ca351 week04 tv language

สาขาวชานเทศศาสตรบรณาการ คณะศลปศาสตร มหาวทยาลยแมโจ

ภาษาของสอโทรทศน (TV Language)

และคาศพทเทคนคเฉพาะทางในการผลตรายการโทรทศน • วจนภาษาและอวจนภาษา

• ภาษาของสอโทรทศน

• ภาษาภาพ คาศพทดานภาพและการตดตอภาพ (ขนาดภาพ, การเคลอนกลอง, มมกลอง)

นศ 351

การผลตรายการวดทศน 1 [CA 351 Video Program Production 1]

(ปการศกษาท1/2557)

รวมรวม/เรยบเรยง โดย อาจารยณฏฐพงษ สายพณ

และ

และคาศพทเทคนคเฉพาะทางในการผลตรายการโทรทศน | 2


ภาษาเปนตวกลางในการถายทอดความคด จากผถายทอดไปยงผ รบสาร การใชภาษาจะตองเปนไปอยางถกตอง

ชดเจน สอความหมายไดตรงตามทตองการ หากการถายทอดมความคลมเครอไมชดเจน จะทาใหการถายทอดความคดนนไม

บรรลวตถประสงค

ภาษา คอ ระบบสญลกษณทมนษยใชเปนเครองมอในการสงความคดถงกนและกนจากความหมายของภาษาน

สามารถแยกพจารณาความสาคญของภาษาไดเปน 2 สวน คอ

1. ภาษาเปนระบบสญลกษณ คอ เปนกลมเครองหมายทมความสมพนธกนอยางมระเบยบ แบบแผน อาจเปนเสยง

รปภาพ หรอ เครองหมายตางๆ ภาษาจงมองคประกอบ 2 สวนไดแก สวนทเปนภาพ ซงอาจอยในรปลกษณของ เครองหมาย

สญลกษณ และสวนทเปนเสยง ระเบยบหรอลาดบของเครองหมายเหลานน จะตางกนไปในแตละภาษา สงนเรยกวาระบบ

ภาษา ดงนนการทจะเขาใจความหมายของคาพดในภาษาใดภาษาหนงได จะตองรจกสญลกษณและเขาใจระบบของสญลกษณ

ของภาษานน ซงเรยกระบบสญลกษณนวา หลกภาษาผใชภาษาทงผสงและผ รบจะตองรหลกภาษาอยางดเสยกอน จงจะเขาใจ

ภาษาไดตรงกน

2. ภาษาเปนเครองมอสงความคด ซงเปนหนาทหลกของภาษา หากไมมการนาภาษามาใช ภาษานนจะไมมประโยชน

เหมอนกบภาษาทเลกใชหรอภาษาทตายแลว แตยงคงมระบบสญลกษณของภาษาอย และไมมคาในดานการใช จงหมด

ความสาคญในฐานะเครองมอในการสงความคด การทจะใชเครองมอใหไดผลเตมทนน ตองทาการศกษาวธใชใหเขาใจกลไกและ

ความสามารถของเครองมอนนเปนอยางด ซงการใชภาษาประกอบดวยบคคล 2 ฝาย คอ ฝายสงและฝายรบ ฝายทสงภาษา

เปนฝายทใชภาษาในการแสดงความคด ตองรหลกภาษาพอทจะแสดงความคดของตนออกมาเปนภาษาไดอยางถกตองตาม

หลกเกณฑ สวนผ ทเปนฝายรบตองใชภาษาเพอใหเขาใจความคดและจะตองรหลกภาษาพอทจะแปลความหมายของคาพดนนๆ

ใหตรงกบความคดของผสงได จงนบไดวาทงผสงภาษและผ รบเปนผ ทใชภาษาทงค การใชภาษาจะสมบรณไดกตอเมอมบคคล 2

ฝายนเขารหสภาษาในการสงและถอดรหสในการรบภาษานนๆ

หนาทพนฐานของภาษา

1. ใหขอเทจจรง ทาหนาทบอกหรอยนยนวาอะไรเปนอะไร ซงสงทยนยนอาจเปนเรองจรงหรอเทจ โดยคานงถงเนอหา

ของคาพดเปนหลก เปนภาษาทใชในการอางองเหตผล อธบายและใชขอเทจจรงตางๆ

2. แสดงความรสก ไดแก ภาษาทใชในคาประพนธ หรอภาษาโฆษณา ซงเปนภาษาประเภทเราอารมณ มไดม

จดมงหมายทจะใหขอเทจจรงเปนสาคญ แตมจดมงหมายในทางเราอารมณผอานหรอผ ฟงใหคลอยตามและเกดอารมณ

เชนเดยวกบผ เขยนบทหรอผพด อาจจะเปนการแสดงความรสกของผ เขยน หรอเปนไปไดทง 2 อยาง

3. ทาหนาทแนะนา ทาใหเกดการกระทาอยางใดอยางหนง เปนคาสงหรอคาขอรองไมไดมการบอกขอเทจจรงหรอแสดง

อารมณใดๆ หากแตวาการใหขอเทจจรงจะเปนการแสดงเหตผลประกอบเพอชวยเพมนาหนกของคาพดใหกระทาตาม สวนการใช

นาเสยงเพอใหอกฝายกระทาตามคาขอรองเปนเพยงเครองแสดงอารมณประกอบเทานน เพราะการเราอารมณอาจจะชวยใหบรรล

จดประสงคไดงายขน

และ



วจนภาษาและอวจนภาษา

ประเภทของภาษาในการสอสารความหมายนน แบงออกเปน วจนภาษา และอวจนภาษา ดงน

วจนภาษา (VERBAL LANGUAGE)

คอ ภาษาทมระบบสญลกษณของภาษา เชน ตวอกษรตางๆ หรอคาตางๆ ทสามารถฟงหรออานแลวเกดความเขาใจ

ได ไดแก

1. ภาษาพด

ภาษาพด เกดจากการเปลงเสยงของมนษยออกมาในระดบเสยงสงตาแตกตางกน แลวจงม การกาหนดสญลกษณให

เปนทเขาใจ ภาษาพดนมขอจากดในเรองของเวลาและระยะทางเพราะเมอพดไปแลวไมสามารถเกบคาพดนนเอาไวได ระยะทาง

ในการรบฟงกอยในระยะจากดทาใหเกดการพยายามเอาชนะขอจากดน ในปจจบนจงมการบนทกเสยงลงบนวสดบนทกเสยงชนด

ตางๆ และถายทอดเสยงผานสอวทยกระจายเสยงหรอโทรทศน ซงสามารถเอาชนะในเรองของระยะทางได

2. ภาษาเขยน

ภาษาเขยน เปนภาษาทใชในการตดตอสอสาร ทาใหมนษยไดพฒนาภาษาใหเจรญขนมา เกดเปนภาษาเขยนซงทาให

มนษยสามารถจารกหรอบนทกเรองราวดวยภาษาเขยนไดและภาษาเขยนยงเปนเครองมอในการกาหนด ความรความเขาใจ และ

ความคดเหนตางๆ

อวจนภาษา (NON – VERBAL LANGUAGE)

อวจนภาษา คอ ภาษาทไมมสญลกษณในการสอความคดไดแก

- ทาทาง

- ภาษาภาพ

นอกจากน ยงสามารถแบงประเภทของภาษาไดตามประเภทของสอ ดงน

1. ภาษาสาหรบสอสงพมพ ไดแก ภาษาเขยน

2. ภาษาสาหรบสอเสยง ไดแก ภาษาพด บทสนทนา ดนตรประกอบ เสยงประกอบ

3. ภาษาภาพ ไดแก ภาพนง ภาพวาด ภาพเคลอนไหว

สอแตละสอจะมสญลกษณและระบบของภาษาทตางกน และยงมขอจากดของตวสอเองดวย เชน ภาษาเสยง ไม

สามารถอธบายภาพไดชดเจนเทาภาษาภาพ แตในขณะเดยวกนภาษาภาพยงจาเปนตองใชเสยงบรรยายหรอเสยงประกอบอนๆ

มาชวยเสรม นอกจากน ความยากงายในการเขาใจและการใชภาษาแตละประเภทนน เปนสงสาคญทผใชภาษาจะตองเรยนร

โดยเฉพาะผ ทจะเปนนกเขยนบทโทรทศน จะตองมความสามารถในการใชภาษาประเภทตางๆ เหลานน ถายทอดความคดได

อยางมประสทธภาพ ซงไมเพยงแตมความเขาใจในระบบสญลกษณคณลกษณะและธรรมชาตของภาษาเทานนแตยงตองคานงถง

วตถประสงคในการถายทอดความคด รปแบบของการถายทอดความคดและประเภทของสอทจะใชดวย การใชภาษาในการ

ถายทอดความคดดงกลาวจงจะเกดสมฤทธผล

และ



แนวทางในการใชภาษาถายทอดความคด

1. ตองมความเขาใจสญลกษณของภาษาทจะใช

2. ตองมความเขาใจในระบบของภาษาและหลกของภาษา

3. ตองรลกษณะและธรรมชาตของภาษาแตละประเภท

4. ตองใชภาษาใหเหมาะสมกบหนาทของภาษา

5. ตองเลอกใชภาษาใหเหมาะสมกบกลมเปาหมายและโอกาสของการสอสาร

6. ตองใชภาษาสอความหมายไดอยางถกตอง กระชบ ไดใจความ

7. ตองรวาภาษาสามารถายทอดความคดไดมากนอยเพยงไร และใชไดผลดเมอไร

8. ตองใชภาษาใหเหมาะสมกบบรรยากาศ และจงหวะของเรอง

9. ตองใชภาษาใหเหมาะสมกบวตถประสงคทางการสอสาร

10. ตองใชภาษาใหเหมาะสมกบรปแบบของการสอสาร และประเภทของสอ

ภาษาของสอโทรทศน

โทรทศนเปนสอมวลชนแขนงหนงทมลกษณะพเศษทสลบซบซอนทงกระบวนการผลตรายการ และกระบวนการทางดาน

เทคนค รวมทงกระบวนการแพรภาพรายการสกลมเปาหมาย สวนทสาคญทจะเปนสวนในการสอสารกบกลมเปาหมายในแงของ

เนอหาสาระ ไดแก รายการประเภทตางๆ ซงแตรายการแตละประเภททผลตขนนน มสวนประกอบทเปนโครงสรางสาคญทมสวน

เกยวของกบรายการโทรทศนทวไป คอ สวนทเปนภาพและสวนทเปนเสยง โดยสวนทเปนภาพและเสยงซงประกอบกนขนเปน

รายการโทรทศนแตประเภทนน จะมสวนประกอบสาคญซงเปนวธการนาเสนอภาพและเสยงเกยวของอย สวนประกอบดงกลาว

ไดแก ภาษาภาพ (VISUAL LANGUAGE) และภาษาเสยง (SOUND LANGUAGE)

เมอพจารณาโดยภาพรวมแลวการผลตรายการโทรทศนเปนกระบวนการการนาเสนอความสมบรณของ

รายการทงดานภาพและเสยง เนองจากรายการโทรทศนเปนการนาเสนอภาพทเคลอนไหวตอเนองเชนเดยวกบการ

นาเสนอภาพยนตร จะมความแตกตางกนในเรองของวธการผลตและอปกรณในการถายทาเทานน

สอแตละประเภทยอมมหลกการพนฐานของสอทเกยวของกบการสอสารหรอสอความหมายแตกตางกนไป หลกการ

สาคญของสอทเปนสวนสาคญในการสอสารกบกลมเปาหมายนนเรยกวา ภาษาสอ (LANGUAGE OF MEDIA) เชน สอ

