ว า ร ส า ร ธ ร ก จ เ ม ล ด พ น ธ ไ ท ย ฉ บ บ ป ร ะ จ า ป 2 5 5 512
จากการทขาวเปนอาหารหลกของประชากรกวาครงโลก โดยเฉพาะประชากรในทวปเอเชย และความตองการขาวมปรมาณเพมขนทกปตามจำานวนประชากรทเพมขนในขณะทพนทปลก ปรมาณนำา ตลอดจนแรงงานในการผลตขาวมนอยลง และอตราการเพมผลผลตของขาวลดลง วธการเพมผลผลตขาวสามารถทำาไดหลายวธ เชน การเพมพนทปลก การเพมผลผลตตอพนท ซงสามารถทำาไดโดย การใชเทคโนโลยการผลตทเหมาะสม แตวธการเพมผลผลตวธทงายตอการยอมรบของเกษตรกร คอ การพฒนาพนธขาวใหมศกยภาพการใหผลผลตสงขนและการใชขาวลกผสมเปนอกวธหนงทจะเพมผลผลตขาวตอพนทใหสงขน เนองจากขาวลกผสมม heterosis ทงในดานความแขงแรงของราก ความสามารถในการแตกกอสง รวงใหญ เมลดมนำาหนกด อตราการหายใจในการเผาผลาญอาหารตำา แตมอตราการสงเคราะหแสงสง มพนทในการสงเคราะหแสงมาก ทำาใหม net photo-synthetic rate สงกวาขาวพนธผสมทวไป สามารถใหผลผลตทสงกวาขาวพนธดทใชปลกทวๆไปประมาณ 20 % โดยการจดการปลกขาวลกผสมคลายกบการปลกขาวพนธผสมทวไป แตมสงทควรระวงคอ จะตองปรบชวงเวลาปลกใหเหมาะสมกบการเจรญเตบโตของขาวในแตละแหลงปลก และจากการพฒนาพนธขาวลกผสมของกรมการขาว โดยสำานกวจยและพฒนาขาวในป 2549 สามารถพฒนาสายพนธขาวลกผสมใหไดผลผลตสงกวาขาวพนธผสมประมาณรอยละ 29 และไดรบการรบรองพนธขาวลกผสม กขผ1 เมอวนท 27 กนยายน 2554 ซงเปนขาวลกผสมพนธแรกของประเทศไทย
ลกษณะประจำาพนธ เปนขาวเจาไมไวตอชวงแสง อายเกบเกยว 110-115 วน สง 116 เซนตเมตร ใบธงตงตรง คอรวงโผลเลกนอย รวงยาว 29 เซนตเมตร รวงแนนปานกลาง
จำานวนเมลดดตอรวง 200-250 เมลด คณภาพการสด ไดขาวเตมเมลด และตนขาว 42.08
เปอรเซนต ปรมาณอมโลสสง (27.0%) ลกษณะขาวสวย รวน ไมเกาะตด เหมาะสำาหรบแปรรปผลตภณฑ
ลกษณะเดน ใหผลผลต (1,006 กก./ไร) สงกวาพนธปทมธาน 1 (666 กก./
ไร) และสพรรณบร 1 (817 กก.ไร) รอยละ 51 และ 23 ทรงกอตง ตนแขงมาก ปลายใบตงตรง ตานทานตอโรคไหมในเขตภาคกลาง , ตะวนออกและตะวน
ตก คอนขางออนแอตอโรคไหมในภาคเหนอตอนลาง คอนขางตานทานเพลยกระโดดหลงขาว
ขอควรระวง ออนแอตอเพลยกระโดดสนำาตาล ออนแอตอโรคขอบใบแหง
ขอจำากด เมลดพนธขาวลกผสมแพงกวาขาวปกต ตองเปลยนเมลดพนธใหมทกฤดปลก
(เมลดพนธขาวทไดจากการปลกขาวลกผสม กขผ1 ไมสามารถนำาไปทำาพนธตอได เนองจากมการ กระจายตวทำาใหผลผลตตำา)
พนทแนะนำา พนทนาชลประทานในภาคกลางและภาคเหนอตอนลาง
ขาวลกผสม กขผ1 และเทคโนโลยการผลตทเหมาะสมทมา : สำานกวจยและพฒนา กรมการขาว
ว า ร ส า ร ธ ร ก จ เ ม ล ด พ น ธ ไ ท ย ฉ บ บ ป ร ะ จ า ป 2 5 5 513
