ndcpolicy brief · 2018. 6. 21. · ndcpolicy brief ฉบับที่ 3...

Policy BriefNDC ฉบบท 3 กรกฎาคม-กนยายน 2560

Vol. 3 July-September 2017

วทยาลยปองกนราชอาณาจกร สถาบนวชาการปองกนประเทศ

นโยบายดานความมนคงของไทย ใน 10 ปขางหนา

กบการขยายอำานาจของจนและสหรฐอเมรกา

การสงผรายขามแดน

กบความรวมมอระหวางประเทศในเรองทางอาญา

การสรางเมองทปรบตวพรอมรบ

การเปลยนแปลงสำาหรบทกคน

สอสงคมออนไลนกบความมนคงปลอดภย

เอกสารขอเสนอแนะเชงนโยบายดานความมนคง(NDC Policy Brief)

เอกสารขอเสนอแนะเชงนโยบาย หรอ NDC Policy Brief เปนเอกสารทาง

วชาการทวทยาลยปองกนราชอาณาจกร สถาบนวชาการปองกนประเทศ จดทำาขนตาม

นโยบายของ พลโท ดร. ไชยอนนต จนทคณานรกษ ผอำานวยการวทยาลยปองกนราชอาณาจกร

โดยมวตถประสงคเพอเผยแพรผลงานวชาการของนกศกษาหลกสตรการปองกนราชอาณาจกร

(วปอ.) ทจดทำาเปนบทความทางวชาการ ทงทเปนงานกลมและงานสวนบคคล โดยพจารณา

เลอกบทความทเสนอประเดนซงอยในความสนใจของสงคม หรอทจะมผลตอความมนคง

แหงชาตในทางใดทางหนง และไดนำาเสนขอคดเหนตลอดจนขอเสนอแนะเชงนโยบายตอ

ประเดนดงกลาวไวอยางชดเจนเปนรปธรรม

เอกสารขอเสนอแนะเชงนโยบายเปน “งานบรการทางวชาการ” ของวทยาลย

ปองกนราชอาณาจกรฯ อกชนหนง ทเกดขนจากการบรณาการองคความรและประสบการณของ

นกศกษา ซงลวนเปนผบรหารระดบสงจากหนวยงานภาครฐ เอกชน และการเมอง กำาหนด

ออกปละ 4 ฉบบ ไดแก ฉบบท 1 (มกราคม-มนาคม) ฉบบท 2 (เมษายน-มถนายน) ฉบบ

ท 3 (กรกฏาคม-กนยายน) และฉบบท 4 (ตลาคม-ธนวาคม) แจกจายใหกบผบงคบบญชา

ระดบสงและสวนราชการตาง ๆ ในกองบญชาการกองทพไทย รวมทงเผยแพรบนเวบไซต

ของวทยาลยปองกนราชอาณาจกรฯ

อนง ขอคดเหนและขอเสนอแนะในเอกสารฯ ถอวาเปนขอคดเหนสวนบคคลของ

ผเขยน ไมมผลผกมดใด ๆ กบวทยาลยปองกนราชอาณาจกรฯ

วทยาลยปองกนราชอาณาจกร

สถาบนวชาการปองกนประเทศ

NDC Policy Briefฉบบท 3 กรกฎาคม-กนยายน 2560

Vol. 3 July-September 2017

สงวนลขสทธตาม พ.ร.บ. การพมพ พ.ศ. 2537F ลขสทธเปนของวทยาลยปองกนราชอาณาจกร สถาบนวชาการปองกนประเทศ อยางถกตองตามกฎหมาย

บรรณาธการ พล.ท. ดร. ไชยอนนต จนทคณานรกษ

ผชวยบรรณาธการ พล.ต. นพดล มงคละทน พล.ต. พหล แกวพรรณนา พ.อ. ชำานาญ ชางสาต พ.อ. กตชาต นลขำา

ทปรกษา พล.อ. วทยา วชรกล พล.อ. นวต สบงกฎ พล.ท. ยทธนาสนธ ศรนรตนเดชา พล.ท. วศษฐ วศษฏโยธน พล.ท. ชลต ชณหรชพนธ พล.ท. จมพล เฉลยถอย พล.ท. อศฎางค สจจปาละ พล.อ.ท. อนพงศ จนทรใย พล.อ.ต.หญง ดร.ศรภร หตะศร พล.ต.ดร.กฤษฎา สทธานนทร

ประจำากองบรรณาธการ พ.อ. เลอพงษ บญชนะภกด พ.อ. สมบต นำาดอกไม น.อ. ภมใจ เลขสนทรากร พ.อ. ศกดสทธ แสงชนนทร พ.อ. รพพฒน สทธวงศ พ.อ. สรศกด ใจอ พ.อ.หญง รชเกลา กองแกว พ.อ. ดร.โสภณ ศรงาม พ.อ. ชยตรา เสรมสข

บรรณาธการฝายจดการ พ.อ. ดร.โสภณ ศรงาม

จดทำาโดย วทยาลยปองกนราชอาณาจกร สถาบนวชาการปองกนประเทศ 64 ถนนวภาวดรงสต แขวง/เขต ดนแดง กรงเทพฯ 10400 โทร./โทรสาร 0 2691 9365 เวบไซต: http://www.thaindc.org

เอกสารขอเสนอแนะเชงนโยบาย เลมท 3 เดอนกรกฎาคม-กนยายน 2560 ไดคดเลอกบทความทนาสนใจมานำาเสนอเชนเดม เรอง สอสงคมออนไลนกบความมนคงปลอดภย ไดชใหเหนถงการใชสอออนไลนทหากขาดการเขาใจในการนำาไปใชอาจสงผลกระทบตอความมนคงปลอดภยและความมนคงของชาตได สวนเรองอน ๆ ในฉบบ เชน นโยบายดานความมนคงของไทย ใน 10 ปขางหนา กบการขยายอำานาจของจนและสหรฐอเมรกา ไดนำาเสนอบทบาททประเทศไทยควรจะใชนโยบายการทตรอบทศทาง รกษาดลอำานาจ และไดรบผลประโยชนจากประเทศมหาอำานาจทงสองฝาย บทความเรอง การสงผรายขามแดนกบความรวมมอระหวางประเทศในเรองทางอาญา นำาเสนอหลกการพนฐานและแนวทางดำาเนนการของไทยตามกฎหมายระหวางประเทศวาดวยการสงผรายขามแดน และความรวมมอระหวางประเทศในเรองทางอาญา อนเปนสวนสำาคญในการปองกนและปราบปรามการกระทำาความผดทางอาญาขามชาต เรอง การสรางเมองทปรบตวพรอมรบการเปลยนแปลงสำาหรบทกคน ไดนำาเสนอแนวทางการพฒนาเมองยคใหม พรอมกรอบแนวทางการปรบตวพรอมรบความเปลยนแปลง เพอการสรางเมองทปรบตวพรอมรบการเปลยนแปลงสำาหรบทกคน อกทงยงไดนำาเสนอแนวทางการดำาเนนการของกรงเทพฯ ในฐานะเปนเมองหนงทไดรบการคดเลอกใหอยในโครงการหนงรอยเมองทปรบตวพรอมรบการเปลยนแปลง

บรรณาธการ

คำ�นำ�

หนา

สอสงคมออนไลนกบความมนคงปลอดภย 1

Social media with National Security

นโยบายดานความมนคงของไทยใน10ปขางหนา 17

กบการขยายอำานาจของจนและสหรฐอเมรกา

Thai security policy in the next decade and the China

and USA expansion of power

การสงผรายขามแดนกบความรวมมอระหวางประเทศ 39

ในเรองทางอาญา

Extradition and International Cooperation

in Criminal Matters

การสรางเมองทปรบตวพรอมรบการเปลยนแปลงสำาหรบทกคน 54

The Building of Urban Resilience for All

ส�รบญ

พลโทธเนศกาลพฤกษ

LT General Dhanes Galapruek

เจากรมกจการพลเรอนทหารบก

Deputy Director General

E-mail : [email protected]

สอสงคมออนไลน

กบความมนคงปลอดภย

Social media with National Security

NDC Policy Brief ฉบบท 3 กรกฎาคม - กนยายน 25602

บทคดยอ สอสงคมออนไลน (Social Media) เปนชองทางการสอสารสามารถแพรกระจายขาวสารไดอยางสะดวก รวดเรว ไรพรมแดน ทกหนวยงานไมวาจะเปนภาครฐ ภาคเอกชน หรอบคคลทวไป สามารถนำามาใชในการตดตอสอสารระหวางกน เพอเผยแพรขอมล การใหความร การเผยแพรประชาสมพนธ อกทงยงเปนสอทมการเปลยนแปลงอยางรวดเรว และไดเขาไปมสวนรวมในชวตประจำาวนของประชาชนเพมขนแตอาจมการเปลยนแปลงการใชชนดของสอสงคมออนไลนประเภทตาง ๆ ตามกระแสความนยมของผใช บทความนเขยนขนโดยมวตถประสงค เพอใหทราบถงการใชงานสอสงคมออนไลนในรปแบบตาง ๆ ในการตดตอสอสารไดอยางสะดวก รวดเรว ดงนน ถาเราจะสอสารอะไรถงผใชตองเลอกเขาใหถกชองทาง และถกเวลา เพอทจะเกดประสทธภาพสงสด ฉะนนจงใชโอกาสนเสนอบทความเพอเปนสวนหนงในการเขาถงวธการใชงานเทคโนโลยเหลานอยางปลอดภย ทกหนวยงานหรอบคคลทวไปควรใหความสำาคญ ความตระหนกร และรเทาทนสอ ถาใชสอสงคมออนไลนไปในทางทไมถกตองมทงขอดและขอดอย อาจสงผลกระทบตอทางดานการเมอง เศรษฐกจ และสงคมจตวทยาอยางใหญหลวง และทสำาคญอาจสงผลกระทบตอความมนคงปลอดภยและความมนคงของชาตอยางหลกเลยงไมได

ค�ำส�ำคญ : สอสงคมออนไลน, เครอขายสงคมออนไลน, ความปลอดภยไซเบอร, ความมนคงของชาต, การรเทาทนสอ

3NDC Policy Brief Vol.3 July - September 2017

Social Media, as a communication channel, can spread news quickly and easily without borders. Every government unit and private sectors or the general public can use social media to communicate among them, in order to publish the information. Moreover, it is also a medium that is changing rapidly and taking part in the daily life of the people, but may have to change the usage types according to the users’ preferences. This article is written aiming to provide the information of social media in multiple formats to communicate quickly and easily. Therefore, users must select the correct channels and the right time to achieve maximum capability. As a result, we would like to take this opportunity to propose articles to be part of the access to show how to use social media safely. All units or individuals should have the awareness and knowledge of the media. If social media is inappropriately used, it will result in both advantages and disadvantages that greatly impact on the political, economic and social psychology and most importantly, it may unavoidably affect the security and stability of the nation.

Keywords: Social Media, Social Network, Cyber Security, National security. Media Literacy

Abstract


บทนำ� การตดตอสอสารนบเปนสงจำาเปนและสำาคญยงในสงคมมาตงแตยคอดตจนถงยคปจจบน ยงในสงคมยคเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร ปจจบนการใชขอมลสารสนเทศเพอการตดตอสอสารโทรคมนาคมไดมการพฒนานวตกรรม เทคโนโลย และความเจรญกาวหนาททนสมยในรปแบบตาง ๆ ทหลากหลาย ซงรปแบบทกำาลงเปนกระแสและไดรบความนยมอยางสงสดในยคปจจบนคงจะหนไมพนการใชสอสงคมออนไลน (Social Media) อาทเชน Facebook, Line, Instagram, Twitter เนองจากมความงาย สะดวก รวดเรว ไรขดจำากดดานเวลา สถานท ซงมกจะเรยกกนตดปากวา โลกไรพรมแดนและกาลเวลา บทบาทของสอสงคมออนไลน ในปจจบนกลายเปนสอใหมทเขามามบทบาทสำาคญอยางยงในยคทสงคมมความเปลยนแปลงไปอยางรวดเรว ผสมผสานกบการนำาเทคโนโลย Internet of Things มาชวยอำานวยความสะดวกและลดขนตอนบางอยางในชวต ประจำาวนของเราได ทำาใหมคณภาพชวตสงขน เทคโนโลยนเรมเขามามบทบาทในชวตประจำาวนมากขน ในอนาคตการเชอมตอแบบไรสายจะมการพฒนาจนกาวไปสคำาวา Internet of Everything (IoE) ซงหมายถงทกสงทกอยางสามารถเชอมตอกบอนเทอรเนตไดไมเพยงแตสมารทโฟน หรอคอมพวเตอรเทานน แตรวมถงอปกรณอเลกทรอนกสทกอยางทอยรอบตวเราจะสามารถเชอมตอสอสารไดทกสงตลอดเวลา และสามารถควบคมการทำางานของสงของทก ๆ อยางรอบตวได งาย ๆ ผานสมารทโฟนหรอแทบเลต

สอสงคมออนไลนกบคว�มมนคง เราคงเคยไดยนคำาวา “Internet of Things” (IoT) กนมาบางแลว ปจจบนมคำาวา “Internet of Everything” (IoE) ถกบญญตขน ความหมายของ IoE กคอ ทกสงในชวตประจำาวนของเราสวนใหญลวนตอเชอมกบอนเทอรเนต ไมเฉพาะคอมพวเตอรหรอ แทบเลต สมารทโฟน อกตอไป แตหมายถงอปกรณไฟฟารอบตว เชน Smart TV , Smart Device ตาง ๆ ทใชเทคโนโลย RFID หรอ NFC จากงานวจยหลายสำานก สรปไดวา จำานวน IP devices ของโลกจะเพมขนเปนสองเทาในอนาคตอนใกลน และปญหาดานความมนคงปลอดภยไซเบอรจะตองตามมาอยางแนนอน เพราะอปกรณรอบตวเราในชวตประจำาวนกลายเปนอปกรณทตอเชอมออนไลน


ตลอดเวลากบอนเทอรเนต นนหมายถงจะมแฮกเกอร (Hacker) จากทวโลกมากมาย รวมทงผผลตอปกรณ IP devices ดงกลาวสามารถเขาถงอปกรณในบานเราไดทนท ถาเราปองกนอปกรณไมดพอ หรออปกรณมชองโหวกจะทำาใหเกดปญหาดานความมนคงปลอดภยตามมาอยางหลกเลยงไมได เนองดวยเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสารหรอไอซทซงถอวาเปนเทคโนโลยดจทลนน ไดเจรญกาวหนาอยางรวดเรว เปนปจจยในการเพมชองทางใหมนษยสามารถตดตอสอสารกนไดอยางสะดวก ในขณะเดยวกนในอกแงมมหนงกสงผลใหเกดปญหาภยคกคามบนระบบเครอขายคอมพวเตอรและอนเทอรเนตทเพมจำานวนมากขนอยางรวดเรว เชน ภยคกคามดวยโปรแกรมมงประสงคราย โปรแกรมประเภทฝงตว และการหลอกลวงทางอนเทอรเนต เปนตน ความเจรญกาวหนาและการเตบโตอยางกาวกระโดดดานเทคโนโลยคอมพวเตอร ระบบเครอขายอนเทอรเนต (Internet) และเทคโนโลยการสอสารสงผลใหเครอขายสอสงคมออนไลน (Social Media) เขามามอทธพลอยางรวดเรว และไดเปลยนวถทางการดำาเนนชวต การดำาเนนธรกจและการ


สอสารของคนในสงคมไปอยางมากมาย ทำาใหเกดการเปลยนรปแบบการสอสารจากยคการสอสารแบบดงเดมทพดคยสนทนาแบบเหนหนาพบเจอตวกน หรอการเขยนจดหมายสงทางไปรษณย มาเปนการใชเทคโนโลยการสอสารในยคดจทลแหงโลกเสมอนจรง (Virtual World) กอใหเกดยคแหงการสอสารไรพรมแดน เครอขายสงคมออนไลนไดกลายเปนปรากฏการณของการเชอมตอการสอสารระหวางบคคลในโลกอนเทอรเนต โดยมงเนนไปทการสรางชมชนออนไลนซงทำาใหผคนสามารถทจะแลกเปลยนแบงปนขอมลตามประโยชน กจกรรม หรอความสนใจเฉพาะเรองซงกนและกน สอสงคมออนไลน (Social Media) เปนสวนหนงของเทคโนโลยเรยกวา เวบ 2.0 (Web 2.0) คอเครองมอตาง ๆ ททำางานบนเครอขายอนเทอรเนตและเครอขายโทรศพทเคลอนททอนญาตใหแตละบคคลเขาถง แลกเปลยน สรางเนอหา และสอสารกบบคคลอน ๆ และการเขารวมเครอขายออนไลนตาง ๆ ซงปจจบนบรการเครอขายอนเทอรเนตมการนำามาใชในการสอสารระหวางบคคลเพอการสอสารทางธรกจหรอการสอสารของหนวยงานราชการ ตลอดจนองคกรตาง ๆ (Williamson, Andy 2013:9) ปจจยทมผลสงใหมการใชสอสงคมออนไลนเพมขน (Dewing, Michael. 2013: 2) 1. ปจจยทางดานเทคโนโลย ทงการเพมขดความสามารถของเครอขาย การปรบปรง พฒนาโปรแกรม รวมทงการพฒนาขดความสามารถของคอมพวเตอร และมอถอใหมประสทธภาพและการใชงานไดหลากหลายขน 2. ปจจยทางสงคม ทเกดจากกลมวยรนทมการใชงานสอสงคมออนไลนเปนจำานวนเพมมากขน 3. ปจจยทางดานเศรษฐกจ ไดแก การซออปกรณคอมพวเตอรและซอฟตแวรเพมขน เนองมาจากการพฒนาดานเทคโนโลยทสงผลใหอปกรณตาง ๆ มประสทธภาพมากขน ในขณะทราคาถกลง รวมทงการใหความสนใจตอการนำาสอสงคมออนไลนไปใชในเชงธรกจมากขน จากสถตนาร Digital Movement ทวโลก ป 2017 พบวาจำานวนผใช So-cial Media ทวโลก (Global Social Media Usage) ปจจบนมมากกวา 2.7 พนลานคน คดเปน 37% ของจำานวนประชากรทวโลก และมากกวา 91% ใชงานผานมอถอ ประเทศทมจำานวนผใชงาน Social Media เพมขนมากทสดจากป 2016 (ไม


ไดคดตาม %) คอ ประเทศจน ทเพมขน 133 ลานคน รองมาคอ ประเทศอนเดย 55 ลานคน ตามมาดวย อนโดนเซย 27 ลานคน ปจจบนผใชเครอขายสงคมออนไลนทวโลกมจำานวนมาก และมแนวโนมการใชงานทเพมขนอยางตอเนองในอนาคต หากมองยอนกลบไปในชวงไมกปทผานมาเมอพดถงคำาวา “เครอขายสงคม” ทเตมไปดวยกลมวยรนททำากจกรรมตดตอสอสาร พดคย แลกเปลยนขอมลดานความบนเทง หรอกจกรรมอน ๆ ทเนนไปทการกระจายตวความเปนเมองไปยงพนทตาง ๆ อยางทวถง ทงน จากการประชมวชาการระดบชาตสถาบนวจยประชากรและสงคม มหาวทยาลยมหดล ครงท 11 เรอง “ความหลากหลายทางประชากรและสงคมในประเทศไทย ณ ป 2558” โดยใชขอมลจากการสำารวจการใชเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสารในครวเรอน พ.ศ. 2554 – 2557 ของสำานกงานสถตแหงชาต พบวากลมทใชสอสงคมออนไลนสวนใหญยงคงเปนกลมวยรน แตมการขยายตวไปยงกลมผสงอายมากขน สอดคลองกบผลการวจยเรอง “ใครเปนใครบนเครอขายสงคมออนไลน : ความหลากหลายทางคณลกษณะและพฤตธรรม” ของ ดร.ปยวฒน เกตวงศา อาจารยประจำาสถาบนวจยประชากรและสงคม มหาวทยาลยมหดล พบวา กลมประชากรทใชเครอขายสงคมออนไลนสวนใหญยงคงเปนกลมเยาวชน (อาย 15 – 24 ป) แตมการขยายตวของจำานวนผใชเครอขายสงคมออนไลนไปกลม


อน ๆ อกดวย โดยเฉพาะในกลมเดกและผสงอาย และในชวง 5 ปทผานมา กลมทมาแรงทสดคอกลมผสงอาย มการเพมขนถงรอยละ 95 ในการเขาไปเปนสมาชกของสงคมออนไลน นอกจากน ยงพบวาการเพมขนของความถในการเขาไปใชงานและระยะเวลาการใชงานตอชวงวนเพมขนดวย จากเดมวนละ 1 ชวโมง เพมเปนสงสดวนละ 7 ชวโมง ซงอาจนำาไปสภาวะโรคไมตดตอเรอรง เอนซด (NCDs) ทเกดจากการอยนง ๆ นาน ๆ ในปจจบนนเชอวาหลายทานไดใชอนเทอรเนตผานทาง Hi-Speed Internet หรอ Wi-Fi ตามบาน ททำางาน หรอใชผาน 3G 4G บนสมารทโฟน และแทบเลต พฤตกรรมคนไทยในการใชงานอนเทอรเนตแทบจะทกวนกคอการใชงานบนเครอขายสงคมออนไลน (Social Network) จนกลายเปนสวนหนงของกจวตรประจำาวน โดยคนไทยทชอบออนไลน สวนใหญจะใชงาน Social Network ตงแตตนนอน เขาหองนำา ระหวางเดนทางเขาไปทำางาน หรอแมกระทงกอนนอน กยงเชค Social Network อยด Zocial inc. บรษทดานการวเคราะหขอมลเกยวกบ Social Network ไดทำาการสำารวจคนไทยจำานวน 655 คน เกยวกบการใช Social Media ในชวตประจำา