วทยกระจายเสยงมสวนทเกยวของกบภาษาเสยงเพอนาเสนอรายการวทยกระจายเสยง เปนตน

ดงนนเมอสอทกๆ สอมภาษาเฉพาะของสอ สอโทรทศนทนาเสนอรายการในแตละประเภท จงเปนการนาเสนอความ

สมบรณแหงภาษาภาพและภาษาเสยง ซงทงภาษาภาพและภาษาเสยงนนเรยกโดยรวมวา “ภาษาของสอโทรทศน (Television

Language)” ซงจะไดอธบายในรายละเอยดตอไป

และ



ภาษาภาพ (VISUAL LANGUAGE)

คาศพทดานภาพและการตดตอภาพ (ขนาดภาพ, การเคลอนกลอง, มมกลอง)

สาหรบภาษาของสอโทรทศนนน ตองเนนหนกไปทภาษาภาพ ซงภาษาภาพนเปนคาทมมานานแลว และเปนทเขาใจตอ

ความหมายของคานเปนอยางด ในกลมผอยในวงการวชาชพภาพยนตรและโทรทศนตางประเทศ โดยเฉพาะในกลมทมงานผผลต

รายการโทรทศนและทมงานผถายทาภาพยนตรและสรางภาพยนตร รวมทงผ ทศกษาวชาชพแขนงนเทศศาสตร และสอมวลชน

ภาษาภาพเปนแบบลกษณตางๆ ของภาพทไดจากการถายทา โดยมจดมงหมายหลกเพอการนาเสนอภาพทมลกษณะ

ตางๆ เพอการสอความหมายกบกลมเปาหมาย ภาษาภาพเปนสวนสาคญในการสรางการรบรใหเกดขนกบกลมเปาหมาย เพอ

สรางอารมณความรสก การถายทอดความตอเนองของเนอหาสาระ การใหคาอธบายรายละเอยดของเนอหา หรอแมแตเปนการ

กาหนดบทบาทของผชมเพอใหผชมเสมอนหนงกาลงเขาไปอยในเกณฑนนๆ อยางใกลชด ซงภาษาภาพเปนสวนสาคญทเกยวของ

กบการรบรทางจตวทยาของกลมเปาหมาย

ดงนนผผลตรายการโทรทศนและผ ทมสวนเกยวของกบการใชสอโทรทศน ควรมความเขาใจและศกษาถงรายละเอยด

ของภาษาภาพอยางลกซง และนาลกษณะตางๆ ของภาษาภาพมาเลอกใชกบการผลตรายการโทรทศนอยางเหมาะสมและ

ถกตองกบหลกการของภาษาภาพใหมากทสด ทงนเพอถายทอดเนอหาสาระของรายการไปสกลมเปาหมายอยางมประสทธภาพ

องคประกอบของภาษาภาพ (VISUAL LANGUAGE)

ภาษาภาพทใชเพอการผลตรายการมหลายแบบลกษณ ดงตอไปนดงน

1. ขนาดภาพ (TYPE OF SHOT)

2. การเคลอนกลอง (CAMERA MOVEMENT)

3. มมกลอง (CAMERA ANGLE)

4. ทศทางกลอง (CAMERA DIRECTION)

5. จดแหงการมองเหน (POINT OF VIEW)

6. ความตอเนองของภาพ (VISUAL CONTINUITY)

1. ขนาดภาพ (TYPE OF SHOT)

ความหมายและความสาคญของขนาดภาพ

ขนาดภาพเปนการนาเสนอภาพแทนสายตาหรอแทนการไดเหนของมนษย โดยธรรมชาตมนษยจะมองเหนภาพขนาด

ตางๆดวยตาคเดยว หากตองการเหนภาพใหญจะตองเดนเขาไปดใกลๆ วตถนนๆ แตในการผลตรายการกลองโทรทศนจะ

นาเสนอภาพขนาดตางๆสกลมเปาหมาย เชนภาพขนาดใหญ ภาพขนาดกลาง และ ภาพขนาดเลก โดยทกลมเปาหมายไมตอง

เคลอนท ซงจดมงหมายของการนาเสนอขนาดภาพนน เพอสรางการเปรยบเทยบการรบรและการเชอมโดยงในการเหนภาพของ

กลมเปาหมาย รวมทงเพอเปนการสรางความตอเนองของชวงเหตการณตางๆ ทเกยวของกบการนาเสนอเนอหาสาระในรายการ

และ



ลกษณะของขนาดภาพ

ขนาดภาพทใชเพอการนาเสนอรายการโทรทศนมหลายขนาด ภาพแตละขนาดมจดมงหมายในการสอความหมาย

เฉพาะเนอหา อารมณ หรอเหตการณทแตกตางกน กลาวไดวาขนาดภาพทใชในการผลดรายการโทรทศนเพอการสอความหมาย

นน แบงได 3 ขนาดใหญๆ คอ

1. ภาพระยะไกล (LONG SHOT)

2. ภาพระยะปานกลาง (MEDIUM SHOT)

3. ภาพระยะใกล (CLOSE UP SHOT)

และภาพทง 3 ขนาด หรอ 3 ระยะนน มเกณฑการเปรยบเทยบไมเหมอนกน ทงนขนอยกบวตถทจะถายทาวาเปนบคคลหรอ

สถานท ซงไดมการกาหนดขนาดของภาพมาตรฐานขน โดยยดเอาขนาดและสดสวนรางกายของคนเปนเกณฑ ดงน

1. ภาพระยะไกลมาก (EXTREME LONG SHOT – ELS) เปนภาพบคคลขนาดเตมสวนทเหนสวนรวมของรางกาย

ทงหมดตงแตเทาจรดศรษะและเหนรวมไปถงบรเวณพนทของฉากหลงทงหมด

2. ภาพระยะไกล (LONG SHOT – LS) เปนภาพระยะไกลทเหนบคคลเตมสวน ตงแตเทาจรดศรษะ แตความ

กวางของฉากหลงและพนทสวนบนและพนทดานลางลดลง

3. ภาพระยะไกลปานกลาง (MEDIUM LONG SHOT – MLS) ภาพขนาดนเปนภาพจากระยะไกลทมขนาดปานกลาง

แสงดรายละเอยดตงแตบรเวณหวเขาขนไปจรดศรษะ

4. ภาพระยะปานกลาง หรอ ภาพขนาดปานกลาง (MEDIUM SHOT – MS) เปนภาพทแสดงรายละเอยดของสดสวน

ตงแตเองหรอสะโพกจรดศรษะ

5. ภาพระยะใกลปานกลาง (MEDIUM CLOS SHOT – MCU) เปนภาพทกาหนดตงแตเหนอเอวขนไปจรดศรษะ

6. ภาพระยะใกล (CLOSE UP SHOT – CU) เปนภาพขนาดทกาหนดตงแตบรเวณไหลจรดศรษะ

7. ภาพระยะใกลมาก (BIG CLOSE UP SHOT – BCU) เปนภาพขนาดทกาหนดเฉพาะใบหนา

8. ภาพระยะใกลพเศษ (EXTREME CLOSE UP SHOT – ECU) เปนภาพขนาดทกาหนดเอาเฉพาะจดใดจดหนงของ

บรเวณใบหนา เชน เฉพาะดวงตา เฉพาะรมฝปาก หรอเฉพาะบรเวณจมก เปนตน

ขนาดภาพและการถายทอดความหมาย

ภาพขนาดตางๆ ดงกลาวนน เปฯตวกาหนดการรบรความตอเนองของชวงเหตการณทเกดขน อกทงเปนการเนนหรอ

สรางอารมณความรสกและการสอความหมายในลกษณะตางๆ ดงน

1. ภาพระยะไกล (LONG SHOT)

ภาพขนาดนโดยทวไปมจดมงหมายเพอการนาเสนอหรอการบอกเลาเกยวกบสถานทเกดเหตการณ ภาพขนาดนเปน

ภาพมมกวางทบอกรายละเอยดเกยวกบสถานทๆ มพนทกวางใหญไพศาลใชในการเปดเรองหรอเปดฉาก เพอบอกผชมวา

เรองราวเกดขนทไหน บรรยากาศและเหตการณโดยสวนรวมเปนอยางไร ภาพระยะนมชอเรยกอกอยางหนงวา ESTABLISHING

SHOTS หรอ OPENING SHOT

2. ภาพระยะปานกลาง (MEDIA SHOT)

การนาเสนอภาพระยะปานกลาง มจดมงหมายเพอแสดงใหเหนรายละเอยดของวตถทถายทาใหใกลเขามาอกระยะหนง

ซงจะทาใหเหนรายละเอยดเพมมากขน อกทงเปนการเชอมโดยงระยะการมองเหนภาพจากระยะไกลใหใกลเขามามากขน การใช

ภาพขนาดนจะชวยถายทอดอารมณการรบรตอสงนนๆ ไดใกลชดยงขน ทงภาพบคคลและสถานท

และ



3. ภาพระยะใกล (CLOSE UP SHOT)

การนาเสนอภาพขนาดน มจดมงหมายเพอนเนนรายละเอยดของสงๆ นน ใหโดดเดนมากขน ทงในรายละเอยดของ

วตถสงของหรอรายละเอยดเกยวกบอารมณความรสกทแสดงออกทางใบหนาของนกแสดงในรายการประเภทละคร ภาพระยะใกล

นจะชวยถายทอดอารมณความรสกทาง ใบหนา ดวงตา ของผแสดงไดททสดมากกวาการใชภาพขนาดอนๆ

การกาหนดขนาดภาพบคคลในกลมเหตการณ

การกาหนดของขนาดภาพบคคลนน นอกจากจะกาหนดโดยถอเอาสดสวนของรางกายมนษยเปนเกณฑในการแบงและ

สามารถแบงออกเปน 3 ขนาด คอ ภาพระยะไกลมาก ภาพระยะปานกลาง และภาพระยะใกลแลว ยงมการแบงและกาหนด

ขนาดภาพบคคลเพอใหเหมาะสม และสะดวกตอการผลตรายการ อกทงเพอใหเกดความเขาใจตรงกนในการเรยกชอ และ

กาหนดภาพในการถายทา ซงแบงออกเปน 3 ลกษณะ คอ

1. ONE SHOT – SINGLE SHOT เปนการกาหนดขนาดภาพบคคลหรอจาแนกภาพบคคลทอยในกรอบภาพนนๆ ให

เปนเพยงบคคลเดยว ทงนเปนภาพขนาดไหนกได เชน ภาพบคคลเดยวในกรอบภาพ แตเปนภาพจากระยะไกล ภาพจากระยะ

ปานกลาง หรอภาพจากระยะใกลการกาหนดภาพขนาดน หมายความวา ในเหตการณใดๆ กตาม เมอผ กากบรายการสงใหผ

ควบคมกลองจบภาพเปน SINGLE SHOT แลว ผควบคมกลองจะตองจบภาพใหมเพยงบคคลเดยวในกรอบภาพนนๆ

2. TWO SHOT เปนการกาหนดจานวนบคคลในกรอบภาพในเหตการณใดๆ ภายในฉากใหมภาพบคคลในกรอบภาพ

สองคน เชน รายการประเภทสนทนา ซงบางครงอาจจะตดภาพเนนเฉพาะบคคลใดบคคลหนง แตเมอผ กากบรายการสงใหจบ

