chuong 3 gian do pha.pdf

Upload: tuan

Post on 25-Feb-2018

225 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

  • 7/25/2019 Chuong 3 Gian Do Pha.pdf

    1/25

    Chng 3: HP KIM & GIN PHA

  • 7/25/2019 Chuong 3 Gian Do Pha.pdf

    2/25

    Chng 3: HP KIM & GIN PHA

    3.1. Cu trc tinh th ca hp kim

    Hn hp ca kim loi vi cc kim loihoc kim khc; nguyn t chnh - nn.

    u im: bn, cng, tnh chng

    mi mn cao hn, tnh cng ngh tt hn,nhit luyn ho bn tt hn, r hn.

    3.1.1. Khi nim v hp kim

    Vt liuGii hn bn

    ko , MPaGii hn

    chy, MPa dndi, %

    cng,HB

    Al 99,95% 50 10 45 15AA7075 228 103 17 60

    AA7075(ti+ha gi)

    600 560 11 150

    AA7075: 6%Zn, 2,4%Mg, 1,6%Cu, Mn0,3%

  • 7/25/2019 Chuong 3 Gian Do Pha.pdf

    3/25

    Pha APha B

    Chng 3: HP KIM & GIN PHA

    3.1. Cu trc tinh th ca hp kim

    3.1.1. Khi nim v hp kimMt s khi nim:

    Pha: phn ng nht ca h ccng cu trc, trng thi, kiumng, c tnh cht c-l-ho tnhxc nh, phn cch nhau bi bmt phn chia pha;

    Cu t: l cc nguyn t (hochp cht ho hc bn vng) to

    nn pha trong hp kim;

    H: tp hp cc pha, c th trng thi cn bng, hoc khngcn bng.

  • 7/25/2019 Chuong 3 Gian Do Pha.pdf

    4/25

    Phn loi tng tc trong hp kim

    Khng c tng tc:

    Cc kim loi ha tan ln nhau trng thi lng, khng ha tan trng thi rn, to hn hp c hc hai pha A + B.

    C tng tc:- Ho tan vo nhau to dung dch rn A(B) - (gi nguyn kiumng ca nn A);- Phn ng to hp cht ha hc vi kiu mng mi khc hn.

    A

    B

    A(B)

    L (A+B)

  • 7/25/2019 Chuong 3 Gian Do Pha.pdf

    5/25

    3.1.2. Dung dch rnKhi nim: l pha ng nht, c cu trc mng nh ca dung

    mi (kim loi nn), cc nguyn t cht ha tan sp xp li trongmng dung mi mt cch u n v ngu nhin.

    K hiu: A(B) = Dung dch rn ca B ha tan trong A.

    Dng dch rn thay th: cc nguyn t cht tan thay th v tr

    cc nguyn t dung mi trong mng tinh th (dnt sai khc

  • 7/25/2019 Chuong 3 Gian Do Pha.pdf

    6/25

    Dung dch rn xen k: cc nguyn t ha tan nm xen kvo cc l hng trong mng tinh th dung mi.

    bn knh nguyn t ha tan rt nh, gii hn ha tan thp.Cc c tnh ca dung dch rn: cc trng c, l, ha tnh ca kim loinn:

    - Kiu mng tinh th n gian: A1,A2 vi lin kt kim loi;

    - do c gim nhng vn cao;

    -Tng cng, bn, tnh chngmi mn r rt so vi kim loi nguyn

    cht;- Nng cht tan tng tng bn, gim do.

    -Thay i tnh chng n mn, dn in, nhit km KL nguyn cht;

    - L pha c bn chim hn 90% trong vt liu kt cu.

  • 7/25/2019 Chuong 3 Gian Do Pha.pdf

    7/25

    Al

    Fe

    Ni

    Al

    Al3

    Ni

    AlFe3

    Pha trung gian: cc hp cht ho hc c trong hp kim,nm gia hai vng dung dch rn trn gin pha.

    c im:- C kiu mng tinh th phc tp,khc hn vi cc nguyn t thnhphn;

    - C t l gia cc nguyn t cngthc xc nh AmBn;

    - Tnh cht khc hn so vi ccnguyn t thnh phn (gin);

    - C nhit nng chy xc nh,khi to thnh ta nhit.

  • 7/25/2019 Chuong 3 Gian Do Pha.pdf

    8/25

    3.2 Gin pha ca h hai cu t

    Quy tc pha: F = C P + 1

    K/n : Gin biu din s bin i t chc pha ph thucvo nhit v thnh phn ca h trng thi cn bng.

