağlık ÖrgütüUlusal Tütün Kontrol Program Sorumlusu (Bloomberg Girişimi)

Sigara Kullanımını Azaltmak için

Bloomberg Girişimi

Dr. Toker ERGÜDERDünya Sağlık Örgütü

Ulusal Tütün Kontrol Program Sorumlusu (Bloomberg Girişimi)

Sigara Kullanımı Dünyanın En Önemli Ölüm Nedenidir

1.8 1.71.2 1

Sigara

Tüberkülo

r yıl/

Eğer gerekli önlemler alınmazsa sigara kullanımına bağlı ölümler iki katına çıkarak bu yüzyılda 1 milyar kişiye ulaşacaktır.

Diğer hastalıklarla karşılaştırıldığında sigara ile mücadeleye çok az para ayrılmaktadır.

AIDS TB Sıtma Tütün

Yıllı

Fon miktarı, 2007 (tümkaynaklar, $ milyar)

Yıllık Ölümler

World Health Organization

Hibe Yardım

• $125 milyon iki yıllığına (M. Bloomberg)• Düşük ve orta gelirli ülkelere yönelik• Dünya genelinde sigara içenlerin 2/3’ünün

yaşadığı 15 ülkede uygulanacaktır: Çin, Hindistan, Endonezya, Rusya, Bangladeş, Brezilya, Meksika, Türkiye, Pakistan, Mısır, Ukrayna, Filipinler, Tayland, Vietnam ve Polonya.

375 milyon USD

5 Ortak Kuruluş

• Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ-WHO)• Campaign for Tobacco Free Kids• Centers for Disease Control and

Prevention Foundation• Johns Hopkins Bloomberg School of

Public Health• World Lung Foundation (UNION)

Bloomberg Girişimi 2007-2008 (Türkiye)

1. Ulusal Tütün Kontrolü Program Sorumlusu, Surveyans Sorumlusu; idari asistan

2. Ulusal Tütün Kontrol Eylem Planı 2008-2012 (teknik ve finansal destek)

3. İrlanda çalışma gezisi4. 4207 yasa çalışmalarına destek5. Medya kampanyası ve web destegi

6. Ülke Tütün Kontrol Raporu7. Sağlık Çalışanları Anketi (5600 kişi)8. Tütün Ekonomisi Çalışması9. Milletvekili Calışması10. Gazeteci egitimleri11. Dünya Sigarasız Günü12. MPOWER Tercümesi (23 Aralık 2008)

13. 81 il LOT kalite (32.000 hane)14. Kapasite degerlendirme calışması (9-20 Şubat

2009)15. Il tütün kontrol toplantıları (3 Aralık 2008)16. Tütün Kontrolünde Liderlik Egitimi (16 -19 Aralık

2008) 17. Proje Destekleri18. Proje Destekleri (Teknik – Finansal) ve eğitimleri

(SB, Yesilay, SSUK-Türk Toraks Derneği)

http://www.tobaccocontrolgrants.org/

tütün kontrolüToplumun;

– tütün ürünleri tüketimini ve – tütün dumanına maruz kalmasını

önleyerek veya azaltarak sağlıkdüzeylerini yükseltmeyi amaçlayan,

– arz, – talep ve – zararı azaltma

stratejileridir;

TÜTÜN KONTROL POLİTİKALARI

1. TÜTÜNE TALEBİ AZALTMAYA

YÖNELİK ÖNLEMLER

2. TÜTÜN ARZININ AZALTILMASINA

YÖNELİK ÖNLEMLER

3. İZLEME VE DEĞERLENDİRME

TÜTÜNE TALEBİ AZALTMAYA YÖNELİK ÖNLEMLER

1. Fiyat ve vergi önlemleri2. Reklam, promosyon ve sponsorluk3. Tütün dumanından korunma (SHS)4. Tütün ürünlerinin içerikleri ve ifşası ile ilgili

düzenleme5. Tütün ürünlerinin paketlenmesi ve etiketlenmesi6. Öğretim, iletişim, eğitim ve toplumsal bilinç7. Sigaranın bırakılması (tütün bağımlılığı ve tütünün

bırakılması ile ilgili talep azaltıcı önlemler)

