centar za struČno obrazovanje - cso.edu.me csoa/programi obrazovanja odraslih/nivo...3 5. lični...

1

CENTAR ZA STRUČNO OBRAZOVANJE

PROGRAM OBRAZOVANJA ZA OSPOSOBLJAVANJE ZA ZANIMANJE

STOLAR/KA ZA NAMJEŠTAJ

2

1. Naziv programa obrazovanja: Program obrazovanja za zanimanje Stolar/ka za namještaj 2.Utemeljenost programa:

Program obrazovanja se bazira na standardu zanimanja za Stolar/ka za namjštaj, koji je usvojen na III sjednici Savjeta za stručno obrazovanje, 23.07.2003.godine.

Program obrazovanja za Stolara/ku za namještaj se radi na zahtjev Zavoda za zapošljavanje Crne Gore, za obuku i doobuku nezaposlenih lica.

3.Ciljevi programa obrazovanja: Opšti cilj Osposobiti polaznika za obavljanje poslova stolara za namještaj .

Posebni zadaci: - razvijanje radnih navika i radne discipline - osposobljavanje za samostalan rad - osposobljavanje za kooperativan rad u grupi - razvijanje preciznosti - razvijanje kreativnosti, osjećaja za estetiku I funkcionalnost - poštovanje ugovorenih rokova - razvijanje odgovornosti u obavljanju poslova - razvijanje kritičkog odnosa prema svom i tuđem radu - razvijanje pravilnog odnosa prema mašinama, alatima i opremi - razvijanje ekološke svijesti o značaju čuvanja I zaštite životne sredine

4.Trajanje programa obrazovanja: 720 časova

3

5. Lični profil polaznik

( Uslovi za uključenje u program obrazovanja ) Osnovni obrazovni zahtjev : - III stepen stručne spreme Poželjni obrazovni zahtjevi: III stepen stručne spreme- drvoprerada II stepen – drvoprerada Završena obuka (stečen sertifikat) za građevinskog stolara Završena obuka (stečen sertifikat) za tapetara - da zna da radi na računaru Poželjno iskustvo: prethodni rad u stolarskoj radionici Osnovne osobine koje polaznik treba da posjeduje: - Psiho-fizička sposobnost - spremnost za timski rad

- spremnost za rad u smjenama Poželjne osobine koje polaznik treba da posjeduje: - preciznost - istrajnost - kreativnost u radu - sposobnost organizacije

- odgovornost i poštovanje dogovorenih rokova - samoinicijativnost

6. Identifikacija prioritetnih oblasti programa obrazovanja: Polaznik mora da zna: - da proučava uputstva za rad i tehničku dokumentaciju - da izabere odgovarajući alat i materijal - tehnologiju obrade drveta - da preduzima mjere za siguran rad u skladu sa propisima - da priprema rezanu građu i elemente za sušenje - da racionalno koristi sredstva rada, energiju, materijal i vrijeme - da rukuje klasičnim mašinama za izradu namještaja - da formira i obrađuje podsklopove i sklopove - da radi u skladu sa standardom kvaliteta - da koristi sredstva zaštite na radu i primjenjuje propise zaštite životne sredine Polaznik treba da zna:

- značaj drvoprerade kao grane industrije - da organizuje i vodi rad manje grupe

4

- tehničko-tehnološku dokumentaciju - svojstva drveta, upotrebnu vrijednost i namjenu - vrste i karakteristike materijala u drvopreradi - tehnike mjerenja i kontrole

- radove popravke i održavanja namještaja - da pripremi dnevni izvještaj o proizvodnji i elemente kalkulacije

- da površinski obrađuje elemente proizvoda od drveta Poželjno je da polaznik zna:

- organizaciju rada preduzeća - principe tačnosti obrade - principe estetike i oblikovanja proizvoda - osnovne propise iz oblasti radne regulative - osnovne propise iz zaštite životne sredine

7. Predmetne oblasti programa obrazovanja:

1. Materijali 2. Mašine i uređaji 3. Drvne konstrukcije 4. Ekonomika i organizacija rada 5. Tehnologija rada sa praksom

8. Broj časova za realizaciju predmetnih oblasti programa obrazovanja: Naziv predmetne oblasti Ukupno Teorija Praksa 1. Materijali 20 20 - 2. Mašine i uređaji 20 20 - 3. Drvne konstrukcije 30 30 - 4. Ekonomika i organizacija rada 10 10 - 5. Tehnologija rada sa praksom 640 20 620 U k u p n o: 720 100 620 9. Sadržaj predmentiih oblasti programa obrazovanja:

9.1. Predmetna oblast : Materijali

Materijali

5

Redni broj

Djelovi predmetne oblasti Teorija Teorija i demonstracija

Teorijski dio

1 Uvod - Stablo, djelovi, dimenzije - Osobine I karakteristike djelova stable

teorija

2

Unutrašnja građa drveta - Makroskopska građa drveta - Mikroskopska građa drveta

teorija i demonstracija

3

Tehnička svojstva drveta - Estetska svojstva drveta - Fizička svojstva drveta - Fizičko-hemijska svojstva drveta - Mehanička svojstva drveta


4 Greške drveta - Pojam I vrste grešaka teorija i

demonstracija

5

Karakteristike I upotreba najvažnijih domaćih vrsta drveta - Četinarske vrste - Lišćarske vrste


6 Rezana građa - Pojam, vrste iI upotreba - Sušenje rezane građe


7 Furniri I furnirske ploče - Pojam, vrste I upotreba teorija i

demonstracija

8 Ploče iverice I vlaknatice - Pojam, vrste I upotreba teorija i

demonstracija

9 Pomoćni materijali - Pojam, vrste i upotreba (ljepila, lakovi, boje, okovi I dr.)


10. Tapetarski materijal (opruge, puhin, mebl-štopf . . .)

U k u p n o : 20 9.2. Predmetna oblast: Mašine i uređaji

Mašine i uređaji Redni broj


Teorijski dio

1 Uvod - Pogonske mašine - Radne mašine

teorija

6

2

Mašinski materijali - Konstrukcioni, pogonski i pomoćni

teorija

3

Mašinski elemennti - za spajanje - za kružno kretanje - za prenos snage - za sprovođenje fluida


4

Mašine za obradu drveta rezanjem (osnovni djelovi, princip rada, namjena) - Tračne testere - Kružne testere


5

Mašine za obradu drveta rendisanjem - Jednostrane I dvostrane rendisaljke, višestrane (osnovni djelovi, princip rada, namjena)


6

Mašine za obradu drveta glodanjem (osnovni djelovi, princip rada, namjena) - Stona glodalica - Nadstona glodalica


7

Mašine za obradu drveta bušenjem (osnovni djelovi, princip rada, namjena) - Jednovretenaste bušilice - Viševretenaste bušilice


8 Mašine za obradu drveta dubljenjem - Oscilacione dubilice - Lančane dubilice


9 Mašine za obradu drveta tokarenjem - Centrični I čeoni strugovi - Kopirni I specijalni strugovi


10 Mašine za izradu i obradu furnira - Mašine za krojenje furnira - Mašine za spajanje furnira


11 Mašine za pripremu I nanošenje ljepila - Miješalica za ljepilo - Mašina za nanošenje ljepila


12

Uređaji za presovanje - Mehanički uređaji - Pneumatski uređaji - Hidraulićki uređaji


13 Mašine za obradu drveta brušenjem - Tračne brusilice - Cilindrične brusilice


14

Uređaji u površinskoj obradi drveta - za pripremu površine (kitovanje,

bajcovanje. . ) - za lakiranje (prskanje, nalivanje, valjanje

. . ) - za sušenje lakova


7

15.

Tapetarski alat, mašine i uređaji - Alat za udaranje, pridržavanje, probadanje, šuivenje . . .) - Tapetarski pneumatski pištolj - Tapetarske mašine (krojenje, prošivanje, . . .)


16.

