obstetrİk acİller
DESCRIPTION
OBSTETRİK ACİLLER. DOĞUMSAL HASTALAR. AMAÇLAR. Doğumsal acillerin tanınması Acil doğum eyleminin gerçekleştirilebilmesini kavranması Gebelik komplikasyonlarının tanınması ve tedavisi. Normal Doğum;. - PowerPoint PPT PresentationTRANSCRIPT
OBSTETRİK ACİLLER
DOĞUMSAL HASTALAR
AMAÇLAR
Doğumsal acillerin tanınması Acil doğum eyleminin
gerçekleştirilebilmesini kavranması Gebelik komplikasyonlarının tanınması
ve tedavisi
Normal Doğum;
Uterusun bir dizi istemsiz kasılmalarıyla başlayan bebeğin ve gebelik mahsulü ürünlerin dışarı atılmasıyla sonlanan doğal bir olaydır.
TANIMLAR
Embiriyonal dönem:0-12 hafta Fetal dönem:13-40 hafta Perinatal dönem:doğumdan önceki ve
sonraki 1 hafta Neonatal dönem:Doğumdan sonraki 0-28
gün Postneonatal dönem:Doğumdan 28 gün
sonrası
TANIMLAR
Primipar:ilk kez canlı doğum yapacak kişi Multipar:Birden fazla canlı doğum
yapmış kişi
Doğum
İnsanlarda ortalama gebelik süresi 280 gündür yaklaşık 40 hf (+-)
Gelişen canlıya fetüs denir Fetüsün anne karnındaki duruşu SİTUS-HABİTUS-PRESENTATİO-POSİTİO
Gebelerin Değerlendirilmesi
1. değerlendirme:anne Son adet tarihi (SAT) + 7 gün – 3 ay Þ TDT 2.değerlendirme:leopold
manevrası,kasılmalar,çks
ÇKS DİNLEME ODAKLARI
FUNDUS YÜKSEKLİĞİ
LEOPOLT MANEVRALARI
GENEL BİLGİLER
Gebelerde sol yan yatar yada oturarak vital alınmalı
Sancıların başlamasından doğumun sonlanmasına kadar olan süre doğumsal acilleri içerir
Yalancı ve gerçek doğum ağrıları birbirinden ayrılabilmeli
DOĞUMDA KULLANILACAK MALZEMELER
Çarşaf,havlu,battaniye Cerrahi eldiven,tampon ped Klempler(cerrahi,göbek) makas Puar Cerrahi sütur seti
AĞRILARIN ÖNEMİ
GERÇEK DOĞ.AĞRILARI Sıklığı, siddeti ve süresi düzenli Ağrılar giderek Progresif servikal dilatas- yon ve silinme (+) Bel bölgesinden karına yayılır İstirahat ile geçmez
YALANCI DOĞ.AĞRILARIDüzensizAğrılar şiddetlenmezProgresif servikal dilatasyon ve silinme (-)Karından başlayıp kasıklara yayılırİstirahat ile geçer
DOĞUM EVRELERİ
Fundus yüksekliği azalır, anne bebeğinin aşağıya indiğini anlatır.
Bu durum fetal başın aşağı pelvik girime doğru yer değiştirmesi ve
amniotik sıvı volümündeki azalmaya bağlıdır.
Nişan gelmesi: Travayın başında vajinadan gelen kanlı mukusa denir
DOĞUM MEKANİZMASI
Angajman İniş Fleksiyon İnternal rotasyon Extansiyon External rotasyon Expulsiyon(atılış)
DİLATASYON DÖNEMİ
DOĞUM MEKANİZMASI
YAPILMASI GEREKENLER
Uterus kontraksiyonların sıklığı, düzeni ve şiddeti değerlendirilir
Vulva temizliğine dikkat edilir Travay sırasında annenin mesanesini
boşaltılması önerilir (Postpartum mesane atonisi)
Komplike olmayan vakalarda fetal kalp atımları 2 saat ara ile takip edilir
BELİRTİ-BULGULAR
Annede ıkıntılı ağrılar başlar Defekasyon yapma hissi vardır Perine bombeleşir Amnion kesesi yırtılır, dilatasyon artar. Bulantı, kusma görülebilir Anne gergin ve sinirlidir, Huzursuzdur.
