khang sinh 2010-son

Upload: binh-nguyen

Post on 20-Feb-2018

219 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

  • 7/24/2019 Khang Sinh 2010-Son

    1/13

    3 28 2012

    1

    NGUYN TC DNG THUCKHNG SINH V KHNG KHUN Phn tch c 4 nguyn tc s dng khng

    sinh trong iu tr, nu v d minh ha

    Phn tch c 3 nguyn tc s dng khngsinh d phng NK sau phu thut, cho v dminh ha

    MC TIU

    SDNG KHNG SINH TRN LM SNG

    Cc khng sinh s dng trn lm sng theo 3

    cch:

    iu tr theo kinh nghim

    iu tr khi xc nh c vi khun

    Khng sinh d phng

    SDNG KHNG HP L KHNG SINH

    Nhim trng khng iu tr bng khng sinh

    VSV n boNm

    Virus

    S DNG KHNG HP L KHNG SINH (TIP)

    iu tr st khng r

    nguyn nhn

    Thng tin v vi khun hc

    khng y

    S DNG KHNG HP L KHNG SINH(TIP)

    S dng khng sinh vi liu khng ng

    Ch s dng khng sinh nh bin php duy

    nht iu tr NK

  • 7/24/2019 Khang Sinh 2010-Son

    2/13

    3 28 2012

    2

    HU QU ?

    Cc chng khng khng sinh tng nhanh chng

    VK thng VK chtVK khng

    NGUY C KHNG THUC

    T bin i thch nghi

    Truyn trctip cho nhau

    Truyn cho nhauqua trung gian

    Nhng nguyn tc s dng

    khng sinh trong iu tr

    NHNG NGUYN TC S DNG KHNGSINH TRONG IU TR

    1. Ch s dng khng sinh khi c nhim

    khun2. Phi bit la chn khng sinh hp l

    3. Phi bit nguyn tc phi hp khng

    sinh

    4. Phi s dng khng sinh ng thi gian

    quy nh

    1. CH S DNG KS KHI C NHIM KHUN

    - Thm khm lm sng:

    - o nhit

    - Phng vn bnh nhn, khm bnh

    - Cc xt nghim lm sng thng quy

    Lm sao bit nhim vi khun ?

  • 7/24/2019 Khang Sinh 2010-Son

    3/13

    3 28 2012

    3

    1. CH SDNG KS KHI C NHIM KHUN

    Tm vi khun gy bnh

    - Bin php chnh xc nht, kt hp c vi lmkhng sinh la chn KS ti u

    1. CH SDNG KS KHI C NHIM KHUN

    Tm vi khun gy bnh

    - C nhiu hn ch v kh khn

    -i khi khng cn thit

    LM G TUN TH NGUYN TC 1 ?

