furd cities monitor vol.7 (december 2017)

13
ปี ที่ 1 ฉบับที่ 7 ประจำเดือน ธันวำคม 2560 เมืองไทยมีดีอะไร ทำไม Digital Nomad ทั วโลกต้องมำ นครำภิวัตน์ กับกำรปฏิรูปประเทศไทย

Upload: furdrsu

Post on 24-Jan-2018

49 views

Category:

Lifestyle


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: FURD CITIES MONITOR VOL.7 (DECEMBER 2017)

ปท 1 ฉบบท 7 ประจ ำเดอน ธนวำคม 2560

เมองไทยมดอะไร ท ำไม Digital Nomad ทวโลกตองมำ

นครำภวตน กบกำรปฏรปประเทศไทย

Page 2: FURD CITIES MONITOR VOL.7 (DECEMBER 2017)

บรรณาธการ

ยวด คาดการณไกล

ผชวยบรรณาธการ

อรณ สถตพงศสถาพร

กองบรรณาธการ

ณฐธดา เยนบ ารง

จฑามาศ พลสวสด

อรณ สถตพงศสถาพร

ออกแบบและรปเลม

อรณ สถตพงศสถาพร

ภาพปก

อรณ สถตพงศสถาพร

Freepik.com

ภาพในเลม

อภชญา โออนทร

อรณ สถตพงศสถาพร

Freepik.com

เผยแพร

ศนยศกษามหานครและเมอง

วทยาลยรฐกจ มหาวทยาลยรงสต

637/1 อาคารพรอมพนธ 1 ชน 4 ถนนลาดพราว

แขวงจอมพล เขตจตจกร กรงเทพมหานคร 10900

CONTACT US

www.furd-rsu.org

Tel. (+66) 2938 8826

Fax. (+66) 2938 8864

ในทสด เรากเดนทางมาถงเดอนสดทายของป 2560 กนแลว ทางศนยศกษามหานครและเมองขอสงทายปดวยเรองนาสนใจเกยวกบ ‘ททสาม (Third Place)’ ทก าลงเปนกระแสนยมและสะทอนถงพฤตกรรมคนเมองในยคปจจบนทมแนวโนมใชททสามเพมมากขน สวนหนงเกดจากการเขาสโลกยคดจทล ท าใหททสามกลายเปนสถานททตอบโจทยกลมคนรนใหมทนยมหนมาท างานอสระและใชเทคโนโลยในการท างาน ซงเราเรยกคนกลมนวา ‘ดจทลโนแมด (Digital Nomad)’ ทนาทงคอ เมองในไทยเปนเมองทกลมคนเหลานเขามามากเปนอนดบตนๆ ของโลก โดยเฉพาะกรงเทพฯ และเชยงใหม ศนยศกษามหานครและเมองจงใหความสนใจในประเดนททสามในประเทศไทย ซงไมไดมเพยงแคในกรงเทพฯ และเชยงใหม แตมกระจายอยตามเขตเมองในตางจงหวด เพอใหทองถนทเปนฝายก าหนดนโยบายและผประกอบการทเปนฝายเอกชน ไดตระหนกและเหนโอกาสถงแนวทางและบทบาทในการใชททสามรองรบคนรนใหมและตอบโจทยการพฒนาเมอง

ยวด คาดการณไกล บรรณาธการ

เมองไทยมดอะไร ท ำไม Digital Nomad ทวโลกตองมำ

THIRD PLACE กบกำรพฒนำใจของเมอง

นครำภวตน กบกำรปฏรปกำรเมอง

Page 3: FURD CITIES MONITOR VOL.7 (DECEMBER 2017)

1 | FURD Cities Monitor December 2017

FURD Cities Monitor December 2017 | 2

ในประเทศไทย เรามความใกลชดกบ

‘ททสาม’ เปนอยางด ตงแตวดวาอาราม ราน

กาแฟ ตลาดนด ไปจนถงหางสรรพสนคา ลวน

เปนสถานททคนไทยผกพนมานาน เปรยบไดวา

หากโรงเรยนกบทท างานคอบานหลงทสอง ท

เหลานกคอบานหลงทสามของคนเรานนเอง

ในทางวชาการ ศาสตราจารยเรย

โอลเดนเบรก (Ray Oldenburg) นกสงคมวทยา

เมองชาวอเมรกน ได ใหนยาม ‘ททสาม’ ไว

กวางๆ วา เปนพนททเปดรบการรวมกลมเปน

ประจ า ด วยความสมคร ใจ และคาดหว ง

บรรยากาศทมความสขของคนเมอง โดยไมนบ

รวมอาณาบรเวณของ ‘ทบาน’ และ ‘ทท างาน’