TÜTÜN ARZININ AZALTILMASINA YÖNELİK ÖNLEMLER

1. Tütün ürünlerinin yasa dışı ticareti2. Çocuklara ve çocuklar aracılığıyla

satış yapılması3. Ekonomik açıdan uygun alternatif

faaliyetler için destek sağlanması

• Gelişmiş ülkeler sigara içmenin bedelini ödediler, sıra gelişmekte olan ülkelere geliyor, zira sigara pazarı oraya kayıyor

• Önlem alınmazsa 2030 yılında 8-10 milyon ölüm olacak çoğu da gelişmekte olan ülkelerde...

Philip Morris, Japan Tobacco ve British American Tobacco (BAT) dünyanın en büyük üç sigara üretici firmasıdır. 2002 yılında toplam gelirleri

121 milyar ABD dolarıdır.

Bu miktar

Tümünün gayrisafi yurtiçi hâsılalarının toplamından daha fazladır.

Arnavutluk, Bahreyn, Belize, Bolivya, Botswana, Kamboçya, Kamerun, Estonya, Gürcistan, Gana, Honduras, Jamaika, Ürdün, Makedonya, Malawi, Malta, Moldova, Moğolistan, Namibya, Nepal, Paraguay, Senegal, Tacikistan, Togo, Uganda, Zambiya ve Zimbabwe’nin (27 ÜLKE)

2003 yılında, British AmericanTobacco (BAT)’ın başkanının yıllık geliri

4.25 milyon dolardır.

"Tütün KontrolüÇerçeve Sözleşmesi

TKÇS - FCTC"

"Tütün KontrolüÇerçeve Sözleşmesi

TKÇS - FCTC"

Tütünle mücadele birkaç nedenden ötürü zorluklar taşımaktadır:

– Tütünde bulunan nikotin bağımlılık yapmaktadır. – Tütün endüstrisi değişik yöntemlerle tütünle mücadeleyi

olumsuz yönde etkileme potansiyeline sahiptir.– Sigara satışlarından kamu maliyesi önemli gelir elde

etmektedir. – Bazı ülkelerde ve meslek gruplarında tütünün zararları

konusunda yeterli bilgilendirme yapılmamaktadır. – Tütünle mücadelede politik kararlılık en önemli faktördür.– Üst düzeyde sektörler arası koordinasyon ve işbirlikleri

gerekir.– Konuyla ilgili tüm kamu kurumların ve Sivil toplum

örgütlerinin görevlerini hassasiyetle sürdürmeleri gerekir.

Tütünle mücadele birkaç nedenden ötürü zorluklar taşımaktadır:

• Diğer taraftan tütün salgını uluslararası bir sorundur ve özellikle gelişmekte olan ülkeler gelecekte bunun getireceği yük ile daha fazla karşı karşıya kalacaklardır.

• Avrupa ve Kuzey Amerika’da sigara karşıtıdüzenlemelerin artışı, sigara içmenin sağlık üzerindeki olumsuz etkileri konusundaki bilinçlenme ve sigara satışlarının azalması, sigara üreten çok uluslu şirketlerin ve küresel tütün endüstrisinin faaliyetlerini yeni pazarlar bulmak amacıyla gelişmekte olan ülkelere kaydırmasına neden olmuştur.

"Tütün Kontrolü Çerçeve Sözleşmesi TKÇS"

• Tütün kullanımının giderek artmasına, sağlık üzerine olan tehdidine ve tütün şirketleri tarafından gelişmekte olan ülkelerde pazar oluşturma stratejilerine karşı olarak geliştirilen ve dünyada tütün kontrolüne yönelik ilk uluslararasıanlaşma olan “Tütün Kontrolü Çerçeve Sözleşmesi” 21 Mayıs 2003 tarihinde Cenevre’de Dünya Sağlık Örgütü’nün (DSÖ) 56. Dünya Sağlık Asamblesi’nde kabul edilmiştir.

• Tütün Kontrolü Çerçeve Sözleşmesi, Sağlık Bakanımız Prof. Dr. Recep AKDAĞ tarafından 28 Nisan 2004 tarihinde imzalanmış ve TBMM onayından sonra 30 Kasım 2004 tarihinde 25656 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.

