kronİk bÖbrek hastaliĞi ve ÇaliŞma hayati · •böbrek nakli hazırlığı ve sonrasındaki...
TRANSCRIPT
![Page 1: KRONİK BÖBREK HASTALIĞI VE ÇALIŞMA HAYATI · •Böbrek nakli hazırlığı ve sonrasındaki istirahat süreci nedeniyle hastalar 3-4 ay süreyle işlerine gidemeyeceklerdir](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022062601/5e16224935b3fa4b176b006b/html5/thumbnails/1.jpg)
KRONİK BÖBREK HASTALIĞI VE
ÇALIŞMA HAYATI
DOÇ. DR. TOLGA YILDIRIM
HÜTF NEFROLOJİ BİLİM DALI
![Page 2: KRONİK BÖBREK HASTALIĞI VE ÇALIŞMA HAYATI · •Böbrek nakli hazırlığı ve sonrasındaki istirahat süreci nedeniyle hastalar 3-4 ay süreyle işlerine gidemeyeceklerdir](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022062601/5e16224935b3fa4b176b006b/html5/thumbnails/2.jpg)
BÖBREĞİN FONKSİYONLARI
• Metabolik artık ürünlerin atılımı
• Su atılımı
• Vücudun elektrolit dengesinin sağlanması (sodyum, potasyum, fosfor, magnezyum…)
• Vücudun asit baz dengesinin sağlanması
• Bazı hormonların sentezi (vitamin D, eritropoetin…)
• Kan basıncı kontrolü
• İlaçların vücuttan uzaklaştırılması
![Page 3: KRONİK BÖBREK HASTALIĞI VE ÇALIŞMA HAYATI · •Böbrek nakli hazırlığı ve sonrasındaki istirahat süreci nedeniyle hastalar 3-4 ay süreyle işlerine gidemeyeceklerdir](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022062601/5e16224935b3fa4b176b006b/html5/thumbnails/3.jpg)
KBH TANIMI
• 3 aydan uzun süreyle GFH<60 mL/dak
VEYA
• 3 aydan uzun süreyle böbrekte yapısal veya fonksiyonel anormallikler
-albüminuri (>30 mg/gün)
-idrar sedimentinde anormaliikler
-tübüler soruna bağlı elektrolit ve diğer bozukluklar
-histolojik veya görüntülemede saptanan anormallikler
-böbrek nakil hikayesi
![Page 4: KRONİK BÖBREK HASTALIĞI VE ÇALIŞMA HAYATI · •Böbrek nakli hazırlığı ve sonrasındaki istirahat süreci nedeniyle hastalar 3-4 ay süreyle işlerine gidemeyeceklerdir](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022062601/5e16224935b3fa4b176b006b/html5/thumbnails/4.jpg)
15,7
12,8
18,4
0
5
10
15
20
GENEL KADIN ERKEK
KB
H (
%)
TÜRKİYE’DE KRONİK BÖBREK HASTALIĞI
CREDİT 2008
![Page 5: KRONİK BÖBREK HASTALIĞI VE ÇALIŞMA HAYATI · •Böbrek nakli hazırlığı ve sonrasındaki istirahat süreci nedeniyle hastalar 3-4 ay süreyle işlerine gidemeyeceklerdir](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022062601/5e16224935b3fa4b176b006b/html5/thumbnails/5.jpg)
KBH EVRELERİ
• Evre 1 GFH > 90 ml/dak ve böbrek hasarı
• Evre 2 GFH 60-89 ml/dak ve böbrek hasarı
• Evre 3 GFH 30-59 ml/dak
• Evre 4 GFH 15-29 ml/dak
• Evre 5 GFH <15 ml/dak
![Page 6: KRONİK BÖBREK HASTALIĞI VE ÇALIŞMA HAYATI · •Böbrek nakli hazırlığı ve sonrasındaki istirahat süreci nedeniyle hastalar 3-4 ay süreyle işlerine gidemeyeceklerdir](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022062601/5e16224935b3fa4b176b006b/html5/thumbnails/6.jpg)
RENAL REPLASMAN TEDAVİLERİ
• Böbrekleri yeterli fonksiyon gösteremeyen son dönem böbrek hastalarında bu fonksiyonları yapay yollarla yerine koyma
-Hemodiyaliz
-Periton diyalizi
-Böbrek nakli
![Page 7: KRONİK BÖBREK HASTALIĞI VE ÇALIŞMA HAYATI · •Böbrek nakli hazırlığı ve sonrasındaki istirahat süreci nedeniyle hastalar 3-4 ay süreyle işlerine gidemeyeceklerdir](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022062601/5e16224935b3fa4b176b006b/html5/thumbnails/7.jpg)
TÜRKİYE’DE RRT ALAN HASTA SAYISI
![Page 8: KRONİK BÖBREK HASTALIĞI VE ÇALIŞMA HAYATI · •Böbrek nakli hazırlığı ve sonrasındaki istirahat süreci nedeniyle hastalar 3-4 ay süreyle işlerine gidemeyeceklerdir](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022062601/5e16224935b3fa4b176b006b/html5/thumbnails/8.jpg)
Türkiye KBH Prevalansı
Araştırması 8
Son Dönem Böbrek Hastalığı(KBH Evre V; RRT Gerektiren Evre)
Kronik Böbrek Hastalığı ?
Erken Evreler ?