YAPILMASI GEREKENLER
Lithotomi pozisyonuPelvis çıkımı 2 cm kadar artar Epizyotomi Başın aniden doğması engellenir
(Maternal,trauma, fetal MSS travması
EPİZYOTOMİ
DOĞUM EVRESİ
Baş doğduktan sonra önce bebeğin hava yolu temizlenir sonra doğumun geri kalanı tamamlanır
Omuzları doğurtmak için parmakları aksillaya sokup traksiyon uygulanmaz (Brakial pleksus)
Kordon klampe edilir
GÖBEK KLEMPLENMESİ
PLESENTA
Doğumdan sonra devam eden uterin kontraksiyonlar plasentanın ayrılmasını sağlar
Kanama olmadığı sürece plasenta ayrılana kadar müdahele edilmez
Ayrılmayı hızlandırmak ve postpartum kanama riskini azaltmak için anneye oksitosin uygulanabilir
PLESENTANIN AYRILMA BELİRTİLERİ Uterus batında yükselir Uterus daha yuvarlak şekil alır Sıklıkla vaginal kanama olur Uterus’un bir
tarafındasertlik hissedilmesi S.pubis üstünden bastırıldığında göbek
kordonunun içeri kaçmaması Umblikal kordonun aşağıya sarkmaya
başlaması
ÇOĞUL DOĞUMLAR
YENİDOĞAN BAKIMI
A (Appearance): Görünüm, renk P (Pulse): Nabız G (Grimace): Refleks yanıtlar A (Activity): Kas tonusu R (Respirations): Solunum1.VE 5.DK KONTROL EDİLİR.1.DK EN AZ 8P--- 5.DK 10P OLMALIDIR.
APGAR DEĞERLENDİRMESİ
ABORTUS
Gebeliğin ilk 20 hafta içerisinde sonlanmasıdır.
Kanama, pıhtı/ parça gelmesi (ilk trimester)
Karın alt kadranında kramp tarzında ağrı
ABORTUS
Missed abortus; Fetus üterus içerisinde ölmüştür. Ölü fetusun anne karnında dört haftadan daha fazla kalması anne için tehlike oluşturabilir.
Abortus insipisens; Durdurulamayan düşük anlamındadır. Serviks açılmış gebelik mahsulü serviksin ağzına kadar gelmiştir. Kanama ve ağrı vardır
ABORTUS
Abortus imminenes; Düşük tehdidi. Bebek üterusun içindedir ve serviks kapalıdır. Çok az vajinal kanama olabilir. Hafif ağrılıdır.
Abortus incompletus; Gebelik içeriğinin bir kısmı uterustan dışarı atılmış, bir kısmı uterusta kalmıştır. Ağrılıdır ve hastayı şoka sokabilecek kadar kanama meydana gelebilir.
Abortus completus; Gebelik içeriğinin tamamının dışarıya atılmasıdır. Ağrılıdır, uterus içerisinde parça kalmamış ise, kanama kendiliğinden bir müddet sonra durur.
KANAMALAR
Üterus içerisindeki bebeği ve plasentayı dışarı atmak için kasılır, kasılma tetani şeklindedir.
Hastanın şiddetli ağrısı vardır ve muayene için batına dokundurtmak istemez.
Ayrılma tam olarak gelişmiş ise CKS duyulmaz, kısmi ayrılmada duyulabilir.
Fetusun hipoksiye cevabı öncelikle taşikrdi daha sonra ölüme yakın biradikardi şeklinde olur.
EKTOPİK GEBELİK Abdominal ağrı Amonoreyi takiben düzensiz vajinal
kanama Abdominal duyarlılık (diğer akut batın
olgularından ayırt edilmelidir). Senkop. Hasta düşük yaptığını düşünür. İyi bir öykü ve Tahmini tanı?
ABLOSYO PLESENTA
Fetusun doğumu gerçekleşmeden plasentanın yerinden ayrılmasıdır.
PLESENTA PREVİA
Plasenta uterusdaki normal yerleşim yeri olan fundus yerine servikse yerleşmiştir
UTERUS RÜPTÜRÜ
Başlamış olan doğum eyleminin herhangi bir nedenden dolayı sonuçlanamaması ile oluşur.
Gerçekleşemeyen doğum ile birlikte uterus şiddetli kasılmaya devam eder ve sonunda rüptüre olabilir
Çok ağrılıdır. Rüptürden sonra hasta rahatlar, dakikalar içerisinde bebek ve anne kaybedilebilir.
