1923 PAMITNIK

Dziesiciolecia Zaoenia

Parafji Matki Boskiej W spomoenia

Wiernych w

DETROIT, MICHIGAN

l Rok Paski 1923-1933 1

1933

JEGO WITOBLIWO OJCIEC WI.TY

PAPIEZ PIUS XI.

(

Najprzewielebniejszy

KS. BISKUP MICHA ]. GALLACHER

Biskup Djecezji Detroickie j

N aj_orzewieiebniejszy

KS. BISKUP . JOZEF K. PLAGENS

Bis~up-Sufragan Djecezji Detroickiej

WIEL. KS. PAWE SONSALLA Organizator i Pierws.:y Proboszcz

Parafii Matki Boskiej Wspomoenia Wiernych

od dnia 18-go wrze5nia , 1923 r., do 5-go wrze5nia, 1925 r.

..

WIEL. KS. WINCENTY BALCER Drugi Proboszcz

Parafii Matki Boskiej W s pomoen ia Wiernych

od 5-go marca, 1925 r., do l-go czerwca, 1928 r.

BOGOSAW MATKO!

Matko Marjo Wspomoenia Wiernych

My Ci, patronk dla siebie obrali;

Gdy myl powstaa od cór , synów dzielnych

Gdy t placówk now zakadali.

Dzisiaj w tych trudnych czasach prosim Ciebie

Matko pomocy! wspieraj dzieci z nieba :

Wypraszaj dary nam w ziemskiej potrzebie,

Niechaj nikomu z nas nie braknie chleba.

Bogosaw twojej gromadce z pasterzem

W tern dziesileciu dzi jak Ci obraa

Swoj patronk - bd dla niej puklerzem: . Niech czyny nasze wieczy silna wiara.

Bogosaw domy i nasze rodziny

l dziatki mae , modzie , córy, syny :

Spraw aby rosy dla Boga, Ojczyzny -

W nich przyszo bya - dobra podwaliny .

M . M ajcherek.

/

;<)!.

WIEL. KS. PIOTR P. WALKOWIAK O becny Proboszcz

Parafii Matki Boskiej Wspomoenia Wiernych

Naznaczony P,-oboszczem l-go czerwca, 1928 r.

Do Parafjan Kochani i Zacni Parafjanie!

Obchodzimy w tym Roku Paskim 1933, Dziesiciolec ie istnienia tej Parafji.

Ile 1to ju pracy, kosztów i trudów ponielicie w tym tak krótkim czasie na zaoenie , rozbudowanie i utrzymanie naszej parafji.

Z moralnych skutków osignitych i z .tego dorobku materjalnego,

widocznem jest, e Pan Bóg nam bogosawi i dopomaga. Nie wspo~

minajc ju o :tych dobrodziejstwach duchowych, z jakich Wycie sa ~

mi korzystali w tej parafji, a szczególnie Wasze mode pokolenie, któ~

re zachowao wit wiar, mowe ojczyst i swoje polskie zwyczaje

- coby niemoliwem byo bez Polskiej Katolickiej Szkoy i Kocioa.

Przeto dzisiaj , w t dziesit rocznic, zanomy pokorne, dzik~

czynne mody do Pana Zastpów za te dobrodziejstwa nam udziela~ ne - i promy Go serdecznie o t pomoc i aski na przyszo. Oby ten Bóg Dobrotliwy natchn dzieci Wasze tym samym duchem o~

fiarnoci, powicenia i poczucia obowizków w utrzymaniu, wspie~ raniu i miowaniu tej parafji, jakim wycie si dotychczas odznaczali

przy jej organizowaniu, budowaniu i prowadzeniu.

Wprawdzie czasy s najtrudniejsze, jakie kiedykolwiek byy, lecz

przy Boskiej pomocy ta trudno dc>. si z czasem pokona, byle tylko nadal trway dobre chci i ufno w pomoc Bo. - "Kiedy Pan raczy

wspiera Swemi siy , wybranym Swoim da odpoczynek miy."

Bóg niech Wam zapaci za wszystko dobre, cocie uczynili dla tej parafji przez wszystkie lata za moich Poprzedników Duchownych,

jakote i za mego proboszczowania w tych krytycznych czasach.

KS. PIOTR P . W ALKOWIAK, Proboszcz

/

WIEL. KS. PAWE C. ZELAFF Pierw•szy Stay Wikary

Parafii Matki Boskiej Wspomoenia Wiernych.

Wielebny Ks . .E. Krawczyk

Serce fezusa Bd Królem! Serce Jezusa bd Królem na ziemi Rozcignij wadz nad dziemi swoimi :

Krwi Przenajwitsz Swoj odkupione.

Króluj o Jezu! nad kadym narodem,

Niech wszystk ~ ie pastwa, rasy Ci uznaj,

Bd pozdrownikiem rzesz ludzkich, bd wodzem,

Niech wszyscy wadzy T woj ej si poddaj.

Niechaj Królestwo ni,eograniczone

T woje - jak wielka ziem i, mnogie ludy :. Niechaj Najwitsze Serce uwidb'ione

Bdzie od wszystkich, jako jednej trzody.

Pocignij serca do Siebie tej ziem!;

Zgromad w pastewn Kocioa obor

Daj si im pozna - i panuj nad niemi

Lekarzu ludzkich dusz, ulecz wiat chory. Spenij proroctwo Twej przepowiedni

jednej owczarni- jednego pasterza, Przyspiesz o Chryste zjednoczenia te dni

Prawdziwej wiary - tej tarczy zbawienia.

M . Majcherek

/

KOCIOt I SZKOA

Zarys Historyczny Parafji Matki Boskiej W spomoeni a W iernych Przy matce skupia si yc i e rodzinne, a przy

JeJ erc u i poci jej bacz nem ok iem r' ozw ij a j s i

wszystkie zacne zalety d ziatek. Tak równie oko­o Matki Kocio l a sk upi a s i . a nawet rodzi si

szlachetne yc i e spo eczne; poci ] ej bacznem o­kiem rozwija s i yc i e id ea ln e - c hr zec ij a 11ski e.

'vV n asz z i osab i on n atu r · w szczepia Koc i ó

silne i id ea lne czy nniki yc i owe . bez kt órych y­

cie karowac i eje, s taj e s i czczem Ku ltura praw­dziwa, szlachetne i bujne yzn tw ór'czoci ycie

budzi s i na onie Kocioa.

Polacy dawno poz na li te n wpyw w iary na ycie i sta ra li s i zawsze y w cieniu murów Ko­c ioa .

Tak te powsta a parafia :tviatk i Boskiej Wspomoen i a W ier·nych. Gdy w dzi elni cy ob­jtej obec n paraf i os i ed l ia i dostateczna li­czba naszych rodaków, na tychmiast poczy niono starania o za oe ni e tej p lacÓ>I ki w iar y .

Trudnoc i byy li czne, lecz wytrwa o oby­wateli dz ielny ch i pow i ce;1ia penyc h przynio­sa sku tek poda n y. Dnia 18-go wrzen i a 1923 r oku Jego Ekscelencja Ks. Bi,kL; p Mic h a J. Gal­lagber da zezwolenie na otwarcie nowej parafii pod wezwaniem Matki Boskiej \ N'spomoenia

vViernych i mianowa pierw szy n1 Wie i. K s. Paw a Sonsa ll . kt óry proboszczem parafj i $w. Micha a

M ich.

p roboszczem przed te m by

w Ka la mazoo,

Pierwszy Komitet Para fia lny sk ad a s i z n astpu j cyc h: Franciszek Bieliclei Sr., A leksa nd er Kujaw sk i, J a n Kozacki, J an BDdzy na, Stan islaw Sza adz i!l s ki , Wad ys aw Kose le

Ks. P. Sonsa lla wz i s i naty chmiast do pra­cy. Ju w nastp n ni edz i el odpraw i M sz wi­

t w ma y m domku pn . 12647 McDouga ll. W na ­s tpnym tygodniu Ks Pr'oboszcz pisa Polaków. mies z kajcych w tej dzi elnicy w liczbie 130 ro­dzin. Te rodz iny c h tnie pomogy gr oszem. by jak najprdzej powstaa szkota . Wkrótce zakupio­no dom - obecny Klasztor S ió s tr Nauczycielek. U góry mi eszka Ks. Probosz.:z, a na dole urz­

d o no Kap li c , w któr'ej n aboestwa odprawia­ne by - y przez kilka n astp n ych m i es i cy.

Skromn y to by pocztek. lecz jak z ma ego

ziarnka gorczycy wyrasta du e drzewo. tak t e

wkrótce z tej ma e j placów ki powsta a obec na b udow la.

N ie za dowolnili si parafianie t ma kap-

PLEBANJ A I OGROD

liczk lecz m y l e li o okazal szy m budynku. Dnia 22-go li s topada tego sa mego rol.:u zakupiono 22 lo t y na Roen i Roth we ll Subdywizji za s um

$44,920.00 i na tern miejscu mi a pows ta budyne k , mi eszcz:)cy w sobie koció. p l e b a ni i szko .

Kon t rakt na budow by zaw2.rty z p. Stan i s a­

wem R óyc kim . W p i c i u mies i cac h te n nowy g ma ch parafja ln y by uk o czo ~y .

Nieszczc i e ni es t ety spo tk<l.to !Jierwszego pro­boszcza. Choroba r z uci a go na oe szpita lne . gdz ie pr zeby 3 mi esice. W jego n i eobecnoc i o­bowi:Jzki du zpasters ki e i ad mini st racyjne s pe ­

nia Ks. Ksawery Ros ió ski. P0 powrocie Ks. Pro­boszcza So nsa ll i ze szpita la . Ks. Bisk up J ózef C. P lage ns w asycie licznego d ucbowie ó stwa po w i ­

c i nowy .gmach d ni a 20-go maja 1924 rok u. W kaza niu swe m J ego Ekscekn cj'! Ks . Bi skup za­c h ca lu d do tr zy mania s i w iat·y i t radycy j swych o]row . Tak w siedm iu mi es i cac h po o tworzeni u, dz i k i of i ar no c i pa raf jan i s ta rani u Ks. P robosz­cza par·afja ju mo g a okaza d owód swego przy ­wizan i a do kocioa , do wiar y i do j zy ka pol­sk iego.

Z powod u szybk iego rozwoju mi asta D etro it, i ogromnego n ap yw u ludzi rea ln o bya kosz­towna. Dla t ego te zaku p ziem i, budo~va i dom

Sióstr Na uczyci'elek kosztowaJ·y o ko o 145 ty­s i cy dola r ów.

Aby zap ac i procent od tej sumy, zwycza j­ne ofi a ry parafja n nie wystar'.::za ~ · · T o ,-oz umi c­j c parafi a ni e u r z dz a li pikniki · zaba wy. by tak zebran ym g roszem Ks . P robuszczl.''.Vi pr zy j z po­m oc .

J eszcze s i na te m ni e sk01 \r: zy a praca koo paratJI. C h oc i a by ju ob~zelny koc i ó , t r zeba b y o ro zpocz n auk w szkole. Z powodu liczn ie powsta j cyc h nowych par afj i po lsk ich Zakoa S iós tr Felicjanek ni e móg do 5 tarczy nowej pa­raf ji S ióstr Na uczyci elek. Ks. Proboszcz jed nak sa m rozpo cz n auk w szkole i du pomocy vvy­n a j tr zy nau czycielk i i na uczyciela. któr'y zant­zem s p e ni a obow iz ek or gail isty - p. S. R y ko

D o szko y uczszcza o o ko o 200 dzieci._ W drugim roku, 1925, po o twarciu, Zakon

S ióst r F eli cjanek m óg ju do s tarczy pot r zeb n

li cz b Siós tr Na uczycielek i skoro s: one za j y

sz kol , li czba par·a fjan szy bko zacz a wuasta

i cora z wice j dzieci zap i sywa~<o do szko y pa­rafialn ej.