![Page 9: KRONİK BÖBREK HASTALIĞI VE ÇALIŞMA HAYATI · •Böbrek nakli hazırlığı ve sonrasındaki istirahat süreci nedeniyle hastalar 3-4 ay süreyle işlerine gidemeyeceklerdir](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022062601/5e16224935b3fa4b176b006b/html5/thumbnails/9.jpg)
TÜRKİYE’DE KRONİK
BÖBREK HASTALIĞI
0
5
10
15
20
CREDİT 2008
%
KBHEvre 1-5 Evre 1 Evre 2 Evre 3 Evre 4 Evre 5
15,7
5,4 5,2 4,7
0,25 0,15
![Page 10: KRONİK BÖBREK HASTALIĞI VE ÇALIŞMA HAYATI · •Böbrek nakli hazırlığı ve sonrasındaki istirahat süreci nedeniyle hastalar 3-4 ay süreyle işlerine gidemeyeceklerdir](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022062601/5e16224935b3fa4b176b006b/html5/thumbnails/10.jpg)
ERİŞKİNLERDE KRONİK BÖBREK HASTALIĞI PREVALANSI % 15.7
TÜRKİYE’DE KBH SORUNU
TÜRKİYE’DE 7.317.315 ERİŞKİN KRONİK BÖBREK HASTASI VAR
HER 6-7 ERİŞKİNDEN BİRİSİ KRONİK BÖBREK HASTASI
TÜRKİYE’DE 2.369.059 ERİŞKİNDEEVRE 3-5 KRONİK BÖBREK HASTALIĞI VAR
CREDIT: Türkiye KBH Prevalans Araştırması
HER 20 ERİŞKİNDEN BİRİSİNDE KRİTİK GFH AZALMASI VAR
![Page 11: KRONİK BÖBREK HASTALIĞI VE ÇALIŞMA HAYATI · •Böbrek nakli hazırlığı ve sonrasındaki istirahat süreci nedeniyle hastalar 3-4 ay süreyle işlerine gidemeyeceklerdir](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022062601/5e16224935b3fa4b176b006b/html5/thumbnails/11.jpg)
KBH ÖNEMİ
• KBH ilerleyerek son dönem böbrek yetmezliği ve bunun neticesinde hemodiyaliz, periton diyalizi ve transplantasyon gibi renal replasman ihtiyacına yol açar. Bu topluma ciddi bir ekonomik yük getirir, hastaların yaşam kalitesini bozar
• KBH aynı zamanda artmış kardiyovasküler morbidite ve mortaliteyle beraberdir
![Page 12: KRONİK BÖBREK HASTALIĞI VE ÇALIŞMA HAYATI · •Böbrek nakli hazırlığı ve sonrasındaki istirahat süreci nedeniyle hastalar 3-4 ay süreyle işlerine gidemeyeceklerdir](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022062601/5e16224935b3fa4b176b006b/html5/thumbnails/12.jpg)
Kronik Böbrek HastalığıRisk Faktörleri
Klinik Faktörler Sosyodemografik Faktörler
Diyabet
Hipertansiyon
Otoimmün hastalıklar
Sistemik infeksiyonlar
İdrar yolu infeksiyonları
Böbrek taşı
Alt üriner sistem obstrüksiyonları
Kanser
Ailede kronik böbrek hastalığı
Akut böbrek yetmezliği öyküsü
Böbrek kitlesinde azalma
İlaç kullanımı
Düşük doğum ağırlığı
Yaş
Etnik köken (Afrikalı
Amerikan)
Kimyasal veya çevresel
toksik temas
Düşük gelir düzeyi
Düşük eğitim düzeyi
Şişmanlık
Tuz
Sigara
K-DOQI. AJKD 39: S1-S246, 2002
![Page 13: KRONİK BÖBREK HASTALIĞI VE ÇALIŞMA HAYATI · •Böbrek nakli hazırlığı ve sonrasındaki istirahat süreci nedeniyle hastalar 3-4 ay süreyle işlerine gidemeyeceklerdir](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022062601/5e16224935b3fa4b176b006b/html5/thumbnails/13.jpg)
Diyabet
%50
Hipertansiyon
%27
Glomerülonefrit
%13
Diğer
%10
United States Renal Data System (USRDS) 2000
SON DÖNEM BÖBREK
HASTALIĞINDA ETİYOLOJİ
![Page 14: KRONİK BÖBREK HASTALIĞI VE ÇALIŞMA HAYATI · •Böbrek nakli hazırlığı ve sonrasındaki istirahat süreci nedeniyle hastalar 3-4 ay süreyle işlerine gidemeyeceklerdir](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022062601/5e16224935b3fa4b176b006b/html5/thumbnails/14.jpg)
TÜRKİYE’DE HEMODİYALİZE YENİ BAŞLAYAN HASTALARDA ETİYOLOJİ
(2016)
![Page 15: KRONİK BÖBREK HASTALIĞI VE ÇALIŞMA HAYATI · •Böbrek nakli hazırlığı ve sonrasındaki istirahat süreci nedeniyle hastalar 3-4 ay süreyle işlerine gidemeyeceklerdir](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022062601/5e16224935b3fa4b176b006b/html5/thumbnails/15.jpg)
KBH ETİYOLOJİ
• Diyabetes mellitus (tip 1 DM, tip 2 DM)• Hipertansiyon• Glomerülonefrit• Kronik tübülointerstisyel nefritler• Amiloidoz (AA amiloidoz, AL amiloidoz)• Genetik hastalıklar (PKBH, alport sendromu…)• Ürolojik hastalıklar (VUR, nörojen mesane, taş, prostat hastalıkları…)• Renal arter stenozu• Kronik piyelonefrit• Nedeni bilinmeyen
![Page 16: KRONİK BÖBREK HASTALIĞI VE ÇALIŞMA HAYATI · •Böbrek nakli hazırlığı ve sonrasındaki istirahat süreci nedeniyle hastalar 3-4 ay süreyle işlerine gidemeyeceklerdir](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022062601/5e16224935b3fa4b176b006b/html5/thumbnails/16.jpg)
MESLEKSEL MARUZİYET-KBH