    = A(B) = B(A)

    F - s bc t do, C - scu t, P - s pha.

    Nhit,

    C0

    Thnh phn, % B100%

    A100%

    B

    L

    +L +L

    +

    25% B

  • 7/25/2019 Chuong 3 Gian Do Pha.pdf

    9/25

    nh hng ca nhit v thnh phn

    - T thay i - s lng pha thay i (ng AB);

    - C% thay i - s lng pha thay i (ng BD).

    % ng (C12H22O11)

    Nhit , 0C

    1 pha 2 pha

    L + R

  • 7/25/2019 Chuong 3 Gian Do Pha.pdf

    10/25

    X X

    M M

    3.2. Gin pha ca h hai cu t

    Quy tc n by: M . X = M . X

    Nhit,

    C0

    Thnh phn, % B

    L

    +L +L

    +25% B

    X X

    C C

    .100%C-CC-C

    XXX

    )XX

    (MM

    MMM

    M% 0

    C0

  • 7/25/2019 Chuong 3 Gian Do Pha.pdf

    11/25

    Gin pha loi 1:

    Gin pha ca h hai cu t khng c bt k tng tc no

    vi nhau (Pb-Sb).aEb ng lng;

    cEd ng c;

    a, b nhit chy

    caA v B;E im cng tinh:

    L (A + B)

    A B

    Lng (L)

    L+BA+L

    Nhit

    (A+B)

    (A+B)+BA+(A+B)

    a

    E

    b

    c d

    %B

    t

    C

    DF

    X

    A B

    (A+B)

  • 7/25/2019 Chuong 3 Gian Do Pha.pdf

    12/25

    Gin pha loi 2

    Gin ca h hai cu

    t tng tc v ho tanv hn vo nhau

    trng thi rn, v d:

    (Cu-Ni, Al2O3-Cr2O3)

    amb ng lng

    anb ng c

    A B

    %B

    Lng (L)

    L+

    Nh

    it

    a

    bm

    n

    X

    C

    d c f

    Cd Cf

    ?%;?%

    ?%;?%

    B

    ALL

    = A(B) , B(A)

  • 7/25/2019 Chuong 3 Gian Do Pha.pdf

    13/25

    Gin pha loi 3Gin ca h hai cu t tng tc v ho tan c hn vonhau trng thi rn (Pb-Sn, Cu-Ag).

    A B

    Lng (L)

    L+

    Nhit

    +

    a

    E

    b

    c d

    %B

    L+

    g f

    X1 X2 X4

    X3

    aEb ng lng

    acdb ng c

    = A(B); = B(A)

    E- im cng tinh:

    L (+)

  • 7/25/2019 Chuong 3 Gian Do Pha.pdf

    14/25

    Gin pha loi 4

    Gin pha hai cu t c tng tc ho hc to ra pha trunggian A

    mB

    n(Mg-Ca Mg

    4Ca

    3) .

    A B

    Lng (L)

    AmBn+B

    Nhit

    a

    E1

    b

    E2L+A

    AmBn

    L+AmBn

    L+AmBn

    A+AmBnB+AmBn

    c

    Tch thnh hai gin pha 2 cu t n gin hn

  • 7/25/2019 Chuong 3 Gian Do Pha.pdf

    15/25

    Quan h gia GP & tnh cht hp kimTnh cht ca hp kim l s tng hp hay kt hp tnh cht cacc pha thnh phn.

  • 7/25/2019 Chuong 3 Gian Do Pha.pdf

    16/25

    rlt (max)= 0,036

    3.3. Gin pha Fe-C (Fe-Fe3C)

    Tng tc gia Fe v C

    + S ho tan ca C vo Fe: to cc dung dch rn xen k:

    - Fe (A2; 13920

    C): DDR = Fe(C), %Cmax = 0,1%, 14390

    C+ Tng tc ho hc gia Fe v C Fe3C (%C = 6,67%)

    rnt = 0,770 nm

    C

    rnt = 0,1241 nm

    Fe

    rlt (max)= 0,051 nm

  • 7/25/2019 Chuong 3 Gian Do Pha.pdf

    17/25

    3.3. Gin pha Fe-C (Fe-Fe3C)

    +XeII +XeII+Le(+Fe3C)

    Le(+Fe

    3C)

    XeI+Le(+Fe3C)

