D. D.

SFECIMEN JURIDICUMde

USU DISTINCTIONIS inter CRIMINAMAJORAetMINORA,

•fr -fe.

q^u o d,APPROB. CONSULT. FACJUR1D. UPSAL.

SUB PR^ESIDIO

DtAND.HERNBERGH,Juris PROFESSORIS Reg. et Ordin.

Publico Exnmini Modefle Submittit

Gabriel E u r é n,Stipendiarius Regius,

Wermelandus.

IN AUDIT. GUST. MAJ. D. X. MAJI MDCCLXXXVLHoris Ante Merid. Soli tis.

UP SALIGE,apud Johan. Edman, direct. et reg. acad; typogr.

§. I.

Fa&a moralla, quibus jiirium obligatkmismqucexercitium aftu turhatur, cauffam abfolute ef-ficere criniinalem, neminem negaturum exiftimo,nifi qui genefin cauflarum criminalium prorfus igno-raverit. Differre vero a fe invicem ita fa£fca haecrnoraiia, qua; taiern effe&um producunt, ut alia ii-lorum minorem, alia majorem laeficnem adferant,& cauffas criminales confequenter effe, vel majores,vel minores, omni caret dubio. Hinc eft, quodunto majori jure me contendere poflc mihi videar,quod ICti reäe caufTas criminales in genere in hasduas fpecies dividant ,& inter iilas diftingvant, quan-to certius novimus, diftinftionis fundamentum ja-£him eile in Cap. X. §. 21. & Cap. XXV. §. 5. Tit.de Judic., ubi dicuntur expreffe fiüätß UtitttW.Mihi igitur, cogitanti fpecimen quoddam profe&u-um meorum in Jurisprudenria noftra exhibere, inmentem venit quasftio: An diftinfUo ha*c inter ca¬ll Tis criminales majores & minores,ufum quendam

Å ad-

jf

adferat pra£ticum, ejusmodi negotia tra&aturis foren-(ia? Quaeftio, quam ideo dignam judicavi, quae ad-curariori fubjiciatur examini, quod vix 3ut ne vixquidem in foro .felicicer verfari poflir, applicaturusLegem ad cauflas ejusmodi, nifi earum indoiem &differentias noverit; neque enim ed, quod cogiternus,Legiflatoris efle, varia cauffarum genera explicare.Et hoc ed argumentum illud, quod, in quantumufui pra&ico infervire talem operam duxero, ela-borandum in me fumd, ea Fpe, ut innoxtus conatusTibi ß. L. haud diTpliceat.

§. ILQuod in negotto applicationis Legis expediat

naturalem cauftarum habitum, & generalem earum, fe-cundum Jus nodrum Civile, indoiem perfpicere,oden-furus, ab ipfa citatione initium feciffe haud abs re erit.ln cauflis criminalibus didin&ionem adhibendam eüeinter majores & minores in negotio citationis legiti¬me peragendo, & ideo fcitu neceffarium effe, quae-nam illis, vel bis, fecundum principia Jurispruden-tise nodrae criminalis, adnumerentur, facili negotioevincitur. Argumento Legis in Cap. Xf. §. io*Tit. de Judic. valet citandi ratio, detcrminata ver-bis • 3 brottmål bor fbett, fottt fåreé tifl,ttaft & Stattené bub till fmaré fomrna: #rfbct ej; tå må ban genom 5?rononeé etter SKattenéSSetjente titt SRatten batntag, ubi deh&um com-mittum ita qualificatum, ut caufTam efficiat crimina-lem Majorem» Si vero ejusmodi (it, ut in clatfem

minorum referacur, obfervatione dignum, quod fe-cundum praxin, in Foris Svio-Gothicis receptam,& rarioni Legis in proxime citato Gap. & §. 10.conformem, citado quoque fcripta tolerari poffir. ln-quirentes enim in rationem conftkutionis, ibi flabili-ts, facile perfpicitur, Aoguftiffimum LegiflatoremjufMe, ut rei, mandato Judicis ftatim ideo compa-rere debeant, quod verendum fuerit, ne citati, vela pcena promerita fe fuga liberarent, vel etiam, necaufl# criminales diutius, quam e re Reipubliese (it,protrah intur. Et, cum hxc ratio in appiicatione adcauflas criminales minores ccflet, & ICti refte do-ceant, difpofitionem Legis cefTare in omnibus illiscafibus, tibi ejusdem ceflaverit ratio, quatenus Ju¬dicis (it, argumento $. ii. Cap. 1. Tit de Judic. T