• Kadmiyum
• Proksimal tübül hasarı
• Glomerüler hasar
• Böbrek taşı
Kronik böbrek hastalığı
![Page 17: KRONİK BÖBREK HASTALIĞI VE ÇALIŞMA HAYATI · •Böbrek nakli hazırlığı ve sonrasındaki istirahat süreci nedeniyle hastalar 3-4 ay süreyle işlerine gidemeyeceklerdir](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022062601/5e16224935b3fa4b176b006b/html5/thumbnails/17.jpg)
MESLEKSEL MARUZİYET-KBH
• Arsenik
• Tübüler hasar
• Glomerüler hasar
Böbrek yetmezliği
![Page 18: KRONİK BÖBREK HASTALIĞI VE ÇALIŞMA HAYATI · •Böbrek nakli hazırlığı ve sonrasındaki istirahat süreci nedeniyle hastalar 3-4 ay süreyle işlerine gidemeyeceklerdir](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022062601/5e16224935b3fa4b176b006b/html5/thumbnails/18.jpg)
MESLEKSEL MARUZİYET-KBH
• Cıva
• Membranöz glomerülonefrit
• AntiGBM hastalığı
• Tübüler hasar
Böbrek yetmezliği
![Page 19: KRONİK BÖBREK HASTALIĞI VE ÇALIŞMA HAYATI · •Böbrek nakli hazırlığı ve sonrasındaki istirahat süreci nedeniyle hastalar 3-4 ay süreyle işlerine gidemeyeceklerdir](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022062601/5e16224935b3fa4b176b006b/html5/thumbnails/19.jpg)
MESLEKSEL MARUZİYET-KBH
• Kurşun
• Glukozüri, aminoasidüri, fosfatüri ile karakterize tübüler hasar
• İnterstisyel fibroz
Kronik böbrek hastalığı
![Page 20: KRONİK BÖBREK HASTALIĞI VE ÇALIŞMA HAYATI · •Böbrek nakli hazırlığı ve sonrasındaki istirahat süreci nedeniyle hastalar 3-4 ay süreyle işlerine gidemeyeceklerdir](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022062601/5e16224935b3fa4b176b006b/html5/thumbnails/20.jpg)
MESLEKSEL MARUZİYET-KBH
• Bakır
• İntravasküler hemolize bağlı tübüler hasar Böbrek yetmezliği
![Page 21: KRONİK BÖBREK HASTALIĞI VE ÇALIŞMA HAYATI · •Böbrek nakli hazırlığı ve sonrasındaki istirahat süreci nedeniyle hastalar 3-4 ay süreyle işlerine gidemeyeceklerdir](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022062601/5e16224935b3fa4b176b006b/html5/thumbnails/21.jpg)
MESLEKSEL MARUZİYET-KBH
• Berilyum
• İnterstisyel fibrozis
• Hiperkalsiüri
• Böbrek taşı
Kronik böbrek hastalığı
![Page 22: KRONİK BÖBREK HASTALIĞI VE ÇALIŞMA HAYATI · •Böbrek nakli hazırlığı ve sonrasındaki istirahat süreci nedeniyle hastalar 3-4 ay süreyle işlerine gidemeyeceklerdir](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022062601/5e16224935b3fa4b176b006b/html5/thumbnails/22.jpg)
MESLEKSEL MARUZİYET-KBH
• Organik çözücüler
• Tübüler fonksiyon bozukluğu
• Anti-GBM hastalığı
Kronik böbrek hastalığı
![Page 23: KRONİK BÖBREK HASTALIĞI VE ÇALIŞMA HAYATI · •Böbrek nakli hazırlığı ve sonrasındaki istirahat süreci nedeniyle hastalar 3-4 ay süreyle işlerine gidemeyeceklerdir](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022062601/5e16224935b3fa4b176b006b/html5/thumbnails/23.jpg)
MESLEKSEL MARUZİYET-KBH
• Silika
• Hızlı ilerleyen glomerüleronefrit
Kronik böbrek hastalığı
![Page 24: KRONİK BÖBREK HASTALIĞI VE ÇALIŞMA HAYATI · •Böbrek nakli hazırlığı ve sonrasındaki istirahat süreci nedeniyle hastalar 3-4 ay süreyle işlerine gidemeyeceklerdir](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022062601/5e16224935b3fa4b176b006b/html5/thumbnails/24.jpg)
MESLEKSEL MARUZİYET-KBH
• Yoğun stres
• Artmış sempatik sinir sistem aktivitesi
• Hipertansiyon
Kronik böbrek hastalığı
![Page 25: KRONİK BÖBREK HASTALIĞI VE ÇALIŞMA HAYATI · •Böbrek nakli hazırlığı ve sonrasındaki istirahat süreci nedeniyle hastalar 3-4 ay süreyle işlerine gidemeyeceklerdir](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022062601/5e16224935b3fa4b176b006b/html5/thumbnails/25.jpg)
MESLEKSEL MARUZİYET-KBH
• Sıcak koşullarda ve az su içme imkanı olan işlerde çalışanlarda (örn: cerrahlar) böbrek taşı riski yüksek
![Page 26: KRONİK BÖBREK HASTALIĞI VE ÇALIŞMA HAYATI · •Böbrek nakli hazırlığı ve sonrasındaki istirahat süreci nedeniyle hastalar 3-4 ay süreyle işlerine gidemeyeceklerdir](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022062601/5e16224935b3fa4b176b006b/html5/thumbnails/26.jpg)
Kronik böbrek hastalarının %50’sinde etiyolojide mesleksel veya çevresel maruziyet var
