ivane javaxisvilis saxelobis tbilisis saxelmwifo ...newspaper.tsu.ge/uploads/newspaper/n-14...

_ rogori iyo Tbilisis saxelmwifo universiteti im dros, roca Tqven swav-lobdiT da rogoria axla, Tqveni azriT?

_ am wlebis ganmavloba-Si sxvadasxva mimarTulebiT viTardeboda universiteti. SeiZleba iTqvas, rom war-

sulSi, raRac kuTxiT, bevri ram ukeTesi iyo. mTlianoba-Si, am wlebis ganmavlobaSi, saerTo imiji universiteti-sa arsebiTad ar Secvlila. sasurvelia, rom bevri mi-

ivane javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universitetis gazeTi gamodis 1927 wlidan

n o m e r S i

me-2 gverdze

aqciebis fonze gamarTuli arCevnebi da miRweuli SeTanxmeba

gv. 12

maTTvis, visac sworad wera da metyveleba surs

me-9 gverdze

1dekemberi,xuTSabaTi, 2016 w., N¹14

morfologiis institutSi xelovnuri gul-filtvis aparatis

gamoyenebis ideaze muSaoben

universiteti Cemi piradi biografiis

nawiliainterviu parlamentis TavmjdomaresTan, Tsu-isprofesorTan irakli kobaxiZesTan

àuditoria 115~-is saprotesto aq-ciebis fonze mim-

dinare Tsu-is studenturi TviTmmarTvelobis arCevne-bi legitimurad gamocxad-da. miuxedavad imisa, rom studenturma gaerTian-ebam kenWisyris procesi 9 saarCevno ubanze ramdenime saaTiT Sewyvita, arCevneb-ze xmis micema 20 615 amom-rCevlidan 2436 moaxerxa, rac minimalur zRvarze – 10%-ze metia. àuditoria 115~-ma Sexvedrebi gamarTa

Tsu-is reqtorTan giorgi SarvaSiZesTan da parla-mentis ganaTlebis, mecnie-rebisa da kulturis ko-mitetis TavmjdomaresTan mariam jaSTan. SeTanxmeba studentTa Tanasworo-bis, finansuri resursebis Tanabrad gadanawilebis da universitetis safakulte-to sabWoebSi studentTa pirdapiri wesiT arCevis principebze miRweulia. parlamentis ganaTlebis, mecnierebisa da kulturis komitetis gafarToebuli

sxdoma 5 dekembers CainiSna, sadac mxareebi ùmaRlesi ganaTlebis Sesaxeb” kanon-Si cvlilebebis Setanis Se-saxeb imsjeleben. Tumca, protestis monawile stu-dentebi Tsu-is me-6 kor-pusis piketirebas am drom-de ar wyveten. àuditoria 115~ Tsu-is me-6 korpusidan gasvlis konkretul TariRs ver asaxelebs. moZraobaSi acxadeben, rom e.w. Jurna-listebis korpusSi saswav-lo procesis aRdgenis sa-Sualebas aravis miscemen

manam, sanam konkretul Se-degs ar dainaxaven.

parlamentis ganaTlebis, mecnierebisa da kulturis komitetis Tavmjdomare-sTan mariam jaSTan Sexvedra gamarTa Tsu-is studentu-ri TviTmmarTvelobis war-momadgenlebmac, romlebic, aseve, CaerTvebian sakanon-mdeblo cvlilebebis Semu-Savebis procesSi. àudito-ria 115~ maTTan TanamSrom-lobas gamoricxavs.

me-3-4 gv.

studenturi TviTmmarTvelobis

arCevnebi – 2016 àuditoria 115~-is saprotesto aqcia

Sexvedra parlamentis ganaTlebis komitetis T-resTan mariam jaSTan

evropaSi gamocemul saerTaSoriso sa-mecniero naSrom-

Ta krebulSi calke Tavi mieZRvna Tsu-is mor-fologiis institutis mecnier-TanamSromelTa jgufis, profesorebis nodar xodelisa da zu-rab CxaiZis gamogonebas _ `xelovnuri sisxlmi-moqcevis aparati” _ da am aparatis saSualebiT eqsperimentebSi miR-weul Sedegebs. ameriki-sa da iaponiis wamyvani mecnierebis naSromeb-Tan erTad daibeWda in-formacia xelovnuri gul-filtvis aparatSi sakuTari konstruqciis originaluri sisxlis tumbos gamoyenebis Sesa-xeb, romelic dRes arse-bul analogebze ukeTes Sedegebs aCvenebs. mor-fologiis institutis mkvlevarTa jgufis mier gamoqveynebuli naSrome-

biTa da Seqmnili apa-ratis meSveobiT eqspe-rimentebSi miRweuli efeqtebiT, cnobili es-paneli transplantolo-gi – havier padilo dain-teresda. am samecniero ideebis gasacnobad da aparatis gamosacdelad espanel specialistTa jgufi saqarTvelos 2014 wels stumrobda. amis Sedegia is faqti, rom dRes, qarTveli da espa-neli mkvlevrebi, savele pirobebSi portatuli aparatis gamocdisa da transplantaciisTvis gamiznul organoTa kon-servaciis mizniT, xe-lovnuri sisxlmimoqce-vis aparatis gamoyenebis sakiTxebze evrogran-tis _ `horizon 2020”-is farglebSi erToblivad muSaoben.

reqtoris komentari Tsu-Si mimdinare movlenebze

gv. 2

sa par la men to ko mi-te tis Tavmjdomaris wi na da de ba stu den-tebs ka non Si Se sa tan cvlilebebze

gv. 5

qarTuli ena pirvel qarTul universitetSi aRar aris prioritetuli?!

gv. 14

rogor iqca levili samecniero-kulturul centrad?

gv. 7

saiubileo krebuli `Tedo niniZe _ 65~

gv. 11

qali, feminizacia da globalizmi

gv. 13

Tbilisis universiteti

tsunewspaper @ tsu.ge www.tsu.gewww.tsu.ge

2

2017 wlidan universi-tetSi studenturi proeqtebis dafin-

ansebis axali wesi amoqmeddeba. Tsu-is reqtoris giorgi SarvaSiZis inicia-tiviT, gamWvirvalobis da paritetis dasacavad Seiqmneba specialuri sab-Wo, romelSic arasamTavrobo da saer-TaSoriso organizaciebis warmomad-genlebi Sevlen. sabWo SeimuSavebs im kriteriumebs, ris mixedviTac gaicema dafinanseba studenturi proeqtebis gansaxorcieleblad.

`2017 wlis pirveli ianvridan Sei-qmneba kompetenturi sabWo, romelic miiRebs gadawyvetilebas, sxvadasxva jgufebis mier gansaxilvelad Semo-tanili proeqtebis dafinansebaze. es procesi iqneba gamWvirvale, Ria, yve-las eqneba masSi monawileobis miRebis saSualeba, iqnebian calkeuli stu-dentebi, Tu studenturi jgufebi~, _ ganacxada Tsu-is reqtorma giorgi SarvaSiZem. misi TqmiT, iniciativis sa-fuZveli gaxda universitetis strate-giuli ganviTarebis dokumentze samu-Sao jgufis Sexvedrebze studentebis mier wamoyenebuli mosazreba studen-turi proeqtebis da RonisZiebebis da-finansebisas Tanabari pirobebis Seqm-nis Sesaxeb. dokumenti sajaroa da Riaa msjelobisTvis (https://www.facebook.com/TSUganvitarebisstrategia/).

reqtorma komentari gaakeTa `au-ditoria 115~-is wevrebis moTxov-

nebTan dakavSirebiT. misi gancxa-debiT, „moTxovnebs gavecani, yvela studenti Tanasworuflebiania _ veTanxmebi, ra Tqma unda; avtonomia universitets _ Zalian momwons es idea. rac Seexeba imas, Tu ra formiT aris es ganxorcielebuli, es ukve gemovnebis sakiTxia. arsebuli for-

ma ar momwons da, upirvelesad, ar minda xeli SeeSalos saswavlo pro-cess. avtonomiis done aucileblad gaizrdeba, risTvisac yvela mzadaa, maT Soris kanonmdeblebic, saqarT-velos parlamentic, mzaoba maRalia, Tumca formebi aris sxvadasxva~. universitetis reqtors miaCnia, rom kanonmdeblobiT universitets unda gadaeces is uflebebi, romelic sa-Sualebas miscems universitetsa da studentebs gansazRvron rogori mowyoba urCevniaT. „xazi minda ga-vusva imasac, rom privilegirebuli jgufebi universitetSi ar iqnebian~, _ ganacxada reqtorma.

rogorc giorgi SarvaSiZem aRniS-na, `auditoria 115~ wevrebis gancxa-deba saerTo sacxovreblis Temaze axali ar aris. ,,saerTo sacxovreb-lebis problema arsebobs, romelic

guSin ar gaCenila. ukve dawyebulia sveli wertilebis, kvebis sakiTxebis mogvareba, keTdeba ukabelo interne-ti, aseve mivaRwieT SeTanxmebas, rom ufaso iqneba sabagiro gza studente-bisTvis, romlebic maRliv korpusSi dadian saerTo sacxovreblidan. am problemis mogvarebas sWirdeba, ra Tqma unda, saxsrebi, dro da, rac mTa-varia, aris nebac, rom mowesrigdes es sakiTxebi~.

Tsu-is reqtoris gancxadebiT, Tbilisis saxelmwifo universiteti gaxdeba wamyvani kvleviTi evropuli donis saswavlebeli. Tsu iTanamSrom-lebs yvelasTan, raTa universitetSi garemo gaumjobesdes, maT Soris im mimarTulebiT, rom yvelas hqondes Tanabari uflebebi.

ori Tvis ganmavlobaSi aqtiurad mimdinareobs muSaoba universitetis strategiuli ganviTarebis gegmaze, yvelas SeuZlia ixilos universitet-Si gansaxorcielebeli cvlilebe-bis proeqtis brZaneba, romelic Ria sivrceSia ganTavsebuli, CaerTos masSi da Tavisi wvlili Seitanos mis gaumjobesebaSi. strategiuli gegmis farglebSi aseve ganixileba 2017 wli-dan studenturi RonisZiebebis dasa-finansebeli proeqtebis savaraudo mimarTulebebi, romelic aseve SegiZ-liaT ixiloT TandarTul dokument-Si, gamoxatoT Tqveni azri da Seita-noT cvlilebebi.

Tsu-is reqtoris giorgi SarvaSi-Zis iniciativiT, gamWvirvalobis da paritetis dasacavad Seiqm-neba specialuri sabWo, romelSic arasamTavrobo da saerTaSori-so organizacie-bis warmomadgen-lebi Sevlen. sab-Wo SeimuSavebs im kriteriumebs, ris mixedviTac gaicema dafinan-seba studenturi proeqtebis gan-saxorcieleb-lad.

marTulebiT swrafi tempiT ganviTar-des Tsu.

_ studentebs pretenzia swavlis xarisxze aqvT. dagrovda proble-mebi, razec bevri protests gamoTq-vams...

_ iuridiuli fakultetis maga-liTze SemiZlia ufro kargad visau-bro, radgan ise kargad ar var Caxeduli sxva fakultetebis Sida samzareulo-Si. rac Seexeba iuridiul fakultets, bevri xarvezi rCeba, maT Soris, swavle-bis xarisxis kuTxiT. mqonda saSualeba, rom germaniaSi mimeRo ganaTleba da, bunebrivia, am gadmosaxedidan Zalian Sors varT swavlebis im xarisxisgan, rac dRes germaniaSia. sxvadasxva mi-marTulebiT sWirdeba fakultets da, zogadad, universitets ganviTareba, maT Soris, erT-erTia pedagogebis, profesor-maswavleblebis kvalifika-ciis amaRleba da am kuTxiT seriozu-li progresis miRweva. gvaqvs, agreT-ve, saswavlo literaturis kuTxiT seriozuli problemebi. aris mTeli rigi sagnebi, ris Sesaswavladac saWi-ro saxelmZRvaneloebi an saerTod ar arsebobs, an ar aris saTanado xarisxis. garda amisa, studentebis socialuri ganviTarebis saSualebebi naklebia. magaliTad, sazRvargareT studentebi CarTulni arian sxvadasxva tipis aqti-vobebSi _ sportul, kulturul da a.S. RonisZiebebSi. samwuxarod, Tsu-Si, am kuTxiT, bevri ram aris gasaviTarebe-li. infrastruqturis mxrivac, viciT, rom aris sirTuleebi, anu bevri mimar-Tulebaa, sadac gvWirdeba progresi. winsvlis potenciali arsebobs, magram, mTavaria, rom miznobrivad daigegmos universitetis reforma da Semdeg Tan-mimdevrulad ganxorcieldes igi.

_ quTaisSi teqnologiuri uni-versitetis gaxsnis perspeqtiva marTlac misasalmebeli da sasix-aruloa, magram javaxiSvilis uni-versiteti, albaT, prioritetul umaRles saswavleblad unda miiCne-

odes, romelsac sabaziso dafinanse-ba sWirdeba Tundac infrastruq-turuli proeqtebis gansaxorciel-eblad da seriozuli reformebis gasatareblad. ramdenad aucile-belia, rom xelisuflebam, rogorc nomer pirvel universitets, ufro miaqcios yuradReba?

_ erTi mizani meores xels ar uS-lis (vgulisxmob quTaisSi teqnolo-giuri universitetis gaxsnas). Tbili-sis saxelmwifo universiteti namdvi-lad aris prioriteti _ Tsu aris ara mxolod erT-erTi saswavlo dawese-buleba, aramed qarTuli kulturis nawilic. aqedan gamomdinare, gansa-kuTrebuli yuradReba marTlac unda mieqces Tbilisis saxelmwifo univer-sitetis ganviTarebas. teqnologiur universitetTan dakavSirebiT sxva miznebi arsebobs da es xels ar uSlis da verc SeuSlis Tbilisis saxelmwifo universitetTan dakavSirebul miz-nebs, rac SeiZleba hqondes xelisuf-lebas. anu Tsu mravali mimarTulebiT saWiroebs ganviTarebas. amisTvis unda gakeTdes bevri ram, dawyebuli infra-struqturiT da damTavrebuli swav-lebis xarisxis gaumjobesebiT.

_ ramdenad SesaZlebelia sabazi-so dafinanseba...

_ es kompleqsuri sakiTxia. zoga-dad, rodesac sabiujeto dafinansebas exeba saqme, es yvelaferi momijnave sakiTxebTan aris dakavSirebuli, anu martivi ar aris aseTi Temebis gadawy-veta. Tumca, Tsu aris pirveli da maq-

simalurad yvelaferi unda gakeTdes, rom finansuradac iyos uzrunvelyo-fili universitetis ganviTareba.

_ akademiur konkursebTan dakav-SirebiT problemas warmoadgens axa-li kvalificiuri kadrebis mozidva. ras fiqrobT am mimarTulebiT? adre Tqvenc SegexoT es Tema, roca aso-cirebuli profesori ver gaxdiT...

_ Tsu-Si resursi aris, magram, sam-wuxarod, TiTqos xelovnuradaa ba-rieri Seqmnili axali kvalificiuri kadrebis mozidvisTvis wrea TiTqos, Caketili. profesor-maswavleblebis kvalifikaciis problema namdvilad dgas Tsu-Si, es iuridiuli fakulte-tis magaliTze SemiZlia giTxraT. am mimarTulebiTac saWiroa garkveu-li xedvis Camoyalibeba da qmedebebi, raTa absoluturad gamWvirvaled da samarTlianad Catardes konkursebi.

_ universiteti gegmavs kurs-damTavrebulTa asociaciis da fon-dis Seqmnas. rogorc universitetis warmatebuli kursdamTavrebuli da profesori, sakuTar Tavs ra rols mianiWebT da ras gaakeTebT Tqveni alma-materisTvis?

_ mzad var, rom mTeli enTuziaz-miT CaverTo nebismier aqtivobaSi, rac dakavSirebuli iqneba Tsu-is ganviTa-rebasTan. universiteti Cemi piradi biografiis nawilia da, bunebrivia, misadmi gansakuTrebuli damokide-buleba maqvs, ara mxolod me, aramed TiToeul kursdamTavrebuls. aqedan gamomdinare, piradad mzad var, rom maqsimaluri wvlili Sevitano univer-sitetis ganviTarebaSi.

_ miuxedavad imisa, rom, rogorc parlamentis Tavmjdomare, poli-tikaSi didi doziT erTvebiT, Tu apirebT universitetSi darCenas?

_ aucileblad! universitetis gareSe veRarc warmomidgenia Cemi cxovreba. aq vaswavli 2005 wlidan da aucileblad gavagrZeleb pedagogiur saqmianobas.

_ Tqven Cveni gazeTis redkolegi-is wevri iyaviT. ramdenad aris auci-lebeli, rom gazeTma universitetis mematianis roli bolomde Seasru-los?

_ universitetis gazeTis arseboba Zalian mniSvnelovania _ igi inaxavs universitetis istorias, mas uWiravs xeli universitetis pulsze da ro-desac me vaxerxebdi ufro aqtiurad, yoveldRiur reJimSi universitetis cxovrebaSi CarTulobas, mudmivad vecnobodi didi interesiT am gazeTs. mimaCnia, rom mniSvnelovan saqmes ake-TebT.

esaubra nino kakulia

gamokiTxva studentTa jgufebis mier gaxmovanebul problemebze aqcentiT

reqtoris komentari Tsu-Si mimdinare movlenebze

pirveli gverdidan

universiteti Cemi piradi biografiis nawiliainterviu parlamentis TavmjdomaresTan, Tsu-is profesorTan irakli kobaxiZesTan

Tsu kursdamTavrebuli

mzad var, rom mTe-li enTuziazmiT CaverTo nebis-mier aqtivobaSi, rac dakavSirebu-li iqneba Tsu-is ganviTarebasTan. universiteti Cemi piradi bio-grafiis nawilia da, bunebrivia, misadmi gansa-kuTrebuli damo-kidebuleba maqvs, ara mxolod me, aramed TiToeul kursdamTavre-buls. aqedan gamomdinare, pi-radad mzad var, rom maqsimaluri wvlili Sevitano universitetis ganviTarebaSi.

Tbilisisuniversiteti

tsunewspaper @ tsu.gewww.tsu.ge

3

à u di to ria 115~-ma sap ro tes-to aq cia Tsu -is stu den tu ri TviT mmar Tve lo bis ar Cev ne-

bis wi na dRes da iwy o. 24 no em bers stu-den teb ma uni ver si te tis VI kor pu si da i ka ves. mo bi li ze bu li iyo sa pat ru-lo po li ci a. à u di to ria 115~-is wev-reb ma uni ver si te tis ad mi nis tra ci as, sa qar Tve los par la men tsa da mTav ro-bas pro tes tis Sewy ve tis wi na pi ro bad 7 pun qti a ni moTx ov na wa u ye nes:

`1. da u yov neb liv da iwy os mu Sa o-ba ù maR le si ga naT le bis Se sa xeb ka-non Si~ 45-e mux lis ga sa uq meb lad, rac gu lis xmobs TviT mmar Tve lo bis ar se-bu li mo de lis ga uq me bas. Se mu Sav des sa fa kul te to sab Wo Si stu den te bis ar Ce vis pir da pi ri we si.

2. kon sti tu ci a Si ga ni sazR vros ga-naT le bi sa da mec ni e re bis da fi nan se-bis qve da zRva ri mTli an Si da pro duq-tTan Se far de biT.

3. ga mo i yos Tan xa uni ver si te tis sa er To sacx ov reb lis sru li re a bi li-ta ci is Tvis.

4. mo viTx ovT stu den tu ri TviT-mmar Tve lo bis ar Cev ne bis ga uq me bas. sa fa kul te to sab Wos ar Cev ne bi pir da-pi ri we siT ga i mar Tos mas Sem deg, rac mox de ba ka no nis cvli le ba.

5. uni ver si te tis req tor ma Se as ru-los wi na sa ar Cev no da pi re ba da sas wra-fo we siT da i ner gos uni ver si tet Si ga-re re fe ri re bis me qa niz mi~, _ aR niS nu-lia stu den te bis mi er gav rce le bul gan cxa de ba Si.

ù ni ver si tet Si mim di na re pro ce-seb ze pa su xis mgeb lo ba ekis re ba mmar-Tvel po li ti kur Za las da uni ver-si te tis req to rats. mim di na re wlis ap ri lis mov le ne bis dros pre mi er -mi-nis trma kvi ri kaS vil ma mog vca pi ro ba, rom stu den tu ri TviT mmar Tve lo bis re for ma da iwy e bo da. Tum ca ar Cev ne bi ma inc tar de ba. mog vatyua mmar Tvel-ma po li ti kur ma Za lam. sa nam xel Se sa-xe bi cvli le be bi ar da iwy e ba, Tsu -is me-6 kor pu si da ka ve bu li gveq ne ba. Se-vec de biT uni ver si tet Si kri zi su li mdgo ma re o ba Sev qmnaT da moTx ov ne bis aq tu a li za cia da viwy oT~, _ ga nacx a da à u di to ria 115~-is wev rma gi or gi Cix-la Zem.

sap ro tes to aq ci is dawy e bas ga mo-ex ma u ra Tsu -is stu den tu ri TviT mmar-Tve lo bis wi na mow ve vis pre zi den tis mo va le o bis Sem sru le be li bax va kvi-ri kaS vi li: `Cven da va a non seT, rom à u-di to ria 115~ geg mav da ken Wis yris pro-ce sis CaS las. maT qme de bas Se sa ba mi si pa su xi un da ga e ces sa u ni ver si te to sa zo ga do e bis mxri dan. da uS ve be li a, stu den tTa er Tma ga er Ti a ne bam mTe li uni ver si te ti `mZev lad aiy va nos~.

25 no em bers ̀ a u di to ria 115~-is wev-rTa Za lis xme viT Tsu -is I, II da III kor-pu seb Si gan Tav se bul 9 sa ar Cev no uban-ze ram de ni me sa a TiT ken Wis yris pro ce-si Sewy da. Seq mni li ,,des ta bi li za ci is” ga mo ar Cev ne bis dro e biT Se Ce re bis ga dawy ve ti le ba sa ub no sa ar Cev no ko-mi si e bis Tav mjdo ma re eb ma mi i Res.

`gvin da, rom stu den tu ri TviT-mmar Tve lo bis ie rar qi u li sis te ma Ta nas wo ri war mo mad gen lo bis sa xiT Ca va nac vloT. Ti To e ul stu dents eq ne ba sa ku Ta ri Ta vis war dge nis Se-saZ leb lo ba. II kor pus Si Ses vla co ta xniT dac vis war mo mad gen leb ma Seg-vizR u des, Tum ca ma inc mo va xer xeT ken Wis yris pro ce sis Se Ce re ba~, _ aR-niS na à u di to ria 115~-is wev rma gi or-gi sof ro ma Zem.

II kor pu sis pa ra le lu rad xmis mi-ce mis pro ce si Sewy da III kor pus Si gan-Tav se bul sa ar Cev no ub neb Sic, sa dac fsi qo lo gi i sa da ga naT le bis mec ni e-re ba Ta fa kul te tis de ka ni Ta mar ga-go Si Ze ga mo vi da da stu den tebs mo-la pa ra ke bis ma gi das Tan ga da nac vle ba Ses Ta va za. de kan ma ase ve isa ub ra Tsu --is stra te gi u li gan vi Ta re bis geg miT gaT va lis wi ne bu li cvli le be bis gan-xor ci e le bis Se sa xeb.

`stra te gi u li gan vi Ta re bis geg ma kar gi a, mag ram is exe ba mxo lod Tbi-li sis sa xel mwi fo uni ver si tets. Cven viTx ovT mas Sta bur cvli le bebs. ma ga-li Tad, pir da pi ri sa bi u je to da fi nan-se bi sa da ga re re fe ri re bis sa kiTx e bi sa xel mwi fo ne bis ga re Se ver mog var-de ba~, _ aR niS nes à u di to ria 115~-is war mo mad gen leb ma.

* * *sap ro tes to aq ci e bi sa da Se Ce re-

bu li sa ar Cev no pro ce sis mi u xe da vad xmis mi ce ma 10%-ze met ma amom rCe vel ma mo a xer xa. Se sa ba mi sad, Tsu -is stu den-tu ri TviT mmar Tve lo bis ar Cev ne bis cen tra lur ma sa ar Cev no ko mi si am ar-Cev ne bi le gi ti mu rad cno. ar Ce u lia 140 de le ga ti. moq me di ka no niT gaT va-lis wi ne bu li pro ce du re bis mi xed viT, ar Cev ne bi dan er Ti kvi ris gan mav lo ba-Si ces ko mo iw vevs stu den tu ri TviT-mmar Tve lo bis pir vel sxdo mas, sa dac

air Ce va pre zi den ti, ori vi ce- pre zi-den ti da da i niS ne bi an de par ta men te-bis xel mZRva ne le bi.