วนตงแตตนนอนจนจบวน ไดขอมลทสำาคญและนาสนใจดงนคอ คนไทยใช Facebook มากถง 99%, LINE 84%, Instagram 56%, Google+ 41% และ Twitter 30% โดยทอตราการใช Social Network จะเปนชวงกจกรรมตาง ๆ ในหนงวนพบวาคนไทยใช Facebook เปนอนดบ 1 ในทก ๆ กจกรรม ไมวาจะเปนตอนอยบนเตยงในชวงตนนอนหรอกอนนอน เขาหองนำา เดนทาง ไปทำางาน รอเพอน กใช facebook กนทกกจกรรม แตทนาสนใจคอ Social Network ตวอน ๆ ทเหลอทผใชมกเลอกใชในชวงเวลาทตางกนไป ดงนน ถาเราจะสอสารอะไรถงผใชตองเลอกเขาใหถกชองทาง และถกเวลา เพอทจะเกดประสทธภาพสงสด ทำาไมสงคมไทยจงขานรบกบกระแสการใชงานสอสงคมออนไลน ซงเปนเทคโนโลยสมยใหมทกาวหนาทนสมยไดอยางรวดเรว ทง ๆ ทการจดระดบมาตรฐานการศกษาของประเทศไทยเมอเปรยบเทยบกบประเทศตาง ๆ ในกลมประเทศอาเซยน เรากบอยลำาดบท 8 ทงน เนองมาจากวฒนธรรมของคนไทยเปนสงคมกลม ไมใชสงคมเดยว เหมอนกบตางประเทศทสวนใหญมกนยมเปนครอบครวเดยว การดำาเนนชวตสวนใหญมกจะเปนสงคมกลมเลก ๆ ในขณะทคนไทยเปนเครอขายสงคม เปนมนษย


สงคม มพวกพองนองพ ซงจะมความอบอนในดานความรสกตอตวบคคล ไมโดดเดยว ไปไหนมาไหนไดรบความสะดวกสบาย และสอสงคมออนไลนดงกลาวสามารถจะตอบโจทยความตองการของคนไทยไดเปนอยางด และเปนเครองมอททำาใหคนไทยสามารถเขาสงคมไดงาย สะดวก กวางขวางมากขน และไรพรมแดน จงทำาใหเกดปฏกรยาในการตอบรบกบกระแสสอสงคมออนไลนสงกวาชาตอน ๆ อยางรวดเรว ทง ๆ ทพนฐานระดบมาตรฐานการศกษาของคนในประเทศยงอยในเกณฑตำากวาประเทศอน ๆ จงทำาใหการใชงานสอสงคมออนไลนของคนไทยสงผลกระทบตอความมนคงของชาตอยางหลกเลยงไมได ปจจบนเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสารมความเจรญกาวหนา ในการพฒนา Social Media Applications สามารถใชงานไดอยางกวางขวางทงระบบคอมพวเตอร อนเทอรเนต และโทรศพทมอถอแบบสมารทโฟน จงทำาใหคนทกเพศ ทกวย สามารถเขาถงการใชงานไดอยางสะดวก รวดเรว ไรพรมแดน และทำาใหตดตลาดสงคมไทยอยางรวดเรว เกดการใชงานในหลากหลายรปแบบ ทงการงาน การเมอง สวนตว สงคมกลมเลก-กลมใหญ เชงธรกจ การพาณชย การคา การขาย ทงสจรตและผดกฎหมาย เชน การเผยแพร โฆษณา ประชาสมพนธตาง ๆ ซงสงผลกระทบอยางใหญหลวงตอความมนคงของชาต ทงทางดานการเมอง เศรษฐกจ และสงคมจตวทยา ผลกระทบดานการเมอง การใชชองทางสอสงคมออนไลนสามารถแพรกระจายขาวสารไดอยางสะดวก รวดเรว และไปไดทวโลก ทำาใหเกดการปลกระดมมวลชน การสรางกระแสตอตาน กอใหเกดความวนวายทางการเมองและความไมสงบเรยบรอยภายในประเทศ การบดเบอนขอมล การกลาวรายใหเทจทำาใหเกดความเสอมเสยชอเสยงและความเสยหายทางทรพยสน การละเมดสทธสวนบคคล องคกร ตลอดจนสถาบนตาง ๆ กอใหเกดผลกระทบทางลบมากกวาทางบวก และสามารถขยายวงใหกวางขนอยางรวดเรว ซงเปนการยากตอปองกน ยบยง และสกดกนการเผยแพรขอมลใหทนเวลา ผลกระทบทางเศรษฐกจ นอกจากการใชงานในทางทจรตผดกฎหมาย เชน การลอลวง หลอกลวง ในทางมจฉาชพ ทแฝงเรนเขามาในชองทางสอสงคมออนไลน โดยเฉพาะดานการตลาดทโฆษณาเกนความเปนจรง การคาขายออนไลนทไมไดรบสนคาตรงตามทสงซอ การบรการเผยแพรภาพลามกอนาจาร และการเลนเกมการ


พนนออนไลนทผดกฎหมาย เปนตน ซงสงผลเสยหายทางระบบเศรษฐกจโดยตรง ทงทางดานความเชอถอทางธรกจการคาการขายและการลงทน สวนผลเสยหายทางระบบเศรษฐกจทางออม เนองจากการโฆษณาสนคาและการคาขายผานชองทางสอสงคมออนไลน สามารถจะเขาถงกลมลกคาและซอขายสนคาไดทวโลก โดยไมสามารถเกบภาษทางการคาไดเลย ทำาใหเกดการสญเสยมลคาทางเศรษฐกจ ขาดดลทางการคา เงนตราไหลออกนอกประเทศ ซงเปนการซอขายทประเทศไมไดรบประโยชนกลบคนเลย ผลกระทบดำนสงคมจตวทยำ การใชชองทางสอสงคมออนไลนไปในการลอลวง หลอกลวง โดยเฉพาะเดก เยาวชน สตร รวมถงผใหญบางราย ซงเปนเปาหมายหลกของกลมมจฉาชพ ซงมกจะใชสอสงคมออนไลนในการตดตอสอสารกบเหยอ โดยการสรางภาพลกษณ แตงภาพตนเอง (Image) และคณสมบต (Profile) ใหดด นาคบหา นาเชอถอ มเสนห มฐานะรำารวย เพอเปดชองทางในการตดตอคบหากนใหเกดความหลงเชอ และทำาการลอลวง ทำาอนาจาร พรอมทงถายภาพ ถายคลปความสมพนธ เพอใชในการแบลกเมล (Blackmail) เรยกรองผลประโยชนเงนทองในภายหลง เปนตน จะเหนไดวาสอสงคมออนไลนมผลกระทบตอความมนคงของชาต ตงแต ปจเจกบคคล สงคมสวนรวม จนถงระดบประเทศชาต ทงในดานการเมอง เศรษฐกจ และสงคมจตวทยา ทงน การปองกน ยบยง และสกดกนการเผยแพรขอมลทางสอสงคมออนไลนนนกระทำาไดยาก หรอแทบจะทำาอะไรไมไดเลย เนองจากไทยไมไดเปนเจาของ Application และ Server สวนใหญกไมไดอยในประเทศไทย ชองทางการเขาถงสอสงคมออนไลนสามารถไปไดหลายเสนทาง ทงทางยโรปและสหรฐอเมรกา เชน ปจจบน Gateway หลกของ Facebook ในแถบภมภาคนตงอยทประเทศสงคโปร ซงสามารถเชอมผานเขามาประเทศไทยโดยใชเคเบลใยแกวใตนำา (Submarine Cable) และกระจายเขาสประเทศเพอนบานตาง ๆ รอบประเทศ เชน เมยนมา ลาว กมพชา เปนตน และคงปฏเสธไมไดวาในปจจบนเครอขายสงคมออนไลน กำาลงมบทบาทตอชวตของเรามากยงขน ภาพขาวทเหนในสอหลกอน ๆ ทงวทยและโทรทศนกถกกระแสของ Social Network เขามามอทธพลอยางหลกเลยงไมได แตอยางไรกตามสงทจะมองขามไมไดเลยคอความปลอดภยของการใชเทคโนโลยนอยางเหมาะสม มฉะนนอาจเกดชองโหวใหมจฉาชพสามารถเขาถงระบบควบคมอปกรณตาง ๆ ได หรอมความเสยงทจะถกเจาะระบบขององคกร ตลอดจนเขาถงขอมลสวนตว อาจสรางความเสย


หายตอเราเปนอยางมาก ดงนน จงตองเขาใจวธการใชงานเทคโนโลยเหลานอยางปลอดภย และควรใหความสำาคญเกยวกบความปลอดภยไซเบอร (Cyber Security) และการปองกนกไมใชแคปองกนของบคคลใดบคคลหนง แตเกยวของกบความมนคงของประเทศดวย

ภยคกค�มทเกดจ�กก�รใชง�นสงคมออนไลน

ส�ม�รถแบงไดเปน 3 ประเภท 1. ภยคกคามจากการตดตอผานทางอเมล เชน การสงอเมลโดยการเลยงระบบกรองเมลขององคกร (by-pass enterprise mail filtering) ผานเวบไซตประเภทโซเชยลเนตเวรก 2. การโพสตขอความแสดงความคดเหน โดยเฉพาะใชประโยชนจากชองโหวระบบโพสตขอความโดยการแทรกสครปตประสงคราย (ใชเทคนค cross-site scripting หรอ spear-phishing attacks) 3. ภยจากเพอนทประสงคราย โดยเฉพาะจากเพอนทเรายอมรบใหเปนเพอนในโซเชยลเนตเวรก เพราะคดวาเปนเพอนจรง ๆ ทง ๆ ทผประสงครายอาจจะแกไขขอมลสวนตวเพอหลอกใหเรารบเปนเพอนกเปนได ซงหลงจากทเพอนประสงครายไดเขามาอยในกลมเพอนของเราแลว กจะโจมตเราดวยขอมลทปลอมแปลงขนมาเพอหลอกใหเราเปดเผยขอมลสวนตว ดวยวธการตาง ๆ เปนตน 4. ภยจากโปรแกรมประสงครายตาง ๆ

แนวท�งปองกนภยคกค�มสงคมออนไลน ETDA โดย ThaiCERT ออกประกาศวธรกษาความมนคงปลอดภยไซเบอรทงสำาหรบบคคลทวไปและหนวยงาน เพอใหสามารถรบมอและปองกนการโดนเจาะระบบทนำามาซงความเสยหายอนไมสามารถประเมนคาไดสำาหรบบคคลทวไป 1. ระมดระวงในการใชอนเทอรเนต โดยหลกเลยงการเขาเวบไซตทไม เหมาะสม ไมคลกไฟลแนบจากผอนกรณทไมไดตกลงกนกอนทจะสงให และโปรดระมดระวงความเสยงจากการเปดไฟลผานโปรแกรม Internet Messaging หรอชอง


ทาง Social Media ทงน เพอหลกเลยงการตดมลแวร เนองจากหลายครงพบวามกจะถกสงมากบไฟลแนบหรอจากเวบไซตทไมเหมาะสม 2. ไมใชรหสผานชดเดยวกนกบทกระบบ 3. ตดตามขอมลขาวสารเกยวกบความมนคงปลอดภย และพจารณาขอมลกอนการแชรตอ ตลอดจนไมสงตอขอมลทไมไดรบการยนยนจากผเกยวของ

สำ�หรบหนวยง�น 1. ตรวจสอบและยนยนสทธการเขาระบบทสำาคญของบญชผใชใหสอดคลองกบความจำาเปนเขาถงระบบและขอมล 2. เพมมาตรการปองกนเวบไซตสำาคญดวยระบบการปองกนการโจมต เชน Web Application Firewall หรอ DDoS Protection โดยสามารถขอรบบรการไดท ThaiCERT/ETDA 3. แจงเจาหนาทของหนวยงานใหเพมความระมดระวงในการใชอนเทอรเนต โดยหลกเลยงการเขาเวบไซตทไมเหมาะสม ไมคลกไฟลแนบจากผอนกรณทไมไดตกลงกนกอนทจะสงให และโปรดระมดระวงความเสยงจากการเปดไฟลผานโปรแกรม Internet Messaging หรอชองทาง Social Media ทงน เพอหลกเลยงการตดมลแวร เนองจากหลายครงพบวามลแวรมกจะถกสงมากบไฟลแนบหรอจากเวบไซตทไม เหมาะสม 4. หากพบพรธวาระบบถกโจมต เชน ไมสามารถเขาใชงานระบบ/เวบไซตได หรอมความลาชากวาปกต ควรตรวจสอบขอมลการเขาถงระบบทสำาคญ เชน ขอมล Log ยอนหลง 30 วน เพอตรวจหาความผดปกตในการเขาถงขอมล 5. ตงคาระบบงานทสำาคญใหบนทกเหตการณ (Log) การเขาใชงานระบบไมตำากวา 90 วนหรอตามทกฎหมายกำาหนด 6. หากเปนไปได ใหหนวยงานสงรายชอผตดตอ (Contact Point) กรณเกดเหตภยคกคามไซเบอรมายง ThaiCERT


สรป ดงนน Social Network เปนสอทมทงคณประโยชนอยางมหาศาลทชวยใหการตดตอสอสารไดรบความสะดวกสบาย รวดเรว ทนตอสถานการณ แตกมโทษอยางรนแรง กอใหเกดความเสยหาย ขนอยทวา เราใชไปในทางใด ทสำาคญจะตองมมาตรการปองกนตนเองทรอบคอบรดกม และใชพลงของ Social Network ไปในทางทกอประโยชนตอสงคมและประเทศชาต อยางไรกตาม สงทเราสามารถทำาไดในการปองกนภยทมาจากสอสงคมออนไลน กคอการตระหนก และการรเทาทนสอ (Media Literacy) โดยตองเขาใจสภาพของสอออนไลนวาเปนสงคมทมทงพนทสวนตวและพนทสาธารณะ จะตองมความรอบคอบและมสตทกครงในการสอสารและแสดงความคดเหนตาง ๆ บนโลกออนไลน ประกอบกบภยคกคามทางไซเบอรเปนภยคกคามทมความรนแรงตอประชาชน องคกร และเปนภยรายแรงตอความมนคงของประเทศ


บรรณ�นกรมภยดำนควำมมนคงปลอดภยไซเบอร จาก https://www.acisonline.net/?p=4002.

สอสงคมออนไลนกบควำมมนคงของชำต, พลตร ฤทธ อนทราวธ ผอำานวยการศนย ไซเบอรกองทพบก, ทมา http://rittee1834.blogspot.com/2015/08/blog- post.html

อนเทอรเนต แนวรบแหงใหมบนโลกไซเบอร บทความโดย พนเอก ดร.เศรษฐพงค มะลสวรรณ, ทมา https://www.it24hrs.com/2015/internet-cyber- attack-war/

Dewing, Michael. Social Media: Introduction [Online]. Available from: http://www.parl.gc.ca/Content/LOP/ResearchPublications/2010-03-e. pdf [20 September 2013]

The National Cybersecurity Workforce Framework, Version 1.0 for printing, NATIONAL INITIATIVE FOR CYBERSECURITY EDUCATION (NICE), PDF

http://thainews.prd.go.th/centerweb/news/NewsDetail?NT01_NewsID=WNE CO5804100010015

Thailand Zocial Awards 2014 เผยสถตบนโลกออนไลนและพฤตกรรมกำรใช Social Network ของไทย, ทมา https://www.it24hrs.com/2014/thai- social-network-2014/

Williamson, Andy. Social Media Guidelines for Parliaments [Online]. Available from: http://www.ipu.org/PDF/publications/SMG2013EN. pdf [6 August 2013]

http://www.isranews.org/south-news/documentary/item/23335-วศษฎ- ชวนพพฒนพงศ, ปกรณ พงเนตร.html


https://www.etda.or.th/content/1191.html

https://www.ega.or.th/th/content/890/1904/

http://libdcms.nida.ac.th/thesis6/2556/b180712.pdf

http://www.rsu.ac.th/jla/public/upload/journal/article/abstract/20160623 abstractBCJ0120-140.pdf

https://www.acisonline.net/?p=4855

https://www.acisonline.net/?p=5040

https://www.thaicert.or.th/

https://www.brandbuffet.in.th/2017/02/digital-overview-global-stat-2017/

http://www.kmutt.ac.th/rippc/nrct59/47s23.pdf

http://www.xn--42cajb9dejnee6fak2ed2bzikgic0bc30c.com/wp-content/ uploads/pdf/Guidelines-for-Mass-Media-Reform.pdf

http://www.jaymart.co.th/line-behavior-shopping.asp


นโยบายดานความมนคงของไทยใน10ปขางหนากบการขยายอำานาจของจนและสหรฐอเมรกาThai security policy in the next decade and the China and USA expansion of power

พลเรอโทชอฉตรกระเทศร.น.

Vice Admiral Chorchat Gra-tes RTN

เจากรมยทธศกษาทหารเรอ

Director General, Naval Education Department

E-mail: [email protected]


การศกษาเรองความมนคงของไทยทไดรบผลกระทบจากการขยายอำานาจของจนและสหรฐอเมรกา ใน 10 ปขางหนา ศกษาโดยรวบรวมขอมลเกยวกบประวตศาสตร และสภาวะแวดลอมในปจจบน ตลอดจนวเคราะหสาเหตของความขดแยงและผล กระทบทไทยไดรบ เพอกำาหนดบทบาทของไทยดานความมนคงในอนาคต ซงความขดแยงดงกลาวสงผลกระทบตอความมนคงและเสถยรภาพของไทยและภมภาค ซงเปนจดยทธศาสตรทสำาคญ การขยายอำานาจของทงสองประเทศ สงผลกระทบตอไทยทงดานการเมอง การทหาร และเศรษฐกจ ซงจากการศกษาพบวาจนจะขนมาเปน มหาอำานาจเทยบเคยงกบสหรฐฯ ไดในอก 10 ปขางหนา รวมทงปญหาความขดแยงในทะเลจนใตจะยงสงผลกระทบทวความรนแรงมากขนตอเสถยรภาพ ความมนคงในภาพรวม เนองจากจนมพฤตกรรมทแขงกราวมากขน แมวาจนจะมการดำาเนนนโยบายดานความสมพนธระหวางประเทศไปในแนวทางสนตกตาม สำาหรบไทยถงแมจะไมไดรบ ผลกระทบโดยตรง แตการเสรมสรางกำาลงทางทหารของประเทศตาง ๆ กสงผลกระทบตอความมนคงทางทะเลของไทย ดงนน การดำาเนนบทบาทของไทยจำาเปนตองคำานงถงผลประโยชนแหงชาต และรกษาความสมพนธทดกบมหาอำานาจทงสอง นโยบายการทตรอบทศทาง จะทำาใหไทยสามารถรกษาดลอำานาจ (Balance of Power) และไดรบผลประโยชนจากประเทศมหาอำานาจเหลานนอยางเตมท โดยไมจำาเปนตองเอนเอยงไปทางใดทางหนงอยางชดเจน และจากการทไทยมขอไดเปรยบทางภมรฐศาสตร สามารถใชประโยชนจากทะเลในการแขงขนทางเศรษฐกจดานการคาได รฐบาลจงควรเรงพฒนา สมททานภาพ (Sea Power) เพอสรางความเขมแขงทางการคา และพาณชยนาว ตลอดจนพฒนาขดความสามารถของกำาลงทางเรอควบคกนไป เพอใชเปนหลกประกนในการสรางความมนคงทางทะเลของประเทศใหมความอยรอดปลอดภย และปรบใชยทธศาสตรและยทธวธการทำาสงครามแบบอสมมาตร (Asymmetric Warfare) เพอรองรบภยคกคามทจะเกดขนในอนาคต

ค�ำส�ำคญ : การขยายอำานาจ, ประเทศมหาอำานาจ, ความมนคง

บทคดยอ


Abstract

This article, Thai security policy in the next decade and the China and USA Expansion of power, researches by collecting information about history, present circumstance, analysing causes of the conflict and effects to Thailand for determining the position of Thailand in the future. The expansion of the two countries has an effect to security and stability of Thailand in the field of politics, military and economy. From researching, China will be a great power, the same as USA in the next ten years. Due to the aggression in Chinese policy, the conflict in the South China Sea is intensifying the stability and security as a whole, although China is trying to present a peaceful mean in international relations. Thailand may not receive direct effects from China’s policy but reinforcements of many countries has influence for our maritime security. So Thailand needs to be concerned about national interest and balance the relationship between these two countries. Omni-direction foreign policy will assist Thailand be able to balance the power and gain full benefit from these great powerful countries without obviously leaning to a particular side. From geographic advantages, Thailand can exploit from the sea to support trade competition. The Thai government should instantaneously expand sea power for the strengthening of trade and ocean commerce and simultaneously develop naval forces’ capability for ensuring Thai maritime security. Moreover, the application of strategy and tactic of asymmetric warfare will be able to confront modern threats.

