gardacvalebis semdeg - ucoz · mrvdelmonazoni serafime rouzi suli gardacvalebis semdeg tanamedrove...
Post on 15-Mar-2019
305 Views
Preview:
TRANSCRIPT
mRvdelmonazoni serafime rouzi
suli
gardacvalebis Semdeg
Tanamedrove `sikvdilSemdgomi~
gamocdilebani marTlmadidebeli
eklesiis swavlebis Suqze
Tbilisi
2006
ibeWdeba
baTumisa da sxalTis
mTavarepiskopos dimitris (SiolaSvili)
locva-kurTxeviT
Targmna mariam niaurma
redaqtori: nino kvantaliani
garekanis mxatvari: daviT xidaSeli
Targmani Sesrulebulia mciredi SemoklebiT.
redaqtor-gamomcemeli:
dekanozi besarion menabde
wigni daibeWda baton anton ingoroyvas SemweobiT.
mkiTxvelo, moixsene suli monisa RvTisa merabi (ia)
ingoroyvasi.
Si n a ars i
mama serafime rouzi ........................................................................................ 7
winasityvaoba ..........................................................................................................27
Tavi pirveli: Tanamedrove gamocdilebebis
zogierTi aspeqti .............................................................................................. 33
1. `sxeulgareSe gamocdileba~ .............................................................. 39
2. Sexvedra sxvebTan ................................................................................. 44
3. `manaTobeli arseba~ ............................................................................. 53
Tavi meore: marTlmadidebluri moZRvreba
angelozebis Sesaxeb ........................................................................................ 56
Tavi mesame: angelozebisa da eSmakebis
gamocxadeba sikvdilis Jams ................................................................. 65
Tavi meoTxe: `zecis~ Tanamedrove gamocdileba ..... 77
Tavi mexuTe: sulTa sahaero samflobelo..................... 86
1. adamianis Tavdapirveli buneba ............................................................ 86
2. adamianis codviT dacema ...................................................................... 87
3. kontaqti dacemul sulebTan ............................................................... 89
4. grZnobaTa gaxsna .................................................................................... 91
5. sulebTan kontaqtis saSiSroeba ........................................................ 94
6. zogierTi praqtikuli rCeva ............................................................... 95
daskvna .......................................................................................................... 97
Tavi meeqvse: sahaero sazvereebi ................................................ 100
1. rogor unda gvesmodes sazvereebi ................................................... 102
2. wmida mamaTa mowmoba sahaero sazvereebis Sesaxeb ....................... 106
3. sazvereebi wmindanTa cxovrebebSi .................................................... 111
4. sazvereebis gavlis Tanamedrove SemTxvevebi ................................. 115
5. sazvereebis gancda jer kidev gardacvalebamde ........................... 118
6. kerZo samsjavro .................................................................................. 120
7. sazvereebi, rogorc sacdeli qva sikvdilSemdgomi
gamocdilebis sinamdvilisa .................................................................... 121
8. episkopos Teofane dayudebulis swavleba
sahaero sazvereebis Sesaxeb .................................................................. 123
Tavi meSvide: `sxeulgareSe~ gamocdileba
okultur literaturaSi ..................................................................... 125
1. tibeturi `mkvdrebis wigni~ ............................................................. 126
2. emanuil svedenborgis Txzulebebi .................................................. 129
3. Teosofiis astraluri sibrtye ........................................................ 133
4. `astraluri proeqcia~ ...................................................................... 136
5. `astraluri mogzauroba~ ................................................................ 143
6. daskvnebi `sxeulgareSe gamocdilebis~ Sesaxeb ......................... 154
SeniSvnebi `reinkarnaciis~ (sulTa gadasaxlebis) Sesaxeb ........... 163
Tavi merve: zecis WeSmaritad qristianuli
gamocdilebebi....................................................................................................... 171
1. zecisa da jojoxeTis `adgil-samyofeli~ ..................................... 171
2. zecis qristianuli gamocdilebebi ................................................. 177
3. zecis WeSmarit gamocdilebaTa Tvisebebi ...................................... 186
SeniSvnebi jojoxeTis xilvis Sesaxeb ................................................ 190
Tavi mecxre: Tanamedrove `sikvdilSemdgom~
gamocdilebaTa azri ................................................................................... 197
1. ras amtkiceben Tanamedrove gamocdilebebi? ................................. 197
2. okultizmTan kavSiri ......................................................................... 200
3. Tanamedrove mkvlevarTa okulturi swavleba .............................. 206
4. Tanamedrove `sikvdilSemdgomi~ gamocdilebebis `misia~ ........ 210
5. qristianuli damokidebuleba gardacvalebisadmi ...................... 215
Tavi meaTe: marTlmadidebluri moZRvrebis
mokle gadmocema sulis
sikvdilSemdgom xvedrze....................................................................... 225
mTavarepiskoposi ioane (maqsimoviCi) `sicocxle
sikvdilis Semdeg~ ................................................................................... 226
sulieri xedvis dasawyisi ..................................................................... 229
sulebTan Sexvedra .................................................................................. 230
gardacvalebis Semdgomi pirveli ori dRe ........................................ 231
sazvereebi .................................................................................................. 234
ormoci dRe ............................................................................................... 237
sulis mdgomareoba saSinel samsjavromde ........................................ 238
micvalebulebisaTvis locva ................................................................ 240
ra SegviZlia gavakeToT micvalebulisaTvis? ................................... 243
sxeulis aRdgoma ...................................................................................... 245
FR. SERAPHIM ROSE “THE SOUL AFTER DEATH”
SAINT HERMAN OF ALASKA BROTHERHOOD PLATINA, CALIFORNIA 1980, 1987, 1993, 1995
mama serafime rouzi
gamoCenili amerikeli marTlmadidebeli moRvawe,
mRvdelmonazoni serafime (eriskacobaSi iujin rouzi) 1934
wlis 13 agvistos daibada kaliforniaSi, sakurorto qalaq
san-diegoSi da izrdeboda tipur amerikul protestant-
ul ojaxSi. misma gansakuTrebulma niWma jer kidev bavS-
vobaSi miipyro maswavlebelTa yuradReba. iujini adreuli
asakidanve WeSmaritebis Ziebas Seudga. dedamisma, skolaSi
Svilis bejiTad swavla rom SeniSna, erTxel uTxra: ̀ odes-
me Sen Wkviani kaci dadgebi~. iujinma dedas miugo: `me ar
minda, rom Wkviani viyo, me minda brZeni viyo~.
ymawvili iujini Tanatolebis idealebs ar iziarebda,
maTsaviT sportuli manqanebiT qrolviTac ar iyo gatace-
buli, marto daexeteboda saxlis maxloblad tyeSi da imaze
fiqri awuxebda, Tu ra aris cxovreba da sad iyo am cxovre-
baSi misi adgili. amqveyniurTan araadekvaturobas is
mwvaved ganicdida da rac ufro izrdeboda, miT ufro
mZafrad eswrafoda sakuTari bunebis Secnobas.
1952 wels, skolis warmatebiT dasrulebis Semdeg,
iujinma swavla gaagrZela los-anJelesis maxloblad, pomo-
nis kolejSi. am droisaTvis misi ukmayofileba protestan-
tuli qristianobis mimarT sul ufro gamZafrda. misTvis
sruliad ucxo gaxda pragmatuli da TviTkmayofili prot-
estantuli samyaro, romelSic aRizarda, da qvecnobierad
grZnobda, rom am samyaros swavleba RmerTze metismetad
gamofituli iyo da amdenad _ yalbi. misTvis miuRebeli iyo
is azri, rom qristianobis mizani im adamianTa cxovrebi-
seul warumateblobebSi nugeSiscemaa, romlebic xorcie-
li cxovrebiT cxovroben da ar iRvwian zeciuri sasufev-
lis mosapoveblad. rogorc mogvianebiT Tavad werda, mas
`waruvali qveynis povna surda, romelic yoveldRiur
sazrunavze maRla idga~. WeSmaritebis ZiebaSi iujinma Seis-
wavla dasavluri filosofia, magram misTvis mtkivneul
kiTxvebze pasuxi iq rom ver ipova, aRmosavleTs mimarTa.
1956 wels, kolejis dasrulebis Semdeg, iujin rouzi
san-franciskos aziis Semswavlel akademiaSi Cairicxa,
xolo wlinaxevris Semdeg _ kaliforniis universitetSi,
sadac SedarebiTi religiis kursi gaiara da TiTqmis yvela
religias gaecno. rogorc mogvianebiT werda, igi eZiebda
`uwinares yovlisa WeSmaritebas~. aRsaniSnavia, rom yvela
religias igi originalur enaze ecnoboda. magaliTad, kon-
fucianur teqstebs Zvel Cinur enaze kiTxulobda. Cinuri
enis Zvel kiloebze naSromisaTvis man universitetSi mag-
istris xarisxi miiRo.
erTxel akademiis erTma megobarma, romelic aRmosavle-
Tis qristianobis specialobas eufleboda, iujins urCia
marTlmadideblur RvTismsaxurebas daswreboda; es moxda
vnebis kviris did xuTSabaTs san-franciskos marTlmadide-
blur taZarSi. mravali wlis Semdgom igi ixsenebda: ̀ rode-
sac pirvelad gadavabije marTlmadidebluri taZris zRur-
bls, ganvicade is, rac arc erT budistur an dasavlur
taZarSi ar ganmicdia. guli meubneboda, rom es iyo Cemi sax-
li da Cemi Ziebani dasrulda~.
iujinma marTlmadideblur RviTsmsaxurebaze siaruli
daiwyo; rusuli enis Seswavlasa da marTlmadideblobis
Sesaxeb wignebis kiTxvas Seudga. bakalavris xarisxis mo-
sapovebeli disertaciis dasrulebis Semdeg man, miuxeda-
vad imisa, rom universitetSi SesaniSnav karieras sTava-
zobdnen, swavla droebiT miatova, raTa daewera wigni Tan-
amedrove adamianis sulier mdgomareobaze. es ki mTel mis
sulier Zalebsa da energias moiTxovda. universitetSi
swavlis mitovebis Semdeg man saarsebod airCia yvelaze
ubralo, arakvalificiuri saqmianoba da damlageblad da
meezoved daiwyo muSaoba. iujinma gonebriv saqmianobas neb-
ismieri fizikuri Sroma amjobina, raTa Tavisi azrTa
mdinareba ar daebrkolebina. imave, 1961 wels igi mZimed
daavadda. eqimebma misi seni ukurneblad gamoacxades da mis
moaxloebul sikvdils gardauvalad Tvlidnen. momaval did
sulier moZRvars fizikur tkivilebs imaze fiqri umZafreb-
da, rom ver moaswro Tavisi daniSnulebis aRsruleba. igi
mxurvaled loculobda, evedreboda deda RvTismSobels da
sul male sakvirvelad ganikurna.
amave periodSi iujini rus marTlmadideblebs daumego-
brda da maTgan amerikaSi moRvawe rusi monazvnebisa da wmi-
da adgilebis Sesaxeb Seityo: germane aliaskelis axali
valaamis, kanadis udabnoSi rusuli skitebis, wmida samebis
monastris, niu-iorkis axali diveevos dedaTa monastrisa
da sxvaTa Sesaxeb. iujinisTvis es aRmoCena iyo, iseve
rogorc axlad SeZenil megobarTagan naambobi ruseTisa da
ruseTis axalmowameTa Sesaxeb; man sabolood gaacnobiera,
rom marTlaRmsareblobas unda Sedgomoda da 1962 wlis 12
(ax. st. 25) Tebervals igi marTlmadidebeli eklesiis wiaR-
Si miiRes.
pirveli ziarebis Semdgom iujins sakvirveli gancda
hqonda, Wamac ki aRar undoda. simdabliT aRvsils egona,
rom yvela axladnaTelRebul qristians msgavsi gancda eu-
fleboda da mxolod mogvianebiT Seityo, rom mas gan-
sakuTrebuli madli mieniWa.
iujini taZarSi did dros atarebda, dilisa da saRamos
yvela saeklesio msaxurebas eswreboda. mas gansakuTrebu-
li krZalva hqonda mTavarepiskopos ioanes (maqsimoviCis)
mimarT, romlis asketuri cxovrebac yvelasTvis cnobili
iyo. meufe ioanem SeniSna axalgazrda kaci, romelic arc
erT msaxurebas ar akldeboda da medaviTneoba SesTavaza.
iujini umal gaiwafa rTul saeklesio slavur teqstebSi.
Semdgom igi sami weli swavlobda meufe ioanes mier san-
franciskoSi daarsebul Teologiur skolaSi, romelic
miuxedavad imisa, rom iq leqciebs rusulad kiTxulobd-
nen, friadze daamTavra. amave periodSi igi, mTavarepisko-
pos ioanes locva-kurTxeviT, adgilobriv biuleten `mar-
Tlmadideblur uwyebanSi~ aqveynebda statiebs.
iujinis uaxloesi megobari, jordanvilis sasuliero
seminariis kursdamTavrebuli gleb podmoSenski (momavali
iRumeni germane) mixvda, Tu ra iSviaTi niWiT iyo igi da-
jildoebuli. man iujins saZmos daarseba SesTavaza, romel-
ic amerikaSi marTlmadideblobis misiis saqmes gaagrZeleb-
da (jer kidev valaamis monastris berma germane aliaskel-
ma rom daiwyo. Semdgom swored amitom uwodes saZmos misi
saxeli).
1963 wlis 28 agvistos (ax. st. 10 seqtembers) mTavar-
episkoposma ioanem daloca germane aliaskelis Zmoba.
male san-franciskoSi taZris maxloblad gaixsna wignis
jixuri _ ̀ marTlmadidebluri wignebi da xatebi~, romel-
ic amerikaSi marTlmadideblobis namdvil centrad iqca.
1965 wlis TebervalSi daiwyo Jurnal `marTlmadidebe-
li sityvis~ gamocema. Jurnals saxelwodeba meufe ioanem
daarqva. pirveli nomrebi xeliT iwyoboda, radgan Tanamed-
rove teqnikiT beWdvis saxsari ar gaaCndaT. samagierod hqon-
daT Jurnali, romliTac swrafad SeiZleboda im movlenebze
reagireba, romlebic Tanamedrove adamians ainteresebda da
am movlenebis marTlmadidebluri Sefaseba.
Zmebi sul ufro xSirad fiqrobdnen monazvnobaze. maT
gansakuTrebulad izidavda meudabnoeoba, yovelgavari am-
qveyniuri amaoebis datoveba da velur bunebaSi, RmerTTan
siaxloveSi locviTa da myudroebiT aRsavse cxovreba
surdaT.
1967 wels Zmebma skitis mosawyobi adgilis Zebna daiw-
yes. male maT SearCies miwis nakveTi CrdiloeT kalifor-
niaSi, qalaq platinis maxloblad, tyian gorakze (iq, sa-
dac amJamad Rirsi germane aliaskelis monasteri mdebare-
obs). am adgilze Zmebi 1969 wels RvTismSoblis miZinebis
dResaswaulze damkvidrdnen da mTeli wlis manZilze du-
miliT, myudroebiT moRvaweobdnen, `marTlmadidebluri
sityvis~ da sxva gamocemebis gamoqveynebas agrZelebdnen.
1970 wlis oqtomberSi Zmebi monazvnebad aRikvecnen _
iujins ewoda serafime, wmida serafime sarovelis pativad,
xolo glebs germane _ axladgandidebuli germane aliaske-
lis pativad. im dRes mama serafimem megobars uTxra:
`rogor mixaria wuTisoflisTvis sikvdili~. da mas axareb-
da yoveli dRe, romelsac igi SemdgomSi, gorakze mis mi-
erve agebul mcire senakSi atarebda.
mama serafime TiTqosda grZnobda moaxloebul apokalif-
sur Jams; igi xSirad ambobda: `axla ukve ufro gviania, vi-
dre Sen ggonia, iCqare RvTivsaTno saqmeebis aRsruleba~.
yoveldRiuri RvTismsaxurebis, sasuliero literatur-
is ganuwyveteli Seswavlisa da wuTisoflisagan gandgomis
RvawliT mama serafimem didi sulieri gamocdileba SeiZina
da wmida mamaTa swavlebas, maTs suliskveTebas mTeli si-
savsiT gadmoscemda Tavis nawerebSi, romlebic aTasobiT
mkiTxvels asazrdoebda.
1977 wels mama serafime da mama germane mRvdlebad
akurTxes. maT axali movaleobani daekisraT. xuTi wlis
ganmavlobaSi maTi RvawliT CrdiloeT kaliforniasa da
oregonaSi samrevloebi gaixsna, sadac mama serafime xSir-
ad Cadioda da sulierad asazrdoebda mrevls; amave dros
igi monasterSi axlad damkvidrebul morCilebzec zrunav-
da. monastris winamZRoloba mama germanem ikisra, xolo mama
serafime saZmos sulier winamZRolad iqna dadgenili. gvi-
an RamiT, roca ukve yvelas eZina, igi monastris eklesiaSi,
sakurTxevlis win damxobili cremliT loculobda maT-
Tvis, vinc mas dasamoZRvrad Caabares.
mama serafimes mTeli samoZRvro da samisionero, iseve
rogorc literaturuli saqmianoba, mxolod uflis sadide-
blad da moyvasis Sesawevnelad aResruleboda. sulier
gamocdilebasTan erTad igi sul ufro naTlad xedavda, Tu
ra uSlida xels Tanamedrove adamians suliwmidis moxve-
WaSi. mama serafime amerikeli marTlmadideblebisadmi mi-
marTvaSi maT Seagonebda, televiziisa da rok-musikis sac-
duriT ar cdunebuliyvnen; amxilebda Tanamedrove ameriku-
li cxovrebis wess, romelsac RvTis daviwyebisa da RvTis
gmobisaken mihyavs adamiani, da romelic seriozul sulier
sakiTxebze gulisyuris mokrebas uSlis xels.
mama serafimem 1982 wels, uflis feriscvalebis dResas-
waulze ukanasknelad iqadaga. igi simdablis gamo arasodes
imCnevda sneulebas da, roca avad gaxda, mdumared ganvida
da locvad daeyuda Tavis senakSi. miuxedavad amisa, Zmebi
umal mixvdnen, rom igi seriozulad iyo avad da uaxloes
saavadmyofoSi moaTavses. 1982 wlis 20 agvistos (ax. st. 2
seqtembers) mama serafime 48 wlis asakSi gardaicvala.
mama serafimes mier dawerilma wignebma didi gavlena
moaxdina amerikaSi marTlmadideblobis gavrcelebaze. misi
Txzulebebi XX saukunis sulier klasikad iqca.
mama serafime erT-erT Tavis fundamentur naSromSi _
`suli gardacvalebis Semdeg~ saubrobs, Tu ra elis ad-
amians imqveyniur (saiqio) cxovrebaSi. am wignis gamoqvey-
nebam bevri pirvelad Caafiqra seriozulad imaze, Tu ras
gulisxmobs sinamdvileSi eklesiis sityvebi: `samoTxe~,
`jojoxeTi~, `imqveyniuri cxovreba~, `boroti sulebi~.
avtori wignSi `suli gardacvalebis Semdeg~ ori-
aTaswlovan qristianul swavlebas gadmogvcems sulisa da
sxeulis gayraze. mama serafimem im gansxvavebis Sesaxeb daw-
era, romelic WeSmarit sulier codnasa da okultistebis
mier gancdil mdgomareobas Soris arsebobs. agreTve gad-
mosca swavleba borot sulebze, romlebTanac kontaqtSi
mravali Tanamedrove adamiani ise Sedis, rom amas Tavad verc
ki amCnevs.
wignSi gacxadebulia is sulieri brZola, romelic am-
qveynad yoveli adamianis sulSi mimdinareobs, sadac sas-
worze misi saukuno cxovreba devs; xsnis gza ki erTader-
Tia _ mcnebaTa aRsruleba RvTis SiSiT.*
* es Sesavali darTuli aqvs erT-erT rusul gamocemas wignisa _ ̀ suli
gardacvalebis Semdeg~ (sankt-peterburgi, 2000 w.).
iujini stiqarSi san franciskos taZris WiSkarTan.
mama serafime sabeWd manqanasTan wm. germane alaskelis
monastris satrapezoSi, 1971 w.
ÌÀÌÀ ÓÄÒÀ×ÉÌÄ ÌÏÍÀÓÔÒÉÓ ÛÏÒÉÀáËÏÓ, 1972 ß.
ÌÀÌÀ ÓÄÒÀ×ÉÌÄ ÌÙÅÃËÀà ÊÖÒÈáÄÅÉÓ ÛÄÌÃÄÂ, 24 aprili, 1977 ß.
ÌÀÌÀ ÓÄÒÀ×ÉÌÄ ßÌ. ÂÄÒÌÀÍÄÓ ÌÏÍÀÓÔÄÒÛÉ, 1977 ß.
ÌÀÌÀ ÓÄÒÀ×ÉÌÄ ßÌ. ÂÄÒÌÀÍÄÓ ÌÏÍÀÓÔÄÒÛÉ, 1979 ß.
mama serafime wm. germanes monasterSi.
mama serafime aRasrulebs wirvas im adgilas, sadac amJamad misi
sxeulia dakrZaluli, 1981 wlis brwyinvale orSabaTi.
mama serafimes senaki.
mama serafime Tavis senakSi, 1981 w.
ÌÀÌÀ ÓÄÒÀ×ÉÌÄ ÀÙÀÓÒÖËÄÁÓ ÍÀÈËÉÓÙÄÁÉÓ ÓÀÉÃÖÌËÏÓ.
ÌÀÌÀ ÓÄÒÀ×ÉÌÄ ÄÓÀÖÁÒÄÁÀ ÀáËÀÃÌÏØÝÄÖËÓ.
gardacvaleba, 1982 wlis 20 agvisto (2 seqt. ax. st.).
sulisulisulisulisuli
gardacvalebis gardacvalebis gardacvalebis gardacvalebis gardacvalebis
S e md egS e md egS e md egS e md egS e md eg
kaci vinme iyo mdidari da imoseboda ZoweuliTa da bisoniTa
da ixarebda dRiTi-dRe brwyinvaled. glaxaki vinme iyo, sax-
eliT lazare, davrdomili winaSe bWeTa misTa da que Zureboda.
da guli-etyoda ganZRebad namusrevisagan, gardamocKvnebulisa
tablisagan mis mdidrisa. aramed ZaRlnica movidodes da hlo-
Snides wylulsa mas missa. iyo sikudili glaxakisaY mis da miiy-
vana igi angelozTagan wiaRTa abrahamisTa. mokuda mdidarica
igi da daefla. da jojoxeTs Sina aRixilna Tualni TKsni, iyo
raY satanjvelsa Sina, da ixila abrahami SoriT da lazare
wiaRTa misTa. da man Pma-yo da Tqua: mamao abraham, Semiwyale me
da moavline lazare, raYTa daawos mwuervali TiTisa misisaY
wyalsa da ganmigrilos enaY Cemi, rameTu vitanjebi me aliTa
amiT cecxlisaYTa. xolo abraham hrqua mas: Svilo, moiPsene,
rameTu miiRe keTili Seni cxorebasa Sensa, da lazare egreve
msgavsad boroti. da aw esera aqa ese nugeSinis-cemul ars, xolo
Sen itanjebi. da amas yovelsa Tana Soris Cuensa da Sensa danax-
eTqi didi damtkicebul ars, raYTa romelTa undes wiaRslvad
amier Tquenda, ver Pel-ewifos, arca magier Cuenda wiaRmosl-
vad. xolo man hrqua: glocav Sen, mamao, miavline ege saxlsa
mamisa Cemisasa, rameTu misxen xuTni Zmani, raYTa auwyos maT, da
ara moviden iginica adgilsa amas satanjvelisasa. hrqua mas
abraham: hqonan mose da winaYswarmetyuelni, maTi ismined. xolo
man Tqua: ara, mamao abraham, aramed ukueTu vinme mkudreTiT
aRdges da mivides, maT Seinanon. hrqua mas abraham: ukueTu mosesi
da winaYswarmetyuelTaY ara isminon, arcaRa, mkudreTiT Tu
vinme aRdges, hrwmenes maT.
luka 16, 19-31
winasityvaobawinasityvaobawinasityvaobawinasityvaobawinasityvaoba
am wigns ori mizani aqvs: pirvel yovlisa is, rom saiqio
cxovrebaze marTlmadidebluri TvalsazrisiT ganmartos
Tanamedrove ̀ sikvdilSemdgomi~ gamocdilebebi, romelnic
esoden interess aRZraven zogierT religiur da samecnie-
ro wreSi; meore mxriv, warmovadgenT saiqio cxovrebaze
marTlmadidebluri swavlebis ZiriTad wyaroebsa da te-
qstebs. dRes es swavleba ase cudad imitom esmiT, rom Cvens
`ganaTlebul droSi~ es teqstebi daviwyebulia, sruliad
`modagasulia~. Cven SevecadeT, es teqstebi Tanamedrove
mkiTxvelisaTvis ufro xelmisawvdomi da gasagebi gagvexa-
da. imaze saubari saWiro ar aris, rom isini gacilebiT Rrma
da sasargebloa, vidre axlandeli popularuli wignebisa
`sikvdilSemdgom~ gamocdilebebze; amgvar wignebSi (maSi-
nac ki, rodesac isini sensacias ar warmoadgenen) garegnu-
li efeqtis meti, sxva araferi SeiZleba iyos, radgan maTSi
ar aris saiqio cxovrebaze miznobrivi da WeSmariti swav-
leba.
am wignSi gadmocemul marTlmadideblur swavlebas,
ueWvelia, bevri gaakritikebs, rogorc metad `ubralosa~
da `miamiturs~ imisTvis, rom igi XX saukunis adamianma
irwmunos. amitom xazi unda gavusvaT, rom es swavleba ram-
denime izolirebuli an marTlmadidebeli eklesiis
aratipur moZRvarTa swavleba ki ar aris, aramed es aris
swavleba, romelic dasabamiTve mogvca qristes marTlma-
didebelma eklesiam, romelic wmida mamaTa uamrav Txzu-
lebebSi, wmindanTa cxovrebebsa da marTlmadidebeli ek-
lesiis RvTismetyvelebaSia gadmocemuli, romelsac uw-
yvetad gadmogvcems wmida marTlmadidebeli eklesia dRem-
de. am moZRvrebis ̀ ubraloeba~ _ es aris Tavad WeSmarite-
bis ubraloeba, romelic eklesiis ama Tu im swavlebaSia
gadmocemuli da sinaTlis macocxlebel wyaros warmoad-
gens im qaosSi, romelsac TanamedroveTa gonebaSi sxvadasx-
vagvari cdomilebani da ukanaskneli aswleulebis uazro
Teoriebi aRZraven. winamdebare wignis yovel TavSi vcdi-
lobT mivuTiToT wmida mamaTa da agiografiuli wyaroebi,
romelnic am moZRvrebas Seicaven.
am wignis werisas STagonebis ZiriTad wyaros warmoad-
genda episkopos egnates (brianCaninovi) Sromebi, romel-
ic, SesaZloa, pirveli didi rusi marTlmadidebeli RvTis-
metyveli iyo, vinc uSualod swored im problemebze muSaob-
da, romlebic Cvens droSi ase gamwvavda: Tu rogor davic-
vaT namdvili qristianuli gadmocema da swavleba am sofel-
Si, romelic sruliad gaucxovda marTlmadideblobisgan
da eswrafvis mis gangdebasa da uaryofas an cdilobs mamaTa
swavlebis imgvarad ganmartebas, rom igi amqveyniuri cx-
ovrebisa da azrovnebis Sesabamisi gaxados. yovladusamRvde-
loesi egnate naTlad acnobierebda romaul-kaTolikur da
sxva dasavlur gavlenebs, romlebic mis droSic ki es-
wrafodnen marTlmadideblobis `modernizebas~; meufe eg-
nate marTlmadideblobis dasacavad emzadeboda, rogorc
marTlmadidebeli pirvelwyaroebis Rrma SeswavliT
(romelTa moZRvrebasac igi Tavisi drois saukeTeso monas-
trebSi swavlobda), aseve Tavisi Tanamedrove mecnierebisa
da literaturis gacnobiT (igi swavlobda samxedro-sain-
Jinro saswavlebelSi da ara _ sasuliero seminariaSi). amg-
vari codniT aRWurvilma, marTlmadidebeli RvTismetyve-
lebiTa da saero mecnierebiT ganswavlulma meufe egnatem
mTeli Tavisi cxovreba marTlmadideblobis siwmindis
dacvasa da Tanamedrove cdomilebaTa mxilebas Seswira.
gadaWarbebuli ar iqneba Tu vityviT, rom XIX saukuneSi
arc erT marTlmadidebel qveyanas ar hyolia gansacdelTa
da cdomilebaTagan marTlmadideblobis aseTi damcveli.
misi erTaderTi metoqe iyo misive Tanamedrove, episkoposi
Teofane dayudebuli, romelic principSi imaves akeTebda,
magram SedarebiT naklebad `daxvewil~ doneze.
episkopos egnates erT-erTi tomi (t. III) specialurad
eZRvneba saiqio cxovrebaze eklesiis swavlebas, romelSic
romaul-kaTolikuri da sxva Tanamedrove nayalbevia mxile-
buli. ZiriTadad swored aqedan aviReT Cvens wignSi iseTi
sakiTxebis ganxilva, rogoric aris sazvereebi da sulTa
gamocxadebani _ swavlebani, romelTa martivad miRebas rigi
mizezebis gamo `Tanamedrove~ goneba SeuZleblad miiCnevs,
magram daJinebiT iTxovs maT `reinterpretacias~ an uary-
ofas. episkoposi Teofanec, ra Tqma unda, imave moZRvrebas
aswavlida da Cven misi sityvebic gamoviyeneT; xolo XX
saukunis gamoCenili rusi marTlmadidebeli RvTismetyve-
li, netarxsenebuli mTavarepiskoposi ioane maqsimoviCi (aw
wmindanad Seracxuli _ mTargm. m.n.) imdenad cxadad da
ubralod imeorebda am swavlebas, rom misi sityvebi Cveni
wignis bolo Tavis safuZvlad gamoviyeneT. is, rom Tanamed-
rove marTlmadidebeli moZRvrebi saiqio cxovrebaze mar-
Tlmadideblur swavlebas dRemde ase naTlad da zedmiwevniT
gadmoscemen, didad sasargebloa CvenTvis, vinc dRes mamaTa-
mieri marTlmadideblobis dacvas vcdilobT ara mxolod
sityvaTa zusti gadmocemiT, aramed _ am sityvaTa WeSmari-
ti marTlmadidebluri ganmartebis gziTac.
wignSi farTod gamoviyeneT, zemoxsenebuli marTlmadide-
bluri wyaroebisa da ganmartebebis garda, `sikvdil-
Semdgom~ movlenebze Tanamedrove aramarTlmadidebluri
literaturac da agreTve am sakiTxze arsebuli rigi okul-
turi literaturac. amaSi Cven meufe egnates kvals mivyeviT
_ cruswavlebebi imdenad srulad da miukerZoeblad gad-
moveciT, ramdenadac es maTi sicruis mxilebas sWirdebo-
da, raTa marTlmadideblebi ar cdunebuliyvnen; da iseve
rogorc meufe egnatem, Cvenc aRmovaCineT, rom aramarTl-
madidebluri teqstebi, rodesac saqme exeba faqtobriv
gamocdilebebs (da ara mosazrebebsa da ganmartebebs),
saocrad adastureben marTlmadideblobis WeSmaritebas. am
wignis mTavari mizani iyo, imdenad detalurad gadmogveca
winaaRmdegobani, ramdenadac es saWiro iyo im sruli gan-
sxvavebebis saCveneblad, romelic arsebobs, erTi mxriv,
marTlmadidebluri moZRvrebis, marTlmadidebeli wmind-
anebis gamocdilebebs da, meore mxriv, okultur swavle-
basa da Tanamedrove gamocdilebebs Soris. Tuki Cven am da-
pirispirebebis gareSe, ubralod gadmovcemdiT marTlma-
dideblur swavlebas, maSin igi mxolod mciredTaTvis iqne-
boda damajerebeli. axla, SesaZloa, zogierTma Tanamedrove
gamocdilebebiT gatacebulma adamianma gaacnobieros is
udidesi sxvaoba, romelic maTsa da namdvil sulier
gamocdilebebs Soris arsebobs.
is, rom winamdebare wignis mniSvnelovani nawili rogorc
qristianuli, aseve araqristianuli gamocdilebebis ganx-
ilvas eZRvneba _ imis aRmniSvnelia, rom aq gardacvalebis
Semdgom sicocxleze saeklesio swavlebis ubralo gadmoce-
ma ki ar aris warmodgenili, aramed am wignSi motanil sx-
vadasxvagvar gamocdilebaze avtoris interpretaciac aris
mocemuli; rac Seexeba Tavad interpretaciebs, ra Tqma unda,
aq rCeba adgili marTlmadidebel qristianebs Soris kanon-
ier azrTa sxvadasxvaobisTvis. Cven SeZlebisdagvarad Sevec-
adeT, es interpretaciebi pirobiTi formiT warmogvedgina
da ar gvicdia am gamocdilebaTa sakiTxebi imdagvarad
`gangvesazRvra~, rogorc saiqio cxovrebaze eklesiis saer-
To swavlebis gansazRvreba aris SesaZlebeli. rac Seexeba
kerZod `sxeulgareSe~ da `astralur sibrtyeSi~ okul-
tur gamocdilebebs, Cven isini ubralod im saxiT moviyva-
neT, rogorc Tavad misma monawileebma gadmosces da mar-
Tlmadidebluri literaturis analogiur SemTxvevebs
iseTnairad SevudareT, rom am gamocdilebaTa zusti buneb-
is gansazRvra ar gvicdia; Cven maT miviCnevT realur
gamocdilebebad, romlebSic namdvilad xdeba demonur
ZalebTan kontaqti da ara _ ubralo halucinaciebad. dae,
mkiTxvelma Tavadve gansajos, Tu ramdenad sworia es mima-
rTeba.
albaT cxadi unda iyos, rom winamdebare wigns saiqio
cxovrebaze marTlmadidebluri swavlebis amomwuravad gad-
mocemis pretenzia araviTar SemTxvevaSi ara aqvs; es aris
mxolod Sesavali, xolo sinamdvileSi am sakiTxze ̀ sruli
swavleba~ ar arsebobs, iseve rogorc am sferos marTlma-
didebeli ̀ eqspertebi~ ar arseboben. Cven, vinc dedamiwaze
vcxovrobT, saeWvoa SegveZlos, sulieri samyaros realo-
baTa wvdomas SevudgeT, sanam Tavad ar davmkvidrdebiT iq.
es aris procesi, romelic axla, am cxovrebaSi iwyeba da
maradisobaSi sruldeba, sadac Cven `pirispir~ vixilavT
imas, rasac axla ̀ viTarca sarkiTa da saxiTa~ vxedavT (1 kor.
13,12). marTlmadidebluri wyaroebi, romlebic am wignSi
mivuTiTeT, am moZRvrebis ZiriTad konturs gvawvdian,
romelic sakmarisia, raTa aRgvZras ara imis zustad cod-
nisTvis, rac Cvens miRmaa, aramed imisTvis, rom qristianu-
li cxovrebis miznis _ RvTis sasufevlis misaRwevad brZo-
las SevudgeT da demonTa im maxeebs ganveridoT, romleb-
sac Cveni cxonebis mteri qristianuli brZolis gzebze
agebs. saiqio ufro realuria da ufro axlosaa, vidre Cven
Cveulebisamebr gvgonia, xolo misken mimavali gza gvexsne-
ba sulier RvawlSi cxovrebiTa da locviT, romelic ek-
lesiam mogvaniWa, rogorc cxonebis saSualeba. es wigni
eZRvneba maT da daiwera maTTvis, visac amgvari cxovreba
surs.
avtori
Tavi pirveli
Tanamedrove gamocdilebebis zogierTiTanamedrove gamocdilebebis zogierTiTanamedrove gamocdilebebis zogierTiTanamedrove gamocdilebebis zogierTiTanamedrove gamocdilebebis zogierTi
aspeqtiaspeqtiaspeqtiaspeqtiaspeqti
saiqio cxovrebis sakiTxma, sruliad moulodnelad,
dasavleTSi didi popularoba moipova. kerZod, ukanaskne-
li ori wlis manZilze gamoCnda iseTi wignebi, romelTa mi-
zania `sikvdilSemdgomi~ gamocdilebis aRwera. es wignebi
dawerilia an cnobili mecnierebisa da eqimebis mier, an _
maTi nebarTviT. erT-erTi maTgani, saqveynod cnobili eqimi
da `eqsperti~ sikvdilisa da kvdomis problemaSi, elisa-
bed kubler-rosi Tvlis, rom es sikvdilSemdgomi gancdeb-
is gamokvlevebi ̀ mravals gaanaTlebs da daadasturebs imas,
rasac ori aTasi welia gvaswavlidnen, rom sikvdilis
Semdgom sicocxle arsebobs~.
es yvelaferi, raRa Tqma unda, mkveTri Semobrunebaa me-
dicinasa da samecniero wreebSi dRemde gabatonebuli
azrisgan, rodesac sikvdils saerTod `tabu~ edo da masze
yovelgvar azrs ganagdebdnen, rogorc fantaziisa da cru-
morwmuneobis sferos an, ukeTes SemTxvevaSi, rogorc pi-
radi rwmenis sakiTxs, romelic araviTar obieqtur mtki-
cebas ar emyareboda.
azrTa am ucabedi cvlilebebis xiluli mizezi ubraloa:
ukanasknel wlebSi farTod gamoiyeneba `klinikurad gar-
dacvlilTa~ reanimaciis axali meTodebi (kerZod, gaCe-
rebuli gulis stimulaciis saSualebiT), romelTa meS-
veobiTac Zalian bevri, praqtikulad `mkvdari~ adamiani
(romelTac ar hqondaT pulsi da guliscema) sicocxles
daubrunes. mravali maTgani daufaravad saubrobs yovelive
amaze (sikvdilis Semdgom gancdebze), ramdenadac xseneb-
ul Temaze arsebulma `tabum~ da `giJad~ Seracxvis SiSma
Tavisi Zala dakarga.
CvenTvis gacilebiT sainteresoa am cvlilebaTa Sinagani
mizezebi da maTi `ideologia~: Tu ratom gaxda xsenebuli
movlena ase ucnaurad popularuli da, Cveulebriv, rome-
li religiuri an filosofiuri Tvalsazrisis terminebi-
Taa igi gagebuli? es movlena ukve `drois niSanTagani~ da
Tanamedroveobis religiur interesTa simptomi gaxda; am
SemTxvevaSi ra aris misi daniSnuleba? am sakiTxs Tavad
movlenis guldasmiT Seswavlis Semdeg movubrundebiT.
dasawyisSi ki unda vikiTxoT, Tu ras daveyrdnoT xseneb-
ul movlenaze msjelobisas? sikvdilSemdgomi mdgomareo-
bis aRmwerlebi Tavad ver ganmartaven naTlad am mdgomare-
obas da xSirad okultur an spiritistul teqstebSi eZe-
ben mis axsnas. zogierTi religiuri adamiani (aseve mecnier-
ic), Tavisi Camoyalibebuli rwmenisaTvis safrTxes grZnobs
da ubralod uaryofs am saxiT aRweril gamocdilebebs da
maT, Cveulebisamebr, ̀ halucinaciaTa~ sferos miakuTvnebs.
amgvarad iqceoda zogierTi protestantic, romelTa azri-
Tac suli sikvdilis Semdgom ugono mdgomareobaSia an umal
midis `qristesTan dasamkvidreblad~. dajerebuli
aTeistebic, yovelgvari mtkicebis miuxedavad, amgvaradve
uaryofen azrs, rom suli saerTod agrZelebs arsebobas.
sikvdilSemdgom gamocdilebaTa axsna ubralod maTi uary-
ofiT ar SeiZleba; isini sworad unda iqnan gagebuli,
rogorc TavisTavad, aseve im yvelaferTan konteqstSi, rac
sulis sikvdilSemdgom bedzea CvenTvis cnobili.
protestantuli da romaul-kaTolikuri garemodan Se-
motanili materialisturi ideebis gavleniT, samwuxarod,
saiqio cxovrebaze zogierT marTlmadidebel qristiansac
sakmaod bundovani da gaurkveveli warmodgena Seeqmna. sai-
qio gamocdilebaze erT-erTi axali wignis avtorma (devid
r. uileri, `mogzauroba miRmeTSi~, niu-iorki, 1977 w.)
miznad daisaxa sikvdilis Semdgom sulis mdgomareobaze sx-
vadasxva `seqtis~ azris gacnoba. amdenad, man mimarTa
berZnuli marTlmadidebeli saepiskoposos mRvdels da mis-
gan samoTxisa da jojoxeTis arsebobaze metad zogadi pa-
suxi miiRo, magram is ki uTxres, TiTqos marTlmadideblo-
bas ar hqonodes saiqioze ̀ raime konkretuli warmodgena~.
avtorma isRa daaskvna, rom `saiqioze berZnul marTlma-
dideblobas bundovani warmodgena aqvs~.
sinamdvileSi ki, marTlmadidebel qristianobas, sikvdi-
lis momentidan dawyebuli, saiqio cxovrebaze sruliad
garkveuli azri da moZRvreba aqvs, romelsac Seicavs wmi-
da werili (ganmarteba xdeba mTliani qristianuli moZRvre-
bis konteqstSi), wmida mamaTa Sromebi da wmindanTa mraval-
ricxovani cxovrebebi (maTgan gansakuTrebiT isini, romle-
bic sikvdilis Semdgom sulis konkretul gamocdilebebs
exeba) da anTologiebi, romlebic amgvar pirad gamocdi-
lebebs eZRvneba; romis papis wmida grigoli didis (Q 604 w.)
`saubrebis~ mTeli meoTxe wigni. Cvens droSi daibeWda amg-
var gamocdilebaTa anTologia, romelSic Sedis rogorc
wmindanebis Zveli cxovrebani, aseve uaxlesi informaciebic
(`saiqios maradiuli saidumloebani~, jordanvili, 1968 w.);
xolo axlaxan daibeWda inglisur enaze Targmnili Sesani-
Snavi teqsti, romelic XIX saukuneSi dawera 36-saaTiani
sikvdilidan mobrunebulma adamianma (k. ikskuli, `bev-
risTvis daujerebeli, magram namdvili ambavi~). amgvarad,
marTlmadidebel qristians Tavis gankargulebaSi aqvs um-
didresi literatura, romlis meSveobiTac SesaZlebelia
`sikvdilSemdgomi~ axali gamocdilebebis gageba da saiqio
cxovrebaze mTeli marTlmadidebluri swavlebis Suqze maTi
Sefaseba.
1975 wlis noemberSi gamoqveynda axalgazrda samxreT-
Stateli fsiqiatris wigni, romelmac am sakiTxisadmi Tan-
amedroveTa interesi aRZra (doqtori reimond mudi, `si-
cocxle sicocxlis Semdgom~, atlanta). maSin mudim
araferi icoda xsenebul sakiTxze arsebul sxva gamokvleve-
bisa da literaturis Sesaxeb; magram wignis beWdvis pro-
cesSive cxadi gaxda, rom es sakiTxi cxovel interess iwvev-
da da masze ukve bevri iyo dawerili. doqtor mudis wignis
gamaognebelma warmatebam (gaiyida or milionze meti egzem-
plari) farTo sazogadoebisaTvis xelmisawvdomi gaxada mo-
makvdavTa gamocdileba da momdevno oTxi wlis manZilze
kidev mravali wigni da statia daibeWda. statiebs Soris
yvelaze metad gamoirCeva doqtor elizabet kubler-ros-
is statiebi, romlebic adastureben doqtor mudis aR-
moCenebsa da doqtorebis _ osisisa da haraldsonis mec-
nierul gamokvlevebs. doqtorma mudim dawera Tavisi wign-
is gagrZeleba (`fiqrebi sicocxlis Semdgom sicocxleze~,
1977 w.), romelic xsenebul sakiTxze damatebiT masalebsa
da mosazrebaTa gagrZelebas Seicavs. am da sxva axal wignebSi
mocemul aRmoCenebs qvemoT ganvixilavT (maT gansaxilvel
movlenasTan mimarTebaSi saerTo safuZveli aqvT). dasawyis-
Si SevCerdeT doqtor mudis pirvel wignze, romelic yve-
la am sakiTxs metad obieqturad da sistemurad udgeba.
ukanaskneli aTi wlis manZilze doqtorma mudim daaxloe-
biT 150 adamianis piradi mtkiceba Sekriba, romlebmac an
Tavad ganicades sikvdili an sikvdilTan miaxloebuli mdgo-
mareoba, an sxva momakvdavis gancdebis Sesaxeb auwyes mas.
mudim am raodenobidan gamoarCia ormocdaaTi adamiani da
maTTan dawvrilebiT isaubra. is ecada es masalebi obieq-
turad gadmoeca, TumcaRa Tavadve dauSva, rom bunebrivia
`wigni asaxavs avtoris warmomavlobas, azrebsa da crur-
wmenebs~. mudi religiurad sakmaod liberaluri meTodis-
tia. marTlac, wigni, rogorc ̀ sikvdilSemdgom~ movlenebze
obieqturi gamokvleva, rig naklovanebebs Seicavs.
erTi unda aRvniSnoT, rom avtori ar gvawvdis `sikvdi-
lis~ arc erT srul gamocdilebas; igi iZleva mxolod naw-
yvetebs im TxuTmeti calkeuli elementidan, romelTaga-
nac Sedgeba mudis sikvdilis gamocdilebis `sruli mode-
li~. sinamdvileSi ki, am da sxva wignebSi aRwerili gancde-
bi xSirad erTmaneTisgan imdenad gansxvavdebian, rom maTi
erT `modelSi~ Tavmoyris mcdeloba, rbilad Tu vityviT
_ naadrevia. doqtor mudis ̀ modeli~ zogan xelovnuri da
naZaladevi Cans; TumcaRa amiT fass ar kargavs mis mier moy-
vanili konkretuli faqtobrivi mtkicebani.
meorec: doqtorma mudim SeaerTa ori sakmaod gansxvave-
buli movlena: `klinikuri sikvdilis~ namdvili gamoc-
dileba da `sikvdilTan miaxloebis gamocdileba~. mudi
aRiarebs maT Soris sxvaobas, magram amtkicebs, rom isini
qmnian ̀ kontinums~ da erTad unda ganixilebodnen. im SemTx-
vevebSi ki, roca sikvdilis dasawyisis gamocdileba TviT
sikvdilis gamocdilebiT sruldeba (miuxedavad imisa,
mocemuli piri iqna Tu ara gacocxlebuli), saxeze namd-
vilad gancdaTa ̀ kontinumi~ gvaqvs. magram maT mier aRwer-
ili zogierTi movlena (magaliTad, CaZirvis saSiSroebis
momentSi cxovrebiseuli movlenebis swrafi gaxseneba; ̀ gvi-
rabSi Sesvlis~ gamocdileba saanesTezio saSualebebis mi-
cemisas) Zalian xSirad imgvar adamianebsac ganucdiaT,
romlebsac arasdros gadautaniaT `klinikuri sikvdili~
da SesaZloa amitom es gancdebi sxva romeliRac farTo
`models~ miekuTvnebian, xolo kvdoma maT mxolod SemTx-
veviT SeiZleba axldes. sadReisod dastambuli zogierTi
wigni kidev ufro gaugebrad ganixilavs am masalebs da er-
Tad axvavebs `sxeulgareSe~ yofnis gamocdilebebsa da
sikvdilisa da kvdomis namdvil gamocdilebebs.
mesamec: TviT is faqti, rom avtori am movlenebs `mec-
nierulad~ udgeba da winaswar naTeli warmodgena ara aqvs,
Tu ra emarTeba suls sikvdilis Semdeg, sxvadasxvagvar
gaugebrobasa da gaurkvevlobas iwvevs am gamocdilebebis
Sesaxeb, romelTa mocileba ubralod masalis SekrebiT ar
SeiZleba. ueWvelia, rom xsenebul gamocdilebaTa aRmwer-
lebi Tavadac umateben sakuTar mosazrebebs. avtori aRi-
arebs kidec, rom am sakiTxis ̀ mecnierulad~ Seswavla praq-
tikulad SeuZlebelia da amitomac axsnas eZebs imgvar
Tavdapirvel okultur gamocdilebaSi, rogoricaa sveden-
borgis Txzulebebi an tibeturi ̀ mkvdrebis wigni~. avtori
aqve SeniSnavs, rom amieridan ufro dakvirvebiT surs Seis-
wavlos `farTo literatura paranormalur da okultur
movlenebze, raTa Sesaswavl movlenebze codna gaifar-
Toos~.
am yovelives imasTan mivyavarT, rom bevrs ar unda velo-
debodeT am da sxva msgavsi wignebisgan, radgan isini ar iZle-
vian sulis sikvdilSemdgom yofaze srul da Tanmimdevrul
warmodgenas, magram xsenebul axal wignebSi klinikuri
sikvdilis gamocdilebis mravali seriozulad yuradsaRe-
bi faqtia moyvanili (miT ufro, rom zogierTi am gamocdile-
bebs saiqio cxovrebaze tradiciul qristianul Sexedule-
bebTan mimarTebaSi mtrulad ganixilavs da miaCnia, TiTqos
amiT `uaryofilia~ jojoxeTi da miT ufro samoTxe).
rogor unda gavigoT es gamocdilebebi?
im TxuTmet elements, romelsac doqtori mudi aRwers,
rogorc kvdomis ̀ sruli~ gamocdilebis kuTvnilebas, ram-
denime mTavar Tvisebad CamovayalibebT da am sakiTxze arse-
bul marTlmadideblur literaturas SevudarebT.
1. `sxeulgareSe gamocdileba~
sikvdilSemdgom gamocdilebaze mravali monaTxrobis
Tanaxmad, gardacvlilis suls, pirvel yovlisa, is emarTe-
ba, rom sxeulidan gadis da misgan sruliad calke imyofe-
ba. xSirad igi mTel garemos xedavs, maT Soris, sakuTar
sxeuls da misi gacocxlebis mcdelobasac. gardacvlili
ganicdis umtkivneulo siTbosa da simsubuqes, TiTqos
curavso; mas sruliad ar Seswevs Tavis garemocvaze sityviT
an SexebiT zemoqmedebis unari. sxeulgareSe darCenili gar-
dacvlilis azrobrivi procesebi gacilebiT ufro swrafi
xdeba, vidre sxeulSi misi yofnis dros iyo. amgvar
gamocdilebaTagan moviyvanT zogierT mokle amonarids:
`saSinlad civi dRe idga, magram sanam am wyvdiadSi vimy-
ofebodi, mxolod siTbosa da usazRvro simSvides vgrZnob-
di, romlis msgavsic ar ganmecada _ maxsovs, gavifiqre:
`mgoni, movkvdi~.
`saucxoo gancdebi dameufla. simSvidis, simyudrovisa
da simsubuqis garda sxvas arafers vgrZnobdi _ ubralod,
ganvisvenebdi~.
`vxedavdi, rogor macocxlebdnen. es marTlac ucnauri
iyo. arcTu ise maRla, maTze odnav zemoT viyavi, TiTqosda
SemaRlebulze videqi da, ubralod, zemodan davcqerodi.
maTTan dalaparakebas vcdilobdi, magram aravis esmoda da
arc aravis SeeZlo Cemi gaegona~.
`avtokatastrofis adgils adamianebma yoveli mxriT moa-
Sures. Zalze rom momiaxlovdnen, gzis daTmoba da maTgan
Tavis daRweva vcade, magram isini, ubralod, Cem Soris ga-
diodnen~.
`araferTan Sexeba da aravisTan urTierToba ar SemeZ-
lo. es iyo martoobisa da sruli izolaciis mZafri gancda.
vicodi, rom sakuTar TavTan sruliad marto viyavi~.
sxvaTa Soris, adamianis suli am dros namdvilad sxeuls
gareT rom imyofeba, amis saocari obieqturi mtkiceba ar-
sebobs: zogjer adamianebi zustad aRweren da gadmoscemen
movlenaTa im wvrilmanebs, romlebic maTi `sikvdilis~
dros xdeboda mezobel oTaxebSi an ufro Sorsac. sxva amg-
var magaliTebs Soris doqtori kubler-rosi erT Rirs-
SesaniSnav SemTxvevas ixsenebs, rodesac brma adamiani `xe-
davda~ da Semdeg ki naTlad aRwera yvelaferi, rac xdebo-
da oTaxSi, sadac gardaicvala. TumcaRa, roca es brma am-
qveynad mobrunda, kvlavac brma iyo. es saocari magaliTi
adasturebs, rom Tvali ki ar xedavs (an tvini ki ar
azrovnebs, radgan sikvdilis Semdeg gonebrivi SesaZle-
blobebi Zlierdeba), aramed _ suli, romelic sxeulis si-
cocxleSi am Tavis funqciebs fizikuri organoebis meSveo-
biT axorcielebs, sxeulis sikvdilis Semdeg ki _ sakuTari
ZalebiT (doqtori elizabet kubler-rosi, `sikvdili ar
arsebobs~ 1977 w.).
marTlmadidebeli qristianisTvis aq gasaocari arafer-
ia, radgan zemoT aRwerili gamocdileba qristianisTvis
cnobilia rogorc sikvdilis momentSi sulis sxeulisgan
gayra. Cveni urwmuno droisTvis damaxasiaTebelia, rom ad-
amianebs ara aqvT qristianuli ganaTleba da gardacvaleb-
is Semdeg uWirT imis gacnobiereba, rom es maTi suli gae-
yara sxeuls da axla am yvelafers ganicdis; Cveulebriv,
es mdgomareoba maTTvis gamaognebelia.
swored amgvarma adamianma dawera moTxroba sikvdil-
iSemdgom gamocdilebaze saTauriT _ ̀ bevrisTvis daujer-
ebeli, magram namdvili ambavi~. moTxrobis avtoria k. ik-
skuli. igi XIX saukunis miwuruls moRvaweobda da, Tumca
marTlmadideblurad iyo monaTluli, magram drois sulis-
kveTebisamebr sakuTari sarwmunoebis mimarT gulgrilo-
bas iCenda da saiqio cxovreba ar swamda. am adamianis mier
oTxmoci wlis winaT gancdili, CvenTvis dResac didad mniS-
vnelovania da Tanamedrove sikvdilSemdgom gamocdileba-
Ta sferoSi monapovrad iTvleba, radgan sulis sikvdil-
Semdgom gamocdilebaTagan es erTaderTi gamocdilebaa,
romelic Tanamedrove wignebSi gadmocemul mokle fragmen-
tul aRwerebs scildeba, xolo misi avtori urwmunoebidan
marTlmadidebluri qristianobis iseTi WeSmariti aRmsare-
beli gaxda, rom monazvnad aRikveca. ikskulis xsenebuli
wigniT sikvdilSemdgom gamocdilebaze daweril axal
wignebze msjeloba SeiZleba. igi moiwona saukunis dasawyi-
sis cnobilma marTlmadidebelma misionerma mweralma, ar-
qiepiskoposma nikon vologdelma. misi azriT, ikskulis wig-
ni arafriT ar ewinaaRmdegeba saiqio cxovrebaze marTlma-
dideblur moZRvrebas.
sakuTari fizikuri sikvdilis, ukanaskneli agoniisa da
miwasTan mimjaWvavi simZimis aRweris Semdeg avtori gviam-
bobs: ̀ uecrad simsubuqe vigrZeni. Tvalebi gavaxile da mex-
sierebaSi sruliad cxadad da detalurad aRmebeWda is, rac
im wuTs davinaxe: marto videqi oTaxis SuagulSi; Cemgan
marjvniv mTeli medpersonali naxevarwred raRacas Semox-
veoda. sawolTan Segrovilma am jgufma gamakvirva. ras miepy-
ro maTi yuradReba, roca me ukve iq aRar viyavi? mivedi da
gadavixede, sadac yvela iyureboda. iq, sawolze, me viweqi!
sakuTari oreulis danaxvaze SiSis msgavsi ram ar gan-
micdia, magram gaognebuli ki davrCi: es rogor? me sakuTar
Tavs aq vgrZnobdi, maSin rodesac iqac me viyavi...
sakuTari Tavis SexebiT SegrZneba mominda, marjvena xe-
liT marcxenaze CaWideba mindoda, magram Cemi xeli sivrce-
Si gavida. axla welze vcade xelis mokideba _ xelma kvlav
gaiara TiTqosda carieli adgili... eqims davuZaxe, magram
atmosfero, romelSic vimyofebodi, CemTvis sruliad arax-
elsayreli gamodga _ igi Cems bgerebs verc iRebda da verc
gadascemda. maSin gaviazre garemodan Cemi sruli mowyveta,
Cemi ucnauri simartove da panikurma SiSma Semipyro. mar-
Tlacda, raRac saSineleba iyo im auwerel simartoveSi...
mimovixede da maSinRa gamiCnda azri: is xom ar SememTxva,
rac Cveni, cocxali adamianebis enaze sityva `sikvdiliT~
ganisazRvreba? es azri imitom momivida, rom sawolze mwo-
liare Cemi sxeuli Zalze hgavda gardacvlils.
Cveni gagebiT sityva `sikvdili~ ganuyoflad ukavSird-
eba erTgvari gaqrobis warmodgenas, sicocxlis Sewyvetas.
rogor unda mefiqra, rom movkvdi, roca wuTiTac ar vkar-
gavdi TviTSegrZnebas, roca kvlav cocxlad vgrZnobdi Tavs:
vxedavdi, aRviqvamdi, SemeZlo fiqri, laparaki?
sulis arsebobis rwmena rom mqonoda da religiuri ad-
amiani vyofiliyavi, maleve avxsnidi garemosTan kavSiris
gawyvetisa da Cemi pirovnebis gaorebis movlenas, magram
rwmena ar mqonda da mxolod imiT vxelmZRvanelobdi, rasac
vgrZnobdi. sicocxlis SegrZneba ki imdenad cxadi iyo, rom
gaognebuliRa viyavi uCveulo movlenebiT. Cems SegrZnebebs
ver vukavSirebdi sikvdilis tradiciul gagebas, anu ar
SemeZlo mefiqra, rom aRar varsebobdi, radganac sakuTar
Tavs SevigrZnobdi da aRviqvamdi ...
Semdeg, roca maSindel mdgomareobas vixsenebdi da
vfiqrobdi, mxolod is maxsendeboda, rom maSin Cemi goneba
sakvirveli siswrafiTa da energiiT moqmedebda~.
adreqristianul literaturaSi amgvari sizustiT ar
aris gadmocemuli sikvdilSemdgomi pirveli wuTebi. iq
ufro mogvianebiT warmoqmnil mZafr gancdebzea aqcenti
gakeTebuli. albaT mxolod Cvens droSi SeiZleboda sikvdi-
lis pirvel wuTebze yuradRebis gamaxvileba, roca _ `si-
cocxle~ da ̀ sxeulSi sicocxle~ ase gaigivda, roca _ Tan-
amedrove adamianis molodinic erTianad Tavdayira daayena
imis gacnobierebam, rom sikvdili dasasruli ar aris, sic-
ocxle grZeldeba da rom suls sruliad axali yofa esaxe-
ba!
raRa Tqma unda, am gamocdilebaSi iseTi araferia, rac
sikvdilSemdgom pirvel wuTebze marTlmadideblur
moZRvrebas ewinaaRmdegebodes. zogierTma es SemTxveva
gaakritika da eWvi gamoTqva: mkvdari iyo Tu ara adamiani,
Tuki igi ramdenime wuTis Semdeg gaacocxles. magram es mx-
olod teqnikis sakiTxia, romelzec Tavis droze vi-
saubrebT. faqtia, rom am ramdenime wuTSi (zogjer sikvdi-
lamde wuTiT adrec) imgvari gancdebi warmoiSoba, romel-
Ta axsnac mxolod ubralo `halucinaciebiT~ ar SeiZleba.
aq Cveni mizania, am gamocdilebaTa axsnis gzas mivagnoT.
2. Sexvedra sxvebTan
suli gardacvalebis Semdeg mcire xniT rCeba martoo-
bis pirvandel mdgomareobaSi. doqtor mudis ramdenime
SemTxveva mohyavs, roca adamianebi gardacvalebis winac
xedaven adre gardacvlil naTesav-megobrebs.
`eqimma Cemi gadarCenis imedi dakarga da naTesavebs
uTxra, rom vkvdebodi... vigrZeni, rom oTaxi adamianebiT iyo
savse da yvela maTgans warsuli cxovrebidan vicnobdi, ma-
gram isini adre gardaicvalnen. vicani bebia da kidev Tanak-
laseli gogona, naTesavebi da megobrebi... friad sasixaru-
lo ambavi iyo da vgrZnobdi, rom isini Cems dasacavad da
gasacileblad mosuliyvnen~.
gardacvlil megobrebTan da naTesavebTan gardacvaleb-
is momentSi Sexvedris es gamocdileba Tanamedrove mec-
nierebisTvisac ki ar warmoadgens axal aRmoCenas. amave
Temaze daiwera ser uiliam barteris wigni, romelic daax-
loebiT ormocdaaTi wlis winaT gamoica da es mcire mocu-
lobis wigni Tanamedrove `parafsiqologiis~, anu fsi-
qikuri kvlevis pioneri iyo (`xilvebi sikvdilis sare-
celze~, londoni, 1926 w.). doqtor mudis pirveli wignis
gamosvlis Semdeg daibeWda karl osisisa da haraldsonis
wigni _ `gardacvalebis Jams~ (niu-iorki, 1977 w.). es wig-
ni ser uiliamis TxzulebiT iyo STagonebuli da zemoxseneb-
uli gamocdilebebi masSi ufro dawvrilebiTaa aRwerili.
wignis avtorebi mravali wlis ganmavlobaSi awarmoebdnen
momakvdavTa sistematur gamokvlevas. cotaodeni unda iTq-
vas am wignis aRmoCenebze.