`cen tra lu ri sa ar Cev no ko mi si is ga dawy ve ti le biT, stu den tu ri TviT-mmar Tve lo bis ar Cev ne bi le gi ti mu-ri a. 20615 amom rCev li dan sa ku Ta ri po zi cia 2436 stu den tma da a fiq si ra, rac ka no niT gan sazR vrul mi ni ma lur zRvar ze me ti a. Cven gvaqvs dro, rom mi vi RoT da gan vi xi loT sa Civ re bi. am ar Cev neb ze yve la kan di da ti da re gis-tri re bu li iyo da mo u ki de be li kan di-da tis sta tu siT.

13 ub ni dan Se u fer xeb lad imu Sa-va 4-ma, 8 uba ni ram de ni me sa a Tis gan-mav lo ba Si iyo blo ki re bu li. es aris gar kve u li we se bis dar Rve va. Tsu-s aqvs dis cip li nu ri nor me bi, ro me lic vrcel de ba ro gorc Ta nam Srom leb ze, ase ve stu den teb ze. mo sa lod ne li a, rom zo gi er Ti stu den tis sa kiTx i, ro-me lic xels uS li da ken Wis yris pro-

cess, ga ni xi los eTi kis ko mi si am~, _ ga nacx a da ar Cev ne bis Se ma ja me bel bri fin gze Tsu -is stu den tu ri TviT-mmar Tve lo bis cen tra lu ri sa ar Cev no ko mi si is Tav mjdo ma rem de met re eg na-taS vil ma.

ces ko-s ofi ci a lur ga dawy ve ti le-bas à u di to ria 115-is~ wev re bi sap ro-tes to ta SiT Sex vdnen. stu den tu ri moZ ra o bis war mo mad gen leb ma sa pa su-xo bri fin gi ga mar Tes da par la men tis ga naT le bis, mec ni e re bi sa da kul tu-ris Tav mjdo ma res Tan Sex ved ra mo iTx-o ves. ase ve, ga moT qves va ra u di, rom stu den tu ri TviT mmar Tve lo ba ise ve ag rZe lebs saq mi a no bas, ro gorc ,,na ci-o na lu ri moZ ra o bis” xe li suf le ba Si yof nis dros _ pri vi le gi e bi par ti u-li aq ti viz mis sa nac vlod.

`Cven viTx ovT, rom yve la stu den-ti Ta na bar sas tar to pi ro beb Si iyos, hqon des Ta na ba ri wvdo ma fi nan sur Tu sxva re sur seb ze. Cve ni po zi cia ase Tia – ar Cev ne bi ara le gi ti mu ri a. co ta xniT Ta vi da va ne boT ka no niT ga we ril as-peq tebs. Cven ver va Ri a rebT ar Cev nebs le gi ti mu rad, ro de sac stu den te bis sa er To ra o de no ba Se ad gens 20 615-s da aqe dan mxo lod 10% cxad de ba ar-Cev neb ze. Cven vTxovT Sex ved ras par-la men tis ga naT le bis, mec ni e re bi sa da kul tu ris ko mi te tis Tav mjdo ma res, ga naT le bi sa da mec ni e re bis mi nistrs, pre mi er -mi nistrs _ ga na xor ci e lon yve la da pi re ba, rac mog vces. teq ni ku-ri mxa re mog va re bu li a, sa Wi roa mxo-lod po li ti ku ri ne ba. à u di to ria 115~ mxo lod Tsu- ze ar aris ori en ti-re bu li. viTx ovT, da iwy os ga naT le bis fun da men tu ri re for ma! vib rZviT uke-Te si so ci a lu ri da eko no mi ku ri po-li ti kis Tvis. gvin da, rom stu den tur sa er To sacx ov re bel Si ga um jo bes des sacx ov re be li pi ro be bi. Cve ni po zi cia ur ye vi a, vrCe biT me-6 kor pus Si da uke-Te si ga naT le bis Tvis brZo las vag rZe-lebT~, _ ga nacx a da à u di to ria 115~-is wev rma gi or gi Cix la Zem.

stu den tu ri TviT mmar Tve lo bis ar Cev ne bis Se sa xeb sa ku Ta ri po zi cia da a fiq si ra so ci a lur da po li ti kur mec ni e re ba Ta fa kul tet ze ar Ce u li de le ga te bis im na wil ma, ro me lic fa-kul te tis sab Wos wev ric gax da. maT aR niS nes, rom iT va lis wi ne ben stu den-tTa um rav le so bis po zi ci as, rom leb-mac sa ku Ta ri ar Ce va nis da fiq si re ba ver SeZ les da mzad ari an, ar Cev ne bis xe lax la ga mocx a de bis Sem Txve va Si, ken Wis yra Si mo na wi le o ba ki dev er-Txel mi i Ron.

na to obo la Ze

20615 amom rCev-li dan sa ku Ta ri po zi cia 2436 stu den tma da a-fiq si ra, rac ka-no niT gan sazR-vrul mi ni ma lur zRvar ze me ti a.

arCevnebi saprotesto aqciis fonze

me-6 korpusis piketireba24 noemberi, 2016

àuditoria 115~-is aqcia25 noemberi, 2016

saarCevno komisiis brifingi25 noemberi, 2016

TviTmmarTvelobis arCevnebi25 noemberi, 2016



4

par la men tis ga naT le bis, mec ni e-re bi sa da kul tu ris ko mi te tis Tav mjdo ma re ma ri am ja Si Tsu -is

req tors gi or gi Sar va Si Zes, Tsu -is stu-den tu ri TviT mmar Tve lo bis war mo mad-gen leb sa da à u di to ria 115~-is wev rebs 28 no em bers Sex vda. Sex ved ris Se de gad Se iq mna sa mu Sao jgu fi, ro me lic ,,u maR-le si ga naT le bis Se sa xeb” ka non Si Se sa-tan cvli le bebs mo am za debs. cvli le be bi ori prin ci pis _ stu den te bis Ta nas wo-ro bis uf le bis dac vi sa da sa fa kul te to sab Wo eb Si stu den te bis pir da pi ri we siT ar Ce vis mi mar Tu le biT gan xor ci el de ba. 5 de kem bers sa mu Sao jgu fis pir ve li Sex-ved ra ga i mar Te ba. umaR les sas wav leb-leb Si stu den tu ri war mo mad gen lo be bis op ti ma lu ri for mis Se sar Ce vad igeg me ba msof li o Si wam yva ni umaR le si sas wav leb-le bis ga moc di le bis Ses wav la, sa er Ta So-ri so da ara sam Tav ro bo or ga ni za ci e bis war mo mad gen le bis mow ve va. par la men tis ga naT le bis, mec ni e re bi sa da kul tu ris ko mi te tis Tav mjdo ma rem ma ri am jaS ma va ra u di ga moT qva, rom ka non Si Se sa tan cvli le bebs par la ments uk ve sa ga zaf xu-lo se si e bis dros wa rud ge nen.

`sak ma od xan grZli vi sa u ba ri gvqon-da à u di to ria 115~-is war mo mad gen leb-Tan. ma nam de Sev xvdi Tsu -is stu den tu-ri TviT mmar Tve lo bis wev rebs. mi maC ni a, rom stu den te bis Tvis uz run vel yo fi li un da iyos uni ver si te tis fi nan su ri re-sur se bis Ta na ba ri xel mi saw vdo mo ba. ase-ve, uni ver si te tis mar Tvi sa Tu sa u ni ver-si te to cxov re ba Si mo na wi le o bis Tvis Ta na ba ri Se saZ leb lo bis uz run vel sa yo-fad sa Wi roa cvli le be bis gan xor ci e le-ba. amis Tvis ar se bul re gu la ci eb Si stu-den tu ri TviT mmar Tve lo bi sa da sxva-das xva or ga ni za ci e bis mar Tvis sa kiTx-eb Tan da kav Si re biT ara er Ti cvli le ba da i geg me ba. ami tom sa mu Sao pro ce si uf-ro far To for mat Si un da gag rZel des, yve la da in te re se bu li mxa re un da Ca er-Tos. mzad var me di a to ris ro li Se vas ru-lo. Za li an mniS vne lo va ni a, rom pir ve li Se Tan xme ba uk ve miR we u lia da 5 de kem-bers, ko mi te tis ga far To e bu li sxdo mis for mat Si, sa mu Sao pro ce du reb ze Sev-Tan xmde biT, da viwy ebT à u di to ria 115~-is da sxva mxa re e bis sa ka non mdeb lo ini-ci a ti ve bis gan xil vas. Ce mi prin ci pu li Tan xmo ba, bu neb ri vi a, ar niS navs, rom ko-mi te tis sxva wev re bis Tan xmo bac ga ran-ti re bu li a. Cven gvin da, es pro ce si sa-

er Ta So ri so ga moc di le bis da sxva das xva mo de le bis ana li zis fon ze wa ri mar Tos, rac sa ka non mdeb lo ini ci a ti vis gan xil-vis kar gi pre ce den ti gax de ba. ma nam de ki vTxov stu den tebs, ga vag rZe loT kon-struq ci ul re Jim Si mu Sa o ba, gar kve u li pa u za ai Ron an Se a Ce ron pro tes ti, ra Ta stu den tebs swav lis Se u fer xe be li gag-rZe le bis sa Su a le ba mi e ceT.

aq ve da va ma teb, rom ara er Ti um niS-vne lo va ne si na bi ji uk ve ga da id ga Tsu -is req to ra tis mxri dan, ro me lic da kav Si-re bu lia fi nan su ri re sur se bis mar Tvis cvli le beb Tan, Se mu Sav da gan vi Ta re bis stra te gi is up re ce den to geg ma, ga re re fe ri re bis kuTx iT uk ve prog re su-li si ax le e bi a... zo ga dad, stu den te bis mxri dan gaJ Rer da Txov na, rom ar se bu-li ga dawy ve ti le be bi ar mo i cav des mxo-lod kon kre tul umaR les sas wav le bels da rom stu den tTa uf le be bis da sa ca vad ga ran ti e bi sa ka non mdeb lo do ne ze Se iq-mnas~, _ ga nacx a da par la men tis ga naT-le bis, mec ni e re bi sa da kul tu ris ko mi-te tis Tav mjdo ma rem ma ri am jaS ma.

umaR le si ga naT le bi sa da mec ni e re-bis Se sa xeb ka non Si Se sa tan cvli le beb ze mu Sa o bi sas da in te re se bu li sa zo ga do-e bis war mo mad gen le bis, stu den te bis, eq sper te bis far To Car Tu lo bis gar da, Tsu -is req to ris in for ma ci iT, igeg me ba stu den tu ri re fe ren du mis Ca ta re bac,

rac pro ce seb Si stu den tTa maq si ma lur Car Tu lo bas uz run vel yofs. gi or gi Sar va Si Zem, ase ve, ime di ga moT qva, rom à u di to ria 115~ ga da i nac vlebs kon-struq ci u li mo la pa ra ke be bis for mat Si da Tsu -is me-6 kor pus Si sas wav lo pro ce-si aR dge ba.

`Sex ved ra ze se ri o zu li sa kiTx e-bi gan vi xi leT stu den tur jgu feb Tan er Tad. aq sa ka ma To sa kiTx e bi nak le bad aris, prin ci pul do ne ze vTan xmde biT _ yve la stu dents un da hqon des Ta na ba ri uf le be bi da Se saZ leb lo be bis re a li ze-bis Ta na ba ri sa Su a le ba. rac Se e xe ba imas, Tu ra for miT gan va xor ci e lebT amas, es aris is sa kiTx i, ro me lic ga far To e bu-li ko mi te tis sxdo meb ze ga ni xi le ba. ar vsa ub robT mxo lod erT umaR les sas wav-le bel ze, sa u ba ria re for ma ze, rom lis gan xor ci e le ba Sic maq si ma lu rad un da Ca er Ton stu den te bi, sa er Ta So ri so or-ga ni za ci e bis war mo mad gen le bi, sa mo qa-la qo seq to ri... es gax lavT au ci le be li da kar gi praq ti ka.

Jur na lis ti kis mi mar Tu le bis stu-den tebs Te o ri u li leq ci e bi utar de baT sxva au di to ri eb Si. Tum ca, me-6 kor pus-Si gan Tav se bu lia ram de ni me au di to ri a, rom le bic spe ci a lu rad praq ti ku li kur se bis Se sas wav lad aris aR Wur vi li da ime di a, à u di to ria 115~ mox snis pi kets da ase Ti au di to ri e bis da niS nu le bis Se-

sa ba mi sad ga mo ye ne ba ma le gax de ba Se saZ-le be li~, _ ga nacx a da Tsu -is req tor ma gi or gi Sar va Si Zem.

par la men tis ga naT le bis, mec ni e re-bis da kul tu ris Tav mjdo ma res Tan Sex-ved ris or ga ni ze ba 26 no em bers Tsu -is req to ri sa da à u di to ria 115~-is Sex-ved ra ze ga dawy da. Sex ved ra me-6 kor-pus Si ga i mar Ta, sa dac stu den te bi gi or-gi Sar va Si Zes uni ver si tet Si ar se bu li prob le me bis, sa ka non mdeb lo cvli le be-bis au ci leb lo bis Se sa xeb esa ub rnen. Ta-vis mxriv, Tsu -is req tor ma à u di to ria 115~-is wev rebs im cvli le be bis Se sa xeb mi a wo da in for ma ci a, ro me lic uni ver-si tet Si uk ve dawy e bu li a. igu lis xme ba aka de mi u ri kon kur se bis Ca ta re bis axa li we si, ro me lic 2017 wli dan amoq med de ba da ro me lic pir da pir kav Sir Sia uni ver-si tet Si swav le bis xa ris xis zrdas Tan.

Se Tan xme bis mi u xe da vad, à u di to ria 115~-ma Tsu -is me-6 kor pu sis da to ve bis ga dawy ve ti le ba ar mi i Ro. stu den te bi pi kets mxo lod mas Sem deg mox sni an, Tu cvli le be bis gan xor ci e le ba re a lu rad da iwy e ba.

`Sex ved ris Se de ge bi ase Ti a: qal ba to-ni ma ri am ja Si eTan xme ba Cvens mo saz re bas imis Se sa xeb, rom sa u ni ver si te to fi nan-seb ze yve la stu dents Ta na ba ri wvdo ma un da hqon des. 1 ian vri dan Tsu- Si yve la stu dents eq ne ba Se saZ leb lo ba _ sa u ni-ver si te to gran ti mo i po vos ne bis mi e ri ti pis pro eq tis Tvis. Tan xebs ad mi nis-tra cia pri vi le gi re bu lad aRar gas cems (for ma lu rad ma inc). ko mi te tis Tav-mjdo ma re em xro ba am prin ci pis erov nul ka non mdeb lo ba Si asax va sac. ase ve, mTe li msof li os msgav sad, gve Tan xme ba, rom fa-kul te tis sab Wos wev re bi stu den teb ma Ta nas wo ri mo na wi le o bi sa da pir da pi-ri ken Wis yris gziT un da air Ci on. vTan-xmde biT, rom ka non Si am mi mar Tu le bi Tac cvli le be bia gan sa xor ci e le be li. 5 de-kem bers ga i mar Te ba sa ko mi te to mos me na stu den tTa sa u ni ver si te to pro ce seb-Si mo na wi le o bis for me bi sa da sa ka non-mdeb lo cvli le be bis Se sa xeb. sxdo ma Si yve las, ga re Se pi reb sac eq ne baT mo na wi-le o bis mi Re bis uf le ba. mTa va ri prob-le ma: qal ba ton ma ri am jaSs mi aC ni a, rom ko mi te tis egi diT un da Se iq mnas sa mu Sao

di a lo gis re Jim Siga da su li stu den te bi

sa er To moTx ov ne bi, Tum ca gan sxva ve-bu li ga mo xat vis for ma _ es is Zi-

ri Ta di di le ma iyo, ris ga moc kvi ris da sawy is Si Tsu -is VI kor pus ma ki dev er-Txel mi ipy ro me di is yu radR e ba.

yve la fe ri ki ase da iwy o: 24 no em bers sa Ra mos au di to ria 115-is war mo mad gen-leb ma Tsu -is VI kor pu si da i ka ves, ri Tac maT 25 no em bers da niS nu li stu den tu ri TviT mmar Tve lo bis ar Cev ne bi ga ap ro-tes tes.

VI kor pu sis pi ke ti re bam sas wav lo pro ce sis Se fer xe ba ga mo iw vi a. ad mi nis-tra ci is ga dawy ve ti le biT, leq ci a- se-mi na re bi, rom le bic VI kor pus Si un da ga mar Tu li yo, sxva das xva kor pu seb Si ga-da i ta nes. am faq tma Tsu -is so ci a lur da po li ti kur mec ni e re ba Ta fa kul te tis Jur na lis ti ki sa da ma sob ri vi ko mu ni ka-ci is stu den tTa na wi lis uk ma yo fi le ba da pro tes ti ga mo iw vi a.

pi ke ti re bis me-4 dRes, 28 no em bers isi ni VI kor pu sis win Se ik rib nen da à u-di to ria 115~-is wev rebs mo la pa ra ke bis ma gi das Tan das xdo ma sTxo ves. did xni a ni ka ma Tis Sem deg Sex ved ris da mo la pa ra-ke bis ad gi lad I kor pu si Se ir Ca.

au di to ri a Si Sek re bil ori ve mxa res sity viT mi mar Ta Jur na lis ti kis mi mar-Tu le bis leq tor ma Ta mar bel qa ni am, ro-mel mac yu radR e ba kon se su sis mniS vne-lo ba ze ga a max vi la da ori ve mxa res sim-Svi dis ken da ke Til go ni e re bis ken mo u wo-da: `ga sa ge bia ide a, ro mel sac vi zi a rebT

da ve Tan xme biT, Tum ca am Sem Txve va Si mniS vne lo va nia kon sen su si. ide as Tan ax-lavs ga mo xat vis for ma, rac ar un da iyos ra di ka lu ri da ar un da ar Rvev des sxvis uf le bebs. au ci le be lia sa er To enis ga-

mo nax va, rad gan es uni ver si te ti Cve nia _ yve la si a~, _ aR niS na man.

Sex ved ra ze mo ma val ma Jur na lis teb ma ga moT qves mo saz re ba, rom isi ni sru lad izi a re ben à u di to ri is 115~-is wev re bis moTx ov nebs, Tum ca ar eTan xme bi an iseT ra di ka lur qme de bebs, ro go ri caa sas-wav lo kor pu sis pi ke ti re ba.

so ci a lur da po li ti kur mec ni e re ba-Ta fa kul te tis Jur na lis ti kis da ma sob-ri vi ko mu ni ka ci is mi mar Tu le bis stu den-tma ni no ta ba Ru am pro tes tis prin ci pul, mag ram ara Za la dob riv for mebs da u Wi ra mxa ri: `Cven ar varT wi na aR mdeg ni, rom uke Tes ga re mo Si vis wav loT da amis sa Wi-ro e bas da au ci leb lo bas yve la vxe davT, mag ram yve la fers aqvs Ta vi si ga mo xat vis for ma. is, rom Cven sas wav lo pro ces Si gveS le ba xe li, mi u Re be li a. vTa va zobT maT, rom dav dgeT er Tad, ga ver Ti an deT er Ti ide is gar Se mo, Tum ca, Ta vis mxriv, mox snan pi ke ti, rom xe li ar Se e Sa los swav lis pro cess~, _ ga nacx a da man.

à u di to ria 115~-is moTx ov ne bi igi-ve a, rac ga zaf xul ze iyo _ umaR le si ga-naT le bis Zi re u li re for ma da umaR le si ga naT le bis Se sa xeb ka non Si 45-e mux lis ga uq me ba. aq ci is mo na wi lem, à u di to ria 115~-is war mo mad ge nel ma be qa bux ni kaS-vil ma sa xel mwi fos mxri dan ga mo Ce nil gul gri lo ba ze isa ub ra. mi si gan mar te-biT, am gva ri ra di ka lu ri gze biT isi ni yu radR e bis mipy ro bas cdi lo ben: àm pi-ke tis mi za nia xma ga va go noT sa xel mwi fos da ga va ge bi noT, rom uke Te si ga naT le ba gvWir de ba. pro tes ti gag rZel de ba ma nam, sa nam ar iq ne ba kon kre tu li cvli le ba. ga sa ge bi a, rom im moTx ov ne bis dak ma yo-

fi le bas da re for mas sak ma od di di dro sWir de ba, Tum ca Cven gvWir de ba kon kre-tu lad im na bi je bis da nax va, ro me lic dag var wmu nebs, rom es sa si ke To cvli le-be bi dawy e bu li a“, _ aR niS na man.

28 no em bers Tsu -is ad mi nis tra ci am VI kor pu sis pi ke ti re bis ga mo stu den tebs axa li cxri li da sas wav lo au di to re bi Ses Ta va za, ra mac pro tes tis axa li tal-Ra ga mo iw vi a. maT am je rad soc -po lis de-kan Tan da req tor Tan Sex ved ra mo iTx o-ves. stu den te bi acx a deb dnen, rom maT ar Se uZ li aT maR li vi dan III an IV kor pu seb Si sir bi li leq ci ebs So ris, gar da ami sa, ae ri aT uk ve da la ge bu li da sam sa xu reb-Tan Se Tav se bu li sas wav lo gra fi kic. „Cven ar vsa ub robT ul ti ma tu me bis eniT. Cven varT stu den te bi da gvsurs sas-wav lo pro ce sis gag rZe le ba nor ma lur pi ro beb Si, swo red ami to mac viTx ovT Sex ved ras de kan Tan da req tor Tan, ra-Ta ga vap ro tes toT maR liv Si leq ci e bis ga da ta na, rac prob le mebs uq mnis stu-den te bis wi nas war Seq mnil da wva le biT da la ge bul gra fiks. es pro ce si sak ma od did dros Tan aris da kav Si re bu li“, _ ga-nacx a da IV kur sis stu den tma ma ri am cis-ka riS vil ma.

`me eq vse~ kvlav pi ke ti re bu li a. teq-ni ki sa da au ci le be li pi ro be bis ga re Se dar Ce ni li Jur na lis ti kis mi mar Tu le bis stu den tebs ki ux de baT da e lo don mov-le ne bis gan vi Ta re bas, rom lis epi cen-trSic ax la uk ve Ta vad ari an Car Tu le bi.

ana uru Sa Zestudenti

`me eq vse Cve ni a~

sa par la men to ko mi te tis Tavmjdomaris wi na da de bastu den tebs ka non Si Se sa tan cvli le beb ze

me-5 gverdze

Sexvedra àuditoria 115~-is wevrebTan



5

jgu fi, ro me lic mo us mens yve las da Se-is wav lis sa er Ta So ri so ga moc di le bas. sa mu Sao jgu fis mra val Tvi a ni saq mi a no-bis Sem deg ar se bobs San si, rom sa ga zaf-xu lo se si a ze cvli le be bi Se vi des ka-non Si. dRes ara vin icis, es cvli le be bi ro go ri iq ne ba~, _ acx a debs à u di to ria 115~-is wev ri le van lor Tqi fa ni Ze.

amav dro u lad, à u di to ria 115~ ga-mo ricx avs Tsu -is stu den tu ri TviT-mmar Tve lo bis war mo mad gen leb Tan Ta-nam Srom lo bas: `sa bo lo od Sev Tan xmdiT, rom 5 de kem bers ga i mar Te ba ko mi te tis far To sxdo ma ,,u maR le si ga naT le bis Se sa xeb” ka non Si cvli le be bis Se ta nis Ta o ba ze, ro me lic gac no bi Ti xa si a Tis iq ne ba. gan xil va mo ewy o ba sa ja rod, sa-dac ne bis mi er da in te re se bul mxa res Se eZ le ba das wre ba. Tum ca, uSu a lod mo la pa ra ke be bis pro ce si wa ri mar Te ba ,,a u di to ria 115”-sa da ko mi tets So ris, rac ga mo ricx avs Cve ni da stu den tu ri TviT mmar Tve lo bis Ta nam Srom lo bas~, _ aR niS nu lia à u di to ria 115~-is mi er gav-rce le bul gan cxa de ba Si.

Tsu -is stu den tu ri TviT mmar Tve-lo bis war mo mad gen leb ma sa ka non mdeb lo ini ci a ti ve bis Se mu Sa ve ba Si mo na wi le-o bi sa da ne bis mi er da in te re se bul mxa-res Tan Ta nam Srom lo bis Tvis mzad yof na ga moT qves, Tum ca mi iC ne ven, rom is, rac Se iZ le ba Si da de bu le bis do ne ze uk ve ga-dawy ve ti li a, xe la xa li gan sjis sa ga ni ar un da gax des.