• Birleşmiş Milletler tarihinin en hızlı bir biçimde, en fazla ülkeyi içeren ve en etkileyici sözleşmesi olarak 27 Şubat 2005 tarihinde uluslararasıanlaşma haline gelmiştir.

• 40 ülkenin imzalamasını takiben 27 Şubat 2005 tarihinde yürürlüğe giren Sözleşmeyi, 1 Aralık 2008 tarihi itibariyle 161 ülke imzalayarak Sözleşmenin tarafı haline gelmişlerdir. Türkiye, Sözleşmeyi imzalayan 43. ülkedir.

• Tütün Kontrolü Çerçeve Sözleşmesine ilişkin faaliyetler, tüm ülkelerde Sağlık Bakanlıklarıtarafından yürütülmektedir. Bu sözleşme, 4207 sayılı Kanun’dan sonra ülkemizde sigara ile mücadele konusunda atılan önemli adımlardandır.

• Ülkemiz, sözleşme görüşmelerinin başladığı1998 yılından itibaren tüm görüşmelere Sağlık Bakanlığı başkanlığındaki heyetlerle aktif olarak katılmıştır.

• En son olarak 30 Haziran – 6 Temmuz 2007 tarihleri arasında Bangkok’da düzenlenen II. Taraflar toplantısında Türkiye, “Tütün KontrolüÇerçeve Sözleşmesi Avrupa Bölgesi Koordinatörlüğü”ne seçilmiştir.

"Tütün Kontrolü Çerçeve Sözleşmesi"

• Toplum bazında

– Tütün talebini azaltmak ve kaçakçılığı önlemek için fiyat ve vergi düzenlemeleri (Madde 6 & 15)

– Tütün dumanına maruz kalmaktan koruma (Madde 8)– Tütün ürünlerinin paketleme ve etiketlenmesi (Madde 11 & 12)– Tütün reklamı, promosyonu ve sponsorluğunun yasaklanması

(Madde 13)– İzleme ve değerlendirme (Madde 20 & 21)

• Birey bazında

– Tütün bağımlılığını azaltma ve bıraktırma (Madde 14)

TÜTÜN SALGININA BAĞLI ÖLÜM SAYILARI

• 20. yüzyılda 10 milyon kişi öldü

• Halen her yıl 5.4 milyon kişi ölüyor

• Acil önlem alınmadığı takdirde :– 2030 yılına gelindiğinde her yıl 8 milyondan

fazla ölüm olacak– 2030 yılındaki ölümlerin %80’i gelişmekte olan

ülkelerde olacak– 21. yüzyıl boyunca 1 milyar kişinin öleceği

tahmin ediliyor

“Dünyanın tüm ülkelerinde tümüyle “korunabilir”vasıftaki bu salgın en önemlihalk sağlığı sorunu olarak kabul edilmeli ve karar verici kişiler, bu salgınınönlenmesini en önemli gündem maddeleriolarak görmelidirler.”

Dr. Margaret Chan, DSÖ Genel Direktörü

Şimdi Harekete GeçmeliyizŞimdi Harekete Geçmeliyiz

DSÖ’ nün mpowerpaketindeki 6 politika ile tütün

salgını kontrol edilebilir veneden olduğu ölümler

azaltılabilir.

WHO FCTC

Tütün Kontrolü için Kanıta Dayalı Araç

Madde 6,15 Madde 11,12Madde 8

Madde 14 Madde 20,21Madde 13

mpower

Monitor tütün kullanımını ve koruyucu uygulamaları izle

Protect toplumu tütün dumanından koruOffer sigarayı bırakmaya yardım etWarn tütünün zararları konusunda uyarEnforce tütün reklam, tanıtım ve

sponsorluğunu yasaklamayı destekleRaise tütün vergilerini artır

kuvvet • Pasif sigara dumanı etkileniminden KORU• Sigarayı bırakmak için UYGUN yardım öner• Tütün üzerindeki VERGİYİ artır• Tütün ürünlerinin reklam, tanıtım ve

sponsorluğunu kısıtlama konusunda VAR OLAN mevzuatı güçlendir

• Sigaranın zararları konusunda toplumu EĞİT• Tütün kullanımını ve koruyucu çalışmaları