`xilvebi sikvdilis sarecelze~ pirveli sruli ̀ samec-
niero~ publikaciaa gardacvalebis gamocdilebaze. masSi
Tavmoyrilia SeerTebuli Statebis aRmosavleT nawilsa da
CrdiloeT indoeTSi SemTxveviT gamorCeul eqimTa da med-
daTa jgufebTan Catarebuli kiTxvarebisa da saubrebis an-
alizis Sedegebi (CrdiloeT indoeTi maqsimaluri obieq-
turobisTvis SeirCa, raTa gamocdilebaTa is sxvaoba Semow-
mebuliyo, romelsac warmoSobs nacionaluri, fsiqolo-
giuri Tu religiuri sxvaoba).
am analizis Sedegad miRebuli masala aTasze met movle-
nasa da momakvdavTa xilvas moicavs (maT Soris klinikuri
sikvdilis mdgomareobidan sicocxleSi mobrunebis ramden-
ime SemTxvevacaa). avtorTa daskvniT, maTi da doqtor mu-
dis aRmoCenebi mTlianobaSi erTmaneTs emTxveva. avtorebma
daadgines, rom momakvdavebs axlo naTesav-megobrebi, metwi-
lad, sikvdilamde ukanaskneli saaTis an dRis ganmavlobaSi
ecxadebian (indoeTSi ki momakvdavebs ecxadebian induis-
turi `RmerTebi~). momakvdavTa CvenebebSi xSiria arami-
wieri, `samoTxis~ msgavsi garemos xilvebi, romlebic
zemoxsenebul gancdebs aRZraven momakvdavSi (`samoTxis~
gamocdilebas qvemoT ganvixilavT). xsenebuli gamokvleva
ufro imiTac aris mniSvnelovani, rom zedmiwevniT ganasx-
vavebs uTavbolo amqveyniur halucinaciebsa da imqveyniur
cxad movlenebsa da Cvenebebs, agreTve _ statistikurad
aanalizebs imgvar faqtorebs, rogoricaa halucinogenur
preparatTa gamoyeneba, maRali temperatura an tvinis da-
zianeba da daavadebebi, romelTaganac nebismiers SeuZlia
gamoiwvios Cveulebrivi halucinaciebi da ara _ imis namd-
vili gancda, rac avadmyofis gonebis gareSe xdeba. metad
mniSvnelovania avtorTa aRmoCena imis Sesaxeb, rom yvelaze
dalagebuli da aSkarad imqveyniuri gamocdileba im avadmy-
ofebs aqvT xolme, romlebsac mWidro kontaqtebi aqvT am-
qveyniur realobasTan da naklebad midrekilni arian halu-
cinaciebisadmi; kerZod, isini visac gardacvlilebi an
sulieri arsebebi ecxadebian, Cveulebisamebr, srulad
floben TavianT gonebriv SesaZleblobebs da am arsebebis
danaxvisas imasac acnobiereben, rom saavadmyofos garemo-
Si imyofebian. ufro metic, xsenebuli wignis avtorebma
daadgines, rom visac halucinaciebi aqvs, Cveulebriv, cocx-
al adamianebs xedaven, maSin, roca namdvil gamocxadebebSi
momakvdavebs ZiriTadad micvalebulebi ecxadebian. avtore-
bi, TumcaRa daskvnebisagan Tavs ikaveben, magram ufro ixre-
bian ̀ saiqio cxovrebis hipoTezis miRebisken, rogorc Tavi-
si monacemebis ufro gasagebi axsnisken~. amdenad es wigni
doqtor mudis aRmoCenebs avsebs da gasaocrad adasturebs
sikvdilis dros gardacvlilebTan da sulier arsebebTan
Sexvedris gamocdilebebs. es arsebebi ki namdvilad isini
arian Tu ara, vinc momakvdavebs hgoniaT _ am sakiTxs qve-
moT ganvixilavT.
es aRmoCenebi, ra Tqma unda, sakmaod gamaognebelia, Tuki
maT Tanamedrove mecnierebisTvis damaxasiaTebeli agnosti-
cizmisa da urwmunoebis fonze ganvixilavT. meore mxriv,
marTlmadidebeli qristianisTvis aq gasakviri araferia;
Cven viciT, rom sikvdili mxolod arsebobis erTi formi-
dan meoreSi gadasvlaa da CvenTvis cnobilia uamravi xilva
Tu Cveneba, romlebic hqoniaT momakvdav wmindanebsa da Cveu-
lebriv codvilebs. wmida grigoli didi (dioloRosi) Tavis
`saubrebSi~ aRwers momakvdavis sxvebTan Sexvedris mraval
gamocdilebas. igi gadmogvcems: ̀ xSirad xdeba, rom sikvdi-
lis mijnaze suli imaT Seicnobs, visTan erTadac mouwevs
maradiulobaSi damkvidreba Tanabari danaSaulis an Tana-
bari RvawlisaTvis~. wmida grigoli didi marTali cxovre-
bis adamianebze gansakuTrebiT SeniSnavs, rom ̀ xSirad mar-
Talni micvalebis dros wmindanebs xedaven, raTa sikvdilze
mtanjveli fiqriT ar SeZrwundnen. am dros maT gonebriv
Tvalebs zeciur mkvidrTa krebuli warmoudgeba, rom umt-
kivneulod da uSiSrad gaTavisufldnen sakuTari sxeulis
marwuxebidan~. momdevno TavebSi wmida grigoli dids mo-
hyavs magaliTebi, Tu rogor ecxadebian momakvdavs angelo-
zebi, mowameebi, petre mociquli, RvTismSobeli da Tavad
ufali ieso qriste.
doqtor mudis mohyavs erTi magaliTi, roca momakvdavi
naTesavebs ki ar xvdeba, anda sulier arsebebs, aramed
sruliad ucxo pirs: `erTma qalma miambo, rom sxeulidan
gasvlisas man ara marto sakuTari gamWvirvale sulieri
sxeuli ixila, aramed sxva, imxanad gardacvlili pirovneb-
isac~ (`sicocxle sicocxlis Semdeg~). msgavs movlenas
aRwers wmida grigolic Tavis ̀ saubrebSi~. mas mohyavs ram-
denime SemTxveva, roca momakvdavi sxva piris saxels ax-
senebs, romelic imave dros sxvagan kvdeba. es sulac ar aris
is winaswarmcnobeloba, romelic mxolod wmindanebs moe-
madlebaT. wmida grigoli aRwers, Tu rogor gagzavna erT-
ma Cveulebrivma codvilma, romelic aSkarad jojoxeTi-
saTvis iyo ganwiruli, kaci vinme stefanesTan, romelsac
igi ar icnobda, da romelic masTan erTad unda momkvdariyo,
da rom im stefanesTan wargzavnils momakvdavma codvilma
Semdegi sityvebi daabara: `gemi mzadaa siciliaSi Cvens
gasamgzavreblad~-o (sicilia didi vulkanis aqtivobis ad-
gili iyo da jojoxeTs moagonebda). es albaT is aris, rasac
Tanamedroveni `eqstrasensorul aRqmas~ uwodeben, da
romelic bevrs sikvdilis win umZafrdeba. amgvari xedva,
raRa Tqma unda, sikvdilis Semdgomac grZeldeba, roca suli
ukve sruliad Tavisufldeba fizikur grZnobaTa xelmwife-
bisgan.
maSasadame, Tanamedrove fsiqikuri mecnierebis es kerZo
`aRmoCena~ mxolod imas adasturebs, rac adreqristianu-
li literaturis mkiTxvelma ukve icis gardacvalebis Ja-
mis Sexvedrebis Sesaxeb. marTalia, msgavsi Sexvedrebi yve-
las gardacvalebas ar axlavs, magram maT mainc SeiZleba
ewodos universaluri im gagebiT, rom momakvdavis es Sex-
vedrebi nacionalobis, religiisa da wmindad cxovrebis
miuxedavad xdeba.
meore mxriv, TumcaRa qristiani wmindanis gamocdile-
bas sxva danarCenTa gamocdilebasTan saerTo niSnebi aqvs,
magram mas mainc sxva ganzomileba aqvs, ganzomileba _
romelic ar eqvemdebareba mkvlevar-fsiqiatrTa gan-
sazRvrebas. qristiani wmindanis gamocdilebaSi xSirad
warmoCndeba RvTis gangebulebis gansakuTrebuli niSnebi da
miRmur samyaros xilvebs marto momakvdavi wmindani ki ar
xedavs, aramed mis maxloblad myofnic. sanimuSod wmida
grigolis `saubrebidan~ moviyvanT citatas:
`rodesac isini SuaRamisas ramulas sarecelTan iyvnen,
uecrad zecidan gardamosulma naTelma mTeli senaki aRav-
so. misi didebulebisa da brwyinvalebisagan iq myofTa gule-
bi SiSma da Zrwolam moicva... Semdeg, TiTqos xalxis didi
krebuli movidao, xmauri moisma; senakis kari ise farTod
gaiRo, TiTqos mravali arseba cdilobda masSi Sesvlas;
sawolis irgvliv mdgomT iseTi STabeWdileba SeeqmnaT, rom
senaki xalxiT iyo savse, magram uzomo SiSisa da brwyin-
valebis gamo verafers xedavdnen. im ucxo naTelTan erTad
iqaurobas umal uCveulo keTilsurnelebac moefina, romel-
mac maTi SeZrwunebuli sulebi daamSvida. ramulam Sexeda
Tavis sulier dedas _ redemptas da tkbili xmiT warmoTq-
va: `nu geSinia, dedao, me jer ar vkvdebi~. senakSi sam dRes
idga keTilsurneleba, xolo meoTxe saRamos ramulam kv-
lav ixmo Tavisi winamZRvari da wmida ziarebis miReba sTx-
ova. is iyo redempta da misi sxva mowafe sarecels gaSord-
nen, rom maT dainaxes monastris win baRSi mdgomi mgalo-
belTa ori gundi. ramulas suli sxeulisgan gaTavisufl-
da, rom pirdapir zecaSi yofiliyo aRyvanili. rac ufro
maRla miiwevdnen misi Tanmxlebi mgalobelTa gundebi, ga-
lobac TandaTan sustdeboda, vidre sabolood ar Sewyda
fsalmunTgalobac da keTilsurnelebis sitkboebac~
(saubrebi, IV, 17). marTlmadidebeli qristianebi msgavs
SemTxvevebs mravali wmindanis cxovrebidan ixseneben: wmi-
da sisois, wmida taisias, Teofile kievelisa da sxvaTa cxov-
rebebidan.
momakvdavTa da sikvdilis am gamocdilebaze dakvirvebi-
sas is didi sxvaoba unda gvaxsovdes, romelic Tanamedrove-
Ta interesis aRmZvrel sikvdilis saerTo gamocdilebasa
da marTlmadidebeli qristianis madlmosil gamocdilebas
Soris arsebobs. amiT Cven ukeT gavigebT sikvdilis zogi-
erT idumal mxares, romelsac dRes ikvleven da liter-
aturaSi aRweren.
gardacvalebis zogad gamocdilebasa da marTlmadidebe-
li qristianis madlmosil gamocdilebaTa sxvaobaSi garkve-
va im movlenaTa ukeT gansazRvraSic dagvexmareba, romleb-
sac momakvdavebi xedaven: namdvilad modian Tu ara su-
leTidan naTesav-megobrebi micvalebulebTan Sesaxvedrad?
da gansxvavdeba Tu ara es movlenebi marTal qristianTa
micvalebiswina movlenebisagan?
am kiTxvis pasuxad, doqtor osisisa da haraldsonis gad-
mocema unda gavixsenoT: mravali momakvdavi indusi induis-
turi panTeonis `RmerTebs~ xedavs (kriSnas, Sivas, kalis
da sxv.) da ara axlobel megobar-naTesavebs, rac, Cveu-
lebriv, xdeba amerikaSi. pavle mociquli garkveviT aswav-
lis, rom es `RmerTebi~ sinamdvileSi araraa (1 kor. 8,4-5),
xolo `RmerTebTan~ nebismieri realuri Sexvedra eSmake-
bTanaa dakavSirebuli (1 kor. 10,20). maS, visRa xedaven mo-
makvdavi indusebi? doqtorebi osisi da xaraldsoni Tvlian,
rom arsebaTa `amocnoba~, romlebTanac xdeba Sexvedrebi,
xSirad subieqturi interpretaciis Sedegia, romelic em-
yareba religiur, kulturul da pirad winapirobebs. es
msjeloba xSir SemTxvevaSi gonivrulia da Sesaferisi.
rogorc Cans, amerikelTa gamocdilebebSic momakvdavs si-
namdvileSi gardacvlili naTesav-megobrebi ar ecxadebian,
rogorc es maT hgoniaT. wmida grigol didi mxolod imas
ambobs, rom (Cveulebrivi codvili) momakvdavi `xedavs~
xalxs, maSin roca marTals ̀ zeciuri wmindanebi ecxadebi-
an~. es ara marto im gansxvavebas gviCvenebs, romelic Cveu-
lebrivi codvilisa da marTali qristianis micvalebis
gamocdilebaTa Soris arsebobs, aramed uSualod ukavSird-
eba kidec wmindanTa da Cveulebriv mokvdavTa gansxvavebul
sikvdiliswina mdgomareobasac.
wmindanebs cocxlebis dacvisa da Sewevnis didi ufleba
aqvT, maSin roca gardacvlil codvilebs, garkveuli
gamonaklisis garda, cocxlebTan kontaqti ar aqvT.
am sxvaobebs naTlad gviCvenebs V saukunis laTini mama,
netari avgustine Tavis traqtatSi _ `micvalebulebze
zrunvisaTvis~, romelic wmida pavlin nolanelis TxovniT
dawera. am traqtatSi netari avgustine cdilobs is ueWve-
li faqti, rom: wmindanebi, magaliTad, mowame feliqs
iolaneli, aSkarad ecxadebodnen morwmuneebs, SeaTavsos
im, aseve ueWvel faqtTan, rom, rogorc wesi, gardacvlile-
bi cocxlebs ar ecxadebian.
netari avgustine wmida werilze dayrdnobiT gadmogvcems
marTlmadideblur swavlebas, rom `gardacvlilTa sule-
bi imgvar adgilze imyofebian, sadac isini ver xedaven, Tu
ra xdeba am wuTisofelSi~ (Tavi 13), Semdeg ki aviTarebs
sakuTar azrs, rom cocxlebTan micvalebulebis moCvenebi-
Ti gamocxadebis SemTxvevebi, Cveulebriv, an `angelozTa
saqmes~ warmoadgens an eSmakisagan datexil `mzakvrul
zmanebebs~, romlis mizanic Tundac isaa, rom adamianebs sai-
qioze yalbi warmodgena Seuqmnas (Tavi 10). netari avgust-
ine im gansxvavebaTa Sesaxebac mogviTxrobs, romlebic ar-
sebobs wmindanebis namdvil gamocxadebebsa da codvil mo-
makvdavTa moCvenebiT gamocxadebebs Soris:
`rogor gviCveneben wmindanebi TavianTi keTilismyo-
felobiT (romelic eZleva mxolod imas, vinc mas eZiebs),
rom isini adamianTa saqmeebiT arian dainteresebulni, Tuki
micvalebulebma ar ician, ras akeTeben cocxlebi? wmida
feliqs aRmsarebeli ara mxolod Tavisi keTilismyofeli
moqmedebebiT, aramed TviT adamianTa Tvalwinac ki gamocxa-
dda, roca barbarosebma alya Semoartyes nols. Sen (episko-
poso pavlin) misi am gamocxadebiT locviT tkbobas eZlevi.
es Cven araTu miTqma-moqmiT SevityveT, aramed _ sarwmuno
mowmeebisgan. WeSmaritad, saRvTo gziT is movlenebi war-
moCndeba, romlebic sxvadasxva qmnilebisadmi bunebiT mini-
Webul Cveuli wesrigisgan gansxvavdeba. is, rom ufalma Cven-
ma roca isurva, wyali umal Rvinod aqcia, ar amarTlebs
Cven mier wylis, rogorc aseTis, TavisTavadi mniSvnelo-
bis ucodinarobas. sinamdvileSi, es RvTaebrivi moqmedebis
iSviaTi, kerZo SemTxvevaa. amas garda, lazares mkvdreTiT
aRdgineba imas rodi niSnavs, rom nebismieri gardacvale-
buli, roca moesurveba, maSin aRdgeba mkvdreTiT, anda cocx-
ali imgvarad gamoixmobs micvalebuls ukan, rogorc fxi-
zeli gaaRviZebs mZinares. rigi movlenebisa adamianTa mo-
qmedebebisTvisaa damaxasiaTebeli, rigi ki _ RvTaebrivi
Zalis niSnebs warmoadgens. zogi SemTxveva bunebrivi gziT
xdeba, zogic _ saswaulebriviT, Tumca ufali bunebriv mov-
lenebSic myofobs, xolo buneba Tan axlavs saswaulebriv
movlenebsac. maSasadame, ar unda vifiqroT, rom nebismier
gardacvlils SeuZlia cocxlebis saqmeSi Careva mxolod
imitom, rom mowameebi zogierTis dasaxmareblad an sakurne-
blad modian. ufro swori iqneba, Tu amgvarad vifiqrebT:
mowameebi RvTaebrivi gangebulebiT monawileoben cocxleb-
is saqmeebSi, xolo Tavad micvalebulebs ar xelewifebaT
cocxlebis saqmeebSi Careva~ (`micvalebulebze zrunvi-
saTvis~, Tavi 16).
axlo warsulis wmida mamebi (magaliTad, ambrosi opti-
neli) gvaswavlian, rom is arsebebi, romlebTanac spirit-
istul seansebze urTierTobas amyareben, eSmakebi arian da
ara gardacvlilTa sulebi. spiritistuli movlenebis Rr-
mad mcodneebi, romlebsac mciredi qristianuli sazomi
mainc hqondaT TavianT gansjaSi, amave daskvnamde midiod-
nen.
maSasadame, eWvi araa, rom wmindanebi namdvilad ecxade-
bian marTlebs gardacvalebis dros, rogorc es wmindanTa
mraval cxovrebaSia aRwerili. xolo Cveulebriv cod-
vilebs xSirad ecxadebian axloblebi an `RmerTebi~, imis
Sesabamisad, Tu vis naxvas elian da visTan Sesaxvedrad arian
isini mzad. am ukanaskneli movlenebis zusti bunebis gan-
sazRvra albaT Znelicaa. ueWvelia, rom es ar aris haluci-
naciebi, aramed gardacvalebis gancdis bunebrivi nawilia,
romelic momakvdavisTvis niSaniviTaa _ rom igi axali sam-
yaros mijnaze imyofeba, sadac materialuri realobis Cveu-
li kanonebi ukve aRar moqmedeben. am mdgomareobaSi
eqstraordinaruli araferia; rogorc Cans, igi ucvlelia
yvela drois, adgilisa da religiisaTvis.
`sxvebTan Sexvedra~, Cveulebriv, uSualod sikvdilis
win xdeba, magram igi ar unda avurioT sxva SexvedrasTan,
romelsac qvemoT aRvwerT. esaa _ `manaTobel arsebasTan
Sexvedra~.
3. `manaTobeli arseba~
doqtori mudi manaTobel arsebasTan Sexvedras amgvar-
ad axasiaTebs: `Cem mier Seswavlil gadmocemebs Soris es
albaT yvelaze metad warmoudgeneli elementia, romelic
gacilebiT did zegavlenas axdens pirovnebaze~ (`sicocx-
le sicocxlis Semdeg~).
umravlesoba am gancdas aRwers, rogorc sinaTlis
gamocxadebas, romelic swrafad brwyindeba da mas yvela
aRiqvams, rogorc siyvaruliTa da siTboTi aRsavse vinme
pirovnebas, romelsac momakvdavi magnituri ZaliT mielt-
vis. rogorc Cans, am arsebis gaigiveba pirovnebis reli-
giur Tvalsazriss emyareba _ Tavad mas ki amosacnobi for-
ma ar aqvs. zogierTi mas `qristes~ arqmevs, zogic _ `an-
gelozs~.
am gamocdilebaze naambobidan ramdenime magaliTs moviy-
vanT:
`gavigone Cemze rom Tqves eqimebma, mokvdao da maSinve
vigrZeni, Tu rogor movwydi, TiTqosda mivcuravdi... irgv-
liv wyvdiadi iyo, mxolod Soridan moCanda Suqi. es iyo
metad brwyinvale da Tavdapirvelad arcTu ise didi Suqi,
xolo rac ufro vuaxlovdebodi mas, Sesabamisad isic
izrdeboda~.
erT adamians sikvdilis Semdeg amgvari grZnoba hqonda:
`sufTa, naTel Suqs Severie, msgavsi Suqi amqveynad ar ar-
sebobs. am SuqSi namdvilad veravis vxedavdi, magram mas mainc
aqvs Taviseburi pirovnuloba, aSkarad aqvs. es aris sruli
gulisxmierebisa da siyvarulis sinaTle~.
`ueWvelia, rom sxeulsgareT viyavi, radgan Cemi saku-
Tari sxeulis danaxva SemeZlo iq, saoperacio magidaze. Cemi
suli amovida! Tavdapirvelad amis gamo Zalian cudad vi-
grZeni Tavi, magram Semdeg es marTlac brwyinvale Suqi
gamoCnda. pirvelad cota mkrTali meCvena, magram Semdeg
uzarmazar mdelod iqca... Tavidan, Suqi rom gamoCnda, dar-
wmunebuli ar viyavi ra xdeboda, mere ki man mkiTxa, TiTqosda
SemekiTxa _ mzad var Tu ara sikvdilisaTvis~.
es arseba axlad gardacvalebulTan urTierTobas TiTq-
mis yovelTvis `azris gadacemiT~ ufro iwyebs, vidre si-
tyvebiT. igi yovelTvis erTsa da imaves eubneba adamianebs,
rac imaTTvisaa gasagebi, visac es ganucdia _ `mzad xar
sikvdilisaTvis?~ an _ ̀ ra gaakeTe cxovrebaSi imgvari, risi
Cvenebac CemTvis SegiZlia?~ zogjer, am arsebasTan urTier-
Tobisas, momakvdavi Tavis ganvlil cxovrebas `dabrunebu-
li kadris~ msgavsad xedavs, magram yvela xazgasmiT aRniS-
navs, rom es arseba maTs ganvlil cxovrebasa Tu saqcielze
raime ̀ msjavrs~ ar ambobs, igi adamianebs mxolod aiZulebs,
sakuTar cxovrebaze dafiqrdnen.
TavianT gamokvlevebSi doqtorebi osisi da xaraldson-
ic aRniSnaven zogierT Sexvedras amgvar arsebebTan da Seni-
Snaven, rom sinaTlis xilva ̀ miRmeTis stumarTa tipur max-
asiaTebels~ warmoadgens da doqtori mudis msgavsad am-
jobineben, rom am sinaTleSi xilul Tu gancdil arsebebs
ubralod ̀ manaTobeli figurebi uwodon~ da ara _ sulieri
arsebebi an RvTaeba, rogorc aRiqvamen maT xSirad momakv-
davebi.
vin an ra aris `manaTobeli arseba?~
bevri am arsebebs `angelozebs~ uwodebs da maT dadebiT
Tvisebebs aRniSnavs: isini ̀ naTelni~, ̀ siyvaruliTa da Tan-
agrZnobiT~ savseni arian da sakuTar cxovrebaze `pasux-
ismgeblobis~ azrs STaagonebeno. marTlmadidebluri qris-
tianuli gamocdilebiT angelozebi garegnulad da funqcie-
biTac gacilebiT ufro gansazRvrulni arian, vidre `mana-
Tobeli arsebebi~. imaSi gasarkvevad, Tu ras warmoadgenen
es arsebebi, aq aucilebelia angelozebze marTlmadide-
bluri qristianuli moZRvrebis gadmocema, xolo Semdeg _
saiqio cxovrebaSi sulis Tanmxleb angelozTa bunebaSi
garkveva.
Tavi meore
marTlmadidebluri moZRvrebamarTlmadidebluri moZRvrebamarTlmadidebluri moZRvrebamarTlmadidebluri moZRvrebamarTlmadidebluri moZRvreba
angelozebis Sesaxebangelozebis Sesaxebangelozebis Sesaxebangelozebis Sesaxebangelozebis Sesaxeb
ufali ieso qriste Tavad gvauwyebs, rom sikvdilis mo-
mentSi suls angelozebi egebebian: `da iyo sikvdili glax-
akisaY mis da miiyvana igi angelozTagan wiaRTa abrahamis-
Ta~ (luk. 16,22).
saxarebidanve viciT, Tu ra saxiT cxaddebian angelozebi:
`angelozi uflisaY... xolo iyo xilvaY misi, viTarca el-
vaY, da samoseli misi spetak, viTarca Tovli~ (maT. 28,2-3);
`Wabuki, Semosili samosliTa elvariTa~ (luk. 24,4); ̀ orni
angelozni spetakiTa mosilni~ (ioan. 20,12). qristianobis
mTeli istoriis manZilze angelozebi yovelTvis TeTriT
mosili mbrwyinavi Wabukebis saxiT cxaddebodnen. angelozTa
gamocxadebis xatweris tradiciac saukuneTa ganmavloba-
Si amas eTanxmeboda da mxolod amgvar mbrwyinav Wabukebs
gamosaxavda (xSirad _ frTebiT, romlebic, ra Tqma unda,
simboluria); meSvide msoflio krebam (787 w.) ganaCina, rom
angelozebi mudam erTi saxiT unda gamoisaxon _ rogorc
mamakacebi. dasavluri renesansisa da momdevno periodebis
`kupidonebi~ warmarTobiT iyo STagonebuli da namdvil
angelozebTan araferi aqvT saerTo.
da marTlac, Tanamedrove romaul-kaTolikuri (agreTve
protestantuli) dasavleTi didad dascilda wmida wer-
ilisa da adreqristianul gadmocemaTa moZRvrebas ara mar-
to angelozTa mxatvrul gamosaxvaSi, aramed _ TviT suli-
er arsebaTa Sesaxeb swavlebaSic. am cdomilebaSi garkveva
CvenTvisac mniSvnelovania, Tuki namdvilad gvinda sulis
sikvdilSemdgom bedze WeSmariti qristianuli moZRvrebis
gageba.
axlo warsulis erT-erTma didma mamam, episkoposma eg-
nate brianCaninovma (Q1867 w.) SeniSna es cdomileba da Tavis
TxzulebaTa krebulis erTi tomi mTlianad mis gamovlena-
sa da am sakiTxebze WeSmariti marTlmadidebluri moZRvre-
bis gadmocemas miuZRvna (t. 3. spb, 1886 w.). episkoposi eg-
nate akritikebs XIX s. romaul-kaTolikuri saRvTismetyve-
lo naSromis (abati berJe `saRvTismetyvelo leqsikoni~)
mniSvnelovan Sexedulebebs da Tavisi wignis did nawils
warmarTavs Tanamedrove Tvalsazrisis winaaRmdeg, romel-
ic dekartes filosofias emyareba (XVII s.) da romlis
mixedviTac: yvelaferi is, rac materialuri samyaros miR-
maa, ubralod, ̀ wmindad sulis~ samyaros ganekuTvneba. amg-
vari mosazreba, arsebiTad, aTanabrebs usasrulo RmerTs
sxvadasxva sasrul sulTan (angelozebTan, eSmakebTan,
micvalebulTa sulebTan). es azri gansakuTrebiT Cvens dro-
Si gavrcelda (Tumca misi mimdevrebi am azris Sedegebs
srulad verc ki acnobiereben) da gasagebs xdis Tanamed-
rove msoflios mraval cdomilebas `sulier~ sakiTxebSi:
did interess iwvevs yvelaferi is, rac materialuri sam-
yaros miRmaa da imavdros, xSirad TiTqmis arc asxvaveben
erTmaneTisgan RvTaebrivs, angelozebrivs, eSmakeuls an
ubralod uCveulo adamianuri SesaZleblobebisa Tu war-
mosaxvebis Sedegebs.
abat berJes swavlebiT, angelozebi, eSmakebi da micvale-
bulTa sulebi _ ̀ pirwmindad sulierni arian~; maSasadame,
isini droisa da sivrcis kanonebs ar eqvemdebarebian, maT
`formasa~ Tu `moZraobebze~ Cven mxolod metaforulad
SegviZlia saubari da ̀ Txeli sxeuliT Semosva maSin sWird-
ebaT, roca RmerTi maT sxeulebze moqmedebis nebas aZlevs~
(episkoposi egnate, t. III, gv. 193-195). amave swavlebas ime-
orebs XX s. sxva, yovelmxriv kargad informirebuli ro-
maul-kaTolikuri naSromi Tanamedrove spiritizmze. ma-
galiTad, igi acxadebs, rom angelozebsa da eSmakebs `maT-
Tvis saWiro masala SeuZliaT SeiTvison sulieri Tu usu-
lo, gacilebiT dabali bunebisagan (raTa adamianebisTvis
xilulni gaxdnen)~. spiritistebma da okultistebma es
ideebi Tavad Tanamedrove filosofiidan aitaces. qris-
tianobaSi zebunebrivi movlenebis apologeti k.s. luisi
(anglikani) jerovnad akritikebs Tanamedrove ̀ warmodge-
nas zecaze, rogorc mxolod gonebis mdgomareobaze~, ma-
gram, rogorc Cans, igi nawilobriv mainc iziarebs Tanamed-
rove azrs, rom `sxeuli, misi adgilsamyofeli, moZraoba
da dro amJamad sulieri cxovrebis umaRlesi sferoebisTvis
araarsebiTia~ (k.s. luisi, `saswaulebi~, niu-iorki,
1967w.). msgavsi Sexedulebebi sulier realobaTa ukiduresi
gaubraloebis Sedegia, rac gamoiwvia Tanamedrove materi-
alizmis gavlenam da WeSmarit qristianul moZRvrebasa da
sulier gamocdilebasTan kontaqtis dakargvam.
angelozebsa da sxva sulebze marTlmadidebluri moZRv-
rebis gasagebad, Tavdapirvelad, unda daviviwyoT ukidure-
sad gamartivebuli Tanamedrove diqotomia `materia _
suli~; WeSmariteba rTulia da imave dros ise `martivi~,
rom isini, visac jer kidev swams misi, SesaZloa yvelgan
`gulubryvilo sworxazovnebad~ CaTvalon.
wmida basili didi suliwmidaze daweril wignSi amtki-
cebs, rom `zeciur ZalTa arsebas Seadgens haerovani, Tu
SeiZleba ase iTqvas, suli anu univTo cecxli... ris gamoc
isini adgiliT gansazRvrulni da uxilavni arian^~. Sem-
deg wmida basili didi wers: ̀ gvwams, rom TiToeuli (zeci-
ur ZalTagani) gansazRvrul adgilze imyofeba. angelozi,
romelic kornilioss gamoecxada, imav dros filipesTanac
rodi imyofeboda (saqm. 8,26; 10,3); arc zaqariasTan saubris
momentSi ̀ marjueniT sakurTxevelisa mis sakumevelTaYsa~
myofi angelozi ar imyofeboda imavdroulad Tavis Cveul
samyofSi _ zecaSi (Tav. 16,23; t. I. gv. 608, 622, spb. 1911 w.).
wmida grigol RvTismetyvelic amgvaradve gvaswavlis:
`wmida samebis Semdeg meoradi naTelni, romelTac sameufo
dideba aqvT, naTeli, uxilavi angelozebi arian. isini
Tavisuflad mimoiqcevian trapezis garSemo, radgan swra-
fad moZravi gonni, cecxli da RvTaebrivi sulebi arian, rom-
lebic swrafad gadaadgildebian haerSi~ (saubari 6, `go-
nier arsTaTvis~).
amgvarad, miuxedavad imisa, rom angelozebi arian
`sulni~ da `cecxlis alni~ (fsal. 103,4; ebr. 1,7), Semo-
sazRvrulni arian droiTa da sivrciT da moqmedeben ise ̀ ma-
terialurad~ (Tu SeiZleba ase iTqvas), rom zogierTi
mamaTagani daueWveblad saubrobs angelozebis `haerovan
sxeulze~. Rirsi ioane damaskeli, ajamebs ra VIII saukune-
Si winamorbed mamaTa swavlebas, ambobs:
`angelozi usxeulod da univTod iwodeba CvenTan Sedar-
ebiT, radgan RmerTTan SedarebiT _ romelic mxolod er-
Tia Seudarebeli, _ yvelaferi uxeSi da nivTieri Cans, rad-
gan mxolod RvTaebaa WeSmaritad univTo da usxeulo~. da
Semdgom Rirsi ioane ambobs: ̀ angelozebi gareSemowerilni
arian, radgan, roca isini zecaSi imyofebian, maSin qveyanaze
ar arian; xolo RmerTisgan qveynad warmogzavnilni _ ze-
caSi ar rCebian. maT kedeli an kari ar zRudavs, arc _ bo-
qlomi Tu sxva ram saketi, radgan isini SeuzRudavni arian.
angelozebi SeuzRudavad iwodebian, radgan isini RvTis mi-
TiTebiT ecxadebian Rirseul adamianebs ara Tavisi bunebi-
Ti saxiT, aramed _ saxecvlilni, rogorc mxilvelni Se-
Zleben maT xilvas~ (marTl. sarwmun. zusti gardamocema,
T. 17).
Tu angelozTa da sxva sulTa `sxeulebze~ vsaubrobT,
maSin sifrTxile gvmarTebs, raTa maT raime uxeSi materi-
aluri xasiaTi ar mivaweroT.
Rirsi ioane damaskelis swavlebiT, saboloo jamSi, am
`arsTa saxe da ganweseba mxolod Semoqmedma uwyis~. dasav-
leTSi netari avgustine werda, rom araviTari sxvaoba ar
aris, demonebsa da sxva sulebs `haerovan sxeulebs~ vu-
wodebT Tu `univToebs~ (`RvTis qalaqi~, XXI, 10).
Tu angelozis bunebis zusti gansazRvreba mxolod Rm-
erTma uwyis, angelozTa moqmedebis gageba (yovel SemTxveva-
Si, amqveynad) yvelas SeuZlia, radgan amis Sesaxeb mraval-
gzis mowmobs rogorc wmida werili da wmida mamaTa Txzu-
lebebi, aseve wmindanTa cxovrebebic^ dacemuli angeloz-
ebi Tumca zogjer TavianTi sakuTari saxiT cxaddebian (wmi-
da serafime saroveli Tavisi gamocdilebiT aRwers mas,
rogorc ̀ saZagels~), magram, Cveulebisamebr, sxvadasxvag-
var iers iReben da mraval `saswauls~ aRasruleben im
ZaliT, romelsac isini `haeris mpyrobeli mTavrisgan~
(efes. 2,2) iReben. maTi mudmivi adgilsamyofeli haeria,
xolo ZiriTadi saqmianoba _ adamianTa cduneba, SeSineba da
amgvarad maTi mizidva da daRupva. swored maT winaaRmdeg
ibrZvis qristiani, `rameTu ara ars brZolaY Cveni sisxl-
iTa mimarT da xorcTa, aramed mTavrobaTa mimarT da xelm-
wifebaTa soflis mpyrobelTa mimarT bnelisa mis amis
sawuTroYsaTa, sulTa mimarT ukeTurebisaTa, romelni ari-
an casa queSe~ (efes. 6,12).
netari avgustine Tavis naklebad cnobil traqtatSi _
`demonTa gansazRvra~, karg zogad warmodgenas iZleva de-
monTa saqmeebze. man es Txzuleba Txovnis pasuxad dawera
da Zvel warmarTul samyaroSi demonTa mravalricxovani
gamocxadebidan zogierTi ganmarta:
`demonTa buneba imgvaria, rom isini haerovani sxeulis-
Tvis damaxasiaTebeli grZnobadi aRqmiT bevrad ufro aRe-
matebian miwieri sxeulebis aRqmas; agreTve, haerovani sx-
eulis ukeT moZraobis SemweobiT, demonebi ara marto ad-
amianebsa da cxovelebze gacilebiT ufro swrafad moZ-
raoben, aramed frinvelTa uswrafesadac ki gadaadgilde-
bian. haerovani sxeulisTvis damaxasiaTebeli am ori unariT:
maxvili aRqmiTa da moZraobis siswrafiT, isini winaswar-
metyveleben da mraval ambavs iuwyebian, romlebsac Tavad
gacilebiT adre igeben; xolo adamianebs es akvirvebT maTi
neli, miwieri aRqmidan gamomdinare. demonebma agreTve gac-
ilebiT didi gamocdileba daagroves sxvadasxva movlena-
ze, vidre adamianebma TavianTi xanmokle cxovrebis manZilze.
haerovani sxeulisTvis damaxasiaTebeli xsenebuli Tvise-
bebis meSveobiT demonebi ara marto mraval ambavs winas-
warmetyveleben, aramed mraval sakvirvel saqmesac aRas-
ruleben~ (`demonTa gansazRvra~ Tavi 3).
wmida antoni didis vrcel saubarSi demonTa mravali
`saswauli~ da sanaxaobaa aRwerili, romelic wmida aTa-
nasem wmida antonis cxovrebaSi Seitana; am saubarSi ixse-
nieba agreTve `demonTa msubuqi sxeuli~ (Tav. 11). wmida
kviprianes cxovrebac mravlad Seicavs demonTa gardasax-
vebsa da saswaulebs.
V saukunis didi galieli mamis, wmida ioane kasianes meS-
vide da merve saubrebSi klasikuradaa aRwerili eSmakTa
saqmianoba. wmida ioane kasianem pirvelma gadasca dasavleTs
aRmosavleTis monazvnobis sruli moZRvreba. wmida kasiane
wers: `boroti sulebis didi raodenoba avsebs haers,
romelic casa da miwas Sorisaa ganfenili da romelSic
isini Sewuxebulni saqmianad moZraoben. RvTis gangebule-
bam isini, adamianTa sasargeblod, maTi TvalTaxedvidan da-
fara da moacila. sxvagvarad, eSmakTa Tavdasxmebsa da
saSinel Sesaxedaobebs, romlebsac isini sakuTari neba-sur-
viliT iReben, adamianebi ver aitandnen da gancvifrebulni
gons dakargavdnen.
uwminduri sulebi rom sxva, ufro boroti ZalebiT ima-
rTebian da maT morCileben, amas wmida werilSi farisev-
lis ciliswamebaze uflis pasuxi mowmobs: `da ukueTu me
belzebuliTa ganvasxam eSmakTa, Zeni Tquenni raYTa ganasx-
men?~ (maT. 12,27). amasve gvaswavlis wmindanTa gamocdileba
da gamocxadebani.
rodesac erTi Cveni ZmaTagani am udabnoSi mogzaurobda,
daRamebisas erT gamoqvabuls miagno da iq SeCerda Ramis
locvis aRsasruleblad. fsalmunTgalobaSi ukve SuaRame
Camodga. locvis kanonis dasrulebisas, daqanculi sxeu-
lis mosasveneblad miwva da uceb dainaxa yovelmxriv mo-
jarul demonTa uricxvi xrovebi, romelnic usasrulo, gr-
Zel mwkrivad moemarTebodnen. zogi maTgani Tavis ufross
win uswrebda, zogic _ ukan misdevda. bolos mTavaric mov-
ida, romelic saxilvelad yvelaze maRalic iyo da yvelaze
saSinelic; da rodesac amaRlebul taxtze dajda (msaju-
lis adgilze), gulmodgined iwyo yoveli Tavisi msaxuris
gamoZieba. imaT, romlebic ambobdnen, rom jer kidev ver Se-
Zles mowinaaRmdegis cduneba, usaqmursa da daudevars
uwodebda. gamZvinvarebuli RrialiT brZanebda maT gagde-
bas, radgan amdeni dro uqmad dakarges; xolo vinc ganacxa-
debda, rom acduna misTvis ganwesebuli piri, rogorc mamac
mxedars, sxvaTa sanimuSod, qebiT ganadidebda. maT Soris
uborotesi sulTagani niSnismogebiT iqadnida erT saxelo-
van monazonze gamarjvebas, romelsac 15 wlis manZilze
ebrZoda da im RamiT mruSobiT dasca. am ambavma uCveulod
gaaxara iq myofni da wyvdiadis mTavarma igi qeba-didebiT
gaistumra. ciskarze... demonTa es xrova TvalTagan gaqra.
yovelive amis mxilvelma Zmam mogvianebiT Seityo, rom monaz-
vnis dacemis ambavi marTali iyo~ (`saubrebi~, VIII, 12,16,
rusulad Targmna episkoposma petrem, moskovi, 1882,
gv. 313 - 315).
msgavsi SemTxveva dRemde mraval marTlmadidebels gada-
xdomia da sruliad naTelia, rom es arc sizmrebia da arc
Cvenebebi, aramed _ eSmakebTan cxadad Sexvedraa^ magram
es mas mere xdeba, rac adamians sulieri Tvali aexileba,
raTa dainaxos es uxilavi arsebebi. axlo warsulSi ̀ Zvelm-
odur~ an `gulubryvilo~ marTlmadidebelTa mcire naw-
ils SesaZloa kidev sjeroda amgvar monaTxrobTa `zedmi-
wevniTi WeSmariteba~; axlac uWirs zogierT marTlma-
didebel qristians maTi rwmuneba, imdenad gamjdari iyo imis
rwmena, rom angelozebi da eSmakebi _ `wminda wylis
sulebia~ da rom isini amgvari materialuri saSualebebiT
ar moqmedeben. am monaTxrobTa damajerebloba mxolod uka-
nasknel wlebSi eSmakTa uaRresma gaaqtiurebam ganapiroba.
amJamad farTod gavrcelebulma `sikvdilSemdgom~
gamocdilebaTa informaciamac ganucxada aramaterialuri
sferos realuroba mraval ubralo adamians, romelsac
okulturTan Sexeba ar hqonia. Cvens droSi saWiro gaxda am
sferosa da masSi myofi arsebebis naTeli da swori ganmarte-
ba. amgvari ganmarteba mxolod marTlmadidebel qris-
tianobas SeuZlia, romelmac WeSmariti qristianuli
moZRvreba dRemde Semoinaxa.
axla vrclad ganvixiloT, Tu rogor cxaddebian angelo-
zebi (da eSmakebi) sikvdilis momentSi.
Tavi mesame
angelozebisa da eSmakebis gamocxadebaangelozebisa da eSmakebis gamocxadebaangelozebisa da eSmakebis gamocxadebaangelozebisa da eSmakebis gamocxadebaangelozebisa da eSmakebis gamocxadeba
sikvdilis Jamssikvdilis Jamssikvdilis Jamssikvdilis Jamssikvdilis Jams
momakvdavs sikvdilis Jams Cveulebriv ori angelozi
xvdeba. ai, rogor aRwers amas avtori wignisa _ ̀ bevrisTvis
daujerebeli^~: `da roca man (moxucma momvlelma) es si-
tyvebi warmoTqva (`sasufeveli caTa daumkvidros mas,
saukuno gansveneba^~), Cem gverdiT ori angelozi gamocxa-
dda. erTSi, ratomRac, Cemi mfarveli angelozi Sevicani,
xolo meore ucnobi iyo~ (mogvianebiT erTma RvTismosavma
mwirma ganumarta mas, rom is meore `Semxvedri angelozi~
iyo). wmida Teodora, romlis sikvdilSemdgomi gza `saz-
vereebSi~ aRwerilia wmida basili axlis cxovrebaSi (X s.
xs. 26 marts), mogviTxrobs: ̀ roca mTlad davuZlurdi, ma-
Sin Cemken momavali uflis ori angelozi vixile lamazi Wa-
bukebis saxiT: pirnaTelni, siyvaruliT momziralni, spetak
TovliviT TeTri TmebiTa da oqrosebr gabrwyinebulni; el-
vasaviT naTeli samosi emosaT da mkerdze jvris saxed oqros
sartyeli ekraT~. VI s. galieli episkoposi wmida salvia
sikvdilis sakuTar gamocdilebas Semdegnairad aRwers:
`oTxi dRis winaT, rodesac Cemi senaki SeiZra da mkvdari
mixileT sarecelze, maSin ori angelozis mier caSi viyavi
atacebuli~ (wmida grigoli tureli, ̀ frankebis istoria~
VII,1).
am angelozebs momakvdavis sulis saiqio cxovrebis gza-
ze gacileba evalebaT da araferia gaurkveveli arc maTs
saqcielSi da arc maTs garegnobaSi _ maT aqvT adamianis
garegnoba, isini myarad CasWideben xels sulis `Txel sx-
euls~ da mihyavT. ̀ naTelma angelozebma xelSi aiyvanes igi
(suli)~ (wmida Teodora); ̀ angelozebma amiyvanes xelSi da
gamiyvanes pirdapir saavadmyofos kedlidan...~ (`bevrisTvis
daujerebeli...~); wmida salviac `orma angelozma aRipyra
xelT~ da sxva mravali msgavsi magaliTis moyvanac SeiZle-
ba.
amitom ar SeiZleba mtkiceba, rom es `manaTobeli arse-
ba~ Tanamedrove SemTxvevebidan, romelsac ar aqvs gareg-
nuli forma, romelic arsad ar miacilebs suls, romelic
saubrobs masTan da romelic ganvlili cxovrebis `dab-
runebul kadrebs~ uCvenebs momakvdavs _ saiqio cxovreba-
Si Tanmxlebi angelozia. angelozad warmoCenili yoveli
arseba, sinamdvileSi angelozi ar aris, `rameTu TviT igi-
ca eSmaki icvalisve angelozad naTlisa~ (II kor. 11,14). am-
itom, darwmunebiT SeiZleba iTqvas, arsebebi, romlebsac
angelozis garegnobac ki ar aqvT _ angelozebi ar arian.
amdenad, Tanamedrove `sikvdilSemdgom~ gamocdilebebSi
angelozebTan Sexvedra, rogorc Cans, yovelTvis saeWvoa,
ris ganmartebasac qvemoT SevecdebiT.
maSin, xom ar SeiZleba, rom `manaTobeli arsebebi~ si-
namdvileSi `naTlis angelozis~ saxiT SeniRbuli eSmakebi
iyvnen, romlebic adamianis sacduneblad modian misi sulis
sxeulidan gayris Jams? doqtorma mudim (`sicocxle sikvdi-
lis Semdeg~, ̀ fiqrebi~) da sxva mkvlevrebma dasves es sak-
iTxi, magram mxolod amis SesaZleblobis uarsayofad, rad-
gan, maTi azriT, xsenebuli movlenebi adamianebze `keTil~
zemoqmedebas axdens. cxadia, rom am mkvlevarTa Sexedule-
bebi ̀ borotebaze~ ukiduresad miamituria. doqtor mudis
miaCnia, rom ̀ satana, albaT, qveSevrdomebs siZulvilisa da
ngrevisken mouwodebs~ (`sicocxle sicocxlis Semdeg~) da
Cans, rom mudi sruliad ar icnobs qristianul literatu-
ras, sadac eSmakebis sacdurTa namdvili bunebaa aRwerili
da es sacdurebi TavianT msxverpls mudam miewodeba rogorc
raRac `kargi da keTili~.
ras gvaswavlis marTlmadidebluri moZRvreba sikvdil-
is Jamis eSmakTa sacdurebze?
wmida basili didi fsalmunis am sityvebs: `macxovne me
da yovelTa mdevarTa CemTagan mixsen me. nusada waritacos
viTarca lomman suli Cemi, aravin iyos mxsnel Cemda, arca
macxovar~ (fs. 7,2-3) Semdegnairad ganmartavs: `vfiqrob,
rom RvTis mxne moRvaweebs, romlebic mTeli cxovrebis man-
Zilze ebrZodnen uxilav mters da yvela mis devnas icilebd-
nen, cxovrebis aRsasruls gamoscdis ama qveynis mTavari da
Seipyrobs maT, Tu brZolaSi miRebul Wrilobebs an codvi-
sa Tu sxva ram kvals SeniSnavs; magram Tu jansaRsa da um-
wikvlos ixilavs, maSin RvTis moRvaweni, rogorc uZlev-
elni da Tavisufalni, ufal ieso qristes mier ganisveneben.
amitom loculobs winaswarmetyveli momavalsa da awind-
el cxovrebazec da ambobs, rom aq _ ̀ macxovne me da yovel-
Ta mdevarTa CemTagan mixsen me~, xolo iq, gansacdelis dros:
`nusada waritacos viTarca lomman suli Cemi~. da TviT
ufalic amasve brZanebs: `aw movals mTavari igi amis sof-
lisaY da CemTana povos araraY~ (ioan. 14,30) (t. 1, gv. 104).
da marTlac, marto qristian moRvaweebs rodi ekveTebaT
sikvdilis Jams demonTa sacdurebi. wmida ioane oqropiri
`maTes saxarebis ganmartebaSi~ aRwers, Tu ra emarTebaT
Cveulebriv codvilebs sikvdilis Jams: ̀ mravalni Jamsa mas
xilvaTa saSinelTa xedven da pirTa SesaZrwunebelTa,
romelni araodes exilnian, vidreRa SiSisa misgan da zar-
isa SeSfoTnian da saSinelad mimoixedvian, raJams suli
gvamsa Sina imalvin da ganslvad ara hnebavn xorcTagan, da
xilvasa mas mosrulTa angelozTasa ver Tavs-idebs. rameTu
vixilniT Tu kacni mrisxaneni da maxvil-wdulni, SevSin-
diT; viTar aramca SevSindiT da SevZrwundiT, odes vixil-
neT angelozni ZaliTa sastikiTa mosrulni Cuen zeda, ra-
Jams-igi ganiyvanebodis suli Cueni iZulebiT Cuengan da
godebdes friad, usargeblod da cudad~ (`TargmanebaY
maTes saxarebisaY~, w. III, gv. 80).
marTlmadidebel wmindanTa cxovrebebSi sikvdilis mo-
mentSi msgavsi xilvebis Sesaxeb mravali ambavia moTxro-
bili, romlis mizanic, Cveulebriv, isaa, rom momakvdavi SeS-
indes da sakuTar cxovrebaze izrunos. wmida grigoli Tavis
`saubrebSi~ gviambobs, magaliTad, erT mdidarze, romel-
ic mravali vnebis mona iyo. man `sikvdilamde cota xniT
adre, Tavis winaSe mdgomi saZageli sulebi dainaxa, rom-
lebic risxviT emuqrebodnen jojoxeTis siRrmeSi Cayvan-
iT... mTeli ojaxi gars exvia tiriliTa da godebiT. marTa-
lia, isini ver xedavdnen iq myof borot sulebs da maT
saSinel Semotevebs, magram maT SeeZloT eTqvaT avadmyofis
sakuTari ganacxadiT _ misi ferdakarguli saxidan da
akankalebuli sxeulidan, rom iq boroti sulebi imyofe-
bodnen. am saSineli sanaxaobisgan sasikvdilod zarganxdili
avadmyofi loginSi wrialebda da qancgawyvetilma da sa-
sowarkveTilma daiyvira: `dilamde madroveT, gaTenebamde
mainc moicadeT!~ _ aq Sewyda misi sicocxle~ (IV, 40). wmi-
da grigoli sxva msgavs SemTxvevebsac gviambobs, aseve beda
Tavis wignSi _ `inglisis eklesiisa da eris istoria~ (wg.
V, Tav. 13,15). msgavsi SemTxvevebi XIX saukunis amerikaSic
ki ar warmoadgenda iSviaTobas: axlaxan dastambuli anTo-
logia XIX saukunis mounaniebel codvilTa sikvdilis Ja-
mis xilvebs Seicavs, romlebic amgvaradaa dasaTaurebu-
li: `amomiyvaneT cecxlidan!~, `mixseniT, Sepyrobili
var!~, `me jojoxeTSi mivdivar!~ da `eSmaki modis, Cemi
sulis jojoxeTSi wasayvanad~ (`maradisobis xmebi~, niu-
iorki, 1973 w.).
doqtori mudi amgvars arafers iuwyeba: momakvdavTa yve-
la gamocdileba (TviTmkvlelobis sayuradRebo gamonakli-
sis garda), arsebiTad, sasiamovnoa mis wignSi, es iqneba
qristianebisa Tu araqristianebis, religiur Tu arareli-
giur adamianTa gamocdileba; meore mxriv, doqtorebs osis-
sa da haraldsons TavianT gamokvlevebSi am gamocdilebebi-
sgan didad gansxvavebuli ram ar aRmouCeniaT.
am mecnierebma amerikuli SemTxvevebis gamokvlevaSic
igive SeniSnes, rac doqtorma mudim: rom miRmeTis mkvidr-
Ta gamocxadeba aRiqmeba, rogorc dadebiTi ram, rom avadmy-
ofi sikvdils kargi ganwyobiT iRebs, rom es sasiamovno
gamocxadebaa da sulier aRmafrenasa da simSvides iwvevs
da xSirad sikvdilis win tkivilis grZnobasac spobs. in-
duri SemTxvevebis gamokvlevebSi ki gamocxadebebis mxilv-
el avadmyofTa aranakleb erTi mesamedisa SiSs, tanjvasa
da wuxils ganicdida ̀ iamdutebis~ (indusTa sikvdilis mac-
neebi) an sxva arsebebis gamocxadebis Semdeg; es indoelebi
uZaliandebian miRmeTis warmomadgenlebs an maTgan Tavis
daRwevas cdiloben. erTxel erTi kantoris moxele sikvdi-
lis dros ase ambobda: `viRac dgas iq sazidariT! es albaT
iamdutia da viRacas Tan waiyvans. igi maRizianebs da meubne-
ba, rom Cemi wayvana unda!.. gemudarebiT, xeli CamWideT, ar
minda wasvla~. momakvdavs tkivilebi moeZala da gardaicv-
ala. erTma momakvdavma indoelma ki, uecrad wamoiZaxa: ̀ ai,
isic~. saavadmyofos oTaxi pirvel sarTulze iyo. gareT,
Senobis kedelTan didi xe idga, romlis totebzec bevri
yvavi ijda. rogorc ki avadmyofs es Cveneba moevlina, ue-
crad yvela yvavma didi xmauriT datova xe, TiTqos iaraRi
gaesrola vinmes. aman gagvakvirva da oTaxis Ria karidan
gareT gavcvivdiT, magram iq iseTi araferi SegviniSnavs,
rasac yvavebis dafrTxoba SeeZlo. Cveulebriv, es yvavebi
Zalian mSvidobianni iyvnen da amitom yvela iq myofs dag-
vamaxsovrda, rom isini swored maSin gafrindnen didi xmau-
riT, roca avadmyofs Cveneba hqonda, _ TiTqos maTac igrZnes
raRac sazareli. swored am dros avadmyofma goneba dakar-
ga da ramdenime wuTSi suli dalia. zogierT `iamduts~
saSineli garegnoba aqvs da momakvdavSi kidev ufro did SiSs
iwvevs. doqtorebis osisisa da haraldsonis gamokvlevebSi
yvelaze didi sxvaoba amerikul da indur sikvdilis
gamocdilebebs Sorisaa, magram avtorebi amis axsnas ar
iZlevian. bunebrivad ibadeba kiTxva: ratom ar aris TiTq-
mis arasodes Tanamedrove amerikul gamocdilebebSi erTi
elementi _ SiSi, romelic gamowveulia saSineli imqveyni-
uri movlenebiT da romelic saerToa rogorc qristiano-
bis warsuli gamocdilebebisTvis, aseve Tanamedrove induri
gamocdilebisTvis?
CvenTvis aucilebeli ar aris momakvdavTa xilvebis buneb-
is zusti gansazRvreba. ukve vnaxeT, rom momakvdavTa xil-
vebi ramdenadme imazea damokidebuli, Tu ras elis an ris
saxilveladaa igi mzad. amitom gasuli saukuneebis qris-
tianebi, romlebsac jojoxeTis arsebobis cocxali rwmena
hqondaT da cxovrebis aRsasruls sakuTari sindisi amx-
ilebdaT, sikvdilis win xSirad eSmakebs xedavdnen.
Tanamedrove indusebi, romlebic, raRa Tqma unda, rom
ufro `primitiulebi~ arian TavianTi sarwmunoebiTa da
cnobierebiT, vidre amerikelebi, sikvdilis Jams xSirad im
arsebebs xedaven, rac saiqio cxovrebaze maTSi arsebul
religiur SiSs Seesatyviseba; xolo Tanamedrove ameri-
kelebi, TavianTi `ganaTlebuli~ SexedulebebiT, xedaven
Cvenebebs, romlebic maTi komfortuli cxovrebisa da rw-
menis Sesabamisia da romelic ar moicavs jojoxeTis re-
alur SiSsa Tu eSmakTa arsebobis rwmenas.
sinamdvileSi, eSmakebi TviTon sTavazoben gansacdel ad-
amians imgvar sacdurebs, rogoric maT sulier cnobiere-
basa da molodins Seefereba. eSmakebi sazareli saxiT Sei-
Zleba moevlinon maT, visac jojoxeTis SiSi aqvT, raTa es
adamianebi sasowarkveTaSi gardaicvalon! visac jojoxeTis
arsebobis ar sjera (an protestantebs, romlebsac swamT,
rom maTi xsna `saimedoa~ da amis gamo jojoxeTis ar eSin-
iaT) bunebrivia, rom eSmakebi maT sxva sacdurs sTavazoben
da ase cxadad ar aaSkaraveben TavianT borot zraxvebs. ukve
sakmarisad tanjul qristian moRvawes ki eSmaki ukve sac-
duneblad moevlineba da ara _ SesaSineblad.
amis kargi magaliTia sikvdilis Jams wmida mowame mavras
(III s.) gamocda eSmakebisagan. rodesac wmida mavra da misi
qmari, wmida timoTe, jvarze iyvnen gakrulni aTi dRis gan-
mavlobaSi, eSmaki ganscdida wmida mavras. am wmindanTa cx-
ovrebaSi moTxrobilia, Tu rogor uambobda jvarze gakru-
li wmida mavra masTan erTad jvarcmul mowame timoTes
Tavis gansacdelze: ̀ mxned iyav, Zmao, da ganagde Zili; iRvi-
Zebde da gulisxmahyavi, Tu ra vixile: sulieri aRtacebis
mdgomareobaSi viyavi da meCvena, rom Cems win adamiani idga
da xelT epyra rZiTa da TafliT savse sasmisi. man miTxra:
_ aiRe da Sesvi es sasmisi; magram me vkiTxe: _ vina xar?
mipasuxa: _ uflis angelozi. maSin mivuge: _ vilocoT
uflisa mimarT. miTxra: SenTan imisTvis movedi, rom wameba
Segimsubuqo. vxedavdi, rom Zalian gSioda da gwyuroda,
radgan aqamde lukma ar migiRia. kvlav vkiTxe: _ vin aRgZra
Sen Cems mowyalebad? da ra Seni saqmea Cemi moTmineba da marx-
va? gana ar ici, rom RmerTs adamianisTvis SeuZleblis aR-
srulebac SeuZlia? locva aRvavline da davinaxe, rom im
adamians piri dasavleTiT mieqcia. amiT mivxvdi, rom es iyo
satanis xibli da jvarze Cveni cduneba undoda. mere ue-
crad is Cveneba gaqra. Semdeg sxva adamiani movida da mo-
meCvena, rom rZisa da Taflis mdinaresTan mimiyvana da
miTxra: _ Sesvi. magram me vupasuxe: _ aki giTxari, rom arc
wyals da arc sxva ram miwier sasmels ar miviReb, sanam ufal
ieso qristesTvis sikvdilis sasmiss ar Sevsvam, romelsac
igi Tavad ganmizavebs cxonebiTa da maradiuli cxovrebis
ukvdavebiT. amas rom veubnebodi, is mdinaridan svamda da
uceb gaqra isic da masTan erTad mdinarec~ (`cxovreba wmida
mowame timoTesi da mavrasi~. 3 maisi). wmida mowame mavras
mesame gamocxadebaze, rodesac mas namdvilad angelozi gamo-
ecxada, qvemoT visaubrebT, magram aqedanac ukve cxadia, Tu
ragvari sifrTxile marTebs qristians sikvdilis Jams mov-
lenili `gamocxadebebisadmi~.
maSasadame, sikvdilis Jami _ es WeSmaritad eSmakTagan
gancdis Jamia, da is `sulieri gamocdileba~, romelsac am
dros adamianebi iReben (Tundac gvegonos, rom es `sikvdi-
lis Semdeg~ xdeba, razec qvemoT visaubrebT), imave qris-
tianuli sazomiT unda Sefasdes, rogoriTac sxva nebismieri
`sulieri gamocdileba~. analogiurad, ̀ sulebi~ romlebic
am dros SeiZleba Segvxvdnen, yovelmxriv unda Semowmdnen,
razec mociquli ioane ambobs: ̀ ... gamoicadeniT sulni, Tuki
RmrTisagan iyvnen, rameTu mravalni cru-winaYswar-
metyuelni gansrul arian soflad~ (ioan. 4,1).