VI/ mi ejsce strud zo nega iu p t ·ac orga ni za­cyjna Ks. P roboszcza Sonsa lli. dnia S-go ma rca 1925 rok u, Ks. Bi sk up n az n aczy proboszczem mo-

DOM SIOSTR

dego i energi cz nego k a p a n a ·- \ Vie l. Ks. Wince n­tego Balcer·a. Z powodu wielkie j li czby dzieci za­brako mi ejsca dla nich w szkole, w i c nowy pro­boszcz postanowi przen i e s·Ne mi eszka nie do inn ego domu. I woln e mieszkanie n ie d os t a rc zy o

dostatecznego mi ejsca d la dz ieci sz koln ych. To te podczas roku szkoln ego 1925 - 26 dzi ec i uczy­y s i w koc i e l e. W i c na zeb ra niu parafjaln !=! m uchwalono dwie r zeczy - dobudowa jeszcze trzecie pitro, sk ada j ce s i .?: czter ech klas i wy­bu d owa na os ta tni ej pa rceli os0b n , lecz jeszcze tymczasow p l eba ni . Dn ia 26-go czer wca ,roz­

. litOczto bud ow, by d oko czy i :;, jeszcze przed rozpoczc i e m nauk w e wr zeni u.

Budowa ta pow i kszy a tl ug pa rafialn y o 35 tys i cy do la rów. C h cc par'afji oszcz d z i pieni­

dzy Ks. Proboszcz zwo a o pe c j; : tn e posiedze ni e parafia ln e, na którem uchwalo no na oy na k a­

elego parafjan in a t a k s w sumi e $5.00, p a tn co mie s i c na przecig jedn ego r oku. Wielu para­fja n wyp acio s um , na kt ó r s i zobowiza li .

Po wybudowan iu trzeciego pit r a, w g mach u sz koln ym znaj d owao s i 8 sal szkolnyc h dla dzi e­ci, dwa ofisy dla Sióstr Nauczycielek i ce ntraln e ogr zewani e bud ynku. A e ze stro ny zauka. z ie­mia parafialn a nie b y a ogrodzo :1a, Ks. Proboszcz

z pom oc c h tny c h pa rafja n pcb ud owa pot i pooy chodniki ce mentowe. Tak powol i rozbu­d owa a s i pa rafia. mim o stos un kowo ma e j licz­by parafian . P r zysze d rok 1928 i pa r af i mi a zo­s tawi drug i dzieln y i gorliwy proboszcz. Dnia l-go cze rw ca, K s. Balcer zosta mia nowa ny pro­boszczem inn ej parafii - w. \iVawrzyl'1ca. W tym kró tkim czas ie Ks. Ba lcer ba rd zo duo zdz ia­a duchowo i ma te ria lnie dla parafji. Gorliwie i

s umie nnie p e ni obow i zek swój d uszpasterza, pr o­wa d zc swyc h pa rafja n do Boga; duo czasu po­w i c i wyksztacen i o m dzieci w duchu i w ierze katolickiej. Zdo ln oc i je•go jako gospodarza uwi­d ocz nia y s i przez to, e mimo w ielkiego dugu i m a e j liczby parafjan z d o a nie ty lko procent sp aci lecz nawet pew n cz dugu parafia lne­go.

Dnia l-go czerwca Najprzewielebn iejszy Ks. Bi skup Gallagber nazn aczy na proboszcza K s. Pio­t ra P. Walkowiaka, teraniejszego duszpas terza. Wkrótce s i okazao, e gmach szkolny jeszcze by za m a y. Wybudowano w i c za $4,692.00 tym­czasow szkó k . dajc pomieszczenie dla ! GO d ziec i. Potrzebny by równie odpowiedni dzwon kocie ln y, wic o - f i arnoci parafjan za kupiono dzwon wa cy 800 funtów za $876.13 i wyb udowa-

KOMITET PARAFJALNY NA ROK 1933

Stoj: Sych Pawe, Kozacki Jan, Rajniak Adam, Kendrek Piotr, Zaucki ~ljasz, Rzegoc­ki Franciszek, Gsior Jakób, liwiski Józef. Siedz: Paszkowski Jan, S migrocki Zyg­

m unt, Lutomierski Feliks, Warzybok Henryk, Jaworski Jan, Nieznaski Sebastjan

no d la niego odpowiedni dzwonnic . Z pomoc pat·afja n odmalowano wntrze kocioa i dom Sióstr' i zakupiono drobne potrzebne rzeczy do szko y i kocioa.

z pomoc obecnemu proboszczowi w pracy duszpasterskiej Ks. B iskup przeznaczy Ks . Paw a

C Ze laffa. J est on pierwszym w ikarym w para­fji , a ona. jest p i erwsz parafi ,, w której pr·acuje od p r zy j cia w icet't kapat'tskich. Czyta w kon­fes jona le. czy z ambony, czy w szkole. czy w kan­celari i parafialnej , pracowity i gorliwy ten kapan ,

ochotni e pomaga Ks. P roboszczowi w ptacy pa­rafialnej.

W szko le Matki Boskiej Wspomoenia Wier­nych ucz pracowite, pene powice ni a Siostry Fel icjank i. pionierki pol s koci w szkoac h para­fia lnych w Ameryce. Obecn Przeoon. ju szó­sty r·ok z r zdu jest Wiei. Sio• tra M. Alberyka , która w swej pt·acy zawsze c h tnie w s pópracuje

z proboszczem. Pom im o, e klasy s przepe ni o­

ne dziemi. jednak nigdy nie narzekaa, a l; zaw­sze gotow jest do wikszego pa w i cen i a dla na­szych d ziat ek. Wszystkie Siostt·y. przeznaczone do pracy przy naszej parafii zawsze wykonywa y swój

obow i zek ku wiksze j chwale Boej i ogólnemu zadowo le niu parafian. Z pocztku przybyy tyl­ko cztery Siostry, z powodu wielkiej potrzeby Sióstr Nauczycielek do li cznych nowopowsta­yc h paraf ij. Dzisiaj w par·af ji mamy 11 ióstr, a

w szko le mi ec i si 817 dzieci. Szczególni ej s ze dziki i wdz i czno nale s t Siostrom Felicj an­kom, które za m a e wynagrodzeni e z wielki em za­parciem s i i powic e niem p row <J dz nasz szko­. Pozatem Wiei. S iostry utrz y muj porzdek

pr"zy o t a r zac h. Wszystkim w ielkim uroczysto­c i o m kocielnym dodaj nabo et1s twa przez tak pikne ustrajanie o t a r zy.

Szkoa nasza, S-klasowa nauk elem_;. ntarnych, w ydaje dyplom y swoim wychowankom po uk ot1-czeniu ósm ego stop nia . Pod wzg l de m poziomu na uk szko a na sza nie jest na równi ze szko a mi

publicznemi, a le je wszystkie przewysza. Ten fakt potwi e rdzaj sami nauczyciele szkó publi­cznych. Ju to samo wystarczy o by, aby przeko­na rodziców o wyszoci naszych szkó . Rod zi­ce, któr·zy dba j o n auk swych dzia tek. pow inni o tem pamita, gdy dziecko ich dochodzi do zkoln ego wieku.

MINISTRANCI

Chrzec ij ai1scy r od zice jeszcze czego innego wymaga j od szko y , mianowicie, urobie nia cha­rakteru, wychowania re ligijnego , zna j omoc i j ­

zyka polskiego. Nie pomoe dziecku wyszkolenie umy s u. j ee li jego cha rakter i wychowan ie re li ­gi jne jest zaniedbane. Nauka, .:: lbo r aczej w y­szko lony um ys jest niebezpi ecz n broni w r ­

kt; dz iecka, j ee li jego s umienie i poczucie odpo­w i edz i a ln oci jes t zaniedbane. W szko le naszej elusza dziecka n ie jest zapomn ia na, lecz ost r o ni e

i sumi ennie ksz t a co n a jest w poznani u pra\\• Bos­kich i jego obow i zków wzg l dem Boga i bli n i e­

go. Co do izyka polskiego, dziecko uczy s i go pod ok iem k s i y polskich 1 s ió;: tr polskich, któ­rzy szczerze kocha j te n p i kny nasz jzyk.

P rzy parafii skupia j si na;:tpne Bractwa i Towa rzystwa : Bractwo Panien, Dzieci Marii. Ró­aóca w i t ego , w. A nny, B ractwo Otarza , Trze­ciego Zakonu, M a tek C hr zecijal'1~k i c h , Tow. Imie­nia J ez us, Sta r szy i Modszy Oddzia , M. B. Wspo­mo e ni a Wiernych, w. Pi otra Aposto a, K lu b Obywa t elski , S towarzyszen ie Alumnatu Szko y

Par·afja ln ej, Starszy i Modszy Chór Pa raJja lny pod dy 1 ·ekc j dzielnego i pracowitego o rganisty p. Edmunda Skrzy pczaka. Parafjanie sk adaj s1

z ubogiej klasy - ludzi c i ko prac uj cyc h we fa-

brykac h oraz k ilku kupców na dorobku. Gdy si jed nak rozchodzi o prac, of i a rn o d la dobra parafji, zawsze s ochotn i, nawet z wie lkiem po­sw l cen i em . Parafia Matki Boskiej W s pomo e­

nia Wi ernych zawdz i cza swój rozwój, na pierw­szem m iejscu Bogosawiei1stwn Boga i op iece naszej Pat ronki, Matki Naj w 1 t sze j , a n astp ni e

pracy uczc iwej i pow i ce niu , ju n ie d z i es i~ ek.

a le se tek parafian, których o becn ie j es t zap isa­nych 600, ich wszystkich w pamitnikt: 1 tr ud no jest wp rost wymiemc. Z w i e lk pomoc, przyszy pa­rafii nasze liczne Bractwa i T owa r?,ystwa, bez k tór"ych para f j a by bardzo ucierpiaa.

Pod naciskiem takiej pracy i ofiarnoci ze st rony parafian. Parafia Matki Boskiej Wspomo­e nia Wiernych mu si i na; ) r z - d. chocia czekaj

na ni w ielkie trudnoci , lecz z pomoc Bo damy sobi e r ·a d , tak, i w kilku na stp nych latach -da j Boe - s tanie $w i ty ni a Pai1ska, wiksza

sz ko a, sala parafi a lna, p lebania. i dom Sióstr. Pomocnika mi w pa rafi i byli n as t p uj ~cy Ks i ­

a: Ks. Stanisaw Grabowski, Ks. S. Jan icki, Ks. W. K r zyos i ak . a przez ostatnie dwa lata co nie­dz i el w parafii pomaga Ks Eclw8rd Krawczyk.

BAZYLIKA W. PIOTRA Obecni e obchodz: my nadzwyczajny Rok Jubil euszowy, który s i zacz dnia 2-go

kwi etn ia, 1933 roku , a skoóczy s i z tym samym dniem 1934 roku. Ogoszony on jes t przez obecnie panuj cego nam Pap i ea, O j ca w. Piusa XI, jako rocznica mi erci na­szego Zbawiciela, gd y wanie up ywa 19 ·w:eków od czasu ki edy d oko n ao s i odku­pi eni e rodzaju lu dzk iego przez mi e r Chrystusa Pana na kr zy u. Do R zymu w ty m roku nap ywa j t ys ic e pielg rzymów z ca ego ·w i ata kato licki ego . ·wielu z nas pragn ­

ob y by tam tak e, lecz z powodu swych o b ow i z ków , po w i k sze j czci z braku r o d ­

ków po te m u n i e mo e tego uc zy ni . W kr ó tko c i c h o przed s ta 1\·i my j ak:e tru dnoci i il e pracy k osz t owa o to , nim pows t a a ta najwik sz a w itynia na \\ · i ec i e t. j. Bazylika w:tego Piotra vv R zymi e.