Zaštita na radu i zaštita životne sredine - mjere zaštite na radu - zaštita pri radu sa električnim mašinama - zaštita okoline od negativnog uticaja

materijala I proizvodnih sredstava - Zaštita od požara - Sredsatva lične I kolektivne zaštite


U k u p n o : 20 9.3. Predmetna oblast: Drvne konstrukcije

Drvne konstrukcije

Redni broj


Teorijski dio

1

Osnove tehničkog crtanja - materijal i pribor - razmjera - vrste tehničkih crteža


2

Osnovi nacrtne geometrije - Projekcija tačke, duži i geometrijskog

lika i tijela - Osnovi aksonometrije


3 Konstruktivni elementi proizvoda teorija i

demonstracija

4

Ramovi - Pojam i vrste ramova - Ramovske veze


5

Ploče - Pojam i vrste ploča - Konstruktivna rješenja ploča (masivne,

šuplje, pune)


6 Korpusi – kutije - Pojam i vrste koripusa-kutija - Spojevi kod korpusnih konstrukcija

teorija

7 Klasifikacija namještaja teorija

8 Namještaj za odlaganje i čuvanje predmeta (ormari, komode, regali)

8

- vrste I sastavni djelovi - konstruktivna rješenja - standardne dimenzije - okovi


9

Namještaj za upotrebu pri jelu i radu (stolovi) - vrste I sastavni djelovi - konstruktivna rješenja - standardne dimenzije - okovi


10.

Namještaj za sjedenje (stolice) - vrste i sastavni djelovi - konstruktivna rješenja - standardne dimenzije - okovi


11.

Namještaj za ležanje - vrste i sastavni djelovi - konstruktivna rješenja - standardne dimenzije - okovi


U k u p n o : 30

9.4. Predmetna oblast: Ekonomika i organizacija rada

Ekonomika i organizacija rada Redni broj


Teorijski dio

1 Uvod u ekonomiku i organizaciju - osnovni pojmovi i zadaci teorija

2

Privređivanje - glavne djelatnosti preduzeća - unutrašnja struktira preduzeća - sredtva preduzeća


3 Radni odnosi - osnovi radnog zakonodavstva teorija i

demonstracija

4

Uspješnost poslovanja - pojam utrošaka i troškova proizvodnje - procenat iskorišćenja materijala - pojam i značaj marketinga


5

Ekonomski principi poslovanja - Ekonomičnost - Produktivnost - Rentabilnost


6 Načini plaćanja teorija i demonstracija

9

7

Činioci proizvodnje - predmeti rada, - sredstva za rad - radna snaga


8 Osnovi knjigovodstva u preduzetništvu teorija i demonstracija

9. Osnovi nauke o radu - Proučavanje i mjerenje rada teorija i

demonstracija

10. Zaštita na radu - Propisi i standardi o zaštiti na radu


U k u p n o : 10 9.5. Predmetna oblast: Tehnologija rada sa praksom

Tehnologija rada sa praksom Redni broj


Teorijski dio

1

Uvod - Značaj drvne industrije - Podjela drvne industrije i zanimanja - Zanimanje stolara i mjesto u drvnoj

industriji

teorija

2

Osnovni pojmovi o tehnologiji - Raščlanjivanje finalnih proizvoda - Tehnološka dokumentacija - Tačnost obrade


3

Ručni alati:rezni, mjerni, stezni i pomoćni - Pomoćni alati (stege, čekići, kliješta . . .) - Ručni alati za rezanje I krojenje - Ručni alati za rendisanje - Ručni alati za bušenje - Ručni alati za dubljenje - Ručni alati za brušenje I dr.


4

Terhnološke operacije - Izrada grubih elemenata - Izrada tačnih dimenzija - Izrada elemenata veza - Izrada profila - Tokarenje drveta


10

- Brušenje drveta - Lijepljenje (ramovi, ploče, kutije . . )

5

Furniranje - Priprema podloge - Priprema furnira - Priprema ljepila - Furniranje


6

Površinska obrada - Pripremni radovi - Lakiranje obrađenih površina - Sušenje


7

Tapetarski radovi - krojenje materijala - ukrasno prošivanje - tapaciranje sjedišta, naslona . . .


8. Montaža i okivanje teorija i demonstracija

U k u p n o : 20 9.6. Praktični dio predmetne oblasti Tehnologija rada sa praksom

Tehnologija rada sa praksom Redni broj

Djelovi predmetne oblasti Stolar za namještaj

Demonstracija i ponavljanje demonstracija

Praktičan rad sa instruktažom

Praktični dio

1

Uvod - Upoznavanje sa programom praktične

obuke - Upoznavanje sa organizacijom rada u

radionici - Upoznavanje sa značajem zaštite na radu - Upoznavanje sa izvorima opasnosti i

postupkom pružanja prve pomoći

demonstracija

2

Materijali u struci - Upoznavanje sa uzorcima materijala

(osnovni, pomoćni, potrošni) demonstracija

3

Tehničko-tehnološka dokumentacija - Izrada tehničko-tehnološke dokumentacije za jednostavan proizvod (krojna lista, šema krojenja, normativ materijala, radni nalog, skica proizvoda)

ponavljanje demonstracija

4

Rad sa ručnim alatima (Izrada jednostavnog proizvoda namještaja) - proučavanje dokumentacije - odabiranje materijala


Metod praktičnog rada

Napomena:

11

- mjerenje, objelježavanje I zacrtavanje - krojenje materijala ručnim alatima - dimenzionisanje poprečnog presjeka - izrada elemenata veze (ramovske veze,

korpusne veze) - spajanje (montaža) - površinska obrada

Polaznici uvježbavaju rad

sa ručnim alatima kroz

izradu jednostavnog proizvoda za

koji je predhodno

urađena tehničko-

tehnološka dokumnentacija

5

Rad sa ručnim prenosnim električnim mašinama (Izrada jednostavnog proizvoda namještaja ) - proučavanje dokumentacije - odabiranje materijala - mjerenje, objelježavanje I zacrtavanje - krojenje materijala ručnim prenosnim

električnim mašinama - dimenzionisanje poprečnog presjeka - izrada elemenata veze (ramovske veze,

korpusne veze) - spajanje (montaža) - površinska obrada



Napomena: Polaznici

uvježbavaju rad sa ručnim prenosnim elektri;nim

mašinama kroz izradu

jednostavnog proizvoda za

koji je oredhodno

urađena tehničko-

tehnološka dokumnentacij

6

Mašinska obrada drveta -(Izrada jednostavnog proizvoda namještaja ) - proučavanje dokumentacije - odabiranje materijala - izrada grubih elemenata od masiva - izrada grubih elemenata od ploča - izrada tačnih dimenzija elemenata

masiva I ploča - izrada elemenata veze – ramovskih veza - izrada profila (profilisanje) - spajanje (montaža) - površinska obrada



Napomena: Polaznici

uvježbavaju rad na mašinama kroz izradu

jednostavnog proizvoda za

koji je predhodno

urađena tehničko-

tehnološka dokumnentacije

Mašinska obrada drveta -(Izrada srednje složenog proizvoda namještaja) - proučavanje dokumentacije - odabiranje materijala - izrada grubih elemenata od masiva - izrada grubih elemenata od ploča - izrada tačnih dimenzija elemenata



Napomena: Polaznici

uvježbavaju rad na mašinama kroz izradu

srednje složenog

proizvoda za

12

masiva I ploča - izrada elemenata veze – ramovskih veza - izrada profila (profilisanje) - spajanje (montaža)

površinska obrada

koji je predhodno

urađena tehničko-

tehnološka dokumnentacije

Mašinska obrada drveta -(Izrada složenijeg proizvoda namještaja) - proučavanje dokumentacije - odabiranje materijala - izrada grubih elemenata od masiva - izrada grubih elemenata od ploča - izrada tačnih dimenzija elemenata

masiva I ploča - izrada elemenata veze – ramovskih veza - izrada profila (profilisanje) - spajanje (montaža) površinska obrada



Napomena: Polaznici

uvježbavaju rad na mašinama kroz izradu složenijeg

proizvoda za koji je

predhodno urađena

tehničko-tehnološka

dokumnentacije

7

Zaštita na radu - sredstva lične zaštite - zaštita na radu na pojedinim radnim

mjestima

demonstracija

U k u p n o : 620

10. Znanja i vještine koja se očekuju od polaznika na kraju programa obrazovanja:

- osposobiti polaznike da rade sa ručnim alatima u obradi drveta - osposobiti polaznike da rade sa ručnim električnim mašinama - osposobiti polaznika da rukuje zahtjevnim mašinama u obradi drveta - osposobiti polaznika da izrađuje proizvode od drveta (namještaja, enterijera, za

odlaganje i čuvanje predmeta, za upotrtebu pri jelu i radu, za sjedenje i ležanje) - osposobiti polaznika za komunikaciju sa saradnicima i korisnicima usluga - osposobiti polaznika za poznavanje propisa zaštite na radu, zaštite životne sredine

i njihovo dosledno poštovanje

11. Audio i vizuelna sredstva i oprema:

Po mogućnosti koristiti audio i epidijaskop, zbirke, crteže, slike, kataloge i dr.)

