gazeta e shtatorit 2012

12
NGJALLJA Nr. 9 (236) Viti XX i botimit SHTATOR 2012 Çmimi 20 lekë Nga 28 gushti deri më 5 shtator 2012, në mjediset e Akdemisë Orthodhokse të Kretës u mbajt mbledhja e Komitetit Qendror të Këshillit Botëror të Kisha- ve. Tema qendrore e puni- meve ishin përgatitjet për Asamblenë e ardhshme të përgjithshme, që do mbahet në tetorin e vitit të ardh- shëm, në Busan, Koreja e Jugut. Ftesa për ta zhvilluar veprimtarinë në këto mje- dise ishte nga Patriarku Ekumenik Vartholomeu I, i cili përshëndeti personalisht mbledhjen në një nga sean- cat. Ai u ndal veçanërisht në origjinën hyjnore të drej- tësisë së vërtetë dhe paqes, të përfshira këto edhe në temën qendrore të Asam- blesë së ardhshme (“Zot i jetës, na drejto në rrugën e U mblodh Komiteti Qendror i Këshillit Botëror të Kishave (WCC) Këshilli Botër i Kishave është organizata më madhe ndër e krishterë në botë. Ai mbledh mbi 150 kisha nga i gjithë globi, në përfaqësim të mbi 500 milion të krishterëve orthodhoksë dhe protestantë. Pjesë nga fjala e Kryepiskopit Anastas “Kriza financiare që jetojmë në shumë vende të botës dhe veçanërisht ne në Jug të Evropës, ka çuar miliona njerëz në depresion dhe shpesh në dëshpërim. Sot, po ndërgjegjësohemi akoma edhe më shumë se kjo krizë ekonomike është pasojë e një krize më të përgjithshme, një krize vlerash. Është pasoja e një koncepti teorik në lidhje me njeriun, natyrën, e cila në epokën e kërkimit të komoditetit, lëvizi në një kah krejtësisht të kundërt nga ai i krishterë. Duke e flakur tutje nga ndërgjegjja e njerëzve besimin te Perëndia, Perëndia i së vërtetës, i drejtësisë dhe dashurisë, njeriu modern doli në përfundimin se meqenëse nuk ekziston Perëndia, të gjitha lejohen”. Ky fjalim do të botohet i plotë në numrat e ardhshëm të revistës “Kërkim”. drejtësisë dhe paqes”). Kisha jonë u përfaqësua nga Kryepiskopi i Tiranës dhe i gjithë Shqipërisë Prof. Dr. Anastasi, i cili është edhe një nga Presidentët e këtij organizmi ndër të krishterë. Gjithashtu, Komiteti Qe- ndror diskutoi mbi krizën ekonomike që ka mbërthy- er Evropën e Jugut, situ- atën e rëndë në Siri dhe ndi- kimin që ajo mund të ketë në popullsinë e mbetur të krishterë dhe në përgjithësi për Lindjen e Mesme. Kryepiskopi Anastas, i pranishëm në këtë mbledh- je, foli mbi shkaqet e krizës ekonomike. Fjala e tij pati jehonë të gjerë dhe dhjetëra mijë klikime në faqet ku u botua. Me një fjalë të qartë si gjithmonë e për këtë arsye edhe mjaft të mprehtë, Kryepiskopi i Tiranës, Du- rrësit dhe gjithë Shqipërisë Anastasi foli për shkaqet e pasojat e krizës ekonomi- ke, në Komitetin Qendror të Këshillit Botëror të Ki- shave, që u mblodh në Akademinë Orthodhokse të Kretës, në Kolimbari të Hanias. Z. Anastas, duke folur “për lirinë e njeriut që është pakësuar për shkak se i është dhënë rëndësi Akuzoj” e Kryepiskopit Anastas për krizën ekonomike Fjalë e fortë e Presidentit të WCC, Fortlumturisë së Tij Anastasit, në Mbledhjen e Komitetit Qendror të Këshillit Botëror të Kishave lirisë absolute të tregut”, nuk kurseu as Kishën dhe besimtarët e saj, duke i quajtur “jokonsekuentë me parimet e Ungjillit, për shkak të pjesëmarr- jes së vogël ose të madhe në padrejtësi dhe në ko- rrupsionin shoqëror”. Madje më vonë, kur mbaroi fjalën, “shiut të pyetjeve të bëra nga ga- zetarët e huaj që ndiqnin punimet, nuk ngurroi t’u japë përgjigje më të ho- llësishme dhe me një qar- tësi më të madhe për këto Kriza financiare - Roli që mund të luajë Kisha përgjegjësi, të cilat nuk janë të njëjtat për të gjithë dhe as për të gjitha Kishat. Siç theksoi në mënyrë të veçantë “është e ndrysh- me përgjegjësia që ka një Kishë në vende ku marrin hua me 1% dhe pastaj ja- pin vetë hua me 6% dhe e ndryshme në vende të tjera, që u mësuan të je- tojnë me hua, duke harru- ar përgjegjësitë e tyre”. Nga foltorja e kësaj mbledhjeje, që u zhvillua nën përkujdesjen e Patriar- (Vijon në faqen 2)

Upload: kishaorthodhokse

Post on 07-Nov-2014

63 views

Category:

Documents


4 download

DESCRIPTION

Gazeta e Shtatorit 2012

TRANSCRIPT

Page 1: Gazeta e Shtatorit 2012

1SHTATOR 2012 NGJALLJA

NGJALLJANr. 9 (236) Viti XX i botimit SHTATOR 2012 Çmimi 20 lekë

Nga 28 gushti deri më5 shtator 2012, në mjedisete Akdemisë Orthodhoksetë Kretës u mbajt mbledhjae Komitetit Qendror tëKëshillit Botëror të Kisha-ve. Tema qendrore e puni-meve ishin përgatitjet përAsamblenë e ardhshme tëpërgjithshme, që do mbahetnë tetorin e vitit të ardh-shëm, në Busan, Koreja eJugut. Ftesa për ta zhvilluarveprimtarinë në këto mje-dise ishte nga PatriarkuEkumenik Vartholomeu I, icili përshëndeti personalishtmbledhjen në një nga sean-cat. Ai u ndal veçanërishtnë origjinën hyjnore të drej-tësisë së vërtetë dhe paqes,të përfshira këto edhe nëtemën qendrore të Asam-blesë së ardhshme (“Zot ijetës, na drejto në rrugën e

U mblodh Komiteti Qendror i Këshillit Botëror të Kishave (WCC)

Këshilli Botër i Kishave është organizata më madhe ndër e krishterënë botë. Ai mbledh mbi 150 kisha nga i gjithë globi, në përfaqësim të mbi500 milion të krishterëve orthodhoksë dhe protestantë.

Pjesë nga fjala e Kryepiskopit Anastas“Kriza financiare që jetojmë në shumë vende të botësdhe veçanërisht ne në Jug të Evropës, ka çuar milionanjerëz në depresion dhe shpesh në dëshpërim. Sot,po ndërgjegjësohemi akoma edhe më shumë se kjokrizë ekonomike është pasojë e një krize më tëpërgjithshme, një krize vlerash. Është pasoja e njëkoncepti teorik në lidhje me njeriun, natyrën, e cilanë epokën e kërkimit të komoditetit, lëvizi në njëkah krejtësisht të kundërt nga ai i krishterë. Duke eflakur tutje nga ndërgjegjja e njerëzve besimin tePerëndia, Perëndia i së vërtetës, i drejtësisë dhedashurisë, njeriu modern doli në përfundimin semeqenëse nuk ekziston Perëndia, të gjitha lejohen”.

Ky fjalim do të botohet i plotë në numrate ardhshëm të revistës “Kërkim”.

drejtësisë dhe paqes”).Kisha jonë u përfaqësuanga Kryepiskopi i Tiranësdhe i gjithë Shqipërisë Prof.Dr. Anastasi, i cili ështëedhe një nga Presidentët ekëtij organizmi ndër tëkrishterë.

Gjithashtu, Komiteti Qe-ndror diskutoi mbi krizënekonomike që ka mbërthy-er Evropën e Jugut, situ-atën e rëndë në Siri dhe ndi-kimin që ajo mund të ketënë popullsinë e mbetur tëkrishterë dhe në përgjithësipër Lindjen e Mesme.

Kryepiskopi Anastas, ipranishëm në këtë mbledh-je, foli mbi shkaqet e krizësekonomike. Fjala e tij patijehonë të gjerë dhe dhjetëramijë klikime në faqet ku ubotua.

Me një fjalë të qartë sigjithmonë e për këtë arsyeedhe mjaft të mprehtë,Kryepiskopi i Tiranës, Du-rrësit dhe gjithë ShqipërisëAnastasi foli për shkaqet epasojat e krizës ekonomi-ke, në Komitetin Qendrortë Këshillit Botëror të Ki-shave, që u mblodh nëAkademinë Orthodhoksetë Kretës, në Kolimbari tëHanias.

Z. Anastas, duke folur“për lirinë e njeriut qëështë pakësuar për shkakse i është dhënë rëndësi

“Akuzoj” e Kryepiskopit Anastaspër krizën ekonomike

Fjalë e fortë e Presidentit të WCC, Fortlumturisë së Tij Anastasit,në Mbledhjen e Komitetit Qendror të Këshillit Botëror të Kishave

lirisë absolute të tregut”,nuk kurseu as Kishën dhebesimtarët e saj, duke iquajtur “jokonsekuentëme parimet e Ungjillit,për shkak të pjesëmarr-jes së vogël ose të madhenë padrejtësi dhe në ko-rrupsionin shoqëror”.

Madje më vonë, kurmbaroi fjalën, “shiut tëpyetjeve të bëra nga ga-zetarët e huaj që ndiqninpunimet, nuk ngurroi t’ujapë përgjigje më të ho-llësishme dhe me një qar-tësi më të madhe për këto

Kriza financiare - Roli që mundtë luajë Kisha

përgjegjësi, të cilat nukjanë të njëjtat për të gjithëdhe as për të gjitha Kishat.Siç theksoi në mënyrë tëveçantë “është e ndrysh-me përgjegjësia që ka njëKishë në vende ku marrinhua me 1% dhe pastaj ja-pin vetë hua me 6% dhee ndryshme në vende tëtjera, që u mësuan të je-tojnë me hua, duke harru-ar përgjegjësitë e tyre”.

Nga foltorja e kësajmbledhjeje, që u zhvilluanën përkujdesjen e Patriar-

(Vijon në faqen 2)

Page 2: Gazeta e Shtatorit 2012

2 NGJALLJA SHTATOR 2012

kut Ekumenik, Vartholomeut, e cilaishte një mbledhje parapërgatito-re e Asamblesë së Përgjithshmetë Këshillit Botëror të Kishave qëdo të zhvillohet më 2013 në Kore,z. Anastas foli për tregtarët e pa-rasë, që janë përgjegjës për sklla-vërimin e popujve të tërë.

