enerjİ - solar-academy.com€¦ · yük alma ve yük atma ve dengeleme birimi olma...

ENERJİ

TÜRKİYE-GÜNEY EGE BÖLGESİ

SEKTÖREL KILAVUZ 2011

Hazırlayan: Emre Kemik

Küreselleşme, hızla artan nüfus, kent-

leşme ve sanayileşme ile birlikte

enerjiye olan talep gün geçtikçe art-

maktadır. Uluslararası Enerji Ajansı

(IEA) projeksiyonlarına göre enerji

politikaları ve enerji arzına yönelik

tercihlerin mevcut durumlarını koru-

maları halinde dünyada birincil enerji

talebinin 2007-2030 yılları arasında %40 oranında artış olacağı gös-

terilmektedir. Bu referans senaryo dâhilinde yıllık ortalama %1,5

oranında birincil enerji talebi artışı, 2007 yılında 12 milyar ton pet-

rol eşdeğeri (TEP) düzeyinden 2030 yılında 16,8 TEP düzeyine ulaşa-

caktır. Bu talep artışının %93’lük bölümünün ise OECD üyesi olma-

yan ülkelerden kaynaklanacağı belirtilmektedir.

Türkiye de ise özelleştirmeler, lisans ihaleleri ve ortaklıklarla birlikte

enerji sektörü oldukça hızlı biçimde büyümektedir.

TÜRKİYE—GÜNEY EGE BÖLGESİ-ENERJİ

2010 Yılında serbest tüketici limiti 100.000 kWh’a indirilmiştir. Böylece

piyasa açıklık oranı %63 seviyesine ulaşmıştır.

Elektrik Enerjisi Piyasası Strateji Belgesinde de öngörüldüğü üzere ser-

best tüketici limitinin düzenli olarak indirilmesi ve 2015 yılına kadar

tüm tüketicilerin serbest tüketici olması planlanmaktadır.

Ülkede enerji tüketimi artan nüfus ve kentleşmeyle birlikte birincil

enerji tüketim oranlarının referans senaryoya göre 2020 yılına kadar

ortalama %4 artacağı öngörülmektedir.

Kurulu güç içindeki özel sektör payı

Elektrik üretiminde özel sektörün payı

1


Şubat 2011

Toplam Santral Sayısı 27 adet (17 adet HES,7 adet Ter-mik,2 adet Jeotermal,1 adet Biyo-gaz Santrali)

Toplam Kurulu Güç(MW) 1.585

İşletmedeki Kur.Güç 127

Öngörülen Üretim (kWh/Yıl) 10.782.559.802

Öngörülen Yatırım (TL) 1.849.294.996

Gerçeklesen Yatırım (TL) 244.032.728

Tablo. Denizli İli Elektrik Üretimi

Şubat 2011

Toplam Santral Sayısı 18 adet (5 adet HES,4 adet RES,9 adet Jeotermal)

Toplam Kurulu Güç(MW) 410

İşletmedeki Kur.Güç 211,09


Öngörülen Yatırım (TL) 803.985.100

Gerçeklesen Yatırım (TL) 397.441.000

Tablo. Aydın İli Elektrik Üretimi

Şubat 2011

Toplam Santral Sayısı 18 adet (13 adet HES,4 adet Termik,1 adet RES)

Toplam Kurulu Güç(MW) 2.017

İşletmedeki Kur.Güç 1846,2


Öngörülen Yatırım (TL) 2.612.164.000

Gerçeklesen Yatırım (TL) 2.402.288.176

Tablo. Muğla İli Elektrik Üretimi

Enerji sektörü ülke genelinde olduğu gibi Güney Ege Bölgesi’nde

(Aydın, Denizli, Muğla) kalkınma politikaları açısından oldukça strate-

jik bir alan niteliğindedir. Bölgedeki sanayi, tarım ve turizm faaliyetle-

rinin yoğunluğu ve nüfus artışı ile birlikte enerji ihtiyacı yıldan yıla

artış göstermektedir.

Bölge illerinin nüfusu birbirine yakın olmasına karşın Denizli merkez

ilçedeki sanayi faaliyetleri ve Muğla’da konaklama yatırımlarının etki-

si sebebiyle elektrik tüketiminin nispeten fazla olduğu gözlenmekte-

dir. Bölgenin Türkiye elektrik tüketimindeki payı %3,5 civarındadır.

2000-2009 yılları arasında bölgedeki elektrik tüketim değerlendirildi-

ğinde, 2008 yılında yaşanan ekonomik krizin etkisiyle Denizli ve

Aydın’da düşüş gözlenirken Muğla’da turizmin etkisiyle artış devam

etmektedir .

Bölgenin nüfusu ve mevcut ekonomik faaliyetler göz önüne alındığın-

da enerjiye olan ihtiyacın yıl bazında dalgalanmalar gösterse dahi ar-

tış göstereceği öngörülmektedir.