Keywords: expansion of power, security


ก�รขย�ยอำ�น�จในยคหลงสงคร�มเยน

โลกหลงยคสงครามเยนมสภาพแวดลอมทางดานความมนคงเปลยนแปลงอยางหลากหลาย นำาไปสการรวมกลมของมหาอำานาจและประเทศทเปนพนธมตร เพอการแยงชงความไดเปรยบทางเศรษฐกจ ทรพยากร และการทหาร ซงเปนสาเหตของความขดแยงทเกดขนทวโลก และกอใหเกดสงครามตวแทน (Proxy War) เกดขนโดยทวไป ประเทศไทยเปนประเทศหนงทตกอยทามกลางความขดแยงของประเทศมหาอำานาจอยางหลกเลยงไมได เนองจาก ภมรฐศาสตรของไทยอยในบรเวณทสามารถออกสทะเลไดทงดานอาวไทยและทางดานมหาสมทรอนเดย โดยผานทะเลอนดามน พนทดงกลาวเปนพนทบรเวณปากทางเขาชองแคบมะละกา ซงเปนเสนทางคมนาคมทางเรอทสำาคญยง ทเชอมมหาสมทรอนเดยเขากบมหาสมทรแปซฟก ซงเรอสนคาและเรอรบของประเทศตาง ๆ ใชเปนทางผานทสำาคญ รวมทงเสนทางนเปนเสนทางทสนทสดและชวยประหยดคาใชจายมากกวาเสนทางอน ๆ จงกลายเปนจดยทธศาสตรทสำาคญตาม “ทฤษฎใจโลก” หรอ Heartland Theory กบ “ทฤษฎขอบโลก” หรอ Rimland Theory ท กำาหนดใหดนแดน “ยเรเชย” หรอเกอบทงหมดของยโรปกบเอเชยตอนบนเปนพนท “ใจโลก” อนอดมไปดวย ทรพยากรธรรมชาต โดยมดนแดนโดยรอบรวมทงไทยเปน “พนทขอบโลก” และเปน “ทางผาน” สใจโลก ไทยถอวาเปนจดยทธศาสตรทดทสดในการรกเขาส “ใจโลก” และในทางกลบกนกเปนจดยทธศาสตรสำาคญ สำาหรบประเทศทอยใน “ใจโลก” ทตองการหาชองทางออกสนานนำาเพอประโยชนทางการคาและการทหารดวย “ประเทศไทยเปนพนทขอบโลก” เมอมหาอำานาจตองการสรบเพอยดใจโลก กตองใชพนทขอบโลกเปนทางผาน ดงนน สหรฐฯ จงตองเขามาในประเทศไทย เพอใชเปนทางผานเขาไป และขณะเดยวกนกใชเปนพนทสกดกนประเทศในใจโลก ซงในทนกคอ จนไมใหออกไปไหนได ขณะทจนกเขาใจยทธศาสตรตรงนด ซงทฤษฎดงกลาว ชใหเหนวาทำาไมประเทศมหาอำานาจ อยางจนและสหรฐฯ ยงคงตองขยายอทธพลเขามาในไทย หลงจากการลมสลายของสหภาพโซเวยต สหรฐฯ และประเทศในแองโกลแซกซน รวมทงสหภาพยโรป หรอ EU และญปน ไดรวมตวกนจดตงสถาบนการเงนระดบโลก 3 องคกร คอ ธนาคารโลก (World Bank IMF และ ADB ซงประเทศในกลมนไดรางกตกาสำาหรบการคาใหมทเรยกวา WTO (World Trade Organiza-tion) ถอไดวาเปน กลมประเทศทควบคมสถาบนการเงนของโลก สวนในดานการ


ทหาร ไดจดตงองคการสนธสญญานาโต เปนองคการทางทหารทจะคมทางดานยโรป สวนในดานการคาขายระหวางประเทศไดจดตง TTIP หรอ Transatlantic Trade Investment Partnership สำาหรบการคาขายควบคมทางยโรป และจดตง TPP หรอ Trans Pacific Partnership สำาหรบการคาขายควบคมทางเอเชย ใชเงนดอลลารสหรฐเปนตวกลาง ซงถอวาเปนการครอบครองเศรษฐกจโลกโดยใชเงนดอลลารสหรฐ ใหเขาไปมอทธพลในการชนำาดานเศรษฐกจของโลก ทงนทสำาคญองคการดงกลาวไมมจนเขารวม สวนจนหลงจากทหลดพนจากการทถกญปนยดครองประเทศ จนไดฟนฟและพฒนาประเทศ ทงดานการเมอง และเศรษฐกจ มาอยางตอเนอง ปจจบนจนมเศรษฐกจใหญเปนอนดบสองของโลก และมการพฒนาเทคโนโลยของตวเองขนมา ไมวาจะเปนเทคโนโลยทางการโทรคมนาคม การพฒนารถไฟความเรวสง เรมซอเรอบรรทกเครองบนจากรสเซย แลวเอามาพฒนาเปนเทคโนโลยของจน นอกจากน ความฝนของคนจน (Chinese Dream) คอการสรางเสนทางสายไหมทงทางบกและทางทะเล หรอทเรยกวา One Belt One Road ซงในทางตอนเหนอของประเทศไดเชอมจากจนเขาส ซนเกยง อฟกานสถาน แลวเชอมกบโครงสรางซงรสเซยสรางเอาไว เชอมตอไปยงอตาล และตอไปจนถงเยอรมน สวนทางตอนกลาง ไดเชอมประเทศมองโกเลย อนเดย ปากสถาน อหราน และซาอดอาระเบย สวนทางตอนลางเชอมบงกลาเทศ


ปากสถาน และพมา แลวมาเชอมไทย ไปถงมาเลเซย และสงคโปร จะเหนวาเสนทางสายไหมใหมมจดเชอมตอจากรสเซยไปเอเชยกลาง เปนพนทแหลงนำามน แหลง กาซ และถานหน ซงสหรฐฯ มความตองการขยายอทธพลเขามาในพนทดงกลาว ตรงจดนจงทำาใหเกดการประจนหนากบดลอำานาจทเปลยนไป นอกจากเสนทางสายไหมทางบกแลว อกอยางหนงทเตรยมไว คอเสนทางสายไหมทางทะเล หรอ Maritime Silk Road โดยมเสนทางเรมจาก ฝเจยน ไปชองแคบมะละกา จากชองแคบมะละกาออกไปมหาสมทรอนเดย แลวเขาทะเลเมดเตอรเรเนยน โดยผานคลองสเอซ ในดานความรวมมอการคาระหวางประเทศ จนจบมอกบ 4 ประเทศ คอ รสเซย อนเดย บราซล และแอฟรกาใต จดตงเปนองคการการคาระหวางประเทศ เรยกวา บรกส (BRICS) สวนในดานความรวมมอดานการทหาร จนไดจดตง SCO หรอ Shanghai Cooperation Organization มประเทศจน รสเซย คาซคสถาน ครกซสถาน ทาจกสถาน อซเบกสถาน องคการนเปนองคการในเรองของความรวมมอในการตอตานผกอการราย และความรวมมอทางทหาร นอกจากน จนกำาลงเสนอทจะตงธนาคาร เรยกวา AIIB หรอ Asian Infrastructure Investment Bank เพอมาแขงกบ ADB ทญปนเปนกรรมการผจดการอย ทสำาคญ จนกบรสเซยไดตกลงหามใชเงนดอลลาร


หามใชเปโตรดอลลาร (Petrodollar) ในการซอนำามน ใหใชเปโตรหยวน หรอเปโตร รเบล ดงนน เหตการณตาง ๆ เปนสงบอกเหตวาสงครามการคาและสงครามการเงนกำาลงจะเกดขน อกทงการสรางเสนทางสายไหมใหมทงทางบกและทางทะเลของจนตลอดจนความขดแยงในทะเลจนใตทำาใหเกดการประจนหนากบดลอำานาจทเปลยนไป และในอนาคตมแนวโนมความขดแยงระหวางจนกบสหรฐฯ จะเพมขน ซงจะสง ผลกระทบตอไทยเปนอยางมาก เนองจากไทยเปนจดยทธศาสตรทสำาคญดงนน ในอนาคตไทยควรจะเดนไปในทศทางใด จะอยขางจนหรอสหรฐฯ หรออยตรงกลาง นโยบายดานความมนคงของไทยตอจนและสหรฐฯ ในหวง 10 ปขางหนา จงเปนสงสำาคญเพอใหไทยสามารถดำารงอยและรกษาผลประโยชนแหงชาตไดสงสด ภาพอนาคตในอก 10 ปขางหนา ทมองจนวาจะสามารถกาวขนมาเปนมหาอำานาจเทยบเทากบหรอแซงหนาสหรฐฯ ไดหรอไม เพราะวาหากจนผงาดขนมาเปนมหาอำานาจเทยบเทาสหรฐฯ ไดจรง จะทำาใหดลอำานาจของโลกเปลยนแปลงไป อกทงการกาวขนมาของจนจะเปนแบบสนตหรอมทาทแขงกราว จะเปนปจจยทสงผล กระทบตอภมภาคตาง ๆ ในโลก โดยเฉพาะอาเซยนและไทยทลวนเปนองคประกอบในการพจารณาการกำาหนดนโยบายทเหมาะสมของไทย ตอมหาอำานาจดงกลาว และเมอพจารณาโดยใชทฤษฎสมททานภาพของ มาฮาน ซงมอง ยทธศาสตรทะเล และยทธศาสตรทางเรอ ทฤษฎความสมพนธระหวางประเทศ ทฤษฎวาดวยความขดแยงระหวางประเทศ ประกอบกบแนวทางการดำาเนนนโยบายดานการทต หลกการสำาหรบความรวมมอดานความมนคง นโยบายความมนคงแหงชาตทางทะเลของไทย และ กรณเปรยบเทยบสยาม ฝรงเศส องกฤษ ทงน เพอใหไทยไดรบผลประโยชนจากมหาอำานาจทกำาลงขยายอทธพลในภมภาคน รวมทงพยายามหลกเลยงความขดแยงกบมหาอำานาจดงกลาว สามารถวเคราะหไดดงน


คว�มเปนมห�อำ�น�จของจนและสหรฐฯ

วเคราะหภาพสถานการณการกาวสความเปนมหาอำานาจของจนเทยบเคยงกบหรอดกวาสหรฐฯ ในป 2025 จรงหรอไม จากการวเคราะหผลการศกษาของ Global Trend 2025 : Transformed World ท สภาขาวกรองแหงชาตสหรฐฯ ไดระดมความคดเหนจากนกคดระดบยทธศาสตรทมาจากสหรฐฯ เอง และจากประเทศตาง ๆ รวมกบทฤษฎสมททานภาพของมาฮาน หลกนยมและยทธศาสตรทางเรอของจน และทฤษฎความสมพนธระหวางประเทศแบบสจนยมใหมของ เคนเนธ วอลทซ (Kenneth N. Waltz) พบวาจนสามารถขนเปนมหาอำานาจ เทยบเคยงกบสหรฐฯ ได โดยผลการศกษาจาก Global Trend 2025 ไดแสดงใหเหนวาในอนาคตอก 10 ปขางหนา จะ เกดประเทศทขนมาเปนมหาอำานาจใหมจำานวนมาก ทำาใหสถานการณโลกเปลยนไปมหลายขวอำานาจ โดยเฉพาะจนจะมบทบาทมากทสดในโลก เนองจากไดพฒนาเศรษฐกจและกำาลงทหารเปนอยางมาก จะมการแขงขนการสรางกำาลงทางเรอมากขน โดยเปลยนความมนคงทางบกมาเปนความมนคงทางทะเล จนเปนเหตใหเกดความตงเครยดและกอใหเกดความรสกคกคามซงกนและกน จนกลายเปนภยคกคามในทสด สงครามเยนจะกลบมาอกครง โดยมชนวนมาจากจน หรอมาจากรสเซย หรอทงสองชาตรวมกน สวนสหรฐฯ เปนฝายตรงขาม สวนการวเคราะหจนโดยใชทฤษฎสมททานภาพมาเปน กรอบในการพจารณา พบวาจนมองคประกอบครบถวนไมวาจะเปนดานประชากร หรอชายฝงทมความยาว และประชาชนทชอบในการประกอบอาชพทางทะเล โดยเฉพาะรฐบาลทใหการสนบสนนและพฒนากองทพเรอ โดยไดจดทำายทธศาสตรการปองกนไกลฝง โดยนยามขอบเขตการปฏบตการทนาสนใจ คอ “พนทปฏบตการทางทะเลขนกบการสงกำาลงบำารงไปถง” นนหมายความวา จนสามารถปฏบตการไปไดทวโลก นอกจากนไดนำาทฤษฎความสมพนธระหวางประเทศโดยใชแนวคดของสจจนยมใหมของ Kenneth Waltz ซงเนนองคประกอบการเปนประเทศมหาอำานาจความสมพนธดานความมนคงของรฐตาง ๆ กบมหาอำานาจ ตลอดจนพนฐานความอยรอดของรฐ ซงจากการวเคราะหจนเปนประเทศทมอทธพลตอการกำาหนดการเมองระหวางประเทศ เสถยรภาพและความมนคงระหวางประเทศ มประชากรจำานวนมาก มเศรษฐกจทด มพลงอำานาจทางทหาร ขดความสามารถทางทหาร และมขดความสามารถใชนวเคลยร จนจงมขดความสามารถในการขนมาเปนมหาอำานาจไดทกประการ


โดยสรปจากการวเคราะหขอมลในขางตน สามารถสรปไดวาในอนาคตจนสามารถกาวขนมาเปน มหาอำานาจเทยบเคยงสหรฐฯ ได โดยจนมปจจยครบถวนในเรองของการสนบสนนสมททานภาพทเกอกลตอยทธศาสตรทางเรอ และสอดคลองกบทฤษฎสมททานภาพของมาฮาน เพอสงเสรมการคาไปสตลาดโลกและสรางความมงคงทางเศรษฐกจใหแกประเทศ ประการทสอง จนไดออกแบบหลกนยมหรอแนวคดทางยทธศาสตรในการปองกนไกลฝง โดย พฒนากำาลงทางเรอเพอใหมขดความสามารถปฏบตการในพนทโพนทะเล ซงบางพนทเปนพนทปฏบตการของกองทพเรอสหรฐฯ ซงแสดงใหเหนวาจนอาจสงสญญาณวาสหรฐฯ ไมใชมหาอำานาจหนงเดยวในโลกนแลว และประการสดทายเมอพจารณาดวยการใชทฤษฎความสมพนธระหวางประเทศ ตามแนวคดแบบสจนยมใหม จนมความพรอมทงจำานวนประชากร กำาลงอำานาจทางเศรษฐกจ ทางทหาร และอาวธนวเคลยร ซงขดความสามารถดงกลาวเปนเครองบงชถงการกาวขนมาเปนมหาอำานาจ ซงสามารถขยายอำานาจไปยงภมภาคตาง ๆ และมอทธพลตอการกำาหนดทศทางการเมองระหวาง ประเทศ เสถยรภาพและความมนคงระหวางประเทศ สำาหรบการกาวสความเปนมหาอำานาจโดยสนตของจนนน หากจนกาวขนมาอยางแขงกราว กจะทำาใหภมภาคนขาดเสถยรภาพความมนคง ภาพความตงเครยดในภมภาคน ทำาใหประเทศตาง ๆ แขงขนสะสมอาวธเพอสรางดลอำานาจ ทำาใหเกดการสรางความหวาดระแวงตอกน และบนทอนการสรางความไวเนอเชอใจกน จนในทสดจะนำาไปสความขดแยง จะสงผลกระทบตอความมนคงในประเทศตาง ๆ รวมทงไทยดวย ซงไดนำาองคประกอบ 2 ประการ มาพจารณา คอ บทบาทพฤตกรรมจนในเวทสากล และความขดแยงในทะเลจนใต โดยใชทฤษฎความสมพนธระหวางประเทศและทฤษฎดลแหงอำานาจมาวเคราะห พบวาจนตองการเขามาในภมภาคนเพอผลประโยชน และทสำาคญคอ ขดขวางการขยายแนวปองกนกำาลงทางเรอของสหรฐฯ นอกจากนประเทศในกลมอาเซยนจะทำาทกวถทางเพอรกษาดลแหงอำานาจ เพอใหเกดความสงบสขในภมภาค ประกอบกบผนำาจนไดมจดยนบนเวทโลกอยางชดเจน จะกาวขนมาอยางสนต โดยไมมการขมขหรอบบบงคบ แตจะใชการเจรจาหาจดรวม ความรวมมอเพอทจะไดประโยชนรวมกน หรอ Win – Win ไมใช Zero – Sum Game และจนไดสรางความไวเนอเชอใจ อาทเชน จนไดประกาศนโยบายการใชอาวธนวเคลยร คอ จะไมเปนฝายใชอาวธนวเคลยรกอน จะไมใชกบประเทศทไมมอาวธนวเคลยร รวม


ทงสรางความสมพนธอนดกบประเทศตาง ๆ เชน จดใหมการฝกกบกองทพประเทศ ตาง ๆ พฒนาความรวมมอทางการทหาร แตถงอยางไรกตาม ไมมใครรเจตนาทแทจรงของจนได ซงจากปญหาขอพพาทดนแดนในทะเลจนใตกบบางประเทศในกลมอาเซยน ทจนไดสรางเกาะเทยม และฐานทพในหมเกาะแสปรตลย โดยไมสนใจการคดคานของประเทศตาง ๆ และไมยอมรบคำาตดสนของศาลโลก โดยไดแสดงแสนยานภาพทางทหาร ทำาการซอมรบรวมกบประเทศทเปนพนธมตรในภมภาค หรอ Show of Force ซงสถานการณดงกลาวอยในระดบความขดแยง หรอ Spectrum of Conflicts นอกจากน ยงมสงบอกเหตทจะเพมระดบความขดแยงคอ จนไดเรงพฒนาขดความสามารถกำาลงรบอยางตอเนอง เพอปองกนมใหสหรฐฯ เขามาปฏบตการในพนทภมภาคนได แตอยางไรกตาม นโยบายของจนทมจดยนในการแกไขปญหาโดยสนตวธ ตองการ หาทางออกระงบขอพพาทนดวยการเจรจาแบบทวภาค โดยไมตองการใหสหรฐฯ เขามาแทรกแซง ประกอบกบผนำาจนมนโยบายตองการพฒนาเศรษฐกจ นนหมายถง ความสมพนธระหวางประเทศ ทกประเทศตองมความรวมมอกนทางดานเศรษฐกจ ดวยเหตนจนจงมโอกาสทกาวขนมาอยางสนตอยบาง จากการวเคราะหวตถประสงคในการขยายอำานาจของจนและสหรฐฯ โดยไดศกษาการขยายสมททานภาพของทงสองมหาอำานาจ พบวา จนตองการออกจากการปดลอมของสหรฐฯ และมความตองการรกษาเสนทางคมนาคมในการลำาเลยงนำามนจากตะวนออกกลาง จนจงไดทำายทธศาสตร The Belt and Road โดยจดตงฐานทพโพนทะเลทสำาคญ คอ ททาเรอ Gwadar ปากสถาน ซงอาจเรยกไดวาเปนฐานทพทางดานตะวนตกของจนกได นอกจากนกเพอผลประโยชนแหลงทรพยากรในทะเล แหลงนำามนและกาซธรรมชาต สวนสหรฐฯ ตองการความเปนมหาอำานาจโลกและตองการปดลอมจน คอ ตองการมบทบาทในภมภาคเอเชย–แปซฟก ดำารงความเปนมหาอำานาจทางทะเลโดยรวมมอกบพนธมตรรฐตามชายฝง ใหสามารถควบคมทะเลได เพอสกดกนการขยายอทธพลของจนไมวาจะเปนดานยเรเชยซงมแหลงนำามน และทางเอเชยแปซฟก และมหาสมทรอนเดย ดำารงไวซงเสรภาพการเดนเรออยตลอดเวลาทงยามปกตและยามสงคราม และเพอตอตานการกอการรายของกองกำาลงประเทศอสลามหวรนแรง จากการทจนกาวขนมาอยางสนตในมมของความขดแยงทะเลจนใต จนจะไมตองการใหสหรฐฯ เขามาแทรกแซงหรอยงเกยวกบกรณพพาทดงกลาว โดยมงให


มความตองการเจรจากบประเทศคกรณ แตสหรฐฯ พยายามเขามาเพอตองการมอทธพลในภมภาคน ซงไทยเองไมไดมสวนเกยวของในกรณพพาท แตไทยเปนพนททางยทธศาสตรทจนและสหรฐฯ ตองการใชเปนพนทในการรกทางยทธศาสตร นอกจากน ความขดแยงดงกลาว อาจนำาไปสการสะสมอาวธ ซงจะเกดความหวาดระแวงตอกน ทำาใหบนทอนความไวเนอเชอใจ และอาจทำาใหความขดแยงพฒนาไปสการใชกำาลงได ซงจะทำาใหภมภาคนขาดเสถยรภาพความมนคง ซงจะสงผลกระทบตอความมนคงทางทะเลของไทย ทงเสนทางคมนาคม การประมง การขดเจาะนำามนในอาวไทย ทสำาคญทสด หากมมหาอำานาจฝายใดฝายหนงกดดนขอใชพนทประเทศไทยในการปฏบตการทางทหาร จะทำาใหไทยอยในฐานะลำาบาก สำาหรบแนวคดทจนจะใชคลองคอดกระของไทยในขณะนจนไดยกเลกแลว ซงจะเปนประโยชนสำาหรบไทยคอ ไมตกเปนพนทสมรภมในการผานเขาออก หรอเปนจด Choke Point แตหากในอนาคตจนมความตองการใชพนทดงกลาวกจะสงผลกระทบตอไทยดานความมนคงเปนอยางมาก

แนวท�งก�รดำ�เนนนโยบ�ยท�งก�รทตของไทย

ในอก 10 ปข�งหน� การพจารณากำาหนดทาทดานความมนคงของไทยนนไดนำาแนวทางการดำาเนนนโยบายทางการทตรอบทศทางและนโยบายรกษาระยะหางเทาเทยมกน เปนหลกในการพจารณาจากการขยายสมททานภาพของจนและสหรฐฯ เพอใหไดรบประโยชนสงสด ซงจากการทจนจะกาวขนมาเปนมหาอำานาจ ทำาใหดลอำานาจเปลยนไป จงพจารณามมมองหลายขวอำานาจ จากการวเคราะหโดยใชนโยบายทางการทตรอบทศทางจะเลอกใชมมมองแบบเสรนยม ซงเชอวาสงครามจะถกจำากดไดดวยการความรวมมอในการแกปญหารวมกน ซงไทยสามารถสรางความสมพนธทดกบจนและสหรฐฯ รวมทงประเทศในอาเซยนและมหาอำานาจอน ๆ ได สามารถรวมมอกบรฐ องคกรเอกชน อน ๆ ได เชน ในดานเศรษฐกจ ซงจะทำาใหเกดความไววางใจกน ไมเนนในการเสรมสรางความเขมแขงทางทหาร ประโยชนทกฝายจะไดรบ อยางเตมทในดานความรวมมอดานความมนคงทางทหาร ไทยสามารถสรางความรวมมอไดทงทวและพหภาค ตงแต รปแบบมตรประเทศ ไปจนถงความรวมมอดานความมนคง ซงเปนการปองกนสงครามระหวางประเทศสมาชก เปลยนจากการแขงขนมาเปนความรวมมอ ซงจะทำาใหทกฝาย