Popujt skllevërtë tregtarëve anonimë

“Nga një shoqëri personashtë lirë kemi arritur në pikën kurpopuj të tërë po kthehen në ka-ndidatë për skllevër të grupeveqë qëndrojnë të fshehura, të tre-gtarëve anonimë të parasë qërregullojnë ekonomitë e popuj-ve, të cilët njihen si tregje” thaKryepiskopi.

Kryepiskopi i Shqipërisë bërikritikë “për ekonominë ikonike

që nuk e kontrollon asnjë insti-tucion politik ose shtetar. Përku-ndrazi vendimet e këtyre fakto-rëve të panjohur që veprojnë mefytyra të mbuluara, mund tëhedhin në erë shtete ose kombedhe të dënojnë miliona njerëzme papunësi dhe shoqërinë taçojnë në mjerim”.

“Akuzoj” e Kryepiskopit Anastas për krizën ekonomikePabarazitë botërore

dhe përgjegjësia

“Padrejtësia në nivel botë-ror, tha Kryepiskopi Anastas, kul-mon në faktin se 20% e popull-sisë së planetit që jeton në ven-de të pasura konsumon 80% tëpasurisë së tokës”.

Vëllezërit Çetiri ishin një gruppiktorësh popullorë autodidaktë, tëcilët e trashëguan artin e tyre ngabrezi në brez, për 100 vjet (1762-1853) dhe pikturonin kisha, poredhe shtëpi arkondësh. Vepra etyre, nga pikëpamja sasiore ështëmadhështore! Bëhet fjalë përafreske në disa mijëra metra katro-rë, për ikona të panumërta kishtare,për disa dekorime tempujsh dheikonostase druri të pikturuara.Portretet që ata kanë krijuar janëmbi 3.000. Cilësia e gjithë këtijkrijimi artistik ka vlerë të madhe përregjistrimin e kulturës popullore tëMyzeqesë gjatë shekullit XVIII dheatij XIX.

Duke pasur parasysh këto vleramë 30 gusht, në trapezarinë e Ma-nastirit të Shenjtë në Apolloni, u hapekspozita fotografike e afreskevepasbizantine nga kishat e Myze-qesë, të cilat i kanë pikturuar vëlle-zërit Çetiri. Në hapjen e ekspozitës,që u organizua nga Fondacioni Greki Kulturës, Tiranë, në bashkëpunimme Bashkinë e Fierit, mori pjesëMitropoliti i Beratit Ignati, Kryetari

Bashkisë së Fierit z. Baftjar Zeqo,studiues e besimtarë etj.

Jorgos Jakumis, Drejtor i Vatrëssë Tiranës të Fondacionit Grek tëKulturës, tha se “tematika e ekspo-zitës u përzgjodh me qëllim që tëtheksojë elementet popullore qëkanë ndikuar pikturën pasbizantinendërmjet shekullit të 18-të dhe atij19-të, - një pikturë e cila sa më shu-më distancohet nga spiritualitetiartistik i traditës bizantine, aq mëtepër adopton ide të reja nga tradita

popullore vendase e Myzeqesë”.Sipas tij, kjo traditë (e veshjeve, einstrumenteve muzikore, e zakone-ve dhe e folklorit) ruhet nëpërmjetkrijimit artistik të vëllezërve Çetirinë Myzeqe. “Ekspozita e fotogra-five nga vepra e vëllezërve Çetiri sy-non të promovojë thesaret e piktu-rës së shqiptarëve, gjithashtu ka siqëllim ndërgjegjësimin e popullsisëvendase dhe vënien në lëvizje tëinstitucioneve përgjegjëse për tëshpëtuar dhe mirëmbajtur këtomonumente të kulturës vendase”.

E rëndësishme në periudhën mi-dis shek. XVII-XIX është veprimta-ria e ateliesë së mjeshtërve të kësajfamiljeje. Ata realizojnë pikturimine shumë kishave dhe ikonostasevenë Berat dhe Myzeqe. Këta mje-shtra pikturuan në të njëjtën ateliesë bashku, duke e trashëguar mje-shtërinë në breza të tjerë. Piktorëte parë kanë qenë Gjergji dhe Joani,të cilët bashkëpunuan dhe mepiktorët e brezit tjetër, Naumin dheNikollën. Në shek. XVIII realizojnëpikturën murale të kishës së ShënKollit në Ardenicë dhe shumëikona. Në atë periudhë kohore (përtre breza) familja Çetiri dekoroi mbi12 kisha. Vepra e tyre me tablo tëpikturuara tejkalon masën e 2500 m2.Ikonat që pikturuan janë të pa-numërta. Të shumta janë edhegdhendjet në dru, ikonostaset dheamvonat, të cilat i pikturuan meshumë mjeshtëri. Z. Jakumis vurinë pah edhe një tjetër qëllim tëekspozitës: “Mbi të gjitha, kjo vepërduhet të shpëtohet. Me këtë ek-spozitë përpiqemi të trokasim por-tën e këtij ndërgjegjësimi”.

Ekspozitë në Manastirin “Fjetja e së Tërëshenjtës”, në Apoloni

Vëllezërit Çetiri: “Dinastia shqiptare e ikonografëve në shekujt XVIII-XIX”

(Vijon nga faqja 1) Foli edhe për qëndrimin eKishës ndaj krizës, duke thënë se“autokritika nuk mjafton. Dheas nuk është e lejueshme që rolii Kishës të kufizohet në përshkri-me që dënojnë shkelësit nëmënyrë jokonkrete”.

Përkundrazi, duhet “që fjalaprofetike, pa bërë kthesa, tëftojë njerëzit në pendim. Përshumë njerëz modernë fjala“pendim” tingëllon shumë fe-tare dhe e vjetruar. Megjithatë,mbetet diakronike aktuale dherevolucionare, që nga koha kurZoti ynë Jisu Krisht na tregoi sependimi përbën bërthamën eUngjillit të Tij”.

Marrë nga Gazeta “To Vima”(Gazeta e botoi fjalën të plotë.Vetëm në dy ditët para, pati mbi55 mijë klikime në faqen online.)

Page 3: Gazeta e Shtatorit 2012

3SHTATOR 2012 NGJALLJA

Besimtarët orthodhoksë nëKorçë kremtuan me madhështinëe merituar por dhe me ndjenjëpërulësie festën e Lartësimit tëKryqit.

Gjithmonë kjo festë është ndjerëdhe përjetuar thellësisht nga tëgjithë orthodhoksët, por këtë vit kykremtim pati një ngjyrë të veçantësepse Liturgjia Hyjnore u krye nëkishën e re të Profetit Ilia në Mborje,që tashmë është dhe kisha e Kryqittë Nderuar.

Megjithëse koha ishte shumë ekeqe, shiu dhe era nuk ndalonin, be-simtarë të shumtë morën pjesë nëceremonitë e kësaj dite të shënuar,në të cilat përfshihej vendosja egurit të themelit në kishën e re.

Në predikim Mitropoliti i Kor-çës, Hirësia e Tij Joani, ndër të tjeratha: “...Jam i lumtur që patëm mu-ndësi të ndërtohej kjo kishë dhedëshiroj të falënderoj të gjithë ataqë dhanë kontributin e tyre në ndër-timin e saj. Ajo do t’i shërbejë tëgjithë qytetit, gjithë komunitetit or-thodhoks të dioqezës sonë. Ne dotë kremtojmë në këtë kishë jo ve-tëm ditët kur ajo kremton, siç ështëShëndëllia dhe Lartësimi i Kryqit,

por dhe herë të tjera. Nëse dikushdëshiron, mund të vijë të lutet, pordhe për shërbesa të tjera siç janëkurorëzimet, pagëzimet....

...Kjo kishë është ndërtuar pra-në Kryqit, që është simboli i Kri-shterimit dhe kjo, besoj, e bën këtëkishë të dashur nga të gjithë ju.

Pas pak do të kryejmë ceremo-ninë e Vendosjes së Gurit të The-melit, një ceremoni e lashtë e Ki-shës sonë që na kujton pikërisht

këtë gjë, që Kisha është ndërtuarmbi shkëmb dhe shkëmbi i vërtetëështë Krishti, prandaj dhe Kisha karezistuar e do të jetë në jetë tëjetëve. Gjithmonë Kisha do të jetëe pranishme. Mundohuni ta ndih-moni Kishën me sa kini mundësi,se kur ndihmoni Kishën nukndihmoni atë në mënyrë abstrakte,po ndihmoni veten tuaj, se Kishajeni ju, ju jeni gurët e gjallë të saj,pa gurët e gjallë nuk mund të shër-

bejnë gurët e tjerë të vdekur, pra-ndaj ndihma që jepet për Kishënështë një bekim për ju, për fëmijëtdhe nipërit tuaj. ..!”

Më pas të gjithë ndoqën mevëmendje dhe lutje shërbesën eVendosjes së Gurit të Themelit.

Kungimin e pasoi marrja e na-forës dhe me radhë të gjithë kalonindhe faleshin te Kryqi i Nderuar,duke marrë dhe borzilokun që ështësimbol i kësaj dite të shënuar. Me-gjithëse shiu dhe era vazhdonin e ilagën besimtarët e ardhur, një preh-je dhe ngazëllim kishte qëndruar nëshpirtin dhe zemrën e secilit. Tëgjithë kishin arsye të lidhnin atovështirësi që kalonin me vështirë-sitë dhe sakrificat e mëdha shpirtë-rore që ka jeta e vërtetë e krishte-rë. Jetë e cila ngjan shumë me rru-gën që të çon në majë të Moravësku ndodhet dhe Kryqi, e që për disaçaste nga bora e nga shiu është kaqe vështirë. Por kur shikon Kryqinnë majë i harron të gjitha dhe i jepforca vetes që të arrish atje. Shpre-soj që për të gjithë Kryqi i Nderuartë bëhet udhërrëfyes, forcë, mëny-rë jetese.

Themistokli Bambulla

Kremtimi i Lartësimit të Kryqit në Mitropolinë e Korçësdhe Vendosja e Gurit të Themelit në kishën e re

Rruga e Autoqefalisë së Kishëssonë ka kaluar mes vështirësish,por ka qenë relativisht e shpejtë.Një përpjekje e parë ishte Kongresii Beratit, që kremton 90-vjetorinkëtë shtator, për t’u finalizuar meTomosin Patriarkal që do ta njihteAutoqefalinë 15 vjet me vonë, më1937. Ajo e nisi rrugëtimin pas pa-varësisë, por filloi të marrë formakonkrete pas stabilizimit të saj, meKongresin e Lushnjës, më 1920.