D zieje Bazyliki $w i tynia ta s toi na miej scu dawnego k oc i o a $w. P iot ra w R zy mie, gdz ie w. Apo­

s t o po ni ós mi e r m cze s k za czasów cesarza r zymsk iego, naj wik su go prze l adow­

cy c hr z e c ij an Nerona, roku 67 po Chrystus ie. Zbudowano j na wzór starych bazyli k rzy mskich. W r ed nich w iekach zew n tr z ni e przed s taw i a a s : imp o nuj co . Cztery sze­reg i w s paniayc h kolumn (w r zdz i e po 25) d zieli y bazy lik na pi obszernych naw, b yszczcyc h od z ota i marmurów. $reclnia nawa m oga w ob: e p o mi ec i o k o o 10 t y­s i cy lud zi w i c wntrze starej bazy liki b y o ogromne, do tego prze li c z n e . Fa s acl da­wnej bazy li z d o biy cudn e m ozajki. W rodku pr zec i c i a wz n os i s i w krypcie, t . j. w podziemnej kaplicy g robow:ec w. Piotra, a nad nim g ów n y o tar z pod kosztownym bal­dach:mem, s p oc zywajcym na czterech przepysznych kolumn ach . Vv p ó k o l e absidy. za wi elki m o tar ze m , s t a tron biskupi. Sk lep ienie ch óru byo tak e pokryte wspania emi mozajkami. Na z otem tle un o s i s i Chrys tu na niebi eskim t ronie, mid zy P:otrem i Pa · vv em. u stóp J ego t oczy y s i stada baranów. dc yc h z dwóch miast : z Bet lejem i J erozolim y, któ re by y obrazem p oga s twa i yclows twa. Ca a bazylika bya wew n tr z-

nie bogato i z przepychem ozdobiona, gdy tak panu j cy monarchow :e, jak i papiee, c i ga li s i w jej zdob: eniu. Drogiemi b y y wspomnieni a, w i ce i z t w it y ni i jej pamitkami. W szystk:e wa ni e j sze wypadki z yc ia koc:oa, zdarzenia historyczne, mia y w ni ej swe pamitkowe tablice lub pomniki . T u o db ywa y s i koronacje papiey, w i ce n :a biskupów, tu gro mad z i y s i milj o ny p :elg rzymów ze w szech s tron w iata, aby u zys ka b ogos a wie two nami e tnika Chrys tu sowego. Tys i c dwiecie os i e md z i esit

la t p r ze trwaa ta w it y ni a i u s tpia m,(ejsce nowej wikszej i wspanial szej. Kiedy bo­w iem za pap i ea Mikoaja V (1447) s tara bazylika c h y li s i poczynaa ku upadkowi, po­sta n ow i on budow nowej w i tyni. B udowa r ozpocz a s i w roku 1453 pod kierownic­twem budowniczego, Bernarda Gambarelli. Zaczt o od chóru , którego mury w przec:­

g u trzech lat doprowadzono do wysokoci dwóch metrów, gdy mi e r papiea przerwa­a prac . P api e Pawe II podj j na nowo na krótki czas. Dopiero papie Juljusz II zab r a . i do d zie a w roku 1506. z pomidzy r ó n yc h planów, przedsta·wionych przez a r­chitek tów papi eo ~ w i zwyc i s t wo u zyska plan B ramantego, jako najodpowiedniej szy. P os tanow: on wybudowa o l b r zy mi ba zy lik , o obszarze 24,200 m etrów w ksztac i e

krzya, na przecic iu i ramion um ieci kop u tak w i e lk jak Panteon i p lan jego uzy­ska potwierdzeni e papieskie. w obecno, ci 3 i kard y n a ów 18-o-o kw ietnia 1506 roku po­oo n o kam id 1 wg:e ln y pod f il ar w. W er 1nik :. Bramante zabra s i do dzie a. P rzy naj w i kszy m popiec hu uda o mu s i wy bud owa cztery potne fi lary pod k o pu i po­czy je uk a mi, wy s tawi g ówn nin i po~-::ry j sklepi eniem, gdy m i er przerwaa

m u prac w roku 15 14. Nas t pn i budO'w niczy szybko umi erali. Dop 'ero genj a lny Micha An i o , u l ega j c p r ob i e papiea , tylko dla mi oc i Boga, bez ad n e j zap aty roku 1546 podj s i dalszej p racy. Fo s tan ow i on tr zyma s i poprzedniego p lanu Bramantego, p o czynajc konieczne zmiany, zmniej zy ter r ozmi a r do. 14.500 m e tr óv.;. \1\' z mo c ni f ila­ry pod k o pu , której bucl ovv k: e r owa z naj wiksz sz tuk i do której d o r ob i dostatecz­ne plany i modele d la swoich na s t pców. P o mi e r c i M i c h a a A ni o a rok u 1564, prowa­dzi li da lej prac w jego duchu : Vignola i Giacomo della Por ta, t en o ·t:-t tni 14-go maja r 590 roku uk o 11 czy k o pu. Pap:e Pawe V, za rzu c i m y l Brama ntego i M i c ha a A nio­a o formi e g recki ego kr zya i pociug p la nu Karo la Moderna pr ze du ono o 50 met1·ów g ów n n aw, zyskano na t em trzy kapli ce i portyk, a le zgubiono perspektywne w r ae ­

ni e caoc i bazyliki z bli skr~, a p rzedewszy tkiem potnej k o pu y.

Dnia 18-go lis topacia 1626 r oku , dok ona pow i ce nia nowego k oc:o a Papie Urban VIII, w 1300 Jat po powicen iu starej bazyliki. To 'vvielkie dzi e o o tatecznie wykoó.­czy Bernini , g dy po Modern ie w roku 1629 ob j dal sze kie rown :ctwo .

Koszty budowy wy n osi y 250 miljonów z otych, o k o o $35,000,000. Pap'e P iu s VI do­b ud owa n ow zak r ys tj kosztem okoo 5 miljonów zotyc h. Roczne utrzy man ie bazyliki wynosi oko o 200 t ys i c y z o t yc h. Bazylika w. Piotra jest na j wiksz w i <); t y ni na w i e ­

cie. Obejmuje przestrzeó 15,600 m. , podczas gdy katedra m e dj o l a ka obejmuje 8,406 m. , tom koloóski 6,166 m. Bazylika w . Piotra mi ec i w sobi e 30 o t a r zy, 390 posgów, 748 ko lumn, 290 oki en, a m oe p o mi ec i 8o ty sicy lud zi. Dugo w i tyni z porty ki em wy­nos i 211.5 m. , sze r o k o z przodu 27.5 m. , o koo try bun y 24 m ., d u go nawy poprzecz­nej 137.5 m. Kopua wynosi 123-4 m ., od posadzki k oc i o a a do jabka na latarni, za do szczy tu krzy a 132.5 m. rednica wew ntr z na kopu y wynosi 42 m. , jest przeto t y lko o 1y;; 111. krót sza od r ed ni cy Panteonu.

(Panteon czy li w i t y nia bóstw poga1l. ski ch, naj s a wn i e j szy . zbudowany 26 roku przed Ch ry tusem, przerobiony póniej na k oc i ó t. j. w R zym i e).

Z OKAZJI DZIESI-CIOLECIA Skadaj Najserdeczniejsze yczenia

PARAFJI MATKI BOSKIEJ WEPOMOZENIA

Adamczyk Antoni

Augustyn Teresa

Badyga Aleksander

Barloszek Karol

Barczyk J akób Becker Marja

Binkowski Bronisaw

Basz c zyk W al en ty

Borgacz Franciszek

Borys Jan

Bosek Jan

Brown. Stanisaw Cal Adam

Chojnacki Franciszek

Chwedczuk Pauina

Cybart Jan

Dakudowicz Franciszek

Daugu Józef

Depa Marjanna

Dewa Andrzej

Dornienik Genowefa

Dopkowski Antoni

Dudziski Wadysaw

Dziurgalski Wacaw

Filozof Genowefa

Gates Jan

Gedum Wiktorja

Gierahowski Piotr

Gogola Jan

Gogola Piotr

Górski Aleksander

Górski J ózef

Grzebik Pawe

Hajduk Jan

lgnasiak Antoni

jówiak Helena

Juszczyk Jan

Jurczyszyn Stefan

Jankowski Jan

Kaczmarczyk Franciszek

WIERNYCH

Kaczmarski Stanisaw

Kawka Wojciech

Kiedrowski Micha

Kichowski józef

Kimowski Jujusz

Klusek Jan

Kocik józef

Konaszczuk Pawe

Kopacki Roman

Kotz F ranicszek

Kotz Jan

Kowaski Micha

Król Jan

Kaput Wiktorja

Kutya Józef

Krzemiska Konstancja

Lewandowski Bern.ard

Lovernick Bronisawa

Miwicz Marjanna

Majchrzak Micha

Maliszewska Marjanna

Marcinkowski Ksawery

Mark Howard, Allorney

Mondry józef

Mytyk Kasper

Miodek józef

Nieznalski Sebastjan

N owak Tomasz

Nowik Jan

Okoski Antoni

Olechowski L. Dr.

Pack Wadysaw

Panek Franciszek

Pawlikowski Wojciech

Perkawski Pawe

Pazdan Walenty

Regec Micha

Rokicki Stanisaw

Ron.ewicz Stanisaw

Rutkowscy F . i L.

Rosnowicz Pawe

Sandecki l reneusz

Satkiewicz Bolesaw

Seewski JÓzef

Serda Rudolf Siclor Jan

Six Mie & Conanl Superservice

Sieczyski Józef

Sierociski Wincenty

Soko ni cki Ludwik

Stopnicki Stanisaw

Suda Jan

wierczewski Kazimierz

Szajkowski Antoni

Sych Pawe

Tabaka Antoni

T om por Tomasz

T rzciski F austyn

T uronek Piotr

Uciowska Anna

Venl Antoni

Weber ucja

Wierzbicka Rozalja

Winiarski Jan

Wojciechowski Wincenty

Wojowicz józef

Wróbel Andrzej

Wróbel Jan

Wasilewski józef

Wilk Jan

Zalipski Micha

Za rembski F e iks

Zarembski Bronisaw

Ziobro Leon

Zmuda Franciszek

Zymbala Franciszek

yczkowska Stefania

Zybura Marjanna

NAJSERDECZNIEJSZE YCZENIA z Okazji f:O-lecia Z aoe n ia

P'ARAF JI MATKI BOSKIEJ WSPOMOENIA WIERNYCH s k a d a

STOWARZYSZENIE Polsko Rzymsko Katolickie

(Poli sh R oman Cath olic Association)

Jedyna Czysto Polska i Katolicka Organizacja z Siedzib w Detroit, Mich.

ZARZD:

Najprzew. Ks. Biskup J. K. Plagens. D. D. Honorowy Kapelan Przew. Ks. W incenty Borkowicz .. Kapelan

Hieronim migie l sk i , Prezes Piotr P lewa, \Vice-Prezes

Rozalja Rybiska, Wice-Prezeska Jan J. Okray, Genera lny Sekretarz

Franciszek Dziuba, Skarbnik Stanisaw Grzankowski , Syndyk

Leo W. Olechowski, Lekarz Naczelny.

DYREKTORJAT:

Jan Winiewski, Jakób Michalak,

Piotr Przedwojewski

H elena Grabowska

Ja n Lokani s.

RADA NADZORCZA:

Przew. Ks. Piotr P. Walkowiak Przew. Ks. Edward J. Kokowicz

Klara w i eczkowska .

Biuro Stow. P. R. K., 2611 Medbury Ave., Detroit, Michigan

BRACTWO MATKI BOSKIEJ WSPOMOENIA WIERNYCH Grupa 93 Stowarzyszenia P . R. K .