เชน สวนสาธารณะ คาเฟ รานกาแฟ ราน

หนงสอ บาร เหลานเปนองคประกอบทจ าเปน

และส าคญในการสรางสขภาวะสงคม อารย

ธรรมและเมองทยงใหญ แตพนท เหลาน ใน

สหรฐอเมรกากลบคอยๆ หายไปตงแตยคหลง

สงครามโลกครงทสอง เพราะคนเมองตางหน

มาพงพารถยนตและยายไปอยชานเมองกนมาก

ขน เราจงตองหนมาใหความสนใจกบ ‘ททสาม’

กนมากขน โดยศาสตราจารยโอลเดนเบรกได

อ ธ บ า ย ค ณ ล ก ษ ณ ะ ข อ ง ท ท ส า ม ไ ว

8 ประการ ดงน

- อภชญำ โออนทร -

นกวจยภำยใตศนยศกษำมหำนครและเมอง

Page 4: FURD CITIES MONITOR VOL.7 (DECEMBER 2017)

3 | FURD Cities Monitor December 2017

ประการแรก ท ทสามมความเปนกลาง (Neutral Ground) นนคอ ตองเปนสถานททคนจะมาหรอไปไดตามใจชอบ ผมาเยอนมอสระในการเขาออกไดเทาทตองการ

ประการทสอง ททสามสรางความเทาเทยมและการผสมผสาน (Leveler and Mixer) กลาวคอ ไมไดเปนเพยงททเอออ านวยใหมการเขาออกอยางเสรเทาน น แตยงท าหนาทในการลบเลอนความแตกตางของผมาเยอนไดอกดวย

ประการทสาม บทสนทนาทสนกสนานเปนกจกรรมหลกทเกดขนในททสาม (Conversation is the main activity) กลาวคอ ในททสามจะตองเกดการพดคยทมชวตชวา จดประกายความคด มสสน และเกดการปะทะสงสรรคระหวางผมาเยอน

ประการทส ท ทสามมกมขาประจ า (The Regulars) เพราะขาประจ าทมาเยอนและใชเวลาอยทนนจะเปนผก าหนดบคลก ลกษณะ บรรยากาศ และโทนของการพบปะสงสรรคของสถานทนน ๆ

ประการทหา ททสามจะตองเขาถงไดงายแ ล ะ เ ป ด ร บ ผ ค น ท เ ข า ม า เ ป น ป ร ะ จ า (Accessibility & Accommodation)

ประการทหก ผมาเยอนจะไมเปนทจบตามองมากนก (A Low Profile) เปนทซงใหความรสกเหมอนบานและปราศจากการเรยกรองใด ๆ

ประการทเจด อารมณของสถานทจะส น ก ส น า น ( The mood is playful) อ า ร ม ณโดยทวไปของสถานทผอนคลาย มชวตชวา ไมเปนจรงเปนจงมาก

ประการสดทาย ททสามเปรยบเปนบานหลง ทสอง (A home away from home) คอ ใหบรรยากาศเสมอนอยบาน รสกเปนเจาของ อบอน สมพนธแนนแฟนกบคนอน

FURD Cities Monitor December 2017 | 4

การท าความเขาใจ “ททสาม” นบเปนจดเรมตนของการท าความเขาใจคณภาพชวต

ของคนเมอง นอกเหนอจากการดแคตวเลขการจางงานและการเจรญเตบโตทางเศรษฐกจ

นกเศรษฐศาสตรเมองหลายทานชวา คนเมองจะพอใจเมองทเขาอยหรอไมนนขนอย 3 สง

ดวยกน คอ คณภาพชวต คาจางทแทจรง และคาใชจายในการเดนทาง อกทงยงใหขอสรป

ในแนวทางเดยวกนวา สงอ านวยความสะดวกของเมอง (Urban Amenities) และความนา

ดงดดทางธรรมชาต (Natural Amenities) มความส าคญตอคณภาพชวต ฉะนน แนวคด

เรอง ‘ททสาม’ จงมความเกยวโยงกบคณภาพชวตในเมองอยางหลกเลยงไมได

Page 5: FURD CITIES MONITOR VOL.7 (DECEMBER 2017)

5 | FURD Cities Monitor December 2017

ศาสตราจารยโอลเดนเบรกไดอธบายเพมเตมถงความส าคญของ “ททสาม” ตอคนและชมชนเมองวา แทจรงแลว “ททสาม” มประโยชนหลายอยาง ไดแก

หนง ททสามชวยท าใหผ คนในละแวกนนมความเปนหนงเดยวกน (Unifying Neighbourhoods)

