ontwikkelingen en regels op het gebied van duurzaam terreinbeheer corné kempenaar...
TRANSCRIPT
Ontwikkelingen en regels op het gebied van Duurzaam Terreinbeheer
Corné Kempenaar
Licentieverlenging/seminar Hardenberg, 13 jan. 2011
Inhoud presentatie (ca 1 uur)
Probleemstelling DOB in het kort Wet en regelgeving
Certificering DOB in de praktijk Innovaties
Verbruik GBM en enkele biociden in niet-landbouw 2008 (schatting 2008, 245 ton a.s. per jaar, per sector)
Openb. verhardingen bi. b.k.
Groen gemeenten bi. b.k.
Bedrijventerreinen bi. b.k.
Industrie- en haventerreinen
Sportterreinen (incl. golf)
Recreatieterreinen
Spoorwegen
Wegen bu. b.k.
Defensieterreinen
Wateren + oeverstroken
Bos- en natuur
Volkstuinen
Erven woningen
Verbruik GBM en enkele biociden in niet-landbouw 2008 (schatting 2008, 245 ton a.s. per jaar, per type middel)
Herbiciden
Anti-Mos middelen
Anti-Alg middelen
Fungiciden
Insecticiden
Mollusciden
Ruim de helft
hiervan is
glyfosaat
Zuivering-installatie (RWZI/AWZI)
.
.
.
...
...
.
.
.
Knelpunt: vooral verhardingen geven emissie
Emissie draagt bij aan normoverschrijding Chemische onkruidbestrijding op
verhardingen is een belangrijk knelpunt bij de drinkwaterproductie uit oppervlaktewater in Nederland Afspoeling van verhardingen De norm ligt op 0,1 microgram per liter Glyfosaat en MCPA: normoverschrijdingen
Ecologische risico’s van deze middelen op verhardingen spelen geen rol bij toelating
Innamepuntenoppervlaktewater voor drinkwater-productie
Keizersveer
Eijsden
Inzoemen op twee punten
Glyfosaat, jaargem. concentratie in Maas (bron: Riwa Maas)
Norm
Keizersveer
0.00
0.05
0.10
0.15
0.20
0.25
1996
1997
1998
1999
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
Jaar
Gly
fosa
at (µ
/l)
Keizersveer
Norm
2009: 6/18 > 0,1
2010: 1/7 > 0,1
Glyfosaat, jaargem. concentratie in de Maas
0.00
0.05
0.10
0.15
0.20
0.25
1996
1997
1998
1999
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
Jaar
Gly
fosa
at (µ
/l)
Ei jsden
Keizersveer
Norm
AMPA, jaargem. concentratie in de Maas
0.00
0.50
1.00
1.50
2.00
2.50
1996
1997
1998
1999
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
Jaar
AM
PA (µ
/l)
Ei jsden
Keizersveer
Monitoring rivierwater RIWA Maas
Maas en zijrivieren Metingen en
modelstudies Nederland draagt ca.
50% bij aan de glyfosaat-belasting van de Maas
JekerGeul
Geleen-beek
Roer
Neerbeek
Niers
Dieze
Eijsden
Keizersveer
Kortom; Er moe(s)t iets veranderen om problemen bij drinkwaterproductie uit oppervlaktewater te voorkomen -> wet en regelgeving nationaal
-> stroomopwaarts / EU
Invoering DOB en middelverbruik
Brabant, Zeeland en Utrecht
Voorlichting & Advisering Registratie
middelverbruikvia DOB registratie module
Glyfosaat: 50% reductie MCPA: 75% reductie
DOB methode in het kort Afgewogen keuze’s maken m.b.t.
Balans streefbeelden, methoden, effectiviteit, milieu-effecten en kosten
Door bestuurders, beheerders en uitvoerders
Geïntegreerde aanpak ‘Eén methode aanpak’ niet meer van
deze tijd Maatwerk niet per se chemisch
bestrijden Professionele en transparante
organisatie Planning, registratie, certificering
Hulpmiddelen van het DOB systeem Richtlijnen voor
terreineigenaar/gemeente Shortlist 0 en 1
Richtlijnen voor aannemer/uitvoerder Shortlist 2
Tips Preventie, organisatie en omgaan met
onkruidstreefbeelden Hulpmiddelen
Handboek, Weerfax, registratiemodule Website (www.dob-verhardingen.nl)
Inzoemen op enkele DOB richtlijnen
DOB-richtlijn: Verhardingen langs water
Geen inzet van bestrijdingsmiddelen Op verhardingen die op minder
dan1 m afstand van oppervlaktewater liggen (langs grachten, kanalen ed.)