ภาพเปน TWO SHOT แลว ผควบคมกลองจะตองจบภาพบคคลสองคนในกรอบภาพทนท ภาพลกษณะนมจดมงหมายเพอให

รายละเอยดเกยวกบปฏกรยาโตตอบและรายละเอยดเกยวกบการแสดงออกของบคคลสองคน

3. GROUP SHOT เปนการกาหนดขนาดภาพในกรอบภาพใดกรอบภาพหนงของเหตการณใดเหตการณหนง ใหม

บคคลอยในกรอบภาพนนตงแต 3 คนขนไป การกาหนดขนาดภาพเชนน มจดมงหมายเพอใหเหนรายละเอยดของสวนรวมทง

หมาดในการสแดงออกของบคคลใดๆ ทรวมกนอยเปนกลมในเหตการณนนๆ

ความคดรวบยอดเกยวกบขนาดภาพ

จากการอธบายถงภาพขนาดตางๆ ทไดจากการถายทาระยะตางๆ ทมผลตอการรบรและการสอความหมาย ไดแกภาพ

จากระยะไกล ภาพจากระยะปานกลาง และภาพจากระยะใกลซง ขอสรปใหเหนถงความคดรวบยอดเกยวกบขนาดภาพ ดงน

1. ขนาดภาพแสดงการเชอมโยงการรบรทางสายตา

2. ขนาดภาพสรางความตอเนองในการมองเหน

3. ขนาดภาพชวยเชอมโยงชวงสาคญของเหตการณ

4. ขนาดภาพสอความหมายดานเนอหาสาระ

5. ขนาดภาพกาหนด และเสรมความคดรวบยอดของเรอง

6. ขนาดภาพแสดงการเปรยบเทยบ

7. ขนาดภาพบอกสถานทเกดเหต

8. ขนาดภาพแสดงรายละเอยดของบรรยากาศ

9. ขนาดภาพสรางความรสก และอารมณของเรอง

10. ขนาดภาพแสดงการเนน ยา และใหรายละเอยดเฉพาะแหง

และ



11. ขนาดภาพแสดงการเปรยบเทยบระดบของอารมณการรบร

จะเหนวาการใชภาษาภาพในสวนทเกยวของกบขนาดภาพสามารถสรางอารมณ และถายทอดเนอหาเพอสอความหมาย

ในลกษณะตางๆ ไดอยางละเอยดออนลกซง การผลตรายการหรอการถายทารายการโทรทศนทกๆ ประเภท จงควรคานงถง

หลกการของภาษาภาพดงกลาวใหมากทสดและนามาใชใหถกตองเหมาะสมซงจะชวยใหการนาเสนอรายการโทรทศนเปนไปอยาง

มประสทธภาพทสด

2. การเคลอนกลอง (CAMERA MOVEMENT)

การเคลอนกลองเปนองคประกอบหนงของภาษาภาพ เปนการเปลยนแปลงลกษณะของภาพทเกดขนจากการ

เปลยนแปลงทศทางและตาแหนงของกลอง ซงผลจากการเคลอนกลองจะทาใหภาพแปรเปลยนลกษณะรปแบบ ขนาดภาพ และ

ผลทางการสอความหมายดานเนอหาและภาพทเกดจากการเคลอนกลองในลกษณะตางๆ ยงมผลตอการสอความหมายและสราง

ผลพเศษทางการรบรเชงจตวทยาอกดวย

การผลตรายการโทรทศนทใชวธการเครองกลองทถกตองตามหลกการสอความหมายนน จะเปนการนาเสนอภาษาภาพ

ทมประสทธผลตอการรบรของกลมเปาหมาย ซงการเคลอนกลองมรปแบบทนามาใชในการถายทา 4 วธ คอ

2.1 การแพน (PANNING)

2.2 การทลท (TILTING)

2.3 การดอลล (DOLLYING)

2.4 การทรค (TRUCKING)

2.5 กลองสน (JERK)

2.1 การแพน (PANNING)

การแพน เปนวธการเครองกลองโดยวธการผนหนากลองหรอการสายหนากลองไปในแนวนอนหรอแนวราบ โดยการ

สวนหนากลองใหอยในระดบสายตา (EYE LEVEL) การผนหนากลองกระทาได 2 ลกษณะคอ การแพนกลองไปทางซาย

(PAN LEFT) และการแพนกลองไปทางขวา (PAN RIGHT) PANNING เปนการสายหนากลองทเคลอนไหวเฉพาะในสวนทเปน

ตวกลอง (LENS & CAMERA HEAD) เทานน สวนขาตงกลองจะไมเคลอนไหว

PAN RIGHT PAN LEFT

จดประสงคของการเคลอนกลองแบบ PANNING น หากพจารณาในแงของการสอความหมายและการรบรแลว ม

จดประสงคเพอใหเกดการเชอมโยงเนอหา หรอเพอสรางความสมพนธระหวางสงทถายทา ซงเปนวตถใดๆ หรอบคคลใดๆ 2 สง

และ



ทอยคนละจดหรออยหางกนแตมความสมพนธเกยวของในเหตการณเดยวกน การใชวธการเชอมโยงและสรางความสมพนธใน

เหตการณนนเปนวธการสรางความตอเนองของเหตการณใหเขากนอยางกลมกลนและสมบรณกวาการใชวธการตดภาพโดยตรง

(DIRECT CUT) และโดยทวไปนน การแพนหรอการสายหนากลองไปในแนวระดบซายหรอขวานน กระทาไดหลายลกษณะ

ดงน

(1) FOLLOWING PAN

FOLLOWING PAN เปนวธการแพนกลองตามวตถทกาลงเคลอนทอย การแพนแบบนจะตองคอยระมดระวงเกยวกบ

ความเรวของสงทเคลอนไหวเปนหลก และตองคานงถงความสมพนธระหวางตาแหนงของกรอบภาพ (FRAME) กบการ

เคลอนไหวของสงทถายทา คอจะตองผนหนากลองจบการเคลอนไหวของสงทถายใหอยภายในกรอบภาพ ทงนเพอรกษาความ

ตอเนองของเหตการณและเนอหาไวโดยตลอด

(2) SUPVEYING PAN

SUPVEYING PAN เปนวธการสวยหนากลองไปในแนวระดบซายหรอขวาอยางชาๆ ใหความรสกเหมอนกบตดตาม

สารวจตรวจตราเหตการณตางๆ ทเกดขนตามทศทางของการสวยหนากลองนน การแพนหรอการสวยหนากลองลกษณะนเปรยบ

ไดกบการทเราผนใบหนากวาดสายตาไปยงทศทางใดทศทางหนง โดยปกตแลวการใช SURVEYING PAN นนใชกบวตถทอยกบ

ท เชน ทวทศน เปนตน

(3) INTERUPTED PAN

INTERUPTED PAN เปนวธการแพนแบบเปนระยะๆ คอ เปนการสายหนากลองเปนชวงระยะยาวแตนมนวล โดย

บางชวงเวลาอาจจะหยดการแพนเพอจบภาพวตถใดวตถหนงหรอสงทเกยวของกบเนอหาและเหตการณของเรองนนๆ จากนน

กลองจะแพนตอไปอก เชน กลองจะแพนตามชายคนหนงซงเปนผ รายทเดนอยางเรงรบเบยดฝงชนเพอหนการตดตามของ

เจาหนาทตารวจ กลองจะแพนตามผ รายไปเรอยๆและมาหยดอยในขณะทผ รายเดนชนกบผหญงคนหนงลมลง ในชวงนกลองจะ

จบภาพเหตการณทหญงคนนนถกชนลมลงและหญงนนแสดงอารมณไมพอใจทถกชนอยครหนง จากนนกลองจะแพนตดตาม

ผ รายตอไปโดยทงเหตการณทหญงถกชนในชวงนนไป

(4) SWISH PAN

SWISH PAN เปนการแพนหรอสวยหนากลองไปในแนวระดบซายหรอขวาอยางเรว ซงภาพทเกดขนจากการแพนกลอง

แบบนไมสามารถมองเหนไดอยางชดเจน เนองจากความเรวของการแพนเหนอสายหนากลองทาใหภาพเปนเสนหรอเบลอร

SWISH PAN มชอเรยกไดอกหลายชอ เชน WHIP PAN, ZIP PAN, BLUR PAN เปนตน

จดประสงคของการใช SWISH PAN นน เพอการเชอมโยงเหตการณจากฉากหนงไปยงอกฉากหนงซงเกดขนคนละ

สถานท แตวามความสมพนธเกยวของทางเนอหาระหวางกนเปนการเชอมโยงจดสนใจระหวางฉากเพอจดมงหมายตางๆ ดงน

1. เพอการเชอมโยง (TRANSITTION) ระหวาง SUBJECT ทมความแตกตางกนอยในเหตการณเดยวกน

2. เพอการเชอมโยงเรองราวและเหตการณทเกยวของเปนแนวเดยวกน

3. เพอเปลยนแปลงจดสนใจเหตการณหนงไปสอกเหตการณหนง เชน จากจดเรมตนของการตกอลฟไปยงจดทลก

กอลฟลงหลม

4. เพอการแสดงเหตทเกด และผลทตามมาของเหตการณใดเหตการณหนง เชน จากจดทเดกเตะลกฟตบอล และ

SWISH PAN อยางรวดเรวมายงจดทลกฟตบอลกระทบกระจกหนาตางแตก

และ



5. เพอสอความหมายเกยวกบชวงเวลา ทเปลยนแปลงไปของเหตการณใดเหตการณใดเหตการณหนง เชน จากจดทนก

วงเรมออกจากจดเรมแลว SWISH PAN ไปยงจดทกาลงจะเขาเสนชย

การใชวธการสอความหมายจากภาษาภาพดวยการใช SWISH PAN นน โดยสรปแลวมจดมงหมายเพอการเชอมโยง

เหตการณหรอเพอสรางความตอเนองระหวางฉากทมความสมพนธซงกนและกนอยางรวดเรว

2.2 การทลท (TILTING)

TILTING เปนวธการเคลอนกลองอกลกษณะหนง โดยการเงยหนากลองขน หรอกดหนากลองลงในแนวดง (A

TILTING IS A VERTICAL MOVE UP OR DOWN) (1) มจดมงหมายในการใชเพอตดตามการเคลอนไหวของ SUBJECT

ตางๆ ในแนวดง ซงการใช TILT นมอย 2 ลกษณะคอ

(1) TILT UP ไดแกการเงยหนากลองขนจากแนวระดบสายตา

(2) TILT DOWN ไดแกการกดหนากลองลงจากแนวระดบสายตา

TILTING เปนการเปลยนระดบของมมกลองในแนวดงอยางตอเนอง ซงอาจจะ TILT ขนหรอลงกได โดยเปนการ

เคลอนทเฉพาะสวนทเปนตวกลองเทานน สวนฐานรองรบกลองหรอขาตงกลองจะอยกบทเสมอ ซงลกษณะของภาพทเกดจากการ

เคลอนกลองแบบ TILT นสามารถสรางการสอความหมายและใหผลทางจตวทยาการรบรไดหลายประการ คอ

1. นามาใชเพอการสรางความตอเนองของอารมณ

2. นามาใชเพอสรางภาพแทนตาแหนงการไดเหนของบคคล (ภาพแทนสายตา) หรอตวละครในเหตการณของฉากใด