Tanamedrove ̀ sikvdilSemdgom~ gamocdilebaTa zogierT-
ma kritikosma ukve aRniSna msgavseba ̀ manaTobel arsebebs~,
`winamZRol sulebsa~ da mediumuri spiritizmis `megobar
sulebs~ Soris. amitom mokled ganvixiloT spiritistu-
li swavlebis is nawili, sadac `manaTobel arsebebsa~ da
maTs ambebzea saubari. erTi klasikuri cnoba spiritizmze
(jon artur kili, `spiritizmi, misi istoria, movlenebi
da swavleba~, niu-iorki, 1919 w.) miuTiTebs, rom spiritis-
tuli `swavleba yovelTvis an TiTqmis yovelTvis Seesa-
tyviseba maRal moralur normebs; igi rwmenasTan mimarTe-
baSi yovelTvis aTeisturia, mudam mokrZalebuli, magram
arcTu didad dainteresebulia im inteleqtualuri wvril-
manebiT, romlebic eklesiis mamebs ainteresebdaT~. wignSi
Semdeg aRniSnulia, rom spiritistuli swavlebis ̀ gasaReb-
sa~ da `centralur doqtrinas~ siyvaruli warmoadgens,
da rom spiritistebi sulebisgan `did codnas iZenen~,
romelic maT misionerul saqmianobas avalebs, raTa gaavr-
celon ̀ codna, rom sikvdilis Semdeg sicocxle namdvilad
arsebobs~ da ̀ srulyofili~ sulebi ̀ pirovnul~ SezRud-
vas kargaven da ufro ̀ moqmedni~ xdebian, vidre pirovnebe-
bi da metad ivsebian `sinaTliT~. marTlacda, spiritiste-
bi TavianT himnebSi pirdapir mouxmoben `manaTobel arse-
bas~: ̀ sinaTlis macne warmoagzavne SuaRamisas, gulis Tval-
Ta asaxilvelad~.
yvelaferi esec sakmarisia `manaTobel arsebaze~ da-
saeWveblad, romelic imgvar adamianebs ecxadeba, romleb-
isTvisac ucnobia eSmakTa buneba da mzakvroba. Cvens eWvebs
kidev ufro aZlierebs doqtor mudis naTqvami, rom zogi-
erTi am arsebebs aRwers, rogorc ̀ Sesaqcev pirovnebas iu-
moris grZnobiT~, romelic momakvdavebs ̀ arTobs~ da ̀ amx-
iarulebs~. amgvari arseba Tavisi `siyvaruliTa~ da `Tan-
agrZnobiT~, sinamdvileSi, saocrad hgavs seansebis trivi-
alur da xSirad keTil `sulebs~, romlebic ueWvelad eS-
makebi arian (Tuki TviT seansebi naTaRliTevi ar aris).
am faqtma ganapiroba, rom zogierTi saerTod uaryofs
yovelgvar cnobas `sikvdilis Semdgom~ gamocdilebaze,
rogorc eSmakis sicrues. evangelisti protestantebis mier
daweril erT wignSi amtkiceben, rom: `sicocxlisa da
sikvdilis mTel am sicrueSi axali da gamoucdeli saSiS-
roeba arsebobs. Cveni rwmeniT, klinikur gamocdilebaTa
bundovani rwmenac ki seriozul garTulebebs iwvevs adami-
anebSi, visac biblia swams. araerTma WeSmaritma qristian-
ma sruliad irwmuna, rom `manaTobeli arseba~ sxva aravi-
naa, Tu ara ieso qriste da, samwuxarod, am adamianTa gasule-
leba iolia~ (jon ueldoni da zola eviti, `arsebobs Tu
ara sicocxle sikvdilis Semdeg?~, 1977 w.). `sikvdil-
Semdgom~ gamocdilebaTa zogierTi mkvlevari okultizmi-
Taa dainteresebuli da mediumebTanac ki aqvs kontaqti _
am ueWvel faqtze xsenebuli wignis avtorebi ara marto
miuTiTeben, aramed rigi RirsSesaniSnavi paralelis cit-
irebasac axdenen Tanamedrove `sikvdilSemdgom~ gamoc-
dilebas, mediumebsa da axlo warsulis okultistebs
Soris.
am dakvirvebebSi, ra Tqma unda, bevri simarTlea saiqio
cxovrebaze. sruli qristianuli swavlebis gareSe, samwux-
arod, yvelaze keTilmzraxveli ̀ bibliis morwmuneebic~ ki
cdebian, rodesac demonTa cru gamocdilebasTan erTad su-
lis sikvdilis Semdgom namdvil gamocdilebasac uaryofen
da, rogorc vnaxeT, am adamianebs Tavad SeuZliaT irwmunon
cru `sikvdilSemdgomi~ gamocdileba.
doqtorebi osisi da haraldsoni, romlebsac ̀ mediumebT-
an urTierTobis uSualo gamocdileba hqondaT~, momakvdavi-
sa da spiritizmis gamocdilebebs Soris zogierT msgavse-
bas aRniSnavdnen, magram isini xazs usvamen mniSvnelovan
`TvalSisacem sxvaobasac~: `miwieris msgavsi cxovrebis
gagrZelebis nacvlad (romelsac mediumebi aRweren),
sikvdilgancdilni arsebobis da moqmedebis sruliad axa-
li tipis garemoSi xvdebian~ (`sikvdilis Jams~ gv. 200).
sinamdvileSi, `sikvdilSemdgomi~ gamocdilebis samyaro
Cveulebrivi mediumizmisa da spiritizmis samyarosgan mT-
lad ar gansxvavdeba; da mainc, es is samyaroa, sadac eSmakTa
sacdurebia da sadac ara marto SesaZlebelia es sacdure-
bi, aramed aucileblad unda velodeT maT _ gansakuTrebiT
Cvens droSi, rodesac mowme vxdebiT sul ufro axal-axa-
li sulieri sacdurebisa da vxedavT TviT `saswaulebsa
did-didsa da niSebsa vidre cTunebamde, ukueTumca SeuZles,
rCeulTa maTca~ (maT. 24,24). amitom Cven mainc didi sifrTx-
ile gvmarTebs `manaTobeli arsebebisadmi~, romlebic
TiTqosda sikvdilis momentSi cxaddebian. isini Zalian gvan-
an `naTlis angelozad~ warmomdgar eSmakebs, romlebsac
ara marto Tavad momakvdavis cduneba surT, aramed imaTic,
visac isini Semdeg uamboben gadaxdenil istorias, Tuki am-
qveynad mobrundebian (romlis SesaZleblobac, ra Tqma unda,
eSmakebma kargad uwyian).
sabolood, Cveni msjeloba am da sxva `sikvdilSemdgom~
gamocdilebaze mainc maTgan momdinare swavlebas unda ey-
rdnobodes da sul erTia amas sikvdilis momentSi danaxu-
li `sulieri arsebebi~ gadmoscemen, Tu ubralod am mov-
lenaSi igulisxmeba an gamomdinareobs misgan.
zogierTi imaTgani, vinc `mokvda~ da kvlav dabrunda,
Cveulebriv isini, vinc Zalian religiuri iyo an Semdeg gax-
da aseTi, `manaTobel arsebas~ aigiveben ara angelozTan,
aramed qristes uxilav myofobasTan. am adamianebSi amgvari
gamocdileba xSirad sxva movlenas ukavSirdeba, romelic
marTlmadidebeli qristianebisTvis, SesaZloa erTi Sexed-
viT yvelaze idumalad warmoCndeba im movlenaTagan, rom-
lebic Tanamedrove sikvdilSemdgom gamocdilebebSi gvxvde-
ba _ esaa `zecis~ xilva.
Tavi meoTxe
`zecis~ Tanamedrove gamocdileba`zecis~ Tanamedrove gamocdileba`zecis~ Tanamedrove gamocdileba`zecis~ Tanamedrove gamocdileba`zecis~ Tanamedrove gamocdileba
wignSi `sicocxle sicocxlis Semdeg~ doqtori mudi
aRniSnavs, rom mis mier gamokiTxul adamianebs, rogorc
Cans, ̀ momavalSi mosaxdenis miTologiuri suraTis~ msgavsi
ram ar ganucdiaT da isini undobladac ki ekidebian samoTx-
isa da jojoxeTis Cveul saxesa Tu `saiqio cxovrebis mis-
agebel-sasjelis mTel models~.
wignSi `fiqrebi sicocxleze sicocxlis Semdeg~ mudi
miuTiTebs, rom misi ukanaskneli gamokiTxvebiT ̀ arsebobis
sxva sferoebis~ mravalricxovani sikvdilSemdgomi
gamocdileba gamovlinda, `romelsac SeiZleba `samoTxe~
ewodos~. erTi kaci moxvda ̀ soflad, mTa-velsa da tye-nak-
adulebis garemoSi~; amgvar `mSvenier adgilze~ aRmoCnda
erTi qalic, romlis naambobiT: ̀ Sors... qalaqi moCanda, sa-
dac iyo Senobebi. isini brwyinavdnen, anaTebdnen. adamianebi
iq bednierni iyvnen; iq dioda mocimcime wyali da Sadrevne-
bi... vfiqrob, mas SeiZleba sinaTlis qalaqi ewodos~.
Tu mTeli rigi axali wignebis mixedviT vimsjelebT, si-
namdvileSi es gamocdileba sakmaod zogadia. zemoxsenebul
protestant avtorebs sjeraT, rom xsenebuli gamocdile-
ba qristianulia (yovel SemTxvevaSi, iq, sadac tipuri bib-
liuri saxeebia warmodgenili) da rom igi unda ganvasxvav-
oT sxva mravali `sikvdilSemdgomi~ gamocdilebisgan,
romelic, maTi rwmeniT, eSmakTa sacdurs warmoadgens. ̀ ety-
oba, urwmunoebs im tipis cru gamocdileba aqvT, rac swored
satanas miewereba bibliaSi; morwmuneebi doqtrinalurad
swor ambebs ganicdian, romelTa amoRebac pirdapir SeiZleba
werilidan~ (leviti da ueldoni, `arsebobs Tu ara sic-
ocxle sikvdilis Semdeg?~). marTlac asea es, Tu morwmun-
eTa da urwmunoTa gamocdileba sinamdvileSi bevrad ufro
axloa erTmaneTTan, vidre am avtorebs hgoniaT?
xsenebuli avtorebi namdvil ̀ qristianul~ gamocdile-
bad miiCneven beta malcis ̀ klinikuri sikvdilis~ dros ̀ sx-
eulgareSe~ yofnis 28-wuTian gamocdilebas, romelic man
aRwera da wignad gamosca. es qali sikvdilis Semdeg umal
aRmoCnda ̀ mSvenier mwvane goraze... imgvar xasxasa balaxze
mivdiodi, romlis msgavsic jer ar menaxa~. mas kidev sxva
axlda, ̀ farTosamosiani maRali mamakaci, vifiqre, angelozi
Tu iyo... Cemgan xelmarcxniv nairferi yvavilnari da xe-
buCqnari yvaoda... didebul vercxlisfer Senobas mivade-
qiT, romelic sasaxles hgavda, Tumca koSki ar hqonda. mis-
ken rom gavemarTeT, xmebi Semomesma. melodiuri, harmoniu-
li xmebi gundur xmaSi gadadioda da mesmoda sityva ̀ ieso.~
^angelozma nabiji wardga da kars Seaxo xeli, romelic
Tavdapirvelad arc ki SeminiSnavs. oTxi metris simaRlis
kari mTliani margalitis firfitisa iyo~. karis gaRebisas
`SigniT davinaxe miniT Tu wyliT dafaruli oqrosferi
quCa, TvalismomWreli oqrosferi iyo. SeuZlebelia misi
gadmocema. veravis vxedavdi, magram vgrZnobdi, rom iq vi-
Rac iyo. uecrad mivxvdi _ es sinaTle ieso iyo~. karebSi
SepatiJebisas am qals masze mlocveli mamamisi gaaxsenda,
kari daixura da igi mTidan daeSva; Zvirfasi TvlebiT moWed-
ili kedlis Tavze amomavali mze dainaxa, romelic male
qalaq terexotze amomaval mzed gadaiqca da am qalaqis saa-
vadmyofoSi igi Tavis sxeulSi Cabrunda; amasTanave, am
SemTxvevas yvela ganixilavda, rogorc saswauls (beta mal-
ci, ̀ maradisobaze Cemi wamieri STabeWdileba~, texasi). si-
namdvileSi marTla gansxvavdeba Tu ara Tvisobrivad es
gamocdileba doqtor mudis naambobis umetesi nawilisgan?
gana es marTla zecis qristianuli xilvaa? (misis malci
protestantuli aRmsareblobisaa da yovelive gancdilis
Semdeg igi Tavis rwmenaSi ganmtkicda). raRa Tqma unda, mar-
Tlmadidebel qristian mkiTxvels es ar sjera, zemoT cit-
irebul protestanti avtorebisgan gansxvavebiT. amasTanave,
iqidan gamomdinare, rac CvenTvis cnobilia imaze, Tu rogor
midis suli sikvdilis Semdeg zecad da risi gavla uwevs iq
misasvlelad (es qvemoT iqneba ganxiluli), CvenTvis didi
sxvaoba ar aris am gamocdilebasa da ̀ amsofliur~ sikvdil-
Semdgom gamocdilebebs Soris, romlebzec amJamad weren.
xsenebul gamocdilebas, protestanti qalis mier miniWe-
bul qristianul elferTan erTad (angelozi, himni, iesos
Tandaswreba), ̀ miwier~ movlenebTan saerTo elferic aqvs:
simSvidisa da gansvenebis SegrZneba (romelsac igi aRwers
Tavis mZime, TveobiT avadmyofobasTan kontrastSi), `mana-
Tobeli arseba~ (romelsac sxvebic aigiveben iesosTan),
romeliRac ̀ zRvars~ iqiT mdebare, raRac sxva sferoebTan
misvla. da ramdenadme ucnauria, rom am qalma Zvirfasi qve-
biT Semkuli kedlis Tavze amqveyniuri mzis amosvla dain-
axa, Tuki es marTla zeca iyo... maS, rogorRa avxsnaT es
gamocdileba?
zogierT axlad gamocemul wignSi mTeli rigi analogi-
uri gamocdilebaa aRwerili, romelTa mokle mimoxilvac
ukeT gvamcnobs saqmis arss.
axlaxan Seadgines erT-erTi wigni `qristianul~ gar-
dacvalebasa da `gardacvalebis Semdgom~ gamocdilebebze
(jon maiersi, ̀ xmebi maradisobis mijnaze~, 1973 w.). wignSi
(romelic metwilad protestantul gamocdilebebs eyrd-
noba), aRwerili SemTxvevebidan erT-erTSi qali `garda-
icvala~, igi sxeulisgan gaTavisuflda da `zecis fanjri-
dan~ uxvad modenili sinaTliT savse adgilze mivida. `iq
nanaxma yvela amqveyniuri sixaruli gaminela. vaSlis baR-
Si mRerodnen da TamaSobdnen mxiaruli bavSvebi, maTSi gare-
va mominda... xeebs erTdroulad gamoeRo surnelovani
yvavilica da wiTlad moweuli nayofic. silamaziT moxib-
luli vijeqi, TandaTan sixarulis, harmoniisa da Tana-
grZnobis grZnoba dameufla. guli am silamazes mieswrafo-
da~. roca TxuTmetwuTiani `micvalebis~ Semdeg igi Tavis
sxeulSi dabrunda, im da momdevno dResac misTvis is ucxo
samyaro ufro realuri gaxda, vidre is, romelSic mobrun-
da. am gamocdilebam iseTive ̀ moCvenebiTi~ sulieri sixaru-
li aRuZra mas, rogoric misis malcma ganicada, da am qalis
cxovrebaSic axali ganzomileba Seitana, magram misgan dan-
axuli `zeca~ sruliad sxvagvari iyo.
virjiniel eqim jorj riCis mZafri `sikvdilSemdgomi~
gamocdileba hqonda. amis Sesaxeb mokle informacia gamo-
qveynda 1963 wels ̀ gaidpost megezinSi~, xolo ufro vrce-
li varianti wignad gamoica _ ̀ xvalidan mobruneba~. wign-
is mixedviT, axalgazrda jorj riCi, romelic mkvdrad ga-
moacxades, sxeulTan didi xnis ganSorebis Semdeg patara
oTaxSi dabrunda, sadac misi sxeuli esvena da mxolod amis
Semdeg mixvda, rom `gardaicvala~. am dros oTaxi SuqiT
aivso, rac man qristes iq yofnad aRiqva, `imdenad damamS-
videbeli, sasixarulo da yovlismomcveli iyo misi iq yof-
na, rom mis WvretaSi samudamod msurda CavZiruliyavi~. sak-
uTari cxovrebis `dabrunebuli kadrebis~ naxvis Semdeg,
pasuxad kiTxvaze: `rogor gamoiyene amqveynad SenTvis
mocemuli dro?~ _ mas sami xilva hqonda. riCis azriT,
pirveli ori Cveneba `sul sxva samyaros miekuTvneboda,
romelic imave sivrceSi iyo~, romelSic Cveni dedamiwaa
da romelsac mravali miwieri maxasiaTebeli hqonda _ qu-
Cebi da soflebi, universiteti, biblioTeka, laboratorie-
bi. `meore samyarodan ki mxolod wuTieri STabeWdileba
mqonda. Cven axla TiTqos ukve dedamiwaze ki aRar viyaviT,
aramed misgan sruliad mowyvetilni _ warmoudgenlad
Sors. da am dros, jer kidev Soridan davinaxe qalaqi, ma-
gram es qalaqi sinaTliT iyo agebuli, Tuki SeiZleba amis
warmodgena... kedlebi, saxlebi, quCebi aq TiTqosda Suqs
gamoscemdnen da mis gaswvriv iseTive TvalismomWreli naTe-
li arsebebi moZraobdnen, rogoric iyo is viRac, gverdiT
rom medga. es mxolod wamieri xilva iyo, radgan momdevno
wams patara oTaxis kedlebi Cem zemoT SemWidrovda, Tval-
ismomWreli Suqi Caqra da ucnaurma Zilma wamiRo~. adre
mas araferi waekiTxa sikvdilis Semdeg sicocxleze, xolo
am SemTxvevis Semdeg protestantuli eklesiis aqtivisti
gaxda (`xmebi maradisobis mijnaze~).
es saocari ambavi 1943 wels moxda da, rogorc aRmoCnda,
msgavsi faqtebi mxolod `gacocxlebis SemTxvevebisTvis
damaxasiaTebel gamonakliss ar warmoadgens, romlebic
ukanaskneli wlebis manZilze moxda~. protestanti avtori
lorman vinsent pili zogierT msgavs SemTxvevas gadmogvcems
da aRniSnavs:
`halucinaciebi, sizmrebi, zmanebebi _ me amis ar mjera.
wlebis manZilze xangrZlivad gamovkiTxavdi adamianebs,
romlebic ̀ raRacis~ mijnaze iyvnen, iqaurobaze Tvali rCe-
bodaT da erTsulovnad saubrobdnen mSvenierebaze, si-
naTlesa da gansvenebaze~ (norman vinsent pili, `poziti-
uri azrovnebis Zala~, niu-iorki, 1953 w.). wignSi _ `xmebi
maradisobis mijnaze~ XIX saukunis anTologiidan mraval-
ricxovani magaliTia moyvanili sikvdilis sareclisa da
sikvdiliswina gancdebze da Tumca am magaliTebSi arc erTi
ar aris iseTi detaluri, rogorc zogierTi axlandeli
SemTxveva, magram amtkiceben, rom momakvdavTa mier miRmuri
movlenebisa da scenebis xilva sakmaod gavrcelebuli mov-
lena yofila. xsenebul SemTxvevebSi is, vinc Tavs qristi-
anad Tvlida da miaCnda, rom sikvdilisTvis mzad iyo, simS-
vidis, sixarulisa da sinaTlis gancda hqonda, angelozeb-
sa da zecas xedavda, xolo urwmunoebi (XIX saukunis Se-
darebiT religiur amerikaSi!) xSirad xedavdnen eSmakebsa
da jojoxeTs.
am xilvebis arsebobis faqtebis dadgeniT unda gagviCndes
kiTxvebi: rogoria maTi buneba? nuTu marTla amdenad gavr-
celebulia zecis xilva im adamianebSi, romlebic miicvlebi-
an rogorc qristianebi (ramdenadac maT esmiT) da kvlavac
qristes eklesiis, marTlmadidebeli eklesiis gareT rCe-
bian?
amgvari SemTxvevebis bunebasa da Rirebulebebze msjelo-
bas ̀ sxvebTan Sexvedris~ sakiTxTan mimarTebis gameorebiT
daviwyebT. ganvixiloT araqristianebis sikvdilis gamocdi-
leba, raTa davinaxoT, marTla mniSvnelovnad gansxvavdeba
Tu ara imaTi gamocdilebisgan, vinc Tavis Tavs qristianad
acxadebs. Tuki araqristianebic ase Cveulebriv xedaven
zecas sikvdilis dros an `sikvdilSemdgom~, maSin es
gamocdileba unda ganvixiloT rogorc bunebrivi ram,
romelic yvelas SeiZleba SeemTxves, da ara _ rogorc
specifikuri qristianuli ram. amis Sesaxeb osisisa da
haraldsonis wignSi mravalricxovani mtkicebaa warmod-
genili.
es mkvlevrebi ̀ sxva samyaros xilvis~ 75 SemTxvevas gad-
mogvcemen. zogierTi uCveulod mSvenier mdeloebsa da baRe-
bze mogviTxrobs, zogic soflis lamaz garemos an qalaqSi
Semaval karibWes xedavs, sxvas kidev imqveyniuri musika
esmis. maTSi xSirad friad aRreulia amqveyniuri saxeebi,
romlis msgavsia, magaliTad, erTi amerikeli qalis SemTx-
veva, romelic taqsiT gaemgzavra mSvenier baRSi. amgvarivea
indoeli qalis SemTxveva, romelic Tavis `zecaSi~ Zrox-
aze mjdomi gaemgzavra (`micvalebis Jams~), niu-iorkelis
SemTxvevac aseTivea _ igi didebul mwvane mdeloze gavida,
suli `siyvaruliTa da bednierebiT~ avseboda da moSore-
biT manhetenis Senobasa da gasarTob parks xedavda (devid
uileri, `mogzauroba sxva mxares~).
sayuradReboa, rom osisisa da xaraldsonis gamokvleveb-
Si indusebic iseve xSirad xedaven `zecas~, rogorc qris-
tianebi, magram Tuki es ukanasknelni ̀ iesos~ da ̀ angeloz-
ebs~ naxuloben, indusebic aseve xSirad induistur taZreb-
sa da RmerTebs xedaven. kidev ufro mniSvnelovania is, rom
pacientebis religiuri siRrme, rogorc Cans, araviTar
gavlenas ar axdens miRmuri movlenebis xilvis unarze: ̀ Rr-
mad religiuri adamianebi naklebreligiur an sulac
arareligiur adamianebze ufro xSirad ar xedaven baRebs,
WiSkrebsa da zecas~. da marTlac, indoeTis komunisturi
partiis erTi wevri, aTeisti da materialisti sikvdili-
sas gadayvanil iqna `araamqveyniur mSvenier adgilze... mas
Semoesma musika da raRac simRera. roca mixvda, rom cocx-
ali iyo, ewyina, rom imgvari mSvenieri adgilis datoveba
mouxda~. erTi adamiani TviTmkvlelobas Seecada da momakv-
davi ambobda: `me zecaSi var. irgvliv imdeni saxli, imdeni
quCaa, tkbili nayofiTa da mgalobeli frinveliT toteb-
daxunZluli xeebiT~. umravlesoba, visac msgavsi ram ga-
nucdia, did sixarulsa da simSvides grZnobs da mzadaa See-
gebos sikvdils; maTgan cotas Tu unda sicocxleSi dabrune-
ba.
amgvarad, cxadia, rom didi sifrTxile gvmarTebs `ze-
cis xilvis~ ganmartebisas, romelsac momakvdavebi da
`micvalebulebi~ xedaven. iseve rogorc zemoT, meore Tav-
Si, ̀ sxvebTan Sexvedris~ ganxilvisas, amjeradac mkveTrad
unda gavmijnoT sxva samyaros WeSmariti madlmosili xil-
vebi da ubralod bunebrivi gamocdilebebi, romlebic, Sesa-
Zloa, scildebian adamianuri gamocdilebis normalur Car-
Coebs, magram araviTar SemTxvevaSi ar warmoadgenen suli-
er gamocdilebebs da arafers gveubnebian arc samoTxis re-
alur WeSmaritebaze da arc WeSmarit qristianul moZRvre-
baze.
axla moawia Cveni gamokvlevis `sikvdilSemdgomi~ da
sikvdiliswina gamocdilebis yvelaze mniSvnelovanma naw-
ilma: es gamocdileba unda ganvixiloT da SevafasoT WeS-
mariti qristianuli moZRvrebisa da gardacvalebis Semdeg
sicocxlis gamocdilebis sazomiT, agreTve, Cveni drois-
Tvis maTi mniSvnelobac unda ganisazRvros. aqve SeiZleba
ukve winaswar Sefaseba mieces esoden gaxmaurebul zecis
xilvebs: am SemTxvevebis umravlesobas, da SesaZloa yve-
las, saerTo araferi aqvs zecis qristianul xilvasTan. es
ar aris sulieri xilvebi, aramed _ amqveyniuri Cvenebebia.
isini ise swrafad, ise iolad warmoiqmnebian, imdenad erT-
gvarni da miwieri saxisani arian, rom seriozulad maTi
Sedareba uwindel WeSmarit qristianul zecis xilvebTan
(zogierT maTgans qvemoT aRvwerT) yovlad SeuZlebelia.
maTgan yvelaze ufro `sulieri~ momentic ki _ `qristes
Tandaswrebis~ gancda _ mis ganmcdelTa sulier umwifar-
obaze metyvelebs. Tanamedrove gamocdilebebi aRZraven Tan-
amedrove spiritistebisa da ormocdaaTianelebisTvis max-
lobel `komfortisa~ da `simSvidis~ grZnobebs, da ara _
Rrma mokrZalebas, RvTis SiSsa da sinanuls, rasac aRZrav-
da RmerTis maTTan yofnis WeSmariti SegrZneba qristian
wmindanebSi, romlis magaliTsac warmoadgens is, rac pav-
le mociquls SeemTxva damaskos gzaze (saqm. 9,3-9).
miuxedavad amisa, eWvi ar unda gveparebodes, rom xseneb-
uli gamocdilebebi eqstraordinarulia: ubralod, halu-
cinaciebs rom mivakuTvnoT mravali maTgani, ar SeiZleba,
da etyoba, rom isini miwieri cxovrebis CarCoebis miRma
aRmocendebian, ufro zustad, sadRac sikvdilsa da sic-
ocxles Soris.
ra aris es sfero?
amjerad swored am sakiTxs SevexebiT. am kiTxvas rom
vupasuxoT, uwinares, WeSmarit qristianul mowmobas unda
mivmarToT, xolo Semdeg, rogorc amas doqtori mudi da
sxva avtorebi akeTeben _ Tanamedrove okultistebisa da
sxvaTa nawerebs, romlebic amtkiceben, rom sxva samyaroeb-
Si imyofebodnen. es ukanaskneli wyaro, Tu mas sworad gav-
igebT, saocrad adasturebs qristianul WeSmaritebas.
Tavdapirvelad vikiTxoT: qristianuli moZRvrebis
mixedviT ra aris is samyaro, sadac umal xvdeba suli gar-
dacvalebis Semdeg?
Tavi mexuTe
sulTa sahaero samflobelosulTa sahaero samflobelosulTa sahaero samflobelosulTa sahaero samflobelosulTa sahaero samflobelo
imisTvis, rom gavigoT, Tu romel sferoSi Sedis suli
gardacvalebis Semdeg, Cven es adamianuri bunebis srul
konteqstSi unda ganvixiloT; unda ganvsazRvroT adamianis
buneba dacemamde, dacemis Semdgomi cvlilebebi da agreTve
_ adamianis sulier arsebebTan kontaqtSi Sesvlis unari.
am sakiTxebis yvelaze ufro naTeli marTlmadidebluri
ganxilva albaT episkopos egnates (brianCaninovi) wignSi
SeiZleba moviZioT, saidanac ukve moviyvaneT citatebi,
rodesac angelozebze marTlmadidebluri swavlebis Sesax-
eb vsaubrobdiT (Txz. kreb. t. III.). am wignis erTi Tavi meufe
egnatem miuZRvna `sulTa grZnobadi aRqmis~ ganxilvas, anu
adamianebTan angelozebisa da eSmakebis gamocxadebas.
qvemoT am Tavis citirebas movaxdenT, sadac wmida mamaTa
marTlmadidebluri swavlebaa gadmocemuli da romelsac
Cveni drois erT-erTi udidesi marTlmadidebeli mama naT-
lad da zustad gvawvdis.
1. adamianis Tavdapirveli buneba
`codviT dacemamde adamianis sxeuli ukvdavi iyo. mis-
Tvis ucxo iyo sneuleba, simZime da sitlanqe da ar icnobda
Tavis axlandel, ukve bunebriv codvebs da xorciel
grZnobebs (makari didis qadagebani, sityva 4). adamianis
sxeuls gacilebiT ufro faqizi grZnobebi da Seudareblad
Tavisufali moqmedeba hqonda. adamians, amgvari sxeuliT
Semosilsa da aseTi grZnobis organoebiT, sulTa grZnoba-
di xilvac SeeZlo, romelTa rigsac Tavad miekuTvneba su-
liT da romlebTan urTierTobis unaric Seswevda; adamians,
wmida sulebis msgavsad, SeeZlo RvTis Semecneba da RmerT-
Tan urTierToba. wminda sxeuli mas ar abrkolebda da arc
sulTa samyarosagan ganaSorebda. sxeuliT mosil adamians
samoTxeSi cxovrebis unari Seswevda, sadac axla mxolod
wmindanebs SeuZliaT mkvidroba da isic mxolod suliT,
xolo wmindanTa sxeulebi aRdgomis Semdeg Sevlen sasufe-
velSi da es sxeulebi codviT dacemis dros SeZenil sit-
lanqes saflavebSi datoveben; maSin isini sulierni Seiqnebi-
an, sulis msgavsni, makari didis TqmiT, (sityva 6, T. 13) da
im Tvisebebs warmoaCenen, romlebic maT Seqmnis dros
miecaT.* adamianebi maSin kvlav SeuerTdebian wmida suleb-
is krebuls da aRadgenen maTTan urTierTobas. sulieri
sxeulis magaliTs vxedavT ufal ieso qristes sxeulSi
aRdgomis Semdeg.
2. adamianis codviT dacema
dacemiT adamianis xorcic Seicvala da sulic. pirdapi-
ri gagebiT _ dacema imavdroulad maTi sikvdilic iyo; xolo
xiluli da Cvengan sikvdilad wodebuli, sinamdvileSi, mx-
olod sulis sxeulTan gayraa, romlebic mkvdrebi iyvnen
adreve, radgan ganSorda maT WeSmariti sicocxle _ Rmer-
Ti. maradiuli sikvdiliT Cven ukve mkvdrad vibadebiT! ver
vgrZnobT, rom mkvdrebi varT, rogoradac mkvdrebi ver
grZnoben sikvdils, mkvdrebisTvis sazogado TvisebiT! Cve-
ni sxeulis sneulebani, materialuri samyaros sxvadasxva
nivTierebis saziano gavlenisadmi daqvemdebareba, siuxeSe
* magram dacemamde, samoTxeSi myofi adamianis sxeulis sinatife
gansxvavebulia aRdgomis Semdgomi sxeulis sinatifisgan (ix. svimeon
axali RmrTismetyvelis sityva 45, Tavi 5).
_ codviT dacemis Sedegia. dacemis Semdeg Cveni sxeuli
cxovelTa sxeulebis rangSi Sevida; igi Tavisi dacemuli
bunebis cxovrebiT arsebobs. sxeuli sulis dilegi da sa-
marea. mZafr gamoTqmebs viyenebT, magram jerovnad esenic
ver gamoxataven sulieri simaRlidan Cveni sxeulis xor-
ciel yofamde dacemas. gulmodgine sinanuliT gvmarTebs
Tavis ganwmeda da raRac doniT mainc unda ganvicadoT
Tavisufleba da sulieri mdgomareobis simaRle, rom Cve-
ni sxeulis gasaWiri, misi sikvdili gavacnobieroT, romel-
ic RvTisgan gandgomiT SegvemTxva. sikvdilis am mdgomar-
eobaSi Cveni sxeulis grZnobebs, ukiduresi siuxeSisa da
sitlanqis gamo, sulebTan urTierToba ar SeuZliaT; isi-
ni maT ver xedaven, ar esmiT maTi da verc SeigrZnoben.
amgvarad, daClungebuli culic aRar gamoiyeneba daniS-
nulebisamebr. wmida sulebma adamianebTan, rogorc uR-
irsebTan, urTierTobaze uari Tqves; xolo dacemulma
sulebma Tavis dacemaSi migvitaces, Segverwynen da, ukeT
rom vyavdeT tyveobaSi, cdiloben, TviTonac da maTi
borkilebic CvenTvis SeumCneveli darCes. da Tu mainc
amJRavneben Tavs, isic imisTvis, rom Cvenze batonoba gan-
imtkicon. codvis tyveobaSi myofma yvela Cvenganma unda
icodes, rom dacemis Sedegad wmida angelozebTan urTier-
Toba CvenTvis uCveulo gaxda da rom amave mizeziT SeviT-
viseT dacemul angelozebTan urTierToba, romelTa
rigsac suliT mivekuTvnebiT; unda vicodeT, rom codvasa
da dacemaSi myof adamianebTan grZnobadi saxiT gamocxa-
debulebi demonebi arian da ara _ wmida angelozebi. wmi-
da isaak asuri ambobs: `biwiani suli wmida sasufevelSi
da wmindanTa sulebTan erTobaSi ver Sedis~ (sityva 74).
wmida angelozebi mxolod wmida adamianebs ecxadebian,
romlebmac wmida cxovrebiT aRadgines RmerTTan da maTTan
urTierToba.*
3. kontaqti dacemul sulebTan
demonebi, marjved cdunebis mizniT, adamianebs umetes
SemTxvevaSi naTlis angelozebis saxiT evlinebian da
zogjer imasac cdiloben, adamianad moaCvenon Tavi. eSmake-
bi xandaxan momavalsac ki winaswarmetyveleben da zogjer
saidumloebsac xsnian, magram maTi ndoba arafriT ar Sei-
Zleba. maT WeSmariteba sicrueSi aqvT areuli. WeSmarite-
bas drodadro iyeneben adamianTa ukeT cdunebis mizniT. wmi-
da mociqulma pavlem Tqva: `eSmaki icvalisve angelozad
naTlisa. ara ukue did ars, msaxurnica Tu misni gardaicval-
nen, viTarca msaxurni simarTlisani~ (2 kor. 11,14-15)~
(episkoposi egnate, Txz. kreb. t. III, gv. 7-9).
`yvela adamianisTvis sazogado wesia, rom arafriT ar
endos sulebs, rodesac isini grZnobadi saxiT evlinebian;
rom maTTan ar isaubros da araviTari yuradReba ar miaq-
cios. sulTa gamocxadeba adamianma udides da saxifaTo sac-
durad unda CaTvalos. amgvar gansacdelSi RmerTs unda
mivapyroT guli da goneba, vilocoT Sewyalebisa da gan-
sacdelisgan xsnisaTvis. udidesi ugunurebaa cnobismoyvar-
eobiT da maTgan raimes Setyobis mizniT sulebis xilvis
survili. amgvari survili ugunurebacaa da marTlmadide-
beli eklesiis zneobrivi da samoRvaweo gadmocemebis sru-
li uvicobac.
* magram iSviaT SemTxvevaSi, RvTis gansakuTrebuli ganzraxviT, wmida
angelozebi codvilebsa da cxovelebsac ki evlinebian, rogorc amas
qvemoT SeniSnavs episkoposi egnate.
sulTa Secnoba sruliad sxvagvarad moixveWeba, vidre
es gamoucdel da gaufrTxilebel mCxrekels hgonia.
gamoucdelisTvis sulebTan aSkara urTierToba udidesi
ubedurebaa an ubedurebis wyaroa.
dabadebis wignis RvTivsulieri mwerali ambobs, rom ad-
amians pirveli dacemisas jer kidev sasufevlidan gandevnam-
de daado ufalma sasjeli: `da uqmna ufalman RmerTman ad-
ams da colsa missa samoselni tyavisani da Sehmosna maT~
(dab. 3,20). wmida mamaTa ganmartebiT (wmida ioane damaske-
li `marTlmadidebluri sarwmunoebis zusti gadmocema~,
wg. 3. T. 1) ̀ samoselni tyavisani~ niSnavs Cvens uxeS sxeuls,
romelic dacemisas Seicvala da dakarga pirvandeli sifa-
qize da suliereba, xolo SeiZina awindeli sitlanqe da
siuxeSe. sxeulis cvlilebis mizezi Tumca ki dacema iyo,
magram es cvlileba yovladZlieri Semoqmedis gavleniT,
Cvendami misi gamouTqmeli wyalobiTa da mowyalebiT aRes-
rula. sxvaTa Soris, Cveni sxeulis axlandeli mdgomareo-
bidan gamomdinare, CvenTvis sasargeblo Sedegebs Soris
unda aRiniSnos is, rom sxeulis gauxeSebis daSvebis Sede-
gad Cven im sulebis grZnobadi xilva ar SegviZlia, romel-
Ta tyveobaSic CavcvivdiT. RvTiurma sibrZnem da mowyale-
bam dado zRude samoTxidan dedamiwaze gamodevnil adami-
anebsa da zecidan miwaze dacemul sulebs Soris _ adami-
anis sxeulis materiis siuxeSe. ase mijnaven miwieri mTa-
varni borotmoqmedebs adamianTa sazogadoebisgan, raTa
TviTneburad ar avnon am sazogadoebas da sxva adamianebi ar
garyvnan (wmida ioane kasiane, saubari 8, T. 12). dacemuli
sulebi codvili azrebisa da gancdebis miwodebiT moqmede-
ben adamianebze; sulTa grZnobad xilvas cota vinme Tu aRw-
evs kacTagan ~(episkoposi egnate, gv. 11-12).
sulTa samyarosagan sxeuliT gamijnuli da SemozRudu-
li suli TandaTan srulyofs sakuTar Tavs saRvTo sju-
lis swavliT anu qristianobis SeswavliT da borotisa da
keTilis garCevis unars iZens. maSin mas sulTa sulieri
xedvis niWi eZleva da Tu es xedva RvTis gangebis Sesabamisi
aRmoCndeba, maSin mas sulTa grZnobadi xedvac mieniWeba,
radgan misTvis xiblic da sacduric ukve naklebsaSiSi iqne-
ba, codna da gamocdileba ki _ sasargeblo. xiluli sikvdi-
lis dros, sulisa da sxeulis gayrisas, Cven kvlav sulTa
sazogadoebaSi SevdivarT. aqedan cxadi xdeba, rom sulTa
samyaroSi keTilad SesvlisTvis aucilebelia saRvTo mc-
nebebiT dReniadag sakuTari Tavis srulyofa, da rom swored
am srulyofisTvis mogveca Cven garkveuli dro, romelsac
RmerTi ganuwesebs yovel adamians miwaze samogzaurod da
am mogzaurobas hqvia amqveyniuri cxovreba.
4. grZnobaTa gaxsna
adamiani grZnobaTa ramdenadme cvlilebiT sulTa xed-
vis unars iZens, rac misTvis SeumCnevlad da gaugebrad xde-
ba. igi sakuTar Tavs amCnevs, rom uecrad imis xedvas iwyebs,
rasac uwin ver xedavda da rasac sxvebi ver xedaven; imis
smenas iwyebs, rac adre ar esmoda. grZnobaTa amgvari cv-
lilebis ganmcdelisTvis es metad martivi da bunebrivia,
Tumca ki misTvisac da sxvebisTvisac amouxsnelia, xolo
gamoucdelisTvis uCveulo da gaugebaria. yvelasaTvis cno-
bilia, magaliTad, rom adamianebs Zilis unari aqvT, magram
rogori movlenaa Zili, rogor gadavdivarT SeumCnevlad
fxizeli mdgomareobidan Zilisa da Tavdaviwyebis mdgomar-
eobaSi _ CvenTvis saidumlod rCeba. grZnobaTa cvlilebas,
romlis drosac adamiani grZnobiT kavSirSi Sedis uxilavi
samyaros arsebebTan, wmida werilSi grZnobaTa ganxuma
(gaReba, gaxsna) ewodeba. ̀ da ganuxuna RmerTman Tualni ba-
laamisni da ixila angelozi igi RmrTisaY mdgomare winaSe
virsa da maxvili xdili xelTa Sina misTa~ (ricxvTa 22,31).
mtriT Semojarulma winaswarmetyvelma elisem Tavisi
SeSinebuli msaxuris dasamSvideblad iloca da Tqva: ̀ ufa-
lo, ganuxven Tualni amis yrmisani, raTa ixilos. da ganux-
una ufalman Tualni misni da ixila da, aha, mTa igi savse
iyo hunebiTa da etlebiTa cecxlisaTa garemos elisesa~ (IV
mefeTa 6, 17-18) (ix. agreTve luk. 24,16-31).
wmida werilis es muxlebi cxadyofen, rom sxeulis
grZnobebi erTgvar kars da karibWes warmoadgenen Sinagan
sadgomSi, sadac suli myofobs da _ es kari RvTis miniS-
nebiT ixsneba da ixureba. dacemul adamianebSi es kari mud-
mivad daketilia, raTa Cveni dauZinebeli mtrebi _ dacemu-
li sulebi CvenSi ar SemoiWrnen da ar dagvRupon. es RonisZ-
ieba miT ufro aucilebelia, rom codviT dacemiT Cven boro-
ti sulebis garemocvaSi, maTs tyveobaSi vimyofebiT. CvenSi
SemoWris gza rom ara aqvT, isini garedan gvaxseneben Tavs
da nairgvari codvili azrebi Tu ocnebebi SemoaqvT riTac
gulubryvilo suls TavisTan urTierTobisTvis izidaven.
dauSvebelia, rom adamianma RvTis gangebuleba uaryos da
RvTis daSvebiT da ara RvTis nebiT, sakuTari ZalebiT gaxs-
nas Tavisi grZnobebi da sulebTan xilul urTierTobaSi
Sevides; magram asec xdeba. cxadia, rom sakuTari ZalebiT
mxolod dacemul sulebTan SeiZleba urTierTobis miRwe-
va. wmida angelozebisTvis uCveuloa RvTis nebasTan Seu-
Tanxmebeli, RvTisTvis arasaTno saqmeebSi monawileoba. ra
xiblavT adamianebs sulebTan gaxsnil urTierTobaSi?
daufiqrebeli da qristianuli Rvawlis ucodinari adami-
anebi cnobismoyvareobiT ixiblebian; maT ar swamT, ar ician
da ar esmiT, rom amgvari urTierTobiT SesaZloa didad
avnon sakuTar Tavs~ (episkoposi egnate, gv. 13-14).
`mcdaria is azri, rom sulebis grZnobadi xilva gan-
sakuTrebuli mniSvnelobis rames Seicavs. grZnobadi xil-
va sulierebis gareSe, sulierebaze saWiro codnas ar iZl-
eva, aramed iZleva mxolod zedapirul warmodgenas da ad-
vilad SesaZlebelia _ yvelaze mcdari Sexedulebebic war-
moSvas. pativmoyvareobiT Sepyrobilebs ki swored ase
emarTebaT. sulebis sulier xilvas mxolod WeSmariti
qristianebi aRweven, xolo sulTa grZnobadi xedvis unari,
metwilad, yvelaze uzneo cxovrebis adamianebs aqvT^ xolo
mcireds Tu ecxadebian sulebi, cxovrebaSi raime gan-
sakuTrebuli garemoebis gamo. am or ukanasknel SemTxveva-
Si adamiani ar gaikicxeba, magram msgavs, metad saSiS mdgo-
mareobidan gamosasvlelad, man didi gulmodgineba unda
gamoiCinos. Cvens droSi mravali adamiani aZlevs Tavs ufle-
bas, urTierToba daamyaros sulebTan magnetizmisa da spir-
itizmis saSualebiT; maT dacemuli sulebi, Cveulebriv,
naTlis angelozebis saxiT ecxadebian, sxvadasxva sain-
tereso zRapriT xiblaven da tyuil-marTals ureven _
yovelTvis ukidures sulier da gonebriv aSlilobas
SeamTxveven~ (episkoposi egnate, gv. 19).
`amitom Tavze warmodgenas nuravin Seiqmnis, rodesac
grZnobadad sulebs da TviT angelozebsac ki ixilavs; es
Cveneba calke, TavisTavad, misi mnaxvelis Rirsebas srule-
biT ar mowmobs: es ara marto uzneo adamianebs, aramed TviT
utyv cxovelebsac ki SeuZliaT~ (ricxvTa 22,23;) (episko-
posi egnate, gv. 21).
5. sulebTan kontaqtis saSiSroeba
`grZnobadi TvaliT sulebis xilvas yovelTvis moaqvs
didi an mcire ziani im adamianebisTvis, romlebsac sulieri
xedva ara aqvT. aq, dedamiwaze, WeSmaritebis saxeebi sicruis
saxeebTanaa aRreuli (wmida isaak asuri, sityva 2), rogorc
qveyanaSi, romelSic sikeTe borotebasTan aris areuli, anu
qveyanaSi, romelic dacemul angelozTa da dacemul kacTa
gandevnis adgilia~ (ep. egnate, gv. 23).
`sulebis grZnobadad mxilveli advilad SeiZleba Secdes
Tavis sazianod da dasaRupad. xolo Tu igi, sulTa xilvi-
sas, maTdami ndobas an gulubryvilobas gamoiCens, maSin
uTuod cdundeba, usaTuod moixibleba, gamoucdelisTvis
amouxsneli xiblis beWdiT aRibeWdeba _ sakuTar sulSi
saSineli zianis beWdiT; amasTanave, xSirad ispoba gamos-
worebisa da xsnis saSualebac. es bevrs, Zalian bevrs
emarTeba. amgvarad ara marto warmarTebs mosvliaT, romel-
Ta qurumebic, metwilad, demonebTan iyvnen kavSirSi, da ara
mxolod qristianul saidumloebebSi gauTviTcnobierebe-
li mravali qristiani cdunebula msgavsad da garkveul
garemoebaTa gamo sulebTan urTierTobaSi Sesula, aramed
mravali moRvawe da monazonic cdunebula, visac sulieri
xedva ar hqonda moxveWili da grZnobadad ixila sulebi.
sulier samyaroSi swori, kanonieri Sesvla mxolod da
mxolod qristianuli moRvaweobiT moixveWeba. yvela sxva
saSualeba ukanonoa da uarsayofi, ramdenadac ujero da
damRupvelia. qristes WeSmarit moRvaweebs RmerTi Tavad
warmarTavs sulTa xilvaSi, maSin WeSmaritebas ganeSore-
ba moCvenebiTi WeSmariteba. da roca RmerTi warmarTavs,
maSin eniWeba moRvawes sulTa sulieri xilva, romliTac
zustad da zedmiwevniT mJRavndeba mis winaSe sulTa Tvi-
sebebi. mxolod amis Semdeg eniWeba zogierT moRvawes sul-
Ta grZnobadad xilva, romliTac sulieri xedviT mopove-
buli sulTa Semecnebis srulyofa xdeba~ (episkoposi eg-
nate, gv. 24).
6. zogierTi praqtikuli rCeva
meufe egnates wmida antonis cxovrebidan mohyavs praq-
tikuli rCevebi qristiani moRvaweebisTvis, maszed, Tu
rogor unda moiqcnen isini sulTa grZnobad aRqmasTan mima-
rTebaSi (wmida antonis cxovreba, romelic wmida aTanasem
aRwera, erTxel ukve movixsenieT, rogorc Cveni codnis Zir-
iTadi wyaro eSmakTa saqmianobis Sesaxeb). wmida antonis
rCevebs udidesi mniSvneloba aqvs yvelasTvis, visac WeS-
mariti qristianuli cxovreba surs Cvens droSi, rodesac
sulTa grZnobadi aRqma bevrad ufro gavrcelebulia (rom-
lis mizezTa axsnasac qvemoT SevecdebiT). wmida antoni gvas-
wavlis:
`xolo Tqveni usafrTxoebisTvis unda uwyodeT Semdegi:
roca raime Cveneba warmogidgeba, ar SeSinde, aramed
rogoric ar unda iyos es xilva, pirvel yovlisa, mxned
hkiTxe: vina xar Sen da saidan? da Tu es wmindanTa gamocxa-
deba iqneba, maSin isini dagamSvideben da SiSi sixaruliT
Segecvleba. xolo Tu gamocxadeba eSmakTaganaa, Sens sul-
Si simtkices rom waawydebian _ umal Seyoymandebian, rad-
gan kiTxva: `vina xar Sen da saidan~ sulis Seupovrobaze
mianiSnebs. isu navem amgvari kiTxva rom dasva (isu nav. 5,13),
WeSmaritebaSi darwmunda, xolo daniels _ mteri ver dae-
mala (episkoposi egnate, gv. 43-44).
episkoposi egnate gviambobs, rom erTxel kinaRam wmida
svimeon mesvetec ki acduna eSmakma, rodesac mas angelozis
saxiT gamoecxada cecxlovan etlze amxedrebuli (wmind-
anTa cxovreba, 1 seqt.). meufe egnate Tanamedrove marTl-
madidebel qristianebs afrTxilebs, rom `Tuki wmindaneb-
sac ki cdunebis amgvari saSiSroeba emuqrebodaT macduri
sulebisgan, maSin CvenTvis es safrTxe ufro sazarelia;
Tuki wmindanebic ki yovelTvis ver cnobdnen demonebs, rom-
lebic wmindanebis da TviT qristes saxiTac ki evlinebod-
nen maT, maSin Cvens Tavze rogorRa unda vifiqroT, rom Seuc-
domlad vicnobT maT? sulebisgan xsnis mxolod erTi saSu-
aleba aris is, rom gadaWriT uarvyoT Cvenebebi da maTTan
urTierToba; amgvari Cvenebebisa da urTierTobebisTvis Cve-
ni uZlureba unda vaRiaroT.
qristianuli moRvaweobis wmida moZRvrebi... RvTismosav
qristianebs uanderZeben, rom araviTar saxes Tu Cvenebas
ar endon; Tuki isini uecrad warmoudgebian, ar gaaban maT-
Tan saubari da araviTari yuradReba ar miaqcion. wmida ma-
mebi mcnebad gviweseben, rom amgvari Cvenebebis dros pir-
jvris gadaweriT movizRudoT Tavi, Tvali avaridoT da sak-
uTari uRirsebis mtkice SegnebiTa da wmida sulebis xil-
vis uZlurebis aRiarebiT vilocoT RvTisadmi, raTa ufal-
ma dagvifaros yovelgvari tanjvisa da cdunebisagan,
romelsac cbierad gviwyobs boroti suli, romelic adami-
anTa mimarT ukurnebeli siZulviliTa da SuriT aris das-
neulebuli~ (episkoposi egnate, gv. 45-46).
Semdgom episkopos egnates Rirsi grigol sinaelis ci-
tata mohyavs: ̀ arasgziT ar miiRo, Tuki grZnobiT an gonebiT
raimes ixilav SenSi an Sen gareT. Tundac qristes, ange-
lozis an wmindanis saxe ixilo, an Tu gonebaSi warmogesax-
os sinaTle _ ar endo: radgan gonebas Tavadac axasiaTebs
bunebrivad meocnebeoba da igi marjved qmnis saxeebs sur-
vilisamebr, rac im adamianebisTvis aris damaxasiaTebeli,
romlebic mkacri yuradRebiT ar ekidebian sakuTar Tavs,
riTac isini Tavadve ziandebian^~ (episkoposi egnate,
gv. 47-49).
daskvna
episkoposi egnate gvaswavlis: `sulTa samyaroSi swo-
rad Sesvlis erTaderTi gza _ qristianuli moRvaweobaa~
(episkoposi egnate, gv. 53).
`Tavis droze, romelic mxolod RmerTma ganawesa da
romelic mxolod RmerTma uwyis, Cven ueWvelad SevalT
sulTa samyaroSi. es dro yvela CvenganisTvis axloa! dae,
yovladmowyale RmerTma mogvmadlos Cven miwieri cxovre-
bis imgvarad aRsruleba, rom amqveynadve gavwyvitoT
dacemul sulebTan kavSiri da wmida sulebTan davamyaroT
urTierToba, raTa sxeulTan ganSorebis Jams wmida sulTa
Tana SeviracxoT da ara _ gandevnil sulebTan~ (episkopo-
si egnate, gv. 67).
episkopos egnate brianCaninovis es asi wlis winandeli
swavleba, sruliad SesaZlebeli iyo Cvens droSic dawer-
iliyo _ imdenad zustad gadmogvcems igi dRevandel suli-
er gansacdelebs, rodesac `aRqmis kari~ (am dargSi erT-
erTi eqsperimentatoris, oldos haqslis mier gavrcele-
bul frazas viyenebT) ise farTod gaiRo, rogorzec episko-
pos egnates dros arc ki ocnebobdnen.
es sityvebi komentars ar saWiroebs. gulisxmierma mkiTx-
velma albaT ukve Seusabama igi ̀ sikvdilSemdgom~ mdgomar-
eobebs, romelTac Cven am furclebze aRvwerT da mixvda,
Tu raoden saxifaToa adamianis sulisTvis es gamocdilebe-
bi. visTvisac cnobilia es marTlmadidebluri swavleba, ar
SeiZleba, SiSiTa da ZrwoliT ar uyurebdes im daudevrobas,
romliTac Tanamedrove `qristianebi~ mindobian xilvebsa
da moCvenebebs, rac axla sul ufro gavrcelda. am mindobis
mizezi naTelia: romaulma kaTolicizmma da protestanto-
bam, romlebic mravali saukunea marTlmadideblur swav-
lebas da sulieri cxovrebis praqtikas moswydnen, sulTa
samyaros naTlad garCevis yovelgvari unari dakarges. maT-
Tvis sruliad ucxo gaxda yvelaze arsebiTi qristianuli
Tviseba _ sakuTari `keTili~ azrebisa da grZnobebisadmi
undobloba. Sedegad _ ̀ sulieri~ gamocdilebebi da Cvenebe-
bi dRes ufro metadaa gavrcelebuli, vidre mTeli qris-
tianuli epoqis romelime sxva periodSi, xolo am faqtis
asaxsnelad gulubryvilo kacobrioba mzadaa, rom sulieri
saswaulebis `axali epoqis~ an `suliwmidis axali mofe-
nis~ Teoria miiRos.
kacobrioba sulierad imdenad gaRatakda, rom marTalia
Tavs `qristianul sazogadoebad~ miiCnevs, magram sinamd-
vileSi eSmakiseul `saswaulTa~ saukunisTvis emzadeba.
swored es aris ukanaskneli Jamis moaxloebis niSani
(gamocx. 16,14).
unda davamatoT, rom TviT marTlmadidebeli qristiane-
bi, romlebic WeSmarit qristianul swavlebas Teoriulad
floben, iSviaTad acnobiereben amas da xSirad aramarTl-
madideblebiviT advilad cdundebian. dadga dro, rom es
swavleba imaT daibrunon, visac igi warmoSobiT ekuTvnis.
vinc amJamad Tavis ̀ sikvdilSemdgom~ gamocdilebebs aR-
weren, aCveneben, rom iseve endobian TavianT gamocdilebas,
rogorc warsulSi _ nebismieri Tavgzaareuli adamiani; am
sakiTxze arsebul mTel Tanamedrove literaturaSi Zalian
cotaa SemTxveva, roca seriozulad ismis kiTxva _ xom ar
SeiZleboda, rom gancdilis Tundac nawili eSmakisagan yo-
filiyo? marTlmadidebeli mkiTxveli, raRa Tqma unda, das-
vams am kiTxvas da am SemTxvevebis axsnas marTlmadidebeli
mamebisa da wmindanebis sulieri swavlebis Suqze Seecdeba.
axla gavagrZeloT da vnaxoT, konkretulad mainc ra
emarTeba suls, roca igi sikvdilis Semdeg sxeuls tovebs
da sulTa samyaroSi Sedis.
Tavi meeqvse
sahaero sazvereebisahaero sazvereebisahaero sazvereebisahaero sazvereebisahaero sazvereebi
am dacemul qveyanaSi eSmakTa samkvidrebeli adgili
`haeria~, sadac maT axladgardacvlili sulebi awydebian.
meufe egnate Semdeg am samflobelos aRwers, romelic kar-
gad unda gvesmodes, raTa CvenTvis cxadi gaxdes Tanamed-
rove `sikvdilSemdgomi~ gamocdilebani.
`sityva RvTisa da sityvis Tanamoqmedi suli Tavis rCeul
WurWelTa meSveobiT gangvicxadebs, rom zecasa da miwas
Soris sivrce, Cven mier xiluli mTeli laJvardovani uf-
skruli, cisqveSeTi, zecidan gamodevnil dacemul angeloz-
Ta samkvidrebels warmoadgens...
wmida pavle mociquli dacemul angelozebs cisqveSeTis
ukeTur sulebs uwodebs (efes. 6,12), xolo maT meTaurs _
haeris xelmwife mTavars (efes. 2,2). dacemul sulTa didi
raodenoba mimofantulia mTel gamWvirvale ufskrulSi,
romelsac Cven zemoT vxedavT. isini aRaSfoTeben adamianTa
mTel sazogadoebas da TiToeul maTgans. ar arsebobs arc
borotmoqmedeba da arc danaSauli, romlis moTave da monaw-
ilec isini ar iyvnen. eSmakebi adamians yoveli RonisZiebiT
midreken da ganswavlian codvaSi. `winamosajuli Tqveni
eSmaki, viTarca lomi myvirali mimovals da eZiebs, vinmca
STanTqa~ (1 petr. 5,8) _ Cveni miwieri cxovrebis Jams da
sulis sxeulidan gayris Semdegac. roca qristianis suli
Tavis qveyniur taZars (sxeuls) datovebs da sahaero sivr-
ceSi Tavis zeciur samSoblos mieltvis, demonebi aCereben
da cdiloben masSi ipovon TavianTi msgavseba, TavianTi cod-
vianoba, TavianTi dacema da adamianis suli jojoxeTSi Caag-
don, romelic `ganmzadebul ars eSmakisaTvis da angeloz-
Ta misTaTvis~ (maT. 25,41). boroti sulebi TavianTi mop-
ovebuli uflebiT iqcevian amgvarad~ (episkoposi egnate,
Txz. kr. t. III, gv. 132-133).
adamis dacemis Semdeg (ganagrZobs episkoposi egnate),
roca adamianisTvis samoTxe daiketa da mcvelad dadgenil
iqna qerubimi cecxlovani maxviliT (dab. 3,24), dacemul
angelozTa meTauri _ satana Tavisi morCili urdoebiT
`dedamiwidan samoTxisken mimaval gzaze dadga; da mas mere,
Cveni xsnisTvis qristes wamebamde da macxovnebel sikvdi-
lamde, borots am gzaze sxeuls gaSorebuli arc erTi ad-
amianis suli ar gautarebia. zecis kari samudamod Caiketa
adamianisTvis. marTalnica da codvilnic jojoxeTSi Ca-
diodnen. maradisobis kari da uvali gzac mxolod Cveni
uflis, ieso qristes winaSe gaixsna~ (gv. 134-135). ieso
qristes mier Cveni gamoxsnis Semdeg `yvela, vinc aSkarad
uaryofs macxovars, amieridan eSmaks ganekuTvneba: maTi
sulebi sxeulTan ganSorebis mere pirdapir jojoxeTSi
Cadian. miwieri cxovrebidan umal samaradiso sasufevelSi
gadasvlis Rirsni arc codvas midrekili qristianebi ari-
an. samarTlianoba moiTxovs, rom qristianis sulis cod-
visadmi es midrekilebebi, gamomxsnelis mimarT Ralati ai-
wonos da Sefasdes. aucilebelia gankiTxva da garCeva, rom
ganisazRvros, Tu romeli ufro Warbobs masSi _ maradiu-
li cxovreba, Tu maradiuli sikvdili. sxeulidan gasvlis
Semdeg yoveli qristianis suls elodeba RvTis piruTvne-
li samsjavro; rogorc pavle mociquli ambobs: `...wina-uc
kacTa erTgzis sikudili da misa Semdgomad sasjeli~ (ebr.
9,27).
bneli Zalebis mier sahaero sivrceSi mimavali sulebis
gansasjelad calkeuli samsjavroebi da mcvelebia dadge-
nili SesaniSnavi wesrigiT. dedamiwidan zecamde cisqveSe-
Tis SreebSi dacemul sulTa modaraje legionebi dganan.
TiToeuli ganyofileba codvis gansakuTrebul saxes ga-
nagebs da iq misul suls gansjis. eSmakTa sahaero sadara-
joebi da samsjavroebi mamaTa nawerebSi sazvereebad iwode-
bian, xolo masSi msaxuri sulebi _ mezvereebad~ (gv. 136).
1. rogor unda gvesmodes sazvereebi
marTlmadidebluri esqatologiis arc erTi aspeqti
SesaZloa ise arasworad ar yofila gagebuli, rogorc sa-
haero sazvereebi. Tanamedrove modernistuli marTlma-
didebluri seminariebis mravali kursdamTavrebuli am
movlenas saerTod uaryofs, rogorc marTlmadidebluri
swavlebis raRac `gviandel damatebas~, anu rogorc `mog-
onil~ samyaros, romelsac safuZveli ar aqvs wmida wer-
ilSi, arc wmida mamaTa nawerebSi an sulier sinamdvileSi.
es studentebi racionalisturi ganaTlebis msxverplni
arian, romlebsac gamowvlilviT ar esmiT arc im realoba-
Ta gansxvavebuli siRrmeebi, romlebic marTlmadideblur
teqstebSia xSirad aRwerili, da arc _ calkeuli azro-
brivi siRrmeebi, romlebic mravalgzis gvxvdeba bibliaSi
da wmida mamaTa nawerebSi. teqstis ̀ pirdapir~ mniSvnelo-
baze dayrdnoba da movlenebis `realisturi~, anu gami-
wierebuli gageba wmida werilsa da wmindanTa cxovrebebSi
aRwerili ambebisa, abundovanebs da saerTod Crdilavs
kidec im sulier azrsa da sulier gamocdilebas, romlebic
xSirad ZiriTad marTlmadideblur wyaros warmoadgenen.
amitom, meufe egnates, romelic erTi mxriv `daxvewili~
Tanamedrove inteleqtuali iyo, xolo meore mxriv _ ek-
lesiis namdvili da WeSmariti Svili, kargi Suamavloba Seu-
Zlia gaswios, romlis SemweobiTac marTlmadidebelma in-
teleqtualebma SesaZloa ipovon WeSmarit marTlmadide-
blur gadmocemasTan misabrunebeli gza.
vidre sahaero sazvereebze meufe egnates swavlebas gan-
vagrZobT, gavixsenoT ori marTlmadidebeli moazrovnis
(erTi Tanamedrovisa da erTi Zvelis) Segoneba maTdami, vinc
imqveyniur realobaTa gamokvlevas apirebs.