Legem ad fa&um quodlibet ka applicare, ut appli-catio rationi Legis evadat conformisj inde, calcu-Iis rite fubdu&is, fequi videtur, ut citationes fcri-ptae in cauffis criminalibus minoribus haud prorfusimprobari poffint, ita tarnen, ut nullo adfcriptse ter-mino, minus fint folennes, & non contineant claufu-lam iliam monitoriam in fine §. ljmse Cap. XI. Tit.de Judic. expofitam: cm fatt ej femtnet: fielf, ettet:thté Saga omtmt), (falt fafen dntå foretagad af*gj&taé/ idque eam ob cauflam, qtlod criminum a c»cufati, ideo in contumaciam judicari nequeant,quodper apparitorem coronse vel Judicii miniftros in Ju¬dicium dedtici poffint, (i citationi obedientiam prae-ftare detre&averint* Aft, (i verum eft, quod mul-sam ßt difcriminis inter cauflas criminales majores

A 2 &

& minores in iüis, quse ad ipfam citationem pertl-nent, nemo non intelligit, quem ufum pra&icumhoc in pun&o adferat, fcire, quasnam cauflae claffirnajorum, & quaenam minor ibus adfcribantur, id quodprimo erat: demonftrandum.

$.111. 'Teftatur experientia, haud raro m foris acci-

dere Svio-Gothicis, ut a&ores in ipfo quafi limineproceffus, inftiruti contra reum in caufih criminali-*bus, & confequenter ante omnem caufife Cognitio¬nen!, contendant, criminum accufatos carcere inclu«di debere. Judices, quid juris heic fit, di&uri, pro¬be examinent necefle eft, utrum deli&um, cujus ac-cufatur ilie, quem aftor carceri tradendum urget,fit qtaalitatis gravioris, tiec ne? In priori cafu iterumexplorandurn, an in ipfo delicto committendo de«prehenfus fuerit; Tali enim exiftente cafu, refreapplicatur edi&um Legis in Cap. l:mo $. 2. Tir.de Pcen.: gttäpatt, od) altere qvofm m$gärnfng&mätt, ffola * * * i f)äd)te fättaé. Si vero, infiitucoejusmodi examine, probart nequeat, quod res fecusfe habeat, haud aliter petito a&oris adfenfum pras-beat Judex, quam fi pro explorato haberi poffir,accufatum, vel fama publica, probabiiibus fuffulta r3-<tionibus, vel aliis coarguentibus prsefumtionibus & cir-cumftantiis gravatum ehe. Neque enim cogitandum,quafi Judici integrum efiet, quemlibec accufatum inejusmodi, rogatu a&oris, dare cuftodiam. Quid? quod,

jubet juftitia, fvadet sequitas, ut nemo libertate >.

civibus in Legibus Patriis refervata, ante privetur,quam ad minimum evi£him fuerit, quod ita meri.to fufpe&us habeatur. Hoc eo magis concedendumefle arbitror, quo certius novimus, carceris incom-moda effe, fecundum Legem, coofequens graviorisdelidli, & ideo neminem in vincula publica conjici-endum, nifi contra quem adfint fupra commemora-tas circumftantise. Aliter procedendo facile fieri po-teffc, ut pcena in innocentis derivetur capuc, & Ju¬dex propter perverfam Legis applicationem, ad re-conventionem praeflandam cogatur. Vid« Gap. I. §.12. Tit. de Judic. it. Gap. XVII. §. §, 29. 30. Ej.Tit. Sunt quidem, qui provocando ad conftitutio-nem Legis in §. 3. Cap. I. Tit. de Pcen., coli, cumConftitut. Reg. d. lo Julii 1669 &vil. b. 16 OSl. 1723, haud dubitant adferere, quafi,falva juftitia fecundum Legem fatam, poflet Judex,rogatu acloris, quemlibet cuftodiae eatenus tradere,quatenus Lex in proxime di£ti Gap. §. 3. Tit. dePoenis illi, qui aliquem in deli&o gravi manifeftonon deprehenfum carceri mandat, aliud fubeun-dum non praefcribit, quam ut fic carceri tradito a-limenta fubminiftret, donec in Judicio eriminis con-vincacur. Sed re£Hus verentur alii, ne plus fit intali conclufione, quam in principio hoc Legis, exquo, tanquam praemiffå, ita conciuditur» Quod titplus in hae conclufione, facili negotio perfpicitur.In principio Legis tantum ponitur, quod pofiit etiamaccufatus carcere includiv etiamfi in flagranti gravb

