ÜROGENİTAL SİSTEM(ÜRİNER SİSTEM VE GENİTAL SİSTEM)

BÖBREK (REN)

• Metabolizmanın artık ürünlerini kan plazmasından elimine etmek

• Elektrolit-sıvı dengesini sağlamak• Erythropoietin salgılamak• Renin salgılamak

YERİ

• Karın boşluğunda Retroperitoneal aralıkta T12-L3 vertebralar arasında bulunur.

• Sağ böbrek sola göre daha aşağıda• Sağ böbreğin üst ucu 12.T vertebranın alt kenarı,

sol böbreğin üst ucu 12.T vertebranın üst ucu hizasında

• Sağ böbreğin alt ucu 3.L vertebranın alt kenarı hizasında, sol böbreğinki ise 3.L vertebranın cisminin ortası hizasında

• Crista iliacaya uzaklıkları sağ böbrek 2,5-3cm, sol böbrek 4 cm

Boyutları

-Uzunluğu 11cm-Genişliği 6 cm-Kalınlığı 3 cm

• Ortalama ağırlığı kadınlarda 135 gr

erkeklerde 150 gr

Yüzler , kenarlar, uçlar• Facies anterior• Facies posterior

• Margo lateralis• Margo medialis

• Extremitas superior• Extremitas inferior

KOMŞULUKLARIFacies anterior komşulukları

• Sağ Böbrek -Gl. Suprarenalis - Karaciger sağ lobu• - Flexura coli dextra• - Pars desendens duodeni• - İncebağırsaklar• Sol Böbrek - Gl.Suprarenalis - Dalak • - Mide - Cauda pancreatis• - Flexura coli sinistra • - Colon descendens - Jejenum

KOMŞULUKLARIFacies Posterior

• Her iki böbreğin üst yarısı diaphragma ile• Sağ taraf diaphragma aracılığı ile 12. Costa ile • Sol taraf diaphragma aracılığı ile 11. ve 12. Costa

ile komşuluk yapar.• Arka yüzün alt yarısı• -M. Psoas -N.subcostalis• -M.quadratus lumborum -N.iliohypogastricus• -M.transversus abdominis -N.ilioinguinalis

KOMŞULUKLARMargo lateralis, medialis

• Her iki böbrekte de dış kenarlar M.transversus abdominis ile komşudur.

• Sağ böbrekte medial kenar V.cava inferior ile sol böbrekte ise aorta abdominalis ile komşudur.

HILUM RENIS(Margo medialis)

-Önde V.RENALİS-Arkasında A.RENALİS-En arkadaPELVİS RENALİS

Ayrıca SİNİRler ve LYMPHA damarları bulunur

KOMŞULUKLAR Extremitas superior, inferior

• Üst uçlar gl.suprarenalisler• Alt uçlar m.psoas ve m.quadratus lumborum

Böbreği dıştan saran tabakalar

• İÇTEN DIŞA DOĞRU

• Capsula fibrosa• Capsula adiposa• Fascia renalis

CAPSULA FİBROSA :Elastikiyet yeteneği yoktur.Hilum reniste yüzeyel ve derin yapraklara ayrılır.Altında düz kas lifleri bulunan subfibröz tabaka vardır.CAPSULA ADİPOSA : Kişiye göre değişik miktarda yağ dokusu içerir.Arka tarafta belirgin olan yağ dokusu Corpus Adiposum Perirenale adını alır.Ön tarafta peritonla komşuluk yaptığı kısımda yağ dokusu bulunmaz

FASCIA RENALIS

• Subperitoneal fascianın devamıdır• Margo lateraliste ön ve arka iki yaprağa ayrılır• Ön yaprak fascia praerenalis......karşı taraf ile

birleşir• Arka yaprak fascia retro renalis........m.psoas,

vertebralar ve discus intervertebralislere tutunur• Üst uçta ön ve arka yaprak gl.suprarenalisi

sardıktan sonra birleşir• Alt uçta BİRLEŞMEZ!