สอง ท ท ส าม เปน เสมอนประต แ รก เขาส าหรบผมาเยอนและผมาอยใหมในชมชนหนง (Ports of Entry) เพราะททสามมกเปนศนยรวมขอมลขาวสารของชมชน

สาม ททสาม เปนพนทค ดสรรค (Sorting Areas) เพราะเปนททคนซงมความสนใจพเศษตามหากนและกน และเปนพนฐานของการเกดวฒนธรรมทองถนในยานหรอบรเวณนน

ส ททสามท าใหเยาวชนคนร นใหมและคนรนเกาไดปฏสมพนธกน (Association of Youth and Adults)

หา ททสามชวยดแลชมชน (Caring for the Neighbourhood) เพราะคนทเปนเจาของททสามโดย สวนใหญจะมบคลกทใสใจตอสาธารณะ (Public Char-

acters ตามค าเรยกของ Jane Jacobs) รจกทกคนในละแวก และคอยสอดสองดแลเยาวชน รวมทงใหขอมลขาวสารใหม ๆ กบขาประจ า ดวย

หก ททสามสงเสรม ให เกดการอ ภปรายถกเถยงทางการเมอง (Fostering Political Debate)

เจด ททสามชวยลดคาครองชพ (Reducing the Cost of Living) เพราะเมอผคนเขาหาและม ปฏสมพนธตอกนกจะมแนวโนมชวยเหลอกนในเรองตาง ๆ

แปด ท ท ส า ม ใ ห ค ว า ม ส น ก ส น า น (Entertaining)

เกา ท ท ส าม ใหมต รภาพท ด (Giving the Gift of Friendship) เพราะลกษณะของความเปนกลาง (Neutral Ground) ของททสามท าใหความรบผดชอบในการจดการและความกดดนไมไดตกอย กบใครคนใดคนหนง

สบ ท ท ส า ม ม ค ว า ม ส า ค ญ ต อ ค น ว ยเกษยณ (Important for Retired People)

FURD Cities Monitor December 2017 | 6

จากนยาม “ททสาม” จะเหนไดวา ใจกลางส าคญอยทคนวาไป

ในทแหงนนเพราะเหตใด ไปท ากจกรรมอะไร มากกวาการก าหนด

ลกษณะทางกายภาพและเงอนไขในการเขาถงเปนส าคญ ดงนน นยาม

ดงกลาวจงนบรวมสถานทของเอกชนทการจบจายใชสอยและดมกน

เปนกจกรรมหลกอยางหนงซงมตนทนตอผเขาใช ในขณะเดยวกน “ทท

สาม” กยงนบรวมพนทสาธารณะทใคร ๆ กเขาถงไดโดยไมตองจาย

เปนตวเงน (ไมนบรวมคาใชจายในการเดนทาง) อยางไรกด แมวาพนท

เหลานจะไมมตนทนในการเขาถงเลย แตกใชวาทกแหงจะประสบ

ความส าเรจในการเปนททสาม ค าถามทนาสนใจคอ ปจจยอะไรทท าให

พนทสาธารณะบางแหงไมสามารถดงดดคนใหเขามาใชได ทง ๆ ทไมม

คาใชจาย แลวท าไมคนบางกลมจงยอมจายเงนเพอเขาไปใชททสามบาง

ประเภท

ศนยศกษามหานครและเมอง จงเหนความส าคญของแนวคด

และมองเหนโอกาสทเราจะศกษาท าความเขาใจททสาม เพอใหพนท

เหลานกอใหเกดประโยชนแกคนเมองยคใหม รวมถงเปนการเสนอ

แนวทางใหทองถนปรบตวปรบนโยบายการพฒนาเมองทเออใหเกด

เมองสขภาวะอยางแทจรง

REFERENCE: - Albouy, D. (2008). Are Big Cities Bad Places to Live? Estimating Quality of Life across Metro-politan Areas (NBER Working Paper No. 14472). the National Bureau of Economic Research. Retrieved from http://www.nber.org/papers/w14472 - Glaeser, E. L., Kolko, J., & Saiz, A. (2001). Consumer city. Journal of Economic Geography, 1(1), 27–50. https://doi.org/10.1093/jeg/1.1.27 - Oldenburg, R. (1989). The Great Good Place: Cafe s, Coffee Shops, Community Centers, Beauty Parlors, General Stores, Bars, Hangouts, and How They Get You Through The Day. New York: Marlowe & Company. - Oldenburg, R. (1996). Our Vanishing ‘Third Places’. Planning Commissions Journal, 25, 6–10.