12.Katalozi znanja za predmetne oblasti: 12.1. Katalog znanja za predmetnu oblast : M A T E R I J A L I

13

VJEŠTINE

ZNANJA

OSNOVI ŠUMARSTVA

- pojam šuma kao biogeocenoza, - šumskim fond Crne Gore, - opisuje stablo, njegove dimenzije, - osobine i karakteristike djelova

stabla, rast drveta i nastanak drvnog tkiva,

- funkciju pojedinih djelova, - spoljašnje osobine debla,

UNUTAŠNJA GRAĐA DRVETA raspoznaje elemente građe drveta(četinara i lišćara na uzorcima)

- elemente makroskopske građe

drveta (kora, kambijum, bjeljika, srčika, zrelo drvo, sržni zraci, godovi i drugo),

- funkciju pojedinih elemenata

makroskopske građe drveta i njihov uticaj na svojstva drveta,

- elemente mikroskopske građe drveta (traheje, traheide, parenhimatične ćelije, drvna vlakna),

- funkciju pojedinih elemena mikroskopske građe drveta i njihov uticaj na svojstva drveta,

TEHNIČKA SVOJSTVA DRVETA

Estetska svojstva - razvrstava drvo po boji, - na uzorcima drveta razlikuje različite

teksture (poprečnu, radijalnu, tangencijalnu, spiralnu, pravilnu, nepravilnu i druge),

- raspoznaje vrsta drveta na osnovu estetskih svojstava,

- da definiše tehnička svojstva drveta, - karakteristike estetskih svojstava

drveta (boja, tekstura, sjaj, miris, finoća),

Fizička svojstva drveta, - utvrđuje vlažnost drveta

gravimetrijskom metodom, - mjeri vlažnost drveta pomoću

vlagomjera,

- karakteristike fizičkih svojstava

drveta, - poroznost drveta i njen značaj, - značaj slobodna i vezana vodu - higroskopnost drveta i uticaj

ravnotežne vlažnosti, - pojam utezanja i bubrenja drveta

14

Mehanička svojstva drveta - razvrstava drvo po mehaničkim

svojstvima

- karakteristike mehaničkih svojstava

drveta, - pojam tvrdoće, čvrstoće, elastičnosti,

plastičnosti i žilavosti, otpornost na habanje

Greške drveta

- raspoznaje greške građe drveta i njihov uticaj na upotrebnu vrijednost

- pojam i vrste grešaka drveta, - greške građe drveta (nepravilnost poprečnog presjeka, dvostruko srce, kvrge ili čvorove, usukanost vlakana, smone vrećice, reakciono drvo, sraslu koru...)

Greške od uzroka fizičke prirode - raspoznaje greške od uzroka fizičke

prirode, procjenjuje njihov uticaj na upotrebnu vrijednost

- greške od uzroka fizičke prirode

(paljivost, okružljivost, raspukline, pukotine

Greške boje drveta - raspoznaje greške boje koje ne

umanjuju čvrstoću drveta, procjenjuje njihov uticaj na upotrebnu vrijednost

- greške boje drveta koje ne umanjuju

ćvrstoču (sržne mrlje, dvostruka bjeljika, lažna srčevina, plavetnilo (modrenje), rujavost,

Greške od insekata - raspoznaje greške od insekata,

procjenjuje njihov uticaj na upotrebnu vrijednost drveta

- greške od insekata (mušičavost, crvotočina),

Greške obrade drveta - raspoznaje greške nastale prilikom obrade procjenjuje njihov uticaj na upotrebnu vrijednost drveta

- greške nastale prilikom obrade

Karakteristike I upotreba najvažnijih domaćih I stranih vrtsta drveta

- Raspoznaje četinarskie vrste: jedričave, bakuljave, sa zrelim drvetom, sa smonim kanalima,bez smonih kanala

- raspoznaje lišćarskih vrsta

jedričave,bakuljave, sa zrelim drvetom, prstenasto-porozne,difuzno-porozne,

- raspoznje osnovne strane vrste-egzote

- četinarske vrste (jela, smrča, bor crni, bor bijeli, ariš),

- kriterijume za prepoznavanje vrsta - lišćarske vrste (bukva, hrast, jasen,

javor, brijest...), - kriterijume za prepoznavanje vrsta - strane vrste (mahagoni, tik., palisandar )

15

REZANA GRAĐA - primjena standarda za rezanu građu

četinara i lišćara

- pojam rezane građe i vrste - osnove tehnološkog procesa

proizvodnje, - standardne dimenzije, kvalitet i

upotrebu rezane građe, - osnove sušenja rezane građe

prirodnim i vještačkim putem, - osnove parenja gradje

FURNIRI - bira furnire za određenu namjenu

- pojam furnira i vrste - osnove tehnološkog procesa

proizvodnje furnira, - standardne dimenzije, kvalitet i

upotrebu furnira, PLOČE NA BAZI DRVETA Furnirske ploče (šper ploče)

- prepoznaje ploču iz zbirke

- pojam i vrste šper ploča, - osnove tehnološkog procesa

proizvodnje šper ploča, - standardne dimenzije, kvalitet i

upotrebu šper ploča, Panel ploče (stolarske ploče - - prepoznaje ploču iz zbirke

- pojam i vrste panel ploča, - osnove tehnološkog procesa

proizvodnje panel ploča, - standardne dimenzije, kvalitet i upotrebu panel ploča,

Iveraste ploče - prepoznaje ploču iz zbirke

- pojam i vrste iverastih ploča, - osnove tehnološkog procesa

proizvodnje iverastih ploča, - standardne dimenzije, kvalitet i

upotrebu iverastih ploča, Ploče vlaknatice - - prepoznaje ploče iz zbirke

- pojam i vrste ploča vlaknatica, - osnove tehnološkog procesa

proizvodnje ploča vlaknatica ploča, - standardne dimenzije, kvalitet i

upotrebu ploča vlaknatica, Pomoćni materijali u drvnoj industriji - klasifikuje pomoćne materijale prema namjeni - namjenu pomoćnih materijala

- da nabraja vrste pomoćnih materijala

16

Ljepila za drvo - prepoznaje i bira ljepilo za određenu namjenu

- Pojam, vrste I namjena ljepila za drvo

- Postupak lijepljenja (normalna temperatura, radno vrijeme, otvoreno, zatvoreno vrijeme . . .)

Okovi - odabiiranje okova pomoću kataloga

- Pojam, vrste i namjena okova za drvo

- Kriterijum upotrebe okova Tapetarski materijal - odabiiranje tapetarski mateterijal za određenu namjenu

- Pojam, vrste I namjena tapetarskih materijala (puhin, tkanina, opruge I dr.)

Ostali pomoćni materijali - prepoznaje materijale i određuje im namjenu

- Pojam, vrste i namjena stakla. Kože, tkestila . . .)

12.2. Katalog znanja za predmetnu oblast: M A Š I N E I U R E Đ A J I VJEŠTINE ZNANJA UVOD - Identifikuje tehničke karakteristike mašina

- pojam i vrste pogonskih i radnih mašina, - vrste mašina i uređaja u zanimanju

MAŠINSKI MATERIJALI - raspoznaje konstrukcione materijale, - raspoznaje pogonske materijale, - raspoznaje pomoćne materijale,

- namjenu konstrukcionih materijala (čelik, obojeni metali, legure), - namjenu pogonskih materijala

(gorivo, mazivo, voda), - namjenu pomoćnih materijala

(koža, guma, azbest, plastika),

MAŠINSKI ELEMENTI

17

- raspoznaje mašinske elemente za spajanja,

- raspoznaje mašinske elemente kružnog

kretanja, - raspoznaje mašinske elemente za

prenos snage,

- pojam I podjelu mašinskih

elementa, - mašinske elementi za spajanje u

čvrstu razdvojivu vezu - mašinske elemente za spajanje u

čvrstu nerazdvojiivu vezu - mašinske elemente kružnog

kretanja, - karakteristike i namjenu

elemenata kružnog kretanja (osovine, osovinice, vratila, ležišta, spojnice, rukavci),

- mašinske elemente za prenos snage,

- karakteristike i namjenu elemenata za prenos snage (zupčanici, frikcioni točkovi, remenice, lančanici),

- mašinske elemente za sprovođenje fluida,

- karakteristike i namjenu elemenata za sprovođenje fluida (cijevi, cijevni elementi, cijevni zatvarači),

- pojam trenja i svrhu podmazivanja, MAŠINE ZA OBRADU DRVETA - raspoznaje djelove mašina

- namjenu osnovnih dijelove mašina:

postolje, radni sto, suport alata, vođice, radno vreteno, uređaji za pričvršćivanje predmeta rada, uređaj za pomjeranje predmeta rada, prenosnike, pogonski motor i pomoćne djelove i uređaje,

- podjelu i namjenu radnih alata mašina (alati za: rezanje, rendisanje, glodanje, bušenje, struganje,...)