Op verharde dijklichamen die schuin aflopen naar rijkswater
Gebruik niet-chemische methoden of onkruidbestrijker
DOB-richtlijn: Neerslag
Gebruik geen herbiciden als er binnen 24 uur >1 mm neerslag wordt voorspeld en de kans op neerslag meer dan 40% is
Raadpleeg een erkendeweervoorspelling (bv DOB-weerfax of DOB online)
Criteria machinespecifiek
Uitzonderingen Neerslag-criterium
Verbeterde selectieve toedienings-technieken Gebruik geen herbiciden als er
binnen 15 uur neerslag wordt voorspeld
Onkruidbestrijkers Gebruik geen herbiciden als er
binnen 6 uur neerslag wordt voorspeld
DOB-richtlijn: Herbiciden
Toepassing bestrijdingsmiddelen volgens shortlist 2
Streef naar zo min mogelijk middel verbruik Glyfosaat
Bovengrens: 720 g a.s./ha half-open verharding/jaar(= 2 l Roundup Evolution)
Per ronde niet meer dan 360 g a.s. MCPA
Alleen pleksgewijs bij specifieke probleemonkruiden Bovengrens: 50 g a.i./ha half-open verharding/jaar Streef naar max. 1 ronde per 2 jaar
Waar moet u aan voldoen (NL wetgeving) ?!
Gewasbeschermingsmiddelen & Biociden wet Gekwalificeerd, kundig personeel Werken volgens label
• DOB bij verhardingen
Gewasbeschermingsplan moet aanwezig zijn Registratie van middelverbruik Regels voor apparatuur (machinerichtlijn)
Waar moet u aan voldoen (EU wetten/kaders) ?! Regels voor ‘op de markt brengen van PPP’
Vooral toelating, wet vanaf zomer 2011 EU richtlijn ‘duurzaam gebruik PPP’
IPM, actieplannen Minimaliseer of nulgebruik in openbare ruimten Keuring apparatuur en eisen personeel
EU ‘Machinerichtlijn’ Eisen m.b.t. arbeid- en milieuveiligheid
EU ‘kaderrichtlijn water’ Doelen voor 2015 en 2030: kwaliteit en kwantiteit,
beschermde gebieden en prioritaire stoffen
De essentie van de nieuwe regelgeving
Verplichting tot planmatig werken en registreren gewasbeschermingsplan
Meer preventie en geïntegreerd werken (IPM) Verbodgebieden bestrijdingsmiddelen
verhardingen Daarbuiten niet chemische methoden
of verplichte toepassing emissie-beperkende maatregelen volgens DOB-richtlijnen
Certificering bij professioneel gebruik middelen op verhardingen doet intrede
Barometer Duurzaam Terreinbeheer
Terreineigenaar (gemeenten/grote bedrijven) Goud: duurzaam beheer (openbare) ruimte Zilver: geen gebruik bestrijdingsmiddelen in
openbaar groen, sportvelden en op verhardingen (paar uitzonderingen)
Brons: onkruidbestrijding verhardingen volgens DOB richtlijnen
Toepassers glyfosaat (aannemer/hoveniers) Certificaat ‘Toepassing Glyfosaat’
Barometer DT - glyfosaat op verhardingen Verplichte certificering gebruik ‘glyfosaat
op verhardingen’ is ingetrokken per november 2010
CTGB bestudeert of andere regelgeving uit België of Duitsland perspectief biedt (=vergunningstelel)
23 bedrijven zijn BDT ‘glyfosaat’ gecertificeerd via KiWa, SGS, NAK Agro/Cicero
Barometer Duurzaam Terreinbeheer - Brons
DOB verhardingen voor beheerder Shortlist 1
Uitvoerder houdt zich aan DOB Shortlist 2
Barometer Duurzaam Terreinbeheer - Zilver Geen gebruik bestrijdingsmiddelen
voor onkruid-, plaag en ziektebestrijding Openbaar groen Sportvelden Verhardingen
Paar uitzonderingen Reuzenberenklauw/kweek/
japanse duizendknoop/ridderzuring Eikenprocessierups Enkele uitheemse boomsoorten
Barometer Duurzaam Terreinbeheer - Goud Functies groene en verharde