Më 10 shtator 1922, Kongresiu mblodh në sallën e shkollës sëMangalemit, ditën e hënë më 11shtator 1922. Në të nuk mori pjesëasnjë episkop, gjë që i bëri të pavle-fshme nga ana kanonike ortho-dhokse punimet e tij.

Ndaj, Kongresi i Beratit kërkoi

90-vjetori i Kongresit të Beratit

Një përpjekje në rrugën e Autoqefalisëedhe ndihmën e qeverisë që t’i bë-hej kërkesë Patriarkanës Ekumeni-ke për njohjen e pavarësisë së Ki-shës Orthodhokse të Shqipërisëdhe për emërimin e dy mitropolitëve.

Në ditën e tretë të punimeveKongresi votoi edhe një statut. Au-toriteti më i lartë do të ishte Këshillii Lartë, i cili në fakt nuk kishte asnjëfuqi kanonike, pasi nuk kishte nëgjirin e tij asnjë episkop. Kryetaru zgjodh prifti nga Pogradeci, atëVasil Marku, i cili kishte ardhur nëShqipëri nga SHBA në vitin 1921, sëbashku me atë Agathangjel Çamçe.

Në Kongresin e Beratit u dis-kutua edhe për një rregullore të Ki-shës, ku u bënë propozime të ndry-shme që kishin të bënin me të ar-dhurat e kishave dhe të manastire-

ve, duke zgjedhur një komision përkontrollin e tyre. Në statut thuhejse gjuha zyrtare e Kishës do të ishteshqipja, por derisa të përktheheshindhe botoheshin librat liturgjikë dovazhdonte të përdorej greqishtja.

U vendos që si qendër e Kishëstë ishte qyteti i Korçës. Kongresi imbylli punimet më 19 shtator 1922.

Patriarkana Ekumenike e infor-muar për zhvillimet që po ndodhninnë Shqipëri vendosi të dërgonteMitropolitin e Meletit, Jerotheun,me origjinë nga Përmeti, si ekzarkpatriarkal, i cili mbërriti në Korçëmë 27 nëntor 1922. Hirësia e TijJerotheu i dërgoi PatriarkanësEkumenike raportin përkatës dhe ikërkoi dërgimin e një delegacioninga Kisha Shqiptare për t‘u

sqaruar. Delegacioni u nis në mars1922 dhe kryesohej nga atë VasilMarku, i cili i paraqiti Patriarkanësvendimet e Kongresit të Beratit.Por delegacioni u kthye në Shqi-përi pa rënë dakord.

Dy muaj pas kthimit të dele-gacionit, në Shqipëri erdhi edhe njëtjetër ekzark nga Patriarkana Eku-menike, Mitropoliti Kristofor Kisi,nga Berati, për t’i shërbyer zgjidhjessë problemeve të krijuara, por paarritur rezultatet e shpresuara.

Përfundimisht, marrëveshja mePatriarkanën Ekumenike u arrit nëvitin 1937 dhe pas kësaj u dhaTomosi i Autoqfalisë dhe ImzotKristofori u zgjodh Kryepiskopi iparë kanonik i Kishës sonë.

Page 4: Gazeta e Shtatorit 2012

4 NGJALLJA SHTATOR 2012

Dikur kam lexuar se “në Gollo-bordë shërben një prift autodi-dakt, papa Todi, njeri i thjeshtë,i devotshëm në kryerjen e dety-rës; i respektuar në zonë, përndershmërinë dhe për papërtue-shmërinë në kryerjen e shërbi-meve, megjithëse enoria e tij ësh-të shumë e shtrirë dhe e vështirëpër nga relievi e klima”.

Shënimi më zgjoi kureshtjen. Uinteresova dhe e njoha. E kam ta-kuar disa herë si në Klenjë edhenë Rashbull. Trupvogël, i imët pori shëndetshëm dhe mbahej mirë përmoshën që kishte. Fliste shtruar,ishte tip i qetë, bisedonte kënd-shëm dhe kishte një kujtesë shumëtë mirë. Kishe ç’të mësoje prej tij

E pra..., sa herë kisha përparapapa Teodor Pleushkun mendoja:një jetë të tërë prift, vite që mbartninnë vetvete punë, mund, sakrifica,vuajtje, gëzim dhe kënaqësi. Njëjetë e tërë me mësimet e JisuKrishtit në zbatim.

Rikujtoj copëza nga bisedat metë:

“Kam lindur në Klenjë më 1918dhe kam kryer 4 klasë të shkollëssë fshatit, por kam qenë shumë idhënë pas librave dhe kam lexuarshumë..... Më 21 nëntor 1948 u bë-ra dhjak, ndërsa një javë më vonë,më 28 nëntor u hirotonisa prift përenorinë e Gollobordës.

.....Gollobordasit janë besimtarë,frekuentues të kishës dhe dasha-mirës; më kanë dashur dhe respek-tuar. .....kam kaluar një jetë tëtrazuar në regjimin që shkoi....

...... më 1991, kur mora vesh përhapjen e kishave, vajta menjëherë nëkishën e Shën e Premtes, të fshatit,e cila ishte dhe pa çati, meshovacivil, ashtu siç isha. Më 6 prill 1991në mbrëmje festuam aty Pashkët.M’u bë zemra mal, erdhën shumëe shumë njerëz nga tërë krahina.U zgjua besimi orthodhoks.

Shkova në Tiranë, ku më thanëqë të aktivizohesha e të meshoja,sepse kishin shumë nevojë për prif-tërinj. Pavarësisht moshës fillovatë meshoja, fillimisht në Kavajëdisa herë, pastaj erdha në zonëntime.

Meshoj sllavisht por edhe shqip.Kur vijnë në kishë të moshuar me-shoj sllavisht, ndërsa kur ka mëshumë të rinj meshoj më shumëshqip, pra bëj meshë të përzier, nëvarësi të moshës së besimtarëveqë janë në kishë....”

“Rihapja e kishave ka qenë ndërgëzimet më të mëdha të miat”, mëpërsëriste vazhdimisht. I gëzohejme gjithë shpirt rezultateve qëarrinte Kisha jonë. Herë pas hereedhe shprehej: “I lutem Perëndisët’i shtojë jetën Kryepiskopit tonëAnastas, se ai po e lulëzon Kishëntonë Autoqefale, ai na e rindërtoiatë dhe do na sjellë edhe të mira tëtjera”.

Tregonte shumë ngjarje të jetu-ara. Fliste sidomos për rolin e priftit,për figurën morale dhe ndershmë-rinë e tij, si faktorë bazë për forci-min e besimit dhe arritjet te brezate ardhshëm. Dhe ato që ai fliste,ashtu me atë farë toni, i kishte tëprovuara se i kishte zbatuar vetëme shumë zemër.

Papa Todi, ky njeri i veçantë mëhyri në zemër. U bashkova me me-

ndimin e të gjithëve: i ndershëm, ithjeshtë, i sjellshëm e shumë i de-votshëm në punën e tij baritore.S’ka njeri nga Golloborda, por edhetë tjerë, që i ka lidhur puna me tëqë të mos e vlerësonin. Përveç fja-lëve plot respekt të thonë se ais’rreshti kurrë së kryeri detyrën etij fetare, madje edhe në fshehtësigjatë kohës së persekutimit të fesë,ku ka kryer shërbesa, si kurorë-zime, pagëzime, trisaji.... në shumëfamilje gollobordase, kudo që atotë ishin vendosur.

Dikur u mblodhëm dhe i festu-am 90 - vjetorin, njëkohësisht edhe60 - vjetorin si klerik. Në atë takim,me atë zërin e tij, bekoi fillimishtushqimin...dhe pas një fjale tëshkurtër mbi punën e tij si njeri ibesimit dhe këshillave atërore nakujtoi: “Falënderoj KryepiskopinAnastas, i cili jo vetëm që na dhajetë ne të moshuarve, që na ri-ngjalli kishat dhe fenë, por që be-simin orthodhoks e ndezi sidomosnë zemrat e të rinjve…; besimi nukmë kishte humbur asnjëherë, por...

mrekullohem dhe falënderoj Perë-ndinë që arrita t’i përjetoj me sytëe mi këto ditë…”.

E pra ky ka qenë papu TodiPleushku, të cilin Perëndia e morinë krahët e Tij më 13 gusht 2012.Shpura e madhe e besimtarëve dhee të njohurve, si vendas dhe të ar-dhur, e shoqëroi atë deri në bane-sën e fundit. Psalmodhia e ceremo-nisë u krye nga atë Gjerasimi, atëPavli, atë Ilia, atë Spiro Q. dhe atëSpiro K., të drejtuar nga EpiskopNikolla.

Sot, duke medituar për ç’di përkëtë klerik të nderuar, jam i bindurse të gjithë njerëzit që e njohën, dheaq më tepër fëmijët e tij besimtarëVangjeli, Danica, Rista dhe Petro,do të vlerësojnë jetën shembulloretë papu Todit dhe do mundohen tëndjekin këshillat e tij në rrugën etyre.

I paharruar qoftë kujtimi i tij!

Kristofor Beduli

Prift shembullor dhe i devotshëm(Fjeti atë Teodor Pleushku)

Kisha jonë Orthodhokse me faqen e sajzyrtare përpiqet të përcjellë mesazhin dheinformacionin e saj edhe në internet.

Ajo i njeh vizitorët e saj me:

- besimin e krishterë orthodhoks,

- organizimin dhe veprimtarinë e strukturave institucionale,

- lajmet më të fundit,

- arsimin, edukimin dhe shërbimin social e kulturor që ofron në shoqëri,

- ndërtimin dhe restaurimin e kishave dhe manastireve,

- botimet kishtare etj.

Teksti këtu ndërthuret me fotografi, mesazhzanor, muzikor e filmik.

Me www.orthodoxalbania.orgdo të gjeni në internet Kishën Orthodhokse Autoqefale të Shqipërisë

Shihemi, lexohemi e dëgjohemi në moment dhe kudo në të gjithë globin mewww.orthodoxalbania.org

Këtë informacion do ta gjeni në tri gjuhë:shqip, anglisht e greqisht.

Page 5: Gazeta e Shtatorit 2012

5SHTATOR 2012 NGJALLJA

Kisha jonë e Shenjtë Orthodhokse kremtonmë 1 Shtator fillimin e Indiktit, Vitit Kishtar ( qëishte Viti i Ri sipas traditës së lashtë romake).Kisha Orthodhokse ka kalendarin e saj dhe me-todën e saj për llogaritjen e kohës. Përmes këtijkalendari Kisha drejton njerëzit, besimtarët, nëciklin e lutjeve dhe të përkujtimit që cakton vitiliturgjik kishtar.

Vitin kishtar mund ta mendojmë si një pano-ramë të shërbesave dhe të të kremteve gjatë njëcikli prej 365 ditësh, nga 1 shtatori deri në fundtë gushtit. Qëllimi i tij është t’u kujtojë besim-tarëve mësimin e Ungjillit dhe ngjarjet kryesoretë historisë së krishterë në rrjedhën e përcak-tuar. Gjithashtu viti liturgjik kishtar ka për qëllimtë orientojë lutjen dhe të ndikojë në jetën tonë.