![Page 27: KRONİK BÖBREK HASTALIĞI VE ÇALIŞMA HAYATI · •Böbrek nakli hazırlığı ve sonrasındaki istirahat süreci nedeniyle hastalar 3-4 ay süreyle işlerine gidemeyeceklerdir](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022062601/5e16224935b3fa4b176b006b/html5/thumbnails/27.jpg)
KBH SEMPTOM VE BULGULARI
SEMPTOMLAR Halsizlik, çabuk yorulma
İştahsızlık, kilo kaybı
Kaşıntı
Bulantı-kusma, diyare
Parestezi
Huzursuz ayak
Bilişsel fonksiyonlarda bozulma
Kanamalar
Nefes darlığı
Göğüs ağrısı
Öksürük, balgam
BULGULAR
Hipertansiyon
Solukluk
Kirli sarı cilt rengi
Ciltte kaşıntı izleri
Ciltte ekimozlar
Kalp yetmezliği bulguları
Perikardial frotman
Aritmi
Ödem
Nörolojik bulgular
![Page 28: KRONİK BÖBREK HASTALIĞI VE ÇALIŞMA HAYATI · •Böbrek nakli hazırlığı ve sonrasındaki istirahat süreci nedeniyle hastalar 3-4 ay süreyle işlerine gidemeyeceklerdir](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022062601/5e16224935b3fa4b176b006b/html5/thumbnails/28.jpg)
KBH’NIN KOMPLİKASYONLARI
• Vücutta toksik maddelerin birikimi (üremi)• Ödem, hipervolemi• Elektrolit bozuklukları (hiponatremi, hiperkalemi, hiperfosfatemi, hipermagnezemi)• Metabolik asidoz-metabolik alkaloz• Anemi• Kemik mineral metabolizma bozukluğu (renal osteodistrofi)• Hipertansiyon• İlaç yan etkilerinde artış• Hormonal bozukluklar• Artmış kardiyovasküler hastalık riski• Kanama eğiliminde artış• Nörolojik bozukluklar
![Page 29: KRONİK BÖBREK HASTALIĞI VE ÇALIŞMA HAYATI · •Böbrek nakli hazırlığı ve sonrasındaki istirahat süreci nedeniyle hastalar 3-4 ay süreyle işlerine gidemeyeceklerdir](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022062601/5e16224935b3fa4b176b006b/html5/thumbnails/29.jpg)
KBH TEDAVİ
• Tanıya spesifik tedavi
• Komorbid durumların tedavisi
• Progresyonu azaltmaya yönelik tedavi
• Kardiyovasküler hastalığın tedavisi
• Azalmış böbrek fonksiyonuna bağlı komplikasyonların tedavisi
• Renal replasman tedavisine hazırlık
• Renal replasman tedavisine başlangıç
![Page 30: KRONİK BÖBREK HASTALIĞI VE ÇALIŞMA HAYATI · •Böbrek nakli hazırlığı ve sonrasındaki istirahat süreci nedeniyle hastalar 3-4 ay süreyle işlerine gidemeyeceklerdir](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022062601/5e16224935b3fa4b176b006b/html5/thumbnails/30.jpg)
KBH TEDAVİ
• Diyet-Protein kısıtlaması
-Tuz kısıtlaması
-Yeterli sıvı alınması
-Potasyum kısıtlaması
-Fosfor kısıtlaması
• Kilo vermek, egzersiz, sigaranın bırakılması
• Kan şekeri kontrolü
• Kolesterol kontrolü
• Kan basıncı kontrolü
![Page 31: KRONİK BÖBREK HASTALIĞI VE ÇALIŞMA HAYATI · •Böbrek nakli hazırlığı ve sonrasındaki istirahat süreci nedeniyle hastalar 3-4 ay süreyle işlerine gidemeyeceklerdir](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022062601/5e16224935b3fa4b176b006b/html5/thumbnails/31.jpg)
KBH TEDAVİ
• Bikarbonat tedavisi
• Ürik asitin düşürülmesi
• Anemi için demir ve eritropoetin tedavisi
• Kemik mineral metabolizma bozuklukları Fosfor bağlayıcı ilaçlar ve aktif vitamin D preperatları
• Hiperkalemi Sodyum polisteron sulfonat
• Hipervolemi Diüretik
• Böbrekten atılan ilaçların uygun doz ayarlaması
![Page 32: KRONİK BÖBREK HASTALIĞI VE ÇALIŞMA HAYATI · •Böbrek nakli hazırlığı ve sonrasındaki istirahat süreci nedeniyle hastalar 3-4 ay süreyle işlerine gidemeyeceklerdir](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022062601/5e16224935b3fa4b176b006b/html5/thumbnails/32.jpg)
Risk
Altında
120
90
60
30
15
K-DOQI. AJKD 39: S1-S246, 2002
KRONİK
BÖBREK
HASTALIĞI
![Page 33: KRONİK BÖBREK HASTALIĞI VE ÇALIŞMA HAYATI · •Böbrek nakli hazırlığı ve sonrasındaki istirahat süreci nedeniyle hastalar 3-4 ay süreyle işlerine gidemeyeceklerdir](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022062601/5e16224935b3fa4b176b006b/html5/thumbnails/33.jpg)
KBH EVRELERİ
• Evre 1 GFH > 90 ml/dak ve böbrek hasarı
• Evre 2 GFH 60-89 ml/dak ve böbrek hasarı
• Evre 3 GFH 30-59 ml/dak
• Evre 4 GFH 15-29 ml/dak
• Evre 5 GFH <15 ml/dak
![Page 34: KRONİK BÖBREK HASTALIĞI VE ÇALIŞMA HAYATI · •Böbrek nakli hazırlığı ve sonrasındaki istirahat süreci nedeniyle hastalar 3-4 ay süreyle işlerine gidemeyeceklerdir](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022062601/5e16224935b3fa4b176b006b/html5/thumbnails/34.jpg)
KRONİK BÖBREK HASTALARINDA NE ZAMAN RENAL REPLASMAN TEDAVİLERİNİ
UYGULARIZ?