ไดประโยชนสงสด ในลกษณะของ Positive Sum Game อกทงการนำานโยบายรกษาระยะหางเทาเทยมกนมาใช ทำาใหไทยสามารถมความสมพนธทดกบจน สหรฐฯ และมหาอำานาจอน ๆ ได ซงจะตองมการแลกเปลยนและแบงปนผลประโยชนระหวางกน จะไมมการไดผลประโยชนฝายเดยว เนองจากไทยไมสามารถหลกเลยงหรอนงเฉยตอผลกระทบทเกดขนไมวาจะโดยตรงหรอทางออม โดยเฉพาะการพยายามขยายสมททานภาพของมหาอำานาจทงสองในภมภาคเอเชย-แปซฟกและมหาสมทรอนเดย ไทยจำาเปนจะตองระมดระวงไมใหเกดความขดแยงกบมหาอำานาจหนงใด เนองจากไทยจำาเปนตองพงพาทงสองประเทศ ไมวาจะเปนในดานความมนคงทางดานการทหาร เศรษฐกจ การเมอง และสงคม ดงนน นโยบายตางประเทศของไทยในอนาคตจะตองดำาเนนการในลกษณะทลดความเสยงโดยจะตองปรบเปลยนไปสโลกหลายขวอำานาจ และดำาเนนการแบบคอยเปนคอยไปไมผลผลาม เพราะมความไมแนนอนสงมากในระบบการเมองระหวางประเทศ อาจเกดความเปลยนแปลงทมผลกระทบตอระบบการเมองระหวางประเทศขนได กรณทไทยตองการความชวยเหลอทางดานเศรษฐกจ จะตองแลกเปลยนความสมพนธดานอนกบดานเศรษฐกจ ทเรยกวา “Issue – linkage” คอการเชอมโยงประเดนวาไทยจะทำาอยางไรทจะนำาประเดนดานการเมอง ดานความมนคงมาแลกเปลยนกบประเดนดานเศรษฐกจ ไทยอาจจะยอมมหาอำานาจในเรองทางการเมอง หรอความมนคงเพอใหไดความชวยเหลอทางดานเศรษฐกจมากขน ซงบางครงไทยอาจไมมทางเลอกมากนกในแงทวาไทยมกจะถกมหาอำานาจมากดดนในเรองตาง ๆ ไทยกตองตอบสนอง ถาดำาเนนนโยบายตางประเทศแบบองมหาอำานาจหนงใด ผลดทจะไดคอจะไดโอกาสดานเศรษฐกจ การคา การลงทน ความชวยเหลอ และความสมพนธอนดดานการเมองความมนคงจากมหาอำานาจนน ในทางกลบกนผลเสยคอในระบบโลกเปนแบบหลายขว ไทยกจะเสยโอกาสในการทจะไดประโยชนจากมหาอำานาจอน เชน ไทยพงพงสหรฐฯ มากเกนไปโดยลดความสมพนธระหวางไทยกบจน กเปนการเสยโอกาส ถามองระบบความมนคงในอนาคตเปนระบบหลายขวอำานาจ ทางเลอกทดคอ การทไทยจะไปมความสมพนธทดกบทงสองขวอำานาจ หรอหลายขวอำานาจ ตามทไดศกษาและวเคราะหแลวพบวาการดำาเนนนโยบายตางประเทศของไทยควรคอย ๆ ปรบจากสภาวะแวดลอมทเปนระบบ 1 ขว เปนหลายขวอำานาจ จากการพงพงสหรฐฯ ไปสนโยบายการทตรอบทศทาง (Omni Directional Diplomacy) จะตองพยายามฟนฟสรางความสมพนธ


และรกษาความสมพนธกบขวอำานาจอน ๆ โดยเมอคำานงถงกรอบภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใตแลว คอการดำาเนนนโยบายตางประเทศตอสหรฐฯ และจน รวมทงพฒนาความสมพนธทดกบเพอนบานและประเทศในอาเซยน นอกจากนน ยงจะตองสรางสมพนธกบมหาอำานาจอน ๆ ทยงไมเขามาขยายอทธพลในภมภาคนดวยเชนกน โดยจะตองใชแนวทางของทฤษฎเสรนยม ซงจะใหผลประโยชนทหลากหลาย แกไทยไมวาจะเปนความมนคงในดานเศรษฐกจ การทหาร การเมอง ทงยงตองคำานงถงแนวทางรกษาดลแหงอำานาจดงทไทยเคยใชมาในอดต เชน กรณเปรยบเทยบสยาม ฝรงเศส องกฤษ ทพระบาทสมเดจพระจลจอมเกลาเจาอยหวทรงสรางสมพนธกบองกฤษเพอรกษาดลแหงอำานาจกบฝรงเศส นอกจากนน ยงเสดจประพาสรสเซยและเยอรมน ซงเปนมหาอำานาจในสมยนน เพอเปนการรกษาดลแหงอำานาจกบฝรงเศสและองกฤษอกชนหนง ซงสงผลดตอสยามเปนอยางยง การกำาหนดนโยบายตางประเทศของไทยในชวงเวลาตอไป นอกจากจะตองคำานงถงเรองดลแหงอำานาจระบบความสมพนธระหวางรฐอำานาจอธปไตย แลวยงตองคำานงถงกระแสโลกาภวตน (Globalization) ดวย แมวาจะเปนประเดนททำาใหระบบความสมพนธระหวางประเทศทกำาหนดโดยความสมพนธระหวางรฐตอรฐเสอมและลดความสำาคญลง อำานาจอธปไตยกำาลงถกลดทอนมากขนเรอย ๆ แตอยางไรกตาม รฐกยงคงอยเพยงแตอำานาจรฐกำาลงลดนอยถอยลงไปเรอย ๆ รฐกำาลงถกองคการระหวางประเทศเขามาควบคม ตรวจสอบ และแทรกแซง “กจการภายใน” ของรฐมากขนเรอย ๆ ไมวาจะเปนจากองคการสหประชาชาต องคการการคาโลก หรอกองทนการเงนระหวางประเทศ ไทยจงจำาเปนทจะตองปรบนโยบายเพอใหเปนตามกฎระเบยบของโลกมากขนเรอย ๆ ทางเลอกนโยบายตางประเทศของไทยในอนาคตตอกระแสโลกาภวตน คอ ทางเลอกของการเปดครงปดครง ซงกคงเปนทางเลอกทดทสดของไทยในอนาคต เนองจากเปนทางเลอกทประนประนอม ในขณะเดยวกนกคงมการปดอยกบโลกใบเกาทเปนโลกของรฐและอำานาจอธปไตย อกประเดนทนาสนใจ ในกรณมมมอง Samuel Huntington ทวาโลกกำาลงจะแบงเปน 2 ขว คอ ขวตะวนตก (Western Civilization) กบขวทไมใชตะวนตก (Non-western Civilization) และความขดแยงระหวาง 2 ขวนจะรนแรงขนเรอย ๆ ในอนาคต มแนวโนมจะเกดขนจรงนโยบายของไทย กคงตองมงไปหาประเทศทไมใชตะวนตก แตเนองจากไทยเปนตวประกอบของความขดแยงหลกจงควรหลกเลยงจาก


ความขดแยงดงกลาวทจะเกดในอนาคตโดยใชนโยบายทไมเขาไปอยในศนยกลางของความขดแยง ดงนน ไทยจงควรใชแนวทางของการเปนอารยธรรมทไมฝกใฝฝายใด (Non-aligned Civilization) ตอกรณความขดแยงน

ก�รพฒน�สมทท�นภ�พของไทย

การแสวงหาผลประโยชนแหงชาตทางทะเลเปนองคประกอบสำาคญหลกทจะสรางความมงคงและมนคงใหแกประเทศ เนองจากไทยมทตงทางภมรฐศาสตรทไดเปรยบกวาประเทศตาง ๆ ในภมภาคน และมความสำาคญทางยทธศาสตรตอมหาอำานาจจนและสหรฐฯ รวมทงมหาอำานาจอน ๆ นอกภมภาค ดงนนรฐบาลควรใชกำาลงอำานาจทางทะเล (Maritime Power) หรอ สมททานภาพ (Sea Power) เพอดำาเนนการนำาเอาสงทเปนคณประโยชนจากทะเลมาใชใหเกดเปนพลงสวนหนงของกำาลงอำานาจแหงชาต โดยสรางความเขมแขงทางการคา และพฒนากจการทหารเรอหรอกำาลงทางเรอควบคกนไป รฐบาลตองตระหนกถงการแสวงหาผลประโยชนแหงชาตทางทะเลตามทไดกำาหนดไวในนโยบายความมนคงแหงชาตทางทะเลใหเปนรปธรรม ทงนเพอกอใหเกดความมงคงและมนคงสำาหรบพฒนาประเทศในดานอน ๆ ตอไป ในการนรฐบาลควรสนบสนนใหเกดการดำาเนนการดงตอไปน 1. รฐบาลและองคกรทเกยวของจะตองศกษาและใหการสนบสนนนโยบายความมนคงแหงชาตทางทะเลอยางจรงจง เพอใหเกดผลอยางเปนรปธรรม เชน สงเสรมใหมกำาลงทางเรอในระดบทเหมาะสมในการปฏบตหนาท ปองกนประเทศ แตไมมากเกนไปจนประเทศในภมภาคเกดความหวาดระแวงเหนวาเปนการคกคามดานความมนคง สงเสรมใหมการพฒนากจการพาณชยนาว และจดตงสถานการศกษาพาณชยนาวอยางจรงจง เชน จดตงเปน มหาวทยาลยของรฐ สงเสรมและพฒนาสงอำานวยความสะดวกและทาเรอเพอการลำาเลยงขนสงทางทะเลดานมหาสมทรอนเดย ทงสนคาและนำามนเชอเพลง พจารณาตงนคมอตสาหกรรม โรงกลนนำามน เพอใหสอดรบกบทาเรอทจะเกดขนในพนทภาคใตฝงอนดามน รวมทงพฒนาเสนทางการขนสงทางบกจากพนทภาคตาง ๆ ของประเทศเชอมตอไปยงทาเรอออกสทะเลทงดานอาวไทยและอนดามน 2. การใหความสำาคญในดานความมนคงทางทหาร ดวยการพจารณาสนบสนน


การสรางหรอพฒนาสงอำานวยความสะดวกฐานทพและทาเรอ สงเสรมใหเกดการลงทนของเอกชนดานการวจยและพฒนาทางทหาร ตลอดจนสงเสรมการพฒนาอตสาหกรรมปองกนประเทศ จากประเทศมหาอำานาจทมความกาวหนาทางเทคโนโลยดานการทหาร อยางเชน จน หรอ รสเซย ซงจะเปนผลดตอการพฒนากองทพในระยะยาว 3. จดตงหนวยงานหลก ในการปองกนและปราบปรามการกระทำาผดกฎหมายในทะเลอาณาเขต เชน อาชญากรรมขามชาตโจรสลด ยาเสพตด การคาอาวธสงคราม การคามนษย การทำาลายทรพยากรธรรมชาต และการกระทำาความผดอน ๆ ในทะเล ทงน เพอใหกองทพเรอไดใชกำาลงทางเรอทมอยในการปฏบตภารกจโดยตรงของกองทพเรอ 4. ผลกดนใหมการเจรจาในระดบทวภาค เพอกำาหนดเขตแดนทงทางบกและทางทะเลทยงไมสามารถตกลงกนไดโดยเรว ทงนเพอขจดปญหาการกระทบกระทงระหวางประเทศ

ก�รพฒน�กำ�ลงอำ�น�จท�งเรอของไทย

จากผลการวเคราะหภาพสถานการณในอนาคตอก 10 ปขางหนา ของ Global Trend 2025 : Transformed World ชใหเหนวาสถานการณดานความมนคงจะเปลยนจากความมนคงทางบก เปนความมนคงทางทะเล ซงจะสรางความกงวลตอรฐบาลของประเทศตาง ๆ ในโลก จนในอนาคตจะเกดการแขงขนกนในการสรางกำาลงทางเรอมากขน ทำาใหกองทพเรอจะมบทบาทมากกวากองทพอน ๆ อยางทไมเคยมมากอน แตละ ประเทศจะสรางกองทพเรอใหใหญขนจนเปนเหตใหเกดความตงเครยดและกอใหเกดความรสกคกคามซงกนและกน จนกลายเปนภยคกคามในทสด ดงนน เพอใหการรกษาอธปไตย ความมนคงและผลประโยชนของชาตทางทะเล มประสทธภาพ และไมสงผลกระทบตอความสมพนธระหวางประเทศ ประกอบกบเปนการพฒนากำาลงทางเรอใหมขดความสามารถเพอรองรบกบสถานการณการเปลยนแปลงทจะเกดขนในอนาคตกองทพเรอควรดำาเนนการ ดงน 1. ปรบเพมกำาลงทางเรอในพนทฝงอนดามน ใหสอดคลองกบสถานการณและสภาวะแวดลอมทมการเปลยนแปลง เพอเปนการแสดงถงศกยภาพและขดความสามารถของกำาลงทางเรอในการรกษาความมนคงทางทะเลของประทศ


2. ประสานรวมมอกบประเทศตาง ๆ อยางเปดเผย โดยไมแสดงเขาขางประเทศใดประเทศหนงอยางเจาะจง ตองดำาเนนการในลกษณะ Bend with the wind ทงนการแสวงหาโอกาสความรวมมอในเวทตาง ๆ เปนการสรางความไวเนอเชอใจ และใชเปนหลกประกนในการสรางความมนคงทางทะเลของประเทศใหมความอยรอดปลอดภย 3. ปรบใชยทธศาสตรและยทธวธสงครามนอกแบบ หรอ การทำาสงครามแบบอสมมาตร (Asymmetric Warfare) เพอชดเชยจดออน กอใหเกดประโยชนแกฝายเรา ใหฝายเราดำารงความรเรม และมเสรในการปฏบต โดยแสวงหาจดออนจากฝายตรงขาม อนนำาไปสความเทาเทยมกนในสงคราม พรอมทงพจารณาจดหาอาวธยทโธปกรณทมเทคโนโลยและขดความสามารถในการทำาสงครามแบบอสมมาตร เนองจากไทยมขอจำากดในดานงบประมาณทางการทหาร 4. ศกษา วเคราะห และตดตามสถานการณในทะเลจนใตอยางตอเนอง พรอมกบเตรยมการรองรบ หากกรณทปญหาลกลามจนถงขนทประเทศคขดแยงใชกำาลงตอกน ซงจะสงผลกระทบตอเสนทางคมนาคมทางทะเลเขาออกประเทศไทย อนเปนภารกจหลกของกองทพเรอทตองดำารงไว

สรป ประเทศไทยตงอยในจดยทธศาสตรทมความสำาคญในภมภาคเอเชย–แปซฟก ซงมหาอำานาจจนและสหรฐฯ ใชเปนพนทรกทางยทธศาสตรทงทางทหารและเศรษฐกจของตนเอง ทงน สหรฐฯ มความตองการครองความเปนมหาอำานาจอนดบหนงของโลก โดยมความพยายามในการปดลอมจนและสกดกนการขยายอทธพลของจน เนองจากจนไดมการพฒนาทางเศรษฐกจอยางรวดเรว ตลอดจนเสรมสรางพฒนาศกยภาพทางทหาร ทงน ส จนผง ประธานาธบดของจน มนโยบาย Chinese Dream โดยใชยทธศาสตร The Belt and Road หรอเสนทางสายไหมของจนออกสทะเล เพอมงประเดนไปทางการคาและสรางความมงคงใหแกประเทศ และเปนตวผลกดนใหเกดความรวมมอในภมภาคตาง ๆ ทวโลก พรอมกบใชยทธศาสตรการปองกนไกลฝง และการจดตงฐานทพโพนทะเล ทงน เพอทำาลายแนวปองกนทางทะเลของสหรฐฯ ซงนกวเคราะหไดวเคราะหวาอก 10 ปขางหนา จนจะมเศรษฐกจเปนอนดบหนงของโลก และจากการศกษา พบวาจนจะกาวขนมาเปนมหาอำานาจเทยบเคยงกบสหรฐฯ และ


กาวขนมาอยางสนต แตอยางไรกตามจากกรณปญหาในทะเลจนใต แสดงใหเหนวาจนไดมพฤตกรรมกาวราวมากขนกวาเดม ทงไมยอมรบการตดสนของศาลโลกและการถมทะเลสรางสงปลกสรางบนหมเกาะสแปรตลย โดยไมสนใจประเทศทคดคาน สงเหลานลวนเปนชนวนทจะกอใหเกดความไมมนคงตอภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใต ไมวาจะเปนการสรางกำาลงและสะสมอาวธ ทำาใหเกดความหวาดระแวงบนทอนความไวเนอเชอใจกนในลกษณะของกบดกความมนคง (Security Dilemma) ทำาใหเกดการถวงดลอำานาจกบจน โดยดงมหาอำานาจอยางสหรฐฯ เขามาในภมภาค ซงสหรฐฯ เองมความตองการทจะเขามาในภมภาคเอเชยอยแลว (Pivot to Asia) จงยายกำาลงเขามาในภมภาคนอยางชอบธรรม และทำาใหสหรฐฯ หาพนธมตรในภมภาคนงายขน สำาหรบผลกระทบตอไทยในกรณทจนกบสหรฐฯ มความขดแยงกนนน มหาอำานาจทงจนและสหรฐฯ ไดพยายามเขามามปฏสมพนธกบไทย ไมวาจะเปนความรวมมอทางดานเศรษฐกจของสหรฐฯ เชน TTP ซงเปนองคการการคาทสหรฐฯ จดตงขน หรอโครงการสรางรถไฟฟาไทย-จน ตามยทธศาสตร The Belt and Road หรอความรวมมอในการพฒนา ความสมพนธของกระทรวงกลาโหมไทย–จน สวนผลกระทบในเชงลบนน จากการทมการรฐประหารและไทยมทาทเอนเอยงไปทางจน ทำาใหสหรฐฯ งดใหความชวยเหลอในดานตาง ๆ โดยเฉพาะดานการทหาร พรอมกบใชอทธพลและเครองมอทเปน Soft Power เขามาแทรกแซงกจการในไทยทงการดานเมองและเศรษฐกจ แตถงอยางไรกตาม ไทยยงคงมความสมพนธทดกบจนและสหรฐฯ สำาหรบผลกระทบในเชงลบอกประการหนงคอ กรณปญหาขอพพาทดนแดนในทะเลจนใต แมไทยไมไดเปนประเทศทอางสทธในทะเลจนใตกตาม แตเนองจากไทยเปนจดยทธศาสตรทสำาคญในภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใต มหาอำานาจทงสองจงมความตองการใหไทยเปนพนธมตรเพอใชเปนพนทในการรกทางยทธศาสตรทางทหารของทงสองฝาย ประกอบกบการทประเทศในอาเซยนไดมการแขงขนสรางกำาลงทหาร โดยเฉพาะกำาลงทางเรอเพอรกษาอธปไตยและสรางสมดลกบจน จนทำาใหเกดการสรางความหวาดระแวงตอกน บนทอนการสรางความไวเนอเชอใจกน ซงอาจจะนำาไปสปญหาความแตกแยกภายในอาเซยนได และหากความขดแยงในทะเลจนใตพฒนาไปสการใชกำาลง กจะมผลกระทบตอความมนคงทางทะเล ทงเสนทางการคมนาคมลำาเลยงขนสงสนคาและพลงงาน ตลอดจนการทำาประมง การขดเจาะนำามนในอาวไทย และประการสำาคญไทยจะไดรบผลกระทบอยางมาก เนองจากเปนพนทททงสองฝายม


ความตองการใชเปนพนทยทธศาสตรซงมความสำาคญตอการปฏบตการทางทหาร ซงจะสงผลกระทบตอความมนคงตอประเทศ อยางเชน ในกรณท สหรฐฯ ขอใชสนามบนอตะเภาเพอใชในการปฏบตการทางทหาร หากไทยอนญาตใหสหรฐฯ ใชเปนฐานปฏบตการบน จนกอาจจะมองไทยเปนศตรได หากวเคราะหทยทธศาสตรสรอยไขมกหรอ String of Pearls คอคอดกระเปนไขมกเมดหนง ซงแตเดมจนมแนวคดทจะใชคอคอดกระของไทย ปจจบนจนไมมความสนใจคอคอดกระแลว ดงนนหากไทยไมไดเปนมกเมดหนงของสายสรอยไขมกแลว กจะเปนประโยชนสำาหรบไทย ซงไมตองตกเปนพนทสมรภมหรอพนทยทธศาสตรของจนและสหรฐฯ ทจะเขามาใชเปนทางผานหรอเปนจด Choke Point ซงจะสงผลกระทบตอความมนคงของไทย ความจรงทไมอาจปฏเสธ คอทงจนกบสหรฐฯ ตองการเขามามบทบาทในภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใต ซงเปนเชนนมานาน และคงจะเปนเชนนอกตอไป ไมวาอาเซยนจะเชอเชญหรอไม ชาตมหาอำานาจกจะเขามาพวพน (engage) เปนลกษณะพนฐานของมหาอำานาจอยแลว การเกดขนของสภาวการณแขงขนชวงชงจงหวะในการขยายอทธพลและรกษาผลประโยชนของตน รวมทงแยงชงแหลงพลงงาน สงผลใหเกดปญหาตอไทย และทำาใหไทยอยในจดทวางตวลำาบาก เนองจากไทยมความสมพนธทดกบมหาอำานาจทงสอง ทงน การทไทยจะดำารงความสมพนธทดกบมหาอำานาจทงสองไดอยางราบรนและยงไดรบผลประโยชนสงสด จงจำาเปนตองกำาหนดนโยบายทเหมาะสม ซงจากการศกษาพบวาในอนาคตอก 10 ปขางหนา ไทยควรจะดำาเนนนโยบาย ตางประเทศ โดยใช “นโยบายการทตรอบทศทาง Omni-Directional Diplomacy” อยางแทจรง แทนการใชนโยบายตางประเทศแบบองขวอำานาจเดยวหรอมทศทางทไมแนนอนเชนทผานมา ทงนจะตองพยายามสรางและรกษาความสมพนธกบทกขวอำานาจทมบทบาทในภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใต ซงกคอสหรฐฯ และจน รวมทงควรพฒนาความสมพนธทดกบประเทศเพอนบานและประเทศในอาเซยน โดยสมควรดำาเนนนโยบายดานความมนคงในแนวทางของทฤษฎเสรนยมอยางมนคง แทนทจะใชแนวทางของทฤษฎสจนยม หรอใชแนวทางทไมแนนอนเชนทผานมาซงจะกอใหเกดผลประโยชนทหลากหลายแกไทย ไมวาจะเปนความมนคงในดานเศรษฐกจ การทหาร การเมอง และจะไดรบความเชอมนตลอดจนความไววางใจจากมตรประเทศและประเทศเพอนบานมากขนจนสามารถพฒนาไปสแนวทางความรวมมอดานความมนคงทงในระดบทวภาคจนถงระดบพหภาคไดในทสด เมอคำานงถงสภาวะแวดลอม


ในภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใตแลว การดำาเนนนโยบายตางประเทศตอสหรฐฯ และจน จำาเปนตองใชแนวทางการรกษาดลแหงอำานาจดงเชนทไทยเคยใชมาในอดตตามกรณเปรยบเทยบสยาม ฝรงเศส องกฤษ ในการสรางความสมพนธแบบสมดล นอกจากนนยงจะตองสรางสมพนธกบมหาอำานาจอน ๆ ทยงไมเขามาขยายอทธพลในภมภาคนดวยเชนกน กระแสโลกาภวตน (Globalization) ทำาใหระบบความสมพนธระหวางประเทศทถกกำาหนดโดยความสมพนธระหวางรฐตอรฐเสอมและลดความสำาคญลง อำานาจอธปไตยถกลดทอนมากขน องคการระหวางประเทศเขามามบทบาทตรวจสอบและแทรกแซง “กจการภายใน” ไมวาจะเปนจากองคการสหประชาชาต องคการการคาโลก หรอกองทนการเงนระหวางประเทศ เปนตน รฐจำาเปนทจะตองปรบนโยบายเพอใหเปนตามกฎระเบยบของโลกมากขนเรอย ๆ ทางเลอกสำาหรบนโยบายตางประเทศของไทยในอนาคตตอกระแสโลกาภวตน คอ “ทางเลอกของการเปดครงปดครง” ซงกนาจะเปนทางเลอกทดทสดของไทยในอนาคต โดยเปนทางเลอกทจะประนประนอมและสอดคลองกบแนวทางเศรษฐกจพอเพยง การคงอยของไทยคอ การมนโยบายเปดรบกระแสโลกาภวตน แตกคงเลอกเปดรบเฉพาะในสงทเปนประโยชน รวมทงคำานงถงความพอเพยง ในขณะเดยวกนกคงจะตองคำานงถงรฐและอำานาจอธปไตยดวย อกมมมองหนงทควรคำานงถงคอมมมองการแบงขวตามแนวคดของ Samuel Huntington ทวาโลกกำาลงจะเปน 2 ขว คอ ขวตะวนตก (Western Civilization) กบขวทไมใช


ตะวนตก (Non-western Civilization)ซง 2 ขวนจะมความขดแยงรนแรงขนเรอย ๆ ในอนาคต เหนไดจากภยคกคามจากการกอการรายทเพมมากขนการขยายตวของกำาลงอำานาจและวฒนธรรมอสลามขยายตวอยางรวดเรวอยางมนยสำาคญ การขดแยงระหวางสองขวนจะมผลตอนโยบายตางประเทศของไทยดวย หากวาแนวคดดงกลาวเปนจรงไทยกไมสามารถทจะเขาไปอยในขวของโลกตะวนตกได เพราะไทยไมใชตะวนตก นโยบายของไทยกคงตองมงไปหาประเทศทไมใชตะวนตกและไทยกไมใชอารยธรรมอสลาม หรอขงจอ แตเปนอารยธรรมพทธเพราะฉะนนไทยจงเปนเพยงตวประกอบและจะตองหลกเลยงจากความ ขดแยงทางอารยธรรมทจะเกดในอนาคต หนทางทเหมาะสมคอจะตองไมเขาไปอยในศนยกลางของความขดแยง ดงนน ไทยจงควรใชแนวทางของการเปนอารยธรรมทเปนมตรกบทกฝายแตไมฝกใฝฝายใด (Non-aligned Civilization) นอกจากน จากการทไทยมขอไดเปรยบในดานทตงทางภมรฐศาสตร ซงมความสำาคญทางยทธศาสตรตอประเทศในเอเชยตะวนออกเฉยงใต และมหาอำานาจจนและสหรฐฯ รวมทงมหาอำานาจอน ๆ นอกภมภาค รฐบาลควรใชสมททานภาพ (Sea Power) โดยสรางความเขมแขงทางการคาพาณชยนาว และสงเสรมการใชสงทเปนคณประโยชนจากทะเล ตลอดจนพฒนากำาลงทางเรอควบคกนไป เพอใหเกดความมงคงและมนคง เพอสนองตอบนโยบายความมนคงแหงชาตทางทะเล สวนในดานความมนคง กองทพเรอควรพจารณาจดเตรยมกำาลงทางเรอใหมศกยภาพหรอขดความสามารถในการรกษาความมนคงทางทะเล รวมทงสรางความไวเนอเชอใจ เพอใชเปนหลกประกนในการสรางความมนคงทางทะเลของประเทศใหมความอยรอดปลอดภย และพจารณาปรบใชยทธศาสตรและยทธวธการทำาสงครามแบบ อสมมาตร (Asymmetric Warfare) เพอรองรบภยคกคามทจะเกดขนในอนาคตตามสถานการณหรอสภาวะแวดลอมของโลกทเปลยนแปลงไป ตลอดจนตดตามสถานการณในทะเลจนใตอยางตอเนอง พรอมกบเตรยมการรองรบ หากกรณทปญหาลกลามจนถงขนทประเทศคขดแยงใชกำาลงตอกน ซงจะสงผลกระทบตอเสนทางคมนาคมทางทะเลทใชสำาหรบการเขาและออกจากประเทศไทย อนเปนภารกจหลกของกองทพเรอทตองดำารงไว การวางแผนพฒนาและสงเสรมสมททานภาพใหมขดความสามารถในการแขงขนดานเศรษฐกจและการคากบประเทศตาง ๆ จงเปนประเดนทควรใหความสนใจใหมการศกษา คนควาวจยแนวทางการพฒนาสมททานภาพของไทย เพอรองรบการแขงขนทางทะเลในอนาคตอยางเปนรปธรรมตอไป


หนงสอ ประทมพร วชรเสถยร, รศ. โลกรวมสมย : ตอบค�ำถำมของคนรนใหม. กรงเทพฯ: ปาเจรา 2548. ประภสสร เทพชาตร, รศ.ดร. “นโยบำยตำงประเทศของไทยจำกยควกฤตเศรษฐกจ สสหสวรรษใหม”, (กรงเทพมหานคร : โรงพมพ จฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2543), หนา 12, 108. แพทรคทก, “หมำปำฝรงเศสกบลกแกะสยำม”, ภยคกคามของฝรงเศสตอความเปน เอกราชของสยามป ค.ศ. 1858–1907, หนา 9-10. สมพงศ ชมาก, รศ.ดร. ควำมสมพนธระหวำงประเทศยคปจจบน (ทศวรรษ 1990 สทศวรรษแรกแหงศตวรรษท 21), ปทมวน กรงเทพฯ: สำานกพมพแหง จฬาลงกรณมหาวทยาลย 2547.หสไชยญ มงคง, นาวาโท ดร., “ยทธศำสตรของประเทศมหำอ�ำนำจกบควำมมนคง ในภมภำคเอเชยตะวนออกเฉยงใต”, นาวกาธปตยสาร, หนา 83.อภญญา รตนมงคลมาศ, ควำมขดแยงระหวำงประเทศ, (กรงเทพฯ: โรงพมพแหง จฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2528, หนา 32-45.

วทยำนพนธและเอกสำรวจยสวนบคคล จนตร สนศภฤกษ, (กรกฎาคม 2556). กรณพพำทหมเกำะสแปรตลย :ทศนะทำง กฎหมำยและกำรเมอง. ใน จลสารความมนคงศกษา ฉบบท 127-128. กรงเทพฯ: โครงการความมนคง ศกษา. ธญญาทพย ศรพนา, (ธนวาคม 2555). ทะเลจนใต. กรงเทพมหานคร: ศนยโลก สมพนธไทย สถาบนเอเชยศกษา จฬาลงกรณมหาวทยาลย . รณภพ กาญจนพนธ, นาวาเอก. กำรก�ำหนดทำทของไทยตอกำรขยำยสมททำนภำพ ของมหำอ�ำนำจในภมภำคมหำสมทรอนเดย ในหวง พ.ศ.2550-2555, เอกสาร ประจำาภาค วทยาลยการทพเรอ รนท 39, 2550.

บรรณ�นกรม


มณฑล ยศสมศกด,นาวาตร. (พฤศจกายน 2556), กำรขยำยบทบำททำงทหำรของ จนในทะเลจนใต, ใน จลสารความมนคงศกษา ฉบบท 132-133, กรงเทพมหานคร: โครงการความมนคงศกษา.วศาล ปณฑวงกร, นาวาเอก. สำธำรณรฐประชำชนจนกบควำมมนคงทำงทะเลของ ไทย ในทศวรรษหนำ, เอกสารประจำาภาควทยาลยการทพเรอ รนท 39, 2550. สรศกด ประทานวรปญญา, นาวาเอก. กำรขยำยอทธพลของสหรฐอเมรกำ จน และ อนเดยในเอเชยตะวนออกเฉยงใตกบควำมมนคงทำงทะเลของไทยภำยในป พ.ศ. 2563, เอกสารประจำาภาค วทยาลยการทพเรอ รนท 43, 2554, หนา 81. อกษรศร พานชสาสน, รศ.ดร. การบรรยายพเศษเรอง ยทธศำสตรและนโยบำยของ จน : ผลกระทบทมตอโลกและประเทศไทยในอนำคต, 23 พฤษภาคม 2559.

เอกสำรตำงประเทศ Office of Naval Intelligence U.S. Navy, China’s Navy 2007. Kenneth N. Waltz, A Theory of International Politics, (Reading: Addison- Wesley, 1979). Global Trends 2025 : A Transformed World จดทำาโดย National Intelligence Council ,USA.National Intelligence Council, Global Trends 2025 : A Transformed World, U.S. Government Printing Office,(Washington : 2008) pp.81 – 82. Kedley Bull. The Anarchical Society : A Study of Order in World Politics (London : Macmillan Press, 1978), pp.2000-202.


นางสาวดวงสดาศรยงค

Ms. Duangsuda Sriyong

ผอำานวยการสำานกงานเลขาธการ

สำานกเลขาธการนายกรฐมนตร

Director of Office of the Secretariat

The Secretariat of the Prime Minister

E-mail : [email protected]

การสงผรายขามแดนกบความรวมมอระหวางประเทศในเรองทางอาญาExtradition andInternational Cooperation in Criminal Matters


บทความนมวตถประสงคเพอศกษาหลกการพนฐาน และแนวทางดำาเนนการของไทยตามกฎหมายระหวางประเทศวาดวยการสงผรายขามแดน และความรวมมอระหวางประเทศในเรองทางอาญา อนเปนสวนประกอบสำาคญของกระบวนการยตธรรมทางอาญาระหวางประเทศ ในการปองกนและปราบปรามการกระทำาความผดทางอาญาขามชาต กลไกเหลานมเปาหมายเพอมใหผกระทำาความผดใชประโยชนจากขอจำากดของกฎหมาย ตามหลกการวาดวยอำานาจอธปไตยเหนอเขตแดนของแตละประเทศ แมจะมขนตอนและแนวทางดำาเนนการตางๆ ทถกมองวายงยากซบซอน สนเปลองเวลาและงบประมาณ

ค�ำส�ำคญ : การสงผรายขามแดน, ความรวมมอระหวางประเทศในเรองทางอาญา

บทคดยอ

Abstract The objective of this article is to study the main principles and Thailand’s practices of the International Law relating to extradition and the international cooperation in criminal matters. Both of them are important factors of the international criminal justice process to prevent and fight against transnational crimes. These mechanisms aim to stop the criminals who often take advantages from the limits of law enforcement, which end at the country’s border. Even though their practices and process usually have been viewed as so complex, time wasting and are too expensive.

Keywords: Extradition, International Cooperation in Criminal Matters.


บทนำ�

การดำาเนนความสมพนธระหวางประเทศ มวตถประสงคเพอใหประเทศตาง ๆ มความเขาใจอนดตอกน ซงจะทำาใหสามารถรวมมอกนในดานตาง ๆ ตามทไดทำาความตกลงกนไวเพอใหไดรบประโยชนรวมกน ประเดนความรวมมอสำาคญทมกจะไดรบการกลาวถงเสมอ ไดแก ความรวมมอดานการเมอง ดานการทหารและความมนคง ดานเศรษฐกจ การคาและการลงทน ดานสงคมและวฒนธรรม ดานวทยาศาสตรและเทคโนโลย เปนตน แตในการดำาเนนปฏสมพนธระหวางประเทศนน ยงมความรวมมออกดานทมความสำาคญแตมกจะไมคอยเปนทรจกกนมากนก นนคอ ความรวมมอดานกระบวนการยตธรรม หรอการบงคบใชกฎหมายตอผกระทำาความผดทหลบหนการจบกมคมขง และลงโทษไปยงประเทศอน โดยเฉพาะอยางยงความผดในทางอาญาทมความรายแรง เนองจากเปนความผดตอชวตและทรพยสน รวมทงปจจบนการกระทำาความผดทางอาญา กไดมการพฒนาและเปลยนแปลงรปแบบไปอยางมาก ตามการพฒนาของเทคโนโลย การคมนาคม และการตดตอ สอสารทเปนไปอยางสะดวกรวดเรว การสงผรายขามแดน กบ ความรวมมอระหวางประเทศในเรองทางอาญา กเปนสวนหนงของความรวมมอดานกระบวนการยตธรรมทางอาญาระหวางประเทศ และเปนเรองทถกกลาวถงอยบอยครง โดยเฉพาะในชวงทผานมา มการรายงานขาวเกยวกบการสงผรายขามแดนบอยครง ทงในกรณทประเทศไทยเปนผรองขอใหประเทศอนสงตวบคคลทกระทำาความผดเปนผรายขามแดนมาดำาเนนคดในประเทศไทย และเปนประเทศผถกรองขอจากประเทศอนใหสงบคคลทถกรองขอไปดำาเนนคดในประเทศอน สวนความรวมมอระหวางประเทศในเรองทางอาญา กมสวนสำาคญอยางมากในการอำานวยความสะดวกในการดำาเนนคด เพอใหผกระทำาความผดทางอาญาไดรบการพจารณาทเปนธรรม และถกลงโทษอยางเหมาะสม ดงนน จงควรทจะไดทำาการศกษาเพอใหเกดความร ความเขาใจทถกตองในทงสองเรอง


ก�รสงผร�ยข�มแดน

1. นยาม : การทประเทศใดประเทศหนงตกลงยนยอมสงตวบคคลทตองหาวากระทำาความผดทางอาญาในอกประเทศหนงตามคำาขอ เพอนำาตวไปดำาเนนคดหรอบงคบโทษตามคำาพพากษาของประเทศผรองขอ (สำานกวชาการ สำานกงานเลขาธการสภาผแทนราษฎร) ดงนน การสงผรายขามแดนจงเปนกระบวนการความรวมมอทางกฎหมายอยางหนง ซงประเทศตาง ๆ รวมมอกนในการปราบปรามผประกอบอาชญากรรมในประเทศหนง รวมถงการประกอบอาชญากรรมทมลกษณะเปนองคกรขามชาต แลวหลบหนไปอยในอกประเทศหนง ใหสามารถทจะสงตวไปดำาเนนคดในความผดทไดกระทำาลงไป 2. หลกการพนฐาน : 2.1 ตองเปนความผดทอาจมการสงผรายขามแดนได (Extradition Offences) หมายถง ความผดทสนธสญญาระหวางประเทศ ไดระบฐานความผดไวโดยเฉพาะเจาะจงในสนธสญญาระหวางกน กลาวคอ ระบใหมการสงผรายขามแดนได เฉพาะกรณบคคลทถกตองการตว ถกกลาวหา หรอถกพพากษาลงโทษในประเทศทรองขอ ในประเภทของการกระทำาความผด ในฐานความผดซงไดระบไวโดยเฉพาะในสนธสญญา 2.2 หลกการตางตอบแทน (Reciprocity) จะใชบงคบในกรณทประเทศทผกระทำาความผดหลบหนไปอาศยอย ไมมสนธสญญาหรอขอตกลงในเรองความรวมมอทางอาญาระหวางกนกบประเทศผรองขอใหสงผรายขามแดน แตประเทศผรองขอและประเทศผรบคำารองไดพจารณาแลววา จะดำาเนนการใหความชวยเหลอการดำาเนนคดทางอาญาแกกน เปนการตอบแทนในลกษณะเดยวกน 2.3 หลกความผดสองรฐ (Double Criminality) กลาวคอ ตองเปนความผดทสามารถลงโทษได ทงตามกฎหมายของประเทศผรองขอใหสงผรายขามแดน และประเทศผรบคำารองขอ ตามภาษตกฎหมายทวา “ไมมความผดถาไมมกฎหมาย” (nulla poena sine lege) ดงนน การกระทำาความผดทจะสงผรายขามแดนได จงตองเปนมลความผดตามกฎหมายภายในของทงประเทศผรองขอและประเทศผรบคำารองขอ ไมวาจะเรยกชอฐานความผดเหมอนกนหรอไมกตาม เนองจากการดำาเนนการในทางอาญาเปนเรองทกระทบกระเทอนสทธเสรภาพของบคคล 2.4 ตองไมเปนการลงโทษซำาในความผดเดยวกน (Double Jeopardy)


คอ จะไมมการสงผรายขามแดน ถาบคคลทถกขอใหสงตวไดรบการพจารณาคดและถกพพากษาลงโทษ หรอถกปลอยตวในประเทศผรบคำารองขอ ในความผดเดยวกนกบความผดทมการขอใหสงผรายขามแดนแลว ตามภาษตกฎหมายทวา “การไมพจารณาหรอลงโทษซำาในคดเดยวกน” (non bis in idem) ซงหมายความวา จะไมมการสงผรายขามแดน ถาบคคลทถกขอใหสงตวไดรบการพจารณาคด และถกพพากษาลงโทษ หรอถกปลอยตวในประเทศผรบคำารองขอแลว ในฐานความผดเดยวกบความผดทขอใหสงผรายขามแดน ทงน สนธสญญาบางฉบบยงขยายความถงการทบคคลทถกขอใหสงตว กำาลงถกดำาเนนคดในประเทศผรบการรองขอ สำาหรบความผดทมการขอใหสงผรายขามแดนดวย 2.5 ประเทศผรองขอจะดำาเนนคดกบบคคลทถกขอใหสงตวไดเฉพาะความผดทไดระบไวในคำารองขอเทานน (Rule of specialty) อกทงหามมใหประเทศผรองขอสงผรายขามแดนตอไปยงประเทศทสามดวย หากประเทศผรบคำารองขอไมยนยอม คอ เมอมการสงตวเปนผรายขามแดนแลว ประเทศรองขอไมสามารถดำาเนนคดบคคลทถกขอใหสงตวในความผดอนได นอกจากความผดทไดรองขอใหมการสงผรายขามแดน 2.6 การไมสงผรายขามแดนในคดเลกนอย เนองจากการสงผรายขามแดนเปนความรวมมอทางอาญาระหวางประเทศ ซงมพธการและคาใชจายในการดำาเนนการ คดทจะดำาเนนการขอใหสงผรายขามแดนจงตองเปนความผดทมความรายแรง


และกอใหเกดความเสยหายแกประเทศหรอเอกชนมากพอสมควร หรอมอตราโทษจำาคกหรอกกขงเกนกวา 1 ป 2.7 ตองเปนคดทไมขาดอายความ สำาหรบอายความนน ใหถอเอาอายความในฐานความผดทงในประเทศผรองขอและประเทศผรบคำารองขอ หากเปนกรณทความผดมอายความทแตกตางกน เชน ตามกฎหมายของประเทศผรองขอ ในความผดทขอใหสงผรายขามแดนมอายความ 10 ป สวนอายความในฐานความผดเดยวกนในประเทศผรบคำารองขอ มอายความ 7 ป หากมการรองขอใหสงผรายขามแดนทอายความลวงมาแลว 7 ป ประเทศผรบคำารองขออาจใชดลพนจในการไมสงผรายขามแดนได 2.8 ผกระทำาความผดตองปรากฏตวในประเทศผรบคำารองขอใหสงผรายขามแดน (อภญญา เลอนฉว) 3. ขอยกเวนของการสงผรายขามแดน : 3.1 ความผดทางการเมอง (Political Offences) หรอ ความผดทมมลเหตจงใจทางการเมอง เพราะถอวาไมเปนอาชญากรรมทแทจรง แตเปนเพยงการกระทำาความผดเพราะมแนวคดไมตรงกบผมอำานาจบรหารประเทศ ทงน ความผดทางการเมองสามารถแบงไดเปน 2 ประเภท คอ (1) ความผดทางการเมองโดยแท (purely political offences) เชน ความผดฐานกบฏ การตอสเพอแยงชงอำานาจทางการเมอง (2) ความผดทมลกษณะเกยวของหรอสมพนธกบการเมอง (relative political offences) หรอความผดทเกยวของหรอเชอมโยงกบความผดทางการเมอง (an offence connected with a political offence) คอ การกระทำาความผดทมการกระทำาความผดอาญาธรรมดาเขามาผสมกบการกระทำาทางการเมอง ซงสงผลเสยหายตอประเทศและระบบการปกครองสวนหนง และกอใหเกดความเสยหายแกเอกชนอกสวนหนง เชน การทำารายรางกายในระหวางทมการชมนมทางการเมอง 3.2 ประเทศผรบคำารองขอมเหตผลหนกแนนในอนทจะสนนษฐานวา คำารองขอใหสงผรายขามแดนของประเทศผรองขอ มความมงประสงคในการทจะดำาเนนกระบวนการทางอาญา หรอดำาเนนการลงโทษบคคลทถกรองขอใหสงตว โดยมสาเหตจากเชอชาต ศาสนา สญชาต หรอความเหนทางการเมองของบคคลนน หรอสถานะของบคคลทถกขอใหสงตวเพอดำาเนนคดทางศาล จะถกทำาใหเสอมเสยโดยสาเหตดงกลาวขางตน