Është thënë që viti liturgjik i Kishës Ortho-dhokse është një predikim mbi misterin e dashu-risë hyjnore. Në vitin liturgjik kishtar jemi tëthirrur të kujtojmë tërë jetën e Krishtit nga Un-gjillëzimi e Krishtlindja, nga Uji i Bekuar e derinë Pashkë dhe nga Pashka në Pentikosti. Për-mes këtyre të kremteve ne nxitemi të bashkojmëveten tonë me Krishtin në lindjen e Tij, vuajtjendhe triumfin e Tij. Kështu viti liturgjik kishtarsjell Krishtin te ne nga lindja e Tij deri në shtatine plotë të njeriut të përkryer. Nuk është vetëmpërkujtimi i ngjarjeve në jetën e Zotit tonë JisuKrisht që e sjell Atë te ne, por në ciklin e tëkremteve që kanë të bëjnë drejtpërdrejt me Zotintonë.

Viti liturgjik përfshin ciklin e të kremteve tëshenjtorëve. Të përjetosh të kremten e një shenj-tori është të jetosh një hir të veçantë që derdhetnga Perëndia tek ai shenjtor dhe vazhdon te ne.Në të njëjtën mënyrë si të kremtet e Zotit tonë,që në një mënyrë të mistershme përsërisinngjarjet e jetës së Tij, po kështu të kremtet eshenjtorëve, e bëjnë aktuale jetën, meritat dhevdekjen e tyre në një mënyrë të mistershme aqsa ata marrin pjesë në jetën, meritat dhe vdekjene Zoti Jisu Krisht.

“Lindja jote, o Hyjlindëse, i lajmëroi gazgjithë botës. Se prej teje lindi dielli i drejtësi-së, Krishti Perëndia ynë. Që duke zgjidhurmallkimin - që kishin marrë të parëgatuaritnë Parajsë, pas shkeljes së tyre - dha beki-min. Dhe duke abolitur vdekjen, na dhuroijetën e amshuar.”

Babai i së Përmbishenjtës Hyjlindëse dheGjithmonëvirgjërës Mari, Joakimi, që do të thotëPerëndia sjell qetësi, rridhte nga fisi mbretëror.Ishte pasardhës i profetit dhe mbretit David.Rrjedhimisht, vinte nga fisi i Judës, bir i patriarkutJakov. Ishte i pasur dhe e donte shumë Perëndi-në. Prandaj, i ofronte dyfish dhuratat ndaj Tij.Por, nuk kishte fëmijë dhe me bashkëshorten etij, Ana, emri i së cilës do të thotë hir, e ndieninshumë turpin e mospasjes fëmijë dhe shqetë-soheshin. Prandaj ranë dakord të luten shumë.Joakimi u ngjit në mal dhe Ana në bahçen e saj,me lot në sy, i përgjëroheshin Perëndisë t’u dhu-rojë fëmijë. Perëndia e dëgjoi lutjen e tyre dheu dha jo thjesht fëmijë, por pemë të shenjtë barku,të Përmbishënjtën Hjylindëse, e cila do të lindteShpëtimtarin e botës.

Zënia dhe lindja e Hyjlindëses, sipas rregulla-ve të përgjithshme natyrore, e bashkon dhe elidh ngushtë me tërë njerëzimin, domethënë metë gjithë ne, pasardhësit e Adamit dhe Evës. Fak-ti që, “motra jonë Mari”, siç e quan Hyjlindësenshën Athanasi i Madh, ia doli të arrijë përsosmë-rinë morale dhe shenjtërimin, i jep vendin e parëmidis njerëzve dhe e tregon udhëheqëse të vërte-të të njerëzimit, në rrugën e përsosmërisë sëkrishterë.

Shën Grigor Pallamai, shkruan: “Roli i NusesVirgjëreshë, ishte të ndërmjetojë midis Perëndisëdhe tërë gjinisë njerëzore, me pasojë të tregojë,nga njëra anë, Perëndinë, Bir të njeriut, dhe ngaana tjetër, njerëzit, bij të Perëndisë me anën ehirit”.

Dhe shën Kozmai i Etolisë, shpall në mësim-dhëniet e tij: “Të gjithë shenjtorët, janë shërbë-torë të Krishtit, por Zonja jonë, Hyjlindësja, ështëMbretëresha e qiellit, e dheut dhe e gjithë krijesësmendore e lëndore, dhe lutet për mëkatet tona.E mori Perëndia Hyjlindësen, e bëri Mbretëreshëdhe nderoi gjininë tonë. Prandaj edhe ne, tanderojmë me kreshmë, me lutje, me lëmoshëdhe me vepra të mira”.

Para se të lindej Krishti në botë, njeriu itrembej Perëndisë. Para misterit të Perëndisë,njeriu pushtohej nga ndjenja e frikës. Ishte mis-ter i frikshëm. Me trupëzimin e Shpëtimtarit, nëlidhjen midis Perëndisë dhe njeriut, dashuriazëvendësoi frikën. “Dashuria e përsosur e nxjerrjashtë frikën” (1Jn. 4:18), gjëmon i biri i bubu-llimës dhe nxënësi i dashurisë, shën Joan Theo-logu. Kështu mund të shpjegojmë edhe fjalët e

shën Andonit të Madh: “Unë Perëndinë e dua,nuk i kam frikë.” Ekziston një dashuri e ndër-sjellë midis Perëndisë dhe njeriut, krijesës dheKryetarit. Misteri i Perëndisë, tani, është tërhe-qës dhe mahnitës”.

Ati i hirshëm dhe oratori kishtar, shën Vasili,episkopi i Selefqisë, na përmend vargjet e Hyjli-ndëses drejtuar Birit të saj të vetëmlindur:

Ç’të bëj, pra, për ty?Të të ushqej me qumësht, apo të të

lavdëroj?Të të shërbej si nënë, apo të të adhuroj si

shërbëtore?Të të përqafoj si bir, apo të të adhuroj si

Perëndi?Ç’është kjo çudi e pashprehur, kjo çudi

kaq e madhe?Qielli është froni yt dhe, njëkohësisht,

froni im të mban!Erdhe i tëri në të poshtmet, pa u larguar

aspak nga të lartat!Gëzohu Nuse e panusëruar!

Virgjëresha Mari u “mblesua me Josifin”, pornuk u bë kurrë nusja dhe gruaja e tij. Ishte një-kohësisht virgjëreshë dhe nënë, ashtu si Jisuiishte Perëndi dhe njeri. Shën Maria është Hyjli-ndëse dhe jo njerilindëse. Mishi i saj u end mefuqinë e Shpirtit të Shenjtë dhe kështu ai që lindiu quajt Biri i të Lartit. Shën Prokli, patriarku iKostandinopojës, vëren: “Pikërisht ashtu sikandili nuk është shkaku i dritës por mjeti i dritës,kështu edhe Virgjëresha, nuk është ajo vetëPerëndi, por tempull i Perëndisë”. Gjithashtuedhe shën Joan Gojarti komenton: “Virgjëreshëna nxori jashtë Parajsës, nëpërmjet Virgjëreshësgjetëm jetën e amshuar”.

Ana e Elkanait mburret se, nga shpresëtariae saj lindet profeti Samuel. Dhe Virgjëresha lindimburrjen e njerëzimit, Emanuelin, Shpëtimtarine botës. Në shprehjen njerëzore, emri i së Tërë-shenjtës do të thotë Nënë e madhe, që përqafonnjeriun e vuajtur, që përshkon detin e turbullt tëjetës së tij të hidhur. Ajo, brenda jetës së tij, ështësimpatia, ndjenja e dhembshurisë, dashuria. Nëlindjen e saj, sot, dallojmë foshnjën e bardhëfaqekuq, foshnjën e thjeshtë dhe hirplotë, qëvaditi shpirtrat e hyjprindërve të drejtë, Joakimitdhe Anës, me kërcime gëzimi. Barku i shterpëti Anës, u bë strehë e përulur e lules që do të ja-pë frytin e saj, çlirimin e botës. Vajza e Nazaretit,si tendë e nderuar dhe e gjallë, përgatit në tëbrendshmet e saj misterin e pashprehur të eko-nomisë hyjnore, shpërblimin e botës.

Eva e parë doli nga mishi i burrit të saj. Trupii Jisu Krishtit, nga mishi i qashtër i së Tërë-shenjtës, Evës së dytë, Nënës së jetës. Ky ështëkuptimi i fjalës Eva, jetë. Lindet vajza e Naza-retit, që do të lindë Birin e Perëndisë, Çlirimtarine botës.

Fillimi i Vitit të RiKishtar, INDIKTI

(1 Shtator)Gëzim dhe paralajmërim i Shpëtimit

Lindja e Përëndilindëses, 8 Shtator

Page 6: Gazeta e Shtatorit 2012

6 NGJALLJA SHTATOR 2012

20-vjetori i Ringritjes së Kishës Ortho-dhokse Autoqefale të Shqipërisë, që festojmëkëtë vit, përbën njëkohësisht edhe përvjetorin erilindjes së Rinisë Orthodhokse. KryepiskopiAnastas, rindërtuesi dhe riorganizuesi i kësajKishe të shumëvuajtur, tregoi vëmendje dhekujdes të veçantë që rinia të mos ishte vetëm eardhmja, por edhe tashmja e saj. Ai e orientoi, edrejtoi dhe e mbështeti shpirtërisht e financiarisht,të gjithë jetën, veprimtarinë dhe organizimin erinisë drejt qëllimit të bashkimit dhe pjesëmarrjesnë Trupin e Krishtit, duke e mbështetur në këtokatër parime: rritja në Krishtin, miqësia,dëshmia dhe shërbimi. Të rinjtë morën përsipërtë jetonin, të predikonin e të shërbenin si “Bijtëe Dritës” (Efes.5:8), ashtu siç morën edheemrin.

Rinia Orthodhokse përjetoi dhe përjetongëzimin e besimit të krishterë si besim personal,të lirë e të vullnetshëm, por edhe si vazhdim oserikthim në besimin e paraardhësve. Besim që erilindi në Krishtin, që i jep kuptim dhe dashurijetës, besim që bën ndryshime në jetën perso-nale, por edhe në atë komunitare e sociale. Be-sim që ofron jetë dhe vizion të përjetshëm.

Rinia Orthodhokse, kjo forcë e madhe e Ki-shës sonë, përjetoi fuqishëm këtë jetë të re meZotin, duke kontribuuar me dinamizmin e vet nëringritjen nga gërmadhat e shkatërrimit dhepersekutimit shumëvjeçar ateist-komunist dheduke organizuar në vazhdim jetën e saj në tëgjithë vendin me kuadrot e dalë prej gjirit të saj.