    L+XeI

    XeI+Le(P+Fe3C)

    P+XeII P+XeII+Le(P+Fe3C)+P

    Fe Fe3C

    L

    +L

    0,8

    P[+Fe3

    C]

    15390C 14990C

    13920C

    9110C

    ABH

    N

    J

    CED

    F

    G

    SP K

    Q

  • 7/25/2019 Chuong 3 Gian Do Pha.pdf

    18/25

    L

    L

    Cc chuyn bin khi ngui chm:Chuyn bin bao tinh: ti 14990C, im J:

    0,1+ L0,5 0,16

    Chuyn bin cng tinh: ti 11470C, im C:

    L4,3 (2,14 + Fe3C)

    Chuyn bin cng tch: ti 7270C, im S:

    0,8 [0,02 + Fe3C]

    P[+Fe3C]

  • 7/25/2019 Chuong 3 Gian Do Pha.pdf

    19/25

    Cc t chc mt pha trn GP Fe-Fe3C

    Ferit (, F ): Dung dch rn ho tan ca C

    trong Fe ( gii hn ho tan 0,02%C ti7270C). T chc ht sng, a cnh.

    Austenit (, A ): Dung dch rn ho tan ca Ctrong Fe ( gii hn ho tan 2,14%C ti 11470C,0,8%C ti 7270C). T chc ht sng + cc

    ng song tinh.Xmentit (Fe3C, Xe ):

    -XeI: sinh ra t Lng. Dng tm th, to.

    -XeII: tit ra t austenit, dng li bao quanhht.

    -XeIII: tit ra t ferit, thng khng b qua.

    - Xe cng tch to thnh t c/b cng tch.

  • 7/25/2019 Chuong 3 Gian Do Pha.pdf

    20/25

    Cc t chc hai pha trn GP Fe-Fe3C

    Peclit (P ): hn hp cng tch ca F v Xe (88%F + 12%Xe)c to thnh t phn ng cng tch. Tn ti P tm v P ht.

    Lburit (Le ): Hn hp cng tinh ca

    A v Xe (>7270C), ca P v Xe (

  • 7/25/2019 Chuong 3 Gian Do Pha.pdf

    21/25

    Phn loi thp-gang theo GP

    K/n: Thp l hp kim ca Fe-C vi hm lng C < 2,14%,gang l hp kim ca Fe-C c 2,14%C.

    c im:

    - Nung nng thp trn GSE tt chc mt pha duy nht c do cao, d bin dng;

    - Tnh c ca thp thp;

    - Gang khng th nung nng t

    trng thi mt pha nn gin,

    cng, khng th gia cng bdng;

    - So vi thp, gang c tnh c tt.

    Thp Gang

    P[

    +Fe3C]

  • 7/25/2019 Chuong 3 Gian Do Pha.pdf

    22/25

    Phn loi thp-gang theo GP

    Thp: theo GP c chia lm 3 loi:

    - Thp trc cng tch (%C0,8%),t chc P + XeII ;

    P[

    +Fe3

    C]

    a b c

  • 7/25/2019 Chuong 3 Gian Do Pha.pdf

    23/25

    Gang: tng ng vi GP lgang trng, gm 3 loi:

    -Gang trng trc cng tinh(%C4,3), t chc XeI + Le.

    d e f

    Phn loi thp-gang theo GP

  • 7/25/2019 Chuong 3 Gian Do Pha.pdf

    24/25

    P[

    +Fe3

    C]

    A3

    Acm

    A1

    Cc im ti hn ca thpCc im (hay nhit ) ti hn -tng ng vi cc chuyn bin

    pha trong thp, k hiu bng ch Avi ch s 1, 2, 3, 4 v cm.- A1 - ng PSK (727oC), ng vichuyn bin P [+Xe] , ctrong mi loi thp.

    - A3 - ng GS (911 727o

    C),ng vi chuyn bin + , chc trong thp trc cng tch.

    - Acm - ng ES (1147 727oC)ng vi chuyn bin + X eII,

    ch c trong thp sau cng tch.- Nung nng thm ch c, Lmngui thm ch r.

    Ac1 > A1 > Ar1; Ac3 > A3 > Ar3; Accm > Acm > Arcm

    A3 = 727 + 230(0,8-x) 0C; Acm = 727 + 313.(y 0,8) 0C; x,y : %C.

  • 7/25/2019 Chuong 3 Gian Do Pha.pdf

    25/25