terreinen duurzaam in stand houden Belangrijkste thema’s
onkruid-, plaag en ziektebestrijding in groen onkruidbestrijding op verhardingen bemesting in groen verwerking groen- en zwerfafval hondenpoepbeleid gladheidsbestrijding natuurplan inkoop planten en materialen brandstoffen en smeermiddelen
Barometer DT – glyfosaat op verhardingen Belangrijkste controlepunten
certificaat Oppervlak te beheren verhardingen
(opdrachtgever) Plattegronden (>1 ha) met spuitvrije zones
(opdrachtgever) Hoeveelheid middelgebruik!! Toetsing aan DOB gebruiksnorm Toepassing neerslag-criterium Bewijs van vakbekwaamheid uitvoerder
DTB Registratiemodule via internet
Registratie per werkeenheid Verhardingen, groen
en sportvelden Gemakkelijk en snel Overzichten (certificering) Toegangscodes via e-mail www.dob-verhardingen.nl
Barometer: niet-chemische technieken Borstelen, Branden, Heet water en Hete Lucht
Niet meer dan 4 keer inzetten per seizoen Milieueffecten emissies door energieverbruik Pas combinaties van methoden toe Gaat selectie van minder gevoelige onkruiden
tegen Quick-scan milieueffecten
Milieueffecten niet-chemische technieken Voorbeeld Brabantse gemeente Streefbeeld ‘B’ 90% machinaal/10% handmatig Werkpakketten
Borstelen 2x (‘huidig beheer’)• Te beperkt voor handhaven B-kwaliteit
Branden 4x Heet water-WAVE ⋲3x DOB chemisch 2x
Barometer: niet-chemische technieken
weegfactor
Abiotische uitputting 1
Broeikaseffect 1
Ozonlaag aantasting 1
Smogvorming 1
Ecotoxiciteit water 1
Ecotoxiciteit terrestrisch 1
Humane toxiciteit 1
Verzuring 1
Aquatische vermesting 1
Terrestrische vermesting 1
Grafiek 2: Score per methode (genormaliseerd, gewogen)
0.0E+00
5.0E-08
1.0E-07
1.5E-07
2.0E-07
2.5E-07
3.0E-07
3.5E-07
M-Borstelen
M-Branden
M-Heet water
M-Chemisch
H-Bosmaaier
H-Branden
H-Heet water
H-Chemisch (spuitlans)
Invoerscherm
Toon werkbalken
Grafiek 1
Innovaties op gebied Duurzaam terreinbeheer
Werkgroep op een proeflocatie (Barendrecht, juni 2008)
KRW innovatieproject Duurzaam TerreinbeheerOnderwerpen:
Onkruidwerende en regenwaterzuiverende verhardingen
Innovatieve onkruidbestrijding verhardingen (UV-licht)
Optimalisatie onkruidbeheersing verhardingen Sensorgestuurde gewasbescherming sportvelden Sensorgestuurde bemesting sportvelden Innovatief processchema voor terreinbeheer Kennisverspreiding
Enkele voorbeelden van inrichtingen
Onkruidbestrijding met speciale lampen
Slim combineren vegen en bestrijden
Pilots in Deventer, Amersfoort, Oss, Rotterdam en Zwijndrecht
Proef Deventer 2009, i.s.m. Peter van Welsem
Thomas á Kempisstraat
Monitoring en beeldanalyse met ImagJ
Effect veegbeheer op onkruidgroei
Vier proefstraten in Deventer
0
1
2
3
4
5
6
7
8
18 23 28 33 38 43
Weeknummer
% o
nkr
uid
bez
etti
ng
2x
4x8x
12x
Sensorgestuurde gewasbescherming
Verticuteren tegen onkruid
Sensorgestuurde bemesting sportvelden
Sensorgestuurde bijbemesting stikstof Injectie van meststoffen
GEO-Dataservice voor planning en beheer
Screendumb van de Data service
DOB kaart maken met GEO database
Communicatie over KRW-DTB
www.dob-verhardingen.nl DOB-Nieuwsbrief www.crow.nl/dtb Projectfolder
Bedankt voor uw aandacht
Contact: [email protected] 480 498
Meer informatie: www.dob-verhardingen.nlwww.smk.nl www.crow.nl/dtb