Në gjithë këtë përjetim, gjithsecili ndien dhekupton se të kërkosh që në rininë tënde Zotindhe të jetosh me Të, është një bekim i madhnga vetë Ai, gjë e cila solli ringritjen dhe ritheme-limin e jetës së rinisë orthodhokse.

Le të kujtojmë...

Duhet të kujtojmë se nuk jemi shumë larg

nga përmbysja e sistemit totalitar ateist-komunist,i cili për 45 vjet indoktrinoi në thellësi breza tëtërë, individë dhe familje, me parimet e mos-ekzistencës së Perëndisë e të mosbesimit tëparimeve hyjnore, si edhe reklamimin e mënyrëssë jetesës ateiste-komuniste. Paralelisht mbyllie shkatërroi institucionet fetare dhe ndërtesat etyre (kishat dhe xhamitë), përqeshi dhe poshtëroifigurën e klerikëve e të besimtarëve, po kështundaloi ushtrimin e veprimtarisë adhuruese epredikuese të tyre, dhe në vazhdim izoloi, perse-kutoi, shkatërroi e vrau ata që guxonin të shfaq-nin e të predikonin besimin e tyre fetar. Shoqëria,familja dhe rinia e viteve të para të lirisë e demo-

kracisë (1992 e në vazhdim), ishte brumosur,arsimuar dhe edukuar me këtë mendësi, gjurmëte së cilës i hasim edhe sot e kësaj dite në rea-litetin shqiptar.

Këtij kuadri i shtohet në ditët e sotme edhemosinformimi rreth besimit për Perëndinë nësistemin arsimor publik.

* * *

Në këta 20 vjet, me plot përpjekje dhevështirësi, të gjithë ata që e donin Perëndinëdhe e morën seriozisht jetën me Të, vendës edhemiq dashamirës të huaj orthodhoksë, ofruanmundësitë dhe mundin e tyre në rithemelimin ejetës së krishterë në realitetin shqiptar.

Tashmë edhe ndërtimi i 150 kishave të reja,rikonstruktimi i 160 të tjerave, 60 kishave monu-ment kulture, blerja, ndërtimi dhe rikonstruksionii 70 godinave të tjera për shërbime të ndryshmekishtare, sociale, mes tyre dhe i qendrave të shumtarinore, i japin mundësi Rinisë Orthodhokse nëzhvillimin e jetës dhe veprimtarisë adhuruese,administrative, sociale e argëtuese rinore.

* * *Rritja në Krishtin

Kisha përbën burimin e njohjes dhe rritjessë besimit në Krishtin.

Njohja dhe rritja në Krishtin u realizua dherealizohet paralelisht nëpërmjet pjesëmarrjesaktive dhe të vazhdueshme, në dy drejtime: sëpari në adhurimin hyjnor, dhe së dyti, në studimine Besimit tonë të Krishterë Orthodhoks.

Në adhurimin hyjnor kjo kryhet nëpërmjetpjesëmarrjes personale dhe të përbashkët nëshërbesat kishtare të ditës (të Mëngjesit, tëMbrëmjes, të Pasdarkës etj.), në LiturgjitëHyjnore të të dielave dhe ditëve të kremte, sidhe në Misteret e Kishës (Pagëzimi, Pendim-Rrëfimi, Martesa, Bekimi i Vajit [Efqelia],Bekimi i Ujit [Ajazma] etj.).

Ndërsa njohja e Besimit tonë Orthodhokskryhet nëpërmjet studimit të Shkrimit të Shenjtëdhe Traditës së Shenjtë të Kishës Orthodhoksenë dy nivele: a) nëpërmjet takimeve të për-bashkëta: të katekizmit sistematik, takimeveshpirtërore, biblike, referateve, konferencave,si dhe b) nëpërmjet studimit dhe leximit vetjaktë literaturës kishtare, të botimeve të KishësOrthodhokse në libra, gazeta “Ngjallja”, revistat“Kambanat”, “Tempulli”, “Kërkimi”, në internetnë faqen zyrtare www.orthodoxalbania.org, osenë gjuhë të huaja të Kishave të tjera Ortho-dhokse, në forume, facebook e blog ortho-dhoksë, si edhe nëpërmjet dëgjimit të emisionevenë Radion “Ngjallja” Fm 88.5 Hz.

Rinia Orthodhoksenë 20-vjetorin e Ringritjes së Kishës Orthodhokse Autoqefale të Shqipërisë

(1992-2012)† Asti, Episkopi i Bylisit

Page 7: Gazeta e Shtatorit 2012

7SHTATOR 2012 NGJALLJA

(vijon në faqen 8)

Miqësia

Ky besim dhe kjo jetë me Krishtin sollikrijimin e një shoqërie të krishterësh që ka sibazë rritjen në Krisht. Kjo jetë nuk solli vetëmzgjerimin e një shoqërie personale, por edhekrijimin e një vëllazërie dhe të një mbështetjejemë të madhe, brenda e jashtë qytetit e fshatitku jeton kjo rini.

Kjo lidhje dhe miqësi midis të krishterësh urealizua fillimisht nëpërmjet mbledhjeve të tërinjve dhe krijimit të lidhjeve me rinitë ortho-dhokse të qyteteve dhe fshatrave.

Nga mbledhjet e përbashkëta në aktivitetetë ndryshme shpirtërore, sociale, edukuese ekulturore, u arrit një shoqëri dhe miqësi ekrishterë e organizuar, e cila ofroi dhe ofron mbë-shtetje mes vetë të rinjve, si në jetën shpirtëroreashtu edhe atë shoqërore, madje duke u lidhurakoma edhe më ngushtë, d.m.th. në krijimin efamiljeve të reja.

Me formimin e grupeve të shumta rinore dhekatekiste në qytete dhe fshatra u krijua lidhjadhe zgjerimi i miqësimit mes tyre në nivelinmitropolitan dhe atë kombëtar. Kjo u realizuaqë në fillim nëpërmjet takimeve, ekskursioneve,pelegrinazheve, shkëmbimit të eksperiencave,konferencave, trajnimeve, kampingjeve të për-vitshme verore (nga viti 1995 e në vazhdim),festivaleve të përvitshme e të njëpasnjëshme(nga viti 1998 e në vazhdim), veprimtarive spor-tive, olimpiadave, spartakiadave, dhe viteve tëfundit edhe nëpërmjet facebook-ve rinore ortho-dhokse në internet.

Gjatë gjithë kësaj kohe u krijua një shoqëridhe miqësi që vazhdon edhe në hapat e mëtej-shëm të jetës shoqërore e profesionale, në jetënmartesore e familjare, gjithashtu edhe në jetënpërkushtuar Zotit (katekistë e klerikë). Tashmëtë rritur në moshë, me detyra dhe angazhime tëndryshme në shoqëri, vazhdojnë të jetojnë meZotin, ashtu siç nisën, në forma, ritme e niveletë ndryshme, duke përbërë tashmë një pjesë tëkonsiderueshme të familjarëve që vijnë në kishërregullisht dhe rriten së bashku në Krishtin.

Ndërkohë miqësia e krishterë u shtri edhepërtej kufijve me vëllezërit e motrat të të njëjtitbesim në Krishtin nëpërmjet vizitave, takimevedhe konferencave ndërkombëtare: në veprim-taritë e Lidhjes Rinore Orthodhokse “Syndes-mos” (nga viti 1993 e në vazhdim), të asaj ortho-dhokse ballkanike “Boya” (nga viti 1992 e nëvazhdim), takimeve me vizitorë të huaj në vendintonë nga Greqia, Amerika etj.

Kështu, rinia ofroi ndihmë me nivelin dhepotencialin e vet në bashkimin e të krishterëvetë rinj rreth Kishës, por edhe mes njëri-tjetrit.

Dëshmia

Rinia Orthodhokse ofroi dhe ofron një kon-tribut të madh në dhënien e dëshmisë së kri-shterë orthodhokse në komunitetin e saj dhe mëgjerë në shoqërinë shqiptare. Me zellin e vizionittë ri të krishterë, të përjetimit të këtij besimi, sidhe të zbatimit të porosisë së Krishtit “Shkoni epredikoni” (Mt.28:19) ajo zhvilloi dëshminë e sajkudo që ndodhej, si një shërbim apostolik në ditëte sotme: me takime të rregullta dhe spontane,

në kisha, në rrënoja kishash të vjetra, në shtëpibesimtarësh, në biseda mes të rinjsh e familja-rësh, në natyrë e ambiente shkollore e universi-tare etj.

Kontributi i saj u shtri në organizimin dheofrimin në: a) predikime dhe katekizëm; b) shkri-me e botime; c) emisione në radion “Ngjallja”,por edhe në radio e televizione të ndryshme; ç) nërrjetet sociale në internet (facebook, forume eblog); d) në muzikë, duke ngritur kore për shër-besat kishtare, për festat e krishtera tradicionale(p.sh. kolendrat), por edhe grupe me këngë evalle për aktivitetet e festivalet rinore, duke ri-gjallëruar kështu edhe traditën kulturore të ve-ndit; dh) gjithashtu edhe nëpërmjet arteve të tje-ra, mes tyre dhe punimeve artizanale, duke ofru-ar dhe shumëfishuar simbole të krishtera (kryqe,komboskinë, ikona etj.) në dobi të fuqizimit tëjetës së krishterë.

Anëtarët e saj predikuan e katekizuan si kle-rikë, si teologë, si katekistë, por edhe si besimtarëtë thjeshtë me arsim dhe profesione të ndrysh-me. Dëshmia e tyre iu drejtua të papagëzuarve(katikumenë) dhe të pagëzuarve, fëmijëve, ado-leshentëve, studentëve, por edhe të rriturve etë moshuarve, në qytete dhe fshatra, orthodho-ksë dhe jo orthodhoksë. Me kontributin e tyresollën në Kishë, duke i bërë anëtarë të Saj, edhefamiljarët, farefisin dhe shoqërinë e tyre. Rinianuk predikoi vetëm me fjalë, por edhe meshembullin dhe jetën e saj, duke e shoqëruarme mendime, me lutje, me punë dhe kontribut.

Shërbimi

Rinia Orthodhokse gjatë dy dekadavekontribuoi dhe kontribuon duke shërbyer para-lelisht në dy drejtime: 1) në shërbim të Kishës(komunitetit orthodhoks); 2) por edhe nëshërbime sociale e bamirëse në shoqërinëshqiptare.

Page 8: Gazeta e Shtatorit 2012

8 NGJALLJA SHTATOR 2012

Ajo ndjeu gëzimin e mësimit, të kontributitdhe të bashkëpunimit me më të rriturit në pro-gramet e së tashmes, por edhe në projektet esë ardhmes, të Kishës dhe të Rinisë.

