khang sinh 2010-son
TRANSCRIPT
-
7/24/2019 Khang Sinh 2010-Son
1/13
3 28 2012
1
NGUYN TC DNG THUCKHNG SINH V KHNG KHUN Phn tch c 4 nguyn tc s dng khng
sinh trong iu tr, nu v d minh ha
Phn tch c 3 nguyn tc s dng khngsinh d phng NK sau phu thut, cho v dminh ha
MC TIU
SDNG KHNG SINH TRN LM SNG
Cc khng sinh s dng trn lm sng theo 3
cch:
iu tr theo kinh nghim
iu tr khi xc nh c vi khun
Khng sinh d phng
SDNG KHNG HP L KHNG SINH
Nhim trng khng iu tr bng khng sinh
VSV n boNm
Virus
S DNG KHNG HP L KHNG SINH (TIP)
iu tr st khng r
nguyn nhn
Thng tin v vi khun hc
khng y
S DNG KHNG HP L KHNG SINH(TIP)
S dng khng sinh vi liu khng ng
Ch s dng khng sinh nh bin php duy
nht iu tr NK
-
7/24/2019 Khang Sinh 2010-Son
2/13
3 28 2012
2
HU QU ?
Cc chng khng khng sinh tng nhanh chng
VK thng VK chtVK khng
NGUY C KHNG THUC
T bin i thch nghi
Truyn trctip cho nhau
Truyn cho nhauqua trung gian
Nhng nguyn tc s dng
khng sinh trong iu tr
NHNG NGUYN TC S DNG KHNGSINH TRONG IU TR
1. Ch s dng khng sinh khi c nhim
khun2. Phi bit la chn khng sinh hp l
3. Phi bit nguyn tc phi hp khng
sinh
4. Phi s dng khng sinh ng thi gian
quy nh
1. CH S DNG KS KHI C NHIM KHUN
- Thm khm lm sng:
- o nhit
- Phng vn bnh nhn, khm bnh
- Cc xt nghim lm sng thng quy
Lm sao bit nhim vi khun ?
-
7/24/2019 Khang Sinh 2010-Son
3/13
3 28 2012
3
1. CH SDNG KS KHI C NHIM KHUN
Tm vi khun gy bnh
- Bin php chnh xc nht, kt hp c vi lmkhng sinh la chn KS ti u
1. CH SDNG KS KHI C NHIM KHUN
Tm vi khun gy bnh
- C nhiu hn ch v kh khn
-i khi khng cn thit
LM G TUN TH NGUYN TC 1 ?
NHNG NGUYN TC SDNG KHNGSINH TRONG IU TR
1. Ch s dng khng sinh khi c nhim
khun
2. Phi bit la chn khng sinh hp l
3. Phi bit nguyn tc phi hp khng sinh
4. Phi s dng khng sinh ng thi gian
quy nh
2. LA CHN KHNG SINH HP L
KhKhng sinhng sinh
Vi KhuVi Khunn BBnh nhnnh nhn
2. LA CHN KHNG SINH HP L
- La chn KS ph hp vi VK gy bnh
- La chn KS theo v tr NK
- La chn KS theo ca BN
LA CHN KHNG SINH PH HPVK GY BNH
Mt vi khun/ngi bnh thngMt vi khun/ngi bnh thng
-
7/24/2019 Khang Sinh 2010-Son
4/13
3 28 2012
4
HVI KHUN CH
La chn khng sinh ph hp VK gy bnhLa chn khng sinh ph hp VK gy bnh
MI QUAN HVK CH VK GY BNH
La chn khng sinh ph hp VK gy bnh
CC NK DOVK THNG TR
NK niu/ SD
NK tiu ha
Vim phi
vim ni tm mc
NK huyt
NK rng, li, hngAp-xe
La chn khng sinh ph hp VK gy bnhLa chn khng sinh ph hp VK gy bnh
VK GY BNH
S. aureus
Str. pyogenes
Str. pneumoniae
E. coli
K. pneumoniae
Enterobacter
La chn khng sinh ph hp VK gy bnhLa chn khng sinh ph hp VK gy bnh
P. aeruginosa
CC NK DO PSEUDOMONAS
NK hTKT
NK ti ch
NK huyt
Vim mngtrong tim
NK titniu
NK h h hp- mn BN xnang- cp BN #
NK da vxng vtthng
BNG 1: NH HNG MM BNH THEOV TR NHIM KHUN- T THEO KINH NGHIM
V tr NK Vi khun gy bnh
Vim hng Lin cu nhm A
Vim amydal Lin cu, t cu, VK k khVim tai gia cp cchy m TE
H.influenza(+++), ph cu (++), tcu vng, Enterobacteries
NK rng ming Lin cu, Actinomyces,VK k kh
Vim phi MPC Ph cu (50%), H.influenzae,S.aureus, K.pnemonie, Mycoplasma,
Vim bng quang E. coli (80%), P. mirabilis, Klebsiella.