TAKİP ET

• Sigaranın zararları konusunda uyar

• Sigarayı bırakmak için yardım et• Pasif sigara dumanı

etkileniminden koru• Reklam, tanıtım ve sponsorluğu

yasakla• Sigara vergilerini artır

• Bütün bu çalışmaları izle ve değerlendir

Küresel Tütün Kullanım Salgını Kanıtlanmış 6 Yöntem ile Tersine Çevrilebilir (MPOWER)

Monitor: Tütün kullanımı ve ilgili önlem politikalarını izleme

Doğru izlem çok önemli:– Tütün kullanım yaygınlığı (prevalansı)– Önleme politikalarının etkileri– Tütün endüstrisinin pazarlama, promosyon ve

lobi çalışmaları

TAKİP EDİLMELİDİR.

Protect: Kişileri tütün dumanından koruma

• Pasif içicilik için “güvenli” bir seviye yok!– “Tütün dumanından tümüyle korunmuş ortamlar”

sigara içmeyenleri tütün dumanından korur iken, içenlerin bırakmasına yardımcı olur.

• Sadece tümüyle dumansız ortamlar etkili- hiç bir istisna olmamalı!

• %100 dumansız ortam ile ilgili kanunlar çok gündemde ve işyerlerine ekonomik açıdan anlamlıboyutta zarar vermediği bilimsel olarak kanıtlanmış-hatta uzun vadede kar artıyor.

• Değerli bir iş güvenliği ölçütü

Offer: Bırakmak isteyenlere yardım sağlamak

• Nikotin bağımlılık yapar (ruhsal, fiziksel)

• Sağlık sistemi tütün bağımlılığını tedavi etmek konusunda birincil sorumluluk sahibidir– Sigara bırakma hatlarının

da etkili olduğu gösterilmiş

Nicotine replacement therapy can double quit rates

Warn: Tütün mamüllerininzararları konusunda eğitmek ve

uyarmak

• Çoğu kişi tütüne bağlısağlık etkilerinin tümünübilmiyor; pasif içiciliğinin zararlarından ise habersiz

• Tütün karşıtı mesajlar, tütüne ait imajın değişmesini sağlayacaktır.

2/3 want to quit

3/4 approve of warningsMore

than half changed opinions

Pack warnings are effective, especially if they have pictures covering half of pack

Impact of pack warnings in Brazil

RESİMLİ UYARILAR

TAYLAND BREZİLYA

Enforce: Tütün reklamları, promosyonları ve sponsorluğuna engeller getirmek

• Her yıl milyarlarda dolar tütün kullanımını desteklemek için harcanıyor– Reklamlar satışlarındaki artış,beraberinde hastalık ve ölümleri de arttırıyor

• Yasaklar etkili ancak“kapsamlı” olmak koşulu ile:– Medyada her tür reklam

yasaklanmalı– Tüm pazarlama/promosyon

aktiviteleri yasaklanmalı– Cezalar olmalı, tam uygulanmalı

9 times faster reduction in consumption with ban than without after 10 yrs

Comprehensive advertising bans amplify effects of other interventions

1,5 SAATLİK BİR “FORMULA 1 ARABA YARIŞI”NDA, ÇOCUKLAR VE GENÇLER EN AZ 45 DAKİKASİGARA REKLAMLARINA MARUZ KALMAKTADIRLAR.*(Sağlık İçin Sigara Alarmı, 1(2):45.)

Raise: Tütün vergilerini arttırmak

• Tütün kullanımını azaltmanın en etkili yolu vergileri arttırmak:– Özellikle genç ve fakir

kesimde içmeyi azaltıyor– Vergilerdeki artış,

enflasyon ile uyumlu artmalı ve kişilerin harcama/alım gücüarttıkça vergi de arttırılmalı

• Vergilerin artması genellikleyüksek kabul gören bir uygulamadır.