`Cve ni mi za ni a, Sev qmnaT uf ro jan sa Ri ga re mo stu den tu ri cxov re bis Tvis, ra-Sic igu lis xme ba me ti sa gan ma naT leb lo

pro eq ti, ri Tac Sev qmniT met praq ti kas, met ga moc di le bas da gveq ne ba pro fe si-

u lad gan vi Ta re bis uke Te si Se saZ leb-lo ba. ki dev er Txel aR vniS nav, rom Cven

mzad varT ne bis mi er ada mi an Tan saq mi a ni di a lo gis Tvis, rom lis mi za nic iq ne ba Se-deg ze ori en ti re bu li sa mo mav lo saq mi-a no ba da ara po pu liz mi. mniS vne lo va nia is, rom sa mu Sao re Jim Si ar un da mox des im sa kiTx eb ze msje lo ba, ro me lic uk ve Sec vli li a, mag: da fi nan se bis Ta na ba ri sis te mis dek la ri re bis pro ce si, ro me-lic umok les va da Si da iwy ebs fun qci o-ni re bas; sa fa kul te to sab Wo Si ar Ce vis pir da pi ri we si, ris sa fuZ vel zec Ca tar-da me-6 mow ve vis stu den tu ri TviT mmar-Tve lo bis ar Cev ne bi da sxva. kar gi iq ne ba, Tu ga viT va lis wi nebT erT mo ments _ ro-de sac gvin da cvli le ba da kon kre tu li Se de gi Se iZ le ba uf ro mar ti vi gze biT dad ges, ar un da ve Zeb deT rTuls gzas, ra Ta Zi ri Tad miz nad ga moC ndes saq me da ara po pu lis tu ri gan cxa de be bi~, _ aR-niS na bax va kvi ri kaS vil ma.

na to obo la Ze

sa par la men to ko mi te tis Tavmjdomariswi na da de ba stu den tebs ka non Si Se sa tan

cvli le beb zemeoTxe gverdidan

Sexvedra studenturi TviTmmarTvelobis wevrebTan

sajaro leqcia

sajaro leqcia Tsu-is zust da sa-bunebismetyvelo mecnierebaTa fakul-tetis studenturi TviTmmarTvelobis ganaTlebisa da mecnierebis departa-mentis iniciativiT gaimarTa. rogorc erT-erTi organizatori, mixeil iakobi-Ze ambobs, maT Segnebulad SearCies Tsu-is profesori, radgan sajaro leqciebis wasakiTxad, ZiriTadad, garedan iwveven leqtorebs da is resursebi, rac uni-versitets gaaCnia, gamouyenebeli rCeba: `gadavwyviteT, rom swored es resursi gamogveyenebina. pirvelad profesor Tengiz gordezianis leqcia _ `dedami-wis garsebi kanonzomierebidan paradoq-sebamde~ Catarda. Cven vnaxeT, rom stu-dentTa Zalian didi nawilisTvis amgvari leqciebi saintereso aRmoCnda da ami-tom, meore leqciisTvis aseve Cvens pro-fesors, ilia TavxeliZes mivmarTeT. misi sagani `maTematikis elementebi xelov-nebasa da bunebaSi~ Zalian popularulia studentebSi da arCevanic ar gagvWirve-bia. saubrebma `xumrobiT seriozulze da seriozulze xumrobiT~, didi dainte-reseba gamoiwvia~, _ aRniSna man.

leqcia eZRvneboda Temas: ̀ mebius-li-stingis zedapirebi da sxeulebi da maTi `saocari~ geometriuli Tvisebebi~. es iyo mcdeloba, demonstrireba momxdari-yo xumrobiT am useriozules sakiTxze, romelsac profesori ilia TavxeliZe 1999 wlidan utrialebs da, rogorc Ta-vad ambobs, zogierT SekiTxvaze pasuxs poulobs, zogierTze – vera.

zogadad, bunebaSi arsebuli forme-bi Zalze STambeWdavia, rogorc silama-ziT, aseve mravalferovnebiT. dRemde

daudgenelia, es formebi gansazRvraven maTTan dakavSirebul movlenebs Tu pi-riqiT, isini warmoadgenen raRac mov-lenis „bunebriv“ Sedegs. am uaRresad saintereso da globaluri amocanebis Seswavlas maTematika geometriuli mid-gomebiT axorcielebs.

leqciaze daisva kiTxva: erTi obie-qtis srulad gaWris Semdeg, ramden obie-qts miviRebT? magaliTad, erT purs Tu srulad gavWriT, miviRebT puris or na-Wers. aseve _ Tu Cven gvaqvs sxeuli, ro-melic martivad iqmneba furclis zolis (firfitis) gadakecviT da SewebebiT da am sxeuls Suaze gavWriT, miviRebT or na-wils. magram igive furclis erT mxares Tu erTxel gadavatrialebT, SevawebebT da miRebul figuras Suaze gavWriT, ukve miviRebT erT, magram gansxvavebul formas. amis Semdeg kidev ismis kiTxva: ra moxdeba Tu furclis erT mxares ara erTjer, aramed orjer an samjer gada-vatrialebT, SevawebebT da ise gavWriT? anu iwyeba raRac movlenaTa jaWvis Sedgena, romelic saWiroebs raRac ka-nonzomierebis povnas.

am sakiTxebze muSaoba axla ar dawye-bula. XVII saukunis dasawyisSi iohan kep-lerisa da galileo galileis gamokvle-vebma gamokveTa Zalze mniSvnelovani mo-sazreba, rom bunebrivi obieqtebis moZ-raobis traeqtoriis Seswavla mWidro-daa damokidebuli „klasikuri konusuri kveTebis“ (meore rigis wirebi) codnaze. es mosazreba kidev ufro gamyarda ser isaak niutonis mier msoflio mizidulo-bis kanonis aRmoCenis Semdeg. movlenis Seswavlis niutoniseuli midgoma arsiT

geometriuli iyo, magram mokle xanSi, meqanikasa da sxva sabunebismetyvelo mecnierebebSi kvlevisas, daiwyo zoga-dad maTematikuri (algebris, analizis, albaTobis Teoriis da sxv.) meTodebis farTod gamoyeneba da es procesi dRem-de Zalze aqtiurad mimdinareobs. unda aRiniSnos, rom am process xeli Seuwyo rene dekartisa da pier fermas mier ana-lizuri geometriis safuZvlebis Camoya-libebam, ramac kidev ufro gaafarTova geometriuli midgomebis gamoyeneba da SesaZlebeli gaxada analizuri formu-lebiT geometriuli formebisa da obie-qtebis moZraobis traeqtoriebis Cawera.

Tu cilindrs swavlobda antikuri mecniereba platonidan da aristotele-dan moyolebuli, ilia TavxeliZisTvis saintereso tipis sxeuli 1850-ian wlebSi germaneli mecnieris mebiusis mier iqna aRmoCenili. leqciaze profesorma Ta-vxeliZem studentebs auxsna, rogor mivida igi mecnieruli interesis obie-qtamde. ès amocana – ra mosdis drekad firfitas, Tavidan daisva qarTuli ma-Tematikuri mecnierebis patriarqis, ni-koloz musxeliSvilis mier. Semdeg ukve ilia vekuam Secvala es forma da ganixi-la cilindri. misi fundamenturi naSro-

mis dasaTaurebac swored amas exeba: `ci-lindruli garsebis Teoria~. xolo me am sakiTxTan movedi moskovis saxelmwifo universitetidan, sadac vswavlobdi di-ferencialuri gantolebebis yofa-qce-vas sxvadasxva areebSi. damainteresa _ rogor icvleba amonaxsni geometriuli formebidan damokidebulebaSi. anu ni-koloz musxeliSvilma ganixila drekadi firfita (zoli), ilia vekua swavlobda drekad cilindrs da davinteresdi _ ra moxdeba, Tu cilindris formas am axali formiT SevcvliT. am kvlevam gamiyvana udides frang maTematikosze gaspar mon-Jze _ es iyo safrangeTis respublikis erT-erTi fuZemdebeli, geometri, misma naSromebma didi roli iTamaSa imaSi, rom es figurebi – ganzogadebuli mebius-listingis sxeulebi _ Camewera formu-lebis saSualebiT. am sxeulebis separa-ciis, danawevrebis idea swored gaspar monJidan wamoviRe. Tumca, aRmoCnda, rom Tanamedrove analizi am formis sxeu-lebze ver gadadis da maTze analizi sx-vagvaradaa Sesaqmneli, radgan am geome-triul formebs Tavisi Sinagani Tviseba aRmoaCnda. rogor SemovitanoT masze ma-Tematikuri analizi, es momavlis saqmea~, _ ganacxada man.

es Tema ara mxolod maTematikis kuTxidanaa aqtualuri. leqciaze iT-qva, rom am sakiTxebis kvlevam Seqmna didi samecniero gaerTianeba, romelSic qarTvel mecnierebTan erTad CarTulia italieli, belgieli, frangi, iaponeli, portugalieli, holandieli da azerbai-janeli mecnierebi. magaliTad, belgie-li mecnieri iohan hilisi, am formebis SeswavlasTan botanikidan movida. igi daakvirda, rom yvela mcenaris Wrils aqvs simetriulisken midrekili forme-bi. man SeZlo e.w. superformulis da-

`xumrobiT seriozulze da seriozulze xumrobiT~ilia TavxeliZis sajaro leqcia maTematikaSi

me-11 gverdze

18 noembers studentTa is nawili, romelsac maTematikisa da movlenaTa kanonzomierebebisadmi gansakuTrebuli interesi aqvs, pirveli korpusis 214-e auditoriaSi Seikriba `xumrobiT seriozulze da seriozulze xum-

robiT sasaubrod~, _ swored ase erqva sajaro leqcias, romelic studentebisTvis universitetis zust da sabunebismetyvelo mecnierebaTa fakultetis asocireb-ulma profesorma, fizika-maTematikis doqtorma ilia TavxeliZem waikiTxa.

ilia TavxeliZe



6erTi nabijiT axlos afxazebTan

Tsu-is qarTul-afxazur urTierTobaTa samecni-ero–kvleviTi centris sab-Wos programis farglebSi dagegmilia afxazuri en-ciklopediis Seqmna. am droisTvis ra etapze imy-ofebiT?

zurab Sengelia, Tsu-is qarTul-afxazur urTierToba samecniero-kvleviTi centris direqtori:

_ Cven axali programis gan-xorcieleba daviwyeT, romlis mizania afxazuri eTno-kultu-ruli sivrcis aRwera, rac afxa-zuri enciklopediis Seqmnis winapiroba gaxdeba. proeqts er-Toblivad axorcielebs Tsu-is qarTul-afxazur urTierToba-Ta samecniero-kvleviTi cen-tri, arasamTavrobo organiza-cia `qarTul-afxazur urTier-TobaTa instituti” da saqarT-velos mecnierebaTa erovnuli akademiis afxazuri enisa da kulturis komisia. programaSi monawileobis survili afxazu-ri mxaris warmomadgenlebmac gamoTqves da SevTanxmdiT or principze _ 1. Tavdapirvelad vimuSavebT enciklopediuri leqsikonebis, magaliTad, afxa-zuri folkloris leqsikonis gamocemaze. 2. im SemTxvevaSi, Tu raime sakiTxTan dakavSire-biT gansxvavebuli xedva gveqne-ba, orive variants davbeWdavT, romlebic dasabuTebuli iqneba argumentebiTa da wyaroebiT. afxazeTSi mivlinebiT imyofe-bodnen Cveni TanamSromlebi Teo gicba da esma kokoskeria. maT moiZies masalebi da ukve wlis bolosTvis gamosacemad vamzadebT fotoalboms ,,afxa-zebi ermakovis SemoqmedebaSi”. aseve, vgegmavT leo ServaSiZis mier Seqmnili afxaz Tavad-az-naurTa sagvareulo gerbebis jer gamofenas, Semdeg ki gamo-cemas. igi gaxldaT saerTaSori-so Tavad-aznaurTa sazogadoe-bis kancleri, romelsac ufle-ba hqonda Seeqmna sagvareulo gerbebi, rasac didi adgili uka-via mis SemoqmedebaSi.

kargi iqneba, Tu afxazuri eTnokulturuli sivrcis aRwe-ris proeqtze meti mxardaWera iqneba. sasurvelia am progra-maSi qarTuli enciklopediis aqtiuri monawileoba, misi masa-lebisa da potencialis gamoye-neba. sawyenia, rom maTgan (dire-qtori – premier-ministris pi-radi warmomadgeneli ruseTTan urTierTobis sakiTxebSi zurab abaSiZe) daintereseba ar Cans. Cven mainc vagrZelebT muSaobas, Tumca maTi aqtiuri Tanamona-wileobis SemTxvevaSi programa gacilebiT swrafad amuSavde-boda.

Tqven, aseve, marTavT ga-mofenebs afxazeTis Temaze, gegmavT Tsu-Si afxazuri muzeumisa da biblioTekis gaxsnas. ra eqsponatebi gaqvT da ra saxis litera-tura iqneba afxazuri bib-lioTekis wignad fondSi?


_ SeiZleba welsve mova-xerxoT àfxazuri kuTxis~ da-fuZneba, romelic àfxazuri oTaxis~, Semdeg ki afxazuri mu-zeumis saxes SeiZens. muSaoba am mimarTulebiT daviwyeT, ukve

gvaqvs afxazeTSi SeZenili afxa-zuri Coxebi, afxazuri kver-Txi – alabaSa, romelic gvaris ufrosis kuTvnilebaa da, maga-liTad, Tu igi raime Sexvedraze ver wavidoda, alabaSas gzavni-da, rac niSnavda, rom Sexvedris ideas, Temas eTanxmeboda. gva-qvs, aseve, masalebi gamofeni-dan àfxazeTi dRes~, sadac war-modgenili gvqonda suraTebi, suvenirebi, gamocemebi, anu is yvelaferi, rac dRes afxazeTis quCebSi iyideba.

leila aviZba, Tsu-is qarTul-afxazur urTierToba samecniero-kvleviTi centris ufrosi specialisti:

_ afxazeTSi mudmivad dav-divar rogorc mivlinebiT, aseve, Cemi surviliT, radgan mTeli Cemi ojaxi iq cxovrobs. gamofenisTvis _ `Tanamedro-ve afxazeTi~ _ uamravi foto CamovitaneT. rac mTavaria, Ca-mogvaqvs iq gamocemuli gaze-Tebi, Jurnalebi, literatura. masalebs gvawvdian Cveni afxazi megobrebic.

nino berZeniSvili, Tsu-is qarTul-afxazur urTierToba samecniero-kvleviTi centris direqtoris moadgile:

_ axla vapirebT meore ga-mofenis mowyobas afxazeTis eTno-kulturis Temaze. maga-liTad, warmovadgenT eqspo-zicias lixnis saxalxo krebis Sesaxeb. lixnis saxalxo kreba-ze ikribebian uxucesebi da maT mier miRebuli gadawyvetilebe-bi dResac savaldebuloa afxa-zeTis politikur cxovrebaSi CarTuli adamianebisTvis.

rac Seexeba biblioTekas, Cven didi xania afxazur mxare-sTan mWidro kontaqti gvaqvs. afxazeTSi sagamomcemlo saqmi-anoba dabal donezea (ZiriTa-dad ruseTSi axerxeben wigne-bis beWdvas), Tumca vcdilobT, rac gamodis, CamovitanoT. am droisTvis sakmaod mdidari wignadi fondi gvaqvs. afxazeT-Si arian adamianebi, romlebic istorias xelaxla weren. es Zalian saintereso masalaa im adamianebisTvis, vinc ara mar-to qarTul-afxazuri konfli-qtiT, aramed afxazeTis isto-riiTac aris dainteresebuli. male mzad iqneba eleqtronuli katalogi. vfiqrob, am sakiTxiT gansakuTrebiT sauniversiteto sazogadoeba unda dainteres-des.

rogorc viciT, TqvenTan afxazuri sazogadoebis ramdenime warmomadgeneli TanamSromlobs. ras fiqrobs afxazTa nawili istoriis gadaweril vari-antze?


_ ra Tqma unda, gansxvave-buli azri arsebobs, afxazTa nawils ar moswons istoriis gadawerili varianti, Tumca iq arsebuli viTarebis gaTvalis-winebiT, amis Sesaxeb warmoud-genelia xmamaRla ganacxado. gmirobas veravis mosTxov.

rogor apirebT afxazuri radio `hara~-s aRdgenas,

romelmac 2008 wels Sewy-vita funqcionireba...


_ konfliqtis regulaciis procesSi erT-erTi mniSvne-lovani komponenti sazogadoe-bis informirebaa, maT Soris engurs miRma darCenili sazo-gadoebisac. Cven gvqonda afxa-zurenovani radio da viciT, mas ramxela Zala aqvs. afxazi xalxi ukve wlebia imyofeba rusuli propagandistuli wnexis qveS da esec naTels xdis _ medias ramdenad didi roli aqvs sazo-gadoebrivi azris formirebaSi.


_ radio `hara~-m 2008 wels funqcionireba Sewyvita obie-qturi mizezebis gamo. `hara~ afxazuri sityvaa da niSnavs `Cven~. axla afxazeTSi ukve ar-sebobs interneti da amJamad in-ternet-radios gakeTebas vapi-rebT. afxazur sazogadoebas mi-vawvdiT obieqtur informacias, ris naklebobasac isini ganicdi-an. es idea moewona saqarTvelo-Si evrokavSiris monitoringis warmomadgenlobas da radiosT-vis saWiro teqnikis gadmocemas Segvpirdnen. savaraudod, apa-raturas welsve miviRebT.

konfliqtis kvalifici-urad gaSuqebis mizniT Tqven CaatareT treningi qarTveli Jurnalistebi-sTvis. romeli mediasaSu-alebebis warmomadgen-lebma miiRes monawileoba da rogor warimarTa tren-ingi?


_ konfliqtis gaSuqebas sWirdeba garkveuli codna da gamocdileba. qarTveli Jur-nalistebi sakmaod seriozul Secdomebs uSvebdnen movlene-bis Sefasebisas. Cven da `saqarT-velos reformaTa asociaciam~ erToblivad gadavwyviteT tre-ningis Catareba, romelsac TiT-qmis yvela mediasaSualebis war-momadgeneli eswreboda, iyvnen blogerebic. Tema gaxldaT _ `konfliqti afxazeTSi da misi istoria~. treningi 8 saaTis gan-mavlobaSi mimdinareobda. Jur-nalistebs mivawodeT informa-cia qarTul-afxazuri konfli-qtis istoriis, afxazuri enis, eTnosis, tradiciebis da a.S. Sesaxeb. mzardi interesis gamo meore treningic CavatareT. treningis masalebi `saqarTve-los reformaTa asociaciis~ veb-gverdzea ganTavsebuli.

Tsu-is qarTul-afxazur urTierTobaTa samecnie-ro-kvleviTi centri sagan-manaTlblo saqmianobasac eweva. ramdenad didia in-teresi afxazuri zepirme-tyvelebis kursebis mima-rT?


_ afxazuri zepirmetyvele-bis kursebze miReba weliwad-Si erTxel cxaddeba. kursebi ufasoa da nebismier msurvels SeuZlia daswreba. miuxedavad afxazuri enis sirTulisa, sa-zogadoebaSi didi dainterese-baa. sxvaTa Soris afxazuri ena saintereso aRmoCnda gansxvave-buli profesiis adamianebisT-

vis. filologebisa da lingvi-stebis garda, dainteresdnen saerTaSoriso urTierTobebisa da informatikis mimarTule-bis studentebic. kursebisT-vis specialurad gamoveciT afxazuri zepirmetyvelebis gakveTilebi audio versiasTan erTad. kursdamTavrebule-bis nawils kavSiri aqvs afxaz TanatolebTan. ra Tqma unda, afxazebis reaqcia araerTgva-rovania _ aris negatiuric, neitraluric, Tumca, nebis-mieri adamianisTvis sasiamov-noa, rodesac mSobliur enaze esaubrebi.

afxazuri zepirmetyvele-bis kursebTan dakavSirebiT arasamTavrobo organizacia `Caixana~-s farglebSi reJisor-ma qeTi gigaSvilma dokumentu-ri filmi àfxazuri gakveTile-bi~ moamzada.

centris farglebSi ra mTargmnelobiTi samuSaoe-bi mimdinareobs?

esma kokoskeria, Tsu-is qarTul-afxazur urTierTobaTa samecniero-kvleviTi centris ufrosi specialisti:

_ TiTqmis yvela saxelmwi-fo uwyebis veb-gverdi qarTul, inglisur da afxazur enebze muSaobs. Cven uzrunvelvyofT afxazur enaze Targmnas. aseve, saqarTvelos saxalxo damcve-lis veb-gverdze ganTavsebul informaciasac afxazur enaze vTargmniT. paralelurad me da Lleila aviZba sazogadoebri-vi mauwyeblis afxazurenovani `moambis~ mTavari redaqtorebi varT.

saerTaSoriso doneze Tan-amSromlobis mxriv ra siax-leebia?


_ wels moldovaSi vimyo-febodiT me da esma kokoske-

ria, sadac afxaz mwerlebsa da lingvistebs SevxvdiT. mivlineba arasamTavrobo or-ganizacia „samoqalaqo inte-graciis da erovnebaTSori-si urTierTobebis centris“ farglebSi ganxorcielda. Sexvedris mizani proeqtis _ àfxazuri enis dacva afxaze-bis da qarTvelebis mier“ _ ganxorcielebaa, romelic ori nawilisgan Sedgeba – afxazuri enis korpusis Seqmna da qarT-veli da afxazi mwerlebis esee-bis orenovani krebulis gamo-cema.

aseve, vmonawileobdiT se-minarSi `kavkasiur enaTa leq-sikuri da tipologiuri mra-valferovneba. moculobiTi monacemTa bazis kodirebis meTodebi da modelebi~, rome-lic SvedeTSi lundis univer-sitetis enisa da literaturis centrsa da malmos universi-tetis enisa da lingvistikis (kavkasiaTmcodneoba) ganyo-filebaSi gaimarTa. Sedegad Seiqmna afxazuri enis mcire baza, romelic lundis univer-sitetis veb-gverdzea ganTav-sebuli.

aRsaniSnavia evrosabWos proeqti `sinqronuli Targ-manis treningi specialiste-bisTvis Tbilisidan da soxu-midan”. afxazuri enis 5-ma spe-cialistma Tbilisidan da 5-ma specialistma soxumidan am mimarTulebiT kvalifikaciis asamaRlebeli kursebi gavi-areT. afxazuri enis sinqro-nuli Targmanis specialiste-bis moZieba rTulia, amitom aseTi saxis proeqtebs didi mniSvneloba aqvs. zogadad, vcdilobT, Cveni moRvaweobis areali gavafarTovoT. sasia-movnoa, rom Cveni centris Se-saxeb ician da gviwveven msgav-si proeqtebis ganxorcielebi-sas.

moamzadanato obolaZem

siaxleebi qarTul-afxazur samecniero urTierTobebSi

sagamomcemlo, mTargmnelobiTi, saganmanaTleblo, sazoga-doebrivi _ Tsu-is qarTul-afxazur urTierTobaTa samec-niero kvleviT centrSi kompleqsuri muSaoba afxaz special-

istebTan erTad mimdinareobs. afxazuri enciklopedia, radio, biblioTeka, muzeumi... dagegmilia proeqtebi, romelic afxazebT-an erTi nabijiT gvaaxloebs. siaxleebia studentebisTvisac – Tu ratom da rogor SeiZleba iswavlon afxazuri ena.

qarTul-afxazur samecniero urTierTobebSi arsebul siaxleebze, aseve, xelis SemSlel Tu xelSemwyob faqtorebze Tsu-is qarTul-afxazur urTierTobaTa samecniero kvleviTi centris TanamSromlebs vesaubreT.

zurab Sengelia nino berZeniSvili



7rogor iqca levili samecniero-kulturul centrad?

maia toraZe

konferenciis mizani iyo sa-zogadoebis yuradRebis mipy-roba diasporas winaSe arsebul problematikaze. forumis mona-wileebma sxvadasxva Tematur jgufebSi isaubres diasporeb-Tan efeqtur TanamSromloba-ze, ganaTlebisa da mecnierebis sakiTxebisadmi axalgazrdobis damokidebulebaze, sxvadasxva qveyanaSi arsebuli qarTuli sakvirao skolebis strategi-ul mniSvnelobaze erovnuli identobis SenarCunebisTvis, qarTuli enis swavlebis sa-kiTxebze ucxoeTSi. forumis monawileebma aseve imsjeles ucxoeTSi mcxovreb qarTvel mecnierebTan erToblivi samec-niero kvlevebis mniSvneloba-ze, saqarTvelos sainvesticio garemosa da diasporasTvis am garemoSi damkvidrebis SesaZ-leblobebze.

forumis monawileebs mie-salmnen Tsu-is reqtori giorgi SarvaSiZe, diasporas sakiTxebSi saxelmwifo ministri gela dum-baZe, saqarTvelos sagareo saq-meTa ministri mixeil janeliZe, migraciis saerTaSoriso or-ganizaciis (IOM) misiis xelmZ-Rvaneli saqarTveloSi iliana derilova da migraciis poli-tikis ganviTarebis saerTaSo-riso centris (ICMPD) warmo-madgenelo saqarTveloSi zurab yorRanaSvili.

Tsu-is reqtorma giorgi SarvaSiZem levilis mamulis saqarTvelosaTvis gadmoce-maSi Setanili wvlilisTvis da universitetis winaSe gaweu-li gansakuTrebuli damsaxu-rebisTvis ivane javaxiSvilis medlebiT saxelmwifo ministri diasporas sakiTxebSi gela dum-baZe da saqarTvelos iusticiis ministri Tea wulukiani daa-jildova.