2


Elektrik Enerjisi Piyasası ve Arz Güvenliği Strateji Belgesi’nde yenilenebilir enerji kaynaklarının elektrik üretimi içindeki payının 2023 yılında %30

olması hedeflenmektedir. Uzun dönemli çalışmalarda temel alınacak hedefler ise kaynak bazında aşağıdaki gibidir:

Hidroelektrik: 2023 yılına kadar teknik ve ekonomik olarak değerlendirilebilecek hidroelektrik potansiyelin tamamının kullanımı,

Rüzgâr: Rüzgâr enerjisi kurulu gücünün 2023 yılına kadar 20.000 MW’a çıkarılması,

Jeotermal: Elektrik enerjisi üretimi için uygun olduğu belirlenmiş 600 MW’lık jeotermal potansiyelin tamamının 2023 yılına kadar kullanımı,

Güneş: Elektrik üretimi için de kullanımını yaygınlaştırmak, ülke potansiyelinden azami ölçüde faydalanılması,

Diğer yenilenebilir kaynaklar: Üretim planlamaları teknolojik gelişmelere ve mevzuat düzenlemelerine bağlı olarak diğer yenilenebilir enerji

kullanımın potansiyelindeki gelişmelerin dikkate alınması.

Türkiye’de yenilenebilir enerji kaynaklarından elektrik enerjisi üretimi 4628 sayılı Elektrik Piyasası Kanunu ve 5346 sayılı Yenilenebilir Enerji

Kaynaklarının Elektrik Enerjisi Üretimi Amaçlı Olarak Kullanımına İlişkin Kanun kapsamında teşvik edilmektedir. Bu kanun kapsamına giren yeni-

lenebilir enerji kaynakları: Rüzgâr, güneş, jeotermal, biyokütle, biyogaz, dalga, akıntı enerjisi ve gel-git ile kanal veya nehir tipi veya rezervuar

alanı on beş kilometrekarenin altında olan hidroelektrik üretim tesisi kurulmasına uygun elektrik enerjisi üretim kaynaklarıdır.

Açıklama Mevzuat

Lisans bedelleri Lisans başvurusunda lisans bedelinin %1’inin ödenmesi, yıllık lisans bedelinde ilk 8 yıl muafiyet 4628 Lisans Yönet-

meliği

Lisans alma mua-

fiyeti

YEK’e dayalı kurulu gücü azami 500 kW’lık üretim tesisi ile mikro-kojenerasyon tesisi kuran gerçek ve tüzel kişiler

lisans alma ve şirket kurma yükümlülüğünden muaftır.

4628 sayılı Kanun

(5784)

Proje bedeli mua-

fiyeti

Yenilenebilir enerji kaynaklarını kullanarak sadece kendi ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla azami 1.000 kW’lık kuru-

lu güce sahip izole elektrik üretim tesisi ve şebeke destekli elektrik üretim tesisi kuran gerçek ve tüzel kişiler-

den,kesin projesi, planlaması, master planı, ön incelemesi veya ilk etüdü DSİ veya EİE tarafından hazırlanan proje-

5346 sayılı Kanun

Tablo.Mevzuata göre yenilenebilir enerji kaynaklarına uygulanan teşvikler ve açıklamalar

3

ULUSAL STRATEJİLER,TEŞVİKLER


4

Açıklama Mevzuat

Tablo.Mevzuata göre yenilenebilir enerji kaynaklarına uygulanan teşvikler ve açıklamalar (Devam)

Arazi

31.12.2012 yılına kadar devreye girecek Hazine ve Orman Arazileri’nde yer alan YEK tesislerinden, ulaşım

yollarından ve şebekeye bağlantı noktasına kadar ki enerji nakil hatlarından yatırım ve işletme dönemleri-

nin ilk on yılında izin, kira, irtifak hakkı ve kullanma izin bedellerinde %85 indirim

Orman köylüleri kalkındırma geliri, ağaçlandırma ve erozyon kontrolü geliri alınmaz

5346 sayılı Kanun

(5784 sayılı Kanun-

la getirilen değişik-

lik)

Mera kanunu kapsamında bulunan mera, yaylak, kışlak ile kamuya ait otlak ve çayır olması halinde, 4342

sayılı Mera Kanunu hükümleri uyarınca bu taşınmazlara ilişkin olarak Maliye Bakanlığı tarafından bedeli

karşılığında kiralama yapılır ve ya irtifak hakkı tahsis edilir.

4342 sayılı Mera Kanunu kapsamındaki arazilerde tesis kurulması halinde bu taşınmazların tahsis amacı

değiştirilerek Hazine adına tescil edilmesi bedeli karşılığında kiralama yapılır ve ya irtifak hakkı tahsisi

5346 sayılı Kanun

(5784)

Kanun kapsamındaki hidroelektrik üretim tesislerinin rezervuar alanında bulunan Hazine’nin özel mülkiye-

tindeki ve devletin hüküm ve tasavvuru altındaki taşınmaz mallar için Maliye Bakanlığı tarafından bedelsiz

olarak kullanma izni

5784 sayılı Kanun

Sisteme bağlantı

Sisteme bağlantı yapılmasında öncelik

Yük alma ve yük atma ve dengeleme birimi olma yükümlülüğü muafiyeti

31.12.2015’e kadar sisteme bağlantı için gerekli iletim hatlarının ilgili tüzel kişilerce yapılabilmesi

