ezo-13 mongoni bodlogo

Эдийн засгийн онол

www.zaluu.comwww.zaluu.com

Лекц-13

Мөнгөний бодлого

• Хичээлийн индекс:ECO101• Судлах анги: • Судлах кредит : Зкр


1. Мөнгө гэж юу вэ?

2. Мөнгөний нийлүүлэлт, эрэлтийг

тодорхойлох нь

3. Банкны систем


Мөнгө нь аливаа ажил гүйлгээнд

ашиглаж болох санхүүгийн актив юм.

Мөнгөний онцлог бусад төрлийн

активуудтай харьцуулахад хөрвөх

чадвар сайтай.


Өртгийн хэмжүүр

Гүйлгээний хэрэгсэл

Хуримтлалын хэрэгсэл


Бэлэн

бус

мөнгө

Бэлэн

мөнгө

Эд

бараан

мөнгө


Гүйлгээнд байгаа бэлэн мөнгө: Үүнд банкнаас гадуурх мөнгө,

банкны касс дахь бэлэн мөнгийг оруулна.

М1 мөнгө : Улсын болон хувийн секторын харилцах дансан дахь

мөнгө, иргэдийн хугацаагүй хадгаламж, банкны гадуурх бэлэн

мөнгөнөөс бүрдэнэ.

М2 мөнгө : Мөнгө М1 болон бараг мөнгөний нийлбэр юм. Бараг

мөнгөнд иргэдийн байгууллагуудын хугацаатай хадгаламжууд,

гадаад валютын хадгалмжийг хамруулна.

Нөөц мөнгө : Гүйлгээнд байгаа бэлэн мөнгө, улсын болон хувийн

секторын хадгаламж, арилжааны банкуудын Монголбанкинд

хадгалуулсан хадгаламжаас бүрдэнэ.


Мөнгөн дэхь эрэлт нь өрх гэр, ААН-үүдийн

зүгээс өөрийн гар дээр бэлнээр болон

төлбөрийн карт, чекээр зарцуулагдах

боломжтой хугацаагүй хадгаламж хэлбэрээр

байлгахыг эрмэлзэж буй мөнгөний тоо хэмжээ

юм.

Мөнгөн дэхь эрэлт нь дараах 3 төрлийн

эрэлтээс бүрдэнэ.


Арилжааны эрэлт.

Өрх гэр, ААН-үүд өдөр тутмын

хэрэгцээт бараа үйлчилгээ, хүчин зүйлээ

худалдан авахын тулд тодорхой

хэмжээний мөнгөтэй байхыг эрмэлздэг.

Үүнийг арилжааны эрэлт гэнэ.


Болгоомжлолын эрэлт.

Мөнгө нь 100%-ийн төлбөрийн чадвартай

байдаг учраас өрх гэр, ААН-үүд нь урьдчилан

тооцоогүй гэнэтийн тохиолдол болон эрсдэлийн

үед хэрэглэх зорилгоор тодорхой хэмжээний

мөнгөний нөөцтэй байхыг эрмэлздэг. Үүнийг

болгоомжлолын эрэлт гэнэ.


Ашиг хонжооны эрэлт.

Хүмүүс мөнгө болон хүү хэлбэрээр орлого

оруулж байдаг хугацаатай хадгаламж болон

үнэт цаас гэсэн 2 төрлийн санхүүгийн хэрэгсэл

хэлбэрээр хадгалдаг. Үнэ хямд байхад аваад

үнэ өссөн үед зарж орлого олохыг эрмэлздэг.

Үүнийг ашиг хонжооны эрэлт гэнэ.


Төв банк

Арилжааны банк

ÓÈÕ

Çàñãèéí ãàçàð

ßàìäóóä

Ìîíãîë áàíê

Àðèëæààíûáàíê


Төрийн мөнгөний бодлогыг хэрэгжүүлэх

эрх бүхий байгууллагыг төв банк гэнэ. МУ-ын

төв банкыг Монгол банк гэж нэрлэдэг. Төв

банкны үндсэн зорилт нь үндэснийхээ мөнгөн

тэмдэгтийн тогтвортой байдлыг хангах явдал

байдаг.


Ìîíãîë áàíêíû еðºíõийлºгчийг ÓÈÕ-ñ 6

æèëèéí õóãàöààòàé òîìèëäîã. Ìºí äýä

еðºíõийлºгчийг Ìîíãîë áàíêíû еðºíõийлºгчийí

ºðãºí ìýä¿¿ëñíýýð ÓÈÕ-ñ 6 æèëèéí õóãàöààòàé

òîìèëäîã áàéíà.


Мөнгөн тэмдэгт гүйлгээнд гаргах

Мөнгөний бодлогыг боловсруулж, хэрэгжүүлэх

Засгийн газрын санхүүгийн зуучлагчийн

үүргийг гүйцэтгэх

Банкны үйл ажиллагаанд хяналт тавих

Банк хоорондын төлбөр тооцоог

зохицуулах

Гадаад вальютын улсын нөөцийг

эзэмших, зохицуулах


Бусдын мөнгөн хөрөнгийг

хуримтлуулан хадгалж, өөрийн нэрийн

өмнөөс зээл олгох, төлбөр тооцоо зэрэг

үйлчилгээ үзүүлэх үйл ажиллагааг төв

банкны тусгай зөвшөөрөлтэйгээр

эрхлэдэг, ашгийн төлөө хуулийг этгээдийг

банк гэнэ.


Мөнгөн хадгаламж

Зээл

Төлбөр тооцоо

Өөрийн нэрийн өмнөөс гуравдагч этгээдэд батлгаа батлан даалт гаргах

Гадаад валют худалдан авах, хадгалах, хадгалуулах

Үнэт металл, эрдэнийн чулуу худалдан авах, худалдах, хадгалах,хадгалуулах

Гадаад төлбөр тооцоо хийх

Үнэт цаас гаргах, хадгалах, худалдан авах

Санхүүгийн түрээсийн үйл ажиллагаа

Хөрөнгө оруулалт, санхүүгийн чиглэлээр зөвлөмж өгөх, мэдээлэл өгөх

Хууль тогтоомжоор хориглоогүй бөгөөд Төв банкнаас зөвшөөрсөнсанхүүгийн бусад ажил, үйлчилгээ


Арилжааны банкны тайлан тэнцэл


Хатуу бодлого

Зººлºí бодлого


Төв банкнаас мөнгөний нийлүүлэлтийг

нэмэгдүүлэх чиглэлээр бодлого явуулж байгаа

бол үүнийг мөнгөний зөөлөн бодлого

гэнэ.

Үр дүн нь:

Тэнцвэрт үйлдвэрлэлийн түвшинг өсгөх

нөлөөлөлтэй.

Мөнгөний нийлүүлэлтийг бууруулах

чиглэлээр бодлого явуулж байвал мөнгөний

хатуу бодлого гэж нэрлэдэг.

Үр дүн нь:

Тэнцвэрт үйлдвэрлэлийн түвшинг бууруулах

нөлөөлөлтэй.


1. Алтаíцэцэг.С Нацагдоðж.Б Макðоэдийí

засгийí уõааí, УБ.2007

2. Баяðдаваа.Б Гаíсүлд.Д Макðо эдийí

засгийí уõааí, УБ.2005


ezo-13 mongoni bodlogo

Documents