`madlierebiT aRvniSnav, rom universitets ramdenime unikaluri koleqcia gadmoe-ca. maT Soris, unda gamovyo ba-toni tieri beriSvili, romlis ZalisxmeviTac universitets gadmoeca mamamisis, mamia beriS-vilis arqivi, romelic saSu-alebas miscems Cvens doqtoran-tebsa da mkvlevrebs, rom Rrmad Seiswavlon is uaxlesi istoria, romelic gagvaCnia. Cven kidev erTi vali gvaqvs gadasaxdeli am adamianebis winaSe _ Cveni mkvlevrebi da istoriografebi Caebmebian im procesSi, rasac hqvia sabWoTa istoriografiis kliSeebis mocileba pirveli respublikis mTavrobis warmo-madgenlebisTvis, riTac aRdge-ba istoriuli samarTlianoba~, _ aRniSna giorgi SarvaSiZem.

gansakuTrebiT saintereso iyo forumis is seqcia, romel-zec isaubres levilis mamulis saqarTvelosTvis gadmocemaze da mis momavalze.

levili – qarTuli kulturis mcveli

safrangeTSi, parizidan 26 kilometrSi mdebareobs ulama-zesi sofeli levil-siur-orJi, igive levili.

es adgili gasuli sauku-nis 20-ian wlebSi saqarTvelos

pirveli respublikis devni-li mTavrobis TavSesafari da ZvalTSesalagi gaxda. aq inaxe-boda saqarTvelodan 1921 wels gatanili ganZeulobis nawili, maT Soris borjomis da lika-nis sasaxleebidan waRebuli uZvelesi suraTebi, romlebic amJamad saqarTvelos xelov-nebis muzeumSia daculi, aq cxovrobda `graalis mcveli~ eqvTime TayaiSvili, aq daido bina qarTulma sulma mas Semdeg, rac samSoblodan gadaxvewilma da gandevnilma adamianebma Tav-Sesafari hpoves.

am adgils Tavisi istoria aqvs. 1922 wels parizSi myof-ma saqarTvelos devnilma mTavrobam sakuTar saxelze, magram saxelmwifos saxsrebiT, levilSi mamuli SeiZina da iq dasaxlda. mamulis centralur adgilas dgas 3 sarTulia-ni Sato (cixe-simagre), sadac cxovrobdnen noe Jordania, noe ramiSvili, qaquca Coloy-aSvili, akaki Cxenkeli, eqvTime TayaiSvili da sxva gamoCenili qarTvelebi.

levilis mamuli, miuxeda-vad imisa, rom saqarTvelos saxelmwifo TanxebiT iyo SeZe-nili, Zalian didxans iyo kerZo mflobelobaSi, radgan, sabWoTa kavSiri pretenzias acxadebda mis mier okupirebuli respu-blikebis kerZo sakuTrebebze msoflios masStabiT. devnilma xelisuflebam, imis molodinSi, rom odesme saqarTvelo Tavad SeZlebda sakuTari teritori-is gankargvas, mamuli gaaforma, rogorc kerZo sakuTreba, ramac es teritoria gadaarCina da sa-qarTvelos Semounaxa.

noe Jordanias gardacvale-bis Semdeg danarCenma mflobe-lebma gadawyvites, rom mamuli aucileblad gadmoecemoda saqarTvelos mas Semdeg, rac saqarTvelo damoukideblo-bas moipovebda. am faqtis da-madastureblad arsebobs maTi anderZic, romelsac xSirad `sindisis anderZsac~ uwodeben. Tavdapirvelad levils 7 mflo-beli hyavda. bolo dros ki igi 5 ojaxis mflobelobaSi iyo.

25 wlis win daiwyo moZrao-ba mamulis dasabruneblad. Catarda sadiagnostiko samu-Saoebi, romelic saqarTvelos mTavrobam daafinansa.

2011 wlis 23 maiss sazeimod moewera xeli memorandums `levilis mamulis saqarTve-losTvis gadacemis Sesaxeb~. am memorandumiT saqarTvelos mTavrobam valdebuleba aiRo, rom levili, rogorc kul-turul-istoriuli centri, ufro metad ganaviTaros da ar Seucvalos kulturuli cen-tris daniSnuleba.

2016 wlis 23 seqtembers ma-muli oficialurad gadmoeca saqarTvelos. gadmocemis aqts saqarTvelos mTavrobis mxridan xeli moawera diasporas sakiT-xebSi saqarTvelos saxelmwifo ministrma gela dumbaZem, xolo franguli mxaridan xelmomwer-ni iyvnen saqarTvelos demokra-tiuli respublikis (1918-1921) mTavrobis wevrTa ojaxebis warmomadgenlebi _ noe Jor-danias, noe ramiSvilis, akaki Cxenkelis, samson fircxalavas,

evgeni gegeWkoris STamomavle-bi. istoriuli aqtis xelmowe-ris ceremonias saqarTvelos iusticiis ministri Tea wulu-kiani, saqarTvelos sagareo sa-qmeTa ministris moadgile gigi gigiaZe, saqarTvelos sagangebo da sruluflebiani elCi safran-geTis respublikaSi _ ekateri-ne siraZe-delone, saqarTvelos sagangebo da sruluflebiani despani safrangeTSi _ goCa ja-vaxiSvili, q. levilis meriisa da qarTuli diasporas warmomad-genlebi eswrebodnen.

gadawyda, rom safrangeTis qarTuli miwa xelmisawvdomi iq-neba studentebis, mecnierebisa da mkvlevrebisTvis. amave teri-toriaze iqneba biblioTeka, arqi-vi da muzeumi, romelic momaval Taobebs 1918-1921 wlebis pirveli respublikis istorias gaacnobs. aqve Seiqmneba qarTuli akademia, romlis farglebSic qarTvel mecnierebs eqnebaT saSualeba _ dahyon iq garkveuli dro.

`mkvlevrebisTvis, studen-tebisTvis, mxatvrebisTvis, mu-sikosebisTvis gamoiyofa gan-sazRvruli sivrce. maT Soris sacxovrebeli oTaxebi, sadac SeeZlebaT, rom darCnen da imu-Saon. amas eqneba Zalian didi mniSvneloba safrangeTsa da sa-qarTvelos Soris kulturuli, mecnieruli da sxva mimarTule-biT TanamSromlobis ganviTare-bisTvis“, _ ganacxada mamulis gadmocemis Semdeg mediasTan saubarSi saqarTvelos premier-ministrma giorgi kvirikaSvilma.

`Cven im dokumentSi, romels-ac xeli movawereT, CavwereT, rom levilSi ar iqneba aravin, garda mecnierebisa, studente-bisa da xelovanebisa, romlebic Cavlen, icxovreben rotaciis principiT maTTvis gamoyofil oTaxebSi da imuSaveben im mdi-dar arqivze, romelic levil-Si inaxeba. mis marTvaSi ki, sa-qarTvelos mTavrobasTan erT-

ad, CarTuli iqnebian qarTuli diasporas warmomadgenlebi _ qalbatoni iren ciciSvili da batoni tieri beriSvili, rom-lebmac didi wvlili Seita-nes mamulis saqarTvelosTvis gamocemis saqmeSi~, _ aRniSna Tea wulukianma, romelmac dia-sporas sxva warmomadgenlebTan erTad gansakuTrebuli madlo-ba gadauxada levilis mers erik brevis da saqarTvelos sagan-gebo da sruluflebian despans safrangeTis respublikaSi goCa javaxiSvils.

levili – xidi saqarTvelosa da

safrangeTs Soris

Sato levilis gadmocemas mniSvnelovan movlenad afase-ben rogorc qarTuli diaspo-ras, aseve diplomatiuri kor-pusisa da franguli mxaris war-momadgenlebic.

tieri beriSvili, qarTvel xalxTan megobrobis franguli kulturis asociaciis – `gaumarjos saqarTvelos~ – prezidenti, sazogadoeba `qarTuli keras~ Tavmjdomaris moadgile, levilis mamulis gadmocemasTan dakavSirebiT yvelaze Zveli xelmomweri:

_ jer kidev 90-ian wlebSi ma-maCemma gadmosca saqarTvelos 450 kg. arqivi, axla me gadmoveci universitets 130 kg. darCenili arqivi, es Zalian mniSvnelova-nia, radgan aman saSualeba misca universitets gaexsna pirveli respublikis kvleviTi centri. es arqivebi kargad aris daculi da xelmisawvdomia dainterese-buli pirebisTvis. bednieri var, rom vmuSaob am kvleviTi cen-tris TanamSromlebTan. maTTan urTierTobaSi mec axalgazrda mgonia Tavi.

erik brevi, levilis meri:_ levilis saqarTvelosT-

vis dabrunebas qarTul-fran-guli urTierTobis gamyare-bisTvis gadadgmul kidev erT nabijad miviCnev. istoriulma pirovnebebma, romlebic 1921 wels saqarTvelodan levilSi Camovidnen, Zalian mWidro ur-TierTobebi daamyares levilis mcxovreblebTan da es adgili dRemde inaxavs maT xsovnas. Sa-tos dabrunebaSi, saqarTvelos mTavrobasTan erTad, didi wv-lili Seitana levilis meriam da frangulma mxaremac. am ur-TierTobebidan gamomdinare, mi-viCnev, rom levili darCeba ro-gorc qarTul, ise frangul na-wilad, rac am ori qveynis isto-riisTvis mniSvnelovania. aq dagegmilia araerTi saintereso proeqtis ganxorcieleba, raSic Cveni skolebis moswavleebi da franguli mxarec CaerTveba. xazgasmiT unda aRvniSnoT, rom levili mosaxleobisTvis Riaa da is funqcias ar Seicvlis. CvenTvis levili aris xidi fran-gebsa da qarTvelebs Soris.

goCa javaxiSvili, saqarTvelos sagangebo da sruluflebiani despani safrangeTis respublikaSi:

_ rogorc iciT, levilis ma-mulis mesveurTa survili iyo, rom is saqarTvelos samsaxurSi Camdgariyo da mis cxovrebaSi CarTuli yofiliyo Tbilisis saxelmwifo universiteti.

rac Seexeba universitets, vfiqrobT, rom gavmarToT er-Toblivi konferenciebi da RonisZiebebi, romlebic xels Seuwyobs ara mxolod fran-gul-qarTuli urTierTobebis gamyarebas, aramed qarTuli istoriisa da kulturis popu-larizacias. Cven evropas unda vuTxraT, rom demokratia arc guSin da arc 90-ian wlebSi ar dagviwyia. gvqonda pirveli respublika, romelic eyrdno-boda garkveul tradiciebs da man datova iseTi memkvidreoba Tavisi reformebiT, konstitu-ciiT, institutebiT, romelic dResac aqtualuria evropul demokratiul RirebulebebSi, maT Soris, agraruli reforma, qalebisTvis saarCevno xmis uf-lebis micema, umciresobaTa sa-kiTxi da bevri sxva.

* * *forumma _ `qarTuli

diaspora _ dRevandeloba da gamowvevebi~ _ muSaoba daasrula.

iwyeba levilis reabi-litaciis rTuli gza da ixs-neba axali asparezi qarTve-li mecnierebisa da kultu-ris moRvaweebisTvis.

17 noembers ivane javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelm-wifo universitetma diasporas sakiTxebSi saqarTvelos saxelmwifo ministris aparatis organizebiT gamarTul

konferencias, `qarTuli diaspora _ dRevandeloba da gamowveve-bi~ _ umaspinZla. forumis muSaobaSi monawileobdnen saqarT-velos mTavrobis, diplomatiuri korpusis, sapatriarqosa da qa-laq Tbilisis meriis warmomadgenlebi, ucxoeli stumrebi.

levilis mamuli



8

Tamar dadiani

fotosuraTebi Cvens Tvalwin acocx-lebs levilis mamulis gadmocemasTan dakavSirebul ceremonials (2016 w), aqvea mamulis dabrunebisTvis warmoebuli mo-laparakebebisa da misi wevrebis, asocia-cia „qarTuli keras“ prezidentebis fo-toebi. aseve gamofenilia saqarTvelos demokratiuli respublikis mTavrobis arqivis dabrunebis ceremonialis amsax-veli fotoebi, levilSi gamarTuli Ro-nisZiebebis da dResaswaulebis, levilis mamulSi mcxovrebi politikosTa ojaxe-bis, levilis mamulis mflobelebis fo-tosuraTebi.

gamofenis gaxsnaze Tsu-is reqtors giorgi SarvaSiZes asociacia „gaumar-jos saqarTvelos“ (safrangeTi) prezi-dentma, „qarTuli keras“ wevrma tieri beriSvilma mamamisis, saqarTvelos de-mokratiuli respublikis mTavrobis ar-qivis Semnaxveli komisiis wevris, mamia beriSvilis arqividan ramdenime uni-kaluri dokumenti da qarTuli politi-kuri emigraciis warmomadgenlebis 70-ze meti foto gadasca. tieri beriSvilis TqmiT, gadmocemul masalebSi ,,social-demokratiuli partiis sazRvargareTis ofisis” 1957 wlis oqmebia warmodgenili. aseve aris uamravi Zveli da axali foto.

„sul cota xnis win Tbilisis saxelm-wifo universitetis muzeumSi ,,pirve-li respublikis muzeumi” da „pirveli respublikis kvleviTi centri“ gaixsna, romelic gzas gauxsnis qarTvel mkvle-vrebs safuZvlianad Seiswavlon saqarT-

velos istoriis urTulesi periodi. CemTvis didi mniSvneloba aqvs demokra-tiuli respublikis kvleviT centrTan urTierTobas. swored am centris meS-veobiT iTargmna Cemi wigni _ „1880-1953 wlebis qarTuli social-demokratia“, _ ganacxada tieri beriSvilma.

`rogorc levilis meri, Cemi misiaa, yvelaferi gavakeTo, raTa davexmaro sa-qarTvelosa da levilis qarTul keras maTi survilis ganxorcielebaSi, ise rom ar daikargos franguli istoriis kva-li“, _ ganacxada CvenTan saubarSi qalaq levilis merma erik brevma.

qarTuli diasporas problemebsa da maTi gadawyvetis gzebze gvesaubra mi-graciis saerTaSoriso organizaciis (IOM) misiis xelmZRvaneli iliana deri-lova, romelmac xazi gausva sazRvarga-reT myofTa mxardaWeris aucileblobas, maTi potencialis efeqtur gamoyenebas qveynis ganviTarebis mimarTulebiT. „qarTul emigracias ufro metad so-cialuri xasiaTi aqvs, risi mizezic gax-da saqarTveloSi arsebuli politikuri krizisi, eTnokonfliqtebiT da gardama-vali etapiT gamowveuli socialur-eko-nomikuri problemebi.

dReisTvis msoflios aTobiT qveya-naSia qarTuli diaspora. ucxoeTSi mc-xovrebi qarTvelebis didi nawili aqtiu-rad aris CarTuli mimRebi qveynis sazoga-doebriv da politikur cxovrebaSi, amave dros, aqtiur moRvaweobas eweva qarTuli kulturis propagandisa da ganviTare-bisTvis, iqmneba kulturis centrebi, aya-libeben enis Semswavlel wreebs, Semoqme-debiT gaerTianebebsa da a.S.

mniSvnelovania migrantuli da dia-sporuli organizaciebis ganviTarebis potencialis gamovlena, rac gulisxmobs diasporuli organizaciebis miznobriv mxardaWeras da dafinansebas, kontaqte-bis damyarebas im qalaqebis da regione-bis adgilobriv xelisuflebasTan, sad-ac imyofebian saqarTvelos migrantebi da diasporuli organizaciebi, raTa mo-xerxdes am organizaciaTa mxardaWeris erToblivi uzrunvelyofa. unda Sevimu-SaoT rekomendaciebi, romelic gaaZlie-rebs sazRvargareT myofTa mxardaWeras da maTi potencialis gamoyenebas qveynis ganviTarebis saqmeSi“, _ ganacxada ilia-na derilovam.

gamofena Tsu-Si diasporas sakiTxebSi saqarTvelos saxelmwifo ministris apa-ratis mier organizebuli konferenciis

`qarTuli diaspora _ dRevandeloba da gamowvevebi” farglebSi gaimarTa. amave RonisZiebis egidiT, universitetis saa-qto darbazis foieSi afxazeTidan dev-nili mxatvrebis: daviT baZaRuas, nugzar mgalobliSvilis, daviT Wedias Semoqme-deba gamoifina.

„am gamofeniT Cven vadasturebT, rom afxazeTi kvlav cocxalia. Cven viyaviT megobrebi, varT da viqnebiT! sul cota xnis win gamoveciT ori albomi, sad-ac qarTvel mxatvrebTan erTad afxazi mxatvrebic arian warmodgenilni. marTa-lia, dRes afxaz kolegebTan komunikacia mxolod socialuri qselebiT gvaqvs, ma-gram, imedia, momavalSi ufro mWidrod viTanamSromlebT“, _ ganacxada mxat-varma, saqarTvelos parlamentis wevrma nugzar mgalobliSvilma.

gamofena „levil-siul-orJis qarTuli mamuli 1922-2016“

Tsu-Si 17 noembers gamofena „levil-siul-orJis qarTuli mamuli 1922-2016“ gaixsna, romlis organizatoria Tsu-is biblioTekis saqarTvelos demokra-tiuli respublikis Semswavleli centri.

eqspoziciaze warmodgenilia biblioTekaSi daculi dokumentebi, romlebic asaxavs levilis mamulis saqarTvelos demokratiuli respublikis mTavrobis mier Sesyidvas, memkvidreobisa da marTva-gamgeblobis sakiTxebs, saqarTvelos demokra-tiuli respublikis mTavrobis wevrTa werilebsa da pirad dokumentebs, fotoko-laJs levilis mamulisa da iq mcxovrebi qarTveli politikuri emigrantebis Ses-axeb.

`saqarTvelos warmatebul evrointegracias, SromiTi ur-TierTobebis sferoSi umaR-lesi akademiuri codnis mqone specialistTa momzadebasa da qveyanaSi SromiTi regulacie-bis saerTaSorisod aRiarebuli standartebis danergvas emsa-xureba Tbilisis saxelmwifo universitetis, kavkasiis uni-versitetis da qarTul-ameri-kuli universitetis erToblivi samagistro programa: evropuli integracia da SromiTi urTier-Tobebi, romelic 2013 wlidan warmatebiT funqcionirebs~, _ iTqva 25 noembers Tbilisis sa-xelmwifo universitetSi gamar-Tul programis ganaxlebul pre-zentaciaze.

rogorc RonisZiebaze aRiniSna, sa-magistro programa _ `evropuli inte-gracia da SromiTi urTierTobebi~ in-terdisciplinuri da intersauniver-siteto programaa, romlis ZiriTadi mimarTulebebia: ekonomikis politika, dasaqmebis politika evrokavSirSi, ke-TildReobis saxelmwifo evropuli modelebi, SromiTi urTierTobebi da socialuri dialogi, evropis sakanon-mdeblo regulaciebi adamianis ufle-baTa da SromiT urTierTobebSi da sxva.

programis koordinatoris, Tsu-is socialur da politikur mecniere-baTa fakultetis profesoris iago kaWkaWiSvilis informaciiT, A am uni-versitetebSi programis ganxorcie-leba SesaZlebeli gaxda evrokomisiis tempus-tasisis programis finansuri xelSewyobiT, romlis pirveli etapi warmatebiT dasrulda da xeli moewera axal SeTanxmebas.

`es programa unikaluria imiTac, rom igi saqarTveloSi SromiTi ur-TierTobebis Tanamedrove evropuli

politikis danergvas uwyobs xels, ama-sTan, es aris interdisciplinuri, da rac mTavaria, intersauniversiteto er-Toblivi programa, rac pirveli prece-dentia saqarTveloSi. unda iTqvas, rom programas akreditaciis, misi xarisxis Semowmebis Tu administrirebis Tval-sazrisiT sirTuleebic axlavs, magram am problemebis mogvarebisken nabijebi ukve gadaidga da imedi gvaqvs, rom am sami universitetis TanamSromloba mo-mavalSi ufro nayofieri gaxdeba. dRes, aseve, movawereT xeli momavali samwlia-ni TanamSromlobis Sesaxeb axal xelSe-krulebas, romlis Tanaxmad, Tbilisis saxelmwifo universiteti kavkasiis universitetTan da qarTul-amerikul universitetTan erTad valdebulebas iRebs, rom am urTierTTanamSromlobis xarisxi instituciurad gamyardes~, _ ganacxada iago kaWkaWiSvilma.

ganaxlebuli programis prezenta-cias daeswrnen partniori universite-tebis warmomadgenlebi da programis ucxoeli kuratorebi, romlebmac er-Toblivad dauWires mxari urTierTTa-namSromlobis gagrZelebas da saqarT-veloSi Sromis politikis evropuli modelebis swor da Tanmimdevrul Se-muSavebas. P

* * *samagistro programis mniSvneloba-

ze TavianTi mosazreba studentebmac gagviziares.

oTar grigolia, magistranti:_ CemTvis es programa warmatebuli

aRmoCnda, rogorc swavlis, aseve da-saqmebis kuTxiTac. Tbilisis saxelm-wifo universitetSi da bulgareTis universitetSi miRebuli codna gaxda imis garanti, rom amJamad dasaqmebuli var jandacvis saministroSi, Sromis inspeqciaSi, sadac Cemi specialobiT vmuSaob.

mariam oTiaSvili, evropuli inte-graciisa da SromiTi urTierTobebis magistri:

_ saintereso iyo swavlis procesi, gansakuTrebiT gamovyofdi gacvliT komponents _ me bulgareTis ekono-mikis skolaSi gaviare saswavlo kursi, sadac maRalkvalificiuri speciali-stebi gvikiTxavdnen leqciebs. mniSv-nelovania, rom am programaze swavleba qarTulenovania da, sxva mimarTulebe-bisgan gansxvavebiT, naTargmni saxelmZ-Rvaneloebic gvqonda, Tumca, pre-zentaciebi inglisurad gavakeTeT da kvlevis nawilic inglisurad davwereT, kvleva saqarTveloSic CavatareT. swo-

red am saswavlo programis farglebSi saqarTvelos 5 regioni moviare. Cemi kvleva axalgazrdobis dasaqmebis pro-blemebs exeboda da saintereso masalac davagrove. CemTvis mniSvnelovania, rom am problemaze dRevandel prezenta-ciaze qarTul-amerikuli universite-tis prezidentma maikl qaugilmac isau-bra. mixaria, rom proeqti grZeldeba da momavalSi sxva studentebsac miecemaT saSualeba am saintereso samagistro programaSi CaerTon da TavianTi gamoc-dileba praqtikulad ganaxorcielon.

SurTxia beroSvili

samagistro programa: evropuli integracia da SromiTi urTierTobebi



9

Tsu-s morfologiis in-stitutSi xelovnuri gul-filtvis axali aparati Sei-qmna, romelic gulis uecari gaCerebis SemTxvevaSi adami-anis organizmSi sisxlis mi-moqcevas uzrunvelyofs. aparatis mTavari upirate-soba misi originaluri kon-struqciis sisxlis tumboa, romelic venuri sistemidan miRebuli sisxlis JangbadiT gamdidrebis Semdeg arteri-ul kalapotSi gadatumbviT gulis funqcias asrulebs. msoflios masStabiT analo-giuri aparatebis sakmaod be-vri modeli arsebobs, Tumca Catarebuli cdebis Sedegad dadginda, rom morfologiis institutSi Seqmnil aparats ukeTesi mediko-biologiuri maxasiaTeblebi gaaCnia. maga-liTad, tumboSi gavlisas ga-moiricxeba sisxlze travmu-li zegavlena, tumbos gaaCnia rogorc venuri, ise arte-riuli sisxlnakadis warmoqm-nis SesaZlebloba, romelTa parametrebi organizmSi si-sxlis mimoqcevis fiziolo-giur maxasiaTeblebTan ma-qsimalurad miaxloebulia. tumbos konstruqciaze gace-muli saqarTvelos patentis avtorebi arian morfologiis institutis wamyvani mecnier-TanamSromlebi, profesorebi nodar xodeli da zurab Cxai-Ze. aRsaniSnavia, rom saqarT-veloSi xelovnuri sisxlis, xelovnuri gulis, xelovnuri sisxlmimoqcevis aparatebis SemuSavebis problemebze mu-Saoba jer kidev sabWoTa kav-Siris periodSi mimdinareob-da k. erisTavis saxelobis eqsperimentuli da klinikuri qirurgiis institutSi. mos-kovSi am problemebze momuSa-ve or centrTan erTad qarT-vel mecnierTa miRwevebi im-denad STambeWdavi gaxldaT, rom 1979 wels xelovnuri gu-lis TematikiT Catarebuli sabWoTa kavSirisa da aSS-is pirveli simpoziumi TbilisSi gaimarTa. ideebi, romlebsac axla morfologiis institu-tis mecnier-TanamSromlebi axorcieleben, saTaves swo-red am periodidan iRebs.

eqsperimentuli nimuSi

originaluri xelovnuri gul-filtvis aparatis sac-deli nimuSi SoTa rusTavelis samecniero fondis sagran-to dafinansebiT, 2012-2014 wlebSi Seiqmna. proeqti pro-fesorebma nodar xodelma da zurab CxaiZem morfologiis institutis TanamSromelTa jgufTan erTad waradgines. aRsaniSnavia, rom es gaxlavT eqimebis mier kustarulad Se-qmnili eqsperimentuli apara-ti, anu medikosebma itvirTes inJiner-meqanikosebis funq-ciac.