Anëtarë të saj ofruan veten e tyre në jetënpërkushtuar Zotit si katekistë, psaltë e klerikëtë martuar (dhjakonë, priftërinj) apo edhe tëpamartuar (murgj, hieromonakë, episkopë).Detyrat dhe përgjegjësitë e tyre preknin çdoaspekt të jetës së Kishës: atë adhuruese, barito-re, katekizuese, predikuese, organizuese, admi-nistrative, të shërbimit, ndërtimit, komunikimitetj. Me të vërtetë, kjo rini jetoi me përgjegjësidhe realitet fjalët e Krishtit “Të korrat janë tëshumta, por punëtorët janë të paktë” (Mt.9:37dhe Llk.10:2). Kështu, ajo kontribuoi në mëshumë se 1/2 e të gjithë studentëve të diplomuarnë Akademinë Teologjike “Ngjallja e Krishtit”të Durrësit (1/2 e 160 klerikëve dhe 3/4 e 90studentëve laikë [djem e vajza]), duke ofruargjithë këto vite kontributin dhe mundin e saj përshtimin e punëtorëve të Ungjillit dhe fuqizimin estrukturave kishtare. Kjo shkollë përbën institu-cionin e vetëm për krijimin dhe formimin e kua-drove në vend me formim dhe edukim teologjik,duke i shtuar dhe i shpërndarë në të gjithëShqipërinë, dhe si rrjedhojë, duke e themeluar,fuqizuar dhe zgjeruar veprën kishtare, predikuesedhe adhuruese në vend.

Kontributi i rinisë vazhdoi edhe me aktivi-zimin dhe punësimin e mjaft anëtarëve të saj nërolin e teologëve e pedagogëve në AkademinëTeologjike (në Sh. Vlash të Durrësit) dhe nëshkollat e mesme kishtare (Gjirokastër dhe Sukthtë Durrësit), si edhe në shërbime e detyra nëadministratën kryepiskopale e mitropolitane dhetë edukimit të krishterë: të Rinisë, Katekizmit,Fëmijëve, të Ndihmës sociale, Radios “Ngjallja”etj. Gjithashtu të rinj me profesione të ndryshme,ofrojnë talentet dhe profesionalizmin e tyre si tëpunësuar edhe në institucionet e tjera të Kishës:në kopshtet për fëmijë (në 17 kopshte në tëgjithë vendin), në shkollat 9-vjeçare (Tiranë,Durrës e Gjirokastër), në shkollat e mesmekishtare, në shkollën teknike profesionale(Mesopotam të Delvinës), në Universitetin“Logos” (Tiranë), në Akademinë Teologjike, nëInstitutet e Formimit Profesional (Tiranë eGjirokastër); në qendrat diagnostike (Tiranë,Korçë, Lushnjë, Jergucat të Gjirokastrës) etj.

Rinia vazhdon të ofrojë shërbimin e sajvullnetar, social e bamirës, të pandërprerë, padallim feje, në shoqërinë shqiptare: mbështetjeshpirtërore e sociale, ndihma ushqimore eveshmbathjeje, dhurim gjaku etj. për njerëz tëndryshëm në nevojë, të varfër, të sëmurë, njerëzme aftësi të kufizuara, jetimë, të moshuar, tëbraktisur, me vizita në shtëpi por edhe në institu-

(vijon nga faqja 6-7) cione publike: azile, jetimore, burgje, spitale etj.Krahas tyre rinia ofron kontributin e saj edheme iniciativa e aktivitete argëtuese (p.sh.kampet në Kosovë), kurse të ndryshme (gju-hësh të huaja, muzike, gatimi etj.), por dhe mekujdesin dhe pastrimin e mjedisit nëpër kishadhe në atë publik.

Strukturat rinore

Të rinjtë që u arsimuan në teologji, brendadhe jashtë vendit, u bënë në vazhdim kuadro tëKishës, duke vazhduar projektet që ngritën drej-tuesit e tyre, duke përdorur jo vetëm përvojëne më të rriturve, por edhe frymëzimin vetë-krijues. Kjo fuqi rinore orthodhokse dinamike,e organizuar tashmë në struktura specifike tëkualifikuara (që nga viti 1999), me kuadro,projekte dhe programe, në rang kryepiskopatedhe mitropolitane, mbështeti 52 lidhje rinore qëngriti.

Zyrat e Katekizmit, të Fëmijëve e të Rinisë,kanë një vizion të qartë misionar rreth nevojaveqë paraqet vepra ungjillore në zona të ndryshmetë vendit. Kështu, në vitin 2011-2012 këtostruktura së bashku me studentë të AkademisëTeologjike kryejnë çdo javë katekizmin siste-matik në mbi 135 grupe, duke katekizuar kështumbi 2400 fëmijë e të rinj, në mbi 90 qendra nëqytete e fshatra të Shqipërisë. Përveç ungjillë-

zimit dhe formimit shpirtëror, ato kontribuojnënëpërmjet programeve social-edukuese e kul-turore edhe në informimin dhe përballimin eproblemeve sociale të moshës përkatëse (komu-nikimit, marrëdhënieve, cigares, alkoolit, drogësetj.). Po kështu ato përpiqen edhe në organizi-min, nxitjen dhe dinamizmin e grupeve të fëmi-jëve e të rinjve, madje edhe në ngritjen e grupevetë reja dhe koordinimin e tyre.

Këto struktura nëpërmjet programeve finan-cuese të Kryepiskopatës së Tiranës ose edhetë Mitropolive ku bëjnë pjesë (Beratit, Korçës,Gjirokastrës), si edhe në bashkëpunim me Zyrëne Projekteve dhe Ndihmës Sociale të Kishës(Diakonia Agapes) u përpoqën dhe përpiqen tësigurojnë kushtet e përshtatshme të funksionimitdhe edukimit të Rinisë Orthodhokse me aktivi-tete, trajnime, iniciativa e projekte vetëfinancimi,të krijimit të ambienteve të përshtatshme,mobilimit dhe pajisjeve elektrike, elektronike,bibliotekave, veglave muzikore etj.

* * *

Kjo jetë rinore më Krishtin, e pasuruar dhee rigjeneruar me përvoja të ndryshme për 20vjet rresht, me të rinj të mundësive dhe aftësivetë ndryshme, vazhdon të jetë sot një forcë emadhe që ofron dinamizmin e vet jetës dheveprimtarisë së Kishës Orthodhokse Autoqefaletë Shqipërisë.

Kanë dalë në qarkullim revista “Kërkim” Nr. 9dhe revista “Kambanat” Nr. 31

Rinia Orthodhoksenë 20-vjetorin e Ringritjes së Kishës Orthodhokse Autoqefale të Shqipërisë (1992-2012)

Page 9: Gazeta e Shtatorit 2012

9SHTATOR 2012 NGJALLJA

Në përgjigjen e mëparshme qëdhamë në “Gazeta Shqiptare”, dt.11. 8. 2012, ndaj një teksti shpifëstë bërë nga Nikolla Marku ngaElbasani, treguam se personi nëfjalë po kryen një mashtrim të va-zhdueshëm. Duke qenë, se ai va-zhdon të deklarojë se është “prift”i një Kishe inekzistente dhe bënqesharake fenë, jemi të detyruartë ritheksojmë, se asnjë Kishë Or-thodhokse në mbarë botën nuk enjeh si prift dhe se “Kisha Orto-dokse Autoqefale KombëtareShqiptare”, drejtues i së cilës vetë-deklarohet, nuk është gjë tjetërveçse një pjellë e fantazisë. Nuknjihet si kishë as nga gjykata ko-mpetente, siç e parashikon ligji, asnga Komiteti Shtetëror i Kulteve iShqipërisë dhe sigurisht, nga asnjëKishë në botë.

1. Duke u përpjekur të hedhëposhtë këto të vërteta shumë tëqarta, N. Marku e nxjerr pa dashurveten lakuriq në përgjigjen e tij,botuar në “Gazeta Shqiptare”(14.8. 2012). Ai ndërmerr të vërte-tojë “në mënyrë të ligjshme me njëvendim gjykate të korrikut 1996,me nr. 2634, ekzistencën egrupimit të tij si subjekt juridik”.Por kur shikohet ky vendim, me-njëherë bie në sy mashtrimi imadh. Vendimi gjyqësor me të ci-lin përpiqet të mbrohet (të cilin iabashkëngjisim këtij artikulli), e njehsi shoqatë që ka të drejtën e ush-trimit të aktivitetit privat në lëmine tregtisë të shitjes me shumicë dhepakicë, me bazë ligjin 7512, 11.8. 1991 “Për sanksionimin dhembrojtjen e pronës private, të nis-mës së lirë, të veprimtarive privatetë pavarura dhe privatizimit”, tëdekretuar nga presidenti RamizAlia. Nuk bëhet fjalë për njohjene një Kishe, por thjesht të një sho-qate me emrin “Komiteti përmbrojtjen e Kishës ortodoksekombëtare shqiptare”, siç ka meqindra, së cilës i jepet e drejta tëshesë dhe të blejë, siç bëjnë su-bjektet private të këtij lloji. Ma-

shtrimi është i qartë. Asnjë gjykatënuk e njohu këtë shoqatë ose kë-shill si Kishë dhe për më shumë siKishë orthodhokse. Dhe sigurisht,që një gjë e tillë nuk ndodhi as kur,pa ndonjë vendim tjetër gjyqësor,e ndryshoi vetë emrin e shoqatësdhe e vetëquajti “Kisha Orto-dokse Autoqefale KombëtareShqiptare”.

Për pak kohë, N. Marku kandjekur kursin e kandidatëve përklerikë, që organizoi Kisha Ortho-dhokse Autoqefale e Shqipërisënë vitin 1992, në një hotel të Du-rrësit. Por u përjashtua që aty dhenuk iu dha diplomë, për shkak tëkryerjes së vjedhjeve dhe bërjessë dokumenteve të rreme. Pra-ndaj edhe Kisha asnjëherë nuk edorëzoi prift.

2. Për të kuptuar më mirë ma-shtrimin edhe ata lexues që nuk injohin kanonet që rregullojnë dheorganizojnë Kishën Orthodhokse,shtojmë se asnjë Kishë Ortho-dhokse nuk mund të ekzistojë papasur episkop. Asnjë prift ortho-dhoks nuk është autonom oseautoqefal. Ai është i varur nga anakanonike nga një episkop që ështëgjallë dhe kur meshon ose kryençdo lloj akti priftëror, është i de-tyruar dhe duhet të përmendëemrin e këtij episkopi. Ky episkopduhet të përmendë në çdo meshimemrin e Kryepiskopit të KishësAutoqefale (dhe Kryepiskopi em-rat e të gjithë Primatëve Ortho-dhoksë). Në rastin konkret, N.Marku nuk ka lidhje me asnjëepiskop, sepse, është më se eqartë, që nuk e njeh asnjë i tillë.Një arsye më shumë kjo, për pa-vlefshmërinë e akteve të tij.