Mašine za obradu drveta rezanjem Tračne testere: - primjena mašina - pripremu i održavanje radnog alata, - poznaje tehniku rada na mašini - poznaje najčešće greška pri radu,

uzroke nastanka i načine otklanjanja, - poznaje mjere zaštite na radu,

- funkciju osnovnih konstruktivnih

djelova i princip rada tračne testere,

- karakteristike radnog alata: dužinu lista, širinu lista, debljinu lista, nazub i materijal),

- kriterijume izbora alata,

18

Kružne testere - primjena mašina - pripremu i održavanje radnog alata, - poznaje tehniku rada na mašini - poznaje najčešće greška pri radu,



djelova i princip rada tračne testere,

- karakteristike radnog alata: prečnik lista, debljinu lista, nazub i materijal),

- kriterijume izbora alata,

Mašine za obradu drveta rendisanjem - primjena mašina za obradu drveta

rendisanjem, - priprema i održavanje radnog alata,

poznaje tehniku rada na mašini - poznaje najčešće greška pri radu,



djelova i princip rada rendisaljki (jednostrane i višestrane),

- karakteristike radnog alata: prečnik radnog vratila sa noževima, dužinu, širinu i debljinu noža,

- kriterijume izbora alata, Mašine za obradu drveta glodanjem - primjena mašina za obradu drveta

glodanjem, - priprema i održavanje radnog alata, - poznaje tehniku rada na mašini - poznaje najčešće greška pri radu,



djelova i princip rada stonih glodalica,

- funkcija osnovnih konstruktivnih djelova i princip rada nadstonih glodalica,

- funkcija osnovnih konstruktivnih djelova i princip rada čeparica i glodalica za izradu zubaca,

- karakteristike nasadnih i usadnih glodala,

- kriterijume izbora alata, Mašine za obradu drveta bušenjem - primjena mašina za obradu drveta

bušenjem, - priprema i održavanje radnog alata, - poznaje tehniku rada na mašini - poznaje najčešće greška pri radu,


- funkciju osnovnih konstruktivnih djelova i princip rada mašina za obradu drveta bušenjem (jednovretenaste, viševretenaste . . )

- funkciju osnovnih konstruktivnih djelova i princip rada mašina za krpljenje čvorova,

- karakteristike alata za bušenje, - kriterijume izbora alata,

Mašine za obradu drveta dubljenjem

19

- primjena mašina za obradu drveta dubljenjem,

- priprema i održavanje radnog alata, - poznaje tehniku rada na mašini - najčešće greške pri radu, uzroke

nastanka i načine otklanjanja, - mjere zaštite na radu,


djelova i princip rada mašina za obradu drveta dubljenjem (vibracione, lančane)

- karakteristike alata za dubljenje, - kriterijume izbora alata,

Mašine za obradu drveta tokarenjem - primjena mašina za obradu drveta

tokarenjem, - priprema i održavanje radnog alata, - poznaje tehniku rada na mašini - najčešće greška pri radu, uzroke

nastanka i načine otklanjanja, - poznaje mjere zaštite na radu,


djelova i princip rada centričnih i čeonih strugova,

- karakteristike alata za tokarenje, - kriterijume izbora alata,

Mašine za obradu drveta brušenjem - primjena mašina za obradu drveta

brušenjem, - priprema radnog alata - poznaje tehniku rada na mašini - najčešće greške pri radu, uzroke


- funkcija osnovnih konstruktivnih

djelova i princip rada tračnih brusilica,

- funkcija osnovnih konstruktivnih djelova i princip rada cilindričnih brusilica,

- karakteristike alata za brušenje, - kriterijume izbora brusnih alata,

Mašine za obradu furnira - primjena mašina za obradu furnira, - priprema radnog alata, - poznaje tehniku rada na mašini - najčešće greška pri radu, uzroke


- funkcija osnovnih konstruktivnih djelova i princip rada mašine za krojenje furnira,

- funkcija osnovnih konstruktivnih djelova i princip rada mašine za spajanje furnira,

- karakteristike alata za krojenje, - zna kriterijume izbora alata,

Mašine za pripremu i nanošenje lijepka - uočava i obrazlaže opasnosti pri radu, - poznaje tehniku rada na mašini - poznaje najčešće greška pri radu,


- funkcija osnovnih konstruktivnih djelova i princip rada mješalice za pripremu ljepila,

- funkcija osnovnih konstruktivnih djelova i princip rada uređaja za nanošenje ljepila

20

Prese - primjena uređaja za ostvarivanje

pritiska, - najčešće greška pri radu, uzroke

nastanka i načine otklanjanja, - poznaje mjere zaštite na radu,

- funkciju osnovnih konstruktivnih djelova i princip rada mehaničkih uređaja,

- funkciju osnovnih konstruktivnih djelova i princip rada pneumatskih uređaja (rezervoar za vazduh, i dr.),

- funkciju osnovnih konstruktivnih djelova i princip rada hidrauličkih uređaja

Mašine i uređaji za površinsku obradu drveta

- primjena mašina u površinskoj obradi drveta,

- najčešće greška pri radu, uzroke nastanka i načine otklanjanja

- mjere zaštite na radu,


djelova i princip rada mašina za obavljanje pripremnih radova (uklanjanje prašine, bijeljenje, bajcovanje i drugo),

- funkciju osnovnih konstruktivnih djelova i princip rada mašina za nanošenje lakova ( prskanjem nalivanjem i valjanjem)

- funkciju osnovnih konstruktivnih djelova i princip rada mašina za sušenje lakova (komorne i kanalne sušare),

Tapetarski alati, mašine i uređaji - primjena alata, mašina i uređaja u

tapetarskoj proizvodnji, - najčešće greška pri radu, uzroke

nastanka i načine otklanjanja - mjere zaštite na radu,

- funkcija osnovnih konstruktivnih djelova i princip rada mašine za krojenje i ukrasno prošivanje . . .

- karakteristike alata za krojenje, - kriterijume izbora alata,

Zaštita na radu i zaštita životne sredine - Mjere zaštite na radu - Zaštita pri radu sa električnim mašinama- Zaštita bod požara - Sredstva lične i kolektivne zaštite - Mjere zaštite životne sredine

21

12.3. Katalog znanja za predmetnu oblast : D r v n e k o n s t r u k c i j e

VJEŠTINE

ZNANJA

Osnovi tehnickog crtanja - prostorno prikazivanje skicom

jednostavnijih drvnih proizvoda,

- materijal i pribor za tehničko crtanje, - vrste tehničkih crteža i dimenzije, - pojam i vrste razmjere, - tehniku izrade jednostavnijih crteža,

Osnovi nacrtne geometrije - u izometriji crta jednostavno tijelo i

drvene veze, - crta jednostavne modele u ortogonalnoj - projekciji i aksonometriji,

- pojam projektne ose i projektne

ravni, - pojam kvadranata I oktanta - osnove ortogonalnog projektovanja I

aksonometrije,

Konstruktivni elementi proizvoda Ramovi - skicira spojeve i upoznaje karakteristike ramovskih veza,

jednostruki čep i pročep, dvostruki čep i pročep, varijante čepa i pročepa,

- skicira ispune konstruktivnih ramova, - skicira tipove obloga ramova.