`es aparati eqsperimen-tuli nimuSia, romelsac sx-vadasxva saxis cxovelebze (bocvrebze, ZaRlebze, cxvreb-ze) daavadebebis da mkurnalo-bis meTodebis modelirebisas viyenebT. eqsperimentis dros xdeba cxovelis guls gaCere-ba 10-15 wuTamde, Semdeg stan-dartuli, saswrafo meTodiT, specialuri kanulebiT xor-cieldeba aparatis mierTeba cxovelis gul-sisxlZarRvTa sistemasTan da iwyeba sisxlis xelovnuri mimoqceva. amiT, gaCerebuli gulis pirobebSi, xelovnuri sisxlmimoqceva uzrunvelyofs sasicocxlo organoebis (pirvel rigSi Tavis tvinis) saTanado ener-gouzrunvelyofas. aseT piro-bebSi SesaZlebelia gulis mu-Saobis spontanuri aRdgena. am droisTvis Catarebuli eqspe-rimentebi adasturebs Cvens mier SemuSavebuli xelovn-uri gul-filtvis aparatis da xelovnuri sisxlmimoqce-vis upiratesobebs klinikaSi sayovelTaod miRebul, reani-maciis standartul meTodeb-Tan SedarebiT”, _ ganacxada profesorma nodar xodelma.

kvlevebisTvis mzadeba

morfologiis institu-tis mecnierTa jgufi, nodar xodelisa da zurab CxaiZis xelmZRvanelobiT, xelovn-uri gul-filtvis aparatis preklinikuri kvlevebisTvis mzadebas iwyebs. kvlevebis Sedegebis sarwmunoobis sa-Tanado donis misaRwevad au-cilebelia eqsperimentebis uzrunvelyofa monacemTa mo-nitoringis uaxlesi xelsawy-oebiTa da sakmaod ZviradRi-rebuli aparaturiT. amitom, dRes, kvlevebis finansuri uzrunvelyofis dabali done mniSvnelovnad aferxebs pro-blemis klinikur realiza-cias. Tumca, morfologiis institutis xelmZRvanelobam saTanado aRWurvilobis nawi-li ukve SeiZina, magram es kv-levebis kompleqsuri ganxor-cielebisTvis mainc arasakma-risia. amave dros, problemu-ria SemuSavebuli aparatis, Tanamedrove standartebis Sesabamisad, teqnologiuri srulyofis sakiTxic. mi-uxedavad amisa, mecnierebi, saqarTvelos pirobebSi, apa-ratis daxvewas preklinikuri kvlevebis donemde SesaZleb-lad miiCneven.

rac Seexeba saqarTvelos patentis saerTaSorisod aRiarebas da Sesabamisi iuri-diuli dacvis uzrunvelyo-fas, igi sakmaod mniSvnelovan finansur xarjebTan aris da-kavSirebuli.

`sazRvargareTis paten-tis mopoveba, daaxloebiT, 60-70 aTasi evro jdeba da proceduras 3 weli sWirdeba. originaluri xelovnuri si-sxlmimoqcevis aparatis saz-RvargareT gatana da patentis

mopoveba, mcire dafinansebis gamo, gacilebiT rTulia, vid-re aparatis muSaobasTan da-kavSirebuli samecniero ide-ebis realizacia, ris gamoc, es mimarTuleba CvenTvis ufro prioritetulia. pro-blemuria, agreTve, aparatis cocxal organizmebze gamoc-dac, radgan eqsperimentuli kvleva saTanado zomisa da wonis sacdeli cxovelebiT uzrunvelyofas moiTxovs. samecniero kvlevebSi bioeTi-kuri sakiTxebis aqtualiza-cia axal problemebs badebs. cxovelebis SeZenasTan dakav-SirebiT yovelTvis winaaRm-degoba iqmneba. es sakiTxi saxelmwifos mxridan ar re-gulirdeba. saerTod ki, mec-nierebis jer kidev SemorCe-nili kerebis SesanarCuneblad saWiroa saxelmwifoebrivi xedva, Sesabamisi maregulire-beli da aRmasrulebeli or-ganoebis neba, rom arsebuli mimarTulebebi permanentu-lad viTardebodes”, – aRniSna profesorma zurab CxaiZem.

axali ganacxadi

kvlevebis gagrZelebisT-vis saWiro dafinansebis mosapoveblad morfologiis institutis mecnier-TanamS-romelTa jgufs SoTa ru-sTavelis erovnul samecnie-ro fondSi axali sagranto ganacxadi aqvT wardgenili, romelic exeba xelovnuri si-sxlmimoqcevis originaluri aparatis (tumbos) gamocdas kritikul situaciebSi orga-

nizmis reanimaciis mizniT (maT Soris, savele pirobebSic).

`ukanaskneli wlebis gan-mavlobaSi, Cveni jgufi swo-red am Tematikaze muSaobs. gvaqvs idea, rom Seiqmnas mcire zomis maRalefeqturi, por-tatuli, transportabeluri xelovnuri sisxlmimoqcevis xelsawyo, romelic savele pirobebSic uzrunvelyofs adamianis organizmSi sisxlis mimoqcevas. dRes, gulis ueca-ri gaCerebis dros, msoflios umetes qveynebSi gamoyenebadi reanimaciis standartuli Ro-nisZiebebi – gulis daxuruli masaJi, piriT pirSi xelovnuri sunTqva da medikamentozuri intervencia _ optimaluri sisxlmimoqcevis mxolod 5%-s uzrunvelyofs. amitom, aseTi reanimaciis Sedegad gadarCe-nilTa procentuli maCvenebe-li mxolod 10-15%-s aRwevs. xelovnuri sisxlmimoqcevis aparatis gamoyenebis SemTx-vevaSi ki es maCvenebeli 40% da metia. im SemTxvevebSic ki, Tu pacientis gulis damouki-debeli (spontanuri) SekumS-vebi Catarebuli xelovnuri sisxlmimoqcevis Sedegad ar aRdga, Cven vTavazobT am pro-ceduris gangrZobas (prolon-girebas) pacientis klinikaSi gadasayvanad. Cven vTvliT, rom eqimebis konsiliumi kli-nikaSi unda wyvetdes dazara-lebulis Tavis tvinis faqti-ur, funqciur mdgomareobas. mxolod Tavis tvinis `sikvdi-lis~ dadasturebis SemTxveva-Si, konsiliumSi iuristebis da pacientis naTesavebis mona-wileobiT SeiZleba gadawydes dazaralebulis potenciur donorad cnoba. am SemTxveva-Si, xelovnuri sisxlmimoqce-vis aparatis prolongirebu-li funqcionireba aRniSnuli procedurebisTvis drois mo-gebisa da am periodSi donoru-li organoebis adekvaturi sisxlmomaragebis SenarCune-bis saSualebas iZleva. saWi-ro aRar iqneba gadanergvamde organoTa konservacia gayin-vis meTodebiT da maTi var-gisianobis albaToba gaizr-deba. vfiqrobT, rom aseTi

midgoma transplantologiaSi arsebul problemas mniSv-nelovanwilad moagvarebs, radgan, dReisaTvis, donoru-li organoebis raodenoba sagrZnoblad Camouvardeba satransplantaciod moTxov-nil organoTa raodenobas. am SemTxvevaSi, ar vsaubrobT sa-qarTveloze, sadac donoru-li organoebis gamoyenebis problema arc sakanonmdeblo da arc moralur-eTikuri TvalsazrisiT gadawyvetili ar aris. laparakia am Tvalsaz-risiT civilur qveynebze, ro-melTa ricxvsac, jerjerobiT, ar mivekuTvnebiT”, _ aRniSna profesorma nodar xodelma.

aparatis gamoyenebiT miR-weul efeqtebs emyareba kon-cefcia, romlis Tanaxmadac, gulis uecari gaCerebis dros, efeqturi reanimaciis Sede-gad gaizrdeba gadarCenil pacientTa ricxvi, xolo wa-rumatebeli reanimaciis Sem-TxvevaSi, xelovnuri sisxlmi-moqcevis prolongirebis pi-robebSi, miiRweva potenciuri donoris organizmSi organo-Ta srulyofili hemodinami-kuri dacva, anu optimaluri konservacia am organoebis ga-danergvamde.

profesorebis _ dimit-ri korZaias, nodar xodelis da zurab CxaiZis TaosnobiT, ori wlis win qarTul-espan-uri kvleviTi jgufi Seiqmna. jgufs espaneTis mxridan se-viliis sauniversiteto kli-nikis qirurgiisa da trans-plantaciis samsaxuris xe-lmZRvaneli, profesori ha-vier padilo udgas saTaveSi. winaswari kvlevebis safuZ-velze gamoTqmulia varau-di, rom qarTvel mecnierTa mier SeTavazebuli meTodis efeqtianoba cnobili analo-gebis efeqtianobas unda aRe-matebodes. proeqti evrokav-Siris samecniero grantebis `horizon 2020”-is konkursze dafinansebis mosapoveblad 2016 wlis noembris dasawyis-Sia wardgenili.

nato obolaZe

morfologiis institutSi xelovnuri gul-filtvis aparatis gamoyenebis ideaze muSaoben

inovacia

pirveli gverdidan



10

rogorc konferenciis xe-lmZRvanelma, Tsu-is humani-tarul mecnierebaTa fakul-tetis aRmosavleTmcodneobis institutis Soreuli aRmosav-leTis regionmcodneobis mi-marTulebis xelmZRvanelma nana gelaSvilma aRniSna,

konferenciis mizania iapo-niis, CineTis, koreis da aziis sxva qveynebis istoriis, kul-turis, religiebis Seswavla warsulsa da awmyoSi. amasTan, saqarTvelosa da aziis saxelm-wifoebis urTierTobebis war-moCena saerTaSoriso WrilSi da interdisciplinuri urTierT-TanamSromlobis gaRrmaveba.

mniSvnelovania, rom am kon-ferenciaSi monawileobis sur-vili gamoTqves saqarTvelos sxvadasxva universitetebSi So-reuli aRmosavleTis regionis sakiTxebiT dainteresebulma mkvlevrebma da studentebma, rac xels Seuwyobs saqarTve-

loSi Soreuli aRmosavleTis regionmcodneobis, rogorc dargis, popularizacias.

nana gelaSvilis TqmiT, sa-mecniero konferencias didi mniSvneloba aqvs im kuTxiTac, rom aq warmodgenilma kvle-vebma warmoaCina Soreuli aR-mosavleTis regionis Taname-drove globalur procesebSi CarTuloba. ,,Cveni mimarTu-lebis iniciativiT samecniero konferencia Tsu-Si meored gaimarTa da mas ukve sakmaod kargi rezonansi mohyva CineTi-sa da iaponiis saelCos mxridan. aRsaniSnavia, rom Soreuli aR-mosavleTis regionmcodneobis mimarTuleba Cvens universi-tetSi sruliad axali dargia da mas ganviTareba da xelSewy-oba sWirdeba. am kuTxiT ukve pozitiuri nabijebic gadaidga iaponiis saelCosa da Tsu-is humanitarul mecnierebaTa fa-kultetis xelmZRvanelobis mx-

ridan. mniSvnelovania, rom So-reuli aRmosavleTis qveynebis universitetebis mecnierebi da mkvlevrebi xSirad stumroben Tbilisis saxelmwifo universi-tets da masterklasebs kiTxu-loben, amasTan, iaponiisa da Ci-neTis universitetebSi swavlas agrZeleben Cveni magistrante-bi. swored am urTierTTanamS-romlobis Sedegia dRevandeli konferenciac~, _ aRniSna nana gelaSvilma.

saqarTvelo _ Soreul aR-

mosavleTis urTierTobebis Sesaxeb saintereso naSromebi warmoadgines mecnierebma da studentebma. maT Soris mniSvne-lovani iyo Tsu-is profesoris niko javaxiSvils moxseneba: `ia-ponia qarTvel moRvaweTa naaz-revSi~, sadac avtori saqarT-velosa da iaponiis urTierTo-bebze saubrobs. saqarTvelo-ia-poniis urTierTobebis Sesaxeb saintereso masalebi warmoad-gina iaponistma Tamaz ruruam, romelmac iaponur sabrZolo

xelovnebis saidumloebebis Taobaze isaubra. Tsu-is pro-fesor nana gelaSvilis naSromi ki Soreul aRmosavleTSi reli-giaTSorisi dialogis mniSvne-lobas mieZRvna. konferenciis monawileebi didi interesiT gaecnen socialur mecniereba-Ta doqtoris arCil kalandiasa da ekonomikis doqtoris marina RuduSauris moxsenebebs Tana-medrove abreSumis gzis Sesaxeb.

konferenciis muSaobaSi CaerTnen Tsu-is studentebic, romlebmac erTwliani staJi-reba gaiares CineTis univer-sitetSi. doqtorantebis vaJa qoriZisa da kaxaber WafoZis naSromebi iaponuri sabrZolo xelovnebisa da centralur aziaSi CineTis energetikuli da erovnuli usafrTxoebis inte-resebs Seexeboda.

mniSvnelovania, rom konfe-renciis moxsenebebis Tematika sakmaod farTo speqtriT iyo warmodgenili: istoria, poli-tika, ganaTleba, religia, lite-ratura, xelovneba, filosofia, saerTaSoriso urTierTobebi, ekonomika, socialuri da gende-ruli sakiTxebi da sxva.

SurTxia beroSvili

Soreuli aRmosavleTi: istoriul-kulturuli memkvidreoba da axali gamowvevebi

konferencia

17-18 noembers Tsu-Si humanitarul mecnierebaTa fakultetis aRmosavleTmcodneobis insti-tutis Soreuli aRmosavleTis regionmcod-

neobis mimarTulebis iniciativiT II samecniero konferencia _ `Soreuli aRmosavleTi: istoriul-kulturuli memkvidreoba da axali gamowvevebi~ _ gaimarTa, romelzec Tsu-is mecnierebma da studentebma am regionTan dakavSirebiT sakmaod saintereso Tema-tika warmoadgines.

konferenciaSi monawi-leoba miiRo 130-mde qarT-velma da ucxoelma mecnier-ekonomistma, maT Soris 10-mde sxvadasxva qveynisa da uni-versitetis warmomadgenelma germaniidan, poloneTidan, ruseTidan, CexeTidan, rumi-neTidan, latviidan da sxv. muSaobda 7 seqcia: Teoriuli ekonomika, makroekonomika, ekonometrika _ (seqciis xe-lmZRvaneli _ profesori el-guja meqvabiSvili); mikroeko-nomika, regionuli ekonomika _ (seqciis xelmZRvaneli _ profesori eTer xaraiSvili); ekonomikuri da socialuri statistika _ (seqciis xelmZ-Rvaneli _ profesori simon gelaSvili); saerTaSoriso ekonomika, ekonomikur moZ-RvrebaTa istoria, ekonomiku-ri politika _ (seqciis xelmZ-Rvaneli _ akademikosi, pro-fesori avTandil silagaZe); saerTaSoriso biznesi, menej-menti, marketingi, ekonomi-kuri informatika _ (seqciis xelmZRvaneli _ profesori nugzar Todua); finansebi, sa-

banko saqme, buRaltruli aR-ricxva da auditi _ (seqciis xelmZRvaneli: asocirebuli profesori mixeil CikvilaZe); turizmi da arasawarmoo sfe-ro _ (seqciis xelmZRvaneli _ profesori ioseb xelaSvi-li).

plenaruli sxdoma gaxsna ekonomikisa da biznesis fa-kultetis dekanma, profesor-ma Teimuraz beriZem, romel-mac aRniSna, rom `saqarTvelo Tavisi ekonomikuri poten-cialiT, teritoriiT mcire qveyanaa, amitom saqarTvelos politika im kuTxiT unda wa-rimarTos, rom Tavisi adgili naxos globalur ekonomikur masStabebSi, rac arc Tu ise martivia~, _ aRniSna profe-sorma Teimuraz beriZem.

misasalmebeli sityviT ga-movidnen aseve qalaq Tbilisis meri, profesori daviT narma-nia, akademikosebi vladimer papava da avTandil silagaZe.

Tbilisis merma, Tsu-is profesorma daviT narmani-am ganacxada, misasalmebelia, saerTaSoriso konferencia

Tbilisis saxelmwifo univer-sitetSi tradiciad rom iqca. „sakiTxebi romelic am konfe-renciaze gamodis ara marto saqarTveloSi, msoflioSic aqtualuria. ekonomikuri amindi swrafad icvleba, ro-melic gamowveulia sxvadasx-va ekonomikuri faqtorebiT. aseve mniSvnelovania isic, rom es konferencia gamocdi-lebis gacnobisa da urTierT-gaziarebis saSualebas gvaZ-levs.

Cveni qveynis ekonomika aris Ria da msoflio ekono-mikis Semadgeneli nawili. bu-nebrivia, msoflioSi mimdi-nare ekonomikuri procesebi, Tavisebur gavlenas axdens ekonomikis ganviTarebaze. globalizaciis gamowvevebs adekvaturi reagireba da ga-dawyveta sWirdeba. saqarT-velo, rogorc satranzito, turistuli, sainvesticiod mimzidveli qveyana, am fon-ze gansakuTrebuli ganxilvis sagania~, _ ganacxada daviT narmaniam.

Tsu-is profesorma avTan-dil silagaZem xazgasmiT aR-niSna, rom Tbilisis saxelm-wifo universiteti kvlavac iqneba centri aseTi warmomad-genlobiTi forumebis Catare-bisa, vinaidan ekonomistebis ZiriTadi birTvi Tavs swo-red universitetis sivrce-Si iyris. „dRes, rodesac ase aqtualuria evrokavSirTan integracia da mWidro ur-TierTobebis damyareba, am TvalsazrisiT saintereso iqneba qarTveli da ucxoeli kolegebis gamocdilebis, mosazrebebis, xedvebis gazi-areba“, _ aRniSna avTandil silagaZem.

konferenciis plenarul sxdomaze, akademikosma vla-dimer papavam saintereso mox-seneba warmoadgina: „retroe-konomika-nekroekonomikis globalizaciis winapiroba~, sadac msmenelebs nekroeko-nomikis Sesaxeb axali xedva gaacno. rogorc momxsenebel-

ma aRniSna, kvlevis mizania iyo aexsna _ Tu ratom gamoiyene-ba bevr uaRresad Raribi qvey-nis ekonomikaSi moZvelebu-li teqnologiebi. mecnieris azriT, swored amis Sedegia is, rom yvela am qveyanas re-troekonomika aqvs. „ekonomi-kis zombificirebis procesi mis teqnologiur ganaxlebas uqmnis barierebs. saxelmwi-fos roli ki teqnologiuri CamorCenilobis daZlevaSi Zalzed mniSvnelovania~, _ acxadebs igi da retroekono-mikis Seqmnis 5 mniSvnelovan faqtors ganixilavs.

konferenciis plenarul sxdomaze moxsenebiT gamovi-da Tsu-is profesori elguja meqvabiSvili (Tema _ „moder-nizaciuli avtoritarizmis ekonomikuri Sinaarsi: saqarT-velos gamocdileba“). naSrom-Si ganxiluli iyo moderniza-ciis msoflio gamocdileba, modernizaciis etapebi da formebi.

ra gavlenas axdens glo-balizacia saqarTvelos sa-momxmareblo bazris usafrT-xoebaze – am sakiTxis Sesaxeb isaubra Tsu-is profesorma nugzar Toduam, romelmac cxadyo, rom saerTo msoflio globaluri procesebis gaT-valiswinebis gareSe ar arse-bobs erovnuli ekonomikis progresi.

plenarul sxdomaze mox-senebebiT gamovidnen ase-

ve: biznesisa da ekonomikis saerTaSoriso akademiis (IABE) vice-prezidenti, pro-fesori gavriletea dan ma-riusi, (Tema _ `saaviacio riskebi da terorizmi~), poloneTis sazRvao akademiis profesori igor arefievi, (Tema _ „satransporto sa-warmoebis finansuri mdgra-dobis prognozirebisa da Sefasebis meTodebi riskebis pirobebSi“.), citau-gorlicis gamoyenebiTi mecnierebebis universitetis profesori ma-Tias fogti (Tema _ „rodidan daiwyo globalizacia?“).

momxseneblebma ganixiles mimdinare ekonomikuri sakiT-xebi, globaluri ekonomikis gamowvevebi, ekonomikis ganvi-Tarebis ZiriTadi tendencie-bi. konferencia, praqtiku-lad, yvela im sakiTxs moicav-da, rac ki aqtualuria ekono-mikaSi bolo periodSi.

plenaruli sxdomis Semdeg konferenciis monawileebma muSaoba seqciebSi ganagrZes.

konferenciis mTavari mi-zani _ momxdariyo ekonomi-kisa da biznesis sferoSi Cata-rebuli mecnieruli kvlevebis Sedegebisa da gamocdilebis urTierTgaziareba, miRweul iqna. konferenciaze warmod-genili masalebis mixedviT momzadda da gamoica samecnie-ro krebuli.

Tamar dadiani

globalizaciis gamowvevebi ekonomikasa da biznesSi

Tbilisis saxelmwifo universitetis ekonomikisa da bi-znesis fakultetis organizebiT 11-12 noembers gaimarTa saerTaSoriso-samecniero konferencia Temaze _ „glo-

balizaciis gamowvevebi ekonomikasa da biznesSi“. konferenciis mizani iyo ekonomikisa da biznesis sferoSi Catarebuli mecnieru-li kvlevebis Sedegebisa da gamocdilebis urTierTgaziareba.



11saiubileo krebuli `Tedo niniZe _ 65~

samarTali, upirveles yovlisa, kulturuli fenomenia da Rirebule-

baTa wesrigis gansazRvraSi udides rols TamaSobs – ase-Tia iurisprudenciisa da sa-marTlis xedva profesor Tedo niniZisTvis da swored amis mitanas cdilobs igi sa-kuTar studentebamde. bato-ni Tedo im adamianTa ricxvs ekuTvnis, romlebic damou-kidebeli saqarTvelos saTa-veebTan idgnen da sakuTari codniTa da gamocdilebiT pirvel agurebs awyobdnen im sferoebSi, romelTa ganviTa-rebis gareSec warmoudgene-lia nebismieri saxelmwifos Seneba. warsulSi qveynis ge-neraluri prokurori, iu-sticiis ministri, iusticiis umaRlesi sabWos wevri, sru-liad unikaluri akademiuri ganaTlebiTa da farTo samec-niero xedviT – aseTi gamoc-dilebiT zrdida da dRemde zrdis Tedo niniZe im adami-anebs, romelTa profesiac Rirebulebebis samarTliano-basTan SesabamisobaSi moyvana, am yvelafris kanonSi gadatana da Semdeg am kanonebis dacva-aRsrulebaa.

65 wlis mecnierisa da iuristis saiubileo TariRs miuZRvnes Tedo niniZis yo-filma studentebma krebuli, romelic maTive dafinansebiT gamoica da romlis prezenta-ciac universitetSi 11 noem-bers gaimarTa.

`saerTod, saiubileo kre-buli aris erT-erTi yvela-ze maRali donis gamocema, romelSic mecnierebi Tavis sityvas amboben. saiubileo krebulebis tradicia evro-pulia da is saqarTveloSi sab-WoTa kavSiris daSlis Semdgom damkvidrda. rodesac evro-paSi 65 weli usruldeba mec-

niers, romelmac mTeli Tavisi codna miuZRvna sauniversi-teto ganaTlebas, iurispru-dencias, misi kolegebi mas uZRvnian krebuls niSnad im damsaxurebisa, romelic am adamianma gaakeTa qveynisa da ganaTlebisTvis. batoni Tedo aris swored aseTi adamiani – Zalian bevris, maT Soris, Cemi maswavlebeli da Cven yo-veldRiurad varT imis momsw-re, Tu rogor generirdeba is codna, filosofia da gamoc-dileba, romelic mas wlebis ganmavlobaSi aqvs dagrove-buli axal TaobaSi~, – aRniSna Sesaval sityvaSi iuridiuli fakultetis dekanma irakli burdulma.

krebulSi Tavmoyrilia samarTlis sakiTxebze axal-gazrda mkvlevrebis mier sx-vadasxva dros Seqmnili naS-romebi da werilebi. krebuli iuridiuli firma `jei end Ti qonsalTingisa~ da `dekert saqarTvelos~ iniciativiTa da finansuri mxardaWeriT ga-moica.