Page 6: FURD CITIES MONITOR VOL.7 (DECEMBER 2017)

7 | FURD Cities Monitor December 2017

FURD Cities Monitor December 2017 | 8

ในการท างานโดยทวไปแลวจ าเปนอยางยงทตองมสถานทท างานเปนหลกแหลง เพอใหผท

เกยวของสามารถท าและประสานงานระหวางกนไดอยางสะดวกรวดเรว แตในปจจบนดวยกระแส

ของโลกาภวตนท าใหขอจ ากดเรองเวลาและสถานทลดลงไปมาก เปนผลจากเทคโนโลยใหม ๆ

โดยเฉพาะอทธพลของอนเทอรเนตทนบวนจะยงมราคาถกลงและมคณภาพมากขน ดงทผอาน

หลายทานคงเคยวดโอคอล หรอกระทงประชมออนไลนมาแลว เรยกไดวาทกวนนเราหยบจบ

โทรศพทมอถอเพอใชงานอนเทอรเนตมากกวาใชโทรหากนดวยซ า อกประการคอการเดนทางม

ราคาถกลงจากอดตมาก จากการเกดขนของสายการบนตนทนต าทวโลกและการทประเทศตาง ๆ

เหนความส าคญของการพฒนาโครงสรางพนฐาน

ดวยเหตนเองท าเกดใหรปแบบการท างานใหมทไมจ าเปนตองเปน“พนกงานออฟฟศ”อกแลว

โดยเฉพาะหากงานนนสามารถท าจากทไหนกไดบนโลกขอเพยงมคอมพวเตอรและอนเทอรเนต

เทานน เชน โปรแกรมเมอร นกเขยน และ นกธรกจ E-Commerce เมอสามารถท างานจากทไหนกได

ท าใหมคนกลมหนงเลอกรปแบบการใชชวตทเดนทางเปลยนทพกอาศยอยเสมอดวยกบหลาย

เหตผล ซงคนทใชชวตแบบนมชอเรยกวา “Digital Nomad” หรอ “นกพเนจรดจตล” ซงในอนาคต

จะมมากขนเรอย ๆ ตามกระแสโลกาภวตนทไมหยดยง

- อสมำน วำจ -

Page 7: FURD CITIES MONITOR VOL.7 (DECEMBER 2017)

9 | FURD Cities Monitor December 2017

แมในปจจบนรฐบาลจะพยายามยกระดบเศรษฐกจของไทยใหมนวตกรรมใหมมากขนตามนโยบาย Thailand 4.0 อยางไรกตาม ยงไมเหนความคบหนาทเปนรปธรรมเทาทควร แตในทางกลบกนกลบมชาวตางชาตซงเปน Digital No-mad จ านวนมากท เขามาใชชวตและท างานในไทยโดยทภาครฐไมตองกระตนมากนก เนองจากเหตผลหลายประการทเปนจดเดนของไทยอยแลว

ประการแรก คอ คาครองชพทไมสงนก เนองจากชาว Digital Nomad นนมกจะเปลยนทอย เ ปนประจ าท าใหมคาใชจายในการเดนทางและคาทพกมากกวาปกต และส าหรบ Digital Nomad ท เ รมท า ง านในร ะยะแ รกน นมก ไมสามารถสรางรายไดมากนกอกทงอาจยงตองใชจายลงทนเพมเตม ฉะนน คนกลมนจงชนชอบเมองทมคาครองชพไมสง

ดวยคาใชจายเฉลยเพยงราย 1,000 เหรยญสหรฐฯ ตอเดอนในไทยกท าใหพวกเขาไดรบคณภาพชวตทดมากแลว หากตองการอาศยอยางประหยดคาครองชพเพยง 300 เหรยญสหรฐฯ ตอเดอน กนบวาเพยงพอ โดยอาจตองอาศยในเมองทไมใหญนกและรจ กปรบตวเขากบวถชวตทองถน อกทงการเชาหรอซอสนคาตาง ๆ น นมขนตอนทางเอกสารทไมย งยากอกดวย ท าใหการต งถนฐานชวคราวในไทยเปนไปอยางรวดเรว ทงน การอาศยอยในเมองใหญในสหรฐฯ และยโรปอาจจะตองใชเงนมากกวา 2 - 3 เทาทเดยว และยงมขนตอนทางเอกสารมากมาย