SINUS RENALIS

• Hilum renisten böbreğe giren ve çıkan oluşumların tümü yerinden çıkarıldığında ortaya çıkan boşluktur

• -Papilla renales• -Calices renales• *calix minor • *calix major• -Pelvis renalis

BÖBREKLERİN YAPISI1-CORTEX RENİS 2- MEDULLA RENİS

* CORTEX RENİS• nefrogen dokudan gelişmiştir• corpusculum renalis(malphigi cisimciği)• columna renalis (bertini kolonları)• stria medullaris (ferrein uzantıları)• Lobus corticalis• Lobulus corticalis

*MEDULLA RENİS • pyramides renales• papilla renales• area cribrosa • Foramina papillarıa

NEFRON

• Corpusculum renalis ve idrar kanalcıklarından oluşur

• Corpusculum renalis -glomerulus -bowman kapsülü

• İdrar kanalcıkları -tubulus proximalis-henle kavsi-tubulus distalis-bağlayıcı parça

BÖBREĞİN DAMARLARI• A.RENALİS.............. 5 segmental dal

(1tanesi pelvis renalisin arkasından diğerleri önünden olmak üzere hilum renisten girer.a.segmentalis

• a.interlobaris• a.arcuata • a.recta • a.interlobularis • vasa afferentia - rami capsulares•

BÖBREĞİN SİNİRLERİ

• Otonom sinir sistemi tarafından innerve edilir

• Sempatikler n.splanhnicus minor• Parasempatikler n.vagus• Plexus coeliacus aracılığı ile plexus renalis

denilen sinir ağını oluşturarak böbreğe ulaşırlar

ÜRETER

• 25-30cm uzunluğunda, lümen genişliği 3 mm

• Karın ön duvarındaki iz düşümü planum trans pyloricum da orta çizginin 5 cm dış tarafındaki noktayı tuberculum pubicuma birleştiren çizgi

DARLIKLARI

• 1.darlık pelvis renalisin hemen başlangıcında

• 2.darlık linea terminalisi çaprazladığı yer• 3.darlık vesica urıneria’ya girdiği yer

Üreterin bölümleriPars abdominalis ve Pars pelvica

• PARS ABDOMİNALİS• M.psoas üzerinde seyreder• Sağ üreteri önden çaprazlayan oluşumlar• -pars decendens duodeni• -a.v.testicularis• -a.v.ileocolica• -a.v.colica dextra• -radix mesenteri

• Sol üreteri önden çaprazlayan oluşumlar:• -flexura duodenojejunalis• -a.v.testicularis• -a.v.colica sinistra • -a.v.sigmoidea• -mesocolon transversum• Her iki üreteri arkadan çaprazlayan yapılar

- N.genitofemoralis- A.iliaca communis

Pars pelvica• A.iliaca internaların önünde

seyreder• A.umblicalis,a.obturatoria ve

n.obturatorius ile komşuluk yapar

• Erkeklerde ductus deferensi arkadan çaprazlar ve vesicula seminalisin dış tarafından mesaneye girer.

• Kadınlarda ovariumun arka kenarından ve tuba uterinanın arkasından geçer. A.uterinayı arkadan çaprazlar.

(Pars intramuralis)

• Vesica urinerianın duvarında eğik olarak seyreder

• Ostium üreteriris ile vesica ürineriaya açılır

Üreterin damarları

• Pars abdominalisin -yukarı kısımları a.renalis-aşağı kısmları a.testicularis

• Pars pelvica a.vesicalis superior ve inferior• Venleri arterlerini izleyerek v.cava inferior

Üreterin sinirleri

• Sempatikler T11-L2• Parasempatikler S2-4 segmentlerden• Plexus renalis• Plexus hypogastricus superior ve inferior

aracılığı ile taşınır