3.3 ความผดตอกฎหมายพเศษ เชน ความผดทมลกษณะเปนความผดตอกฎหมายพเศษในทางปกครอง ไดแก ความผดตามกฎหมายปาไม กฎหมายวาดวยการลาสตว กฎหมายการพมพ กฎหมายทหาร เนองจากถอวาไมใชความผดทางอาญาโดยตรง 3.4 ไดมคำาพพากษาในความผดทมคำารองขอ ตอบคคลทถกรองขอใหสงตวเปนผรายขามแดน ในประเทศผรบคำารองขอแลว 3.5 บคคลทถกรองขอใหสงตวเปนผรายขามแดน ไดรบความคมกนจากการดำาเนนคดหรอลงโทษ หรอไดรบนรโทษกรรม 3.6 บคคลทถกรองขอใหสงตวเปนผรายขามแดน จะไดรบการทรมาน การปฏบต หรอการลงโทษอนทโหดราย ไรมนษยธรรม หรอยำายศกดศร หรอไมไดรบหลกประกนขนตำาในการดำาเนนคดอาญา ตามหลกเกณฑทระบในกตการะหวางประเทศวาดวยสทธพลเมองและสทธทางการเมอง (International Covenant on Civil and Political Rights) ขอ 14 3.7 ประเทศผรองขอไมมดลอาณาเหนอการกระทำาความผดดงกลาว (สำานกวชาการ สำานกงานเลขาธการสภาผแทนราษฎร) 3.8 การไมสงคนชาตขามแดนไปดำาเนนคดในประเทศอน (Non-extradi-tion of Nationals) ในประเทศกลมทใชระบบกฎหมายลายลกษณอกษร (Civil Law) จะไมสงคนชาตของตนขามแดนไปดำาเนนคดในประเทศอน เนองจากถอวารฐมหนาทในการปกปองคนชาตของตน และอาจไมมนใจในกระบวนการยตธรรมของประเทศอน 3.9 ความผดทรองขอใหสงผรายขามแดนมโทษประหารชวต ทงน สนธสญญาสหประชาชาตวาดวยการสงผรายขามแดนของ ค.ศ. 1990 (United Nations Model Treaty on Extradition 1990) ขอ 4 (d) ไดยกเวนเรองความผดโทษประหารชวต ในกรณทประเทศผรองขอ ตกลงวาจะไมตดสนลงโทษประหารชวต หรอไมจดใหมการประหารชวตบคคลทถกรองขอใหสงตวเปนผรายขามแดน 3.10 พยานหลกฐานไมเพยงพอ (Insufficiency of Evidence) ตามทกำาหนดในสนธสญญาสหประชาชาตวาดวยการสงผรายขามแดนของ ค.ศ. 1990 ขอ 3 ทยกเวนใหประเทศผรบคำารองขอสามารถปฏเสธไมสงผรายขามแดนได หากพยานหลกฐานไมเพยงพอตามมาตรฐานกฎหมายลกษณะพยานของประเทศผรบคำารองขอ (อภญญา เลอนฉว)


4. การดำาเนนการของไทย : ไทยมพระราชบญญตสงผรายขามแดน พ.ศ. 2551 และมสนธสญญาสงผรายขามแดนกบประเทศตาง ๆ 14 ประเทศ (สหรฐอเมรกา สหราชอาณาจกร แคนาดา จน เบลเยยม ฟลปปนส อนโดนเซย สปป.ลาว กมพชา มาเลเซย เกาหลใต บงกลาเทศ ฟจ และออสเตรเลย) โดยการพจารณาวา จะสงหรอไมสงบคคลผถกรองขอเปนผรายขามแดนเปนอำานาจตดสนใจของรฐบาล ซงกำาหนดใหอยการสงสดเปนผประสานงานกลาง ทงน กระบวนการพจารณาคดสงผรายขามแดนในศาล มใชการตดสนวาบคคลทถกขอใหสงขามแดนกระทำาความผดตามทถกรองขอจรงหรอไม เพยงแตเปนการพจารณาวาบคคลผถกรองขอใหสงตวขามแดน อยในขายทจะสามารถใหสงตวขามแดนไดตามพระราชบญญตสงผรายขามแดน พ.ศ. 2551 หรอไมเทานน เพอเปนการคมครองสทธของบคคลดงกลาว โดยไมมผลผกมดใหรฐบาลจะตองดำาเนนการตามคำาวนจฉยของศาลแตประการใด เพราะการสงผรายขามแดนเปนอำานาจเดดขาดของรฐบาล กลาวคอ ศาลทำาหนาทเพยงกลนกรองคำารองขอและเอกสารประกอบ (judicial hearing) ตอจากฝายบรหาร (ผประสานงานกลาง) ทใชดลพนจในเบองตนวา ควรใหความรวมมอในการสงผรายขามแดนกบประเทศผรองขอ ซงเมอศาลวนจฉยอยางไรแลว รฐบาลจะเปนผพจารณาอกครงหนงวาจะสงตวบคคลทถกรองขอเปนผรายขามแดนหรอไม อยางไรกด กรณทศาลมคำาวนจฉยวา คำารองขอใหสงผรายขามแดนใดไมชอบดวยกฎหมาย ฝายบรหารกไมสามารถสงบคคลทถกรองขอเปนผรายขามแดนได ทงน หลงจากรบคำารองขอใหสงผรายขามแดนมาแลวจะมแนวทางดำาเนนการ ดงน 1) ผประสานงานกลางพจารณาคำารองขอและเอกสารประกอบ ตามทไดรบตามชองทางการทต หรอตามชองทางทกำาหนดไวในความตกลงหรอสนธสญญาระหวางกน 2) หากเหนควรใหความชวยเหลอตามคำารองขอ ผประสานงานกลางกจะตองสงเรองใหหนวยงานทเกยวของจบกมบคคลทถกรองขอใหสงตวขามแดน จากนนจะตองนำาคดขนสศาลเพอพจารณาโดยเรว ซงถอไดวาเปนการเปดโอกาสใหผถกรองขอใหสงตวขามแดน ไดแสวงหาความยตธรรมอกชนหนง 3) หลงจากศาลมคำาวนจฉยแลว รฐบาลจะใชดลพนจอกครงวาจะสงบคคลทถกรองขอเปนผรายขามแดนหรอไม (พระราชบญญตสงผรายขามแดน พ.ศ.2551)


คว�มรวมมอระหว�งประเทศในเรองท�งอ�ญ� 1. นยาม : เปนความรวมมอในเรองทางอาญาทวไปทประเทศผไดรบคำารองขอ จะใหความรวมมอหรออำานวยความสะดวกแกประเทศผรองขอ เพอใหสามารถดำาเนนคดกบผกระทำาความผดใหเปนไปตามกฎหมายของประเทศผรองขอไดโดยสะดวกยงขน ทงการสบพยานและสอบปากคำาพยานบคคล การจดหาใหซงเอกสาร บนทกและหลกฐาน การสงเอกสาร การปฏบตตามคำารองขอในการคนและยด การสบหาตวบคคล การเรมกระบวนการทางอาญาตามคำารองขอ และการใหความชวยเหลอในการดำาเนนการรบทรพยสน (โสภาคย วนจนยภาค, 2555) 2. หลกการพนฐาน : 2.1 หลกความผดสองรฐ (Double Criminality) ซงปรากฏขนเปนครงแรกในแนวคดเรองการสงผรายขามแดน ไดถกนำามาใชในความรวมมอระหวางประเทศในเรองทางอาญาดวย แตอาจไมเครงครดเทากบในเรองการสงผรายขามแดน ดวยเหตผลวาความรวมมอในรปแบบนไดพฒนาขนมาภายหลง โดยจะเปนการใหความรวมมอในเรองอน ๆ ซงอาจเปนเพยงขนตอน วธการของการดำาเนนคดอาญา ซงอาจมผลกระทบตอสทธของบคคลอยบาง แตไมใชสทธตอรางกายของบคคลนนโดยตรง 2.2 หลกตางตอบแทนหรอหลกถอยทถอยปฏบตตอกน (Reciprocity) หมายความถง การดำาเนนความสมพนธระหวางประเทศ โดยประเทศหนงไดใหสทธ


พเศษแกคนในบงคบของอกประเทศหนง ภายใตเงอนไขวาคนในบงคบของประเทศตน จะไดรบสทธพเศษในลกษณะเดยวกน (similar) จากประเทศอนนน นนคอ การทประเทศหนงยอมรบในการบงคบใหตามคำารองขอของประเทศอน ภายใตเงอนไขวา หากประเทศตนไดรองขอใหประเทศอนนนดำาเนนการเชนเดยวกนแลว ประเทศนนจะยอมปฏบตตามเชนเดยวกน ซงเปนขอผกมดทางกฎหมาย (legal obligation) หลกตางตอบแทนนทำาใหทงสองประเทศมความผกพนตามกฎหมายระหวางประเทศมากกวาหลกไมตรจต (comity) ซงจะไมมขอผกมดตามกฎหมายหรอพนธกรณทจะตองถอปฏบตตาม แตขนอยกบการเจรจาและสมพนธไมตรระหวางประเทศทมตอกน 2.3 หลกกฎหมาย คอ ความตกลงหรอสนธสญญาระหวางประเทศ ทงในระดบทวภาคหรอพหภาค (Bilateral / International Agreement / Treaty) ซงแสดงวาประเทศทเขารวมทำาความตกลงหรอสนธสญญาดงกลาว ไดยอมรบพนธกรณทจะปฏบตตอประเทศทเปนคสญญาหรอภาคสมาชก วาจะปฏบตกบอกฝายหนงตามทระบไวในความตกลงหรอสนธสญญานนๆ เชน อนสญญายโรปวาดวยความชวยเหลอซงกนและกนในเรองทางอาญา ค.ศ. 1959 (European Convention on Mutual As-sistance in Criminal Matters, 1959) ซงเปนความตกลงพหภาค หรอ สนธสญญาระหวางรฐบาลแหงราชอาณาจกรไทยกบรฐบาลแหงสหรฐอเมรกา วาดวยความชวยเหลอซงกนและกนทางอาญา ค.ศ. 1986 ซงเปนความตกลงทวภาค เปนตน(นพดล เภรฤกษ และ เสาวนย เภรฤกษ) 3. ประเดนทอาจปฏเสธในการใหความรวมมอ : 3.1 คำารองขอกระทบกระเทอนอธปไตย ความมนคง สาธารณประโยชนทสำาคญ 3.2 คำารองขอเกยวเนองกบความผดทางการเมอง 3.3 คำารองขอเกยวเนองกบความผดทางการทหาร (พระราชบญญตความรวมมอระหวางประเทศในเรองทางอาญา พ.ศ. 2535) 4. รปแบบ : 4.1 ความรวมมออยางไมเปนทางการ (Informal Assistance) เปนการใหความรวมมอโดยอาศยความสมพนธสวนบคคล โดยมากเปนการรวมมอกนในระดบเจาหนาท ในลกษณะคดตอคด ในเรองทไมตองใชหลกเกณฑในการพจารณารายละเอยดมากนก เชน การรองขอใหตรวจสอบหนงสอเดนทาง เปนตน


4.2 ความรวมมอกงทางการ (Semiformal Assistance) เปนความ รวมมอภายใตความตกลงหรอหนวยงานระหวางประเทศทรบผดชอบในเรองกระบวนการทางยตธรรมตางๆ เชน องคกรตำารวจสากล (International Police Criminal Organization-INTERPOL) สำานกงานตำารวจแหงสหภาพยโรป (European Police Office-EUROPOL) เปนตน 4.3 ความรวมมออยางเปนทางการ (Formal Assistance) เปนความรวมมอทประเทศผรองขอจดสงคำารองขอตามชองทางการทต หรอตามชองทางทไดตกลงกนไวในความตกลงหรอสนธสญญาระหวางกน (นพดล เภรฤกษ และ เสาวนย เภรฤกษ) 5. การดำาเนนการของไทย : ไทยมพระราชบญญตความรวมมอระหวางประเทศในเรองทางอาญา พ.ศ. 2535 และพระราชบญญตความรวมมอระหวางประเทศในเรองทางอาญา (ฉบบท 2) พ.ศ. 2559 เปนกรอบในการดำาเนนความรวมมอทางอาญาระหวางประเทศไทยกบตางประเทศ ซงกำาหนดใหอยการสงสดเปนผประสานงานกลาง มอำานาจในการพจารณาคำารองขอ ทงน ในกรณทผประสานงานกลางพจารณาเหนวาคำารองขอทไดรบอาจเปนกรณตามขอ 3 กจะสงเรองใหคณะกรรมการทนายกรฐมนตรแตงตง ใหความเหนประกอบ และหากความเหนของผประสานงานกลางและคณะกรรมการแตกตางกน ใหเสนอนายกรฐมนตรพจารณาสงการตอไป ในกรณทเหนวา คำารองขอนนอยในหลกเกณฑทจะใหความรวมมอได การยนคำารองขอไดดำาเนนการตามขนตอน และมเอกสารหลกฐานถกตองครบถวน กใหผประสานงานกลางสงคำารองขอไปยงหนวยงานทเกยวของเพอดำาเนนการตอไป รวมทงเปนผจดสงผลการดำาเนนการ เอกสารและสงของทเกยวของใหประเทศผรองขอดวย (พระราชบญญตความรวมมอระหวางประเทศในเรองทางอาญา พ.ศ. 2535) 6. ประเดนความรวมมอ : 6.1 การสอบสวนและการสบพยานหลกฐาน 6.2 การจดหาและการใหเอกสารหรอขาวสารทอยในความครอบครองของหนวยงานของรฐ 6.3 การจดสงเอกสาร 6.4 การปฏบตตามคำารองขอในการคน อายด หรอยด 6.5 การโอนบคคลทถกคมขงเพอชวยเหลอในการดำาเนนคดชนเจาพนกงาน


หรอชนศาล 6.6 การสบหาบคคล 6.7 การเรมกระบวนการคดทางอาญาตามคำารองขอ 6.8 การใหความชวยเหลอเกยวกบการดำาเนนการอายด ยด หรอรบทรพยสน และการบงคบชำาระเงนแทนการรบทรพยสน (พระราชบญญตความรวมมอระหวางประเทศในเรองทางอาญา พ.ศ. 2535) ทงน ประเทศไทยมความตกลงหรอสนธสญญาความรวมมอในเรองทางอาญากบ 7 ประเทศ ดงน (1) สหรฐอเมรกา มผลบงคบใชเมอวนท 10 มถนายน 2536 (2) แคนาดา มผลบงคบใชเมอวนท 3 ตลาคม 2537 (3) สหราชอาณาจกร มผลบงคบใชเมอวนท 10 กนยายน 2540 (4) ฝรงเศส มผลบงคบใชเมอวนท 1 มถนายน 2543 (5) นอรเวย มผลบงคบใชเมอวนท 22 กนยายน 2543 (6) สาธารณรฐประชาชนจน มผลบงคบใชเมอวนท 20 กมภาพนธ 2548 (7) สาธารณรฐเกาหล มผลบงคบใชเมอวนท 6 เมษายน 2548 โดยประเทศทมความตกลงหรอสนธสญญากบประเทศไทยแลว สามารถดำาเนนการตดตอกบผประสานงานกลางของไทยไดโดยตรง แตหากยงไมมความตกลงหรอสนธสญญาระหวางกนจะตองดำาเนนการผานชองทางการทต (กรมการกงสล กระทรวงการตางประเทศ)


สรป

แมวาความรวมมอระหวางประเทศในกระบวนการยตธรรมทางอาญาจะมความสำาคญมากยงขนในโลกยคปจจบน ตามความกาวหนาและความซบซอนของอาชญากรรมระหวางประเทศทเพมมากขน ทงในดานผมสวนเกยวของ รปแบบการ กระทำาความผด ตลอดจนเทคโนโลยทใชในการกระทำาความผด แตเนองจากโทษของการกระทำาความผดทางอาญา เปนเรองทเกยวของกบสทธในชวต รางกาย และทรพยสนของบคคลผถกกลาวหา ดงนน การพจารณาดำาเนนการในเรองของการสงผรายขามแดนและความรวมมอระหวางประเทศในเรองทางอาญา ซงอยในอำานาจตดสนใจของฝายบรหาร จงมระดบความเขมขนทแตกตางกน ขณะทเรองการสงผรายขามแดน ซงเปนเรองทสงผลกระทบตอสทธในชวต รางกายและทรพยสนของบคคลผถกกลาวหาอยางมาก จำาเปนตองพจารณาดำาเนนการอยางรอบคอบ จงตองมหลกเกณฑ ขนตอน พธการทซบซอน และใชเวลาในการพจารณาดำาเนนการยาวนาน รวมทงตองอาศยความรวมมอจากฝายตลาการในการพจารณาวนจฉยความชอบดวยกฎหมายในการดำาเนนการดวย สวนความรวมมอระหวางประเทศในเรองทางอาญา ทเปนเรองเกยวกบการใหความรวมมอในลกษณะการอำานวยความสะดวกในการดำาเนนกระบวนการพจารณาคดทางอาญาทวไป กจะไมมหลกเกณฑ ขนตอน พธการทยงยากหรอใชเวลาในการดำาเนนการนานนก ทงน กเพอเปนการคมครองสทธ และใหหลกประกนความเปนธรรมแกผถกกลาวหา


ทศนา พฤตการณกจ. “กำรสงผรำยขำมแดน”, FEU Academic Review. ปท 3 (ฉบบท 1), เดอนมถนายน 2552 - พฤศจกายน 2552. หนา10-18. (ออนไลน) เขาถงไดจาก : http://journal.feu.ac.th/pdf/v3i1t2a3.pdf พรชย ดานววฒน. “หลกเกณฑบำงประกำรในกำรใหควำมชวยเหลอตำมพระรำช บญญตควำมรวมมอระหวำงประเทศในเรองทำงอำญำ พ.ศ.2535”, วารสาร นตศาสตร. ปท 25 (ฉบบท 2), หนา 283-291. (ออนไลน) เขาถงไดจาก http://www.tulawcenter.org/knowledge/content/284 นพดล เภรฤกษ และ เสาวนย เภรฤกษ. “เอกสำรเพอประกอบกำรพจำรณำ กฎหมำยของสมำชกรฐสภำ เรอง รำงพระรำชบญญตควำมรวมมอระหวำง ประเทศในเรองทำงอำญำ (ฉบบท..) พ.ศ.....”, หนา 1-35 (ออนไลน) เขา ถงไดจาก http://thailawwatch.org/research-papers/international cooperation/ โสภาคย วนจนยภาค. “กำรสงผรำยขำมแดนกบกำรสงตวออกนอกรำชอำณำจกร ตำมกฎหมำยคนเขำเมอง” วทยานพนธนตศาสตรมหาบณฑต, คณะนตศาสตร ปรด พนมยงค, มหาวทยาลยธรกจบณฑตย, 2555 (ออนไลน) เขาถงไดจาก http://libdoc.dpu.ac.th/thesis/144715.pdf อภญญา เลอนฉว. “กำรใชเขตอ�ำนำจของรฐตอผกระท�ำควำมผดโดยวธกำรสงผรำย ขำมแดน”, สทธปรทศน. หนา 127-145 (ออนไลน) เขาถงไดจาก http:// www.dpu.ac.th/dpurc/assets/uploads/magazine/fo9dddtbb00s808.pdfกรมการกงสล กระทรวงการตางประเทศ “ควำมรวมมอทำงอำญำ” (ออนไลน) เขา ถงไดจาก http://www.consular.go.th/main/th/services/6441/71978-% E0%B8%84%E0%B8%A7%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B8 %A3%E0%B9%88%E0%B8%A7%E0%B8%A1%E0%B8%A1% E0%B8%B7%E0%B8%AD%E0%B8%97%E0%B8%B2%E0%B8 %87%E0%B8%AD%E0%B8%B2%E0%B8%8D%E0%B8%B2. html



สำานกวชาการ สำานกงานเลขาธการสภาผแทนราษฎร. “กำรสงผรำยขำมแดน: ควำม รวมมอระหวำงประเทศในกำรปองกนและปรำบปรำมอำชญำกรรม”, หนา 1-20 (ออนไลน) เขาถงไดจาก http://library2.parliament.go.th/ejournal/ content_af/2558/nov2558-3.pdf“ขอสงเกตเบองตนในกำรด�ำเนนงำนตำมพระรำชบญญตควำมรวมมอระหวำง ประเทศในเรองทำงอำญำ พ.ศ. 2535” (ออนไลน) เขาถงไดจาก http:// www.thailaws.com/law/thaiacts/code1749.pdf “พระรำชบญญตควำมรวมมอระหวำงประเทศในเรองทำงอำญำ พ.ศ. 2535”, ราชกจจานเบกษา. เลม 109 ตอนท 40 7 เมษายน 2535, หนา 27-38 “พระรำชบญญตควำมรวมมอระหวำงประเทศในเรองทำงอำญำ (ฉบบท 2) พ.ศ. 2559”, ราชกจจานเบกษา. เลม 133 ตอนท 33 ก 21 เมษายน 2559, หนา 1-9“พระรำชบญญตสงผรำยขำมแดน พ.ศ. 2551”, ราชกจจานเบกษา. เลม 125 ตอน ท 32 ก 11 กมภาพนธ 2551, หนา 36-49.