31.12.2012’ye kadar işletmeye girecek lisanslı tüzel kişilere işletmeye giriş tarihinden itibaren 5 yıl iletim

sistem kullanım bedelinde %50 indirim

4628 Lisans Yönet-

meliği

Vergi 31.12.2012 tarihine kadar üretim tesislerinin yatırım dönemindeki işlemleri ve düzenlenen kağıtlar için

damga vergisİ, harç muafiyeti

5784 sayılı Kanun

Teşviklerden ya-

rarlanabilecek YEK

Rüzgâr, güneş, jeotermal, biyokütle, biyogaz, dalga, akıntı enerjisi, gel-git ile kanal ve ya nehir tipi ve ya

rezervuar alanı 15 km2’nin altında olan hidroelektrik santralleri

5346 sayılı Kanun

Tarife

2011 yılı sonuna kadar kanun kapsamındaki yenilenebilir enerji kaynaklarından elektrik enerjisi üreten YEK

belgeli tesislerin işletmede 10 yılını doldurmuş olanlarından, üretilen elektrik enerjisine uygulanacak tarife

her yıl için EPDK’nın belirlediği bir önceki yıla ait Türkiye ortalama elektrik toptan satış fiyatı. Ancak uygu-

lanacak fiyat 5 Euro Cent/kWh karşılığı Türk Lirasından az, 5,5 Euro Cent/kWh karşılığı Türk Lirasından

fazla olamaz.

5346 sayılı Kanun

(5627)

Alım zorunluluğu

Parekende satış lisansına sahip tüzel kişilerin her birine, bir önceki yıl sattıkları elektrik enerjisi mikta-

rının ülkede sattıkları toplam elektrik enerjisi miktarına oranı kadar, YEK belgeli elektrik enerjisinden

satın alma zorunluluğu

YEK elektrik üreticilerine Serbest Piyasada satış olanağı

5346 sayılı Ka-

nun

Yatırım teşvikleri

YEK elektrik üreticilerine lisanslarında öngörülen ortalama yıllık üretim miktarlarını geçmemek kay-

dıyla özel sektör toptan satış şirketlerinden enerji alabilme olanağı

TETAŞ fiyatından düşük ve başka kaynak yoksa YEK’ten öncelikli alım yükümlülüğü

4628 Lisans

Yönetmeliği

Teşvik belgesi kapsamında gümrük vergisi muafiyeti, KDV istisnası, faiz desteği 006/10921 sayı-

lı Yatırımlarda

Devlet Yardım-

ları Kararı

Yatırım indirimi-standard %40 4842 sayılı Ka-

Teşvik kapsamındaki illerde vergi ve sigorta teşvikleri, enerji desteği 5084 sayılı Ka-


Yenilenebilir enerji kaynağına dayalı üretim tesis tipi Uygulanacak fiyatlar (USD Cent/kWh)

Hidroelektrik üretim tesisi 7,3

Rüzgâr enerjisine dayalı üretim tesisi 7,3

Jeotermal enerjisine dayalı üretim tesisi 10,5

Güneş enerjisine dayalı üretim tesisi 13,3

Biyokütleye dayalı üretim tesisi (Çöp gazı dahil) 13,3

Tablo. Enerji kaynağına göre lisanslı elektrik üretimi tarifesi

5

Açıklama Mevzuat

Tablo.Mevzuata göre yenilenebilir enerji kaynaklarına uygulanan teşvikler ve açıklamalar (Devam)

Tarife geçerlik süresi/

uzatma

Teşvik kapsamındaki uygulamalar 31.12.2011 tarihinden önce işletmeye giren tesisleri kapsamakta-

dır.

5346 sayılı Ka-

nun (5627)

Tesis tipi Yurt içinde gerçekleşen imalat Yerli katkı ilavesi (USD Cent/kWh)

Hidroelektrik üretim tesisi Türbin 1,3

Jeneratör ve güç elektroniği 1

Rüzgâr enerjisine dayalı

üretim tesisi

Kanat 0,8

Jeneratör ve güç elektroniği 1

Türbin kulesi 0,6

Rotor ve nasel gruplarındaki mekanik aksamın tamamı (Kanat grubu ve jeneratör ile 1,3

Fotovoltaik güneş enerjisine

dayalı üretim tesisi

PV panel entegrasyonu ve güneş yapısal mekaniği imalatı 0,8

PV modülleri 1,3

PV modülünü oluşturan hücreler 3,5

İnvertör 0,6

PV modülü üzerine güneş ışınını odaklayan malzeme 0,5

Yoğunlaştırılmış güneş

enerjisine dayalı üretim

tesisi

Radyasyon toplama tüpü 2,4

Yansıtıcı yüzey levhası 0,6

Güneş takip sistemi 0,6

Isı enerjisi depolama sistemini mekanik aksamı 1,3

Kulede güneş ışınını toplayarak buhar üretim sisteminin mekanik aksamı 2,4

Stirling motoru 1,3

Panel entegrasyonu ve güneş paneli yapısal mekaniği 0,6


Tablo. Tesis tipine göre yerli üretim katkısı

6

Biyokütle enerjisine da-

yalı üretim tesisi

Akışkan yataklı buhar kazanı 0,8

Sıvı veya gaz yakıtlı buhar kazanı 0,4

Gazlaştırma ve gaz temizleme grubu 0,6

Buhar veya gaz türbini 2

İçten yanmalı motor veya stirling motoru 0,9

Jeneratör ve güç elektroniği 0,5

Kojenerasyon sistemi 0,4

Jeotermal enerjiye daya-

lı üretim tesisi

Buhar veya gaz türbini 1,3

Jeneratör ve güç elektroniği 0,7

Buhar enjektörü veya vakum kompresörü 0,7

Bu fiyatlar 31 Aralık 2015 tarihine kadar işletmeye girmiş ya da girecek yenilenebilir enerji kaynakları destekleme mekanizmasına tabi