PREEKLAMSİ
Dinlenmekle geçmeyen ödem 140/ 90mmHg üzerinde kan basıncı İdrarla protein kaybı (proteinüri)
EKLAMPSİ
Konvüzyonlar, hiperaktif refleksler, hareketliliğin artması, nabız ve solunumun düşmesi beyin ödemine bağlı gelişen serebral belirtilerdir
4.20ÜÇÜNCÜ TRİMESTER EKLAMPSİSİNE BAĞLI GELİŞEN
NÖBETLER
Genel Hasta Yönetimi Prensiplerini Uygulayın
Havayolu, solunum ve dolaşımla ilgili hayatı tehdit eden problemleri düzeltin
Gerekiyorsa orofarinks ve nazofarinksi aspire edin
Gerekiyorsa bir nazofaringeal airway yerleştirin (kafa
travmasında uygulamayın)Gerektiğinde geri-dönüşümsüz maske ile dakikada 10-15 lt oksijen
verin. Gerekirse solunumu balon maske ile destekleyin.
Hastayı engellemeye çalışmayın. Nöbeti seyrine
bırakın. Yaralanmayı önlemek için hastanın başının altına yastık, katlanmış battaniye
vs.yerleştirin
Kan şekerine bakın Glukoz <60 mg/dl veya klinik olarak hipoglisemi belirti ve bulgularının olması durumunda HİPOGLİSEMİ
PROTOKOLÜNE bakın
Hastayı sol yanına yatırıp transfer edin.
Nöbet devam ederse > 5 dakikada 4 gr (%20 solüsyon 20 ml) IV MAGNEZYUM SÜLFAT verin.
Düşük dozda serum fizyolojik infüzyonuna başlayın
Etkiye göre titre ederek yavaş IV puşe şeklinde maksimum 5mg olacak şekilde 0.25 mg/kg DİAZEPAM verin.(medikal danışman). Nöbet devam ederse 5 dakika içinde dozu tekrarlayın.
Nöbet devam ederse MAGNEZYUM SULFAT 2 gr puşe şeklinde dozu tekrarlayın.
Gerektiğinde tekrar değerlendirin
KKM
KKM
Ardından 2 gr/saat IV infusyon şelinde MAGNEZYUM SULFAT devam edin KKM
KKM
HER
AŞAMADA
NAKİL
ATT
AABT
Kordon sarkması
4.14
DOĞUM KOMPLİKASYONLARI
GÖBEK KORDONU SARKMASI
Anneye geri dönüşümlü maske ile 10-15 l/dk oksijen uygulaGerekiyorsa PBV ile solunumu destekle
Annenin kalçalarını yükseltiniz. Baş Gövde Aşağı Pozisyonda (dizler göğse dayalı ve eller dizlere kenetlenmiş olarak) veya Trendelenburg Pozisyonunda
Steril eldivenli bir el ile vajinadan yenidoğanın başını iterek göbek kordonunun sıkışmasını önle
Açıktaki kordon ılık nemli bir gazlı bez veya pedlerle kapatılır
Kordondaki nabız atışları monitorize edilir. Nabız alınıyorsa canlı bir yeni doğana işaret eder.
Anneden kasılmalar (kontraksiyonlar) sırasında sık nefes alması ve ıkınmaması istenir
Hiçbir durumda kordonu geri itmeyiniz. Zaman varsa SF ile IV veya infüzyon pompasıyla damar yolunu açık
tut
Hızlı nakil gerçekleştirilir. Hastayı kabul edecek hastaneye mümkün olduğu kadar
çabuk haber verilir
DOĞUM
HER
AŞAMADA
NAKİL
ATT
AABT
DİĞER GEBELİKLER
Makat---Extremite Gelişler C-A-B değerlendirilip
kontrol altına alınır. Annenin bacakları
kapatırılıp ıkınmaması istenir.trendelenburg pozisyonu verilir.
Yeni doğana sert (çekme)hareketler yapılmaz
-----Yenidoğan resüstasyonuna hazırlıklı olunmalıdır.
KAYNAKLAR
www.tip.Hacettepe.edu.tr Willams obstetrik el kitabı Akademik.odu.edu.tr www.hasanyurtseven.com