XIX saukuneSi moskoveli mitropiliti makari sulis
sikvdilisSemdgom mdgomareobaze saubrisas werda: `unda
SevniSnoT, rom sulieri samyaros saganTa gamoxatvisas,
CvenTvis, xorcSemosilTaTvis, rogorc met-naklebad auci-
lebelia grZnobadi, adamianuri Tvisebebi, aseve aucilebe-
lia maTi gaTvaliswineba sazvereebze detalur swavleba-
Sic, romlebsac xorcTan ganSorebis Semdeg gadis adami-
anis suli. amitomac mtkiced unda gvaxsovdes Segoneba, an-
gelozma rom misca Rirs makari aleqsandriels, sazveree-
bze sityvis dasawyisSi: `miwieri nivTebi aq zeciuris yve-
laze sust gamoxatulebad miiCnie~. sazvereebi uxeSi,
grZnobadi azriT ki ar unda warmovidginoT, aramed SeZleb-
isdagvarad _ sulieriT, da wvrilmanebs ar unda gam-
ovedevnoT, romlebic sazvereebze eklesiis erTiani azris
miuxedavad, calkeul saeklesio mweralsa da calkeul saek-
lesio gadmocemaSi sxvadasxvagvaradaa warmodgenili~ (mit-
ropoliti makari moskoveli, `marTlmadideblur-dogma-
turi RvTismetyveleba~, spb, 1883 w., t. 2, gv. 538).
amgvar wvrilmanTa zogierTi magaliTi (romelTa uxeSi
da grZnobadad ganmarteba ar SeiZleba) mohyavs wmida
grigol dioloRoss Tavisi ̀ saubrebis~ me-4 wignSi, romel-
ic, rogorc ukve vnaxeT, specialurad sikvdilSemdgom si-
cocxles eZRvneba.
wmida grigoli am wignSi aRwers vinme reparatusis
sikvdilSemdgom xilvas (romelic didi koconis Tavze mdgom
codvil mRvdels xedavda) da wers: ̀ mogizgize koconi imi-
tom ki ar ixila reparatusma, rom jojoxeTSi SeSa iwvo-
da, aramed imitom, rom mas cxadad daenaxa jojoxeTis cecx-
lis suraTi da ise aRewera adamianebisTvis, rom maT
nivTieri cecxlis gamocdilebiT maradiuli cecxlis SiSi
eswavlaT.~ (IV, 31, gv. 314).
wmida grigoli aRwers agreTve, Tu rogor mobrunda ukan
gardacvalebis Semdeg erTi adamiani ̀ Secdomis~ gamo _ si-
namdvileSi cxovrebidan sxva vinme, misi mosaxele iyo gax-
mobili (msgavsi SemTxveva Tanamedrove `sikvdilSemdgom~
gamocdilebebSic moxda). wmida grigoli aqve dasZens: ̀ roca
msgavsi ram xdeba, guldasmiT ganxilva gviCvenebs, rom es
Secdoma ar iyo, aramed _ gafrTxileba. ufali Tavisi us-
azRvro mowyalebiT zogierT suls sikvdilis Semdeg nebas
aZlevs, rom sakuTar sxeulSi dabrundes, raTa jojoxe-
Tis xilviT, bolos da bolos, iswavlon SiSi maradiuli
sasjelisa, romelic mxolod sityviT ver irwmunes~ (IV, 37).
erT adamians sikvdiliswina xilvaSi samoTxiseuli oqros
saxli rom aCvenes, wmida grigoli amis Sesaxeb SeniSnavs:
`raRa Tqma unda, arc erTi WkuaTmyofeli adamiani pirda-
pir ar gaigebs am sityvebs... raxan guluxvi mowyaleba sama-
radiso didebiT jildovdeba, amitom samaradiso oqros
saxlis ageba sruliad SesaZleblad gveCveneba~ (IV, 37).
mogvianebiT dawvrilebiT SevCerdebiT im sxvaobebze,
romlebic arseboben sxva samyaros xilvebsa da ̀ sxeulidan
iq gasvlis~ namdvil gamocdilebebs Soris (sazvereebis
gamocdileba da mravali Tanamedrove `sikvdilSemdgomi~
gamocdilebaTagani aSkarad am ukanasknel kategorias
ganekuTvneba); magram jer CvenTvis sakmarisia gaviTvaliswi-
noT, rom imqveyniur samyarosTan yovelgvar mimarTebas si-
frTxiliT da gonivrulad unda mivudgeT. marTlmadide-
bluri moZRvrebis mcodneTagan aravin ityvis, rom sazveree-
bi `ararealuria~, rom sikvdilis Semdeg suli maT namd-
vilad ar gaivlis. magram mxedvelobaSi unda viqonioT, rom
es Cvens uxeS materialur samyaroSi ar xdeba; rom iq Tum-
caRa arsebobs dro da sivrce, magram isini Zireulad gan-
sxvavdebian Cveni miwieri warmodgenebisgan da, rom Cveni,
miwieri eniT monaTxrobi verasodes gadmoscems imqveyniur
realobebs. vinc marTlmadideblur literaturas kargad
icnobs, misTvis cxadi iqneba, Tu rogor ganasxvaos iq aRw-
erili sulieri realobani Tanmxlebi wvrilmanebisgan,
romlebic zogjer simbolurad an mxatvruli eniTaa gad-
mocemuli. amdenad, raRa Tqma unda, ar arseboben haerSi
xiluli ̀ saxlebi~ an ̀ jixurebi~, sadac ̀ Sewirulobebs~
agroveben; xolo iq, sadac gragnili, an saweri masala ixs-
enieba, romlebiTac codvebi aRiracxeba, an ̀ saswori~, rom-
liTac saTnoebani aiwoneba, an `oqro~, romliTac `Tanan-
adebi~ gamoisyideba _ yvela am SemTxvevaSi Cven es saxeebi
sworad unda gavigoT, rogorc figuraluri da ganmarte-
biTi saSualebani, romlebic sulier realobaTa gamosax-
atavad gamoiyenebian da romlebsac suli am momentSi xvde-
ba. marTlac xedavs Tu ara sinamdvileSi suli im saxeebs
(Tavisi mudmivi Cvevis wyalobiT, rom sulier realobebs
sxeulebrivi formiT aRiqvamdes), Tu gancdilis gaxseneba
mxolod amgvari saxeebis saSualebiT SeuZlia, an Tu ubral-
od sxvagvarad ver gamoxatavs gancdils _ es yvelaferi
meorexarisxovani sakiTxia, romelic, rogorc Cans, wmida
mamebisa da wmindanTa cxovrebebis aRmwerlebisTvis (sadac
msgavsi SemTxvevebia aRwerili) arsebiTi sulac ar iyo.
mTavari sxvaa _ rom eSmakTagan gvema arsebobs, romlebic
saSineli, araadamianuri saxiT cxaddebian, rom axlad gar-
dacvlils msjavrs sdeben da jiqur cdiloben misi Txeli
sxeulis Sepyrobas, romelic mtkiced upyriaT angelozebs;
da es yvelaferi Cven zemoT, haerSi xdeba da mxolod mas
SeuZlia ixilos, vinc sulier realobaTa saxilvelad
Tvalxilulia.
axla davubrundeT episkopos egnates mier gadmocemul
marTlmadideblur swavlebas sazvereebis Sesaxeb.
2. wmida mamaTa mowmoba sahaero sazvereebis
Sesaxeb
`sazvereebis Sesaxeb swavleba aris eklesiis swavleba.
wmida pavle mociquli ueWvelad maT Sesaxeb gveubneba, rode-
sac gvauwyebs, rom qristianebs cisqveSeTis borot sulebT-
an uwevT brZola (ef. 6,12). am swavlebas vxvdebiT uZveles
saeklesio gadmocemaSi da saeklesio locvanSi~ (gv. 138).
meufe egnates mravali wmida mamis citata mohyavs,
romelnic sazvereebis Sesaxeb gvaswavlian. Cven aq zogierT
maTgans movixmobT.
wmida aTanase didi aRwers mis mier daweril wmida anto-
ni didis cxovrebaSi, rom erTxel wmida antoni, `mecxre
Jamis damdegs, sazrdelis miRebis win locvad damdgari,
aRtacebul iqna gonebiT da angelozebma maRla aiyvanes. ̀ ha-
eris mcveli~ demonebi abrkolebdnen mis asvlas; angeloz-
ebi ekamaTebodnen maT da winaaRmdegobis mizezis dasaxele-
bas ubrZanebdnen, radgan antonis codvebi ar hqonda. de-
monebi cdilobdnen misTvis dabadebis dRidan Cadenili cod-
vebi warmoedginaT, magram angelozebma daadumes cilism-
wameblebi da uTxres, rom antonis dRidan dabadebisa ar
unda aRuricxon codvebi, romlebic qristes madliT ukve
warixoca, aramed is codvebi warmoaCinon, Tuki uwyian,
romlebic antonim mas Semdeg Caidina, rac berad SedgomiT
RmerTs miuZRvna Tavi. braldebisas demonebi bevrs cruobd-
nen Tavxedurad, magram ramdenadac maTi braldebebi daus-
abuTebeli iyo, amdenad antonis gza gaexsna; imav wuTs gons
moego da naxa rom iqve iyo, sadac locvisaTvis dadga. Wamac
daaviwyda da mTeli Rame cremlsa da godebaSi gaatara da
imis fiqrSi, Tu ramdeni mteri hyavs adamians da ra brZola
aqvs maTTan; fiqrobda haerSi zecisken mimavali gzis
siZneleze da mociqulis am sityvebze: `rameTu ara ars
brZolaY Cueni sisxlTa mimarT da xorcTa, aramed mTavro-
baTa mimarT da xelmwifebaTa, soflis mpyrobelTa mimarT
bnelisa amis sawuTroYsaTa, sulTa mimarT ukeTurebisaTa,
romelni arian casa queSe~ (ef. 6,12; 2,2), da mociquli, vi-
nac uwyoda, rom haeris mcveli Zalni mxolod imas eZieben,
imas cdiloben mTeli ZaliT da mieltvian, rom zecisken
mimavali Tavisufali gza dagvixSon _ gvianderZebs: `aR-
iReT yovladsaWurveli igi RmrTisaY, raYTa SeuZloT wina-
dadgomad dResa mas borotsa, da yovelsave iqmodeT, raYTa
sdgeT... raYTa winaaRmdgomsa hrcxuenodis, da raYTa ara
aqundes Cuenda momarT sityuad borotisa~ (ef. 6,12; tit.
2,8) (gv. 138-139).
wmida ioane oqropiri aRwers sikvdilis Jams da gvaswav-
lis: `sahaero sivrceSi gasvlisas mravalgzis locva gv-
marTebs, mravali keTili saqme da angelozTa didi Tanadgoma
gvWirdeba. Tuki ucxo qveyanaSi an ucxo qalaqSi mogzauro-
bisas megzuri gvWirdeba, maSin raoden ufro saWiroa
CvenTvis winamZRolni da megzurni am haeris uxilav mTa-
varTa, mdevnelTa da mezvereTa Soris! ~ (sityva moTmineb-
isa da madlobisaTvis da maszed, raTa micvalebulebisaTvis
unugeSod ar vmwuxarebdeT. ikiTxeba aRdgomidan meSvide
SabaTs da micvalebulis dakrZalvisas).
wmida makari didi wers: `gesma, rameTu cisqveSeTSia
gvelTa mdinareebi, lomTa pirebi, bneli Zalebi, cecxli un-
elebeli da sxeulis yoveli asos SemaZrwunebeli; da nuTu
ar ici, rom Tuki suli wmidis beWdiT ar iqnebi aRbeWdili
sxeulidan gasvlis Jams, isini Seipyroben Sens suls da zec-
ad aRsvlaSi dagabrkoleben~ (saubari 16. Tav. 13).
wmida isaia gandegili (VI s.) _ ̀ saTnoTmoyvarebis~ erT-
erTi avtori gvaswavlis, rom ̀ qristianebs yoveldRiurad
Tvalwin unda edgaT sikvdili da imaze unda zrunavdnen, Tu
rogor gavlen sxeulidan da rogor gaivlian wyvdiadis Zal-
Ta Soris, romelnic haerSi dagvxvdebian~ (sityva 5,22);
`roca suli sxeulidan gava, mas angelozebi miacileben,
xolo mis dasabrkoleblad bneli Zalebi gamodian, romleb-
sac am sulis Sepyroba da wameba surT, raTa saTaviso ram
hpovon masSi~ (sityva 17).
wmida isixi ierusalimeli xucesi (VI s.) gvaswavlis ag-
reTve, rom ̀ moatans Cveni sikvdilis Jamic, mova igi da ver-
sad wavuvalT. da netav maSin amasoflisa da haeris mTavar-
ma, romelic unda Semogveyaros, Cveni mxolod umniSvnelo
codvebi hpovos da ver SeZlos Cveni mxileba~ (sityva 17).
wmida grigoli dioloRosi (Q604 w.) saxarebaze Tavis
saubrebSi wers: `Rrmad unda davufiqrdeT, Tu ra sazare-
li iqneba sikvdilis Jami, rogor SeZrwundeba suli, rogor
gaixsenebs yvela borotebas da Zrwola eqneba msajulisa.
maSin boroti sulebi micvalebulebs warmoudgenen yvela
codvas, romelzec Tavad ubiZgebdnen, raTa Semdeg ewamebi-
naT TavianTi Tanamonawile adamianis suli. magram mxolod
codvil sulebze ratom vsaubrob, rodesac boroti sule-
bi rCeul gardacvlilebsac ecxadebian da maTSic eZieben
saTavisos, Tuki ram CaudeniaT? adamianTa Soris mxolod
erTi iyo, vinc uwinares Tavis tanjvisa uSiSrad sTqva: ̀ ar-
Rara mravalsa vityodi Tquen Tana, rameTu movals mTavari
igi amis soflisaY da Cem Tana hpovos araraY~ (ioan. 14,30)
(sityva saxarebaze, 39. luka 19,42-47; episkoposi egnate,
t. 2. gv. 278).
wmida efrem asuri (Q 373 w.) sikvdilsa da sazvereebSi
samsjavros amgvarad aRwers: `rodesac sazareli mxedro-
ba modis, roca RvTaebrivi sulisamomxdelebi ubrZaneben
suls sxeulidan gasvlas da roca ZaliT migvitaceben da
migviyvanen garduval samsjavrod, maSin maTi mxilveli sa-
bralo adamiani... erTianad Zrwis, TiTqos miwa iZrao... da
RvTaebriv sulisaRmwodeblebs ahyavT suli haerSi, sadac
saZagel ZalTa qveynismpyrobeli mTavroba da xelisufleba
dgas. eseni arian _ Cveni boroti Semasmenlebi, sazareli
msjavrmdebelni, mezvereebi, codvebis aRmricxvelni; isi-
ni gzaze xvdebian adamianebs da aRuricxaven axalgazrdobasa
Tu xandazmulobaSi nebiT Tu uneblieT Cadenil codvebs,
romelnic sityviT, saqmiT an fiqriT aRasrules. didi SiSi
da Zrwola Seudgeba iq ubadruk suls. auwerel tanjvas
ganicdis igi iq, garSemortymuli auracxeli mtrebiT, rom-
lebic cils daswameben, raTa zecad aRsvlasa da sasufev-
lis damkvidrebaSi daabrkolon adamianis suli, magram wmida
angelozebi aRipyroben da ganarideben maT~ (wmida efrem
asuri, Txz. kreb. moskovi, 1882 w., t.3, gv. 383-385).
marTlmadidebeli eklesiis RvTismsaxurebaSic mraval-
gzis ixsenieba sazvereebi. magaliTad, wmida ioane damaske-
lis mier Sedgenil ̀ oqtoixosSi~ (rva xmaTa) (VII s.) vkiTx-
ulobT: `mixsen me yovladwmidao qalwulo, Jamsa aRsas-
rulisasa xelTagan eSmakTasa, da ganbWobisa da cilobisa-
gan, da sazareli gamocdisagan, da mwareTa sazvereTagan,
da mZvinvarisa mis mTavrisagan, RmrTismSobelo, da sauku-
noYsa sasjelisagan~ (xma 4, paraskevi, ciskris 8-e galobis
tropari).
aseve: ̀ odes xorcTagan ganeSoreba suli Cemi, maSin war-
momideg dedufalo da uxorcoTa mterTa zraxvani ganaqarve,
da pirni maTni Semusre, romelni eZieben uwyalod STanTq-
masa Cemsa, raTa daubrkolebelad ganvvlo haerTa Sina myo-
fni mTavarni bnelisani~ (xma 2, SabaTi, ciskris, 9-e galo-
bis tropari). meufe egnates Cvidmeti msgavsi magaliTi mo-
hyavs saRvTismsaxuro wignebidan, magram, raRa Tqma unda,
rom es CamonaTvalic ar aris sruli.
Zvel mamebs Soris sahaero sazvereebze yvelaze safuZ-
vlianad gadmogvcems wmida kirile aleqsandrieli (Q 444 w.)
Tavis moZRvrebaSi _ `sityva sulisa gansvlaze~, romelic
yovelTvis erTvoda im slavur fsalmunebs, romlebic
RvTismsaxurebisas gamoiyeneboda. sxva danarCenTan erTad,
wmida kirile am ̀ sityvaSi~ ambobs: ̀ rogori SiSi da Zrwo-
la mogelis sikvdilis dRes, sulo Cemo, odes ixilav saza-
relTa da sakvirvelTa, sastikTa da uwyaloTa, uricxvTa
maT demonTa, romelnic warmodgebian, viTarca bneli eTio-
pelni. da rameTu xilvaca oden maTi yovel satanjvelze
ufro saSinelia. SfoTavs da Zrwis suli da mwuxarebiT mil-
tolvili RvTis angelozebTan cdilobs damalvas, xolo
angelozTa mier pyrobili ganvals Soris sahaero sazvere-
Ta, romelnic abrkoleben mas: radgan yoveli sazvere mis
codvas warmoaCens... radgan sulis yoveli vneba da yoveli
codva mezvereTa da mtanjvelTa misTa aRracxuli aqvT~.
wmida kirilemde da mis Semdgomac mravali wmida mama
saubrobs an ixseniebs sazvereebs. zemoxsenebul saeklesio
dogmatikis istorikoss mravali maTganis citata mohyavs
da daaskvnis: ̀ sazvereebze swavlebis aseTi gamudmebuli da
yovelmxrivi gavrceleba eklesiaSi (gansakuTrebiT ki
meoTxe saukunis moZRvrebs Soris) uciloblad mowmobs, rom
maT igi wina saukuneebis mamaTagan gadmoecaT da mociqulTa
gadmocemazea dafuZnebuli~ (mitropoliti makari moskove-
li, `marTlmadidebluri dogmaturi RvTismetyveleba~,
t. 2, gv. 535).
3. sazvereebi wmindanTa cxovrebebSi
marTlmadidebel wmindanTa cxovrebebi mravalgzis da
imav dros cxovlad mogviTxroben maszed, Tu gardacvaleb-
is Semdeg rogor gadis suli sazvereebs. yvelaze ufro zed-
miwevniT igi aRwerilia wmida basili axlis cxovrebaSi (xs.
26 marts), sadac wmindanis mowafis _ grigolisadmi netari
Teodoras monaTxrobia aRwerili maszed, Tu rogor gadio-
da netari Teodoras suli sazvereebs. am naambobSi oci gan-
sakuTrebuli sazvere ixsenieba da gadmocemulia, Tu rome-
li codvebi gamoiZieba maTSi. episkoposi egnate sakmaod
vrclad gadmogvcems am monaTxrobs (t. III, gv. 151-158). mas-
Si sazvereebis Sesaxeb gansakuTrebuli araferia, rasac
sxva marTlmadidebluri wyaroebi ar Seicaven. amitom Cven
aq gamovtovebT am monaTxrobs, raTa sxva zogierTi wyarodan
movixmoT citatebi, romelnic TumcaRa naklebi gamowvlil-
viT, magram amasve gviamboben.
magaliTad, ambavi mxedari taqsiotesi (wmindanTa cxov-
rebebi, 28 marti) mogviTxrobs, rom taqsiote eqvs saaTs
saflavSi yofnis Semdeg amqveynad mobrunda da moyva Sem-
degs: `sikvdilisas ramdenime eTiopi vixile Cem win mdgo-
mi, saSineli sanaxavebi iyvnen da suli SemiZrwunda. Semdeg
davinaxe ori metad lamazi Wabuki da Cemma sulma maSinve
maT miaSura, TiTqos miwidan afrinda. Cven zecad avdiodiT
da gzad vawydebodiT yoveli adamianis sulis damabrko-
lebel sazvereebs, romlebSic maT calkeuli codvisTvis
pasuxs agebineben: erTs _ sicruisTvis, meores _ Suriano-
bisTvis, sxvas _ ampartavnebisTvis da amgvarad _ yovel
codvas haerSi Tavisi mtanjveli hyavs. da ai, angelozebis
xelSi etratze aRricxuli Cemi keTili saqmeebi vixile,
romlebsac isini Cems borot saqmeebs upirispirebdnen. amg-
varad gavdiodiT am sazvereebs. zecis bWes rom mivuax-
lovdiT, mruSobis sazveres mivadeqiT, SiSma Semipyro da
miCvenes iq Cemi xorcieli mruSobis saqmeebi, rac ki bavS-
vobidan sikvdilamde Camidenia, xolo Cemma megzurma angelo-
zebma miTxres: `yvela Seni xorcieli codva, romelic ki
Cagidenia qalaqSi yofnis dros, RmerTma Segindo, radgan
Sen Seinane isini~. magram sulis winaaRmdgomebma miTxres:
`xolo qalaqidan rom gaxvedi, mindorSi imruSe Seni mi-
waTmoqmedis colTan~. amis gamgone angelozebma, raki ver
hpoves keTili saqme, romelsac am codvas daupirispirebd-
nen, damtoves da wavidnen. maSin Semipyres borotma sulebma,
mgvemes da CamaTries qvemoT. miwa gaipo da viwro da myrali
labirinTebiT Camiyvanes jojoxeTis wyvdiadis fskerze~.
meufe egnates sazvereebis Sesaxeb sxva wmindanebis cx-
ovrebidanac mohyavs magaliTebi: wmida didmowame evstratis
(IV s. 13 dekemberi), wmida nikifore konstantinopolelis
(romelmac mravali suli ixila sazvereebs Soris mimava-
li. IV s. 21 seqtemberi), wmida svimeon emeselis, qrist-
esTvis salosis (VI s. 19 dekemberi), wmida makari didis
(19 ianvari).
episkoposi egnate ar icnobda im mravalricxovan adreul,
dasavlur marTlmadideblur wyaroebs, romlebSic mrav-
lad moipoveba sazvereebis aRwera da romlebic ar iyo Targ-
mnili berZnul an rusul enebze. rogorc Cans, saxelwode-
ba `sazvereebi~ aRmosavluri wyaroebiT Semoifargleba,
magram dasavleTis wyaroebSi aRwerili ̀ realoba~ mas See-
satyviseba.
magaliTad, wmida kolumbam, romelmac SotlandiaSi io-
nas kunZulis monasteri daaarsa (Q 597 w.), Tavis sicocx-
lis manZilze mravalgzis ixila haerSi demonTa brZola
micvalebulTa sulebisaTvis. amis Sesaxeb wmida adamnani
mogviTxrobs (Q 704 w.) mis mier aRweril wmindanis cxovre-
baSi, romelTagan erT-erTi SemTxveva gadmogvcems Semdegs:
erTxel wmida kolumbam mouxmo Tavis monazvnebs da
uTxra: ̀ SevewioT locviT abbat komgelis monazvnebs, rom-
lebic axla tbaSi ixrCobian, radgan am wuTas isini haerSi
borot Zalebs ebrZvian, romlebsac maTTan erTad dasaxr-
Cobad ganwiruli ucxoelis sulis Sepyroba surT~. locvis
Semdeg wmida kolumbam Tqva: `madlobdiT qristes, radgan
aw wmida angelozebi Seewien am wmida sulebs da is ucxoeli
demonebisgan gamoixsnes ~.
wmida bonifaci, anglo-saqsoneli `germanelTa mociqu-
li~ (VIII s.) erT-erT Tavis werilSi gadmogvcems ambavs,
romelic Tavad moismina uinlokSi im berisgan, romelic
mokvda da ramdenime saaTis Semdeg kvlav mobrunda amqvey-
nad. sxeulidan gasvlis Semdeg es beri `iseTma brwyinvale
angelozebma waiyvanes, rom maTi mzerac ki ar SeeZlo..~. ̀ ze-
moT, haerSi amiyvaneso~... Tqva man da Semdeg mohyva, rom sx-
euls gareT misi yofnis dros imdenad bevrma sulma datova
Tavisi sxeuli da iq mogrovda, sadac TviTon iyo, rom bers
moeCvena, TiTqos isini dedamiwis mTel mosaxleobas aRemate-
bodnen. man Tqva agreTve, rom iq boroti sulebis xrova iyo
da zeciur angelozTa didebuli dasi da, rom borot suleb-
sa da wmida angelozebs Soris gacxarebuli dava iyo sx-
eulidan gasuli sulebisTvis, romlebsac demonebi brals
sdebdnen da amZimebdnen maT codvebs, xolo angelozebi um-
subuqebdnen sulebs codvebis tvirTs da asaxelebdnen maTi
codvebis Semamsubuqebel garemoebebs.
bers esmoda, rogor kioda mis winaaRmdeg yoveli codva,
bavSvobidan mis mier aRsrulebuli, romelic mas aRsareba-
Si ar eTqva, an daaviwyda, an codvad ar Seracxa. yoveli
codva Tavis xmiT yviroda da adanaSaulebda mas^ yvelaferi,
rac ki mTeli cxovrebis manZilze Caudenia da aRsarebaSi
ar uTqvams an rac mas codvad ar miaCnda _ axla es yvelaferi
sazareli sityvebiT mis winaaRmdeg yviroda. boroti
sulebic amgvaradve aRuricxavdnen, usabuTebdnen codvebs,
brals sdebdnen da misgan Cadenili cudi saqmeebis drosa
da adgilsac usaxelebdnen... da ai, kacTa modgmis am odin-
delma mtrebma Tavi mouyares da CamouTvales bers yvela
misi codva, brali dasdes da masze TavianTi ucilobeli Za-
laufleba gamoacxades. `meore mxriv ki, _ Tqva berma _
patara, ubadruki saTnoebani, romelnic umniSvnelo da
arasakmarisi mqonda, _ Cems sasargeblod metyvelebdnen...
da es angelozebi TavianTi usazRvro siyvaruliT micavdnen
da meweodnen; xolo saTnoebani, Zalian gazrdilni, gac-
ilebiT didad da mSvenivrad meCvenebodnen, vinem odesme
SemeZlo aRmesrulebina Cemi sakuTari ZaliT.
4. sazvereebis gavlis Tanamedrove
SemTxvevebi
zemoT xsenebul wignSi _ `bevrisTvis daujerebeli, ma-
gram namdvili ambavi~ _ SegviZlia gavecnoT Cveni drois
tipuri `ganaTlebuli~ adamianis sazvereebTan Sexvedris
reaqcias, romelic mas 36-saaTiani ̀ klinikuri sikvdilis~
dros hqonda. `angelozebma amiyvanes da pirdapir palatis
kedlidan gamiyvanes quCaSi. ukve Tendeboda, wynarad bard-
nida. Tovls ki vxedavdi, magram sicivesa da raime cvlile-
bas quCisa da oTaxis temperaturas Soris ver vgrZnobdi.
Cans, Cemi micvalebuli sxeulisaTvis msgavs movlenebs mniS-
vneloba daekargaT. swrafad miviwevdiT zemoT da rac ufro
maRla avdiodiT, miT meti sicariele iSleboda Cem Tval-
win. bolos iseTi saSineli masStabebi miiRo am sivrcem, rom
usasrulo ukacrielebis winaSe sakuTari araraobis Seg-
rZnebiT SiSi dameufla... gonebaSi drois gancda gamiqra da
ar vici kidev ramden xans avdiodiT maRla, rodesac mou-
lodnelad jer raRac gaurkveveli xmauri Semomesma, xolo
Semdeg saidanRac amotivtivda da yviriliTa da RrianceliT
gamoemarTa Cvenken raRac sazarel arsebaTa xrova.
eSmakebi! _ uCveulo siswrafiT gaviazre da gavxevdi man-
amde uxilavi, raRac gansakuTrebuli saSinelebis xilviT.
eSmakebi! ra ironias, ra sicils momgvrida ramdenime dRis
win CemTvis rom vinmes eTqva, aramcTu maTi xilvis, aramed
maTi arsebobis Sesaxebac ki! rogorc mecxramete saukunis
ganaTlebul adamians SeSvenis, saxelwodeba `eSmakebSi~
vgulisxmobdi adamianSi arsebul cud midrekilebebs,
vnebebs, ris gamoc TviT am sityvas CemTvis saxelis mniS-
vneloba ki ar hqonda, aramed garkveuli cnebis ganmsazRvre-
li termini iyo. da uceb, es garkveuli cnebis gansazRvre-
ba, cocxal gansaxierebad warmomidga!.. eSmakebi gars Se-
mogvertynen da yviriliTa da RrianceliT iTxovdnen maT-
Tvis Cems gadacemas; cdilobdnen rogorme gamovetace an-
gelozebisagan, magram etyoba amas ver bedavdnen. maTs saza-
rel RriancelSi zogjer calkeul sityvasa da frazas vi-
Werdi:
_ Cvenia eg, RmerTs ganudga da Cvenia! _ uecrad, TiTqmis
erTxmad daiRriales da imav dros ise Tavxedurad dagve-
Zgernen, rom SiSisgan wamiT goneba gameyina.
_ tyuilia es, sicruea! _ mindoda meyvira gons mosuls,
magram dauzarelma mexsierebam ena damiba, _ uceb raRac
bundovnad gamaxsenda, iseTi patara umniSvnelo SemTxveva
da Tanac iseTi Soreuli warsuli Cemi bavSvobisa, romel-
sac TiTqosda verasodes gavixsenebdi~.
mTxrobeli aq institutSi swavlis periodidan erT
SemTxvevas igonebs: erTxel, studentebisaTvis Cveul, gany-
enebul Temaze saubrisas, erTma misma megobarTaganma azri
gamoTqva: ̀ magram ratom unda mwamdes me, rodesac erTnair-
ad SemiZlia mwamdes RvTis arsebobac da ararsebobac. xom
marTalia? da SesaZloa, rom igi arc arsebobdes~. aq mTxro-
belma upasuxa, rom: `SeiZleba arc arsebobs~. da ai axla,
sazvereebSi, bralmdebel eSmakTa winaSe mdgoms, mas axsen-
deba:
`es fraza ̀ fuWi sityva~ iyo da Cemi nacnobis uazro naTq-
vams ar SeeZlo CemSi RvTis arsebobis eWvi aReZra. gan-
sakuTrebuli yuradReba arc ki mimiqcevia saubrisaTvis _
da axla aRmoCnda, rom es fuWi sityva ukvalod ar gamqra-
la. Tavsdatexili braldebebisagan Tavi unda memarTlebi-
na. amgvarad, dadasturda saxarebis sityvebi, rom adami-
anis gulTamxilveli RvTis nebiT Tu ara, Cveni cxonebis
mtris borotebiT mainc mogviwevs pasuxisgeba yoveli uqmi
sityvisTvisac ki.
es braldeba, rogorc Cans, Cems warsawymedad eSmakTaTvis
yvelaze ufro Zlieri argumenti iyo. maT TiTqos amaSi ip-
oves Cemze Tavdasxmis axali Zala, ukve gaafTrebuli Rri-
aliT trialebdnen Cven garSemo da gzas gviketavdnen.
locva gamaxsenda. locvisas saSvelad vuxme yvela wmin-
dans, vinc ki vicodi da visi saxelic ki momagonda. amanac
ver SeaSina Cemi mtrebi. me, ubadruksa da uvics, mxolodRa
saxeliT qristians, pirvelad mgoni maSin gamaxsenda is, vinc
mTeli saqristianos mfarvelad iTvleba.
Cans, ise mxurvale iyo misdami Cemi swrafva, etyoba
saSinelebiT ise aRmevso suli, rom gavixsene Tu ara da war-
movTqvi RvTismSoblis saxeli, Cvens Tavs maSinve raRac
TeTri nisli gaCnda, romelmac ise swrafad dafara eSmakTa
saZageli xrova, rom maT ukve veRar vxedavdi. kidev didx-
ans ismoda maTi Rrianceli. da rac ufro Soreuli da sus-
ti xdeboda es xma, miT ufro vxvdebodi, rom Cveni saSineli
devna Sewyda~ (gv. 41-47).
5. sazvereebis gancda jer kidev
gardacvalebamde
amdenad, mravali magaliTiT cxadi xdeba, Tu ra mniS-
vnelovan da dauviwyar gansacdels warmoadgens sulisTvis,
gardacvalebis Semdeg sahaero sazvereebSi eSmakebTan Sex-
vedra. aucilebeli ar aris, rom es gansacdeli gardacva-
lebis Semdgomi droiT Semoifarglebodes. zemoT vnaxeT,
rom Rirsma antoni didma sazvereebi locvis Jams ixila,
roca igi `sxeulis gareT~ imyofeboda. Rirsi ioane ki-
bisaRmwereli gadmogvcems SemTxvevas, romelic erT bers
gardacvalebamde mouxda: ̀ Tavisi aRsasrulis wina dRes igi
aRtacebul iqna gonebiT da Ria TvalebiT sawolis xan mar-
jvniv, xanac marcxniv icqireboda da, TiTqos pasuxs age-
binebeno, xmamaRla ambobda (misi sityvebi yvela iq myofs
esmoda): `diax, es namdvilad marTalia, magram amisTvis me
mraval wels vmarxulobdi~; xanac ambobda: `ara, es me ar
Camidenia, cruobT~. Semdeg kvlav imeorebda: ̀ asea, WeSmar-
itad asea, magram me vtirodi da Zmebs vemsaxurebodi~;
zogjer daobda kidec maTTan: `ara, Tqven cils mwamebT~.
xSirad ki pasuxobda: ̀ asea, namdvilad asea da ar vici, amaze
ra gipasuxoT, magram RmerTi mowyalea~. marTlacda saSine-
li da amaRelvebeli sanaxavi iyo es uxilavi da umowyalo
gankiTxva, da rac yvelaze metad sazarelia, bers imaSi
sdebdnen brals, rac ar Caedina. vai, rom mdumare da gande-
gili beri zogierT Tavis codvaze ambobda: `arc ki vici,
amaze ra vTqvao~, _ Tumca ki ormoci weli daeyo mas monas-
terSi da sinanulis cremli hqonda mimadlebuli... am gan-
kiTxvaSi ganeSora misi suli sxeuls da gaurkveveli dar-
Ca, Tu riT dasrulda es samsjavro~ (ioane sinas mTis iRu-
meni, `kibe~, sityva 7,50).
marTlacda, gardacvalebis Semdgom sazvereebTan Sexve-
dra _ es aris mxolod Taviseburi da saboloo forma im
saerTo brZolisa, romelsac yoveli qristianis suli ewe-
va mTeli Tavisi cxovrebis manZilze. meufe egnate wers:
`rogorc codviT dacemuli qristianis sulis aRdgoma misi
amqveyniuri cxovrebis dros xdeba, zustad aseve saidum-
lod aResruleba aq, dedamiwaze, sahaero mTavarTagan su-
lis Sepyroba, wameba an maTgan gaTavisufleba. haerSi gasv-
lisas ki es tyveoba an Tavisufleba mxolod aSkaravdeba~
(t. III, gv. 159).
zogierTi wmindani sazvereebs daubrkoleblad gadioda.
magaliTad, makari didis mowafeebma ixiles, Tu rogor
Tavisuflad gadioda igi sazvereebSi eSmak `mezvereTa~
Soris, radgan makaris amqveynad ukve gadaexada maTTan brZo-
la da gaemarjva. ai, erTi SemTxveva misi cxovrebidan:
`rodesac Rirsi makaris aRsasrulis dRe dadga _ misi su-
lis wasayvanad mravalricxovani zeciuri mxedrobis Tanx-
lebiT qerubimi movida, romelic misi mfarveli angelozi
iyo. angelozTa dasTan erTad gardamoxdnen mociqulni,
winaswarmetyvelni, mowameni, wmindanni, Rirsni da mar-
Talni, xolo sazvereebSi demonTa xrova mogrovda, raTa
exilaT madlmosili sulis msvleloba. Sors mdgomi bneli
sulebi TavianTi sazvereebidan yvirodnen: `eh, ra didebas
eRirse, makari!~ _ Tavmdabalma makarim upasuxa: `ara! jer
kidev meSinia, radgan ar vici, Tu ram sikeTe miqmnia~. am
dros igi swrafad adioda zecaSi. sxva sazvereebidan ki kv-
lavac yvirodnen haeris mcvelni: `namdvilad gadagvirCi,
makari!~ _ ̀ ara, _ upasuxa man, _ jer gaqceva mmarTebs~. da
rodesac ukve zecis karSi Seabija man, maSin boroti sule-
bi SuriTa da boRmiT ayvirdnen: `swored rom gadagvirCi,
makari!~_ xolo man miugo: `Cemi qristes ZaliT gare-
mozRuduli gadavurCi Tqvens tanjva-wamebas~ (skitis pa-
teriki). RvTis didi saTnomyofelni ase Tavisuflad gadi-
an bneli Zalebis sahaero saSinelebebs, radgan miwier cx-
ovrebaSi maT Seurigebeli brZola aqvT borot sulebTan
da maTze gamarjvebiT gulis siRrmeSi codvaTagan gaTavisu-
flebas ixveWen; da Seiqmnebian taZrad suliwmidisa, romel-
ic Tavis sityvier savanes dacemuli sulebisTvis mi-
ukarebels xdis~ (episkoposi egnate, t. III, gv. 158-159).
6. kerZo samsjavro
marTlmadidebel dogmatur RvTismetyvelebaSi sahaero
sazvereebis gavla, kerZo samsjavros nawils warmoadgens,
romlis meSveobiTac saSinel samsjavromde sulis xvedri
gadawydeba. rogorc kerZo samsjavro, aseve saSineli sam-
sjavroc angelozebisagan aResruleba, romlebic RvTis
samarTlis saWurvels warmoadgenen: ̀ esreT iyos aRsasru-
li amis soflisaY, rameTu gamoviden angelozni da gana-
Sornen ukeTurni igi Soris marTalTa~ (maT. 13,49-50).
bednierebi arian marTlmadidebeli qristianebi, sahaero
sazvereebisa da kerZo samsjavros Sesaxeb swavleba rom
aqvT, romelic naTlad aris gadmocemuli wmida mamaTa naw-
erebsa da cxovrebebSi, magram arsebiTad, mxolod wmida
werilis gulmodgine SeswavliTac miva adamiani msgavs swav-
lebasTan. magaliTad, protestanti bili gremi Tavis wign-
Si _ `angelozebis Sesaxeb~ wers: `gardacvalebisas suli
tovebs sxeuls da atmosferoSi miemarTeba, magram werili
gvaswavlis, rom iq eSmaki budobs. igi `haeris mpyrobeli
mTavaria~ (ef. 2,2). Cven rom gonebis Tvali xiluli
gvqondes, SesaZloa dagvenaxa, Tu ra savsea haeri qristes
mtrebiT _ demonebiT. ...sikvdilis Jami _ WeSmarit morw-
muneze Tavdasxmis ukanaskneli saSualebaa satanisTvis. ma-
gram am droisTvis, Cvens dasacavad, RmerTma Tavisi angelo-
zebi warmogzavna~ (bili gremi, `angelozebi _ RmerTis
saidumlos mauwyebelni~, niu-iorki, 1975 w.).
7. sazvereebi, rogorc sacdeli qva
sikvdilSemdgomi gamocdilebis sinamdvilisa
cxadia, rom yovelive, rac am TavSia aRwerili, sulac
ar aris vinmes cxovrebis ̀ ukan dabrunebuli kadrebi~, ase
xSirad rom moixsenieba `sikvdilis Semdgom~ gamocdile-
bebSi. ukanasknel gamocdilebas (xSirad mas adgili aqvs
sikvdilamdec) araferi aqvs saerTo RvTiurTan, samsjav-
rosTan; Cans, igi ufro fsiqologiuri SegrZneba, sakuTari
sindisis winaSe (cxovrebis) Sejamebaa. is, rom maTTvis ar
arsebobs samsjavro da mravali maTgani `dabrunebul ka-
drebTan~ erTad iq damswre uxilav arsebasac ixseniebs,
romelsac `iumoris grZnobac~ ki aqvs, uwinares yovlisa,
dasavleTis xalxis sikvdil-sicocxlisadmi saSinlad
araseriozul damokidebulebas gamoxatavs, riTac gasage-
bi xdeba, Tu ratom aqvT `CamorCenil~ indoeTSi indusebs
sikvdilis ufro SiSismomgvreli gamocdileba, vidre dasav-
leTis samyaros umravles adamians: indoelebs qristianu-
li naTlis gareSec ki jer kidev ufro seriozuli mima-
rTeba SerCaT cxovrebisadmi, vidre qarafSuta, `qris-
tianobisSemdgom~ dasavleTis xalxs.
sazvereebis gavla, romelic sikvdilis Semdgomi gamoc-
dilebis namdvilobis Tavisebur sacdel qvas warmoadgens,
saerTod ar moixsenieba Tanamedrove SemTxvevebSi da amis
mizezisTvis Sors wasvla ar mogviwevs. mravali niSnis
mixedviT (is, rom maT SemTxvevebSi ar arsebobs sulis wasay-
vanad mosuli angelozebi; ar arsebobs samsjavro; maTi
mravali naambobi qarafSutulia, da TviT am gamocdileba-
Ta droc mcirea _ sul raRac xuT-aT wuTiania, nacvlad
mamaTa cxovrebaSi an sxva wyaroebSi aRwerili mravali saa-
Tisa da dRisa), cxadi xdeba, rom Tanamedrove gamocdile-
bani Tumca gamaognebeli da zogjer medicinisTvis cnobili
bunebrivi kanonebiT amouxsnelia, magram _ siRrmes mokle-
bulia. Tuki es namdvilad sikvdilis gamocdilebebia, maSin
isini sulis gardacvalebis Semdgom mogzaurobis mxolod
dasawyiss moicaven. es yvelaferi TiTqosda sikvdilis
winkarSi xdeba manamde, sanam RmerTi suls saboloo gan-
aCens gamoutans (amis damadasturebelia sulis wasayvanad
mosuli angelozebi), sanam suls sxeulSi bunebrivad dab-
runebis SesaZlebloba jer kidev aqvs.
Cven damakmayofileblad unda ganvmartoT agreTve Tan-
amedrove SemTxvevebi. ra aris is saocari peizaJebi, rom-
lebsac ase xSirad xedaven? sad imyofeba is ̀ zeciuri qala-
qi~, romelsac ixsenieben? ras warmoadgens es `sxeulgar-
eSe sfero~, romelsac ueWvelad xvdebian Cvens droSi?
CamoTvlil kiTxvebze pasuxebi SesaZloa vipovoT zemoT
moyvanili marTlmadidebluri wyaroebisgan gansxvavebul
literaturaSi _ esaa literatura, romelic agreTve pi-
rad gamocdilebebsa da gacilebiT Rrma dakvirvebebs eyrd-
noba, vidre Tanamedrove ̀ sikvdilSemdgomi~ gamocdilebe-
bia. es aris literatura, romelsac mimarTaven doqtori
mudic da sxva mkvlevrebic da romelSic isini WeSmaritad
SesaniSnav paralelebs pouloben klinikuri SemTxvevebi-
sas, rac interess aRZravs gardacvalebis Semdgom sicocx-
lis mimarT.
8. episkopos Teofane dayudebulis swavleba
sahaero sazvereebis Sesaxeb
episkoposi egnate brianCaninovi sahaero sazvereebze mar-
Tlmadidebluri swavlebis upirvelesi damcveli iyo XIX
saukunis ruseTSi, maSin, roca urwmunoebi da modernistebi
amaze ukve sicils iwyebdnen. amave swavlebis aranaklebi
damcveli iyo episkoposi Teofane dayudebuli, romelic am
swavlebas ganixilavda, rogorc uxilavi brZolis, anu eS-
makebTan sulieri brZolis Sesaxeb mTeli marTlmadide-
bluri swavlebis Semadgenel nawils. moviyvanT sazvereeb-
is Sesaxeb mis gamonaTqvams, romelic aRebulia 118-e fsal-
munis me-80 muxlis (`iyavn guli Cemi samarTalTa Sina Sen-
Ta, raTa ara mrcxvenes me~) ganmartebidan.
`winaswarmetyveli ar axsenebda, sad da rogor `ara
mrcxvenes me~. urcxveneloba Sinagani brZolis aRZvris
dros xdeba...
meore momenti urcxvenelobisa aris sikvdilis dro da
sazvereebis gavla. rac ar unda absurdulad eCvenebodeT
`Wkvianebs~ sazvereebis Sesaxeb azri, maTi gavla mainc
gardauvalia. da ras eZeben es mezvereebi gardacvlilebSi?
_ Tavis saqonels. da ra saqonelia es? _ vnebebi. rogorc
Cans, visac umanko da umwikvlo guli aqvs, eSmakebi maTSi
xelmosaWids verafers pouloben da piriqiT _ maTi sawi-
naaRmdego sikeTe maTve Semusravs, rogorc elvis maxvili.
amis Sesaxeb erT-erTma didad ganswavlulma kacma amgvari
azri gamoTqva: sazvereebi Cven raRac saSinelebad war-
mogvidgenia, magram sruliad SesaZlebelia, rom eSmakebi
saSinelebis nacvlad, momxiblav rasme warmoadgendnen. isini
yovelgvari vnebis Sesabamis sacdunebel xibls warmoud-
genen warmaval sulebs. roca amqveyniur cxovrebaSive
ganidevneba gulidan vnebebi da maTi sawinaaRmdego saTnoe-
bebi dainergeba, maSin rogori xiblic ar unda warmoudges
suls, igi mainc ar TanaugrZnobs mas, aramed zizRiT gverds
auqcevs. Tu guli uwminduria, maSin suls romeli vnebis
mimarTac meti midrekileba aqvs _ imav vnebaSi daecema iq.
da mihyavT igi eSmakebs rogorc megobari, xolo Semdeg Ta-
vad ician, Tu ra unda moawion mas. maSasadame, metad saeWvoa,
rom sazvereebSi ar Sercxves suli, romelsac jer kidev
aqvs TanagrZnoba romelime vnebisadmi. Sercxvena aq is aris,
rom suli Tavad vardeba jojoxeTSi.
magram saboloo Sercxvena saSinel samsjavrozea, yov-
lismcnobeli msajulis winaSe~ (`118-e fsalmuni~, episko-
pos Teofanes ganmarteba, m., 1891 w.).
Tavi meSvide
`sxeulgareSe~ gamocdileba okultur`sxeulgareSe~ gamocdileba okultur`sxeulgareSe~ gamocdileba okultur`sxeulgareSe~ gamocdileba okultur`sxeulgareSe~ gamocdileba okultur
literaturaSiliteraturaSiliteraturaSiliteraturaSiliteraturaSi
`sikvdilSemdgomi~ gamocdilebis Tanamedrove mkvlevre-
bi zemoxsenebul SemTxvevaTa asaxsnelad, metwilad im ti-
pis literaturas mimarTaven, romelic amtkicebs, rom ̀ sx-
eulidan gasvlis~ gamocdilebebs emyareba _ es aris okul-
turi literatura, moyolebuli uZvelesi egvipturi da
tibeturi ̀ mkvdrebis wignebidan~, Tanamedrove okultisti
maswavleblebisa da eqsperimentatorebis CaTvliT. meore
mxriv ki, am mkvlevarTagan cota vinme Tu aqcevs seriozul
yuradRebas sikvdil-sicocxlis Sesaxeb qristianul
moZRvrebas an bibliur da patristikul wyaroebs, romleb-
sac igi efuZneba. ratom xdeba ase?
mizezi metad martivia: gardacvalebis Semdgom sulis
xvedrze qristianuli swavleba saRvTo gamocxadebidan mo-
mdinareobs da ZiriTadad samoTxeSi an jojoxeTSi sulis
saboloo mdgomareobaze amaxvilebs yuradRebas. gar-
dacvalebis Semdgom sulis pirvelad mdgomareobaze Tumc
ki vrceli qristianuli literatura arsebobs, romelic
sikvdilSemdgomi anu sxeulgareSe gamocdilebebis pirvel-
wyaroebs emyareba (rogorc sazvereebis Sesaxeb wina Tav-
Sia naCvenebi), sulis saboloo mdgomareobis Sesaxeb
umTavres qristianul swavlebasTan SedarebiT am liter-
aturas mainc aSkarad meore adgili ukavia.
okultur literaturaSi ki swored rom sawinaaRmdego
mdgomareobaa: ZiriTadi aqcenti sulis `sxeulgareSe~
gamocdilebaze keTdeba, xolo misi saboloo mdgomareoba,
Cveulebriv, gaurkveveli rCeba an piradi mosazrebebiTa da
maTze damyarebuli varaudebiT Semoifargleba. Tanamedrove
mkvlevrebi okultist mweralTa am gamocdilebebiT ufro
arian dainteresebulni (rac ramdenadme mainc gamosadegi
Cans `samecniero~ kvlevisaTvis), vidre qristianuli
moZRvrebiT, romelic rwmenisa da ndobis monawileobasa da
am moZRvrebis Sesatyvis sulier cxovrebas moiTxovs.
am TavSi SevecdebiT warmovadginoT zogierTi xafangi
sakiTxisadmi amgvari mimarTebisa, romelic sruliadac ar
aris iseTi `obieqturi~, rogorc es xSirad hgoniaT;
vecdebiT agreTve marTlmadideblur-qristianuli Tval-
sazrisiT SevafasoT okulturi ̀ sxeulgareSe~ gamocdile-
ba. amisaTvis cotaoden unda gavecnoT okultur liter-
aturas, romelsac Tanamedrove mkvlevrebi ̀ sikdilSemdgo-
mi~ gamocdilebis naTelsayofad iyeneben.
1. tibeturi `mkvdrebis wigni~
tibeturi `mkvdrebis wigni~ VIII s. budisturi wignia,
romelic SesaZloa budizmamde gacilebiT ufro adreuli
periodis gadmocemas Seicavdes. am wignis tibeturi saxel-
wodebaa ̀ gaTavisufleba sikvdilSemdgom sibrtyeze mosme-
nilis saSualebiT~, xolo ingliseli gamomcemeli mas gan-
sazRvravs, rogorc `mraval iluziaTa da sferoTa imqvey-
niuri samyaros mistikur SegonebaTa saxelmZRvanelos~.
xsenebul wigns gardacvlilis cxedarTan kiTxuloben misi
sulis sasargeblod, radgan rogorc Tavad teqstSia naTq-
vami: `sikvdilis dros sxvadasxva macduri iluziebi war-
moiSoba~. rogorc gamomcemeli SeniSnavs, es `realobaTa
xilva araa, aramed _ raRac sxva... (sakuTari) inteleqtu-
aluri impulsebi, romlebmac personificirebuli forma
miiRes~. wignSi aRwerili 49-dRiani `sikvdilSemdgomi~
gamocdilebis momdevno stadiebSi, rogorc `mSvidobian~,
aseve `mrisxane~ RvTaebaTa xilva xdeba: Tanaxmad budis-
turi swavlebisa, yvela maTgani ganixileba, rogorc ilu-
zoruli xilva (qvemoT, am sferos ganxilvisas, vimsjelebT,
Tu ratomaa es xilvebi umeteswilad namdvilad iluzoru-
li). mTeli am procesis dasasruli _ sulis `gadasaxle-
baa~ (amasac qvemoT ganvixilavT), romelic budisturi swav-
lebiT ganxilulia, rogorc boroteba, romlis acilebac
budisturi varjiSebiT SeiZleba. k. iungi wignis fsiqo-
logiur komentarSi SeniSnavs, rom es xilvebi Zalian hgavs
Tanamedrove dasavleTis spiritul literaturaSi aRwer-
il saiqio samyaros _ ̀ erTic da meorec arasasiamovno STa-
beWdilebas tovebs ̀ sulTa samyaroze~ arafrismTqmeli da
banaluri gadmocemebiT~.
tibetur ̀ mkvdrebis wignsa~ da Tanamedrove gamocdile-
bebs Soris saocari msgavseba arsebobs ori mimarTebiT,
riTac am wignis mimarT doqtor mudisa da sxva mkvlevarTa
interesi SeiZleba aixsnas. maTSi aRwerili erTi msgavseba
isaa, rom sikvdilis pirvel wuTebSi `sxeulgareSe~ yof-
nis STabeWdileba arsebiTad igivea, rac Tanamedrove SemTx-
vevebSi (agreTve, marTlmadideblur literaturaSic):
micvalebulis suli warmodgenilia, rogorc `mbrwyinavi
iluzoruli sxeuli~, romelic xilulia imave bunebis sxva
arsebebisaTvis da ara _ sxeulSi myofi adamianebisaTvis;
Tavdapirvelad man ar icis, cocxalia Tu mkvdari; igi sx-
eulis garSemo myof adamianebs xedavs, WirisufalTa moTq-
ma esmis da grZnobadi aRqmis unari aqvs. misi moZraobebi
SeuzRudavia da myar sxeulebSi gasvla SeuZlia. meore ms-
gavseba is aris, rom: `sikvdilis momentSi pirveladi sina-
Tle Cndeba~, romelsac mravali mkvlevari Cvens droSi
aRweril `manaTobel arsebasTan~ aigivebs.
usafuZvloa eWvis Setana imaSi, rom tibetur `mkvdreb-
is wignSi~ monaTxrobi erTgvar ̀ sxeulgareSe~ gamocdile-
bas emyareba; magram qvemoT vnaxavT, rom namdvili sikvdil-
Semdgomi mdgomareoba am SemTxvevaTagan mxolod erTia. da
unda gagafrTxiloT, rom nebismieri `sxeulgareSe~
gamocdileba ar SeiZleba miviCnioT sikvdilis Semdgomi
ambebis namdvil gamocxadebad. dasavleTis mediumTa
gamocdilebebic SesaZloa aseve namdvili iyos, magram ueWve-
lia, rom isini micvalebulTa Sesaxeb WeSmariti informaci-
is sagans ar warmoadgenen (rogorc Tavad amtkiceben).
tibetur `mkvdrebis wignsa~ da gacilebiT ufro Zvel,
egviptur `mkvdrebis wigns~ Soris raRac msgavseba arse-
bobs. es ukanaskneli gadmogvcems gardacvalebis Semdeg
rogor icvleba suli mravalgzis da rogor xvdeba igi sx-
vadasxva ̀ RvTaebas~, magram am wignis ganmartebis cocxali
tradicia ar arsebobs, uromlisodac Tanamedrove mkiTx-
veli mxolod varaudiT Tu ganmartavs am simboloTagan
zogierTs. xsenebuli wignis Tanaxmad, micvalebuli Tanamim-
devrulad iRebs: mercxlis, oqros Sevardenis, adamianis
fexebiani gvelis saxes, yanCis, feradi lotosisa Tu sxva-
Ta garegnobas; da mas sxvadasxva `RvTaeba~ Tu imqveyniuri
arsebani Semoxvdebian (`oTxi wmida maimuni~, ̀ qalRmerTi-
behemoti~, ZaRlis Taviani sxvadasxva `RmerTi~, tura,
maimunebi, frinvelebi Tu sxv). am wignSi aRwerili uTavbo-
lo ̀ imqveyniuri~ samflobelo mkveTrad gansxvavdeba qris-
tianuli gamocdilebis ubraloebisa da sicxadisagan. Sesa-
Zloa, es wigni sxeulidan gasvlis namdvil gamocdilebas
emyareba, magram igi tibeturi ̀ mkvdrebis wignis~ msgavsad,
iluzoruli xilvebiTaa savse da udavoa, rom es wigni,
rogorc araWeSmariti aRweriloba sulis sikvdilSemdgo-
mi mdgomareobisa _ gamousadegaria.
2. emanuil svedenborgis Txzulebebi
okultur teqstebs Soris, romelTac Tanamedrove mkv-
levrebi swavloben, arsebobs sxva literatura, romelic
ufro metad gasagebi SeiZleba iyos, radgan igi axal dros
ganekuTvneba, azrovnebis formiT wmindad dasavluria da
pretenzia aqvs, qristianuli iyos. Svedi mistikosis
emanuil svedenborgis (1688-1772 ww.) TxzulebebSi imqvey-
niuri xilvebia aRwerili, romlebic mas Suaxnis asakSi
hqonda: svedenborgi XVIII saukunis tipuri evropeli in-
teleqtuali iyo: Tavisuflad flobda mraval enas, iyo mec-
nieri, mkvlevari, gamomgonebeli, sazogadoebrivi cxovre-
bis aqtiuri monawile (rogorc parlamentis zeda palatis
wevri). mokled, igi mecnierebis ganviTarebis adreuli pe-
riodis `universaluri~ adamiani iyo, roca erTi adamian-
isTvis jer kidev SesaZlebeli iyo misi Tanadrouli TiTq-
mis yvela codnis floba. man 150-mde samecniero Sroma daw-
era, romelTagan bevrma dros gauswro (magaliTad, anato-
miuri traqtatis oTxtomeuli _ `tvini~).
sicocxlis 56-e wels svedenborgma yuradReba miaqcia ux-
ilav samyaros da sicocxlis ukanaskneli 25 wlis manZilze
mravali religiuri Txzuleba dawera, romlebSic aRwera
zeca, jojoxeTi, angelozebi da sulebi, da es yvelaferi
sakuTar gamocdilebaTa safuZvelze SeTxza.
mis mier aRwerili uxilavi sferoebi imedisgamacrue-
blad gamiwierebulia, xolo sazogadod, isini metwilad
okultur literaturaSi aRwerils Seesatyvisebian.
svedenborgis gadmocemis Tanaxmad, roca adamiani kvdeba,
maSin igi Sedis `sulTa samyaroSi~, romelic zecasa da
jojoxeTs Soris, Suagzaze mdebareobs. Tumca es samyaro
sulieria da ara _ materialuri, magram igi ise Camohgavs
materialur realobas, rom adamiani Tavdapirvelad ver
acnobierebs, rom mokvda; misi `sxeuli~ da grZnobebi imave
tipisaa, rogorc dedamiwazea. sikvdilis wams sinaTlis
xilva SeiniSneba _ raRac mbrwyinavisa da bundovanis; xde-
ba sakuTari cxovrebis kargi da cudi saqmeebis `gadasinj-
va~. iq micvalebuli xvdeba amqveyniur nacnob-megobrebs da
ramdenime xans miwieri cxovrebis msgavs arsebobas agr-
Zelebs, oRond im gansxvavebiT, rom yvelaferi ufro `Sig-
niTaa miqceuli~: adamians is nivTebi da adamianebi izidav-
en, romlebic uyvarda, xolo realobas azri gansazRvravs
_ sakmarisia sayvarel arsebaze gafiqreba da es saxe da-
barebuliviT Cndeba. adamiani rogorc ki eCveva sulTa sam-
yaroSi yofnas, mas megobrebi zecisa da jojoxeTis Sesaxeb
uamboben da sxvadasxva qalaqSi, baRSi Tu parkSi mihyavT.
am Sualedur ̀ sulTa samyaroSi~ adamiani gadis swavle-
bas, rac daaxloebiT ramdenime dRidan _ wlamde periodis
xangrZlivobisaa da amiT zecisaTvis `emzadeba~; TviT
`zeca~, rogorc mas svedenborgi aRwers, didad ar gansx-
vavdeba ̀ sulTa samyarosagan~ da orive Zlier Camohgavs am-
qveyanas (miwier samyaros). iq aris Sida ezoebi da darbaze-
bi, rogorc dedamiwaze, parkebi da baRebi, saxlebi da
saZineblebi ̀ angelozTaTvis~, uamravi tanisamosi maTTvis;
iq aris xelisufleba da kanonebi, sasamarTloebi _ da, ra
Tqma unda, rom yvelaferi es ufro ̀ sulieria~, vidre qvey-
niuri; iq taZrebia da saeklesio msaxureba; sasuliero pir-
ni qadageben da Relaven, mrevlSi Tu vinme ukmayofiloa; iq
qorwindebian da aris skolebi, bavSvTa swavla-aRzrda, sa-
zogadoebrivi cxovreba _ mokled, yvelaferi is, rac miwi-
er cxovrebaSia, da rac SeiZleba, rom `sulieri~ gaxdes.
Tavad svedenborgs mraval `angelozTan~ usaubria Turme
da yvela maTgani micvalebulTa sulebad miuCnevia; mas
saubari hqonia agreTve _ merkuris, iupiterisa da sxva
planetebis ucnaur mosaxleobasTan. ̀ zecaSi~ ki kamaTi hqo-
nia martin luTerTan da Tavis sarwmunoebazedac mouqce-
via, magram ver SeZlo, rom kalvinisaTvis `winaswargan-
sazRvrulobis~ rwmena Seecvala; svedenborgis mier aRw-
erili jojoxeTic romeliRac amqveyniur adgils mogva-
gonebs, romlis mkvidrTac egoizmi da cudi saqcieli axas-
iaTebT.
advilad gasagebia, Tu ratom iyo svedenborgi Tanamed-
roveTagan uaryofili, rogorc SeSlili, da ratom ar iReb-
da TiTqmis aravin mis xilvebs seriozulad. magram yovel-
Tvis iyvnen adamianebi, romlebic, misi ucnauri xilvebis
miuxedavad, mainc aRiarebdnen, rom svedenborgi namdvilad
iyo kontaqtSi uxilav sulebTan: misi umcrosi Tanamedrove,
germaneli filosofosi emanuel kanti, Tanamedrove
filosofiis erT-erTi damaarsebeli, Zalian seriozulad
ekideboda mas da sjeroda miseuli `naTelxilvebis~ ram-
denime magaliTisa, romlebic cnobili iyo mTel evropaSi;
xolo amerikelma filosofosma r. emersonma svedenborgze
daweril Tavis vrcel narkvevSi (wignSi `kacobriobis
rCeulni~) mas `literaturis erT-erTi giganti uwoda,
romlis Sefasebac kolejis Cveulebriv mecnierebs ar See-
ZloT~. okultizmisadmi gacxovelebulma interesma Cvens
droSi, igi win wamowia, rogorc ̀ mistikosi~ da ̀ naTelmx-
ilveli~, romelic doqtrinaluri qristianobiT ar Semoi-
fargleba. gansakuTrebiT saintereso paralelebs pouloben
`sikvdilSemdgomi~ gamocdilebis mkvlevrebi TavianT aR-
moCenebsa da svedenborgis mier aRweril sikvdilis Semdgom
pirvel wuTebs Soris.
nakleb saeWvoa, rom svedenborgi namdvilad iyo sulebT-
an kontaqtSi da rom maTgan miiRo Tavisi `gamocxadeba~;
imis SeswavliT, Tu rogor miiRo maTgan es `xilvebi~,
CvenTvis cxadi gaxdeba _ sinamdvileSi romel sferoSi
mkvidroben es sulebi. svedenborgis uxilav sulebTan kon-
taqtis istoria (romelic dawvrilebiTaa aRwerili mis
didtanian `sizmrebis dRiursa~ da `sulier dRiurSi~),
zedmiwevniT warmoaCens `haeris mcvel~ demonebTan kon-
taqtSi Sesvlis maxasiaTeblebs, rogorc amas episkoposi
egnate aRwers. svedenborgi bavSvobidan meditaciis erT
formas iyenebda, romelic modunebasa da yuradRebis daZab-
vas Seicavda. droTa ganmavlobaSi meditaciisas igi cecx-
ls xedavda, rasac igi ndobiT iRebda da rasac Tavisi azre-
bis `mowonebis~ niSnad Tvlida. aman sulTa samyarosTan
urTierTobis dasawyebad Seamzada. mogvianebiT igi sizmrad
`qristes~ xedavda da kidev imas, Tu rogor iRebdnen mas
`ukvdavTa sazogadoebaSi~; TandaTan mas sulTa Tanamyofo-
bis SegrZnebebi daewyo da bolos, mRviZar mdgomareobaSic
iwyes sulebma masTan gamoCena. pirvelad es londonSi mog-
zaurobisas moxda: erTxel, RamiT, ZRomamde Wamis Semdeg,
man uecrad siSave SeniSna da sxeulze mcocavi qvewarmav-
lebi dainaxa, xolo Semdeg _ adamiani, romelic oTaxis
kuTxeSi ijda, romelmac mxolod es Tqva: `nu Wam amdens~
da sibneleSi gaqra. am movlenam igi Tumca ki SeaSina, ma-
gram raRaciT `sasikeTod~ CaTvala, radgan mas moraluri
`rCeva~ mieca. Semdeg, rogorc Tavad yveboda: ̀ imave RamiT,
igive adamiani kvlav gamomecxada, magram axla ukve ar Sem-
Sinebia. man Tqva, rom igi ufali RmerTia, qveynis Semqmneli
da mxsneli, da man me gamomarCia, raTa xalxs wmida weri-
lis sulieri azri avuxsna da rom Tavadve metyvis, am sak-
iTxze ra unda davwero. imave Rames gamexsna sulTa samyaroe-
bi (me srulebiT davrwmundi maT realobaSi) _ zeca da
jojoxeTi... amis Semdeg RmerTi (Zalian xSirad dRisiT)
sxeulebriv Tvalebs mixelda, iseTnairad, rom dRisiT sxva
samyaros xilva SemeZlo da sruliad fxizel mdgomareoba-
Si _ angelozebTan da sulebTan urTierTobac.
am gadmocemidan sruliad cxadia, rom svedenborgi gaxs-
nili iyo dacemul sulTa sahaero samflobelosTan urT-
ierTobisaTvis da yvela misi Semdgomi `gamocxadeba~ imave
wyarodan momdinareobda. ̀ zeca~ da ̀ jojoxeTi~, romleb-
sac igi xedavda, aseve sahaero samflobelos nawili iyo;
xolo mis mier Cawerili `gamocxadebebi~ _ es aris misi
iluziebis aRweriloba, romelTac dacemuli angelozebi
sakuTari miznebisaTvis xSirad uqmnian gulubryviloebs.
zogierTi sxva okulturi literaturis gadaxedva am sam-
flobelos sxva mxareebsac warmogviCens.