üretim lisansı sahipleri için 10 yıl süreyle uygulanacaktır. 31 Aralık 2015 tarihinde itibaren işletmeye girecek olan yenilenebilir enerji

kaynağı üretim tesisleri için uygulanacak fiyatlar, bu fiyatları geçmeyecek şekilde Bakanlar Kurulu’nca belirlenecektir.


7

Tesis tipi Yurt içinde gerçekleşen imalat Yerli katkı ilavesi (USD Cent/kWh)

Tablo. Tesis tipine göre yerli üretim katkısı

Güneş enerjisi güneş çekirdeğinde-

ki füzyon sonrası açığa çıkan ışıma

enerjisidir. Bu enerjiden güneş

kollektörleri aracılığıyla ısı elde edi-

lerek veya güneş pilleri aracılığıyla

doğrudan elektrik elde edilerek

faydalanılmaktadır.

Bölge coğrafi konumunun getirdiği

avantaj sayesinde yüksek güneş enerjisi potansiyeline sahiptir. Üç

ilde de en yüksek güneşlenme süresine 12 saat ile Temmuz ayında,

en yüksek global radyasyon değerine ise Haziran ayında ulaşılmak-

tadır.


0123456789

10111213

Gü

ne

şle

nm

e s

üre

si (

saa

t)

AYDIN

DENİZLİ

MUĞLA

Türkiye’nin yıllık toplam güneşlenme süresi 2.741 saat, günlük orta-

laması ise 7,5 saattir. Bölgedeki her üç il de ülke ortalamasının üze-

rinde güneşlenme süresine sahiptir. Günlük ortalama güneşlenme

süresi Aydın’da 8,27, Denizli’de 8,04 ve Muğla’da 8,33 saattir.

Güney Ege Bölgesi global radyasyon değerleri

Bölgede güneş enerjisinden daha çok düz plakalı güneş kolektör-

leri vasıtasıyla meskenlerde, yüzme havuzları ve sanayi tesislerin-

de sıcak su elde edilmektedir. Güneş enerjisi santrallerinin eko-

nomik ve teknik açıdan gerçekleştirilebilir olabilmesi adına global

güneş radyasyonu değerlerinin genellikle 1650 kWh/m2-yıl’dan

büyük alanlara kurulması uygun görülmektedir.

0

1

2

3

4

5

6

7

8

Glo

ba

l ra

dy

asy

on

de

ğe

rle

ri (

kW

h/m

2-g

ün

)

AYDIN

DENİZLİ

MUĞLA

8

GÜNEŞ ENERJİSİ

Güney Ege Bölgesi güneşlenme süreleri


Aydın ve Denizli illeri Güneş kaynak bilgileri

Global Radyasyon Bilgileri Güneş Termik Santrali Kurulamaz Alanlar

9


Güneş Termik Santrali Kurulamaz Alanlar Global Radyasyon Bilgileri

Muğla ili Güneş kaynak bilgileri

10

Birim Aydın Denizli Muğla Bölge (Toplam) Türkiye

Yıllık ortalama güneş enerjisi global radyasyon değerleri KWh/m2-yıl 1561 1595 1621 4777 1524

Yıllık ortalama güneşlenme süresi Saat 3017 2934 3043 8994 2737

Tablo. Güney Ege Bölgesi Güneş Enerjisi Göstergeleri


Rüzgar enerjisi yatırımı yapmadan

önce yatırımın fizibilitesinin çok iyi

yapılmış olması gerekmektedir bu-

nun için de sağlıklı yapılmış ön

etütler ve rüzgar kaynak değerlen-

dirmelerine ihtiyaç vardır. Rüzgar

Enerjisi yatırımlarında aşağıda be-

lirtilen adımlar takip edilmelidir.

1 Saha Seçimi: Saha seçimi Rüzgar Enerjisi Potansiyel Atlasları

(REPA) kullanılarak yapılabilir. Seçilen sahanın uygunluğu rüz-

gar göstergeleri ve DMİ rüzgar verileri dikkate alınarak incelen-

melidir.

2 Seçilen sahada mevcut başvuru durumunun araştırılması

3 Seçilen sahanın arazi yapısı, arazi mülkiyeti, ulaşım imkanları, tra-

fo merkezlerine olan uzaklıkları dikkate alınmalıdır

4 Seçilen sahada bir uzman tarafından en az 1 yıl olmak üzere

enerji amaçlı rüzgar ölçümlerinin yapılması

5 Rüzgar ölçümü ile elde edilen rüzgar verilerinin analiz edilerek

yatırım kararının alınması

6 Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu’na lisans başvurusu yapılması

Güney Ege Bölgesi Türkiye rüzgar enerjisi potansiyelinin %17’sine

sahiptir.