    NHNG NGUYN TC SDNG KHNGSINH TRONG IU TR

    1. Ch s dng khng sinh khi c nhim

    khun

    2. Phi bit la chn khng sinh hp l

    3. Phi bit nguyn tc phi hp khng sinh

    4. Phi s dng khng sinh ng thi gian

    quy nh

    2. LA CHN KHNG SINH HP L

    KhKhng sinhng sinh

    Vi KhuVi Khunn BBnh nhnnh nhn

    2. LA CHN KHNG SINH HP L

    - La chn KS ph hp vi VK gy bnh

    - La chn KS theo v tr NK

    - La chn KS theo ca BN

    LA CHN KHNG SINH PH HPVK GY BNH

    Mt vi khun/ngi bnh thngMt vi khun/ngi bnh thng

  • 7/24/2019 Khang Sinh 2010-Son

    4/13

    3 28 2012

    4

    HVI KHUN CH

    La chn khng sinh ph hp VK gy bnhLa chn khng sinh ph hp VK gy bnh

    MI QUAN HVK CH VK GY BNH

    La chn khng sinh ph hp VK gy bnh

    CC NK DOVK THNG TR

    NK niu/ SD

    NK tiu ha

    Vim phi

    vim ni tm mc

    NK huyt

    NK rng, li, hngAp-xe

    La chn khng sinh ph hp VK gy bnhLa chn khng sinh ph hp VK gy bnh

    VK GY BNH

    S. aureus

    Str. pyogenes

    Str. pneumoniae

    E. coli

    K. pneumoniae

    Enterobacter

    La chn khng sinh ph hp VK gy bnhLa chn khng sinh ph hp VK gy bnh

    P. aeruginosa

    CC NK DO PSEUDOMONAS

    NK hTKT

    NK ti ch

    NK huyt

    Vim mngtrong tim

    NK titniu

    NK h h hp- mn BN xnang- cp BN #

    NK da vxng vtthng

    BNG 1: NH HNG MM BNH THEOV TR NHIM KHUN- T THEO KINH NGHIM

    V tr NK Vi khun gy bnh

    Vim hng Lin cu nhm A

    Vim amydal Lin cu, t cu, VK k khVim tai gia cp cchy m TE

    H.influenza(+++), ph cu (++), tcu vng, Enterobacteries

    NK rng ming Lin cu, Actinomyces,VK k kh

    Vim phi MPC Ph cu (50%), H.influenzae,S.aureus, K.pnemonie, Mycoplasma,

    Vim bng quang E. coli (80%), P. mirabilis, Klebsiella.

    Trng c, chc l,.. T cu(++), Str.pyogenes

  • 7/24/2019 Khang Sinh 2010-Son

    5/13

    3 28 2012

    5

    La chn khng sinh bao trm phn lnchng vi khun gy bnh

    Tnh khng khng sinh ti a phng/csiu tr

    Sau khi inh hng vi khun gy bnhBNG 2: T KHI BITVK GY BNH

    KHNG SINH

    VK Bnh l 1st 2nd 3rd

    S. aureus Ap xe, NKmu, vim

    NTM, VP, ...

    Oxacilin,Nafcilin

    1Cepha. G1

    Vancomycin

    Clindamycin

    1Macrolid

    1FQ(GP) +Rifam

    Str. pyogenes Vim huhng, taigia,

    Penicillin,Amoxicilin

    1Cepha. G1

    Vancomycin

    Clindamycin

    1Macrolid

    Str.pneumoniae

    nt Penicillin,Amoxicilin

    1Cepha. G1

    Vancomycin

    Clindamycin

    1Macrolid

    Co-trimox

    E. coli Vim titniu

    Cipro / levo

    1 Cepha G1

    1 AG, 1 peni+ 1 peni-ase I

    Nitrofurantoin,Co-trimox

    2. LA CHN KHNG SINH HP L

    - La chn KS ph hp vi VK gy bnh

    - La chn KS theo v tr NK

    - La chn KS theo ca BN

    LA CHN KHNG SINH THEOV TR NHIM KHUN

    2 c tnh quan trng :- C hot lc cao vi vi khun gy bnh.

    - Thm tt vo t chc nhim bnh.

    BNG 3: KH NNG THMU TIN CA MT SKHNG SINH VO C QUAN, T CHC

    C quan, t chc Khng sinh

    Mt Ampicillin, tetracyclin, rifampicin,cefoperazon, ceftriaxon, nafcillin,erythromycin...

    Tuyn tin lit Erythromycin, cloramphenicol,co-trimoxazol, fluoroquinolon, C3G...

    Xng khp Lincomycin, clindamycin, rifampicin,fluoroquinolon, C1G, C2G, C3G...

    BNG 4: KH NNG THM CAKSVODCH NO TY

    * t nng iu tr :

    Co-trimoxazol, cloramphenicol, rifampicin, metronidazol

    * t nng iu tr ch khi MN b vim:

    Penicilin G, ampicilin sulbactam, ticarcilin acid clavulanic,

    cefotaxim, ceftriaxon, ceftazidim, imipenem, meropenem,

    vancomycin, aztreonam, ofloxacin, ciprofloxacin.

    * Khng t nng iu tr

    Aminoglycozid, cefoperazon, clindamycin, C1G, C2G

  • 7/24/2019 Khang Sinh 2010-Son

    6/13

    3 28 2012

    6

    LA CHN KHNG SINH THEOV TR NHIM KHUN

    Mt s TH c bit: u tin ng dng ti ch, t nng cao

    - NK da v m mm: thuc st khun/ KS ti ch

    sau khi lm sch.- NK tai- mi- hng: KS phun ti ch (aerosol),

    thuc st khun sc ming, vin ngm, KS nhtai, mi...

    - NK mt: dng KS nh, tra mt, bi vo m mt,tim di kt mc....