3. Teosofiis astraluri sibrtye
XIX da XX saukuneebis Teosofia, romelic aRmosavlur
da dasavlur okultur ideaTa narevs warmoadgens, dawvri-
lebiT gvaswavlis sahaero samflobelos Sesaxeb, romelic
mas `astraluri sibrtyeebisagan~ Sedgenil rigad war-
moudgenia (astraluri `varskvlaviers~ niSnavs. es ucn-
auri termini ̀ miwiszeda~ realobas ekuTvnis). am swavleb-
is erTi gadmocemis Tanaxmad, ̀ astraluri~ sibrtyeebi yve-
la zebunebriv arsebaTa samkvidrebeli adgilia, sadac Rv-
Taebebi da demonebi saxloben; sicariele _ sadac binadroben
azrTa formebi; mxare _ sadac imyofebian haerisa da sxva
stiqiebis sulebi da sxvadasxvagvari zecani da qvesknelni
angelozTa da demonTa dasebiT... momzadebuli adamianebi Tv-
lian, rom ritualebis meSveobiT maT SeuZliaT `sibrty-
eebSi asvla~ da am sferoebis srulad gacnoba.
am swavlebis Tanaxmad, `astralur sibrtyeSi~ (an si-
brtyeebSi, gaaCnia rogor ganvixilavT am samyaros: rogorc
mTlians, Tu _ calkeul `Sreebad~) Sedian (sulebi) gar-
dacvalebis Semdgom da rogorc svedenborgis swavlebaSia,
iq arc mdgomareobis ucabedi cvaleba ar aris da arc sam-
sjavro; adamiani uwindeburad agrZelebs sicocxles, ma-
gram ukve _ sxeulgareSe, da iwyebs ̀ astraluri sibrtyis
yvela qvesibrtyis gavlas zeciuri samyarosaken mimaval
gzaze~. TiToeuli Sre sul ufro daxvewili da `SigniT
miqceulia~ da maTi gavla siamovnebisa da sixarulis mo-
mgvrelia (qristianul ̀ sazvereebSi~ gasvliT gamowveuli
SiSisa da orWofobisagan gansxvavebiT): `astralur si-
brtyeebSi yofnis sixaruli imdenad didia, rom fizikuri
sicocxle masTan SedarebiT sicocxled aRarc ki Cans...
aTidan cxra did usiamovnebas ganicdis sakuTar sxeulSi
dabrunebisas~ (a. paueli, `astraluri sxeuli~, 1972 w.).
rusi mediumis, elene blavatskaias mier XIX s. bolos
mogonili Teosofia imis mcdeloba iyo, rom sistematuri
ganmarteba mieca ̀ mkvdrebTan~ mediumuri kontaqtisaTvis,
romelic dasavleTis qveynebSi gaxSirda mas mere, rac 1848
wlidan amerikaSi spiritulma movlenebma ifeTqa. blavats-
kaias swavleba ̀ astraluri sibrtyis~ Sesaxeb dRemde stan-
darts warmoadgens, romelsac sulTa samyaros movlenebis
asaxsnelad iyeneben mediumebi da okulturis sxva moy-
varulebi. Tumca ki `astraluri sibrtyis~ Sesaxeb arse-
buli Teosofiuri wignebi, imgvarive ̀ usiamo sicarieliTa
da banalobiT~ xasiaTdebian, rogoricaa, iungis azriT, mTe-
li spiritistuli literatura; am trivialobis miRma iung-
is azriT, mainc dgas imqveyniuri realobis filosofia,
romelic Tanamedrove mkvlevrebSi gamoxmaurebas poulobs.
Tanamedrove humanuri msoflmxedveloba didi keTilganwy-
obiT ekideba iseT miRmur samyaros, romelic sasiamovnoa
da ara _ satanjveli, romlisTvisac dasaSvebia msubuqi
`zrda~ da ̀ evolucia~ da ara _ saboloo msjavri; romel-
ic kidev `erT Sanss iZleva~ umaRlesi realobisaTivs mo-
samzadeblad da amqveyniuri saqmianobisaTvis maradiul
xvedrs ar ganuCinebs. Teosofiis swavleba swored imas iZl-
eva, rasac iTxovs Tanamedrove suli da amtkicebs, rom igi
gamocdilebas emyareba.
am swavlebas rom marTlmadidebluri qristianuli pa-
suxi gavceT, yuradReba unda mivaqcioT, Tu ra xdeba `as-
tralur sibrtyeze~. magram ras unda SevxedoT? mediumTa
monaTxrobi Tavisi arasando da bundovani mowmobebiT aris
cnobili da mediumebis meSveobiT sulier samyarosTan kon-
taqti yvela SemTxvevaSi metad saeWvo da arapirdapiria da
imqveyniuri samyaros bunebis damajerebel mtkicebad ver
gamodgeba. meore mxriv, Tanamedrove `sikvdilSemdgomi~
gamocdileba xanmoklea da aradamajerebeli, rom man sxva
samyaros namdvili buneba daamtkicos.
magram mainc arsebobs `astraluri sibrtyis~ gamoc-
dileba, romelic dawvrilebiT SeiZleba SeviswavloT.
Teosofiis enaze amas `astraluri proeqcia~ an `as-
traluri sxeulis proeqcia~ ewodeba. garkveuli mediu-
muri meTodebis kultivirebiT, ara marto kontaqtSi Sesv-
la SeiZleba usxeulo sulebTan, rogorc amas akeTeben Cveu-
lebrivi mediumebi (roca maTi seansebi namdvilia), aramed
SesaZlebelia maTi arsebobis sferoSi namdvilad Sesvla da
maT Soris `mogzaurobac~. uwin amgvari SemTxvevebis mos-
menisas Zalian skeptikurad SeiZleba ganwyobiliyvnen, ma-
gram ise moxda, rom Cvens droSi es gamocdileba SedarebiT
Cveulebrivi gaxda _ da ara marto okultistebs Soris;
ukve farTo literaturac arsebobs, romelic am sferosTan
urTierTobis gamocdilebaze pirvelwyaroebiT mogviT-
xrobs.
4. `astraluri proeqcia~
marTlmadidebeli qristianebisaTvis kargadaa cnobili,
rom adamians namdvilad SeuZlia Tavis sxeulebriv buneba-
ze amaRleba da uxilavi samyaroebis moxilva. pavle mo-
ciqulma Tavad ar uwyoda sxeulSi iyo Tu sxeulsgareT,
rodesac aRtacebul iqna mesame camde (II kor. 12,2), xolo
Cven imaze fiqri ar gvWirdeba, Tu rogor SeuZlia sxeuls
imdenad gaTxeleba, rom zecaSi Sevides (Tuki misi
gamocdileba namdvilad `sxeulSi~ iyo), an rogori `Txe-
li sxeuli~ SeiZleboda suls Seemosa ̀ sxeulgareSe~ yof-
nis dros. CvenTvis sakmarisia imis codna, rom suls (raRac
`sxeulSi~) RvTis wyalobiT namdvilad SeuZlia amaRldes,
ixilos samoTxe da cisqveSeTis sulTa sahaero samflobe-
lo.
marTlmadideblur literaturaSi xSiradaa aRwerili
iseTi mdgomareoba, rogoricaa ̀ sxeulis gareT~ yofna, rac
wmida antonis SeemTxva. rogorc zemoT iTqva, man locvisas
ixila ̀ sazvereebi~. episkoposi egnate (brianCaninovi) XIX
saukunis or moRvawes ixsenebs, romelTa sulebmac locvis
dros datoves sxeuli. es moRvaweebi iyvnen: cimbireli beri
vasilisko, romlis mowafe iyo saxelganTqmuli zosime, da
sqemmonazoni egnate (esaia) _ episkopos egnates megobari
(t. 3, gv. 75).
marTlmadideblur cxovrebebSi `sxeulidan~ gasvlis
yvelaze SesaniSnav SemTxvevas albaT is ambavi warmoadgens,
romelic konstantinepolel saloss, wmida andrias (X s.)
ewia: im dros, rodesac misi sxeuli qalaqis Tovlian qu-
Caze cxadad esvena, igi suliT aRtacebul iqna da ixila
samoTxe da mesame ca; xolo Semdeg xilvis nawili Tavis mowa-
fes gaando, romelmac es ambavi Caiwera (wmindanTa cxovrebe-
bi. 2 oqtomberi).
amgvari ram mxolod RvTis wyalobiTaa boZebuli da ad-
amianis survilsa Tu nebaze srulebiT ar aris damokidebu-
li, xolo `astraluri proeqcia~ _ es aris `sxeulgar-
eSe gamocdileba~, romlis miRweva SesaZlebelia garkveu-
li meTodebis saSualebiT. `es gamocdileba~ imis gan-
sakuTrebul formas warmoadgens, rasac meufe egnate aRw-
ers, rogorc ̀ grZnobaTa gaxsnas~, da ramdenadac adamianebs
sulebTan kontaqti ekrZalebaT (RvTis uSualo zemoqmede-
bis gareSe), cxadia, rom am gzebiT miRweuli samyaro, zeca
ki ar aris, aramed mxolod _ cisqveSeTis sahaero sivrce,
romelic dacemuli sulebiTaa dasaxlebuli.
Teosofiuri teqstebi, romlebic am gamocdilebas
dawvrilebiT aRweren, imdenad savsea okulturi mosazrebe-
biTa da ganmartebebiT, rom maTgan TiTqmis SeuZlebelia
garkveva, Tu ras warmoadgens am samyaros gamocdileba. XX
saukuneSi am sakiTxs sxva xasiaTis literatura mieZRvna:
`parafsiqologiis~ dargSi eqsperimentebisa da kvlevis ga-
farToebis paralelurad, zogierTma SemTxveviT an eqsper-
imentalurad aRmoaCina, rom maT `astraluri proeqciis~
unari aqvT da daweres wignebi, sadac maTi gamocdileba
araokultur enazea aRwerili; xolo zogierTma mkvlevarma
Seagrova da Seiswavla `sxeulgareSe~ yofnis gamocdile-
baze naambobi masalebi da amis Sesaxeb dawera wignebi samec-
niero da ara okulturi eniT. ganvixiloT zogierTi maT-
gani.
`sxeulidan gasvlis~ `miwieri~ mxare kargad aqvs aRw-
erili oqsfordis (inglisi) fsiqologiuri kvlevis insti-
tutis direqtors, sali grins Tavis wignSi `sxeulidan
gasvla~ (niu-iorki, 1975 w.). 1966 wlis oqtombris gancxa-
debaze instituts daaxloebiT 400 adamiani gamoepasuxa,
romlebic amtkicebdnen, rom piradad isini yofilan sxeul-
idan gasuli. amgvari reaqcia imaze metyvelebs, rom msgavsi
gamocdileba Cvens droSi iSviaTobas srulebiTac ar war-
moadgens da uwindelTan SedarebiT axla ufro Tamamad
saubroben amaze da ar SiSoben `SeSlilebad~ rom Seracx-
on. ̀ sikvdilSemdgomi~ gamocdilebis Sesaxeb imaves aRniS-
naven doqtor mudi da sxva mkvlevrebi. xsenebulma 400-ma
kacma or-ori kiTxvari miiRo, xolo wigni maTi pasuxebis
analizsa da Sedarebis Sedegs warmoadgens.
am wignSi aRwerili TiTqmis yvela gamocdileba uneblie,
sxvadasxva fizikuri garemoebebiT iyo gamowveuli: stre-
sebiT, daRlilobiT, avadmyofobiT, ubeduri SemTxveviT,
anesTeziiT, sizmriT. TiTqmis yvela maTgani sxeulis max-
loblad xdeboda (da ara `sulTa samyaroSi~), da Catare-
buli dakvirvebebi Zalian hgavs im adamianebis naambobs, rom-
lebsac sikvdilSemdgomi gamocdileba hqondaT: adamiani
Tavis sakuTar sxeuls ̀ garedan~ xedavs, igi yvela grZnobas
flobs (Tundac sxeulSi yofnisas yru an brma yofiliyo),
Tavis garemocvasTan Sexeba an urTierTmoqmedeba ar Seu-
Zlia, haerSi `curavs~ da did siamovnebasa da simsubuqes
ganicdis, goneba Cveulebrivze naTlad muSaobs. zogierTe-
bi gardacvlil naTesavebTan Sexvedras aRwerdnen, an im
adgilebSi mogzaurobas, romelsac Cveulebrivi realobis
kuTvnilebad ar miiCnevdnen.
`sxeulgareSe~ gamocdilebis erTma `mkvlevarma~, ing-
liselma geologma robert krukelma msgavsi magaliTebi
didi raodenobiT Seagrova rogorc okultistebsa da me-
diumebs Soris, aseve Cveulebriv adamianebSic. am gamocdi-
lebas igi Semdegnairad ajamebs: ̀ sxeuli-asli, anu ̀ oreu-
li~ fizikuri sxeulidan `warmoiSva~ da mis zemoT moT-
avsda. roca `oreuli~ sxeuls gamoeyo, masSi moxda cno-
bierebis ̀ gamoTiSva~ (es hgavs avtomobilSi siCqaris gada-
rTvas, rac simZlavris gadacemis xanmokle Sewyvetas
iwvevs)... xSirad iyo warsul cxovrebis panoramuli xil-
va; gaTavisuflebuli ̀ oreuli~ ki Cveulebriv xedavda da-
carielebul `fizikur~ sxeuls^~
miuxedavad imisa, rom mosalodneli iyo, aravin saubrob-
da sxeulidan gasvlisas SiSisa da tkivilis gancdaze _ yve-
laferi sruliad bunebrivi Canda... cnobiereba, romelic
am gamocalkevebuli ̀ oreulis~ saSualebiT muSaobda, uf-
ro farTo iyo, vidre Cveulebriv cxovrebaSia... zogjer
telepatia, naTelmxilveloba da winaswarmcnobeloba iCen-
da Tavs; xSirad `gardacvlili~ megobrebi cxaddebodnen.
mowodebuli cnobebis mixedviT, mravals ar surda kvlav
sxeulSi Sesvla da dedamiwaze dabruneba... es, aqamde ucno-
bi, sxeulidan gasvlis movlenaTa msvleloba mxolod im hi-
poTeziT ar SeiZleba aixsnas, rom yvela amgvari SemTxveva
sizmari (moCveneba) iyo da yvela aRwerili `oreuli~ _
ubralod halucinacia. meore mxriv, maTi axsna iolad Sei-
Zleba im hipoTeziT, rom es SemTxvevebi namdvili iyo da yve-
la xiluli ̀ oreuli~ iyo obieqturi (Tumc ki ultra-fiz-
ikuri) sxeuli~ (robert krukeli, `sxeulidan gasvla~,
1970 w.).
es aRweriloba arsebiTad punqtobrivad Seesatyviseba
doqtor mudis (`sicocxle sikvdilis Semdeg~) sikvdil-
Semdgomi gamocdilebis `models~. da es Sesabamisoba imde-
nad zustia, rogoric mxolod erTi da imave gamocdilebis
aRwerisas SeiZleboda yofiliyo. xolo Tu asea, maSin Seg-
viZlia ganvmartoT is gamocdileba, romelsac doqtori
mudi Tu sxva mkvlevrebi aRweren da romelic, ager ukve
ramdenime welia did interessa da diskusiebs iwvevs dasav-
leTis qveynebSi. es ar aris zusti `sikvdilSemdgomi~
gamocdileba, aramed _ ufro `sxeulgareSe~ gamocdile-
baa, romelic sxva, ufro masStaburi gamocdilebis mxolod
Sesavalia, es iqneba TviT sikvdilis, Tu `astraluri mog-
zaurobis~ gamocdileba (ris Sesaxebac ixileT qvemoT).
Tumca ki `sxeulgareSe~ mdgomareobas sikvdilis `pirve-
li wuTi~ SeiZleba ewodos, Tuki namdvilad dgeba sikvdili,
magram uxeSi Secdoma iqneboda, rom aqedan gamomdinare,
`sikvdilSemdgom~ mdgomareobaze raime daskvna gamogvet-
ana, garda erTi SiSveli faqtisa, rom suli sikvdilis Sem-
deg cocxalia da inarCunebs cnobierebas. amas ki aravin
uaryofs, visac namdvilad swams sulis ukvdaveba.*
* garda qristianobisagan Sors myofi ramdenime seqtisa, romlebic
aswavlian, rom suls sikvdilis Semdgom `sZinavs~, an rom mas ara aqvs
`cnobiereba~. aseTni arian:`ieRovas mowmeebi~, meSvide dRis
adventistebi da sxvebi.
ramdenadac ̀ sxeulgareSe~ mdgomareoba aucilebeli ar
aris sikvdils ukavSirdebodes, didi dakvirveba gvmarTebs
im mowmobebis SerCevisas, romlebic am sferoSi farTo
gamocdilebiTaa warmodgenili; kerZod, Cven unda vikiTx-
oT, amJamad gaxSirebul `zecis~ an `jojoxeTis~ xilvas
aqvs Tu ara raime saerTo zecisa da jojoxeTis qristian-
ul gagebasTan, Tu isini `sxeulgareSe~ samyaros ubral-
od bunebrivi (an eSmakeuli) gamocdilebis mxolod inter-
pretacias warmoadgenen.
doqtorma krukelma, romelic am sferoSi aqamde yvelaze
kirkita mkvlevari iyo da vinc aseve sifrTxiliTa da yura-
dRebiT ekideboda yovel wvrilmans (rac damaxasiaTebelia
misi uwindeli wignebisaTvis, romlebic didi britaneTis
mcenareul wiaRiseuls eZRvneboda), didZali masala Sea-
grova ̀ samoTxisa~ da ̀ jojoxeTis~ gamocdilebaze. igi Tv-
lis, rom arsebiTad es universaluri da bunebrivi ̀ sxeul-
gareSe~ gamocdilebebia. krukeli Semdegnairad ganarCevs
maT: ̀ adamianebs, romlebmac Tavisi sxeuli bunebrivi mizez-
iT datoves, midrekileba hqondaT raRac naTeli da mSvidi~
(`samoTxe~) exilaT, raRac msgavsi didebuli miwisa, xolo
maT, vinc ZaliT iyo gamodevnili (sxeulidan)^ SedarebiT
bneli, areuli da sizmriseuli mdgomareobebisken hqondaT
midrekileba, rac adreuli xalxebis `hadess~ Seesabameba.
pirvelni mravalricxovan Semweebs xvdebodnen (zemoxseneb-
uli ̀ gardacvlili~ naTesavebisa da megobrebis CaTvliT),
xolo ukanasknelni _ zogjer xvdebodnen raRac usxeulo
`dabrkolebebs~. adamianebi, romlebsac hqondaT is, rasac
doqtor krukeli `mediumur sxeulis konstitucias~
uwodebs, jer ueWvelad bnel, `hadesis~ wyvdiadis mxares
gadian, xolo Semdeg kaSkaSa sinaTlis areSi Sedian, romel-
ic samoTxis msgavsad gamoiyureba. am `samoTxes~ sxvadasx-
vanairad aRweren `mediumebic da aramediumebic~, rogorc
yvelaze mSvenier peizaJs, rac ki odesme uxilavT: ̀ sakvirve-
lad mSvenieri, didi baRis msgavsi iyo, iq iseTi sinaTlea,
romlis msgavsi arc zRvaze da arc xmeleTze ar ixilveba~,
`iq iyo sakvirveli peizaJi~, `TeTrebSi gamowyobili ad-
amianebiT~, `sinaTle matulobda~, `mTeli miwa brwyinav-
da~.
doqtorma krukelma am gamocdilebebis gansamartavad wa-
moayena hipoTeza, rom arsebobs `totaluri dedamiwa~,
romelic dabal doneze im fizikur dedamiwasac moicavs,
Cven rom yoveldRiur cxovrebaSi vicnobT da romelic
garemoculia yovlisaRmvsebi arafizikuri sferoTi, xolo
mis qveda da zeda sazRvrebze mdebareobs `hadesisa~ da
`samoTxis~ sartyeli. zogadad es aRweriloba imas war-
moadgens, rasac marTlmadideblur enaze ewodeba _
dacemul sulTa cisqveSeTis sahaero samflobelo, Teoso-
fiaSi ki mas `astraluri sibrtye~ hqvia. am sferos mar-
Tlmadideblur aRwerebSi `qveda~ da `zedas~ Soris sx-
vaobis zRvars ar avleben, aramed ufro didi yuradReba
eqceva eSmakTa sacdurebs, romlebic am samflobelos Se-
madgenel nawils warmoadgenen. doqtori krukeli saero
mkvlevari iyo, man araferi icoda sahaero samflobelos am
aspeqtis Sesaxeb, magram Tavisi ̀ samecniero~ TvalsazrisiT
igi metad mniSvnelovan faqts adasturebs ̀ sikvdilSemdgo-
mi~ da ̀ sxeulgareSe~ movlenebis gasagebad: am gamocdile-
bebSi danaxuli `jojoxeTi~ da `samoTxe~ sulTa sahaero
samflobelos mxolod nawils (an Cvenebebs) warmoadgens,
romelsac araviTari saerTo ara aqvs qristianuli moZRvre-
bis zecasa da jojoxeTTan, romlebic adamianTa sulebis
(agreTve aRdgomili sxeulebis), aseve aramaterialuri
sulebis maradiul samkvidrebels warmoadgenen. `sxeul-
gareSe~ myof adamianebs WeSmarit zecaSi an jojoxeTSi
`mogzaurobis~ SesaZlebloba ara aqvT. igi sulebs mxolod
RmerTis nebiT gansakuTrebul SemTxvevebSi eZlevaT. Tuki
zogierTi `qristiani~ `sikvdilis~ dros TiTqmis maSinve
xedavs ̀ zeciur qalaqs~ ̀ Tvalmargilitebis karibWiT~ da
mas ̀ angelozebi~ ecxadebian, maSin es mxolod imas niSnavs,
rom sahaero samflobeloSi nanaxi ramdenadme damokidebu-
lia maT sakuTar warsul gamocdilebasa da molodinze (ms-
gavsad momakvdavi indusebisa, romlebic TavianT induistur
taZrebsa da ̀ RmerTebs~ xedaven). zecisa da jojoxeTis WeS-
marit qristianul gamocdilebas (rogorc amas momaval
TavSi vixilavT) sruliad sxva ganzomileba aqvs.
5. `astraluri mogzauroba~
TiTqmis yvela Tanamedrove `sikvdilSemdgomi~
gamocdileba metismetad xanmokle iyo, magram maT xangr-
Zlivobas xom namdvili sikvdili mohyveboda! ufro xangr-
Zlivi gamocdileba ki ̀ sxeulgareSe~ mdgomareobaSia Sesa-
Zlebeli, romelic sikvdilis maxlobel pirobebTan ar aris
dakavSirebuli. Tu am gamocdilebas sakmarisi xangrZlivoba
aqvs, maSin SesaZlebelia sakuTari uSualo garemocvis da-
toveba da sruliad axal landSaftSi Sesvlac (sadac ara
marto `baRis~, `naTeli adgilisa~ Tu `zeciuri qala-
qisTvis~ Tvalis Sevleba, aramed ̀ sahaero samflobeloSi~
xangrZlivi `Tavgadasavlebic~ aris SesaZlebeli). `as-
traluri sibrtye~, rogorc Cans, yvelasaTvis Zalian max-
lobelia da zogierT kritikul situacias (mediumuri me-
Todebi) masTan kontaqtis `provocireba~ SeuZlia. karl
iungi Tavis wignSi (`bunebisa da fsiqikis interpretacia~)
aRwers erTi pacienti qalis gamocdilebas, romelic mZime
mSobiarobisas `sxeulidan iyo gasuli~. igi xedavda garS-
emomyofT da eqimebs, magram grZnobda, rom mis ukan didebu-
li landSafti iSleboda, romelic sxva ganzomilebis
mijnad moCanda; qali grZnobda, rom iqiT miqceviT am cx-
ovrebas datovebda, magram nacvlad amisa, igi Tavis sxeul-
Si dabrunda.
doqtor mudim mTeli rigi msgavsi movlenebi aRwera,
romlebsac igi ̀ mosazRvre~, anu ̀ zRvrul~ gamocdilebebs
uwodebs (`sicocxle sicocxlis Semdgom~, gv. 54-57).
am `sxva ganzomilebaSi~ xSirad SeuZliaT Sesvla maT,
vinc ganzrax iwvevs ̀ astraluri proeqciis~ mdgomareobas.
erTma maTganma, romelmac am ganzomilebaSi `mogzauroba~
aRwera, ukanasknel wlebSi sakmao aRiareba moipova, ramac
mas `sxeulgareSe~ mdgomareobis eqsperimentebisaTvis in-
stitutis organizebis saSualeba misca. am institutSi erT-
erTi mkvlevari iyo doqtor elizabet kubler-rosi,
romelic eTanxmeba monros daskvnebs _ `sxeulgareSe~ da
`sikvdilSemdgom~ gamocdilebebs Soris arsebul msgavse-
baze. am eqsperimentatoris aRmoCenebs Cven aq mokled gad-
movcemT (robert monro, `sxeulgareSe mogzauroba~, niu-
iorki, 1977 w.).
robert monro _ warmatebuli amerikeli administra-
toria (igi erT-erTi mravalmilioniani kompaniis direq-
torTa sabWos prezidentia), religiasTan mimarTebaSi ag-
nostikosia. `sxeulgareSe~ gamocdilebasTan misi Sexve-
dra 1958 w. daiwyo, manam, sanam okulturi literaturisad-
mi raime interesi aReZvreboda, maSin, rodesac igi sizmar-
Si damaxsovrebis meTodebze Tavis cdebs atarebda. igi iy-
enebda modunebisa da yuradRebis koncentrirebis varji-
Sebs, romlebic meditaciis zogierT xerxs waagavs. am cde-
bis dawyebis Semdgom igi raRac uCveulo mdgomareobaSi
aRmoCnda, rodesac moeCvena, rom sinaTlis sxivma dakra da
aman droebiTi dambla gamoiwvia. mas mere, rac es grZnoba
ramdenimejer ganmeorda, man daiwyo `curva~ sxeulis ga-
reT da amis Semdeg Seudga cdebis Catarebas am SegrZnebebis
gamowvevisa da ganviTarebisTvis. Tavisi okulturi `mog-
zaurobis~ dasawyisSi man iseTive ZiriTadi maxasiaTeblebi
aRmoaCina, romlebmac svedenborgs sulTa samyaroSi Tavga-
dasavlebis gza gauxsnes: pasiuri meditacia, `sinaTlis~
SegrZneba, axal da ucnaur gancdebisadmi damyoli da gaxs-
nili damokidebuleba. es yvelaferi erwymoda cxovrebaze
`praqtikul~ Sexedulebas da yovelgvari siRrmiseuli
codnisa Tu qristianuli gamocdilebis arqonas.
Tavdapirvelad monro dedamiwis nacnob adgilebSi ̀ mog-
zaurobda~ _ jer maxlobel, Semdeg ki ufro Soreul adg-
ilebSi. amasTanave, zogjer Tavisi eqsperimentebis faqto-
brivi mowmobebis mopovebasac axerxebda. Semdeg man daiwyo
`sulismagvar~ figurebTan kontaqti, da Tanac pirveli kon-
taqtebi mediumuri eqsperimentis nawili iyo (mediumis mier
gamogzavnili `indoeli megzuri~ namdvilad movida mis
wasayvanad! _ gv. 52). da bolos, igi xvdeboda ucnauri san-
axaobis miwier peizaJebs.
Tavis gamocdilebaTa detalur aRwerebze (rasac akeTeb-
da sxeulSi dabrunebisTanave) dayrdnobiT man am gamocdile-
baTa moqmedebis adgili sam kategoriad dayo: `pirveli ad-
gili~ _ es aris `aq da axla~, anu normaluri, amqveyniuri
garemo; ̀ meore adgili~ _ aris ̀ aramaterialuri~, savar-
audod, uzarmazari garemo, romlis maxasiaTeblebic hgavs
`astraluri sibrtyis~ maxasiaTeblebs. es adgili bunebriv
garemos warmoadgens ̀ meore sxeulisaTvis~ (rogorc mon-
ro am samflobeloSi mogzaur arsebas uwodebs); igi `ganm-
sWvalavs~ fizikur samyaros da masSi azrTa kanonebi ba-
tonoben: ̀ rogorc fiqrobT, iseTic xarT~, ̀ msgavsi msgavss
izidavs~; imisaTvis, rom imogzauroT, mxolod unda
gaifiqroT daniSnulebis adgilze. monrom am samflobelos
sxvadasxva adgili moinaxula, sadac ixila, magaliTad, ad-
amianTa jgufebi viwro velze, romlebsac grZeli, TeTri
samosi emosaT; zogierTebi, romlebsac forma ecvaT, Tavi-
anT Tavs ̀ brZanebis momlodine gasagzavn armias~ uwodebd-
nen. `mesame adgili~ _ es aris, rogorc Cans, amqveyniuri
(miwieri) realobis msgavsi raRac, romelsac ucnauri
anaqronistuli Tvisebebi aqvs. Teosofebi masSi albaT `as-
traluri sibrtyis~ sxva, ufro `myar~ nawils Seicnobd-
nen.
am ucnob mxareebSi moxvedrilma monrom, Tavdapirveli
SiSis daZlevis Semdeg, maTi gamokvleva daiwyo da iq Semx-
vedri mravalricxovani gonieri arsebebi aRwera. `mogza-
urobisas~ zogjer `gardacvlil~ megobrebs xvdeboda da
maTTan saubrobda, romlebic xandaxan Seeweodnen mas, xan
ki _ mis mimarTvaze ar reagirebdnen. isini gaurkvevel, ̀ mis-
tiur~ ambebs iuwyebodnen, romlebic mediumTa uwyebebs hgav-
da. maT monros gawvdili xelis CamorTmevac SeeZloT da
aseTive warmatebiT _ mis gawvdil xelSi danis gayrac. zo-
gierT am arsebaSi man `winaaRmdgomni~, cxovelis msgavsi
arsebebi Seicno, romlebic kauCukis sxeuls hgavdnen da
romelTac iolad SeeZloT mieRoT ZaRlis, Ramuris an misi
sakuTari bavSvebisa Tu sxvaTa saxe. isini abuCad igdebdnen
da awamebdnen mas, da roca monro qristes saxels uxmobda
(ra Tqma unda, ara rwmeniT, aramed _ kidev erTi `eqsperi-
mentis~ saxiT), isini ubralod dascinodnen mas.
urwmuno monro Tavad gaexsna miRmuri samyaros arsebeb-
is `religiur~ STagonebebs. mas hqonda momavlis ambebis
`winaswarmetyveluri~ xilvebi, romlebic zogjer mar-
Tlac ise xdeboda, rogorc mas hqonda nanaxi. erTxel, roca
sxeulidan gasvlis mdgomareobis zRvarze mas sinaTlis
TeTri sxivi gamoecxada, monrom sTxova mas am samflobe-
los Sesaxeb kiTxvebze pasuxi gaeca. sxivis xmam upasuxa:
`iTxove Seni mamisagan, raTa gagandos didi saidumlo~. me-
orejer monrom saTanadod iloca: `mamao, miwinamZRvre me!
mamao, gamimxile didi saidumlo~. am yvelafridan cxadia,
rom monrom, romelic Tavisi religiuri SexedulebebiT
`amqveyniuri~ da ̀ agnostikosi~ iyo , Tavi misca okulturi
samyaros arsebebs (romlebic, ra Tqma unda, eSmakebi iyvnen).
iseve, rogorc doqtor mudi da am sferos sxva mkvlevre-
bi, monroc wers, rom: ̀ Tormeti wlis moRvaweobis manZilze
me ver vnaxe mowmobebi, romlebic daadasturebdnen bibli-
ur cnebebs RmerTisa da saiqio cxovrebis Sesaxeb im adg-
ilze, romelsac zeca ewodeba~. magram svedenborgis, Teo-
sofebisa da doqtor krukelis msgavsad monroc mis mier
Seswavlil `aramaterialur~ garemoSi poulobs `yvela
aspeqts, romlebsac Cven zecasa da jojoxeTs mivawerT, rom-
lebic `meore adgilis~ mxolod nawils warmoadgenen~.
rogorc Cans, materialuri samyaros yvelaze ̀ axlo~ are-
Si monro Savbnel, rux adgils Sexvda, romelic `mSfoT-
vare da gaavebuli arsebebiT~ iyo dasaxlebuli. misi azriT,
SesaZloa, rom es iyos `jojoxeTis sazRvari~, romelic
`hadesis~ mxaris msgavsia (rogorc mas doqtor krukelma
uwoda).
yvelaze ufro sagulisxmoa monros `zecaSi~ yofna. igi
samjer imyofeboda `wminda gansvenebis~ adgilze, sadac
Tbil da rbil RrublebSi curavda, romlebsac ganuw-
yvetliv fermonacvle sxivebi kveTdnen... monro usityvo
gundTa musikis Tanaxmierad vibrirebda; mis gareSemo us-
axelo arsebebi iyvnen, romlebic misebr mdgomareobaSi im-
yofebodnen da romlebTanac piradi kontaqti ar hqonda. igi
grZnobda, rom es adgili misi saboloo ̀ saxli~ iyo, romel-
ic mere ramdenime dRe enatreboda. es `astraluri zeca~
sxva samyaros `saamurobis~ Sesaxeb Teosofiuri swavleb-
is ZiriTad wyaros warmoadgens; ra Sorsaa igi WeSmariti
qristianuli swavlebisgan caTa sasufevelis Sesaxeb,
romelic (sahaero samflobelosgan metismetad daSorebu-
li) siyvarulisa da pirovnulobis sisavsiTa da RmerTis
iq myofobiT Zalian Sorsaa Cveni drois urwmunoTagan,
romelTac msubuqi Rrublebis `nirvanisa~ da feradi sx-
ivebis garda, sxva araferi ar surT! amgvari ̀ zecis~ moce-
ma dacemul sulebsac advilad SeuZliaT, xolo WeSmarit
caTa sasufevelSi amaRleba mxolod qristianuli Rvawli-
Ta da RvTis madliT aris SesaZlebeli.
monro zogjer Tavisi zecis `RmerTs~ xvdeboda. misi
TqmiT, es SeiZleba moxdes `meore adgilis~ nebismier
wertilSi. `yoveldRiur saqmianobaSi nebismier adgilas
gaismis Soreuli signali, romelic fanfaris xmas hgavs.
mas yvela mSvidad xvdeba da saubarsa Tu raime saqmianobas
Tavs anebebs. es xma imis niSania, rom igi (an isini) Tavis
samflobeloSi mimodis.
SiSiT pirqve an muxlebze aravin ecema. maTi poza ufro
saqmiania. es aris movlena, romelsac yvela SeeCvia, xolo
morCileba yvelaze mniSvnelovania. iq araviTari gamonak-
lisi ar arsebobs.
signalze yvela cocxali arseba wveba... Tavebi gverdiT
aqvT mibrunebuli, raTa ar ixilon igi, rodesac unda ga-
iaros. mizani etyoba isaa, rom cocxali gza unda Seuqmnan
mas, romelzec igi gavlas SeZlebs. misi Cavlis dros arav-
iTari moZraoba ar aris, fiqric ki...
ramdenimejer, roca me es ganvicade, sxvebTan erTad vwve-
bodi. am dros TviT imis fiqric ki SeuZlebelia, rom sxvag-
varad moiqce. vidre igi gaivlis, gamayruebeli musika gais-
mis da sxivuri cocxali Zalis gadaulaxavi SegrZneba Cn-
deba, romelic Sen zemoT izrdeba da qreba SoreTSi...
es movlena iseve SemTxveviTia, rogorc SuqniSanTan gza-
jvaredinze gaCereba an rkinigzis gadasasvlelze lodini,
rodesac signali matareblis moaxloebas gvaniSnebs _ Tqven
am dros gulgrilni xarT, magram imavdros gamouTqmel pa-
tiviscemas grZnobT momavali matareblis simZlavris
winaSe. es movlenac agreTve upirovnoa.
RmerTia es Tu ara? Tu Zea misi? Tu misi warmomadgene-
li?~ (gv. 122-123).
mTel okultur literaturaSi Znelia albaT moiZebnos
ufro naTlad aRwerili Tayvaniscema satanisa, rodesac
missave samflobeloSi eTayvanebian mas pirovnebadakargu-
li monebi. sxvagan monro aRwers Tavis kerZo kontaqts im
samflobelos mTavarTan, sadac TviTon SeaRwia. erTxel
RamiT, `sxeulidan gasvlis~ dawyebidan ori wlis Semdeg,
monrom igrZno, rom iseTive sinaTleSi curavda, romelic
misi eqsperimentebis dasawyiss axlda da mixvda, rom iq iyo
Zlieri gonebis pirovnuli Zala, romelmac igi uZluri da
unebo gaxada: ̀ mtkiced davrwmundi, rom am gonier ZalasTan
erTgulebis urRvevi sakvrelebiT viyavi dakavSirebuli,
yovelTvis viyavi dakavSirebuli da rom aq, dedamiwaze saqme
unda Semesrulebina~. ramdenime kviris Semdeg am uxilav
ZalasTan Tu `arsebasTan~ sxva analogiuri Sexvedrisas,
igi (an isini), TiTqos gamovida da `gaCxrika~ misi goneba,
xolo Semdeg `isini caSi afrindnen da me Tan gavayole Cemi
vedreba.* maSin davrwmundi, rom maTi goneba da azrovnebis
SesaZleblobebi bevrad aRematebodnen Cems gagebas. es aris
upirovno da civi goneba, yovelgvari TanagrZnobisa da siy-
varulis gareSe _ rasac Cven ase veTayvanebiT... davjeqi da
avtirdi, mwared movTqvamdi, ise, rogorc arasdros mitir-
ia. vtirodi, radgan upirobod da momavlSi raime cvlilebis
sruli uimedobiT vicodi, rom Cemi bavSvobisdroindeli
eklesiisa da msoflio religiis RmerTi iseTi ar iyo,
rogorsac Cven veTayvanebodiT da me am iluziis dakargva
Cemi cxovrebis bolomde unda ganmecada~.
Zneli warmosadgenia vinmes ukeT aRewera eSmakTan Sex-
vedra, romelsac bevri Cveni ugulisxmo Tanamedrove amJa-
mad awydeba da qristianobisagan gandgomilebis gamo ver
ewinaaRmdegeba.
* es gamocdileba Zalian hgavs Cvens droSi mravalTagan gancdils,
rac e.w. `amoucnob mfrinav obieqtebTan~ Sexvedrisas ganicades.
dacemul sulebTan Sexvedris okulturi gamocdileba yovelTvis erTi
da igivea, Tundac igi sxvadasxva saxiT an simboloTic iyos gamoxatuli
(es adamianis molodinidan gamomdinareobs). (`amoucnob mfrinav
obieqtebTan~ Sexvedris okulturi mxare mRvdelmonazon serafimes
wignis _ `marTlmadidebloba da momavlis religia~ meoTxe TavSia
ganxiluli).
uaRresad mniSvnelovania monros mowmobani ̀ astraluri
sibrtyis~ bunebisa da arsebobis Sesaxeb. marTalia igi Ta-
vad Rrmad Caeflo amaSi da dacemul sulebs faqtobrivad
suli mihyida, monrom Tavisi gamocdileba normalur
araokultur enaze da SedarebiT normaluri adamianuri
TvalsazrisiT aRwera, ramac misi wigni am sferoSi `eqs-
perimentebis~ sawinaaRmdego damajerebel gafrTxilebad
aqcia. vinc icis sahaero sameufos Sesaxeb marTlmadide-
bluri qristianuli swavleba da aseve moZRvreba WeSmari-
ti zecisa da jojoxeTis Sesaxeb, romlebic mis (sahaero
sameufos) gareT arseboben, kidev erTxel Rrmad darwmun-
deba dacemuli sulebisa da maTi samflobelos realobaSi.
es adamianebi agreTve darwmundebian maTTan urTierTobis
udides saSiSroebaSi, Tundac moCvenebiTi `mecnieruli~
midgomiT (monros dakvirvebebi, agreTve am sferos sxva
mravali eqsperimentatorisa, mowmoben, rom `sxeulidan~
gasvlas aucileblad Tan axlavs Zlieri seqsualuri aRg-
zneba; rac mxolod im faqts adasturebs, rom es gamocdile-
bebi adamianis bunebis qvena mxareze zemoqmedeben da sulieri
maT araferi aqvT).
marTlmadidebel qristian damkvirvebels ar sWirdeba
imis codna, Tu am gamocdilebis romeli nawili iyo `re-
aluri~ da romeli _ dacemuli sulis mier misTvis Se-
muSavebuli seirisa da sacduris Sedegi; siyalbe _ imde-
nad mniSvnelovani nawilia sahaero samflobelosi, rom
azric ar aqvs misi zusti formebis gamovlenis mcdelobas.
imaSi eWvis Setana ki, rom monro dacemuli sulebis sam-
yaros gadaawyda, aramc da aramc ar SeiZleba.
`astralur sibtyesTan~ kontaqtSi Sesvla SeiZleba
agreTve garkveuli wamlebis saSualebiT (magram aucile-
beli ar aris es moxdes ̀ sxeulgareSe~ mdgomareobaSi). mo-
makvdavebSi Lhalucinogenuri narkotikis SeyvaniT Tanamed-
rove cdebma Zalian damajerebeli ̀ sikvdilSemdgomi~ mdgo-
mareobebi gamoiwvies da aRZres agreTve rigi movlenebisa:
mTeli cxovrebis ̀ mokled ganmeoreba~, damabrmavebeli si-
naTlis xilva, ̀ micvalebulebTan~ da araadamianur ̀ suli-
er arsebebTan~ Sexvedrebi, da agreTve _ `kosmiuri re-
ligiis~ WeSmaritebebze sulier uwyebaTa gadmocemebi,
`reinkarnacia~ (sulTa gadasaxleba) da sxva. am eqsperi-
mentebSi monawileobda agreTve doqtori kubler-rosi.
kargadaa cnobili, rom primitiuli tomebis Samanebi ̀ sx-
eulgareSe~ mdgomareobisas kontaqtSi Sedian dacemul
sulTa sahaero samflobelosTan da am gamocdilebeSi ̀ ini-
ciaciis~ Semdeg ̀ sulTa samyaros~ monaxuleba da mis mkvi-
drebTan urTierToba SeuZliaT.
warmarTuli samyaros antikur misteriebSi `gan-
dobilnic~ amasve ganicdidnen. wmida kviprianesa da iusti-
nas cxovrebaSi (2 oqtomberi) yofili jadoqris uSualo
mowmoba gvaqvs am samflobelos Sesaxeb: `kviprianem olim-
pis mTaze iswavla eSmakis yvela cbiereba. igi eSmakis sxva-
dasxva gardasaxvas Caswvda da iswavla haeris Tvisebis Secv-
la. iq man agreTve ixila eSmakTa uricxvi urdoebi wyvdia-
dis Tavadis meTaurobiT, romelTanac isini wardgomil-
iyvnen, sxvani ki mas emsaxurebodnen; zogic uxmobda da
adidebda Tavis mTavars; mravali maTgani ki amqveynad
(dedamiwaze) warmoegzavnaT kacTa sacduneblad. kviprianem
iq agreTve naxa warmarTuli RmerTebisa da qalRmerTebis
moCvenebiTi saxeebi da kidev sxvadasxva zmaneba Tu molan-
deba, romelTa gamoxmobac man iswavla mkacr, ormocdRian
marxvaSi... da ase gaxda igi grZneuli _ mogvi, jadoqari da
sulTa warmwymedi, didi megobari da erTguli msaxuri
jojoxeTis mTavrisa, romelsac igi pirispir esaubreboda
da misgan didi pativi hqonda miniWebuli. da amas igi dau-
faravad adasturebda: ̀ damijereT, _ ambobda igi, _ rom me
Tavad vixile wyvdiadis mTavari... me mas da mis warCineb-
ulebs mivesalme da vesaubre... igi Sempirda, rom mTavrad
damadgenda Cemi sxeulidan gasvlis Semdgom, xolo amqvey-
niuri cxovrebis manZilze _ yvelaferSi damexmareboda...
garegnulad yvavils hgavda: Tavze gvirgvini edga, oqrosa
da mbrwyinavi qvebisagan gakeTebuli (ara namdvili, aramed
_ moCvenebiTi) da misgan mTeli garemo naTdeboda, xolo
samoseli misi gansacvifrebeli iyo. rodesac igi aqeT-iqiT
brundeboda, maSin mTeli is adgili iryeoda. mis taxtre-
vanTan sxvadasxva xarisxis boroti sulebi morCilad
idgnen. maSin mTlianad miveci Tavi misadmi msaxurebas da
vemorCilebodi yovel mis brZanebas~.
wmida kvipriane aSkarad ar ambobs, rom mas es gamocdileba
`sxeulgareSe~ hqonda. sruliad SesaZlebelia, rom
gamocdil misnebsa da jadoqrebs sahaero samflobelosTan
srul kontaqtSi Sesasvlelad sxeulis datoveba ar sWird-
ebodeT. svedenborgic ki Tavisi ̀ sxeulgareSe~ Tavgadasav-
lis aRwerisas amtkicebda, rom sulebTan misi kontaqtis
meti wili, piriqiT, _ sxeulSi xdeboda, magram maSin _
rodesac `aRqmis kari~ exsneboda. xolo am samflobelos
maxasiaTeblebi da masSi mimdinare `Tavgadasavlebi~ erTi
da igivea imisda miuxedavad, es yvelaferi `sxeulSi~ xde-
ba Tu `sxeulgareSe~.
antikuri samyaros erT-erTi cnobili jadoqari (II s.),
izidas misteriaSi Tavis gandobis aRwerisas, sahaero sam-
flobelosTan `sxeulgareSe~ urTierTobis klasikur ma-
galiTs iZleva, romelic zogierTi Tanamedrove `sxeul-
gareSe~ da ̀ sikvdilSemdgomi~ mdgomareobebis dasaxasiaTe-
blad SeiZleba iqnes gamoyenebuli: `me imdens gadmogcem
(Cemi gandobis Sesaxeb), ramdenic gaundobels SeiZleba gada-
eces, magram mxolod im pirobiT, rom Sen amas irwmuneb...
sikvdilis mijnebs mivatane, gadavabije prozerpinas zRur-
bls da yvela stiqiis gavlis Semdeg ukan davbrundi:
SuaRamisas gabrwyinebuli mze vixile, qvesknelisa da zeskne-
lis RmerTebis winaSe warvdeqi da Tayvani veci. aha, giambe
kidec, magram Sen, Tumc ki mismendi _ mainc uwindel uvico-
baSi unda darCe~ (apuleusi, metamorfozebi, moskovi, 1959,
gv. 311. prozerpina, anu persefona _ berZnul da romaul
miTologiaSi hadesis (saiqio, jojoxeTi) mpyrobeli).
6. daskvnebi `sxeulgareSe gamocdilebis~
Sesaxeb
yovelive, rac aq iTqva `sxeulgareSe~ yofnis Sesaxeb,
sruliad sakmarisia, raTa Tanamedrove `sikvdilSemdgo-
mi~ gamocdileba Sesabamis perspeqtivaSi davayenoT.
SevajamoT Cveni Sedegebi:
1. es aris aSkarad ubralo `sxeulgareSe~ mdgomareoba,
romelic kargadaa cnobili (gansakuTrebiT _ okultur
literaturaSi) da rac ukanasknel xans im rigiT adamianTa
sul ufro mzard nawils emarTeba, romelTac araviTari
saerTo ara aqvT okultizmTan; magram es mdgomareobebi
arafers ambobs faqtobrivad imis Sesaxeb, Tu ra mosdis
suls gardacvalebis Semdgom (garda imisa, rom suli sic-
ocxles agrZelebs da rom mas cnobiereba aqvs).
2. sfero, romelSic umalve xvdeba suli mas Semdeg, rac
sxeulidan gadis da kontaqts kargavs im garemosTan, romel-
ic CvenTvis cnobilia, rogorc `materialuri realoba~ _
arc caa da arc jojoxeTi, aramed dedamiwasTan axlo myo-
fi uxilavi area, romelsac sxvadasxvanairad saxeldeben:
`sikvdilSemdgomi~ an `bardos sibrtye~ (tibeturi `mkv-
drebis wigni~), `sulTa samyaro~ (svedenborgi da spir-
itistebi), `astraluri sibrtye~ (Teosofia da okul-
tistebis umravlesoba), ̀ meore adgili~ (monro) _ anu mar-
Tlmadideblur enaze _ cisqveSeTis sahaero sameufo, sa-
dac dacemuli sulebi mkvidroben da adamianTa cduneba-war-
wymedas cdiloben. es ar aris is sxva samyaro, romelic ad-
amians gardacvalebis Semdgom elis, aramed mxolod am (Cve-
ni) samyaros uxilavi nawilia, romelic adamianma unda ga-
iaros, raTa namdvil ̀ sxva~ samyaros _ zecas, anda jojox-
eTs miaRwios. maTTvis, vinc namdvilad gardaicvala da an-
gelozebma gaiyvanes amqveynidan, es aris are, romlis sa-
haero sazvereebSic iwyeba kerZo samsjavro, sadac haeris
mcveli sulebi amJRavneben Tavis namdvil bunebasa da
mtrobas kacTa modgmis mimarT; sxva yvelasTvis ki, es demo-
nuri sacdurebis samflobeloa.
3. arsebebi, romlebsac am sferoSi xvdebian _ yovelTvis
(an TiTqmis yovelTvis) eSmakebi arian da sul erTia medi-
umTa meSveobiT iqnebian isini gamoxmobilni, okulturi sa-
SualebebiT, Tu `sxeulgareSe~ yofnis dros Semxvedrni.
eseni angelozebi ar arian, radgan angelozebi zecaSi imyo-
febian da am sferos mxolod gaivlian, rogorc RmerTis
warmogzavnilni; xsenebuli arsebebi arc micvalebulTa
sulebi ar arian, radgan isini zecaSi an jojoxeTSi imyo-
febian da mxolod sikvdilisTanave gakveTen am sivrces (am-
qveynad Cadenili codvebisaTvis pirad samsjavroze mi-
mavalni). `sxeulidan~ gasvlaSi yvelaze gamocdil adami-
anebsac ki, xsenebul sferoSi didxans darCena ar SeuZli-
aT ise, rom sakuTar sxeulTan samudamo ganSorebis (sikvdi-
lis) safrTxe ar SeeqmnaT. amgvar adamianTa sahaero Sexve-
drebis aRwerac ki okultur literaturaSi iSviaTad moi-
Zebneba.
4. am sferoSi eqsperimentebis ndoba ar SeiZleba da, raRa
Tqma unda, _ arc maTi ̀ garegnuli~ Sefaseba. marTlmadide-
blur qristianul moZRvrebaSi ganmtkicebulnic ki, ad-
vilad SeiZleba, rom dacemulma sulebma acdunon nairgvari
`xilvebiT~, xolo am areSi Sesuli adamianebi, romlebsac
masze warmodgenac ki ara aqvT da ndobiT ekidebian mis
`gamocxadebebs~, sxva ara arian ra, Tu ara _ dacemul sul-
Ta sabralo msxverplni.
SeiZleba ikiTxoT: `maS, ra aris `simSvidisa~ da `siam-
ovnebis~ grZnoba, romelic `sxeulgareSe~ mdgomareobi-
saTvis TiTqmis universalurad warmoCndeba? an raRaa `si-
naTle~, romelsac mravali xedavs? esec sicruea?~
garkveuli azriT, es mdgomareobebi sulisaTvis Sesa-
Zloa, rom `bunebrivi~ iyos, rodesac igi sxeuls scilde-
ba. Cveni fizikuri sxeuli am dacemul qveyanaSi _ tanjvis,
rRvevisa da sikvdilis sxeulia. da amgvar sxeulTan gan-
Sorebisas suli umal aRmoCndeba misTvis ufro bunebriv
mdgomareobaSi, romelic ufro maxlobelia RvTisagan mis-
Tvis dadgenil mdgomareobasTan; radgan mkvdreTiT aRmd-
gar ̀ sulier~ sxeuls (romliTac adamiani zeciur sasufe-
velSi damkvidrdeba) ufro meti saerTo aqvs sulTan, vi-
dre CvenTvis cnobil miwier sxeulTan. TviT im sxeulsac
ki, romliTac adami pirvelad Seiqmna, adamis codviT dace-
mis Semdgomi sxeulisagan gansxvavebuli buneba hqonda. cod-
viT dacemamde adamis sxeuli gacilebiT faqizi iyo, ar eqvem-
debareboda tanjvas da mZime SromisTvis ar iyo gankuTvni-
li.
am azriT, sxeulis gareT yofnis dros ̀ simSvide~ da ̀ sia-
movneba~ SeiZleba ganvixiloT, rogorc namdvilni da ara _
yalbi, magram sicrue maSinve iq gaCndeba, rogorc ki am
`bunebriv~ grZnobebs `sulier~ radme ganmartaven _
TiTqos es `simSvide~ RmerTTan Serigebis WeSmariti mSvi-
doba yofiliyos, xolo `siamovneba~ _ zeciuri WeSmariti
sulierebiT tkboba. swored ase ganmartavs bevri Tavis ̀ sx-
eulgareSe~ da ̀ sikvdilSemdgom~ gamocdilebas, radgan maT
ar aqvT namdvili sulieri gamocdileba da sifxizle. am gan-
martebis sicrue iqidan Cans, rom TviT yvelaze ufro ur-
julonic ki, ~sikvdilis~ dros imave siamovnebas ganicdi-
an. erT-erT wina TavSi, indusis SemTxvevaSi Cven vnaxeT, rom
igive grZnobebi hqonda aTeist da TviTmkvlel indussac.
meore SesaniSnavi magaliTia romanisti, agnostikosi som-
erset moemi, romelmac xanmokle ̀ sikvdilis~ Jams (rac 80
wlis asakSi SeemTxva, namdvil sikvdilamde cota xniT adre)
ixila sinaTle, romelic sul ufro Zlierdeboda, xolo
`Semdeg gaTavisuflebis yvelaze ufaqizesi grZnoba~ gan-
icada, rogorc Tavad ambobs (ix. alen spregeti, ̀ ukvdaveb-
is saqme~, niu-iorki, 1974 w.). moemis mier gancdili aranair-
ad ar iyo sulieri gamocdileba, aramed es kidev erTi ̀ bune-
brivi~ gancda iyo cxovrebaSi, romelic ase urwmunod das-
rulda.
amitom, sikvdili, rogorc grZnobadi, anu `bunebrivi~
gancda, sruliad SesaZlebelia, rom sasiamovnod gamoCndes.
am siamovnebis gancda imasac SeuZlia, visac RvTis winaSe
sufTa sindisi aqvs da imasac, visac RvTis Rrma rwmena ar
aqvs an ar swams maradiuli cxovreba da amitom ver acno-
bierebs, RmerTi cxovrebis manZilze ra Zlier Seawuxa. ra
kargad Tqva erTma mweralma: ̀ cudi aRsasruli (sikvdili)
imaT aqvT, vinc icis, rom RmerTi arsebobs da mainc ise cx-
ovrobs, TiTqos RmerTi ar arsebobdes~ (d. uinteri, `mo-
mavali: ra xdeba sikvdilis Semdgom?~, 1977 w.) _ e.i. imaT,
visac sindisi stanjavs da am tanjviT Trgunavs fizikuri
sikvdilis bunebriv `siamovnebas~. morwmunisa da urwmun-
os sikvdils Soris sxvaoba Tavad sikvdilis dros ki ar
mJRavndeba, aramed mogvianebiT _ kerZo samsjavroze. gar-
dacvalebis `siamovneba~ SesaZloa sakmaod realuria, ma-
gram mas araviTari kavSiri ara aqvs sulis maradiul
xvedrTan, romelic sruliad SesaZlebelia, rom tanjvi-
saTvis iyos ganwiruli.
miT ufro marTebulia es azri ̀ sinaTlis~ xilvasTan mi-
marTebaSi. SesaZloa aseve, rom es iyos ubralod raRaca
bunebrivi _ im sinaTlis WeSmariti mdgomareobis anarek-
li, romlisTvisac Seqmna RmerTma adamiani. Tuki saqmis vi-
Tareba marTlac asea, maSin seriozuli Secdoma iqneboda
amisaTvis `sulieri~ mniSvnelobis miniWeba (rogorc amas
niadag sCadian sulierad gamoucdeli adamianebi). marTl-
madidebluri asketikuri literatura savsea gafrTxile-
bebiT maszed, rom ar unda vendoT aranairi saxis `sina-
Tles~, romelic adamians SesaZloa gamoecxados; xolo
rodesac amgvar sinaTles `angelozad~ an TviT `qriste-
dac~ ki miiCneven, cxadi xdeba, rom adamiani xiblSia Cavar-
dnili da igi sakuTari warmodgenebiT qmnis `realobas~
manamde, sanam dacemuli sulebi mis cdunebas Seudgebodnen.
sxeulisgan ganSorebuli sulisaTvis `bunebrivia~ re-
alobis gamZafrebuli grZnoba da gancda imisa, rasac dRes
uwodeben `eqstrasensorul aRqmas~. xolo is, rom suli
gardacvalebis Semdgom (xSirad ki uSualod micvalebis
win) imas xedavs, rasac ver xedaven gverdiT myofni da, rom
sulma uwyis, rodesac sadme vinme kvdeba da sxva amgvari _
yovelive es aris aSkara faqti, romelic cnobilia rogorc
marTlmadidebluri literaturisaTvis, aseve Tanamedrove
samecniero gamokvleviTac. amis gamoxatuleba doqtor mu-
dis im gamocdilebaSi SeiZleba davinaxoT, romelsac igi
uwodebs `codnis xilvas~ _ anu, rodesac suli TiTqosda
`ganaTlebulia~ da Tvalwin aqvs `mTeli codna~ (`fiqre-
bi sicocxleze sikvdilis Semdgom~). wmida bonifaci `uen-
lokeli monazvnis~ gardacvalebis Semdgom fiqrebs Semde-
gnairad aRwers: `igi Tavs grZnobda, rogorc mxedveli da
fxizeli adamiani, romelsac Tvalebze TiTqosda saburve-
li hqonda Camofarebuli da Semdeg uecrad Camoexsna, da
yovelive, rac uwin uxilavi, dafaruli da gaurkveveli iyo
_ cxadi gaxda. rodesac sxeulis saburveli Camoexsna,
TiTqos mTeli samyaro Tvalwin warmoudga, imgvarad, rom
igi xedavda samyaros yovel kidegans, zRvebsa da TviToeul
adamians~ (emertoni `wmida bonifacis cxovreba~).
zogierTi suli, rogorc Cans, bunebiT aris mgrZnobiare
amgvari mdgomareobisadmi. wmida grigoli didi aRniSnavs,
rom `zogjer sulebi Tavadve, sakuTari simaxviliT gan-
Wvreten rasme, gansxvavebiT maTgan, romelnic momavals
RmerTis gamocxadebiT Wvreten~ (IV, 26, gv. 30). magram ase-
Ti `mediumebi~ ueWvelad xiblSi vardebian, rodesac isini
interpretaciasa da ganvrcobas iwyeben im niWisas, romlis
swori gamoyenebac didi siwmindis mqone marTlmadidebel
adamianebs SeuZliaT. eqstrasensoruli aRqmis msgavsi sac-
durebis karg magaliTs warmoadgens amerikeli mediumi
edgar keisi. man erTxel aRmoaCina, rom transis mdgomare-
obaSi zusti samedicino diagnozis dasma SeeZlo ; Semdgom
igi ndobiT ekideboda am mdgomareobaSi miRebul yvela uw-
yebas, xolo daasrula imiT, rom Tavs winaswarmetyvelad
asaRebda (miuxedavad zogierTi efeqturi marcxisa). keisi
iZleoda astrologiur ganmartebebs da dakvirvebebs awar-
moebda atlantidisa da Zveli egviptis adamianTa `warsul
cxovrebaze~.
sulis `bunebrivi~ gancdebi, rodesac is gansakuTrebiT
mgrZnobiarea an sxeulidan ganSorebulia (es iqneba `simS-
vidis~, siamovnebis, sinaTlisa Tu `eqstrasensoruli aRq-
mis~) _ mxolod gaZlierebuli aRqmis Sedegs warmoadgens,
magram (es kidev erTgzis unda iTqvas) Zalian mcire dadeb-
iT informacias iZleva sulis sikvdilSemdgomi mdgomare-
obis Sesaxeb da Zalian xSirad `sxva samyaros~ TviTnebur
axsnamde da agreTve _ dacemul sulebTan pirdapiri kav-
Siris damyarebamde mihyavs adamiani (maTTan, visic aris es
(sahaero) samflobelo). msgavsi gancdebi mTlianad
ganekuTvneba `astralur~ samyaros da sakuTriv araferi
aqvT sulieri an zeciuri; maSinac ki, rodesac Tavad
gamocdileba realuria, mis ganmartebas ar unda vendoT.