• Üremik semptomlar (bulantı, kusma, iştahsızlık, kilo kaybı…)
• Nörolojik bulgular (nöbet, ensefalopati, koma…)
• Perikardit
• Medikal tedaviye dirençli hiperkalemi, asidoz, hiperfosfatemi, hipervolemi
• Genellikle GFH 7-8 mL/dak olduğunda ihtiyaç olur (diyabetik hastalarda daha erken)
![Page 35: KRONİK BÖBREK HASTALIĞI VE ÇALIŞMA HAYATI · •Böbrek nakli hazırlığı ve sonrasındaki istirahat süreci nedeniyle hastalar 3-4 ay süreyle işlerine gidemeyeceklerdir](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022062601/5e16224935b3fa4b176b006b/html5/thumbnails/35.jpg)
RENAL REPLASMAN TEDAVİLERİ
• HemodiyalizSağlık merkezinde hemodiyalizEvde hemodiyaliz
• Periton diyaliziSürekli ayaktan periton diyalizi (manuel)Aletli periton diyalizi
• Böbrek nakliPreemptif böbrek nakli Canlı vericidenHD veya PD sonrası böbrek nakli Kadavradan
![Page 36: KRONİK BÖBREK HASTALIĞI VE ÇALIŞMA HAYATI · •Böbrek nakli hazırlığı ve sonrasındaki istirahat süreci nedeniyle hastalar 3-4 ay süreyle işlerine gidemeyeceklerdir](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022062601/5e16224935b3fa4b176b006b/html5/thumbnails/36.jpg)
RENAL REPLASMAN TÜRÜNÜN SEÇİLMESİ
• Kontraendikasyon yokluğunda ve uygun donör varlığında böbrek nakli ilk tercih
• Böbrek nakil imkanı yoksa hemodiyaliz ve periton diyaliz seçimi doktor ve hastanın ortak kararı olmalı
• Hemodiyaliz ve periton diyaliz prognozu benzer
![Page 37: KRONİK BÖBREK HASTALIĞI VE ÇALIŞMA HAYATI · •Böbrek nakli hazırlığı ve sonrasındaki istirahat süreci nedeniyle hastalar 3-4 ay süreyle işlerine gidemeyeceklerdir](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022062601/5e16224935b3fa4b176b006b/html5/thumbnails/37.jpg)
TÜRKİYE’DE RENAL REPLASMAN TEDAVİLERİNİN DAĞILIMI
![Page 38: KRONİK BÖBREK HASTALIĞI VE ÇALIŞMA HAYATI · •Böbrek nakli hazırlığı ve sonrasındaki istirahat süreci nedeniyle hastalar 3-4 ay süreyle işlerine gidemeyeceklerdir](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022062601/5e16224935b3fa4b176b006b/html5/thumbnails/38.jpg)
HEMODİYALİZ
![Page 39: KRONİK BÖBREK HASTALIĞI VE ÇALIŞMA HAYATI · •Böbrek nakli hazırlığı ve sonrasındaki istirahat süreci nedeniyle hastalar 3-4 ay süreyle işlerine gidemeyeceklerdir](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022062601/5e16224935b3fa4b176b006b/html5/thumbnails/39.jpg)
![Page 40: KRONİK BÖBREK HASTALIĞI VE ÇALIŞMA HAYATI · •Böbrek nakli hazırlığı ve sonrasındaki istirahat süreci nedeniyle hastalar 3-4 ay süreyle işlerine gidemeyeceklerdir](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022062601/5e16224935b3fa4b176b006b/html5/thumbnails/40.jpg)
![Page 41: KRONİK BÖBREK HASTALIĞI VE ÇALIŞMA HAYATI · •Böbrek nakli hazırlığı ve sonrasındaki istirahat süreci nedeniyle hastalar 3-4 ay süreyle işlerine gidemeyeceklerdir](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022062601/5e16224935b3fa4b176b006b/html5/thumbnails/41.jpg)
SAĞLIK MERKEZİNDE HEMODİYALİZ
• Genellikle haftada 3 kez 4 saat
• Hasta sorumluluğu az
• Sosyalleşme açısından faydalı
• Yaşam kalitesini olumsuz etkiler
• Çalışan hastalar için uygun değil
• Yetersiz bir tür renal replasman
![Page 42: KRONİK BÖBREK HASTALIĞI VE ÇALIŞMA HAYATI · •Böbrek nakli hazırlığı ve sonrasındaki istirahat süreci nedeniyle hastalar 3-4 ay süreyle işlerine gidemeyeceklerdir](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022062601/5e16224935b3fa4b176b006b/html5/thumbnails/42.jpg)
EV HEMODİYALİZİ
• Diyaliz süresi istenildiği kadar uzatılabilir
• Diyaliz yeterliliği daha iyi
• Yaşam kalitesi daha iyi
• Üremik komplikasyonların sıklığında azalma
• İşlem hasta veya yakını tarafından yapılır
• Evin hastane ortamına dönmesi
• Endişe
• Pahalı
• Mekan kısıtlılığı
• Halen ülkemizde 364 ev hemodiyaliz hastası var
![Page 43: KRONİK BÖBREK HASTALIĞI VE ÇALIŞMA HAYATI · •Böbrek nakli hazırlığı ve sonrasındaki istirahat süreci nedeniyle hastalar 3-4 ay süreyle işlerine gidemeyeceklerdir](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022062601/5e16224935b3fa4b176b006b/html5/thumbnails/43.jpg)
HEMODİYALİZDE VASKÜLER GİRİŞ YOLLARI (KBH İÇİN)
• Arteriyovenöz fistül (AVF) İDEAL
• Arteriyovenöz greft (AVG) ALTERNATİF
• Tünelli jügüler kateter SON ÇARE
![Page 44: KRONİK BÖBREK HASTALIĞI VE ÇALIŞMA HAYATI · •Böbrek nakli hazırlığı ve sonrasındaki istirahat süreci nedeniyle hastalar 3-4 ay süreyle işlerine gidemeyeceklerdir](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022062601/5e16224935b3fa4b176b006b/html5/thumbnails/44.jpg)
AVF
![Page 45: KRONİK BÖBREK HASTALIĞI VE ÇALIŞMA HAYATI · •Böbrek nakli hazırlığı ve sonrasındaki istirahat süreci nedeniyle hastalar 3-4 ay süreyle işlerine gidemeyeceklerdir](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022062601/5e16224935b3fa4b176b006b/html5/thumbnails/45.jpg)