`yvelam viciT, rom sabWo-Ta inerciidan gamomdinare, CvenSi dRemde arsebobs iuri-diuli praqtikisa da Teoriis Tanxvedris problema. Cveni studentobidan moyolebu-li, bevri saxelmZRvanelo SemiZlia gavixseno, romelic praqtikaSi aRar gamogvdgo-mia. Tavis droze SedarebiTi samoqalaqo samarTali iyo axali sagani, romlis swav-lebac Tbilisis saxelmwifo universitetSi daiwyo pir-velad da am sagnis saleqcio kursi baton Tedos ayvanili hyavda xelovnebis simaRleze. miuxedavad imisa, rom batoni Tedo arasodes yofila ad-vokati, Tumca ki namuSevari aqvs yvela umaRles iuridiul Tanamdebobaze, is iZleva uni-kalur SesaZleblobas, rom codna, romelsac gadascems studentebs, maT praqtikaSi gamoiyenon~, – aRniSna gior-gi cercvaZem, romelic kre-bulis gamocemis erT-erTi iniciatori, amJamad Tsu-is iuridiuli fakultetis aso-cirebuli profesori da pra-qtikosi advokatia.

krebulis gamocemis da prezentaciis Sesaxeb infor-macia bolo dReebamde sai-dumlod inaxeboda, radgan,

zogadad, batoni Tedos damo-kidebuleba msgavsi RonisZie-bebis mimarT cnobilia da misi azriT, saiubileo TariRe-bisTvis saqmiani adamianebi ar unda cdebodnen. Tumca, Ro-nisZiebis adresati namdvilad sasiamovnod gaocebuli darCa imiT, rom msgavsi maRali do-nis krebuli gamoica, sakuTar personas ki mxolod am gamoce-mis inspiratorad ganixilavs: `araCveulebrivi avtorebi... maRali donis poligrafia... miuxedavad imisa, rom es marT-lac aris saiubileo krebuli, dRes arc Cemi iubilea da arc benefisi, radgan SarSan, roca 65 weli Semisrulda, univer-sitetis reqtorma gadmomca universitetis medali. java-xiSvilis universitetis meda-li da amisTana krebuli erTi kacisTvis sakmarisia dasafa-seblad. Tumca, mainc, mimaCnia, rom didi araferi gamikeTe-bia~, – aRniSna sityviT gamosv-lisas Tedo niniZem.

mokle da lakonuri ga-mosvlis miuxedavad, Tedo ni-niZem misTvis Cveuli siRrmiT

isaubra samoqalaqo samarT-lis, igive civilistikis ganvi-Tarebis istoriaze postsab-WoTa saqarTveloSi. misi Tq-miT, civilistika meorexaris-xovani iyo jer kidev ori aTeuli wlis win. kerZo, igive samoqalaqo samarTlis davebi TiTqmis ar mimdinareobda sab-WoTa sistemaSi, sadac yvel-afris mesakuTre saxelmwifo iyo. `is ulamazesi konstruq-ciebi, rac civilistikas aqvs romis samarTlidan moyole-buli dRemde, sulac zedmeti iyo sabWoTa kavSirisTvis da usargeblo sagansac eZaxdnen. viciT, rom sabWoTa samarTali ar aRiarebda kerZo sakuTre-bas da, Sesabamisad, is iyo sa-jaro da sisxlis samarTalze orientirebuli. drom da po-litikuri sistemis cvlam moi-tana samoqalaqo samarTlis ganviTareba, radgan adamianis kerZo cxovreba gaxda dasaca-vi da, saerTodac, samarTlis yvela dargis mTavari subie-qti aris adamiani da misi kerZo cxovreba”, – aRniSna batonma Tedom. misive TqmiT, saqarT-

velom postsabWoTa qveynebs Soris yvelaze adre gaakeTa adekvaturi svla da moZebna kerZo samarTlis adgili swav-lebis sistemaSi, ramac ukve gamoiRo Sedegi da dRes qar-Tuli samoqalaqo samarTali rogorc praqtikaSi, ise mec-nierebaSi saTanadod pasuxobs Tanamedroveobis gamowvevebs.

`roca adamians SeuZlia masTan saubriT gagxados uke-Tesi, es aris maqsimumi, rac adamians SeuZlia da amas iqiT aRar arsebobs simaRle, Zali-an didi madloba baton Tedos am yvelafrisTvis!”, – es ba-toni Tedos erT-erTi yofi-li studentis sityvebia da is saukeTesod gamoxatavs nebis-mieri swavlebis mizans da yve-laze mTavars profesorisa da studentis, maswavleblisa da moswavlis urTierTobaSi da, Sesabamisad, im Rvawlsac, romelic Tedo niniZes qar-Tul iuridiul ganaTlebaSi udevs.

moamzadalela kurdRelaSvilma

wera, romelsac parametrebis cvlilebiT SeuZlia am forme-bis miReba. am rTuli obieqtebis warmodgenasa da SeswavlaSi ase-ve CarTulia italieli mecnieri paolo riCi. am sakiTxebTan ax-losaa aseve qarTveli mecnieri mamanti rogava, cnobili eqimi, romelsac aqvs idea, rom adamia-nis mTavari sasicocxlo organo – guli, aris ara cilindruli kamera, aramed mebiusis logi-kiT daxveuli mravalSriani gar-suli tipis rTuli sxeuli. er-Tobliv samecniero samuSaoSi saintereso kuTxiTaa CarTuli aseve vilniusis universitetis profesori vilia TargamaZe,

romelic ganaTlebis mecniere-bis mimarTulebiT muSaobs da interesdeba, rogor SeiZleba gamoiyenos rTuli obieqtebis kvleva pedagogikaSi problema-ze orientirebuli swavlis meT-odologiis TvalsazrisiT.

leqciis Semdegi nawili daeTmo imaze msjelobas, Tu ratom ar Tu ver midian univer-sitetis kursdamTavrebulebi skolebSi maswavleblebad? ro-gor unda moxerxdes, rom, maga-liTad, maTematikis mimarTule-bis kursdamTavrebuli bankSi ki ara, skolaSi wavides da maRal doneze aswavlos sagani? dar-bazSi gamoiTqva mosazreba, rom aucilebelia Seikribos sazoga-doebis raRac nawili da mimar-

Tos saTanado organoebs, rom universitetis kursdamTavre-bulebs mieceT maswavleblobis ufleba, manamde ki Caidos sas-wavlo programaSi is sagnebi, romelic maT amis uflebas mis-cems.

leqciis dasasruls, profe-sorma ilia TavxeliZem kmayofi-leba gamoTqva, rom studentebs moundaT sajaro leqciis mosme-na maTematikaSi: ̀ sityva ̀ maTema-tikosi~ gaxades saSiSi da saZu-lveli termini. maTematikosoba gaaigives didi ricxvebis Sekre-basTan an gamravlebasTan, didi ricxvebidan fesvis amoRebasTan da rTuli da grZeli formule-bis damaxsovrebasTan. es aris mcdari warmodgena. antikuri

mniSvnelobiT, maTematikosi niSnavs codnis moyvaruls. mar-Talia, siaxle yvelas uyvars, ma-gram maTematikosi, gansxvavebiT yvelasgan, movlenaTa jaWvSi eZebs kanonzomierebas. SeiZle-ba am kanonzomierebam zogjer fizikuri Sinaarsi SeiZinos. Tu am kanonzomierebas formulis saxe miecema, amboben, rom mas mieca maTematikuri formulis saxe. es sajaro leqcia, da Cemi leqciaTa kursic, emsaxureboda imas, rom moixsnas stereotipi maTematikis SiSisa. mogvbezrda maTematikosebs aseTi kliSeebi. maTematika unda iyos kvlevebis damxmare iaraRi da ara marto gamocdebis Casabarebeli dam-Trgunveli sagani. bednieri var,

rom am leqciaze sxvadasxva fa-kultetis studentebi intere-siT mismendnen da CemTan erTad msjelobdnen sxvadasxva sakiTx-ze~, _ aRniSna man.

msgavsi sajaro leqciebi zust da sabunebismetyvelo mecnierebaTa fakultetze kv-lav gaimarTeba, manamde ki ilia TavxeliZe yvela fakultetis studentebs iwvevs saganze `ma-Tematikis elementebi xelovne-basa da bunebaSi~ da hpirdeba, rom ise aswavlis da Seayvarebs maT maTematikas, rom arc erTi formulis dazepireba ar das-WirdebaT.

maia toraZe

sajaro leqcia

`xumrobiT seriozulze da seriozulze xumrobiT~ilia TavxeliZis sajaro leqcia maTematikaSi

mexuTe gverdidan



12

gamofenaze warmodgenili iqneba xe-lnawerTa erovnul centrsa da Tbili-sis saxelmwifo universitetis fondebSi daculi saarqivo memkvidreobis uaR-resad saintereso nawili. am mravalric-xovani foliantebidan gamofenisTvis

SeirCa qarTuli Tavisufali universi-tetisa da damfuZnebeli sazogadoebis krebis oqmebi, Tbilisis saxelmwifo universitetis administraciis brZanebe-bi, universitetis avtonomiis sakiTxebi, saganmanaTleblo programebi, stipen-

diatebTan arsebuli mimowerebi, kerZod, ki Salva cincaZis, mose SaniZis, giorgi naneSvilis, erekle tatiSvilis, mose gogiberiZis, biZina ramiSvilis, niko-loz qoiavas, simon yauxCiSvilis, giorgi nioraZis, aleqsandre janeliZis, kote baqraZis, ivane da aleqsandre nikuraZee-bis, raJden xuciSvilis, zurab avaliSvi-lis, svimon janaSias, giorgi nikolaZis, vladimer emuxvaris, daviT iaSvilis da sxvaTa xelnawerebi, fotoebi da memo-rialuri nivTebi.

qarTuli universitetis daarse-ba mravali saukunisa da mravali Tao-bis ocnebis aRsruleba iyo, magram igi upirvelesad didi qarTveli mecnieris, ivane javaxiSvilisa da mis gverdiT md-gomi patriotuli suliskveTebiT ganms-Wvaluli axalgazrda mecnierTa Rvaw-lisa da Sromis nayofi gaxldaT.

ruseTisa da evropis universitete-bidan dabrunebuli qarTveli profesu-ra mSobliur universitetSi evropuli

ganaTlebis danergvas eswrafoda. qar-Tuli universiteti eris interesebis gamomxatveli unda yofiliyo. mas qarT-veli axalgazrdoba erovnuli suliskve-TebiT unda aRezarda da saerTaSoriso saganmanaTleblo standartebis Sesaty-visi samecniero-pedagogiuri kadrebiT moemaragebina. qarTveli moazrovneni universitetis saswavlo-samecniero gegmis Sedgenisas sazRvargareTis samec-niero kerebSi dadgenili tradiciuli ganaTlebis Sesatyvisi saswavlo wesebiT xelmZRvanelobdnen, romelTa sauniver-siteto cxovrebaSi gatarebasac, iva-ne javaxiSvili Tavis TanamoazreebTan erTad aqtiurad cdilobda. evropidan da ruseTidan mis mier universitetSi mowveuli iqnen cnobili profesorebi: aleqsandre naTinsoni, rixard fogeli, prelli, maqs miuleri, dirri, m. dovnor-zapolski, Jan lui Jiro, e. oeTeli, gu-stav hase, starkovski, briuni, i. krilo-vi, s. pokrovski da sxvani.

ivane javaxiSvilis dabadebidan 140 wlis

iubilesadmi miZRvnili gamofena

maTTvis, visac sworad wera da metyveleba surs

`Tanamedrove qarTuli sa-literaturo ena, faqtobrivad, yoveldRiurad ivseba ucxo cne-bebis aRmniSvneli sityvebiTa da gamoTqmebiT, aseve sxvadasxva dargisTvis damaxasiaTebeli terminologiiT, romelTaga-nac erTi nawili barbarizmebs warmoadgens, xolo enaSi aras-worad dawerili mkvidrdeba. Sesabamisad, arnold Ciqobavas saxelobis enaTmecnierebis in-stitutis qarTuli metyvele-bis kulturis ganyofilebam saWirod miiCnia aRenusxa axlad gamovlenili eniobriv-stili-stikuri Secdomebi da tele-ra-dio Jurnalistebisa da qarTu-li presis warmomadgenelTaT-vis moemzadebina marTlweris leqsikoni, romelSic, ra Tqma unda, ara mxolod ucxo sityve-bia warmodgenili, aramed sxva saxis Secdomebic~, _ ganacxada wignis wardgenisas redaqtorma Tamar vaSakiZem.

misi TqmiT, leqsikonSi or-Tografiul-gramatikuli da xSirad stilistikuri Secdome-bi miwodebulia ise, rom momx-marebels SesaZlebloba aqvs, saintereso sityva ipovos ara mxolod swori, aramed umarTe-bulo formis mixedviTac. maga-liTad, aso-bgera t-ze mocemu-

lia: trileri da ara Tri-leri, xolo aso-bgera T-ze _ Trileri ki ara, trileri... an kidev, aso-bgera t-ze: toq-SouU da ara Toq-Sou; xolo aso-bgera T-ze: Toq-Sou ki ara, toq-Sou;

Tu marTebuli da umarTebu-lo sityvebis dasawyisi asoebi erTmaneTs emTxveva da es si-tyvebi leqsikonSi erTmaneTis axlos aRmoCndebian, aseT Sem-TxvevaSi saleqsikono erTeuli warmodgenilia mxolod erTi akrZalviT. magaliTad, serti-fikati da ara serTifika-ti, sertificirebuli da ara serTificirebuli.

leqsikoni siaxles warmoad-gens im TvalsazrisiT, rom masSi pirvelad aris gaTvaliswinebu-li bevri axali leqsikuri erT-euli da termini, romelTaganac erTi nawili barbarizmad aris miCneuli. magaliTad sensiti-uri ki ara, mgrZnobelobi-Ti, grZnobiTi, faqizi (gaaC-nia konteqsts); stepleri ki ara – sakinZela; qseroqsi ki ara, aslgadamRebi; `ba-sanoSki~ ki ara – maSia da a.S.

terminebi, romlebic, fa-qtobrivad, ukve damkvidrebu-lia enaSi, leqsikonSi warmodge-nilia Sesabamisi orTografiiT.

magaliTad, penitenciuri da ara penitenciuli, interaqtiuri da ara interaqtiuli, vizali-beralizacia iwereba erTad da ara defisiT, rogorc es xSirad warmodgenilia presaSi.

leqsikoni originaluria im TvalsazrisiTac, rom masSi pirvelad Seicvala bevri sity-vis dawera. magaliTad, dRemde marTebul formad iyo miCneuli sityvebi: ara marto, ara uadres, ara ugvianes, ara umetes (cal-calke) da a.S. dRes es sityvebi ukve erT sityvas warmoadgens da iwereba erTad: aramarto, arauadres, araugvianes, araume-tes da a.S.

siaxlea isic, rom Zalian bevr sityvas moexsna akrZalva. magaliTad, dRemde erTaderT swor formad iyo miCneuli si-tyva minaxavxar (minaxixar Sec-domad iyo miCneuli). sityvas kvadratul frCxilebSi, paral-elur variantad aqvs miwerili minaxixar; an kidev: Siga gayva-niloba, romelsac aseve axlavs paraleluri forma _ Sidagay-vaniloba da sxv.

leqsikonSi aseve gaTvalis-winebulia sintaqsuri da sti-listikuri Secdomebic (konte-qstis mixedviT). siaxlea kumSva-kvecis TvalsazrisiTac.

zogjer ormagi uaryofis SiSiT Jurnalistebi araswor frazebsac iyeneben. magaliTad: araviTar SemTxvevaSi movida, arafris didebiT dagveTanxma da a.S am saxis sityvebi leqsi-konSi anbanis mixedviTaa ganla-gebuli da mrgval frCxilebSi aqvs miwerili, rom moiTxovs ormag uaryofas (araviTar Sem-

TxvevaSi ar movida, arafris di-debiT ar dagveTanxma da a.S ).

leqsikonSi mocemulia 18 aTasamde erTeuli. maT Soris aris yvelaze xSiri SemTxveve-bi, rac ki Tanamedrove Jurna-listebis enaSi dafiqsirebu-la, Tumca, es meaTedic ki araa imisa, ra problemebic arsebobs. amitom mis Sesavsebad Tsu-is arnold Ciqobavas saxelobis enaTmecnierebis instituti muSaobas agrZelebs. rogorc leqsikonis konsultantma, aka-demikosma avTandil arabulma CvenTan saubarSi aRniSna, ukve mzadaa da gamova qarTuli enis ganmartebiTi leqsikonis aTto-meuli, Tumca sanam ganmartebi-Ti leqsikonis baza bolomde ar iqneba miyvanili, sruli orTo-grafiuli leqsikonis gakeTeba SeuZlebelia.

`qarTul enaSi Zalian be-vri ucxo sityva Semodis da mkvidrdeba. magaliTad, Cven uxeS barbarizmad migvaCnda `treneri~ da `trenirovka~, dRes ki mas ganaTlebis specia-listebic ki iyeneben, maSin, roca qarTulSi arsebobs Sesa-tyvisi _ wvrTna, mwvrTne-li... aseve damkvidrda sityva _ `prezentacia~, rac sxva araferia, Tu ara wardgineba da sxv. qarTuli ena sityvaT-warmoebisa da formaTwarmoebis mxriv Zalian mdidaria da unda SevZloT, rom ase ganukiTxavad ar gavavsoT ucxo sityvebiTa da gamoTqmiT~, _ aRniSna man.

aqve iTqva isic, rom enis normebis dadgenaSi TviTSemo-qmedeba ar SeiZleba. sxvadasxva normis momxre enaTmecnierebma

unda miaRwion SeTanxmebas da dadgindes marTebuli formebi, rom sworad vweroT da vimety-veloT.

`Cven gvsurda swored Jur-nalistebisTvis gamogveca es leqsikoni, radgan ZiriTadad maT usmens sazogadoeba. amitom vfiqrobT, rom Tu Jurnalisti gamoasworebs metyvelebas, es sazogadoebazec imoqmedebs. arnold Ciqobavas saxelobis en-aTmecnierebis instituti aris is dawesebuleba, sadac wlebis ganmavlobaSi mzaddeboda da axlac mzaddeba saliteratu-ro enis normaTa proeqtebi (Zi-riTadad qarTuli metyvelebis kulturis ganyofilebaSi) da is gadawyvetileba, romelsac enaTmecnierebis institutis samecniero sabWo miiRebs, yve-la danarCeni jgufisTvis unda iyos gasaTvaliswinebeli. Cven vxvdebiT Cvens kolegebs, vmsje-lobT TiToeul terminsa da ga-moTqmaze, sabolood ki yvelas azri ganixileba institutis sa-mecniero sabWoze (radgan enis normebis damdgeni komisia jer ar arsebobs) da iseT variants varCevT, romelic yvelaze misa-Rebia~, _ ganacxada leqsikonis redaqtorma Tamar vaSakiZem.

enaTmecnierebis institu-ti ganagrZobs leqsikonebze muSaobas. aprilSi gamoicema oficialur saqmian sferosTan dakavSirebuli qarTuli enis leqsikoni da abreviaciaTa le-qsikoni. leqsikonebi moemsaxu-reba yvelas, visac surs sworad wera da metyveleba.

maia toraZe

gamoica `marTlweris leqsikoni mediisaTvis~

ena cocxali organizmia, leqsikoni ki am organizmis sijan-saRes uwyobs xels, radgan wlidan wlamde nebismier enaSi mkvidrdeba axali sityvebi da gamoTqmebi, romelTa sworad

warmoTqma da wera damokidebulia imaze, Tu ramdenad yuradRebiT ekidebian adamianebi sakuTari enis siwmindes da ramdenad aqtiu-rad adevneben Tvals enaSi mimdinare cvlilebebs enaTmecnierebi. dRes, im fonze, roca qarTvel teleJurnalistebs moZalebuli barbarizmebisa da Jargonis gamo metyvelebas samarTlianad uwun-eben, xolo presis Jurnalistebi xSirad imtvreven Tavs – rogor daweron sworad esa Tu is ucxouri da axlad damkvidrebuli ter-mini, swored rom drouli iyo marTlweris leqsikonis Seqmna spe-cialurad mediis warmomadgenlebisTvis.

18 noembers Tbilisis wignis dReeebze Tsu-is gamomcemlobis mier gamocemuli wignis _ „marTlweris leqsikoni mediisaTvis“ _ prezentacia gaimarTa. leqsikoni Tsu-is arnold Ciqobavas sax-elobis enaTmecnierebis institutis qarTuli metyvelebis kul-turis ganyofilebam specialurad mediis sferoSi moRvaweTaTvis moamzada im Secdomebis (Tu uzustobaTa) gaTvaliswinebiT, rom-lebic yvelaze tipobrivi Cans maTi zepiri Tu weriTi metyvelebi-sas.

wignis redaqtoria Tamar vaSakiZe, konsultanti _ akademikosi avTandil arabuli, recenzentebi _ giorgi gogolaSvili da vaJa Sengelia. leqsikonze muSaobdnen arnold Ciqobavas saxelobis enaTmecnierebis institutis qarTuli metyvelebis kulturis ganyofilebis wevrebi: Tea burWulaZe, maka labartyava, vaxtang maRraZe, Tamar maxarobliZe, Tea teteloSvili da nino jorbenaZe (pasuxismgebeli mdivani). saleqsikono masalis SegrovebaSi monaw-ileobdnen aseve qarTul-amerikuli universitetis filologiis fakultetis IV kursis studentebi.

24 noembers 12:00 saaTze ivane javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universitetSi gaimarTeba ivane javaxiSvilis dabadebidan 140 wlis iu-bilesadmi miZRvnili gamofena „ivane javaxiSvilis mier evropuli sagan-

manaTleblo principebis danergva Tbilisis saxelmwifo universitetSi 1918-1926 wlebSi“, romelsac Tsu reqtori giorgi SarvaSiZe, akademiuri wreebis warmomadgen-lebi da studentebi daeswrebian.



13sajaro leqcia

globalizmma da misma ga-mowvevebma jerjerobiT mxolod urTulesi Se-

kiTxvebi gaaCina, mTavari Se-kiTxva ki is aris, gadaafasebs Tu ara axali epoqa civiliza-ciis mier am SekiTxvebze ka-cobriobis mier ukve gacemul pasuxebs?

globalizmsa da mis ga-mowvevebs Seexeboda axal-gazrdul klub `generator 9.8~-Si kulturis mkvlevris, socialur mecnierebaTa do-qtoris lela firaliSvilis mier wakiTxuli sajaro leq-cia, romlis saTaurma _ `fe-minizmi, rogorc globaliza-ciis erT-erTi miTi” _ bevri aRaSfoTa, bevri daabnia, nawi-li ki, ubralod, daainteresa.

`globaluri epoqis post-kulturuli viTareba, SesaZ-loa, mxolod Semdegnairad aRiweros: transkulturuli, transesTetikuri, transre-ligiuri, transmecnieruli, transpersonaluri, trans-seqsualuri”, – miaCnia lela firaliSvils. misi dakvirve-biT, yvelaferi es Sedegia im procesisa, romelic moder-nizmis epoqaSi daiwyo: `Rmer-Ti mokvda!” – Tqva fridrix nicSem da adamianebmac daije-res, rom RmerTi aRar aris da isini sakuTari Tavisuflebis pirispir aRmoCndnen, rasac yvela manamde arsebuli tabus rRveva mohyva”, – ambobs mkv-levari. sabolood, miviReT viTareba, sadac yvelaferi

aris trans mdgomareobaSi da aRar arsebobs calsaxa da mka-fio pasuxebi fundamentur Se-kiTxvebze. samagierod, arse-bobs ukidegano Tavisuflebe-bi, romelTac yvela uZvelesi tabu moexsna.

`Zalze Znelia, am yoveli-ves kulturis axali paradigma uwodo, radgan igi kulturis protomdgomareobis axal, antiqronotipul aRweras ufro hgavs”, – ambobs lela firaliSvili. kulturologi im winapirobebze saubrobs, romelTac moitanes axali viTareba, iyenebs sxvadasxva xalxebis uZveles miTolo-gias, sadac daileqa kultu-ris pirveli niSnebi, pirveli pasuxebi mTavar SekiTxvebze yofnisa da aryofnis, mamaka-curisa da qaluris, qaosisa da kosmosis, RmerTisa da adami-anis uriTierTdamokidebu-lebis Sesaxeb; mogvianebiT, ukve saavtoro epoqaSi, imave SekiTxvebze kacobriobis sau-keTeso avtorebi cdilobdnen pasuxebis gacemas, swored am avtorTa azrebis simravlem da gansxvavebulobam Seqmna dRevandeli kultura Tavisi mravalferovnebiT, Tumca, igive ganviTarebis Sedegia dRevandeli protoviTare-bac: `adamianis Semoqmedebi-Ti Tavisuflebis mopovebis wyevla uZRebi Svilis sruli kraxiT damTavrda. socialu-ri cxovrebis wesi demokra-tiul Rirebulebebze aigo,

sadac ganmxoloebisa da in-dividuaciis survils trans-personaluri Rirebulebebi cvlis da sadac iungiseuli arqetipuli fantomebi axalma koleqtiurma fantomebma: de-mokratiam, komunizmma, kanon-ma, konstituciam da a.S. Caana-cvla. sadac persona moqala-qea da ara adamiani, romelic ukve `socialuri cxovelia” da romelsac sjera, rom mza-mzareuli `kanonTagoni” axal samoTxemde miiyvans. am samoT-xeSi ki `globalizaciis” suli trialebs – transpolitiku-ri, transesTetikuri, trans-seqsualuri, kulturisa da yovelgvari intenciisgan gan-Zarcvuli. qalisa da kacis kulturis daZabulobaSi mo-qceuli adamianis sakraluri yofierebisagan Tavisufali, SiSveli androgenis suli”, – am mdgomareobis aRweris Sem-deg kulturologi svams Se-kiTxvas uSualod qalurobis da mamakacurobis Sesaxeb da cdilobs gaarkvios, ra niS-nebs iZleva amasTan dakavSire-biT axali viTareba, romelSic feminizacia, igive qaluris gaaqtiureba aSkaraa.