Trng c, chc l,.. T cu(++), Str.pyogenes
-
7/24/2019 Khang Sinh 2010-Son
5/13
3 28 2012
5
La chn khng sinh bao trm phn lnchng vi khun gy bnh
Tnh khng khng sinh ti a phng/csiu tr
Sau khi inh hng vi khun gy bnhBNG 2: T KHI BITVK GY BNH
KHNG SINH
VK Bnh l 1st 2nd 3rd
S. aureus Ap xe, NKmu, vim
NTM, VP, ...
Oxacilin,Nafcilin
1Cepha. G1
Vancomycin
Clindamycin
1Macrolid
1FQ(GP) +Rifam
Str. pyogenes Vim huhng, taigia,
Penicillin,Amoxicilin
1Cepha. G1
Vancomycin
Clindamycin
1Macrolid
Str.pneumoniae
nt Penicillin,Amoxicilin
1Cepha. G1
Vancomycin
Clindamycin
1Macrolid
Co-trimox
E. coli Vim titniu
Cipro / levo
1 Cepha G1
1 AG, 1 peni+ 1 peni-ase I
Nitrofurantoin,Co-trimox
2. LA CHN KHNG SINH HP L
- La chn KS ph hp vi VK gy bnh
- La chn KS theo v tr NK
- La chn KS theo ca BN
LA CHN KHNG SINH THEOV TR NHIM KHUN
2 c tnh quan trng :- C hot lc cao vi vi khun gy bnh.
- Thm tt vo t chc nhim bnh.
BNG 3: KH NNG THMU TIN CA MT SKHNG SINH VO C QUAN, T CHC
C quan, t chc Khng sinh
Mt Ampicillin, tetracyclin, rifampicin,cefoperazon, ceftriaxon, nafcillin,erythromycin...
Tuyn tin lit Erythromycin, cloramphenicol,co-trimoxazol, fluoroquinolon, C3G...
Xng khp Lincomycin, clindamycin, rifampicin,fluoroquinolon, C1G, C2G, C3G...
BNG 4: KH NNG THM CAKSVODCH NO TY
* t nng iu tr :
Co-trimoxazol, cloramphenicol, rifampicin, metronidazol
* t nng iu tr ch khi MN b vim:
Penicilin G, ampicilin sulbactam, ticarcilin acid clavulanic,
cefotaxim, ceftriaxon, ceftazidim, imipenem, meropenem,
vancomycin, aztreonam, ofloxacin, ciprofloxacin.
* Khng t nng iu tr
Aminoglycozid, cefoperazon, clindamycin, C1G, C2G
-
7/24/2019 Khang Sinh 2010-Son
6/13
3 28 2012
6
LA CHN KHNG SINH THEOV TR NHIM KHUN
Mt s TH c bit: u tin ng dng ti ch, t nng cao
- NK da v m mm: thuc st khun/ KS ti ch
sau khi lm sch.- NK tai- mi- hng: KS phun ti ch (aerosol),
thuc st khun sc ming, vin ngm, KS nhtai, mi...
- NK mt: dng KS nh, tra mt, bi vo m mt,tim di kt mc....