นางศลปสวยระวแสงสรย

Mrs. Silapasuai Rawisaengsun

ผอำานวยการสำานกยทธศาสตรและประเมนผลกรงเทพมหานคร

Director-General of Strategy and Evaluation Department

Bangkok Metropolitan Administration

Email: [email protected]

การสรางเมองทปรบตวพรอมรบการเปลยนแปลงสำาหรบทกคนThe Building of Urban Resilience for All


ปจจบนเมองทวโลกมความเสยงตอการเกดภยพบตอนเนองมาจากธรรมชาตและการกระทำาของมนษย นอกจากนนแตละเมองยงมปญหาสะสมเรอรงทแตกตางกน ซงสงผลกระทบตอความมนคงในการดำาเนนชวตของประชาชนในแตละเมองเปนจำานวนมาก แตเมองเหลานยงไมมความพรอมในการรบมอสถานการณวกฤต (Shocks) และปญหาสะสม (Stresses) ทสำาคญในภาพรวมของเมอง เนองจากขาดความเชยวชาญทางเทคนค และเงนทนในการดำาเนนการ บทความนจงไดนำาเสนอแนวทางการพฒนาเมองยคใหมทรเรมโดยมลนธรอกกเฟลเลอร (Rockefeller Foundation) ดวยการสนบสนนใหเมองในทกภมภาคทวโลก จำานวน 100 เมอง นำากรอบแนวทางการปรบตวพรอมรบความเปลยนแปลง (City Resilience Framework) ไปใช เพอการสรางเมองทปรบตวพรอมรบการเปลยนแปลงสำาหรบทกคน (Urban Resilience for All) ภายใตโครงการหนงรอยเมองทปรบตวพรอมรบการเปลยนแปลง (100 Resilient Cities) อกทงยงไดนำาเสนอแนวทางการดำาเนนการของกรงเทพมหานคร ในฐานะเปนเมองหนงทไดรบการคดเลอกใหอยในโครงการดงกลาว

ค�ำส�ำคญ: เมองพรอมรบการเปลยนแปลง, กรอบความคด, กลยทธ, สถานการณวกฤต, ปญหาสะสม

บทคดยอ


At present, cities around the world have been faced with many problems both shocks, (earthquakes, fires, floods, etc.) and stresses, (inef-ficient public transportation systems or chronic food and water shortages). Those relate to decrease the quality of life of the people in their cities. Duly, there are lack of technical expertise and finance resources, the cities don’t have the ways of preparedness coping with its shocks and stresses. However, there is the project of 100 Resilient Cities, supported by The Rockefeller Foundation for helping 100 cities around the world, including Bangkok, to build urban resilience for all through the City Resilience Framework. So the aim of this article is to present about the ways of building Urban Resilience for all and especially in the case of Bangkok.

Keywords: City resilience, Framework, Strategy, Shock, Stress.

Abstract


บทนำ�

มลนธรอกกเฟลเลอร (Rockefeller Foundation) กอตงขนเมอป 2456 เพอสงเสรมความอยดมสขของมนษยชาตทวโลก (to promote the well-being of mankind throughout the world) ซงในขณะนนมมนษยเพยงรอยละ 10 ทอาศยอยในเมอง จงไดใหความชวยเหลอประเทศตาง ๆ ทวโลกรวมทงประเทศไทยเกยวกบการศกษาวจยทางการแพทย การจดตงโรงเรยน และการพฒนาดานการสาธารณสข แตเนองจากในปจจบน ทวโลกมการเชอมตอกนในระดบสงมาก ความทาทายของมลนธคอ มความสามารถทโดดเดนในการทำางานขามพรมแดนขามทวปซงเพมทงขนาดและความถของการปฏบตการ โดยเฉพาะอยางยงเมอมพายคกคามชายฝงตะวนออกของประเทศสหรฐอเมรกา ทก 2-3 ป ภยพบตในพนทเขตเมองสามารถสงผลกระทบตอผคนนบลาน ปดระบบเศรษฐกจทงหมดและโซอปทาน มภยคกคามทางการสาธารณสข ปญหาการตดตอเชอมโยงในตลาดการเงน หรอความผนผวนทางอากาศ สงเหลานเปนความทาทายสำาหรบมลนธ และความเปราะบางของพนทหนงมกสนสะเทอนตอความมนคงของอกพนทหนง เราไมสามารถพยากรณไดวา ครงตอไปจะเกดภยพบตขนทไหน เมอใด สงเดยวทเรารและมนใจคอ จะมภยพบตตาง ๆ เกดขน แมวามความแนใจวาจะมภยพบตเกดขน เมองทงหมดกไมมการเตรยมการรบมอกบภยพบตเหลานน ทงยงขาดความเชยวชาญเทคนค (technical expertise) และทรพยากรทางการเงน (financial resources) ในการสรางกลยทธและดำาเนนการเพอปรบตวใหพรอมรบมอกบความเปลยนแปลงหรอภยพบตทจะเกดขนทวทงเมอง ประกอบกบการพยากรณทวา ในป 2593 จะมประชากรทวโลกรอยละ 75 ทอยอาศยในเมอง และเรยก “เมอง” วา “บาน” และเราทกคนจงมสวนเกยวของในการสรางเมองทปรบตวพรอมรบการเปลยนแปลง (Urban Resilience) ทวโลก ดงนน ในป 2556 ซงเปนโอกาสครบ 100 ป ของการกอตงมลนธรอกกเฟลเลอร จงไดมการรเรมโครงการหนงรอยเมองทปรบตวพรอมรบการเปลยนแปลง (100 Resilient Cities : 100 RC) โดยมวตถประสงคเพอชวยเหลอเมองตาง ๆ ทวโลกใหเปนเมองทมความสามารถในการปรบตวใหพรอมรบมอกบการเปลยนแปลงททาทายทงทางดานเศรษฐกจ สงคมและกายภาพ ทมเพมขนในศตวรรษท 21 ซงมเปาหมายสงเสรมเมองทวโลก 100 เมองใหมการวางแผนและดำาเนนการเพอเตรยมความพรอมรองรบความเปลยนแปลง ทจะ


เกดขนในเมองในอนาคต โดยใชเงนทน 100 ลานดอลลารสหรฐ สำาหรบเมองสมาชกในโครงการ 100 RC ทวโลก เชน กรงเทพมหานคร ประเทศไทย, มะละกา มาเลเซย, ดานง เวยดนาม, เซมารง อนโดนเซย, มณฑะเลย เมยนมา, สงคโปร, เกยวโต ญปน, โซล เกาหลใต, แอดดส อบาบา เอธโอเปย, ไนโรบ เคนยา, แอตแลนตา สหรฐอเมรกา, โตรอนโต แคนาดา, ซลวาดอร บราซล, เมลเบรน ออสเตรเลย, แคปทาวน แอฟรกาใต ฯลฯ

คว�มหม�ยของเมองทปรบตว

พรอมรบก�รเปลยนแปลงสำ�หรบทกคน

เมองทปรบตวพรอมรบการเปลยนแปลง (Urban Resilience for All) คอ เมองทมบคคล ชมชน สถาบน ภาคธรกจ และระบบตาง ๆ ทมความสามารถในการดำาเนนการแกไขปญหาสะสมเรอรง (Chronic Stresses) และรบมอสถานการณวกฤตตาง ๆ (Acute Shocks) รวมทงฟนฟอยางรวดเรว เพอความอยรอด เพอการปรบตว และเพอการเตบโตเจรญกาวหนาของทกคน

ก�รสร�งเมองทปรบตวพรอมรบก�รเปลยนแปลง โครงการหนงรอยเมองทปรบตวพรอมรบการเปลยนแปลง หรอ โครงการ 100 Resilient Cities หรอโครงการ 100 RC ดำาเนนการเพอใหการสนบสนนการนำาแนวคดเรองการปรบตวพรอมรบการเปลยนแปลง (resilience) โดยการสงเสรมใหเมองทวโลกดำาเนนการเตรยมความพรอมรบสถานการณจากการเปลยนแปลงทคาดวาจะเกดขนในอนาคตมาใชในการพฒนาเมอง และการรวมตวกนในมมมองของการปรบตว ทำาใหมการเตรยมความพรอมเพอรองรบการเปลยนแปลง (resilience) ไมใชเฉพาะในสถานการณวกฤต (shocks) อนเนองมาจากแผนดนไหว ไฟไหม นำาทวม ฯลฯ เทานน แตรวมถงปญหาสะสมตาง ๆ ทมอย (stresses) ทำาใหโครงสรางของเมองออนแอลงเรอย ๆ ตวอยางของปญหาสะสม (stresses) รวมถงการวางงานในอตราสง การ


เกบภาษเกนควร หรอระบบขนสงสาธารณะทไมมประสทธภาพ ความรนแรงทเกดขนในทองถน การขาดแคลนนำาและอาหารอยางตอเนองยาวนาน เมองตองสามารถรบมอตอการเกดสถานการณทไมพงประสงคทงภาวะวกฤต (shocks) และปญหาสะสมทมอย (stresses) เหลานนใหไดดมากยงขน คอสามารถทำาใหดขนในภาพรวมเพอสงมอบการทำางานขนพนฐานทงในชวงเวลาทดและไมดสำาหรบประชาชนทกภาคสวน เมองในโครงการ 100RC ไดรบการสนบสนนทรพยากรทจำาเปนตอการพฒนานำาไปสการปรบตวใหมความพรอมรองรบความเปลยนแปลง (resilience) ดวยแนวทางหลก 4 แนวทาง ดงน 1. คำาแนะนำาเกยวกบระบบการจดการและเงนทนเพอสรางตำาแหนงใหมเชงนวตกรรมในรฐบาลของเมอง คอ ตำาแหนงหวหนาเจาหนาทการปรบตวพรอมรบการเปลยนแปลง (a Chief Resilience Officer หรอ CRO) ซงจะเปนผนำาทมความพยายามทำาใหเมองเกดการปรบตวพรอมรบความเปลยนแปลง 2. สนบสนนผเชยวชาญในการพฒนากลยทธการปรบตวพรอมรบความ


เปลยนแปลงทเขมแขง 3. วธการแกไขปญหา ผใหบรการ และหนสวน จากภาคเอกชน ราชการ และองคกรพฒนาเอกชน ซงสามารถชวยในการพฒนาและแปลงกลยทธการปรบตวพรอมรบความเปลยนแปลงไปสการปฏบต 4. สมาชกเครอขายทวโลกของเมองสมาชก ซงสามารถเรยนรจากเมอง ตาง ๆ และใหความชวยเหลอเมองอน ๆ ได การดำาเนนกจกรรมดงกลาวทำาให โครงการ 100RC มจดมงหมายทงในสวนของการใหความชวยเหลอเมองแตละเมองใหกลายเปนเมองทมความสามารถในการปรบตวใหมความพรอมรบการเปลยนแปลงไดเพมขน และชวยอำานวยความสะดวกในการสรางบทเรยนในดานการปรบตวใหมความพรอมรบความเปลยนแปลงใหแกรฐบาล องคกรพฒนาเอกชน ภาคเอกชน และประชาชนรายบคคล ทวโลก โดยทโครงการ 100RC มทมงานและสำานกงานในนวยอรก ลอนดอน และสงคโปร เพอสนบสนนงานของเมองในแตละภมภาค โดยมมลนธรอกกเฟลเลอร (Rockefeller Foundation) ใหการสนบสนน

กลยทธของเมอง

กลยทธรบมอความเปลยนแปลงของเมอง คอหนงในเครองมอหลกทผลกดนเมองสมาชก 100 RC โดยผานกระบวนการสรางความยดหยนเพอปรบตวรองรบการเปลยนแปลง กลยทธ คอผลผลตของกระบวนการทมการดำาเนนการในระยะเวลา 6-9 เดอน ซงมทงการรวบรวมประชาชน โครงการตาง ๆ การจดลำาดบความสำาคญ และพฒนาแนวทางการแกไขปญหาแบบใหมทสำาคญ ทำาใหเมองสามารถรวบรวมความทาทายในการปรบตวรองรบความเปลยนแปลงของเขาไดมากยงขน กลยทธรบมอความเปลยนแปลงจงเปนมากกวาหลกไมลบอกระยะทาง (milestone) แตกลยทธดงกลาวคอ แผนงาน (roadmap) ทตองนำาไปดำาเนนการใหบรรลจดหมาย


คณลกษณะของระบบในเมองทพรอมรบก�รเปลยนแปลง

การปรบปรงระบบของแตละระบบทเสรมสรางศกยภาพของเมองในภาพรวมใหมความสามารถปรบตวรองรบการเปลยนแปลงไดเพมขน รวมทงระบบมความตานทานตอการปรบตวรองรบการเปลยนแปลง เพอสนบสนนและปรบตวใหมความพรอมในการรบมอกบสถานการณวกฤตและปญหาสะสมทเกดขนไดมากขนภายหลงระยะเวลาทมสถานการณวกฤต และการอยอาศยทดกวาในชวงเวลาทด โดยมระบบการปรบตวพรอมรบการเปลยนแปลงทมคณภาพ ซงเปนระบบทแสดงคณสมบตทำาใหสามารถทนทาน ตอบสนอง และปรบตวใหมความพรอมมากยงขนเพอจดการกบปญหาสะสมและสถานการณวกฤต เมองทพรอมรบการเปลยนแปลงจงตองการคณลกษณะของระบบ 7 ประการ ดงน 1. การพจารณาไตรตรอง (Reflective) มความสามารถในการเรยนร ใชประสบการณในอดตเพอบอกกลาวนำาไปสการตดสนใจในอนาคต บคคลและสถาบน คอผทสะทอนใหเหนภาพของการใชประสบการณในอดตเพอสงสญญาณสการตดสนใจในอนาคต ซงจะเปนการเพมมาตรฐานและพฤตกรรมทสอดคลองกน ยกตวอยางเชน ในกระบวนการวางแผนทสะทอนใหเหนความสามารถทดกวาในการรบมอกบสถานการณทกำาลงเปลยนแปลง 2. การใชปญญา (Resourceful) มความสามารถในการปรบเปลยนจดประสงคของการใชทรพยากรไดโดยงาย มงทำาใหมความตระหนกในการเลอกใชทรพยากร บคคล และสถาบนสามารถรบรทางเลอกเพอการใชทรพยากรในเวลาวกฤตเพอใหบรรลความตองการ หรอประสบผลสมฤทธตามเปาหมายทกำาหนด ตวอยางเชน แมวาครวเรอนในเมองซงเปนหบเขาตอนกลางของชลใชนำาในชวตประจำาวนซงใหบรการโดยเครอขายของเทศบาล บอยครงทการใหบรการตองหยดชะงกหลงจากเกดแผนดนไหวรนแรง ในการตอบสนองความตองการ หลายครวเรอนยงคงรกษาบอนำาเพอรองรบนำาอยางตอเนอง ทงการพจารณาไตรตรองและการใชปญญาเปนเรองทเกยวของกบความสามารถในการเรยนรจากการดำาเนนการในภาวะวกฤตทเคยเกดขนในอดต 3. ความคงทน (Robust) เปนการจำากดการขยายตวของความลมเหลว มงเนนการออกแบบทด ทงในการกอสรางและระบบการบรหารจดการ การออกแบบท


ทำาใหเกดความรสกทดทงในเรองการกอสราง การบรหารจดการ รวมทงการใหบรการตาง ๆ จะทำาใหเกดความเชอมนวา ความลมเหลวเปนสงทสามารถคาดเดาได กลาวคอตองออกแบบสงกอสรางทคำานงถงความปลอดภยและความสมสวน ตวอยางเชน การกอสรางโครงสรางพนฐานทคงทน เปนการปองกนโครงสรางพนฐานไมใหเกดการพงถลมอยางยอยยบอนเนองมาจากการออกแบบทไมด ขาดความตระหนกมาตงแตเรมตน 4. การสำารอง (Redundant) หมายถงการมความสามารถในการสำารอง ซงเปนการสรางความสามารถทมวตถประสงคเฉพาะเพอรบมอกบการหยดชะงกทอาจจะเกดขนอนเนองมาจากแรงกดดนอยางแรงจากความตองการทประดงพรงพรและเหตการณภายนอก รวมถง มความหลากหลายของผทตองการใหบรการทมาจากหลายทาง ตวอยางเชน ระบบพลงงานทตองจดหาโดยรวม พลงงานสำารองซงสามารถ สงมอบไดหลายทางเพอรองรบความตองการจำานวนมากหรอมปญหาจากการจดหาเครอขาย 5. ความคลองตว (Flexible) มกลยทธทางเลอก เปนการนำาความสามารถและความตงใจไปใชในการกำาหนดกลยทธทางเลอกเพอรบมอกบสถานการณการเปลยนแปลง หมายถงความตงใจและความสามารถในการใชกลยทธทางเลอกเพอตอบสนองตอสถานการณทเปลยนแปลงหรอวกฤตฉบพลน ระบบตาง ๆ สามารถดำาเนนการไดอยางยดหยนมากขน โดยการนำาความรหรอเทคโนโลยใหม ๆ มาใช รวมทงการยอมรบการปฏบตตาง ๆ ทมอยเดม ตวอยางเชน ในชวงทมเหตการณวกฤต เมองอาจปรบใชรถโดยสารสาธารณะสำาหรบการอพยพฉกเฉน ทงในสวนของ ความคงทน การสำารอง และความคลองตว คอคณลกษณะทชวยใหเขาใจระบบและสนทรพยทสามารถตานทานสถานการณวกฤตฉกเฉนและปญหาสะสม ตลอดจนความตงใจในการใชกลยทธทางเลอกทำาใหเกดความสะดวกตอการฟนฟอยางรวดเรว 6. ความครอบคลม (Inclusive) มการสอสารและการใหคำาปรกษาในวงกวางอยางทวถง โดยการจดลำาดบความสำาคญการใหคำาปรกษาในวงกวางเพอสรางความรสกของความเปนเจาของรวมกนในการตดสนใจ ซงเปนกระบวนการทมงเนนความตองการเพอการใหคำาปรกษาแนะนำาอยางกวางขวาง และการประชมจำานวนมากเพอสรางความรสกของการเปนเจาของรวมกน หรอวสยทศนรวม อนจะนำาไปสการสรางเมองทปรบตวพรอมรบความเปลยนแปลง ตวอยางเชน ทกคนทไดรบการเตอนภยลวง


หนาเมอเกดสถานการณเสยงภย จะทำาใหประชาชนสามารถปองกนตนเอง และทำาใหเกดความสญเสยทงชวตและทรพยสนนอยทสด 7. การบรณาการ (Integrated) การสรางระบบรวมกนทำางาน เปนการนำาขอบขายของสถาบนและระบบทแตกตางมารวมกน หมายถงกระบวนการนำาสถาบนและระบบตาง ๆ มารวมกน และสามารถกระตนทำาใหเกดผลประโยชนเพมขน ซงเปนการใชทรพยากรรวมกนและผปฏบตงานสามารถทำางานรวมกนเพอใหบรรลจดมงหมายทใหญกวา ตวอยางเชน การทเมองมแผนตาง ๆ แบบบรณาการ จะทำาใหเมองจดการประเดนตาง ๆ ซงตองใชความรหรอหลกการแบบสหวชา อาท ความเปลยนแปลงของสภาพภมอากาศ การลดความเสยงของการเกดภยพบต หรอ การรบมอกบสถานการณวกฤต โดยผานการประสานความรวมมอ ทงในสวนของความครอบคลมและการบรณาการ เกยวของกบกระบวนการในการบรหารจดการทดและภาวะผนำาทมประสทธภาพ ซงทำาใหเกดความมนใจตอการลงทนและการดำาเนนการทเหมาะสม การแกไขปญหาใหไดตรงประเดนมากทสด และเปนการรวมกน “สรางเมองทปรบตวพรอมรบการเปลยนแปลงสำาหรบทกคน”

กรอบแนวท�งก�รปรบตวพรอมรบคว�มเปลยนแปลงของเมอง อาหรบ (Arup) ไดพฒนากรอบการปรบตวพรอมรบความเปลยนแปลงของเมอง (City Resilience Framework : CRF) โดยการสนบสนนของมลนธรอกกเฟลเลอร กรอบแนวทางการปรบตวพรอมรบความเปลยนแปลงของเมอง ไดเตรยมเครองมอ (lens) เพอสรางความเขาใจเกยวกบความซบซอนของเมองและการขบเคลอนทสนบสนนการปรบตวพรอมรบความเปลยนแปลงของเมอง ซงใชภาษาแบบธรรมดาอธบายความสามารถของเมองตาง ๆ เพอการแลกเปลยนความรและประสบการณ กรอบแนวทางดงกลาวนถกสรางขนจากมตทสำาคญของการปรบตวเพอเตรยมความพรอมรบความเปลยนแปลงของเมอง 4 มต (Dimension) ไดแก 1) มตสขภาพและความเปนอยทด 2) มตเศรษฐกจและสงคม 3) มตโครงสรางพนฐานและสงแวดลอม และ 4) มตภาวะผนำาและกลยทธ แตละมตประกอบดวย 3 ตวขบเคลอน


(Driver) ซงสะทอนกจกรรมของเมองทสามารถนำาไปปรบปรงใหเกดการปรบตวพรอมรบความเปลยนแปลงของเมองของตน ดงรปดานลาง

ทมา: The Rockefeller Foundation และ Arup, The City Resilience Frame-work, 100 RC_Strategy Launch Bangkok 4.15.15 DAY 1 KS AO 22Apr15pdf-Adbe Acrobat Pro. 2015.