Tax rates vs. consumption, South Africa

Higher tobacco taxes reduce consumption

€ 1,5 - 2

€ 6,5

€ 7,5

€ 4,5

€ 2,8

€ 1,5

FİYAT VE VERGİLENDİRMEFİYAT VE VERGİLENDİRMEFiyat değişimi

Tüketim değişimi

GelişmişÜlkeler

Gelişmekte olan

Ülkeler

Tüketim ve vergi geliri ilișkisi,Türkiye, 2006

Tüketimdeki azalmanın vergi gelirine etkisi ne olur?

Ulusal Tütün Kontrol

Programı12 Aralık 2007

Ulusal Tütün Kontrol

Programı12 Aralık 2007

http://www.euro.who.int/Turkey

12 Aral12 Aralıık 2007 / ANKARA / WHOTURk 2007 / ANKARA / WHOTURLaunchLaunch of of NationalNational TobaccoTobacco ControlControl ProgrammeProgramme ––

12 12 DecemberDecember 2007 / ANKARA / WHOTUR2007 / ANKARA / WHOTUR

Negotiations of Comprehensive TC Law Grand National Assembly 27 December 2007

WHO CO Letter to Parliamentary Commission on Health

Completed on

3 January 2008

66 65 65 64 64 6568 70

73 7477 78

9195 96

109114

112 112110 108109107108 107106 104

TÜRKİYEDE TÜTÜN KULLANIMI (BİN TON)TÜRKİYEDE TÜTÜN KULLANIMI (BİN TON)

4207 Sayılı Yasanın yürürlüğe girmesi(1996)

Kaynak: Tekel ve TAPDK, 2006 Verileri

Türkiye’de yabancısigara fabrikalarının kurulması (1993)

Amerikan Sigaralarının İthalatı ve Satışı (1985)

Ilk sigara ile mücadelekanununun VETO edilmesi (1992)

Yeni Kanun(2008)

Philip Morris dökümanları1994 bütçesi:

“Sabancı’yırahmetli Özal’la iyiilişkileri olduğu içintutmuştuk. Şimdiodaklanmış hükümetilişkilerimizSabancı’daniyi”

İrlanda kanun öncesi tartışmalar

• Havalandırma sistemleri

• Özgürlüklerin ihlali

• Toplumun gelenek ve yaşam biçimine aykırılık

• Ekonomik kayıplar

• Konukseverlik sektöründe iş gücü kayıpları

19 MAYIS 2008

19 Temmuz 2009

Türkiye SigaraDumansız Olacak

Ü l k e İ l k m e v z u a t S o n m e v z u a t S a ğ l ık k u r u m la r ı E ğ i t i m k u r u m l a r ı D e v l e t d a i r e l e r i R e s t o r a n l a r M e y h a n e v e b a r l a r K a p a l ı i şy e r l e r i v e o f i s l e r

T i y a t r o v e s i n e m a l a r

T ü r k i y e 1 9 9 6 2 0 0 8 Y a s a k Y a s a k Y a s a k Y a s a k Y a s a k Y a s a k Y a s a kİ r l a n d a 1 9 9 0 2 0 0 4 Y a s a k b Y a s a k Y a s a k Y a s a k Y a s a k Y a s a k Y a s a kF ra n s a 1 9 9 1 2 0 0 8 Y a s a k Y a s a k Y a s a k Y a s a k Y a s a k Y a s a k Y a s a kF i n l a n d i y a 1 9 9 4 2 0 0 7 Y a s a k Y a s a k Y a s a k Y a s a k Y a s a k Y a s a k Y a s a k A l m a n y a 2 0 0 2 2 0 0 8 Y a s a k y a s a k y a s a k Y a s a k Y a s a k Y a s a k Y a s a kN o r v e ç 1 9 8 8 2 0 0 4 Y a s a k Y a s a k Y a s a k Y a s a k e Y a s a k Y a s a k Y a s a k

İ t a l y a c 1 9 7 5 2 0 0 5 Y a s a k Y a s a k Y a s a k Y a s a k Y a s a k Y a s a k Y a s a k

M a l t a c 1 9 8 7 2 0 0 5 Y a s a k Y a s a k Y a s a k Y a s a k Y a s a k Y a s a k Y a s a k