ori crimine non fuerit deprehenfus, quodque inillo cafu illi alimenta prseftanda fint abillo, qui eumcarceri mandandum curavit. Sed quis dixerjt, in-de fluere, quod poffit quoque, fine metu reconven*tionis, cuftodia detincrr, etfi nulla prorfus probatio-ne, ne femiplena quidem, vel aliis circumftanftfs& praefumtionibus fortioribus fit gravatus. Nam, fiveritas eft juridica, prcfidium inveniens in Cap.XVII. §. 33. Tit. de Judic., quod, a&ore non pro-bante, reus abfolvatur; quod, plena probatione gra-vatus , criminis conviäus cenfeatur, vid, Cap. XVII.§. 29. Ej. Tit.; quod ille, contra quem, vel femi¬plena probatio adeft, vel fortiores circumftantiae &praefumtiones, pro femiplena probatione habende,militant, innocens ante non declaretur in cauffis cri-minalibus, quae Juramentum purgatorium non re-fpuunt, quam fe hoc modo purgaverit, vid. §. §<>59. 30. Ejusd. Cap. & Tit. ; quod in cauffis capi-talibus, ubi Juramento purgatorio locus non eft,vel in aliis cauffis, quando juftus metus perjurii adeft,femiplenae probationes aliseque praefumtiones majo¬res id contra reum operentur, ut jure petendi &obtinendi reconvcntionem non gaudeat cfr. Cap.21. §. 3. Tit. de Judic., extra omnem quoque du-bitationis aleam pofitum efle videtur, quod a recon-ventione praeftanda Judex haud aliter fit liber, quam(1 ejusmodi circumftantiis gravatus fuerit ille, quem,rogatu a&oris, in cuftodiam dedit publicam, cfr. fu-pra commem. Cap. I. §. 12. Tit.de Judic. Ethinceft, quod nec alium fenfum fpirare poffit edi&um

Le-

Legis in dicta §. 3* Cap. I. Tit. de Poeft., qtiando-quidem in tali fuppofito cafu aperta edet ancinomiainter hoc & reliqua loca Legis adlata; id quod de«monftrari nequit. Sed fatis de cauflis criminalibusgravioribus, in quibus pcenam capitalem vel corpo*ris adflidtiv^m Lex irnponit. Quod ad deli£ta Mi-nora, feu iila attinet, quae mul£ta pecuniaria expiar*poflunt, nihil quidem impedit, quin ejusmodi de-ii&orum accufati etiam includantur carcere, (i velplena probatione fuerint convi£ti, vel alias coargu«entes circumftantias in eos incurrant, vel etiam inmanifedo deli&o fuerint deprehenfi. Sed hoc inaliis delictis minoribus non permittat Judex, quamin quibus Lex vel particulares conflitutiones id fi-eri debere exprefle jubenr, vid. Litt. Reg. d. 23Mart. 1738) Conftituc. d. 18 Augud. 1731 , it. 5 Apr.1737. Cap. XXV. $. 1. Cap. XL. §. 8> Tit. de Crim.Cap. XV. 5. $. Tit. de Jur. TEdif. & Refolut. Reg.d. 29 Ott. I725« Quocirca oblervafTe quoque ju-vabit, quod reo,qui delittum quoddam minus com-mifit, & ideo carcere inclufus habetur, libertas re«flituenda fit, (i cautionem validam praeftare poflit,quod fecus fe habet, ubi delictum, propter quod cu-dodia detinetur reus, ed qualitatis gravioris, & ta-le, ut mul£ba pecuniaria redimi nequeat,vid. Cap. 1.§. 2. Tic. de Pcen. Et hinc nemini non condarearbitror, quod diftin&io inter deli&a Majora & Mi«nora haud exiguum quoque adferat ufum pra&icum*ubi quseftio oritur, an delinquens cuftodia manci»pecur, nec ne? quod erat alterum momentum de<*mondrandum. ß §. IV.