KS dng ngoi
TOBRAMYCIN
Nh mt, tra mt
NEOMYCIN
Nh mt, mi, tai.
LA CHN KHNG SINH THEOV TR NHIM KHUN
Cn s dng ng dng bo ch cho tngng dng
Thuc nh tai c c tnh cao, trc khi sdng phi thm khm k.
2. LA CHN KHNG SINH HP L
- La chn KS ph hp vi VK gy bnh
- La chn KS theo v tr NK
- La chn KS theo ca BN:- Tr em - Ngi cao tui
- Ph n c thai, CCB - Ca d ng
- Suy gim chc nng gan, thn
C a mn cm, d ng
KS l nhm thuc c nguy c gy dng cao !!!
D penicilin
D cho
D ampicilin
Khai thc k tin s
Lm test da trc khitim KS
LA CHN KHNG SINH CHO TR EM
CC cc khng sinh c c tnh trn s phttrin v c thuc khc an ton hn.
Phi hiu chnh li liu theo la tui.
Nhm KS cn lu v liu dng l aminosid,glycopeptid, polypeptid (colistin)
-
7/24/2019 Khang Sinh 2010-Son
7/13
3 28 2012
7
BNG 5: S DNG KHNG SINH CHOTR EM CC LA TUI
KS Tr non S sinh 1thng -> 3 tui > 3 tui
Aminosid + + + +
-lactam + + + +
Macrolid + + + +
Phenicol 0 - - +
Co-trimoxazol
0 0 + +
Cyclin 0 0 0 >8
Quinolon 0 0 0 >18
2. PHI BIT LA CHN KHNG SINHHP L
- La chn KS ph hp vi VK gy bnh
- La chn KS theo v tr NK- La chn KS theo ca BN:
- Tr em - Ngi cao tui
- Ph n c thai, CCB - Ca d ng
- Suy gim chc nng gan, thn
LA CHN KHNG SINH CHO PNCT
Trong NK nng e da n tnh mng thlun u tin cho ngi m.
Trnh tuyt i cc KS c c tnh cao vc th thay th: cloramphenicol, tetracyclin,co-trimoxazol...
SDNG KHNG SINH CHO PNCT
Khng sinh 3 thngu
3 thnggia
3 thng cui
Macrolid + + +
Penicillin G, A + + +
Cephalosporin + + +
Co-trimoxazol 0 0 0
Cyclin 0 0 0
Phenicol 0 0 0
Aminosid 0 0 0
Quinolon 0 0 0
CC NGUYN TC S DNG KHNG SINH
2. Phi bit la chn khng sinh hp l
- La chn KS ph hp vi VK gy bnh
- La chn KS theo v tr NK
- La chn KS theo ca BN:- Tr em - Ngi cao tui
- Ph n c thai, CCB - Ca d ng
- Suy gim chc nng gan, thn
LA CHN KHNG SINH CHO BN SUY THN
Bnh nhn suy thn: Gia tng nng KS thi
tr ch yu qua thn dng c hot tnh
tng c tnh ca KS
- Lu cc thuc c c tnh trn thn
- Hiu chnh liu theo chc nng thn
-
7/24/2019 Khang Sinh 2010-Son
8/13
3 28 2012
8
MC C VI THN CA KHNG SINH
Khng sinh Mc c vi thn
Aminosid ++
Beta-lactamin 0
Cyclin th h I/II +/0
Phenicol 0
Sulfamid +
Vancomycin ++
5-nitro imidazol 0
Cephaloridin* ++
LA CHN KHNG SINH CHO BN SUY GAN
Bnh nhn suy gan: gim chuyn ha KS
ti gan --->Gia tng nng KS chuyn
ha gan
-- tng c tnh ca KS
- Lu cc thuc c c tnh trn gan
NHNG KHNG SINH B CHUYN HA GAN> 70%
Acid fusidic Clindamycin Rifampicin
Amphotericin Pefloxacin Griseofulvin
Acid nalidixic Clortetracyclin Ketoconazol
Metronidazol Cloramphenicol
NHNG KHNG SINH T BCHUYN HA GAN
Cc aminosid
Cc tetracyclin
Cc penicillin
Thiamphenicol
Vancomycin
Cc cephalosporin, tr:
Cephalothin, cefotaxim
Mt s quinolon :
. Ofloxacin
. Norfloxacin
NHNG NGUYN TC S DNG KHNGSINH TRONG IU TR
1. Ch s dng khng sinh khi c nhim
khun2. Phi bit la chn khng sinh hp l
3. Phi bit nguyn tc phi hp khng
sinh
4. Phi s dng khng sinh ng thi gian
quy nh
3. PHI HP KHNG SINH HP L
- Tng t/d trn cc chng khng mnh (NK
bnh vin hoc NK mn tnh)
VD: Pen A+
cht c ch Beta lactamase
- Gim khng thuc: trong iu tr lao, H.