ฉากหนง

และ



3. นามาใชเพอการพนจรายละเอยดของ SUBJECT ตางๆ เชน บคคล วตถ สถานท

4. นามาใชกบการสอความหมาย ในลกษณะการนาผชมเขาไปในเหตการณทเกดขน

นอกจากนภาพทเกดจากการใชวธ TILT ยงใหความหมายในลกษณะอนๆ ดงน

1. การ TILT จากมมตาสมมสง จะใหความหมายในแงของการกาลงตดตามพเคราะห SUBJECT นนๆ อยางตอเนอง

และอยางตนเตน หรอเปนการมองอยางชนชม อยางนายกยอง

2. การ TILT จากมมสงสมมตา จะใหความหมายในแงของการกาลงตดตามพเคราะห SUBJECT นนๆ อยางตอเนอง

แตใหความรสกทไมคอยด หากเปนการมองบคคลอาจใหความรสกในลกษณะการดหมนเหยยดหยาม ไรความหมาย ไร

ความสาคญ เปนการสรางภาพแทนสายตาของบคคลหนงทกาลงมองบคคลหนง โดยการ TILT จากศรษะมายงเทา เปนตน

2.3 การดอลล (DOLLYING)

DOLLYING เปนการเคลอนกลองอกลกษณะหนง โดยการเคลอนกลองเขาไปหาวตถหรอเคลอนกลองถอยหางออกจาก

วตถในทศทางใดทศทางหนงในแนวเสนตรง และ แบงออกเปน 2 ลกษณะ คอ

( 1) DOLLY IN ไดแก การเคลอนกลองเขาไปหา SUBJECT ใดๆ อยางชาๆ และนมนวลในแนวเสนตรงอยาง

ตอเนอง

(2) DOLLY OUT ไดแก การเคลอนกลองถอยหางออกจาก SUBJECT ใดๆ อยางชาๆ และนมนวล ในแนวเสนตรง

อยางตอเนอง

DOLLY เปนการเคลอนกลองโดยเคลอนไปทงตวกลองและฐานรองรบกลองพรอมๆ กนซงการเคลอนกลองแบบน

ฐานรองรบกลองจะตองเปนแบบทมลอเลอน (DOLLY) เทานน จงจะสามารถเคลอนกลองในลกษณะนได

DOLLY และการสอความหมาย

ภาพทเกดจากการเคลอนกลองดวยวธการ DOLLY นน สอความหมายไดหลายลกษณะ ดงน

1. การใช DOLLY IN

การใช DOLLY IN ใหความรสกเหมอนกบการนาผชมเขาไปอยในเหตการณ โดยนาผชมคอยๆเขาสชวงเหตการณ

นนๆ อยางใกลชดภาพในลกษณะนใหความรสกถงการเขาไปในเหตการณนนๆ เปนการสรางอารมณรวมใหเกดขนอยางตอเนอง

หรอสรางการสอความหมายในลกษณะนาผชมเขาไปพจารณาถงสงใดสงหนงอยางพนจพเคราะห และละเอยดออน

2. การใช DOLLY OUT

การใช DOLLY OUT จะใหความรสกตรงขามกบการใช DOLLY IN ภาพทไดจากการใช DOLLY OUT จะให

และ



ความรสกเหมอนผชมคอยๆ ถอยออกจากเหตการณใดเหตการณหนงหรอนาผชมออกมาจาก SUBJECT ใด SUBJECT หนง

เปนการเบยงเยนความรสกของผขมออกมาจากเหตการณหนงๆ อยางตอเนอง ซงเปนการสรางความหมายในลกษณะทนาผชม

ออกมาจากเหตการณนนๆ

DOLLY OUT ปกตใชกบกรณทดงผชมใหถอยหางออกมาจาก SUBJECT ในขณะท SUBJECT อยกบทไมมการ

เคลอนไหวใดๆ แตบางกรณ DOLLY OUT อาจจะใชกบ SUBJECT ทเคลอนไหวเขาหากลอง ซงตอง DOLLY OUT ถอย

ออกมาเพอรกษาขนาดของภาพภายในกรอบภาพใหคงท รวมทงถอยออกมาเพอรกษาระยะชดของภาพใหคงทดวย

2.4 การทรค (TRUCKING)

เปนวธการเคลอนกลองขนพนฐานอกลกษณะหนงทนามาใชกบการนาเสนอภาพเพอการสอความหมาย ซงการ

TRUCK นจะเปนการเคลอนกลองไปในแนวขนานกบวตถ โดยการเคลอนกลองขนานไปทางดานขวา (TRUCK RIGHT) และ

ดานซาย (TRUCK LEFT) การใช TRUCK นมมมองของหนากลองจะอยในตาแหนงแนวระดบสายตาเสมอ เชนเดยวกบมม

ของการแพน

การใช TRUCK มจดมงหมายเพอเสนอรายละเอยดของเหตการณหรอเพอแสดงใหเหนถงรายละเอยดดานขางของ

SUBJECT หรอของฉากใดฉากหนงอยางตอเนอง หรอมจดมงหมายเพอการเชอมโยงภาพระหวาง ACTION หนงไปยงอก

ACTION หนงทอยในทศทางอนแตอยในเหตการณเดยวกน ซงการเคลอนกลองดวยการ TRUCK น เปนการเคลอนไปทงตว

กลองและฐานรองรบกลอง โดยภาพทเกดขนจะมลกษณะคลายๆ กบการเดนผาน SUBJECT หรอเดนผานเหตการณใดๆไป

ทางซายหรอขวา ซงเปนวธการสรางความเคลอนไหวใหเกดกบภาพภายในฉากนนๆ เพอความนาสนใจของเหตการณทกาลง

เกดขน

สรปการเคลอนกลองทมผลตอการเปลยนแปลงลกษณะภาพ

1. การเคลอนกลองเฉพาะตวกลอง แตขาตงกลองยงอยกบท ไดแกการ PAN

2. การเคลอนทงตวกลองขาตงกลอง ไดแก การ DOLLY และการ TRUCK

3. การเปลยนแปลงมมของภาพใหกวางหรอแคบอยางตอเนองไดแก การ ZOOM

2.5 กลองสน (JERK)

JERK กลองสน! เปนการเคลอนกลองอกแบบหนง เพราะจะทาใหตากลองและทมงานรวธการทางานไดงายขนมากกวา

การวาดเฟรมนงๆ การวาดขอบเฟรมซอนเหลอมกนหลายๆ ชน จะชวยแสดงความรสกสนหรอแกวงไกวของภาพได

3. มมกลอง (CAMERA ANGLE)

ความสาคญของมมกลอง

มมกลองเปนองคประกอบหนงของภาษาภาพ ทมความสาคญตอการนาเสนอเรองราวตางๆ ผลของภาพทเกดขนจาก

มมกลองในลกษณะตางๆนน เปรยบเสมอนภาพแทนสายตาของกลมเปาหมายทชวยถายทอดความหมายและอารมณความรสก

ตางๆ ใหเกดขนรวมทงชวยสรางผลการรบรทางจตวทยาแกกลมเปาหมายเปนสาคญ

และ



การใชมมกลองไดอยางถกตองามหลกการแหงการรบรจะทาใหการนาเสนอภาพและเนอหาตางๆนนมประสทธผล

ทางการสอสารทวๆ ไปและการสอสารเชงจตวทยา ดงนนจงควรทจะศกษาเรองราวทเกยวของกบมมกลองใหถองแทยงขน ซงมม

กลองทใชในการถายภาพนนกาหนดได 2 ลกษณะ คอ มมกลองในแนวดงและมมกลองในแนวนอน

การกาหนดมมกลองทางแนวดง (VERTICAL VIEW POINT)

การกาหนดมมกลองในแนวดงแบงอ อกเปน 5 ระดบ ตามทมองเหนไดแก

1. การถายภาพจากมมสงมากพเศษ (EXTREME HIGH ANGLE SHOT)

2. การถายภาพจากมมสง (HIGH ANGLE SHOT)

3. การถายภาพในระดบสายตา (EYE LEVEL SHOT)

4. การถายภาพจากมมตา (LOW ANGLE SHOT)

5. การถายภาพจากมมตามากพเศษ (EXTREME LOW ANGLE SHOT)

การกาหนดตาแหนง และระดบความสงตาของกลองทางแนวดงหรอแนวตง สรปไดเปน 3 ระดบ ดงน


2. การถายภาพระดบสายตา (EYE LEVEL SHOT)



การถายภาพจากมมตา เปนการกาหนดตาแหนงของกลองใหตากวาระดบขงสงทถกถาย หรอกลองยใน

ตาแหนงทตากวาระดบสายตา ซงมจดมงหมายในการนาเสนอเพอกาหนดใหเปนภาพแทนสายตาของกลมเปาหมาย

ตามความเปนจรงของเหตการณทกาลงเกดขนภายในฉากหรอการแสดงนนๆ เชน ผแสดงทยนอยในตาแหนงทตากวา

มองขนไปยงผแสดงอกคนหนงซงยนอยดานบนทสงกวา ซงผแสดงทงสองฝายอยในเหตการณและชวงเวลาเดยวกน

ดงนนการสรางภาพแทนสายตาหรอการแทนคาความเปนจรงทเกดขนจากการเหน จงเปนตวกาหนดมมกลองตามความ

เปนจรงของจดแหงการมองเหน (POINT OF VIEW) ทเกดขนในเหตการณนนๆ หรออาจสรปจดมงหมายของการ

ถายภาพจากมมตาได 2 ประการ คอ

1.1 เพอการกาหนดภาพทเปนจรงตามเหตการณทกาลงเกดขนภายในฉากนนๆ

1.2 เพอการกาหนดการสอความหมายและการสรางผลการรบรทางจตวทยา

การถายภาพมมตานน จะชวยถายทอดและสอความหมายใหสงทถกถายนนมความยงใหญ มศกดศร มพลง

มอานาจ มความขลง มความศกดสทธ มความแขงแรง มความมงคง มความนาเกรงขาม ซงลกษณะของภาพทถาย

จากมมตานจะสงผลตอการรบรเชงจตวทยาเหมอ หากเหตการณใดหรอสถานการณใด ทตองการสรางการสอ

ความหมายและตองการกาหนดใหผชมมความรสกถงความยงใหญ ความมอานาจ อทธพล ศกดศร หรอใหเกดการ

ไดเปรยบในสถานการณนนๆ ตองกาหนดมมกลองใหเปนมมระดบตาเสมอ

และ



ระดบองศาของการถายทาภาพจากมมตา

การถายภาพมมตา ใหยดเอาองศาของการเงยหนากลองขนทามมกบ SUBJECT ทถกถายเปนหลก โดยการ

เปรยบเทยบกบมมมองในระดบสายตาปกต ซงการถายภาพจากมมตาสามารถแบงออกได 2 ระดบ คอ

1. LOW ANGLE SHOT

2. VERY LOW ANGLE SHOT

LOW ANGLE SHOT

LOW ANGLE SHOT ไดแก การถายภาพจากมมระดบตาทยดเอามมในการถายตามการเงยหนากลองขน

ทามมกบวตถทถกถาย ประมาณตงแต 20 – 40 องศา ซงเรยกการถายภาพทไดจากมมระดบนวา การถายภาพมมตา

VERY LOW ANGLE SHOT

VERY LOW ANGLE SHOT ไดแก การถายภาพจากมมระดบตาทมมมในการถายทาประมาณ 50-60

องศา ซงภาพทไดจากการถายทาในมมระดบนหากเปนภาพอาคารหรอภาพบคคล ภาพทไดจะมลกษณะพเศษทาง

PERSPECTIVE ทใหความรสกสงตระหงานยงใหญ มงคง แขงแรง หรอเรยกภาพทไดจากการถายภาพในมมระดบน