- pojam ramova, vrste i dijelove ramova, - ispune konstruktivnih ramova, - tipove obloga ramova

Ploče - skicira spojeva masivnih ploča (ravna

sljubnica, preklop, pero i žlijeb, umetnuta letvica i druge),

- skicira načine pojačanja masivnih ploča, - skicira načine postavljanja ploče u ram,

Ploče - pojam i podjela ploča, - pojam masivnih ploča, vrste,

konstrukciju i upotrebu (masivne ploče sa neslijepljenim i slijepljenim elementima),

- pojačanja masivnih ploča i postavljanje ploča u ram,

- pojam šupljih ploča, vrste, konstrukciju i upotrebu,

- pojačanja ivica punih ploča (postavljanje rubnih letvica, prividno povećanje debljine ploče),

22

Kutije - korpusi - skicira spojeve kod korpusnih

konstrukcija i uočava karakteristike: ravnih zubaca, kosih zubaca, valjkastih čepovi i drugih,

- analizira rasklopive sandučaste spojeve i okove za takve spojeve.

Korpus-kutija - pojam korpusa, - vrste i namjenu korpusa

NAMJEŠTAJ Klasifikacija namještaja - klasifikaciju namještaja prema

namjeni Namještaj za odlaganje I čuvanje predmeta - skicira i uočava djelove ormara - skicira konstruktivna rješenja pojedinih

djelova (postolje, plafon, stranice, poleđina, police, fioke, vrata . . .,

- vrši konstruktiuvnu razradu ormara (skicira projekcije, presjeke I prostorni izgled)

- sastavne djelovi i vrste ormara, - karakteristična konstruktivna

rješenja ormara, - konstruktivna rješenja postolja

ormara - konstruktivna rješenja plafona I

stranica, poleđine I polica - konstruktivna rješenja fioke - konstruktivna rješenja vrata ormara

(prema smjeru obrtanja I načinu nalijeganja)

- osnovne standardne dimenzije različitih vrsta ormara - okove I mehanizme ormara

Namještaj za upotrebu pri jelu I radu (stolovi)

- skicira sto i uočava djelove, - skicira konstruktivna rješenja ploče

stola, - skicira konstruktivna rješenja nosećeg

dijela (postolja) - vrši konstruktivnu razradu stola (skicira projekcije, presjeke I prostorni izgled)

- sastavne djelovi i vrste stolova, - karakteristična konstruktivna rješe-

nja stolova, - konstruktivna rješenja nosećeg dijela

- postolja - načini spajanja nogu I vezača - osnovne standardne dimenzije različitih vrsta stolova - okove I mehanizme stolova

Namještaj za sjedenje (stolice) - skicira stolicu i uočava djelove, - skicira konstruktivna rješenja nogu I

vezača stolice, - skicira konstruktivna rješenja sjedišta

stolice - vrši konstruktivnu razradu stolice (skicira projekcije, presjeke I prostorni izgled)

- sastavne djelovi i vrste stolica, - karakteristična konstruktivna rješe-

nja stolica, - konstruktivna rješenja sjedišta,

naslona I nogu - osnovne standardne dimenzije

stolica - okove I mehanizme stolica

23

Namještaj za ležanje (ležaji) - skicira ležaj i uočava djelove, - skicira konstruktivna rješenja uzglavlja I

uznožja, - skicira konstruktivna rješenja stranica

ležaja - vrši konstruktivnu razradu ležaja (skicira projekcije, presjeke I prostorni izgled)

- sastavne djelovi i vrste ležaja, - karakteristična konstruktivna rješe-

nja ležaja, - konstruktivna rješenja uzglavlja,

uznožja, stranica, uloška I dr. - osnovne standardne dimenzije ležaja - okove I mehanizme ležaja

12.4. Katalog znanja za predmetnu oblast: Ekonomika i organizacija rada:

VJEŠTINE ZNANJA UVOD U EKONOMIKU I ORGANIZACIJU - povezanost ekonomike i organizacije,

- osnovne pojmove i zadatke

ekonomike i organizacije, - povezanost između ekonomike i

organizacije,

PRIVRAĐIVANJE - organizaciju rada u preduzeću,

- da razlikuje osnovna i obrtna sredstva,

- glavne djelatnosti preduzeća, - unutrašnja strukturua preduzeća, - značaj uloge radne snage u

preduzeću, - osnovna, obrtna i ostala sredstva

preduzeća i njihov značaj, - pojam amortizacije, - značaj obrta kapitala,

RADNI ODNOSI - osnovne pojmovi iz radnog

zakonodavstva, - postupak zasnivanja radnog odnosa, - dužnosti, prava i obaveze po osnovu

rada, USPJEŠNOST POSLOVANJA

24

- izračunava utrošak rada, materijala i usluga, izrađuje kalkulaciju za jednostavniji proizvod,

- pojam utrošaka i troškova u

proizvodnji, - pojam procenta iskorišćenja

materijala i otpatka, - cijene materijala i proizvoda na

tržištu, - pojam i značaj marketinga,

EKONOMSKI PRINCIPI POSLOVANJA - princip ekonomičnosti i uticaj na

poslovanje preduzeća, - princip produktivnosti i uticaj na

poslovanje preduzeća - princip rentabilnosti i uticaj na poslovanje preduzeća,

NAČINI PLAĆANJA - ispunjava dokumentaciju iz oblasti

platnog prometa, - načine plaćanja, prednosti i

nedostatke, - žiro i tekući račun, ko ih otvara i gdje,

zašto se upotrebljavaju i u čemu se razlikuju,

ČINIOCI PROIZVODNJE -

- razlikuje osnovne I prateće oblike predmeta rada

- značaj činilaca proizvodnje, - osnovne oblike predmeta rada, - prateće oblike predmeta rada i

mogućnost njihove dalje prerade, - značaj sredstava za rad i njihove

oblike, - značaj radne snage u proizvodnom

procesu, - mjesto i ulogu ergonomije, - pojam i strukturu radnog vremena,

OSNOVI KNJIGOVODSTVA

- vodi jednostavno knjigovodstvo,

- osnovne pojmovi inventura, poslovne knjige, dobit, poslovni uspjeh preduzeća i druge,

- jednostavno i dvojno knjigovodstvo

OSNOVI NAUKE O RADU - određuje normalno vrijeme izrade,

- osnove iz psihologije rada

(motivacija, stav, frustracije i drugo), - značaj proučavanja i mjerenja rezultata rada,

25

ZAŠTITA NA RADU - moguće izvore opasnosti na radu i

mjere zaštite, - postupak pružanja prve pomoći,

- pojam i značaj zaštite na radu, - osnove propisa i standarda o zaštiti

na radu, - osnovne izvore opasnosti i mjere

zaštite, - opšta sredstva zaštite na radu i način

njihovog korišćenja, - lična zaštitna sredstva i način

njihovog korišćenja, - postupak pružanja prve pomoći pri

povredama na radu, - osnove preotivpožarne zaštite

12.5. Katlog znanja za predmetnu oblast: TEHNOLOGIJA RADA SA PRAKSOM

VJEŠTINE ZNANJA Uvod - značaj drvne industrije,

- podjelu drvne industrije i zanimanja u njoj,

- značaj zaštite na radu, - izvore opasnosti i pružanje prve

pomoći, Radno mjesto - - organizovanje rada na određenom

radnom mjestu, - mjere zaštite na radnom mjestu,

- pojam radnog mjesta i vrsta radnih mjesta,

- organizaciju rada na radnom mjestu, - materijala koji se korsite u zanimanju

(osnovni, pomoćni, potrošni), - propise o zaštiti na radu, - sredstvima zaštite na radu i zaštite

od požara, - alate, način održavanja i čuvanja

alata, Tehničko-tehnološka dokumentacija - - poznaje strukturu tehničko-tehnološke

dokumentacije, njenu svrhu, namjenu i značaj

- proučava tehničko tehnološku dokumentaciju

- izraditi tehničko-tehnološku dokumentaciju za jednostavni proizvod

- namjenu tehničko-tehnološke dokumentacije:

radioničkog crteža, krojne liste, šeme krojenja, normativa materijala, specifikacije materijala, radnog naloga.