เทคโนโลยทเหมาะสมในการผลตขาวลกผสม กขผ1การหวานนำาตม1. หลงการเกบเกยวขาว พกแปลงไวอยางนอย 30 วน2. เอานำาเขาแปลงพอชนทงไวประมาณ 7-10 วน เพอลอให
เมลดขาว เมลดวชพชงอก3. เตรยมแปลง
- ไถดะ ดวยรถแทรกเตอร หรอรถไถเดนตาม เพอกลบขาวเรอ วชพช หรอถาในแปลงมนำาอาจใชรถแทรกเตอรตดโรตาร ปนฟางคลกลงในดน
- ทำาเทอก ปรบหนาดนใหสมำาเสมอ - ทำารองนำาเพอการระบายนำา ระยะหางระหวางรองประมาณ
5 เมตร4. เตรยมเมลดพนธขาว อตราเมลดพนธ 6-8 กก./ไร
- คำานวณเมลดพนธ (ทมความงอกมากกวา 80 % ) ใหพอดกบพนท
- นำามาแชนำา 1 คน หม 1-2 คน เพอใหเมลดขาวงอกเปนตมตา
5. หวานขาว นำาเมลดพนธทเตรยมไวไปหวานในแปลงทเตรยมไวใหสมำาเสมอ
6. ระบายนำาออกใหแหงอยางนอย 7 วน เพอใหขาวงอกสมำาเสมอ
7. พนสารคม-ฆาวชพช (เวลาและอตรา ขนกบชนดของสาร)8. ไขนำาเขาแปลงหลงพนสารคม-ฆาวชพชภายใน 7 วน9. การดแลรกษา 9.1 การจดการนำา
- หลงหวานขาวระบายนำาออกจากแปลงใหแหง - ใหเอานำาเขาแปลงภายใน 7 วน หลงพนสารคม-ฆา
วชพช ระดบนำา ประมาณครงตนขาว - ปลอยใหแหงไปตามธรรมชาต จนผวดนเรมแตกระแหง - เอานำาเขาแปลงระดบท 5 ซ.ม. แตไมเกนครงตนขาว
ปลอยใหแหงไปตามธรรมชาตจนผวดนเรมแตกระแหง ทำาเชนนไปเรอยๆ จนถงระยะกำาเนดชอดอก จงรกษาระดบนำาในแปลงท 5 ซ.ม.
- ระบายนำาออกจากแปลงนาใหแหงกอนเกบเกยวขาว 7-10 วน เพอใหขาวสกแกสมำาเสมอ และเกบเกยวสะดวก
9.2 การใสปย 9.2.1 ใสปยตามคำาแนะนำา อตรา (12-18) -6-6 กก.
N-P2O5-K2-O/ไร 9.2.2 ใสปยตามคาวเคราะหดน กอนการเตรยมดน ให
เกบตวอยางดนในแปลงนาสงวเคราะห เมอรผลการวเคราะหดนแลวใหใสปยตามอตราทแนะนำาตามคาวเคราะหดน
9.3 การจดการโรคแมลงศตรขาว หมนสำารวจโรคแมลงศตรขาวในนาทก 7 วน เมอพบศตร
ขาวเกนระดบเศรษฐกจใหรบหาทางปองกนกำาจดตามคำาแนะนำาของศตรขาวแตละชนด หรอปรกษาผรทนท เพอหาทางปองกนกำาจดไดอยางทนทวงท ขอควรระวงคอ ขาวพนธนไมตานทานเพลยกระโดดสนำาตาล
10. การเกบเกยว ใหเกบเกยวหลงจากขาวออกดอก 80% แลว 28-30 วน เพอใหไดขาวทมคณภาพทด
การปกดำาดวยเครองปกดำา1. หลงเกบเกยวขาว พกแปลงไว อยางนอย 30 วน2. เอานำาเขาแปลงพอชนทงไวประมาณ 7-10 วนเพอลอใหเมลด
ขาว เมลดวชพชงอก
3. เตรยมแปลงปกดำา - แปลงนาทจะใชปกดำาดวยเครองตองไมหลม ถาแปลงนา
หลม รถปกดำาจะทำางานลำาบาก - ไถดะ ดวยรถแทรกเตอร หรอรถไถเดนตามเพอกลบขาวเรอ
วชพช หรอถาในแปลงมนำาอาจใชรถแทรกเตอรตดโรตาร ปนฟางคลกลงในดน
- ทำาเทอก ปรบหนาดนใหสมำาเสมอ - รกษาระดบนำาในแปลงขณะปกดำา 1-2 ซ.ม.