วา ANT EYE VIEW หรอมมตาพเศษ

2. การถายภาพระดบสายตา (EYE LEVEL SHOT)

การถายภาพโดยใชมมระดบสายตา เปนการกาหนดตาแหนงของการตงกลองอยในแนวระดบสายตาปกต

ภาพทไดจากการกาหนดมมระดบสายตาน จะใหความรสกเหมอนจรงตามสภาพทตามองเหน ซงการนาเสนอภาพใน

มมระดบสายตาน ผถายภาพจะตองรกษาความเปนจรงและความถกตองของทกๆ สง ทกๆ อยางทถายทาตามทตา

มองเหน โดยเฉพาะตองระวงเกยวกบเรองของเสนตางๆ ทงเสนในแนวนอน (HORIZONTAL LINE) และเสนใน

แนวดง (VERTICAL LINE) เนองจากเสนตางๆ จะปรากฏอยางชดเจน เชน เสนของแนวขอบฟา เสนนอนของอาคาร

เสนตงของตนไม เสา ซงหากผถายภาพไมระวงในเรองเกยวกนเสนบงคบกรอบภาพดงกลาว จะทาใหเกดการบกพรอง

ของภาพขนได เชน การเอนเอยงไมไดระดบหรอเกดอาการผดสดสวนของวตถ อาการบดเบอน (DISTORTION) ของ

สงทถายอาจผดเพยนไปจากความเปนจรงทตามองเหน


การถายภาพจากมมสง เปนวธการถายภาพทวางตาแหนงของกลองไวในตาแหนงทสงกวาสงทถกถาย ตว

กลองจะตงอยบนทสง และกดหนากลองหรอเลนสใหเปนมมตาลงมา มมในการกดหนากลองจะกดตาลงเปนมมกองศา

นนขนอยกบจดมงหมายของการถายทา และการนาเสนอภาพในลกษณะมมสงดงกลาวมจดมงหมาย ดงน

3.1 เพอถายทอดตามความเปนจรง ของเหตการณทกาลงเกดขนตามตาแหนงแหงการมองเหนภายในฉากใด

ฉากหนง เชน ผแสดงทอยบนทสงมองลงไปยงทตากวา หรอผแสดงคนหนง ซงเปนผ รายกาลงวงหนตารวจขนไปอยบน

บนไดขนทส มองลงมายงพนชนลางซงเหนตารวจกาลงวงตามบนไดขนไปทงตารวจและผ รายตางอยในเหตการณ

เดยวกนในชวงเวลาเดยวกน และภาพของตารวจทอยดานลางนน เปนภาพทเกดจากความเปนจรงตามตาแหนงแหง

และ



การมองเหนของผ รายทอยบนพนทๆ สงกวาหรอเรยกวาเปนภาพแทนสายตาของผ รายทมองตารวจจากทสง

3.2 เพอสรางการรบรเชงจตวทยา เนองจากลกษณะของภาพทเกดขนจากการใชมมสงจะสงผลทางการรบร

พเศษเชงจตวทยาและใหความรสกวา SUBJECT ทถกถายนน อยในสภาพทออนแอ หมดหวง สนหวง ถกจากด ถก

ครอบงา ถกบงคบ หมดทางส ดอยศกดศร ไมมความสาคญ หรอภาพทไดจะใหความรสกเหมอนหนงลดบทบาทของ

SUBJECT นน อยางสนเชง

ดงนน หากมจดมงหมายในการนาเสนอภาพ เพอใหไดความหมายและความรสกเชงจตวทยาการรบร เพอให

SUBJECT นนๆ ตกอยภายใตอทธพล มความออนแอ อางวาง ถกทอดทง โดดเดยว หรอไรคณคา แลวจะตอง

นาเสนอภาพทไดจากการถายทาจากการกาหนดมมกลองใหเปนมมสงเทาเสมอ

ระดบองศาของการถายภาพจากมมสง

ในทางปฏบตนนไดกาหนดใหองศาของกลองทกดมมลงไปยงสงทถายเปนเกณฑในการกาหนดมมระดบตางๆ

ซงการถายภาพจากมมสงแบงออกได 4 ระดบ คอ

1. HIGH ANGLE SHOT

HIGH ANGLE SHOT หมายถง การถายภาพจากมมระดบสง ทมมมของการถายทาประมาณ 20 – 40

องศา ซงเรยกวา การถายภาพจากมมสงปกต

2. VERY HIGH ANGLE SHOT

VERY HIGH ANGLE SHOT หมายถง การถายภาพจากมมระดบสงทมมมของการถายทาประมาณ 50 –

60 องศา ซงเรยกวาการถายภาพจากมมสงมาก

3. OVERHEAD SHOT

OVERHEAD SHOT หมายถง การถายภาพจากมมระดบสงทมมมของการถายทาตงแต 60 องศาขนไป

โดยทเลนสของกลองจะกดลงเปนแนวดงกบ SUBJECT ทถกถาย ซงหากเปนการถายสงกอสรางภาพทไดจะเหนพนท

สวนบน (TOP VIEW) ทงหมด และหากเปนภาพบคคล ภาพทไดจะเปนดานบนศรษะทงหมด

4. EXTREME HIGH ANGLE SHOT

EXTREME HIGH ANGLE SHOT หมายถง การถายภาพจากมมระดบสงมากพเศษโดยทวไปจะกาหนดเอา

ระยะหางระหวางกลองกบสงทถกถายเปนเกณฑ เชน การถายภาพจากเครองบนทตดตวกลองไวกบสวนทองของ

เครองบน การใชมมกลองระดบสงมากพเศษนมมกดจากเลนสของกลองจะเปนแนวดง 90 องศา ซงเปนการถายภาพ

ทางอากาศทเรยกวา ARIAL SHOT หรอมชอเรยกทวไปวา BIRD EYE VIEW การถายภาพจากมมสงมากพเศษน ม

จดมงหมายโดยทวไปเพอการนาเสนอบรรยากาศ เหตการณ และรายละเอยดเกยวกบสถานทเกดเหต หรอเพอการ

นาเสนอภาพความกวางใหญไพศาลไรขอบเขตของสภาพภมประเทศโดยภาพรวม

ความคดรวบยอดเกยวกบมมกลอง

1. มมกลองใหรายละเอยด และความหมายของเรอง

2. มมกลองสรางและกาหนดความคดรวบยอด

3. มมกลองสรางอารมณความรสกในลกษณะตางๆ

และ



4. มมกลองสรางผลทางการรบรเชงจตวทยา

5. มมกลองกาหนด ระดบ ฐานะ ศกดศร และ สถานภาพของตวละคร

6. มมกลองอธบายเหตการณทกาลงเกดขน

7. มมกลองอธบายรายละเอยดของเหตการณ และสถานทเกดเหต

8. มมกลองสรางความลวงตา และสรางความตอเนอง

9. มมกลองสรางภาพแทนสายตาและสรางภาพแทนตาแหนงแหงการมองเหน

4. ทศทางกลอง (CAMERA DIRECTION)

ทศทางกลอง (CAMERA DIRECTION) หมายถง การกาหนดตาแหนงของกลองขณะจบภาพเหตการณทกาลงเกดขน

การกาหนดทศทางกลองมความสมพนธกบการเคลอนไหวของ SUBJECT เสมอ ซงกาหนดทศทางของกลองได 3 ทศทาง โดย

ยดเอา SUBJECT ทถกถายเปนหลก คอ

1. ทศทางดานหนา (FRONT DIRECTION)

2. ทศทางดานขาง (SIDE DIRECTION)

3. ทศทางดานหลง (BACK DIRECTION)

การกาหนดทศทางของกลองจากดานหนาและดานขางของ SUBJECT นน เปนการกาหนดการวางตาแหนงของกลอง

แตละกลองในกรณทอาจใชกลองหลายตวพรอมๆ กน ซงทศทางของกลองลกษณะนจะตองเคลอนไหวและอยในองศาของการ

เคลอนทเพยง 180 องศาเทานน องศาของทศทางในการเคลอนกลองเปนมม 180 องศานน เปนการกาหนดทศทางของกลอง

ใหอยในแนวเสนแกนการแสดง (AXIS OF ACTION) ซงหากเคลอนกลองหรอกาหนดทศทางของกลองขามเสนแกนการแสดง

เดน 180 องศา เมอใดจะทาใหเกดการไขวเขวและสบสนตอการสอความหมาย เนองจากทศทางของ ACTION หรอทศทาง

ตาแหนงของตวแสดงจะเปลยนไปทนทจงควรระมดระวงและทาความเขาใจในเรองของทศทางกลองและเสนแกนการแสดงให

เขาใจ

ดงนนการถายทาการแสดงทภายในเหตการณมฉากหลงเปนหลกนอกจากจะตองคานงถงองศาของเสนแกนการแสดง

แลว กรณใชกลองโทรทศนหลายกลองรวมกน การจบภาพควรคานงถงทศทางของใบหนาและทศทางทผแสดงเคลอนทไปดวย

ทงนเพอการตดภาพระหวางกลองแตละตวเชอมโยงทศทางการมองหรอการเคลอนทไปของตวแสดงไดอยางถกตอง ในกรณนหาก

วางตาแนงของทศทางกลองไมถกตอง อาจทาใหตดภาพเชอมตอทศทางของผแสดงผดไดงาย เชน ในกรณทใชกลอง 2 กลอง

จบภาพบคคล 2 คนกาลงหนหนาสนทนากน เหตการณนหากตองการตดภาพของแตละกลองดวยสวชเชอรใหเหนบนจอรบภาพ

เปนภาพขนาดบคคลเดยว (SINGLE SHOT) ภาพทตดจากกลองทง 2 แตละครงจะตองใหคนทง 2 ทสนทนาหนหนาเขาหา

กน ซงหมายความวาองศาและตาแหนงของกลองทง 2 กลองจะตองไมเคลอนไหวขามพนทๆ เกนมม 90 องศาของกลองตวใด

ตวหนงเปนอนขาด หากเมอใดทภาพใบหนาของผสนทนาหนไปในทศทางเดยวกน แสดงวาการกาหนดทศทางของกลองผดซง

เรยกวา การถายผดค (MISMATCHED SHOT) ซงจะทาใหเกดการสบสน สอความรสกผดธรรมชาตและการสอความหมายได

เสนแกนการแสดง (AXIS OF ACTION)

เนองจากการนาเสนอภาพจากกลองโทรทศน เปนการนาเสนอภาพในลกษณะ 2 มต ซงมฉากหลงเปนตวกาหนด

จดสนสดความลก การเคลอนกลองขามทศทางดานขางของตวแสดงออกไปดานหลงจะมผลทาใหทศทางของภาพทไดเปลยนไป

และ



หรอเกดการกลบขางของตาแหนงของผแสดงจากซายกลายเปนขวา ดงนนการถายทาจงกาหนดใหกลองอยในทศทางภายในเสน

แกนการแสดงเสมอ

เสนแกนการแสดงมความสาคญตอเทคนคการวางกลอง ทงนเพอใหผชมดภาพอยางถกตอง เสนแกนการแสดงจะถก

กาหนดใหวางอยในแนวขนานกบวตถ (SUBJECT) เปนมมตรง 180 องศาเสมอ

การจดวางตาแหนงของกลองไวในทศทางดานหนาของเสนแกนการแสดง จะทาใหภาพของคสนทนา 2 คนหนหนาเขา

หากนอยางเปนความจรง และหากใชกลอง A วางไวในตาแหนงทศทางลวงลาเขาไปดานหลงเสนแกนการแสดง ภาพทไดจาก