Tačnost obrade

26

- određuje baze i pravilno postavlja

izradke, - određuje metodu obrade - poznaje značaj zamenljivosti detalja

- pojam i značaj tačnosti obrade - faktore tačnosti obrade, - uticaj pravilnog baziranja na tačnost

obrade, - uticaj svojstava drveta na tačnost

obrade - uticaj metode obrade na mašinama

na tačnost obrade, - uticaj tolerancija i nalijeganja na

zamjenljivost detalja, Rad sa ručnim alatima Pomoćni alati - priprema, pravilno koristi i održava

pojedine vrste pomoćnih alata

- karakteristike različitih vrste pomoćnih alata: stega, čekića, kliješta, odvijača,

Mjerenje, obilježavanje i zacrtavanje - upotrebljava osnovna oruđa za

obilježavanje i zacrtavanje, - izrađuje skice elemenata jednostavnijeg

predmeta, - mjeri materijal, - obilježava na materijalu, zacrtava na materijalu,

- karakteristike alata za mjerenje,

zacrtavanje i obilježavanje,

Alat za rezanje i krojenje - bira alate za rezanje i krojenje drveta

prema vrsti obrade drveta, - priprema ručnih testera za rad - (oštrenje, razmetanje, poravnavanje), - radi sa alatima za rezanje: uzdužno

rezanje, poprečno rezanje, rezanje po zadatoj liniji i rezanje pod uglom.

- upotrebljava sredstva zaštite na radu.

- karakteristike alata za rezanje i

krojenje,

Alat za rendisanje - bira alate za rendisanje drveta prema

vrsti obrade drveta i zahtjevima kvaliteta površine,

- priprema alate: oštrenje, podešavanje visine noža, podešavanje i fiksiranje preklopne pločice,

- radi sa ručnim rendama, - radi sa alatima za rendisanje, - koristi sredstva zaštite na radu,

- karakteristike alata za rendisanje,

27

Alati za dubljenje - bira alate za dubljenje drveta prema

vrsti obrade drveta i zahtjevima kvaliteta površine,

- priprema dlijeta, - radi sa dlijetima, - koristi sredstva zaštite na radu,

- karakteristike alata za dubljenje,

Alati za bušenje - bira alate za bušenje drveta prema vrsti

drveta i zahtjevima kvaliteta, - priprema alate – oštrenje, - radi sa alatima za bušenje, - koristi sredstva zaštite na radu,

- karakteristike alata za bušenje,

Alati za brušenje - bira alate za brušenje prema zahtjevima

kvaliteta površine, - brusi površine različitim brusnim

sredstvima, - upoređuje kvalitete površina u zavisnosti

od smjera brušenja (uzdužno, poprečno),

- koristi sredstva zaštite na radu,

- karakteristike alata za bušenje,

RUČNA IZRADA SASTAVA DRVETA - određuje pravilan smjer obrade drveta, - bira odgovarajuću vrstu veze u

zavisnosti namjene veze, - za dati sastav vrši pripremu za rad:

izrađuje skice i crteže, vrši mjerenje i obilježavanje, bira alat,

- uvježbava rad sa alatima izradom

ugaonih veza jednostruki I dvostruki čep I pročep

- uvježbava rad sa alatima izradom

korpusnih veza na ravne I kose zupce - uvježbava rad sa alatima izradom sastava po širini - vrši kontrolu svih postupaka, - koristi sredstva zaštite na radu,

- vrste ugaonih veza, njihove osobine i

kriterijumime za izbor odgovarajuće veze: jednostruki i dvostruki čep i pročep, čep i gnijezdo, sa umetnutom letvicom i druge,

- vrste korpusnih veza, njihove

osobiname i kriterijume za izbor odgovarajuće veze: ravni zupci, kosi zupci, preklop, okrugli čep (tiplovi),

- vrste sastava po širini: ravna

sljubnica, pero i žlijeb, okrugli čepovi, umetnuta letvica,

- osobine sastava drveta po širini i kriterijumi za izbor odgovarajućeg sastava,

28

Rad sa ručnim električnim mašinama - priprema pojedine vrste mašina za rad, - bira odgovarajuću vrstu električne ručne

mašine, u zavisnosti od zadatih parametara,

- uvježbava rad sa pojedinim mašinama, - uočava značenje održavanja i pravilne

upotrebe mašina za siguran rad, - koristi zaštitne mjere pri radu sa

mašinama,

- poznaje vrste, kriterijum izbora i način upotrebe pojedinih vrsta ručnih električnih (prenosnih) mašina.

MAŠINSKA OBRADA DRVETA Krojenje materijala masiv - izrađuje grube elemenata od masiva -

krojenja osnovnih oblika izvođenjem operacija prerezivanje (kraćenje), paranje (uzdužno rezanje) ili krivolinijsko izrezivanje.

- odabira alata i režima obrade - mašinom rukuje na siguran način, - uočava najčešće greške i uzroke

grešaka pri radu, - upotrebljava zaštitne mjere pri radu na

mašinama,

- značaj krojenja materijala - operacije u fazi krojena - značaj racionalne upotrebe materijala,

ploče - izrađuje grube elemente od ploča

krojenjem na krojaču ploča preme zadatoj šemi krojenja

- bira alate za rezanje, metode rezanja i režime obrade,

- postavlja alate, - uočava i predviđa najčešće greške i uzroke grešaka pri radu i zna načine njihovog otklanjanja, - koristi zaštitne mjere pri radu na

mašinama,

- šeme krojenja ploča - izračunavanje procenta iskorišćenja

Dimenzionisanje poprečnog presjeka

29

- pravilno izvođenje operacija: ravnanje šire i uže strane, dimenzionisanje debljine i širine,

- pravilno i sigurno izvodi obradu na višestranim rendisaljkama,

- bira alate u režime obrade. - uočava i predviđa najčešće greške i

uzroke grešaka pri radu i zna načine njihovog otklanjanja.

- koristi zaštitne mjere pri radu na mašinama.

-

- proces izrade tačnih dimenzija elemenata masiva i ploča,

Izrada ramovskih čepova - pravilno i sigurno: izrađuje ramovske čepove, - pravilno i sigurno: izrađuje zaobljene čepove, - pravilno i sigurno: izrađuje žljebove, - buši otvore na horizontalnim i vertikalnim bušilicama, - bira alate i režime obrade - priprema alate za rad i podešava mašine,- uočava najčešće greške pri radu i zna načine njihovog otklanjanja, - koristi zaštitne mjere pri radu na mašinama,

- Vrste ramovskih veza, njihove

karakteristike. - mašine za izradu čepova, vrste i

namjena

Profilisanje - priprema mašine za rad, - priprema alate za rad i razlikuje ih po

namjeni, - bira režime u zavisnosti od alata i

materijala, - pravilno i sigurno izvodi profilisanje na

stonoj i nadstonoj glodalici: profilisanje cijelom dužinom detalja,

sa djelimičnom obradom po visini, profilisanje cijelom dužinom sa

potpunom obradom po visini, djelimično profilisanje detalja,

- Koristi zaštitne mjere pri radu na mašinama.

- pojam profila i profilisanja, - postupak pravoilinijskog profilisanje

na stonoj i nadstonoj glodalici,

30

- priprema alat i šablon, podešava mašinu i obrađuje po šablonu uz prsten,

- bira režime u zavisnosti od alata i materijala,

- izrađuje krivolinsije profila na stonoj i nadstonoj glodalici,

- uočava najčešće greške i zna načine njihovog otklanjanja,

- primjenjuje zaštitne mjere pri radu na mašinama,

- postupak krivolinijskog profilisanja,

- priprema alate i šablone, - izrađuje rezbarenih reljefnih oblika, - primjenjuje zaštitne mjere pri radu na

mašinama, - uočava i predviđa najčešće greške i

uzrokei grešaka pri radu, - odabira alate i režima obrade, -

- postupak reljefnog profilisanja

Tokarenje drveta - razlikuje alate u zavisnosti od namjene, - priprema alate i šablone i podešava

mašinu za rad, - radi na mašini za poprečno, podužno i

čeono struganje, - radi na mašini za kopirno glodanje, - identifikuje najčešće greške i pronalazi

načine za njihovo otklanjanje, - primjenjuje zaštitne mjere pri radu na

mašinama,

- vrste tokarenja drveta - vrste strugova za drvo i namjena - mogućnosti tokarenja glodanjem

Brušenje drveta - rad na tračnim i cilindričnim rusilicama - identifikuje najčešće greške pri radu i zna načine otklanjanja - primjenjuje zaštitne mjere pri radu na brusilicama