pylori
-
7/24/2019 Khang Sinh 2010-Son
9/13
3 28 2012
9
3. PHI HP KHNG SINH HP L(TIP)
- Ni rng ph tc dng :
- Trn vi khun k kh
- Trn cc NK do cVK Gram (+)/(-)
- T kinh nghim / NK nng cha xc nh c
nguyn nhn: khng dng ko di
- Lu yphi hp cn tranh (SGK)
NHNG NGUYN TC S DNG KHNGSINH TRONG IU TR
1. Ch s dng khng sinh khi c nhim
khun
2. Phi bit la chn khng sinh hp l
3. Phi bit nguyn tc phi hp khng
sinh
4. Phi s dng khng sinh ng thi gian
quy nh
4. S DNG KHNG SINH NG THIGIAN QUYNH
- Liu dng, nhp a thuc: Lu v KS ph
thuc thi gian, KS ph thuc nng
- di ca t s dng KS:
- Ht VK + 2-3 ngy
- Vi NK nh : 7-10 ngy
- Vi NK nng, v tr kh thm: di ngy
Nhng nguyn tc sdng
khng sinh trong dphng
phu thut
DCH T
CDC M : 2.6% s ca phu thut b
nhim trng vt m, lm thi gian nmvin ca BN tng ln t 7-10 ngy, v chi
ph tng khong $3,000/ ca nhim trng
hu phu.
NHIM TRNG VT M
Da
M di da
M mm su(c)
C quan/ xa
NK vt
m nng
NK vt msu
NK c quan/xa
-
7/24/2019 Khang Sinh 2010-Son
10/13
3 28 2012
10
MC CH CAKSDP
- Gim tng lng khng sinh s dng
- Gim chi ph iu tr bnh nhn
CC YU T NH HNG NCH NH KS/ PT
Phn loi phu thut
Nguy cNT hu phu : Ch s theo di nhim
trng BV (NNISS):
Loi PT
nguy cca PT
Thi gian m
PHN LOI PHU THUTTHEO NGUY C NHIM KHUN
Loi 1: Phu thut sch (Clean Surgery)
(nguy cNK: 1-5%; KSDP: 15%; KSDP< 15)L PT chn thng mi khng nhim bn,
PT cc cquan nhim khun
Pt ng mt, tit niu, sinh dc khi cnhim khun
Bng, mt da din rng
Li v trng nng
PHN LOI PHU THUTTHEO NGUY C NHIM KHUN
Loi 4: Phu thut bn (Dirty/or Infected
Surgery) (Nguy cNK >30%; KSDP : gim)
L cc phu thut chn thng trn 4h, vt
thng hoi t ...