กลอง A ภาพผชายจะหนหลงใหกบผหญงทนท ซงผดหลกแหงความจรง

การถายผดค (MISMATCHED SHOT)

การถายผดคเปนผลจากการตดภาพขามกลอง ในกรณใชกลองหลายกลองและวางตาแหนงกลองไวหลายทศทาง

รายการโทรทศนประเภทสนทนานน นอกจากจะกาหนดทศทางของกลองใหอยในพนทดานหนาของเสนแกนแสดงแลว ยงตอง

คานงถงหลกแหงการตดภาพเชอมโยงจากกลองแตละกลองอกดวย แมวาจะไดกาหนดทศทางของกลองถกตองแลว หากตดภาพ

เชอมโยงผดคจะมผลทาใหการสอความหมายไขวเขวได ดงตวอยางจากภาพบคคลทกาลงนงในแนวเดยวกนและใชกลอง 3

กลองจบภาพ ซงหากตดภาพทไดจากกลอง 1 ไปยงกลอง 3 ภาพทไดจะสอไดวา นายบ ทอยในจอดานขวาของกลอง 1

กระโดดขามมาอยในจอดายซายของกลอง 3 ซงผดความจรง

ดงนนการเชอมตอทศทางของภาพในกรณน ทถกตองจะตองตดภาพจากกลอง 1 ไปยงกลอง 2 และกลอง 3

ตามลาดบ จงจะทาใหทศทางของ SUBJECT ไมเปลยนแปลง และเพอไมใหเกดการผดพลาดในการตดภาพผดค ในกรณใช

กลอง 2 กลองขนไป มหลกการการตดภาพงายๆ คอ อยาตดภาพขามองศาในการจบภาพของแตละกลองเกน 90 องศา โดย

ยดเอามมการตงฉากกบเสนแกนการแสดงตรงจดกงกลางเปนหลก

5. จดแหงการมองเหน (POINT OF VIEW)

POINT OF VIEW เปนองคประกอบทสาคญตอการนาเสนอเหตการณและเนอหา การใชจดแหงการมองเหน จะเปน

การกาหนดใหผชมหรอกลมเปาหมายเขาไปรวมอยในเหตการณหรออยนอกเหตการณนนๆ POINT OF VIEW เปนลกษณะของ

ภาษาภาพอยางหนง ทสอความหมายหรอสอเรองราวตางๆ สกลมเปาหมาย โดยทวไปนนภาพเคลอนไหวและภาพนง ทสอ

ความหมายหรอสอเรองราวตางๆ สกลมเปาหมาย โดยทวไปนนภาพเคลอนไหวและภาพนงนน ภายในตวของภาพยอมเปนสอ

ชนดหนงทบรรจเอาสารหรอหรอเรองราวเขาไวเพอการสอสารไปยงผชม ดงนน POINT OF VIEW จงเปนจดแหงการมองเหน

ภาพ ทสามารถกาหนดความรสกและบทบาทของผชม (AUDIENCE ROLE) ทมตอเหตการณไดหลายลกษณะ เนองจากการ

ชมภาพยนตรแตละเรองนนหากสงเกตใหดจะพบวาบางครงผชมไดถกกาหนดใหมความรสกเสมอนหนงเขาไปรวมอยในเหตการณ

ทเกดขนจรงๆ เชน ความรสกตนเตน หวว ผวา สนกสนาน หวาดเสยว หรอบางครงผชมจะถกกาหนดใหมความรสกวาเขาไป

แอบดอยางใกลชดหรอบาครงกเปนเพยงผสงเกตการณอยหางๆ เทานน

อารมณความรสกตางๆ ทเกดขนขณะทชมภาพยนตรนน เปนบทบาทหรเปนจดแหงการมองเหนของผชม ซงถกกาหนด

โดยภาษาภาพในลกษณะตางๆ และการทจะทาใหผชมเขาไปอยในตาแหนงแหงบทบาทใดๆ ไดอยางสมจรงแคไหนนน ขนอยกบ

ความสามารถของการนาเสนอภาพดวยลกษณะนนๆ เปนหลก

และ



ลกษณะการนาเสนอภาพ ตามจดแหงการมองเหน (FORMAT OF POINT OF VIEW)

1. OBJECTIVE POINT OF VIEW

การนาเสนอภาพในลกษณะน เปนการนาเสนอภาพเหตการณตางๆทเปรยบเสมอนภาพแทนคาการมองเหนโดยทวของ

ผชม โดยทผชมไมมสวนรวมยในเหตการณนนๆ ผลของภาพในลกษณะ OBJECTIVE POINT OF VIEW น จะใหความหมาย

เกยวกบการรายงานเหตการณตางๆ โดยบอกใหทราบวาเกดอะไรขนทไหน เกดขนเมอไร และเกดขนอยางไร ผชมมความรสก

ธรรมดาๆ เหมอนกบการมองเหตการณออยหางๆ หรเปนเพยงการสงเกตการณเทานน

การนาเสนอภาพในลกษณะน ไดแก การถายภาพพนฐานทวๆ ไป ทมจดมงหมายเพอบนทกเหตการณทเกดขน เชน

ภาพจากรายการสารคดทองเทยว สารคดชวตสตว หรอสารคดทมเนอหาอนๆ โดยกาหนดมมกลอง ทศทางกลอง และขนาด

ภาพในลกษณะทวๆ ไป

2. SUBJECTIVE POINT OF VIEW

SUBJECTIVE POINT OF VIEW เปนการนาเสนอภาพในลกษณะทดงผชมเขาไปรวมในเหตการณทเกดขนจรงๆ เชน

ตารวจกาลงขบมอเตอรไซคไลยงผ รายทกาลงวงเขาไปในตรอกแคบๆ อยางสดชวต ซงมคนซอนทายเปนตารวจคนหนงกาลงจอง

ปนไปยงผ ราย ภาพเหตการณน ผถายทาจะตองนงถายภาพในตาแหนงของตารวจทนงซอนทายรถจกรยานยนตซงตองนงซอน

ทายคนขบอยในตาแหนงเดยวกบปน กลองจะสรางภาพแทนสายตาของผชมใหมความรสกวาเปนเสมอนมอปนทกาลงตดตามยง

ผ รายเอง

และ



ภาพลกษณะน เปนการกาหนดภาพในรปแบบการดงผชมเขาไปพวพนกบเหตการณทเกดขน ซงจะเปนการสราง

อารมณความรสกทตนเตน หวาดเสยว ใหเกดขนกบผชม นอกจากการนาเสนอภาพโดยใชรปแบบของ OBJECTIVE POINT

OF VIEW และ SUBJECTIVE POINT OF VIEW แลว ยงมรปแบบการนาเสนอภาพอกลกษณะหนงทกาหนดบทบาทของ

ผชมใหเขาไปรบรเหตการณอยางใกลชด แตไมถงกบเขาไปมสวนรวมในเหตการณเหมอนรปแบบของ SUBJECTIVE POINT

OF VIEW

การนาเสนอภาพในรปแบบทใหผชมเขาไปรบรอยางใกลชด เปนวธการทอยในลกษณะกากงระหวาง OBJECTIVE

POINT OF VIEW และ SUBJECTIVE POINT OF VIEW เปนการใชเทคนคของการวางตาแหนงและทศทางของกลอง

โดยทวไปจะใชกบฉกหรอเหตการณทมผแสดงสองคนกาลงสนทนากนอย กลองจะถายผานไหล (OVER SHOULDER SHOT)

ของผแสดงคนหนงไปยงใบหนาของอกคนหนงทมองมายงทศทางของคสนทนา แตไมมองตรงมาทกลองซงภาพในลกษณะนจะ

สรางใหผชมเกดความรสกเหมอนกบไดอยใกลชดเหตการณทผแสดงสองคนสนทนากนอย

การนาเสนอภาพลกษณะทดงผชมเขาไปมสวนรบรอยางใกลชดน สวนใหญจะกาหนดมมกลองและทศทางกลอง ดวย

การถายผานศรษะหรอผานไหลบคคลหนงไปยงสงทตองการจะถาย ซงรปแบบการถายทาแบบนจะใชกบเหตการณทมบคคล 2

คน หรอมากกวากได

6. ความตอเนองของภาพ (CONTINUITY)

ความหมายของความตอเนอง

ความตอเนอง หมายถง ความสมพนธเชอมโยงอยางกลมกลน ของเหตการณตางๆ (EVENTELY) จงหวะ

(RHYTHM) ลกษณะภาพ (TYPE OF SHOT) เนอหา (CONTENT) และชวงเวลา (TIME & SPACE)

ความตอเนองเปนภาษาภาพอยางหนงทใชเพอการเชอมโยงเนอหาหรอเรองราวทนาเสนอใหกลมกลนตอการสรางการ

รบรเกยวกบชวงเวลาของเหตการณตางๆทนาเสนอ หากการนาเสนอรายการโทรทศนใดๆ ขาดความตอเนองของเนอหา ภาพ

ชวงเวลา หรอ เหตการณแลว รายการโทรทศนนนๆ กจะเปนรายการโทรทศนทสมบรณไมไดอยางแนนอน

แบบของความตอเนอง

ความตอเนอง เปนภาษาภาพทมรปแบบในการนาเสนอหลายลกษณะ โดยแบงความตอเนองได 3 ลกษณะ ดงน

1. ความตอเนองทเกยวกบภาพ (PICTORIAL CONTINUITY)

2. ความตอเนองทเกยวกบชวงเวลา ระยะเวลา (SPATIAL CONTINUITY)

3. ความตอเนองทเกยวกบเหตการณ (EVENT CONTINUITY)

แบบลกษณะของความตอเนอง

แบบลกษณะของความตอเนองทนามาใชสรางความตอเนองทางภาพ มดงน

1. CUT

2. FADE

3. DISSOLVE

และ



4. WIPE

5. DE FOCUS

6. RE-FOCUS

7. SWISH PAN

CUT

CUT เปนภาษาภาพทนามาใชเพอการสรางความตอเนองทางภาพ โดยมรปแบบหรอลกษณะเปนการตดภาพจากภาพ

หนงไปสอกภาพหนง หรอตดภาพจากขนาดหนงไปยงภาพอกขนาดหนง ซงเรยกวาเปนการตดภาพระหวาง SHOT หรอตดภาพ

ระหวางเหตการณ

การใช CUT นนมจดมงหมายเพอการเชอมโยงใหเกดความตอเนองดานขนาดภาพ ซงอยในชวงเวลาและเหตการณ

เดยวกนในฉากใดฉากหนง ซงจะทาใหเกดการสอความหมายดานเนอหาอยางตอเนอง และการสรางความตอเนองดวย CUT น

แบงออกไดหลายลกษณะดงน

1. CUT IN

2. CUT AWAY

3. DYNAMIC CUT

4. CROSS CUT

5. INSERT CUT

CUT IN

CUT IN ไดแก ลกษณะการตดภาพระหวาง SHOT หรอตดภาพระหวางขนาดภาพทมขนาดทแตกตางกน เปนการตด

ภาพทนาไปสรายละเอยดของเหตการณ วตถ หรอสงของทมความสมพนธในเนอหาซงกนและกน โดยเปนการตดภาพจาก

ภาพรวมไปสรายละเอยดทเปนยอย ทงนเพอสรางความชดเจนหรอเปนการเพมรายละเอยดของสงๆนน การใช CUT IN นจะ