- vrste sredstava za brušenje i karakteristike - vrste brusilica i namjena

Lijepljenje drveta - odabira ljepila u zavisnosti od vrste materijala i namjene - priprema ljepila - određuje režim lijepljenja (pritisak, temperatura, vrijeme . . .) - lijepi elemente od masiva i ploče - identifikuje najčešće greške pri radu i zna njihovo otklanjanje - primjenjuje zaštitne mjere pri radu sa ljepilima

- vrste ljepila za drvo i namjena - uređaji za lijepljenje i namjena

Površinska obrada drveta

31

- izvodi pripremne radove (kitovanje, bajcovanje . . ) - nanosi lak na površine (valjanje, umakanje, nalivanje . . .) - identifikuje najčešće greške pri radu i zna njihovo otklanjanje - primjenjuje zaštitne mjere pri radu sa zapaljivim materijalima

- vrste materijala za površinsku obradu - uređaje za površinsku obradu i namjenu

Montaža i okivanje - priprema elemente za montažu - okiva proizvode - montira proizvode - identifikuje najčešće greške pri radu i zna njihovo otklanjanje

- načine montaže proizvoda - vrste okova, karakteristike i namjenu - pojam i značaj zamjenljivosti detalja

13. Preporuke za korišćenje metoda i tehnika u toku realizacije programa obrazovanja: - metoda izlaganja - kombinovana metoda izlaganja sa razgovorom - matoda ilustracije, demonstracije i instrukcije

- metoda praktičnih radova 14. Ispitni katalog za predmetnu oblast:

Naziv ispitne oblasti: Tehnologija rada sa praksom 14.1. Ispitni ciljevi Na ispitu ocjenjujemo: - Stepen razumijevanja teorijskih sadržaja - Sposobnost povezivanja teorijskih znanja i prektičnih postupaka - Sposobnost uočavanja i definisanja problema - Rješavanje svih projektom postavljenih zadataka vezanih za poslove stolara za namještaj - Umijeće korišćenja odgovarajućih postupaka kontrole sopstvenog rada - Umijeće primjene znanja iz oblasti zaštite na radu i zaštite životne sredine 14.2. Znanja i vještine koje se provjeravaju

Djelovi predmetne

oblasti Znanja i vještine

Nastavna sredstva za rad i oprema

32

Tehn

olog

ija

rada

sa

prak

som

- Rukuje ručnim alatima - Priprema ručne alate za rad - Kroji materijal ručnim alatima - Dimenzioniše poprečni presjek

ručnim alatima - Izrađuje elemente ramovske veze

ručnim alatima - Izrađuje elemente korpusne veze

ručnim alatima - Rukuje ručnim električnim

mašinama - Priprema ručne električne mašine za

rad - Kroji materijal ručnim električnim

mašinama - Dimenzioniše poprečni presjek

ručnim električnim mašinama - Izrađuje elemente ramovske veze

ručnim električnim mašinama - Izrađuje elemente korpusne veze

ručnim električnim mašinama - Rukovanje mašinama za obradu

drveta Krojenje materijala Rad na mašini za obradu drveta rezanjem - Poprečno reže na prerezivaču - Uzdužno reže na paraču - Krivolinijski izrezuje na stolarskoj

tračnoj testeri - Dimenzionisanje poprečnog presjeka Rad na mašini za obradu drveta rendisanjem - Ravna materijal na ravnalici - Obrađuje užu stranu na ravnalici - Dimenzioniše debljinu I širinu na debljači Izrada ramovskih čepova Rad na mašini za izradu pravougaonih I zaobljenih čepova - Izrađuje čepove na mašini za izradu

pravougaonih čepova - Izrađuje čepove na mašini za izradi

zaobljenih čepova Profilisanje Rad na mašini za profilisanje - Izrađuje pravolinijske profile na stonoj

glodalici

Materijali: - Rezana građa - Ploče - Brusni papir - Kit za drvo - Bajc - Lak za drvo - Okovi

Alati I mašine: - ručni komplet stolarskog alata - Alat za površinsku obradu (četke, špahtle . . .) - Mjerno-konstrolni alat Ručne prenosne električne mašine (za rezanje, rendisanje, glodanje, bušenje, brušenje . . ) Mašine za obradu drveta : Rezanjem - Kratilica - Parač - Stolarska tračna testera Rendisanjem - Ravnalica - Debljača Mašina za izradu čepova Glodanjem - Stona glodalica - Nadstona glodalica -

33

- izrada pravilinijskih profila na nadstonoj glodalici - krivolinijsko profilisanje na stonoj i nadstonoj glodalici. Tokarenje Rad na mašini za tokarenje - Tokarenje struganjem - Tokarenje glodanjem Brušenje Rad na brusilicama - Brušenje na cilindričnim brusilicama - Brušenje na tračnim brusilicama Lijepljenje Lijepljenje elemenata od masiva i ploča Sklapanje – montaža jednostavnijih proizvoda - Sklapanje proizvoda Površinska obrada drveta - Izvodi postupke pripreme drveta za površinsku obradu (kitovanje, bajcovanje . . .) - Izvodi postupak nanošenja lakova na površinu drveta

Mašine za tokarenje Brusilice Uređaji za lijepljenje (prese) Uređaji za površinsku obradu drveta

Napomena: Polaznik u toku praktičnog dijela obuke radi praktičan rad koji svojom složenošću obuhvata elemente koji su predviđeni ovim ispitnim katalogom.Izrada praktičnog rada se vrši na bazi pripremljene tehničko-tehnološke dokumentacije. Praktičan rad se radi u radionici (centru za obuku) stim što se ostavlja nezavršen jedan dio (po nalogu instruktora) i isti dovršava na završnom ispitu u prisustvu ispitne komisije. Izrada praktičnog rada pred komisijom traje do 2 sata.

15.Mjesto izvođenja i plan realizacije programa obrazovanja Obuka se izvodi u školskoj radionici – trening centru za obuku kadrova za

drvopreradu i pogonima prerade drveta koji raspolaže odgovarajućom opremom. Obuka traje 720 časova i to:

- teorijski dio 100 časova - praktični dio 620 časova

Uporedo izvođenje teorijskog i praktičnog dijela. Što se tiče praktičnog dijela staviti akcenat na rad u radionici, trning centru.

Preporučuje se da se predavanja drže u prijepodnevnim časovima da bi se održalo interesovanje i pažnja polaznika.

34

16. Napredovanje, provjeravanje i vrednovanje znanja

16.1.Napredovanje: Savladavanje jednostavnih vještina je uslov da bi se moglo preći na usvajanje složenijih vještina. 16.2.Provjeravanje: - U toku programa obrazovanja: Provjeru vještina i znanja treba obavljati sistematski u toku obuke, nakon svake zaokružene cjeline. Uspješnost na provjerama u toku obuke treba uizeti u obzir prilikom završne provjere. - Na kraju programa obrazovanja organizuje se završna provjera praktične osposobljenosti polaznika za obavljanje posla Stolar za namještaj ( praktičan rad). Polaznik uz urađen praktičan rad (konkretan proizvod) na završnom ispitu objašnjava tehnološki postupak izrade proizvoda i prilaže neophodnu tehničko-tehnološku dokumentaciju (opis proizvoda, krojna lista, skicu tehničkog projekta, tehnološki roces izrade, kalkulacija). 16.3.Vrednovanje Vrednovanje se vrši na sljedeći način:

- polaznik je ovladao svim vještinama i znanima utvrđenim standardom za zanimanje Stolar/ka za namještaj na visokom nivou,

- polaznik je ovladao svim vještinama i znanima utvrđenim standardom za zanimanje Stolar/ka za namještaj na zadovoljavajućem nivou,

- polaznik nije ovladao vještinama i znanima utvrđenim standardom za zanimanje Stolar/ka za namještaj na zadovoljavajućem nivou.

17. Stručne kompentencije nastavnog kadra – instruktora pojedinih djelova

programa obrazovanja

1. Dipl. Inženjer drvne industrije za teorijski dio obuke. 2. Instruktor (V stepen stručne spreme) odgovarajućeg profila za praktični dio

obuke

Za predavače potreban andragoško – didaktičko – metodički osposobljen kadar za rad sa odraslim polaznicima.

