edu 3105 teknologi dalam pengajaran dan · pdf file 7.3 jenis-jenis kamera ada beberapa jenis...

EDU 3105 Teknologi Dalam Pengajaran dan Pembelajaran

1

BAB 7: ASAS FOTOGRAFI

7.1 Sejarah Perkembangan Fotografi

Sejarah menunjukkan kewujudan fotografi sejak abad ke-19 di mana foto pertama

dibuat pada tahun 1826 selama 8 jam. Istilah fotografi diambil dari perkataan

photography yang berasal daripada perkataan greek yang membawa maksud

cahaya (phos) dan menulis (graphien) Louis Jacques Mande Daquerre merupakan

orang yang mula-mula sekali memperkenalkan fotografi dan ia juga dikenali sebagai

bapa fotografi dunia (1837). Kamera Obcura merupakan kamera yang pertama kali

yang dipakai untuk menggambar kemudian memotret. Kamera Kodak (Eastmant

Kodak) pertama kali ditemukan oleh Snapshooter 1888 di Amerika. Konstribusi

fotografi ke dunia filem pertama kali dipelopori oleh Edward Muybridge. Flash atau

lampu kilat pertama kali ditemukan oleh Harold E.Edgerton pada tahun 1938.

Memotret benda-benda mati disebut dengan still life. Penemuan filem negatif oleh

John Hendri Fox Talbot yang telah dibuat selama 40 detik di bawah terik matahari.

Asas Fotografi

Pada asasnya kamera sama saja, sama ada dari jenis yang murah mahupun yang

mahal. Secara kasarnya kamera adalah sebuah kotak yang mempunyai lubang untuk

mengawal cahaya pada satu bahagian dan mempunyai ruang untuk meletakkan filem

dibahagian yang lainnya. Lubang ini membolehkan cahaya masuk ke dalam kotak dan

menyinari filem yang telah sedia dimasukkan untuk membentuk imej.

Semakin kompleks binaan/struktur sesebuah kamera, semakin lengkap mekanismanya.

Kelengkapan serta kecekapan mekanisma ini akan turut memberi kesan terhadap hasil

fotograf yang dihasilkan.

Untuk menghasilkan kerja yang sempurna, sesebuah kamera mestilah mempunyai :

EDU 3105 Teknologi Dalam Pengajaran dan Pembelajaran

2

i. Satu alat memandang yang membolehkan pengguna mengarahkan kamera

itu kepada sasarannya. Bahagian ini dinamakan tingkap penilik pandang.

ii. Lubang yang dipanggil aperture untuk membolehkan cahaya masuk ke dalam

kamera.

iii. Lensa untuk menerima cahaya dan memancarkan imej ke atas filem.

iv. Alat penutup dan pembuka lensa yang boleh diubahsuai dinamakan shutter.

v. Satu punat yang dinamakan pelepas shutter, yang apabila ditekan, akan

dibuka sekejap, cukup untuk membolehkan cahaya masuk bagi membuat

imej ke atas filem.

vi. Filem dengan permukaannya yang sensitif mengadap lensa.

vii. Alat untuk menggulung filem.

viii. Mekanisma fokus untuk mengubah lensa ke belakang dan ke depan supaya

ia dapat memancar imej dengan terang.

7.2 Bahagian-Bahagian Kamera

EDU 3105 Teknologi Dalam Pengajaran dan Pembelajaran

3

Binaan sebuah kamera terdiri daripada beberapa komponen utama.

Rajah 1: Bahagian-bahagian Asas Kamera

Sumber (Buku): Teknologi dalam Pengajaran dan Pembelajaran

7.2.1 Kanta (Lensa)

Kanta digunakan untuk membentuk imej yang jelas di atas permukaan filem di dalam

kamera. Ciri utama sesebuah kamera ialah jarak fokusnya. Kanta yang berlainan jarak

fokus digunakan untuk membentuk imej yang berlainan saiz di atas filem. Jarak fokus

kanta disukat dalam unit mm. Jarak fokus normal akan membentuk satu saiz imej biasa

pada mana-mana jenis kamera yang digunakan. Jarak fokus normal adalah berbeza

mengikut saiz filem masing-masing:

EDU 3105 Teknologi Dalam Pengajaran dan Pembelajaran

4

Saiz filem Jarak fokus normal

110 25 mm

126/127 45 mm

35 50 mm

120 75 mm

Jenis-jenis kanta

i. Lensa Bidang Luas ( Wide Angle Lens)

Ukurannya 6 mm – 45 mm. Digunakan untuk pengambaran pemandangan atau

tempat-tempat keluasannya terhad bagi jurukamera. Pemandangan jauh yang

luas.

ii. Lensa biasa ( Standard/ Normal Lens)

Ukurannya 43 mm – 50 mm. Paling banyak digunakan. Sudut pandangan

disesuaikan dengan pandangan biasa mata.

iii. Lensa Foto Jauh ( Telefoto)

85 mm – 120 mm Untuk gambar potret.

135 mm – 200 mm Sesuai untuk sukan

300 mm – 600 mm pergerakan, alam semulajadi, penghidupan liar

iv. Lensa Zoom

Lensa zoom ialah kanta yang mengandungi gabungan beberapa jenis kanta

pada satu unit sama ada gabungan sudut luas ke normal ataupuan normal ke

sudut jauh. Kanta zoom berguna pada subjek-subjek yang berubah dengan

cepat dan jurugambar tidak ada masa untuk menukarkan kepada kanta-kanta

yang berlainan pada kameranya.

