Dries Wijckmans

Taak DifferentiatieA. Inleiding

Ik heb in mijn 2de jaar een les moeten geven omtrent ‘Weer en klimaat’. Ik heb deze les gegeven in een eerste jaar A-stroom. De leerlingen moesten voor een eerste keer werken met een determineertabel. Het was trouwens ook de eerste keer dat ik echt voor een klas stond (buiten de oefenlessen). Ik had mijn les helemaal verkeerd ingeschat. Het verschil in niveau van leerlingen was te groot (of het lag aan mezelf). Een groot deel van de klas kon de oefeningen met gemak oplossen, maar het andere deel van de klas wist totaal niet waar ze mee bezig waren. Voor de volgende les had ik een stappenplan uitgewerkt, waarop stond uitgelegd hoe de leerlingen stap-voor-voor konden werken met een determineertabel. Voor het grootste deel van de klas was dit overbodig, omdat zij het al door hadden van de eerste keer, waardoor ik mijn klas ook moeilijk stil kreeg. Ik had dus meer moeten differentiëren tijdens mijn eerste les.

Voor deze opdracht heb ik een deel van die les daarom opnieuw uitgewerkt. Samen met het boek ‘Differentiatie in de lessen aardrijkskunde’1 heb ik verschillende differentiatiemogelijkheden geanalyseerd omtrent ‘het aanbieden van een stappenplan’.

B.Technieken en Methoden Technieken en Methoden:

Kijkwijzer/ Stappenplan

Differentiëren volgens: Doel/ niveau/ moeilijkheidsgraad Ondersteuning Verwerking

Doelstellingen differentiatie: De lln. helpen zich de oplossingsstrategie eigen te maken en de

oefening te vervolmaken door te differentiëren in moeilijkheidsgraad door moeilijkere klimatogram op te leggen.

De lln. helpen zich de oplossingsstrategie eigen te maken en de oefening te vervolmaken door te differentiëren in het aanbieden van ondersteuning onder de vorm van een stappenplan en/of begeleiding van de leerkracht.

C.Differentiatieopdracht

1GOEMANS, A., STEEPEN, A.; Differentiatie in de lessen aardrijkskunde: een haalbare kaart!; Acco; Leuven; 2015

Dries Wijckmans

De leerlingen komen tot dezelfde inhouden, maar werken met verschillende cijfermateriaal. De leerkracht overloopt klassikaal op voorhand (of reeds in voorgaande lessen) de symbolen, afkortingen die we kunnen terugvinden in een klimatogram en op de determineertabel. De leerkracht overloopt de gegevens van een ‘makkelijke’ klimatogram2.

De rechtse kader is een hulpmiddel dat ze in het begin mogen gebruiken. Na verloop van tijd zullen ze deze niet meer krijgen.

Deze gegevens moeten nu worden ingevuld op een determineertabel. De leerkracht overloopt klassikaal een PowerPoint waarop hij toont hoe we de gegevens invullen in een determineertabel.

Daarna begint de differentiatie. De leerkracht splitst de klas in verschillende groepjes en laat hun werken rond enkele klimatogrammen. De bedoeling is om het juiste vegetatietype en klimaattype te vinden. De leerkracht geeft elk groepje het stappenplan vanop de PowerPoint en laat de groepjes werken rond bepaalden klimaten en vegetaties. Hier raad ik aan op deze oefening op het einde van de les te doen. Als instapfase van de volgende les kan je de leerlingen terug in groepjes plaatsen aan de hand van hun niveau dat je ondertussen al hebt kunnen bepalen. Op deze manier kan je de sterkere leerlingen bij de zwakkere plaatsen. Je kan opnieuw het stappenplan geven, of de leerlingen kunnen werken zonder stappenplan en de gegevens van het klimatogram direct invullen in de determineertabel.

De leerkracht kan vervolgens de moeilijkheid van klimatogram bepalen en deze uitdelen aan de groepjes. Een moeilijk klimatogram kan een niet-‘normale’ vorm hebben met veel verschil in natte en droge maanden, maar eveneens met grote verschillen tussen temperaturen, zodat de groeimaanden ook moeilijker te bepalen zijn.

Variant 1 De leerlingen maken zelfstandig een moeilijke oefening: Juiste

2Klimatogram KMI; http://www.meteo.be/meteo/view/nl/6042865-Klimaat+in+de+wereld.html ;

Dries Wijckmans

vegetatietype, Klimaattype en aanduiding op de kaart.

Variant 2 De leerlingen maken per 2 of in groep een moeilijke oefening: Juiste vegetatietype, Klimaattype en aanduiding op de kaart.

Variant 3 De leerlingen maken per 2 of in groep een moeilijke oefening: Juiste vegetatietype, Klimaattype en aanduiding op de kaart met stappenplan.

Variant 4 De leerlingen maken per 2 of in groep een makkelijke oefening: Juiste vegetatietype, Klimaattype en aanduiding op de kaart met stappenplan.

Variant 5 De leerlingen maken per 2 of in groep een makkelijke oefening: Juiste vegetatietype, Klimaattype en aanduiding op de kaart met stappenplan. De leerkracht zorgt voor begeleiding

Stappenplan:

Klimatogram Ukkel Determineertabel

Stap Wat moet ik doen? Wat is het antwoord?1 Neem de klimatogram en je

determineertabel./

2a Wat is de Tw? (temperatuur van de warmste maand)

17,2 °C

2b Is de temperatuur van de warmste maand kouder dan 10 °C?

NEEN

3a Hoeveel maanden hebben een temperatuur van boven de 10 °C?

6 maanden

3b Hebben minstens 3 maanden een temperatuur boven de 10°C?

JA

4a Wat is de Tk? (temperatuur van de koudste maand)

2,5 °C

4b Is de temperatuur van de koudste maand kouder dan 18 °C

NEE

Dries Wijckmans

5a Hoeveel bedraagt de Nj? (jaarneerslag)

821 mm

5b Valt er minstens 400 mm neerslag in België per jaar?

JA

6a Wat is de Tk? (temperatuur van de koudste maand)

2,5 °C

6b Is de temperatuur van de koudste maand kouder dan -3 °C?

NEEN

7a Wat is de Tw? (temperatuur van de warmste maand)

17,2 °C

7b Is de temperatuur van de warmste maand kouder dan 22 °C?

JA

8 Welk vegetatietype komen we uit? Zomergroen loofwoud9 Welk klimaattype komen we uit? Koel gematigd met zachte

winter10 Bij welke klimaatgroep hoort dit? Gematigd klimaat11 Duidt aan op kaart

Wanneer de klimatogram anders aangeeft, moeten de leerlingen uiteraard de ‘B’ antwoorden vervangen en een ander pad volgen.

Dries Wijckmans