3. Me pafytyrësinë që e ka-rakterizon, N. Marku jo vetëm qëgënjen pa turp, por edhe jep me-ndime për çështje ligjore dhenomokanonike të cilat nuk i njehfare. Ai thotë në lidhje më për-bërjen e Sinodit të Shenjtë, se “ajoe bën të pavlefshme atë marrë-veshje për shkak të statutit, i cili

përcakton qartë dhe përbërjen eSinodit”. Edhe në këtë pikë, ështëe qartë se bëhet fjalë për ide ligjo-re të përçartura dhe pa lidhje.“Marrëveshja për Rregullimin emarrëdhënieve të ndërsjella,ndërmjet Kishës OrthodhokseAutoqefale të Shqipërisë dhe Kë-shillit të Ministrave të Republikëssë Shqipërisë”, është bërë Ligj ishtetit shqiptar, nr. 10057, 22. 1.2009. Asnjë shtetas shqiptar (dhesigurisht as N.Marku), nuk ka tëdrejtë dhe nuk mund të përbuzëose për më tepër “t’i shpallë tëpavlefshme” ligjet e shtetit shqiptarme deklarata nëpër gazeta.

Ai përpiqet në përçartjet e tijshpifëse, të gjallëroje fantazmaqesharake, për rreziqe imagjinare,që janë prezente në fantazinë e tijdhe të atyre që e nxitin. Në këtëmënyrë përpiqet të fshehë faktinse ka kryer dhe po kryen për shu-më vite një mashtrim dhe për-dhosje të madhe kundër besimitorthodhoks. Që të mbulojë mash-trimin e tij të qartë, N. Marku endvazhdimisht një pëlhurë të dhë-nash të gënjeshtërta dhe shpifjeshtë pabaza kundër KryepiskopitAnastas. Por dihet botërisht seKryepiskopi Anastas jeton përnjëzet e dy vjet në sytë e të gjithë-ve, në kushte të thjeshta. Falërespektit të madh dhe besimit tëmijëra njerëzve në mbarë botën,arriti të realizojë veprën e jashtë-zakonshme të ringritjes së KishësOrthodhokse Autoqefale të Shqi-përisë. Vepra dhe kontributi i tijpër pajtimin e popujve është njo-hur botërisht dhe për këtë ështëzgjedhur ndër të tjera President iKëshillit Botëror të Kishave(WCC, Gjenevë) dhe PresidentNderi i organizatës më të madhendërfetare në botë, “Fetë përpaqen” (Nju Jork).

4. N. Marku luan teatër mebesimtarët si të ishte udhëheqësorthodhoks. Jep certifikata të rre-me pagëzimi dhe martese, që janëkrejtësisht të pavlera, pasi, siç e

theksuam, asnjë Kishë Orthodho-kse në mbarë botën nuk e njeh atësi prift dhe po ashtu, asnjë Kishëapo konfesion tjetër i krishterë.Asnjë nga 145 klerikët orthodho-ksë shqiptarë që shërbejnë sot nuke pranon, por ai vazhdon të cenojërëndë fenë dhe të mashtrojë sho-qërinë shqiptare.

Ai mbështet edhe tezën, se “enjohin Kisha nga SHBA, Izraeli,Polonia etj.”, por ai përsëri gënjenpaturpësisht. Më 24 qershor2012, me rastin e 20-vjetorit tëzgjedhjes së Fortlumturisë së TijAnastasit, Kryepiskop i Tiranës,Durrësit dhe i gjithë Shqipërisë,Episkopi i Bostonit, Hirësia e TijNikon Liolin, kryetar i Arqidioqe-zës Orthodhokse Shqiptare tëAmerikës (vëllai i atë ArturLiolinit), meshoi në Tiranë nëKishën e re Katdrale. Imzot Nikonilavdëroi veprën e KryepiskopitAnastas dhe kontributin e tij tëjashtëzakonshëm për Orthodho-ksinë në Shqipëri dhe në mbarëbotën. Markun nuk e njohën kurrëdhe sigurisht që nuk e njeh asKisha e Polonisë dhe as Patriarka-na e Jerusalemit, në Izrael.

5. Sa i takon kërcënimeve tëtij për të përdhosur edhe KishënOrthodhokse Katedrale të Tiranës,me veprime të paligjshme e tëdhunshme, duam të rikujtojmë seShqipëria ka ligje dhe autoritete.Shteti me anë të ligjit që është nëfuqi “garanton mbrojtjen e KishësOrthodhokse Autoqefale të Shqipë-risë nga çdo individ apo nga çdogrupim që kërkon të marrë emrin,vendet e kultit dhe pronën kish-tare” (Ligji 10057/22.1.2009,Neni 5). Shteti disponon organekompetente për t’u dhënë mësimine duhur atyre që, me anë të vepri-meve të tyre mjerane, duan tadiskreditojnë botërisht.

Tiranë, 16 gusht 2012Nga Kryepiskopatae Hirshme e Tiranës

NJË MASHTRIM QË VAZHDON

Page 10: Gazeta e Shtatorit 2012

10 NGJALLJA SHTATOR 2012

E nderuar redaksi e GazetaShqiptare, ne që po ju shkruajmë,kemi qenë ndër studentët e parëtë Seminarit Orthodhoks dhe ndërklerikët e parë të dorëzuar. Të çu-ditur dhe të revoltuar nga ato qëpo lexojmë në gazetën tuaj, duamedhe ne të themi fjalën tonë tëpërgjegjshme.

Në përgjigjet e tij të përçarturanë Gazeta Shqiptare, N. Marku,duke u përpjekur të fshehë ma-shtrimet, vazhdon të kalojë ngagafa në gafë. Kështu, në përgjigjene tij konfuze, ai (ri)botoi një ve-ndim gjykate të 30 dhjetorit 1996,me nr. 2634, për të mbështetur te-zën se është njohur si Kishë! Porështë po ky dokument që e nxjerrnë shesh të vërtetën, që ishte vënënë dukje më parë në deklaratën eKryepiskopatës së Hirshme: Gjy-kata e ka njohur vetëm si shoqatëqë ka të drejtën e ushtrimit të ak-tivitetit privat në lëmin e tregtisë tëshitjes me shumicë dhe pakicë dhenuk e njeh aspak si Kishë (me bazëligjin 7512, 11.8.1991)...

Në përpjekjen e kotë që tëfaktojë se është prift kanonik or-thodhoks, boton një dokument lë-shuar nga episkopi i një vendi fqinj.Por, sërish, po ky dokument e bëntë qartë se nuk është i tillë: N. Mar-ku u dorëzua nga një episkop sllavpër episkopatën e tij dhe jo për

Nuk ka asnjë prift orthodhoks autonom, që nuk ka lidhje me një episkop lokalElbasanin. Episkopi i Bitolës (Ma-nastirit) kishte dhe ka të drejtë tëdorëzojë priftërinj vetëm për epi-skopatën e tij dhe në asnjë rast përndonjë episkopatë apo Kishëtjetër.

Dhe, që një klerik të transfero-het në një episkopatë tjetër (dheaq më shumë në një Kishë tjetër),duhet të kryhet një procedurë si-pas Kanoneve të Kishës Ortho-dhokse. Ai duhet të pranohet ngaepiskopi i episkopatës tjetër. Nëasnjë rast nuk mund të ketë njëprift orthodhoks (sikundër edheasnjë prift katolik), që nuk varetnga episkopi i zonën përkatëse, siçedhe e ka qartësuar Kryepisko-pata në deklaratën e saj të fundit.

Ndoshta “superpatrioti” Niko-lla Marku dhe grupi i tij që s’kalidhje me Orthodhoksinë, kanëvendosur që kisha famullitare e sëTërëshenjtës Mari, të lagjes Kalatë Elbasanit të zhvendoset nëBitola, në juridiksionin kishtar tëKishës sllave të shtetit fqinj?!

Më tej, N. Marku, për të tre-guar se “ka përfunduar” Seminarine Kishës Orthodhokse Autoqefaletë Shqipërisë, në vend të doku-mentit zyrtar, diplomës, nxjerr për-para lexuesve deklaratën e një ba-shkëseminaristi, i cili edhe ky nuki përfundoi studimet, sepse u vetë-largua para se t’i mbaronte, që në

vitin 1992. Mendoni pak dikë qëthotë për veten se ka mbaruar përjurist dhe në vend të paraqesë di-plomën e lëshuar nga universiteti,nxjerr një deklaratë të një bashkë-nxënësi, se për një farë kohe ndo-qën të dy bashkë leksionet!... Neqë kemi qenë bashkëseminaristëme të, e mbajmë mend se që nëfillim në seminar më shumë nukvinte, se “e dëmtonte lagështia edetit”, derisa u largua fare dhe nuke mbaroi, për shkeljet që i dimëshumë mirë ai dhe ne....

Ndërsa dokumentet që boton,të lëshuara nga sekretari i atëher-shëm Aleko Dhima, tregojnë ve-tëm se punonte si katekist në Elba-san deri në vitin 1994 (dhe jo sekishte mbaruar seminarin dhe asse ishte klerik). Madje, kjo tregonse N. Marku në vitet e para nukkishte kurrfarë problemi me origji-nën e Kryepiskopit.

Gjithashtu, N. Marku përpiqettë bëjë edhe “teologun”, dukeshpjeguar statutin e Kishës. Statutii vitit 1929, që ai paraqet, ishtehartuar për kohën kur Shqipëriaishte mbretëri. Kur ra mbretëriadhe Shqipëria u bë Republikë edheStatuti duhej t’i përshtatej këtijndryshimi. Kështu, pas hartimit tëKushtetutës së re demokratike, nëvitin 1998, u hartua një statut i ri, icili përcaktonte marrëdhëniet e

reja me Republikën. Për këtë ar-sye, ky statut i ri u miratua edhenga organet kompetente shte-tërore dhe gjykatat (si Kuvendi iRepublikës, Këshilli i Ministra-ve, Presidenti i Republikës). Ai ubë Ligj i Shtetit, nr. 10057, dt.22.1.2009.

Deklaratat e Kryepiskopatësqartësojnë faktet kishtare dhezbulojnë, sipas detyrimit që Kishaka përpara opinionit publik, për-dhosjen dhe mashtrimin, që ështëkryer gjatë gjithë këtyre viteve.Ndaj, për të mbuluar këto fakte,N. Marku, duke e ditur se nuk kaargumente kishtare, përdor në më-nyrë spekulative, pyetje retorike,politike dhe populiste e shpifje tëulëta, pjellë e fantazisë së tij tësëmurë dhe i përsërit ato në mëny-rë monotone, me shpresën se diç-ka do mbetet.