AVG
![Page 46: KRONİK BÖBREK HASTALIĞI VE ÇALIŞMA HAYATI · •Böbrek nakli hazırlığı ve sonrasındaki istirahat süreci nedeniyle hastalar 3-4 ay süreyle işlerine gidemeyeceklerdir](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022062601/5e16224935b3fa4b176b006b/html5/thumbnails/46.jpg)
TÜNELLİ KATETER
![Page 47: KRONİK BÖBREK HASTALIĞI VE ÇALIŞMA HAYATI · •Böbrek nakli hazırlığı ve sonrasındaki istirahat süreci nedeniyle hastalar 3-4 ay süreyle işlerine gidemeyeceklerdir](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022062601/5e16224935b3fa4b176b006b/html5/thumbnails/47.jpg)
HEMODİYALİZDE VASKÜLER GİRİŞ YOLLARI
• AVF ve AVG’li kol korunmalı (kan aldırmamak, enjeksiyon yaptırmamak, ağır kaldırmamak, sıkı giyisiler giymemek, gece üzerine yatmamak…)
![Page 48: KRONİK BÖBREK HASTALIĞI VE ÇALIŞMA HAYATI · •Böbrek nakli hazırlığı ve sonrasındaki istirahat süreci nedeniyle hastalar 3-4 ay süreyle işlerine gidemeyeceklerdir](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022062601/5e16224935b3fa4b176b006b/html5/thumbnails/48.jpg)
HEMODİYALİZİN KOMPLİKASYONLARI
• Hipotansiyon (kardiyovasküler hastalığı olanlarda uygun değil)
• Kramp
• Allerjik reaksiyonlar
• Kanama
• …
![Page 49: KRONİK BÖBREK HASTALIĞI VE ÇALIŞMA HAYATI · •Böbrek nakli hazırlığı ve sonrasındaki istirahat süreci nedeniyle hastalar 3-4 ay süreyle işlerine gidemeyeceklerdir](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022062601/5e16224935b3fa4b176b006b/html5/thumbnails/49.jpg)
HD VE KARDİYOVASKÜLER HASTALIKLAR
Kardiyovasküler mortalite normal popülasyona göre 10-20 kat artmıştır
HT %90
SVH %75
KKY %40
![Page 50: KRONİK BÖBREK HASTALIĞI VE ÇALIŞMA HAYATI · •Böbrek nakli hazırlığı ve sonrasındaki istirahat süreci nedeniyle hastalar 3-4 ay süreyle işlerine gidemeyeceklerdir](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022062601/5e16224935b3fa4b176b006b/html5/thumbnails/50.jpg)
ÜLKEMİZDE HEMODİYALİZDE ÖLÜM NEDENLERİ
![Page 51: KRONİK BÖBREK HASTALIĞI VE ÇALIŞMA HAYATI · •Böbrek nakli hazırlığı ve sonrasındaki istirahat süreci nedeniyle hastalar 3-4 ay süreyle işlerine gidemeyeceklerdir](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022062601/5e16224935b3fa4b176b006b/html5/thumbnails/51.jpg)
PERİTON DİYALİZİ
![Page 52: KRONİK BÖBREK HASTALIĞI VE ÇALIŞMA HAYATI · •Böbrek nakli hazırlığı ve sonrasındaki istirahat süreci nedeniyle hastalar 3-4 ay süreyle işlerine gidemeyeceklerdir](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022062601/5e16224935b3fa4b176b006b/html5/thumbnails/52.jpg)
PERİTON DİYALİZİ
![Page 53: KRONİK BÖBREK HASTALIĞI VE ÇALIŞMA HAYATI · •Böbrek nakli hazırlığı ve sonrasındaki istirahat süreci nedeniyle hastalar 3-4 ay süreyle işlerine gidemeyeceklerdir](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022062601/5e16224935b3fa4b176b006b/html5/thumbnails/53.jpg)
PERİTON DİYALİZİ
• Sürekli ayaktan periton diyalizi
• Günde 4-5 defa 2-2,5 L solüsyonların periton boşluğuna verilmesi (yaklaşık 30 dakika sürer)
![Page 54: KRONİK BÖBREK HASTALIĞI VE ÇALIŞMA HAYATI · •Böbrek nakli hazırlığı ve sonrasındaki istirahat süreci nedeniyle hastalar 3-4 ay süreyle işlerine gidemeyeceklerdir](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022062601/5e16224935b3fa4b176b006b/html5/thumbnails/54.jpg)
PERİTON DİYALİZİ
• Aletli periton diyalizi
• Hasta sadece geceleri makineye bağlanarak gece boyu belirlenen sıklıkta periton diyalizi yapılır
![Page 55: KRONİK BÖBREK HASTALIĞI VE ÇALIŞMA HAYATI · •Böbrek nakli hazırlığı ve sonrasındaki istirahat süreci nedeniyle hastalar 3-4 ay süreyle işlerine gidemeyeceklerdir](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022062601/5e16224935b3fa4b176b006b/html5/thumbnails/55.jpg)
![Page 56: KRONİK BÖBREK HASTALIĞI VE ÇALIŞMA HAYATI · •Böbrek nakli hazırlığı ve sonrasındaki istirahat süreci nedeniyle hastalar 3-4 ay süreyle işlerine gidemeyeceklerdir](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022062601/5e16224935b3fa4b176b006b/html5/thumbnails/56.jpg)
PERİTON DİYALİZİ
• Hasta bağımsızlığı daha fazla, çalışan hastalar için daha uygun
• Basit
• Özellikle makine ile yapılan periton diyalizi ile yaşam kalitesi çok yüksek
![Page 57: KRONİK BÖBREK HASTALIĞI VE ÇALIŞMA HAYATI · •Böbrek nakli hazırlığı ve sonrasındaki istirahat süreci nedeniyle hastalar 3-4 ay süreyle işlerine gidemeyeceklerdir](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022062601/5e16224935b3fa4b176b006b/html5/thumbnails/57.jpg)
PERİTON DİYALİZİ
• Hijyenik koşullara dikkat edilmesi şart
• Geniş bir eve ihtiyaç var
• Uzun dönem tedavi için uygun değil (periton zarında değişikliklere bağlı etkinliğin kaybı ve enkapsüle sklerozan peritonit gelişme riski). 5-7 yıldan uzun süre yapılması önerilmez