11

RÜZGAR ENERJİSİ Aydın İli Rüzgar Kaynak Bilgileri


12

Denizli İli Rüzgar Kaynak Bilgileri Muğla İli Rüzgar Kaynak Bilgileri

50 m’de rüzgâr

gücü (W/m2)

50 m’de

rüzgâr hızı Toplam alan (km2) Toplam kurulu güç (MW)

Aydın Denizli Muğla Aydın Denizli Muğla

300-400 6.8-7.5 458,46 47,6 903,87 2.292,32 238 4.519,36

400-500 7.5-8.1 46,29 0,11 130,19 231,44 0,56 650,96

500-600 8.1-8.6 0 0 0,13 0 0 0,64

600-800 8.6-9.5 0 0 0 0 0 0

> 800 > 9.5 0 0 0 0 0 0

TOPLAM 504,75 47,71 1.034,19 2523,76 238,56 5.170,96


Şirket Adı Santral Adı Toplam

Kurulu Güç

(MW)

İşletmedeki

Kurulu Güç

(MW)

Öngörülen Yatırım

(TL)

Gerçekleşen

Yatırım (TL)

Öngerülen Üre-

tim (kWh/Yıl)

İl

ABK Enerji Üretmek Projelerini Geliştirme İnşaat Turizm Nakliyat San ve Tic. A.Ş.ABK Enerji Üretmek Projelerini

Söke RES 30 0 60.000.000 18.318.000 102.590.000 Aydın

Ayen Enerji A.Ş. Akbük 31,5 31,5 63.000.000 63000000 122.461.800 Aydın

Kıroba Elektrik Üretim Anonim Şirketi

Madranbaba 19,5 0 39.000.000 2.718.300 74.200.000 Aydın

Sabaş Elektrik Üretim A.Ş. Turguttepe 24 22 48.000.000 29.169.600 63.988.960 Aydın

Dares Datça Rüzgar Enerji Santrali Sanayi ve Ticaret A.Ş.

Datça RES 29,6 29,6 59.200.000 59.200.000 81.210.000 Muğla

Tablo. Bölge illerine kurulabilecek rüzgâr enerji santrali güç kapasiteleri

Tablo.Güney Ege Bölgesi RES Yatırımları

13


Jeotermal kaynak kısaca yer ısısı olup,

yer kabuğunun çeşitli derinliklerinde

birikmiş ısının oluşturduğu, kimyasallar

içeren sıcak su, buhar ve gazlardır. Jeo-

termal enerji ise jeotermal kaynaklar-

dan doğrudan veya dolaylı her türlü fay-

dalanmayı kapsamaktadır. Güney Ege

Bölgesi özellikle Aydın ve Denizli illeri

jeotermal enerji kaynakları açısından oldukça zengindir. Türki-

ye’de elektrik üretimine uygun yüksek entalpili jeotermal sahala-

rın büyük bir kısmı bu bölgede yer almaktadır.

Güney Ege Bölgesinde elektrik üretimine uygun sahalar ve potansiyelleri

Jeotermal Alan Sıcaklık (°C) 2013 Potansi-

yeli (MWe)

Denizli-Kizildere 200-242 85

Aydın-Germencik 200-232 130

Aydın-Salavatli 171 65

Aydın-Sultanhisar 145 20

Aydın-Yilmazkoy 142 20

Aydın-Hidirbeyli 143 10

Aydın-Atca 124 5

Aydın-Umurlu 155 25

5346 sayılı Yenilenebilir Enerji Kaynaklarının Elektrik Enerjisi Üretimi

Amaçlı Kullanımına İlişkin Kanun’da yeterli jeotermal kaynakların bu-

lunduğu bölgelerde ısıtma öncelikli olmak üzere bu kaynakların kullanı-

mı esası getirilmiştir *21+. Jeotermal kaynaklardan elde edilebilecek

birim elektrik maliyeti 5 MW’dan küçük santraller için 5-7 Cent/kWh, 5

-30 MW arası santraller için 4-6 Cent/kWh ve 30 MW’dan büyük sant-

raller içinse 2,5-5 Cent/kWh civarındadır. Jeotermal merkezi ısıtma sis-

temlerinin yatırımı 100 m2’lik konut başına yaklaşık 1000-2000 USD

arasında değişmektedir.

14

JEOTERMAL ENERJİ

http://www.netyazari.com/tag/yer

http://www.netyazari.com/tag/yer

http://www.netyazari.com/tag/enerji

http://www.netyazari.com/tag/jeotermal


Tablo.Güney Ege Bölgesi Jeotermal Enerji Yatırımları

Şirket Adı Santral Adı Toplam

Kurulu Güç

(MW)

İşletmedeki

Kurulu Güç

(MW)

Öngörülen Yatı-

rım (TL)

Gerçekleşen

Yatırım (TL)

Öngörülen Üretim

(kWh/Yıl)

İl

Alres Enerji Üretim A.Ş. Alres Jeotermal Ener-

ji Santrali

9,5 0 19.950.000 0 70.737.000 Aydın

Ales Elektrik Üretim Ve

Ticaret A.Ş.