Phu thut tng v, thng hoc hoi th, NT
c m, nhim phn hay vt l
Sang chn m mm h
-
7/24/2019 Khang Sinh 2010-Son
11/13
3 28 2012
11
CC YU T NH HNG N CH NHKS/ PT
Phn loi phu thut
Nguy cNT hu phu : Ch s theo di nhimtrng BV (NNISS):
Loi PT
nguy cca PT
Thi gian m
NGUY C CA PHU THUT
ASA1: BN khng c bnh mc km
ASA2: BN c ri lon 1 chc nng ln mc TB
ASA3: BN c ri lon 1 chc nng ln
mc nng
ASA4: BN c tin lng sng xu
ASA5: BN hp hi
CC YU T NH HNG N CH NHKS/ PT
Phn loi phu thut
Nguy cNT hu phu : Ch s theo di nhim
trng BV (NNISS):
Loi PT
nguy cca PT
Thi gian m
CH S THEO DI NHIM TRNG BV(NNISS)
Bng phn loi PT : loi 3,4: 1
nguy cPT (ASA): 3,4,5: 1
Thi gian m TB: tg m >TB : 1
CC YU T NH HNG N CH NHKS/ PT
Phn loi phu thut
Nguy cNT hu phu : Ch s theo di nhim
trng BV (NNISS):
Loi PT
nguy cca PT
Thi gian m TB
NGUY C NT HU PHU
Ch s NNISS () Nguy c NT (%)
0 1,5
1 2,6
2 6,8
3 13,0
-
7/24/2019 Khang Sinh 2010-Son
12/13
3 28 2012
12
CH NH KS / PHU THUT
Loi PT KSDP
1 -Khng cn-b: PT tim, khp gi
- NNISS = Nguy c NT>5%2 KSDP
3+4 KSDP +KS tr liu
BN nguyc
Nm vin > 48h, dng KS trcPT, b m li sm, suy gim MD,...
CC NGUYN TC SDKS /D PHNG PT
1. Thi im a thuc phi ng
2. Chn khng sinh phi ng
3. di ca t iu tr phi ng
1. THI IM A THUC PHI NG Nguyn tc : nng KS cao nht lc rch dao
Dng khng sinh ng Dng khng sinh qumun
MI LIN QUAN C TNH PK-THI GIAN DNG KS
Nng
KS IV
Thi gian
M
Mu
M
Tim tnh mch: Sau khi m / tim TM -1h khi truyn TM qung ngn
Tim bp: trc phu thut -1h
BNG 11. SDAO NG NNG CEFAZOLIN
HUYT THANH THEO NG A THUC.
C
(mcg/ml)
5
min.
15
min.
30
min.
1 h 2 h 4 h
IM(1g)
- - 60,1 63,8 54,3 29,3
IV(1g)
188,4 135,8 106,8 73,7 45,6 16,5
-
7/24/2019 Khang Sinh 2010-Son
13/13
3 28 2012
1. THI IM A THUC PHI NG
ng trc trng: trc m 2h
ng ung:- PT tiu ha: ung 1 ngy trc m
- PT tit niu: FQ
2. CHN KS PHI NG
2.1. Ph ca KS: rng
2.2. T khng qu ngn: gim s ln a thuc
2.3. Thm tt vo t chc cn PT
BNG 12. MT S TH DV LA CHNKHNG SINH DPHNG NK/ PT
Loi PT Vi khun Khng sinh
Tai - Mi -Hng
S.aureus,
S.epidermidis
K kh ming
C1G / C2G
Tim mch S.aureus,S.epidermidis
E.coli v VK G (-) #
C1G / C2G/Vancomycin
Ti mt
S.aureus
E.coli v VK G (-) #K kh (nu tc mt)
C1G hoc C2G
MT S TH DV LA CHN KHNG SINHDPHNG NK/ PT (TIP)
Loi phu thut Vi khun Khng sinh
i trng -Trc trng
E.coli & VK G (-) #
K kh, c bit lB.fragilis
C1G / C2G (1g)
+ Metronidazol
Sn - ph khoa K kh, c bit lB.fragilis
C1G / C2G (1g)
+ Metronidazol
3. DI CAT IU TR PHI NG
Nng
KS IV
Thi gian
M
Mu
M
3. DI CAT IU TR PHI NG
Khng ko di qu 24h sau m
Trong a s TH: 1-2 liu
S ln dng thuc ph thuc: Loi phu thut
di cuc m
T ca khng sinh