28 mm - 50 mm sudut luas ke normal

50 mm – 100 mm normal ke sederhana

70 mm – 200 mm normal ke jauh

135 mm – 300 mm sederhana ke jauh

EDU 3105 Teknologi Dalam Pengajaran dan Pembelajaran

5

Rajah 2 : Lensa Zoom

Sumber : Canon Marketing Malaysia

7.2.2 Pengatup / shutter

Penngatup atau shutter adalah sebuah tingkap yang menutup permukaan filem

daripada terkena cahaya. Tingkap pengatup akan hanya dibuka untuk jangka masa

dedahan tertentu yang sesuai untuk mendapatkan gambarfoto yang baik.

Indeks kelajuan pengatup ditunjukkan dengan nagka-angka B, 1, 2, 4, 6, 15, 30, 60,

125, 250, 500, 1000 dan 2000 yang memberi maksud setiap tanda 1 menunjukkan

kecepatan 1/1 saat kelajuan pengatup untuk membenarkan cahaya daripada apertur

masuk ke adalam filem. Lebih besar indeks kelajuan maka lebih singkat masa dedahan

dibenarkan dan lebih kecil indeks kelajuan pengatup maka lebih lama dedahan

dibenarkan.

Rajah 3 : Pelepas shutter/Kelajuan pelapas

EDU 3105 Teknologi Dalam Pengajaran dan Pembelajaran

6

7.2.3 Apertur ( Dedahan Cahaya)

Apertur ialah gegelang yang boleh membesar dan mengecil, berfungsi untuk mengawal

kemasukan cahaya yang akan menuju ke filem. Skil di gelang apertur ini berukuran /

ditanda dengan f atau f/stops. Skil pada gegelang akan ditanda dengan 2.8/3.8, 4, 5.6,

8, 11, 16, 22. Skil bergantung kepada lensa yang digunakan. Nombor yang kecil saiz

bukaannya besar, sementara nombor yang besar (f22) zaiz bukaannya kecil.

F2.8/3.8 f4 f5.6 f8 f11 f16 f22

Rajah 4 : Aperture (Dedahan Cahaya)

Rajah 5 : Skala Apertur

EDU 3105 Teknologi Dalam Pengajaran dan Pembelajaran

7

7.2.4 Fokus

Fokus adalah satu proses untuk mengubah jarak kanta dari permukaan filem supaya

satu imej subjek yang jelas akan terbentuk di atas permukaan filem. Proses ini

dilakukan dengan cara memutar pelaras fokus kanta ke kiri atau ke kanan, sambil

jurugambar melihat subjek pada pemidang tilik. Jenis imej bertindan akan menunjukan

dua imej sekiranya kanta berada di luar fokus. Imej akan menjadi satu apabila

fokusnya tepat.

Rajah 6 : Skala Fokus

7.3 Jenis-jenis Kamera

Ada beberapa jenis kamera yang terdapat di pasaran. Antaranya ialah kamera piring

(disk), kamera segera (instant), kamera katrij (cartridge), kamera pembalikan (reflects)

dan kamera format besar (large format view).

7.3.1 Kamera fokus tetap

Kamera jenis ini tidak mempunyai mekanisma fokus. Yang ada hanya sebuah penilik

pandangan yang kedudukannya jauh sedikit dari lensa. Kebanyakan kamera jenis ini

mempunyai aperture tetap dan tak boleh diubahsuai. Tetapi ada juga kamera jenis ini

EDU 3105 Teknologi Dalam Pengajaran dan Pembelajaran

8

yang mempunyai aperture pelaras yang mudah yang ditandakan dengan lambang-

lambang seperti berikut:

Rajah 7 : Kamera Fokus tetap

7.3.2 Kamera pencari jarak padu

Kamera ini mempunyai mekanisma fokus pada lensa dan bentuknya hampir sama

dengan kemara fokus tetap. Mekanisma fokus membolehkan jurufoto mengubahsuai

lensa untuk mendapkan imej yang jelas dan tajam.

Untuk mengambil gambar dalam cahaya matahari terang dan bayang- bayang yang nyata.

Untuk mengambil gambar dalam cahaya terang bermega dengan bayang-bayang samar

Untuk mengambil gambar dalam cahaya mendung dengan sedikit bayang-bayang

EDU 3105 Teknologi Dalam Pengajaran dan Pembelajaran

9

7.3.3 Kamera satu lensa refleks (SLR)

Kamera SLR tidak mempunyai tingkap penilik pandang disebelah depannya. Ia hanya

mempunyai tingkap menenang di sebelah belakang. Imej yang dilihat pada tingkap

penilik pandangan masuk melalui lensa yang memancarkan imej ke filem. Ia

dilengkapkan dengan sistem lensa yang boleh ditukar ganti. Lensa boleh ditukar walau

pun kamera sudah diisi filem, tanpa merosakkan filem. Ia juga boleh menggunakan

lensa telefoto, lensa sudut luas ( wide angle lens), lensa mikro ( micro lens), dan alat

tambahan lain.

Rajah 8 (i),(ii) : Kamera Satu Lensa Refleks

Sumber : Sharifah Alwiah Alsagoff (1992)

7.3.4