`feminizaciis umTavresi niSani `qalurobisagan”, xi-blisagan, cdunebis magiuri unarisgan qalis amogdebaa. Sedegad, is iqceva tipiur so-cialur cxovelad, romelic mxolod sqemebSi moiazrebs Tavs. am sqemebis aRwera SeiZ-leba aseTi iyos:

1. qalurobad aRiqmeba seqsualobisagan daclili, `barbis” modelis lamazmani, romelic garegnuli niSnebiT cdilobs qaluri seqsualobis sivrceSi darCes;

2. lideri qalebi – am tipis qalebi sakuTari nebiT amboben uars sakuTar qalurobaze da socialuri sivrcis aTvisebis xarjze cdiloben TviTreali-zacias. isini socialur stru-qtuirebas mamakacuri forme-bis xarjze cdiloben;

3. e.w. revolucioneri qa-lebi, romlebic qalTa uf-lebebisaTvis ibrZvian da am uflebebis ganxorcielebas mxolod socialur velSi Zal-auflebis mamakacuri diskur-sis `qalis” figuriT Canacv-lebaSi xedaven;

4. e.w. inteleqtualuri qa-lebi, romlebic xvdebian ra, rom qaluri sufeva dakarges, isteriulad cdiloben, wi-gnieri inteleqtualis roli moirgon, riTac kidev ufro

scildebian sakuTar qaluro-bas“.

ase aRwers feminizaciis Sedegad motanil mdgomareo-bas mkvlevari: `sad aris adgi-li qalurobisaTvis, sad aris misi sufeva, an qaluri Zalmo-silebis neba, romelic yvela lamazmanis, inteleqtualis, yvela lideris, socialuri moRvawis, revolucioneris sapirwoned leonardos jo-kondas aqvs?” _ svams kiTx-vas mkvlevari da fiqrobs, rom `qaluroba yovelTvis RvTaebrivia, yovelTvis ar-sebuli struqturis bzaria, romlidanac ganzomilebaTa usasrulo perspeqtiva ixsneba da Cveni drois kulturis Cixs swored amgvari qalurobis ga-moricxva iwvevs”.

sajaro leqciis formatSi, albaT, SeuZlebelia srulad amowuro kulturis dRevande-li gamowvevebis Tema, romel-Ta pirispirac globalizmma mTeli planeta da calkeu-li individebi daayena, Tum-ca, lela firaliSvilis mier Semotanili axali diskursi iZleva imis saSualebas, rom gansxvavebuli pasuxebi gaCn-des umTavres SekiTxvebze, romlebic dRes CvenSic xSi-rad gaismis da araerTi siRr-miseuli konfliqtis safuZve-li xdeba.


qali, feminizacia da globalizmi

lela firaliSvili

filolog levan gigin-eiSvilis sajaro le-qciam Temaze `merab

mamardaSvili da filosofiis gardauvaloba” studente-bis didi interesi gamoiwvia. auditoria 214-Si, pirdapiri mniSvnelobiT, teva ar iyo, Tumca, miuxedavad amisa, axal-gazrdebi bolo wuTamde dar-Cnen leqciaze. sajaro leqcia Tbilisis saxelmwifo univer-sitetis humanitarul mecnie-rebaTa fakultetis student-Ta TviTmmarTvelobisa da ga-naTlebis departamentis mier iyo organizebuli.

leqtori Seecada axal-gazrdebamde filosofosisa da moazrovnis merab mamar-daSvilis saTqmeli mietana, romelsac Tavis droze mamar-daSvili swored sajaro le-qciebis formiT gadascemda universitetisa da filoso-fiis institutSi Sekrebil au-ditorias.

`me ki aRar vakeTeb amas, aramed codva, romelic Cem-Sia. CemSi SeiZleba moqmedeb-

des viRac sxva. aq aris cneba sakuTari aqtisa, an ucxo aqti-sa SenSi. Cven viyaviT marione-tebi Cveni sakuTari azrebisa, romlebic ar iyo Cveni azrebi. pavle mociqulis termino-logiaSi, es iqneba codvis xma, romelic Cven gvgonia Cveni sakuTari xma. rogor gavar-CioT Cveni xma sxvisi xmisgan? ra aris Tqvens TavSi Tqveni sakuTari xma da ra aris, maga-liTad, ideologiis xma, ro-melic Camokidebulia swored imaze, Tu ra gvawyobs Cven, ra awyobs Cvens sxeuls da ro-melic aaridebs Tavs zRvris saxes, sikvdilis saxes? unda gavbedoT da davinaxoT real-oba: realobas yovelTvis aqvs xma sikvdilisa... sinamdvile-Si yvela cixe Cven mier aris aSenebuli da Cven sakuTari Tavis monebi varT – eseigi, mona SeiZleba iyo sxva adami-anisa da iyo mona Seni Tavisa, rogorc adamianisa”, – es uSu-alod merab mamardaSvilis sityvebia, romelic erT-erTi aseTi sajaro leqciis dros aris Cawerili gasuli sauku-nis 80-90-iani wlebis mijnaze.

`vici, rom mamardaSvilze saubari niSnavs imas, rom did fexsacmelSi unda Cavdga sa-kuTari fexi da amas vakeTeb TavmdablobiT da im Segne-biT, rom gacilebiT meti unda vicode mamardaSvilze, rom adekvaturad vilaparako mas-ze”, – aRniSna levan gigineiS-vilma leqciis dasawyisSive, Tumca, gigineiSvili amjerad ar saubrobda mamardaSvilze, rogorc mecnier-filoso-

fosze, man scada studen-tebamde im ZiriTadi saTqme-lis mitana, romelic mamar-daSvilma yvelas uTxra.

`mamardaSvilisTvis fi-losofia ar iyo mxolod pro-fesiuli disciplina, is masSi debda adamianuri arsebobis modusis azrs. Cven varT fi-losofiuri arsebebi, homo filosofikus, da es didi tradicia jer kidev berZnebi-dan iRebs saTaves”, – aRniSna leqtorma. adamianad yofnis mTavari intriga aris dgo-ma samyaros idumalebis pi-rispir da maradiuli survili _ Seicnos, gaigos samyaros saidumlo. aseTi interesi da cnobismoyvareoba ki upiro-boa, yovelgvari praqtiku-li daniSnulebis gareSe da is yvelaze keTilSobiluri adamianuri Tvisebaa – swored am gagebiT aris yvela adamiani filosofosi da swored amg-var adamianobas scnobs merab mamardaSvilic.

filosofosi verasodes amoxsnis samyaros saidumlos, swored amitom igi mudmivad ukmayofilo iqneba, amdenad, ukmayofilebaa filosofi-is da, Sesabamisad, adamianad yofnis forma. swored amitom miaCnda mamardaSvils, sxva did filosofosTa msgavsad, kmayofili adamiani arasrul adamianad da swored amas gu-lisxmobda `sxvis xmasa da co-dvaSi, sulier patimrobasa da monobaSi”. sikeTe aris raRac Seucnobelis monatreba, ro-melic gibiZgebs Ziebebisa da filosofosobisken, romelic

gaiZulebs, ukmayofilo iyo imiT, rasac gabatonebuli ideologiebi gTavazoben, sa-dac Zalian advilia gaxde kon-formisti da kmayofili, Tuki dakmayofildebi ideolo-giaTa mier SemoTavazebuli cxovrebis xedviT, gaiziareb am ideologiaTa postulatebs da moergebi maT; rac mTava-ria, aRar dasvam SekiTxvebs da ar Seecdebi maTze pasuxe-bis moZebnas. swored amgvar kmayofilebas eZaxda mamar-daSvili codvas da aqedan ga-momdinare ambobda, rom nebis-mieri adamiani gardauvlad filosofosia, radgan misi mTavari Tvisebaa - eWvi Seita-nos, ukmayofilo iyos arsebu-liT da gamudmebulad eZebdes da enatrebodes usasruloba da maradiuli, anu WeSmari-ti, romelic ar amoixsneba da ar iTargmneba Zalauflebis sqemebsa da ideologiebSi.

`fiqri saidumlo aqtia da raRaciT hgavs Seyvarebis md-

gomareobas, aq mxolod cod-niT ver mixval, aq saWiroa mux-ti, raRac gaelveba, romelic fiqris mdgomareobaSi Cagag-debs, Tumca, rodis moxdeba es gaelveba, aravin icis. amitom, rogorc mamardaSvils uyvar-da Tqma: imuSaveT sanam naTe-lia, radgan ar gamogeparoT es momenti”.

mamardaSvilis TqmiT: Sro-ma aris dro, igive Zalisxmeva sicocxleSi – ramden axal-gazrdamde miitana mamardaS-vilis es Teza levan gigineiS-vilma Zneli saTqmelia, Tumca studentebis interesi, rom gaigon da moisminon raRac axa-li, swored imaze mianiSnebs, rom isini mzad arian eZebon da daelodon impulss, romelic sul sxvagvari fiqris dawye-bisken ubiZgebs maT, rogorc adamian-filosofosebs.


merab mamardaSvili da filosofiis gardauvaloba

levan gigineiSvili



14

2005 wlamde qarTuli ena („qarTu-li metyvelebis kultura“) sauniver-siteto sagani iyo: iswavleboda yvela arahumanitarul fakultetze, yvela specialobaze. miaCndaT, rom maRalk-valificiuri qarTveli specialistis aRzrda amis gareSe ver moxerxdeboda (igulisxmeba qarTveli ekonomisti, qarTveli iuristi, qarTveli biolo-gi da a.S.). 2005 wlidan es sagani aRar iswavleba. ganmartaven, mas „akade-miuri wera“ Caenacvlao. ar aris ase: jer erTi, „akademiuri wera“ yvela fakultetze ar iswavleba da, meorec, araerT specialobaze am sagans araspe-cialistebi aswavlian; e.i. „akademiuri wera“ ar aris „qarTuli metyvelebis kulturis“ monacvle...

gatarebuli „reformis“ „wyalo-biT“, momaval filologebs arasru-lyofil codnas vaZlevT:

a) qarTuli enisa da literaturis momavali specialistebisaTvis aRar aris savaldebulo sagani „qarTuli dialeqtologia“; igi arCeviT saganTa nusxaSi Seitanes (savaldebuloa mxo-lod erTi mcirericxovani jgufisaT-vis _ qarTveluri enebis specialo-bisaTvis)... es igivea, maTematikosis diplomi mivceT kacs da ar vaswavloT algebra an geometria...

b) dasavleT evropis enebis spe-cialobaze dRidan am dargis SemoRe-bisa erT-erTi ZiriTadi sagani iyo „qarTuli ena“. cxadia, mSobliuri enis mecnieruli codnis gareSe Znelia (Tu saerTod SesaZlebelia) ucxouri enis mecnieruli Seswavla; ase iyo da asea dResac: sabakalavro, samagistro da sadoqtoro Sromebis Tematika Cveulebriv qarTuli enis mecnierul codnas iTvaliswinebs; es Tematika gu-lisxmobs inglisur-qarTuli, germa-nul-qarTuli, frangul-qarTuli da a.S. enaTa SepirispirebiT kvlevas... ra gamodis, vTxovT mecnierul analizs qarTulisas da ar vaswavliT qarTul enas!..

g) igive iTqmis aRmosavleTmcod-neobis specialobazec: somxur-qar-Tuli, Turqul-qarTuli, sparsul-qarTuli, arabul-qarTuli da a.S. enobrivi urTierTobebis kvleva iyo da aris erT-erTi ZiriTadi mizani am fakultetis arsebobisa. qarTuli ena am fakultetze im programiT iswav-leboda, rogoriTac qarTuli filo-logiis fakultetze (sagnebi: axali qarTuli ena, Zveli qarTuli ena, qar-Tuli dialeqtologia, enis istoria da sxv.). dRes aRmosavleTmcodneobis studentebi qarTul enas aRar swavlo-ben... arada, sabakalavro, samagistro da sadoqtoro naSromebSi qarTuli enis aRmosavlur enebTan mimarTebas kvlav ikvleven... anu: am SemTxvevaSic mecnierul analizs vTxovT im enisas, romelsac ar vaswavliT...

d) saqarTvelos istoriis momavali specialistebisaTvis am sauniversite-to dargis arsebobis manZilze saval-debulo sagnad iTvleboda „Zveli qarTuli ena“. didma ivane javaxiSvil-ma Turme TviT akaki SaniZes sTxova saqarTvelos istoriis momavali spe-cialistebi emecadinebina Zvel qar-Tul enaSi... es tradicia 2005 wli-dan warsuls Cabarda da saqarTvelos istoriis momavali specialistebi gamoikvleven ZvelqarTul saistorio wyaroebs ise, rom ar ecodinebaT Zveli qarTuli ena!... roca arasrulyofili codnis micemaze vsaubrobdiT, amasac vgulisxmobdiT...

e) sagangaSod gveCveneba is viTa-reba, rac kavkasiuri enebis special-obazea Seqmnili. qarTuli ZiriTadi kavkasiuri enaa (arn. Ciqobavas daar-sebul kavkasiur enaTa ganyofilebaze aseTi sagani iswavleboda _ „seminari ZiriTad kavkasiur enaSi“, igulisxme-boda qarTuli ena). kavkasiuri enebis ganyofilebaze „reformamde“ ikiT-xeboda: „axali qarTuli ena“, „Zveli qarTuli ena“, „qarTuli dialeqto-logia“, „qarTuli enis istoria“, „qar-Tuli enis praqtikuli stilistika“ da es logikuric iyo: qarTuli erT-aderTi uZvelesi werilobiTi Zegle-bis mqone kavkasiuri enaa; sxva enebis Seswavlisa da kvlevisaTvis qarTulis codnis aucilebloba faqtia... dRes? kavkasiuri enebis specialobaze ikiT-xeba erTsemestriani „qarTuli ena“... esaa da es!.. faqtobriv, is tradicia, rac daamkvidres arn. Ciqobavam, v. To-furiam, s. janaSiam, q. lomTaTiZem, g. rogavam da mravalma sxvam, 2006 wels warsuls Cabarda!.. esaa „reformis“ Se-degi!...

oriode sityvas vityviT saganTa da struqturul erTeulTa Sesaxebac:

a) qarTuli saliteraturo enis ganviTarebaSi or ZiriTad periods ga-moyofen _ Zvel qarTul enasa da axal qarTul enas; Sesabamisad, tradici-ulad ori sagani iswavleboda _ „Zve-li qarTuli ena“ da „axali qarTuli ena“. qarTuli filologiis special-obaze „axali qarTuli ena“ saganTa Ca-monaTvalSi dRes aRaraa; Caanacvles „qarTuli gramatikis safuZvlebiT“. gangvimartes: es igive saganiao, vaswav-liT axali qarTuli enis „anbans, fone-tikas, warmoqmnas, Txzvas, saxelebsa“ da a.S. saerTod asea: anbans paleogra-fia swavlobs, fonetika calke dargia, warmoqmnasa da Txzvas leqsikologia swavlobs... ra gamovida? sagans daar-qves gramatika da aswavlian paleogra-fias, fonetikas, leqsikologiasa da

gramatikas... es igivea, sagans davar-qvaT geometria da vaswavloT algebra, zogadi maTematika da a.S. faqtobriv dairRva mimarTeba sagnis saxelwo-debasa da mis Sinaarss Soris... Tanac, „gramatikis safuZvlebi“ zogadi sa-gania da ver iqneba „axali qarTulis“ monacvle... kuriozulad JRers es cvlileba... da es xdeba saqarTvelos upirveles umaRles saswavlebelSi, romelic magaliTis mimcemia sxvaTaT-vis!.. esa cvlileba cvlilebisaTvis...

b) „reformatorebma“ gadawyvites, fexi aewyoT imJamindeli politikuri moZraobisaTvis (gavixsenoT lozun-gebi: „istoria iwyeba Cvengan“... „pirve-lad istoriaSi“...) da wertili dausves akaki SaniZisa da varlam Tofurias sa-fuZvelCayril, aTeuli wlobiT naSe-neb axali qarTuli enisa da Zveli qar-Tuli enis kaTedrebs: gadajgufda sa-gnebi, „axali qarTuli enis kaTedras“ „qarTveluri enaTmecnierebis“ depar-tamenti Caenacvla; „Zveli qarTuli enis kaTedras“ miemata _ „teqsto-logiuri kvlevebi“... versad moviZie oficialuri dokumenti am cvlile-bebis dasabuTebisa. ganmimartes: ase moisurves „yovlisSemZle reforma-torebma“ da Seucvales saxelio... isev dairRva logikuri mimarTebebi: Zveli qarTulic qarTveluri enaTmecniere-baa, Tumca... ori kaTedra gaaerTianes „qarTuli enis institutad“... da Se-degad miviReT: cvlilebaTa TviTmiz-nurma interesma mTelisa da nawilis logikuri mimarTebis sakiTxi daarR-via: TiTqos qarTuli enis nawili aris qarTveluri enebi!... isev kuriozi da Seuferebeli cvlileba iseTi rangis umaRlesi saswavleblisaTvis, rogo-ric Cveni universitetia...

Zveli qarTuli enis kaTedrisaTvis „teqstologiuri kvlevebis“ mimateba pirovnuli interesebiT iyo nakarnaxe-bi da ara logikuri aucileblobiT (aq sxva problemebic iCens Tavs...). moxda specialobaTa „morgeba“ pirovnebebze da ara pirovnebaTa SerCeva special-obebis mixedviT...

metyvian, mere rao... ra da is, rom: vebrZviT tradiciebs da vaxdenT pir-veli umaRlesi saswavleblisaTvis Seuferebel, alogikur, kuriozul cvlilebebs... vamkvidrebT araprofe-sionalizmsa da arakompetenturobas...

sagazeTo werilSi am Temaze sau-bars aRar gavagrZelebT... saerTod, seriozuli Seswavlis sagani unda gax-des savaldebulo da arasavaldebu-lo saganTa mimarTeba. zogjer iseTi STabeWdileba rCeba, esa Tu is sagani Cndeba ara specialobis interesebidan gamomdinare, aramed konkretuli pi-rovnebis interesis gaTvaliswinebiT... da sxva... da sxva...

arsebobs ufro zogadi proble-mac: qarTuli ena pirvel qarTul uni-versitetSi aRar ars prioritetuli! gavixsenoT: 1918 wels gaxsnil umaR-les saswavlebels ivane javaxiSvilis winadadebiT ewoda „qarTuli univer-siteti“ da mas qarTvelologiuri mecnierebebis ganviTareba dausaxes upirveles miznad (ix. petre meliqiS-vilis sityva, Tqmuli universitetis gaxsnis dRes)... isic gavixsenoT, rom qarTuli saqarTvelos saxelmwifo enaa da mere CavikiTxoT amonaridi Tsu-is humanitarul mecnierebaTa fa-kultetis cnobaridan:

„fakultetze prioritetulia uc-xouri enebis swavleba. fakulteti studentebs sTavazobs:

– evropul enebs (inglisuri, germa-nuli, franguli, espanuri, italiuri, axali berZnuli, norvegiuli, Svedu-ri).

– slavur enebs (rusuli, polon-uri, Cexuri,bulgaruli).

– aRmosavlur enebs (arabuli, spar-suli, Turquli, ebrauli, iaponuri, Cinuri).

– klasikur enebs (laTinuri, Zveli berZnuli).

– kavkasiur da kavkasiaSi gavrcele-bul enebs (afxazuri, adiReuri, CeCn-uri, somxuri, osuri, azerbaijanuli).

qarTvelur enebs (qarTuli, svan-uri, megruli, lazuri)“.

SeiZleba simwriT gagveRimos: kar-gia, rom qarTuli ena saerTod gaax-sendaT da ucxouri enebis „da sxvaSi“ ar moxvda... am sqemaSi sxva ramec aris problema, magram amis Taobaze sxva dros...

samwuxarod Cvenda da saubedurod qarTuli enisa, „reformam“ da „refor-matorebma“ sasaubro masala mravlad mogvca... esec Temaa: vin aswavlis, ras da rogor... viyenebT Tu ara srulad im inteleqtualur resurss, rac am sfe-roSi gvaqvs... Tumca amjerad aq Sevwy-vetT saubars. faqtia: pirvel qarTul universitetSi, deda universitetSi, qarTuli enis bedis borbali ukuRma dabrunda. viTareba unda Seicvalos, gamosworebis gzebi daisaxos...

mivmarTavT ivane javaxiSvilis sa-xelobis Tbilisis saxelmwifo uni-versitetis reqtoratsa da akademiur sabWos:

Seiqmnes kompetenturi komisia mi-ukerZoebeli pirebisagan, raTa Ses-wavlil iqnes saxelmwifo enis swavle-bis mdgomareoba Cvens universitetSi; Sefasdes Catarebuli „reformebis“ Sedegebi da daisaxos Seqmnili mdgoma-reobis gamosworebis RonisZiebebi.

giorgi gogolaSvili

qarTuli ena pirvel qarTul universitetSiaRar aris prioritetuli?!

xedva

2005-2006 wlebSi sauniversiteto sivrceSi reforma Catarda. cvlilebebi gansakuTrebiT mtkivneulad Cvens univer-sitets Seexo, ramac Tavis droze masobrivi protesti

gamoiwvia. amis Taobaze bevri iTqva da daiwera. reformis mamamTavrebi cvlilebebs dadebiTad afasebdnen; Cven gansxvavebuli azri gvqonda. axlaxan Tavi movuyareT Cvens Tu sxvis publikaciebs am Temaze da erT wignad SevTavazeT mkiTxvels („deda universitetis Znelbedobis Jami. 2004-2013“, Tbilisis universitetis gamocema, 2016 w.). am wignSi reformis zogad aspeqtebze da mis Sedegebzea saubari; imJamindeli saprotesto moZraobis istoriaa gadmocemuli...

dRes gvsurs konkretuli saubari imaze, Tu im „reformam“ ra gavlena iqonia saswavlo procesze; kerZod, ra mdgomareoba Seuqmna qarTul enas am cvlilebebma Cvens universitetSi. visaubrebT mxolod imis Taobaze, 2005 wlis Semdeg ra Seicvala, rogor da ra Sedegebi mohyva am cvlilebebs.



15

Tbilisis saxelmwifo univer-sitetSi Tsu-is sportisa da kulturis departamentis

iniciativiTa da organizebiT Zalis-mier samWidSi (yvela asakobriv katego-riaSi) saerTaSoriso saqvelmoqmedo turniri gaimarTa, romelic msoflio Cempionisa da rekordsmenis giorgi beroSvilis dasaxmareblad moewyo. turniris organizatorma, Zalismieri samWidis nakrebis mTavarma mwvrTnel-ma, veteranebs Soris msoflios mra-valgzis Cempionma zurab WavWaniZem aRniSna, rom Sejibridan Semosuli Tanxa daSavebuli sportsmenis reabi-litacias moxmardeba.

turnirSi monawileoba miiRes qarTvelma, Turqma da somexma sportsmenebma.

rogorc paraolimpiuri komitetis damfuZnebelma giorgi nasiZem aRniS-na, saqarTvelodan turnirSi monawi-leoba miiRo parasportsmenTa klu-bis wevrma akaki jinWaraZem (28 wlis), romelic 100 kilogramamde woniT ka-tegoriaSi gamovida. giorgim wels rios paraolimpiadaze warmatebiT iaspareza. igi aqtiurad emzadeba Sem-

degi paraolimpiadisTvisac, romelic 2020 wels tokioSi gaimarTeba. mona-wileoba miiRes, aseve, TurqeTidan warmodgenilma paraolimpiuri gundis wevrebma.

Zalismieri samWidis saerTaSoriso turnirSi monawileobdnen qalebic: lile Sengelia da maiko burnaZe.

turniri imiTac iyo mniSvnelovani, rom Tbilisis saxelmwifo universi-tetis warmomadgenlebma 3 msoflio rekordi daamyares _ 67 kg-mde woniT kategoriaSi Wabukebs Soris msoflio rekordsmeni gaxda arkadi Capaniani, romelmac 200kg. aswia; 100kg-mde woniT kategoriaSi Wabukebs Soris msoflio rekordi daamyara luka gabuniam, ro-melmac 225kg. aswia; veteranebSi 75kg-mde woniT kategoriaSi warmatebiT iaspareza Tsu-is TanamSromelma gena-di siguam, romelmac Stangis amoweva-Si msoflio rekordi moxsna _ 150kg.