• Zamanla idrar kesildikçe diyaliz yetersizliği ortaya çıkabilir
![Page 58: KRONİK BÖBREK HASTALIĞI VE ÇALIŞMA HAYATI · •Böbrek nakli hazırlığı ve sonrasındaki istirahat süreci nedeniyle hastalar 3-4 ay süreyle işlerine gidemeyeceklerdir](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022062601/5e16224935b3fa4b176b006b/html5/thumbnails/58.jpg)
PERİTON DİYALİZİNİN KOMPLİKASYONLARI
• Peritonit en korkulan komplikasyonu (mortalite riski, periton zarının zarar görmesi)
• Kateter takılırken mekanik komplikasyonlar olabilir
• Kateter yerinden oynayabilir
• Metabolik yan etkiler (hiperglisemi, kilo alımı hiperlipidemi)
• Peritoneal protein kaybına bağlı hipoalbüminemi
• Herniye yol açabilir
• Enkapsüle sklerozan peritonit
![Page 59: KRONİK BÖBREK HASTALIĞI VE ÇALIŞMA HAYATI · •Böbrek nakli hazırlığı ve sonrasındaki istirahat süreci nedeniyle hastalar 3-4 ay süreyle işlerine gidemeyeceklerdir](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022062601/5e16224935b3fa4b176b006b/html5/thumbnails/59.jpg)
PERİTON DİYALİZİNDEN HEMODİYALİZE GEÇİŞ NEDENLERİ
![Page 60: KRONİK BÖBREK HASTALIĞI VE ÇALIŞMA HAYATI · •Böbrek nakli hazırlığı ve sonrasındaki istirahat süreci nedeniyle hastalar 3-4 ay süreyle işlerine gidemeyeceklerdir](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022062601/5e16224935b3fa4b176b006b/html5/thumbnails/60.jpg)
PERİTON DİYALİZİNDE ÖLÜM NEDENLERİ
![Page 61: KRONİK BÖBREK HASTALIĞI VE ÇALIŞMA HAYATI · •Böbrek nakli hazırlığı ve sonrasındaki istirahat süreci nedeniyle hastalar 3-4 ay süreyle işlerine gidemeyeceklerdir](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022062601/5e16224935b3fa4b176b006b/html5/thumbnails/61.jpg)
AVANTAJ DEZAVANTAJ
HD HD
Kısa tedavi süresiKüçük solüt klerensi iyiDiyaliz merkezinde sosyal ortam
Heparin ihtiyacıDamar giriş yolu ihtiyacıHipotansiyon sıkKötü kan basıncı kontrolüDiyet ve tedavi iyi uyum gerekir
PD PD
Biyokimyasal dalgalanmalar sınırlıAnemi kontrolü daha iyiKB kontrolü daha iyiDiyalizat kalori veya enerji kaynağıHasta bağımsızlığı daha fazlaBüyük solüt klerensi daha iyiDaha serbest bir diyet
PeritonitObeziteHiperTGMalnütrisyonHerni oluşumuSırt ağrısı
![Page 62: KRONİK BÖBREK HASTALIĞI VE ÇALIŞMA HAYATI · •Böbrek nakli hazırlığı ve sonrasındaki istirahat süreci nedeniyle hastalar 3-4 ay süreyle işlerine gidemeyeceklerdir](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022062601/5e16224935b3fa4b176b006b/html5/thumbnails/62.jpg)
BÖBREK NAKLİ
![Page 63: KRONİK BÖBREK HASTALIĞI VE ÇALIŞMA HAYATI · •Böbrek nakli hazırlığı ve sonrasındaki istirahat süreci nedeniyle hastalar 3-4 ay süreyle işlerine gidemeyeceklerdir](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022062601/5e16224935b3fa4b176b006b/html5/thumbnails/63.jpg)
BÖBREK NAKLİ
• Kadavra verici
• Canlı verici
• Preemptif transplantasyon
• Diyalize başladıktan sonra yapılan transplantasyon
• Diyalize göre artmış yaşam kalitesi ve süresi
![Page 64: KRONİK BÖBREK HASTALIĞI VE ÇALIŞMA HAYATI · •Böbrek nakli hazırlığı ve sonrasındaki istirahat süreci nedeniyle hastalar 3-4 ay süreyle işlerine gidemeyeceklerdir](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022062601/5e16224935b3fa4b176b006b/html5/thumbnails/64.jpg)
TÜRKİYE’DE BÖBREK NAKLİNDE DONÖR KAYNAKLARI (2016 YILI)
![Page 65: KRONİK BÖBREK HASTALIĞI VE ÇALIŞMA HAYATI · •Böbrek nakli hazırlığı ve sonrasındaki istirahat süreci nedeniyle hastalar 3-4 ay süreyle işlerine gidemeyeceklerdir](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022062601/5e16224935b3fa4b176b006b/html5/thumbnails/65.jpg)
KİMLER CANLI VERİCİ OLABİLİR
• Kan grubu uyumlu olmalı (O genel verici, AB genel alıcı, Rh önemi yok)
• Böbrek hastalığı olmamalı
• GFH > 80 mL/dak olmalı
• DM olmamalı
• Malignensi ve aktif enfeksiyon olmamalı
• …
• HLA uyumu ne kadar iyiyse prognoz da o kadar iyi
![Page 66: KRONİK BÖBREK HASTALIĞI VE ÇALIŞMA HAYATI · •Böbrek nakli hazırlığı ve sonrasındaki istirahat süreci nedeniyle hastalar 3-4 ay süreyle işlerine gidemeyeceklerdir](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022062601/5e16224935b3fa4b176b006b/html5/thumbnails/66.jpg)
KADAVRA NAKİL
• Ulusal bir bekleme listesi var
• Puanlama sistemi
![Page 67: KRONİK BÖBREK HASTALIĞI VE ÇALIŞMA HAYATI · •Böbrek nakli hazırlığı ve sonrasındaki istirahat süreci nedeniyle hastalar 3-4 ay süreyle işlerine gidemeyeceklerdir](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022062601/5e16224935b3fa4b176b006b/html5/thumbnails/67.jpg)
KADAVRA NAKİL
![Page 68: KRONİK BÖBREK HASTALIĞI VE ÇALIŞMA HAYATI · •Böbrek nakli hazırlığı ve sonrasındaki istirahat süreci nedeniyle hastalar 3-4 ay süreyle işlerine gidemeyeceklerdir](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022062601/5e16224935b3fa4b176b006b/html5/thumbnails/68.jpg)