เปนการชวยเพมระดบอารมณ ความรสก และการรบรของกลมเปาหมายใหเดนชดยงขน เชน การใช CUT IN กบรายการ

ประเภทการสาธต ทตองการนาเสนอรายละเอยดของวสด สงของบางอยาง เปนตน

CUT AWAY

CUT AWAY ไดแก ลกษณะของการตดภาพแทรกเหตการณ โดยการตดภาพจาก SHOT ใด SHOT หนง เขามา

แทรกเหตการณใดเหตการณหนงทกาลงดาเนนเรองอยและเปนเหตการณหลกของเรอง ซงภาพทตดมาแทรกเหตการณหลกของ

เรองนน แมจะเปนชวงสนๆ แตภาพทตดมาแทรกนนมความเกยวของสมพนธกบเนอหาของเรองนนๆ ซงจดมงหมายหลกในการ

ใช CUT AWAY นน เพอการเบยงเบนความสนใจของผชม ใหออกไปจากเรองราวของเหตการณหลกซงกาลงดาเนนอยชว

ขณะหนง จากนนจงตดภาพกลบมาทฉากหลกเพอดงผชมใหกลบเขาสเหตการณเดม ซงการใช CUT AWAY นจะเปนสราง

เสรมความสมพนธดานเนอหาใหสมบรณยงขน

ตวอยางการใช CUT AWAY ไดแก การแขงขนฟตบอลระหวางทมชาตไทยและทมชาตเกาหล ณ ราชมงคลาสถาน

ซงกลองไดนาเสนอภาพการแขงขนภายในสนามฟตบอลทตนเตนเราใจ ผลดกนรกผลดกนรบระหวางทงสองทม และในชวงหนง

ศนยหนาทมไทยพาบอลเลยงเดยวลากผานกองหลงของทมเกาหลใตคนแลวคนเลา และเขาไปผจญหนากบผ รกษาประตของทม

และ



เกาหลตวตอตว จากนนศนยหนาทมไทยแทงลกหลบผ รกษาประตเกาหลเขาไปตงตาขายอยางสวยงาม ในชวงนภาพจะตดจาก

ชวงทลกฟตบอลเขาไปตงตาขายนนกลบไปเปนภาพของผชมชาวไทยทอยบนอฒจรรยทนงซงกาลงกระโดดโลดเตนไชโยโหรอง

ดวยความดใจ โดยทภาพของผชมฟตบอลทแสดงปฏกรยาดใจนจะถกตดใหเหนเพยงไมกวนาท แลวภาพจะถกตดกลบไปยง

เหตการณหลกของการแขงขนทสนามฟตบอลอกครงหนง เหนภาพผ เลนทมไทยวงรอบสนามและกระโดดกอดกนดวยความดใจ

ซงชวงเวลาของการตดภาพจากสนามฟตบอลไปยงผชมทกาลงดใจอยบนอฒจรรยนนเรยกวา CUT AWAY

DYANMIC CUT

DYANMIC CUT เปนภาพภาษาภาพพนฐานอกลกษณะหนง ทใชเพอการสรางความตอเนองทางภาพ ชวงเวลา ฉาก

และเหตการณ และสถานท การใช DYANMIC CUT นนมจดประสงคหลกเพอการเชอมโยงเนอหาของเหตการณใดเหตการณ

หนงเขากบเหตการณอกเหตการณหนงทมความเกยวของกนในเนอหา การใช DYANMIC CUT เพอการเชอมโยงน อาจจะใช

เชอมโยงไดทงเหตการณทอยในชวงเวลาเดยวกนหรอเหตการณทตางชวงเวลากน แตทสาคญทสดนนเหตการณตางๆทใช

DYANMIC CUT เปนตวเชอมโยงนนจะตองมความสมพนธกนในเนอหาเสมอ นอกจากน DYANMIC CUT อาจจะใชสอ

ความหมายเพอการเปลยนแปลงเหตการณทเกยวของกบการลวงเลยไปของเวลา เชนจากเหตการณและชวงเวลาหนงทตวละคร

ตวหนงอยในวยเดก แลวใช DYANMIC CUT ตดภาพเปลยนไปเชอมโยงกบเหตการณอกชวงเวลาหนงทเดกคนนนเปนหนมวย

20 ป เปนตน

รปแบบการใช DYANMIC CUT

DYANMIC CUTมชอเรยกอกอยางหนงวา INVISIBLE CUT แบงเปน 3 ลกษณะ คอ

1. การใช DYANMIC CUT เชอมโยงเหตการณดวยภาพ

2. การใช DYANMIC CUT เชอมโยงเหตการณดวยเสยง

3. การใช DYANMIC CUT เชอมโยงเหตการณดวยภาพและเสยง

ตวอยางการใช DYANMIC CUT เพอเชอมโยงภาพและเสยง

ในเหตการณและฉากๆ หนง ตารวจยศ รตอ . คนหนงยนถอปนเดนไปมาอยางอารมณเสย ทไมสามารถจบคนราย

ปลนรานทองได และ รตอ . คนนไดยกปนขนเลงตรงมายงกลองซงกาลงจบภาพลากลองของปนกระบอกนนเปนภาพขนาดใกล

มากพรอมกบมคาพดของ รตอ . ผนนวา “ถาเจอมงอกครงละกอ มงเสรจกแนไอเสอสก ” ขณะนนภาพตดไปรบภาพทปนอก

กระบอกหนงซงเปนภาพขนาดใกลมากซงภาพอยในตาแหนงและทศทางกลองทจบภาพปนของ รตอ .คนนน พรอมกบมคาพด

ของโจรปลนรานทองทชอวาเสอสกพดขนมาวา “ไอสารวตรก ถากเจอมงอกละกอ ไมมงกกตองตายกนไปขางหนง ” พรอมกบซม

ภาพออกใหเหนอกฉากหนง ซงเปนทหลบซอนของแกงโจรปลนรานทอง

จากการยกตวอยางดงกลาวไปแลวนน จะเหนวาในชวงของการเปลยนภาพกระบอกปนและคาพดของสารวตรจากฉาก

ซงเปนสถานตารวจแหงหนงมารบภาพกระบอกปนในตาแหนงและขนาดภาพเดยวกน พรอมคาพดของเสอสกหวหนาโจรปลนราน

ทองซงอยอกสถานทหนงนน เปนการใช DYANMIC CUT โดยอาจจะเชอมโยงเหตการณดวยภาพเพยงอยางเดยว เชอมโยง

ดวยเสยงอยางเดยว และหรออาจจะเชอมโยงดวยภาพและเสยงทงสองอยางกได

และ



CROSS CUT

การใช CROSS CUT น มกใชกบเหตการณใดเหตการณหนง ซงกาลงดาเนนเรองอย แลวมเหตการณอนๆ ท

เกยวของกบเหตการณแรกนนเขามาแทรก ซงเหตการณทตดเขามาแทรกน จะเปนเพยงเหตการณประกอบเหตการณหลกทกาลง

ดาเนนเรองอย โดยเหตการณทแทรกเขามานจะถกตดแทรกในชวงระยะเวลาสนๆ และจะถกตดแทรกเปนชวงๆ สลบไปมากบ

เหตการณแรกหรอเหตการณหลกอยางตอเนอง ดงนนเหตการณทงสองนนจะตองเปนเหตการณทอยในชวงเวลาเดยวกน มความ

เกยวของกนแตตางสถานทกน ซงลกษณะการนาเสนอเหตการณของสองเหตการณหรอมากกวาสองเหตการณทมความเกยวของ

กนดงกลาวนนเรยกวา CROSS CUT และการใช CROSS CUT นน ไมจาเปนวาจะตองใชไดเพยงแคสองเหตการณเทานน

อาจจะมเหตการณอนๆ อกหลายๆ เหตการณเขามาแทรกเหตการณหลกนนในเวลาเดยวกน และเชอมโยงเหตการณตางๆ

เหลานนเขาดวยกนกได

ตวอยางสถานการณการใช CROSS CUT

จากตวอยางเหตการณน ภาพจะนาเสนอเหตการณทผ รายฉดลกสาวผใหญบานขนรถกะบะโฟรวลหนออกจากหมบาน

บงไปตามถนนสายหนงอยางเรงรบ ซงเหตการณนจะถอวาเปนเหตการณหลกของเรอง จากนนภาพจะตดกลบไปทบานของ

กานนซงมลกบานมาแจงความและกาลงจะออกตดตามผ รายไป จากนนภาพตดกลบไปทสถานตารวจทางหลวงแหงหนงซงอยรม

ถนนสายหนง ซงผ เหนเหตการณมาแจงวา มคนรายฉดผหญงคนหนงเขาปาไป โดยทงรถไวขางทาง เมอตารวจไดรบแจงกรบ

ขนรถพรอมกาลงตารวจไปยงจดทมผมาแจงความทนท ภาพตดกลบไปทผ รายทกาลงฉดลากลกสาวผใหญบานเขาไปในปา โดย

ลกสาวผใหญบานพยายามดนรนขดขนตลอดเวลา ภาพตดกลบไปทกานนพาลกบานมาพบรถจบของผ รายขางทางและพา

ลกบานลยปาเขาไป ภาพตดกลบไปทตารวจมาถงจทผ รายทงรถไว และพากาลงเจาหนาทบกเขาไปในปา ภาพตดกลบมาทผ ราย

พาลกสาวผใหญบานเขาถงกระทอมกลางปาหลงหนง แลวจบลกสาวผใหญบานมดไวในกระทอมและกาลงจะทาอนาจาร ภาพ

ตดกลบมายงกานนและลกบานและตารวจมาถงบรเวณกระทอมหลงนนและลอมไว พรอมกบประกาศใหผ รายปลอยตวลกสาว

ผใหญบานและออกมามอบตวตอเจาหนาทเสย

จากสถานการณสมมตซงเปนตวอยางของการใช CROSS CUT ดงกลาวนน จะเหนวาภาพจะตดกลบไปมาระหวาง

เหตการณทเกดขนอยางตนเตน ซงเปนสวนทมความเกยวของกนและเกดขนในชวงเวลาเดยวกน โดยมเหตการณหลกซงเปน

THEME หลกของเรอง แลวมสถานการณอนๆ เขามาประกอบ เพอสรางความสมบรณใหเกดขนกบเนอหา โดยใช CROSS

CUT เปนตวเชอมโยงเหตการณตางๆ เหลานนเขาดวยกน

FADE

FADE เรยกในภาษาไทยไดหลายชอ เชน การเลอนภาพ การจางภาพ ซงเปนภาษาภาพพนฐานอกลกษณะหนง ทม

ความสาคญตอการสรางความตอเนองทางภาพ ความตอเนองของชวงเวลา และความตอเนองของเหตการณ

จดมงหมายในการใช FADE เพอสรางความตอเนอง

การใช FADE เพอสรางความตอเนองของรายการโทรทศนนน มจดมงหมายเพอสรางความตอเนองทางภาพ ความ

ตอเนองของชวงเวลา และความตอเนองของเหตการณดงน

1. ใช FADE เพอการเปดเรอง การบอกจดเรมตน การเรมตนเหตการณ การเรมชวงเหตการณของแตละฉาก

และ



2. ใช FADE เพอบอกการเปลยนไปของเหตการณ การจบชวงของฉาก การปดเรอง การจบเรอง การเปลยนไปของ