„saqvelmoqmedo turnirSi monawi-leoba CemTvis meti mondomebis mizezi gaxda, vinaidan is megobris, msoflio Cempionis giorgi beroSvilis dasaxma-reblad moewyo. mixaria, rom msoflio rekordsmeni gavxdi da vici, es war-

mateba giorgisac Zalian gaaxarebs da gaaZlierebs. imedi gvaqvs, igi male janmrTeli da axali gamarjvebebis surviliT dagvibrundeba!“ _ aRniSna luka gabuniam.

parasportsmenma akaki jinWaraZem fizikuri momzadebis saukeTeso maga-liTi aCvena, Tavisi warmatebuli aspa-rezobiT giorgi beroSvili gaamxneva da mas, gulSematkivrebis saxeliT, sportul asparezze male dabruneba usurva.

Sejibris dasasruls, yvelasTvis sasixarulod, medpersonalis daxma-rebiT, GTavad giorgi beroSvili moi-yvanes, romelmac madloba gadauxada Tsu-is sportisa da kulturis depar-taments da sportsmenebs Tanadgo-misTvis da maTTan erTad samaxsovro foto gadaiRo.

turniris bolos yvela monawiles sertifikati gadaeca.

Tamar dadiani

Tsu-is humanitarul mecnierebaTa fakultetis samecniero Jurnal „weliwdeulis“ saredaqcio kolegias

profesoris gverdi

2015 wlis no em ber Si Tbi lis Si gaimarTa sa er Ta So ri so kon-

gre si „qar Tve lo lo gi is prob le me bi da per speq ti ve bi“, ro me lic sa qar-Tve los mec ni e re ba Ta erov nu li aka-de mi is, sa qar Tve los sa pat ri ar qo sa da iva ne ja va xiS vi lis sa xe lo bis Tbi-li sis sa xel mwi fo uni ver si te tis mi-er iyo or ga ni ze bu li. ga viT va lis wi ne kon gre sis or ga ni za to re bis sur vi li da mo vam za de mox se ne ba „Ta na med ro ve qar Tu li ore no va ni leq si kog ra fi is amo ca ne bi“. mox se ne bam di di in te re si ga mo iw via kon gre sis mo na wi le ucx o el qar Tve lo lo geb Si, ris ga moc mi zan Se-wo ni lad mi viC nie mi si sta ti is sa xiT ga moq vey ne ba Tbi li sis sa xel mwi fo uni ver si te tis hu ma ni ta rul mec ni e-re ba Ta fa kul te tis „we liw de ul Si“.

statiaSi leqsikografiuli cen-tris mravalwlian gamocdilebaze da kvlevebze dayrdnobiT (romlebic Catarda inglisuri, germanuli, Sve-duri, italiuri, franguli da sxva enebis masalaze), Camoyalibebulia Tanamedrove qarTuli akademiuri orenovani leqsikografiis amocanebi, rogorc zogadi leqsikografiis, ise dargobrivi leqsikografiis Tvalsaz-risiT. zemoxsenebuli sakiTxebi sta-tiaSi zogadadaa mimoxiluli, radgan statia dargis ganviTarebis amocanebs exeba da ara erT romelime konkretul lingvistur problemas. leqsikonebis SedgenasTan dakavSirebuli konkre-tuli meTodologiuri sakiTxebi ki detaluradaa gaanalizebuli Cems sxva publikaciebSi, romlebic miTiTebu-lia statiis teqstSi da romelTa sia darTuli aqvs aRniSnul statias.

„weliwdeulis“ saredaqcio ko-legiam gamomigzavna ori uaryofiTi recenzia Cems statiaze da uari miTx-ra statiis dabeWdvaze. im periodSi, rodesac aRniSnuli uaryofiTi re-cenziebi miviRe, ukiduresad daZabu-li samuSao reJimi mqonda, vmuSaobdi evropis leqsikografTa asociaciis me-17 saerTaSoriso kongresis masale-bis redaqciaze da recenziebze, pasu-xis gacemis sakiTxi droebiT gadavde. kongresis dasrulebis Semdeg mivub-rundi recenziebs da mivxvdi, rom maTi upasuxod datoveba ar iqneboda swori.

orive recenzents gavugzavne pasuxe-bi, romlebic aseve gamoqveynebulia didi inglisur-qarTuli onlain-le-qsikonis blogze da xelmisawvdomia yvela dainteresebuli pirisTvis (pa-suxi pirvel recenzents _ http://blog.dictionary.ge/archives/570; pasuxi meore re-cenzents _ http://blog.dictionary.ge/archi-ves/575). imedia, am pasuxebs saredaqcio kolegiac gaecnoba, raTa momavalSi Tavidan aviciloT is uxerxulobebi, rac „weliwdeulis“ aRniSnul nomerze muSaobisas Seiqmna.

upirveles yovlisa unda aRiniSnos, rom recenzentebisaTvis sarecenzio statia ar iyo anonimuri, maT icodnen _ vin iyo statiis avtori, radgan es statiaSi kargad Cans. amdenad, dairR-va anonimurobis principi, recenzen-tebi anonimuri iyvnen avtorisTvis, avtori ki ar iyo anonimuri recenzen-tebisTvis.

recenziebi zereled, arakvali-ficiuradaa dawerili da Seicavs Seuracxmyofel, cinikur gancxade-bebs (ix. Cemi pasuxebi). recenziebis gacnobis Semdeg rCeba STabeWdileba, rom recenzentebma statia ver gaiges, an zereled gadaikiTxes, an piradi an-tipaTia aqvT avtoris mimarT.

recenziebSi aris iseTi winadadebe-bi, romlebic saerTod eWvqveS ayenebs imas, rom es recenziebi enaTmecnieris dawerilia. mag. „upirveles proble-mad statiaSi warmodgenilia orenovan leqsikonebSi rusuli enis gavlenis Sedegebi da rusulidan Targmnis ua-ryofa“; „ar SeiZleba ar aRiniSnos is stilistikuri gaumarTaoba, rac sta-tiaSi SeiniSneba. xSirad winadadebebi stilistikurad dauxvewavia“; „avtori msjelobs evropuli enebisa da qarTu-li enis sinonimebze, romlebic xSirad ver faraven semantikas“ da sxva.

samecniero statiebis recenzireba ar aris meqanikuri da martivi proce-si. evropis leqsikografTa asocia-ciis me-17 saerTaSoriso kongresis statiebis sarecenziod gagzavnamde, krebulis redaqtorebi mTeli kvira vswavlobdiT potenciuri recenzen-tebis Sromebs, raTa TiToeuli sta-tiisaTvis kvalificiuri recenzenti SegverCia. aRarafers vambob miRebuli recenziebis analizsa da Semdgom na-

bijebze. samecniero krebulis momz-adeba, udavod, did drosa da Sromas moiTxovs.

erT-erTi recenzenti bevrs sau-brobs imaze, rom statia ar aris kv-levaze orientirebuli da „kvlevaze orientirebuli“ statiis struqtu-rasa da principebs maswavlis, TiTqos bakalavriatis pirveli kursis stu-denti viyo da akademiuri weris leq-cias mikiTxavdes.

ras niSnavs „kvlevaze orientire-ba“? SeiZleba dargis ganviTarebis amocanebis gansazRvra kvlevis gare-Se? ra aris es „kvlevaze orientire-buli“? ese igi Tu naSromi ar jdeba im stereotipSi, rac mravali wlis win gvaswavles, is ar aris kvleva? leq-sikografiul centrSi mravalwliani muSaobisa da kvlevis Sedegad Seiqmna axali evropul-qarTuli akademiuri leqsikonebis Sedgenis meTodologia da es ar aris „kvlevaze orientacia“?

erT-erTi recenzenti wers, rom es statia sainteresoa mxolod „leqsi-kografiuli centris muSaobiT dain-teresebul pirTaTvis“.

am cinikur gancxadebaSi ikiTxeba is saerTo damokidebuleba leqsikogra-fiis mimarT, rac, samwuxarod, yvela-ze Zneli dasaZlevi swored akademiur wreebSi aRmoCnda. am cinikuri damo-

kidebulebis Sedegi iyo is, rom wle-bis win, reformebis Semdgom univer-sitetSi, konkursebis dros, testebis krebuli iTvleboda samecniero Sro-mad, xolo leqsikoni avtors Sromad ar eTvleboda. qarTveli leqsikogra-febis didi ZalisxmeviTa da ori saer-TaSoriso simpoziumis wyalobiT, rom-lebic baTumSi gaimarTa 2010 da 2012 wlebSi, es veluri damokidebuleba leqsikografiisa da leqsikografebis mimarT Seicvala. didi imedi maqvs, rom leqsikografiuli centris organize-biT, mimdinare wlis seqtemberSi, didi warmatebiT Catarebuli evropis leq-sikografTa asociaciis me-17 saerTa-Soriso kongresi da kongresze miRe-buli rezolucia leqsikografiis sa-mecniero statusis Sesaxeb radikalu-rad Secvlis leqsikografiis mniSvne-lobis gaazrebas Cvens qveyanaSi.

pativcemuli recenzentebis mier dawunebuli statia ibeWdeba sxva uni-versitetis referirebad samecniero JurnalSi. guldasawyveti isaa, rom leqsikografiuli centri ivane ja-vaxiSvilis saxelobis Tbilisis sa-xelmwifo universitetSi daarsda, orenovani leqsikografiis skola am universitetSi Seiqmna da ukve moipo-va saerTaSoriso aRiareba, am skolaSi Camoyalibebuli dargis ganviTarebis amocanebis Sesaxeb statia ki sxva uni-versitetis samecniero JurnalSi ibe-Wdeba.

boloTqmakidev erTma Cemma kolega-anglist-

ma miiRo uaryofiTi recenzia sta-tiaze, romelic ,,weliwdeulis“ imave nomerSi dasabeWdad gaugzavna sare-daqcio kolegias. man mkacrad da argu-mentirebulad mosTxova pasuxi Jur-nalis redaqcias imis gamo, rom misi statia arakompetentur pirs gadaug-zavnes sarecenziod.

Sedegad, statia ucvleli saxiT ibeWdeba „weliwdeulis“ imave nomerSi.

rogorc ityvian NO COMMENT

pativiscemiTTinaTin margalitaZe

TinaTin margalitaZe

saqvelmoqmedo turniri giorgi beroSvilis dasaxmareblad

„vef xis tya os nis“ Tar gma nebs po e mis ko re u-li Tar gma nic Se e ma ta. mi si as li iva ne ja va-xiS vi lis sa xe lo bis Tbi li sis sa xel mwi fo

uni ver si te tis bib li o Te kas ko re is sa el Cos saq me Ta dro e biT ma rwmu ne bul ma sa qar Tve lo Si kim in ha nim ga das ca. 22 no em bers sa zo ga do e bam „vef xis tya os-nis“ Te ma ze Seq mni li sa ma gi do Ta ma Sic ixi la, ro-me lic po e mas ki dev uf ro mar ti vad da sa max sov re-bel sa da ga sa gebs xdis.

„vef xis tya os nis“ Tar gmni saT vis ko re el qar Tve-lo logs, pro fe sor Co ju- kvans 10 we li das Wir da. mu Sa o bis pro ces Si mas aR mo sav leT mcod ne iva ne Ci-qo va ni da se u lis uni ver si te tis ucxo ene bis ma gis-tran ti ru su dan fir cxa la va ex ma re bod nen. Tar-gma ni Tbi li sis sa xel mci fo uni ver si tets sa ze i mod ga da e ca So Ta rus Ta ve lis 850 wlis Ta vi sad mi miZR-vnil Ro nis Zi e ba ze. el Cis mo va le o bis Sem sru le bel-ma Tqva, rom ko re is umaR les sas wav leb leb Si So Ta rus Ta ve li sa da mi si po e mis mi marT Za li an di di in-te re si ar se bobs: „gan sa kuT re bu lad min da mi vu lo-co Tbi li sis sa xel mwi fo uni ver si tets di di po e tis So Ta rus Ta ve lis 850 wlis Ta vi sad mi miZR vni li ga-mo fe nis gax sna. ko re a Si bev ri pro fe so ri da mkvle-va ria da in te re se bu li So Ta rus Ta ve lis Se moq me-de biT. „vef xis tya o sa ni“ ko re u lad swo red ko re is uni ver si te tis pro fe sor ma Tar gmna. ki dev erT pro-fe sors hqon da ama ve po e mis Tar gmnis mcde lo ba. iyo Sem Txve ve bi, ro de sac mkvlev re bi gar kve ul ta e pebs Tar gmnid nen da Ta vi anT naS ro meb Si ci ta te bis sa xiT iye neb dnen. vfiq rob, es im gva ri kul tu ru li saq mi a-no ba a, ro me lic or qve ya nas da or uni ver si tets ki-dev uf ro da a ax lo ebs“.

„vef xis tya os nis“ ko re ul Tar gman Tan er Tad, Tbi li sis sa xel mwi fo uni ver si te tis bib li o Te kis sa ga mo fe no dar baz Si sxva ena ze Ses ru le bu li Tar-gma ne bi da po e mis 120-ze me ti ga mo ce ma ga mo fi nes. da cu li iyo Tar gma ni sa da ga mo ce mis qro no lo gia 1720 wli dan dawy e bu li, ro de sac, vax tang VI-is ini-ci a ti viT, „vef xis tya os nis“ pir ve li beW du ri ver-sia ga mo vi da, dRem de. war mod ge ni li iyo ram de ni me xel na we ri da ga mor Ce u li ilus tra ci e bi. Tbi li sis sa xel mwi fo uni ver si te tis siv rce Si rus Ta ve lis sa i u bi leo Ta ri Ris aR niS vnas bib li o Te kis di req-to ri zu rab ga i pa raS vi li Sem deg mo men tebs ukav Si-rebs: „u pir ve les yov li sa, po e mi sa da, zo ga dad, rus-Tve lis yve la ze siR rmi se u li da mas Sta bu ri kvle va Cvens uni ver si tet Tan aris da kav Si re bu li. sa xe le-bis Ca moT vlac sak ma ri si a, ro mel Ta naS ro meb mac, faq tob ri vad, rus Tve lo lo gi is dar gi Seq mnes: iva ne ja va xiS vi li, kor ne li ke ke li Ze, aka ki Sa ni Ze, ius ti ne abu la Ze da Sal va nu cu bi Ze. me o re mi ze zi isa a, rom sa ja ro bib li o Te kis Sem deg, uni ver si te tis bib li o-Te ka is ad gi li a, sa dac po e mis yve la ze di di ko leq-ci e bi ina xe ba“.

2016 we li `vef xis tya os nis~ wlad ga mocx ad da da Tsu gan sa kuT re biT aRniSnavs am mov le nas. Tbi li-sis sa xel mwi fo uni ver si tet Si rus Tve lis uk vda-vi po e mis kvle va da ar se bis Ta na ve da iwyo da dRem de grZel de ba.

`dRes ga mo fe na ze war mod ge ni lia uni ka lu ri ga-mo ce me bi, gan sa kuT re biT mniS vne lo va nia 1712 wels vax tang VI-is dro in de li pir ve li na beW di `vef xis-tya o sa ni~, ro mel sac ax lavs se ri o zu li ga mok vle va. Se iZ le ba iT qvas, rom es aris pir ve li mcde lo ba mi si aka de mi u ri ga mo ce mi sa. Tsu -is bib li o Te ka Si, ase ve, ina xe ba ori xel na we ri `vef xis tya o sa ni~ _ 1834 wels ave tik gor gi ja no vis da 1849 wels svi mon ter si mo-no vis mi er ga da we ri li xel na we re bi, rac Za li an mniS-

vne lo va nia Cve ni ko leq ci is Tvis. dRes ki sa in te re-so sa Cuq re bi mi vi ReT da Cve ni bib li o Te ka ki dev uf-ro gam did rda ̀ vef xis tya os nis“ axa li ga mo ce me biT“, _ aR niS na zu rab ga i pa raS vil ma.

Ro nis Zi e bas Tsu -is req to ri gi or gi Sar va Si Ze, req to ris mo ad gi le mi xe il Cxen ke li, Tbi li sis mu-ni ci pa li te tis sak re bu los Tav mjdo ma re gi or gi ali be gaS vi li, stu den te bi da mow ve u li stum re bi es wre bod nen.

* * *ga mor Ce u li in te re si ig rZno bo da axal gaz rda

fi lo lo gi sa da ki nom cod nis, le van ge laS vi lis na-mu Sev ris mi marT, ro mel mac „vef xis tya os nis“ Te ma-ze sa ma gi do Ta ma Si Seq mna. av to ris TqmiT, Ta maS Si mo na wi le obs li te ra tu ru li ru ka, ro me lic po e-mis ge og ra fi as efuZ ne ba; ase ve fi gu re bi, rom le bic ta ri el sa da av Tan dils ga na sa xi e re ben; ka ma Te li, ba ra Te bi, rom leb zec afo riz me bi we ri a, da vef xis tya vis qso vi lis gan Se ke ri li qi sa; ase ve wig ni, sa dac Ta ma Sis we seb zea sa u ba ri da iq ve we ria pa su xe bi im Sem Txve vis Tvis, Tu ki mo Ta ma Se afo riz mis ga moc no-bas ver SeZ lebs. Ta ma Sis mo na wi le Ta ricx vi 2-dan 10 msur ve lam de a. Ta ma Sis we sebs mi si av to ri, le van ge-laS vi li, gan mar tavs: „mo Ta ma Se e bi rig ri go biT ago-re ben ka ma Tels da ake Te ben Se sa ba mis svlebs. yve la svla gar kve ul da va le bas Tan aris da kav Si re bu li. ma ga li Tad, Tu ka ma Te li oTx i an ze ga gor da, oTx i a-ni ki grag ni lis ni Sa ni a, e.i. ba ra Ti un da avi RoT, ro-mel zec afo riz mis pir ve li na wi li we ri a. yve la afo-riz mi „oq ros kve Tis“ prin ci piT aris Seq mni li, rac imas niS navs, rom afo riz mis pir ve li na wi li ba raT ze we ri a, me o re na wi li ki Sen un da ga mo ic no. Tu ga mo-ic nob, win mi i wev, wi na aR mdeg Sem Txve va Si, ad gil ze rCe bi. qvi Sis sa a Ti am bobs, rom „ga mo to ve svla“. Tu mSvil di sa ri amo vi da, es niS navs, rom is ris mi mar-Tu le biT er Ti svla un da ga na xor ci e lo. TeT ri wre

star tze dab ru ne bas niS navs. azar ti Za li an di di a, im ga ge biT, rom bo lo svlam de ga mar jve bu lis vi na o-ba uc no bi rCe ba... Ta ma Si ima ze aris ori en ti re bu li, rom is wav lo. er Txel Tu ver ga mo ic nob afo rizms, Ca xe dav pa su xe bis fur cels da, ram de ni me ase Ti qme-de bis Se de gad, da ga max sov rde ba. Tu ar ici, es tra-ge dia su lac ar aris, pi ri qiT, Ta ma Si swav lis xa liss aZ li e rebs“.

sa ma gi do Ta ma Sis Se Ze na Tbi li sis sxva das xva wig nis ma Ra zi a Sia Se saZ le be li. So Ta rus Ta ve lis „vef xis-tya os nis“ uZ ve le si ga mo ce me bi ki Tbi li sis sa xel mwi-fo uni ver si te tis cen tra lu ri bib li o Te kis Se no ba Si rus Ta ve lis sa i u bi leo wlis bo lom de dar Ce ba.

`vef xis tya o sa ni~ da sa ma gi doTa ma Se bis kul tu ra sa qar Tve lo Si

le van ge laS vi li, „vef xis tya os nis“ Te ma ze sa ma gi do Ta ma Sis av to ri:

_ `vef xis tya os nis~ pir ve li sa ma gi do Ta ma Se bi XIX sa u ku ne Si ga moC nda. sa qar Tve lo Si pir ve li ase Ti li te ra tu ru li Ta ma Si ilia Wav Wa va Zis dros da i beW-da. 1892 wels 24 iv niss ga zeT `i ve ri is~ 131-e no mer Si ga moq vey ne bu li iyo vrce li in for ma ci u li cno ba, rom ozur ge Ti dan mi u Ri aT k. Ta var Tqi la Zis mi er da beW di li lo to, ro me lic efuZ ne bo da po e mis afo-riz mebs. iq ve ax lda vrce li gan mar te ba Ta ma Sis we se-bis Se sa xeb. da sa suls av to ri as kvni da, rom es Ta ma Si da ex ma re bo da mkiTx vels `vef xis tya os nis~ ze pi rad Ses wav la Si. am pe ri od Si gav rce le bu li iyo vef-xsity a os nis da sxva li te ra tu ru li Ta ma Se bis Seq-mna, ro mel sac ilia Wav Wa va Zec xels uwy ob da. li te-ra tu ru li da fis Ta ma Se bi in te raq ti u ri mov le na a, sa dac, teq stTan er Tad, fsev dog ra fi ku li de ko ra-cia da mkiTx ve lis maq si ma lu ri Car Tu lo ba wam yva ni sa Ta ma So stra te gi a a.

1938 wels ga mom cem lo bam `teq ni ka da Sro ma~ ga-mos ca aleq san dre inaS vi lis mi er Sed ge ni li `vef-xis tya os nis~ da sxva mwer le bis na war mo e be bi dan Sem-dga ri lo to. sa Ta ma So lo to Sed ge bo da e.w. qar de-bis, wig na ki sa (Ta ma Sis we se bi) da mu ya os fir fi te bis-gan. TiT qmis ana lo gi ur prin cips em ya re bo da 1986 wels ga mo ce mu li sa xa li so lo to: `go ne ba ni go ni er-sa~ (ga mom cem lo ba ga naT le ba). es Ta ma Si em ya re bo da 1951 wlis sa i u bi leo ga mo ce mas (sa re daq cio ko le-gi a: ba ra mi Ze, ke ke li Ze, Sa ni Ze). Ta maS Si 110 afo riz-mia ga mo ye ne bu li, ro me lic 24 qar dzea gan la ge bu li.

XX sa u ku ne Si, dro Ta for ma ci is Se de gad, sa Wi ro gax da po e mis xal xTan ur Ti er To bis axa li in te raq-ti u ri for ma. `vef xis tya os nis~ lo to swo red ase Ti mov le na iyo. mi u xe da vad mra val sa u ku no va ni po pu-la ro bi sa, dRes Ta na med ro ve sam ya ro Si ma inc sa Wi-roa `vef xis tya os nis~ po pu la ri za cia da Ta na med-ro ve in te raq ti ur ga re mo Si dab ru ne ba.

sa ma gi do Ta ma Se bi teq stis siR rmi se u lad ga ge bis da ga Ta vi se bis Za li an kar gi sa Su a le baa mTel msof-li o Si. li te ra tu ru li sa ma gi do Ta ma Si uni ka lur Se saZ leb lo bebs iZ le va, rad gan uSu a lod rus Tve-li se ul sity vi er sam ya ro Si amog za u rebs mo Ta ma Ses da mi si bu neb ri vi na wi li xde ba. teq stis Sec no bi sT-vis au ci le be lia mkiTx ve lis iden ti fi ka cia mis ro-me li me gmir Tan an mTli a nad am bav Tan. am mxriv da fis Ta ma Sebs di di Se saZ leb lo be bi ga aC ni a. gra fi kul-ga mom sax ve lo bi Ti da teq stu ri mxa re axa li sin Te-zu ri va ri a ci e biT aris war mod ge ni li. Ta ma Sob, ese igi mo na wi le ob am bav Si _ mog za u rob xel Se sa xeb sity vi er ga re mo Si da afor zme biT ix sne ba im sam-ya ros ka ri, ro mel Sic or ga nul na wi lad ig rZnob Tavs.

www.tsu.gewww.tsu.genewspaper @ tsu.ge


16samagido TamaSi „vefxistyaosani“ da

poemis koreuli Targmani

„vefxistyaosnis“ sxvadasxva gamocemis gamofena

kim in ha ni

levan gelaSvili

ÌÈÀÅÀÒÉ ÒÄÃÀØÔÏÒÉ

ÌÈÀÅÀÒÉ ÓÐÄÝÉÀËÉÓÔÉ

ÔÄØÍÉÊÖÒÉ ÒÄÃÀØÔÏÒÉ

×ÏÔÏÊÏÒÄÓÐÏÍÃÄÍÔÉ

ÊÏÌÐ. ÖÆÒÖÍÅÄËÚÏ×À

nino kakulia

maia toraZe

manana jurxaZe

ana bolqvaZe

zaza gulaSvili

ÌÉÓÀÌÀÒÈÉ: ÉËÉÀ àÀÅàÀÅÀÞÉÓ

ÂÀÌÆ. 13

ÒÄÃÊÏËÄÂÉÉÓ ßÄÅÒÄÁÉ:rismag gordeziani, iago kaWkaWiSvili,

eTer xaraiSvili, lado papava, manana SamiliSvili, Temur nadareiSvili,

lado minaSvili, moris SalikaSvili, nino CixlaZe, giorgi jaiani, arsen

gvenetaZe, mariam ciskaZe, nino WalaganiZe, irma ruxaZe

(Tsu-is me-8

korpusi)

[email protected]

2 22 36 62

www.tsu.getsunewspaper @ tsu.getsunewspaper @ tsu.ge

ivane javaxisvilis saxelobis tbilisis saxelmwifo ...newspaper.tsu.ge/uploads/newspaper/n-14...

Documents