18. Zanimanje koje se dobija po završetku programa obrazovanja: Stolar/ka za namještaj 19. Dokumenat koji se dobija po završetku programa obrazovanja: biće regulisano u skladu sa Zakonom 20. Autori programa, predlagači programa, datum prijema i ko je odobrio program:

Autori: Milan Spasojević

Naser Gargović Ljiljana Garić

35

Predlagač programa: Centar za stručno obrazovanje Program je usvojio Savjet za obrazovanje odraslih na XII sjednici 27.05.2004. godine.

Uputstvo za trenera za obuku Stolara/ke za namještaj Treneri realizuju program obrazovanja kroz slijedeće faze:

I Faza: Priprema za realizaciju programa obrazovanja - određivanje nastavnog materijala (npr. predmeti, alati, materijali, druga odgovarajuća oprema itd).

II Faza: Uvodni dio realizovati kroz teme: - predstavljanje, - upoznavanje sa kandidatima, - upoznavanje sa predmetom u kontekstu zanimanja, - uloga i značaj grane iz koje je zanimanje, - mišljenje kandidata, - diskusija sa kandidatima.

III Faza: Definisanje indukcionog modula (modul čiji se dijelovi koriste tokom cijele obuke), koji sadrži:

- Karakteristike zanimanja za koje su se kandidati opredijelili (uslovi rada,

radno vrijeme,nagrađivanje (plata)...);

- Profil radnika za određeno zanimanje ( treba da sadrži stavke kao što su : psihofizičko zdravlje, sposobnost organizacije, sposobnost komunikacije, lično i profesionalno poštenje, urednost,ljubaznost u ophođenju sa ljudima, kultura govora i ophođenja, snalažljivost i okretnost, spremnost na fleksibilno radno vrijeme...) je predmet obrade kroz sve teme (module).

IV Faza: Definisanje svih modula obuke neophodnih za određeno zanimanje, pri čemu treba voditi računa da obuka bude primjerena osobinama polaznika i njihovim interesima ( treba ispreplitati teoriju, demonstraciju i praksu). V Faza: Određivanje vremena neophodnog za praktičnu obuku (stvarni uslovi).

VI Faza: Način provjere znanja kandidata

Napomena: U cilju pojašnjenja detaljno je razrađena tačka 4.

36

1. Upoznavanje polaznika sa programom praktične obuke

- upoznavanje sa organizacijom rada u radionici - upoznavanje sa značajem zaštite na radu - upoznavanje sa izvorima opasnosti i postupkom pružanja prve pomoći

( demonstracija ) 2. Organizacija radnog mjesta:

- priprema radnog prostora - priprema predmeta za rad - priprema sredstava za rad u skladu sa radnim nalogom

( demonstracija )

3. Mašine i oprema – namjena i način održavanja - mašine i uređaji za proizvodnju - rukovanje i obsluživanje mašinama i uređajima - preventivno održavanje mašina i uređaja - čišćenje, podmazivanje i dr. ( demonstracija)

4. Upoznavanje sa materijalima koji se koriste u struci:

- osnovni - pomoćni - potrošni ( demonstracija )

5. Osposobljavanje polaznika za izradu tehničko – tehnološke dokumentacije

za jednostavne poizvode: Demonstracija:

- postupka izrade tehničko- tehnološke dokumentacije za jednostavne proizvode: krojna lista, shema krojenja, normativ materijala, radni nalog, skica proizvoda)

Praktičan rad polaznika:

- izrada tehničko- tehnološke dokumentacije za jednostavne proizvode: krojna lista, shema krojenja, normativ materijala, radni nalog, skica proizvoda)

6. Osposobljavanje polaznika za rad sa ručnim alatima ( izrada jednostavnog proizvoda namještaja )

Demonstracija: - postupka izrade jednostavnog proizvoda namještaja sa ručnim alatom po

fazama: proučavanje dokumentacije odabiranje materijala mjerenje, obilježavanje i zacrtavanje

37

krojenje materijala ručnim alatima dimenzionisanje poprečnog presjeka izrada elemenata veze montaža površinska obrada

Praktičan rad polaznika: - izrada jednostavnog proizvoda namještaja sa ručnim alatom po fazama: proučavanje dokumentacije odabiranje materijala mjerenje, obilježavanje i zacrtavanje krojenje materijala ručnim alatima dimenzionisanje poprečnog presjeka izrada elemenata veze montaža površinska obrada

7. Osposobljavanje polaznika za rad sa ručnim prenosnim električnim mašinama ( izrada jednostavnog proizvoda namještaja )

Demonstracija:

- postupka izrade jednostavnog proizvoda namještaja sa ručnim prenosnim električnim mašinama:

proučavanje dokumentacije odabiranje materijala mjerenje, obilježavanje i zacrtavanje krojenje materijala ručnim prenosnim električnim mašinama dimenzionisanje poprečnog presjeka izrada elemenata veze montaža

površinska obrada Praktični rad polaznika: - izrada jednostavnog proizvoda sa ručnim prenosnim mašinama: odabiranje materijala mjerenje, obilježavanje i zacrtavanje krojenje materijala ručnim prenosnim električnim mašinama dimenzionisanje poprečnog presjeka izrada elemenata veze montaža površinska obrada 8. Osposobljavanje polaznika za izradu jednostavnog proizvoda namještaja

( mašinska obrada drveta )

38

Demonstracija:

- postupka izrade jednostavnog proizvoda namještaja (mašinska obrada drveta) po fazama: proučavanje dokumentacije odabiranje materijala izrada grubih elemenata od masiva izrada grubih elemenata od ploča izrada tačnih dimenzija elemenata masiva i ploča izrada elemenata veze ( ramovske veze) izrada profila montaža površinska obrada


- izrada jednostavnog proizvoda namještaja (mašinska obrada drveta) po fazama: proučavanje dokumentacije odabiranje materijala izrada grubih elemenata od masiva izrada grubih elemenata od ploča izrada tačnih dimenzija elemenata masiva i ploča izrada elemenata veze ( ramovske veze) izrada profila montaža površinska obrada

9. Osposobljavanje polaznika za izradu srednje složenog proizvoda (mašinska obrada drveta)

Demonstracija: - postupka izrade srednje složenog proizvoda namještaja (mašinska obrada drveta) po fazama:

proučavanje dokumentacije odabiranje materijala izrada grubih elemenata od masiva izrada grubih elemenata od ploča izrada tačnih dimenzija elemenata masiva i ploča izrada elemenata veze ( ramovske veze) izrada profila montaža

površinska obrada


39

-izrada srednje složenog proizvoda( mašinsku obradu drveta) po fazama:

proučavanje dokumentacije odabiranje materijala izrada grubih elemenata od masiva izrada grubih elemenata od ploča izrada tačnih dimenzija elemenata masiva i ploča izrada elemenata veze ( ramovske veze) izrada profila montaža površinska obrada

10. Osposobljavanje polaznika za izradu složenijeg proizvoda namještaja

(mašinska obrada drveta)

Demonstracija: - postupka izrade složenijeg proizvoda namještaja(mašinska obrada drveta) po fazama:

proučavanje dokumentacije odabiranje materijala izrada grubih elemenata od masiva izrada grubih elemenata od ploča izrada tačnih dimenzija elemenata masiva i ploča izrada elemenata veze ( ramovske veze) izrada profila montaža

površinska obrada Praktičan rad polaznika:

- izrada složenijeg proizvoda namještaja (mašinska obrada drveta) po fazama: proučavanje dokumentacije odabiranje materijala izrada grubih elemenata od masiva izrada grubih elemenata od ploča izrada tačnih dimenzija elemenata masiva i ploča izrada elemenata veze ( ramovske veze) izrada profila montaža

površinska obrada

11. Upoznavanje sa radnim zadacima - planiranje rada, - osiguravanje kvaliteta svog rada (standardi), - racionalno korišćenje vremena, energije i materijala;

;

12. Upoznavanje sa stručnom terminologijom iz djelokruga svog rada (teorija)

40

13. Upoznavanje sa načinom komuniciranja sa saradnicima (timski rad)

14. Završni poslovi u procesu rada Demonstracija: - završnih poslova u procesu rada

Praktičan rad polaznika: - završni poslovi u procesu rada

15. Upoznavanje sa sredstvima zaštite na radu Demonstracija: - sredstava lične zaštite na radu - korišćenja sredstava lične zaštite na radu - zaštite na radu na pojedinim radnim mjestima

centar za struČno obrazovanje - cso.edu.me csoa/programi obrazovanja odraslih/nivo...3 5. lični...

Documents