P rzy dobrej c h c i Wi eJ. Ks. l roboszcza So nsall: i pomocy panów A. c i a k a i J. Bie­la p rzy parafji zos ta o za oo n e Bractwo Ma~ki Boskiej Wspomoenia 'Wi ern ych, dnia g­go lutego 1924 roku.

Do pierwszego za r zd u weszli : A ntoni Sz aad z i s ki , Prezes; A. Kujawski, sekretarz F inansowy ; Szczepan D ybowski. Sekretarz Pr c t ok u owy i H. R zep li sk i , Kasjer.

W p r zec:g u 9 lat swego :stni enia, Grupa ta dok · ada a w szelkich sta ra , aby p ow i ­

k szy swe szeregi, ·co im s i ud a · wao, a ko: han a depresja zaw ita a i p01· z dnie d a a s i

w znaki naszemu Bractwu. \ V tych trudno3ciach Bractwo jak t ylko m og o tak s i oga­n ia o, za cz o nk ów o p aca o ich nal e n o c i do G ó wn ego Zar zd u i ur z d za o zaba wy, a­by móc n ·e dalsz pomoc swej grup :e. Nigdy ni e o dmawia o pomocy parafji. Przez sw dziaalno z oy o na d ::: b ro parafj i s um $347.00 i za ku p i o pikny ornat za $172. Take pamitali o ubogich vv naszej parafji, s kadaj c dar z $97· Bractwo ma sw w as­

n chorgiew , za kt ó r zap ac i o $rgs.oo. Równoczenie nie zapom :na o sp rawach na­rodowych. \

Obecn:e u s teru rz du sto j:

WieJ. Ks. Proboszcz - Kapelan Stanisaw a l - Kasjer Antoni Mi cha lski - Prezes Szczepa n D ybowski - Dei. do I zby S t a ni s aw Przybysz- Wiceprezes S t a ni s aw Przybysz J an Tom a- Sekretarz Finansowy Piot r Kenelrek Józef Buza- Sekretarz Protokuowy Feliks Zarembski - Opiek. Kasy

Ign acy Now:k- C h01· y

SERDECZNE YCZENIA .l POZDROWIENIA

Z OKAZJI DZIESI.CIOLECIA PARAF ]l

zasya

M. G. Anuszkiewicz POGRZEBOWY

OBSUGA W DZIE I W NOCY.

2687 Caniff Ave. Telefon TO. 8-2060

HAMTRAMCK, MICH.

~. . ... \ \

..

BRACTWO W. ANNY Grupa 96 Stowarzyszenia P. R. K.

Ponie - wa dotychczas w parafji nie byo Bractwa eó s kiego s:ostrzanej Pomocy, panie Marja Paszkaw ka, Stanisawa Szaadzióska i Marja Bacik, zab.ray s i do zorrranizo-vvania takowego i w dniu 7-mym kwietnia 1925 roku Bractwo w. Anny byo zaoone.

P rzy c htn e j pracy zaoycielek zap i sao s: 25 paó. N a pierwszem posiedzeniu wy­brano nastpujce ur zdniczki:

Sta ni s awa Szaadzióska - Prezeska Olga Kosek - Sekretarka Protokuawa Marja Paszkawska - Wiceprezeska H elena Sobieska - Sekretarka Finansowa

Marja Bacik - Kasjerka

Bractwo w. Anny nie tylko trudnio si prac zapisywania - czonki, ale take gdy s : tylko o kaza o potrzeba ich pomocy '"" sprawach parafjalnych, zawsze chtnie si powica­

y i urzdzay zabawy, aby przyj z pomoc finan sow . Dotychczas zdoay one ofiaro­wa s um $1,569.17 na koció.

W tym roku pod dzi-elnem ki erownictwem panny J ózefiny Biel ick:ej, obecnej sekretar­ki finansowej, zorganizowan o Oddzia Maoletnich Harcerek, do których nal ey 72 dz:e­wczt.

Zarzd obecny: Mar ja Pa zkowska - Sekretarka Prot. Wiel. Ks. Proboszcz Walkowiak- Kapelan Stanisawa Kozacka- Kasjerka A ni ela LepczyJ1ska - Prezeska Franciszka Bielicka i l{ozalja Radomska - Wiceprezeska Marja Paszkawska- Del. do Izby

J ózefina Bielicka - Sekretarka Finan owa

SERDECZNE GRATULACJE l YCZENIA PARAFJANOM

PARAF JI MATKI BOSKIEJ WSPOMOENIA WIERNYCH skl!da

ANTO N J. W l LKOWSKI SENATOR STANOWY

.) '·

BRACTWO PANIEN Bradwo Pani en p rzy parafji Matki Boski e j W spo m oe ni a Wi ernych by o za oo n e w

p ierwszych tygodni ach istni enia pa rafji, L j, w pi e rv vsz ni e d z:e l pa d z i e rn i k a 1923 ro­k u. D nia 23-go lis topada 6 pani en b y o ur oczyc i e pr zy j t yc h do Bractwa, z których b y obrany pierwszy za r z d .

Helena Zelrna i1 ska- P rezeska Irena Zelmaó ka- Wiceprezeska R ozalj a Paszkawska-Sekretarka i Kasjerka

Panny za cel ob ra y sob ie w as n e u w i t o bli w i e ni e przez n a l a d owa ni e Matk i Boe j i zac h ca n :e b li ni c h swy m pr zyk ade m do cnot liwego yc i a. Ponadto zobow i za y s i

p r zyczy ni a do upi ksz ani a nab oe ó .stw ko3cielnych czy to p rzez oso bi s t o b ec n o na proces jach, czyto p rzez nabycie kwiatów na o t arze.

D o wy robienia z · cz o nkió . prawdziwych szermi erek K oc i o a i do r ozw ini ci a w nich wiary, Bractwo u ywa r ó n yc h r o dk ów a przeclewszystkiem czs t e j spowiedzi i Ko­munj i w i t e j .

Bractwo Pani en zawsze bierze czy nny ud z i a we wszys tki ch poczynaniach parafja lnych i te w p r zec i g u swego istn;enia o fi a r ow a o na dob ro parafji $667.71. Sum a ta by o u y­

ta na zaku pno przybo rów do k oc i o a.

Obecni e Bractwo li czy 85 cz o nkió .

N a rok f iska lny 1933 ob rany zos t a n as t p uj cy zarzd:

A nna Lewi ó.ska- P rezeska Stefanj a Kacz marczyk - Sekr. Finansowa Stefanj a Gard ocka - Wi cepreze ka H elena Paluch - Sekr . P rotokulowa

J óze fin a Kos trzewska - Kasjerka

.. ~

THE SCHMIDT BREWING CO. Makers of

Congratulates

Our Lady Help of Christians Parish on their

Tenth Anniversary Celebration

BRACTWO RÓZACA W .

Bractwo R óa c a w., przy parafji Matki Bo kiej W s p o mo enia Wiernych, zosta o za­oo n e przez Wie!. Ks. Proboszcza Sonsall d n i a 18-go lis topada 1923 roku. ' Przy swe m

chwa lebnem za p ocz tk o waniu li czy o 20 czonki. Pierwszy zarz d sk ada si z na s t ­

pujc yc h: Marja Budzit1ska, Prezeska; H elena Kujawska, Wiceprezeska; Stanisawa

Sza acl z ió s ka, Sekretarka Finansowa; Marja Paszkowska, Kasjerka.

Bractwo ro o i powikszao s i z rozros tem parafji . Czem · wicej byo cz o nkit1 , tem w i ce j dziaania dla dobra parafji . Przez lata swego istnienia zoyo ono $2,555.II na zakupn o rozmaitych pr zy r z d ów do szko y i kocioa.

Konstytucja zost aa u oo n a i wyd rukowana w roku 1929. Bractwo R óa t1ca w. li­czy obecn:e 57 cz o nkit1 , a za r zd jego jest na s tpujc y:

Wiei. Ks. Proboszcz - Kapelan

A polonja Przewarska - Prezeska

Franciszka Ugorowska - Wiceprezeska

M ichal ina Wi n i ewska- Sekr. Protokulowa

Katarzyna Wincek- Sekr. Finansowa

Aniela Adamczyk- Kasjerka

jaknajlepszego Powodzenia i Rozwoju

yczy

PARAFJI MATKI BOSKIEJ WSPOMOENIA WIERNYCH .z okazji jej dziesiciolecia

ZJEDNOCZENIE Polskie Rzymsko Katolickie w Ameryce

Pod Op ie k Boskiego Serca j ezus

Cz onków 170,000 Zasobów $13,000,000

N aj starsza i N aj bardziej Solidna Organizacja

Polska i Katolicka na Wychodztwie

]u dziewity Rok Daje Swym Czonkom Dywidend

Wypacia Przeszo $14,000,000 Pomiertnego. Wydaa przeszo $1 ,000,000 na cele

Spoeczne - Religijne - Narodowe i Organizacyjne

DO TAKIEJ ORGANIZACJI TO ZASZCZYT NALEE

WST PCIE WIC W JEJ SZEREGI

W"STP WOLNY EGZAMINACJA LEKARSKA OPACONA Z KASY

Ja n J. Olejniczak, Prezes Ks. B. L. Celichowski , Kapelan Józef L. Kania, Wiceprezes

K lara PaczyJ1ska, Wiceprezeska W. J. Przybylióski , Sekr . Gen. Józef J. Bar, Skarbnik

G'ówne Biura: 984-986 Milwaukee Ave. Chicago, III.

\!~=== ==============~

TOWARZYSTWO W . PIOTRA APOSTOA Grupa 626 Zjedn oczenia P. R. K.

Towarzy two 'w. P iotra Apostoa zos ta o za oo n e dnia 23-go listor ada , 1924 roku , jako Towarzystwo Wzajemnej Pomocy. Za oyc i e l am i byli P iot r Przekorzyóski, Wa­dysaw Kendzie rski , Teofil S aw i eóski , Paulina Lipko i Felik s Heflis.

Towarzystwo vv. P iotra zosta o przyjte do Osady 93 w roku 1930 za pozwoleniem G ów n ego Zarzdu.

Towarzystwo jest G ru p Mie zan_<! i ma Ocielz i a Mao l etn ich ,

P r zy organi zowaniu Towarzystwo lic zy o 20 cz o nk ów, a obecnie li czy bO, jak r ów ni e

20 maol e tnich,

T owarzystwo jes t czynne w spr awach ogóln o narodowych i pa rafja lnych. Zoy o na paraf j $150.00, a na dobroczyn ne cele $55.00. F undusze zos ta y zdobyte drog t, zw. " Bunco Parti es" i balów.

Obecny Za r zd :

Wiei. Ks. P roboszcz - Kapelan Wawrzyni ec Du sz ko- Prezes E lj asz Za u cki - W iceprezes J ózefa Lach - Wiceprezeska Teofi l Tompo r - Sek retarz Finan sowy S t a ni s aw Olczak - Sekretarz Protokuowy J ózef Marcin ek -Kasjer J ózef Lagoela

An iela rn ytkowska - Del. do Osady Fel ik s Ugorowski - Del. do O kr g u

Marjan Greff F eliks Ugorowski J ózef Waszkiewicz- Op iek. Kasy Sta ni s a w Smytkowski - Marsza ek

Dr. J ózef Kosowski - L ekarz Konstanty Lach - C hory

MECENAS B. F. CHAMSKI

SYNDYK FEDERALNEJ KORPORAC]I POZYCZEK DOMOWYCH

Oby nadal tak z bon a praca

utrzymania wityni Pa skiej

pos · lpowala jak pr:-ez os tatnie

d zies i lat.