$. IV.An tranfa&io in caufiis criminalibus locum ha-

beat, exploraturus, diftingvendum quoqüe exiftimointer deli£ta Majora & Minors. Quod illa,feu Ma*jora omnem amicam compofitionem prorfus refpu-ant, argumento fit ediftum Legis in Gap. XX. J.4. Tit. de Judic.: 3 brotfmfll rnä Sommaren for*Itfnmg ej filMta, tber atfntän forargelfe f?et>t, eUerafXmän frtb & fropp, Itf, eller gebé bruten dr. Hinceft, quod Auguftiliimus Legi/lator in Gap, 1. §. 1.Tit. de Pcen. exprefTe jubeat: Sffdfafer, OCf) (Ultra grof*tva mtfjgärningar, f¥o(a utan upf¥of for fRdtta an-gtfma& @|6r mätéäganbett tbet ej, utan fäggertben neter-, bote tjugu taler, efter mera, fönt fafenär ttfl; ocfjfäre d mtffgdmingen t&ett, fomA&onun*gend roägnar fdra bor. Et quam vis §. 4. in dicloGap. XX. Tit. de Judic. permittat Domino litis dejure fuo quoad rnul&am & indemnifationem paci-fci,tantum tarnen abeft, ut hoc ipli alia ratione vin-dicandum, quam ft ipfe cauffam in judicium dedu-xerit, & eandem ibi egerit; ut pocius hoc jus trän-figendi ipfi etiam denegandum, fi intermittat altio«nem contra reum inftituere, ejusmodi enim exiffen-te cafu, cauffam nihilo minus perfequi & agere de¬bet, cui Regis, Territorii, vel Urbis nomine poftu-lare ineumbit; idque ita, ut tum jure capiendi par-tera Domini litis lastetur, prout videre licet ex Litt,Reg. d. ii, Junii 1740. coli, cum §. 1. in Cap.XXXII.Tit. de Judic. Pofito igitur, quod Dominus litiscauffam in judicium deducere intermittat, nihil qui»

dem

€gg ) ii t idem impedit, quin jure gaudeat A&or publicuscaufTam in judicio perfequendi, & partem litis Do-mini capiendi. An vero hic etiam de hac parte tranfi«gere poffit, eft quasftio, ad quam refponfurus nonpoflum non ingenue fateri, quod fententia adfirmativanegativae palmam praeripiac. Nam,ut ex fuppofico,jus ejus capiendi partem Domini litis extra omnemcontroverfiam eft pofitum, & fecundum principiaLegis noftra; Civilis, collata cum dichmine Legisnaturalis, cuilibet licet juri fuo renuntiare, nifi obli¬gatio quaedam obfifteret, facile eft intelleÄu, quodeodem heic, ac ipfe Dominus litis, fruatur jure» Sedha&enus de delictis Majoribus. Quid juris fit, re-lpe£fcu habito ad deli&a Minora , dicendum adhucreftac. Quod haec obje&um tranfa&ionis amicabi-lis conftituant, adeo ut Dominus litis a&ionem reiperfecutoriam remittere poflic, fi laefio levioris fitmomenti, & pax publica eadem laefa non fuerit,quemlibet facile concefturum exiftimo, qui fenfumLegis in lupra difta §. 4. Cap. XX. Tit. de Judic.reäé ponderare didicic. Sic, fi quis ab aliquo tue-ric colapho adfe£tus, juri & fuo & univerfitatis a-micabili compofitione renuntiare valet, nifi ejus ve-ftigium in facie appareat. vid. Cap, XXXV. §. 3. Tit,de Crim. Eadem eft Lex in caf'u, cujus mentiofit in <5. 4. ibid. Quid? quod, in cafibus, qui in §,§> his 3, & 4. proxime di£ti capitis deciduntur,nullus, nifi ipfe Dominus litis, controverfiam mo¬vere poteft, nifi deli&um fuerit commifTum tem¬pore & loco, peculiari quadam fanäione, in pa-

