1

ÖRYGGISSTJÓRNUNARKERFI ÖRYGGISSTJÓRNUNARKERFI Henta þau fyrir fiskiskip?Henta þau fyrir fiskiskip?

Ingimundur ValgeirssonIngimundur Valgeirsson

Slysavarnafélagið LandsbjörgSlysavarnafélagið Landsbjörg

2

Hvers vegna öryggisstjórnunarkerfi?Hvers vegna öryggisstjórnunarkerfi?

• Flest slys og óhöpp eru rakin til mannlegra þátta• Óskipulags

• Aðgæsluleysis

• Vankunnáttu

• Skynsemin oft sett til hliðar • Spenna, streita og æsingur

• Vinnuálag, skorpuvinna og þreyta

• Gott skipulag og góð þjálfun stuðlar að betri aðstæðum og getur komið í veg fyrir slys og óhöpp

• Þörf á virkri stjórnun öryggismála í fiskiskipum er síður en svo minni en í kaupskipum

3

Sérsniðið kerfi fyrir fiskiskipSérsniðið kerfi fyrir fiskiskip

• Hugmynd kynnt innan SVFÍ 1997

• Samþykkt SVFÍ, samtaka útgerða og sjómanna 1998• Samræmt kerfi í öllum fiskiskipum

• Stjórnvöld hvött til að hafa forgöngu um málið

• Samstarf við:• Sjávarútvegsstofnun HÍ

• Verkfræðideild HÍ

• Styrkt af:• Rannís

• Samgönguráðuneyti

4

VerkefnisvinnanVerkefnisvinnan

• Þátttakendur úr áhöfnum fimm fiskiskipa• Tveir frystitogarar, línuveiðiskip, nótaveiðiskip, netaveiðiskip

• Áhættugreining með HACCP• Grunnur lagður að öryggiskerfi

Öryggiskerfi hannað m.t.t.• niðurstaðna áhættugreininga

• laga og reglugerða

• tillagna áhafna

5

Tilgangur Tilgangur

• Öll öryggisatriði er varða áhöfnina, skipið og rekstur þess séu undir stjórn

• Ábyrgðar og verkaskipting hjá útgerð sé vel skilgreind og skrifleg• Það sé á hreinu hver er ábyrgur fyrir sérhverju svæði og

verkþáttum innan skips og í landi

• Koma á vinnureglum og venjum sem tryggja betur:• Öryggi skips á siglingu og veiðum

• Öryggi skipverja við störf og viðveru um borð

• Góðan rekstur skips

6

Tilgangur Tilgangur - frh.- frh.

• Koma í veg fyrir eða fækka áhættuþáttum með:• Fyrirbyggjandi aðgerðum

• Viðhalda hæfni og kunnáttu skipverja • Markvissri fræðslu og þjálfun

• Viðhalda góðu ástandi skipsins, búnaðar og tækja • Skipulegu og reglulegu eftirliti með skipi og búnaði þess

• Tryggja að allir skipverjar bregðist rétt við hættu- og neyðarástandi

• Tryggja að farið sé eftir gildandi lögum og reglum

7

Aðalatriði öryggisstjórnunarkerfisinsAðalatriði öryggisstjórnunarkerfisins

• Skipulag skjalfest í handbókum• Öryggishandbók skipsins

• (gátlistar, búnað, vinnubrögð, fræðslu, þjálfun og æfingar)

• Handbók skipverjans • (Upplýsingar, fræðsla og leiðbeiningar)

• Skipting ábyrgðar og umsjónar (öryggisfulltrúar)

• Öryggisnefnd (umfjöllun og eftirfylgni)

• Almenn þátttaka áhafnar

• Samvinna útgerðar og áhafnar

• Sannprófun og úttektir á kerfinu

8

Öryggishandbók skipsinsÖryggishandbók skipsins

• Er aðalhluti öryggisstjórnunarkerfisins

• Áhersla lögð á:• Skipulagða fræðslu og þjálfun fyrir áhöfn

• Öryggisnefnd sé skipuð

• Eftirlit með öryggisþáttum

• Skráningu ástands

• Sannprófanir og úttektir

• Gátlista þarf að aðlaga að hverju skipi

9

Öryggishandbók - yfirlitÖryggishandbók - yfirlit

1. Sigling og öryggi skipsins

2. Öryggi við störfin um borð

3. Neyðarbúnaður

4. Fræðsla, þjálfun og æfingar

5. Slys og óhöpp

6. Skoðanir og úttektir

Í hverjum kafla er stuttur texti ásamt gátlistum og eyðublöðum

10

Handbók skipverjansHandbók skipverjans

• Er stuðningur við öryggisstjórnunarkerfið• Allir í áhöfn hafi aðgang að handbókinni• Handbókin inniheldur upplýsingar um:

• Öryggismál, vinnureglur og slysahættu• Fræðslu, þjálfun og æfingar• Annað efni sem gæti gagnast áhöfninni

• Valið efni úr handbókinni er tekið saman í bækling sem afhentur er sérhverjum skipverja

11

Handbók skipverjans - yfirlitHandbók skipverjans - yfirlit

1. Útgerð og skip

2. Stefnur og markmið

3. Ábyrgð og verksvið

4. Vinnu- og umgengnireglur

5. Áhættugreining

6. Verklýsingar fyrir störfin um borð

7. Neyðarráðstafanir og -búnaður

8. Þjálfun, fræðsla og æfingar

9. Vinnuvistfræði og hollustuhættir

10. Umhverfismál

12

Staðan í dag og væntingarStaðan í dag og væntingar

• Framkvæmdastjórn Þorbjarnar-Fiskanes hefur ákveðið að:

• Öryggisstjórnunarkerfi verði tekin upp í skipum fyrirtækisins

• Kerfin verði innleidd í áföngum árin 2002 og 2003

• Áhafnir sæki sérstök námskeið um öryggiskerfi fyrirtækisins

• Fleiri útgerðir verði fengnar til samstarfs

• Væntanlega krafist í fiskiskipum innan tíðar• Dæmi eru um að stjórnvöld erlendra ríkja setji slíkar kröfur

13

• Sigurður Jónsson, yfirstýrimaður/skipstjóri á Hrafni Sveinbjarnarsyni GK 255:

• Reynslan af notkun HACCP-kerfisins í vinnslunni sýnir að þeim tíma sem ráðstafað er við skipulagningu og skráningar skilar sér fljótt í bættri frammistöðu

• Það er talsverð vinna við að innleiða öryggisstjórnunarkerfið og koma öllum atriðum þess í framkvæmd, en er sannfærður um að kerfið komi til með að skila árangri

• Mikilvægt er að áhöfnin fái fræðslu um tilgang öryggisstjórnunar og að allir þekki ábyrgð og skyldur sínar gagnvart öryggismálunum um borð

• Áhöfnin verður að þróa kerfið þannig að kerfið vinni með henni

Ummæli skipstjórnarmannsUmmæli skipstjórnarmanns