Ndaj e quajtëm me vend tësjellim këto argumente, që qartë-sojnë mashtrimin e tij, që të njohimlexuesin me të vërtetën.

Dt. 29.08.2012Protopresviter Jani

Trebicka,Kryesekretar i Sinodit të

ShenjtëIkonom Stavrofor Joan

Koroveshi

Objektet e Kishës Orthodhokse Autoqefale të Shqipërisëtë marra me dhunë nga N. Marku dhe që i përdor në mënyrë abuzive

Kisha monument “Fjetja e Shën Marisë” dhe godina pranë saj, e restauruar plotësisht me fondet e Kishës

Page 11: Gazeta e Shtatorit 2012

11SHTATOR 2012 NGJALLJA

Kalendarii Liturgjive Hyjnore,

TETOR 20121 E Hënë † Mbrojtja e Hyjlind.Ap. Anania. Roman melod.Joan Kukuzeli.3 E Mërkurë † Hierod. Dio-nis areopagjiti. Dësh. Elefterie Rustiku.6 E Shtunë † Ap. Thomai.Dëshg. Erotidha, Leptina.Dësh. i ri Makari.

7 E DIEL † 3 LLUKAIT.Dëshm. Sergji e Baku. Hierod.Polikroni.13 E Shtunë † Dësh. Karpi,Agathodhori, Agathonika.Dësh. Florenti.

14 E DIEL † 4 LLUKAIT.E ETËR. SIN. VII EK.Dësh. Gjervasi, Kelsi.18 E Enjte † Apostull e Ungji-llor Llukai. Dësh. Marini. Dësh.i ri Gabriel.20 E Shtunë † Dëshm.Artemi. Osh. Gjerasimi nëKefaloni. Oshg. Matrona.

21 E DIEL † 6 LLUKAIT.Oshm. Ilarioni. Dësh. Sokratie Theodhota.26 E Premte † Dëshm. Dhi-mitër Mirovliti. Dësh. Artemi-dhori e Vasili. (Vaj e verë.)27 E Shtunë † Dësh. Nestori.Prokla, e shoqja e Pont Pilatit.Osh. Dhimitri.

28 E DIEL † 7 LLUKAIT.Dësh. Terenti, Neonila efëmijët.

NGJALLJA

Kryeredaktor: Thoma Dhima

Adresa:Kryepiskopata Orthodhokse,

Rruga e Kavajës, Nr. 151Tiranë

Tel: (04) 2234 117, 2235 095.Fax: 2232 109

Shtypur në shtypshkronjën “Ngjallja”

Organ i Kishës OrthodhokseAutoqefale të Shqipërisë

Del nën kujdesine Këshillit Botues

Themelues:Kryepiskopi Anastas

Në një artikull gazeta e njohuritaliane (veçanërisht për temat fe-tare) “Osservatore Romano”, tëshkruar nga korrespondenti i sajSergio Casali, që vizitoi Tiranën,flet për përurimin e katedrales“Ngjallja e Krishtit”. Ndër të tjeraajo shkruan:

“Osservatore Romano” shkruan për katedralen e re të Tiranës

“Shpresa dhe dëshira për rilindjeshpesh kanë nevojë për shenja kon-krete dhe Kisha Ortodokse e Shqi-përisë ka zgjedhur një shenjë tëqartë për të parë nga e ardhmja.

…Në mëngjesin e 24 qershorit,në një ditë të bukur dielli, Kryepi-skopi i Tiranës dhe i gjithë Shqi-përisë, Fortlumturia e Tij Anastasi,i rrethuar nga një turmë e prekurdhe e përkushtuar, i rrethuar ngatelekamerat psali “Krishti u Ngjall”

(shqip në origjinal) dhe hapi solem-nisht portalin e bronztë të kishës mëtë madhe orthodhokse të Shqipëri-së, e treta për nga përmasat në tërëEvropën. Kemi të bëjmë më një ngjar-je me kuptim simbolik të jashtë-zakonshëm: 20 vjet më parë, në tënjëjtën ditë, zgjedhja e Anastasit

kishte shënuar ringritjen kanoniketë Kishës Orthodhokse Autoqefaletë Shqipërisë, pas fundit të regjimitkomunist...

Sot qendra e kryeqytetit shqip-tar rikthehet të presë të gjitha besi-met e mëdha fetare të vendit dheshpirti ndërfetar e ekumenik ishte ipërfaqësuar edhe në Shërbesën eThiranixia (Çeljes së dyerve):Pranë primatit dhe Sinodit të KishësOrthodhokse të Shqipërisë, për-

faqësuesve të Patriarkanës Eku-menike dhe kishave shqiptare egreke të Amerikës, presidentit tërepublikës dhe shumë ambasado-rëve e autoriteteve, morën pjesëedhe Arqipeshkvi i Tiranë-Durrës,Mons. Rrok Mirdita, përgjegjësit emyslimanëve sunitë, i Kishës evan-gjelise dhe kryetari i KomunitetitBektashian...

…Kisha ka linjat e arkitekturëstradicionale ortodokse, por me njëstil modern, me trajta të buta. Bre-ndësia është e çelët, e zhytur nëdritën e këtyre ditëve dhe nuk ështëvështirë të marrësh vesh kuptimine kësaj drite….

Vepra artistike më domethënëseështë mozaiku i Pantokratorit, nëbrendësi të kupolës, realizuar ngamjeshtri Josif Droboniku… Ko-mpleksi i Katedrales do të shërbejëedhe për nisma shoqërore e kultu-rore, me një sallë të madhe konfe-rencash, një amfiteatër dhe njëbibliotekë.

Pra, katedralja e re është mëshumë se një godinë e bukur nëqytetin në ndryshim, që pret 100-vjetorin e Pavarësisë nga otomanët.

Eshtë pikërisht një simbol i rru-gës së re të vendit, i shpresave përkapërcim të së shkuarës, i ringjalljessë mundimshme fetare pas deka-dash shtypjeje. “Eshtë gati një mre-kulli, - shpjegon një klerik katolikpërpara kangjellave të kishës, - tëshikosh se si kishat, në vetëm 20vjet, po ringrihen dhe po rigjejnëlavdinë dhe shkëlqimin. Duhet tëfalënderojmë besimin e vëllezërvetanë orthodhoksë, që nuk u shtyp,por është sërish e aftë të përhapëmesazhin e dashurisë për Krishtindhe shpresën e shpëtimit të popullitshqiptar”

Ajo transmeton për ju 24 orë program.

Do të dëgjoni gjithçka që ju duhet: programe shpirtërore, sociale e kulturore.

Muzikë e zgjedhur kishtare, popullore e klasike, nga vendi dhe bota. Ndiqni

shërbesat kishtare në Radio “Ngjallja”!

“Një simbol i rrugës së re të vendit...”

Page 12: Gazeta e Shtatorit 2012

12 NGJALLJA SHTATOR 2012

Në vitin e tetë të funksionimit, shkolla 9 vjeçare shqiptaro-greke “Fry-më Dashurie”, pranë kishës së Shën Gjergjit, Durrës, sivjet ka risi labo-ratorin e fizikës dhe kimisë, që çelen për herë të parë në funksionim tëmësimdhënies.

Shkolla e mesme kishtare “Kryqi i Nderuar” në Sukth të Durrësit,ka shtuar numrin e kompjuterave në laboratorin e informatikës, ndërkohëqë për lëndën e kimisë është marrë bazë e veçantë materiale.

Shkolla e mesme profesionale “Apostull Pavli”, në fshatin Mesopotamtë Delvinës, sivjet pati prurje të shumta nga emigracioni, ku të rinj tëkthyer në Shqipëri si rezultat i krizës ekonomike në Greqi, kanë nisurstudimet në këtë institucion edukues të Kishës sonë.

Lajmi më i veçantë vjen nga shkolla shqiptaro-amerikane “Prota-gonistët” në Tiranë, e cila për herë të parë çeli gjimnazin, në vazhdimësitë përvojës zinxhir dhe disavjeçare të shkollës 9-vjeçare. Deri tani kainteres të lartë të nxënësve për të frekuentuar vitin e parë. Edhe shkollate tjera të themeluara nën përkujdesjen dhe mbështetjen e gjithanshmetë Kryepiskopit Anastas i hapën dyert për nxënësit me të gjitha pajisjetdidaktike dhe stafin profesional.

Filloi Viti i Ri Shkollor në shkollat e Kishës sonë

TIRANË - Në shkollën“Protagonistët” hapet viti i parë

i shkollës së mesme

Nxënësit dhe mësuesit e shko-llës 9-vjeçare shqiptaro-greke“Frymë Dashurie” në Gjirokastër,në këtë fillim viti kishtar e shkollorpatën një surprizë të këndshme -godinë të re dhe moderne. Ishte njëkontribut i ri i Kryepiskopit përKomunitetin Orthodhoks të qytetit,në sektorin e edukimit të brezit tëri, që ka qenë gjithmonë përparësie Fortlumturisë së Tij.

Duke i bërë sfidë edhe gjendjessë vështirë financiare që kalon ra-joni dhe duke konkretizuar mesazhine shpresës që Kisha përpiqet tëmbajë gjallë në çfarëdo kushteshdhe kohe, kjo shkollë u vendos nëgodinën e saj të përhershme. Bëhetfjalë për kompleksin shumë të bu-kur dhe në parametrat e një godinearsimore bashkëkohore, pranë ka-tedrales së re të Ngjalljes së Zotit,që është në ndërtim. Materializohetkështu në mënyrën më të bukuredhe ideja e Kryepiskopit tonëAnastas për kontributin shumë tëvyer të Kishës Orthodhokse nëlëmin e arsimit, por edhe fakti qëkudo katedralet tona nuk janë

GJIROKASTËR

Godinë e re bashkëkohore për shkollën “Frymë Dashurie”

thjesht godina kulti, por shndërro-hen në qendra të rëndësishme tëkontributit social, shpërndajnë rrezepaqtimi, përparimi shoqëror dheveçanërisht dije dhe edukim.

Me vendosjen e shkollës në kë-të godinë bëhet hapi më thelbësorpër stabilizimin e ecurisë së kësajshkolle, por edhe për ngritjen esen-

ciale të nivelit të mësimit që ajoofron. Kontributi është i dukshëmjo vetëm për vetë KomunitetinOrthodhoks, por për të gjithë sho-qërinë, sepse shtimi i kapacitetevepër ambiente mësimi lehtësonnjëherësh kushtet në ato publike kuvihet re mungesë hapësirash.

Godina arsimore në krah të ka-

tedrales është e ngritur nga the-melet dhe disponon salla të mjaf-tueshme mësimi jo vetëm për nu-mrin aktual të klasave dhe nxë-nësve, por për perspektivën. Ak-tualisht shkolla ka arritur në klasëne pestë (ka filluar në vitin mësimor2008-2009) dhe numri i nxënësvei kalon 140.