Ales DKÇS 64,5 0 135.450.000 0 525.000.000 Aydın

Gürmat Elektrik Üretim

A.Ş.

Germencik 47,4 47,4 99.540.000 99.540.000 312.497.280 Aydın

Gümüşköy Jeotermal

Enerji Üretim A.Ş.

Gümüşköy JES 25 0 52.500.000 0 197.100.000 Aydın

Karkey Karadeniz Elekt-

rik Üretim A.Ş.

Karkey Umurlu JES 5 0 10.500.000 0 42.000.000 Aydın

Maren Maraş Elektrik

Üretim San. Ve Tic A.Ş.

Maren Santrali 9,5 0 19.950.000 0 72.500.000 Aydın

Menderes Geothermal

Elektrik Üretim A.Ş.

Salavatlı 7,95 7,95 16.697.100 16.697.100 56.000.000 Aydın

Menderes Geothermal


Dora-2 Jeotermal

Enerji Santrali

9,5 9,5 19.950.000 19.950.000 70.000.000 Aydın

Menderes Geothermal


Dora III JES 34 0 71.400.000 0 220.000.000 Aydın

Bereket Jeotermal

Enerji Üretim A.Ş.

Kızıldere 7,06 6,85 14.826.000 14.826.000 38.000.000 Denizli

Zorlu Doğal Elektrik

Üretim A.Ş.

Sarayköy JES 75 15 157.500.000 5.591.250 492.500.000 Denizli

15


Türkiye’nin teknik değerlen-

dirilebilir hidroelektrik po-

tansiyeli 140 GWh/yıl’dır.

2009 yılı sonu itibariyle iş-

letmedeki 150 adet hidroe-

lektrik santralinin kurulu

gücü 14.553 MW olup, top-

lam potansiyelin yaklaşık

%38’ine denk gelmektedir.

2009 yılı sonu itibariyle elektrik üretiminin %18,5’i ise hidroelektrik

santrallerden elde edilmiştir.

Hidroelektrik santrallerinin büyük bölümü devlet tarafından işletil-

mektedir. Ancak özellikle 5346 sayılı Yenilenebilir Enerji Kaynaklarının

Elektrik Enerjisi Üretimi Amaçlı Kullanımına İlişkin Kanun’un yürürlüğe

girmesiyle birlikte verilen teşviklerle nehir ve kanal tipi başta olmak

üzere küçük hidroelektrik santrallerin kurulumu artmıştır. Mini ve

mikro tesislerin temel özelliği baraj gölü gibi büyük yatırımlara gerek

duyulmamasıdır. Mevcut akarsudan bir su alma yapısı ile alınan su

akarsuya paralel eğimi çok az bir kanal ile taşınmakta ve uygun düşü

sağlandığı yerde tesis kurulmaktadır.

Birleşmiş Milletler Sanayi ve Kalkınma Organizasyonu UNIDO ta-

rafından belirlenen sınıflandırmaya göre kurulu gücü

0-100 kW arası mikro santraller

101-1000 kW arası mini santraller

1001– 10000 kW arası küçük santraller olarak tanımlan-

maktadır.

Küçük hidroelektrik santralleri öncelikle ulaşım güçlüğü nedeniyle

ulusal sistemden beslenemeyen veya çok fazla enerji kayıplarına

neden olan kırsal bölgelerdeki yerleşim birimlerinin enerji ihtiya-

cını sağlayabilmeleri olmak üzere, kısa sürede inşa edilebilmeleri,

düşük işletme maliyeti gibi üstünlüklere sahiptir.

Ülke genelinde olduğu gibi bölgede de lisans başvurularının bü-

yük bölümünü HES’ler oluşturmaktadır.

16

HİDROLİK ENERJİ


Tablo.Güney Ege Bölgesi Hidrolik Enerji Yatırımları

Şirket Adı Santral Adı Toplam Kurulu Güç

(MW)

İşletmedeki Kurulu Güç

(MW)

Öngörülen Yatırım (TL)

Gerçekleşen Ya-tırım (TL)

Öngerülen Üretim (kWh/

Yıl)

İl

Akçay HES Elektrik Üretim Anonim Şirketi

Akçay HES 27,75 28,78 44.400.000 44.400.000 94.880.000 Aydın

Bereket Enerji Üretim A.Ş. Feslek HES 9,47 9,48 15.152.000 15.152.000 41.275.000 Aydın

Beyobası Enerji Üretimi A.Ş. Sırma HES 6,66 5,88 10.656.000 10.656.000 23.230.000 Aydın

Ekin Hidro Elektrik Üretim Ltd.Sti

Başaran HES 0,65 0,6 1.040.000 1.040.000 4.483.000 Aydın

EÜAŞ Kemer 48 48 76.800.000 76.800.000 143.000.000 Aydın

Acıpayam Enerji Elektrik Üre-timi Hayvancılık Zir.Ür.San.Tic.Ltd.Şti.

Çatak Deresi HES 0,69 0 1.104.000 74.962 4.622.000 Denizli

Acıpayam Enerji Elektrik Üre-timi Hayvancılık Zir.Ür.San.Tic.Ltd.Şti.