4. เตรยมเมลดพนธขาว อตราเมลดพนธ 6-8 กก./ไร เพอใชตกกลาในกระบะทใชสำาหรบเครองปกดำาอตรา 100-150 กรม/กระบะ จำานวน 50-60 กระบะ/ไร - คำานวณเมลดพนธ (ทมความงอกมากกวา 80 %) ใหพอด
กบพนท - เอาขเถาแกลบ (เกา) ใสกระบะใหเตม รดนำาใหชน - นำาเมลดขาวมาโรยในกระบะใหสมำาเสมอตามอตราทกำาหนด
หรอ นำาเมลดพนธคลกรวมกบขเถาแกลบแลวใสลงกระบะเพาะกลาตามอตราทกำาหนด
- รดนำาอกครง - นำากระบะมาตงซอนกน คลมดวยวสดคลม - รดนำาเชาเยน ประมาณ 3-5 วนจะสงเกตเหนเมลดขาวเรม
งอกโผลวสดเพาะ - นำากระบะกลามาเรยงในแปลงนาทเตรยมไวอยางสมำาเสมอ
คอยๆเพมระดบนำาขนตามความสงของตนกลา โดยในระดบนำาประมาณครงตนกลา หรอ นำากระบะกลามาเรยงไวบนพนดนทราบเรยบ รดนำาเชา-เยน
- เมออายกลาประมาณ 10-15 วนนำาไปปกดำา ในแปลงปกดำาทเตรยมไว
5. การปกดำา ปกดำาดวยเครองปกดำาใชระยะปกดำา 21X30 ซม. ขณะปกดำาในแปลงควรมนำาประมาณ 1-2 ซม. เพมระดบนำาขนตามความสงของขาว และรกษาระดบนำาไวท 5 เซนตเมตร เพอเปนการคลมไมใหวชพชขน
6. การดแลรกษา 6.1 การจดการนำา
- หลงปกดำาขาว ใหเพมระดบนำาขนตามความสงของขาวแตไมเกนครงตนขาว และรกษาระดบนำาไวท 5 เซนตเมตร เพอเปนการคลมไมใหวชพชขน
- เมอขาวเรมแตกกอคลมดน ควรปลอยใหแปลงแหง จนผวดนเรมแตกระแหง
เพลยกระโดดสนำาตาล
ว า ร ส า ร ธ ร ก จ เ ม ล ด พ น ธ ไ ท ย ฉ บ บ ป ร ะ จ า ป 2 5 5 514
- เอานำาเขาแปลงทระดบ 5 ซม. แตไมเกนครงตนขาว ปลอยใหแหงตามธรรมชาตจนผวดนเรมแตกระแหง ทำาเชนนไปเรอยๆจนถงระยะกำาเนดชอดอก จงรกษาระดบนำาในแปลงท 5 ซม.
- ระบายนำาออกจากแปลงนาใหแหงกอนเกบเกยวขาว 7-10 วน เพอใหขาวสกแกสมำาเสมอ และเกบเกยวสะดวก
6.2 การใสปย 6.2.1. ใสปยตามคำาแนะนำา อตรา (12-18) -6-6 กก.
N-P2O5-K2-O/ไร 6.2.2. ใสปยตามคาวเคราะหดน กอนการเตรยมดน ให
เกบตวอยางดนในแปลงนาสงวเคราะห เมอรผลการวเคราะหดนแลวใหใสปยตามอตราทแนะนำาตามคาวเคราะหดน
6.3 การจดการโรคแมลงศตรขาว หมนสำารวจโรคแมลงศตรขาวในนาทก 7 วน
เมอพบศตรขาวเกนระดบเศรษฐกจใหรบหาทางปองกนกำาจดตามคำาแนะนำาของศตรขาวแตละชนด หรอปรกษาผรทนท เพอหาทางปองกนกำาจดไดอยางทนทวงท ขอควรระวงคอ ขาวพนธนไมตานทานเพลยกระโดดสนำาตาล
7. การเกบเกยวใหเกบเกยวหลงจากขาวออกดอก 80% แลว 28-30 วน เพอใหไดขาวทมคณภาพทด
การโยนกลา1. หลงเกบเกยวขาว พกแปลงไว อยางนอย 30 วน2. เอานำาเขาแปลงพอชนทงไวประมาณ 7-10 วนเพอลอให
เมลดขาว เมลดวชพชงอก3. เตรยมแปลงปกดำา
- ไถดะ ดวยรถแทรกเตอร หรอรถไถเดนตาม เพอกลบขาวเรอ วชพช หรอ ถาในแปลงมนำาอาจใชรถแทรกเตอรตดโรตาร ปนฟางคลกลงในดน
- ทำาเทอก ปรบหนาดนใหสมำาเสมอ - รกษาระดบนำาในแปลงขณะปกดำา 1-2 ซ.ม.