B 2 eis

eis public« fecuritatem, munitis, vid. §. 6. ibid.Quemadmodum etiam idem judicandum de horni»cidio cafuali, cfr. Cap. XXIX. §. 2. Tit. de Crim*& de aliis ejusdem indolis delictis. A it, (i nulladeli£ta majora, quaedam autem minora tranfa&ionilubfunt, clarius eft, quam ut ulteriori egeat demon-ftrarione, quod etiam in quaeftionibus de cauftarumcriminalium compofitione, neceflaria fit diftin&io in-ter majora deli&a & minora»

$. V.Accidere quam faepiflime novimus, ut deli£ta

commitantur tempore, jurl dicundo in Lege nondeftinato. Hoc dum accidic, quaeri poteft, utrumjudicii extraordinarii cognitioni & deeifioni fine mo-ra fubjiciendum fit, vel etiam inqüifitio differri de-beat in tempus, quo fecundum Legem, ordinariumhabendum Judicium. Refponfurus ad hanc quaeftio-nem, obfervem oportet, quod nec, hoc incidentecafu, dHHn&ione inter crimina & deli&a majora &minora feliciter carere poflit Judex. Etenim, utAuguftifiimo Legiflatori femper cur« cordique fuit,ne criminibus acrioribus fecuritas turbetur publica jita quoque, refpe&u cauffarum criminalium, fecun¬dum prineipia Jurisprudentiae noftr«, & antiquae Schodiernae, ea obfervata fuit Lex, ut cauflas crimina-les graviores, ubi tempus ordinarii judicii cito nonadfuit, judieiis extra ordinem habendis, minores ve«ro ordinariis judieiis cognofcendae Sc dijudicandas

com-

committanttsr. Bis fundamentis fuperftrudam fuis-fe prifcam noftram Jurisprudentiam ceftatur Contul-tisf. Stjernhök Libr. L Cap. II. de Jur. Sv. & Goth.vetuft. Et, quod facies Jurisprudentise noftrae ho-diernas nec hoc in puncto fit immutata, oftenditi:ma in Cap. IV. Tic. de Judic., ubi: titt giftPCdnägoit ffufo for grof mijjgdrning, ocij fallet ej Sa¬ga Sing fhart in; fdtte tå £arat>éf)&ft>ing fdrffiltSing, od) fmtgjore tfyet ^onnngené SSefafatngéfjaf*iranfce, &, paueis interjedis: sjtu foittttict allmäntrpeljte up om groft brott, odj ftnneg f&er ffjälig mtfctända till, bobe ocf pdrafc^ofDing fdrfftCt Sing, dmtå at ingen tf)erd fätet. Quam ob rem quoque, ficontingat, uc cognitio cauflae ejusmodi criminalis, aJudicio ordinario lufcepta, ad finem ante perducinon potuerit, quam föres judicii ordinarii claudan-tur, extraordinarium indicendum erit Judicium, vid*Litt. Reg. d. 18 Odob. 1750. Quo fado, ejusmo¬di cauflae criminales quam chiflime decidantur. Ete-nim, fi probari poflit, quod delinquentes, carcereinclufi diutius, quam e re fit, cuflodia detineantur,.Judex Coronas omnes expenfas, in fuflentationemrei, praeter neceflitatem fadas, reflituere debet. vid.Litt. Reg. d. 11 Dec. 1766. Cum itaque fic fatisluperque evidum fit, quod cauflae criminales gravi-ores ad judicia haben da extraordinaria deferantur, inomnibus illis cafibus, ubi tempos ordinarii judiciicito non inftat, cauflarum vero criminalium minorumlonge alia fit ratio; non dubito plerosque fore, quivideant quam utilis etiam & neceflaria, hoc refpe-

B 3 du.

S ) *4 ( 83S&

&u, fit diftin&io inter deli&a majora & minora, (ifperandum, ut conftitutio Legis de judiciis extra-ordinariis haben dis in cauflls criminalibus perverfaenon exponatur applicationi.