FURD Cities Monitor December 2017 | 10

ประการตอมา คอ สถานททองเทยวและพกผอน เหตผลทหลายคนโดยเฉพาะคนรนใหมตดสนใจใชชวตแบบนเนองจากรกในการทองเทยวและเดนทาง ซงเมองไทยนนมแหลงทองเทยวมากมายและหลากหลายท าใหสามารถทองเทยวไดตลอดป อกทงมวฒนธรรมประเพณท เ ปนทชนชอบของชาวตางชาตอกดวย นอกจากน นสยของคนไทยทมความโอบออมอาร ยมแยมแจมใส และเปนมตร แมแตกบชาวตางชาตทพดภาษาไทยไมได ยงเปนเรองทชาวตางชาตประทบใจอยางยง ท าให Digital Nomad บางคนน นกลายเปน Blogger แนะน าสถานททองเทยวหรออาหารทองถนทงเปนงานอดเรก

คณภาพของอนเทอรเ นตกนบวาส าคญไมแพกน แมอนเทอรเนตของไทยจะไมเรวเทาประเทศพฒนาแลวบางประเทศ แตถอวาอยในระดบทสามารถใชงานไดดในราคาทไมสงนก และในปจจบนดวยกระแสการท างานผานอนเทอรเนตทมากขนท าใหม Co-Working Space เกดขนมากมาย และหลายแหงนนมความพรอมทจะตอนรบ Digital No-mad ชาวตางชาตเปนการเฉพาะอกดวย แมแตตามเกาะทเ ปนแหลงทองเทยวกมอนเทอรเนตความเรวสงและ Co-Working Space แลวเพอรองรบความตองการจากชาวตางชาตทมากขนเรอย ๆ

สดทายเมอประเทศไทยดงดดให Digi-tal Nomad เขามาอยางมากแลวจงกลายเปนขอดอกขอหนง จรงอยทคนกลมนจะยายทพกเปนระยะ แตการทไดพบปะสงสรรคกบคนแบบเดยวกนยอมเปนการสรางมตรภาพทด ไ ด แ ล ะหากมส ง ใ ดท ต อ งก า รคว ามชวยเหลอหรอค าแนะน า หรอแมแตการจางงานแลว การมเครอขายของ Digital Nomad ทสามารถพบปะกนไดจรง ๆ กยงมประโยชนมาก

ดวยความพรอมดงทกลาวมาขางตน จงไมใชเรองแปลกทเวบไซต Nomadlist.com ซงเปนแหลงรวมตวส าคญของ Digital No-mad จากทวโลกจะเลอกใหกรงเทพฯ และเชยงใหมตดหน งในสบของเมองทดทสดส าหรบการใชชวตรปแบบน อกทงมประเทศไทยและสหรฐฯ เทานนทมเมองถงสองเมองตด ใน 10 อนดบแรก (อนดบจะมการเปลยนแปลงตลอดเวลาตามความนยมของ Digital Nomad ในแตละชวง โดยเฉลยแลวกรงเทพฯ มกจะเปนอนดบ 1 - 2 ของโลก และเชยงใหม มกเปนอนดบ 6 - 7 ของโลก)

Page 8: FURD CITIES MONITOR VOL.7 (DECEMBER 2017)

11 | FURD Cities Monitor December 2017

ทผานมาเคยมความไมเขาใจกนระหวางภาครฐและกลม Digital Nomad เนองจาก digital nomad ไมไดมองวาตนเขามาท างานเตมรปแบบหากแตเปนกงการท างานก งการทองเทยวมากกวา จงใชวซ าส าหรบนกทองเทยวในการเขามายงประเทศไทย จนบางครงน ามาสการถกควบคมตวจากเจาหนาทรฐเพราะเขาใจผดวาเปนการท างานอยางเตมตวทผดจากขอก าหนดในวซาส าหรบการทองเทยว

แตปญหานมแนวโนมทจะไดรบการแกไข เมอเดอนสงหาคมทผานรฐบาลไทยไดอนมต “Smart VIsa” ซงจะเปนประโยชนตอกลม digital nomad บางสวนมาก ความพเศษของวซาประเภทนคอผถอวซานนไดรบสทธขยายเวลามารายงานตวจากทก ๆ 90 วนเปนปละ 1 ครง โดยไมตองขอ work permit และสามารถอาศยในประเทศไดสงสดถง 4 ป ขนกบลกษณะของงานทท า นอกจากนคสมรสและบตรของผถอวซายงไดรบสทธทงหมดเชนเดยวกน แมเบองตนวซาประเภทนจะอนญาตเฉพาะผเรมธรกจใหมโดยเฉพาะทเกยวของกบเทคโนโลย นกลงทน และผมทกษะวชาชพระดบสง แตคาดวาในอนาคตอาจจะมการผอนผนใหครอบคลม digital nomad หลากหลายสาขาอาชพขน