มตสขภ�พและคว�มเปนอยทด (Health & Wellbeing) ทกคนทอยอาศยและทำางานในเมองสามารถเขาถงสงตองการไดตามความตองการ เพอการดำารงชวตและความกาวหนา มตวขบเคลอน (Driver) ดงน 1) ตอบสนองความตองการขนพนฐาน ไดแก การจดหาทรพยากรทจำาเปนตองใชเพอตอบสนองความตองการทางรางกายขนพนฐานของบคคล 2) สนบสนนการฝกอาชพและการจางงาน ไดแก การสรางโอกาสและสนบสนนการฝกอาชพทประชาชนสามารถเขาถงได เพอสรางความมนคงพนฐานสำาหรบเขา และการสรางโอกาสตาง ๆ อาจรวมถงการฝกทกษะและงานตาง ๆ หรอเงนกและเงนทนใหเปลาทเชอถอได 3) ทำาใหการใหบรการดานการสาธารณสขมความเชอถอได ไดแก การดำาเนนการบรณาการเกยวกบการใหบรการและการอำานวยความสะดวกดานสขภาพ และการใหบรการฉกเฉนใหทนตอสถานการณ รวมทงมการตดตามประเมนสขภาพ ทงสขภาพกายและสขภาพจต และมความตระหนกเกยวกบการสขาภบาลและการอยอาศยทถกสขลกษณะ

มตเศรษฐกจและสงคม (Economy & Society) มงเนนการพฒนาระบบทางการเงนและสงคมทประชากรของเมองสามารถเขาถงไดเพอการดำารงชวตอยางสนตและมความสามคคปรองดอง มตวขบเคลอน (Driver) ดงน 1) สงเสรมใหชมชนมความผกพนกนอยางเหนยวแนน ไดแก การสรางความผกพนของชมชน เครอขาย และการบรณาการทางสงคม สงเหลานเปนแรงเสรมทำาใหชมชนมความสามารถในการรวบรวมใหเกดการปรบปรงกระบวนการทจำาเปน และชมชนสามารถสงเสรมความสมพนธของประชาสงคมในการตดสนใจและการวางแผน 2) ทำาใหมนใจเกยวกบเสถยรภาพทางสงคม ความมนคง และความยตธรรม โดยดำาเนนการบงคบใชกฎหมาย การปองกนอาชญากรรม การทำาใหเกดความยตธรรม และมความสามารถในการบรหารจดการสถานการณฉกเฉน 3) สนบสนนความรงเรองมงคงทางเศรษฐกจ เปนการดำาเนนการทางเศรษฐกจในระดบกวางขนมากกวาในมตสขภาพและความเปนอยทด ซงเนนการเสรมสรางความ


เปนอยทดของปจเจกบคคล ปจจยทางเศรษฐกจทสำาคญ รวมทงการวางแผนรองรบสถานการณฉกเฉน และมการจดการทดเกยวกบดานการเงนการคลงของเมอง มความสามารถจงใจการลงทนเพอการดำาเนนธรกจ รวมทงขบเคลอนสภาวะทางเศรษฐกจและการเชอมโยงเครอขายทางเศรษฐกจใหกวางขน

มตโครงสร�งพนฐ�นและสงแวดลอม

(Infrastructure & Environment) ระบบทมอยตามธรรมชาตและทมนษยสรางขนเพอใหบรการทสำาคญ การปองกนและการเชอมโยงสนทรพยของเมองทำาใหเกดการไหลเวยนของสนคา บรการ และความรตาง ๆ มตวขบเคลอน (Driver) ดงน 1) เพมและจดหาสนทรพยซงมนษยสรางขนและปกปองทรพยากรธรรมชาต ไดแก การดแลสงแวดลอม โครงสรางพนฐานทเหมาะสม มการวางแผนการใชประโยชนทดนและการบงคบใชกฎระเบยบทมประสทธภาพ การอนรกษสนทรพยทางสงแวดลอม การดแลปกปองธรรมชาตของเมองในระบบนเวศ 2) ทำาใหมนใจวาบรการทสำาคญจะมอยอยางตอเนอง ไดแก การจดใหบรการทหลากหลาย มการสำารอง จดการการใชงานและบำารงรกษาระบบนเวศและโครงสรางพนฐาน และวางแผนรองรบสถานการณฉกเฉน 3) ทำาใหการสอสารและการขนสงมความเชอถอได ไดแก การดำาเนนการใหระบบและเครอขายของการขนสงมรปแบบหลากหลายซงสามารถหาไดและมความแตกตาง มสารสนเทศและการสอสาร (Information and Communication :ICT) และแผนรองรบสถานการณฉกเฉน บรหารจดการการขนสงรวมทงเครอขาย (ถนน ราง สญญาณ สญลกษณ ฯลฯ) การจดการดานการขนสงทางเลอกสาธารณะ (ทาเรอ ทาอากาศยาน และเสนทางขนสงสนคา ฯลฯ)


มตภ�วะผนำ�และกลยทธ (Leadership & Strategy) เปนกระบวนการสงเสรมความเปนผนำาทมประสทธภาพ การตดสนใจภาพรวม ผมสวนได-สวนเสยทมขดความสามารถ และการวางแผนแบบบรณาการ มตวขบเคลอน (Driver) ดงน 1) สงเสรมความเปนผนำาและการบรหารจดการทมประสทธภาพ ซงเกยวของกบรฐบาล ภาคประชาสงคมและธรกจ เปนการยอมรบและไวใจในการใหคำาปรกษาแนะนำาของผมสวนได-สวนเสยทหลากหลาย ปจเจกบคคล และการตดสนใจบนพนฐานของการมหลกฐานอางอง 2) มอบอำานาจใหผมสวนได-สวนเสยทหลากหลาย ไดแก การศกษาสำาหรบทกคน โดยมการเขาถงความรและขอมลขาวสารทเปนปจจบนเพอใหสถาบนและประชาชนสามารถดำาเนนกจกรรมตาง ๆ ไดอยางเหมาะสม อกทงตองการใหชมชนมการศกษาและความตระหนก เพอทำาใหมนใจวาไดมการถายทอดความรระหวางผมสวนได-สวนเสยทหลากหลายและระหวางเมองตาง ๆ 3) สนบสนนใหมการวางแผนแบบบรณาการระยะยาว โดยมการประกาศวสยทศนแบบองครวม (Holistic vision) โดยใชขอมลสำาหรบกลยทธ/แผนงานตาง ๆ ควรมการบรณาการโดยภาคสวนทเกยวของ และแผนการใชประโยชนทดนควรไดรบการพจารณาโดยมการพจารณารวมกนระหวางหนวยงานทแตกตาง ผใชและการใชประโยชน ในสวนของมาตรฐานอาคารควรสรางความปลอดภยและลดผลกระทบในดานลบ

กรงเทพฯ สเมองพรอมรบก�รเปลยนแปลงสำ�หรบทกคน ป 2556 กรงเทพมหานครไดรบการคดเลอกใหเปนเมองหนงในโครงการหนงรอยเมองทปรบตวพรอมรบการเปลยนแปลง (100 Resilient Cities หรอ 100 RC) จากมลนธรอกกเฟลเลอร โดยม ดร.จดธ โรดน (Judith Rodin) ซงเปนประธานมลนธ โดยไดประกาศอยางเปนทางการเมอวนท 3 ธนวาคม 2556 ณ นครนวยอรก สหรฐอเมรกา ซงเปนจดเรมตนของกรงเทพมหานครในการเพมศกยภาพของเมองโดยการจดทำาแผนกลยทธเตรยมความพรอมรบมอสถานการณวกฤตทจะเกดขนในอนาคต อนเนองมาจากปญหาภยพบตหรอเหตการณทเกดขนโดยกะทนหน (เชน นำาทวม


แผนดนไหว การชมนมประทวง ฯลฯ) และปญหาเรอรง (เชน การจราจรตดขด การขาดการวางแผนพฒนาเมอง ฯลฯ) โดยไดรบการสนบสนนเงนทนและทปรกษา โดยกรงเทพมหานครจดทำาโครงการเตรยมความพรอมรบมอกบการเปลยนแปลงในกรงเทพมหานคร (Bangkok Resilience) ภายใตกรอบแนวทางของโครงการ 100 RC ซงมสำานกสงแวดลอมเปนหนวยงานรบผดชอบโครงการ การดำาเนนงานของกรงเทพมหานคร แบงออกเปน 2 ระยะ ดงน ระยะท 1 เปนการรวบรวมขอมลพนฐาน ประกอบดวย การบรหาร สถานภาพทางเศรษฐกจ สงคม แผนงานทดำาเนนการ โครงสรางพนฐานและความเหนของประชาชนเพอใชประเมนสถานการณการเตรยมความพรอมรบมอกบการเปลยนแปลงของกรงเทพมหานคร และกำาหนดกรอบการทำางาน รวมถงการคดเลอกเรอง/ประเดนปญหา ทเรยกวา พนทเปาหมาย (Focus Areas) ใชเวลา 13 เดอน (เมษายน 2558 -เมษายน 2559) ระยะท 2 เปนการวเคราะหประเดน/เรองทไดรบเลอกอยางละเอยดเพอการกำาหนดกลยทธและจดทำาแผนกลยทธเตรยมความพรอมรบมอกบการเปลยนแปลงในกรงเทพมหานคร ใชเวลา 8 เดอน (พฤษภาคม – ธนวาคม 2559)

ก�รดำ�เนนก�รทสำ�คญ ป 2558 เดอนกรกฎาคม : แตงตงคณะกรรมการกำากบและประสานความรวมมอโครงการเตรยมความพรอมรบมอกบการเปลยนแปลงในกรงเทพมหานคร ป 2558 เดอนพฤศจกายน : แตงตงคณะทำางานรวบรวมขอมลเพอจดทำาแผนกลยทธเตรยมความพรอมรบมอกบการเปลยนแปลงในกรงเทพมหานคร โดยมนายศภชย ตนตคมน ทปรกษาผทรงคณวฒของผวาราชการกรงเทพมหานคร ดาน สงแวดลอม เปนหวหนาคณะทำางาน รวมทงหวหนาเจาหนาทดานการรบมอกบการเปลยนแปลง (Chief Resilience Officer: CRO) ป 2558 เดอนพฤศจกายน -มกราคม : คณะทำางานรวบรวมขอมลเพอจดทำาแผนกลยทธเตรยมความพรอมรบมอกบการเปลยนแปลงในกรงเทพมหานคร โดยการนำาของนายศภชย ตนตคมน และมบรษท AECOM เปนทปรกษา ไดรวมกนดำาเนนงานในระยะท 1 การรวบรวมขอมลพนฐาน ฯ ป 2559 เดอนมนาคม : วนท 16 มนาคม 2559 ไดมการจดประชมหารอ


โครงการเตรยมความพรอมรบมอกบการเปลยนแปลงในกรงเทพมหานคร โดยไดมการรายงานผลการดำาเนนการและเหนชอบใหมประเดนสำาคญ 5 ประเดน นำาไปสการศกษาวเคราะหรายละเอยดเพอจดทำาแผนกลยทธเตรยมความพรอมรบมอกบการเปลยนแปลงในกรงเทพมหานคร ดงน 1. การปองกนกรงเทพมหานครจากปญหานำาทวม 2. การสนบสนนคนกรงเทพมหานครทดขนในการลดผลกระทบจากเหตการณทเกดกะทนหนและการกลบสสภาพเดม 3. การพฒนาระบบการขนสงในกรงเทพมหานคร 4. การพฒนาเศรษฐกจและความเทาเทยมใหแกคนกรงเทพมหานคร 5. การสนบสนนของคนกรงเทพมหานครทดดานสขภาพและความเปนอยของคนกรงเทพมหานคร ป 2559 เดอนสงหาคม : วนท 30 สงหาคม 2559 ไดมการประชมคณะกรรมการกำากบและประสานความรวมมอโครงการเตรยมความพรอมรบมอกบการเปลยนแปลงในกรงเทพมหานคร ซงไดมการรายงานสรปผลการดำาเนนโครงการ ระยะท 2 วา คณะทำางานจดทำาแผนกลยทธการเตรยมความพรอมรบมอกบการเปลยนแปลงในกรงเทพมหานคร ซงมองคประกอบ 5 ดาน ไดแก ดานการปองกนนำาทวมกรงเทพมหานคร ดานการพฒนาระบบการจราจรและขนสง ดานการพฒนาเศรษฐกจและความเทาเทยม ดานสขภาพและความเปนอย และดานการลดผลกระทบจากเหตการณวกฤตและการฟนฟ ไดดำาเนนการศกษา วเคราะห โดยสรปไดวา เมองกรงเทพมหานครมปญหาหลก 5 ปญหา ทควรมการเตรยมความพรอมในการบรหารจดการ ไดแก นำาทวม เกดจากปญหาปจจยเสยงทมผลตอนำาทวมในกรงเทพมหานครทงในปจจบนและอนาคต ปญหาเกยวกบประสทธภาพของระบบปองกนนำาทวม และปญหาชองวางและความเปราะบางจากความเสยงเรองนำาทวม การจราจรขนสง กลาวคอ กอใหเกดปญหาการสญเสยเวลาในการเดนทาง และปญหาอบตเหตจากการจราจร ความมงคงและเทาเทยมทางเศรษฐกจ มปญหาเนองจากความไมพรอมหรอขาดการสงเสรม/สนบสนนในการพฒนาเศรษฐกจเพอความมงคง มนคงและยงยน และมปญหาความไมพรอมหรอขาดการสงเสรม/สนบสนนในการพฒนาเศรษฐกจเพอความเทาเทยม สขภาพและความเปนอยทด มปญหาการเจบปวยดวยโรคตดตอในกลมประชากรแรงงานตางดาว (ทจดทะเบยน/ไมไดจดทะเบยน) ปญหาการเจบปวยดวย


โรคไมตดตอ (NCD) ในกลมประชากรทจดทะเบยนในกรงเทพมหานคร และปญหาขาดการสงเสรมและขาดการเตรยมความพรอมของประชากรผสงอายใหมความเปนอยทด การลดผลกระทบจากสถานการณวกฤต มปญหาในการนำาแผนปองกนเหตการณวกฤตและฟนฟไปปฏบตแลวไมเปนไปตามประสทธภาพของแผน ปญหาทภาคประชาชน ภาคเอกชน ขาดความเขมแขง/การรบร/ความเขาใจเกยวกบการเตรยมความพรอม และปญหาทประชาชนคดวาแผนดนไหวและอาคารถลมเปนภยไกลตวและไมมความพรอมจะเผชญภย และคณะทำางานฯ ทง 5 ดาน ไดนำาเสนอโครงการ (Initiatives) สนบสนนการดำาเนนการเพอเตรยมความพรอมฯ รวมทงสน 97 โครงการ รวมทงนำาเสนอรางกรอบความคด ซงจะนำาไปสการจดทำาแผนกลยทธ ในขนตอนตอไป โดยกำาหนดวสยทศนคอ เมองปลอดภย นาอย ยงยน สำาหรบทกคน (Safe, Liveable & Sustainable City for All) ประกอบดวย 3 เสา (Pillars) ไดแก 1.การลดความเสยงและเพมการปรบตว (Reducing Risk and Increasing Adaptation) 2.การยกระดบคณภาพชวต (Increasing Quality of Life) และ 3. การขบเคลอนเศรษฐกจ พอเพยง (Driving Sufficiency Economy) นำาไปสการบรรลผล 3 เปาหมาย (Goals) ดงน 1.ปรบปรงเพอเตรยมความพรอมรบมออทกภยของเมอง (Improving the City’s Flood Resilience) 2.เพมกจกรรมการขบเคลอนชมชนและสาธารณะดานความตระหนก การเตรยมความพรอม และการปรบตว (Increasing Public and Community-driven actions on Awareness, Preparedness & Adaptation) และ 3.สรางศกยภาพของสถาบนและกฎ ระเบยบใหมความเขมแขง (Strengthening Institutional Capacity and Regulation) ขณะน (เดอนมกราคม 2560) การดำาเนนการอยระหวางการจดทำารางแผนกลยทธเตรยมความพรอมรบมอกบการเปลยนแปลงในกรงเทพมหานคร คาดวาจะดำาเนนการแลวเสรจและประกาศใชในชวงเดอนธนวาคม 2559–มกราคม 2560 ซงหมายถงวา กรงเทพมหานครไดมแผนงาน (Roadmap) เพอดำาเนนงานในการปรบปรงแกไขปญหาสะสมเรอรงทมอยในปจจบน และมแนวทางเพอปองกนและบรหารจดการรวมทงฟนฟสถานการณวกฤตฉกเฉนทคาดวาจะเกดขนในกรงเทพมหานครในอนาคต เพอความอยรอด เพอการปรบตว และเพอการเตบโตเจรญกาวหนาของประชาชนในกรงเทพมหานครทกคน


บทสรป อนเนองมาจากปญหาทมอยในเมองตาง ๆ ทวโลก ประกอบกบความสามารถในการเชอมโยง อนเนองมาจากกระบวนการของโลกาภวตนและการสอสารไรพรมแดน กอใหเกดความทาทายใหมสำาหรบมลนธรอกกเฟลเลอร (Rockefeller Foundation) ซงเปนองคกรทมศกยภาพทงดานความเชยวชาญทางเทคนค (technical expertise) และทรพยากรทางการเงน (financial resources) ในการชวยเหลอเมองตาง ๆ เพอสงเสรมความอยดมสขของมวลมนษยชาตทวโลก และเนองในโอกาสครบรอบ 100 ปของการกอตงมลนธ จงไดสรางโครงการหนงรอยเมองปรบตวพรอมรบการเปลยนแปลง (100 Resilient Cities) ขน ภายใตโครงการดงกลาวนจะทำาใหเมองอยางนอย 100 เมองทวโลก มกลยทธในการดำาเนนการแกไขปญหาสะสมเรอรง (Stresses) ทเปนภยคกคามทำาใหเมองเกดปญหาเกยวเนองตาง ๆ ลกลามไปเรอย ๆ เชน การเกดปญหาการจราจรตดขดอยางรนแรง สงผลกระทบตอการพฒนาเศรษฐกจและความสขของคนในเมอง นอกจากนนยงมกลยทธในการปองกนและลดความเสยงของการเกดภยพบตหรอสถานการณวกฤต (Shocks) ตามบรบทของแตละเมอง รวมทงมกลยทธการเตรยมความพรอมในการรบมอและฟนฟเมอเกดเหต เพอใหเมองสามารถดำาเนนกจกรรมตาง ๆ อยางปกตโดยรวดเรว ซงสงผลใหเมองมความสามารถเพมขนและนำาไปสการพฒนาเมองใหไดผลตามเปาหมายของแตละเมองอยางมประสทธภาพและประสทธผลยงขน ลดความสญเสยทงชวตและทรพยสนของประชาชนในกรณทเกดเหตภยพบตและสถานการณวกฤตในเมอง อกทงยงมการเรยนรแลกเปลยนประสบการณและชวยเหลอซงกนและกนระหวางเมองเครอขายของโครงการ สงผลใหมการตอยอดการพฒนาเมองในรปแบบใหม ๆ อกจำานวนมาก จงนบไดวา โครงการหนงรอยเมองทปรบตวพรอมรบการเปลยนแปลง (100 Resilient Cities) เปนอกโครงการหนงทสรางผลประโยชนอยางใหญหลวงแกมวลมนษยชาตทวโลกทงในปจจบนและอนาคต ซงเกดจากความเอออาทรและความรวมมอรวมใจขามชาต ขามเมองของมวลมนษย


Barker, R., Tuong, T.P., Li, Y., Castillo, E.G., and Bouman, B.A.M. Growing More Rice with Less Water Research Findings from a Study in China, Paddy and Water Environment (2:4 ), 2004, p. 185.

Bhuiyan, S. I., Water Management in Relation to Crop Productivity: Case Study on Rice, Outlook Agriculture (21:4), 1992, pp. 293-299.

Guerra, L.C., Bhiyan, S.I., Tuong, T.P., and Barker, R., Producing More Rice with Less Water from Irrigated Systems: SWIM, Paper 5. International Water Management, Colombo, Sri Lanka.1998.

Intergovernmental Panel on Climate Change, The Scientific Basis. Contribution of Working Group I to the Third

Ishizuka, S., Tsuruta,H., and Murdiyarso, D. An Intensive Field Study on C2O, CH4 and N2O Emission from Soils at Four Land-Use Types in Sumatra, Indonesia, Global Biogeochem (16), 2002, p. 1049.

Kreye, C., Dittert, K., Zheng, X., Zhang, X., Lin, S., Tao, H., and Sattle macher, B., Flux of Methane and Nitrous Oxide in Water-Saving Rice Production in North China, Nutr Cycl Agrocosyst. (77), 2007, pp. 293-304.

Li, C. User’s Guide for the DNDC Model Version 8.2, University of New Hamshire, U.S.A., 2003.

Li, C., Frolking, S., and Frolking, T.A., A Model of Nitrous Oxide Evolution from Soil Driven by Rainfall Events: Model Structure and Sentivity, Jornal of Geophysic (97), 1992, pp. 9759-9776.

Li, Y.H. Theory and Techniques of Water Saving Irrigation, Wuhan University, China, 1999.



Matthews, E., Fung, I., and Lerner, J. Methane, Emission from Rice Cultivation: Geographic and Seasonal Distribution of Cultivated Areas and Emission, Global Biogeochemical (5), 1991, pp. 3-24.

Minamikawa, K., and Sakai, N. The Effect of Water Management Based on Soil Redox Potential on Methane Emission from Two Kinds of Paddy Soils in Japan, Agri. Ecosyst. Environ. (107), 2005, pp. 397-407.

Minamikawa, K., Sakai, N., and Yaki, K. Methane, Emission from Paddy Fields and its Mitigation Options on a Field Scale, Microbes Environ. (21), 2006, pp.135-147.

Oppenheimer, M., Climate Experts urge Immediate Action to Offset Impact of Global Warming, http://www.aaas.org/news/releases /2004/0616climate.shtml., 2004.

อจฉรา ชมวงศ. (2551). กำรจดกำรน�ำในนำขำวเพอลดผลกระทบสงแวดลอมเกยว กบน�ำและบรรยำกำศ. วศวกรรมสาร, 51(19), 52-59.

วทยำลยปองกนรำชอำณำจกร สถำบนวชำกำรปองกนประเทศ64 ถนนวภำวดรงสต แขวง/เขต ดนแดง กรงเทพฯ 10400 โทร. 0 2691 9341 http://www.thaindc.org

ความรอบร ความเขาใจ

ความรวมมอ และการประสานงาน

เปนยอดปรารถนาของ

วทยาลยปองกนราชอาณาจกร

ndcpolicy brief · 2018. 6. 21. · ndcpolicy brief ฉบับที่ 3...

Documents