§. Vi. ■Quamvis fecundum principium Auguftifiimi Le-

giflatoris generale, (hbilitum in Cap. X. $♦ 21.Tit.de Judic. omnes cauffae criminales, tam minores,quam majores cognofcendae & dijudicandse, ad illudpertineant Judicium, inträ cujus jurisdiftionis iimitesreus deliquit, & ideo videatur, quafi in qnseftioni-bus de competentia fori nullius momenti eflet di-ftin&io inter deli&a majora & minora; fallunc tarnen& falluntur, qui ita docent» Quid? quod, fine hacdiftin&ione determinari nequit, cuinam foro, cumeffe&u legitimo, cognofcendae & dijudicandae commit-tantur cauffae criminales, quae tempore & loco, ubihabetur judicium provinciale, oriuntur. Etenim,cum crimina tantum minora, ut injuriae verbales,ftrepitus forenfes & pacis judicialis violatio, & pu-gnae, quae pecunia redimi pofiunt & longam nonpoflulant inquifitionem, ad judicium provinciale tan¬tum pertinent, fi, durante ipfo judicio, ejusmodimalefa&orum au&or quis fuerit, cuilibet patere e-xiflimo, quae ht utilitas diftin&ionis inter criminamajora & minora, & quam neceflarium fit iudica¬taro, quodlibet fa&um, ponderatis circumftantiis,ad certam deli&orum claflem referre, vid. Cap. III.

§' 4*

ü§* ) 15 ( 8Ü>

§. 4, Tit. de Judic. Prasterea obfervafle haud absre erit, quod in praxi forenfi qnoque femper ex-pediac, & determinando foro inferviat diftin&io in-ter delich perpetrata majora & minora, fi quis cri-mina diverforum gencrum pluribus in iocis com»miferit; prout oftendunt verba in Cap. X. §.'21.Tic, de judic.: j^afmer f>att flera flagé mtfjgärntn*öar å färfWta orter gjor&t, fom fmåra äro, eller Siif gd? td fM ont (jmartljera ranfaftté tbcr ttyt ffefet,oc& gdnge fei)an Dom ofmer tben brottfliga, tljer tfjetttmat, fom grofmafl är. $ro alle brotten ringa;fcömmeé för bmartöera t&er töet fMt, ocl) marOetfjer Ootn i fullborban ftdlb. cfr. tarnen Litt. Reg.d. 2 Martii 1748. it. Litt, univers. fummi Reg. Di*caft. Sv. d. 30 Mart. 1748. Sed propero, ufuindiftinftionis ulcerius oftenfurus.

f. VII.In foris nodris Sviogothicis occurrunt quoqtte9

präster nominatas in §. §. praecedentibus quaeftio«nes, plures alias, in quibus diftin&io inter deliftamajora & minora haud omittenda. Haud ignorarepoflunt, qui in foris verfantur, eo nonnumquamprocedere malitia; criminum accufatos, ut ad con*fitendum adigi nequeant. Et, cum principia juris-prudentiae noftrae criminalis pra&ica, quamvisomnemtorturam, tamquam fragile, incertum, irreligiofumatque injuftum quoddam veritatis expifcandae medi¬um, improbent atque damnent, prout videre licee

ex

) iß ( €11ex Cap. XX. $. $♦ Tir. de Crim. coli, cum §. 37.Cap. XVII. Tic. de Judic.; tarnen permittanc, ucJudex in cauffis criminalibus gravioribus tencec,ntimne, accufatum graviori quodam carcere inclu«dendo, vericas in lucem proferatur, fi nimirum pne-fumciones & circumftanriae contra eum adfinc coar«

guentes; tanto magis inde elucet ufus diftinftionisinter crimina majora & minora, quanto certius eft,ejusmodi tentamen nullibi in Lege praefidium in-venire, ubi deliQ:um,qua qualitatem luarn, eft ejus¬modi, ut in claftem minorum referatur, adeo ucin omnibus quaeftionibus de graviori incarceracionefit neceffaria. Quemadmodum etiam, fi quaeratur,an propria confeffio, qualem exigic Lex in §. 36.Cap. XVII. Tit. de Judic., valeat, quseftioni deci¬dendi ita infervic diftin&io haec, ut inter criminafcapitalia & alia adoptetur; prout evincunt verba :3Ken ti bfc tiägor i brott/ fom å lif gä, fdttcré päcgeit fiefdmtelfe, utan tty om^anbtgbetcr ftnntté, fom

bcfanneffen ftprfa, vid. Cap. cit. XVII.§. 36. Tit. de Judic.