5. Tavad nivTierebaTa bunebidan gamomdinare, sahaero
samflobelos sulebsa da mis movlenebze WeSmariti cod-
nis SeZena mxolod gamocdilebiT SeuZlebelia.
yvela juris okultizmis pretenzia imaze, rom misi cod-
na WeSmaritad sarwmunoa, radgan igi `gamocdilebebs~ em-
yareba, swored okulturi ̀ codnis~ sabediswero mankiere-
baa. piriqiT _ am sferoSi miRebuli gamocdileba _ imito-
mac, rom igi sahaero samflobeloSia miRebuli da xSirad
eSmakebis mieraa gamowveuli (romelTa mizanic adamianTa
sulis cduneba da warwymedaa) _ sakuTriv misi bunebiT aris
sicruesTan dakavSirebuli; aRarafers vambobT imaze, rom
adamians, romelic ucxoa am sferosaTvis, arasodes ar Seu-
Zlia iq sruli orientireba da mis realobaSi ise darwmu-
neba, rogoradac igi materialur realobaSia darwmunebu-
li. budisturi swavleba marTalia (tibetur `mkvdrebis
wignSi~ gadmocemuli), rodesac igi `bardos sibrtyis~
movlenebis iluzorul bunebaze saubrobs, magram cdeba,
rodesac, aqedan gamomdinare, mxolod gamocdilebis safuZ-
velze askvnis, rom saerTod ar arsebobs araviTari obieq-
turi realoba am Cvenebebis miRma. am uxilavi samyaros nam-
dvili realobis Secnoba ki SeuZlebelia, Tuki igi gareSe
da masze maRla mdgomi wyaroebiT ar iqneba gancxadebuli.
amitom am sferosadmi Tanamedrove midgoma piradi (an
`samecniero~) eqsperimentebiT ueWvelad migviyvans aras-
wor, cru daskvnebamde. TiTqmis yvela Tanamedrove mecnieri
aRiarebs an, ukidures SemTxvevaSi, Zalian TanaugrZnobs
okultur swavlebas, mxolod im mizeziT, rom okulturi
swavlebac imave gamocdilebas emyareba, romelsac _ mec-
niereba. magram materialur samyaroSi `gamocdileba~ da
sahaero samflobeloSi `gamocdileba~ _ sruliad gansx-
vavebuli sagnebia. daumuSavebeli masala, romelzec eqsper-
imentebs atareben da swavloben, erT SemTxvevaSi ̀ moralu-
rad~ neitraluria da SeiZleba obieqturad iqnes Seswav-
lili da Semowmebuli sxvebis mier, xolo sxva SemTxvevaSi
_ es ̀ daumuSavebeli masala~ dafarulia, misi SemCneva Zne-
lia da xSir SemTxvevaSi mas Tavisi neba aqvs, neba _
damkvirveblis motyuebisa. amitomac doqtorebi: mudi,
krukeli, osisi, haraldsoni da kubler-rosi seriozul
gamokvlevebs TiTqmis yovelTvis okulturi ideebis gasavr-
celeblad iyenebdnen, romlebic `bunebrivad~ gamohyavdaT
okulturi eTeruli sivrcis Seswavlidan. vinc aRWurvilia
im azriT (rac dRes iSviaTia), rom gancxadebuli WeSmar-
iteba arsebobs, romelic yovelgvar gamocdilebas aRemate-
ba _ mxolod mas SeuZlia am okulturi samyaros gaSuqeba,
misi namdvili bunebis Secnoba da am mdabal samflobelosa
da uzenaes zeciur sameufos Soris sxvaobis danaxva.
`sxeulgareSe~ mdgomareobisaTvis am vrceli Tavis
miZRvna imitom dagvWirda, rom SeZlebisdagvarad zustad
gangvesazRvra imis buneba, rasac mravali rigiTi adamiani
ganicdis da ara marto _ mediumebi da okultistebi; wign-
is dasasruls SevecdebiT ganvmartoT, Tu ratom gaxSirda
amJamad msgavsi mdgomareobani. sruliad aSkaraa, rom es
mdgomareobani realuria da maTi ugulebelyofa, rogorc
`halucinaciebisa~ ar SeiZleba. aseve cxadia, rom es ar aris
sulieri gamocdilebani; xolo maTi mkvlevrebis mcdeloba
_ am gamocdilebebs miscen ̀ sulier gamocdilebaTa~ inter-
pretacia, romelic xsnis saiqio cxovrebis namdvil bunebas
da sulis saboloo mdgomareobas, mxolod Tanamedrove ad-
amianis sulieri qaosis gamZafrebas emsaxureba da gviCvenebs,
Tu raoden Sorsaa es codna WeSmariti sulieri codnisa da
gamocdilebisagan. es rom ukeT davinaxoT, axla Cven sxva
samyaros _ maradiuli zeciuri samyaros namdvili
gamocdilebis ramdenime SemTxvevas gamovikvlevT, samyarosi
_ romelic RmerTis nebiT ecxadeba adamians da srulebiT
ar hgavs im sahaero samflobelos, aq rom vikvlevdiT, da
romelic am qveynis nawils warmoadgens, romelsac dasas-
ruli eqneba.
SeniSvnebi `reinkarnaciis~ Sesaxeb
im okultur ideebs Soris, romlebsac axla farTod
ganixilaven da umal iziareben ̀ sxeulgareSe~ an ̀ sikvdil-
Semdgomi~ gamocdilebis mqone adamianebi da zogierTi mec-
nieric, arsebobs reinkarnaciis (sulTa gadasaxlebis) idea
_ rom suli gardacvalebis Semdgom saSinel samsjavroze
ar wardgeba da samoTxeSi an jojoxeTSi ki ar elis sxeu-
lis aRdgomasa da saSinel samsjavros, aramed ukan, dedami-
waze brundeba (albaT `astralur sibrtyeSi~ yofnis Sem-
deg) da Sedis cxovelis an sxva adamianis axal sxeulSi (anu
ibadeba cxovelad an sxva adamianad _ mTargm. SeniSvna).
es idea didad iyo gavrcelebuli dasavleTSi antikuri
warmarTobis periodSi manam, sanam igi qristianulma ideebma
ar Secvala; Cvens droSi sulTa gadasaxlebis ideis gavr-
celeba ZiriTadad induizmisa da budizmis gavrcelebas ukav-
Sirdeba, sadac igi sayovelTaod aris aRiarebuli. sadRei-
sod es idea Cveulebisamebr `humanizirebulia~ im azriT,
rom adamianebi TavianT `winare cxovrebaSi~ adamianuri
saxiT cxovrobdnen; maSin, rodesac _ indusebsa da budis-
tebs Soris, iseve rogorc Zvel berZnebsa da romaelebs
Soris, sayovelTao idead aris warmodgenili, rom adami-
anad ̀ ganxorcieleba~ iSviaTad xdeba da Tanamedrove ̀ ganx-
orcielebaTa~ umetesoba cxovelebi, mwerebi da mcenaree-
bia.
am ideis morwmuneebi amboben, rom igi mraval amqveyniur
`usamarTlobas~ xsnis da gamoucnob SiSsac TiTqosda gasa-
gebs xdis: Tuki vinme daibadeba brmad an siRatakeSi, maSin
es `winare cxovrebaSi~ misi saqcielis sazRauria (anu
rogorc indusebi da budistebi ityvian _ misi `cudi kar-
mis~ misagebelia), xolo Tu vinmes wylis SiSi aqvs, es imis
gamoa, rom `winare cxovrebaSi~ daixrCo.
sulTa gadasaxlebis morwmuneebs sulis warmoSobasa da
daniSnulebaze araviTari srulyofili swavleba ar aqvT
da arc TavianTi Teoriis damajerebeli mtkiceba gaaCniaT.
misi mTavari momxiblavi mxareebi zedapiruli xasiaTisaa:
amqveynad TiTqosda `samarTlianobis~ uzrunvelyofa, zo-
gierT fsiqiur idumalebaTa amoxsna da ̀ ukvdavebis~ msgav-
si raimeTi imaTi uzrunvelyofa, vinc qristianul pozicias
ar iziarebs.
saRi gonebiT Tu ganvsjiT, sulTa gadasaxlebis Teoria
usamarTlobis aranair axsnas ar iZleva: Tuki amqveynad
adamiani im codvebisa da SecdomebisaTvis isjeba, romlebic
mas ar axsovs da razec mas pasuxisgeba ar SeuZlia (Tuki
adre cxoveli iyo) da Tuki arc `me~ ar arsebobs (budis-
turi swavlebis mixedviT), romelic erTi gadasaxlebidan
meoreSi iqneba SenarCunebuli, da Tuki misi Secdomebi,
pirdapiri gagebiT, sxvisi Secdomebi iyo _ maSin amaSi arav-
iTari samarTlianoba ar aris, aramed es mxolod ubedurebe-
bisgan momdinare brma tanjvaa, romlis warmoSobis mikvl-
eva SeuZlebelia. qristianuli swavleba adamis dacemis
Sesaxeb, rogorc yoveli amqveyniuri borotebis wyaroze,
gacilebiT ukeT ganmartavs amqveyniur usamarTlobas; xolo
qristianuli gamocxadeba RvTis srulyofil samarT-
lianobasa da adamianebis gankiTxvaze, romelic zeciur
saukuno cxovrebas an jojoxeTs umkvidrebs adamians _
fuWsa da trivialurs xdis amqveynad `ganxorcielebebis~
Sedegad `samarTlianobis~ mopovebis ideas.
sulTa gadasaxlebis ideam dasavleTSi ukanaskneli
aTwleulebis manZilze didi popularoba moixveWa. mrava-
li SemTxveva iyo, romelic `winare cxovrebis gaxsenebis~
azrs aRZravda; mraval adamians sjera agreTve ̀ sxeulgar-
eSe~ yofnis Semdeg, rom es gancdebi nergaven, anu
STaagoneben sulTa gadasaxlebis Sesaxeb ideas. ra SeiZle-
ba am SemTxvevebze vifiqroT?
unda iTqvas, rom mxolod Zalian iSviaT SemTxvevaSi Tu
moipoveba gaurkvevel da SemTxveviT `mtkicebulebaze~
ufro wonadi faqtebi, romelTa axsnac ar SeiZleba, rogorc
fantaziis ubralo nayofisa: bavSvi kiserze laqiT gaCnda,
xolo Semdeg `axsendeba~, rom `winare cxovrebaSi~ igi
cxenis qurdobisTvis CamoaxrCves; adamians simaRlis SiSi
aqvs da Semdeg `axsendeba~, rom `winare cxovrebaSi~ gad-
movarda da sasikvdilod daimtvra... da sxva amgvari. fan-
taziisadmi adamianis bunebrivi midrekileba amgvar SemTx-
vevebs sulTa gadasaxlebis `dasamowmeblad~ usargeblos
xdis.
amgvari `winare cxovrebis~ SemTxvevebi xSirad hipno-
zuri meTodis saSualebiT iqna gamovlenili, romelic ̀ re-
gresiuli hipnozis~ saxeliTaa cnobili da romelmac xSir
SemTxvevaSi gansacvifrebeli Sedegebi gamoiRo cnobieri
gonebiT didi xnis win miviwyebuli ambebis gaxsenebaSi (yr-
mobis asakis CaTvliT). hipnotiziori pacients `ukan~, yr-
mobaSi abrunebs da Semdeg ekiTxeba: `ra iyo iqamde?~ aseT
SemTxvevaSi adamiani xSirad Tavis sikvdils `ixsenebs~, an
sulac _ mTlianad ̀ sxva cxovrebas~. ra unda vifiqroT aseT
mexsierebaze?
kargad momzadebuli hipnotiziorebi Tavad dagveTanxme-
bian `regresiul hipnozSi~ arsebul maxeebze. urTierTo-
baTa fsiqologiis specialisti, kalifornieli doqtori
artur hastingsi aRniSnavs, rom `yvelaze aSkara, rac hip-
nozis qveS xdeba, aris is, rom pacientebi metismetad gaxs-
nilni da damyolni arian hipnotizioris sityvier Tu usi-
tyvo qvecnobier STagonebaze. Tuki am pacientebs sTxovT
warsul cxovrebaSi gadasvlas da maT ki warsuli (`wina-
re~) cxovreba ar hqoniaT, isini gamoigoneben mas; xolo Tuki
STaagonebT, rom amoucnobi mfrinavi obieqti ixiles _ maT
TiTqosda marTlac enaxoT igi.
Cikagoeli hipnotiziori doqtori lari hereti, romel-
mac Tavad Caatara 500-mde hipnozuri regresia, aRniSnavs
rom es regresiebi xSirad arazustia maSinac ki, rodesac
amqveyniuri cxovrebis warsul ambebzea saubari. `Zalian
xSirad adamianebi ambebs igoneben an imis surviliT, rom
sinamdviled surT misi warmodgena, an fantaziis, sizmreb-
isa Tu sxvaTa gavleniT... nebismieri hipnoziori SeamCnev-
da, rom adamianebs iseTi cocxali warmosaxva aqvT, rom neb-
ismieri ramis gakeTeba SeuZliaT, oRond hipnotiziori
darCes kmayofili~.
amave sakiTxis sxva mkvlevari wers: `xsenebul meTods
mravali riski axlavs, romelTagan umTavresia mkveTri fan-
taziebisadmi gaucnobierebeli ltolva. is, rac hipnozis
dros vlindeba, principSi SesaZloa, rom uwindel cxovre-
baze sizmari iyos, romliTac surda pacients rom ecxovra,
an _ surs irwmunos, rom ase icxovra. erTma fsiqologma
rig hipnotizirebul pacients instruqcia misca, rom gaex-
senebinaT uwindeli cxovreba da yvela maTganma gaixsena.
zogi maTi naambobi aSkara wvrilmanebiT iyo gadatvirTuli
da damajereblad gamoiyureboda; magram roca am fsiqolog-
ma kvlav daahipnoza isini, maT transis mdgomareobaSi Se-
Zles winare cxovrebaze TavianTi naambobis nebismieri el-
ementis gaxseneba da mividnen normalur pirvelwyaromde
_ adamiani, romelsac isini bavSvobaSi icnobdnen, scenebi
wakiTxuli romanebidan Tu filmebidan, romlebic wlebis
ukan hqondaT nanaxi da sxva~.
ra vuyoT axlaxan reklamirebul im SemTxvevebs, sadac
`winare cxovrebis obieqturi mtkicebani arseboben~ _
rodesac adamiani droisa da adgilis detalebs ̀ ixsenebs~,
romlebic mas albaT TavisTavad ar SeiZleboda scodnoda
da romelTa Semowmebac istoriuli sabuTebiT SeiZleba?
aseTi SemTxvevebi metad damajerebelia maTTvis, vinc
sulTa gadasaxlebis rwmenisadmi ukve midrekilia; am saxis
`mtkicebulebebi~ ar gansxvavdebian im standartuli in-
formaciisagan, romelsac spiritistul seansebze `sule-
bi~ warmoaCenen (romelic SeiZleba friad saocari iyos)
da ar gvaqvs safuZveli vivaraudoT, rom maT sxva wyaro
SeiZleba hqondeT. Tuki sruliad cxadia, rom spiritistul
seansebze myofi ̀ sulebi~ eSmakebi arian, maSin ̀ winare cx-
ovrebaze~ informaciebic eSmakebisagan SeiZleba momdinar-
eobdes. orive SemTxvevaSi maT erTi mizani aqvT: rom adami-
anebs viTomcda `zebunebrivi~ codniT goneba daubindon,
xolo amiT saiqio cxovrebis namdvili bunebis Sesaxeb
moatyuon isini da imqveyniuri cxovrebisaTvis sulierad
moumzadebelni datovon.
sulTa gadasaxlebis ideisadmi keTilganwyobili okul-
tistebic ki eTanxmebian imas, rom reinkarnaciis `mtkice-
bani~ sxvadasxvagvarad SeiZleba aixsnas. okulturi ideeb-
is populizator erT amerikels miaCnia, rom `sulTa gada-
saxlebis damamtkicebel registrirebul SemTxvevaTa ume-
tesoba sruliad SesaZlebelia Sepyrobilobis SemTxvevebi
iyos~. am okultistebis Tanaxmad, `Sepyrobiloba~ maSin
xdeba, rodesac `micvalebuli~ cocxal sxeuls eufleba,
am ukanasknelis pirovneba da TviT individualoba Secvlili
Cans, riTac imis STabeWdilebas tovebs, rom masze `winare
cxovrebis~ romeliRac mxareebi moqmedeben. is arsebebi,
romlebic adamianebs `ipyroben~, ra Tqma unda, eSmakebi
arian, rogoradac ar unda daimalon isini gardacvlil
sulTa niRbiT. doqtor stivensonis gaxmaurebuli wigni
`sulTa gadasaxlebaze damafiqrebeli oci SemTxveva~, amg-
var SepyrobilobaTa namdvil nakrebs warmoadgens.
adreuli qristianuli eklesia sulTa gadasaxlebis
Sesaxeb ideas ebrZoda. es idea qristianul samyaroSi ma-
niqevelobisa da sxva aRmosavluri swavlebebis saSualebiT
SemoiWra. am moZRvrebasTan mWidrod iyo dakavSirebuli
origenes cruswavleba ̀ sulTa winare cxovrebaze~, romel-
ic sastikad iqna dagmobili 553 wlis konstantinepolis
mexuTe msoflio saeklesio krebaze, xolo misi mimdevrebi
anaTemirebul iqnen. eklesiis mravali mama werda xsenebu-
li cruswavlebis winaaRmdeg, gansakuTrebiT ki wmida am-
brosi mediolaneli dasavleTSi (`aRdgomis rwmenisaTvis~
wigni II), xolo aRmosavleTSi _ wmida grigol noseli
(`sulisaTvis da aRdgomisaTvis~) da sxvani.
Tanamedrove marTlmadidebeli qristianisaTvis, romel-
sac sulTa gadasaxlebis idea xiblavs an visac am ideis sa-
varaudo `mtkicebani~ afiqrebs, sakmarisia albaT sam Zir-
iTad qristianul dogmats daufiqrdes, romlebic sulTa
gadasaxlebis SesaZleblobasac ki gadaWriT uaryofen.
1. sxeulis aRdgoma. qriste aRdga mkvdreTiT im sxeuliT,
romliTac mokvda sxva adamianebis msgavsad, da iqmna pirve-
li mkvdreTiT aRmdgari kacTa Soris, romelTa sxeulebic
agreTve aRdgebian ukanasknel Jams da kvlav SeuerTdebian
TavianT sulebs, raTa daimkvidron samoTxe an jojoxeTi _
amas RvTis samarTliani samsjavro gadawyvets amqveynad maTi
cxovrebis mixedviT. es aRdgomili sxeuli, Tavad ieso
qristes sxeulis msgavsad, gansxvavebuli iqneba Cveni mi-
wieri sxeulisagan imiT, rom ufro Txeli da angelozTa
bunebasTan miaxloebuli iqneba, amis gareSe igi sasufevel-
Si ver damkvidrdeboda _ sadac arc sikvdilia da arc xrw-
nileba; magram es isev is sxeuli iqneba, romelsac RmerTi
saswaulebrivad aRadgens maradiuli cxovrebisaTvis,
rogorc ezekielma ixila `Zualni xmelni~ (ezek. 37,1-14).
gamoxsnilni zecaSi erTmaneTs icnoben. maSasadame, sxeuli
mTliani pirovnebis (anu suli da sxeuli erTad _ mTargm.
SeniSvna) ganuyofeli nawilia, romelic marad (saukunod)
icxovrebs; da is idea, rom erT pirovnebas mravali sxeuli
ekuTvnis, TviT RvTis sasufevelis bunebas uaryofs, romel-
ic RmerTma mis moyvareT ganumzada.
2. ieso qristes mier Cveni gamosyidva. RmerTi ganxor-
cielda da Tavisi cxovrebiT, wamebiTa da jvarcmiT gamogvi-
syida (gamogvixsna) codvisa da sikvdilis monobisagan.
qristes eklesiis meSveobiT Cven varT gamoxsnilebi da zeci-
uri sasufevlis memkvidreebi da `sazRaurs~ ar gada-
gvaxdevineben Cveni warsuli codvebisaTvis. xolo reinkar-
naciis (sulTa gadasaxlebis) ideis Tanaxmad, Tuki vinme
mainc `gadarCeba~, amas miaRwevs mxolod mravalgzis cx-
ovrebis Semdgom, romelTac sakuTari codvebis gamoswore-
bisTvis SromaSi galevs. es aris warmarTul religiaTa civi
da unugeSo `kanoni~, romelic sruliad gaacamtvera
qristes mier jvarze gaRebulma msxverplma; uflis mar-
jvniv jvarcmulma avazakma umal miiRo xsna imitom, rom
irwmuna Ze RvTisa _ misi boroti saqmeebiT dagrovili
`cudi karma~ RvTis madlma warxoca.
3. samsjavro. `wina-uc kacTa erT gzis sikudili da misa
Semdgomad sasjeli~ (ebr. 9,27). adamianuri sicocxle _ es
aris gamocdis erTaderTi gansazRvruli periodi, romlis
Semdgomac ar arsebobs `meore Sansi~, aris mxolod adami-
anze aRsrulebuli RvTis msjavri (samarTliani da mowy-
ale), romelic adamianis gardacvalebis Semdgomi sulieri
mdgomareobis Sesabamisi iqneba.
am sam doqtrinaSi qristianuli gamocxadeba zustia da
gansazRvruli, warmarTuli religiebisagan gansxvavebiT,
romlebsac ar swamT mkvdreTiT aRdgoma an gamoxsna da
garkveulad arafers amboben arc samsjavroze da arc mo-
maval cxovrebaze. erTaderTi pasuxi yvela savaraudo cdeb-
sa an `winare cxovrebebis~ gaxsenebebze _ es aris zustad
gansazRvruli qristianuli swavleba adamianuri cxovreb-
is bunebaze da RmerTis adamianebTan urTierTobaze.
Tavi merve
zecis WeSmaritad qristianulizecis WeSmaritad qristianulizecis WeSmaritad qristianulizecis WeSmaritad qristianulizecis WeSmaritad qristianuli
gamocdilebebigamocdilebebigamocdilebebigamocdilebebigamocdilebebi
1. zecisa da jojoxeTis `adgil-samyofeli~
wmida mamebisa da wmindanTa cxovrebebis mravalricxo-
van monaTxrobTagan Cven ukve vnaxeT, rom suli gardacvaleb-
isTanave cisqveSeTis sahaero samflobeloSi Sedis, rom-
lis Tvisebebic ukve dawvrilebiT aRvwereT da isic vnaxeT,
rom am sahaero samflobeloSi sulis asvla (mas mere rac
sxeuli namdvilad mokvda da sulma yovelive miwierTan kav-
Siri gawyvita) aRwerilia, rogorc sulis zeaRsvla saz-
vereebis gavliT, sadac iwyeba kerZo samsjavro, raTa
gairkves _ Rirsia Tu ara suli zecaSi damkvidrebisa. mou-
naniebel codvebSi braldebul sulebs dacemuli sulebi
jojoxeTSi agdeben, xolo sazvereebis gansacdelebSi war-
matebiT gamovlili sulebi angelozTa winamZRolobiT
Tavisuflad adian zecaSi.
ras warmoadgens zeca? sadaa igi? ukavia Tu ara mas raime
adgili?
iseve rogorc yvela sxva sakiTxze, sikvdilSemdgomi cx-
ovrebis Sesaxebac cnobismoyareobiT ar unda vkiTxulob-
deT, aramed mxolod imisaTvis, rom ukeT gavigoT am sak-
iTxze eklesiis mier mocemuli swavleba da aviciloT is
gaugebroba, romelic Tanamedrove ideebma da zogierTma
mediumurma gamocdilebam marTlmadidebel qristianebSic
ki SeiZleba gamoiwvios.
moxda ise, rom zecis (da jojoxeTis) adgil-samyofe-
lis sakiTxi Cvens droSi erT-erTi sayovelTaod mcdarad
gagebuli sakiTxi gaxda. arc ise didi xnis win xruSCovi
morwmune adamianebs dascinoda, maT, visac kidev swamda ze-
cis arseboba _ Turme nu ityviT, man kosmonavtebi gagzavna
kosmosSi da iq zeca ar unaxavT!
raRa Tqma unda, rom arc erT moazrovne qristians ar
sjera ̀ RrublebSi~ arsebuli samoTxis aTeisturi karika-
turisa; Tumc ki aris zogierTi gulubryvilo protestan-
ti, romelic mzad aris zeca Soreul galaqtikaSi an Tana-
varskvlavedSi moaTavsos. mTeli xiluli qmnileba dacemu-
li da dazianebulia, da masSi arsadaa RvTis uxilavi zecis
adgili, romelic sulier realobas warmoadgens da ara _
materialurs. bevri qristiani cdilobs Tavi daicvas urw-
munoTa dacinvisagan, gaurbis nebismier materialur kon-
cefciasTan umcires Sexebasc ki, da am mizeziT meore uki-
duresobaSi vardeba da acxadebs, rom zeca moklebulia
`adgilmdebareobas~. romis-kaTolikeebsa da protestant-
ebs aqvT macdunebeli apologiebi, romlebic amtkiceben, rom
zeca _ aris `mdgomareoba da ara _ adgili~, rom `zemoT~
_ mxolod metaforaa da qristes amaRleba (luk. 24,50-51’;
saqm. 1,9-11) sinamdvileSi `amaRleba~ ki ar iyo, aramed _
mxolod mdgomareobis Secvla. amgvari apologiebis Sede-
gad, zeca da jojoxeTi metad bundovani cnebebi gaxda da
maTi realobis grZnoba gaqrobas iwyebs, rac qristianuli
cxovrebisaTvis damRupvelia, radgan es swored is realo-
baa, romliskenac mTeli Cveni miwieri cxovrebaa mimarTu-
li.
episkopos egnates swavlebis Tanaxmad, yvela es apolo-
gia axali drois filosofos dekartes mcdar ideas emyare-
ba: yvelaferi aramaterialuri `wmida wylis suls~ war-
moadgens da droiTa da sivrciT ar Semoifargleba. marTl-
madidebeli eklesiis swavleba amgvari ar aris. meufe eg-
nate wers: `dekartes ocneba sulTa droisa da sivrcisa-
gan damoukideblobis Sesaxeb _ sruli uazrobaa. yvelaferi
SemosazRvruli, aucileblobiT sivrcezea damokidebuli~
(t. III, gv. 312).
`saRvTismsaxuro wignebidan da marTlmadidebeli ek-
lesiis wmida mamaTa nawerebidan moyvanili mravalricxo-
vani citatebi... sruliad damakmayofileblad Wris sakiTxs
imis Sesaxeb, Tu sad mdebareobs samoTxe da jojoxeTi. da
ra cxadad gvaCvenebs aRmosavleTis (marTlmadidebeli) ek-
lesia samoTxis adgils zecaSi da jojoxeTis adgils _
dedamiwis SigniT~ (t. III, gv. 308-309). aq mxolod imas mi-
vuTiTebT, Tu rogor unda gavigoT misi swavleba.
rogorc episkopos egnates Txzulebebidan moyvanili
mravalricxovani citatebi gviCveneben, sruli simarTlea,
rom yvela marTlmadidebluri wyaro _ wmida werili,
RvTismsaxureba, wmindanTa cxovrebani, wmida mamaTa nawere-
bi _ samoTxesa da zecaze saubrobs, rogorc `zeviT~ myo-
fze, xolo jojoxeTze _ rogorc ̀ qvemoT~, miwis qveS mde-
bareze. agreTve isic marTalia, rom ramdenadac angeloze-
bi da sulebi sivrceSi arian SemosazRvrulni (rogorc es
vnaxeT TavSi _ ̀ marTlmadidebluri swavleba angelozebis
Sesaxeb~), isini yovelTvis erT gansazRvrul adgilze unda
iyvnen _ es iqneba zeca, jojoxeTi Tu dedamiwa. Cven ukve
movixmeT citatebi Rirsi ioane damaskelis angelozebis
Sesaxeb swavlebidan, rom `rodesac isini zecaSi imyofebi-
an, maSin isini dedamiwaze ar arian, xolo rodesac uflis
mier dedamiwaze arian warmogzavnilni _ maSin isini zeca-
Si ar imyofebian~ (Tavi. 3, gv. 47), rac imaves warmoadgens,
rasac adre gvaswavlidnen wmida basili didi (`suliwmid-
isaTvis~, Tav. 23), wmida grigoli dioloRosi (`qadageba
iobis wignze~, wg. 2) da TiTqmis yvela marTlmadidebeli
mama.
amitom, ueWvelia, rom zeca _ aris adgili da igi ucil-
oblad dedamiwis yvela wertilze ufro maRlaa, xolo
jojoxeTi udavod qvemoTaa, dedamiwis SigniT, magram ad-
amianebs ar SeuZliaT am adgilebisa da maT mkvidrTa xilva,
vidre maT sulieri Tvali ar aexilebaT, rogorc es adre
ukve vnaxeT, rodesac sahaero samflobeloze vsaubrobdiT.
amas garda, es adgilebi Cveni sivrcobriv-droiTi `koor-
dinatis~ gareT imyofebian; avialaineri `uxilavad~ ver
gadaifrens sasufevels, xolo dedamiwis Tanamgzavri _ me-
same cas, da gaburRviT SeuZlebelia saSineli samsjavros
momlodine sulebTan SeRweva. isini iq ar arian, aramed sxva
saxis sivrceSi, romelic uSualod aq iwyeba, magram sxva
mimarTulebiT vrceldeba.
am sxva realobisa da imqveyniuri yoveldRiuri gamocdi-
lebis Sesaxeb arsebobs miniSnebebi. magaliTad, vulkanebs
da dedamiwis SuagulSi arsebul did siTbos wmindanebi
ganixilavdnen, rogorc dedamiwis SigniT arsebuli jo-
joxeTis momaswavebels (ix. cxovreba wmida patriki prusi-
elisa, 19 maisi; wmida grigoli dioloRosi, `saubrebi~
IV, 36 da 44; episkoposi egnate (brianCaninovi), t. 3.
gv. 98).
ra Tqma unda, jojoxeTi ̀ materialuri~ ar aris im gage-
biT, ra gagebiTac materialuria lava, romelic dedamiwis
qerqis qvemodan gamoedineba. rogorc Cans, arsebobs erTg-
vari paraleluroba ori saxis realobisa _ paraleluro-
ba, romelic, uwinares yovlisa, adamianis bunebaSi Segvi-
Zlia davinaxoT; adamians garkveul situaciebSi an RvTis
nebiT (anu bunebrivad an saswaulebrivad _ mTargm. SeniSv-
na) am cxovrebaSive SeuZlia orive realobis aRqma. Tanamed-
rove mecnierebic ki iZulebulni iyvnen eRiarebinaT, rom
isini darwmunebulni aRar arian materiis saboloo bunebasa
da sazRvrebSi da arc imaSi _ Tu sad ikargeba materia da
sad iwyeba `sulieri~ realoba.
wmindnaTa cxovrebebSi mravalricxovani magaliTebi
gviCveneben, Tu rogor `iWreba~ amqveyniur `normalur~
sivrceSi _ es sxva saxis sivrce. magaliTad, xSirad xedav-
en, Tu rogor adis zecaSi axladgardacvlilis suli,
rogorc es ixila wmida benediqtem, rodesac wmida germane
kapuanelis suli angelozebs cecxlovani sferoTi ahyav-
daT zecaSi (wmida grigoli, ̀ saubrebi~, II, 35, gv. 144-146);
an _ rodesac elovis kunZulis macxovreblebma germane
aliaskelis suli ixiles cecxlovan svetSi zeaRmavali;
agreTve _ berma serafime glinelma ixila Rirsi serafime
sarovelis zecad aRmavali suli; cecxlovani etliT zeaRt-
acebuli winaswarmetyveli ilia ixila winaswarmetyelma
elisem (III mefeTa. 2,11). aseve xSirad xedaven, Tu rogor
gadian sulebi sazvereebs. msgavsi SemTxvevebi gansakuTre-
biT mravladaa gadmocemuli kviprel episkopos Rirs nifon-
tis cxovrebaSi da wmida kolumbi ionelis cxovrebaSi (am
ukanasknelidan zogierTi citata zemoT, sazvereebis Sesax-
eb TavSi iyo moyvanili). netari Teofane kievelis cxovre-
baSi aRwerilia, rom misi wmida aRsasrulis erT-erTma mow-
mem ixila ̀ Tu rogor uecrad gaielva raRacam mis Tvalwin
da haeris civma nakadma saxeSi dahbera. gaocebulma dimit-
rim zemoT aixeda da gaxevda: senakSi nela iwyo Werma axda
da cisferi zeca, TiTqos gulSi unda Caikraso, momakvdavi
wmindanis sulis misarqmelad ganemzada~ (`cxovreba wmida
mRvdelsqimmonozon Teofanesi~, mama vladimer znoske,
kievi, 1906 w.).
Cveni cnobismoyvareoba imis zogad codnaze Sors ar unda
midiodes, rom zeca da jojoxeTi namdvilad aris ̀ adgile-
bi~, magram es adgilebi amqveynad, Cvens sivrcobriv-droiT
sistemaSi ar aris. es `adgilebi~ imdenad gansxvavdebian
adgilis Cveneuli, miwieri gagebisgan, rom Tuki maTi
`geografiis~ gaerTianebas SevecdebiT, ugzo-ukvlod davib-
neviT. zogierTi wmindanis cxovreba naTlad miuTiTebs, rom
`zeca~ ̀ samoTxis~ maRla mdebareobs, sxvebi ki imas amboben,
rom yovel SemTxvevaSi `sami ca~ mainc arsebobs _ magram
Cveni dasadgeni ar aris am adgilTa sazRvrebi an maTi xas-
iaTi. msgavsi aRweriloba Cven RvTis gangebulebiT gvaqvs
mocemuli, raTa qristianuli cxovrebisa da sikvdilis gziT
iq miswrafebad aRgvZras da ara imisaTvis, rom maT amqveyni-
uri logikis kategoriebi da codna mivuyenoT, rac maTTvis
miusadagebelia. wmida ioane oqropiri marTebulad mogvi-
wodebs, rom zecisa da jojoxeTis gamoZiebisas cnobismoy-
vareoba ar gamoviCinoT: ̀ Sen kiTxulob, sad aris jojoxe-
Ti, magram rad ginda amis codna? Sen is unda icode, rom
jojoxeTi arsebobs, da ara is, Tu sad mdebareobs igi... Cemi
azriT, is sadRac am qveynis gareTaa... imis gasagebad ki ar
unda vzrunavdeT, sadaa jojoxeTi, aramed imisaTvis _ Tu
rogor aviciloT igi~ (`romaelTa mimarT epistoles Sesax-
eb saubrebi~, 31,3-4).
am cxovrebaSi Cven cota ramis codna gvaqvs mocemuli
imqveyniuri realobis Sesaxeb; Tumca imdeni ki viciT, rom
racionalistebs vupasuxoT, romlebic amboben, rom zeca
da jojoxeTi `arsad~ ar imyofeba da ar arsebobs, radgan
maT amis danaxvis unari ar SeswevT. sinamdvileSi, es adg-
ilebi ̀ sadRac~ arseboben da zogierTi dedamiwis mcxovrebi
iq imyofeboda da mobrunda, raTa maT Sesaxeb eambna; sanam
sxeulSi varT, Cven am adgilebs rwmeniT ufro vxedavT, vi-
dre codniT: ̀ rameTu vxedavT aw, viTarca sarkiTa da saxi-
Ta, xolo maSin pirsa pirispir. aw vici mcired, xolo mer-
me vicna, viTarca Sevemecne~ (1 kor. 13,12).
2. zecis qristianuli gamocdilebebi
zecis WeSmaritad qristianuli gamocdilebebi mudam
aRbeWdilia imqveyniuri gamocdilebis erTi da igive beWd-
iT. vinc zeca ixila, isini ara marto sxva adgilas mogzau-
robdnen, aramed Tavadac sruliad sxva sulier mdgomare-
obaSi gadadiodnen. Cven, visac es piradad ar gangvicdia, im
garegnul aRwerilobebs unda davjerdeT, romelnic er-
Toblivad SesaZlebels xdian, rom es gamocdilebebi gavar-
CioT yvela sxva danarCeni im sahaero samflobelos
gamocdilebebisagan, romlebic zemoT ganvixileT.
wmindanTa cxovrebebSi arsebobs imis aRwerilobebi, Tu
rogor Canda sulis zeaRsvla dedamiwidan zecaSi. wmida
antoni didis cxovrebaSi vkiTxulobT: `erTxel, mTaze my-
ofma da iqidan momziralma wmida antonim ixila, rom haer-
Si viRac zeadioda, romelsac didi sixaruliT egebebod-
nen. amgvari xilviT gakvirebulma locva daiwyo, raTa gancx-
adeboda, Tu ras niSnavda es. uecrad xma esma: es aris nit-
rieli beris, amonis suli, romelmac xandazmulobamde moR-
vaweobaSi dayo~ (`wmida antonis cxovreba~).
amba serapioni Semdegnairad aRwers wmida markoz Trak-
ielis gardacvalebas: `rom avixede, wmindanis suli davi-
naxe, romelic sxeulis xundebisagan gaTavisuflebuliyo.
igi angelozebs moTeTro-mocisfro samosliT daefaraT da
zecaSi ahyavdaT. me zecisken mimaval sahaero gzas da gaxs-
nil zecas vWvretdi; vxedavdi agreTve am gzaze mdgom de-
monTa urdoebs da angelozebis xma mesmoda, romelic maT
mimarTavda: `Zeno wyvdiadisano, ganSordiT da daimaleT
keTilmsaxurebis naTlis pirisagan~.
markozis wmida suli daaxloebiT erTi saaTiT dabrkol-
da zecaSi. mere ki xma moisma zecidan, romelic angelozebs
mimarTavda:
_ aRipyariT da aq moiyvaneT igi, vinc demonebi Searcxvi-
na.
rodesac Rirsis sulma uvneblad ganvlo demonTa urdo
da ukve gaxsnil zecas uaxlovdeboda, zecidan TiTqosda
gamowvdili marjvena xelis msgavsi vixile, romelic uxr-
wnel suls miiqvamda. Semdeg es xilva TvalTagan mimefara
da metad veRarafers vxedavdi~ (wmindanTa cxovrebebi,
5 aprili).
am naambobidan Cven SegviZlia ukve davinaxoT zecis WeS-
mariti qristianuli gamocdilebis sami Tavisebureba _ es
aris zeaRsvla sulisa, angelozebis mier sulis Tanxleba,
zecis mkvidr sulTa migebeba, romelTac uerTdeba kidec.
zecis gamocdileba sxvadasxvagvaria. zogjer suli iq
gardacvalebamde mihyavT, raTa uCvenon misTvis gankuTvni-
li adgili an is, risi Secnobac surs.
magaliTad, wmida mavram, mas mere, roca wamebis Jams
dacemul sulTa or cru xilvas ar ahyva (gansacdelTa ma-
galiTis saxiT zemoT aris aRwerili, rac sikvdilis Jams
SeiZleba SeemTxves suls), RvTivboZebuli Semdegi gamoc-
dileba ase aRwera: `vixile agreTve mesame mamakacic mSve-
nieri garegnobisa, saxe mzisebr ubrwyinavda. man xeli Camki-
da, zecaSi amiyvana, miCvena TeTriT mosili saydari da mSve-
nieri gvirgvini. am silamaziT gancvifrebulma vkiTxe kacs,
vinc zecaSi mimiyvana: ̀ batono, es visia? _ xolo man miTxra:
_ es Seni Rvawlis sazRauria... magram axla Sens sxeulSi
dabrundi; xolo dilis eqvs saaTze RvTis angelozebi mov-
len, Seni sulis zecaSi asayvanad!~ (wmindanTa cxovrebebi,
3 maisi).
arsebobs agreTve zecis Soridan xilvis gamocdilebac,
rogorc es wmida pirvelmowame stefanes SeemTxva, romel-
mac ixila `cani ganxmulni da Ze kacisa, marjveniT RmrTi-
sa mdgomare~ (saqm. 7,56). aq mxolod im gamocdilebas gan-
vixilavT, romelic ufro advili Sesadarebelia Tanamed-
rove ̀ sikvdilSemdgom~ gamocdilebebTan: zecaSi aRsvlas,
gardacvalebis Semdgom iqneba es, Tu (sicocxleSi) RvTivmi-
madlebul gamocdilebaSi, ̀ sxeulSi~ an ̀ sxeulis gareSe~.
wmida salvia albieli, VI s. galiis ierarqi, TiTqmis
erTi dRe gardacvlili iyo, Semdeg sicocxles daubrunda
da Tavis megobars grigoli turels Semdegi uambo: `oTxi
dRis win, roca Cemi kelia SeiZra da Sen mxedavdi, rom mkv-
dari viweqi, maSin orma angelozma zecis umaRles mwver-
valze amiyvana, saidanac Cems ferxTiT moCanda ara mxolod
sacodavi dedamiwa, aramed mzec da mTvarec, varskvlavebi-
ca da Rrublebic. Semdgom mzeze ufro brwyinvale WiSkar-
Si gamatares da Semiyvanes SenobaSi, sadac mTeli iataki
oqro-vercxliviT brwyinavda. im naTebis aRwera SeuZlebe-
lia. iqauroba didZali xalxiT iyo savse _ arc mamakacebi
da arc dedakacebi. xalxi imdenad bevri iyo da yvela mima-
rTulebiT ganfenili, rom bolo ar uCanda. angelozebma gza
gamikafes da im adgilze SevediT, romliskenac Cveni mzera
jer kidev Soridan iyo mipyrobili. am adgils yvelanair
sinaTleze ufro naTeli Rrubeli edga, amave dros ki arc
mze iyo, arc mTvare da arc varskvlavebi _ WeSmaritad, is
Rrubeli yovel maTganze umetesad anaTebda. Rrublidan xma
moisma, bevri wylis msgavsi. me, codvils, didi pativiT me-
salmebodnen arsebebi, romelTagan erTni samRvdelo sa-
moseliT iyvnen Semosilni, meoreni ki _ CveulebriviT. Cem-
ma Tanmxleblebma miTxres, rom eseni mowameebi da sxva wmin-
danebi iyvnen, romelTac aq, dedamiwaze Cven pativs mivagebT
da gulmodgined vevedrebiT. iq rom videqi, iseTi keTil-
surneleba Semomefrqvia, rom misiT aRvsils aRarc SimSili
da arc wyurvili aRar migrZvnia am ukanasknel wuTamde; Sem-
deg momesma xma, romelmac Tqva: `dae, ukan dabrundes es
adamiani, radgan igi Cvens eklesiebs sWirdeba~. xma mesmo-
da, magram vin laparakobda ver vxedavdi. mere pirqve dav-
emxe miwaze da avtirdi: `vaime, vaime, ufalo!~ _ vTqvi me.
`ratom maCvene es yvelaferi, mxolod imitom, rom kvlavac
momaklo?.~. CemTan mosaubre xmam miTxra: `wadi mSvidobiT,
me vizruneb SenTvis, vidre am adgilze ar dagabruneb~. ma-
Sin Cemma Tanmxleblebma damtoves, xolo me atirebuli gam-
ovedi ukan im karibWidan, romliTac Sevedi~ (`frankebis
istoria~, wg. VII, 1).
es gamocdileba kidev ramdenime ufro mniSvnelovan max-
asiaTebels matebs zecis WeSmaritad qristianul gamoc-
dilebas: zeciuri naTlis brwyinvaleba, RvTis uxilavi
Tanayofna, romlis xmac ismis, RvTis winaSe wmindanTa krZa-
lva da SiSi da RvTaebrivi madlis gancdis grZnoba _ auw-
ereli keTilsurnelis saxiT. garda amisa zustdeba, rom
zecaSi Semxvedri `xalxis~ simravle (angelozebis garda,
romlebic sulebs miacileben) _ mowameTa da wmindanTa
sulebia.
uenlokelma berma, mas mere rac igi angelozebma aRita-
ces da ganvlo sazvereebi, `ixila sakvirveli silamazis
adgili, sadac uamravi mSvenieri adamiani tkbeboda arnaxu-
li bednierebiT da maT TavisTan uxmes, am bednierebis gasa-
ziareblad, Tuki amis ufleba eqneboda. xolo erTad moze-
ime netar sulTagan monaberi sio saocrad tkbil keTil-
surnelad efineboda mas. wmida angelozebma uTxres, rom
es aris RvTis sasufeveli~. Semdeg `man ixila didebuli
gabrwyinebuli kedlebi, saocari sigrZisa da araCveu-
lebrivi simaRlisa; da wmida angelozebma uTxres mas: `es
aris is wmida da didebuli qalaqi, zeciuri ierusalimi,
sadac wmindanTa sulebi saukuno sixarulSi sufeven~. ber-
ma Tqva, rom es sulebi da am didebuli qalaqis kedlebi ise-
Ti TvalismomWreli sikaSkaSisa iyo, rom Tvalis gaswore-
ba ar SeeZlo maTTvis~ (wmida bonifacis werilebi).
SesaZloa, rom yvelaze ufro sruli da sakvirveli ze-
cis gamocdileba, romelic qristianul literaturaSia
aRwerili, wmida andria konstantinopolels, qristesTvis
saloss ekuTvnis (IX s.). es gamocdileba TviT wmindanisave
monaTxrobis mixedviT aRwera misma megobarma nikiforem.
Cven aq moviyvanT wmindanis monaTxrobidan mxolod nawyvet-
ebs:
erTxel, mkacr zamTarSi, roca wmida andria gayinuli
iwva quCaSi da sikvdilis piras iyo, uecrad Sinagani siTbo
igrZno da mzesaviT gabrwyinebuli pirisaxis mSvenieri Wa-
buki ixila, romelmac igi samoTxeSi _ mesame caze aiyvana.
`RvTis gangebiT ori kviris ganmavlobaSi vimyofebodi tk-
bil CvenebebSi... sakuTar Tavs mSvenier da sakvirvel samoTx-
eSi vxedavdi... guliT da gonebiT gancvifrebuli viyavi Rv-
Tis sasufevlis gamouTqmeli mSvenierebiT da masSi mimosv-
liT ganvcxrebodi. mravali baRi iyo iq, xeebiT savse, romel-
Ta wveroebis rxeva Tvals mixarebda da maTi totebi dide-
bul keTilsurnelebas gamoscemda... im xeebs silamaziT verc
erTi miwieri xe ver Seedreba... iqaur baRebSi uricxvi fr-
inveli iyo, oqrosferi, TovliviT TeTri da mravalferi
frTebiT. isini samoTxis xis totebze isxdnen da ise mS-
venivrad galobdnen, rom maTi tkbilxmovanebiT Tavi aRar
maxsovda. amis Semdeg raRacnairma SiSma Semipyro da iseTi
gancda mqonda, rom cis TaRze videqi. Cem win Wabuki dadio-
da mzesaviT gabrwyinebuli saxiT, ZoweuliT mosili... mis
kvals rom mivyvebodi, didi da mbrwyinavi jvari vixile,
cisartyelas hgavda, xolo garSemo cecxlovani mgaloblebi
idgnen da tkbili galobiT adidebdnen ufal ieso qristes,
romelic jvars ecva CvenTvis. Cem win mimavali Wabuki jvars
miuaxlovda, emTxvia da maniSna, rom mec vmTxveodi. jvarze
mTxvevisas auwereli sulieri SvebiT aRvivse da samoTxis
gamouTqmeli keTilsurneleba viynose. jvars rom Cavuare,
qvemoT Cavixede da fexqveS uZiro zRvis msgavsi ram vix-
ile... (Cemi Tanmxlebi) momibrunda da miTxra: `nu geSinia,
radgan Cven kidev ufro maRla unda avideT~ _ da xeli gam-
omiwoda. roca me mas CaveWide, Cven ukve meore TaRze maRla
viyaviT. iq sakvirveli mamebi vnaxe _ maTi gansveneba da ad-
amianuri eniT gamouTqmeli sixaruli da dResaswauli vix-
ile... da ai Cven mesame caze maRla avediT, sadac me vxedavdi
da vusmendi mravalricxovan zeciur Zalebs (angelozebs),
romelnic ugalobdnen da akurTxevdnen RmerTs. Cven elvis-
magvar mbrwyinav kretsabmels mivuaxlovdiT, romlis winac
didi da saSineli Wabukebi idgnen, garegnobiT cecxlovani
alis msgavsni iyvnen... da Cemma Tanmxlebma Wabukma miTxra:
`rodesac kretsabmeli gaixsneba, Sen ixilav ufalsa da
meufes ieso qristes. da Tayvani eci misi didebis saydars~.
es rom gavige, gamexarda da avcaxcaxdi, radgan SiSma da
gamouTqmelma sixarulma Semipyro... da ai cecxlovanma xe-
lma gadawia kretsabmeli, da msgavsad winaswarmetyvel es-
aiasi, vixile ufali Cemi, ̀ mjdomare saydarsa zeda maRal-
sa da aRmatebulsa da savse iyo saxli didebiTa misiTa, da
serafimni dges garemos missa..~. (esaia 6,1). macxovars Zow-
isferi samoseli emosa, uspetakesi saxe hqonda, xolo
Tvalni uflisani siyvaruliT mimzerdnen; pirqve davemxe
mis winaSe da Tayvani veci mis wmida da saSinel saydars. Tu
ra sixarulma momicva misi saxis xilvisas, amis sityvebiT
gadmocema SeuZlebelia. axlac ki, im xilvis mogonebisas,
auwereli sixaruliT vivsebi. ZrwoliT viyavi ganrTxmuli
Cemi meufis winaSe. Semdgomad amisa yovelma zeciurma
mxedrobam uRaRada da ugaloba sakvirveli da eniTauwere-
li sagalobeli, da mere _ Tavadac ar vici rogor _ kvlav
samoTxeSi mavali aRmovCndi~ (wmindanTa cxovrebebi, 2 oqt.).
rodesac wmida andriam gaifiqra, rom zecaSi RvTismSo-
beli ver ixila, angelozma uTxra: ̀ Sen gindoda aq zeciur
ZalTa yovladwmida dedofali gexila? magram is aq ar aris.
igi mravaltanjul sofelSi wabrZanda _ kacTa Sesaw-
evnelad da mwuxareTa nugeSissacemad. me ki giCvenebdi mis
wmida adgils, magram axla dro ar aris, radgan Sen isev
ukan unda dabrunde~. amiT kidev erTxel dasturdeba, rom
angelozebsa da wmindanebs drois nebismier momentSi mx-
olod erT adgilze SeuZliaT yofna.
msgavsi WeSmariti xilva zecisa XIX saukuneSic hqonda
sqemmonazon Teodore svirels, romelic sulieri winamZ-
Rvris, paisi veliCkovskis mowafe iyo. Tavisi cxovrebis
bolos Teodore RvTis madlis Zlier zemoqmedebas ganic-
dida. erTi amgvari sulieri gancdis Semdeg male igi avad
gaxda da sam dRes cnobamixdil mdgomareobaSi iyo. `rode-
sac mas sulieri aRtacebis mdgomareoba daewyo da Tavis
Tavidan gavida, maSin viRac uxilavi Wabuki gamoecxada,
romlis aRqma da danaxva mxolod gulis grZnobiT SeiZle-
boda da am Wabukma igi waiyvana marcxniv, viwro gziT. Tavad
mama Teodore, rogorc Semdgom yveboda, iseT grZnobas gan-
icdida, rom ukve gardaicvala da ambobda: `me mivicvale,
ar vici gadavrCebi Tu daviRupebi~.
`Sen gadarCi!~ _ upasuxa am fiqrebze uxilavma xmam da
uecrad, grigaliviT mqrolavma raRac Zalam aRitaca igi
da marjvena mxares gadaiyvana.
`igeme sixaruli samoTxiseuli windobisa, romelsac
vuboZeb Cems moyvarulebs~, _ auwya uxilavma xmam. am si-
tyvebTan erTad mama Teodores eCvena, rom Tavad macxovar-
ma daado Tavisi marjvena gulze da eniTuTqmelad sasiam-
ovno savaneSi iqna aRtacebuli, romlis aRwera adamianuri
eniT sruliad SeuZlebelia. am grZnobidan igi gadavida sxva,
ufro aRmatebul grZnobaSi, Semdeg kidev sxvaSi, magram
yvela es grZnoba, misive TqmiT, mxolod guliT axsovda,
xolo gonebiT maTi gageba ar SeeZlo.
Semdeg mama Teodorem TiTqosda taZari ixila. masSi
sakuTrxevlis maxloblad TiTqos qoxi iyo, romelSiac xuTi
Tu eqvsi adamiani imyofeboda.
`ai, am adamianebisaTvis, _ uTxra azrobrivma xmam, _ ga-
daido Seni gardacvaleba. Sen maTTvis icocxleb~.
maSin mas zogierTi Tavisi mowafis sulieri asaki ganucx-
adda. Semdeg ufalma Teodores auwya is gansacdelebi, ro-
melTac misi cxovrebis dReebi unda daebnelebinaT^ magram
RvTaebrivma xmam aRuTqva mas, rom am sastiki talRebiT misi
sulis xomaldi ar daSavdeboda, radgan misi uxilavi
mmarTveli qristea (moZRvar Teodores cxovrebis xelnaw-
eridan, wignSi `cxovreba optineli moZRvris mRvdel-mon-
azon leonidesi~, m., 1876, ganmeor. gamocema, 1925 w.).
wmindanTa da moRvaweTa cxovrebebidan sxva SemTxvevebis
moyvanac SeiZleba, magram isini mxolod imeoreben aq naTq-
vams. Tumc ki sagulisxmo iqneboda Tanamedrove codvilis
zecis gamocdilebis motana, gansakuTrebiT ki Tanamedrove
`sikvdilSemdgom~ SemTxvevebTan Sedarebis mizniT. magal-
iTad, wignis avtori ̀ bevrisTvis daujerebeli^~ (romel-
ic ramdenimejer davimowmeT), RvTismSoblis mfarvelobis
wyalobiT gadaurCa demonebs sazvereebSi da aRwers, rom
jer kidev megzuri angelozebis TanxlebiT zemoT asvli-
sas, `Cems zemoT kaSkaSa sinaTle davinaxe; rogorc me
meCveneboda igi Cveni mzis sinaTles hgavda, magram masze gac-
ilebiT Zlieri iyo. iq albaT sinaTlis raRac samefoa. ̀ diax,
swored samefo, romelSic sinaTle mefobs~, _ ucnaurad
mivxvdi imas, rac arasodes menaxa, da vfiqrobdi, _ `imit-
om rom am sinaTles Crdili ar axlavs~. `magram sinaTle
Crdilis gareSe rogor SeiZleba iyos?~ _ maSinve Tavi
iCines Cemma miwierma warmodgenebma. uceb Cven swrafad
SevediT am sinaTlis sferoSi, romelmac pirdapir damabrma-
va. Tvali davxuWe, saxeze xeli avifare, magram aman ar miS-
vela, radgan xeli Crdils ar iZleoda. an ki ra mniSvnelo-
ba hqonda aq amgvar Tavdacvas?
`RmerTo Cemo, mainc ra sinaTlea es? CemTvis xom isev is
wyvdiadia. me verafers vxedav, rogorc wyvdiadSi^~
xedvis, danaxvis am SeuZleblobam gaurkvevlobis SiSi
gamiZliera, rac ucnob samyaroSi yofnisas CemTvis bunebrivi
iyo da aRelvebuli vfiqrobdi: ̀ ra iqneba mere? Cqara gaviv-
liT sinaTlis am sferos da aqvs Tu ara mas dasasruli?~
sxva ram moxda. didebulad, urisxvelad, magram Zalmosi-
lad da uryevad gaisma sityvebi: `mzad ar aris!~
da Semdeg... Semdeg Cvens zeaRsvlaSi wamieri SeCereba iyo
_ da Cven swrafad viwyeT qvemoT daSveba~ (gv. 48-49).
am SemTxvevaSi kidev ufro aSkarad Cans zeciuri sinaT-
lis xarisxi: igi iseTia, rom vinc mis saxilvelad qris-
tianuli cxovrebisa da moRvaweobis gziT ar ganmzadebula
wmida salvias da wmida andrias msgavsad _ mas ver gauZlebs.
3. zecis WeSmarit gamocdilebaTa Tvisebebi
amjerad SevajamoT zecis WeSmariti gamocdilebebis Zir-
iTadi maxasiaTeblebi da vnaxoT, Tu riT gansxvavdebian isini
wina TavebSi aRwerili sahaero samflobelos gamocdile-
bebisgan.
1. zecis WeSmarit gamocdilebasTan Sexvedra yovelTvis
xdeba zeaRsvlis procesis bolos, Cveulebisamebr, saz-
vereebis gavliT (Tuki sulma iq raime `baJi~ unda gadaixa-
dos). meore mxriv, Tanamedrove `sxeulgareSe~ da `sikv-
dilSemdgom~ gamocdilebebSi sazvereebi da eSmakebi ara-
sodes ar gvxvdebian da mxolod zogjer Tu aris aRwerili
zeaRsvlis procesi.
2. suls zecaSi yovelTvis angelozi an angelozebi miac-
ileben da igi arasodes ar `daexeteba~ iq, anu ar dadis
Tavis nebaze da arc _ sakuTari ZalebiT. ra Tqma unda, es
erT-erTi yvelaze mniSvnelovani sxvaobaa zecis namdvil
gamocdilebasa da ormocdaaTianelTa Tu sxva Tanamedrove
gamocdilebebs Soris, romlebic `zecisa~ da `samoTxis~
sikvdilSemdgomi gamocdilebis gancdebs aRweren: es uka-
naskneli arsebiTad ̀ samoTxis~ saero da aTeisturi gamoc-
dilebis identuric kia, rogorc ukve vnaxeT; gamonakliss
warmoadgens im momentTa interpretaciebi, romelnic Sesa-
Zloa damatebulia adamianuri warmosaxviT `astralur
sibrtyeze~; magram am gamocdilebebSi angelozebi faqto-
brivad arasodes miacileben suls. amis Sesaxeb werda wmi-
da ioane oqropiri lukas saxarebis ganmartebisas (16,19-
31): ̀ maSin lazare angelozebma waiyvanes. xolo winaaRmdgom
amisa, suli misi (mdidrisa) raRac sazarelma Zalebma
Seipyres, romelnic SesaZloa swored amisTvis iyvnen mov-
linebulni; radgan suli TaviT TvisiT ar gadis sxva cx-
ovrebaSi _ es SeuZlebelia. Tuki Cven qalaqidan qalaqSi
gadasaadgileblad gvWirdeba winamZRoli, maSin raoden
ufro saWiroa igi sulisaTvis, romelic sxeulidan aris
amoyvanili da wardgomilia momavali cxovrebis winaSe~
(saubari `antioqieli eris mimarT~, III, lazares Sesaxeb,
II, ix. mitr. makari, t. II, gv. 536).
es momenti namdvilad SeiZleba gamoiyenebodes zecis WeS-
mariti gamocdilebis erT-erT sasinj qvad. Tanamedrove
gamocdilebebSi suls yvelaze ufro xSirad eZleva arCe-
vani _ `samoTxeSi~ darCes, Tu ukan dabrundes dedamiwaze;
xolo zecis namdvili gamocdileba adamianis arCevaniT ar
miiRweva, aramed mxolod _ RvTis nebiT, romelsac angelo-
zebi aRasruleben. Cveni droisaTvis Cveuli ̀ sxeulgareSe~
`samoTxis~ gamocdileba winamZRols ar saWiroebs, radgan
yvelaferi uSualod aq xdeba _ Cven zemoT haerSi, jer kidev
amqveynad, xolo winamZRol-angelozTa Tanyofna maSin aris
aucilebeli, Tu gamocdileba xdeba amqveyniurs miRma, sxva
saxis realobaSi, sadac suls TaviT TvisiT svla ar Seu-
Zlia (es ar niSnavs, rom eSmakebs `winamZRol-angelozTa~
saxiTac ar SeuZliaT SeiniRbon, magram amas iSviaTad akeTe-
ben Tanamedrove gamocdilebebSi).
