МИКРО ЭДИЙН ЗАСГИЙН

ОНОЛ

ҮҮСЭЛ ХӨГЖИЛ

Хүн төрөлхтөн сүргээр амьдарч

байх үеэс эхлэн эдийн засгийн

элементүүд амьдралд ашиглагдан

иржээ. Тухайлбал хөдөлмөрийн

хуваарь, солилцоо гэх мэт.

Цаашид хүний нийгэм хөгжихийн

хирээр эдийн засгийн элементүүд шинээр

үүсч, улам боловсронгуй болсоор байжээ.

• мөнгө

• арилжаа наймаа

• үйлдвэрлэл, үйлчилгээ

• банк

• татвар, гааль г.м

Эдийн засгийн онолын томоохон төлөөлөгчид

• АДАМ СМИТ \ШОТЛАНД\

• ЖОН МЕЙНАРД КЕЙНС \АНГЛИ\

• КАРЛ МАРКС \ГЕРМАН\

• ДАВИД РИКАРДО \АНГЛИ\

• АЛЬФРЕД МАРШАЛЛ \АНГЛИ\

АДАМ СМИТ• 1776. “Ард түмнүүдийн баялаг”

• “ДАЛД ГАР” буюу “ҮЛ ҮЗЭГДЭГЧ ГАР”

• ЗАХ ЗЭЭЛ өөрийгөө аваад явах чадвартай

ЖОН МЕЙНАРД КЕЙНС

• 1936. “Ажил эрхлэлт, хүү, мөнгөний ерөнхий онол”

• Зах зээл өөрийгөө авч явах чадваргүй

• ЗАХ ЗЭЭЛД төрийн оролцоо зайлшгүй хэрэгтэй

Микро ба макро эдийн засгийн онол

Эдийн засгийн онолыг судалгааны түвшингээр нь микро ба макро гэж ангилна.

Микро ЭЗО нь илүү онолын шинж чанартай, хийсвэрлэл түлхүү ашигладаг.

Макро ЭЗО нь илүү бодит шинжтэй гэж болох ба амьдрал дээр тохиолдох эдийн засгийн олон ойлголтуудыг судалдаг.

ЭЗО-н гол зорилго

Хүмүүсийн хязгааргүй өсөн

нэмэгдэх шинж чанартай

хэрэгцээг хязгаарлагдмал нөөц-өөр хэрхэн оновчтой хангахад чиглэнэ.

Нөөцийн төрлүүд

• Хөдөлмөр \ажиллах хүч\

• Капитал

• Газар

• Аж ахуй эрхлэх ур чадвар \менежмент\

ЭЗО-н үндсэн асуудлууд

• Юуг үйлдвэрлэх вэ

• Яаж үйлдвэрлэх вэ

• Хэнд зориулах вэ

Микро ЭЗО-н хүрээнд дараах ойлголтуудыг судалдаг.

• Эрэлт, нийлүүлэлтийн онол• Хэрэглэгчийн онол• Пүүсийн онол• Зах зээлийн төрлүүд• Хүчин зүйлсийн зах зээл

Анхааран сонссон та бүхэнд баярлалаа

Эрэлт, нийлүүлэлтийн онол

1. Эрэлт, түүнд нөлөөлөх хүчин зүйлс

2. Нийлүүлэлт, түүнд нөлөөлөх хүчин зүйлс

3. Зах зээлийн тэнцвэр

4. Илүүдэл ба хомсдол

Эрэлтэнд нөлөөлөх хүчин зүйлс

• Тухайн барааны үнэ• Орлох барааны үнэ• Хослох барааны үнэ• Хэрэглэгчдийн орлого• Зар сурталчилгаа• Хэрэглэгчдийн хүсэл сонирхлын

өөрчлөлт• Бүтээгдэхүүний чанар• Хийц, овор хэлбэр, дизайн

Эрэлтийн функц

Qd = f (P)

Эрэлтийн хууль

Үнэ өсөх тусам эрэлтийн тоо хэмжээ буурдаг. Үнэ буурах тусам эрэлтийн тоо хэмжээ өсдөг. Үнэ ба барааны эрэлт нь өөр хоорондоо урвуу хамааралтай. Үүнийг эрэлтийн хууль гэнэ.

P

Q

D

0

Эрэлтийн муруй

P

Q

D

0

• Тухайн барааны үнэ• Капитал • Технологи • Түүхий эд материалын үнэ ба хангамж• Хэрэглэгчдийн орлого• Орлох барааны үнэ• Татварын хувь хэмжээ• Ашгийн түвшин

Нийлүүлэлтэнд нөлөөлөх хүчин зүйлс

Нийлүүлэлтийн функц

Qs = f (P)

Нийлүүлэлтийн хуульҮнэ өсөх тусам нийлүүлэлтийн тоо

хэмжээ өсдөг. Үнэ буурах тусам нийлүүлэлтийн тоо хэмжээ буурдаг. Үнэ ба барааны нийлүүлэлт нь өөр хоорондоо шууд хамааралтай. Үүнийг нийлүүлэлтийн хууль гэнэ.

Нийлүүлэлтийн муруй

P

Q

S

0

P

Q

S

0

Зах зээлийн тэнцвэр нь эрэлт,

нийлүүлэлтийн харилцан үйлчлэлээр

тогтдог. Энэ нь тухайн үнээр

худалдах сонирхол болон худалдан

авах сонирхол нийцэж байна гэсэн үг

юм.

Зах зээлийн тэнцвэрP

QQ1

P1

A

0

D S

Илүүдэл ба хомсдол

Зах зээлийн тэнцвэрээс дээгүүр

үнэ тогтвол барааны илүүдэл үүснэ.

Харин тэнцвэрээс доогуур үнэ

тогтвол барааны хомсдол үүснэ.

P

QQ1

P1

P2

0

A

LM

Q3Q2

D S

P

QQ1

P1

P2

EF

SD

0

Анхааран сонссон та бүхэнд баярлалаа