ชวงเวลา การสนสดเหตการณ

3. ใช FADEเพอบอกการเปลยนแปลงสถานท

4. ใช FADE เพอการเชอมโยงชวงเวลาหนงสอกชวงเวลาหนง

5. ใช FADE เพอการเชอมโยงเวลา เหตการณ และสถานทเขาดวยกน

6. ใช FADE เพอสรางความตอเนองดานภาพและเนอหา

แบบลกษณของการใช FADE เพอการสอความหมาย

FADE หรอการจางภาพ มรปแบบในการใช 2 รปแบบ คอ FADE IN และ FADE OUT

FADE IN

FADE IN หมายถง การจางภาพเขา เปนรปแบบทใชกบการสอความหมายทตองการจะบอกใหกลมเปาหมายทราบวา

เรองกาลงเกดขน หรอ เรองกาลงเรมตนขน (INTRODUCTORY) หรอใชในกรณทตองการเปดฉากใหม สถานทแหงใหมในชวง

ใดชวงหนง และนอกจากน FADE IN ยงใชในความหมายทเปนนามธรรมตางๆ เชน การใช FADE IN เพอแสดงความหมาย

วามการเกดขน การอบตขน การกาเนดขน การปรากฏขน เปนตน

FADE OUT

FADE OUT หมายถง การจางภาพออก เปนรปแบบทใชกบการสอความหมายในลกษณะตรงขางกบ FADE IN คอ

ใช FADE OUT เพอตองการทจะบอกใหกลมเปาหมายทราบวา เรองนนๆ หรอเหตการณนนๆ จบลงแลว เรองนนๆ เหตการณ

นนๆ สนสดลงแลว มความถง การจบสน การจบฉาก การจบเรอง การจบรายการ เปนตน และอาจใชกบความหมายทเปน

นามธรรม เชน หมายถงการสญสน การดบสญ การยตการอวสาน เปนตน

DISSOLVE

DISSOLVE หรอเรยกวา การจางภาพซอน ซงในทางเทคนคนน DISSOLVE เปนลกษณะของภาพทเกดขนจากการ

สรางภาพแบบ FADE IN และ FADE OUT ซอนกนในชวงเวลาสนๆ และภาพทซอนกนในชวงระยะเวลาสนๆ ทปรากฏบน

จอโทรทศนนนเรยกวา การ DISSOLVE

การใช DISSOLVE เพอการสอความหมาย

DISSOLVE หมายถง การจางซอน ใชสอความหมายเมอตองการสรางการรบรเกยวกบการเปลยนแปลงไปของ

ชวงเวลา เหตการณและสถานทเปนหลก โดยเฉพาะในเรองของการสรางความตอเนองและการเปลยนไปของชวงเวลานน การใช

DISSOLVE จะชวยใหการสอความหมายและการรบรของกลมเปาหมายเปนไปอยางถกตองมากกวาการใชความตอเนองรปแบบ

อนๆ

นอกจากจะใช DISSOLVE เพอสรางความตอเนองและเชอมโยงเหตการณ รวมทงสรางการสอความหมายเกยวกบการ

เปลยนไปของชวงเวลาแลว DISSOLVE ยงนามาใชกบการสอความหมายในกรณทจะสรางการรบรเกยวกบความนมนวล ความ

กลมกลนระหวางการเปลยนขนาดภาพ และการเปลยน SHOT อกดวย

และ



สรปจดมงหมายในการใช DISSOLVE เพอการสอความหมาย

1. ใช DISSOLVE เพอแสดงการเปลยนแปลงไปของชวงเวลาในเหตการณ

2. ใช DISSOLVE เพอแสดงการเปลยนแปลงของเหตการณตางๆ

3. ใช DISSOLVE เพอแสดงความเปลยนไปของสถานท

4. ใช DISSOLVE เพอสรางความกลมกลนระหวางการเปลยน SHOT ตางๆ

5. ใช DISSOLVE เพอสอความหมายเกยวกบสงๆ หนงกลายไปเปนอกสงหนง

WIPE

WIPE เปนภาษาภาพพนฐานอกลกษณะหนงทนามาใชสรางความตอเนองทางภาพซงจะมสวนชวยใหการผลตรายการ

โทรทศนมความสมบรณดานการสอความหมายมากขน WIPE เปนรปแบบของการกวาดภาพ ซงมรปแบบ (PATTERN) ท

นามาใชในการกวาดภาพมากมายหลายรอยหลายพนรปแบบ และรปแบบของการกวาดภาพจะมมากนอยแคไหนนนขนอยกบ

การออกแบบของบรษทผผลตเครองสรางผลพเศษทางภาพเปนหลก นอกจากนความแตกตางของรปแบบและจานวนแบบของการ

กวาดภาพยงขนอยกบระดบของการใชงานวาเปนเครองสรางผลพเศษทางภาพทผลตขนเพอใชกบงานระดบสมครเลน ระดบกง

อาชพ ระดบอาชพ หรอระดบสถานวทยโทรทศน เปนตน

แนวคดในการใช WIPE เพอการสอความหมาย

WIPE เปนรปแบบการกวาดภาพทนามาใชสอความหมายในลกษณะตางๆ ดงน

1. ใช WIPE เพอการเปลยนฉากสฉาก

2. ใช WIPE เพอการเปลยน SHOT ส SHOT

3. ใช WIPE เพอการเปลยนแปลงจากสถานทหนงไปเปนอกสถานทหนง

4. ใช WIPE เพอการเปลยนแปลงจากเหตการณหนงไปสอกเหตการณหนง

5. ใช WIPE เพอการเปลยนแปลงเกยวกบชวงเวลา

6. ใช WIPE เพอแสดงการเปรยบเทยบเกยวกบเหตการณ เนอหา และอนๆ

DE - FOCUS

DE – FOCUS เปนภาษาภาพอกลกษณะหนง ทนามาใชเพอการสรางความตอเนองทางภาพ โดายนามาสรางการรบร

และการสอความหมายเกยวกบการเปลยนไปของชวงเวลา เหตการณ และสถานท นอกจากน DE – FOCUS ยงนามาใชสอ

ความหมายในลกษณะของความฝน ความมนงง ความไมรสกตว การขาดสต ความสบสน หรอ การระลกถงสงใดสงหนง

ลกษณะของภาพทเกดจากการใช DE – FOCUS

DE – FOCUS เปนแบบลกษณหนงของผลพเศษทางภาพ ทนามาสรางความตอเนองทางภาพ ซงภาพทเกดจากการใช

DE – FOCUS จะเรมจากภาพ SHOT ใด SHOT หนง หรอภาพขนาดใดขนาดหนงทมความชดเจน แลวภาพนนจะคอยๆ

เลอนไปสความพรามว (BLUR) จนภาพนนขาดความชดเจนในทสด

และ



แนวคดในการใช DE – FOCUS เพอการสอความหมาย

1. ใช DE – FOCUS เพอการสรางความตอเนองเกยวกบเวลา

2. ใช DE – FOCUS เพอการสรางความตอเนองเกยวกบเหตการณและสถานท

3. ใช DE – FOCUS เพอการเชอมโยงเกยวกบเหตการณและสถานท

4. ใช DE – FOCUS เพอสอความหมายเกยวกบการยอนระลกถงอดต

5. ใช DE – FOCUS เพอสอความหมายเกยวกบความรสกทสบสนงนงง ขาดสต

6. ใช DE – FOCUS เพอสอความหมายเกยวกบการระลกถงเหตการณทยงไมเกดขน

7. ใช DE – FOCUS เพอสอความหมายเกยวกบการสรางภาพแทนการจนตนาการ

8. ใช DE – FOCUS เพอการเปลยนแปลงเกยวกบชวงเวลา

9. ใช DE – FOCUS เพอสอความหมายเกยวกบ การจตนาการ ควาฝน การนกคด

10. ใช DE – FOCUS เพอสอความหมายเกยวกบจตใตสานกทปราศจากการควบคม

RE – FOCUS

RE – FOCUS เปนภาษาภาพทนามาใชสรางความตอเนองทางภาพ มจดประสงคในการใชเพอการสอความหมายใน

ลกษณะทตรงขามกบการใช RE – FOCUS ซงลกษณะของภาพทเกดจากการใช RE – FOCUS นน จะเปนภาพทเรมชดเจน

แลวคอยๆ เบลอรหรอพรามวไปในทสด แตลกษณะของภาพทเกดจากการใช RE – FOCUS นนจะมลกษณะของภาพทเรมจาก

พรามวแลวภาพนนคอยๆกลบมาชดเจนอกครง ซงลกษณะของภาพทเรมจากพรามวแลวชดเจนนนเรยกวา “IN FOCUS” สวน

ภาพทเรมจากชดเจนแลวคอยๆ เบลอรหรอพรามวแลวชดเจนนน เรยกวา “OUT OF FOCUS” และทง DE – FOCUS และ

RE – FOCUS นนเปนผลมาจากการปรบวงแหวนระยะชด (FOCUS RING) ของเลนสกลองโทรทศนนนเอง

แนวคดในการใช RE – FOCUS เพอการสอความหมาย

RE – FOCUS นามาใชกบแนวคดเพอการสอความหมายหลายลกษณะ ดงน

1. เพอการสรางความตอเนองของชวงเวลา เหตการณ และสถานท

2. เพอสอความหมายเกยวกบการเปลยนไปของชวงเวลา

3. เพอการเชอมโยงระหวาง SHOT ตอ SHOT และฉากตอฉาก

4. เพอสอความหมายเกยวกบการระลกได การหวนระลกมาสจตสานกเดมทเปนปกต

5. เพอสอความหมายเกยวกบการรสกตว การคนสต การตนจากภวงค ตนจากฝน

6. เพอสอความหมายเกยวกบการกลบจากชวงเวลาในอดตเวลาในปจจบน

7. เพอสอความหมายเกยวกบการเปลยนแปลงจากสงทไมดสสงทด

บรรณานกรม ศภางค นนตา. (2552). หลกการวทยกระจายเสยงและวทยโทรทศน. พมพครงท 1. มหาสารคาม : สานกพมพมหาวทยาลยมหาสารคาม.

สมสข หนวมาน และคณะ. ( 2554) . ความรเบองตนทางวทยและโทรทศน. พมพครงท 1. กรงเทพมหานคร : สานกพมพ

มหาวทยาลยธรรมศาสตร.

สโขทยธรรมาธราช, มหาวทยาลย, สาขาวชานเทศศาสตร . (2550). เอกสารการสอนชดวชาการสรางสรรครายการโทรทศน หนวยท 1-5.

และ



พมพครงท 2. นนทบร : โรงพมพมหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช.

สโขทยธรรมาธราช, มหาวทยาลย, สาขาวชานเทศศาสตร. (2539). เอกสารการสอนชดวชาการสรางสรรคและการผลตภาพยนตรเบองตน .

พมพครงท 3. กรงเทพมหานคร : โรงพมพชวนพมพ.

สทต ขตตยะ. (2555). หลกการทางวทยกระจายเสยงและวทยโทรทศน. พมพครงท 1. กรงเทพมหานคร : บรษท ประยรวงศพรนทตง จากด.

อรนช เลศจรรยารกษ. (2544). หลกการเขยนบทโทรทศน. พมพครงท 2. กรงเทพมหานคร : สานกพมพมหาวทยาลยธรรมศาสตร.

อษณย ศรสนทรไพบลย. (2552). หลกการวทยกระจายเสยงและวทยโทรทศน. พมพครงท 1. กรงเทพมหานคร : สานกพมพแหงจฬาลงกรณ

มหาวทยาลย.

Zettl, H. (1976). Television Production Handbook. 3rd. Edition. Wadsworth Publishing Company. Inc. Belmont, California.

ca351 week04 tv language

Documents