4. เตรยมเมลดพนธขาว อตราเมลดพนธ 4-6 กก./ไร เพอใชตกกลาในกระบะทมลกษณะเปนหลม จำานวน 70-100 กระบะ/ไร
5. การตกกลา - คำานวณเมลดพนธ (ทมความงอกมากกวา 80 %) ใหพอด
กบพนท - นำากระบะทมลกษณะเปนหลมมาวางเรยงบนทแหงและ
สมำาเสมอ อตรา70-100กระบะ/ไร - เอาดนละเอยด ใสกระบะประมาณครงหลม - หวานขาวแหง อตรา 4-6 กก./ไร ลงในกระบะหลมให
สมำาเสมอ - ใสดนละเอยดใหพอดปากหลม ระวงอยาใหลนออกมาน
อกหลม หรอ
- นำาเมลดขาวคลกเคากบดนใหสมำาเสมอแลวหวานลงในกระบะหลมใหสมำาเสมอตามอตราเมลดพนธทกำาหนด
- คลมดวยวสดคลม เชน กระสอบปาน ซาเลนจ ฯลฯ - รดนำาเชา-เยน - เมออายกลาประมาณ 15-20 วนนำาไปโยนในแปลงท
เตรยมไว
6. การขนยายกระบะตนกลา ใหนำากระบะกลาซอนเรยงกน โดยใหใหสไลดตนกลาไปทางเดยวกน หรอ มวนแผนกลาแลวนำามาวางเรยงกน หรอ ดงตนกลาออกจากกระบะหลมใสภาชนะ เชน กระบง ทใชสำาหรบหวานขาว แลวขนยายไปทแปลงโยนกลาทเตรยมไว
7. การโยนกลา นำาตนกลามาโยนในแปลงใหสมำาเสมออตราประมาณ 1 แผน/20 ตารางเมตร
วธโยนกลา ใหนำาแผนกลามาวางเรยงบนแขน แลวใชมอทถนดรวบตนกลา
ดงออกจากกระบะโยนลงในนา โดยโยนไปขางหนาใหสงเหนอศรษะเลกนอย
ขณะโยนกลาในแปลงควรมนำาประมาณ 1-2 ซม.จากนนคอยๆเพมระดบนำาขนตามความสงของขาวและรกษาระดบนำาไวท 5 เซนตเมตร เพอเปนการคลมไมใหวชพชขน
8. การดแลรกษา 8.1 การจดการนำา
- หลงโยนกลาขาว ใหเพมระดบนำาขนตามความสงของขาวแตไมเกนครงตนขาว และรกษาระดบนำาไวท 5 เซนตเมตร เพอเปนการคลมไมใหวชพชขน
- เมอขาวเรมแตกกอคลมดน ควรปลอยใหแปลงแหง จนผวดนเรมแตกระแหง
- เอานำาเขาแปลงทระดบ 5 ซม. แตไมเกนครงตนขาว ปลอยใหแหงตามธรรมชาตจนผวดนเรมแตกระแหง ทำาเชนนไปเรอยๆจนถงระยะกำาเนดชอดอก จงรกษาระดบนำาในแปลงท 5 ซม.
- ระบายนำาออกจากแปลงนาใหแหงกอนเกบเกยวขาว 7-10 วน เพอใหขาวสกแกสมำาเสมอ และเกบเกยวสะดวก
8.2 การใสปย 8.2.1. ใสปยตามคำาแนะนำา อตรา (12-18) -6-6 กก.
N-P2O5-K2-O/ไร 8.2.2. ใสปยตามคาวเคราะหดน กอนการเตรยมดน ให
เกบตวอยางดนในแปลงนา สงวเคราะห เมอรผลการวเคราะหดนแลวใหใสปยตามอตราทแนะนำาตามคาวเคราะหดน
8.3 การจดการโรคแมลงศตรขาว หมนสำารวจโรคแมลงศตรขาวในนาทก 7 วน
เมอพบศตรขาวเกนระดบเศรษฐกจใหรบหาทางปองกนกำาจดตามคำาแนะนำาของศตรขาวแตละชนด หรอปรกษาผรทนท เพอหาทางปองกนกำาจดไดอยางทนทวงท ขอควรระวงคอ ขาวพนธนไมตานทานเพลยกระโดดสนำาตาล
9. การเกบเกยวใหเกบเกยวหลงจากขาวออกดอก 80% แลว 28-30 วน เพอใหไดขาวทมคณภาพทด