3. gamocdileba xdeba kaSkaSa sinaTleSi da Tan gasdevs
RvTis madlis aSkara niSnebi, kerZod _ sakvirveli keTil-
surneleba. Tumca, msgavsi movlenebi zogjer Tanamedrove
`sikvdilSemdgom~ gamocdilebebSic SeiniSneba, magram maT
Soris fundamenturi sxvaobaa, romelic imdenad mniSvnelo-
vania, rom Znelia, gadaWarbebiT Seafaso. Tanamedrove
gamocdilebani zedapirulni, grZnobadnic ki arian; maTSi
iseTi araferia, rac maT urwmunoTa analogiur gamocdile-
bebisagan ganasxvavebda, Tu ar CavTvliT im qristianul de-
kors, romelsac damkvirvebeli xedavs (an umatebs), igi sxva
araferia, Tu ara ubralod `sxeulgareSe~ bunebrivi tk-
boba daxvewili `qristianuli~ saburveliT. (SesaZloa
agreTve, rom zog SemTxvevaSi dacemuli sulebi ukve Tavis
tyuilebs amateben, raTa damkvirvebeli kidev metad CaZiron
ampartavnebaSi da ganumtkicon mas qristianobis zedapir-
uli gageba, magram aq amis gamoZiebis aucilebloba ar aris).
meore mxriv, namdvil qristianul gamocdilebaTa siRrme
mtkicdeba WeSmariti saswaulebrivi SemTxvevebiT: wmida
salvia keTilsurnelebam ise aRavso, rom sam dReze met xans
ar sWirdeboda arc sazrdeli da arc sasmeli da mxolod
maSin, roca Tqva, Tu ra SeemTxva _ keTilsurneleba gaqra,
xolo ena wylulebiT daefara da dausivda; wmida andria
ori kviris ganmavlobaSi amqveynad ar imyofeboda; k. iksku-
li 36 saaTis ganmavlobaSi `klinikuri sikvdilis~ mdgo-
mareobaSi iyo. zogjer, Tanamedrove SemTxvevebSi, ra Tqma
unda, xdeba ̀ saswaulebrivi kurnebani~ sikvdils miaxloe-
buli da sikvdilis msgavs mdgomareobaSi myofi adamianebi-
sa, magram maTSi araferi iseTi araCveulebrivi ar xdeba,
rogorc zemoaRweril SemTxvevebSi. arasodes araferi miu-
TiTebs masze, rom es adamianebi namdvilad zecaSi imyofe-
bodnen, da ara _ ubralod `sxeulidan gasvlis~ tkboba
ganicades (`astralur sibrtyeSi~). Tanamedrove gamocdi-
lebebsa da zecis WeSmarit gamocdilebas Soris zustad
iseTive gansxvavebaa, rogoric Tanamedrove zedapirul
`qristianobasa~ da namdvil marTlmadideblur qris-
tianobas Soris. magaliTad, `samyaro~, romelic SeiZleba
ganicados adamianma, `vinc iesos iRebs, rogorc Tavis pi-
rad mxsnels~ an visac amJamad agrerigad Cveulebrivi
gamocdileba aqvs ̀ enebze metyvelebisa~, anda vinc ̀ qriste~
ixila (axla arc es aris iSviaTi), magram araferi ar icis
Segnebuli qristianuli RvawliT da sinanuliT cxovrebi-
sa da vinac arasodes ar ziarebula qristes WeSmarit sisx-
lsa da xorcs wmida saidumloSi, romelic Tavad ufalma
qristem daadgina, _ ubralod arafriT ar SeiZleba Seva-
daroT im samyaros, romelic aRwerilia did marTlma-
didebel wmindanTa cxovrebebSi. Tanamedrove gamocdile-
bani _ es aris pirdapiri gagebiT `nayalbevi~ zecis namd-
vili gamocdilebisa.
4. zecis WeSmarit gamocdilebas, RvTis didebulebis
winaSe imgvari keTilkrZaluleba da SiSis gancda axlavs
Tan da RvTis xilvis uRirsebis iseTi grZnoba, romelsac
axla iSviaTad SeiZleba SevxvdeT marTlmadideblebSic ki,
imaTze rom aRaraferi vTqvaT, vinc qristes eklesiis ga-
reT imyofeba. wmida salvias gulis siRrmidan amosuli sak-
uTari uRirsebis gancda, wmida andrias ZrwoliT miwaze
damxoba qristes winaSe da Tundac dabrmaveba k. ikskulisa
im Suqisagan, romlis xilvis Rirsic igi ar iyo _ yovelive
es Tanamedrove gamocdilebisaTvis gaugonari ambebia. vinc
axlandel droSi `samoTxes~ xedavs sahaero samflobelo-
Si, `gaxarebulni~, `bednierni~ da `kmayofilni~ arian _
meti sxva ram iSviaTia; da Tu isini ̀ qristes~ xedaven kidec
raime saxiT, isic mxolod imitom, rom masTan `saubriT~
isiamovnon, rac damaxasiaTebelia `qarizmatuli~ moZrao-
bisTvis. amgvar gamocdilebebSi ar arsebobs RmerTi da mis
winaSe adamianis SiSi, SiSi RvTisa.
zecis WeSmariti gamocdilebis sxva maxasiaTeblebis moy-
vanac SeiZleba, romlebic ZiriTadad marTlmadideblur
cxovrebebSia aRwerili, magram naTqvamic sakmarisia imis-
aTvis, raTa mkveTrad gavmijnoT igi Tanamedrove gamocdile-
bebisagan. rodesac amgvar amaRlebul miRmur gamocdile-
bebze vsaubrobT, yovelTvis unda gvaxsovdes, rom isini Cveni
Semecnebisa da aRqmis dones gacilebiT aRematebian da gve-
Zlevian ufro rogorc miniSnebani, vidre sruli aRweri-
loba imisa, risi aRwerac Sesabamisi saxiT adamianur enaze
sruliad SeuZlebelia. `romeli Tualman ara ixila, da
yursa ara esma da gulsa kacisasa ara mouxda, romeli
ganumzada RmerTman moyuareTa TvisTa~ (I kor. 2,9).
SeniSvnebi jojoxeTis xilvis Sesaxeb
marTlmadidebeli morwmunisaTvis jojoxeTi iseTive
realobaa, rogorc zeca. Tavad ufali araerTgzis saubrobs
maTze, romlebsac misi mcnebebis urCobis gamo wargzavnis
`cecxlsa mas saukunesa, romeli ganmzadebul ars eSmaki-
saTvis da angelozTa misTaTvis~ (maT. 25,41). erT-erT Tavis
igavSi ufali mdidris cxad magaliTs gvaZlevs, romelsac
amqveyniur cxovrebaSi usamarTlo saqcielisaTvis jojox-
eTSi tanjva miesaja da romelic dakargul samoTxes umz-
erda da evedreboda patriarq abraams, raTa glaxaki laza-
resaTvis (romelsac igi amqveynad arad agdebda) neba mieca,
`raYTa daawos mwuervali TiTisa misisaY wyalsa da ganmi-
grilos enaY Cemi, rameTu vitanjebi me aliTa amiT cecx-
lisaYTa~, magram abraami pasuxobs: `Soris Cuensa da Sensa
danaxeTqi didi damtkicebul ars~ da rom Soris cxoneb-
ulTa da warwymedulTa araviTari urTierToba ar aris
(luk. 16,24-26).
marTlmadideblur literaturaSi jojoxeTis xilva
iseTive Cveulebrivia, rogorc zecisa da samoTxisa. zecis
xilvisagan gansxvavebiT, aseTi xilvebi da gamocdilebebi
yvelaze ufro xSirad eZlevaT codvilebs da ara wmindanebs;
xolo amis mizani naTelia. wmida grigoli Tavis `saubreb-
Si~ ambobs: `RmerTi Tavisi auwereli mowyalebiT zogierT
suls sikvdilis Semdgom sxeulSi dabrunebis nebas aZlevs,
raTa jojoxeTis xilvam mainc aswavlos maT saukuno sasje-
lis SiSi, raSic marto sityvebma ver daarwmunes~. Semdeg
wmida grigoli aRwers jojoxeTis ramdenime gamocdile-
bas da gviambobs im STabeWdilebebze, rac maT mxilvelebze
moaxdines. magaliTad, erTi espaneli gandegili, saxelad
petre, mokvda da dainaxa ̀ jojoxeTi mTeli tanjva-wamebi-
Ta da cecxlis uricxvi tbebiT~. amqveynad dabrunebulma
ki iq nanaxi moyva, ̀ magram romc ar moeyola, misi sinanuli,
marxva da RamisTevebi iqneboda naTeli mowmoba jojoxeTSi
misi sazareli yofnisa da sastiki wamebebis Rrma SiSisa.
RmerTma Tavisi usazRvro mowyalebiT ar dauSva, rom igi
momkvdariyo da yovelive es sikvdilis Semdgom ganecada~.
VIII saukunis ingliseli mematiane Rirsi beda mogviTx-
robs, Tu rogor mobrunda amqveynad nortumbris provinciis
erTi mkvidri, romelmac mTeli Rame gardacvalebulma gaa-
tara da Semdgom moyva Tavis gamocdilebas rogorc samoTx-
is, aseve jojoxeTis Sesaxeb. jojoxeTSi igi ukuneT wyv-
diadSi moxvda; `uecrad Cven win gamoCndnen mqrqali alis
bolqvebi, romlebic TiTqosda uzarmazari ufskrulidan
amodiodnen da kvlav ukanve inTqmebodnen... rodesac cecx-
lis enebi izrdebodnen, isini adamianTa sulebiT ivsebod-
nen, romlebic naperwklebis msgavsad kvamlTan erTad xan
maRla adiodnen, haerSi, xan ki ukan, siRrmeSive CaeSvebod-
nen _ cecxlovani orTqlis klebasTan erTad. ufro metic,
am orTqlTan erTad auwereli simyrale moedineboda da es
yovelive wyvdiad adgils aRavsebda. uecrad, uknidan Se-
momesma yvelaze sazareli da ganwiruli gminva, romelsac
Tan sdevda uSveri sicili... borot sulTa xrova davinaxe,
romelic siRrmeSi xuT suls iTrevda; isini kiodnen da
moTqvamdnen maSin, roca eSmakebi icinodnen da zeimobdnen...
am dros cecxlovani siRrmidan bneli sulebi gamoCndnen da
gars Semomertynen, TavianTi moelvare TvalebiTa da piri-
dan amomavali saZageli oxSivariT maSinebdnen~ (beda, `in-
glisis eklesiisa da eris istoria~, wg. V, 12).
mxedar taqsiotes cxovrebaSi moTxrobilia, rom saz-
vereebSi `mezvere~ eSmakebis mier misi SeCerebis Semdgom
`borotma sulebma amiyvanes, cema damiwyes da Semdeg qve-
moT Camiyvanes; miwa gaixsna da viwro gasasvlelebiT matares
gauval da myral xvrelebSi, jojoxeTis wyvdiadis uki-
dures fskerze Cavedi, sadac saukuno wyvdiadSi damwyv-
deulni arian codvilTa sulebi. iqaur yofas ar SeiZleba
sicocxle ewodos, radgan iq mxolod tanjva, unugeSo ti-
rili da auwereli kbilTa RrWenaa, ganuwyvetlad ismis gan-
wiruli kivili: ̀ vai da vaglaxi Cven ubedurebs! vai da viSi!~
SeuZlebelia yvela iqauri tanjva-wamebis gadmocema, yve-
la im tanjvisa da tkivilis aRwera, romelic iq vixile,
sulis siRrmidan gminaven da aravin aris maTi Semwynarebe-
li; tirian da nugeSinismcemeli aravina Cans; emudarebian
da aravin aris Semsmeneli da mxsneli maTi. da mec iq, im
wyvdiadSi, saSineli mwuxarebiT aRsavse adgilebSi viyavi
damwyvdeuli da vtirodi da mwared movsTqvamdi mesame
JamiTgan _ vidre mecxremde~ (wmindanTa cxovrebebi, 28 mar-
ti).
analogiuri scena ixila uenlokelma berma dedamiwis
`qvesknelSi~, sadac `esmoda saSineli, sazareli da
gamouTqmeli gminva da kivili ubeduri sulebisa. xolo an-
gelozma uTxra mas: `drtvinva da yvirili, romelic Sen
qvemodan gesmis, im sulebisagan aRmoxdebian, romlebTanac
uflis mowyaleba arasodes ar aRwevs, aramed Caumqrali
cecxli awamebT maT ukunisamde~ (wmida bonifacis werile-
bi).
ra Tqma unda, amgvar gamocdilebaTa zedmiwevniTma wvril-
manebma Zalian ar unda gagvitacos da samoTxisa da zecis
SemTxvevebze kidev ufro naklebad unda vecadoT amgvar
cnobebze dayrdnobiT jojoxeTis `geografiis~ Sedgenas.
dasavluri gageba `gansawmendelisa~ da `jojoxeTis
winkarisa~ _ es aris swored amgvari `geografiis~ Seqm-
nis mcdeloba, magram marTlmadideblurma gardamocemam
qvesknelSi mxolod erTi realoba icis _ jojoxeTi. ufro
metic, rogorc wmida markoz efeseli gvaswavlis, is, rasac
jojoxeTis gamocdilebaSi xedaven _ xSirad momavali tan-
jvis gamocdilebaa, da ara _ imaTi awindeli mdgomareobis
detaluri aRwera, vinc jojoxeTSi imyofeba saSineli sam-
sjavros molodinSi. magram axlandel realobaTa sinamd-
vilis xedva iqneba igi, Tu momavlis xilva, jojoxeTis
gamocdileba (rogoradac igi marTlmadideblur wyaroeb-
Sia warmodgenili) Zlier saSualebas warmoadgens adami-
anis aRsaZravad qristianuli moRvawebiT cxovrebisaTvis,
rac maradiuli tanjvisagan TavdasaRwev erTaderT gzas
warmoadgens. ai, risTvis gvaniWebs RmerTi amgvar gamocdi-
lebebs.
Tanamedrove ̀ sikvdilSemdgom~ literaturaSi aris Tu
ara jojoxeTis msgavsi raime gamocdileba?
doqtor mudis da umetes sxva Tanamedrove mkvlevrebs,
rogorc ukve vnaxeT, TiTqmis ar SeuniSnavT amgvari
gamocdileba. adre ganvmarteT, rom es faqti Tanamedrove
adamianis ̀ komfortabelur~ sulier cxovrebas ukavSird-
eba, romelsac xSirad ara aqvs jojoxeTis tanjvaTa SiSi
an eSmakebis Sesaxeb codna da amitom sikvdilis Semdgom amg-
vari ramis xilvas ar moelis. magram sikvdilis Semdgom
sicocxlis Sesaxeb axlaxan gamocemuli erT-erTi wigni
sxvagvar ganmartebas gvTavazobs, romelic imave Rirebuleb-
isa Cans, magram imav dros amtkicebs imas, rom jojoxeTis
gamocdileba sinamdvileSi arc ise iSviaTia, rogorc erTi
SexedviT Cans. aq mokled ganvixilavT am aRmoCenas.
teneseli eqimi doqtori moris roulingsi, romelic
specializirebas gadioda gul-sisxlZarRvTa daavadebis
TerapiaSi, Tavad utarebda reanimacias mraval adamians,
romlebic ̀ klinikurad mkvdrebi~ iyvnen. am adamianTa gamo-
kiTxvam daanaxa, rom ̀ sikvdilis Semdgom sicocxleze gamo-
qveynebuli umetesi wili SemTxvevebis sawinaamdegod,
sikvdilis yvela gamocdileba sasiamovno ar aris. jojox-
eTic arsebobs! mas Semdeg, rac es gavacnobiere, daviwye
usiamovno SegrZnebebze monaTxrobTa Sekreba, romlebic
sxva mkvlevrebma aSkarad gamotoves. Cemi azriT, es imitom
moxda, rom yvela is mkvlevari, rogorc wesi, fsiqiatri
iyo da pacientebisTvis arasodes CautarebiaT reanimacia.
maT ar hqondaT SemTxvevis adgilze yofnis SesaZlebloba.
rogorc Cemi gamokvlevebiT aRmoCnda, usiamovno gamocdile-
bebi iseve xSiria, rogorc sasiamovno~. `davadgine, rom
umetesi usiamovno gamocdileba pacientis qvecnobieris
siRrmidan male ganidevneba. rogorc Cans, es mZime gamoc-
dilebani imdenad mtkivneuli da usiamovnoa, rom cnobieri
mexsierebidan idevnebian da amitom adamianebs an mxolod
sasiamovno gamocdilebebi axsovT, an _ araferi~ (moris
roulingsi, `sikvdilis kars ukan~, naSvili, 1978 w.).
doqtori roulingsi jojoxeTis am gamocdilebebis Tavis
`models~ ase aRwers: `sasiamovno gamocdilebebis mqone
adamianTa msgavsad SesaZloa mZime gamocdilebis mqone ad-
amianebsac gauWirdeT sakuTari sikvdilis gacnobiereba,
rodesac xedaven, Tu rogor dastrialebs xalxi maT cxe-
dars. aseve, oTaxidan gasvlis Semdeg isini SeiZleba moxvd-
nen bnel gasasvlelSi, magram nacvlad imisa, rom naTel
garemocvaSi gavidnen, isini xvdebian bnel, dabindul gare-
moSi, sadac ucnaur adamianebs awydebian, romlebsac wyvdi-
adsa da gavarvarebul cecxlis tbaSi SeuZliaT mimalva. es
saSinelebani yovelgvar aRweras aRemateba da maTi gaxsene-
ba Znelia~. sxvadasxvanairi aRweriloba arsebobs (romleb-
Sic `eklesiis mudmiv wevrTa~ aRwerilobanic Sedis da
isini gakvirvebulni iyvnen, aseT mdgomareobaSi rom aR-
moCndnen) _ Winkebisa da ucnauri gigantebis gamoCena, wyv-
diadSi Casvla da gavarvarebuli cecxli, ormoebi da cecx-
lis okeaneebi.
saerTod, am gamocdilebebs _ rogorc Tavisi xanmokle-
obiT, aseve angelozTa an eSmakTa winamZRolobis ararsebo-
biT _ namdvili miRmuri gamocdilebis maxasiaTeblebi ara
aqvT, xolo zogierTi maTgani mogvagonebs `astralur sam-
yaroSi~ robert monros Tavagadasavlebs. magram maT mainc
mniSvnelovani Sesworebebi SeaqvT sikvdilSemdgomi `siam-
ovnebisa~ da ̀ samoTxis~ farTod gavrcelebul gamocdile-
bebSi. ̀ sxeulgareSe~ sfero araviTar SemTxvevaSi ar aris
siamovneba da sinaTle, xolo vinc masSi ̀ jojoxeTuri~ mx-
are ganicada, saqmis arsTan ufro axloa, vidre is, vinc am
mdgomareobaSi mxolod ̀ siamovneba~ ganicada. sahaero sam-
flobelos eSmakebi Tavis WeSmarit bunebas mcired ganuxs-
nian am pirebs da im satanjvelze mianiSneben, romelic moe-
lis yvelas _ vinc ar scnobda qristes da ar aRasrulebda
mis mcnebebs.
Tavi mecxre
Tanamedrove `sikvdilSemdgom~Tanamedrove `sikvdilSemdgom~Tanamedrove `sikvdilSemdgom~Tanamedrove `sikvdilSemdgom~Tanamedrove `sikvdilSemdgom~
gamocdilebaTa azrigamocdilebaTa azrigamocdilebaTa azrigamocdilebaTa azrigamocdilebaTa azri
`ukueTu mosesi da winaYswarmetyvelTaY
ara isminon, arcaRa, mkudreTiT Tu vinme
aRdges, hrwmenes maT~.
luk. 16,31
1. ras amtkiceben Tanamedrove
gamocdilebebi?
amrigad, Cven vnaxeT, rom amJamad ase cxared ganxiluli
`sikvdilSemdgomi~ da `sxeulgareSe~ gamocdilebebi
srulebiT ar hgavs imqveyniur namdvil gamocdilebebs, rom-
lebic RvTissaTno mamaTa da dedaTa cxovrebebSia aRwer-
ili. ufro metic, Tanamedrove gamocdilebebi ukanasknel
wlebSi imitom ki ar gaxda agrerigad cnobili da `modaSi
Semovida~, rom isini marTla ̀ siaxles~ warmoadgenen (amg-
var gamocdilebaTa mTeli anTologiebi arsebobs XIX sauku-
nis inglissa da amerikaSi) da arc imitom, rom Cvens droSi
TiTqos ufro xSiri iyos es gamocdilebani, aramed ufro
im mizeziT, rom sazogadoebrivi azri dasavleTsa da, gan-
sakuTrebiT ki, amerikaSi amisTvis aris ̀ mzad~. sazogadoe-
bis es interesi XX saukunis materializmisa da urwmunoe-
bis winaaRmdeg mimarTuli sayovelTao reaqciis nawilia da
religiisadmi interesis gacxovelebaze mianiSnebs. aq ase-
Ti kiTxva davsvaT: ra mniSvneloba SeiZleba hqondes am axal
`religiur~ interess?
kidev erTxel vTqvaT imis Sesaxeb, Tu ras `amtkiceben~
es gamocdilebebi religiis WeSmaritebis Sesaxeb. rogorc
Cans, mkvlevarTa umetesoba eTanmxeba doqtor mudis, rom
es gamocdilebebi zecis Sesaxeb ̀ Cveulebriv~ qristianul
Sexedulebebs ar amtkiceben (`sicocxle sikvdilis Sem-
deg~); maTi gamocdilebac ki, visac miaCnia, rom zeca ixi-
la, warsulSi zecis namdvil gamocdilebasTan Sedarebas
ver uZlebs; TviT jojoxeTis gamocdilebebic ki `miniS-
nebebs~ ufro warmoadgenen, vidre jojoxeTis namdvilad
arsebobis raime mowmobas.
amitom gadaWarbebulad unda CaiTvalos doqtor kubler-
rosis mtkiceba imis Sesaxeb, rom Tanamedrove `sikvdil-
Semdgomi~ gamokvlevebi `imas daadastureben, rasac ori
aTasi wlis manZilze gvaswavlidnen _ rom sikvdilis Sem-
deg sicocxle arsebobs~, da rom es dagvexmareba, `raTa
gavigoT da ara _ virwmunoT~ (`sicocxle sikvdilis Sem-
deg~). faqtobriv, am gamocdilebebze SeiZleba iTqvas: imaze
mets verafers `amtkiceben~, rom sikvdilis Semdeg adami-
anis suli cocxlobs sxeulgareSe da aramaterialuri re-
aloba arsebobs; Tanamedrove gamocdileba araviTar gadam-
Wrel informacias ar iZleva sulis `sikvdilis~ Semdgom
pirvel wuTebSi mis mdgomareobaze an arsebobaze da arc _
aramaterialuri sferos bunebaze. am TvalsazrisiT Tan-
amedrove gamocdilebani gacilebiT naklebdamakmayofile-
belia, vidre is cnobebi, romlebic saukuneTa manZilze da-
grovda wmindanTa cxovrebebSi da sxva qristianul wyaroeb-
Si. am ukanaskneli wyaroebiT gacilebiT ufro meti viciT,
raRa Tqma unda, im pirobiT, rom informaciis momwodeblebs
imave doniT vendobiT, ra doniTac Tanamedrove mkvlevrebi
maTgan gamokiTxul pirebs endobian, magram maSinac ki miR-
mur samyaroze Cvens ZiriTad poziciad darCeba rwmena da
ara codna: Cven garkveuli darwmunebiT SeiZleba vicodeT,
rom sikvdilis Semdgom aris ̀ raRac~, magram Tu ra aris es
zustad, amas Cven rwmeniT vwvdebiT da ara codniT.
amas garda, rac doqtor kubler-ross da mis Tanamo-
azreebs sikvdilis Semdgomi sicocxlis Sesaxeb cnobili
hgoniaT (`sikvdilSemdgomi~ gamocdilebis safuZvelze),
aSkarad ewinaaRmdegeba imas, rac marTlmadidebel qris-
tianebs qristes moZRvrebiT da marTlmadideblur liter-
aturaSi aRwerili `sikvdilSemdgomi~ gamocdilebiT
swamT. mTeli qristianuli sikvdilSemdgomi gamocdileba
amtkicebs zecis, jojoxeTisa da samsjavros arsebobas,
sinanulis, Rvawlisa da sulis maradiuli sikvdilis Si-
Sis ucileblobas; xolo Tanamedrove gamocdilebebi (Sa-
manebis, warmarTi `gandobilebisa~ da mediumebis gamocdi-
lebebis msgavsad), rogorc Cans, imas amboben, rom `imqvey-
nad~ arsebobs `agaraki~ sasiamovno STabeWdilebebiT, sa-
dac ar aris samsjavro, aramed mxolod `sargebelia~, da
rom sikvdilis ar unda gveSinodes, aramed rogorc `me-
gobars~, ise unda vegebebodeT mas, romelic `sikvdilis
Semdgom sicocxlis~ netarebaSi Segviyvans.
wina TavebSi Cven ukve ganvixileT am or gamocdilebas
Soris gansxvavebis mizezi: qristianuli gamocdileba aris
zecisa da jojoxeTis namdvilad sxva samyaros gamocdile-
ba, xolo spiritistuli gamocdileba _ es aris mxolod
amqveyniuris (am samyaros) sahaero nawilis, dacemul sul-
Ta `astraluri sibrtyis~ gamocdileba. Tanamedrove
gamocdileba aSkarad am kategorias ganekuTvneba, magram Cven
es ar gvecodineboda, Tuki (rwmeniT) ar miviRebdiT qris-
tianul gamocxadebas imqveyniuri bunebis Sesaxeb. Sesabam-
isad, Tuki doqtor kubler-rosi da sxva mkvlevrebi am
gamocdilebaTa araqristianul interpretaciebs iReben (an
TanaugrZnoben), es imitom ki ar xdeba, rom Tanamedrove
gamocdilebebi amtkiceben amas, aramed imitom, rom am mkv-
levrebs Tavadve aqvT ukve rwmena misi araqristianuli in-
terpretaciisa.
amitom Tanamedrove gamocdilebebis mniSvnelobac
swored is aris, rom isini farTod swored maSin vrcelde-
bian, roca sikvdilis Semdgom sicocxleze araqristianu-
li Tvalsazrisis `dasamtkiceblad~ maTi gamoyeneba Sei-
Zleba. isini gamoiyenebian, rogorc nawili araqristianu-
li religiuri moZraobisa. axla am moZraobis bunebasac da-
vakvirdeT.
2. okultizmTan kavSiri
`sikvdilSemdgomi~ gamocdilebis mkvlevarTa met-nakle-
bad aSkara kavSiri okultur ideebTan da praqtikasTan
mravalgzis SeiZleba davinaxoT. `okulturis~ cneba
(pirdapiri gagebiT niSnavs imas, rac ̀ dafarulia~) aq Seg-
viZlia ganvsazRvroT, rogorc yovelive, rac saRvTo
gamocxadebiT akrZalul, uxilav sulebTan da ZalebTan ad-
amianis kavSirs miekuTvneba (ix. levit. 19,31; 20,6 da a.S.).
am urTierTobas SesaZloa Tavad adamianebi eZebdnen
(rogorc es spiritistul seansebSia) an SesaZloa, rom igi
dacemuli sulebisagan iqnes provocirebuli (rodesac isini
spontanurad ecxadebian adamianebs). `okulturis~ sapir-
ispiro terminebia `sulieri~ an `religiuri~, romlebic
RmerTTan, mis angelozebTan da mis wmindanebTan RvTisagan
nebadarTul kontaqtebs gamoxataven: locva _ adamianis
mxriv, da meore mxriv, _ RmerTis, angelozebisa da wminda-
nebis WeSmariti, madlis momniWebeli gamocxadebebi.
ai, okulturi kavSiris magaliTi: doqtor hans holkeris
azriT (`am cxovrebis miRma~, 1977 w.), `sikvdilSemdgomi~
gamocdilebebis mniSvneloba is aris, rom isini adamianebs
micvalebulebTan kavSiris gzas ukvalaven; mas miaCnia, rom
am dros iseTive Setyobinebebs iReben, rogorsac ̀ micvale-
bulebi~ spiritistul seansebze iZlevian. rogorc ukve
vnaxeT, doqtori mudi da sxva mkvlevrebi Tanamedrove
gamocdilebebis axsnas svedenborgis nawerebsa da tibeturi
`mkvdrebis wignSi~ eZeben. robert krukeli, romelic am
sferoSi albaT yvelaze ufro seriozuli mkvlevaria, ̀ im-
qveyniur~ samyaroze informaciis ZiriTad wyarod medium-
Ta cnobebs iyenebs. robert monro da sxeulidan gasvlis
sakiTxis sxva mkvlevrebi okulturi eqsperimentebis wmi-
da wylis praqtikosebi arian, imdenad rom rCevasa da xe-
lmZRvanelobas `uxorco~ arsebaTagan iReben.
am mkvlevarTagan albaT yvelaze ufro saxasiaTod war-
moCndeba qali _ doqtor elizabet kubler-rosi, romelic
mowinave damcveli gaxda sikvdilisadmi axleburi damok-
idebulebisa, rac, Tavis mxriv, Tanamedrove `sikvdil-
Semdgomi~ gamocdilebisagan gamomdinareobs.
arc erTma qristianma ar SeiZleba, ra Tqma unda, rom ar
uTanagrZnos im saqmes, romelsac doqtori kubler-rosi
icavs: momakvdavisadmi humanur da daxmarebis mosurne
damokidebulebas, gansxvavebiT civi, ususuri da SiSnarevi
damokidebulebisagan, romelic xSirad Warbobs ara marto
saavadmyofoebis eqimebsa da meddebs Soris, aramed TviT sa-
suliero pirebSic, romelTac, rogorc iTvleba, `pasuxi~
unda hqondeT im kiTxvebze, romelTac sikvdilis faqti
aRZravs. mas Semdeg, rac kubler-rosis wigni `sikvdilisa
da kvdomis Sesaxeb~ gamoqveynda (1969 w.), sikvdilis sak-
iTxi gacilebiT ufro naklebakrZaluli gaxda profesion-
al medikosebs Soris, ramac inteleqtualuri atmosfer-
os Seqmnas Seuwyo xeli da xelsayreli pirobebi Seuqmna
sikvdilis Semdgomi movlenebis ganxilvas _ diskusias,
romelic 1975 wels daiwyo doqtor mudis pirveli wignis
publikaciiT. SemTxveviTi ar aris, rom sikvdilis Semdgom
sicocxleze esoden mraval Tanamedrove gamocemas doqtor
kubler-rosis winasityvaoba an komentari axlavs.
ueWvelia, rom yvela, visac tradiciuli qristianuli
Tvalsazrisi aqvs sicocxleze _ rogorc maradiuli cx-
ovrebisaTvis gamocdaze, xolo sikvdilze _ rogorc sauku-
no netarebaSi an saukuno tanjvaSi Sesasvlelze (gamom-
dinare rwmenidan da cxovrebis wesidan), doqtor kubler-
rosis wigni guls aucruebs. momakvdavs rom humanurad epy-
robode, sikvdilisaTvis `mzadebaSi~ exmarebode, magram
imavdroulad qristes rwmenasa da cxonebis imeds pirvel
adgilze ar ayenebde, es, miuxedavad yovelgvari naTqvamisa
da namoqmedarisa, iqneba darCena `humanizmis~ imave uimedo
sivrceSi, sadac kacTa modgma Tanamedrove urwmunoebam Cai-
Tria. SesaZloa, sikvdilis gancda ufro sasiamovno gaxa-
don, vidre es Cveulebriv Tanamedrove saavadmyofoebSia,
magram Tuki imis codna ar eqnebaT, rac sikvdilis Semdgom
dgeba, an imis, rom sikvdilis Semdgom aris raRac, maSin
doqtor kubler rosis msgavsi adamianebis muSaoba, uimedo
avadmyofebisaTvis uvnebeli feradi abebis CamorigebiT
Semoifargleba, raTa avadmyofebma ukidures SemTxvevaSi is
mainc igrZnon, rom `raRac keTdeba~.
kvlevis procesSi (Tumca Tavis pirvel wignSi igi amas
ar ixseniebs) doqtor kubler-rosi namdvilad waawyda imis
mowmobas, rom sikvdilis Semdeg raRac arsebobs. marTalia,
aqamde jer kidev ar gamouqveynebia sakuTari wigni `si-
kvdilSemdgom~ gamocdilebaze, magram Tavis mravalricx-
ovan leqciebsa da interviuebSi aSkarad mianiSnebda, rom
sakmaod bevri naxa imisaTvis, raTa darwmunebiT scodnoda,
rom sikvdilis Semdeg sicocxle arsebobs.
misi codnis mTavari wyaro _ sxvaTa `sikvdilSemdgomi~
gamocdileba ki ar aris, aramed misi sakuTari, sakmaod gan-
sacvifrebeli ̀ sulebTan~ gamocdileba. man am saxis pirve-
li gamocdileba miiRo 1967 wels Cikagos universitetSi,
Tavis kabinetSi, rodesac igi imedgacruebuli imas fiqrob-
da, rom sikvdilsa da sicocxleze axlad dawyebuli kvleva
mietovebina. masTan kabinetSi Sevida qali da warudga,
rogorc avadmyofi, romelic aTi Tvis win gardaicvala.
kubler-rosi amas skeptikurad Sexvda, magram gviambobs,
rom bolos da bolos `moCvenebam~ igi daarwmuna: `qalma
miTxra, rom icis Cemi ganzraxva momakvdav avadmyofebTan
muSaobis Sewyvetis Taobaze da TxovniT movida CemTan, raTa
uari ar vTqva... xeli gaviwode, rom mas Sevxebodi _ real-
obas vamowmebdi. me, mecniers, fsiqiatrs, msgavsi ramis ar
mjeroda~. bolos da bolos man moCveneba daarwmuna Canaw-
eri gaekeTebina da Semdgomma grafologiurma eqspertizam
daadastura, rom es gardacvlili avadmyofis kaligrafia
iyo. doqtor kubler-rosi konstantirebas axdens, rom es
SemTxveva moxda `gzagasayarze, sadac SesaZloa araswori
gadawyvetileba mimeRo, misTvis rom ar damejerebina~ (sag-
azeTo interviu). micvalebulebi cocxlebs ase prozaul-
ad arasodes ecxadebian. es ̀ imqveyniuri~ monaxuleba, Tuki
igi namdvili iyo, mxolod dacemuli sulebis gamocxadeba
SeiZleboda yofiliyo, Tavisi msxverplis cdunebis mizniT,
xolo adamianis xelnaweris gayalbeba amgvari sulisaTvis
ioli ram aris.
mogvianebiT doqtor kubler-rosis kavSiri ̀ sulTa sam-
yarosTan~ gacilebiT intimuri gaxda. 1978 w. eSlendSi (ari-
gonas Stati) 2200 kacian moxiblul auditorias man uambo,
Tu rogor Sevida pirvelad kontaqtSi Tavis `winamZRol-
sulebTan~. sakmaod gasaidumloebuli gziT iqna misTvis
organizebuli spiritistuli tipis Sekreba, rogorc Cans,
samxreT kaliforniaSi, sadac 75 adamiani erTad mReroda,
raTa ̀ am movlenis CamoyalibebisaTvis aucilebeli energia
gaeZlierebinaT. ^or wuTze meti ar iqneboda gasuli, Cem
winaSe giganturi terfi davinaxe. Cem win uzarmazari ad-
amiani idga~. am `adamianma~ kubler-ross uTxra, rom igi
maswavlebeli unda iyos da rom mas pirveli xelidan miRe-
buli es gamocdileba esaWiroeba, raTa Zala da gambedaoba
miiRos Tavis saqmeSi. `daaxloebiT naxevari wuTis Semdeg,
sxva pirovneba pirdapir materializebul iqna Cems ferx-
TiT... me mivxvdi, rom es Cemi mfarveli angelozi iyo. man
izabela damiZaxa da mkiTxa, maxsovda Tu ara 2000 wlis ukan
rogor vmuSaobdiT qristesTan erTad~. Semdeg mesame `an-
gelozi~ gamoCnda, _ raTa CemTvis ̀ sixarulzec~ eambna. ̀ am
winamZRvrebTan Cemi gamocdileba namdvili, ucilobeli siy-
varulis didi gamocdileba iyo. da me ubralod minda
giTxraT, rom Cven arasodes martoni ara varT. yovel Cven-
gans hyavs mfarveli angelozi, romelic arasodes ar
gvcildeba or nabijze metad da Cven maTi mowodeba Segvi-
Zlia, isini dagvexmarebian~.
1976 wels san-franciskoSi samedicino konferenciaze
doqtor kubler-rosma eqimTa, meddaTa da samedicino pro-
fesiis sxva muSakTa 2300 kacian auditorias gauziara ̀ Rrma
mistikuri gamocdileba~, romelic mas wina RamiT hqonda
(es gamocdileba aSkarad eSlendSi monaTxrobis msgavsia):
`gasul Rames salemi mewvia, Cemi winamZRoli suli, da ori
misi Tanamgzavri _ anka da vili. isini Ramis sam saaTamde
CvenTan iyvnen. vsaubrobdiT, vicinodiT da erTad vmRe-
rodiT. isini saubrobdnen, araCveulebrivi siyvaruliTa da
gamouTqmeli sinaziT mexebodnen. es yvelaze ufro mniS-
vnelovani momenti iyo Cems cxovrebaSi~. auditoriaSi, roca
Txroba daasrula, `wamieri dumili Camovarda da Semdeg
yvela erTianad fexze wamovarda, niSnad TanagrZnobisa~.
auditoriis didi nawili, ZiriTadad eqimebi da jandacvis
sferos sxva profesionalebi, rogorc Cans, `cremlamde
gulSeZrulni iyvnen~.
okulturi wreebidan kargad aris cnobili, rom `wina-
mZRoli sulebi~ (romlebic, ra Tqma unda, sahaero samflo-
belos dacemul sulebs warmoadgenen) ase iolad ar eCvenebi-
an adamians, Tuki igi gamocdili mediumi ar aris. SesaZle-
belia, doqtor kubler-rosis `nacnob sulebTan kon-
taqtze~ kidev ufro met sakvirvelebas warmoadgens audi-
toriis mxriv aRtacebuli gamoxmaureba, romelic okul-
tistebisagan da mediumebisagan ki ar Sedgeboda, aramed sa-
Sualo klasis Cveulebrivi moqalaqeebisa da profesion-
alebisagan. ueWvelia, rom es erT-erTi niSania religiuri
`drois niSanTagan~: adamianebma ̀ sulTa samyarosTan~ kon-
taqtebis aRqma SeZles da mzad arian am kavSirebis okul-
turi axsna Seiwynaron, rac qristianul WeSmaritebas ewi-
naaRmdegeba.
sul axlaxan farTod gaxmaurda samxreT kaliforniaSi
doqtor kubler-rosis axali TavSesafris ̀ Santi nilaias~
skandalebi. am cnobebis mixedviT Santi nilaias sxdomaTa
umetesoba Zvelmodur mediumur seansebs emyareba, xolo
zogma yofilma monawilem ganacxada, rom es seansebi _ TaR-
liTobaa. SesaZloa, rom doqtor kubler-rosis `sulebT-
an~ kavSirSi sasurveli metia, vidre _ sinamdvile, magram
es gavlenas ar axdens sikvdilis Semdeg sicocxlis im swav-
lebaze, romlebsac igi da misi msgavsni avrceleben.
3. Tanamedrove mkvlevarTa okulturi
swavleba
sikvdilis Semdgom sicocxlis arsebobis sakiTxze doq-
tor kubler-rosis da Tanamedrove `sikvdilSemdgomi~
gamocdilebis sxva mkvlevarTa swavleba ramdenime punqtad
SeiZleba SevajamoT. aRsaniSnavia, rom doqtor kubler-
rosi am punqtebis formulirebas axdens, rogorc Tavda-
jerebuli adamiani, romelic Tvlis, rom mas `sxva sam-
yarosTan~ uSualo urTierTobis gamocdileba aqvs. doqtor
mudis msgavs mecnierebsac (Tumca maTi toni ufro frTx-
ili da Sekavebulia) ar SeuZliaT, xeli ar Seuwyon am swav-
lebis gavrcelebas. ai, es swavleba sikvdilis Semdeg sic-
ocxleze, romelic XX saukunis bolos haerSi trialebs
da ̀ bunebrivad~ warmoudgenia yvela mis Semswavlels, visac
sxva romelime swavlebaze naTeli warmodgena ara aqvs.
1. sikvdilis ar unda gveSinodes. _ doqtor mudi wers:
`TiTqmis yvela, ama Tu im formiT meubneboda, rom maT
sikvdilis aRar eSiniaT~ (`sicocxle sikvdilis Semdeg~).
doqtor kubler-rosi ambobs: ̀ registrirebuli SemTxveve-
bi gviCveneben, rom kvdoma mtkivneulia, magram TviT
sikvdili... aris sruliad mSvidi gamocdileba, tkivilisa-
gan da SiSisagan Tavisufali. uklebliv yvela laparakobs
simSvidisa da sisrulis grZnobaze~. aq SeiZleba davinaxoT
sakuTari fsiqikuri gamocdilebebis sruli ndoba, rac
dacemuli sulebis mier cdunebulTaTvisaa damaxasiaTebe-
li. Tanamedrove ̀ sikvdilSemdgom~ gamocdilebebSi arafe-
ria iseTi, rac miuTiTebs, rom Tavad sikvdili ubralod am
gamocdilebebis gameoreba iqneba, Tanac ara ramdenime
wuTiT, aramed gamudmebiT; fsiqikuri gamocdilebisadmi es
ndoba amJamad gamefebuli religiuri azrovnebis nawils
warmoadgens da keTildReobis yalb SegrZnebas warmoqmnis,
rac damRupvelia sulieri cxovrebisaTvis.
2. arc samsjavro da arc jojoxeTi ar iqneba. doqtori
mudi Tavis mier Catarebuli gamokiTxvebis safuZvelze iu-
wyeba, rom: `umetes SemTxvevaSi, sikvdilis Semdgom mis-
agebel-sasjelis models TviT isinic ki uaryofen, vinc am
cnebebiT azrovnebas mieCvia. maT Tavisda gasakvirad, bevr
rameSi aRmoaCines, rom maSinac ki, rodesac manaTobeli
arsebisaTvis maTi yvelaze saZageli da codvili saqmeebi
cxadi iyo, igi risxviTa da gaRizianebiT ki ar reagirebda,
aramed _ ufro gagebiT da iumoriTac ki~ (`sicocxle
sikvdilis Semdgom~). doqtor kubler-rosi mis mier gamo-
kiTxulTa Sesaxeb ufro doqtrinaluri toniT aRniSnavs:
`yvelas `sisrulis~ grZnoba aqvs. adamianisagan gansxvave-
biT RmerTi ar ganikiTxavs~. amgvar mkvlevrebs TavSic ki
ar mosdiT, rom ̀ sikvdilSemdgom~ gamocdilebebSi samsjav-
ros aryofna SesaZloa iyos pirveli cru STabeWdileba an
is, rom pirveli wuTebi sikvdilis Semdgom _ samsjavros
adgils ar warmoadgens; isini am gamocdilebebs ganmartaven
ubralod drois religiuri sulis Sesabamisad, romelsac
ar surs arc samsjavrosa da arc jojoxeTis rwmena.
3. sikvdili erTaderTi da saboloo gamocdileba ar aris,
rogorc amas qristianuli moZRvreba aRwers, aramed es mx-
olod umtkivneulo gadasvlaa `cnobierebis ufro maRal
mdgomareobaSi~. doqtor kubler-rosi Semdegnairad gan-
martavs amas: `sikvdili ubralod fizikuri sxeulis moc-
ilebaa, msgavsad imisa, rogorc pepela gamodis Wiis
parkidan. es aris ufro maRal cnobierebaSi gadasvla, sa-
dac Tqven aRqmas agrZelebT, inarCunebT zrdis unars, da
erTaderTi, rasac Tqven kargavT, es aris is, rac Tqven ukve
aRar gWirdebaT _ fizikuri sxeuli. es imas hgavs, rogorc
gazafxulis dadgomisas zamTris qurTuks icilebT... ai,
rogoria sikvdili~. qvemoT warmovadgenT, Tu rogor ewi-
naaRmdegeba es yovelive WeSmarit qristianul moZRvrebas.
4. miwieri cxovrebis mizani da sikvdilis Semdgom cx-
ovrebis mizani _ es sakuTari sulis saukuno cxoneba ki ar
aris, aramed `siyvarulSi~ `zrdis~, `Semecnebisa~ da
`TviTrealizaciis~ usazRvro procesia. doqtor mudis
miaCnia, rom ̀ bevri, rogorc Cans, mobrunda axali modeliT
da imqveyniuri samyaros axleburi gagebiT _ iseTi Sexed-
ulebiT, romelic ar xasiaTdeba calmxrivi gansjiT, aramed
ufro saboloo miznisaken _ TviTrealizaciisaken mimarTu-
li erToblivi ganviTarebiT. am axali Sexedulebebis Tanax-
mad, sulis ganviTareba, gansakuTrebiT ki sulieri Sesa-
Zleblobebis, siyvarulisa da codnis, sikvdilTan erTad
ar wydeba. igi imqveynadac grZeldeba da SesaZlebelia, rom
maradiuladac ̂ ~ (`sicocxle sicocxlis Semdeg~). msgav-
si okulturi Sexeduleba sicocxlesa da sikvdilze, amJa-
mad gamoqveynebuli fragmentaluri gamocdilebebisagan ki
ar gamomdinareobs, aramed is ufro dReisaTvis haerSi da-
trialebuli okulturi filosofiidan momdinareobs.
5. ̀ sikvdilSemdgomi~ da ̀ sxeulgareSe~ gamocdilebebi
TavisTavad sikvdilis Semdeg sicocxlisaTvis mzadebas war-
moadgenen. saukuno cxovrebisaTvis tradiciul qristian-
ul mzadebas (rwmena, sinanuli, wmida saidumloTa ziareba,
sulieri brZola) naklebi mniSvneloba aqvs `sikvdilSem-
dgomi~ gamocdilebebiT STagonebul `siyvarulTan~ da
`gagebasTan~ SedarebiT; kerZod (rogorc axlaxan kubler-
rosisa da robert monros SemuSavebul programebSi), Sei-
Zleba uimedo avadmyofebis momzadeba `sxeulgareSe~
gamocdilebasTan mimarTebaSi, raTa maT `swrafad gaigon,
Tu ra eliT imqveynad, roca mokvdebian~ (uileri, `mogza-
uroba gaRma mxares~). doqtor mudis mier erT-erTi gamok-
iTxuli kategoriulad acxadebs: `mizezi, ris gamoc me ar
meSinia sikvdilis, is aris, rom vici sadac waval, rodesac
amqveyanas davtoveb, radgan me iq ukve viyavi~ (`sicocxle
sikvdilis Semdeg~). ra tragikuli da usafuZvlo opti-
mizmia!
am xuTi punqtidan yoveli maTgani warmoadgens XIX sauku-
nis spiritizmis nawils, romelic im dros TviT ̀ sulebis~
mier mediumTa meSveobiT aris gancxadebuli.
es swavleba eSmakebis mier aris mogonili pirdapiri gage-
biT, erTaderTi da aSkara mizniT _ saiqio cxovrebaze trad-
iciuli qristianuli swavlebis Sesaryevad da religiaze
kacobriobis Sexedulebebis Sesacvlelad. okulturi
filosofia, romelic TiTqmis SeumCnevlad gasdevs da
aferadebs Tanamedrove `sikvdilSemdgom~ gamocdilebebs
_ es aris ubralod popularul donemde gafiltruli viq-
torianuli epoqis egzotikuri spiritizmi; es imis mow-
mobaa, rom namdvili qristianuli Sexedulebebi dasavleT-
Si farTo masebis gonebidan qreba. SeiZleba iTqvas, rom TviT
`sikvdilSemdgom~ gamocdilebas TavisTavad kavSiri ara
aqvs okultur filosofiasTan, romelic misi SemweobiT vr-
celdeba; is am filosofiis gamavrcelebeli xdeba, radgan
ZiriTadi qristianuli sifrTxilis zomebi da moZRvreba,
romlebic odesRac adamianebs msgavsi ucxo filosofiisa-
gan icavdnen, amJamad mniSvnelovanwilad ukugdebulia da,
faqtobriv, nebismieri `imqveyniuri~ gamocdileba axlan-
del droSi, okultizmis gavrcelebisTvis iqneba gamoyeneb-
uli. XIX saukuneSi mxolod mcire, Tavisuflad moazrovne
da eklesiisagan gankveTil adamianebs sjerodaT okulturi
filosofiisa, magram axla is imdenad farTod gavrcelda,
rom yvela, visac sakuTari Segnebuli filosofia ara aqvs,
sruliad `bunebrivad~ miiswrafis misken.
4. Tanamedrove `sikvdilSemdgomi~
gamocdilebebis `misia~
da bolos, `sikvdilSemdgomma~ gamocdilebebma ase ra-
tom `moicves haeri~ da ra mniSvneloba aqvT maT, rogorc
`drois sulis~ nawils? Cvens droSi am gamocdilebaTa far-
Tod ganxilvis umTavresi, aSkara mizezi _ ukanasknel wleb-
Si ̀ klinikurad gardacvlilTa~ reanimaciis axali meTode-
bis gamogonebaa, romelTa wyalobiTac msgavsi gamocdile-
bebi ise farTod gaxmaurdnen, rogorc arasodes. ueWvelia,
rom es ganmarteba exmareba `sikvdilSemdgom~ gamocdile-
bebze cnobebis ricxobrivi zrdis axsnas, magram Zalian
zedapirulia imisTvis, rom kacobriobaze am gamocdileba-
Ta sulieri zegavlena da saiqio cxovrebaze Tvalsazrisis
Secvla avxsnaT.
ufro Rrma axsnac moiZebneba: adamianebi sul ufro gaxs-
nilni da mgrZnobiareni xdebian `spirituli~ da `fsi-
qikuri~ gamocdilebebisadmi; erTi mxriv, Zalze gaizarda
okulturi ideebis zemoqmedeba da, meore mxriv, Sesustda
humanisturi materializmic da qristianuli rwmenac. ka-
cobrioba kidev erTxel uaxlovdeba ̀ miRmur samyarosTan~
kontaqtis miRebis SesaZleblobas.
ufro metic, es `miRmuri samyaro~, rogorc Cans, Tavad
`exsneba~ kacobriobas, romelic mis gancdas eswrafvis. uka-
naskneli wlebis `okulturi afeTqeba~ yoveli juris
`paranormaluri~ gamocdilebebis efeqturma zrdam gamoi-
wvia da, Tavis mxriv, xels uwyobda mis gavrcelebas. am
gamocdilebaTa speqtris erT mxares `sikvdilSemdgomi~
gamocdilebebi imyofebian, romlebSic `miRmur sam-
yarosTan~ kontaqts nebisyofis umniSvnelo daZabva sWird-
eba an amasac ar saWiroebs; xolo gamocdilebaTa speqtris
meore mxares _ Tanamedrove jadoqroba da satanizmi imyo-
feba, sadac ukve kontaqtis Segnebuli mcdeloba da `miR-
muri samyaros~ ZalTa msaxurebac ki xdeba; xolo sadRac,
am or ukiduresobas Soris Tanamedrove fsiqikuri gamoc-
dilebis uTvalavi varianti arsebobs: uri geleris `kov-
zebis gaRunvidan~ da parafsiqologiur ̀ sxeulgareSe~ mog-
zaurobiT dawyebuli _ ucxoplanetel arsebebTan kon-
taqtebiTa da maT mier motacebebiT damTavrebuli. aRsani-
Snavia, rom am ̀ paranormalur~ gamocdilebaTa didi raode-
noba ̀ qristianebs~ hqondaT, xolo xsenebul gamocdilebaTa
erT-erTi saxe (`qarizmatuli~) farTod aris miRebuli,
rogorc namdvili qristianuli movlena.* sinamdvileSi ki,
yvela amgvar gamocdilebaSi qristianTa monawileoba mx-
olod gamaognebeli dasturia imisa, Tu ramdenad daikarga
Cvens droSi qristianuli codna okultur gamocdilebe-
bze.
Cveni saukunis yvelaze TvalsaCino namdvilma mediumma,
aw gardacvlilma artur fordma (romlis mimarT mzardi
pativiscema, rogorc `qristianTa~, aseve urwmuno human-
istTa mxridan, ukve TavisTavad `drois niSans~ warmoad-
gens), cxadad mianiSna, Tu ras niSnavs okultur gamocdile-
baTa mimarT dadebiTi damokidebulebis gavrceleba da maT
mimarT gamoxatuli mgrZnobeloba: `profesionali mediu-
mis dRe aRsasruls uaxlovdeba. Cven sasargeblo viyaviT,
* ̀ qarizmatuli~ moZraobis ganxilva, rogorc mediumuri fenomenisa,
SegviZlia vnaxoT mRvdelmonazon serafimes wignSi ̀ marTlmadidebloba
da momavlis religia~, VII Tavi. wmida germane alaskelis monastris
gamomcemloba, 1979 w.
rogorc sacdeli kurdRlebi. mecnierebma Cveni meSveobiT
zogierTi ram gaiges im aucilebeli pirobebis Sesaxeb,
romelnic saWiroa imisTvis, rom `sulTa samyarosTan~
urTierToba Sedges~; anu: okulturi gamocdileba, romel-
ic aqamde ramdenime `gandobilTa~ wriT Semoifarglebo-
da, axla xelmisawvdomi gaxda aTasobiT ubralo adamiani-
saTvis. ra Tqma unda, es, imdenad mecnierebiT ar aris
gamowveuli, ramdenadac _ kacobriobis qristianobisadmi
sul ufro meti gaucxoebiT da axali `religiuri
gamocdilebebisadmi~ misi ltolviT. 50-70 wlis winaT mx-
olod sazogadoebisagan TiTqmis gancalkevebul mediumebsa
da okultistebs hqondaT kontaqtebi `xelmZRvanel
sulebTan~. isini kultivirebdnen `sxeulidan gasvlas~ an
`enaTmetyvelebdnen~. dReisaTvis ki es gamocdilebebi gac-
ilebiT gavrcelebulia da sazogadoebis yvela doneze
aRiqmeba, rogorc Cveulebrivi ram.
amJamad ase SesamCnevi zrda `miRmuri samyaros~ gamoc-
dilebebisa, ueWvelad, qveynis aRsasrulis erT-erT niSans
warmoadgens. wmida grigoli didi `saubrebSi~ saiqio cx-
ovrebis sxvadasxva xilvaTa da gamocdilebaTa aRwerisas
aRniSnavs, rom `sulieri samyaro gviaxlovdeba, TavisTavs
avlens xilvebisa da gamocxadebebis saSualebiT... ramdena-
dac qveyniereba uaxlovdeba aRsasruls, es maradiuli qvey-
ana ufro axlos moCans... qveynierebis aRsasruli erwymis
maradiuli cxovrebis dasawyiss~ (VI, 43).
wmida grigoli dasZens, rom am gamocxadebaTa da xilva-
Ta meSveobiT (romlebic Cvens droSi bevrad ufro Cveu-
lebrivia, vidre wmida grigolis dros), Cven momavali cx-
ovrebis WeSmaritebas arasrulyofilad vxedavT, radgan
naTeli jer kidev ̀ mqrqalia da mkrTali, rogorc mzis amos-
vlamde ganTiadiswina sinaTle~. rogori zustia es naTq-
vami Tanamedrove ̀ sikvdilSemdgom~ gamocdilebebTan mima-
rTebaSi! kacobriobas jer arasodes miscemia aseTi SemaZr-
wunebeli aSkara mowmobani _ anu, yovel SemTxvevaSi, imis
`miniSneba~ _ rom arsebobs sxva samyaro, rom sicocxle
ar mTavrdeba sxeulis sikvdilTan erTad, rom arsebobs
suli, romelic ar kvdeba da sikvdilis Semdeg namdvilad
ufro naTeli cnobierebis mqone da cocxalia. im adamians,
visac gardacvalebis umal sulis mdgomareobis qristian-
ul moZRvrebaze cxadi warmodgena aqvs, dRevandeli okul-
turi gamocdilebani mxolod daudastureben dacemul sul-
Ta sahaero samflobelos arsebobasa da bunebas.
kacobriobis danarCen nawils (im umravlesobis CaTvliT,
romelic Tavs jer kidev qristians uwodebs) Tanamedrove
gamocdilebani, nacvlad qristianobis WeSmaritebaTa
damowmebisa, sicruesa da crumoZRvrebaSi daxvewilad xe-
lmZRvaneloben, antiqristes momavali batonobis gasamza-
deblad. WeSmaritad, vinc dRes `sikvdilidan~ mobrunebu-
la, imaTac ki ar SeuZliaT kacobrioba daarwmunon sinanul-
Si: ̀ ukueTu mosesi da winaYswarmetyvelTa ara isminon, ar-
caRa, mkudreTiT Tu vinme aRdges, hrwmenes maT~ (luk. 16,31).
bolos da bolos, Tanamedrove gamocdilebaTa namdvili
mniSvnelobis gageba mxolod imaT SeuZliaT, vinc erTgulia
`mosesi da winaYswarmetyvelTa~, anu gancxadebuli WeSmar-
itebis savsebisa. is, rasac am gamocdilebebidan danarCeni
kacobrioba igebs _ sinanuli da RvTis samsjavros siax-
love ar aris, aramed ucnauri, momxiblavi axali uwyeba
sasiamovno ̀ miRmuri~ gamocdilebebisa da imis gauqmeba, rac
RmerTma daadgina adamianis gamosafxizleblad namdvili im-
qveyniuri samyaros, zecisa da jojoxeTis samyaros real-
obisTvis _ sikvdilis SiSisTvis.
artur fordi sruli gulaxdilobiT acxadebs, rom me-
diumTa mTeli misia, iseve rogorc Tavisi, imaSi mdgomare-
obs, rom ̀ CemTvis mocemuli yvela gansakuTrebuli niWi ima-
Si gamoviyeno, rom miwier gonebaTagan samudamod ganvdevno
sikvdilSi gadasvlis SiSi~. es aris misia agreTve doqtor
kubler-rosisac, es aris agreTve `mecnieruli~ daskvnac
doqtor mudis msgavsi mkvlevrebisac: `miRmuri~ samyaro
sasiamovnoa da masSi Sesvlis ar unda gveSinodes. ori sauku-
nis winaT emanuel svedenborgma amis morwmuneTa ̀ suliere-
ba~ ase Seajama: `me neba momeca davmtkbariyavi ara marto
sxeulisa da grZnobebis sixaruliT dedamiwaze mcxovreb-
Ta msgavsad, aramed sicocxlis iseTi aRmafreniTa da six-
aruliT tkbobis neba momeca, romlis msgavsic, darwmuneb-
uli var, rom aravis ganucdia dedamiwaze da romelic yve-
laferze aRmatebuli da daxvewilia, risi warmodgena da
rwmenac ki SesaZlebelia. merwmuneT, rom vicode, xval Rm-
erTi TavisTan mimixmobs, musikosebs moviwvevdi, raTa kidev
erTxel ganmecada WeSmariti sixaruli amqveynad~.
axla am damokidebulebas davupirispiroT saukuneTa man-
Zilze sikvdilisadmi namdvili qristianuli damokidebule-
ba. da davinaxavT, Tu ra momakvdinebelia sulisaTvis ̀ suli-
er gamocdilebaTa~ mimarT ganurCevloba da qristianuli
moZRvrebis gafrTxilebaTa ugulebelyofa!
5. qristianuli damokidebuleba
gardacvalebisadmi
saiqio cxovrebaze okulturi swavleba, miuxedavad imi-
sa, rom Zalze Sors aris WeSmaritebisagan, iwyeba ueWveli
qristianuli WeSmaritebiT: sxeulis sikvdili adamianis si-
cocxlis dasasruli ar aris, aramed mxolod dasawyisia
adamianis pirovnebis axali mdgomareobisa, romelic sx-
eulisagan calke agrZelebs arsebobas.
sikvdili, romelic RmerTs ar Seuqmnia da romelmac
adamis mier samoTxeSi Cadenili codvis gamo SeaRwia qmnile-
baSi, yvelaze sakvirveli mdgomareobaa, romelSic adami-
ani cxadad xedavs Tavisi bunebis dacemulobas. maradisoba-
Si pirovnebis xvedri bevrad aris damokidebuli imaze, Tu
rogor ekideba igi sakuTar gardacvalebas da rogor emza-
deba misTvis.
gardacvalebisadmi WeSmariti qristianuli damokide-
buleba Tavis TavSi Seicavs SiSis elements, daurwmuneblo-
bas, swored im emociebs, romlis gauqmebac surs okultizms,
magram qristianul damokidebulebaSi araferia mdabali Si-
Sis magvari, romelsac momakvdavi maradiuli cxovrebisadmi
uimedobiT SeiZleba ganicdides. qristiani dawynarebuli
sindisiT mSvidad uaxlovdeba sikvdils, xolo RvTis mowy-
alebiT _ garkveuli guldajerebiTac ki. axla gadavxedoT
V saukunis did egviptel moRvaweTa qristianul gar-
dacvalebas:
`Rirsi aRaTonis aRsasrulis dro rom dadga, man sami
dRe Rrma TviTWvretaSi dahyo, aravisTan saubrobda. Zmebma
hkiTxes: ̀ abba aRaTon, sad xar?~ _ ̀ me qristes samsjavros
winaSe vdgavar~, _ upasuxa man. Zmebma uTxres: ̀ mamao, nuTu
Senc geSinia?~ man upasuxa: `me Cemi Zalisaebr vcdilobdi
RvTis mcnebaTa dacvas, magram me adamiani var da saidan vici,
saTno iyo Tu ara RvTisaTvis Cemi saqmeebi~. Zmebma hkiTxes:
`nuTu imeds ar gaZlevs Seni cxovreba, romelic RvTis nebas
Seesabameboda?~ `ara, _ upasuxa man, _ radgan sxvaa msjav-
ri kacisa da sxva _ msjavri uflisa~. kidev raRac surdaT
ekiTxaT misTvis, magram abba aRaTonma upasuxa: `gamoiCineT
siyvaruli da nu damelaparakebiT axla, radgan Tavisufa-
li ara var~. da igi sixaruliT miicvala. `Cven mas gaxare-
buls vxedavdiT, _ gviambobdnen misi mowafeebi, _ TiTqos-
da Zvirfas megobrebs egebeboda~ (skitis pateriki, ix.
episkoposi egnate, t. 3. gv. 107).
didi wmindanebic ki, romelnic RvTis mowyalebis cxadi
niSnebiT miicvalebodnen, TavianTi cxonebis mimarT fxizel
simdables inarCunebdnen. ̀ rodesac did sisos gardacvaleb-
is Jami daudga, mas saxe gaubrwyinda da mamebs uTxra: `ai,
abba antoni movida~. cotaodeni dumilis Semdeg Tqva: `ai,
winaswarmetyvelTa dasi movida~. Semdeg ufro metad
gabrwyinda da Tqva: ̀ ager, mociqulTa krebuli movida~; kv-
lavac uaRresad gaubrwyinda saxe da viRacasTan iwyo
saubari. berebi ekiTxebodnen, Tu vis esaubreboda. man upa-
suxa: ̀ angelozebi movidnen Cems wasayvanad, magram vevedre-
bi, raTa cota xniT damtovon sinanulisaTvis~. berebma
uTxres: `mamao, Sen aRar gWirdeba sinanuli~, xolo abbam
upasuxa: `namdvilad ar vici Cems Sesaxeb, Sevudeqi Tu ara
sinanuls~. yvelam ki icoda, rom igi sruli kaci iyo. ase
ambobda da grZnobda WeSmariti qristiani miuxedavad imi-
sa, rom Tavis sicocxleSi mxolod erTi sityviT aRadgenda
mkvdrebs da aRvsili iyo suli wmidis niWebiT. mas kidev
metad gaubrwyinda saxe, gabrwyinda, rogorc mze. yvela
SeSinda. amba sisom uTxra maT: `ai, ufali movida da Tqva:
`momiyvaneT me rCeuli WurWeli udabnodan~. am sityvebiT
ganuteva suli. ixiles elva da keTilsurnelebam aRavso
senaki~ (skitis pateriki, ix. episkoposi egnate, t. 3,
gv. 110).
rogor gansxvavdeba es Rrma da qristianuli damokide-
buleba zogierT axlandel aramarTlmadidebel qristian-
Ta zedapiruli poziciisagan, romelTac hgoniaT, rom ukve
`cxondnen~ da sxva adamianebiviT samsjavrosac ar miece-
mian da amdenad, sikvdilis dros arafris ar unda eSino-
deT. aseTi pozicia farTod aris gavrcelebuli Tanamed-
rove protestantTa Soris, romelic, faqtobrivad, Sors
ar aris okulturi ideisgan: _ rom sikvdilis ar unda gveS-
inodes, radgan iq saukuno tanjva ar aris. ueWvelia, aman
Seuwyo xeli bolodroindeli damokidebulebis Camoyali-
bebas (Tundac uneburad). netari Teofilaqte bulgareli
(XI s.) saxarebis ganmartebaSi werda: `bevria iseTi, vinc
mtkice imedebiT icdunebs Tavs da fiqrobs, rom caTa sa-
sufevels eweva; sakuTar Tavze didi warmodgena aqvT da
rCeulTa dasSi ricxaven Tavs... `mravalni arian wode-
bulni~, anu RmerTi mravals mouwodebs, ufro zustad _
yvelas, magram `mcired arian rCeulni~, cotani cxondebi-
an, romelnic RvTivrCeulobis Rirsni arian~ (maTes sax-
arebisa ganmarteba 22,14).