FURD Cities Monitor December 2017 | 12

ดงทกลาวมาแลวขางตนวา ไทยมปจจยทเออตอการเปนฮบของ Digital No-mad แตยงมแงมมทไทยสามารถพฒนาใหดขนไดอก ซงดานทควรพฒนามากทสดคอ ดานความปลอดภยในชวตและทรพยสน จากรายงานของ The Economist ไดจดอนดบใหกรงเทพฯ เปนเมองทมความปลอดภยอยในอนดบท 49 ในขณะทกรงกวลาลมเปอรซงเปนเมองหลวงของประเทศมาเลเซยอยในอนดบท 31 ทงทมาเลเซยมความเจรญทางเศรษฐกจไมตางจากไทยมากนก และจากการจดอนดบขององคการอนามยโลก ไทยยงมผเสยชวตจากอบตเหตทางถนนมากเปนอนดบ 2 ของโลกอกดวย ซงปจจยส าคญมาจากการละเลยในการบงคบใชกฎหมายและการขาดการพฒนาโครงสรางพนฐาน จากการแสดงความเหนของ Digital Nomad ใน Nomadlist.com ไดระบตรงกนวาดานทแยทสดของไทยคอ ดานความปลอดภยทางถนน อยางไรกตาม เมอพจารณาโดยรวมอยางรอบดานแลว ไทยกยงดงดดให Digital Nomad จากทวโลกเขามามากขนทกป ซงเปนบทบาทททงภาครฐและเอกชนตองรวมกนคดและท าเพอรบมอแนวโนมนตอไป

REFERENCE : - http://safecities.economist.com/safe-cities-index-2017 - https://www.forbes.com/sites/niallmccarthy/2016/02/22/the-countries-with-the-most-per-capita-road-deaths-infographic/#735b277b361a

Page 9: FURD CITIES MONITOR VOL.7 (DECEMBER 2017)

13 | FURD Cities Monitor December 2017

สรปความจากปาฐกถาเรอง นคราภวตนกบการปฏรปการเมอง ในงานเสวนา "เมอง กน คน : นคราภวตน การพฒนาเมอง และสขภาวะของคนเ

FURD Cities Monitor December 2017 | 14 สรปความจากปาฐกถาเรอง นคราภวตนกบการปฏรปการเมอง ในงานเสวนา "เมอง กน คน : นคราภวตน การพฒนาเมอง และสขภาวะของคนเมองใหญ” ทคณะรฐศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย วนท 31 ตลาคม 2560

Page 10: FURD CITIES MONITOR VOL.7 (DECEMBER 2017)

15 | FURD Cities Monitor December 2017

FURD Cities Monitor December 2017 | 16

ประเทศไทยเวลานมกระบวนการทเรยกวา “นคราภวตน” คอ ก าลงกลายเปนเมอง นคราภวตน อาจเกดขนเมอเราน าประเทศเขาสความ “อารยะ” มเมองเปนศนยกลาง หรอหนวยการปกครองในการบรหารประเทศ ตอมาเมองขยายตวเพราะการซอขายสนคาเกษตร เมองกลายเปนโกดง เปนรานคารบซอ รบขายสนคาเกษตร ตอมายงขยายตวอกเพราะอตสาหกรรม กรงเทพ ชลบร นครปฐม เตบโตจากภาคอตสาหกรรมดวย ภาคตะวนออก ภาคกลาง ปรมณฑลกเตบโตดวยภาคอตสาหกรรมทงสน ตอมาอกระยะหนงนคราภวตน เกดจากการทองเทยว เมองหลายเมองโตขนมาเพราะการทองเทยว เชน ภเกต สมย พทยา เชยงใหม เชยงราย เมอ 10-20 ปทผานมา นคราภวตน เกดคกบการกระจายอ านาจการพฒนาการปกครองสวนทองถน องคกรปกครองสวนทองถนมบทบาทอยางมากในการปรบปรงเมอง และลาสดนกระแสนคราภวตนเกดจากกระแสการทองเทยวของไทย เมองของเราทงหมดรบแขกตางประเทศปละหลายสบลาน โดยเฉพาะกรงเทพ รบแขกจากตางประเทศปละ 20 ลานได

โลกของเราเปน “เมอง” มากกวา “ชนบท” แลว เวลานประชากรทงโลกทอยในเขตเมองมากกวาทอยในเขตชนบทแลว ในไทยขณะน เมองกบชนบทกนาจะมประชากรเทาๆ กน นบจากประชากรทอยใน กรงเทพฯ อยในเทศบาลนคร และอยในเทศบาลเมอง กบประชากรทอยใน อบต. อยในเทศบาลต าบล จ านวนใกลเคยงกน และต าบลและหมบานทเรายงไมเตมใจทจะเรยกวาเมองกไมใชชนบทอยางเดมแลว ไมมชนบททลาหลง ไกลปนเทยง คนสวนใหญกเปนผประกอบการหรอเปนชนชนกลาง ไมใชผประกอบการทม งม สรปคอประเทศไทยขณะนเปนประเทศเมองไปแลว