BRACTWO IMIENIA JEZUS (STARSZY ODDZIA )

Bractwo Imienia J ezus zostao zaoone I 3-go li stopada 1924 roku staraniem panu "' F ranciszka Bieli ckiego Sr. i A leksandra Kujawskiego, za pozwoleniem Wiel. K s. P r b. Sonsalli. N a pierwszem posiedzeniu za p i ao s i 18 czonków, z tych clótychczas jeszcze nale: Franciszek Bielicki S r., Franciszek Bielicki Jr., Dzienisz Antoni , Jaworski Jan, Marcinkawski Ksawery, Nowik Jan, Nowik Ignacy, Pawlak Wojciech i Ugorowski Fe­liks, i byli ur oczyc i e przyjci dnia 7-go styczn ia, 1925 roku. Na tem posiedzeniu te

by obrany pierwszy stay za r zd: A leksander K ujawski, Prezes; Feliks Ugorowski, Wi­ceprezes i Sekretarz F inansowy; F ran ci zek Bielicki Sr., Sekretarz i Kasjer.

Bractwo Imienia Jezus jest ci l e kocielnem Towarzystwem. Celem Bractwa jest ­czenie mczyzn i modziecóvv parafji w jedno grono, aby wyrobi z nich dobrze myl­cych i praktycznych kato lików . Przez ca y swój czas istnienia dziaa w duchu zgody i powice n ia przy parafji.

Bractwo to, poza obowizka m i swymi, zajm uj e si sprzeda gazet "Go N iedzielny" w kad niedziel przed kocioem, a dochód oddaje do Kasy Ubogich w parafji. W okre­sie Boego N a rodzenia wspópracuj z "Poli sh Gooclfellows."

Bclc jednem z pierwszych Bractw przy parafji w ielce s i przyczynio do rozwoju pa­rafji czyto przez pomoc fizyczn czy te pien i n . Dzisiaj Bractwo liczy 114 czonków.

Urzdnicy na rok 1933: Wiei. K . Proboszcz Walkowiak-Kapelan Felik Ugorowski - Sekretarz P r otok u owy

Franciszek Bielicki Sr.- Prezes Franciszek Bielicki Jr.- Sekr. Finansowy Henryk Warzybok-I Wiceprezes Piotr Przeworski- Kasjer

Jakób Gsior- II Wicepreze~

' ~ .

The County Clerk

And His Associates

Respecifully Wish for

REV. FR. WALKOWIAK

And His Parisioners

j oy en lhis A nniversary and A ll F u lur e S uccess

ELMER B. O'HARA

REALBEER At lt's BEST

. . . lNYIGORA TING! Lega J;rnitations do not prohibit the ;rnaking of a truy fine beer like ZYNDA'S Lager ... a rnore satisfying beverage than you have ever before tasted! Enjoy the fine rnellow flavor and healthful stirnulation to be found only in Zynda's farnous Lager. . . For sale by dealers everywhere. Order yours today!

NO BETTER BEER IN 48 YEARS

BRACTWO OTARZA

Do pó ni ejszyc h Bractw przy parafji Matki Boskiej Wspomoenia Wiernych naley

B ractwo O tar za, które by o za oo n e 23-go w r zen i a, 1928 rok u przez Wiei. K s. Probosz­cza Walkowiaka.

P rzy organi zovvan :u zap i sa o s i za ledwie 15 cz:::: nkió i z tych · na p ier wszem posiedze­niu obrano n astpu j cy Za rzd:

A ntonina Dyki - Prezeska Sta ni s awa B aczkows k a - Sekretarka

Zofja Gr eff - ·wiceprezeska F ranciszka Bielicka - Kasjerka

Bractwo to by o zorgani zowane w celu , aby przyj z pomoc ku upi ksza niu o ta ­

rzów i dostar.czan: u bieli zny · witej. P rzez ostatni e S lat s·wej egzystencji Bractwo st a­rao s i, aby zadani e swe jak najlepiej wyko n a, tak, i mona powiedzie, e od tego czasu w ad n niedziel ni e b r akowao kwia tów na g ó w n y m o t a r z u. Pozatem Bractwo sp ra w i o r ó n e przybory do k oc i o a za su m $712.00.

Bractwo ro z r asta o si rok rocznie, tak, e dzisiaj na l ey doó 54 cz onki n :e.

U r zd ni czk i wybran e na rocznem posiedzeniu w roku 1933 s n astp uj ce :

Wiei. K . Proboszcz - Kapelan Agni eszka Sikora - Wiceprezeska A nna Janiczek- ekr. Protok u awa

Marja Paszkawska - Prezeska S tefanja Kaczmarczyk - Sekr. Finansowa Franci sz ka Bieli cka- Kasje1·ka

/

Nasze Zadanie Zada ni e ka dej polsko - kato li ckiej parafii je t

najg ó wniej sze, aby zas pok a ja po tr'zeby du chow e wiern ych. Tutaj znów na wy c hodtwie , gd zie szko a jes t obco - na rodowa i tez wyznaniowa, ró­w ni e nie mniejs zym obow i z ki e m jes t, aby cizia­twe wychowa w d uchu relig ij no - na rodowym. To te wsz dzi e, gdz ie budowano k oc i ó . budowa­no pr zyt em o ile m o no c i szko j e dn ocze ni e,

lub w bardzo kt-ó tkim czasie póniej, aby dz ia t wa ni e sz a na zat racen ie. nie s t rac i a wiar'y a przy tem j zy k a swych praojców.

Najp ier w c h c tuta j k ilka zclat1 po w i c i , ocl ­nosqcych i do j zy ka na szej n a rodowo c i , j ­

zyka polskiego praojców i dziadów. który w i d a

idz ie w za pom ni eni e u naszej mod z ie y. D osz o

do tego, e na z pikny polski jzyk , jak to j u

pi a jak i Anglik ame r yka sk i . e po l ~k i jzyk

jest n aj lic z ni e j szy m ze wszystk ich s o w i a t 'tskich

j zyków - ten j zyk wielkich Mickiewiczów, S ie nkiew iczów i w ie lu innych, któ rzy tak p i kn ie

w nim uczucia i m y li duszy polski ej wyraali , t e n j zyk pr'zez modzie n asz jes t traktowa ny po m acoszemu, jes t jak by czem' obce m. Przez ta r­szyc h znów jest ka leczony - mona pow i e d z i e,

e to nie j zy k polski w wielu wypadka ch , lecz a r go n , którym s i rozm aw ia w w ielu. domach. On lu b o na, kt ót·zy tu przyw drowali z Folski przed laty, wc i e l a j obce w yrazy.

A ter·az wracam do mod z i ey i s taw iam py­tanie co powoduje, e mod z i e nasza tak nie­c h tni e mówi j zyk i e m polskim ? Ot ó zdaje mi s i , e za ni edbani e, pozwolenie na ko l awienie j ­

zyka polskiego ju w latach d zi ecicych, s aba

t r oska o t o rodziców w dom u, a pó ni e j s aby przy­k ad s ta r szych.

Rodzice pochodzen ia z P o lski , pr10vcla. ni e mów i w domu do dzieci po ;:>, ng ielsku, a le d ziec­ko za to p u szcza j w sa mopas na u li c i tam s i

chowa, gdy jeszcze nie chodzi da sz k o y, Jub przez wakacje, jedna tros ka, aby mu j e da. Na uli cy te uczy s i ni e ty lko po a ng ielsk u, a le wiele na ­wet rzeczy, k tó rych nie powinno w i edz i e i s ów ,

któ rych nie powinno s ysze. Czsto c h opcy z ulicy ur ·z dza j sob ie zabawki, ni by ni ewinn e, od ­g r ywa j na pady jedni drugich, udaj c bandytów lu b ugan iaczy b yd a dzikiego zachodu (cow boys) a le czasem trafi s i wypad e k, e jeden drugi ego zas trzeli, gdy dorwie si do bro ni prawdziwej, k t ó r c i gnie ojcu . gdz i e z ukt ·yc ia . o t to w i ­

cze ni e na bandyt ów. Rodzice znów tu ju zr'Oclzen i, to t ak naprze­

mian y r oz m aw i a j mi esza nin, dwa s owa po pol­sku a dziesi po angielsk u, a gdy minie sze la ­tek dziecku, co ono rozumie po polsku. a le m ó­w i ani rusz. J ee l i jeszcze ;·oclzice m a j wiar w

sercu , o dd a j s we dziecko do szko y kato licki ej, a p o niewa po cz u wa j s i · by Polakam i, w i c do po lskiej sz ko y , ni ech tam s i mcz z niem b ied­ne Siost ry Na uczyci elki, nawet niech go pacierza u cz dopiero, g dy matula n ie dbaa o to. Ciekawe jaki Po lak wyjdzie z takiego, c h o ca e osiem la t przechodzi do pol skiej par·afja luej szko y.

S i y nasze w Am er yce cor az w i c~ t op ni e j .

D zisiaj powinna z nas b y armia ni e 4-m ilj onowa, a le najmniej 10-miljo nowa, to znaczy wszys tkie wnuki i pr·a wnuk i zrodzo ne tutaj. P ó ki emigracia n ap ywa a t utaj, ni e byo takiej obawy przed wy­naro dowieniem , jaka jes t dzisiaj. Nie . c h c by pror·o kiem, raczej wo l a by m aby ta k nie by o, lecz zdaje s i dwaci zie ' ci a p i lat przy ni os zmian y - j u ni e wszyscy b d rozumieli j zyk polski, wic pr zy jcl zmiany po parafiach polskich . trzeba bd z i e wp r owa d za j zyk a ng ielsk i. L ud ' l ski

700 lat wyt r wa , nie z ni e m czy s i , a le dla czego, bo s t a w i a opór, b y o przeciw sta wien ie s il e, tutaj ni em a s i y cis n ce j , wic t e niema opor'u - kon­se kwent nie g ini em y stopniowe i g rozi na m za­g a d a.

D ob r ze by oby, eby m o d zie z ro z umi a a i wz i a sobi e to do serca. Kady zd rowo m y l cy

mlodz ian czy pa nna, na któryc h rod zice ju ni e maj w ielkiego wp yw u, powinni p os t a n ow i so­bi e dla mi oci Ojczyzny, rozmaw i a z so b po polsku. s tara s i o ile m onoc i nie kale czy j ­

zyka. Rodzice tak samo. :1 by m ieli bacz n o na sw e dziatki i nie pozwa lali im m ów i do siebie po •a ng ielsku. Trzeba s i uc zy od y d ó w - ad e n

z nich w Europie nigdy do y cl z i a ka ni e m ów i in­nym ty lko swoim hebr a js kim j zy kiem . to t e ród Izrae lski przet r wa w ieki , nie zasy mil o wa s i z inn ym na rodem, o-n ni e umia~b y mod li i w in­ny m j zy ku do swego J ehowy. T eraz pytam co z nam i s i s ta nie za jeden w i:!k '

Dzi k i Bogu lepiej jes t z r e li g i , ·a le ni e tak, jak by powinno. Dawno roz um;a no e Polak a Katolik to jedno. D zisiaj jes t in aczej: kraj t e n to zbior'ow isko r ónyc h sekt, a po ni ewa A meryka to wolny kraj, w ielu z naszych posz o sobie gdzie im lepiej. Najw i k za j e dmke cz z ni ch t o t acy, k tó ryc h ad e n k oc i ó ni e obchod zi. Ta ki ch a ni misje wi t e nie zac h c, le•;z cl z i~n a rzecz, gdy pt·zy jcl zie mi e r . , to bardzo im s i podoba dla nieboszczyka usuga pomi e rt na, jako to a d ­

niej wyg l da , o co w i c e j s i nie m a rt w i - u­daj e im s i t e czasem osz uk a k s i dza.

Dla nas Pola ków w Ameryce nasze sta re h as o

"Wiar·a i Ojczyzna" powinno by nierozerwalne. P a mi na Boga a z ni s uba J emu. w i m y

dzie w i t y . jak nam nakazuje Bóg, jak to pra­ojcow ie n_?si go obchodzili.