BÖBREK NAKLİ KOMPLİKASYONLARI
• Enfeksiyon ve kanser riskinde ciddi artış
• Kullanılan immunsupresif ilaçlara bağlı diğer yan etkiler
• Nakledilen böbreğin bir ömrü olduğu unutulmamalı
![Page 69: KRONİK BÖBREK HASTALIĞI VE ÇALIŞMA HAYATI · •Böbrek nakli hazırlığı ve sonrasındaki istirahat süreci nedeniyle hastalar 3-4 ay süreyle işlerine gidemeyeceklerdir](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022062601/5e16224935b3fa4b176b006b/html5/thumbnails/69.jpg)
BÖBREK NAKLİ KONTRAENDİKASYONLARI
• Aktif enfeksiyonu ve malignitesi olanlarda, ciddi psikiyatrik hastalığı olanlarda, ciddi kardiyovasküler hastalığı olanlarda, yaşam beklentisi kısıtlı olanlarda (<2 yıl) uygun değil
![Page 70: KRONİK BÖBREK HASTALIĞI VE ÇALIŞMA HAYATI · •Böbrek nakli hazırlığı ve sonrasındaki istirahat süreci nedeniyle hastalar 3-4 ay süreyle işlerine gidemeyeceklerdir](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022062601/5e16224935b3fa4b176b006b/html5/thumbnails/70.jpg)
RENAL REPLASMAN PROGNOZ
• Canlı transplantasyon
>
• Kadavradan transplantasyon=Ev hemodiyalizi
>
• Merkezde hemodiyaliz=Periton diyalizi
![Page 71: KRONİK BÖBREK HASTALIĞI VE ÇALIŞMA HAYATI · •Böbrek nakli hazırlığı ve sonrasındaki istirahat süreci nedeniyle hastalar 3-4 ay süreyle işlerine gidemeyeceklerdir](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022062601/5e16224935b3fa4b176b006b/html5/thumbnails/71.jpg)
RENAL REPLASMAN PROGNOZ
• HD ve PD’de 5 yıllık sağ kalım %50 (tüm hastalar)
• HD ve PD’de 5 yıllık sağ kalım %30 (DM+)
• 55-64 yaş grubunda son dönem böbrek yetmezliği hastalarının ortalama ömrü 5 yıl
• 1 yıllık hasta sağ kalımı canlı nakilde %99, kadavra nakilde %95
• 1 yıllık graft sağ kalımı canlı nakilde %95, kadavra nakilde %90
![Page 72: KRONİK BÖBREK HASTALIĞI VE ÇALIŞMA HAYATI · •Böbrek nakli hazırlığı ve sonrasındaki istirahat süreci nedeniyle hastalar 3-4 ay süreyle işlerine gidemeyeceklerdir](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022062601/5e16224935b3fa4b176b006b/html5/thumbnails/72.jpg)
KBH-İŞ HAYATI 1
• Mesleki maruziyetler KBH’ya yol açabilir
• Etiyolojisi bilinmeyen KBH’ların bir kısmı meslek hastalığı olabilir
• KBH’ya yol açabilecek eşlik eden diğer durumlar sık, latent periyot uzun kesin tanıyı zorlaştırır
![Page 73: KRONİK BÖBREK HASTALIĞI VE ÇALIŞMA HAYATI · •Böbrek nakli hazırlığı ve sonrasındaki istirahat süreci nedeniyle hastalar 3-4 ay süreyle işlerine gidemeyeceklerdir](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022062601/5e16224935b3fa4b176b006b/html5/thumbnails/73.jpg)
KBH-İŞ HAYATI 2
• KBH’da anemi çok sık olup hastaların fiziksel performanslarında belirgin azalmaya yol açabilir
• KBH’da bilişsel fonksiyonlarda bozukluk sık olup hastaların iş performansında düşmeye yol açabilir
![Page 74: KRONİK BÖBREK HASTALIĞI VE ÇALIŞMA HAYATI · •Böbrek nakli hazırlığı ve sonrasındaki istirahat süreci nedeniyle hastalar 3-4 ay süreyle işlerine gidemeyeceklerdir](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022062601/5e16224935b3fa4b176b006b/html5/thumbnails/74.jpg)
KBH-İŞ HAYATI 3
• Çalışma ortamında hasta için uygun diyet sağlanamayabilir
• Çalışma koşulları nedeniyle yeterli sıvı alınamayabilir
• Diyaliz öncesi evrelerde hastaların 1-3 ayda bir kontrole gitmeleri gerekir
![Page 75: KRONİK BÖBREK HASTALIĞI VE ÇALIŞMA HAYATI · •Böbrek nakli hazırlığı ve sonrasındaki istirahat süreci nedeniyle hastalar 3-4 ay süreyle işlerine gidemeyeceklerdir](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022062601/5e16224935b3fa4b176b006b/html5/thumbnails/75.jpg)
KBH-İŞ HAYATI 4
• Hemodiyalize giren hastaların özür oranı %90
• Hemodiyaliz hastasının diyalize girdikleri gün işe gitmeleri zor
• Arteriyovenöz fistülden hemodiyalize giren hastaların fistül olan kollarıyla ağır yük kaldırmaları sakıncalıdır
• Periton diyaliz değişimlerinin aksamaması için ya işyeri eve yakın olmalı ya da işyerinde diyaliz değişimi için uygun yer olmalı
![Page 76: KRONİK BÖBREK HASTALIĞI VE ÇALIŞMA HAYATI · •Böbrek nakli hazırlığı ve sonrasındaki istirahat süreci nedeniyle hastalar 3-4 ay süreyle işlerine gidemeyeceklerdir](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022062601/5e16224935b3fa4b176b006b/html5/thumbnails/76.jpg)
KBH-İŞ HAYATI 5
• Böbrek nakli hazırlığı ve sonrasındaki istirahat süreci nedeniyle hastalar 3-4 ay süreyle işlerine gidemeyeceklerdir
• Böbrek nakli sonrası da hastalar sık sık hastaneye gitmeye devam edecekler
• Böbrek nakli sonrası hastaların enfeksiyon riskinin fazla olduğu hijyenik olmayan ortamlarda ve yoğun kalabalıkta çalışmaları sakıncalı