Page 11: FURD CITIES MONITOR VOL.7 (DECEMBER 2017)

17 | FURD Cities Monitor December 2017

วธทเราบรหารเมอง นคร และมหานคร ถาถามวาหนวยงานไหนของราชการทสรางเมองมากทสด ผมคดวานาจะกรมทางหลวงและนาจะเปนการรถไฟ คอเมองมนเกดของมนเอง มนไมไดมหนวยงานไหน สรางอยางมแผน ในนานาประเทศทอารยะ การบรหารเมองเปนเรองของการปกครองสวนทองถน เมองของตางประเทศเปนองคกรปกครองสวนทองถน เมองวอชงตน ด.ซ. คนทดแล คอเทศบาลวอชงตน ด.ซ.ในประเทศไทย เราบรหารเมองโดยใชราชการสวนกลางนาจะเปนหลก แลวมราชการสวนภมภาคลงมาชวย ทองถนมบทบาทนอยในการสรางเมอง กลาวโดยสรป เราเตบโตดวยสวนกลาง และสวนภมภาค สวนทองถนนนมบทบาทเสรมเทานน

นคราภวต นกบการปฏรปการ เมอ ง ประเดนทส าคญ คอตองพยายามคด พยายามท าใหมากขน โดยใหเมอง นคร กรง หรอพนทมบทบาท มความคดรเรม มความสรางสรรคใหมากขน การพฒนาประเทศของเรา การพฒนาการเมองของเรา การปฏรประบบราชการของเรา นอยครงทเราจะคดจากพนท เราจะคดจากกรมหรอกระทรวง คดจากลกษณะของงานเปนหลก เราตองพยายามคดเปนพนทใหมากขน เชน เราจะปฏรป จะพฒนาเมองชายแดนอยางไร เพราะเมองชายแดนของไทยพเศษมาก เมองชายแดนเตบโต และลงตวไดเองโดยไมตองมาขนกบกรม กระทรวงมากนก วธคดเดมของเรานนทกอยางขนอย กบกรม กระทรวง พ นท เ ปน เพย งภาคสนามของกรมและกระทรวง จงหวดของเรากเปนเพยงภาคสนามของภมภาคและสวนกลาง

เมองในฐานะหนวยหลก ในการพฒนาประเทศ

ทบทวนการบรหาร

FURD Cities Monitor December 2017 | 18

หากไมมองเปนประเทศ มองเปนเมองแทน ผมคดวาอนาคตคอนขางจะสดใส แตถาผมมองประเทศไทย ผมไมค อยเหนอะไรมากนก เพราะฉะนน ผมคดวาในการปฏรปการเมอง นคราภวตนกเปนความหวง เปนพลง เปนเจาของการพฒนาและปฏรปทส าคญ

กระบวนการรกบานหรอ “ฮกบาน” กระบวนการ “สรางบานแปงเมอง” หรอกระบวนการรวมแรงรวมใจสรางบานสรางเมองของเรา มนจะชวยเสรมสรางจตใจ มนจะท าใหมความหวง จะยกระดบความเปนจตอาสา ท าคนใหเปนคนของเมองจรงๆ ถากลาวในแงการปฏรปการพฒนาการเมองกจะคลายๆ กบทพวกกรกโบราณเรยกวา เปน Self-Government Democ-racy คอเปนประชาธปไตยทประชาชนชาวเมองปกครองตนเองมากขน ตองใชชมชน ใชองคกรปกครองสวนทองถนท า ผลกดนการกระจายอ านาจ ผลกดนองคกรปกครองสวนทองถนใหพฒนายงขน ในการกระจายอ านาจและการปกครองสวนทองถนจะไมไดท าเพอองคกรปกครองสวนทองถนเอง แตจะท าเพอจะใหสงเหลานเปนพลงไปเสรมกบกระบวนการสรางบานสรางเมองของประชาชนเอง ท าใหเกดเปนเศรษฐกจ เกดเปนรายได เกดเปนวฒนธรรม เกดเปนความภาคภมใจของชาตของประเทศ