Akdere HES 0,39 0 624.000 49.483 1.452.161 Denizli

Arı Su Enerji Üretim Ltd. Şti. Akbaş HES 9,41 0 15.060.800 15.061 41.317.623 Denizli

Bereket Enerji Üretim A.Ş. Bereket I-II HES 3,6 3,6 5.760.000 5.760.000 12.000.000 Denizli

Çelikler Elektrik Üretim A.Ş. Yenicekent HES 21,9 0 35.040.000 0 52.906.332 Denizli

Denizli Elektrik Üretim A.Ş. Sarıkavak HES 3,2 0 5.120.000 1.228.800 25.180.151 Denizli

17


Denizli Elektrik Üretim A.Ş. Ege 1 HES 0,978 0,92 1.564.800 1.564.800 4.380.000 Denizli

DNZ Elektrik Üretim A.Ş. Çalkuyucak HES 4,12 0 6.592.000 1.793.683 14.000.000 Denizli

DNZ Elektrik Üretim A.Ş. Büyük Menderes Akkent HES

3,63 0 5.809.600 1.130.548 21.678.615 Denizli

Elta Elektrik Üretim Ltd. Şti. Dodurganlar I-II HES

4,14 4,14006 6.624.096 6.624.096 12.310.526 Denizli

Entek Enerji Teknolojileri San. Ve Tic. Ltd. Sti.

Cindere HES 29,31 0 46.896.000 0 88.120.000 Denizli

EÜAŞ Adıgüzel 62 62 99.200.000 99.200.000 280.000.000 Denizli

Gelenek Elektrik Üretim A.Ş. Değirmendere HES 1,4 0 2.240.000 2.240 6.933.791 Denizli

Mon Elektrik Üretim A.Ş. Ege HES 2 - 3 - 4 3,8 0 6.080.000 2.101.248 21.313.280 Denizli

Pak Enerji Üretimi Sanayi ve Ticaret A.Ş.

Demirciler HES 9,79 0 15.667.200 2.931.333 34.530.000 Denizli

Zorlu Enerji Elektrik Üretim A.Ş.

Sami Soydam San-dalcık Barajı ve HES

127,8 0 204.480.000 15.704.064 372.900.000 Denizli

ÇAL 2,5 2,5 4.000.000 4.000.000 13.000.000 Denizli

Bağcı Balık Gıda ve Enerji Üretim San. Ve Tic. A.Ş.

0,34 0,34 544.000 544.000 1.700.000 Muğla

Bereket Enerji Üretim A.Ş. Dalaman I-II-III-IV-V HES

40,2 37,5 64.320.000 64.320.000 179.079.000 Muğla

18

Şirket Adı Santral Adı Toplam Kurulu Güç

(MW)


(MW)


Gerçekleşen Yatırım (TL)

Öngerülen Üretim (kWh/

Yıl)

İl

Tablo.Güney Ege Bölgesi Hidrolik Enerji Yatırımları (Devam)

Bereket Enerji Üretim A.Ş. Gökyar HES 11,62 11,62 18.592.000 18.592.000 43.346.000 Muğla

Beybosa Enerji Üretim A.Ş. Yuvarlakçay HES 3,3 0 5.280.000 0 16.950.000 Muğla

Beybosa Enerji Üretim A.Ş. Sekiyaka II Reg. Ve HES

6,92 0 11.072.000 708.608 26.710.000 Muğla

Çaldere Elektrik Üretimi A.Ş. Çaldere HES 8,91 8,74 14.256.000 14.256.000 35.000.000 Muğla

Eres Enerji Üretimi San. Tic. A.Ş. Erikoğlu-Keserali HES

1,7 0 2.720.000 0 8.880.000 Muğla

ErNaNur Elektrik Üretim Dağı-tım Su Ürünleri İnş. Tarım Tic. Ltd. Sti.

Çaygözü HES 0,27 0 432 51.408 2.210.000 Muğla

Göltaş Enerji Elektrik Üretim A.Ş.

Eşen I ve II HES 103,4 43,4 165.440.000 114.153.600 403.800.000 Muğla

Park Enerji Üretimi Sanayi ve Ticaret A.Ş.

Kavakçalı HES 9,27 0 14.832.000 2.536.272 39.021.000 Muğla

Yağmur Enerji Üretim ve Sanayi A.Ş.

Namman 1,61 0 2.576.000 162.288 6.332.000 Muğla

Zorlu Enerji Elektrik Üretim A.Ş. Narlı HES 82,5 0 132.000.000 6.864.000 318.000.000 Muğla

Fethiye 16,5 16,5 26.400.000 26.400.000 90.000.000 Muğla


19

Şirket Adı Santral Adı Toplam Kurulu Güç (MW)

İşletmedeki Kurulu Güç (MW)


Gerçekleşen Yatı-rım (TL)

Öngerülen Üre-tim (kWh/Yıl)

İl

Tablo.Güney Ege Bölgesi Hidrolik Enerji Yatırımları (Devam)


Enerji ve Tabi Kaynaklar Bakanlığının 2010-2014 Strateji Planı çerçevesinde enerji arz güvenliğini sağlamak doğrultusunda yerli petrol,

doğalgaz ve kömür arama faaliyetlerinin artırılması ve yerli kömür yakıtlı 3500 MW’lık termik santrallerin tamamlanması hedeflenmektedir.

