meertaligheid en het brein
TRANSCRIPT
Overzicht
• Taalonderwijs is steeds in beweging vanuit interac=e met wetenschappelijk onderzoek
• Beweging #1. Meertaligheid is niet schadelijk voor het brein (jaren 1960)
• Beweging #2. Meertaligheid heeS (soms) cogni=eve voordelen (jaren 2000)
• Beweging #3. Taalswitchen leidt tot een flexibel brein (jaren 2010)
Beweging #1
• Tot de jaren 1960 – Meertaligheid heeS een nega7ef effect op taal, cogni=e en het brein
• Vanaf de jaren 1960 – Meertaligen scoren (minstens) even goed als eentaligen (Peal & Lambert, 1962)
Beweging #1
• Tot de jaren 1960 – Meertalig onderwijs met als doel eentaligheid (bijv. ‘transmuta=eklassen’)
• Na de jaren 1960 – Meertalig onderwijs met als doel tweetaligheid (bijv. immersieonderwijs Canada)
Beweging #1 • Europa blijS achter
• Tegelijker=jd groeit de ontevredenheid met tradi=oneel taalonderwijs
• Vanaf de jaren 1990 – =o Nederland, 1989 – introduc=e CLIL, 1994 – Decreet Onkelinx (Franstalige gemeenschap, EMILE), 1998
Beweging #2
• Tot de jaren 1990 – Meertaligheid heeS geen specifieke cogni=eve effecten
• Na de jaren 1990 – Meertaligheid leidt (soms) tot cogni7eve voordelen
Beweging #2
• Hoe kan dat nu?
• Meertaligheid als breintraining
• Deze training zorgt voor een flexibeler brein
Beweging #2
• Geldt dat voor iedereen die meer dan één taal kent?
• Nee, het hangt ervan af hoe je de talen gebruikt
• Goede taalswitchers vertonen cogni=eve voordelen
Beweging #3
• Tot begin 21ste eeuw: taalswitching als taboe, zeker in het onderwijs – Eén klas, één taal
• Prak=sche voordelen
• Maar ook didac=sche bedenkingen
Beweging #3
• Taalswitchen heeS geen nega7eve effecten op het brein
• Maar eerder cogni7eve voordelen
• Taalswitchen maakt het brein flexibeler
Beweging #3 • Beweging #1
– Meertaligheid is niet slecht, dus meertalig onderwijs kan geen kwaad
• Beweging #2 – Meertaligheid is goed, dus meertalig onderwijs kan het leren verbeteren
• Beweging #3 – Taalswitchen is goed, dus meerdere talen mogen in de klas
Beweging #4 …
• Hoe moet het verder in Vlaanderen?
• Beweging #4. Paradox anderstaligheid versus meertaligheid doorbreken – Valorisa=e van talige diversiteit – Meertaligheid als streefdoel voor elke leerling