เพราะฉะนน นคราภวตนกบการปฏรป สวนหนงตองคดวา ตองท าอยางไรให

หนวย (Unit) ในการคดของเราไมจ ากดแคเพยงชาตหรอประเทศ หรอบานเมองท

หมายถงชาต หรอเศรษฐกจทหมายถงเศรษฐกจชาตอยางเดยว จะตองสนใจเมอง

นคร ใหมากขน จะตองสรางเมองนยม จะตองสรางประวตศาสตรเมอง จะตอง

สรางความภมใจ จะตองเชดชเมองใหมากกวาน มนจะตองม “ใจของเมอง” ซงมน

จะตองเปลยนจากภายใน (Inner Revolution) ดวย เปนการปฏรปจากภายใน หลอ

หลอมกนไปเปนจตใจของเมอง ชาวเมอง ขยนพฒนาสรางบานแปงมอง ถาท า

แบบนได เมอง นคร มหานคร จะกลายเปนหนวยส าคญของการปฏรปประเทศใน

ภาพรวมได ไมใชแคหนวยงานราชการ

พลงส าคญทไมเปนทางการ

ตดตามบทความฉบบเตมไดท นคราภวตนกบการปฏรปการเมอง โดย ศ.ดร.เอนก เหลาธรรมทศน

(http://furd-rsu.org/?page_id=4687)

Page 12: FURD CITIES MONITOR VOL.7 (DECEMBER 2017)

เมอง ยอนคด มงสอนำคต

ศ.ดร. เอนก เหลาธรรมทศน

ทนทำงสงคมกบกำรพฒนำเมอง

ศ.ดร. อานนท กาญจนพนธ

เมองขวำงน ำ

ศ. กตตคณ เดชา บญค า

ชดหนงสอเมอง

เอนกทรรศน ศ.ดร. เอนก เหลาธรรมทศน

เศรษฐศำสตรบนทำงสำยกลำง ศ.ดร. ตรณ พงศมฆพฒน

หนงสอออกใหม

สงซอไดท ... 1 ) รานหนงสอออนไลน : CPWIBOOKS.lnwshop.com 2) เบอรโทรศพท 02-938-8826 (ในเวลาราชการ) 3) Facebook Page : ศนยศกษามหานครและเมอง Center for Megacity and City Studies

เมองนยม

ศ.ดร. เอนก เหลาธรรมทศน

เมอง กน คน ผศ.ดร. พชญ พงษสวสด

วทยาลยรฐกจ ม ห า ว ท ย า ล ย ร ง ส ต ก อ ต ง ข น เ ม อ ป พ . ศ . 2 5 5 7 จ า ก ด า ร ข อ ง ศาสตราจารย ดร.เอนก เหลาธรรมทศน โดยความเหนชอบและสนบสนนจาก ดร.อาทตย อไรรตน อธการบดมหาวทยาลยรงสต เนองดวยความปรารถนาทตองการใหเปนคลงปญญาเพอการพฒนาเมองอยางยงยน โดยมพนธกจดงน

เพอการพฒนาเมองอยางยงยน และจดการความรใหสามารถเชอมโยงสนโยบายสาธารณะเพอยกระดบคณภาพชวต ทงในระดบพนทและระดบประเทศ

ใหเกดการเชอมประสานเครอขายภาคพฒนาเมองทงภายในและตางประเทศ เพอสรางความรวมมอทางวชาการในการพฒนาเมองอยางยงยนใหมประสทธภาพ

ในการสรางสรรคการพฒนาเมองสขภาวะ ศนยศกษามหานครและเมอง ไดรเรมจดท าโครงการ

หรอทเรยกสน ๆ วา “ ” และมชอภาษาองกฤษวา “ ” โดยการสนบสนนของส านกงานกองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ (สสส.) หนาทหลกคอ สรางและพฒนาองคความรใหมทตอบสนองตอการพฒนาเมองของไทย จดใหมเวทแลกเปลยนเรยนรระหวางนกคดและผน าการพฒนาเมอง และสรางเครอขายการพฒนาเมอง นอกจากน ไดรเรม โดยมหาวทยาลยรงสตมอบรางวลเปนประจ าทกป เพอเชดชยกยองผน าหรอผสรางบานแปงเมอง อนจะเปนก าลงใจสรางใหเกดความภมใจและเปนพลงสรางสรรคการพฒนาเมองอยางยงยนในอนาคตสบไป

Page 13: FURD CITIES MONITOR VOL.7 (DECEMBER 2017)

ศนยศกษำมหำนครและเมอง วทยำลยรฐกจ มหำวทยำลยรงสต

637/1 อาคารพรอมพนธ 1 ชน 4 ถนนลาดพราว

แขวงจอมพล เขตจตจกร กรงเทพมหานคร 10900

Website: www.furd-rsu.org

Tel. (+66) 2938 8826 Fax. (+66) 2938 8864