İs v e ç c 1 9 9 4 2 0 0 5 Y a s a k Y a s a k Y a s a k Y a s a k Y a s a k Y a s a k Y a s a kB ir l e ş i k K ra ll ı k 2 0 0 7 Y a s a k Y a s a k Y a s a k Y a s a k Y a s a k Y a s a k Y a s a kE s to n y a 2 0 0 1 2 0 0 7 Y a s a k Y a s a k Y a s a k Y a s a k Y a s a k Y a s a k Y a s a kİs r a i l 1 9 8 4 2 0 0 1 Y a s a k Y a s a k Y a s a k K ıs ı tl a m a K ıs ı t la m a Y a s a k K ı s ı t la m aB o s n a H e rs e k 2 0 0 5 Y a s a k Y a s a k Y a s a k Y a s a k K ıs ı t la m a Y a s a k Y a s a kM a k e d o n y a 1 9 9 5 2 0 0 3 Y a s a k Y a s a k Y a s a k K ıs ı tl a m a K ıs ı t la m a Y a s a k Y a s a kB e l ç i k a 1 9 9 1 2 0 0 6 Y a s a k Y a s a k Y a s a k K ıs ı tl a m a K ıs ı t la m a Y a s a k Y a s a kB u l g a r i s ta n 1 9 7 4 2 0 0 5 Y a s a k Y a s a k Y a s a k K ıs ı tl a m a K ıs ı t la m a Y a s a k Y a s a kY u n a n is t a n 1 9 7 9 2 0 0 2 Y a s a k Y a s a k Y a s a k K ıs ı tl a m a K ıs ı t la m a Y a s a k Y a s a kA rn a v u t l u k 2 0 0 6 İs t e ğ e b a ğ l ı İs t e ğ e b a ğ l ı İ s t e ğ e b a ğ l ı K ıs ı tl a m a y o k K ıs ı t la m a y o k İs t e ğ e b a ğ l ı İs te ğ e b a ğ l ıM a c a r is t a n 1 9 9 9 2 0 0 1 Y a s a k Y a s a k Y a s a k K ıs ı tl a m a K ıs ı t la m a Y a s a k Y a s a k a