J

Znów niedziela, w ity to dzie1l W odw i tn e s i za ty twe zmie 1i; Po tygodniu pracy trud zie, Przepdzony c h nieraz w nudzie: Wytchnij i spocz nij swoboónie Z ó dz i ki Bogu ochotnie Tu w kocióku zaraz z rana ; Dz i k uj i pro swego Fana.

Podczas wite j Mszy , Ofiary Zó Mu z serca swoje da ry: Dar modlitwy i mioci -P r o niec h w serc u twem z;,goci .

Gdy Bóg zs t p i z w y yn Jlit.:ba I ukryje w posta ch leba A kapan poni es ie w gó r

Pro - bo tam Bóg utaj 011y ; Oddaj M u cze i ukon y;

Wzni e s i duchem w ni eb ios s t r on

A w sercu obud pragnienie -Po l ij I e m swoje westchni enie.

BRACTWO W.

Pr·o o niebios aski, dary Podczas witej tej ofiary A Bóg ich uyczy szczod ry J es t mioci pe en, dobry.

On wys ucha i pocieszy, Z pomoq Swoj pospieszy; Zleje balsam i ukojenie -Ból i smutek twój przeminie Serce poc i gn i e, zagrzeje Nowe wstp i znów nadz1eje. Do ycia w iee zapay

S i y znów na tycizieli cay.

Czcijm y pami ojców naszyrh, cae ich ycie ob r aca o s i wko o religii i dla tego byli ukonten­towani z tego co yc i e dao . Pielg nuj my jzyk

praojców naszyc h, gdy to sym boi narodowy, i w ten sposób.._ e gdy kiedy wnuki nasze bd si

modli za nas i swe mody zanosiy w jzyku oj­czystym do Boga. w tej da lszej spuc inie ojców na zych.

ANIOÓW STRó.ZóW

Zaoone zos ta o w dniu 10-tym wrze' ni a roku 1926, dla wszystkich dzieci szkol­nych, tak c h opców, jak i dziewczt. Kade dziecko z c h w il. zapisania do sz k o y, tern sam em zos taj e zapisane do Bractwa, ·w którem bie rze czynny ud zia a do uko11czenia 8-go stopn :a, t. j. do chwi li opuszczenia szko y . Przez ca y ten przecig cza u pozosta­je to Towarzystwo pod dyrekcj. Sióstr Nauczycielek.

Cel Bractwa jest uszlachetniajcy , bo zaszczep ia vv modocianych se rduszkach za­sady reli g ijne i etyczne. Rozwija w nich bowiem poczucie obow i zków religijnych , a mianow:cie regul arne u czszczanie na nabod1 shva k oc ielne, tkliw4 pobono i gor<);­c mio' do Anioów Stróów . Wszczepia . s· w te mae duszyczki od zarani a ycia cze

i zacunek dla duchowieó stwa, rodziców swoich i starszych, a nadew zystka rozbudza i i zac h ca do mi oci b li n i ego, która czyn i dziecko p oc i ec h . dla ca ego spo ecze {J­

stwa, bo gdzie panuje uczynna mi o bliniego tam t e zami eszkuj e pokój i zgoda.

Aby dz iecko mogo w przyszoci s u y swem u spo ecze ó s t w u, 'vvprawia s i je wcze­ni e w s u b Bo<!, bo to czyni ze i dobrego obywatela w przyszoci. Bierze zatem czynny ud zia w procesjach kocie l n yc h , jak majowe, wielkanocne, na Boe Ca o itd .

Korzyci duchowne dla dzieci i rodziców s równie niemae. Z ofiar dzieci, nale­cyc h do Towarzystwa, wpywaj'! niektóre do Skarbca Kocielnego , aby Na jdr oszym

R odz:com swoim i sob ie wypros: ask i i bogosawie11stwo w yc iu codzienn em. Msza w. bowiem to najwi k szy skarb, jaki kocha-j4ce dziecko m oe ofia r owa za swoich Ro dziców, a t ego w a ni e na uczy si, bd4cczon ki em tak u sz la c h e tn: a j .cego T owarzy twa, jak iem jes t Bractwo A ni o ów Stróów.

PROMPT AND EFFICIENT SERVICE AT ALL HOURS

OF THE DA Y AND NIGHT

Kulwieki F uneral H orne MODERN UP =TO =DATE

CHAPEL IN CONNECTION

4186 ST. AUBIN AVE.

TEL. TE. 2-6886

JOSEPH M. KULWICKI MANAGER

Tel. TE. 2=6886

SERDECZNE·

ZYCZENIA I GRATULACJE

Skada

GEORGE G. SADOWSKI Congressman

1st Distri et- Michigan

MARTIN KUL WICKI RES. 7633 MILLER AVE.

Tel. WHittier 5798

...

TRZECI ZAKON W. FRANCISZKA

Dnia 4-go padziernika, 1930 roku, w dzie w. Franciszka z As yu. w parafji _naszej

zosta kanonicznie zaoony Trzeci Zakon ' w. Fr:J.nciszka za porednictwem vViel. K s.

Proboszcza Walkow:aka. W dzieó. ten zap i sa o si 17 czonków, ju nalecych do Grup

pt·zy innych parafjach. w ten dziet1 o db y y s i t e o b óczy ny , kiedy 7 b y o pr zy j t yc h .

Trzeci Zakon stara s i swym dobrym przykadem zac h ca inn ych do dobrego ycia.

Obecnie skada si z 40 czonków. Zgromadzenia swe odbywa w ka cl czwar t niedz ie­

l, kiedy te in gremjo pr zys t~puj do K omunji 'w i tej .

Obecn przeoon jest Francisz ka Lutomierska; Katarzyna Wincek sekre t a rk . Ks.

Proboszcz Dyrektorem .

Compliments of

Ray D. Schneider

SIGNS

SHOWCARDS

LINO CUT SERVICE

GREETING CARDS

CALENDARS

County Auditor 12127 Moran St. Detroit, Mich.

Refresh Yourself Drink

Bohemian Beer America's Favorite

STROH PRODUCTS CO. Cadillac 5840

BRACTWO MATEK CHRZECIJASKICH

Bractwo )Vla tek C hr zec ij a n s kich , s kaclajF e s i z mat ek. nal ecyc h do Parafji Mat­ki Boskiej \ Vs p o mo e nia \iViernych, b y o zaoone dnia 28-go g rudn=a . 1931 roku przez Wiei. Ks. Proboszcza P. Walkowiaka. . Na p ierwszem posiedzeniu zap i sa o s i oko o 90 czo nki.

Celem tego Bractwa jest , aby matk i. przez czste u czszczanie do Sakra mentów w .

pomnaay as k Bo, dla dobrego wychowani a dzieci. Aby przez mi es i cz n e konferen­cje byy pouczane o prowadze n i u dzieci do Boga i wychowaniu ich na dobrych katoli­ków i obywa teli t ego kraju. Take , a by zazna j o mi ich o wymaganiach od dz ieci, u­czszcza j cyc h . do naszej szkoy, tak. aby one m og y wspó pr acowa z \iV iel. Siostrami Nauczycielkami nad wyrobi eniem sz lachetn ego cha rakteru w swych dz ieciach. W tym celu Wiei. Sios tra Prze oona przychodzi na pos iedzenia i ob j a ni a sy t em u ywany w naszej szkole.

B actwo to w krótkim czas ie swego istni enia , d u o z rob: o dla matek nale cych,

t ake chtnie pomaga parafj i we wszys tkich swych poczynaniach. Obecnie Bractwo ii­czy 150 czonki.

Obecny Zarzd: \:Vi el. K s. Proboszcz Walkowiak -Kapelan Michalina Wini ews ka - Prezeska· Ma rjanna Gardocka - Sekret. Finansowa Franciszka Paw l ga - Sekret. P r o t o kua wa

F ra nc=szka Lutomi erska - Kas jerka

yczenia

Sk ada

J akób Sumeracki Skarbnik Powiatowy

Parafji i Parafjanom Z OKAZJI

Dziesiciolecia •

Gratulacje i Zyczenia Skada

STANISAW RÓYCKI 1952 East Canfield Avenue

C ongratulations

OUR LADY HELP OF CHRISTIANS' PARISH

O n Your Tenth Anni1JersarJ)

MACK, MILLER CANDLE CO. SYRACUSE, N. Y.

CHÓR PARAFJALNY

P rzy Par afji i s tni e j . dwa Chóry: Starszy i M o d szy. Chóry t e s. pod d y r e k c j . p. Ed­

mun da Skrzypczaka, organ isty pa rafja lnego. K ilka nowych Mszy, u ~oo n yc h p rzez s a ­

wnych kompozytorów koc i e ln yc h. chóry t e s i wy u czy y, spdza j c liczne ·wieczo ry,

aby t y lko ros a C h wa a Boa. - Chóry '.:e poza p i ewe m k oc:e ln y m in te r es uj s i t e

p i ewa mi na rodowymi i k iedy potrzeba na j aki e obchody, s oni got ow i z wys t pe m.

Z ar z d Chóru.

W ieJ. Ks. P roboszcz - P r ezes

E. Skrzypczak - Dy rektor i Wi ceprezes

Stefanj a Kaczm arczy k - Sekreta rk a

Helena J ów i a k - Kasjerka

GRATULACJE I SERDECZNE YCZENIA

DALSZEGO

ROZWOJU PARAFJI I PARAFJANOM

ska d a

JÓZEF S. BRZOSTOWSKI Posel Do S tanowej Legislatury

Pierws.z.I.J Dystrykt

STAN. GRABOA

GROSERNIA I BUCZERNIA

Zawsze zaopat rzona w najlepsze

w iktua y spoywcze.

Compliments

o f

Prosi o pop'(Jrcie. DR. C. R. SHERI DAN

12345 Gallagber

PHONE TOWNSEND 8-2807 ESTABLISHED 1914

UP-TO=DATE

PIERONEK STUDIO P. PIERONEK, OWNER

HIGH GRADE PHOTOGRAPHY AT REASO NABLE PRlCES

11633 JOS. CAMPAU A VENUE

3 Blocks N ort h o f Caniff.

BRACTWO DZIECI MARJI

B ractwo Dzieci Ma1·ji, sk adajc e siy- dz i ewcz t , które ju b y y u Pierwszej Komu­nji ~ witej i uc zszcza j do s7 t- - "i'atki Boskiej Wspomoenia Wiernych, byo zao­

one w samem zaraniu powstan ia parafji, t. j. 30 padziernika 1923 roku , przez Wiei. Ks. Proboszcza So n sa ll . U roczyste przyjcie o db y o s i 21 li st opada tego sa mego roku.

Bractwo to jest pod opiek<.! Bractwa Panien i jea.ne j z Wiei. Sióstr Nauczycielek. Pan­na J ózef in a Bielicka pi ty rok z r z du , chlubni e i dzielnie s i zajmuj e dziewcztami. Pier­wszy zarzd, od ki edy B1·actwo Panien za j o s i t prac -vv r oku 1928 by: Wiei. Sr. M. Teobalda, Przeoon; Pa nna ] ózefin a B ielicka, · Prezesk; Panna Zofja Lebryk, Sek r etark.

Bractwo Dzieci Marji w przecigu ostatnich p i c iu lat sp ra w i o obie c h o r g i ew i

zak upi o róne potrzebne r zeczy do k oc ioa za s um $343.00. Obecnie Bractwo liczy 235 czonki .