Tablo.Güney Ege Bölgesi Termik Enerji Yatırımları

Şirket Adı Santral Adı Yakıt Türü Toplam Kurulu Güç

(MW)


(MW)



Öngerülen Üre-tim (kWh/Yıl)

İl

Acarsoy Enerji Elektrik Üretim San. Ve Tic. A.Ş.

Acarsoy De-nizli Doğalgaz Santrali

Doğalgaz 129,78 0 129.780.000 2.855.160 1.050.000.000 Denizli

AGE Denizli Doğalgaz Elektrik Üretim A.Ş.

Denizli Doğalgaz 209 0 209.000.000 836.000 1.643.792.000 Denizli

Arenko Elektrik Üretim Anonim Şirketi

Arenko Elekt-rik Santralı

Doğalgaz 12,42 12,42 12.420.000 12.420.000 95.888.000 Denizli

Denizli Çimento San T.A.Ş.

Doğalgaz 14,48 14,48 14.480.000 14.480.000 112.000.000 Denizli

Dentaş Ambalaj ve Kağıt San. A.Ş.

DG (Nafta) 4,7 4,7 4.700.000 4.700.000 31.655.323 Denizli

Menderes Tekstil San. Ve Tic. A.Ş.

Doğalgaz 19,52 0 19.520.000 0 140.000.000 Denizli

RWE Turcas Güney Elektrik Üretim A.Ş.

Doğalgaz Kombine Çev-rim Enerji Santrali

Doğalgaz 824 0 824.000.000 46.144.000 6.167.000.000 Denizli

20

TERMİK ENERJİ

Kemerköy Elektrik Üretim ve Tic. A.Ş.

Kemerköy Ter-mik Santrali

Linyit 630 630 787.500.000 787.500.000 4.095.000.000 Muğla

Mopak Kağıt Karton San. Ve Tic. A.Ş.

Dalaman I-II-III-IV-V HES

FO(Siyah Likör)

20,9 18,5 20.900.000 20.900.000 75.000.000 Muğla

Yeniköy Elektrik Üre-tim ve Ticaret A.Ş.

Yeniköy Linyit 420 420 525.000.000 525.000.000 2.730.000.000 Muğla

Yeniköy Elektrik Üre-tim ve Ticaret A.Ş.

Yatağan Linyit 630 630 787.500.000 787.500.000 3.456.000.000 Muğla

21

Şirket Adı Santral Adı Yakıt Türü Toplam Kurulu Güç

(MW)


(MW)



Öngerülen Üretim (kWh/Yıl)

İl


Tablo.Güney Ege Bölgesi Termik Enerji Yatırımları (Devam)


GÜÇLÜ YÖNLER ZAYIF YÖNLER

Türkiye’nin rüzgar enerjisi potansiyelinin %17’sine sahip oluşu

Bölgede her üç ilde de güneşlenme süresinin ülke ortalamasının

üzerinde oluşu

Türkiye’de elektik üretimine uygun yüksek sıcaklıklı jeotermal kay-

nakların büyük çoğunluğunun bölgede yer alması

Bölgede işletmede bulunan jeotermal elektrik santralleri

Tüm Yenilenebilir enerji potansiyelini ortaya çıkaracak envanter ve fizibilite çalışmalarının eksik olması

Yetişmiş insan kaynağı eksikliği

FIRSATLAR TEHDİTLER

Dünya enerji kaynaklarının tükenmesiyle yenilenebilir enerji kay-naklarına yönelim olması ve ulusal/uluslararası politikaların bu yö-nelimi desteklemesi Bölgede yenilenebilir enerji potansiyeline yönelik yatırım fırsatları

Makine-ekipman üretiminde dışa bağımlılık

Enerji alanında yapılacak yatırımların maliyetlerinin yüksek olması

22

GZFT ANALİZİ

EĠE—T.C. ELEKTRĠK ĠġLERĠ ETÜT ĠDARESĠ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Ġl Bazlı Rüzgar ve GüneĢ Enerjisi Teknik Verileri


ETKB—T.C. ENERJĠ ve TABĠ KAYNAKLAR BAKANLIĞI

2010-2014 Stratejik Planı Perspektifinde Türkiye Enerji Politika ve Stratejileri

EPDK—T.C. ENERJĠ PĠYASASI DÜZENLEME KURUMU

Elektrik ve Doğalgaz Piyasa Yatırım Verileri

GEKA—T.C. GÜNEY EGE KALKINMA AJANSI

Yenilenebilir Enerji ÇalıĢma Raporu

KAYNAKÇA

GEKA—T.C. GÜNEY EGE KALKINMA AJANSI

TR32 Düzey 2 Bölgesi 2010-2013 Bölge Planı

T.C. GÜNEY EGE KALKINMA AJANSI

EGS PARK KONGRE ve KÜLTÜR MERKEZİ 20085 DENİZLİ

TEL : +90 258 371 88 44 FAKS : +90 258 371 88 47

www.geka.org.tr

enerjİ - solar-academy.com€¦ · yük alma ve yük atma ve dengeleme birimi olma...

Documents