    KS dng ngoi

    TOBRAMYCIN

    Nh mt, tra mt

    NEOMYCIN

    Nh mt, mi, tai.

    LA CHN KHNG SINH THEOV TR NHIM KHUN

    Cn s dng ng dng bo ch cho tngng dng

    Thuc nh tai c c tnh cao, trc khi sdng phi thm khm k.

    2. LA CHN KHNG SINH HP L

    - La chn KS ph hp vi VK gy bnh

    - La chn KS theo v tr NK

    - La chn KS theo ca BN:- Tr em - Ngi cao tui

    - Ph n c thai, CCB - Ca d ng

    - Suy gim chc nng gan, thn

    C a mn cm, d ng

    KS l nhm thuc c nguy c gy dng cao !!!

    D penicilin

    D cho

    D ampicilin

    Khai thc k tin s

    Lm test da trc khitim KS

    LA CHN KHNG SINH CHO TR EM

    CC cc khng sinh c c tnh trn s phttrin v c thuc khc an ton hn.

    Phi hiu chnh li liu theo la tui.

    Nhm KS cn lu v liu dng l aminosid,glycopeptid, polypeptid (colistin)

  • 7/24/2019 Khang Sinh 2010-Son

    7/13

    3 28 2012

    7

    BNG 5: S DNG KHNG SINH CHOTR EM CC LA TUI

    KS Tr non S sinh 1thng -> 3 tui > 3 tui

    Aminosid + + + +

    -lactam + + + +

    Macrolid + + + +

    Phenicol 0 - - +

    Co-trimoxazol

    0 0 + +

    Cyclin 0 0 0 >8

    Quinolon 0 0 0 >18

    2. PHI BIT LA CHN KHNG SINHHP L

    - La chn KS ph hp vi VK gy bnh

    - La chn KS theo v tr NK- La chn KS theo ca BN:

    - Tr em - Ngi cao tui

    - Ph n c thai, CCB - Ca d ng

    - Suy gim chc nng gan, thn

    LA CHN KHNG SINH CHO PNCT

    Trong NK nng e da n tnh mng thlun u tin cho ngi m.

    Trnh tuyt i cc KS c c tnh cao vc th thay th: cloramphenicol, tetracyclin,co-trimoxazol...

    SDNG KHNG SINH CHO PNCT

    Khng sinh 3 thngu

    3 thnggia

    3 thng cui

    Macrolid + + +

    Penicillin G, A + + +

    Cephalosporin + + +

    Co-trimoxazol 0 0 0

    Cyclin 0 0 0

    Phenicol 0 0 0

    Aminosid 0 0 0

    Quinolon 0 0 0

    CC NGUYN TC S DNG KHNG SINH

    2. Phi bit la chn khng sinh hp l

    - La chn KS ph hp vi VK gy bnh

    - La chn KS theo v tr NK

    - La chn KS theo ca BN:- Tr em - Ngi cao tui

    - Ph n c thai, CCB - Ca d ng

    - Suy gim chc nng gan, thn

    LA CHN KHNG SINH CHO BN SUY THN

    Bnh nhn suy thn: Gia tng nng KS thi

    tr ch yu qua thn dng c hot tnh

    tng c tnh ca KS

    - Lu cc thuc c c tnh trn thn

    - Hiu chnh liu theo chc nng thn

  • 7/24/2019 Khang Sinh 2010-Son

    8/13

    3 28 2012

    8

    MC C VI THN CA KHNG SINH

    Khng sinh Mc c vi thn

    Aminosid ++

    Beta-lactamin 0

    Cyclin th h I/II +/0

    Phenicol 0

    Sulfamid +

    Vancomycin ++

    5-nitro imidazol 0

    Cephaloridin* ++

    LA CHN KHNG SINH CHO BN SUY GAN

    Bnh nhn suy gan: gim chuyn ha KS

    ti gan --->Gia tng nng KS chuyn

    ha gan

    -- tng c tnh ca KS

    - Lu cc thuc c c tnh trn gan

    NHNG KHNG SINH B CHUYN HA GAN> 70%

    Acid fusidic Clindamycin Rifampicin

    Amphotericin Pefloxacin Griseofulvin

    Acid nalidixic Clortetracyclin Ketoconazol

    Metronidazol Cloramphenicol

    NHNG KHNG SINH T BCHUYN HA GAN

    Cc aminosid

    Cc tetracyclin

    Cc penicillin

    Thiamphenicol

    Vancomycin

    Cc cephalosporin, tr:

    Cephalothin, cefotaxim

    Mt s quinolon :

    . Ofloxacin

    . Norfloxacin

    NHNG NGUYN TC S DNG KHNGSINH TRONG IU TR

    1. Ch s dng khng sinh khi c nhim

    khun2. Phi bit la chn khng sinh hp l

    3. Phi bit nguyn tc phi hp khng

    sinh

    4. Phi s dng khng sinh ng thi gian

    quy nh

    3. PHI HP KHNG SINH HP L

    - Tng t/d trn cc chng khng mnh (NK

    bnh vin hoc NK mn tnh)

    VD: Pen A+

    cht c ch Beta lactamase

    - Gim khng thuc: trong iu tr lao, H.

    pylori

  • 7/24/2019 Khang Sinh 2010-Son

    9/13

    3 28 2012

    9

    3. PHI HP KHNG SINH HP L(TIP)

    - Ni rng ph tc dng :

    - Trn vi khun k kh

    - Trn cc NK do cVK Gram (+)/(-)

    - T kinh nghim / NK nng cha xc nh c

    nguyn nhn: khng dng ko di

    - Lu yphi hp cn tranh (SGK)

    NHNG NGUYN TC S DNG KHNGSINH TRONG IU TR

    1. Ch s dng khng sinh khi c nhim

    khun

    2. Phi bit la chn khng sinh hp l

    3. Phi bit nguyn tc phi hp khng

    sinh

    4. Phi s dng khng sinh ng thi gian

    quy nh

    4. S DNG KHNG SINH NG THIGIAN QUYNH

    - Liu dng, nhp a thuc: Lu v KS ph

    thuc thi gian, KS ph thuc nng

    - di ca t s dng KS:

    - Ht VK + 2-3 ngy

    - Vi NK nh : 7-10 ngy

    - Vi NK nng, v tr kh thm: di ngy

    Nhng nguyn tc sdng

    khng sinh trong dphng

    phu thut

    DCH T

    CDC M : 2.6% s ca phu thut b

    nhim trng vt m, lm thi gian nmvin ca BN tng ln t 7-10 ngy, v chi

    ph tng khong $3,000/ ca nhim trng

    hu phu.

    NHIM TRNG VT M

    Da

    M di da

    M mm su(c)

    C quan/ xa

    NK vt

    m nng

    NK vt msu

    NK c quan/xa

  • 7/24/2019 Khang Sinh 2010-Son

    10/13

    3 28 2012

    10

    MC CH CAKSDP

    - Gim tng lng khng sinh s dng

    - Gim chi ph iu tr bnh nhn

    CC YU T NH HNG NCH NH KS/ PT

    Phn loi phu thut

    Nguy cNT hu phu : Ch s theo di nhim

    trng BV (NNISS):

    Loi PT

    nguy cca PT

    Thi gian m

    PHN LOI PHU THUTTHEO NGUY C NHIM KHUN

    Loi 1: Phu thut sch (Clean Surgery)

    (nguy cNK: 1-5%; KSDP: 15%; KSDP< 15)L PT chn thng mi khng nhim bn,

    PT cc cquan nhim khun

    Pt ng mt, tit niu, sinh dc khi cnhim khun

    Bng, mt da din rng

    Li v trng nng

    PHN LOI PHU THUTTHEO NGUY C NHIM KHUN

    Loi 4: Phu thut bn (Dirty/or Infected

    Surgery) (Nguy cNK >30%; KSDP : gim)

    L cc phu thut chn thng trn 4h, vt

    thng hoi t ...