Obecny Zar zd s kad a s i z na s t p uj cyc h:

Wiei. Sr. M. Serafika- P1·zeoona

] ózefina Bielicka - Prezeska

Wadysawa Sikora - Sekretarka

,oi} ,_ :: :;.::;;. ;:>; ,•

BRACT\'QO

OTARZA

SERDECZNE YCZENIA

skada

J. WALCZYSZYN

SKAD OBUWIA

2225 Caniff Hamtramck, Mich.

PHONE MADISON 83Z7

NIGHT CALLS PROMPTLY ATTENDED TO

SUCCESS

LEO J. MILLER FUNERAL DIRECTOR

LICENSED EMBALMER

9222 Jos. Campau Ave., near Holbrook

HAMTRAMCK, MICH.

A. MATEJA

W HOLESALE CATHOLIC SUPPL Y

HOUSE

Mission Supplies a Specialty

Church Goods. Reli giou ; A rticl es . Books,

School Suppli es, P ict ures a nd F rames

7844 Michigan Ave.

DETROIT, MICH.

PHONE OREGON 1611

S. KRAJENKE BUICK

SALES INC.

Establi shecl 1913

BUICK - PONTIAC

CLARENCE R. KRAJENKE, Mgr.

11620-26 Jos. Campau Ave.

l

KLUB OBYWA TELSKI PARAF JI MATKI BOSKIEJ WSPOMOENIA WIERNYCH

Civic Club K lub Obywatelski Paraf ji Matki Boskiej

go czerwca, 1930 roku, przy pomocy vv:el. P ier wszy mi ur zd nik a mi by li:

Fel iks Ugorowski - Prezes E dm u n d Skrzypczak - Sekre ta rz Teofil Tompor

W spo m oe nia Wi ernych b y za oo n y

Ks. Proboszcza Walkow:aka.

W i e l. K . Probcszcz - Kapelan ] an Czarnowski - W iceprezes S tani s a w P rzybysz- Kasjer J ózef Marcinek - Mar sza k ow i e

16-

Cel t ego K lu bu jes t. aby wzajemnie sobie pomaga " . spra wach obywatelsk:ch; p:Jno­wa, aby dzie lni ca nasza ni e bya zapomni a na \\' ul epszeniach mi ejski ch; aby, o ile m o­

na p ows tr zy ma murzynów od os iedlani a s i w o br bi e naszej parafji; by pomoc tym, którzy i s taraj o pap iery obywatelskie.

Do Klubu n a l ee pow: ,i. :en k a d y obywa tel i obywate lka, którzy n a l e i mi eszka j

1\. o br bi e naszej parafji . K lub, z ur z dnik a mi. penymi powi ce ni a, na czele. du o ju zdz iaa dl a dobra parafji

i s·wych cz onk ów, i spodziewa s i duo w:ce j uc zy n: , gdy otrzy ma · w s pó pr ac wszys t­kich czonków. '

Obecny Zarzd Klubu jest n astp uj cy:

Feliks Ugorowski- Prezes Bolesa · w Lach -Wiceprezes Fel iks Lutom ierski - Sekretarz Protokuowy Mic h a Paszkovvski - Sekretarz Finansowy Jakób Gs:o r- Kasjer

Wiei. Ks. Proboszcz - Kapelan Edwin Lutomierski A ndrzej Lach - Mar sz akowie

Henryk Warzybok Teof:l Tompor A leksa nd er vVawrzykowski - Opiele Kasy

GÓWNE BIURO: FILJA: TEL. MADISON 4546 TEL. TRI NITY 2-5921

REZYDENCJA

TRINITY 2-5078

M. WALKOWIAK

W~GIEL DRZEWO I KOKS

GLÓWNE BIURO I YARD:

2290 Denton Ave. F IWA :

2755 Florian Ave.

HAMTRAMCK, MI CH.

Rozwoju i Pomy ln oci w Zbonej Pracy

yczy Parafji i Parafjan _m

Izba Reprezentantów No. 4~ty

Stowarzyszenia P. R. K.

Z Siedzib w Teje Parafji

OFFICE PHONE. MADISON 2529

DR. P. J. GUZINSKI

DENTIST

HOURS: lO TO 12, l TO 5, 6 TO 8 :30

1034!) Conant Ave., Cor. Caniff

JACK l EWICZ BROS.

SAUSAGE MANUFACTURERS

& WHOLESALE MEATS

2950 Council Ave. Madison 4120

TEMPLE 2-7505 - 2-6013

ANTHONY WUJEK

FUNERAL HOME

EDWARD A WUJEK, MANAER

1432 Canfield A venue E.

DETROIT, MICH.

KARY'S BEER GARDEN

ENTER T AINMENT - DANCING

YOUR SATISFACTION IS OUR

SUCCESS

12900 Jos. Campau Ave.

DETROIT.

..

'!

BRACTWO IMIENIA JEZUS (ODDZIA MODSZY )

Modszy Oddz i a Bractwa Imienia J ezus by za oony 8-go marca 1924 roku przez Ks. K. Rosi óskiego, kiedy s i zap i sa o 30 c h opców.

Oddano ich pod op:ek starszego Oddz i a u i naznaczono panów F ranciszka B ieli ckie­go S r. i J ózefa Dyki S r. , jako prze oonych , bdc jednak z czone z zarzde m Starsze­go Oddz i a u. Dopiero w roku 1929 zostali zo rgani zowani jako osobny Oddzia i pod dy­r ~ k c j \1'/ iel. Ks. Pawa Zelaffa.

Natychmiast Ks. Wikary za j s i n:mi z w ielkiem pow i ceniem , dla zac h ty zap ro­wadzi na posiedzeniach in te r es uj ce odczyty, dek lamac je i przemówienia, a poza po­s iedzeniami urzdzi progra m at letyczny, co te p r zyga rn o c h opców i doda o · chci do wstp i enia jeszcze niena l ecym. 'N roku 1933 Oddz i a Maoletnich liczy 230 czonków .

Zarzd na rok 1933 jest n astp uj cy:

Wiei. Ks. P. C. Zelaff - Kape lan

J akób Gsior - Prezes

Edward Bie licki - Sek re tarz Protokuo · wy

Anton i Aclamczyk- Sekretarz Finansowy

TOWNSEND 8a03J7

A. J. WYSOCKI FUNER.AL DIR.ECTOR.

AND LICENSED EMBALMER.

POGR.ZEBOWY

12502 McDougall, cor. Halle ck

DF.:TROTT. ~fJ C H.

Leonard A.

Jurkiewic.z.

Stale R epresenlative

Firsl D is trict

6337 Chene St. Pho-ne Tr. 2-6915

\~1 szystko wchodzce w zakres B iuterji , jak Zarczynowe i lubn e

Piercionki, Piercienie osadzone innymi kamieniami, Zegarki M­

skie i Damskie, Srebro Stoowe itp. w najkompletniejszym wyborze,

najtaniej i na atwe spaty dostaniecie w Skadzie Jubilerskim

Nasz Dzia Optometrystyczny jes t pod kierownictwem Dr. R. E. Gil­

lete, posiadajcego 24-letnie dowiadczenie, i wszelkie dopasowywa­

nie okularów oraz reperacja starych jest wykonywania sumiennie i umiejtnie.

P. J. PARADZINSKI & SON, INC. 10041 JOS. CAMPAU, RÓG BELMONT, HAMTRAMCK, MICH.

z okazji dz i es i c i o l ec i a

Serdeczne yczenia i Pomylnoci

Zasya Parafji

MARJAN GREFF

12344 Charest

TO. 6-3359

Najlepszego Powodzenia

yczy

LEO'S SUPER

SERVICE STATION

GAS- OILS- BATTER.IES

ACCESSOR.IES

Leo n Lefchick, w a cici e l

}os. Caropau Cor. Carpenter

ALUMNA T PARAF JI MATKI BOSKIEJ WSPOMOENIA WIERNYCH

A lumnat, Towarzystwo M odz i ey, wych wa nków szko y Matki B:J k:ej 'vV p o m oe­

nia Wi ernych , by zorganizowany w padzi e r n:J ~u tego roku przez \ 1\f iel. .Ks. Proboszcza \1\lalkow·iaka. P rzy zo rgan izowaniu zg os i o si go cz onków i cz o nki!l. Z wielk :m entu­zjazm em p r zys t p i l i i dali s i zap i s a na cz:onkó w g racl uan ci z lat ubi eg yc h , by wspól­n ·e dla dobra parafji. s"·ej Alma Mater. p ra :: owa .

Na ka cle pos iedzeni e cz onkow i e przygoto11· uj may progra m :k, czyto dramat, kome­dj, pi e w itd. co t e ,,·y rabie wielkie zainte:·esowani e w szys tk ich obecnych. W tym ro­k u. w s:erpniu A lum nat pr zygo t owa przedstlwienie dla pub l icznoci, aby p o ka za wym rodz icom jak spdz aj s·wój cza na posiedzen iach. Przed staw:eni e udao s i bardzo do­brze i wywo a o zadowo len ie u wszys tkich obecnych.

Zar z d , lu m nów na pierwszy rok swego i.; tn ienia s tano ·w::

\ \':el. Ks. Prob oszcz - Moderator

Adolf Dyki - Prezes Franci zel' Kaczmarczy k - Wi ceprezes E l bieta vVincek - \ Vicep'r ezeska Regin a C:za - ·Sekretarka

A nn a Ziob ro{J -Kasjerka J ózef Dyki >, .. 1ic h a Minko Regiua Giza - Pornocn icy

GÓWNY ZARZ~D:

Ks. Piotr P. Walkowiak, Przew.

Ks. Pawe C. Zelaff

Warzybok Henryk

Jaworski Jan

Lutomierski Feliks

Paszkowski Jan

migrocki Zygmunt

KOMITET PAMI:TNIKA:

Ks. P. C. Zclaff, Przew. Danisiewicz .Józef Gsior Jakób Lutomierski Feliks Michalski Antoni Nowak Stanisaw Paszkowski Micha Przybysz Stanisaw Rajs J erzy Toma Jan Ugorowski Feliks

Bielicka Franciszka Bielic~a .óz ef a

Dyki Antonina

KOMITET OBCHODU

Gardocka Stefanja Janiczek Anna Jaworska Anna Kaczmarczyk Stefanja Krawiec Stanisawa Lewiska Anna Lepczyska Aniela Stefanek Zofja Smytkowska Anna

KOMITET BANKIETU

Bielicki Franciszek Sr. Kozacki Jan Lutomierski Feliks Nieznalski Sebastjan Paszko:wski Jan Toma Jan Tompor Teofil Ugorowski Feliks, Przew.

Bielicka Józefa Oardocka Marjanna C.ardocka· Stefanja Paszkowska l\'l.arja Pawlga Fra,lciszka Przeworska Apolonja

Wincek Katarzyna Winiewska Michalina Sikora Agnieszka

KOMITET ZAPROSZE:

Duszko Wawrzy niec Kendrek Piotr Lutomierski Feliks, Przew. Paszkowski Mcha Przybysz Stanisaw

Rajni11!( Adam

Kaczmarczyk Stefanja Pawtga Franciszka Ugorowska Franciszka

KOMITET TYKJETÓW:

Bielicki Franciszek, Przew. Lepczyska Aniela Lewiska Anna Lutomierska Franciszka Paszkowska Marja Pawtga Franciszka liwiski Józef m;grocki Zygmunt Sych Pawe Toma Jan

~

~M,]~~~~~~~~m~

... r

Harcerki Stowarzyszenia P. R. K. Grupa 96

KOMITET PROGRAMU:

Jaworski Jan

Kozacki Jan

Michalski Antoni, Przew.

Skrzypczak Edmund

Warzybok Henryk

Paszkowska Marja

Lepczyska Aniela

Lewiska Anna

Lutomierska Franciszka

Przewors.ka Apolonja

KOMITET DEKORACJI:

Bieicka Józefa

Dyki Antonina

Gsior Jakób

Gardocka Stefanja

Jaworski Jan

Kaczmarczyk Stefanja

Lepczyska Aniela

Lewiska Anna

Michaski Antoni

Paszkowski Micha

Pawlga Franciszka

Przeworska Apolonja, Przew.

