O doktorze Szumanie wiemy niewiele. Wiemy, e by to yd, stary kawaler . Posiadajc majtek leczy darmo i o tyle tylko, ile byo mu potrzebnym do studiw etnograficznych. Z jego opowiada dowiadujemy si, i jest to czowiek po przejciach, ktry prbowa popeni samobjstwo po mierci narzeczonej. W czasie wydarze lekarz ten zajmuje si badaniem ludzkich wosw .Stosunki midzy Stanisawem Wokulskim, a doktorem byy yczliwe, jednak widywali si oni nieczsto. Z rozmw tych dwch bohaterw ze sob, wnioskujemy, e Szuman jest osob niezwykle inteligentn, ktra na podstawie swoich obserwacji potrafi szybko wysun trafne wnioski. Od razu zauwaa, e Wokulski jest zakochany. Jednak podejcie doktora do mioci, w przeciwiestwie do podejcia Stanisawa, ma charakter czysto naukowy. Idealna mio wedug Szumana jest tylko jedn z masek, w ktr lubi przebiera si instynkt utrwalenia gatunku. Rwnie w rozmowie z Rzeckim, doktor wyraa swoje zdanie na temat kochania. Uwaa, e mio w obecnym rozumieniu jest obrzydliwym handlem opartym na oszustwie, maestwo natomiast postrzega w kategorii doywotniej kary. Twierdzi, e wanie cywilizacja z tego naturalnego uczucia zrobia nerwow chorob. Szuman ma swoj wasn teori dotyczc higieny mioci, ktrej nie przestrzegaj ludzie w wczesnym wiecie, a zwaszcza klasy inteligentne.Odnonie cywilizacji samej w sobie doktor rwnie ma wiele (zego) do powiedzenia. Jego zdaniem cywilizacj rzdz kobiety. Wanie w tym Szuman dopatruje si przyczyn niepraktycznoci, fagasowstwa, i tych strasznych pt gupoty, ktre od wiekw gniot ludzko. Kobiet przyrwnuje do potwora, prnujcego dziwolga, ktry ma jeszcze obowizek wychowywa przysze pokolenia ludzkoci. Uwaa, e taka istota, jak kobieta potrafi zaszczepi jedynie hipokryzj, dwulicowo, umiejtno przymykania oczu na fakty i marzenia o ideaach. Natomiast pozycj kobiet tumaczy wiar mczyzn w klerykalno-feudalno-poetyck teori mioci. Stosunek doktora do cywilizacji streszcza jedno z wypowiedzianych przez niego zda: Poda wasza cywilizacja. Chciabym bodaj natychmiast zgin, ale przywalony jej gruzami . Szuman jest osob, ktra nie wierzy w ideay. Marzenie uwaa za gupot, i jest bardzo z siebie zadowolony, kiedy stwierdza, ze wyleczy si z marzycielstwa. Wszystkie osoby mylce w kategoriach waciwych dla poprzedniej epoki uwaa za ginc ju ras. Jego recept na ycie jest trzewe patrzenie na wiat . W Lalce Szuman peni rol realisty, ktry twardo stpa po ziemi. Chtnie daje rady Wokulskiemu, poucza Rzeckiego. Jest byskotliwym, czsto zoliwym komentatorem wydarze, osob posiadajc wasne zdanie na kady niemal temat. Nie traci czasu na marzenie, lub gdybanie. Na wiat patrzy trzewo, czsto sceptycznie. Ma duy baga dowiadcze, dziki czemu ma posuch u swoich rozmwcw, ktrzy-nawet jeli si z jego zdaniem nie zgadzaj-zawsze pozwol mu si wypowiedzie do koca . Taka posta pozwala w Lalce na spojrzenie na pewne sprawy z zupenie innej perspektywy. W przeciwiestwie do pozostaych znaczcych bohaterw tej ksiki, nie idealizuje on otaczajcego go wiata, ale pozwala na ujrzenie go w sposb bardziej krytyczny, komentuje, ukazujc saboci i niedostatki.