    Phu thut tng v, thng hoc hoi th, NT

    c m, nhim phn hay vt l

    Sang chn m mm h

  • 7/24/2019 Khang Sinh 2010-Son

    11/13

    3 28 2012

    11

    CC YU T NH HNG N CH NHKS/ PT

    Phn loi phu thut

    Nguy cNT hu phu : Ch s theo di nhimtrng BV (NNISS):

    Loi PT

    nguy cca PT

    Thi gian m

    NGUY C CA PHU THUT

    ASA1: BN khng c bnh mc km

    ASA2: BN c ri lon 1 chc nng ln mc TB

    ASA3: BN c ri lon 1 chc nng ln

    mc nng

    ASA4: BN c tin lng sng xu

    ASA5: BN hp hi

    CC YU T NH HNG N CH NHKS/ PT

    Phn loi phu thut

    Nguy cNT hu phu : Ch s theo di nhim

    trng BV (NNISS):

    Loi PT

    nguy cca PT

    Thi gian m

    CH S THEO DI NHIM TRNG BV(NNISS)

    Bng phn loi PT : loi 3,4: 1

    nguy cPT (ASA): 3,4,5: 1

    Thi gian m TB: tg m >TB : 1

    CC YU T NH HNG N CH NHKS/ PT

    Phn loi phu thut

    Nguy cNT hu phu : Ch s theo di nhim

    trng BV (NNISS):

    Loi PT

    nguy cca PT

    Thi gian m TB

    NGUY C NT HU PHU

    Ch s NNISS () Nguy c NT (%)

    0 1,5

    1 2,6

    2 6,8

    3 13,0

  • 7/24/2019 Khang Sinh 2010-Son

    12/13

    3 28 2012

    12

    CH NH KS / PHU THUT

    Loi PT KSDP

    1 -Khng cn-b: PT tim, khp gi

    - NNISS = Nguy c NT>5%2 KSDP

    3+4 KSDP +KS tr liu

    BN nguyc

    Nm vin > 48h, dng KS trcPT, b m li sm, suy gim MD,...

    CC NGUYN TC SDKS /D PHNG PT

    1. Thi im a thuc phi ng

    2. Chn khng sinh phi ng

    3. di ca t iu tr phi ng

    1. THI IM A THUC PHI NG Nguyn tc : nng KS cao nht lc rch dao

    Dng khng sinh ng Dng khng sinh qumun

    MI LIN QUAN C TNH PK-THI GIAN DNG KS

    Nng

    KS IV

    Thi gian

    M

    Mu

    M

    Tim tnh mch: Sau khi m / tim TM -1h khi truyn TM qung ngn

    Tim bp: trc phu thut -1h

    BNG 11. SDAO NG NNG CEFAZOLIN

    HUYT THANH THEO NG A THUC.

    C

    (mcg/ml)

    5

    min.

    15

    min.

    30

    min.

    1 h 2 h 4 h

    IM(1g)

    - - 60,1 63,8 54,3 29,3

    IV(1g)

    188,4 135,8 106,8 73,7 45,6 16,5

  • 7/24/2019 Khang Sinh 2010-Son

    13/13

    3 28 2012

    1. THI IM A THUC PHI NG

    ng trc trng: trc m 2h

    ng ung:- PT tiu ha: ung 1 ngy trc m

    - PT tit niu: FQ

    2. CHN KS PHI NG

    2.1. Ph ca KS: rng

    2.2. T khng qu ngn: gim s ln a thuc

    2.3. Thm tt vo t chc cn PT

    BNG 12. MT S TH DV LA CHNKHNG SINH DPHNG NK/ PT

    Loi PT Vi khun Khng sinh

    Tai - Mi -Hng

    S.aureus,

    S.epidermidis

    K kh ming

    C1G / C2G

    Tim mch S.aureus,S.epidermidis

    E.coli v VK G (-) #

    C1G / C2G/Vancomycin

    Ti mt

    S.aureus

    E.coli v VK G (-) #K kh (nu tc mt)

    C1G hoc C2G

    MT S TH DV LA CHN KHNG SINHDPHNG NK/ PT (TIP)

    Loi phu thut Vi khun Khng sinh

    i trng -Trc trng

    E.coli & VK G (-) #

    K kh, c bit lB.fragilis

    C1G / C2G (1g)

    + Metronidazol

    Sn - ph khoa K kh, c bit lB.fragilis

    C1G / C2G (1g)

    + Metronidazol

    3. DI CAT IU TR PHI NG

    Nng

    KS IV

    Thi gian

    M

    Mu

    M

    3. DI CAT IU TR PHI NG

    Khng ko di qu 24h sau m

    Trong a s TH: 1-2 liu

    S ln dng thuc ph thuc: Loi phu thut

    di cuc m

    T ca khng sinh