Sikora Anieszka

Wincek Katarzy,!la

KOMITET PRZYJCIA:

Michalski Antoni

Przybysz Stani s aw

Ugorowski Feliks, Przew.

Warzybok Hem·yk

Zaucki Eljasz

Gardocka Stefanja

Janiczek Anna

Lepczyska Aniela

TOWNSEND 7-229R

DAY AND NJGH1' SERVICE

JOHN JURKIEWICZ

FUNERAL DIRECTOR

ANO LICENSED EMBALMER

POGRZEBOWY

A UTOMOBILFS r. on 1\ LL O CC ASIONS

2396 Caniff Av e. cor. Brombach

HAi'ITRAMCK. 1HCH.

STAN. KORDZINSKI

PIERWSZORZDNA POLSKA

GROSERNIA l BUCZERNIA

Zaopa trzo na zawsze \Y najlepsz e

12500 Klinger To. 6-8374

BELMONT CREAMERY

PASTEURIZED MILK AND CREAM

BUTTERMILK, BUTTER,

COTT AGE CHEESE

3291 Belmont Ave.

PHONE TR. 2=1869 - 2=1870

-~ ~. ' ' ..

CENTRAL APPLIANCE SHOP

LEAOING MAKES OF RADlOS AND WASHERS

OTWARTE WIECZORAMI

38.20 Chene St. Phone Plaza OSSS

S. TARCZYNSKI, Prop.

COMPLIMENTS

OF

LASKY THEATRE

COMPLIMENTS

o f

DR. T. T. DYSARZ

Se rdecz ne yczen i a Parafjanom s kada

nR. S. M. WESOOWSKI DENTYSTA

9701 Jos. Campau przy Edwin

HAMT R A~!CK.

l nternational Market , Cy bulski - P. Kashkin

P i e r wszorzdny Polski Skad

:tviiSA, GROSERN I, P IE KARNI I OWOCÓW.

2940 East Davison Ave.

LONGFELLOW 4785.

TRINITY 2-6733

Bejnar's Musie & Jewelry House

Rad io. \ ,Yas hers. Refrigerator s. ­Complete L in e o f J ewe lry.

M usical ln st r uments. E . Z. T erm s & Sh eet M usie.

9737 Jos. Campau Near Evaline

YCZEN I A SKADA PARAFJANOM

PAR. 'li'L B. WSPOMO EN I A

WIERNYCH

JAN KARASISKI Waciciel Groserni i Buczeroi

10046 Dequindre, róg Belmont

Conant Super Service SUNOCO GAS & OILS

Boles a w Lisowski, waciciel .

2340 Conant Ave. Cor. Sobieski

'· . '· '· . ·. ·' ,, ·' . ' f>

STAN. DAWIDOWICZ PIERSZORZ:DNA GROSERNIA, BU­

CZERNIA I SKAD A l {TYKUÓW

SPOY W CZYCH.

P ROSI O PAPARCIE.

12339 Klinger

Orchid Beauty Shoppe Above Warren's Shoe Store.

We spec ia li ze in specia l a nd eroqu igno Je

perm a nent waiv ing.

2932 E. Davison Ave.

A. SA DOWSKI

AUGUST JABOSKI 17154 Healy Ulica

Dosta r·cza Jarzy ny i \ ,Yar zywa

do Grosemi

PROS [ O POPARCIE.

YCZE:t\ I A :::,KA DA

JóZEF SZYMASKI

12363 Moran Ave.

COMPLIMENTS o f

MICHAEL MINKO GROCERIES & MEATS.

2456 Meade

PRACA BAKING CO.

11843 Jos. Campau Ave.

LONGFELLOW 5720.

COLU MBIA 3791

A. CHRZANOWSKI

FUNERAL DIRECTOR

443 7 Russell St. Detroit

JAN RUDZISKI NAJLEPSZA GROSERNIA I

BUCZERNIA.

U trzy. muj e za wsze wie ma lank ,

m as o i jajka .

12000 Moran

American House W recking Co.

6025 Six Mile Rd. E.

WHITTIER 5545.

N ew & Used Suielin g Materials and

Plumbin g at Lowes t Priccs.

Conant Caniff Market FANCY MEAT MARKET

GROCERIES, DAIRY PRODUCTS F RUITS & VEGETABLES.

Chas. E. Miller, Prop.

11303 Conant

W. H. TEODECKI CO.

MEN'S WEAR

10300 Jos. Campau Ave.

YCZENIA PARAFJI

z a s ya

LEON OLESISKI CUKIERNIA I ZIMNE NAPOJE.

12332 MacKay

COMPLETE FREE GREASJNG &.

SPRING SPRA Y

WITH EACH OIL CHA~GE.

Liberty Service Station 8405 Conant Ave. Cor. Leuochner

Expert Shoe Repairing JOHN URA. Prop.

12525 Jos. Campau Detroit, Mich.

Conant Furnace & Stove Repair Co.

10218 Conant Ave. Bet. Belmont and T1·owbriclge.

TONS OF FUR::-.JACE STOVE AND BOILER PARTS

AT LIST PRICES.

Gratulacje i 2yc.zenia P arafjanom

P arafii M alki Boskiej

Ws p o m oe n ia Wiernych

skada

M. W. BAGISK I

Pose Do Legislatury Stanowej F irst Wayne District

5099 GARVIN, DETROIT,- M ICH.

F. J. KOODZIEJSKI

Asystent Prokuratora Generalnego

Detroit, Michigan

Complimenls oj

M Adison 9002

FILIP'S

DIAMOND.S, WATCHES AND JEWELRY

9721 Jos. Campau, Hamtramck

Phone MA dison 8697

F. B. MELIN & CO.

COMPLIMENTS

o f

FRIEND

COlVIPLIJ\IIENTS

OF

C. A. PLEWA

POLSKA APTEKA

12153 Jos. Campau., Cor. Neibel

L. HABEREK

F URNI TU R E, CARP ETS, ST OVES

AND GE NERAL HO USEHOLD GOODS

10200-10 JOS. CAMPAU AVE.

Hardware, Paints, Glass, W all P a per

T i·nware, Granite W a r e, Carpets, Rugs

Linoleums, etc.

12436 JOS. CAMP AU AVE.

Hamtramck, Mich. Near Halleck

.{'

DR. J. B. RYDZEWSKI Lekarz, Chirurg i Akuszer

Biuro f est Zaopatrzone w najnowsze

p rz yr z dy lecznicze.

12438 Jos. Campau Ave., Cor. Halleck TOWN. 6· 1600

Schen's Flower Shop 2945 E. Davison Ave.

W hen Y o u T hink of F lower 's Buy Ours.

WE ALWAYS SATISFY.

TO. 8=1069.

John Pruss Croceries

& Meat Market H OME MADE SA USAG,ES

12940 Jos. Cam!Jau Detroit

WHITE'S HIGH SPEED CAS STATION

Free vaettum cleani ng of your car with

g r easc job or oil change.

CLARENCE C. WHJTE, Mgr.

310!} E . Davison.

FRANCISZEK KASZU BA

13109 Klinger

CUKIERNIA

:YCZENIA OD

STANISAWA GAKI

CHURCH & SCHOOL SUPPLIES,

CIGARS, CANDY & lCE CREA"M:-.

12508 McDo ugal Ave.

Compliments of

BARC BROS. PR INTERS

F o n- e~-t & Dubois

Harrison ' s Cut Rate Store

29U6 E . Davison Ave.

EVERYTHING l70R :MEN

TO WEr\R

JACOB PONCZEK POLSKI SKAD OBUWIA

Ob uw ie dla ca e j fa milii

po cenach umi a rkowa nych.

3337 East Davison Ave.

PHONE TOWNSEND 7-7195

Ciassie Photo Service Qua lity and service at cut rate prkes. WEDDING AND FAM1LY GROUPS

OUR SPECIALTY.

2713 E. Davison Detroit, Mich. J . IWANOWSKI

DALSZEGO POWODZENIA

i ROZWOJ U

yczy

JóZEF LIPIN 13103 Moran

JAN BUZA l SYN

PIERWSZORZ:DNA POLSKA

GROSE RN IA l BUCZERNIA

13591 Moran Cor. Victoria

TO. 7-53.i7

COMPLIMENTS

f rom

E. J. KNOBLOCH, M. D.

WAY~E COUNTY CORO~E R.

J. Krxysik Hardware Store Dealers in

HARDWARE, GLASS. PAINTS

AND BUILDERS SUPPLIES

12495 Conant Long. 81)19

Rosebud Baking Co. BAKERS OF FINE BREAD, CAKES,

PIES AND PASTRY

3414 E. Davison

11308 Conant

2950 E. Davison

8745 Mt. Elliott TEL. LO~GFELLOW 2600

COMPLIMENTS

o f

JOHN WAWRZYNIAK GROCERIES AND MEAT

2456 Halleck

TEL. TOWNSEND 7-8762

COMPLIMENTS

o f

JOS. DYKI

3238 E. Davison

BEER AND WINE

SERD ECZNE YCZENIA

s k ada

ANDRZEJ R. POSUSZNY ADWOKAT

9701 Jos. Campau, Edwin Bldg.

TEL. MADISO~ 6772

T el. TO\ i\TN. 7-1 414- 6-4151

ATLAS BOTTLI NC CO.

QUALITY BEVERAGES

12170 Conant Detroit, Mich.

LASKY MEAT MARKET

WIEE I WDZONE MISO

WYROBY DOMOWEJ ROBOTY.

GRZECZNA OBSUGA

12531 Jos. Campau

r l

EUCLID 0245 DAY and NIGHT SERVICE

JOSEPH F. TUROWSKI

FUNERAL DIRECTOR

POGRZEBOWY

3500 23RD STREET

Carner Myrtle Detroit, Mich.

FINE PRINTING

BUSINESS SUPPLIES PRINTING Co. LAF A YETTE 3050 DETROIT

JAN M. ZELAFF

' ' .· _; ~

PODZitKOW ANIE

Organizacjom, ich poszczególnym Szanownym Towarzystwom, Bractwom

przy naszej Parafji, wszystkim Firmom i Szanownym Kupcom oraz Profe­

sjonalistom - wogóle wszystkim, którzy swymi ogoszeniami lub ofiarami

przyczynili si i dopomogli do wydania niniejszega Pamitnika - skadamy

w imieniu wszystkich Parafjan, jakote naszero imieniem, serdeczne dziki

i staropolskie "Bóg Zapa . "

KOMITET PAMITNIKA

VOICE OF GRATITUDE AND APPRECIA TION

W e take great pleasure of acknowledging and expressing our appreciation

of your g ood will <md wishes.

W e hereby express our sincer e thanks, to each and every one, w ho in any

way assisted in the commemoration of our Tenth Anniversary.

COMMITTEE

SOWO NA ZAKONCZENIE

W niniejszej Ksieczce Pami.tkowej skrelilimy dzieje Io-lecia Parafji

Matki Boskiej Wspomoenia Wiernych w Detroit, Michigan. Staralimy si

przeds tawi obraz do wierny prac i wysików dokonanych w parafji przez

dziesi lat. róda, z których wiadomoci czerpalimy , byy bardzo skpe.

Moliwe wic, e s usterki i niedokadnoci, jakie znale mona niemal w

kadero dziele rk ludzkich.

Dzieko niniejsze ma by pamitk i upominkiem dla modziey, by nieraz

ro zwaali, jak pracowali starzy. Za nastpnych 15 lat, Wy, Mode Pokolenie,

bdziecie pisa hi stor j i czyni obrachunek z dziaalnoci dla wiary i polsko­

ci. Obycie do tej pracy i obrachunku stanli jak najlepiej przygotowani. Szcz Boe Mo dym Fokoleniom !