İz l a n d a 1 9 8 4 1 9 9 9 Y a s a k Y a s a k Y a s a k K ıs ı tl a m a K ıs ı t la m a Y a s a k Y a s a kS l o v a k y a 1 9 9 7 2 0 0 4 Y a s a k Y a s a k Y a s a k K ıs ı tl a m a K ıs ı t la m a Y a s a k Y a s a kİs p a n y a 1 9 8 8 2 0 0 6 Y a s a k Y a s a k Y a s a k K ıs ı tl a m a K ıs ı t la m a Y a s a k Y a s a kA n d o r ra 1 9 9 1 2 0 0 4 Y a s a k Y a s a k Y a s a k K ıs ı tl a m a y o k K ıs ı t la m a y o k K ı s ı t la m a y o k Y a s a kS l o v e n y a 1 9 9 6 2 0 0 2 Y a s a k Y a s a k Y a s a k K ıs ı tl a m a K ıs ı t la m a Y a s a k K ı s ı t la m aA v u s t u ry a 1 9 5 7 2 0 0 5 Y a s a k Y a s a k Y a s a k İ s t e ğ e b a ğ lı İ s t e ğ e b a ğ lı Y a s a k Y a s a kH o l l a n d a 1 9 9 0 2 0 0 4 Y a s a k Y a s a k Y a s a k İ s t e ğ e b a ğ lı İ s t e ğ e b a ğ lı Y a s a k Y a s a kT ü r k m e n is t a n 2 0 0 0 Y a s a k Y a s a k Y a s a k K ıs ı tl a m a y o k K ıs ı t la m a y o k Y a s a k Y a s a kL it v a n y a 1 9 9 9 2 0 0 7 Y a s a k Y a s a k Y a s a k K ıs ı tl a m a K ıs ı t la m a K ı s ı t la m a Y a s a kK a r a d a ğ 1 9 9 5 2 0 0 5 Y a s a k Y a s a k Y a s a k K ıs ı tl a m a K ıs ı t la m a K ı s ı t la m a K ı s ı t la m aB e l a r u s 2 0 0 3 Y a s a k Y a s a k Y a s a k K ıs ı tl a m a K ıs ı t la m a K ı s ı t la m a y o k K ı s ı t la m aA z e rb a y c a n 2 0 0 2 Y a s a k Y a s a k K ı s ı tl a m a K ıs ı tl a m a K ıs ı t la m a K ı s ı t la m a Y a s a kE rm e n is t a n 2 0 0 5 Y a s a k Y a s a k K ı s ı tl a m a K ıs ı tl a m a K ıs ı t la m a K ı s ı t la m a K ı s ı t la m aÇ e k C u m h u r iy e t i 1 9 8 9 Y a s a k Y a s a k Y a s a k K ıs ı tl a m a K ıs ı t la m a Y a s a k Y a s a kP o r t e k i z 1 9 8 3 2 0 0 8 Y a s a k Y a s a k İ s t e ğ e b a ğ l ı İ s t e ğ e b a ğ lı İ s t e ğ e b a ğ lı İs t e ğ e b a ğ l ı Y a s a kL ü k s e m b u rg 1 9 8 9 2 0 0 5 Y a s a k Y a s a k K ı s ı tl a m a y o k K ıs ı tl a m a y o k K ıs ı t la m a y o k K ı s ı t la m a y o k Y a s a kM o l d o v a 2 0 0 1 2 0 0 3 Y a s a k Y a s a k K ı s ı tl a m a K ıs ı tl a m a y o k K ıs ı t la m a y o k K ı s ı t la m a K ı s ı t la m aL e t o n y a 1 9 9 9 2 0 0 6 K ı s ıt l a m a Y a s a k K ı s ı tl a m a K ıs ı tl a m a K ıs ı t la m a K ı s ı t la m a K ı s ı t la m aH ı rv a t i s t a n 1 9 9 9 Y a s a k Y a s a k K ı s ı tl a m a K ıs ı tl a m a K ıs ı t la m a K ı s ı t la m a K ı s ı t la m aD a n im a r k a 1 9 9 5 2 0 0 4 K ı s ıt l a m a K ı s ıt l a m a K ı s ı tl a m a K ıs ı tl a m a y o k K ıs ı t la m a y o k K ı s ı t la m a K ı s ı t la m aP o lo n y a 1 9 9 5 1 9 9 9 K ı s ıt l a m a K ı s ıt l a m a K ı s ı tl a m a K ıs ı tl a m a K ıs ı t la m a K ı s ı t la m a K ı s ı t la m a

R o m a n ya c 2 0 0 2 K ı s ıt l a m a K ı s ıt l a m a K ı s ı tl a m a K ıs ı tl a m a K ıs ı t la m a K ı s ı t la m a K ı s ı t la m aİs v i ç r e 1 9 9 3 K ı s ıt l a m a K ı s ıt l a m a K ı s ı tl a m a K ıs ı tl a m a K ıs ı t la m a K ı s ı t la m a K ı s ı t la m aK a z a k i s t a n 2 0 0 2 Y a s a k Y a s a k Y a s a k K ıs ı tl a m a K ıs ı t la m a K ı s ı t la m a Y a s a kG ü r c i s ta n 2 0 0 3 K ı s ıt l a m a K ı s ıt l a m a K ı s ı tl a m a K ıs ı tl a m a K ıs ı t la m a K ı s ı t la m a K ı s ı t la m aU k r a y n a 1 9 9 8 2 0 0 6 K ı s ıt l a m a K ı s ıt l a m a K ı s ı tl a m a K ıs ı tl a m a K ıs ı t la m a K ı s ı t la m a K ı s ı t la m aR u s y a 2 0 0 1 K ı s ıt l a m a K ı s ıt l a m a K ı s ı tl a m a K ıs ı tl a m a y o k K ıs ı t la m a y o k K ı s ı t la m a K ı s ı t la m aK ı rg ı z i s t a n Y a s a k K ı s ıt l a m a K ı s ı tl a m a K ıs ı tl a m a y o k K ıs ı t la m a y o k K ı s ı t la m a y o k K ı s ı t la m a y o kÖ z b e k i s t a n K ı s ıt l a m a K ı s ıt l a m a K ı s ı tl a m a y o k K ıs ı tl a m a y o k K ıs ı t la m a y o k K ı s ı t la m a y o k K ı s ı t la m aT a c i k i s t a n K ı s ıt l a m a y o k K ı s ıt l a m a y o k K ı s ı tl a m a y o k K ıs ı tl a m a y o k K ıs ı t la m a y o k K ı s ı t la m a y o k K ı s ı t la m a y o k