SesaZloa, okulturi filosofiisa da saerTo protes-
tantuli Tvalsazrisis msgavseba warmoadgens mTavar
mizezs, rom zogierTi evangelisti protestantis mier ̀ bib-
liuri qristianobis~ fonze Tanamedrove ̀ sikvdilSemdgo-
mi~ gamocdilebebis kritikis mcdeloba ase warumatebeli
aRmoCnda. Tavad kritikosebma imdeni ram dakarges tradi-
ciuli qristianuli swavlebidan saiqio cxovrebaze, sa-
haero samflobeloze, demonTa saqmeebsa da sicrueze, rom
maTi kritika xSirad gabundovanebuli da TviTneburia; am
sferoSi maTi codna saero mkvlevrebisas ar aRemateba da
ubiZgebs, motyuvdnen sahaero samflobeloSi miRebuli yal-
bi `qristianuli~ an `bibliuri~ gamocdilebebiT.
gardacvalebisadmi namdvili qristianuli damokide-
buleba am cxovrebasa da momaval cxovrebas Soris kritiku-
li sxvaobis gacnobierebas emyareba. mitropolitma makari
moskovelma (bulgakovi) Semdegi sityvebiT Seajama am sak-
iTxze bibliuri da mamaTa swavlebani: `gardacvaleba aris
zRvari, romliTac adamianis moRvaweobis dro Semois-
azRvreba da iwyeba misagebelis dro. ase rom, gardacvaleb-
is Semdgom SeuZlebelia rogorc sinanuli, aseve cxovreb-
is gamosworebac. es WeSmariteba gamoxata qriste macxo-
varma Tavis igavSi mdidrisa da lazares Sesaxeb, saidanac
Cans, rom erTmac da meoremac sikvdilisTanave miiRo mis-
agebeli. mdidars ki, rac ar unda wamebaSi yofiliyo jo-
joxeTSi, sinanulis gziT tanjvisgan gaTavisufleba aRar
SeeZlo~ (luk. 16,26); (mitropoliti makari, `marTlma-
didebluri dogmaturi RvTismetyveleba~ t. II, gv. 524).
amitomac sikvdili swored is realobaa, romelic adami-
ans acnobierebinebs amqveyniur da momaval samyaros Soris
sxvaobas da STaagonebs sinanuliTa da siwmindiT icxovros,
sanam jer kidev aqvs Zvirfasi dro. rodesac wmida abba dor-
oTes erTma Zmam Tavis Sesaxeb hkiTxa, Tu ratom vardeba igi
uzrunvelobaSi senakSi yofnis Jams, berma upasuxa: `imit-
om, rom jer ar Segicvnia arc mosalodneli gansveneba da
arc momavali satanjveli. Sen es mtkiced rom gcodnoda,
maSin matliTac savse rom yofiliyo Seni senaki da yelam-
dec yofiliyavi Sig Cafluli, amas mouZlurebis gareSe
aitandi~ (abba doroTe, swavla 12, `momavali tanjvis Si-
SisaTvis~).
msgavsad gvaswavlida, ukve axal droSi, wmida serafime
saroveli: `rom icode, Tu rogori sitkbo elis marTlis
suls zecaSi, maSin gadawyvetdi, rom droebiT cxovrebaSi
mwuxarebani, devna da ciliswameba madlobiT mogeTmina. TviT
es Cveni senaki matlebiT savse rom yofiliyo da am matlebs
mTeli Cveni droebiTi cxovrebis manZilze Cveni sxeuli
eWamaT, mainc mTeli surviliT unda davTanxmebodiT amas,
raTa ar dagvekarga is zeciuri sixaruli, romelic RmerTma
mis moyvarulebs ganumzada~.
protestantebis uSiSroba, iseve rogorc okultisteb-
isa _ es pirdapiri Sedegia im sakiTxebSi gaucnobiereblo-
bisa, Tu ra moeliT maT momaval cxovrebaSi da risi gakeTe-
ba SeiZleba axla, rom misTvis movemzadoT. amitomacaa WeS-
mariti gamocdilebani, anu saiqio cxovrebis xilvebi su-
lis siRrmemde SemZvreli da (Tuki adamiani ar eweoda mo-
Surne qristianul cxovrebas), mTel mis cxovrebas cvlis
sicocxlis aRsasrulamde. rodesac kiev-peCoreli Rirsi
mama aTanase gardaicvala da ori dRis Semdeg gacocxlda,
iRumeni da Zmebi `SeZrwundnen~ cocxali rom dainaxes igi.
Semdeg gamokiTxva dauwyes: Tu rogor gacocxlda? ras xe-
davda da ra esmoda im dros, rodesac sxeuls ganSorda?
yvela kiTxvas igi mxolod am sityviT pasuxobda: `Tavs uS-
veleT~. rodesac Zmebi daJinebiT evedrebdnen raime sasarge-
blo eTqva, maSin igi morCilebasa da ganuwyvetel sinanuls
uanderZebda. amis Semdeg aTanase gamoqvabulSi daeyuda, sa-
dac oci weli gamousvlelad dayo, dRe da Rames ganuwyvet-
el cremlTadenaSi atarebda da dRegamoSvebiT mcired pursa
da wyals iRebda. am drois manZilze igi aravis gasaubrebia.
misi aRsasrulis Jami rom dadga, aTanasem TavSeyril Zmebs
kvlav gaumeora morCilebisa da sinanulis swavleba da mS-
vidobiT RvTiv ganisvena (episkoposi egnate t. 3, gv. 129. misi
cxovreba ix. kiev-peCoris paterikSi; Rirsi aTanase, peCore-
li dayudebuli, xseneba 2 dekembers).
msgavs ambavs gviambobs dasavleTSi Rirsi beda: nortu-
biis erTi mcxovrebi, romelic mTeli Rame mkvdari iyo, si-
cocxles daubrunda da Tqva: `WeSmaritad sikvdilis mar-
wuxebidan aRvdeqi da kvlav momeca adamianTa Soris cxovre-
bis ufleba, magram amis Semdeg me uwindeburad aRar unda
vicxovro, aramed sruliad sxvagvar cxovrebas unda vewio~.
man mTeli Tavisi mamuli glaxakebs gauyo da Tavad monas-
terSi wavida. mogvianebiT igi yveboda, rom zecac ixila da
jojoxeTic, magram am RvTiskacs ugulisxmo da uzrunvel
adamianebTan amaze laparaki ar surda, aramed mxolod maT-
Tan saubrobda, visac sasjelis SiSi Tan sdevda an saukuno
cxovrebis imedi axarebda da kidev maTTan _ visac misi si-
tyvebis gulTan mitana da siwmindeSi warmateba surda~.
Cvens droSic ki, `bevrisTvis daujerebelis^~ avtori
ise iyo SeZrwunebuli Tavisi namdvili imqveyniuri gamoc-
dilebiT, rom mTeli Tavisi cxovreba Secvala, monazvnad
aRikveca da Tavis gamocdilebaze Txzuleba dawera, raTa
Tavisi msgavsni gamoefxizlebina, romelnic momavali cxovre-
bisadmi urwmunoebis gamo cru uzrunvelobiT cxovroben.
msgavsi SemTxvevebi xSirad gvxvdeba wmindanTa cxovrebeb-
sa Tu sxva marTlmadideblur wyaroebSi, romlebic mkveT-
rad gansxvavdebian Tanamedrove adamianTa gamocdilebebi-
sgan, romlebmac `zeca~ da `miRmuri samyaro~ ixiles da
mainc im crurwmeniT darCnen, rom ukve ̀ mzad~ arian sikvdi-
lis Semdeg sicocxlisTvis da rom Tavad sikvdili saSiSi
ar aris.
Tu ra adgili ukavia qristianul cxovrebaSi sikvdilis
xsenebas, SegviZlia vnaxoT qristianuli moRvaweobis sax-
elmZRvaneloSi _ Rirsi ioane kibisaRmwerelis `kibeSi~,
romlis meeqvse Tavi specialurad amas eZRvneba: `viTarca
puri usaxmares ars yovelTa ufros sazrdelTa, egreTve
xseneba sikudilisa uaRres ars yovelTa gulissityuaTa da
wurTaTa^ ver SemZlebel arian kacni simarTliT
gardaxdad dRisa erTisaca, garna esreT, raYTa yovelsa
dResa vityodeT TviToeuli, viTarmed ese dRe aRsasruli
ars JamTa da welTa CemTa~ (kibe 6;5,30). wmida werili kar-
gad gvamcnobs: `yovliTa saqmiTa SeniTa moixsene aRsasru-
li Seni da ukunisamde ara hscodo~ (ziraq. 7,39). Rirsi
mama barsanufi Razeli urCevda Zmas: `dae, azrebi gangimt-
kicos sikdvilis xsovnam, romlis dadgomis Jamic aravin
uwyis. amqveynidan Cvens gasvlamde davSvreT sikeTis qmnaSi
_ radgan ar viciT, ra dRes mogviwodeben, _ raTa moumza-
debelni ar aRmovCndeT da saqorwino kars miRma ar davrCeT,
xuT sulel qalwulTan erTd~ (Rirsi barsanufi, pasuxi
799).
didma amba pimenma, rodesac egvipteli moRvawis, Rirsi
arseni didis sikvdili Seityo, Tqva: `netar xar Sen, ars-
en, radgan Sen daitire Tavi Seni miwieri cxovrebis man-
Zilze! Tuki aq ar davitirebT Cvens Tavs, maradiul glova-
Si viqnebiT. tirils ver gaveqceviT: an aq _ nebiT, an iq,
tanjva-wamebiT, Cveni nebis gareSe~ (skitis pateriki, ix.
episkopos egnatesTan t. III, gv. 108).
mxolod aseTi fxizeli qristianuli Tvalsazrisis
mqones SeuZlia gabedos da Tqvas pavle mociqulTan erTad:
`guli metyvis ganslvad da qristes Tana yofad, ufroYs da
umjobes friad~ (fil. 1,23). mxolod mas, vinc qristianu-
li moRvaweobiT cxovrobda, inaniebda da tiroda Tavis
codvebs, mxolod mas SeuZlia wmida ambrosi mediolanelTan
erTad Tqvas: ̀ briyvebs sikvdilis eSiniaT, rogorc udide-
si borotebisa, xolo brZenni eZieben mas, rogorc Sromis
Semdgomad gansvenebas da ubedurebaTa dasasruls~ (`gar-
dacvaleba, rogorc netareba~, 8,32).
yovladusamRvdeloesi egnate (brianCaninovi) Tavis cno-
bil Txzulebas `sityva sikvdilze~ asrulebs Semdegi
gamonaTqvamiT, romelic axla, asi wlis Semdegac, sikvdilT-
an erTaderT swor qristianul damokidebulebasTan dab-
runebisken mogviwodebs, Cveni axlandeli sulieri mdgo-
mareobis yovelgvari vardisferi iluziis mocilebiT, da
agreTve _ momaval cxovrebaze yvela cru imedis ukugdeb-
iT:
`sasargebloa, rom CvenSi sikvdilis xsovna ganvacx-
oveloT sasaflaoze misvliT, avadmyofTa monaxulebiT, ax-
lobelTa gardacvalebasa da dakrZalvaze daswrebiT, Cven
mier nanaxi da gagonili Tanamedrove sxvadasxvanairi
sikvdilis xSiri gaxsenebiT... SevignoT Cveni miwieri cx-
ovrebis xanmokleoba da yoveli miwieri monagebisa da upi-
ratesobis amaoeba; SevignoT saSineli momavali maTi,
romelnic mxsnelsa da xsnas ugulebelyofen da romelTac
Tavi sruliad miuZRvnes codvasa da xrwnilebas, _ ganva-
SoroT Cveni gonebrivi Tvalni amqveyniur macdur da
Tavbrudamxvev silamazes, romelic marjved ipyrobs adami-
anis sust guls misadmi siyvaruliTa da msaxurebiT; Tvali
mivapyroT saSinel, magram mxsnel sanaxaobas _ Cvens mos-
alodnel sikvdils. droulad vitiroT Cveni Tavi, ganviw-
midoT, ganvibanoT cremlebiTa da aRsarebiT Cveni codvebi,
romelnic Cawerilni arian soflismpyrobelis wignebSi.
movixveWoT suli wmidis madli _ es beWedi, es niSi rCeuleb-
isa da cxonebisa: igi aucilebelia sahaero sivrceSi Tavis-
ufali svlisaTvis da zeciur karibWesa da savaneSi Sesv-
lisaTvis^
samoTxidan gandevnilno! Cven dedamiwaze arc samxiaru-
lod, arc sadResaswaulod, arc saTamaSod ar vimyofebiT,
aramed _ raTa rwmeniT, sinanuliTa da jvriT movklaT Cve-
ni mkvleli _ sikvdili da davibrunoT dakarguli samoTxe.
dae, mowyale RmerTma mianiWos am sityvebis mkiTxvelsa
da Semdgenels miwier cxovrebaSi sikvdilis xsovna, raTa
misi xsovniT, yovelgvar amaoebaze uaris TqmiT da maradis-
obisTvis cxovrebiT ganagdos sikvdilis sisastike, roca
dadgeba misi Jami, da miicvalos netar, maradiul, WeSmar-
it cxovrebaSi. amin~ (t. III, gv. 181-183).
Tavi meaTe
marTlmadidebluri moZRvrebis moklemarTlmadidebluri moZRvrebis moklemarTlmadidebluri moZRvrebis moklemarTlmadidebluri moZRvrebis moklemarTlmadidebluri moZRvrebis mokle
gadmocema sulis sikvdilSemdgom xvedrzegadmocema sulis sikvdilSemdgom xvedrzegadmocema sulis sikvdilSemdgom xvedrzegadmocema sulis sikvdilSemdgom xvedrzegadmocema sulis sikvdilSemdgom xvedrze
am wignis wina cxra TavSi SevecadeT, sikvdilis Semdgom
sicocxleze marTlmadidebluri qristianuli xedvis zo-
gierTi mTavari aspeqti gadmogveca da dagvepirispirebina
Tanamedrove, farTod gavrcelebuli TvalsazrisisaTvis,
agreTve _ dasavleTSi warmoqmnil im SexedulebebisaTvis,
romlebic Zvel qristianul moZRvrebas ramdenadme das-
cildnen. dasavleTSi daikarga an damaxinjda namdvili qris-
tianuli swavleba angelozebze, dacemul sulTa sahaero
samflobeloze, adamianis sulebTan urTierTobis buneba-
ze, zecasa da jojoxeTze, ris Sedegadac Cveni drois
`sikvdilSemdgom~ gamocdilebebs sruliad arasworad gan-
martaven. am cru interpretaciebze erTaderT damakmay-
ofilebel pasuxs marTlmadidebluri moZRvreba iZleva .
winamdebare wigni metad mcire moculobisaa imisaTvis,
rom srulad gadmovceT marTlmadidebluri moZRvreba miR-
muri samyarosa da sikvdilSemdgomi cxovrebis Sesaxeb. Cven
gacilebiT ufro viwro amocana gvqonda _ im zomiT gadmogve-
ca marTlmadidebluri moZRvreba, rac sakmarisi iqneboda
Tanamedrove ̀ sikvdilSemdgomi~ gamocdilebebiT wamoWril
kiTxvebze sapasuxod da imisTvis, rom mkiTxvelisaTvis
migveTiTebina im marTlmadideblur teqstebze, romlebic
am moZRvrebas Seicavs. dasasrul, Cven aq mogvyavs sulis
sikvdilis Semdgom xvedrze marTlmadidebluri swavlebis
mokle Sejameba. es Sejameba Sedgeba statiebisagan, rom-
lebic Cveni drois erT-erTma gamoCenilma RvTismetyvelma
ioanem (maqsimoviCma) gardacvalebamde erTi wliT adre daw-
era. misi sityvebi daxrili SriftiT aris dabeWdili, xolo
ganmartebiTi saTaurebi, komentarebi da Sedarebebi, wmida
mamaTa sxvadasxva citatebTan erTad _ Cveulebrivi Srift-
iT.
mTavarepiskoposi ioane (maqsimoviCi)
sicocxle sikvdilis Semdeg
`moveli aRdgomasa mkudreTiT
da cxorebasa mermisa mis sauku-
nisasa~.
nikeis simbolo sarwmunoebisa
usazRvro da unugeSo iqneboda gardacvlil axloble-
bze Cveni mwuxareba, RmerTs rom CvenTvis maradiuli sic-
ocxle ar moeca. Cveni cxovreba umizno iqneboda, sikvdil-
iT rom mTavrdebodes. raRa sargebeli eqneboda maSin saT-
noebebsa da keTil saqmeebs? maSin marTali iqneboda, vinc
ambobs: `vWamoT da vsuaT, rameTu xvale movswydebiT!~ ma-
gram adamiani ukvdavebisaTvis Seiqmna da qristem Tavisi
aRdgomiT gaxsna zeciuri sasufevlisa da saukuno netare-
bis karni maTTvis, visac misi swams da simarTliT cxovrobs.
Cveni miwieri cxovreba _ es aris mzadeba momavali cxovre-
bisaTvis da es samzadisi sikvdiliT sruldeba. `wina-uc
kacTa erTgzis sikudili da misa Semdgomad saSjeli~ (ebr.
9,27). maSin adamiani tovebs yvela Tavis miwier sazrunavs.
misi sxeuli ixrwneba, raTa sayovelTao aRdgomis Jams kv-
lav aRdges.
magram adamianis suli sicocxles agrZelebs da arc erT
wuTs ar wyvets arsebobas. micvalebulTa mravalgzisi
gamocxadebiT nawilobriv mogveca codna imisa, Tu ra mos-
dis suls, roca igi sxeuls tovebs. rodesac wydeba xor-
cieli TvaliT xedva, sulieri xedva iwyeba.
episkoposi Teofane dayudebuli momakvdavi disadmi wer-
ilSi wers: `Sen xom ar mokvdebi. Seni sxeuli mokvdeba da
Sen ki gadaxval sxva samyaroSi, cocxali, sakuTari Tavi
gexsomeba da gareSemo samyaros aRqma SegeZleba~ (`sulis-
margebeli sakiTxavi~. agvisto, 1894 w.).
gardacvalebis Semdeg suli cocxalia da misi grZnobe-
bi, araTu Sesustebuli _ gamaxvilebulia. wmida ambrosi
mediolaneli gvaswavlis: `radganac suli gardacvalebis
Semdgom agrZelebs sicocxles, sikeTe rCeba, romelic
sikvdilTan erTad ki ar ikargeba, aramed izrdeba. suls
sikvdilis mier warmoqmnili veranairi winaaRmdegoba ver
abrkolebs, aramed igi ufro qmediTia, radgan Tavis saku-
Tar sferoSi moqmedebs sxeulTan yovelgvari kontaqtis
gareSe, romelic misTvis ufro damabrkolebelia, vidre
sasargeblo~ (wmida ambrosi `sikvdili rogorc sikeTe~).
Rirsi abba doroTe, VI saukunis Razeli (qalaqi pales-
tinaSi) mama, am sakiTxTan dakavSirebiT uwindel mamaTa swav-
lebas ajamebs: `sulebs yovelive axsovT, rac aq iyo,
rogorc mamebi amboben, sityvebic, saqmeebic, fiqrebic da
amaTgan arafris daviwyeba maSin ar SeeZlebaT. xolo fsal-
munSi rom aris naTqvami: ̀ mas dResa Sina warwymdian yovelni
zraxvani misni~ (fs. 145,4) _ aq igulisxmeba is, rom warw-
ymdebian amqveyniuri zraxvebi (fiqrebi) _ Senebaze, qoneba-
ze, mSoblebze, Svilebze, yovelgvar saqmianobasa da swav-
laze. es yvelaferi qreba, rogorc ki suli sxeulidan ga-
dis, xolo rac sulma saTnoebaTa da vnebaTa mimarT aRas-
rula, yvelaferi axsovs da amaTgan araferi warwymdeba
misTvis... da rogorc vTqvi, rac amqveynad gaakeTa, suls ar
aviwydeba, aramed sxeulidan gasvlis Semdgom yovelive ax-
sovs da Tanac ufro ukeT da naTlad, radgan am miwieri sx-
eulidan gaTavisuflebulia~ (abba doroTe, swavleba 12).
V saukunis didma moRvawem, ioane kasianem naTlad Camo-
ayaliba sxeulis sikvdilis Semdgom sulis aqtiuri mdgo-
mareoba, romliTac pasuxi gasca mwvaleblebs, visac sjero-
daT, rom suli sikvdilis Semdgom cnobierebadakargulia:
`sxeulTan ganSorebis Semdgom sulebi uqmad ar arian da
arc cnobierebas kargaven; amas adasturebs saxarebis igavi
mdidarsa da lazareze (luk. 16,22-28)... micvalebulTa
sulebi araTu TavianT cnobierebas, aramed ganwyobasac ar
kargaven, anu _ imeds, SiSs, sixaruls, mwuxarebas da nawi-
lobriv ukve ganicdian imas, rasac sayovelTao gankiTxvaze
moelian... sulebi ufro cocxalni xdebian, ufro moSurned
ganadideben RmerTs. da marTlac, Tuki Cveni gonebis Sesa-
Zleblobisdagvarad gadavxedavT wmida werilis mowmobas
Tavad sulis bunebaze da mcired mainc ganvsjiT _ maSin
siSlege xom ar iqneboda, Tund mciredi eWvic gvqonoda, rom
adamianis uZvirfasesi nawili (e.i. suli), romelSicaa, ne-
tari mociqulis mixedviT, RvTis xateba da msgavseba (1 kor.
11,7; kol. 3,10), romelic Tavisi TanaziarebiT utyv, ugrZno-
bel xorciel sagansac grZnobiers hyofs _ TiTqosda
ugrZnobeli SeiZleba gaxdes im sxeulis sitlanqis ganSore-
biT, romelSic igi amqveynad imyofeboda? aqedan gamomdinare,
Tavad gonebis Tvisebac imas iTxovs, rom sulma, romelic
axla sxeulis am sitlanqis gamo sustdeba, Tavisi gonebrivi
Zalebi ukeTes mdgomareobaSi moiyvanos da ki ar dahkargos
isini, aramed aRadginos wmindad da ufro natifad~.
Tanamedrove `sikvdilSemdgomma~ gamocdilebebma
saocrad gaaTviTcnobieres adamianebi imis codniT, rom
sikvdilis Semdgom suls aqvs cnobiereba, mis gonebriv Sesa-
Zleblobebs _ meti simaxvile da siswrafe. TavisTavad, es
gaTviTcnobiereba ar aris sakmarisi, rom am mdgomareobaSi
myofi (anu sxeulisgan ganSorebuli suli _ mTargm. SeniS-
vna) `sxeulgareSe~ sferos gamovlinebebisgan daicvas.
saWiroa am sakiTxze mTeli qristianuli swavlebis floba.
sulieri xedvis dasawyisi
momakvdavebs (es sulieri xedva) xSirad sikvdilamde
ewyebaT da, roca jer kidev xedaven garSemomyofT da
saubroben kidec maTTan, imasac xedaven, rasac sxvebi ver
xedaven.
momakvdavTa es gamocdileba saukuneTa manZilze SeiniS-
neba da msgavsi SemTxvevebi dRes siaxles ar warmoadgens,
magram aq zemoTqmuli unda gavimeoroT, rac pirveli Tavis
me-2 nawilSi weria. Cven mxolod marTalTa madlmosil
gamocxadebebSi, rodesac maT wmindanebi da angelozebi ecx-
adebian, SegviZlia virwmunoT, rom es namdvilad sxva sam-
yarodan movlenili arsebebi arian. Cveulebriv SemTxveva-
Si, rodesac momakvdavi iwyebs gansvenebuli megobrebisa da
naTesavebis xilvas, SesaZlebelia, es iyos mxolod `bune-
brivi~ gacnoba im uxilavi samyarosi, romelSiac igi unda
Sevides. am momentSi movlenili gansvenebuli saxeebis nam-
dvili buneba ki SesaZloa, mxolod RmerTma uwyodes _ da
Cven misi wvdoma ar gvWirdeba.
cxadia, rom RmerTi am gamocdilebas iZleva, rogorc
yvelaze ufro aSkara saSualebas, raTa momakvdavma Seity-
os, rom imqveyniuri samyaro ar aris sruliad ucxo adg-
ili, da rom sicocxles iqac siyvaruli axasiaTebs, romel-
sac adamiani Tavisi axloblebisadmi ganicdis. yovladusam-
Rvdeloesi Teofane amaRlebulad gadmoscems am azrs, rode-
sac igi momakvdav qals mimarTavs: ̀ iq dagxvdebian ded-mama,
debi da Zmebi. Tayvani eci maT, mokiTxva gadaeci Cvengan da
sTxove izrunon CvenTvis... Seni Svilebi gars Semogertymi-
an. iq ukeT iqnebi, vidre aq~.
sulebTan Sexvedra
sxeulidan gasvlisTanave suli aRmoCndeba keTil da
borot sulTa Soris da, Cveulebisamebr, igi miiswrafvis
imaTken, romelnic misTvis sulierad maxlobelni arian,
xolo Tuki sxeulSi yofnis dros igi zogierTi maTganis
gavlenis qveS iyo, maSin sxeulidan gasvlis Semdegac igi
maTze damokidebuli darCeba, rac ar unda saZagelni aR-
moCndnen is sulebi Sexvedrisas.
Cven kvlav seriozulad Segvaxseneben, rom imqveyniuri
samyaro Tumca ki sruliad ucxo ar iqneba CvenTvis, magram
(iq Sesvla) arc SeyvarebulTa sasiamovno Sexvedra iqneba
bednierebis `agarakze~, aramed es iqneba sulieri Sejaxe-
ba, romelic miwier cxovrebaSi Cveni sulis midrekilebas
gamoscdis _ angelozebisadmi da wmindanebisadmi iyo igi
umetesad midrekili saTno cxovrebiTa da RvTis mcnebaTa
morCilebiT, Tu daudevrobisa da urwmunoebis gamo dacemul
sulTaTvis ufro gamosadegi gaxda. yovladusamRvdeloes-
ma Teofane dayudebulma kargad Tqva (ix. zemoT VI Tavis
dasasruli), rom sahaero sazvereebSi SesaZlebelia ufro
gansacdelebiT iqnes gamocda, vidre braldebebiT.
Tumca, Tavad samsjavros faqti saiqio cxovrebaSi ueWve-
lia _ rogorc sikvdilis Semdeg kerZo samsjavro, aseve
qveynis aRsasruls saSineli samsjavro _ RvTis garegani
msjavri mxolod pasuxi iqneba im Sinagani ganwyobisa,
romelic sulma gamoimuSava RmerTisa da sulieri arsebe-
bis mimarT.
gardacvalebis Semdgomi pirveli ori dRe
pirveli ori dRis ganmavlobaSi suli SedarebiTi Tavisu-
flebiT tkbeba da dedamiwaze im adgilebis monaxuleba Seu-
Zlia, romlebic misTvis Zvirfasia, magram mesame dRes igi
sxva sferoebSi gadainacvlebs.
aq mTavarepiskoposi ioane ubralod imeorebs eklesii-
saTvis IV saukunidan cnobil swavlebas: rodesac Tanmxle-
bi angelozi Rirs makari aleqsandriels udabnoSi miacileb-
da, uTxra da ganumarta gardacvalebidan mesame dRes
micvalebulis saeklesio xseneba: ̀ rodesac mesame dRes ek-
lesiaSi xdeba micvalebulis moxsenieba, maSin misi suli
mfarveli angelozis mier Svebas iRebs da umsubuqdeba mwux-
areba, romelic sxeulTan ganSorebiT eufleba^ suls neba
eZleva, ori dRis manZilze angelozebTan erTad dedamiwaze
mimovidodes iq, sadac mas surs. amitom Tavisi sxeulis moy-
vare suli zogjer Tavisi saxlis maxloblad dadis, iq, sa-
dac sxeuls ganSorda, xan _ kubos maxloblad, romelSic
misi sxeuli devs da ase atarebs or dRes, rogorc frinve-
li, romelic eZebs Tavis budes. xolo keTilismyofeli suli
im adgilebSi dadis, sadac daCveuli iyo sikeTis keTebas.
mesame dRes ki igi, vinc aRdga mkvdreTiT mesame dRes, brZa-
nebs, raTa misi aRdgomis msgavsad qristiani suli amaRldes
zecad RmerTis Tayvanissacemad~ (`wmida makari aleqsand-
rielis sityva marTalTa da codvilTa sulis amosvli-
saTvis~, `qristianuli sakiTxavi~, agvisto 1831 w.).
micvalebulTa dakrZalvis marTlmadideblur wes-gange-
baSi Rirsi ioane damaskeli naTlad aRwers sulis mdgo-
mareobas, romelic sxeuls ganeSora, magram jer kidev
dedamiwaze imyofeba da ar ZaluZs sayvarel adamianebTan
urTierToba, romelTa danaxvac SeuZlia: `hoY me, viTari
Ruawli aqus sulsa ganravidodes xorcTagan, hoY me, viTar
igi maSin hscremloin, da aravin ars mwyalobel missa. an-
gelozTa mimarT mihxedavn, da urgebad evedrebin. kacTa mi-
marT xelTa ganmartebn da aravin ars Semwe missa. vinaca
sayuarelno Zmano, gulisxma-vyoT wuTi ese cxovrebaY Cue-
ni da micvalebulTaTvis gansuenebaY viTxovoT qristesgan
da sulTa CuenTaTvis didi wyalobaY~ (wesi, romeli aRes-
rulebis eriskacsa zeda Sesuenebulsa, dasdebeli, xma 2).
episkoposi Teofane dayudebuli zemoT xsenebuli momakv-
davi qalis Zmas wers: ̀ Tavad Seni da xom ar mokvdeba, sxeu-
li kvdeba, xolo micvalebulis pirovneba rCeba, oRond
cxovrebis sxva ganwesebaSi gadadis. is ar aris sxeulSi,
romelic siwmindeebis qveS wevs da romelsac Semdeg gai-
tanen, mas arc saflavSi krZalaven. igi sxva adgilzea da
iseve iqneba cocxali, rogorc axla. pirvel saaTebsa da
dReebSi igi Tqven maxloblad iqneba, magram ar dagelapar-
akebaT. da arc misi danaxva aris SesaZlebeli, magram mand
aris... gaigeT es gonebiT. Cven, aq darCenilni, wasulebs
davtiriT, xolo isini umalve SvebaSi arian: is mdgomareo-
ba sasixaruloa. isini vinc miicvalnen da Semdgom sxeulSi
iqnen dabrunebulni, Zalian uxerxul samyofad miiCneven mas.
Seni dac amasve ganicdis. is iq ukeTesad aris, xolo Cven
Tavs viklavT, TiTqosda ubedureba ram SemTxveodes. is amas
xedavs da namdvilad gakvirvebulia~ (`sulTmargebeli sa-
kiTxavi~, agvisto 1894 w.).
mxedvelobaSi unda viqonioT, rom sikvdilis Semdgom
pirveli ori dRis es aRweriloba saerTo wess iZleva,
romelic araviTar SemTxvevaSi ar moicavs yvela SemTxve-
vas. marTlacda, marTlmadidebluri literaturidan am
wignSi moyvanili citatebis umravlesoba am wess ar mie-
sadageba, sruliad aSkara mizezeiT: wmindanebi, romlebic
sulac ar arian amqveyniur sagnebTan mijaWvulni, sxva qvey-
nad gadasvlis gamudmebuli molodiniT cxovroben da isini
im adgilebsac ar eswrafian, sadac keTil saqmeebs aRas-
ruleben, aramed umalve iwyeben zecad zeaRsvlas; sxvebis
ori dRis dasrulebamde zeaRsvlis mizezi (k. ikskulis ms-
gavsad) RvTis gansakuTrebuli gangebaa. meore mxriv, Tan-
amedrove `sikvdilSemdgomi~ gamocdilebebi, miuxedavad
maTi fragmentulobisa, am wess Seesabamebian: `sxeulgar-
eSe~ mdgomareoba sulis usxeulo ̀ mogzaurobis~ pirveli
periodis dasawyisia dedamiwaze misTvis sayvarel adgileb-
Si, magram am adamianTagan arc erTi sikvdilis mdgomare-
obaSi imden xans ar imyofeboda, rom Tundac mis gamcilebel
angelozebs Sexvedroda.
sikvdilSemdgom sicocxleze marTlmadidebluri swav-
lebis zogierT kritikoss miaCnia, rom sikvdilSemdgomi
gamocdilebis saerTo wesidan msgavsi gadaxvevebi, marTl-
madideblur swavlebaSi winaaRmdegobis `damadasturebe-
lia~; magram aseT kritikosebs yvelaferi Zalian pirdapir
esmiT. pirveli ori dRis aRwera (da agreTve momdevno dRee-
bisac) araviTar SemTxvevaSi ar warmoadgens dogmas; es aris
ubralod `modeli~, romelic mxolod formulirebas
aZlevs sulis sikvdilSemdgomi gamocdilebis yvelaze
zogad wess. rogorc marTlmadideblur literaturaSi,
aseve Tanamedrove gamocdilebebis monaTxrobebSic mrava-
li SemTxvevaa, sadac axladgardacvalebulni umalve ecxa-
debodnen cocxlebs sikvdilis pirvel an meore dResve
(zogjer sizmarSic). es SemTxvevebi adastureben WeSmar-
itebas, rom suli namdvilad rCeba dedamiwis maxloblad
drois raRac mcire monakveTSi (sulis `Tavisuflebis~ am
xanmokle periodis Semdgom micvalebulTa namdvili gamocx-
adeba gacilebiT ufro iSviaTia da yovelTvis RvTis gange-
biT, raRac gansakuTrebuli mizniT xdeba da ara viRacis
sakuTari nebiT), magram mesame dRisaTvis (xSirad ki ufro
adrec) es periodi dasasruls uaxlovdeba.
sazvereebi
am dros (mesame dRes) suli borot sulTa legionebs gaiv-
lis, romelnic mas gzas uRobaven da sxvadasxva codvaSi
adanaSauleben, raSic igi Tavad CaiTries. sxvadasxva gamocx-
adebis Tanaxmad, aseTi oci dabrkoleba arsebobs, egreT
wodebuli `sazvereebi~, romelTagan TiToeulze esa Tu is
codva ganikiTxeba; erTi sazveris gavlis Semdeg suli Sem-
degTan midis da mxolod yvela maTganis warmatebiT gavlis
Semdeg SeuZlia Tavisi gzis gagrZeleba, Tu ar iqna umalve
geeniaSi STagdebuli. es demonebi da sazvereebi Tu ra
saSinelni arian, im faqtidan SeiZleba vnaxoT, rom Tavad
deda RvTisa, rodesac mas mTavarangelozma gabrielma
sikvdilis moaxloeba auwya, Tavis Zes, macxovars evedre-
boda am demonTagan misi sulis xsnas. misi locvebis sapa-
suxod TviT ufali ieso qriste gamocxadda zecidan, Tavi-
si yovladwmida dedis sulis misaRebad da zecad aRsayvane-
blad (es xilulad aris gamosaxuli miZinebis tradiciul
marTlmadideblur xatze). WeSmaritad saSinelia micvale-
bulis sulisaTvis mesame dRe da amitom aucileblad sWird-
eba locvebi.
meeqvse TavSi sazvereebze wmida mamebisa da agiografiu-
li teqstebis mTeli rigia moyvanili da aq saWiro ar aris
raimes damateba. aqac SegviZilia aRvniSnoT, rom ̀ sazveree-
bis~ aRwera Seesabameba models im gankiTxvebisa, romelT-
ac suli sikvdilis Semdeg gaivlis, xolo individualuri
gamocdileba SesaZloa mniSvnelovnad gansxvavdebodes. na-
klebmniSvnelovani wvrilmanebi, rogoricaa, magaliTad,
sazvereebis ricxvi, ra Tqma unda, meorexarisxovania im
mTavar faqtTan SedarebiT, rom suli sikvdilis Semdgom
umal wardgeba samsjavroze (pirad samsjavroze), sadac im
`uxilavi brZolis~ Sejameba moxdeba, romelsac igi dedami-
waze eweoda (an ar eweoda) dacemuli sulebis winaaRmdeg.
episkoposi Teofane dayudebuli momakvdavi qalis Zmis-
admi werilis gagrZelebaSi wers: ̀ micvalebulebi male saz-
vereebSi gadasvlis Rvawls iwyeben, iq unda mas Svela, amaze
ifiqreT da maSin gaigebT, rom qviTiniT gixmobT ̀ miSveleo!~
_ ai, ras unda miaqcioT mTeli yuradReba da risken unda
mimarToT misdami mTeli siyvaruli. me vfiqrob, rom siy-
varulis yvelaze namdvili damtkiceba is iqneba, Tuki mis
sxeulze zrunavs sxvas miandobT, xolo Tavad gaxvalT da
sadac SesaZlebeli iqneba, iq miecemiT misTvis locvas, misi
sulis uCveulo gaWirvebebisTvis. SeudeqiT amas da ganuw-
yvetlad uRaRadeT RmerTs mis saSvelad eqvsi kviris gan-
mavlobaSi _ da Semdegac. Teodoras gadmocemaSi _ topra-
ka, romlidanac angelozebs amohqondaT mezvereTa mos-
ageriebeli _ es misi moZRvris locvebi iyo. Tqveni locve-
bic igive iqneba... ar dagaviwydeT amis gakeTeba... es aris
siyvaruli!~
marTlmadidebluri moZRvrebis kritikosebs xSirad
arasworad esmiT is `oqros topraka~, saidanac angeloze-
bi netari Teodoras ̀ valebs ixdidnen~; xSirad mas mcdar-
ad adareben laTinTa cnebas wmindanTa `zekmar damsaxure-
baze~. amgvari kritikosebi am SemTxvevaSic sityvasityviT
kiTxuloben marTlmadideblur teqstebs. aq ki sxva araferi
igulisxmeba, garda micvalebulTaTvis eklesiis locvisa,
kerZod, wmindanisa da sulieri mamis locva. forma ki, rom-
liTac igia aRwerili _ albaT arc aris amis Tqma aucile-
beli _ metaforulia.
marTlmadidebeli eklesia sazvereebze swavlebas imde-
nad mniSvnelovnad Tvlis, rom mraval RvTismsaxurebaSi
ixseniebs mas (zogierTi citata ixileT sazvereebis Sesax-
eb TavSi). kerZod, eklesia am swavlebas gansakuTrebulad
gadascems yvela Tavis momakvdav Svils. `sulTbrZolis
locvaSi~, romelsac mRvdeli yovel momakvdav marTlmor-
wmunes ukiTxavs, aris Semdegi troprebi:
`da Rirsmyav me amqveynidan gansvlisas daubrkoleblad
gardavxde moZalade haeris Tavads, mtanjvelsa da saSinel-
Ta gzaTa mcvels, usamarTlo gamomeZiebels~ (xma 4).
`wmidaTa angelozTa, wmidaTa da marTalTa xelTa mimec
me, meufeo, raTa frTeTagan maTTa daculman ara vixilo me
urcxvi, myrali da bneli saxe eSmakTa~ (xma 6).
`mSobelo yovlisampyrobelisa uflisao, ganmaSore Cem-
gan mwareTa sazvereTa mTavari, Sors ganagde Cemgan, odes
aRsasrulsa miviwio, raTa maradis gadidebde, yovladwmi-
dao RmrTismSobelo~ (xma 8).
ase, eklesiis sityvebiT emzadeba mosalodneli gan-
sacdelebisaTvis momakvdavi marTlmadidebeli qristiani.
ormoci dRe
sazvereebis warmatebiT gavlisa da RvTis Tayvaniscemis
Semdeg, suli 37 dRis ganmavlobaSi moixilavs zeciur sav-
aneebsa da jojoxeTis ufskrulebs, magram ar ecodineba Tu
sad darCeba; mxolod meormoce dRes daudgindeba adgili
sayovelTao mkvdreTiT aRdgomamde.
ra Tqma unda, ucnauri araferia imaSi, rom sazvereebis
gavlisa da miwierTan saboloo kavSiris gawyvetis Semdeg
suli unda gaecnos namdvil saiqios, romlis erT nawilSic
damkvidrdeba igi maradiulad. Rirsi makari aleqsandri-
elisadmi angelozis gamocxadebis Tanaxmad, gardacva-
lebidan mecxre dRes micvalebulTa gansakuTrebuli saek-
lesio moxsenieba (garda angelozTa cxra dasis zogadi sim-
bolosi) ukavSirdeba imas, rom am dromde suls samoTxis
mSvenebebs aCvenebdnen da mxolod amis Semdeg, ormocdRi-
ani periodis danarCen nawilSi, mas aCveneben jojoxeTis
saSinelebebsa da tanjvas manam, sanam meormoce dRes ar mi-
uCenen adgils, sadac igi sayovelTao mkvdreTiT aRdgomasa
da saSinel samsjavros daelodeba. es ricxvebi aqac aseve
saerTo wess, `models~ qmnian sikvdilSemdgomi realobi-
sas da ueWvelia, rom yvela micvalebuli am `wesis~ mixed-
viT ar daasrulebs Tavis gzas. Cven viciT, rom Teodoram
jojoxeTis moxilva daasrula zustad meormoce dRes
(drois amqveyniuri sazomiT).
sulis mdgomareoba saSinel samsjavromde
zogierTi suli ormoci dRis Semdeg maradiuli six-
arulisa da netarebis winaswar gancdis mdgomareobaSi im-
yofeba, xolo sxvani _ maradiuli tanjvis SiSSi. es tanj-
vaca da netarebac srulad saSineli samsjavros Semdgom
daiwyeba. manamde kidev aris SesaZlebeli sulis mdgomare-
obis Secvla, gansakuTrebiT ki, maTTvis usisxlo msxver-
plSewirviT (wirvaSi moxseniebiT) da sxva locvebiT.
saSinel samsjavroze, zecasa da jojoxeTSi sulis mdgo-
mareobaze saeklesio swavleba ufro dawvrilebiT aris gad-
mocemuli wmida markoz efeselis sityvebSi.
jojoxeTSi myofi sulebisaTvis rogorc sazogado, aseve
kerZo locvis sargebloba aRwerilia wmindanTa cxovrebeb-
sa da wmida mamaTa nawerebSi.
wmida dedis, perpetuas cxovrebaSi (III s.) aRwerilia,
Tu rogor euwya mas Tavisi Zmis xvedri wyliT aRvsili Wur-
Wlis saxiT, romelic ise maRla iyo moTavsebuli, rom misi
Zma, romelic Camwyvdeuli iyo WuWyian, autanlad cxel adg-
ilze, im wylian WurWels ver swvdeboda. wmida perpetuas
mier mTeli dRe-Ramis manZilze aRvlenili mxurvale locve-
biT misi Zma WurWels Seswvda da Semdeg dam igi naTel adg-
ilze ixila. wmida perpetua mixvda, rom misi Zma sasjelis-
agan iqna gamoxsnili (`wmindanTa cxovrebebi~, 1 Teberva-
li).
analogiuri ambavia aRwerili ukve Cvens droSi, XX s-Si
gardacvlili monazvnis, aTanasias cxovrebaSi (anastasia
logaCeva): `erT dros igi locviT Rvawls eweoda Tavisi
ZmisaTvis, romelic simTvraleSi gaiguda. aTanasia rCevi-
saTvis jer netar pelagiasTan mivida diveevos monasterSi
da hkiTxa, Tu ra eRona Tavisi Zmis saiqio xvedris Sesam-
subuqeblad, romelmac ubedurad da uwmindurad daasru-
la Tavisi amqveyniuri cxovreba. bWobis Semdgom gadawyda,
rom anastasia Tavis senakSi Caketiliyo, ZmisTvis eloca
da emarxula da yoveldRe 150-jer waekiTxa locva ̀ RvTism-
Sobelo qalwulo, gixaroden^~. ormoci dRis Semdeg aTa-
nasiam Rrma xrami ixila, romlis fskerzec, TiTqosda sisx-
lian qvaze, iwva ori kaci, kiserze rkinis jaWvebiT, erT-
erTi maTgani misi Zma iyo. rodesac Teodoram netar pela-
gias auwya am xilvis Sesaxeb, man urCia, rom locvisa da
marxvis Rvawli kvlavac gaemeorebina. momdevno 40 dRis
gasrulebis Semdeg, aTanasiam igive xrami ixila, oRond axla
ukve misi Zma wamomdgariyo da qvis garSemo dadioda, magram
kvlav qvaze daeca. netarma pelagiam mesamejerac urCia imave
Rvawlis aRsruleba. 40 dRis Semdeg aTanasiam kvlav ixila
is xrami, magram qvaze ukve mxolod ucxo adamiani iwva, misi
Zma ki qvisagan Sors mimavali ixila, romelsac qvaze dar-
Cenili misZaxoda: `Sen ra giWirs, dedamiwaze Zlieri
mlocvelebi gyavso~. amis Semdeg netarma pelagiam uTxra
aTanasias: `Seni Zma tanjvisagan gaTavisuflda, magram ne-
tareba ver miiRo~ (`sulTmargebeli sakiTxavi~, ivnisi,
1902 w., gv. 281).
marTlmadidebel wmindanTa da moRvaweTa cxovrebebSi
msgavsi SemTxvevebi mravlad aris aRwerili. am gamocxade-
bebTan dakavSirebiT Tu vinme zedmet sizustes eswrafis,
maSin unda iTqvas, rom, ra Tqma unda, formebi, romlebsac
es xilvebi iReben (Cveulebriv, sizmrebSi) _ aucilebeli
ar aris, sxva samyaroSi sulis mdgomareobis `fo-
tografireba~ iyos; es ufro saxeebia, romlebic sulier
simarTles gadmogvcemen amqveynad darCenilTa locviT
micvalebulis sulis mdgomareobis gaumjobesebaze .
micvalebulebisaTvis locva
Tu ra mniSvnelovania wirvaze micvalebulTa moxsenie-
ba, Semdegi SemTxvevidan SeiZleba davinaxoT: wmida Teodo-
si Cernigovelis gandidebamde (1896 w.), mRvdelmonazoni
(cnobili moZRvari aleqsi, kiev-peCoris lavris skitidan,
gardaicvala 1916 w.) wmida nawilebis xelaxali Semosvisas
daiRala, iqve Camojda, CaTvlima da mis winaSe wmindani ix-
ila, romelmac uTxra: `gmadlob, rom CemTvis gaisarje,
gTxov agreTve, wirvaze msaxurebisas Cemi mSoblebic moix-
senio~ _ da man mRvdelmonazon aleqsis mSoblebis saxele-
bi auwya _ mRvdeli nikita da mariami. (xilvamde es saxele-
bi ucnobi iyo. ramdenime wlis Semdeg, wmida Teodosis kan-
onizaciis mere, im monasterSi, sadac igi iRumeni iyo, misi
piradi mosaxsenebeli ipoves, romelmac daadastura xseneb-
uli saxelebi da xilvis WeSmariteba). `rogor SeiZleba,
rom Sen, wmindani Cems locvebs iTxovde, rodesac Sen Ta-
vad wardgomili xar zeciuri saydris winaSe da adamianebs
RvTis madls aniWeb?~ _ hkiTxa wmindans mRvdelmonazonma.
`diax, es marTalia, _ upasuxa wmida Teodosim, _ magram
wirvaSi moxsenieba Cems locvebze Zlieria~.
amitom micvalebulebisaTvis panaSvidi da saSinao loc-
va sasargebloa, iseve rogorc maT mosaxseneblad aRsrule-
buli keTili saqmeebi, gansakuTrebiT mniSvnelovania maT-
Tvis saRvTo liturgiaze moxsenieba. micvalebulTa mrava-
li gamocxadeba da bevri sxva SemTxveva iyo imis damadas-
turebeli, Tu ra sasargebloa micvalebulTa moxsenieba.
bevri, vinc sinanuliT gardaicvala, magram sicocxleSi ver
SeZlo misi gamoCena, tanjvisagan gaTavisuflda da ganisve-
na. eklesiaSi gamudmebiT aResruleba micvalebulTa gansas-
venebeli locvebi, xolo suliwmidis gardamosvlis dRes,
mwuxrze muxlmodrekiT locvaSi aris gansakuTrebuli save-
drebeli `jojoxeTs pyrobilTaTvis~.
wmida grigoli didi kiTxvaze: `aris Tu ara iseTi ram,
rac sikvdilis Semdgom sulisaTvis sasargeblo iqneboda?~
_ Tavis `saubrebSi~ ase gvmoZRvravs: `wmida msxver-
plSewirva qristesi, Cveni macxovnebeli msxverplisa,
sikvdilis Semdgomac didad sasargebloa, imis gaTval-
iswinebiT, rom maT codvebi SesaZloa mieteoT momaval cx-
ovrebaSi. amitom micvalebulTa sulebi zogjer iTxoven,
rom maTTvis wirva aRasrulon... ra Tqma unda, ufro saime-
doa, rom sicocxleSi Tavadve gavakeToT is, rasac vime-
dovnebT, rom sikvdilis Semdgom sxvebi gagvikeTeben. um-
jobesia, Tavisufalni gadavideT imqveynad, vidre borkil-
dadebulni veZiebdeT Tavisuflebas. amitom mTeli guliT
unda moviZuloT es wuTisofeli, ise, TiTqos misi dideba
ukve gardasulia, da yovelTvis SevwiroT RmerTs Cveni
cremlebis msxverpli, rodesac uflis yovladwmida sisx-
lsa da xorcs msxverplad vwiravT. mxolod am msxverpls
aqvs Zala Cveni sulis saukuno sikvdilisagan xsnisa, rad-
gan igi saidumlod warmogvidgens mxolodSobili Zis
sikvdils~ (dialogi IV; 57,60).
wmida grigols micvalebulebis cocxlebTan gamocxade-
bis ramdenime magaliTi mohyavs, rodesac isini maTi gan-
svenebisaTvis wirvis aRsrulebas iTxoven an amisTvis sa-
madlobels uxdian; erTxel erTi tyve, romelic cols
micvalebuli egona da amitom garkveul dReebSi wirvebs
ukveTavda mis saxelze, tyveobidan dabrunda da cols uam-
bo, Tu rogor Tavisufldeboda zogierT dRes jaWvebisagan
_ swored im dReebSi, rodesac wirva sruldeboda mis sax-
elze (dialogi IV; 57,59).
protestantebs, Cveulebriv, miaCniaT, rom micvale-
bulebisaTvis saeklesio locva raRacnairad Seusabamoa
imasTan, rom cxoneba pirvel yovlisa am cxovrebaSi unda
movipovoT: `Tuki SesaZlebelia, rom eklesiis mier iqne
gamoxsnili sikvdilis Semdeg, maSin amqveynad ratom unda
Seiwuxo Tavi RvawliT an ratom unda eZiebde rwmenas? vWa-
moT, vsvaT da vilxinoT~. ra Tqma unda, amgvari Sexedule-
bebis mqoneTagan eklesiis locviT aravin cxonebula da
cxadia, rom aseTi argumenti metad zedapirulia da TvalT-
maqcuric ki. eklesiis locvas ar SeuZlia imaTi cxoneba,
visac cxoneba ar surs an vinc amisTvis sicocxleSi ar
gaisarja. garkveuli azriT, SeiZleba iTqvas, rom eklesi-
is an calkeuli qristianis locva micvalebulisaTvis, am
adamianis cxovrebis Sedegia. mas rom Tavis cxovrebaSi ise-
Ti araferi gaekeTebina, rac misi gardacvalebis Semdgom
amgvar locvas aRZravda, misTvis ar ilocebdnen.
wmida markoz efeselic ganixilavs micvalebulebisaTvis
eklesiis locvis da maTTvis am locviT miniWebuli Svebis
sakiTxs, romlis magaliTadac mas mohyavs wmida grigol
dioloRosis mier aRvlenili locva romis imperator tra-
ianesaTvis _ locva, romelic wmida grigolSi am warmarTi
imperatoris keTilma saqmem aRZra.
ra SegviZlia gavakeToT micvalebulisaTvis?
yvelas, visac micvalebulisadmi Tavisi siyvarulis
gamoxatva da realuri daxmareba surs, yvelaze ukeT amis
gakeTeba misTvis locviT SeuZlia da gansakuTrebiT ki wir-
vaze moxseniebiT. wirvisas cocxlebisa da micvalebulebi-
saTvis amoRebul nawilebs uflis sisxlSi CaabrZaneben si-
tyvebiT: ̀ miuteven ufalo codvani aqa moxseniebulTani, pa-
tiosniTa sisxliTa SeniTa, meoxebiTa wmidaTa SenTaYTa~.
wirvaze moxseniebisas locvaze umetess da ukeTess Cven
micvalebulebisaTvis verafers gavakeTebT. es maTTvis
yovelTvis aucilebelia, gansakuTrebiT ki im ormoci dRis
manZilze, rodesac gardacvlilis suli maradiuli samyo-
felisken miemgzavreba. sxeuli maSin verafers grZnobs: igi
Sekrebil axloblebs ver xedavs, yvavilTa surnelebiT ar
tkbeba, arc saflavze warmoTqmuli sityvebi esmis, magram
suli misTvis aRvlenil locvas grZnobs da hmadlobs mas,
vinc misTvis loculobs da sulierad masTan axloa.
hoi, micvalebulTa mSoblebo da naTesavebo! gaakeTeT maT-
Tvis is, rac sWirdebaT da rac Tqven SegiZliaT, Tqveni fuli
kubosa da saflavis gasamSveneblad ki ar gamoiyenoT, aramed
Tqveni gardacvlili axloblebis mosaxseneblad gaWirve-
bulebs daurigeT da eklesias SeswireT, sadac misTvis
locvebi aRevlineba. mowyale iyaviT micvalebulebisadmi da
izruneT maTi sulebisaTvis; Tqvenc igive gza gelodebaT da
rogor mogvindeba maSin, locvebSi rom mogvixsenion! da
viyoT Cvenc mowyaleni micvalebulTadmi.
rogorc ki gardaicvleba vinme, umal uxmeT moZRvars an
SeatyobineT, raTa micvalebuls `sulTbrZolis locvebi~
waukiTxos, romlebic yvela marTlmadidebeli qristian-
isTvis unda ikiTxebodes gardacvalebis Semdgom (an moax-
loebuli sikvdilis dros _ mTarg. SeniSvna). SeZlebisdag-
varad ecadeT, raTa wesis ageba eklesiaSi Sesruldes, xolo
wesis agebamde micvalebulisTvis fsalmuni unda ikiTxe-
bodes. aucilebeli ar aris wesis ageba gulmodgined iyos
morTul-mokazmuli, aucilebelia, rom igi srulad, yovel-
gvari Semoklebis gareSe aResrulos; am dros Tqvens saku-
Tar keTilmowyobaze ki ar unda fiqrobdeT, aramed _
micvalebulze, romelsac Tqven SordebiT. Tuki eklesiaSi
erTdroulad ramdenime micvalebulia dasvenebuli, uari
ar TqvaT yvelasTvis erTdroulad wesis agebaze; ukeTesia
Tu wesis ageba or an met micvalebulze erTdroulad Ses-
ruldeba, vidre _ TanmimdevrobiT ramdenime micvalebulze
da drois uqonlobis an uZlurebis gamo msaxureba
Semokldeba _ radgan micvalebulisaTvis locvis yoveli
sityva mwyurvalisaTvis wveTi wylis tolfasia. umalve
izruneT ormocdRian mosaxsenebelze, anu ormoci dRis man-
Zilze micvalebulis wirvebSi yoveldRiur moxseniebaze.
Cveulebriv, eklesiebSi, sadac wirva yoveldRe sruldeba,
micvalebulebs, romelTac iq auges wesi, ormoc dRes da
metxansac ixsenieben, magram Tu wesis ageba Sesrulda taZ-
arSi, sadac yoveldRe ar aResruleba wirva, maSin naTesav-
ebma Tavad unda izrunon da ormocdRiani mosaxsenebeli iq
unda SeukveTon, sadac wirva yoveldRiurad sruldeba. kar-
gia agreTve monastrebSi micvalebulis mosaxsenieblad
Sesawiravis gagzavna; agreTve _ ierusalimSi, sadac wmida
adgilebSi ganuwyvetliv locva aResruleba. ormocdRiani
moxsenieba sikvdilis umal unda daiwyos, rodesac suls
locviTi Semweoba gansakuTrebiT sWirdeba da amitomac
micvalebulis moxseneba im maxlobel taZarSi unda daiwy-
os, sadac wirva-locva yoveldRiurad sruldeba.
vizrunoT imqveynad Cvenze uwin gardasulTaTvis, raTa
yvelaferi gavakeToT maTTvis, rac ki SegviZlia, da gvaxs-
ovdes: `netar iyvnen mowyaleni, rameTu igini Seiwyalnen~
(maT. 5,7).
sxeulis aRdgoma
erTxelac mTeli es xrwnadi samyaro dasruldeba da
dadgeba maradiuli sasufeveli RvTisa, sadac gamosyidul-
Ta ukvdavi da uxrwneli sulebi, TavianT aRdgomil sx-
eulebTan SeerTebulni, saukunod damkvidrdebian qrist-
esTan. maSin nawilobrivi sixaruli da dideba, romelic
axlac ki uwyian zecaSi sulebma, sixarulis sisavsiT Se-
icvleba, risTvisac Seiqmna adamiani; isini, vinc qristes
mier dedamiwaze motanili cxoneba ar miiRes, samaradisod
daitanjebian jojoxeTSi _ TavianT aRdgomil sxeulebTan
erTad. Rirsi ioane damaskeli `marTlmadidebluri sarw-
munoebis zusti gadmocemis~ daskvniT nawilSi sulis
sikvdilisSemdgom am mdgomareobas mSvenivrad aRwers:
`gvwams agreTve mkvdreTiT aRdgomac, radgan igi WeSmar-
itad iqneba. magram aRdgomaze saubrisas, Cven sxeulis
aRdgomas vambobT. radgan aRdgoma dacemulis meored aR-
marTebaa, sulebi ki, romelnic ukvdavni arian, rogor
aRdgebian? radgan Tuki sikvdils gansazRvraven, rogorc
sulis gayras sxeulisagan, maSin, ra Tqma unda, rom aRdgo-
ma aris meored SeerTeba sulisa da sxeulisa da darRveu-
li da mkvdari cocxali arsebis meored aRmarTeba. maSasa-
dame, TviT igive sxeuli, darRveuli da gaxrwnili, aRdge-
ba uxrwneli. radgan mas, vinc dasabamad Seqmna igi miwisa-
gan, kvlavac ZaluZs misi aRdgena mas Semdeg, rac Semoqme-
dis ganCinebiT dairRva da miiqca ukanve miwad, romlisga-
nac iyo aRebuli...
ra Tqma unda, Tuki mxolod suli iRvwoda saTnoebisTvis,
maSin mxolod is dagvirgvindeba. da Tuki mxolod igi imyo-
feboda gamudmebiT siamovnebebSi, maSin marTebuli iqnebo-
da marto igi dasjiliyo, magram radganac suls sxeulis
gareSe ar hqonia arseboba da arc saTnoebaTa an vnebaTa mi-
marT sxeulisagan gancalkevebiT ar iltvoda, maSin sa-
marTliT erTic da meorec erTad miiRebs misagebels...
maSasadame, Cven aRvdgebiT, radgan sulebi kvlavac
SeuerTdebian sxeulebs, romelnic ukvdavni da uxrwnelni
Seiqnebian, da warvdgebiT saSinel samsjavroze qristes
saydris winaSe. eSmaki, misi demonebi da misi kaci, anu anti-
qriste da usjulo da codvili adamianebi saukuno cecxls
miecemian, nivTiers ki ara, CvenTan rom aris, aramed iseTs,
romlis Sesaxebac RmerTma uwyis; xolo keTilismyofelni
mzesaviT gabrwyindebian angelozebTan erTad saukuno cx-
ovrebisaTvis Cvens ufal ieso qristesTan, maradis ixilaven
mas, xilulni iqnebian mis mier, dausrulebel sixaruls
miiReben misgan da ganadideben mas mamasTan da suliwmidasTan
erTad ukuniTi ukunisamde, amin~ (Tavi mease, aRdgomis-
aTvis).
SeniSvnebisTvis
pativcemulo mkiTxvelo, gTxovT gagviziaroT Tqveni
SeniSvnebi da winadadebebi.
viTxovT Sendobas wignSi gaparuli uneblie
SecdomebisTvis.
top related