The International picture….• Protection from Environmental Tobacco

Smoke through legislation with comprehensive smoking bans (including those in restaurants and bars with smoking areas being completely prohibited) are now adopted:

• In fourteen countries - Ireland, Norway, New Zealand, Bhutan, Scotland, Uruguay, Lithuania, Iceland, Northern Ireland, Wales, Slovenia, Denmark, England and France;

• Fourteen US States and the District of Columbia;

http://www.otc.ie/article.asp?article=243

Diğer Ülke Yasalarına Üstünlükleri

• Açık havada yapılan her türlü spor, kültür, sanat ve eğlence faaliyetlerinin yapıldığı yerler ile bunların seyir yerlerinde tütün ürünleri kullanılamaz. (Avustralya’da plajlar)

• Televizyonda yayınlanan programlarda, filmlerde, dizilerde, müzik kliplerinde, reklam ve tanıtım filmlerinde tütün ürünleri kullanılamaz, görüntülerine yer verilemez. (Hindistan sinema filimleri)

• İlan ve reklam giderleri gelir ve kurumlar vergisi matrahının tespitinde gider olarak gösterilemez.

1989 - 2006 ARASI YAPRAK TÜTÜN VE SİGARA ÜRETİMİ, SİGARA TÜKETİMİ

100000

150000

200000

250000

300000

350000

400000

Tüketim

Tütün Üretimi

Sigara Üretim

18 YAŞ ve ÜZERİNDE TÜTÜN KULLANIMI ORANLARI (TÜRKİYE)18 YAŞ ve ÜZERİNDE TÜTÜN KULLANIMI ORANLARI (TÜRKİYE)

KadınErkekToplam

Kadın 13.5 19.45 16.6Erkek 57.8 52.9 50.6Toplam 33.6 33.79 33.4

1993 2004 2006

Kaynaklar: 1993 Sağlık Bakanlığı Araştırması,

2004 Sağlık Bakanlığı Ulusal Hastalık Yükü Çalışması,

2006 Aile Araştırma Kurumu ve TÜİK Aile Yapısı Araştırması

www.havanikoru.org.tr

Bilmek Yetmez Uygulamamız Lazım.Niyetli Olmak Yetmez Yapmamız Lazım.

Johann Wolfgang von Goethe(1749–1832)

TEŞEKKÜR EDERİM

ergudert@euro.who.int

dr. toker ergüder dünya sağlık Örgütü ulusal tütün...

Documents

tobacco drugs and alcohol unit. tobacco processed from the...

tobacco show card smoked tobacco products - who | … ·...

kemoterapi hastasının İzlemi ve kemoterapi...

production technology of tobacco tobacco cigarette tobacco :...

yoĞun bakim Ünİtesİnde dahİlİ sorunlar...

akciğer kanserinde kemoterapi endikasyonlar ve seçenekleri...

31 may: world no tobacco day #notobacco...1 tobacco breaks...

tobacco industry itc report tobacco industry

tobacco 21 policy evaluation for comprehensvie tobacco...

monograph 21. the economics of tobacco and tobacco...

is 14332 (1996): tobacco and tobacco products - hookah...

spit tobacco spitless tobacco -...

tobacco. types of tobacco chewing tobacco snuff pipes cigars...

plevra hastaliklarinda tanisal algorİtma -...

tobacco production manual - national tobacco …

tobacco industry interference with tobacco control_who

the tobacco industry and the illicit trade in tobacco...

egzersİz testlerİtİplerİve kpet endİkasyon ve...

Çocuklarda nonİnvazİv ventİlasyon -...

tobacco and the tobacco industry